Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

săpĭo

  • 1 sapio

    săpĭo, īvi or ĭi (sapui, Aug. Civ. Dei, 1, 10; id. Ep. 102, 10; but sapivi, Nov. ap. Prisc. p. 879 P.; id. ap. Non. 508, 21:

    saPisti,

    Mart. 9, 6, 7:

    sapisset,

    Plaut. Rud. 4, 1, 8), 3, v. n. and a. [kindr. with opos, saphês, and sophos], to taste, savor; to taste, smack, or savor of, to have a taste or flavor of a thing (cf. gusto).
    I.
    Lit. (so only in a few examples).
    1.
    Of things eaten or drunk:

    oleum male sapiet,

    Cato, R. R. 66, 1:

    occisam saepe sapere plus multo suem,

    Plaut. Mil. 2, 6, 104:

    quin caseus jucundissime sapiat,

    Col. 7, 8, 2:

    nil rhombus nil dama sapit,

    Juv. 11, 121.—With an acc. of that of or like which a thing tastes:

    quis (piscis) saperet ipsum mare,

    Sen. Q. N. 3, 18, 2:

    cum in Hispaniā multa mella herbam eam sapiunt,

    Plin. 11, 8, 8, § 18:

    ipsum aprum (ursina),

    Petr. 66, 6.— Poet.: anas plebeium sapit, has a vulgar taste, Petr. poët. 93, 2:

    quaesivit quidnam saperet simius,

    Phaedr. 3, 4, 3.—
    * 2.
    Of that which tastes, to have a taste or a sense of taste (perh. so used for the sake of the play upon signif. II.):

    nec sequitur, ut, cui cor sapiat, ei non sapiat palatus,

    Cic. Fin. 2, 8, 24.—
    3.
    Transf., of smell, to smell of or like a thing (syn.: oleo, redoleo; very rare): Cicero, Meliora, inquit, unguenta sunt, quae terram quam crocum sapiunt. Hoc enim maluit dixisse quam redolent. Ita est profecto;

    illa erit optima, quae unguenta sapiat,

    Plin. 17, 5, 3, § 38:

    invenitur unguenta gratiosiora esse, quae terram, quam quae crocum sapiunt,

    id. 13, 3, 4, § 21.—In a lusus verbb. with signif. II.: istic servus quid sapit? Ch. Hircum ab alis, Plaut. Ps. 2, 4, 47.—
    II.
    Trop.
    1. a.
    To resemble (late Lat.):

    patruos,

    Pers. 1, 11.—
    b.
    To suggest, be inspired by:

    quia non sapis ea quae Dei sunt,

    Vulg. Matt. 16, 23; id. Marc. 8, 33.—
    c.
    Altum or alta sapere, to be high-minded or proud:

    noli altum sapere,

    Vulg. Rom. 11, 20:

    non alta sapientes,

    id. ib. 12, 16.—
    2.
    To have good taste, i.e. to have sense or discernment; to be sensible, discreet, prudent, wise, etc. (the predominant signif. in prose and poetry; most freq. in the P. a.).
    (α).
    Neutr., Plaut. Ps. 2, 3, 14:

    si aequum siet Me plus sapere quam vos, dederim vobis consilium catum, etc.,

    id. Ep. 2, 2, 73 sq.:

    jam diu edepol sapientiam tuam abusa est haec quidem. Nunc hinc sapit, hinc sentit,

    id. Poen. 5, 4, 30; cf.:

    populus est moderatior, quoad sentit et sapit tuerique vult per se constitutam rem publicam,

    Cic. Rep. 1, 42, 65;

    so (with sentire),

    Plaut. Am. 1, 1, 292; id. Bacch. 4, 7, 19; id. Merc. 2, 2, 24; id. Trin. 3, 2, 10 sq.; cf.:

    qui sapere et fari possit quae sentiat,

    Hor. Ep. 1, 4, 9; Plaut. Bacch. 1, 2, 14:

    magna est admiratio copiose sapienterque dicentis, quem qui audiunt intellegere etiam et sapere plus quam ceteros arbitrantur,

    Cic. Off. 2, 14, 48:

    veluti mater Plus quam se sapere Vult (filium),

    Hor. Ep. 1, 18, 27:

    qui (puer) cum primum sapere coepit,

    Cic. Fam. 14, 1, 1; Poët. ap. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    malo, si sapis, cavebis,

    if you are prudent, wise, Plaut. Cas. 4, 4, 17; so,

    si sapis,

    id. Eun. 1, 1, 31; id. Men. 1, 2, 13; id. Am. 1, 1, 155; id. Aul. 2, 9, 5; id. Curc. 1, 1, 28 et saep.; Ter. Eun. 4, 4, 53; id. Heaut. 2, 3, 138:

    si sapias,

    Plaut. Merc. 2, 3, 39; 4, 4, 61; id. Poen. 1, 2, 138; Ter. Heaut. 3, 3, 33; Ov. H. 5, 99; 20, 174:

    si sapies,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 78; id. Rud. 5, 3, 35; Ter. Heaut. 4, 4, 26; Ov. M. 14, 675:

    si sapiam,

    Plaut. Men. 4, 2, 38; id. Rud. 1, 2, 8:

    si sapiet,

    id. Bacch. 4, 9, 74:

    si saperet,

    Cic. Quint. 4, 16: hi sapient, * Caes. B. G. 5, 30: Ph. Ibo. Pl. Sapis, you show your good sense, Plaut. Mil. 4, 8, 9; id. Merc. 5, 2, 40:

    hic homo sapienter sapit,

    id. Poen. 3, 2, 26:

    quae (meretrix) sapit in vino ad rem suam,

    id. Truc. 4, 4, 1; cf. id. Pers. 1, 3, 28:

    ad omnia alia aetate sapimus rectius,

    Ter. Ad. 5, 3, 46:

    haud stulte sapis,

    id. Heaut. 2, 3, 82:

    te aliis consilium dare, Foris sapere,

    id. ib. 5, 1, 50:

    pectus quoi sapit,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 12; id. Mil. 3, 1, 191; id. Trin. 1, 2, 53; cf.:

    cui cor sapiat,

    Cic. Fin. 2, 8, 24:

    id (sc. animus mensque) sibi solum per se sapit, id sibi gaudet,

    Lucr. 3, 145.—
    (β).
    Act., to know, understand a thing (in good prose usually only with general objects):

    recte ego rem meam sapio,

    Plaut. Ps. 1, 5, 81:

    nullam rem,

    id. Most. 5, 1, 45: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Poët. ap. Cic. Div. 1, 58, 132; Cic. Att. 14, 5, 1; Plaut. Mil. 2, 3, 65; cf.:

    quamquam quis, qui aliquid sapiat, nunc esse beatus potest?

    Cic. Fam. 7, 28, 1:

    quantum ego sapio,

    Plin. Ep. 3, 6, 1:

    jam nihil sapit nec sentit,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 22:

    nihil,

    Cic. Tusc. 2, 19, 45:

    plane nihil,

    id. Div. in Caecil. 17, 55: nihil parvum, i. e. to occupy one ' s mind with nothing trivial (with sublimia cures), Hor. Ep. 1, 12, 15; cf.: cum sapimus patruos, i.e. resemble them, imitate them in severity, Pers. 1, 11. —
    3.
    Prov.: sero sapiunt Phryges, are wise behind the time; or, as the Engl. saying is, are troubled with afterwit:

    sero sapiunt Phryges proverbium est natum a Trojanis, qui decimo denique anno velle coeperant Helenam quaeque cum eā erant rapta reddere Achivis,

    Fest. p. 343 Müll.:

    in Equo Trojano (a tragedy of Livius Andronicus or of Naevius) scis esse in extremo, Sero sapiunt. Tu tamen, mi vetule, non sero,

    Cic. Fam. 7, 16, 1.—Hence, să-pĭens, entis ( abl. sing. sapiente, Ov. M. 10, 622; gen. plur. sapientum, Lucr. 2, 8; Hor. S. 2, 3, 296;

    but sapientium,

    id. C. 3, 21, 14), P. a. (acc. to II.), wise, knowing, sensible, well-advised, discreet, judicious (cf. prudens).
    A.
    In gen.:

    ut quisque maxime perspicit, quid in re quāque verissimum sit, quique acutissime et celerrime potest et videre et explicare rationem, is prudentissimus et sapientissimus rite haberi solet,

    Cic. Off. 1, 5, 16; cf.:

    sapientissimum esse dicunt eum, cui quod opus sit ipsi veniat in mentem: proxume acceder illum, qui alterius bene inventis obtemperet,

    id. Clu. 31, 84:

    M. Bucculeius, homo neque meo judicio stultus et suo valde sapiens,

    id. de Or. 1, 39, 179:

    rex aequus ac sapiens,

    id. Rep. 1, 26, 42; cf.:

    Cyrus justissimus sapientissimusque rex,

    id. ib. 1, 27, 43:

    bonus et sapiens et peritus utilitatis civilis,

    id. ib. 2, 29, 52:

    o, Neptune lepide, salve, Neque te aleator ullus est sapientior,

    Plaut. Rud. 2, 3, 29:

    quae tibi mulier videtur multo sapientissima?

    id. Stich. 1, 2, 66:

    (Aurora) ibat ad hunc (Cephalum) sapiens a sene diva viro,

    wise, discreet, Ov. H. 4, 96 Ruhnk.; so,

    puella,

    id. M. 10, 622:

    mus pusillus quam sit sapiens bestia,

    Plaut. Truc. 4, 4, 15; id. As. 3, 3, 114 et saep.—With gen. (analogous to gnarus, peritus, etc.):

    qui sapiens rerum esse humanarum velit,

    Gell. 13, 8, 2.— Subst.: săpĭens, entis, m., a sensible, shrewd, knowing, discreet, or judicious person:

    semper cavere hoc sapientes aequissimumst,

    Plaut. Rud. 4, 7, 20; cf.:

    omnes sapientes suom officium aequom est colere et facere,

    id. Stich. 1, 1, 38; id. Trin. 2, 2, 84:

    dictum sapienti sat est,

    id. Pers. 4, 7, 19; Ter. Phorm. 3, 3, 8; Plaut. Rud. 2, 4, 15 sq.:

    insani sapiens nomen ferat, aequus iniqui,

    Hor. Ep. 1, 6, 15:

    sapiens causas reddet,

    id. S. 1, 4, 115:

    quali victu sapiens utetur,

    id. ib. 2, 2, 63; 1, 3, 132.—In a lusus verbb. with the signif. of sapio, I., a person of nice taste:

    qui utuntur vino vetere sapientes puto Et qui libenter veteres spectant fabulas,

    good judges, connoisseurs, Plaut. Cas. prol. 5: fecundae [p. 1630] leporis sapiens sectabitur armos, Hor. S. 2, 4, 44.—As a surname of the jurists Atilius, C. Fabricius, M'. Curius, Ti. Coruncanius, Cato al., v. under B. fin.
    b.
    Of abstract things:

    opera,

    Plaut. Pers. 4, 5, 2:

    excusatio,

    Cic. Att. 8, 12, 2:

    modica et sapiens temperatio,

    id. Leg. 3, 7, 17:

    mores,

    Plaut. Rud. 4, 7, 25:

    verba,

    Ter. Ad. 5, 1, 7:

    consilium,

    Ov. M. 13, 433:

    Ulixes, vir sapienti facundiā praeditus,

    Gell. 1, 15, 3:

    morus, quae novissima urbanarum germinat, nec nisi exacto frigore, ob id dicta sapientissima arborum,

    Plin. 16, 25, 41, § 102.—
    B.
    After the predominance of Grecian civilization and literature, particularly of the Grecian philosophy, like sophos, well acquainted with the true value of things, wise; and subst., a wise man, a sage (in Cic. saepiss.): ergo hic, quisquis est, qui moderatione et constantiā quietus animo est sibique ipse placatus ut nec tabescat molestiis nec frangatur timore nec sitienter quid expetens ardeat desiderio nec alacritate futili gestiens deliquescat;

    is est sapiens quem quaerimus, is est beatus,

    Cic. Tusc. 4, 17, 37:

    sapientium praecepta,

    id. Rep. 3, 4, 7:

    si quod raro fit, id portentum putandum est: sapientem esse portentum est. Saepius enim mulam peperisse arbitror, quam sapientem fuisse,

    id. Div. 2, 28, 61:

    statuere quid sit sapiens, vel maxime videtur esse sapientis,

    id. Ac. 2, 3, 9; cf. id. Rep. 1, 29, 45.—So esp. of the seven wise men of Greece:

    ut ad Graecos referam orationem... septem fuisse dicuntur uno tempore, qui sapientes et haberentur et vocarentur,

    Cic. de Or. 3, 34, 137:

    eos vero septem quos Graeci sapientes nominaverunt,

    id. Rep. 1, 7, 12:

    sapienti assentiri... se sapientem profiteri,

    id. Fin. 2,3, 7.—Ironically:

    sapientum octavus,

    Hor. S. 2, 3, 296.—With the Romans, an appellation of Lœlius: te, Laeli, sapientem et appellant et existimant. Tribuebatur hoc modo M. Catoni: scimus L. Atilium apud patres nostros appellatum esse sapientem, sed uterque alio quodam modo: Atilius, qui prudens esse in jure civili putabatur;

    Cato quia multarum rerum usum habebat... propterea quasi cognomen jam habebat in senectute sapientis... Athenis unum accepimus et eum quidem etiam Apollinis oraculo sapientissimum judicatum,

    Cic. Lael. 2, 6; cf.:

    numquam ego dicam C. Fabricium, M'. Curium, Ti. Coruncanium, quos sapientes nostri majores judicabant, ad istorum normam fuisse sapientes,

    id. ib. 5, 18:

    ii, qui sapientes sunt habiti, M. Cato et C. Laelius,

    id. Off. 3, 4, 16; Val. Max. 4, 1, ext. 7; Lact. 4, 1.—Hence, adv.: săpĭen-ter, sensibly, discreetly, prudently, judiciously, wisely:

    recte et sapienter facere,

    Plaut. Am. 1, 1, 133; id. Mil. 3, 3, 34:

    consulere,

    id. ib. 3, 1, 90:

    insipienter factum sapienter ferre,

    id. Truc. 4, 3, 33:

    factum,

    id. Aul. 3, 5, 3:

    dicta,

    id. Rud. 4, 7, 24:

    quam sapienter jam reges hoc nostri viderint,

    Cic. Rep. 2, 17, 31:

    provisa,

    id. ib. 4, 3, 3:

    a majoribus prodita fama,

    id. ib. 2, 2, 4:

    considerate etiam sapienterque fecerunt,

    id. Phil. 4, 2, 6; 13, 6, 13:

    vives sapienter,

    Hor. Ep. 1, 10, 44:

    agendum,

    Ov. M. 13, 377:

    temporibus uti,

    Nep. Epam. 3, 1; Hor. C. 4, 9, 48.— Comp.:

    facis sapientius Quam pars latronum, etc.,

    Plaut. Curc. 4, 3, 15; id. Poen. prol. 7:

    nemo est, qui tibi sapientius suadere possit te ipso,

    Cic. Fam. 2, 7, 1:

    sapientius fecisse,

    id. Brut. 42, 155.— Sup.:

    quod majores nostros et probavisse maxime et retinuisse sapientissime judico,

    Cic. Rep. 2, 37, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > sapio

  • 2 sapiō

        sapiō īvī, —, ere    [SAP-], to taste of, smack of, savor of, have a flavor of: nil rhombus nil dama sapit, has no flavor, Iu.: Quaesivit, quidnam saperet (simius), Ph.— To have a sense of taste, perceive flavors: ut, cui cor sapiat, ei non sapiat palatus. —Fig., to have taste, have discernment, be sensible, be discreet, be wise, discern: populus est moderatior, quoad sentit et sapit: Qui sapere et fari possit quae sentiat, H.: abeas, si sapis, if you are wise, T.: hi sapient, Cs.: te aliis consilium dare, Foris sapere, T.: Qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, know, C. poët.: quamquam quis, qui aliquid sapiat, nunc esse beatus potest?: nihil: Nil parvum, i. e. attend to nothing trivial, H.—Prov.: sero sapiunt, are wise too late.
    * * *
    sapere, sapivi, - V
    taste of; understand; have sense

    Latin-English dictionary > sapiō

  • 3 serisapia

    sērĭsăpĭa, ae, f. [serus-sapio], the name of a dish invented by Petronius, perh. with allusion to the proverb:

    sero sapiunt (v. sapio),

    Petr. 56, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > serisapia

  • 4 cōnsipiō

        cōnsipiō —, —, ere    [com- + sapio], to be sane, be of sound mind: mentibus, L. dub.
    * * *
    I
    consipere, -, - V INTRANS
    be sane, be in one's right mind; be of sound mind (L+S)
    II
    consipire, consipsi, consiptus V TRANS
    surround with a wall/fence/hedge; enclose, fence; fence/hedge in

    Latin-English dictionary > cōnsipiō

  • 5 dēsipiō

        dēsipiō —, —, ere    [de + sapio], to be void of understanding, be silly, act foolishly: licet me desipere dicatis: si non desipit augur, H.: Dulce est desipere in loco, to trifle, H.
    * * *
    desipere, desipui, - V INTRANS
    act/be foolish; be out of one's mind/lose one's reason/lack rational thought

    Latin-English dictionary > dēsipiō

  • 6 resipiō

        resipiō —, —, ere    [re-+sapio], to have a flavor of, smack of.—Fig.: patriam.
    * * *
    resipere, -, - V

    Latin-English dictionary > resipiō

  • 7 sapiēns

        sapiēns entis ( abl sing. adj. ente or entī, as subst. usu. ente; gen plur. entium, poet. also entūm, H.), adj. with comp. and sup.    [P. of sapio], wise, knowing, sensible, well-advised, discreet, judicious: sapientissimum esse dicunt eum, cui, etc.: homo iudicio suo valde sapiens: rex: sapientissimus rex: quis sapientior ad coniecturam?: servus non paulo sapientior, H.: puella, O.: temperatio: verba, T.: Consilium, O.: sapientissimum iudicium senatūs.—As subst m., a sensible person, discreet man, man of sense: dictum sapienti sat est, T.: sapiens causas reddet, H.: Fecundae leporis sapiens sectabitur armos, a connoisseur, H. —In philosophy, wise, sage, knowing the truth: qui quietus animo... is est sapiens: sapientium praecepta: te, Laeli, sapientem appellant: eos septem quos Graeci sapientes nominaverunt.—Ironic.: sapientum octavus, H.
    * * *
    I
    wise (virtuous) man, sage, philosopher; teacher of wisdom
    II
    sapientis (gen.), sapientior -or -us, sapientissimus -a -um ADJ
    rational; sane, of sound mind; wise, judicious, understanding; discreet

    Latin-English dictionary > sapiēns

  • 8 सबर्


    sabar
    (prob.) n. (accord. toᅠ Sāy. =) milk, nectar (only in comp.)

    + andᅠ prob. connected with Germ. saf, shaft;
    Angl. Sax. soep;
    Eng. sap;
    perhaps alsoᅠ with Lat. sapio, sapor)
    - सबर्दुघ
    - सबर्दुह्
    - सबर्धु

    Sanskrit-English dictionary > सबर्

  • 9 saor

    I
    free, Irish saor. Early Irish sáer, Old Irish sóir, sóer: *su-viro-s, "good man", free; from su (= so-) and viro-s, fear, q.v.
    II
    a carpenter, Irish saor, Welsh saer, Cornish sair: *sairo-s, from *sapiro-s, root sap, skill, Latin sapio, sapientia, wisdom, Anglo-Saxon sefa, understanding, sense (Stokes, who thinks the Brittonic may be borrowed).

    Etymological dictionary of the Gaelic language > saor

  • 10 consipio

    consĭpĭo, ĕre, v. n. [sapio], to be in one's right mind or in one's senses, to be of sound mind (rare and not ante-Aug.):

    non mentibus solum consipere, sed ne auribus quidem atque oculis satis constare poterant,

    Liv. 5, 42, 3 Weissenb.:

    non satis consipere,

    Gell. 6 (7), 3, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > consipio

  • 11 deseps

    dēseps, sĭpis, adj. [de - sapio], out of one's mind, insane, Schol. Juv. 10, 233.

    Lewis & Short latin dictionary > deseps

  • 12 desipiens

    dē-sĭpĭo, ĕre ( perf. desipui, Lact. 2, 4, 4), v. a. and n. [sapio].
    * I.
    Act., to render insipid (late Lat. and rare), Tert. Pudic. 13. —
    II.
    Neutr., to be void of understanding, to be silly, foolish; to act foolishly (class.):

    summos viros desipere, delirare, dementes esse,

    Cic. N. D. 1, 34, 94:

    licet me desipere dicatis,

    id. Planc. 37; id. Verr. 2, 5, 46; id. Div. 2, 23, 51; Hor. S. 2, 3, 47; id. Ep. 1, 20, 9 al.:

    dulce est desipere in loco,

    to indulge in trifling, Hor. Od. 4, 12, 28.—With gen.:

    desipiebam mentis, cum, etc.,

    Plaut. Ep. 1, 2, 35:

    quippe mortale aeterno jungere desipere est,

    Lucr. 3, 802; cf. id. 5, 165 and 1043.—Of a person in a fever, etc., to be delirious, to rave:

    intra verba,

    Cels. 3, 18 init. —Hence, dēsĭpĭens, entis, P. a., foolish, silly:

    desipientis arrogantiae est,

    Cic. N. D. 2, 6, 16: estne quisquam ita desipiens, qui, etc. id. Div. 2, 23, 51.

    Lewis & Short latin dictionary > desipiens

  • 13 desipio

    dē-sĭpĭo, ĕre ( perf. desipui, Lact. 2, 4, 4), v. a. and n. [sapio].
    * I.
    Act., to render insipid (late Lat. and rare), Tert. Pudic. 13. —
    II.
    Neutr., to be void of understanding, to be silly, foolish; to act foolishly (class.):

    summos viros desipere, delirare, dementes esse,

    Cic. N. D. 1, 34, 94:

    licet me desipere dicatis,

    id. Planc. 37; id. Verr. 2, 5, 46; id. Div. 2, 23, 51; Hor. S. 2, 3, 47; id. Ep. 1, 20, 9 al.:

    dulce est desipere in loco,

    to indulge in trifling, Hor. Od. 4, 12, 28.—With gen.:

    desipiebam mentis, cum, etc.,

    Plaut. Ep. 1, 2, 35:

    quippe mortale aeterno jungere desipere est,

    Lucr. 3, 802; cf. id. 5, 165 and 1043.—Of a person in a fever, etc., to be delirious, to rave:

    intra verba,

    Cels. 3, 18 init. —Hence, dēsĭpĭens, entis, P. a., foolish, silly:

    desipientis arrogantiae est,

    Cic. N. D. 2, 6, 16: estne quisquam ita desipiens, qui, etc. id. Div. 2, 23, 51.

    Lewis & Short latin dictionary > desipio

  • 14 desisto

    dē-sisto, stĭti, stĭtum, 3 ( perf. destitĕrunt, Lucr. 4, 975), v. a. and n. (for syn. v. desino init.).
    I.
    Act., to set down: in scopulo puellam, Ap. M. 4, p. 157 (Anthol. Lat. 3, 174, 1).—
    II. A.
    To stand off from a thing, to stand apart:

    quid tu tristis es? quid illa autem abs te irata destitit?

    Plaut. Men. 5, 2, 59.—
    B.
    Hence, of an action, to leave off, cease, give over, desist from (freq. and class.).—Constr. with de, ab, or simple abl., the dat., the inf., quin, and absol. (in class. prose most freq. with the simple abl., or with the inf.):

    verbo de sententia destitisti,

    Cic. Tusc. 2, 12, 28:

    de illa mente,

    id. Fam. 5, 2, 8:

    de petitione,

    Liv. 37, 58, 1:

    de diutina contentione,

    Nep. Timoth. 2:

    a defensione,

    Caes. B. C. 2, 12, 4; Liv. 38, 28, 9:

    ab oppugnatione,

    Sall. J. 25 fin.:

    ab operibus suis,

    Vulg. Sirach, 16, 27:

    hoc conatu,

    Caes. B. G. 1, 8 fin.:

    conatu,

    id. B. C. 3, 26, 3:

    oppugnatione,

    id. B. G. 6, 39, 4; id. B. C. 2, 13:

    consilio,

    id. B. G. 7, 26 fin.:

    negotio,

    id. ib. 1, 45:

    itinere,

    id. ib. 5, 11:

    fuga,

    id. ib. 4, 12, 2 (with fugere, id. ib. 1, 53, v. the foll.):

    sententia,

    id. ib. 6, 4, 2; Cic. Off. 3, 3 fin.:

    causa,

    id. ib. 3, 31, 112:

    impio bello,

    Liv. 7, 40:

    incepto,

    id. 7, 5, 6; 25, 2, 7; Verg. A. 1, 37.—With dat., poet.:

    pugnae,

    id. ib. 10, 441:

    labori,

    Stat. Th. 5, 273.—With inf.:

    regem flagitare,

    Cic. Rep. 2, 12:

    de isdem scribere,

    id. Fin. 1, 2, 6 fin.:

    locupletare cives,

    id. ib. 2, 9:

    causas agere,

    id. Brut. 91, 314:

    mortem timere,

    id. Tusc. 1, 49, 117:

    pecuniam polliceri,

    Caes. B. G. 6, 2:

    Inachia furere,

    Hor. Epod. 11, 5:

    persequi aliquem,

    Vulg. 1 Reg. 23, 28 et saep.—With quin:

    neque, eam quin inveniam, desistam,

    Plaut. Rud. 1, 4, 9; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10.— Absol.: desiste;

    recte ego rem meam sapio,

    Plaut. Ps. 1, 5, 81; Lucr. 5, 825; Caes. B. G. 2, 11 fin.; Hor. S. 1, 3, 3 et saep.:

    ter in primo destitit ore sonus,

    stuck in my throat, Ov. H. 4, 8; cf. id. F. 2, 823:

    desistente auctumno,

    i. e. coming to a close, Varr. R. R. 2, 3, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > desisto

  • 15 nesapius

    nĕsăpĭus, a, um, adj. [ne-sapio], unwise, foolish, Petr. 50, 5; cf. Ter. Scaurus de Orthogr, p. 2251 P.

    Lewis & Short latin dictionary > nesapius

  • 16 praesipio

    prae-sĭpĭo, pĕre, v. a. [sapio], to feel beforehand, have a presentiment of: praesagire est praedivinare, praesipere, Fest. s. v. praesagire, p. 223 Müll.; cf.: adsipere et praesipere dicebant antiqui a sapiendo, Paul. ex Fest. s. v. adsipere, p. 21 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > praesipio

  • 17 resipio

    rĕ-sĭpĭo, ĕre, v. a. [sapio], to savor, taste, or smack of something; to have a savor or flavor of something (class.).
    I.
    Lit.:

    mustum resipit ferrum,

    Varr. R. R. 1, 54, 3; cf.

    picem (uva),

    Plin. 14, 1, 3, § 18:

    quicquam (aqua),

    id. 31, 3, 22, § 37:

    quam minimum amaritudinis (taleolae),

    Col. 12, 48, 2.—
    II.
    Trop., to smack of, savor of:

    Epicurus homo non aptissimus ad jocandum, minimeque resipiens patriam,

    Cic. N. D. 2, 17, 46:

    istae (comoediae) resipiunt stilum Plautinum,

    Gell. 3, 3, 13. —
    * 2.
    Pregn., to taste well, have a good flavor: [p. 1579] Iaboravi, ut insulsa resiperent, Aus. Idyll. Monos. 12 praef.

    Lewis & Short latin dictionary > resipio

  • 18 sanus

    sānus, a, um (sanun', for sanusne, Plaut. Bacch. 3, 6, 37; id. Men. 5, 2, 66; id. Mere. 2, 2, 21; 2, 4, 21; id. Rud. 3, 2, 19; id. Truc. 2, 4, 13; cf.

    sanan',

    id. Am. 3, 2, 48; id. Cure. 5, 2, 54; id. Cist. 4, 1, 14; id. Ep. 5, 1, 42; id. Men. 2, 3, 43;

    and sanin',

    id. Ps. 4, 7, 83), adj. [kindr. with SA, sôs], sound, whole, healthy, physically or mentally (cf.: integer, incolumis, sospes, salvus).
    I.
    Lit., sound in body, whole, healthy, well:

    pars corporis,

    Cic. Sest. 65, 135:

    sensus si sani sunt et valentes,

    id. Ac. 2, 7, 19:

    sanis modo et integris sensibus,

    id. ib. 2, 25, 90:

    corpora sana,

    Quint. 8, prooem. §

    19: ut alimenta sanis corporibus agri cultura, sic sanitatem aegris medicina promittit, Cels. praef. 1: homo,

    id. ib. 1, 1:

    sanum recteque valentem,

    Hor. Ep. 1, 16, 21:

    domi meae eccam salvam et sanam,

    Plaut. Ep. 4, 1, 36:

    sana et salva amica,

    id. Merc. 5, 2, 48 (cf. infra, B. and II. A.):

    sanus ac robustus,

    Quint. 2, 10, 6:

    si noles sanus, curres hydropicus,

    Hor. Ep. 1, 2, 34:

    sanus utrisque Auribus atque oculis,

    id. S. 2, 3, 284:

    ulcera sana facere,

    Cato, R. R. 157, 3; cf.:

    aliquem sanum facere... sanus fieri,

    id. ib. 157, 8:

    si eo medicamento sanus factus sit,

    Cic. Off. 3, 24, 92.— Poet.:

    volnera ad sanum nunc coiere mea (for ad sanitatem),

    are healed, Prop. 3 (4), 24, 18.— Comp.:

    aegrotare malim quam esse tuā salute sanior,

    Plaut. Truc. 2, 2, 5.— Sup.:

    interim licet negotia agere, ambulare, etc.... perinde atque sanissimo,

    Cels. 7, 4, 4.—
    B.
    Transf., sound, safe, whole, etc. (very rare): Ac. Salvast, navis, ne time. Ch. Quid alia armamenta? Ac. Salva et sana sunt, Plaut. Merc. 1, 2, 62:

    sana et salva res publica,

    Cic. Fam. 12, 23, 3:

    civitas,

    Liv. 3, 17:

    nare sagaci Aëra non sanum sentire,

    i. e. tainted, Luc. 7, 830.—
    II.
    Trop.
    A.
    Sound in mind, in one's right mind, rational, sane, sober, discreet, etc.:

    eos sanos intellegi necesse est, quorum mens motu quasi morbi perturbata nullo sit: qui contra affecti sunt, hos insanos appellari necesse est,

    Cic. Tusc. 3,5,11: Am. Delirat uxor. Al. Equidem ecastor sana et salva sum, Plaut. Am. 2, 2, 98: Am. Haec sola sanam mentem gestat meorum familiarium. Br. Immo omnes sani sunt profecto. Am. At me uxor insanum facit Suis foedis factis, id. ib. 5, 1, 31 sqq.; cf. Cic. Off. 3, 25, 95:

    quam ego postquam inspexi non ita amo, ut sani solent Homines, sed eodem pacto ut insani solent,

    Plaut. Merc. 2, 1, 38:

    sanus non est ex amore illius (shortly after: insanior ex amore),

    id. ib. 2, 3, 106:

    si sis sanus aut sapias satis... nisi sis stultior stultissimo,

    id. Am. 3, 2, 23; cf.

    (opp. insipiens),

    id. Bacch. 4, 3, 14:

    hic homo sanus non est,

    is out of his senses, is insane, id. Am. 1, 1, 246; id. Merc. 5, 2, 110; id. Men. 1, 3, 15; 2, 2, 39 et saep.; cf.: En. Sanun' es? Ch. Pol sanus si sim, non te medicum mihi expetam, id. Merc. 2, 4, 21; so, sanun' es? sanan' es? sanin' estis? v. the passages cited init.:

    satin' sanus es?

    are you in your senses? Ter. Heaut. 4, 3, 29 (opp. sobrius); 5, 2, 33; id. And. 4, 4, 10; id. Ad. 5, 8, 14; id. Phorm. 5, 3, 19.—With gen.: satin' tu sanus mentis aut animi tui, Qui conditionem hanc repudies? Plaut. Trin. 2, 4, 53:

    vix sanae mentis estis,

    Liv. 32, 21:

    mentis bene sanae,

    Hor. S. 1, 9, 44:

    mentis sanae vix compos,

    Ov. M. 8, 35; so, sanae mentis, Tib. ap. Suet. Tib. 67:

    ego illum male sanum semper putavi,

    a man of not very sound mind, Cic. Att. 9, 15, 5:

    male sana (Dido),

    i. e. raving, Verg. A. 4, 8:

    male sani poëtae,

    i. e. inspired, Hor. Ep. 1, 19, 4; cf. Ov. M. 3, 474:

    excludit sanos Helicone poëtas,

    calculating, sober, Hor. A. P. 296:

    bene sanus Ac non incautus,

    very prudent, discreet, id. S. 1, 3, 61:

    praecipue sanus,

    id. Ep. 1, 1, 108:

    rem publicam capessere hominem bene sanum non oportere,

    Cic. Sest. 10, 23:

    sani ut cretā an carbone notati?

    id. ib. 2, 3, 246:

    pro sano loqueris, cum me appellas nomine,

    like a rational being, rationally, Plaut. Men. 2, 2, 24; so,

    pro sano,

    id. ib. 5, 5, 42; cf.: nihil hunc se absente pro sano facturum arbitratus, qui, etc., * Caes. B. G. 5, 7:

    adeo incredibilis visa res, ut non pro vano modo, sed vix pro sano nuncius audiretur,

    Liv. 39, 49: quem in locum nemo sanus hostis subiturus esset, Auct. B. Alex. 74 fin.:

    solve senescentem sanus equum,

    Hor. Ep. 1, 1, 8 et saep.:

    tumultu etiam sanos consternante animos,

    discreet, well-disposed, Liv. 8, 27:

    sensus,

    Verg. E. 8, 66:

    mores,

    Dig. 27, 10, 1.—With ab: ego sanus ab illis (vitiis), sound as respects them, i. e. free from, unaffected by them, etc., Hor. S. 1, 4, 129.— Comp.:

    qui sanior, ac si, etc.,

    Hor. S. 2, 3, 241; 2, 3, 275.— Sup.:

    quisquam sanissimus tam certa putat, quae videt, quam? etc.,

    Cic. Ac. 2, 28, 89 init.:

    confluentibus ad eum (Sullam) optimo quoque et sanissimo,

    Vell. 2, 25, 2.—
    B.
    Of style, sound, correct, sensible, sober, chaste:

    qui rectum dicendi genus sequi volunt, alii pressa demum et tenuia et quae minimum ab usu cottidiano recedant, sana et vere Attica putant, etc.,

    Quint. 10, 1, 44:

    nihil erat in ejus oratione, nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,

    Cic. Brut. 55, 202; cf.:

    Attici oratores sani et sicci,

    id. Opt. Gen. 3, 8; and:

    Rhodii (oratores) saniores et Atticorum similiores,

    id. Brut. 13, 51:

    orator rectus et sanus,

    Plin. Ep. 9, 26, 1; Vulg. 2 Tim. 4, 3; id. Tit. 2, 8; cf.:

    sana ratio,

    Val. Max. 9, 13, 3; Aug. Civ. Dei, 1, 22, 2.—Hence, advv., in two forms, saniter (ante-class.) and sane (class.).
    * A.
    sānĭter, rationally, Afran. ap. Non. 515, 22.—
    B. * 1.
    (Acc. to I.) Soundly, healthily, well: sane sarteque, Porphyrio ap. Charis. p. 195 fin.; 196 init. P.—
    2.
    (Acc. to II.) Soberly, sensibly, reasonably, discreetly (very rare;

    not in Cic.): bonum est, pauxillum amare sane, insane non bonum est,

    Plaut. Curc. 1, 3, 20:

    sane sapio et sentio,

    I am in full possession of my reason and senses, id. Am. 1, 1, 292:

    non ego sanius Bacchabor Edonis (with furere),

    Hor. C. 2, 7, 26:

    dixit sanius,

    Sen. Contr. 5, 34 fin.
    b.
    In gen., like valde (i. e. valide), an intensive particle, well, indeed, doubtless, by all means, truly, certainly, of course, forsooth, right, very, etc. (freq. and class.):

    sane sapis et consilium placet,

    Plaut. Ps. 2, 2, 67 sq.; so,

    sapis sane,

    id. Cas. 3, 6, 25:

    sapit,

    id. Men. 5, 2, 39:

    sane haud quicquam'st, magis quod cupiam,

    id. Curc. 1, 3, 15; 2, 3, 43:

    sane ego illum metuo,

    id. Men. 5, 2, 108:

    cum illā sane congruost sermo tibi,

    id. Mil. 4, 3, 23:

    sane ego sum amicus nostris aedibus,

    id. As. 2, 3, 7:

    dabant hae feriae tibi opportunam sane facultatem ad explicandas tuas litteras,

    Cic. Rep. 1, 9, 14:

    odiosum sane genus hominum officia exprobrantium,

    id. Lael. 20, 71; id. Quint. 3, 11:

    humilem sane relinquunt ortum amicitiae,

    id. Lael. 9, 29; cf.:

    tenui sane muro dissepiunt,

    id. Rep. 4, 4, 4:

    judicare difficile est sane,

    id. Lael. 17, 62:

    explicat orationem sane longam et verbis valde bonis,

    id. Agr. 2, 5, 13:

    (narratio) res sane difficilis,

    id. de Or. 2, 66, 264:

    sane grandes libros,

    id. Rep. 3, 8, 12:

    cui sane magna est in mento cicatrix,

    Auct. Her. 4, 49, 63:

    Herennium quendam, sane hominem nequam atque egentem, coepisse, etc.,

    Cic. Att. 1, 19, 5:

    Paulus mihi de re publicā alia quaedam sane pessima,

    id. Att. 14, 7, 1:

    sane murteta relinqui,

    Hor. Ep. 1, 15, 5:

    id sane est invisum duobus,

    id. ib. 2, 2, 64:

    bonus sane vicinus,

    id. ib. 2, 2, 132:

    sane populus numerabilis,

    id. A. P. 206.— In replies: Mi. Te moneri numne vis? Ha. Sane volo, by all means, surely, to be sure, certainly, Plaut. Poen. 5, 2, 119; so,

    sane volo,

    id. Cas. 2, 3, 55; id. Rud. 5, 3, 51; Ter. Heaut. 4, 8, 31: Ch. Estne, ut fertur, forma? Pa. Sane, id. Eun. 2, 3, 69; 4, 7, 15:

    sane hoc multo propius ibis,

    id. Ad. 4, 2, 41. Th. Quid taces? Ph. Sane quia vero hae mihi patent semper fores, id. Eun. 1, 2, 9; id. And. 1, 2, 24: C. F. Visne igitur, etc. C. P. Sane placet, Cic. Part. Or. 1, 2:

    sane et libenter quidem,

    id. Rep. 2, 38, 64.—Ironically:

    quam sane magni referat,

    Plaut. Mil. 3, 3, 9; cf.: sane legem Juliam timeo, Ner. ap. Suet. Ner. 33 med.:

    beneficium magnum sane dedit!

    Phaedr. 3, 15, 12.—

    With other adverbs: esse aedificatas has sane bene,

    right well, very well, Plaut. Most. 3, 2, 74:

    res rustica sane bene culta,

    Cic. Quint. 3, 12; Ter. Hec. 1, 2, 103:

    bene sane, as an answer,

    very well, id. And. 5, 2, 7; id. Ad. 4, 2, 47:

    recte sane,

    id. Eun. 5, 5, 11; id. Heaut. 3, 2, 27; 3, 3, 20; id. Ad. 3, 3, 63; id. Phorm. 5, 8, 10:

    sane commode,

    Plaut. Poen. 1, 2, 72:

    sapienter sane,

    id. Pers. 3, 3, 42 et saep.:

    scite hercle sane,

    id. Trin. 3, 3, 53:

    sane hercle,

    Ter. Eun. 3, 5, 59; id. Hec. 3, 5, 9; id. Phorm. 3, 3, 9:

    sane quidem,

    id. And. 1, 2, 24:

    sane quidem hercle,

    Cic. Leg. 2, 4, 8:

    sane pol,

    Ter. And. 1, 4, 2.—Sane quam, how very, i. e. very much indeed, uncommonly, exceedingly (cf.:

    admodum quam and valde quam): conclusa est a te tam magna lex sane quam brevi,

    Cic. Leg. 2, 10, 23:

    quod de Pompeio Caninius agit, sane quam refrixit,

    id. Q. Fr. 2, 4 (6), 5; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 2; 8, 4, 2; Brut. ib. 11, 13, 4 (shortly before: suos valde quam paucos habet); Sulp. ib. 4, 5, 1.—With negatives:

    haud sane diu est,

    not very long since, Plaut. Merc. 3, 1, 44:

    edepol commissatorem haud sane commodum,

    Ter. Ad. 5, 2, 8:

    haud sane intellego, quidnam sit, etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 5; Sall. C. 37, 9; 53, 5; id. Rep. Ord. 2, 11; Cic. Sen. 1, 3; Curt. 3, 1, 14:

    agellus non sane major jugero uno,

    Varr. R. R. 3, 16, 10:

    cum his temporibus non sane in senatum ventitarem,

    Cic. Fam. 13, 77, 1:

    non sane mirabile hoc quidem,

    id. Div. 2, 31, 67:

    non ita sane vetus,

    id. Brut. 10, 41:

    non sane credere,

    Hor. Ep. 1, 7, 61:

    nihil sane esset, quod, etc.,

    absolutely nothing, nothing at all, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7; so,

    nihil sane,

    id. de Or. 2, 1, 5; Sall. C. 16, 5; Hor. S. 2, 3, 138; id. Ep. 2, 1, 206 al.—
    (β).
    In restrictive concessions, to be sure, indeed, certainly, however: sane bonum, ut dixi, rei publicae genus, Cic.Rep. 2, 26, 48; cf.:

    hoc sane frequentissimum est... sed, etc.,

    Quint. 4, 2, 130:

    negant quemquam esse virum bonum nisi sapientem. Sit ita sane, sed, etc.,

    Cic. Lael. 5, 18; cf. id. Rep. 1, 19, 32:

    haec si vobis non probamus, sint falsa sane,

    id. Ac. 2, 32, 105:

    sint sane, quoniam ita mores se habent, liberales,

    Sall. C. 52, 12; id. J. 31, 8:

    sit hoc sane leve,

    Cic. Sest. 54, 115:

    sed fruatur sane hoc solacio,

    id. Prov. Cons. 7, 16; Ov. H. 17, 13; Curt. 5, 1, 6:

    repetita narratio sane res declamatoria magis quam forensis,

    Quint. 4, 2, 128:

    poëtis permittamus sane ejusmodi exempla,

    id. 8, 3, 73:

    non sane recepto in usum nomine,

    not indeed, id. 5, 11, 20; cf. id. 7, 1, 41.—
    (γ).
    With imperatives in colloq. lang. likewise concessive, like the English then, pray then, if you will:

    ubi ego Sosia nolim esse, tu esto sane Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 283: Al. Num quid vis, quin abeam jam intro? Ju. I sane, id. ib. 3, 3, 16:

    abi tu sane superior,

    id. Stich. 5, 4, 14:

    i sane,

    id. As. 3, 3, 86; id. Aul. 2, 5, 7; id. Ep. 1, 1, 73; id. Pers. 4, 4, 25; 4, 4, 55; id. Rud. 2, 3, 55; Ter. Ad. 4, 2, 48:

    ite sane,

    Plaut. Aul. 3, 3, 3:

    abi sane,

    id. Am. 1, 1, 197; id. Rud. 3, 6, 17; id. Stich. 1, 3, 107; Ter. Heaut. 3, 3, 27:

    sequere sane,

    Plaut. Merc. 3, 1, 2:

    age sane,

    id. Men. 1, 2, 44; id. Ps. 5, 2, 27:

    da sane,

    id. Merc. 4, 1, 11:

    dato sane,

    id. Stich. 4, 1, 47:

    cedo sane,

    id. Pers. 4, 3, 30; 5, 1, 20; Ter. Heaut. 4, 7, 4:

    nosce sane,

    Plaut. As. 2, 4, 58:

    age sane, omnes,

    Liv. 1, 57, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > sanus

  • 19 sapidus

    săpĭdus, a, um, adj. [sapio] (post-class.).
    I.
    Lit., well-tasted, relishing, savory:

    tucetum perquam sapidissimum,

    App. M. 2, p. 117, 32; 10, p. 344, 32:

    avis sapidior,

    Apic. 6, 6.—
    * II.
    Trop., wise, prudent:

    puellae,

    Alcim. 6 prooem.—
    * Adv.: să-pĭdē, savorily:

    femur sapidissime percoctum,

    App. M. 8 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > sapidus

  • 20 sapiens

    săpĭens, entis, Part. and P. a., from sapio.

    Lewis & Short latin dictionary > sapiens

См. также в других словарях:

  • sapio — 1sà·pio s.m. TS bot. pianta del genere Sapio diffusa nei paesi tropicali e subtropicali | con iniz. maiusc., genere della famiglia delle Euforbiacee {{line}} {{/line}} DATA: sec. XX. ETIMO: dal lat. scient. Sapĭum. 2sà·pio agg., s.m. OB savio… …   Dizionario italiano

  • MaryAnne Sapio — Born 1978 (age 32–33)[1] Nationality USA Occupation lobbyist Known for former Miss California MaryAnne Sa …   Wikipedia

  • sapioras — sapiòras sm. (2) Rtr kar. inžinerinės kariuomenės karys …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • Психология мира — (англ. peace psychology)  область исследований в психологии, связанная с изучением психических процессов и поведения, порождающих насилие, предотвращающих насилие и способствующих использованию ненасильственных методов, а также создание …   Википедия

  • Jeffrey Groharing — is a lawyer and an officer in the United States Marine Corps. [http://pview.findlaw.com/view/2991186 1?noconfirm=0 Findlaw lawyer directory] ] His friends refer to him as Jeff GroPUSSING, THAT FUCK. On October 29 1997 Groharing finished 1048 out… …   Wikipedia

  • savoir — 1. (sa voir ; Palsgrave, p. 22, écrit scavoir, mais prononce savoir), je sais, tu sais, il sait, nous savons, vous savez, ils savent ; je savais ; je sus, nous sûmes ; je saurai ; je saurais ; sache, sachons, sachez ; que je sache, que nous… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • Carmine DeSapio — Carmine Gerard DeSapio (December 10, 1908 ndash; July 27, 2004) was an American politician from New York City. He was the last head of the Tammany Hall political machine that was active in New York politics for 150 years, and dominated them for… …   Wikipedia

  • Tuscan dialect — Infobox Language name=Tuscan nativename=Toscano states=flag|Italy region=Tuscany except the Province of Massa Carrara speakers=3,500,000 familycolor=Indo European fam2=Italic fam3=Romance fam4=Italo Western fam5=Italo Dalmatian fam6=Italian… …   Wikipedia

  • Gomanism — Infobox animanga/Header name = Gōmanism caption = ja name = ゴーマニズム ja name trans = genre = social, politicalInfobox animanga/Manga title = author = Yoshinori Kobayashi publisher = publisher other = demographic = magazine = SPA! SAPIO first = 1992 …   Wikipedia

  • New Zealand Cup — Group III race NEW ZEALAND CUP Location Riccarton Park Racecourse Christchurch, New Zealand Inaugurated 1874 Race type Thoroughbred Flat racing …   Wikipedia

  • Neo Gomanism Manifesto Special - On War — This article is about the controversial manga series; for the treatise on military strategy, see On War. Infobox animanga/Header name = Neo Gōmanism Manifesto Special On War caption = ja name = 新・ゴーマニズム宣言SPECIAL 戦争論 ja name trans = Shin Gōmanism… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»