Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

remissi

  • 1 remissi

    finance, business, economy
    • remittance

    Suomi-Englanti sanakirja > remissi

  • 2 remitto

    rĕ-mitto, mīsi, missum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to let go back, send back, despatch back, drive back, cause to return (class. and very freq.; cf. reddo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Al. Redde mihi illam (filiam)... Non remissura es mihi illam?... non remittes? Me. Non remittam! Plaut. Cist. 2, 1, 29 sq.:

    a legione omnes remissi sunt domum Thebis,

    id. Ep. 2, 2, 22:

    aliquem domum,

    Caes. B. G. 1, 43 fin.; 4, 21; 7, 4 fin.; id. B. C. 3, 27 fin.:

    mulieres Romam,

    Cic. Att. 7, 23, 2:

    paucos in regnum,

    Caes. B. C. 2, 44:

    Fabium cum legione in sua hiberna,

    id. B. G. 5, 53:

    partem legionum in sua castra,

    id. B. C. 3, 97:

    ad parentes aliquem nuntium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 15:

    aliquem ad aliquem,

    id. Cas. 2, 8, 1; Cic. Fam. 16, 5, 1; Caes. B. C. 1, 24; 26:

    obsides alicui,

    id. B. G. 3, 8 fin.; Lucil. ap. Lact. 5, 14:

    is argentum huc remisit,

    Plaut. As. 2, 2, 69:

    librum tibi remisi,

    Cic. Att. 9, 9, 2: pila intercepta, to cast or hurl back, Caes. B. G. 2, 27; so,

    tractum de corpore telum,

    Ov. M. 5, 95:

    epistulam ad aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 43:

    litteras Caesari,

    Caes. B. G. 5, 47; cf.:

    scripta ad eum mandata per eos,

    id. B. C. 1, 10:

    naves ad aliquem,

    id. B. G. 5, 23; so,

    naves,

    id. B. C. 1, 27:

    obsides,

    id. B. G. 3, 8; 3, 29:

    nonne vides etiam, quantā vi tigna trabesque Respuat umor aquae?.. Tam cupide sursum revomit magis atque remittit,

    drives back, Lucr. 2, 199; so,

    aquas longe (cautes),

    Sen. Hippol. 583:

    calces (equi),

    i. e. kick out behind, Nep. Eum. 5, 5.—
    b.
    To send forth from itself, give out, yield:

    ut melius muriā, quam testa marina remittit,

    gives forth, yields, Hor. S. 2, 8, 53:

    muriam,

    Col. 12, 9 init.:

    minimum seri,

    id. 12, 13:

    umorem (humus),

    id. 12, 15 init.:

    aeruginem (vasa aenea),

    id. 12, 20, 2:

    nec umenti sensit tellure remitti (nebulas),

    Ov. M. 1, 604:

    umorem ex se ipsa remittit,

    Verg. G. 2, 218:

    quod baca remisit olivae,

    Hor. S. 2, 4, 69:

    sanguinem e pulmone,

    Ov. P. 1, 3, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To let go back, to loosen, slacken, relax any thing strained, bound, rigid, etc. (syn. relaxo;

    opp. intendo, adduco): in agro ambulanti ramulum adductum, ut remissus esset, in oculum suum recidisse,

    Cic. Div. 1, 54, 123; cf.:

    habenas vel adducere vel remittere,

    id. Lael. 13, 45:

    frena,

    Ov. M. 2, 191 (opp. retinere);

    6, 228: lora,

    id. ib. 2, 200; id. Am. 3, 2, 14; cf.:

    vela pennarum,

    Lucr. 6, 743:

    ira contractis, hilaritas remissis (superciliis) ostenditur,

    Quint. 11, 3, 79:

    quattuor remissis (digitis) magis quam tensis,

    id. 11, 3, 99:

    digitis,

    Ov. H. 19, 197:

    remissis,

    id. M. 4, 229: junctasque manus remisit;

    vinclis remissis, etc.,

    i. e. to loose, id. ib. 9, 314 sq.:

    digitum contrahens ac remittens,

    Plin. 11, 26, 32, § 94: bracchia, i. e. to let sink or fall down, Verg. G. 1, 202: remissas manus, sinking or failing, Vulg. Heb. 12, 12:

    frigore mella Cogit hiems eademque calor liquefacta remittit,

    dissolves again, melts, Verg. G. 4, 36; cf.:

    cum se purpureo vere remittit humus,

    opens again, thaws, Tib. 3, 5, 4:

    vere remissus ager,

    Ov. F. 4, 126. —
    b.
    To leave behind, produce:

    veluti tractata notam labemque remittunt Atramenta,

    Hor. Ep. 2, 1, 235.—
    c.
    Jurid. t. t.: remittere nuntium or repudium, to send a bill of divorce, to dissolve a marriage or betrothal; v. nuntius and repudium.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to send back, give back, return, restore, dismiss, remove, etc.:

    (specula) simulacra remittunt,

    Lucr. 4, 337 Lachm.:

    vocem late nemora alta remittunt,

    Verg. A. 12, 929; cf.:

    totidemque remisit Verba locus,

    Ov. M. 3, 500:

    chorda sonum... remittit acutum (with reddere),

    Hor. A. P. 349:

    vos me imperatoris nomine appellavistis: cujus si vos paenitet, vestrum vobis beneficium remitto, mihi meum restituite nomen,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    quin etiam ipsis (imperium) remittere,

    id. B. G. 7, 20: integram causam ad senatum remittit, refers, Tac. A. 3, 10:

    a quibus appellatum erit, si forte ad eosdem remittemur,

    Quint. 11, 1, 76; 12, 10, 21:

    veniam,

    to return, repay, Verg. A. 4, 436:

    quae nisi respuis ex animo longeque remittis,

    Lucr. 6, 68; cf.:

    opinionem animo,

    to dismiss, reject, cast off, Cic. Clu. 2, 6:

    si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto,

    resign it, id. Sull. 30, 84:

    utramque provinciam remitto, exercitum depono,

    id. Phil. 8, 8, 25:

    Galliam togatam,

    id. ib. 8, 9, 27.—
    2.
    In partic.
    a.
    (Acc. to I A. 2. a.) To slacken, relax, relieve, release, abate, remit (freq. and class.):

    omnes sonorum tum intendens tum remittens persequetur gradus,

    Cic. Or. 18, 59; cf.:

    (sonorum vis) tum remittit animos, tum contrahit,

    id. Leg. 2, 15, 38: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed quibus relaxem ac remittam, relieve, recreate, refresh, id. Fragm. ap. Non. 383, 23:

    ut requiescerem curamque animi remitterem,

    id. Verr. 2, 4, 61, § 137:

    animum per dies festos licentius,

    Liv. 27, 31; and in a like sense with se, Nep. Alcib. 1 fin.;

    and mid.: mirum est, ut opusculis animus intendatur remittaturque,

    Plin. Ep. 7, 9, 13:

    animos a contentione pugnae,

    Liv. 5, 41:

    animos a certamine,

    id. 9, 12:

    animos a religione,

    id. 5, 25; cf.:

    nihil apud milites remittitur a summo certamine,

    id. 6, 24, 10:

    superioris temporis contentionem,

    Caes. B. C. 2, 14 fin.; cf. Cic. Brut. 55, 202:

    diligentiam in perdiscendo ac memoriam,

    Caes. B. G. 6, 14; cf.:

    curam et diligentiam remittunt,

    id. B. C. 2, 13:

    summum illud suum studium remisit,

    Cic. Brut. 93, 320:

    ea studia remissa temporibus revocavi,

    id. Tusc. 1, 1, 1:

    belli opera,

    Liv. 30, 3:

    bellum,

    id. 30, 23:

    pugnam,

    Sall. J. 60, 3 al.:

    urguent tamen et nihil remittunt,

    Cic. Fin. 4, 28, 77: equites petere ut sibi laxaret aliquid laboris;

    quibus ille, ne nihil remissum dicatis, remitto, etc.,

    Liv. 9, 16:

    cottidie aliquid iracundiae remittebat,

    Cic. Phil. 8, 6, 19; cf. id. Att. 10, 4, 2:

    aliquid de suo,

    id. Rab. Post. 11, 31:

    horam de meis legitimis horis,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 25:

    aliquid de severitate cogendi,

    id. Phil. 1, 5, 12; 13, 17, 36:

    nihil de saevitiā,

    Tac. A. 6, 25 al.; cf. Caes. B. C. 3, 17:

    ex eo, quod ipse potest in dicendo, aliquantum remittet,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    aliquid ex pristinā virtute,

    Caes. B. C. 3, 28:

    aliquid ex curā verborum,

    Quint. 10, 7, 22; 7, 1, 22.—With ellipsis of aliquid, etc.:

    illum viris fortissimis remittere de summā non potuisse, te mulieri deterrimae recte remississe, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 35, § 82; Liv. 4, 43, 11:

    de voluntate nihil,

    Cic. Brut. 5, 17:

    nihil e solito luxu,

    Tac. H. 3, 55:

    nihil ex arrogantiā,

    id. Agr. 27 al. — Impers.:

    tum aequo animo remittendum de celeritate existumabat,

    Caes. B. G. 5, 49.—
    (β).
    With inf., to cease, leave off, omit to do any thing (rare;

    not in Cic. or Cæs.): si cogites, remittas jam me onerare injuriis,

    Ter. And. 5, 1, 8:

    neque remittit quid ubique hostis ageret explorare,

    Sall. J. 52, 5; cf.:

    quid bellicosus Cantaber cogitet, remittas Quaerere,

    Hor. C. 2, 11, 3.—
    (γ).
    With se, or mid., to relax, abate:

    ubi dolor et inflammatio se remiserunt,

    Cels. 4, 24 fin.; cf.:

    cum se furor ille remisit,

    Ov. H. 4, 51:

    quae (febres) certum habent circuitum et ex toto remittuntur,

    Cels. 3, 12; cf. under II.—
    (δ).
    Mid., to recreate one ' s self:

    eundem, cum scripsi, eundem etiam cum remittor, lego,

    Plin. Ep. 1, 16, 7; cf.:

    fas est et carmine remitti,

    id. ib. 7, 9, 9; cf.

    supra: animus remittatur,

    id. ib. 7, 9, 13.—
    (ε).
    To give free course to (opp. continere):

    animi appetitus, qui tum remitterentur, tum continerentur,

    Cic. N. D. 2, 12, 34.—
    b.
    With respect to a person, to free one from any thing; to give up, grant, forgive, yield, resign, concede, surrender, sacrifice a thing to any one (= concedere, condonare); with acc. of the offence:

    Tranioni remitte quaeso hanc noxiam causā meā,

    Plaut. Most. 5, 2, 47:

    injuriam,

    Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch:

    quare tum cito senex ille remisit injuriam?

    Sen. Contr. 2, 11, 1:

    ut ex animo tibi volens omne delictum remittam,

    App. M. 3, p. 137, 29; so freq. in late Lat., to remit, forgive a sin or offence:

    peccata,

    Vulg. Matt. 9, 2:

    blasphemia,

    id. ib. 12, 31:

    cogitationem,

    id. Act. 8, 22. — Freq. with acc. of the penalty:

    multam,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    poenam alicui,

    Liv. 40, 10, 9: ipso remittente Verginio ultimam poenam, id. 3, 59, 10; 8, 35, 1:

    omnia tibi ista concedam et remittam,

    Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22; cf. id. Ac. 2, 33, 106; and:

    alicui remittere atque concedere, ut, etc.,

    id. Planc. 30, 73: meam animadversionem et suppli cium... remitto tibi et condono, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    quod natura remittit, Invida jura negant,

    Ov. M. 10, 330:

    si per populum Romanum stipendium remittatur,

    Caes. B. G. 1, 44:

    pecunias, quas erant in publicum Varroni cives Romani polliciti, remittit,

    id. B. C. 2, 21; cf. Liv. 42, 53: aedes (venditas) alicui, to give up, resign a purchase, Plaut. Most. 3, 2, 111:

    tempus vobis,

    Cic. Verr. 2, 1, 11, § 30:

    ut patria tantum nobis in nostrum privatum usum, quantum ipsi superesse posset, remitteret,

    id. Rep. 1, 4, 8:

    navem imperare debuisti ex foedere: remisisti in triennium: militem nullum umquam poposcisti per tot annos,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 21:

    tibi remittunt omnes istam voluptatem et eā se carere patiuntur,

    resign that pleasure to you, id. de Or. 1, 58, 246:

    ut memoriam simultatium patriae remitteret,

    sacrifice to his country, Liv. 9, 38; cf.:

    privata odia publicis utilitatibus remittere,

    Tac. A. 1, 10:

    ut sibi poenam magistri equitum remitteret (dictator),

    that he would remit for their sake, Liv. 8, 35:

    dictator consulibus in senatu magnifice conlaudatis et suarum quoque rerum illis remisso honore, dictaturā se abdicavit,

    having been resigned in their favor, id. 7, 11:

    jus ipsi remittent,

    will abandon their claim, id. 6, 18, 7.— Absol.:

    remittentibus tribunis plebis comitia per interregem sunt habita,

    withdrawing their opposition, Liv. 6, 36, 3:

    de tributo remiserunt,

    id. 5, 12, 13; cf. Tac. A. 1, 8:

    si hoc ipsi remitti vellent, remitterent ipsi de maritumis custodiis,

    Caes. B. C. 3, 17.—
    (β).
    Poet., with inf., to allow, permit:

    sed mora damnosa est nec res dubitare remittit,

    Ov. M. 11, 376; cf.:

    (Fides) occulte saevire vetat, prodesse remittit,

    Claud. Laud. Stil. 2, 37. —
    II.
    Neutr., to decrease, abate (very rare, but class.):

    si forte ventus remisisset,

    Caes. B. C. 3, 26:

    imbres,

    Liv. 40, 33, 4:

    pestilentia,

    id. 2, 34, 6:

    cum remiserant dolores pedum,

    Cic. Brut. 34, 130; cf.:

    si remittent quippiam Philumenae dolores,

    Ter. Hec. 3, 2, 14:

    tumor remittens,

    Cels. 7, 18:

    vapor calidus primo non remittit propter levitatem,

    does not sink, Vitr. 8, 2.— Hence, rĕmissus, a, um, P. a. (acc. to I. A. 2. a.), slack, loose, relaxed, languid (opp. contentus, contendere):

    membra,

    Lucr. 5, 852.
    A.
    Lit.:

    ut onera contentis corporibus facilius feruntur, remissis opprimunt,

    Cic. Tusc. 2, 23, 54; cf.:

    vox, ut nervi, quo remissior, hoc gravior et plenior,

    Quint. 11, 3, 42:

    ridens Venus et remisso Filius arcu,

    Hor. C. 3, 27, 67:

    ammoniacum,

    i. e. liquid, Pall. 1, 41, 2; cf.

    adeps,

    Veg. 1, 11, 4. —
    B.
    Trop., relaxed, not rigid, strict, or hard, both in a good and bad sense.
    1.
    Mild, gentle, soft, indulgent, cheerful, good-humored, gay, etc. (syn.:

    lenis, mitis, dulcis): remissior ventus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    remissiora frigora,

    id. B. G. 5, 12 fin.:

    cantūs remissiores,

    Cic. de Or. 1, 60, 254; cf.:

    tum intentis tum remissis modis,

    Quint. 11, 3, 17:

    si me non improbissime Dolabella tractasset, dubitassem fortasse, utrum remissior essem, an summo jure contenderem,

    Cic. Att. 16, 15, 1:

    in eo sermone non remissi sumus,

    id. Fin. 3, 1, 2:

    remissus et subridens,

    Tac. Or. 11 init.:

    nisi magistratus valde lenes et remissi sint,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    in ulciscendo remissior,

    id. Red. ad Quir. 7, 23:

    animus (with lenis),

    id. de Or. 2, 46, 193; cf.:

    remississimo ad otium et ad omnem comitatem animo,

    i. e. most prone, Suet. Aug. 98:

    remissus et mitis,

    Plin. Ep. 3, 14, 5:

    cum tristibus severe, cum remissis jucunde vivere,

    Cic. Cael. 6, 13; cf. Suet. Galb. 14; id. Claud. 21:

    decorus est sermo senis quietus et remissus,

    Cic. Sen. 9, 28:

    remissius genus dicendi,

    id. Sest. 54, 115:

    amicitia remissior esse debet et liberior et dulcior,

    id. Lael. 18, 66; cf.

    affectus,

    Quint. 10, 1, 73:

    egressiones dulces et remissae,

    id. 11, 3, 164: joci, gay, merry (opp. curae graves), Ov. M. 3, 319; cf.:

    remissiores hilarioresque sermones,

    Suet. Tib. 21:

    opus,

    Ov. Tr. 2, 547. —
    2.
    Slack, negligent, remiss (syn. languidus):

    esse remisso ac languido animo,

    Caes. B. C. 1, 21; cf.:

    nostris languentibus atque animo remissis,

    id. ib. 2, 14: dolus Numidarum [p. 1563] nihil languidi neque remissi patiebatur, i. e. no negligence, Sall. J. 53, 6; 88, 2:

    in labore,

    Nep. Iphic. 3, 1:

    oderunt agilem gnavumque remissi,

    Hor. Ep. 1, 18, 90:

    remissior in petendo,

    Cic. Mur. 26, 52:

    vita remissior,

    Suet. Tib. 52.—
    b.
    Lower, cheaper:

    remissior aliquanto ejus fuit aestimatio quam annona,

    below the market price, Cic. Verr. 2, 3, 92, § 214. — Hence, adv.: rĕ-missē (acc. to B. 1.), gently, mildly (with leniter, urbane;

    opp. severe, graviter, vehementer, etc.),

    Cic. de Or. 3, 26, 102; id. Cael. 14, 33; Col. 1, 8, 10; Quint. 10, 2, 23; 12, 10, 71; Suet. Claud. 30.— Comp., Cic. de Or. 1, 60, 255; id. Verr. 2, 4, 34, § 76; Quint. 9, 2, 91.— Sup. is not found.

    Lewis & Short latin dictionary > remitto

  • 3 remissus

        remissus adj. with comp.    [P. of remitto], slack, loose, relaxed, languid: corpora: Venus et remisso Filius arcu, H.— Gentle, mild: remissior ventus, Cs.: remissiora frigora, Cs.—Fig., loose, slack, negligent, remiss: animus, Cs.: nostris animo remissis, Cs.: in labore, N.: remissior in petendo: mons festo, unguarded, Pr.—As subst n.: nihil remissi pati, no negligence, S.— Plur m. as subst: Oderunt agilem remissi, the slothful, H.— Relaxed, not rigid, indulgent, yielding: utrum remissior essem, an summo iure contenderem, less exacting: in sermone: in ulciscendo remissior.— Relaxed, good-humored, light, genial, merry, gay: cantūs remissiores: cum tristibus severe, cum remissis iucunde vivere: remissiore uti genere dicendi, to speak in a lighter vein: ioci, merry, O.— Low, cheap: remissior fuit aestimatio quam annona, below the market price.
    * * *
    remissa -um, remissior -or -us, remississimus -a -um ADJ
    relaxed/slack/sagging; loosly spaced; remiss; mild/gentle; free-and-easy/casual; lenient, forbearing; moderate, not intense/potent; low (valuation); fever-free

    Latin-English dictionary > remissus

  • 4 languidus

        languidus adj. with comp.    [LAG-], faint, weak, dull, sluggish, languid: vino languidi: labore et aestu, S.: uxor, languishing, Iu.: boves Collo trahentes languido, H.: flumen, sluggish, H.: aqua, L.: aura Noti, gentle, O.: hostes languidioribus nostris vallum scindere, while our troops grew weaker, Cs.: vina, i. e. more mellow, H.— Weakening: voluptates.—Fig., faint, feeble, powerless, inactive, listless, sluggish: senectus: languidiores facti sumus: animus, Cs.: languidiore studio in causā esse: nihil languidi neque remissi pati, S.: quies, V.
    * * *
    languida -um, languidior -or -us, languidissimus -a -um ADJ
    faint, weak; dull, sluggish, languid; spiritless, listless, inactive; powerles

    Latin-English dictionary > languidus

  • 5 agilis

    agĭlis, e, adj. [ago].
    I.
    Pass., that can be easily moved, easily movable (mostly poet.;

    not in Cic.): qui restitissent agili classi naves tormenta machinasque portantes?

    Liv. 30, 10:

    haec querulas agili percurrit pollice chordas,

    Ov. Am. 2, 4, 27:

    factus inops agili peragit freta caerula remo,

    id. H. 15, 65; so,

    agilis rota,

    id. P. 2, 10, 34:

    aër agilior et tenuior,

    Sen. Q. N. 2, 10 al. —
    II.
    Act.
    A.
    That moves easily or quickly; nimble, agile, quick, rapid: sic tibi secretis agilis dea saltibus adsit, swift or fleet-footed Diana, Ov. H. 4, 169:

    sic super agilis Cyllenius,

    swift-flying, id. M. 2, 720.—Also of things, quick, sudden: agilem dari facilemque victoriam, Sisenn. ap. Non. 58, 1:

    argumentatio agilior et acrior et instantior,

    Quint. 11, 3, 164 al. —
    B.
    With the accessory idea of activity, quick, hasty, or precipitate in action; prompt, active, busy (with direct reference to the action, and hence used of inanimate things; while sedulus, diligent, assiduous, regards more the state of mind; both, however, refer to the simple idea of mobility, Doed. Syn. 1, 122; cf. Front. Differ. 2203 P.):

    Nunc agilis fio et mersor civilibus undis,

    Hor. Ep. 1, 1, 16 (= negotiosus, praktikos, Schol.):

    oderunt Sedatum celeres, agilem gnavumque remissi,

    id. ib. 1, 18, 90:

    ipse quid audes? Quae circumvolitas agilis thyma,

    busy, id. ib. 1, 3, 21:

    vir navus, agilis, providus,

    Vell. 2, 105; Ov. F. 2, 516 (opp. ignavus); id. Am. 1, 9, 45:

    animus agilis et pronus ad motus,

    Sen. Tranq. 2.— Comp., Sen. Ep. 74.— Sup., as given by Prisc. p. 606 P., and Charis. p. 89, is agillĭmus; but Charis. p. 162, agilissĭmus; both forms, however, are given without examples; cf. Rudd. I. p. 171, n. 12.— Adv.: ăgĭlĭter, Amm. 14, 2; 28, 2.— Comp., Col. 2, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > agilis

  • 6 languidus

    languĭdus, a, um, adj. [langueo], faint, weak, dull, sluggish, languid (class.; cf.: lassus, fessus, fatigatus, defessus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    homines vino languidi,

    Cic. Cat. 2, 5, 10; cf.:

    vino vigiliisque languidus,

    id. Verr. 2, 3, 12, § 31:

    pecus,

    id. Fin. 2, 13, 39:

    boves Collo trahentes languido,

    Hor. Epod. 2, 64.— Transf., of things:

    (oculi) languidi et torpentes,

    dull, Quint. 11, 3, 76; cf.:

    vultus non languidus,

    id. 11, 3, 159:

    flumen,

    sluggish, Hor. C. 2, 14, 17; so,

    aqua,

    Liv. 1, 4:

    ventus,

    gentle, mild; Ov. P. 2, 1, 2; cf.

    carbasa,

    hanging loose, not swelled out, Luc. 5, 421:

    color,

    pale, Plin. 12, 12, 26, § 43:

    ignis,

    id. 34, 8, 17, § 79:

    ictus venarum,

    id. 11, 37, 88, § 219:

    arbor piri,

    Pall. Febr. 25, 4; id. Novem. 7, 14.— Comp.:

    languidioribus nostris vallum scindere (hostes),

    Caes. B. G. 3, 5:

    folia languidiora,

    Plin. 22, 20, 24, § 50:

    vina,

    i. e. more mellow, Hor. C. 3, 21, 8.—
    B.
    In partic., faint, weak, languid from sickness, languishing, ill ( poet. and in postAug. prose): lumina, Laurea Tullius poët. ap. Plin. 31, 2, 3, § 8:

    languidior noster si quando est Paulus,

    Mart. 9, 86:

    uxor,

    Juv. 1, 122.— Subst.: languĭdus, i, m., the sick man, invalid, Vulg. Johan. 5, 7; id. Matt. 14, 14 al.—
    II.
    Trop., faint, feeble, powerless, inactive, listless, of persons and things:

    senectus languida atque iners,

    Cic. de Sen. 8, 26:

    philosophus mollis, languidus, enervatus,

    id. de Or. 1, 52, 226:

    si qui antea aut alieniores fuerant aut languidiores,

    more sluggish, id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 16; cf.:

    nos etiam languidiores postea facti sumus,

    id. Phil. 8, 7, 21:

    illi beati, quos nullae futtiles laetitiae exultantes languidis liquefaciunt voluptatibus,

    id. Tusc. 5, 6, 16; Caes. B. G. 3, 5:

    esse remisso ac languido animo,

    id. B. C. 1, 21:

    languidiore credo studio in causa fuistis,

    Cic. Lig. 9, 28:

    oratio languidior,

    Quint. 4, 1, 67:

    auctoritas patrum,

    weak, Plin. 15, 29, 36, § 121:

    Romani... fessi lassique erant: tamen instructi intentique obviam procedebant. Nam dolus Numidarum nihil languidi neque remissi patiebatur,

    Sall. J. 53, 6:

    oculos ubi languida pressit quies,

    producing languor, Verg. A. 12, 908.— Sup. seems not to occur. —Hence, adv.: languĭdē, in a languid manner, faintly, feebly, slowly, languidly (class.):

    procedere,

    Col. 11, 1, 17:

    nutare,

    Plin. 18, 7, 10, § 53:

    agere,

    Petr. 98:

    palmae languide dulces,

    slightly, Plin. 13, 4, 7, § 34. — Comp.:

    languidius in opere versari,

    Caes. B. G. 7, 27:

    dictum languidius,

    more faintheartedly, spiritlessly, Cic. Tusc. 5, 9, 25.— Sup. seems not to occur.

    Lewis & Short latin dictionary > languidus

  • 7 sedo

    sēdo, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [sedeo].
    I.
    Act. (orig. to cause to sit, to seat; hence, of inanimate or abstract objects), to allay, settle, still, calm, assuage, appease, quiet, check, end, stop, stay, etc. (syn.:

    mitigo, mulceo, lenio): cave putes, aut mare ullum aut flammam esse tantam, quam non facilius sit sedare quam effrenatam insolentiā multitudinem,

    Cic. Rep. 1, 42, 65:

    pulverem,

    Phaedr. 2, 5, 18:

    curriculum,

    Cic. Arat. 125; cf.

    vela,

    i. e. to furl, Prop. 3 (4) 21, 20:

    flammam,

    id. 3 (4), 18, 5:

    incendia,

    Ov. R. Am. 117.—Mid.:

    sedatis fluctibus,

    having subsided, abated, lulled, Cic. Inv. 2, 51, 154:

    sedatis ventis,

    Ov. M. 15, 349; cf.:

    tempestas sedatur,

    Cic. Verr. 2, 1, 18, § 46.—Of hunger, thirst, etc.:

    sitim,

    to slake, quench, Lucr. 2, 663; 4, 850; Ov. M. 3, 415; Phaedr. 4, 4, 1; Suet. Oth. 11 al.:

    famem ac sitim,

    Plin. 11, 54, 119, § 284; cf.:

    carne jejunia,

    Ov. M. 15, 83:

    lassitudinem,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 75; Nep. Eum. 9, 6:

    pestilentiam,

    Liv. 7, 3; Just. 20, 2, 8:

    dolores aurium,

    Plin. 29, 6, 39, § 133:

    tumorem vulnerum,

    id. 30, 13, 39, § 114; 20, 20, 81, § 211:

    scabiem, pruritum,

    id. 30, 13, 41, § 121 et saep.:

    (populi impetus) aliquando incenditur, et saepe sedatur,

    Cic. Leg. 3, 10, 24:

    bellum intestinum ac domesticum,

    id. Cat. 2, 13, 28; so,

    bellum,

    Nep. Dat. 8, 6:

    pugnam,

    id. Cat. 3, 3, 6:

    proelium,

    Liv. 34, 5:

    seditionem,

    Cic. Rep. 1, 38, 60; id. Att. 5, 14, 1:

    tumultum,

    Caes. B. C. 3, 18; 3, 106 fin.; Liv. 3, 15 al.:

    discordias,

    Cic. Phil. 1, 1, 1:

    controversiam,

    id. Leg. 1, 21, 54:

    contentionem,

    Liv. 39, 39:

    invidiam et infamiam,

    Cic. Verr. 1, 1, 1; cf.:

    sermunculum omnem aut restinxerit aut sedarit,

    id. Att. 13, 10, 2:

    miserias,

    Plaut. Poen. 5, 4, 107:

    calamitatem, Ter. Hec. prol. alt. 24: mala,

    Cic. Phil. 2, 18, 46.—Of feelings, passions, appetites, etc.:

    in animis hominum motum dicendo vel excitare vel sedare,

    Cic. de Or. 1, 46, 202:

    mentes (opp. excitare),

    id. ib. 1, 5, 17; cf.:

    appetitus omnes,

    id. Off. 1, 29, 103:

    illā tertiā parte animi, in quā irarum exsistit ardor, sedatā atque restinctā,

    id. Div. 1, 29, 61:

    animos militum,

    Liv. 26, 21:

    iram,

    Plaut. Merc. 5, 4, 1:

    cupidinem,

    id. Am. 2, 2, 210:

    rabiem,

    Hor. Epod. 12, 9:

    pavorem,

    Liv. 1, 16:

    lamentationem,

    id. 25, 37:

    fletus,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 31:

    curas,

    Stat. Th. 12, 514:

    vulnera mentis,

    Ov. P. 4, 11, 19 et saep.—Rarely with personal objects:

    affert potionem et te sedatum it,

    Plaut. Curc. 1, 2, 22:

    ut vix a magistratibus juventus sedaretur,

    was quieted, brought to order, Liv. 21, 20:

    tumultuantes deinde milites ipse sedavit,

    Just. 12, 15, 2.—
    * II.
    Neutr., to become quiet, to lull, subside: postquam tempestas sedavit, Auct. ap. Gell. 18, 12, 6 (cf. the mid.: sedatur tempestas, supra).—Hence, sēdātus, a, um, P. a., composed, moderate, calm, quiet, tranquil, sedate (class.):

    alter (Herodotus) sine ullis salebris quasi sedatus amnis fluit, alter (Thucydides) incitatior fertur,

    Cic. Or. 12, 39:

    in ipsis numeris sedatior,

    id. ib. 52, 176:

    sedatissimā et depressissimā voce uti,

    Auct. Her. 3, 14, 24; cf.: Terenti, Latinā voce Menandrum sedatis vocibus effers, in gentle tones, Cic. poët. ap. Suet. Vit. Ter. 5:

    oderunt Sedatum celeres, agilem gnavumque remissi,

    Hor. Ep. 1, 18, 90:

    scribere sedatiore animo,

    Cic. Att. 8, 3, 7; cf.: olli sedato respondit corde Latinus. Verg. A. 12, 18:

    amnes,

    id. ib. 9, 30:

    sedato gradu in castra abeunt,

    Liv. 25, 37:

    sedatius tempus,

    Cic. Clu. 37, 103.— Adv.: sēdātē, calmly, tranquilly, sedately, Plaut. Men. 5, 6, 17; Cic. Tusc. 2, 20, 46; 2, 24, 58; id. Or. 27, 92. — Comp., Amm. 25, 1, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > sedo

  • 8 speculor

    spĕcŭlor, ātus, 1, v. dep. a. [1. specula], to spy out, watch, observe, examine, explore (class.; cf.:

    specto, conspicio): quo mox furatum veniat, speculatur loca,

    Plaut. Trin. 4, 2, 22: St. Quid hic speculare? Pa. Nihil equidem speculor, id. Cas. 4, 2, 12:

    omnia speculari et perscrutari ante,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    multorum te oculi et aures speculabuntur atque custodient,

    id. Cat. 1, 2, 6:

    Rostra, id. fl. 24, 57: jam vacuo laetam (avem) caelo speculatus,

    having caught sight of, descried, Verg. A. 5, 515:

    praemissus speculatum Bocchi consilia,

    Sall. J. 108, 1; so,

    consilia,

    Liv. 42, 17:

    dicta factaque alicujus,

    id. 42, 25, 8:

    abditos ejus sensus,

    id. 40, 21, 11: eventum Bellovacorum, to look for, i. e. await, Hirt. B. G. 8, 23:

    regni eventus,

    Just. 25, 3, 7:

    opportunitatem,

    to watch for, Tac. H. 3, 38; Vell. 2, 120, 4; cf.:

    noctem incustoditam,

    Tac. A. 2, 40:

    obitus et ortus signorum,

    Verg. G. 1, 257:

    aquas et nubila caeli (apes),

    id. ib. 4, 166:

    locum,

    id. A. 7, 477.—With interrog.-clause:

    nunc speculabor, quid ibi agatur,

    Plaut. Truc. 4, 1, 10:

    ut specularetur, quae in laevā parte suorum fortuna esset,

    Liv. 33, 10:

    huc hinc speculabor procul, Unde advenienti sarcinam imponam seni,

    Plaut. Most. 2, 1, 82.— Absol.:

    speculabor, ne quis hinc venator assit,

    Plaut. Mil. 3, 1, 13:

    quid ad se venirent? an speculandi causā?

    Caes. B. G. 1, 47 fin.:

    speculandi gratiā remissi,

    Hirt. B. G. 8, 7:

    imprudenter speculatus,

    Vell. 2, 118, 2:

    montis sublime cacumen Occupat, unde sedens partes speculetur in omnes,

    he can look around, Ov. M. 1, 667.

    Lewis & Short latin dictionary > speculor

  • 9 uterque

    ŭter-que, utrăque, utrumque ( gen. sing. utriusque, always with ĭ, Plaut. Truc [p. 1945] 4, 3, 20; Lucr. 4, 503; Cat. 68, 39; Hor. C. 3, 8, 5; Ov. M. 6, 506; old gen. and dat. sing. fem. utraeque, acc. to Charis. 2, 3, p. 132; gen. plur. utrumque, Cic. Verr. 2, 5, 49, § 129 B. and K.), pron., each (of two), either, each one, one and the other, one as well as the other, both (applied to two subjects regarded severally, while ambo regards the two as a pair; cf. Zumpt, Gr. § 141, Anm. 2).
    I.
    Sing.
    A.
    In gen.
    1.
    With substt.
    (α).
    In gen.:

    imperator uterque hinc et illinc Jovi Vota suscipere,

    Plaut. Am. 1, 1, 74: tibi in utrāque parte pollet et pariter potest, Afran. ap. Non. p. 375, 5 (Com. Rel. v. 226 Rib.):

    causae utriusque figurae,

    Lucr. 4, 503; 4, 1212:

    quascumque (insulas) in liquentibus stagnis Marique vasto fert uterque Neptunus,

    Cat. 31, 3:

    parique fastigio steterit in utrāque fortunā,

    Nep. Att. 14, 2:

    docte sermones utriusque linguae,

    Greek and Latin, Hor. C. 3, 8, 5; cf.:

    insignis utriusque linguae monimentis,

    Plin. 12, 1, 5, § 9:

    Quid... gentes ab utroque jacentes Oceano numerem?

    Ov. M. 15, 829:

    litora sub utroque jacentia Phoebo,

    i. e. the rising and the setting sun, id. ib. 1, 338:

    nutu (Jovis) tremefactus uterque Est polus,

    id. F. 2, 489:

    limes uterque poli,

    Stat. Th. 1, 157:

    deus est in utroque parente,

    father and mother, Ov. M. 13, 147:

    cum jam tempus esset deducendi ab Samnio exercitus aut utriusque aut certe alterius,

    Liv. 10, 44, 6:

    densis ictibus heros Creber utrāque manu pulsat versatque Dareta,

    Verg. A. 5, 460:

    numen utriusque Dianae,

    Mart. Spect. 13, 5.—
    (β).
    Esp. in the phrase in utramque partem, in either way or direction, on both sides, for and against, etc.:

    vemens in utramque partem es nimis, Aut largitate nimiā aut parsimoniā,

    Ter. Heaut. 3, 1, 31:

    magnam vim esse in fortunā in utramque partem, vel ad secundas res, vel ad adversas, quis ignorat,

    Cic. Off. 2, 6, 19; 2, 10, 37:

    in utramque partem disserere = pro et contra,

    id. Rep. 3, 6, 4; id. de Or. 3, 27, 107:

    utramque in partem multa dicuntur,

    id. Ac. 2, 39, 124:

    magna est vis conscientiae, et magna in utramque partem, ut neque timeant... et putent, etc.,

    id. Mil. 23, 61:

    suam sententiam in utramque partem esse tutam,

    on either assumption, Caes. B. G. 5, 29.—
    2.
    Absol.
    (α).
    In gen.:

    aequom'st, quod in rem esse utrique arbitremur, Et mihi te et tibi me consulere,

    Plaut. Aul. 2, 1, 10:

    conveniunt adhuc utriusque verba,

    id. Truc. 4, 3, 20:

    verum utrique mos geratur amborum ex sententiā,

    id. ib. 5, 69:

    sed uterque (sapiens appellatus est) alio quodam modo,

    Cic. Lael. 2, 6:

    ut aut uterque inter se aut neuter satis duret,

    id. Quint. 8, 30:

    tu mihi videris utrumque facturus,

    id. Rep. 2, 11, 22:

    quare qui utrumque voluit et potuit,

    id. ib. 3, 3, 6:

    uterque cum equitatu veniret,

    Caes. B. G. 1, 42:

    hic, qui utrumque probat, ambobus debuit uti,

    Cic. Fin. 2, 7, 20: cum utrique sis maxime necessarius, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 7, A, 2;

    opp. unus,

    Cic. Verr. 2, 3, 60, § 140:

    quod tibi non utriusque petenti copia facta'st,

    Cat. 68, 39:

    utque fide pignus dextras utriusque poposcit,

    Ov. M. 6, 506:

    vitium est utriusque,

    Mart. 3, 27, 3:

    cum esset et aequalis Mars utriusque,

    id. Spect. 29, 2.—
    (β).
    Esp., in apposit. with nouns or clauses:

    apud Antiphonem uterque, mater et pater, Quasi deditā operā domi erant,

    Ter. Eun. 5, 2, 1:

    Maecenas atque Coccejus, missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S 1, 5, 28:

    ego utrumque meum puto esse, et quid sentiam ostendere et quod feceris defendere,

    Cic. Fam. 1, 9, 25.—With pron. understood:

    verum, Demea, Curemus aequam uterque partem,

    Ter. Ad. 1, 2, 50; so freq. with neutr. pron. where the gen. would be ambiguous (cf. 3. infra):

    id utrumque tardum fructum reddit,

    Plin. 17, 22, 35, § 176: quod (aquam et pabulum) utrumque large palus praebere poterat, Auct. B. Alex. 1 fin. —Once with nom. masc.: nam qui instat alicui... aut contra de alicujus periculo festinatur, is uterque infestus dicitur, Nigid. ap. Gell 9, 12, 6.—
    3.
    With gen. part. (class. with pers. pronn., etc.; cf.

    Zumpt, Gr. § 429): utrique nostrum gratum admodum feceris,

    Cic. Lael. 4, 16:

    uterque nostrum id sibi suscipiendum putavit,

    id. Sull. 4, 13:

    horum uterque ita cecidit victus ut victor idem regnaverit... utrique horum secunda fortuna regnum est largita,

    id. Har. Resp. 25, 54:

    domus utriusque nostrum aedificatur strenue,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2: cum eorum, de quibus dicimus, aut utrumque, aut unum quodque certe concluditur verbo, etc., Auct. Her. 4, 27, 37:

    ante utriusque horum obitum,

    Vell. 2, 103, 1; v. also I. B. 1. and 3. infra.—Also with substt., accompanied by adj. pron.:

    earum enim rerum utramque a corde proficisci,

    Cic. Div. 1, 52, 119:

    quarum civitatum utraque foederata est,

    id. Verr. 2, 5, 22, § 56:

    quorum generum in utroque magnus noster Cato est,

    id. Leg. 3, 18, 40:

    utriusque harum rerum expers,

    id. Tusc. 1, 26, 65.—Rarely with substt. alone ( poet. and post-Aug.):

    et haec utinam Viscorum laudet uterque!

    Hor. S. 1, 10, 83:

    uterque legatorum et quisquis... remissi,

    Vell. 2, 50, 3:

    post utriusque adulescentium obitum,

    id. 2, 103, 2:

    obiit, utroque liberorum superstite, Tiberio Drusoque Neronibus,

    Suet. Tib. 4 fin.
    B.
    In partic.
    1.
    With plur. predic. (rare in the best prose; not in Cic.; cf.

    infra): uterque insaniunt,

    Plaut. Curc. 1, 3, 31:

    deinde uterque imperator in medium exeunt,

    id. Am. 1, 1, 68; cf. Ter. Eun. 5, 2, 1, A, 2, b, supra:

    facite ut uterque sublimiter stent,

    Cato, R. R. 70, 2:

    uterque eorum ex castris exercitum ducunt,

    Caes. B. C. 3, 30:

    illae (naves) conflixerunt, ut utraque ex concursu laborarent,

    id. ib. 2, 6:

    uterque cum illo gravis inimicitias exercebant,

    Sall. C. 49, 2:

    utraque festinant,

    Ov. M. 6, 59:

    uterque ambigui,

    Tac. H. 2, 97:

    uterque opibus perviguere,

    id. A. 4, 34:

    decernitur ut uterque in regnum restituantur,

    Just. 38, 3, 4; Val. Max. 5, 4, 6; Vell. 2, 66, 1; Claud. Rapt. Pros. 2, 20; cf. plur. in consecutive clauses:

    hic cum uterque me intueretur, seseque ad audiendum significarent paratos,

    Cic. Fin. 2, 1, 1 Madvig ad loc.:

    quorum utrumque audivi, cum mihi nihil sane praeter sedulitatem probarent, etc.,

    id. ib. 1, 5, 16.—
    2.
    With predicate in first or second person (mostly post-Aug.):

    sed uterque mensuram implevimus, ego et tu,

    Tac. A. 14, 54 init.:

    quid ergo inter me et te interest, si uterque habere volumus,

    Sen. Vit. Beat. 26, 1:

    uterque magnum beneficium dedistis,

    id. Contr. 4 (8), 24, 4:

    quod uterque cuperemus,

    Front. Ep. ad Am. 1, 5; cf. Ter. Heaut. 2, 4, 14, II. B. infra.—
    3.
    In reciprocal uses, one... the other, each... the other, either... the other, one another, etc.
    (α).
    Uterque repeated in another case (mostly ante-class. and post-Aug.):

    quia uterque utrique est cordi,

    Ter. Phorm. 5, 3, 17:

    cum uterque utrique esset exercitus in conspectu,

    Caes. B. G. 7, 35 (al. uterque utrimque):

    cum uterque utrique insidiaretur, Auct. B. Alex. 4, 1: uterque utrumque vituperato,

    Varr. Fragm. p. 131 Durdr.—
    (β).
    With a case of alter:

    ita est utraque res sine alterā debilis,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13:

    quorum uterque suo studio delectatus contempsit alterum,

    id. Off. 1, 1, 4:

    cum enim uterque alteri obiciat, palam est utrumque fecisse,

    Quint. 11, 3, 168:

    invictum tamen ab altero utrumque servavit,

    Just. 6, 2, 9:

    arceri utrumque genus ab altero narrant,

    Plin. 8, 44, 69, § 171; Cels. 5, 26, 35 fin.; Ascon. ad Cic. Mil. § 30.—
    II.
    Plur.
    A.
    Regularly of two parties, sets, or classes, each including a plurality: Praenestini et Lanuvini hospites: suopte utrosque decuit acceptos cibo, etc., Naev. ap. Macr. S. 3, 18, 6 (Com. Rel. v. 21 Rib.): non cauponantes bellum sed belligerantes, Ferro non auro vitam cernamus utrique, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 202 Vahl.):

    utrosque pergnovi probe,

    Plaut. Truc. 1, 2, 50:

    quoniam utrique Socratici et Platonici volumus esse,

    Cic. Off. 1, 1, 2:

    a quibus utrisque (actoribus et poëtis) summittitur aliquid, etc.,

    id. de Or. 3, 26, 102:

    quos ego utrosque in eodem genere praedatorum direptorumque pono,

    id. Cat. 2, 9, 20:

    his utrisque (Atrebatis et Viromanduis) persuaserant,

    Caes. B. G. 2, 16:

    Aetolorum utraeque manus Heracleam sese incluserunt,

    Liv. 36, 16, 5; Sall. J. 76, 4:

    utrique (plebis fautores et senatus) victoriam crudeliter exercebant,

    id. C. 38, 4; Suet. Claud. 21; cf.: hic igitur Q. Ligarius... nunc a te supplex fratris salutem petit: quam hujus admonitus officio cum utrisque his dederis, tris fratres optimos... rei publicae condonaveris, i. e. two brothers on one side and Ligarius on the other, Cic. Lig. 12, 36:

    Marius impigre suorum et hostium res pariter attendere, cognoscere, quid boni utrisque aut contra esset,

    Sall. J. 88, 2: cujus flamma ut ab oppidanis et oppugnatoribus est visa, utrisque venit in opinionem, etc., Nep. Milt. 7, 3.—So with collective nouns:

    primo impetu simul utraque cornua et Numidae pulsi,

    Liv. 30, 8, 7; cf.:

    utraque oppida,

    id. 42, 54, 8:

    utraeque nationes Rheno praetexuntur,

    Tac. G. 34.—
    B.
    Freq. also of two individual subjects, esp. when regarded as belonging together (cf. Krebs, Antibarb. p. 1175):

    nec clam te est quam illi utraeque nunc inutiles Et ad pudicitiam et ad rem tutandam sient,

    Ter. And. 1, 5, 52:

    hoc beneficio utrique ab utrisque vero devincimini, Ut, etc.,

    id. Heaut. 2, 4, 14:

    utrique imperatores exeunt,

    Plaut. Am. 1, 1, 68 Ussing (Fleck., uterque imperator): sed qui utrosque error vos agitat, Expedibo, Pomp. ap. Non. 505, 7 (Com. Rel. v. 175 Rib.): suis utrisque superstitibus praesentibus istam viam dico, Leg. Form. ap. Cic. Mur. 12, 26:

    binos habebam (scyphos): jnbeo promi utrosque,

    Cic. Verr. 2, 4, 14, § 32:

    duae fuerunt Ariovisti uxores... utraeque in eā fugā perierunt,

    Caes. B. G. 1, 53:

    hi utrique ad urbem imperatores erant (Q. Marcius et Q. Metellus),

    Sall. C. 30, 4:

    animus ferox inopia rei familiaris et conscientia scelerum, quae utraque eis artibus auxerat,

    id. ib. 5, 7:

    illa utrosque (patrem et aviam) intuens,

    Tac. A. 16, 11; id. Or. 2:

    palmas utrasque tetendit,

    Verg. A. 6, 685:

    quod utrorum Dionysiorum opibus Corinthi saepe adjuti fuerant,

    Nep. Timol. 2, 2:

    utrique (Mithridates et Datames) locum qui explorarent mittunt,

    id. Dat. 2, 2:

    laudare senis utraque consilia,

    Liv. 9, 12, 2:

    utrisque consulibus Italia decreta est,

    id. 27, 22, 2:

    in invidiā censores cum essent... Cn. Baebius diem ad populum utrisque dixit,

    id. 29, 37, 17; 32, 17, 15; 34, 25, 5;

    42, 54, 8: Suillium accusandis utrisque immittit,

    Tac. A. 11, 1 init.:

    Natalem multa cum Scaevino collocutum, et esse utrosque C. Pisonis intimos,

    id. ib. 15, 55 fin.:

    pater filiam, avia neptem, illa utrosque intuens,

    id. ib. 16, 11:

    nam Mago Cambyses aures utrasque praeciderat,

    Just. 1, 9, 17; 9, 7, 8:

    crederes imperatum, ut acies utraeque tela cohiberent,

    Curt. 7, 4, 35.—Hence,
    A.
    ŭtrōquĕ, adv.
    1.
    Lit., of place, to both places, parts, or sides, in both directions:

    utroque citius quam vellemus, cursum confecimus,

    Cic. Att. 5, 12, 1:

    exercitus utroque ducti,

    Liv. 8, 29, 7:

    jactantem utroque caput,

    Verg. A. 5, 469:

    nunc huc, nunc illuc et utroque sine ordine curro,

    Ov. H. 10, 19:

    nescit, utro potius ruat, et ruere ardet utroque,

    id. M. 5, 166. —
    2.
    Transf., in both directions, in either point of view, both ways, etc.:

    auctores utroque trahunt,

    Liv. 1, 24, 1:

    medium maxime et moderatum utroque consilium,

    id. 2, 30, 1:

    utroque firmiores qui in callibus versentur,

    Varr. R. R. 2, 10, 1.—
    (β).
    Esp., connected with versum ( vorsum; sometimes written in one word, utroqueversum):

    utroque vorsum rectum est ingenium meum,

    Plaut. Capt. 2, 3, 8: accidit, ut quaedam vocabula ambigua sint et utroque versum dicantur, i. e. in a twofold sense, denoting augmentation or diminution, Gell. 5, 12, 10.—
    B.
    ŭtrasquĕ, adv. (acc. to the analogy of alias, alteras), both times (ante-class.): in Hispaniā pugnatum bis: utrasque nostri loco moti, Cass. Hem. ap. Non. 183, 24; Caecil. ib. 183, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > uterque

  • 10 validus

    vălĭdus, a, um, adj. [valeo], strong, stout, able, powerful, robust, vigorous (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cæs.; very rare in Cic.; cf. valens).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    quasi incudem me homines octo validi caedant,

    Plaut. Am. 1, 1, 7:

    quantus et quam validus est,

    id. ib. 1, 1, 143:

    lictores,

    id. As. 3, 2, 29:

    videmus ea, quae terra gignit, corticibus et radicibus valida servari,

    Cic. Fin. 5, 11, 33:

    legiones,

    Lucr. 5, 1228:

    leo,

    id. 5, 985; 5, 1310:

    tauri,

    Ov. M. 7, 538; 9, 186:

    lacerti,

    Lucr. 4, 829; Ov. M. 9, 223:

    vires,

    Verg. A. 2, 50:

    robur pectoris,

    Ov. Tr. 5, 12, 11:

    validissima forma,

    Quint. 12, 10, 5:

    ventus,

    Lucr. 6, 137; 3, 509:

    aestus,

    id. 1, 300:

    fulmen,

    id. 6, 228:

    flumen,

    id. 1, 291:

    pontes,

    id. 1, 285:

    turres,

    id. 5, 1440:

    tormenta,

    id. 6, 329:

    bipennis,

    Verg. G. 4, 331:

    urbs valida muris,

    Liv. 1, 15, 4:

    validiores munitiones,

    id. 36, 17, 4; 24, 37:

    praesidia,

    id. 44, 35:

    robustis apta materia validissima est,

    the strongest, most nourishing food, Cels. 2, 18 fin. (cf. valens, A.):

    ptisanae usus validissimus saluberrimusque,

    Plin. 18, 7, 15, § 74.—With inf.:

    pondus sustinere valida abies,

    Plin. 16, 42, 81, § 222:

    (canis) validus servare gregem,

    Claud. in Eutrop. 1, 34.—
    B.
    In partic.
    1.
    Well in body, in good health, sound, healthy:

    salvus atque validus,

    Ter. Hec. 3, 5, 7:

    jamne isti abierunt, Qui me vi cogunt, ut validus insaniam?

    of sound body, Plaut. Men. 5, 3, 2:

    si, ut spero, te validum videro,

    Cic. Fam. 16, 4, 3:

    validus male filius,

    i. e. sickly, Hor. S. 2, 5, 45:

    necdum ex morbo satis validus,

    Liv. 3, 13, 2:

    color validus,

    healthy complexion, Plin. 20, 5, 20, § 42.—
    2.
    Of medicines, strong, powerful, active, efficacious:

    medicamen,

    Ov. M. 15, 533; 7, 262:

    sucus,

    id. ib. 7, 316:

    venenum,

    id. ib. 7, 123; Tac. A. 13, 15 fin.:

    validissima faex aceti contra cerastas,

    Plin. 23, 2, 32, § 67.—
    II.
    Trop., strong, mighty, powerful, effective:

    Jovi opulento, incluto... valido viripotenti,

    Plaut. Pers. 2, 3, 1:

    aevi leges,

    Lucr. 5, 58:

    valida urbs et potens,

    Cic. Rep. 2, 2, 4:

    fama validissima,

    Tac. A. 13, 8:

    ducibus validiorem quam exercitu rem Romanam esse,

    Liv. 2, 39, 2:

    delecti, quibus corpus annis infirmum, ingenium sapientiā validum erat,

    Sall. C. 6, 6:

    mente minus validus quam corpore toto,

    Hor. Ep. 1, 8, 7:

    quam sit ingenio validus,

    Quint. 10, 1, 62:

    opibus, ingenio validus,

    Tac. H. 1, 57:

    vir gratiā et facundiā validus,

    Plin. Ep. 3, 9, 12:

    Tiberius spernendis rumoribus validus,

    Tac. A. 3, 10; 4, 37:

    auctor validissimus mittendi secretos nuntios,

    id. ib. 6, 31:

    ad Caesaris amicitiam validus,

    id. ib. 6, 8:

    adversus consentientis nec regem quemquam satis validum nec tyrannum fore,

    Liv. 34, 49, 9:

    cum validae tum breves vibrantesque sententiae,

    Quint. 10, 1, 60:

    validissimum genus (dicendi),

    id. 12, 10, 63. —With gen.:

    orandi validus,

    Tac. A. 4, 21:

    colonia virium et opum,

    id. H. 2, 19:

    aevi,

    Aur. Vict. Caes. 16 fin. —Hence, advv.
    A.
    vălĭdē, strongly, stoutly, vehemently, mightily, powerfully, exceedingly, very, etc. (not in Cic. or Cæs.):

    ut valide tonuit!

    Plaut. Am. 5, 1, 10:

    quam valide tonuit,

    id. ib. 5, 1, 78:

    fluctuat valide mare,

    id. Rud. 2, 1, 14:

    ne tua vox valide valet!

    id. Pers. 3, 3, 22:

    vostra latera loris faciam valide varia uti sint,

    id. Ps. 1, 2, 12:

    amare valide coepi hinc meretricem,

    id. Merc. prol. 42; [p. 1956] 48.— Comp.:

    validius clamare,

    Phaedr. 3, 16, 6:

    quo me validius cruciaret,

    Quint. 6, praef. §

    8: quanto validius bonos inhibet pudor quam metus,

    id. 9, 2, 76:

    utros peccare validius putem,

    id. 10, 3, 12:

    abrogant fidem validius,

    Plin. 28, 2, 4, § 20:

    poëtae sunt molesti validius,

    Phaedr. 4, epil. 9.— Sup.: validissime alicui favere, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 2, 1:

    cupere,

    Plin. Ep. 9, 35, 1; 3, 15, 2.—
    * 2.
    As a reply in the affirmative, certainly, by all means, to be sure: Ca. Legirupa. Ba. Valide. Ps. Pernicies adulescentum. Ba. Acerrime, etc., Plaut. Ps. 1, 3, 130; cf. v. 110.—
    B.
    In a contr. form, valdē, an intens. adv., strongly, vehemently, energetically, vigorously, intensely, very, very much, exceedingly (freq. and class.; cf.: graviter, multo, bene, magnopere, etc.).
    (α).
    With verbs: quidquid volt, valde volt, Caes. ap. Cic. Att. 14, 1, 2:

    nunc inhibere illud tuum, quod valde mihi arriserat, vehementer displicet,

    Cic. Att. 13, 21, 3:

    epistula tua, quae me valde levavit,

    id. ib. 4, 7, 1:

    de Vergilii parte valde probo,

    id. ib. 13, 26, 1:

    alicui valde interdicere, ut, etc.,

    id. Rep. 1, 39, 61:

    non valde moveri,

    id. ib.:

    hos sermones... lacessivi numquam, sed non valde repressi,

    id. Fam. 3, 8, 7:

    litteras tuas valde exspecto,

    id. ib. 16, 19:

    ille se profecisse sciat, cui Cicero valde placebit,

    Quint. 10, 1, 112.—Strengthened by nimis:

    tu vero eum nec nimis valde umquam nec nimis saepe laudaveris,

    Cic. Leg. 3, 1, 1.—By tam:

    hoc est in vitio, dissolutionem naturae tam valde perhorrescere,

    Cic. Fin. 5, 11, 31:

    nil mihi tam valde placeat, quod, etc.,

    Cat. 68, 77:

    quem tam diu tamque valde timuissent,

    Nep. Eum. 11, 2:

    de remedio non tam valde laboro,

    Petr. 17.—By quam:

    vosmet videte, quam mihi valde placuerit,

    Plaut. Merc. prol. 103:

    quam valde universi admurmuraverint,

    Cic. Verr. 2, 5, 16, § 41: significare quam valde probetis ea, quae, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 7, C, 1.—
    (β).
    With adjectives:

    magistratus valde lenes et remissi,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    aetas valde longa,

    id. ib. 1, 37, 58:

    exspectatio valde magna,

    id. Fam. 15, 17, 3:

    cui me praeripere desponsam laudem, valde est iniquum,

    id. Har. Resp. 3, 6:

    homo et acutus, ut Poenus, et valde studiosus ac diligens,

    id. Ac. 2, 31, 98:

    mala valde est Bestia,

    Cat. 69, 7:

    quoties verbum verbo aut non dissimile valde quaeritur,

    Quint. 9, 3, 75.—With tam:

    quasi vero quicquam sit tam valde, quam nihil sapere, vulgare,

    Cic. Div. 2, 39, 81.—With quam: nam suos valde quam paucos habet, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 3.—
    (γ).
    With adverbs: insanum valde uterque deamat, Plaut. Fragm. ap. Non. 127, 26:

    valde vehementer et libere dicere,

    Cic. Att. 14, 1, 2:

    illud valde graviter tulerunt,

    id. ib. 1, 17, 8:

    rem valde bene gerere,

    id. Fam. 1, 8, 7:

    valde multum,

    id. Q. Fr. 3, 9, 9.—
    b.
    Comp. (rare; cf.

    valide, supra): novit me valdius ipso,

    Hor. Ep. 1, 9, 6:

    valdius oblectat populum,

    id. A. P. 321.—
    c.
    Sup.:

    quos valdissime diligunt,

    Sen. Brev. Vit. 8, 4.—
    * 2.
    As a strongly confirmative reply, yes, certainly: Ca. Meam tu amicam vendidisti? Ba. Valde, viginti minis, Plaut. Ps. 1, 3, 110.

    Lewis & Short latin dictionary > validus

См. также в других словарях:

  • BOMBYLIUS seu BOMBYX quoque — BOMBYLIUS, seu BOMBYX quoque Graece Βομβυλιὸς, e genere vesparum seu apum, ceram facere dicitur Plinio l. 11. c. 22. qui eam male confundit cum bombyce, quae ex etucarum genere est et bombycinum a se gignit. Bombyx enim, quae ceram facit, telam… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SERICA Vestis — bombycum opus, in omni Anni tempore, usum habet. In astu magno, ob levitatem, accommodatissima rafetata: in minori, ormesina. Hieme conducunt felpa et velutum: quorum utrumque pondere suô et villis calefacit. Vere et Autumnô laudatur rasa, quae… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»