Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

sacrosanctus

  • 1 sacrosanctus

    sā̆crōsanctus (sometimes separately, sā̆crō sanctus, and per tmesin, sacroque sanctum, Plin. 7, 44, 45, § 143; but in Tert. Cor. Mil. 13, the correct read. is sacer sanctusque, not sacer sanctus), a, um, adj. [sacer-sancio], orig., inaugurated or consecrated with religious ceremonies (v. the foll. passage from Liv. 3, 55); hence,
    I.
    Meton., fixed or decreed as inviolable, sacred, inviolable, sacrosanct: ipsis quoque tribunis (plur.), ut sacrosancti viderentur (cujus rei prope jam memoria aboleverat), relatis quibusdam ex magno intervallo caerimoniis, renovarunt; et cum religione inviolatos eos, tum lege etiam fecerunt, sanciendo: ut qui tribunis plebis aedilibus, judicibus, decemviris nocuisset, ejus caput Jovi sacrum esset, etc. Hac lege juris interpretes negant quemquam sacrosanctum esse, sed cum quid eorum cuiquam nocuerit, id sacrum sanciri: itaque aedilem prehendi ducique a majoribus magistratibus: quod etsi non jure fiat (noceri enim ei, cui hac lege non liceat), tamen argumentum esse, non haberi pro sacro sanctoque aedilem;

    tribunos vetere jure jurando plebis, cum primum eam potestatem creavit, sacrosanctos esse,

    Liv. 3, 55, 6 sq.; cf.:

    sacrosanctum dicitur, quod jurejurando interposito est institutum, si quis id violasset, ut morte poenas penderet. Cujus generis sunt tribuni plebis aedilesque ejusdem ordinis,

    Fest. p. 318 Müll.:

    sacrosanctum esse nihil potest, nisi quod populus plebesve sanxisset: deinde sanctiones sacrandae sunt genere ipso aut obtestatione legis aut poenā, cum caput ejus, qui contra fecerit, consecratur,

    Cic. Balb. 14, 33:

    agi deinde de concordiā coeptum concessumque in condiciones, ut plebi sui magistratus essent sacrosancti,

    Liv. 2, 33;

    so of the tribunes of the people,

    id. 3, 19; 9, 9 (opp. profani); Plin. 7, 44, 45, § 143; cf.: sacrosancta potestas (tribunorum, plur.), Liv. 4, 3; 29, 20 fin.:

    accusator, velut sacrosanctus erat,

    Tac. A. 4, 36 fin.: SI QVID SACROSANCTVM EST, an old formula ap. Cic. Balb. 14, 33:

    in vastatione omnium tuas possessiones sacrosanctas futuras putas?

    id. Cat. 2, 8, 18:

    colonos etiam maritimos, qui sacrosanctam vacationem dicebantur habere, dare milites cogebant,

    Liv. 37, 38 Drak.:

    Oedipodis ossa, honore arae decorata, quasi sacrosancta,

    Val. Max. 5, 3 fin.
    II.
    Transf., in gen., most holy, most sacred, venerable (post-Aug.;

    freq. in the Christian writers): cujus (Rufi) mihi memoria sacrosancta est,

    Plin. Ep. 7, 11, 3; so,

    imago tua,

    App. M. 5, p. 164, 37:

    ista civitas (Roma),

    id. ib. 11, p. 270:

    contemplatio conspectus tui (sc. episcopi),

    Sid. Ep. 9, 10:

    de sacrosanctis ecclesiis,

    Cod. Just. 1, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > sacrosanctus

  • 2 sacrosanctus

    sacrosancta, sacrosanctum ADJ
    consecrated by religious ceremony, sacred, inviolable, most holy; venerable

    Latin-English dictionary > sacrosanctus

  • 3 destringo

    dē-stringo, inxi, ictum, 3, v. a.
    I. A.
    Lit. (class.), of the leaves of plants:

    avenam,

    Cato R. R. 37, 5:

    oleam,

    Col. 11, 2, 83:

    bacam myrti,

    id. 12, 38, 7:

    frondem,

    Quint. 12, 6, 2:

    ramos,

    Luc. 4, 317 al. —Of rubbing the body in the bath, Plin. Ep. 3, 5, 14; Plin. 34, 8, 19, § 55; 62; Mart. 14, 51; hence also of scouring out the intestines:

    interanea,

    Plin. 32, 9, 31, § 96. Esp. freq. of the sword; to unsheathe, draw:

    gladium,

    Cic. Off. 3, 31, 112; Caes. B. G. 1, 25, 2; id. B. C. 1, 46; Liv. 27, 13 al.:

    ensem,

    Hor. Od. 3, 1, 17; Ov. F. 2, 99; 207 et saep.;

    hence also securim,

    Liv. 8, 7.—
    B.
    Trop. (very rare):

    non laturi homines destringi aliquid et abradi bonis,

    should be taken from, Plin. Pan. 37, 2.—
    II.
    To touch gently, to graze, skim, skirt (perh. only in the poets).
    A.
    Lit.:

    aequora alis,

    Ov. M. 4, 562:

    pectus arundine,

    id. ib. 10, 526:

    pectora summa sagittā,

    id. H. 16, 275;

    for which, corpus harundo,

    id. M. 8, 382; cf.:

    Cygnum cuspis,

    id. ib. 12, 101;

    and even vulnus,

    to cause a slight wound, Grat. Cyn. 364.—
    B.
    Trop., to criticise, censure, satirize:

    quemquam mordaci carmine,

    Ov. Tr. 2, 563:

    alios gravi contumelia,

    Phaedr. 1, 29, 2.—Hence, dē-strictus, a, um, P. a., severe, rigid, censorious:

    quam destrictam egerunt censuram,

    Val. Max. 2, 9, 6.— Comp.:

    ut quis destrictior accusator, velut sacrosanctus erat,

    Tac. A. 4, 36 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > destringo

  • 4 sacro sanctus

    sā̆crōsanctus (sometimes separately, sā̆crō sanctus, and per tmesin, sacroque sanctum, Plin. 7, 44, 45, § 143; but in Tert. Cor. Mil. 13, the correct read. is sacer sanctusque, not sacer sanctus), a, um, adj. [sacer-sancio], orig., inaugurated or consecrated with religious ceremonies (v. the foll. passage from Liv. 3, 55); hence,
    I.
    Meton., fixed or decreed as inviolable, sacred, inviolable, sacrosanct: ipsis quoque tribunis (plur.), ut sacrosancti viderentur (cujus rei prope jam memoria aboleverat), relatis quibusdam ex magno intervallo caerimoniis, renovarunt; et cum religione inviolatos eos, tum lege etiam fecerunt, sanciendo: ut qui tribunis plebis aedilibus, judicibus, decemviris nocuisset, ejus caput Jovi sacrum esset, etc. Hac lege juris interpretes negant quemquam sacrosanctum esse, sed cum quid eorum cuiquam nocuerit, id sacrum sanciri: itaque aedilem prehendi ducique a majoribus magistratibus: quod etsi non jure fiat (noceri enim ei, cui hac lege non liceat), tamen argumentum esse, non haberi pro sacro sanctoque aedilem;

    tribunos vetere jure jurando plebis, cum primum eam potestatem creavit, sacrosanctos esse,

    Liv. 3, 55, 6 sq.; cf.:

    sacrosanctum dicitur, quod jurejurando interposito est institutum, si quis id violasset, ut morte poenas penderet. Cujus generis sunt tribuni plebis aedilesque ejusdem ordinis,

    Fest. p. 318 Müll.:

    sacrosanctum esse nihil potest, nisi quod populus plebesve sanxisset: deinde sanctiones sacrandae sunt genere ipso aut obtestatione legis aut poenā, cum caput ejus, qui contra fecerit, consecratur,

    Cic. Balb. 14, 33:

    agi deinde de concordiā coeptum concessumque in condiciones, ut plebi sui magistratus essent sacrosancti,

    Liv. 2, 33;

    so of the tribunes of the people,

    id. 3, 19; 9, 9 (opp. profani); Plin. 7, 44, 45, § 143; cf.: sacrosancta potestas (tribunorum, plur.), Liv. 4, 3; 29, 20 fin.:

    accusator, velut sacrosanctus erat,

    Tac. A. 4, 36 fin.: SI QVID SACROSANCTVM EST, an old formula ap. Cic. Balb. 14, 33:

    in vastatione omnium tuas possessiones sacrosanctas futuras putas?

    id. Cat. 2, 8, 18:

    colonos etiam maritimos, qui sacrosanctam vacationem dicebantur habere, dare milites cogebant,

    Liv. 37, 38 Drak.:

    Oedipodis ossa, honore arae decorata, quasi sacrosancta,

    Val. Max. 5, 3 fin.
    II.
    Transf., in gen., most holy, most sacred, venerable (post-Aug.;

    freq. in the Christian writers): cujus (Rufi) mihi memoria sacrosancta est,

    Plin. Ep. 7, 11, 3; so,

    imago tua,

    App. M. 5, p. 164, 37:

    ista civitas (Roma),

    id. ib. 11, p. 270:

    contemplatio conspectus tui (sc. episcopi),

    Sid. Ep. 9, 10:

    de sacrosanctis ecclesiis,

    Cod. Just. 1, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > sacro sanctus

  • 5 sancio

    sancĭo, xi, ctum, 4 ( pluperf. sancierat, Pompon. ap. Diom. p. 368 P.; id. ap. Prisc. p. 904 ib.:

    sancivi,

    Prisc. 904; Diom. 368; part. perf. sancitum, Lucr. 1, 587; Cass. Sev. ap. Diom. l. l.), v. a. [Sanscr. root sac, sak, to accompany, honor (cf. sequor); whence also sacer; cf. Gr. HaG, hagios, hagnos], to render sacred or inviolable by a religious act; to appoint as sacred or inviolable.
    I.
    Lit., mostly of legal ordinances or other public proceedings, to fix unalterably; to establish, appoint, decree, ordain; also, to make irrevocable or unalterable; to enact, confirm, ratify, sanction (freq. and class.; cf.: caveo, scisco).
    A.
    Sancire legem (jus, foedus, etc.):

    legibus istis, quas senatus de ambitu sancire voluerit, etc.,

    Cic. Planc. 18, 44:

    Cretum leges, quas sive Juppiter sive Minos sanxit,

    id. Tusc. 2, 14, 34; cf.:

    quasdam leges ex integro sanxit,

    Suet. Aug. 34; and:

    sancire legem, Ne quis, etc.,

    Liv. 3, 55:

    tabulas Quas bis quinque viri sanxerunt,

    Hor. Ep. 2, 1, 24:

    quam temere in nosmet legem sancimus iniquam,

    id. S. 1, 3, 67:

    legem sanciendo,

    Liv. 3, 55 et saep.— Pass.:

    haec igitur lex sanciatur, ut, etc.,

    Cic. Lael. 12, 40, and 13, 44; cf.:

    M. Valerius consul de provocatione legem tulit diligentius sanctam,

    Liv. 10, 9:

    sacrosanctum esse nihil potest, nisi quod populus plebesve sanxisset,

    Cic. Balb. 14, 33:

    sanxisset jura nobis,

    id. Rep. 3, 11, 18: jus utile civitati, Pompon. ap. Prisc. p. 904:

    in quibus (legibus) illa eadem sancta sunt,

    Cic. Verr. 2, 2, 50, § 123:

    cum aut morte tuā sancienda sint consulum imperia, aut impunitate in perpetuum abroganda,

    Liv. 8, 7:

    SENTENTIAM,

    Inscr. Orell. 4405:

    foedus,

    to ratify the treaty, Liv. 1, 24; so Cic. Sest. 10, 24:

    foedera sanguine,

    id. post Red. ad Quir. 5, 13; Liv. 23, 8 fin.; 25, 16; Tac. A. 12, 46; cf. poet.:

    foedera fulmine,

    Verg. A. 12, 200.—
    B.
    Sancire lege (edicto, etc.) aliquid, de aliquā re, ut, ne, etc.:

    alia moribus confirmarunt, sanxerunt autem alia legibus,

    Cic. Rep. 1, 2, 2; cf.:

    genus id agrorum certo capite legis confirmari atque sanciri,

    id. Agr. 3, 1, 3:

    quod aedilis plebis fuisset, contra quam sanctum legibus erat,

    Liv. 30, 19:

    ne res efferatur jurejurando ac fide sanciatur petunt,

    Caes. B. G. 7, 2; cf. Liv. 39, 37:

    neque enim rogationibus plebisve scitis sancta sunt ista praecepta,

    Quint. 2, 13, 6:

    coetibus ac sacrificiis conspirationem civitatum,

    Tac. Agr. 27:

    eadem fuit (causa) nihil de hac re lege sanciendi,

    Liv. 34, 4:

    nihil lege ullā in alios sanxit,

    Just. 3, 2, 8:

    de jure praediorum sanctum apud nos est jure civili, ut, etc.,

    Cic. Off. 3, 16, 65:

    inhumanissimā lege sanxerunt, ut, etc.,

    id. Rep. 2, 37, 63; cf.:

    habeat legibus sanctum, Si quis...uti, etc.,

    Caes. B. G. 6, 20:

    lege naturae, communi jure gentium sanctum est, ut, etc.,

    Cic. Har. Resp. 14, 32:

    primo duodecim tabulis sanctum, ne quis, etc.,

    Tac. A. 6, 16:

    Flaccus sanxit edicto, ne, etc.,

    Cic. Fl. 28, 67:

    in omne tempus gravi documento sancirent, ne, etc.,

    Liv. 28, 19:

    nec, quominus id postea liceret, ulla lex sanxit,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 5, 3.—
    (β).
    Without abl.:

    de quibus confirmandis et sanciendis legem comitiis centuriatis laturus est,

    Cic. Phil. 10, 8, 17; cf.:

    acta Caesaris,

    id. Att. 14, 21, 2:

    quae dubia sunt, per vos sancire vult,

    id. Agr. 3 4, 13:

    augurem Jovis optimi maximi,

    id. Phil. 13, 5, 12:

    cum de eo nihil sanxerit, quod antea commissum non erat,

    id. Rosc. Am. 25, 70:

    quid est, quod tam accurate tamque diligenter caveat et sanciat, ut heredes sui, etc.,

    id. Fin. 2, 31, 101.—
    C.
    With acc. and inf.:

    rursus fide sanxerunt liberos Tarentinos leges suaque omnia habituros,

    Liv. 25, 8:

    omnes liberos esse sanxit,

    Suet. Claud. 25.—
    D.
    Lex sancit, decrees, ordains (with acc. or obj.-clause):

    at hoc Valeria lex non dicit, Corneliae leges non sanciunt,

    Cic. Agr. 3, 2, 8:

    consularis lex sanxit, ne qui magistratus sine provocatione crearetur,

    id. Rep. 2, 31, 54; cf.:

    res et ab naturā profectas et ab consuetudine probatas, legum metus et religio sanxit,

    id. Inv. 2, 53, 160.—
    E.
    Poet., with relative-clause:

    quid quaeque queant, per foedera naturaï, Quid porro nequeant, sancitum quandoquidem exstat,

    Lucr. 1, 587. —
    F.
    To render sacred to any one, to devote, consecrate, dedicate:

    sancire alicui carmina,

    Stat. S. 3, 3, 215; cf. id. Th. 11, 344: templum, Coripp. 4, 264.—
    II.
    Transf., to forbid under pain of punishment, to enact a penalty against (very rare):

    incestum pontifices supplicio sanciunto,

    Cic. Leg. 2, 9, 22; cf.:

    noxiae poena par esto, ut in suo vitio quisque plectatur: vis capite, avaritia multa, honoris cupiditas ignominiā sanciatur,

    id. ib. 3, 20, 46; id. Planc. 19, 47:

    hoc (sc. insidiae) quamquam video neque more turpe haberi, neque aut lege sanciri aut jure civili: tamen naturae lege sanctum est,

    id. Off. 3, 17, 69:

    erranti viam non monstrare, quod Athenis exsecrationibus publicis sanctum est,

    id. ib. 3, 13, 55:

    Solon capite sanxit, si qui in seditione non alterius utrius partis fuisset,

    made it a capital offence, id. Att. 10, 1, 2.—With abl. of fine:

    injurias factas quinque et viginti assibus sanxerunt,

    Gell. 20, 1, 31.—Hence, sanc-tus, a, um, P. a.
    A.
    Orig., rendered sacred, established as inviolable, i. e. sacred, inviolable (whereas sacer signifies consecrated to a deity. Thus, e. g., a temple, grove, or the like, is sacer locus;

    but sanctus locus is any public place which it is forbidden to injure or disturb. A sacer locus is also sanctus, but the converse is not always true): proprie dicimus sancta, quae neque sacra neque profana sunt, sed sanctione quādam confirmata, ut leges sanctae sunt, quia sanctione quādam sunt subnixae. Quod enim sanctione quādam subnixum est, id sanctum est, etsi deo non sit consecratum,

    Dig. 1, 8, 9:

    sanctum est, quod ab injuriā hominum defensum atque munitum est...In municipiis quoque muros esse sanctos,

    ib. 1, 8, 8; cf.:

    sanctae res, veluti muri et portae,

    ib. 1, 8, 1:

    campus,

    Cic. Rab. Perd. 4, 11:

    tribuni ejus (plebis) essent sanctique sunto,

    id. Leg. 3, 3, 9 (cf. sacrosanctus):

    societas,

    id. Off. 1, 8, 26; id. Rep. 1, 32, 49:

    fides induciarum,

    Liv. 8, 37:

    nullum esse officium, nullum jus tam sanctum atque integrum, quod non ejus scelus atque perfidia violarit et imminuerit,

    Cic. Rosc. Am. 38, 109; so,

    officium,

    id. Quint. 6, 26:

    poëtae...poëtae nomen,

    id. Arch. 8, 18 sq. —Hence, aerarium sanctius, a special treasure of the State, which was only to be used in cases of extreme necessity (v. aerarium).—Of persons:

    hospites ab injuriā prohibent sanctosque habent,

    Caes. B. G. 6, 23:

    ut vestris etiam legionibus sanctus essem,

    Cic. Phil. 2, 24, 60:

    uxor,

    Phaedr. 3, 10, 30.—Because to the idea of inviolability is readily attached that of exalted worth, of sacredness, or divinity (as, on the contrary, our word sacred afterward received the meaning of inviolable, e. g. sacred rights, a sacred promise, sacred honor, etc.), sanctus denotes,
    B.
    Venerable, august, divine, sacred, pure, holy (very freq. and class.); of a divinity, and of things in any way belonging to one: Saturno sancte create, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 607 Vahl.): Juno Saturnia sancta dearum, id. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 ib.): teque pater Tiberine (veneror) tuo cum flumine sancto, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 55 ib.):

    numen,

    Lucr. 5, 309; 6, 70:

    sedes deum,

    id. 5, 147; Cic. Rep. 5, 5, 7:

    fana,

    Lucr. 5, 74:

    delubra,

    id. 6, 417; 6, 1272:

    sanctus augustusque fons,

    Cic. Tusc. 5, 12, 36:

    sanctior dies (with sollemnis),

    Hor. C. 4, 11, 17:

    ignes (of a sacrifice),

    Verg. A. 3, 406 et saep.—

    After Augustus,

    a title given to the emperors, Ov. F. 2, 127; Val. Fl. 1, 11:

    sanctius et reverentius est visum nomen Augusti,

    Flor. 4, 12, 66:

    intra limina sanctioris aulae,

    Mart. 5, 6, 8 (al. aevi):

    amicitiae sanctum et venerabile nomen,

    Ov. Tr. 1, 8, 15:

    libertas,

    Liv. 3, 52:

    pudicitia,

    id. 3, 52.—
    2.
    Of character, morally pure, good, innocent, pious, holy, just, etc. (freq. and class.): cum esset ille vir exemplum innocentiae, cumque illo nemo neque integrior esset in civitate neque sanctior, Cic. de Or. 1, 53, 229; cf.:

    sanctissimi viri,

    id. Lael. 11, 39:

    homines frugalissimi, sanctissimi,

    id. Fl. 29, 71:

    sancti et religiosi,

    id. Rosc. Com. 15, 44; cf.:

    qui sunt sancti, qui religionum colentes,

    id. Planc. 33, 80:

    vir in publicis religionibus foederum sanctus et diligens,

    id. Verr. 2, 5, 19, § 49: veteres et sancti viri, Sall. Fragm. ap. Macr. S. 2, 9:

    sanctius consilium,

    Liv. 30, 16; cf.:

    jura magistratusque legunt sanctumque senatum,

    Verg. A. 1, 426:

    da (mihi) justo sanctoque videri,

    Hor. Ep. 1, 16, 61:

    Dareus ut erat sanctus et mitis,

    Curt. 3, 8, 5:

    amores,

    pure, chaste, Cic. Fin. 3, 20, 68; cf.:

    virgines,

    Hor. C. 1, 2, 27:

    sanctissima conjux,

    Verg. A. 11, 158:

    pudor,

    Tib. 1, 3, 83:

    mores (with pudicitia),

    Juv. 10, 298 et saep.:

    me quidem id multo magis movet, quod mihi est et sanctius antiquius,

    Cic. Att. 12, 19, 4:

    quod apud omnes leve et infirmum est, id apud judicem grave et sanctum esse ducatur?

    id. Rosc. Com. 2, 6; cf.:

    est et sancta et gravis oratio (Calvi),

    Quint. 10, 1, 115; so comp.:

    oratio,

    id. 8, 3, 24:

    genus orationis,

    id. 4, 2, 125:

    eloquentia,

    Tac. Or. 4:

    manus sanctas habere,

    Val. Max. 2, 2, 8:

    sanctissima disciplina (Stoicorum),

    Gell. 1, 2, 7; cf. Lucr. 3, 371. —
    C.
    In eccl. Lat., substt.
    1.
    sanctus, i, m., a saint, holy man:

    sancti tui,

    Vulg. 2 Par. 6, 41:

    omnes sancti ejus,

    id. Psa. 30, 24. —
    2.
    sanctum, i, n., a holy place; esp.:

    sanctum sanctorum,

    Vulg. Exod. 26, 34 et saep.:

    in sancto habitas,

    id. Psa. 21, 4.—Also in plur.:

    sancta sanctorum,

    Vulg. Exod. 40, 11 et saep.: violare sancta, id. Judith, 9, 11. — Adv.: sanctē (acc. to B.), solemnly, conscientiously, scrupulously, religiously, with holy awe, etc.:

    jurare,

    Plaut. Capt. 4, 2, 112; Ter. Hec. 1, 1, 4:

    adjurare,

    Plaut. Cist. 2, 3, 27; Ter. Hec. 2, 2, 26:

    nimis sancte pius,

    Plaut. Rud. 4, 7, 8; cf.:

    pie sancteque colimus naturam excellentem,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    auguste sancteque consecrare,

    id. ib. 2, 24, 62:

    disce verecundo sanctius ore loqui,

    Mart. 8, 1, 2:

    multa sunt severius scripta quam in antiquis legibus et sanctius,

    Cic. Rab. Post. 4, 8:

    se sanctissime gerere,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 13:

    te sancte precor,

    Liv. 2, 10:

    illae (tabulae) servantur sancte,

    scrupulously, religiously, Cic. Rosc. Com. 2, 7; cf.:

    me ea, quae tibi promitto ac recipio, sanctissime esse observaturum,

    id. Fam. 5, 8, 5:

    virgines tam sancte habuit,

    Curt. 3, 12, 21:

    exempla conservatae sanctissime utrobique opinionis,

    Quint. 1, 2, 4:

    apud Sallustium dicta sancte et antique,

    purely, chastely, id. 8, 3, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > sancio

  • 6 sanctum

    sancĭo, xi, ctum, 4 ( pluperf. sancierat, Pompon. ap. Diom. p. 368 P.; id. ap. Prisc. p. 904 ib.:

    sancivi,

    Prisc. 904; Diom. 368; part. perf. sancitum, Lucr. 1, 587; Cass. Sev. ap. Diom. l. l.), v. a. [Sanscr. root sac, sak, to accompany, honor (cf. sequor); whence also sacer; cf. Gr. HaG, hagios, hagnos], to render sacred or inviolable by a religious act; to appoint as sacred or inviolable.
    I.
    Lit., mostly of legal ordinances or other public proceedings, to fix unalterably; to establish, appoint, decree, ordain; also, to make irrevocable or unalterable; to enact, confirm, ratify, sanction (freq. and class.; cf.: caveo, scisco).
    A.
    Sancire legem (jus, foedus, etc.):

    legibus istis, quas senatus de ambitu sancire voluerit, etc.,

    Cic. Planc. 18, 44:

    Cretum leges, quas sive Juppiter sive Minos sanxit,

    id. Tusc. 2, 14, 34; cf.:

    quasdam leges ex integro sanxit,

    Suet. Aug. 34; and:

    sancire legem, Ne quis, etc.,

    Liv. 3, 55:

    tabulas Quas bis quinque viri sanxerunt,

    Hor. Ep. 2, 1, 24:

    quam temere in nosmet legem sancimus iniquam,

    id. S. 1, 3, 67:

    legem sanciendo,

    Liv. 3, 55 et saep.— Pass.:

    haec igitur lex sanciatur, ut, etc.,

    Cic. Lael. 12, 40, and 13, 44; cf.:

    M. Valerius consul de provocatione legem tulit diligentius sanctam,

    Liv. 10, 9:

    sacrosanctum esse nihil potest, nisi quod populus plebesve sanxisset,

    Cic. Balb. 14, 33:

    sanxisset jura nobis,

    id. Rep. 3, 11, 18: jus utile civitati, Pompon. ap. Prisc. p. 904:

    in quibus (legibus) illa eadem sancta sunt,

    Cic. Verr. 2, 2, 50, § 123:

    cum aut morte tuā sancienda sint consulum imperia, aut impunitate in perpetuum abroganda,

    Liv. 8, 7:

    SENTENTIAM,

    Inscr. Orell. 4405:

    foedus,

    to ratify the treaty, Liv. 1, 24; so Cic. Sest. 10, 24:

    foedera sanguine,

    id. post Red. ad Quir. 5, 13; Liv. 23, 8 fin.; 25, 16; Tac. A. 12, 46; cf. poet.:

    foedera fulmine,

    Verg. A. 12, 200.—
    B.
    Sancire lege (edicto, etc.) aliquid, de aliquā re, ut, ne, etc.:

    alia moribus confirmarunt, sanxerunt autem alia legibus,

    Cic. Rep. 1, 2, 2; cf.:

    genus id agrorum certo capite legis confirmari atque sanciri,

    id. Agr. 3, 1, 3:

    quod aedilis plebis fuisset, contra quam sanctum legibus erat,

    Liv. 30, 19:

    ne res efferatur jurejurando ac fide sanciatur petunt,

    Caes. B. G. 7, 2; cf. Liv. 39, 37:

    neque enim rogationibus plebisve scitis sancta sunt ista praecepta,

    Quint. 2, 13, 6:

    coetibus ac sacrificiis conspirationem civitatum,

    Tac. Agr. 27:

    eadem fuit (causa) nihil de hac re lege sanciendi,

    Liv. 34, 4:

    nihil lege ullā in alios sanxit,

    Just. 3, 2, 8:

    de jure praediorum sanctum apud nos est jure civili, ut, etc.,

    Cic. Off. 3, 16, 65:

    inhumanissimā lege sanxerunt, ut, etc.,

    id. Rep. 2, 37, 63; cf.:

    habeat legibus sanctum, Si quis...uti, etc.,

    Caes. B. G. 6, 20:

    lege naturae, communi jure gentium sanctum est, ut, etc.,

    Cic. Har. Resp. 14, 32:

    primo duodecim tabulis sanctum, ne quis, etc.,

    Tac. A. 6, 16:

    Flaccus sanxit edicto, ne, etc.,

    Cic. Fl. 28, 67:

    in omne tempus gravi documento sancirent, ne, etc.,

    Liv. 28, 19:

    nec, quominus id postea liceret, ulla lex sanxit,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 5, 3.—
    (β).
    Without abl.:

    de quibus confirmandis et sanciendis legem comitiis centuriatis laturus est,

    Cic. Phil. 10, 8, 17; cf.:

    acta Caesaris,

    id. Att. 14, 21, 2:

    quae dubia sunt, per vos sancire vult,

    id. Agr. 3 4, 13:

    augurem Jovis optimi maximi,

    id. Phil. 13, 5, 12:

    cum de eo nihil sanxerit, quod antea commissum non erat,

    id. Rosc. Am. 25, 70:

    quid est, quod tam accurate tamque diligenter caveat et sanciat, ut heredes sui, etc.,

    id. Fin. 2, 31, 101.—
    C.
    With acc. and inf.:

    rursus fide sanxerunt liberos Tarentinos leges suaque omnia habituros,

    Liv. 25, 8:

    omnes liberos esse sanxit,

    Suet. Claud. 25.—
    D.
    Lex sancit, decrees, ordains (with acc. or obj.-clause):

    at hoc Valeria lex non dicit, Corneliae leges non sanciunt,

    Cic. Agr. 3, 2, 8:

    consularis lex sanxit, ne qui magistratus sine provocatione crearetur,

    id. Rep. 2, 31, 54; cf.:

    res et ab naturā profectas et ab consuetudine probatas, legum metus et religio sanxit,

    id. Inv. 2, 53, 160.—
    E.
    Poet., with relative-clause:

    quid quaeque queant, per foedera naturaï, Quid porro nequeant, sancitum quandoquidem exstat,

    Lucr. 1, 587. —
    F.
    To render sacred to any one, to devote, consecrate, dedicate:

    sancire alicui carmina,

    Stat. S. 3, 3, 215; cf. id. Th. 11, 344: templum, Coripp. 4, 264.—
    II.
    Transf., to forbid under pain of punishment, to enact a penalty against (very rare):

    incestum pontifices supplicio sanciunto,

    Cic. Leg. 2, 9, 22; cf.:

    noxiae poena par esto, ut in suo vitio quisque plectatur: vis capite, avaritia multa, honoris cupiditas ignominiā sanciatur,

    id. ib. 3, 20, 46; id. Planc. 19, 47:

    hoc (sc. insidiae) quamquam video neque more turpe haberi, neque aut lege sanciri aut jure civili: tamen naturae lege sanctum est,

    id. Off. 3, 17, 69:

    erranti viam non monstrare, quod Athenis exsecrationibus publicis sanctum est,

    id. ib. 3, 13, 55:

    Solon capite sanxit, si qui in seditione non alterius utrius partis fuisset,

    made it a capital offence, id. Att. 10, 1, 2.—With abl. of fine:

    injurias factas quinque et viginti assibus sanxerunt,

    Gell. 20, 1, 31.—Hence, sanc-tus, a, um, P. a.
    A.
    Orig., rendered sacred, established as inviolable, i. e. sacred, inviolable (whereas sacer signifies consecrated to a deity. Thus, e. g., a temple, grove, or the like, is sacer locus;

    but sanctus locus is any public place which it is forbidden to injure or disturb. A sacer locus is also sanctus, but the converse is not always true): proprie dicimus sancta, quae neque sacra neque profana sunt, sed sanctione quādam confirmata, ut leges sanctae sunt, quia sanctione quādam sunt subnixae. Quod enim sanctione quādam subnixum est, id sanctum est, etsi deo non sit consecratum,

    Dig. 1, 8, 9:

    sanctum est, quod ab injuriā hominum defensum atque munitum est...In municipiis quoque muros esse sanctos,

    ib. 1, 8, 8; cf.:

    sanctae res, veluti muri et portae,

    ib. 1, 8, 1:

    campus,

    Cic. Rab. Perd. 4, 11:

    tribuni ejus (plebis) essent sanctique sunto,

    id. Leg. 3, 3, 9 (cf. sacrosanctus):

    societas,

    id. Off. 1, 8, 26; id. Rep. 1, 32, 49:

    fides induciarum,

    Liv. 8, 37:

    nullum esse officium, nullum jus tam sanctum atque integrum, quod non ejus scelus atque perfidia violarit et imminuerit,

    Cic. Rosc. Am. 38, 109; so,

    officium,

    id. Quint. 6, 26:

    poëtae...poëtae nomen,

    id. Arch. 8, 18 sq. —Hence, aerarium sanctius, a special treasure of the State, which was only to be used in cases of extreme necessity (v. aerarium).—Of persons:

    hospites ab injuriā prohibent sanctosque habent,

    Caes. B. G. 6, 23:

    ut vestris etiam legionibus sanctus essem,

    Cic. Phil. 2, 24, 60:

    uxor,

    Phaedr. 3, 10, 30.—Because to the idea of inviolability is readily attached that of exalted worth, of sacredness, or divinity (as, on the contrary, our word sacred afterward received the meaning of inviolable, e. g. sacred rights, a sacred promise, sacred honor, etc.), sanctus denotes,
    B.
    Venerable, august, divine, sacred, pure, holy (very freq. and class.); of a divinity, and of things in any way belonging to one: Saturno sancte create, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 607 Vahl.): Juno Saturnia sancta dearum, id. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 576 (Ann. v. 65 ib.): teque pater Tiberine (veneror) tuo cum flumine sancto, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 55 ib.):

    numen,

    Lucr. 5, 309; 6, 70:

    sedes deum,

    id. 5, 147; Cic. Rep. 5, 5, 7:

    fana,

    Lucr. 5, 74:

    delubra,

    id. 6, 417; 6, 1272:

    sanctus augustusque fons,

    Cic. Tusc. 5, 12, 36:

    sanctior dies (with sollemnis),

    Hor. C. 4, 11, 17:

    ignes (of a sacrifice),

    Verg. A. 3, 406 et saep.—

    After Augustus,

    a title given to the emperors, Ov. F. 2, 127; Val. Fl. 1, 11:

    sanctius et reverentius est visum nomen Augusti,

    Flor. 4, 12, 66:

    intra limina sanctioris aulae,

    Mart. 5, 6, 8 (al. aevi):

    amicitiae sanctum et venerabile nomen,

    Ov. Tr. 1, 8, 15:

    libertas,

    Liv. 3, 52:

    pudicitia,

    id. 3, 52.—
    2.
    Of character, morally pure, good, innocent, pious, holy, just, etc. (freq. and class.): cum esset ille vir exemplum innocentiae, cumque illo nemo neque integrior esset in civitate neque sanctior, Cic. de Or. 1, 53, 229; cf.:

    sanctissimi viri,

    id. Lael. 11, 39:

    homines frugalissimi, sanctissimi,

    id. Fl. 29, 71:

    sancti et religiosi,

    id. Rosc. Com. 15, 44; cf.:

    qui sunt sancti, qui religionum colentes,

    id. Planc. 33, 80:

    vir in publicis religionibus foederum sanctus et diligens,

    id. Verr. 2, 5, 19, § 49: veteres et sancti viri, Sall. Fragm. ap. Macr. S. 2, 9:

    sanctius consilium,

    Liv. 30, 16; cf.:

    jura magistratusque legunt sanctumque senatum,

    Verg. A. 1, 426:

    da (mihi) justo sanctoque videri,

    Hor. Ep. 1, 16, 61:

    Dareus ut erat sanctus et mitis,

    Curt. 3, 8, 5:

    amores,

    pure, chaste, Cic. Fin. 3, 20, 68; cf.:

    virgines,

    Hor. C. 1, 2, 27:

    sanctissima conjux,

    Verg. A. 11, 158:

    pudor,

    Tib. 1, 3, 83:

    mores (with pudicitia),

    Juv. 10, 298 et saep.:

    me quidem id multo magis movet, quod mihi est et sanctius antiquius,

    Cic. Att. 12, 19, 4:

    quod apud omnes leve et infirmum est, id apud judicem grave et sanctum esse ducatur?

    id. Rosc. Com. 2, 6; cf.:

    est et sancta et gravis oratio (Calvi),

    Quint. 10, 1, 115; so comp.:

    oratio,

    id. 8, 3, 24:

    genus orationis,

    id. 4, 2, 125:

    eloquentia,

    Tac. Or. 4:

    manus sanctas habere,

    Val. Max. 2, 2, 8:

    sanctissima disciplina (Stoicorum),

    Gell. 1, 2, 7; cf. Lucr. 3, 371. —
    C.
    In eccl. Lat., substt.
    1.
    sanctus, i, m., a saint, holy man:

    sancti tui,

    Vulg. 2 Par. 6, 41:

    omnes sancti ejus,

    id. Psa. 30, 24. —
    2.
    sanctum, i, n., a holy place; esp.:

    sanctum sanctorum,

    Vulg. Exod. 26, 34 et saep.:

    in sancto habitas,

    id. Psa. 21, 4.—Also in plur.:

    sancta sanctorum,

    Vulg. Exod. 40, 11 et saep.: violare sancta, id. Judith, 9, 11. — Adv.: sanctē (acc. to B.), solemnly, conscientiously, scrupulously, religiously, with holy awe, etc.:

    jurare,

    Plaut. Capt. 4, 2, 112; Ter. Hec. 1, 1, 4:

    adjurare,

    Plaut. Cist. 2, 3, 27; Ter. Hec. 2, 2, 26:

    nimis sancte pius,

    Plaut. Rud. 4, 7, 8; cf.:

    pie sancteque colimus naturam excellentem,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    auguste sancteque consecrare,

    id. ib. 2, 24, 62:

    disce verecundo sanctius ore loqui,

    Mart. 8, 1, 2:

    multa sunt severius scripta quam in antiquis legibus et sanctius,

    Cic. Rab. Post. 4, 8:

    se sanctissime gerere,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 13:

    te sancte precor,

    Liv. 2, 10:

    illae (tabulae) servantur sancte,

    scrupulously, religiously, Cic. Rosc. Com. 2, 7; cf.:

    me ea, quae tibi promitto ac recipio, sanctissime esse observaturum,

    id. Fam. 5, 8, 5:

    virgines tam sancte habuit,

    Curt. 3, 12, 21:

    exempla conservatae sanctissime utrobique opinionis,

    Quint. 1, 2, 4:

    apud Sallustium dicta sancte et antique,

    purely, chastely, id. 8, 3, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > sanctum

  • 7 παναγής

    A all-hallowed, Call.Fr.1.36P.; κόρη ([place name] Cassandra) D. Chr.11.153;

    ἱέρειαι Poll.1.35

    , Hsch. ( παναιεῖς cod.);

    ἱερωσύνη Jul. Or.5.160b

    ([comp] Sup.);

    ἱερεύς IG3.716

    ; = Lat. sacrosanctus, of the Rom. Tribuni Plebis, D.H.6.89, 8.87, Plu. Cam.20.
    II under an ἄγος, Philonid.5, Man.4.120.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > παναγής

  • 8 ἱερός

    ἱερός (v. sub fin.), ά, όν, also ός, όν in the phrase
    A

    ἱερὸς ἀκτή Hes. Op. 597

    , 805, Orac. ap. Hdt.8.77: [dialect] Ion. and poet. [full] ἱρός, ή, όν (v. sub fin.): [dialect] Dor. and N. Greek [full] ἱᾰρός IG22.1126.20, etc.: [dialect] Aeol. [full] ἶρος Sapph.Supp.23.25, Alc.Supp.8.4, but [full] ἴαρος (corr. from ἴερ-) Sapph. Supp. 20a.6: [comp] Sup.

    ἱερώτατος Ar.Eq. 582

    (lyr.), Pl.Lg. 755e.
    I filled with or manifesting divine power, supernatural,

    ἱ. ἲς Τηλεμάχοιο Od.2.409

    , al.;

    ἱ. μένος Ἀλκινόοιο 8.421

    , etc.; ἄλφιτον, ἀλωαί, Il.11.631, 5.499;

    Δημήτερος ἱερὸς ἀκτή Hes.Op.

    Il.c.; of natural objects or phenomena, rivers, Od.10.351, Il.11.726, E.Med. 410 (lyr.); λιβάς, of the Spercheus, S.Ph. 1215 (lyr.); ἱεραὶ βῆσσαι Κίρκης 'faery', Od.10.275; ἱ. ἦμαρ, κνέφας, Il.8.66, 11.194;

    φάος Hes.Op. 339

    ; ἱερὸς δίφρος (where δ. perh.= ἵπποι) Il.17.464; after Hom.,

    ἱ. χεῦμα θαλάσσης A.Fr. 192

    (anap.);

    ἱ. κῦμα E.Hipp. 1206

    , cf. Cyc. 265;

    ὄμβρος S.OT 1428

    ;

    δρόσοι E. Ion 117

    (lyr.); ὕπνος, of death, Call.Epigr.11; ἔστι μὲν οὐδὲν ἱ. no great matter, Theoc.5.22.
    II of divine things, holy,

    ἱεροῖς ἐν δώμασι Κίρκης Od.10.426

    ;

    ἱ. γένος ἀθανάτων Hes.Th.21

    ; λέχος, of Zeus, ib.57; δόσις the gift of God, ib. 93; πόλεμος holy war, ' crusade', Ar.Av. 556, etc.
    2 of earthly things, hallowed, consecrated,

    βωμοί Il.2.305

    ; ἱ. δόμος, of the temple of Athena, 6.89;

    ἱ. ἑκατόμβη 1.99

    , 431, etc.;

    ἐλαίη Od.13.372

    ;

    χοαί S.OC 469

    , etc.; ἱρὰ γράμματα hieroglyphics, Hdt.2.36; but ἱ. γράμματα of the Holy Scriptures, 2 Ep.Tim.3.15;

    ἱ. βύβλοι OGI56.70

    (Canopus, iii B.C.); ἱ. ἄγαλμα, τρίπους, S.OT 1379, E. Ion 512, etc.;

    χρήματα Pl.R. 568d

    , etc.;

    ἱ. τὸ σῶμα τῷ θεῷ δίδωμ' ἔχειν E. Ion 1285

    ; ἱ. σώματα, of ἱερόδουλοι, Str.6.2.6;

    χῆνες Plu.2.325c

    ; of animals regarded as 'taboo', [

    κριοί] εἰσί σφι ἱ. διὰ τοῦτο Hdt.2.42

    ; so perh.

    ἱ. ἰχθύς Il.16.407

    ; of the Roman Tribunes,= Lat. sacrosanctus,

    ἱ. καὶ ἄσυλος Plu.TG15

    , etc.; of Augustus, Mon.Anc.Gr. 5.17; ἱ. νόμος law of sacrifice, D.21.35, cf. SIG685.81 (ii B.C.); ἱ. λόγος legend, Hdt.2.81, etc.;

    οἱ παλαιοὶ καὶ ἱ. λόγοι Pl.Ep. 335a

    ; ἱ. γάμος mystical marriage, a religious ceremony, Men.320, Phot. s.v.; opp. βέβηλος, as sacred to profane, D.H.7.8, AB223; but more freq.

    ἱ. καὶ ὅσιος Th.2.52

    , X.Vect.5.4, etc.; cf. ὅσιος.
    3 under divine protection, freq. of places,

    Ἴλιος Il.5.648

    , Alc.Supp.8.4;

    Πύλος Od. 21.108

    ;

    Θήβη Sapph.Supp. 20a

    .6; Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον, Τροίης ἱερὰ κρήδεμνα, Od.1.2, Il.16.100;

    Ἀθῆναι Od.11.323

    , cf. Pi.Fr.75, S. Aj. 1221 (lyr.), Ps.-Orac. ap. Ar.Eq. 1037;

    Σούνιον ἱρόν Od.3.278

    ; ἱ. κύκλος the judge's seat under the protection of Zeus, Il.18.504: with gen. of the divinity, ἄλσος ἱρὸν Ἀθηναίης, ἄντρον ἱρὸν νυμφάων, Od.6.322, 13.104, cf. Hdt.1.80,2.41, Ar.Pl. 937, X.An.5.3.13, etc.;

    γῆ καὶ ἑστία ἱερὰ πᾶσι πάντων θεῶν Pl.Lg. 955e

    ; χωρίον ὡς -ώτατον ib. 755e, cf. Ti. 45a; with gen. of a human being,

    Γναθίου.. ἱ. εἰμι IG12.920

    .
    b of persons,

    φυλάκων ἱ. τέλος Il.10.56

    ;

    ἱ. πυλαωροί 24.681

    ;

    στρατός Od.24.81

    ;

    βασιλέες Pi.P.5.97

    ; ἱ. εὐσεβής τε, of Oedipus, S.OC 287; ἅνθρωπος ἱ. initiated, Ar.Ra. 652; c. gen. of a divinity, deuoted, dedicated, E.Alc.75, Pl.Phd. 85b.
    c under the Roman Empire,= sacer, imperial,

    ἐκ τῶν ἱερῶν τοῦ Καίσαρος γραμμάτων IGRom.4.571

    (Aezani, ii A.D.); ὁ -ώτατος φίσκος, τὸ -ώτατον ταμιεῖον, ib.3.727 ([place name] Lycia), SIG888.10 (Scaptopara, iii A.D.), etc.; τὸ -ώτατον βῆμα (of the praefectus Aegypti), PHamb.4.8 (i A.D.): generally, worshipful,

    ἱ. σύνοδος OGI713.9

    (Egypt, iii A.D.), etc.
    III as Subst.,
    1 [full] ἱερά, [dialect] Ion. [full] ἱρά, τά, offerings, victims,

    ἱερὰ ῥέξας Il.1.147

    , etc.;

    ἔρδειν Hes.Op. 336

    ;

    διδόναι Od.16.184

    ;

    ἀλλ' ὅ γε δέκτο μὲν ἱρά Il.2.420

    , cf. 23.207: less freq. in sg.,

    ὄφρ' ἱρὸν ἑτοιμασσαίατ' Ἀθήνῃ 10.571

    ;

    θῦσαι ἱρά Hdt.1.59

    , 8.54, etc.;

    θυσίας καὶ ἱρὰ ποιέειν Id.2.63

    ;

    αἴθειν S. Ph. 1033

    ;

    ἱ. πατρῷα A.Th. 1015

    ;

    ἱ. ἐπιχώρια Democr.259

    .
    b after Hom., omens afforded by sacrifice,

    τὰ ἱρὰ οὐ προεχώρεε χρηστά Hdt. 5.44

    ; τὰ ἱερὰ καλὰ [ἦν] X.An.1.8.15; simply οὐκ ἐγίγνετο τὰ ἱ. ib. 2.2.3.
    c generally, sacred objects or rites, Hdt.1.172,4.33;

    τῶν ὑμετέρων ἱ. καὶ κοινῶν μετεῖχον D.57.3

    ; of cult-images, IG Rom.3.800 (syllium).
    2 after Hom., [full] ἱερόν, [dialect] Ion. [full] ἱρόν, τό, holy place, Hdt.5.119,al.; opp. νηός, Id.2.170, cf. Th.4.90,5.18; freq. of a temple, ἔστι δὲ ἐν τῷ τεμένεϊ.. ἱρόν κτλ. Hdt.2.112; of the Jewish temple, LXX 1 Ch.29.4, Plb.16.39.4, Str.16.2.34, Ev.Matt.24.1.
    4 [full] ἱερός, (sc. μήν), name of month at Delos, IG12.377.22, 11(2).203A31 (iii B.C.).
    5 ἱεροί, οἱ, members of a religious college or guild, ib.5(1).1390.1, al. (Andania, i B.C.), prob. in SIG1010.7 ([place name] Chalcedon), etc.; also of women, [full] ἱεραί, αἱ, IG5(1). l.c., cf. 1511 ([place name] Sparta).
    b = ἱερόδουλος, ib. 1356 (Messenia, V B.C.), Inscr.Perg.572, GDI5702.39 ([place name] Samos).
    IV special phrases, post-Hom.,
    1 prov., ἱ. ἄγκυρα one's last hope, Plu. 2.815d, Luc.JTr.51, Fug.13, Poll.1.93, Gal.11.182.
    2 ἱ. βόλος, name of a throw at dice, Eub.57.1.
    3 ἱ. βοτάνη, v. βοτάνη.
    4 . (sc. γραμμή) (cf.

    γραμμή 111.1

    ), last line of draught-board,

    κινήσαις τὸν ἀπ' ἴρας.. λίθον Alc.82

    , cf. Epich.225, Sophr.127; τὴν ἀφ' ἱερᾶς (v.l. τὴν ἱεράν) Plu.Cor.32.
    5 ἱ. ἰχθύς,= ἀνθίας, Arist.HA 620b35, cf. Ath.7.282e, Plu.2.981d.
    6 ἱ. λόχος, v. λόχος.
    7 ἱερά (sc. νίκη), , drawn contest, dead heat (because the prize was assigned to the god), SIG1073.48 (Olymp.); ποιῆσαι ἱεράν, of the competitor, Wood Ephesus, App.vi p.70; so

    ἱ. ἀθλήματα Inscr.Olymp.56

    ;

    ἱερὸς ὁ στέφανος ἐκρίθη IG9(2).525

    ([place name] Larissa); τὸ παγκράτιον ἱ. ἐγένετο ib.527 (ibid.); ἱερός (sc. ἀγών) ib.7.2727.19, 24 (Acraeph.): metaph., ἱερὸν ποιῆσαι τὸν στέφανον 'divide the honours', Plb.1.58.5, 29.8.9.
    8 ἱ. νόσος epilepsy, Hdt.3.33, Hp.Morb. Sacr.tit., Thphr.HP9.11.3, etc., cf. Call.Aet.3.1.14: metaph.,

    τὴν οἴησιν ἱ. νόσον ἔλεγε Heraclit.46

    ( = Epicur.Fr. 224).
    9 ἡ ἱ. ὁδός the sacred road to Delphi, Hdt.6.34; also, from Athens to Eleusis, Cratin. 61, Paus.1.36.3, Harp. s.v.; and that from Elis to Olympia, Paus. 5.25.7.
    10 ἱ. ὀστέον, os sacrum, the last bone of the spine, Hp. Art.45, Plu.2.981d, Gal.UP5.8, etc.
    11 ἱ. συμβουλή sacred duty of an adviser, Pl.Ep. 321c, X.An.5.6.4, cf. Pl.Thg. 122b, Luc.Rh.Pr. 1.
    12 ἱ. σῦριγξ spinal canal, Poll.2.180.
    13 ἱερὰ τριήρης, of the Delian ship, or one of the state-ships (Salaminia or Paralos), D.4.34.
    14 freq. in geographical names, e.g. ἱ ἄκρα, in Lycia, Str. 14.3.8; ἱ. ἀκρωτήριον, in Spain, Cape St. Vincent, Id.2.4.3; ἱ. κώμη, in Lydia, Plb.16.1.8; ἱ. νῆσος, one of the Liparean group, Th.3.88; one of the insulae Aegates, Plb.1.60.3.
    V Adv. - ρῶς holily, ἀποθανεῖν v.l. in Plu.Lyc.27. [[pron. full] by nature, but sts. [pron. full] in [dialect] Ep., esp. in endings of hexameters, ἱ. ἰχθύς, ἱ. ἦμαρ, ἱερὰ ῥέξας, ἀλφίτου ἱεροῦ ἀκτή, Il.16.407, 8.66, 1.147, 11.631; ῑερόν in the first foot of a hex., Theoc.5.22; also in compds. ἱεραγωγός, ἱεροθαλλής, ἱερόφωνος: [pron. full] always in [var] contr. form ἱρός wh. is used in [dialect] Ep., Hdt., and some [dialect] Ion. inscrr., as IG12(8).265.9 ([place name] Thasos), cf. Semon.7.56, Herod.4.79, al., but is rarely found in codd. of Hp. (never in Heraclit. or Democr.); also in Trag., A.Th. 268, etc., but never required by metre in lyr. of Com.]

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἱερός

См. также в других словарях:

  • Sacrosanctus — (lat.), bei den Römern der durch einen Volksbeschluß für unverletzlich Erklärte. Es galt dies hauptsächlich von gewissen Magistratspersonen, bes. den Volkstribunen, daher auch Augustus u. die späteren Kaiser stets die Würde eines Volkstribunen… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Sacrosanctus — (lat.), unverletzlich, was bei schwerer Strafe nicht verletzt werden durfte, eine Eigenschaft, die in Rom namentlich den Volkstribunen zukam …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • sacro-saint — sacro saint, sainte [ sakrosɛ̃, sɛ̃t ] adj. • 1546; sacré saint 1491; lat. sacrosanctus, de sacer « 1. sacré » et sanctus « saint » 1 ♦ Vx Digne de vénération; saint et sacré. « Ce nom sacro saint de la Vierge mère de notre Sauveur » (Montaigne) …   Encyclopédie Universelle

  • sakrosankt — heilig; unverletzlich; unantastbar * * * ◆ sa|kro|sạnkt 〈Adj.〉 heilig, geheiligt, unverletzlich, unantastbar [<lat. sacrosanctus „hochheilig, unverletzlich“; <sacer „geweiht, heilig“ + sanctus „heilig“] ◆ Die Buchstabenfolge sa|kr... kann… …   Universal-Lexikon

  • sacrosanct — SACROSÁNCT, Ă, sacrosancţi, te, adj. (livr.) Sacru1, sfânt; p. ext. intangibil, inviolabil. [var.: sacrosánt, ă adj.] – Din lat. sacrosanctus. Trimis de LauraGellner, 17.07.2004. Sursa: DEX 98  SACROSÁNCT adj …   Dicționar Român

  • Livia Drusilla — Porträt Livias (Abguss eines Originals in der Ny Carlsberg Glyptotek Livia Drusilla (* 30. Januar 58 v. Chr.; † 29 n. Chr. in Rom), meist nur kurz Livia genannt, war die langjährige dritte Ehefrau des …   Deutsch Wikipedia

  • Tribun de la plebe — Tribun de la plèbe Monarchie romaine 753 – 509 av. J. C. République romaine 509 – 27 av. J. C. Empire romain 27 av. J. C. – 476 Empire byzantin 395 – 1453 …   Wikipédia en Français

  • Tribun de la plèbe — Monarchie romaine 753 – 509 av. J. C. République romaine 509 – 27 av. J. C. Empire romain 27 av. J. C. – 476 Empire byzantin …   Wikipédia en Français

  • Tribuns de la plèbe — Tribun de la plèbe Monarchie romaine 753 – 509 av. J. C. République romaine 509 – 27 av. J. C. Empire romain 27 av. J. C. – 476 Empire byzantin 395 – 1453 …   Wikipédia en Français

  • sacrosanto — ► adjetivo RELIGIÓN Que es sagrado y santo: ■ el cementerio es un lugar sacrosanto. * * * sacrosanto, a (del lat. «sacrosanctus») adj. Se aplica con gran veneración a las cosas *sagradas: ‘El cuerpo sacrosanto de Jesús’. * * * sacrosanto, ta.… …   Enciclopedia Universal

  • sacro-saint, sacro-sainte, sacro-saints, sacro-saintes — ● sacro saint, sacro sainte, sacro saints, sacro saintes adjectif (latin sacrosanctus, sacré) Familier. À quoi on ne peut toucher, qui est considéré comme sacré, tabou : la sacro sainte Administration. ● sacro saint, sacro sainte, sacro saints,… …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»