-
1 sartus
sartus adj. [P. of sarcio], mended, repaired, put in order (only in phrases with tectus): aedem sartam tectam tradere, in complete repair.—As subst n.: sarta tecta exegerunt, repairs, L.: in sartis tectis quem ad modum se gesserit, in repairing public buildings.—Fig.: ut Curium sartum et tectum, ut aiunt, conserves, i. e. safe and sound. -
2 sartus
sartus, a, um, Part. and P. a. of sarcio. -
3 sarciō
sarciō sarsī, sartus, īre [SAR-], to patch, botch, mend, repair, restore, make good: generis (apum) lapsi ruinas, V.—Fig., to make good, make amends for, make compensation for, correct, repair: si quid esset in bello detrimenti acceptum, Cs.: acceptum incommodum virtute, Cs.: iniuriam: longi temporis usuram, restore: male sarta Gratia, H.* * *sarcire, sarsi, sartus Vmake good; redeem; restore -
4 sarcio
sarcĭo, sarsi, sartum, 4, v. a. [etym. dub.; cf. Gr. rhaptô], to patch, botch, mend, repair, restore, etc.: sarcire est integrum facere, Paul. ex Fest. s. v. sarte, p. 323 Müll. (class.; cf.: renovo, instauro, redintegro).I.Lit.:II.funes veteres, centones, cuculiones,
Cato, R. R. 2, 3; cf.:in vestimento sartum quod comprehensum,
Varr. L. L. 6, § 64 Müll.:corbulas,
Cato, R. R. 23, 1; 31, 1:dolia,
id. ib. 39, 1 sq.; Plin. 18, 26, 64, § 236:aedes,
Plaut. Most. 1, 2, 68; 1, 2, 34:seminaria,
Plin. 18, 26, 65, § 243:rupta intestina,
id. 28, 14, 58, § 210:perniones rimasque pedum,
id. 28, 16, 62, § 221.— Poet.:generis (apum) lapsi ruinas,
Verg. G. 4, 249. — Transf.:sartum vulnus,
healed, Scrib. Comp. 206.—Trop., to make good, make amends for; to correct, repair:2.detrimentum in bello acceptum,
Caes. B. G. 6, 1; so, acceptum detrimentum, id. B. C. [p. 1631] 1, 45;3, 67: acceptum incommodum virtute,
id. ib. 3, 73:damna,
Cic. Fam. 1, 9, 5; Liv. 9, 23; Col. 9, 15, 3; cf.:sarcito in XII. Servius Sulpicius ait significare damnum solvito, praestato,
Fest. p. 322 Müll.:injuriam,
Cic. Phil. 9, 4, 8:tantum studium infamiae sarciendae,
Caes. B. C. 3, 74:usuram longi temporis,
to restore, Cic. Fam. 3, 1, 1:an male sarta Gratia nequicquam coit et rescinditur?
Hor. Ep. 1, 3, 31.—Hence, sartus, a, um, P. a., mended, repaired, put in order, only in the phrase sartus tectus, adj.; or more freq. subst. in the neutr. plur. sarta tecta, buildings in good repair:sarte ponebant pro integre. Ob quam causam opera publica, quae locantur, ut integra praestentur, sarta tecta vocantur,
Fest. p. 322 Müll.; cf. Charis. p. 195 fin., and Inscr. Orell. 2488:cum consules aedes sacras locavissent neque potuissent omnia sarta tecta exigere...factum est senatus consultum: quibus de sartis tectis cognitum non esset... Quaesivit quis aedem Castoris sartam tectam deberet tradere... Monumentum quamvis sartum tectum integrumque esset, etc.,
Cic. Verr. 2, 1, 50, § 130 sq.; so,sarta tecta,
id. ib. 2, 1, 40, § 103; 2, 1, 49, § 128 Zumpt N. cr.; 2, 1, 50, § 130; 2, 1, 51, § 136; Liv. 42, 3; Dig. 1, 16, 7; 7, 1, 7; 7, 8, 18; cf.:sarta tecta aedium sacrarum,
Cic. Fam. 13, 11, 1; Vulg. 4 Reg. 12, 5; id. 2 Par. 24, 5.—Trop.:sarta tecta tua praecepta usque habui mea modestia,
Plaut. Trin. 2, 2, 36:hoc mihi da, ut M'. Curium sartum et tectum, ut aiunt, ab omnique incommodo sincerum integrumque conserves,
Cic. Fam. 13, 50, 2.—Hence, adv.: sartē pro integre... Porphyrio ex Verrio et Festo in Auguralibus, inquit, libris ita est:sane sarteque,
Charis. p. 195 fin.; 196 init. P.; cf. supra the pass. from Fest.< -
5 re-sarciō
re-sarciō —, sartus, īre, to patch up, mend, repair, restore: discidit Vestem? resarcietur, T.— Fig.: alqd detrimenti, Cs. -
6 tecto
tĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Gr. stegô, to cover; tegos, stegos, roof; Sanscr. sthag-, to hide; Germ. decken; Engl thatch], to cover (syn. operio).I.Lit.A.In gen.:B.amica corpus ejus (Alcibiadis) texit suo pallio,
Cic. Div 2, 69, 143:capite se totum tegit,
Plaut. Trin. 4, 2, 9:(tegillo) tectus esse soleo, si pluvit,
id. Rud. 2, 7, 19: fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis [p. 1846] aut callo aut cortice tectae, covered, clothed, Lucr. 4, 936; cf.:bestiae aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae,
Cic. N. D. 2, 47, 121:ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possemus,
id. ib. 2, 69, 150:corpora veste villosā,
Tib. 2, 3, 76:caput galea,
Prop. 4 (5), 3, 44:Mars tunicā adamantinā tectus,
Hor. C. 1, 6, 13:ensis Vaginā tectus,
id. S. 2, 1, 4. —In Greek constr.:primā tectus lanugine malas,
Ov. M. 12, 291:cucullo caput tectus,
Mart. 5, 14, 6:quae (casae) more Gallorum stramentis erant tectae,
Caes. B. G. 5, 43:tectas casas testudinum superficie,
Plin. 6, 24, 28, § 109:musculum,
Caes. B. C. 2, 10:domum,
Dig. 19, 1, 18: naves tectae, covered with decks, decked ( = constratae), Caes. B. C. 1, 56; Liv. 36, 43, 13 (opp. apertae);31, 46, 6: tectae instrataeque scaphae,
Caes. B. C. 3, 100:incepto tegeret cum lumina somno,
Verg. G. 4, 414:utne tegam spurco Damae latus?
i. e. to go by the side of, walk cheek by jowl with, Hor. S. 2, 5, 18; so,latus alicui,
Suet. Claud. 24; cf. aliquem, to surround, attend, accompany:omnis eum stipata tegebat Turba ducum,
Verg. A. 11, 12; Stat. S. 5, 1, 26: sarta tecta; v. sartus. —In partic.1.To cover, hide, conceal (rare in lit. sense;2.syn.: abscondo, occulto): Caesar tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus, etc.,
Caes. B. G. 7, 45:fugientem silvae texerunt,
id. ib. 6, 30:oves (silva),
Ov. M. 13, 822:quas (tabellas) tegat in tepido sinu,
id. A. A. 3, 622:ferae latibulis se tegunt,
Cic. Rab. Post. 15, 42; cf.:nebula matutina texerat inceptum,
Liv. 41, 2, 4:Scipionem nebulae possiderent ac tegerent,
Vop. prol. 2. —To shelter, protect, defend (rare in lit. sense); constr., in analogy with defendere and tueri, aliquid ab aliquo or ab aliquā re:3.qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus,
Caes. B. C. 3, 26:ut alter (ordo propugnatorum) ponte ab incidentibus telis tegeretur,
Hirt. B. G. 8, 9:aliquem conservare et tegere,
id. ib. 1, 85:tempestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit,
Caes. B. C. 3, 27; Hirt. B. G. 8, 5; Sall. J. 101, 4:triumpho, si licet me latere tecto abscedere,
i. e. with a whole skin, safe, unhurt, Ter. Heaut. 4, 2, 5.— Pass. in mid. force:tegi magis Romani quam pugnare,
Liv. 4, 37, 11.—To cover over, bury, enclose ( poet.):II.te modo terra tegat,
Prop. 2, 26, 44 (3, 22, 24):sit tibi terra levis mollique tegaris harenā,
Mart. 9, 29, 11:ossa tegebat humus,
Ov. M. 15, 56:ossa tegit tumulus,
id. Am. 2, 6, 59:Sicanio tegitur sepulcro,
Luc. 2, 548. —Trop.A.In gen., to cover (very rare):B.tempestas, mihi quae modestiam omnem, Detexit tectus quā fui,
Plaut. Most. 1, 3, 7. —In partic.1.(Acc. to I. B. 1.) To cloak, hide, veil, conceal, keep secret (freq. and class.):2.triumphi nomine tegere atque velare cupiditatem suam,
Cic. Pis. 24, 56:multis simulationum involucris tegitur et quasi velis quibusdam obtenditur unius cujusque natura,
id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:ignaviam suam tenebrarum ac parietum custodiis tegere,
id. Rab. Perd. 7, 21:animus ejus vultu, flagitia parietibus tegebantur,
id. Sest. 9, 22:summam prudentiam simulatione stultitiae,
id. Brut. 14, 53:honestā praescriptione rem turpissimam,
Caes. B. C. 3, 32; cf.:turpia facta oratione,
Sall. J. 85, 31:aliquid mendacio,
Cic. Quint. 26, 81:nomen tyranni humanitate,
Nep. Dion, 1:commissum,
Hor. Ep. 1, 18, 38; id. A. P. 200:non uti corporis vulnera, ita exercitus incommoda sunt tegenda,
Caes. B. C. 2, 31:nostram sententiam,
Cic. Tusc. 5, 4, 11:dira supplicia,
Verg. A. 6, 498:causam doloris,
Ov. M. 13, 748:pectoribus dabas multa tegenda meis,
id. Tr. 3, 6, 10: ignobilitatis tegendae causā, Cap. Max. 8. —(Acc. to I. B. 2.) To defend, protect, guard:A.aliquid excusatione amicitiae,
Cic. Lael. 12, 43; id. Clu. 11:quod is meam salutem atque vitam suā benevolentiā, praesidio custodiāque texisset,
id. Planc. 1, 1:nostri clarissimorum hominum auctoritate leges et jura tecta esse voluerunt,
id. de Or. 1, 59, 253:pericula facile innocentiā tecti repellemus,
id. Imp. Pomp. 24, 70:qui a patrum crudelibus suppliciis tegere liberos sciant,
Liv. 1, 53, 8:aliquem tegere ac tueri, Cic Fam. 13, 66, 2: libertatem, patriam, parentisque armis tegere,
Sall. C. 6, 5: ut legatos cura magistratuum magis quam jus gentium ab irā impetuque hominum tegeret, Liv. 8, 6, 7:legationisque jure satis tectum se arbitraretur,
Nep. Pelop. 5, 1.—Hence, tec-tus, a, um, P. a., covered, i. e. hidden, concealed.Lit.:B.cuniculi,
Hirt. B. G. 8, 41. —Trop., hidden, not frank, open, or plain; secret, concealed, disguised; close, reserved, cautious:sermo verbis tectus,
covered, enveloped, Cic. Fam. 9, 22, 1; cf.verba (opp. apertissima),
id. ib. 9, 22, 5:occultior atque tectior cupiditas,
id. Rosc. Am. 36, 104:amor,
Ov. R. Am. 619. —Of persons: occultus et tectus,
Cic. Fin. 2, 17, 54:tecti esse ad alienos possumus,
id. Rosc. Am. 40, 116; cf. in comp.:tectior,
id. Phil. 13, 3, 6:te in dicendo mihi videri tectissimum,
id. de Or. 2, 73, 296:silet ille, tectusque recusat Prodere quemquam,
Verg. A. 2, 126; cf.:quis consideratior illo? Quis tectior?
Cic. Deiot. 6, 16. — Hence, adv.: tectō, covertly, privily, cautiously:et tamen ab illo aperte, tecte quicquid est datum, libenter accepi,
Cic. Att. 1, 14, 4. — Comp.:tectius,
Cic. Fam. 9, 22, 2; id. Planc. 10, 8, 5; Ov. A. A. 1, 276. -
7 tego
tĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Gr. stegô, to cover; tegos, stegos, roof; Sanscr. sthag-, to hide; Germ. decken; Engl thatch], to cover (syn. operio).I.Lit.A.In gen.:B.amica corpus ejus (Alcibiadis) texit suo pallio,
Cic. Div 2, 69, 143:capite se totum tegit,
Plaut. Trin. 4, 2, 9:(tegillo) tectus esse soleo, si pluvit,
id. Rud. 2, 7, 19: fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis [p. 1846] aut callo aut cortice tectae, covered, clothed, Lucr. 4, 936; cf.:bestiae aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae,
Cic. N. D. 2, 47, 121:ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possemus,
id. ib. 2, 69, 150:corpora veste villosā,
Tib. 2, 3, 76:caput galea,
Prop. 4 (5), 3, 44:Mars tunicā adamantinā tectus,
Hor. C. 1, 6, 13:ensis Vaginā tectus,
id. S. 2, 1, 4. —In Greek constr.:primā tectus lanugine malas,
Ov. M. 12, 291:cucullo caput tectus,
Mart. 5, 14, 6:quae (casae) more Gallorum stramentis erant tectae,
Caes. B. G. 5, 43:tectas casas testudinum superficie,
Plin. 6, 24, 28, § 109:musculum,
Caes. B. C. 2, 10:domum,
Dig. 19, 1, 18: naves tectae, covered with decks, decked ( = constratae), Caes. B. C. 1, 56; Liv. 36, 43, 13 (opp. apertae);31, 46, 6: tectae instrataeque scaphae,
Caes. B. C. 3, 100:incepto tegeret cum lumina somno,
Verg. G. 4, 414:utne tegam spurco Damae latus?
i. e. to go by the side of, walk cheek by jowl with, Hor. S. 2, 5, 18; so,latus alicui,
Suet. Claud. 24; cf. aliquem, to surround, attend, accompany:omnis eum stipata tegebat Turba ducum,
Verg. A. 11, 12; Stat. S. 5, 1, 26: sarta tecta; v. sartus. —In partic.1.To cover, hide, conceal (rare in lit. sense;2.syn.: abscondo, occulto): Caesar tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus, etc.,
Caes. B. G. 7, 45:fugientem silvae texerunt,
id. ib. 6, 30:oves (silva),
Ov. M. 13, 822:quas (tabellas) tegat in tepido sinu,
id. A. A. 3, 622:ferae latibulis se tegunt,
Cic. Rab. Post. 15, 42; cf.:nebula matutina texerat inceptum,
Liv. 41, 2, 4:Scipionem nebulae possiderent ac tegerent,
Vop. prol. 2. —To shelter, protect, defend (rare in lit. sense); constr., in analogy with defendere and tueri, aliquid ab aliquo or ab aliquā re:3.qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus,
Caes. B. C. 3, 26:ut alter (ordo propugnatorum) ponte ab incidentibus telis tegeretur,
Hirt. B. G. 8, 9:aliquem conservare et tegere,
id. ib. 1, 85:tempestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit,
Caes. B. C. 3, 27; Hirt. B. G. 8, 5; Sall. J. 101, 4:triumpho, si licet me latere tecto abscedere,
i. e. with a whole skin, safe, unhurt, Ter. Heaut. 4, 2, 5.— Pass. in mid. force:tegi magis Romani quam pugnare,
Liv. 4, 37, 11.—To cover over, bury, enclose ( poet.):II.te modo terra tegat,
Prop. 2, 26, 44 (3, 22, 24):sit tibi terra levis mollique tegaris harenā,
Mart. 9, 29, 11:ossa tegebat humus,
Ov. M. 15, 56:ossa tegit tumulus,
id. Am. 2, 6, 59:Sicanio tegitur sepulcro,
Luc. 2, 548. —Trop.A.In gen., to cover (very rare):B.tempestas, mihi quae modestiam omnem, Detexit tectus quā fui,
Plaut. Most. 1, 3, 7. —In partic.1.(Acc. to I. B. 1.) To cloak, hide, veil, conceal, keep secret (freq. and class.):2.triumphi nomine tegere atque velare cupiditatem suam,
Cic. Pis. 24, 56:multis simulationum involucris tegitur et quasi velis quibusdam obtenditur unius cujusque natura,
id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:ignaviam suam tenebrarum ac parietum custodiis tegere,
id. Rab. Perd. 7, 21:animus ejus vultu, flagitia parietibus tegebantur,
id. Sest. 9, 22:summam prudentiam simulatione stultitiae,
id. Brut. 14, 53:honestā praescriptione rem turpissimam,
Caes. B. C. 3, 32; cf.:turpia facta oratione,
Sall. J. 85, 31:aliquid mendacio,
Cic. Quint. 26, 81:nomen tyranni humanitate,
Nep. Dion, 1:commissum,
Hor. Ep. 1, 18, 38; id. A. P. 200:non uti corporis vulnera, ita exercitus incommoda sunt tegenda,
Caes. B. C. 2, 31:nostram sententiam,
Cic. Tusc. 5, 4, 11:dira supplicia,
Verg. A. 6, 498:causam doloris,
Ov. M. 13, 748:pectoribus dabas multa tegenda meis,
id. Tr. 3, 6, 10: ignobilitatis tegendae causā, Cap. Max. 8. —(Acc. to I. B. 2.) To defend, protect, guard:A.aliquid excusatione amicitiae,
Cic. Lael. 12, 43; id. Clu. 11:quod is meam salutem atque vitam suā benevolentiā, praesidio custodiāque texisset,
id. Planc. 1, 1:nostri clarissimorum hominum auctoritate leges et jura tecta esse voluerunt,
id. de Or. 1, 59, 253:pericula facile innocentiā tecti repellemus,
id. Imp. Pomp. 24, 70:qui a patrum crudelibus suppliciis tegere liberos sciant,
Liv. 1, 53, 8:aliquem tegere ac tueri, Cic Fam. 13, 66, 2: libertatem, patriam, parentisque armis tegere,
Sall. C. 6, 5: ut legatos cura magistratuum magis quam jus gentium ab irā impetuque hominum tegeret, Liv. 8, 6, 7:legationisque jure satis tectum se arbitraretur,
Nep. Pelop. 5, 1.—Hence, tec-tus, a, um, P. a., covered, i. e. hidden, concealed.Lit.:B.cuniculi,
Hirt. B. G. 8, 41. —Trop., hidden, not frank, open, or plain; secret, concealed, disguised; close, reserved, cautious:sermo verbis tectus,
covered, enveloped, Cic. Fam. 9, 22, 1; cf.verba (opp. apertissima),
id. ib. 9, 22, 5:occultior atque tectior cupiditas,
id. Rosc. Am. 36, 104:amor,
Ov. R. Am. 619. —Of persons: occultus et tectus,
Cic. Fin. 2, 17, 54:tecti esse ad alienos possumus,
id. Rosc. Am. 40, 116; cf. in comp.:tectior,
id. Phil. 13, 3, 6:te in dicendo mihi videri tectissimum,
id. de Or. 2, 73, 296:silet ille, tectusque recusat Prodere quemquam,
Verg. A. 2, 126; cf.:quis consideratior illo? Quis tectior?
Cic. Deiot. 6, 16. — Hence, adv.: tectō, covertly, privily, cautiously:et tamen ab illo aperte, tecte quicquid est datum, libenter accepi,
Cic. Att. 1, 14, 4. — Comp.:tectius,
Cic. Fam. 9, 22, 2; id. Planc. 10, 8, 5; Ov. A. A. 1, 276.
См. также в других словарях:
sertir — [ sɛrtir ] v. tr. <conjug. : 2> • 1636; sartir, sarcir « ajuster, recoudre » XIIe; lat. pop. °sartire, class. sarcire « réparer » 1 ♦ Insérer (une pierre) dans la monture d un bijou, le chaton d une bague. ⇒ enchâsser, monter. « De bons… … Encyclopédie Universelle
sartor — [sär′tər] n. 〚LL < L sartus, pp. of sarcire, to patch < IE base * serk , woven substance, to hedge in > Gr herkos, a hedge〛 a tailor: literary or humorous term * * * … Universalium
sartorius — See s. (muscle). [L. sartor, a tailor, the muscle being used in crossing the legs in the tailor s position, fr. sarcio pp. sartus, to patch, mend] * * * sar·to·ri·us sär tōr ē əs n, pl rii ē .ī a muscle that arises from the anterior superior… … Medical dictionary
Усач городской — Научная классификация промежуточные ранги Домен: … Википедия
sarto — s.m. [lat. tardo sartor ōris, der. di sartus, part. pass. di sarcire rappezzare, accomodare ]. 1. (mest.) [uomo che taglia e confeziona vestiti: lavorare come s. ] ▶◀ (ant., region.) sartore. ⇓ camiciaio, farsettaio. 2. (prof.) [uomo che progetta … Enciclopedia Italiana
šis — šìs, šì pron. demons. K, Š; Q123, H, H166, R, MŽ, Sut, N, M, L, pl. šiẽ, šiõs, du. šiẽdu (šiuõdu, šiùdu Grg), šiẽdvi (šiuõdvi, šìdvi Grg, šiùdvi Klvr, šìdi KlbX125(Krtn)) 1. Lž šitas (vartojamas kaip būdvardis, nurodant erdvės… … Dictionary of the Lithuanian Language
sartor — [sär′tər] n. [LL < L sartus, pp. of sarcire, to patch < IE base * serk , woven substance, to hedge in > Gr herkos, a hedge] a tailor: literary or humorous term … English World dictionary