-
1 vestigium
vestīgĭum, ĭi, n [st1]1 [-] plante du pied. - Cic. Ac. 2, 123; Virg. En. 5, 666. - fallente vestigio, Plin. Ep. 2, 1, 6: par suite d'un faux pas. [st1]2 [-] semelle artificielle, fer d'un cheval. - vestigium equi, Plin. 28, 263: fer de cheval. - vestigium abscedere, Liv. 27, 4, 1, s'écarter d'une semelle. [st1]3 [-] empreinte des pas, trace du pied. - socci video vestigium in pulvere, Plaut. Cist. 698: je vois l'empreinte de la chaussure dans la poussière. - vestigia ponere, Cic. Phil. 3, 31: imprimer ses pas, porter ses pas. - in foro vestigium facere, Cic. R. Post. 48: fouler du pied le forum. --- cf. Caec. 39. - leviter pressum vestigium, Cic. Verr. 4, 53: empreinte faiblement marquée. - curricula, in quibus Platonis primum sunt impressa vestigia, Cic. Or. 12: carrière, où Platon a le premier marqué ses pas. - glacie non recipiente vestigium, Liv. 21, 36, 7: la glace ne recevant pas l'empreinte des pas. - vestigia tenere Liv. 29, 32, 6: ne pas perdre la trace, suivre à la trace. - vestigiis sequi hostem, Liv. 9, 45, 16: suivre l'ennemi à la trace. - fig. vestigiis alicujus ingredi, Cic. Rep. 6, 26, marcher sur les traces de qqn. - aliquem ipsius vestigiis persequi, Cic. Br. 307: ne pas cesser de suivre qqn en marchant sur ses propres traces. - au fig. usquequo claudicatis in utroque vestigio ? Jérom.: jusqu'à quand serez-vous homme à boiter des deux côtés ? [st1]4 [-] traces, empreinte, marque. - [empreinte du corps d'une pers.]. --- Cic. Verr. 3, 79. - place où s'est tenu qqn. --- Cic. de Or. 3, 6. - mori in vestigio, Liv.: se faire tuer sur place. - vestigia urbis, Cic. Cat. 4, 12: les vestiges, les ruines d'une ville. - vestigia violatae religionis, Cic. Verr. 4, 97: traces d'une profanation religieuse. - expressa sceleris vestigia, Cic. Amer. 62: des traces visibles du crime. - amoris vestigia, Quint. 11, 1, 59: marques d'affection. [st1]5 [-] fig. trace, vestige. - ne quod in vita vestigium libidinis appareat, Cic. Verr. 3, 4: [prendre garde] de ne laisser voir dans votre vie aucune trace de libertinage. - cf. Cic. de Or. 1, 37 ; Fam. 4, 14, 1. [st1]6 [-] parcelle de temps, moment, instant. - illud vestigium temporis Caes. BG. 7, 15: ce point de la durée. - eodem et loci vestigio et temporis, Cic. Pis. 21: en ce même point à la fois de l'espace et du temps. - vestigio temporis, Caes. BC. 2, 26, 2: en un moment. - e (ou ex) vestigio, Cic. Caecil. 57, ou ex vestigio, Caes. BG. 2, 25, 6: sur-le-champ, instantanément.* * *vestīgĭum, ĭi, n [st1]1 [-] plante du pied. - Cic. Ac. 2, 123; Virg. En. 5, 666. - fallente vestigio, Plin. Ep. 2, 1, 6: par suite d'un faux pas. [st1]2 [-] semelle artificielle, fer d'un cheval. - vestigium equi, Plin. 28, 263: fer de cheval. - vestigium abscedere, Liv. 27, 4, 1, s'écarter d'une semelle. [st1]3 [-] empreinte des pas, trace du pied. - socci video vestigium in pulvere, Plaut. Cist. 698: je vois l'empreinte de la chaussure dans la poussière. - vestigia ponere, Cic. Phil. 3, 31: imprimer ses pas, porter ses pas. - in foro vestigium facere, Cic. R. Post. 48: fouler du pied le forum. --- cf. Caec. 39. - leviter pressum vestigium, Cic. Verr. 4, 53: empreinte faiblement marquée. - curricula, in quibus Platonis primum sunt impressa vestigia, Cic. Or. 12: carrière, où Platon a le premier marqué ses pas. - glacie non recipiente vestigium, Liv. 21, 36, 7: la glace ne recevant pas l'empreinte des pas. - vestigia tenere Liv. 29, 32, 6: ne pas perdre la trace, suivre à la trace. - vestigiis sequi hostem, Liv. 9, 45, 16: suivre l'ennemi à la trace. - fig. vestigiis alicujus ingredi, Cic. Rep. 6, 26, marcher sur les traces de qqn. - aliquem ipsius vestigiis persequi, Cic. Br. 307: ne pas cesser de suivre qqn en marchant sur ses propres traces. - au fig. usquequo claudicatis in utroque vestigio ? Jérom.: jusqu'à quand serez-vous homme à boiter des deux côtés ? [st1]4 [-] traces, empreinte, marque. - [empreinte du corps d'une pers.]. --- Cic. Verr. 3, 79. - place où s'est tenu qqn. --- Cic. de Or. 3, 6. - mori in vestigio, Liv.: se faire tuer sur place. - vestigia urbis, Cic. Cat. 4, 12: les vestiges, les ruines d'une ville. - vestigia violatae religionis, Cic. Verr. 4, 97: traces d'une profanation religieuse. - expressa sceleris vestigia, Cic. Amer. 62: des traces visibles du crime. - amoris vestigia, Quint. 11, 1, 59: marques d'affection. [st1]5 [-] fig. trace, vestige. - ne quod in vita vestigium libidinis appareat, Cic. Verr. 3, 4: [prendre garde] de ne laisser voir dans votre vie aucune trace de libertinage. - cf. Cic. de Or. 1, 37 ; Fam. 4, 14, 1. [st1]6 [-] parcelle de temps, moment, instant. - illud vestigium temporis Caes. BG. 7, 15: ce point de la durée. - eodem et loci vestigio et temporis, Cic. Pis. 21: en ce même point à la fois de l'espace et du temps. - vestigio temporis, Caes. BC. 2, 26, 2: en un moment. - e (ou ex) vestigio, Cic. Caecil. 57, ou ex vestigio, Caes. BG. 2, 25, 6: sur-le-champ, instantanément.* * *Vestigium, vestigii. Virgil. Un pas, ou trace, ou marque qui demeure apres qu'on a marché, Vestige.\Vestigium. Virgil. La plante du pied.\Carnosum vestigium. Plin. Pied charnu, ou La plante des pieds charnue.\Vestigium canis. Columel. La pate d'un chien.\Vestigium equi excussum vngula. Plin. Un fer de cheval qui s'est defferré en chevauchant.\Caeca vestigia. Virgil. Quand on chemine en lieu obscur et tenebreux.\Taciturna vestigia ferre gradu suspenso digitis. Ouid. Cheminer sur le bout des doigts tout bellement sans faire bruit, Marcher à pas de larron.\Consequi vestigiis. Cic. Suyvre pas à pas, Suyvre le train, ou la trace, ou la route.\Facere vestigia in loco aliquo. Cic. Marcher.\Fallere vestigium dicitur locus lubricus. Curt. Faire griller, ou glisser, Faire faire un faulx pas.\Ferre vestigia per ignes. Propert. Marcher parmi le feu.\Flectere vestigia. Stat. Retourner.\Haerere in vestigio. Plin. Arrester sur ses pieds, Ne pouvoir bouger de là.\Haerere vestigio suo non posse. Liu. Ne se povoir tenir ferme sur ses pieds.\Impedire vestigia cursu. Virgil. Entrelasser et entremesler.\Implere vestigia alicuius. Plin. iun. Le suyvre et imiter, Estre aussi homme de bien que luy, Parvenir à pareille perfection que luy.\Imprimere vestigium. Cic. Laisser la marque de son pied, Empreindre, Imprimer.\Inflectere vestigia cursus sui. Cic. Retourner, Flechir et se destourner à costé de sa voye.\Insistere vestigia certa viae. Lucret. Trouver et entrer dedens la vraye trace et route par où la beste sauvage est passee.\Mouere vestigium. Curt. Bouger le pied, S'en aller.\Nusquam te vestigio moueris. Liu. Garde que tu ne marches plus avant, ou plus arriere. B.\Occumbere in vestigio. Tacit. Mourir sur le lieu où l'on a commencé à combatre.\Permulcere vestigia lymphis. Catul. Laver les pieds.\Persequi aliquem vestigiis ipsius. Cic. Le suyvre par ses pas, A la route, A la trace: comme quand il a fort neigé, le chasseur suit le lievre par la trace et route qu'il veoit imprimee en la neige, jusques à ce qu'il l'ait trouvé en forme ou en giste.\Persequi aliquem vestigiis ipsius. Cic. Le poursuyvre à la trace qu'il a faicte et empreincte parmi ses comptes.\Vbicunque posuit vestigia. Cic. Par tout où il a passé.\Quacunque ingredimur, in aliquam historiam vestigium ponimus. Cic. Nous touchons quelque histoire.\Premere vestigia alicuius. Tacit. Le suyvre de pres.\Premere vestigia. Virgil. Reprimer son pas, S'arrester.\Premere vestigia leuiter. Cic. Ne marquer ou imprimer pas fort son pas, Marcher doulcement.\Relinquere vestigium auaritiae. Cic. La trace et appercevance.\Stare in vestigio. Author ad Heren. Se tenir tout debout sans bouger d'une place.\Canis stringit vestigia leporis. Ouid. Quand le levrier poursuit le lievre de si pres, qu'il luy touche du museau, et le mort ou pince un bien peu, mais non pas à plain, en sorte que le lievre ne laisse point de courir et se sauver.\Tenere vestigia inconcussa. Lucan. Demourer ferme et constant en son opinion.\Titubata vestigia. Virgil. Glissants, ou Vacillants.\Torquere vestigia. Virgil. Retourner.\Turbare incerta fugae vestigia. Lucan. Ne point aller le droict chemin, mais tourner tantost d'un costé, tantost de l'autre, à fin que ceuls qui nous poursuyvent, soyent incertains quel chemin nous tenons.\Omnibus vestigiis indagare. Cicero. Cercher par tout diligemment.\Vestigium. Cic. Apparence, et enseigne restant de quelque chose.\Annulorum vestigium. Plin. Les enseignes que autresfois on avoit usé d'anneauls.\Nullum vestigium ciuitatis. Cic. Nulle forme et enseigne de cité et de Republique.\Ne vestigium quidem vllum est reliquum nobis dignitatis. Cic. Il ne nous en est rien demeuré, Il ne nous est point seulement demeuré la trace.\Ne quod iudiciorum esset vestigium. Cic. A fin que nulle apparence de jugement restast.\Vestigia antiqui officii remanent. Cic. Les traces et vestiges.\Olfactus vestigia non habent delphini. Plin. Il n'y a nulle apparence qu'ils ayent aucun flairement.\Vnum aliquod a Cluentio profectae pecuniae vestigium ostende. Cic. Quelque indice.\Stirpis vestigia ostendere. Curt. Les indices et enseignes de sa race.\Vestigio temporis. Caes. Tout incontinent.\Eodem et loci vestigio et temporis. Cic. Au lieu mesme et à l'heure mesme. -
2 vestigium
vestīgium, ī n.1)а) подошва ногиqui adversa vobis urgent vestigia C — ваши антиподыfallente vestigio PJ — оступившись или поскользнувшись2) подковаv. equi excussum ungula PM — сбитая с конского копыта подкова3) отпечаток ноги, след (virīlis pedis Vtr; socci Pl)vestigia facere, imprimere, premere, figere или ponere V, C etc. — оставлять следы, ступать, вступать (in foro, in possessione C)glacie non recipiente v. L — так как следов на льду не оставалосьleviter pressum v. C — едва заметный (лёгкий) следvestigiis alicujus ingrĕdi C — идти по чьим-л. следам (стопам)vestigia vertĕre или torquēre V — повернуть(ся)vestigia sua ferre O — направиться, пойтиvestigia referre V — идти назад, перен. отложить ( in decĭmum annum V)v. abscedĕre ab aliquo L — отступить на шаг от кого-л.4) след, колея ( rotae Vtr); знак, след ( verbĕrum L); след, остаток, признак5) мгновение, момент, точка (времени или пространства), место(in) vestigio suo haerere L — оставаться на месте, не сдвинуться -
3 recipio
recipio, cēpī, ceptum, ere (re u. capio), I) zurücknehmen, A) = zurückziehen, -holen, -bringen u. dgl., 1) eig.: a) lebl. Obj.: ensem, wieder herausziehen, Verg.: u. so sagittam ex altera parte, Cels. – spiritum, zurück-, einziehen, Quint. – ad limina gressum, sich zurückbegeben zu usw., Verg. – b) persönl. Objj.: alqm medio ex hoste, zurück, herausholen, Verg. Aen. 6, 111. – bes. als milit. t. t., Truppen zurückziehen, zurückgehen lassen, milites defessos, Caes.: exercitum, Liv.: equitatum navibus ad se intra munitiones, Caes. – u. refl., se recipere u. (bei Enn. u. Plaut.) bl. recipere, sich zurückziehen, sich zurück-, nach Hause usw. begeben, zurückkehren, zurückgehen, zurückweichen (Ggstz. procedere), sowohl übh., Plaut. u. Cic.: se ex alqo loco, Plaut. u. Cic.: se ad alqm, Plaut. u. Cic.: se a pabulo in stabulum (v. Rindvieh), Plaut.: se a cena in lecticulam, Suet.: se domum, Plaut. u. Caes.: r. in portum, Plaut.; insbes. als milit. t. t., se hinc, se inde, se ex alqo loco, se ad od. in alqm locum, se alqo ad alqm, Caes., Liv. u.a.: se sub murum, Caes.: se intra munitiones, Caes.: recipi inter principia legionum, Veget. mil. – 2) übtr.: a) übh.: vocem ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum, Cic. – refl., se rec., sich zurückziehen, -wenden, se ad ingenium vetus suum, Plaut.: se ad bonam frugem, Cic.: se ad reliquam cogitationem belli, Caes.: se a voluptatibus in otium, Plin. pan.: se in principem, wieder die Herrenmiene (stolze Fürstenmiene) annehmen, Plin. pan. – b) als t. t. der Geschäftssprache, etw. beim Verkaufe usw. zurückbehalten = sich vorbehalten (vgl. Gell. 17, 6, 6), posticulum, Plaut.: ruta caesa, Cic.: recipitur mit folg. Infin., pascere, Cato: mit Dat., sibi alqd, Cic.: aqua domini usioni recipitur, Cato. – c) aus der Hand, -Gewalt des Feindes gleichs. zurückführen, -holen, retten, befreien, alqm ex hostibus, ex servitute, Liv.: recepti aliquot cives sociique, qui in hostium potestate fuerant, Liv.: corpus saeva de morte receptum, Val. Flacc.
B) zurücknehmen = wiedernehmen, zurückbekommen, -erhalten, wieder bekommen, -erhalten (Ggstz. dare, credere, tradere, perdere, amitiere), 1) eig.: r. merita (Ggstz. dare m.), Cic.: quod recipis (Ggstz. quod [mutuum] das), Mart.: r. centum talenta (Ggstz. credere c. t.). Quint.: r. arma (Ggstz. tradere a.), Liv.: r. obsides, Caes.: quem moriturum miserat militem victorem recipit, Vell.: totidem, quot dixit, verba recepit (durchs Echo), Ov. – u. so durch Vertrag, Übergabe, Eroberung wiedererlangen, wieder an sich bringen (vgl. Fabri Liv. 23, 11, 7), r. Tarentum (Ggstz. Tarentum perdere, amittere), Cic.: quasdam civitates extra Macedoniam, Liv.: suas res amissas, Liv. – und Weggelegtes wieder an sich nehmen, wieder aufnehmen, r. arma (Ggstz. deponere), Curt. – u. wieder im Staate aufnehmen, reges, Liv.: Ciceronem (Ggstz. expellere C.), Vell. – 2) übtr., wieder bekommen, wieder zu etwas kommen, antiquam frequentiam (v. einer Stadt), Liv.: vitam herbis fortibus, Ov. – vires corporis, Curt.: anhelitum, wieder Atem schöpfen, -holen, Plaut.: recipere animam, Ter. u. Quint.: spiritum, Flor.: paulatim spiritum ac vocem, Curt.: u. r. animum, teils physisch zur Besinnung kommen, von Ohnmächtigen (Ggstz. linqui animo), teils u. gew. geistig, r. animum (animos), wieder Mut bekommen, sich erholen, a od. ex pavore, Liv. – refl. se rec., sich erholen sowohl körperl., se difficulter, v. Tieren, Varro r. r. 2, 5, 17, als bes. geistig, vom Staunen, Schreck usw. sich erholen, sich sammeln, Cic. u.a.: se ex terrore, ex timore, ex fuga, Caes.: nondum totā me mente recepi, Ov.
II) etw. entgegennehmen, aufnehmen, an sich nehmen, 1) eig.: a) übh. an od. in sich aufnehmen, recepi litteras tuas, habe entgegengenommen (= empfangen), Plin. ep. – ferrum, gladium, das Mordwerkzeug in die Brust aufnehmen, den Todesstreich empfangen (als t. t. der Fechtersprache), Cic. und Sen. (s. Gronov Sen. ep. 7, 5): u. so totum telum corpore, Cic.: ense recepto, Lucan.: und ähnlich necesse erat ab latere aperto tela recipi, man von den G. getroffen wurde, Caes. – receptus intra os (in den Mund genommen) sedat sitim (v. einem Steine), Solin.: u. so intra os receptus liquescit, Solin. – v. Tieren, frenum, den Z. annehmen, sich gefallen lassen, Hor. ep. 1, 10, 36. – v. Gewässern, fluvium (v. Meere), Plaut.: Mosa parte quadam ex Rheno recepta, quae etc., sich vereinigend mit einem Teile des Rh., der usw., Caes. – v. Arzneimitteln, die und die Stoffe in sich aufnehmen, mit dem und dem versetzt werden, tantum mellis, quantum etc., Scrib. Larg. – v. Wunden, vulnera cicatricem vix recipiunt, setzen an, Cels. 4, 16 (9). – b) bei sich, in eine Örtl. aufnehmen (Ggstz. alqm excludere), α) m. bl. Acc., von Pers., Xerxen, Cic.: alqm libentissimo animo, Caes. – v. Örtl., perterritos (von Schanzen), Caes.: hos (v. Hafen), Caes.: nisi nos vicina villa recepisset, Hor. – β) m. ad u. Akk.: alqm ad se, Komik. u. Suet.: alqm ad epulas, Cic. – γ) m. in u. Akk.: alqm in aedes, Plaut.: alqm in civitatem, Cic. – im Passiv m. in u. Abl., recipi in loco, Plaut.: in equis, Auct. b. Hisp.: in parte tori recepta, Ov. – δ) m. inter u. Akk.: alqm inter suos, Curt. 4, 6 (27), 15. – ε) mit intra u. Akk., quos intra Syracusanam insulam recepit, Cic. Verr. 4, 144. – ζ) m. bl. Abl.: alqm tecto, Caes., tectis ac sedibus suis, Cic.: moenibus, Sall.: receptus terrā Neptunus, Hor.: recipi equis, auf die Pf. genommen werden, Auct. b. Hisp. 4, 2: eo (sc. myoparone) receptus, an Bord genommen, Auct. b. Alex. 46, 7. – η) m. Orts-Acc.: alqm Acheruntem, Plaut.: alqm domum suam, Cic., domum ad se hospitio, Caes. – θ) mit 1. Supin.: senem sessum, Cic. de sen. 63: intra ianuam comisatum fratrem, Liv. 40, 10, 4. – ι) absol.: qui receperant, Caes. b. c. 1, 76, 4: u. bl. recipi, an Bord genommen werden, Caes. b. c. 2, 44, 1 (vgl. oben no. ζ). – c) in Besitz nehmen, erobern, oppidum, civitatem, Caes.: rem publicam armis, Sall.: Rhodum, Aegyptum Ciliciamque sine certamine, Iustin.: Alciden terra recepta vocat, die eroberte, errungene E., Prop. – d) als t. t. der Geschäftsspr., irgendeinen Ertrag von etwas einnehmen, erhalten, dena milia Hs ex molle, Varro: pecuniam ex novis vectigalibus, Cic. – 2) übtr.: a) übh. aufnehmen, auf sich nehmen, ista dicta in aures, Plaut.: iusiurandum oblatum, Quint.: r. in se religionem, auf sich laden, Liv. – b) in einen Stand, Verhältnis usw. aufnehmen, alqm in ordinem senatorium, Cic.: alqm in numerum deorum od. amicorum, Curt.: alqm in fidem, Cic. u.a.; vgl. recepti (sc. in fidem) Cherusci, Vell.: r. alqm in deditionem, Caes. u.a., in ius dicionemque, Liv.: alqm in parem iuris libertatisque condicionem, Caes.: alqm in id fastigium, zu dieser Würde zulassen, Curt.: alqm in amcitiam, Sall.: Cyri filiam in matrimonium, Iustin. – alqd in mores, Quint.: in usum recepti (tropi), in den Gebrauch aufgenommene, gebräuchliche, Quint.: u. so sequi maxime recepta, sich nach dem Gebräuchlichsten richten, Quint. – tres recepti scriptores iamborum, in den Kanon (unter die Klassiker) aufgenommene, Quint. 10, 1, 59. – c) annehmen, gestatten, gutheißen, zulassen (Ggstz. respuere, aspernari u. dgl.), antiquitas recepit fabulas, haec aetas autem respuit, Cic.: assentatio nocere nemini potest, nisi ei, qui eam recipit atque eā delectatur, Cic.: nullam excusationem receperunt, Sen. – v. lebl. Subjj., nec inconstantiam virtus recipit nec varietatem natura patitur, Cic.: timor misericordiam non recipit Caes.: re iam non ultra recipiente cunctationem, Liv.: plures rem posse casus recipere, Caes. – d) eine angebotene, übertragene Tätigkeit auf sich nehmen, annehmen (dagegen suscipere übh. eine Tätigkeit übernehmen; vgl. Ellendt Cic. de or. 2, 101), ego in hoc iudicio mihi Siculorum causam receptam, populi Romani susceptam esse arbitror,Cic.: u. so r. mandatum, r. officium, Cic.: curam prope omnium officiorum ad se, Suet. – e) irgendeine Verpflichtung auf sich nehmen, sich zu etw. verpflichten, sich anheischigmachen, etwas verbürgen (garantieren), einem etwas versprechen, zusagen (auch, analog dem promitto, m. Dat. pers.), r. hoc ad te, Plaut.: ea quae tibi promitto ac recipio, Cic.: omnia ei et petenti recepi et ultro pollicitus sum, Planc. in Cic. ep. – m. folg. Acc. u. Infin., facturum, quod milites vellent, se recepit, Liv.: mihi se defensurum receperat, Cic.: promitto in meque recipio, fore eum tibi et voluptati et usui, Cic.: spondeo in meque recipio, eos esse M'. Curii mores, Cic.: promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, qualis hodie sit, Cic. – m. pro u. Abl., pro Cassio, si quid me velitis, recipiam, Cic. – m. de u. Abl., de aestate polliceris vel potius recipis, Cic.: neque de fide barbarorum quicquam recipere aut affirmare potes, Liv.: fidem recepisse sibi et ipsum et Appium de me, haben ihm die heilige Versicherung gegeben, Cic.: quid sibi is de me recepisset, Cic. – absol., ad me recipio, ich nehme es auf mich, Ter. heaut. 1056: u. so bl. recipio, Plaut. mil. 230. – Partiz. subst., receptum, ī, n., die übernommene Verpflichtung, die Garantie, verb. promissum et receptum, Cic. Phil. 2, 79: promissum nostrum ac receptum, Cic. Verr. 5, 139. – f) als jurist. t. t. r. nomen, vom Prätor, die Klage gegen jmd. annehmen, zulassen (Ggstz. deferre nomen, vom Kläger), r. nomen, Cic., nomina (mehrerer), Liv.: u. dafür nachaug. r. cognitionem, Plin. ep., cognitionem falsi testamenti, die Klage wegen f. T. Suet.: reum, Tac.: alqm inter reos, Tac. – / Apok. Futur. recipie (= recipiam), Cato bei Fest. 286 (b), 21: archaist. Fut. exact. recepso, Catull. 44, 19.
-
4 recipio
recipio, cēpī, ceptum, ere (re u. capio), I) zurücknehmen, A) = zurückziehen, -holen, -bringen u. dgl., 1) eig.: a) lebl. Obj.: ensem, wieder herausziehen, Verg.: u. so sagittam ex altera parte, Cels. – spiritum, zurück-, einziehen, Quint. – ad limina gressum, sich zurückbegeben zu usw., Verg. – b) persönl. Objj.: alqm medio ex hoste, zurück, herausholen, Verg. Aen. 6, 111. – bes. als milit. t. t., Truppen zurückziehen, zurückgehen lassen, milites defessos, Caes.: exercitum, Liv.: equitatum navibus ad se intra munitiones, Caes. – u. refl., se recipere u. (bei Enn. u. Plaut.) bl. recipere, sich zurückziehen, sich zurück-, nach Hause usw. begeben, zurückkehren, zurückgehen, zurückweichen (Ggstz. procedere), sowohl übh., Plaut. u. Cic.: se ex alqo loco, Plaut. u. Cic.: se ad alqm, Plaut. u. Cic.: se a pabulo in stabulum (v. Rindvieh), Plaut.: se a cena in lecticulam, Suet.: se domum, Plaut. u. Caes.: r. in portum, Plaut.; insbes. als milit. t. t., se hinc, se inde, se ex alqo loco, se ad od. in alqm locum, se alqo ad alqm, Caes., Liv. u.a.: se sub murum, Caes.: se intra munitiones, Caes.: recipi inter principia legionum, Veget. mil. – 2) übtr.: a) übh.: vocem ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum, Cic. – refl., se rec., sich zurückziehen, - wenden, se ad ingenium vetus suum, Plaut.: se ad bonam frugem, Cic.: se ad reliquam cogitationem————belli, Caes.: se a voluptatibus in otium, Plin. pan.: se in principem, wieder die Herrenmiene (stolze Fürstenmiene) annehmen, Plin. pan. – b) als t. t. der Geschäftssprache, etw. beim Verkaufe usw. zurückbehalten = sich vorbehalten (vgl. Gell. 17, 6, 6), posticulum, Plaut.: ruta caesa, Cic.: recipitur mit folg. Infin., pascere, Cato: mit Dat., sibi alqd, Cic.: aqua domini usioni recipitur, Cato. – c) aus der Hand, - Gewalt des Feindes gleichs. zurückführen, -holen, retten, befreien, alqm ex hostibus, ex servitute, Liv.: recepti aliquot cives sociique, qui in hostium potestate fuerant, Liv.: corpus saeva de morte receptum, Val. Flacc.B) zurücknehmen = wiedernehmen, zurückbekommen, -erhalten, wieder bekommen, -erhalten (Ggstz. dare, credere, tradere, perdere, amitiere), 1) eig.: r. merita (Ggstz. dare m.), Cic.: quod recipis (Ggstz. quod [mutuum] das), Mart.: r. centum talenta (Ggstz. credere c. t.). Quint.: r. arma (Ggstz. tradere a.), Liv.: r. obsides, Caes.: quem moriturum miserat militem victorem recipit, Vell.: totidem, quot dixit, verba recepit (durchs Echo), Ov. – u. so durch Vertrag, Übergabe, Eroberung wiedererlangen, wieder an sich bringen (vgl. Fabri Liv. 23, 11, 7), r. Tarentum (Ggstz. Tarentum perdere, amittere), Cic.: quasdam civitates extra Macedoniam, Liv.: suas res amissas, Liv. – und Weggelegtes wieder an sich nehmen,————wieder aufnehmen, r. arma (Ggstz. deponere), Curt. – u. wieder im Staate aufnehmen, reges, Liv.: Ciceronem (Ggstz. expellere C.), Vell. – 2) übtr., wieder bekommen, wieder zu etwas kommen, antiquam frequentiam (v. einer Stadt), Liv.: vitam herbis fortibus, Ov. – vires corporis, Curt.: anhelitum, wieder Atem schöpfen, -holen, Plaut.: recipere animam, Ter. u. Quint.: spiritum, Flor.: paulatim spiritum ac vocem, Curt.: u. r. animum, teils physisch zur Besinnung kommen, von Ohnmächtigen (Ggstz. linqui animo), teils u. gew. geistig, r. animum (animos), wieder Mut bekommen, sich erholen, a od. ex pavore, Liv. – refl. se rec., sich erholen sowohl körperl., se difficulter, v. Tieren, Varro r. r. 2, 5, 17, als bes. geistig, vom Staunen, Schreck usw. sich erholen, sich sammeln, Cic. u.a.: se ex terrore, ex timore, ex fuga, Caes.: nondum totā me mente recepi, Ov.II) etw. entgegennehmen, aufnehmen, an sich nehmen, 1) eig.: a) übh. an od. in sich aufnehmen, recepi litteras tuas, habe entgegengenommen (= empfangen), Plin. ep. – ferrum, gladium, das Mordwerkzeug in die Brust aufnehmen, den Todesstreich empfangen (als t. t. der Fechtersprache), Cic. und Sen. (s. Gronov Sen. ep. 7, 5): u. so totum telum corpore, Cic.: ense recepto, Lucan.: und ähnlich necesse erat ab latere aperto tela recipi, man von den G. getroffen wurde, Caes. – receptus intra os (in den Mund————genommen) sedat sitim (v. einem Steine), Solin.: u. so intra os receptus liquescit, Solin. – v. Tieren, frenum, den Z. annehmen, sich gefallen lassen, Hor. ep. 1, 10, 36. – v. Gewässern, fluvium (v. Meere), Plaut.: Mosa parte quadam ex Rheno recepta, quae etc., sich vereinigend mit einem Teile des Rh., der usw., Caes. – v. Arzneimitteln, die und die Stoffe in sich aufnehmen, mit dem und dem versetzt werden, tantum mellis, quantum etc., Scrib. Larg. – v. Wunden, vulnera cicatricem vix recipiunt, setzen an, Cels. 4, 16 (9). – b) bei sich, in eine Örtl. aufnehmen (Ggstz. alqm excludere), α) m. bl. Acc., von Pers., Xerxen, Cic.: alqm libentissimo animo, Caes. – v. Örtl., perterritos (von Schanzen), Caes.: hos (v. Hafen), Caes.: nisi nos vicina villa recepisset, Hor. – β) m. ad u. Akk.: alqm ad se, Komik. u. Suet.: alqm ad epulas, Cic. – γ) m. in u. Akk.: alqm in aedes, Plaut.: alqm in civitatem, Cic. – im Passiv m. in u. Abl., recipi in loco, Plaut.: in equis, Auct. b. Hisp.: in parte tori recepta, Ov. – δ) m. inter u. Akk.: alqm inter suos, Curt. 4, 6 (27), 15. – ε) mit intra u. Akk., quos intra Syracusanam insulam recepit, Cic. Verr. 4, 144. – ζ) m. bl. Abl.: alqm tecto, Caes., tectis ac sedibus suis, Cic.: moenibus, Sall.: receptus terrā Neptunus, Hor.: recipi equis, auf die Pf. genommen werden, Auct. b. Hisp. 4, 2: eo (sc. myoparone) receptus, an Bord genommen, Auct. b. Alex. 46, 7. – η) m.————Orts-Acc.: alqm Acheruntem, Plaut.: alqm domum suam, Cic., domum ad se hospitio, Caes. – θ) mit 1. Supin.: senem sessum, Cic. de sen. 63: intra ianuam comisatum fratrem, Liv. 40, 10, 4. – ι) absol.: qui receperant, Caes. b. c. 1, 76, 4: u. bl. recipi, an Bord genommen werden, Caes. b. c. 2, 44, 1 (vgl. oben no. ζ). – c) in Besitz nehmen, erobern, oppidum, civitatem, Caes.: rem publicam armis, Sall.: Rhodum, Aegyptum Ciliciamque sine certamine, Iustin.: Alciden terra recepta vocat, die eroberte, errungene E., Prop. – d) als t. t. der Geschäftsspr., irgendeinen Ertrag von etwas einnehmen, erhalten, dena milia Hs ex molle, Varro: pecuniam ex novis vectigalibus, Cic. – 2) übtr.: a) übh. aufnehmen, auf sich nehmen, ista dicta in aures, Plaut.: iusiurandum oblatum, Quint.: r. in se religionem, auf sich laden, Liv. – b) in einen Stand, Verhältnis usw. aufnehmen, alqm in ordinem senatorium, Cic.: alqm in numerum deorum od. amicorum, Curt.: alqm in fidem, Cic. u.a.; vgl. recepti (sc. in fidem) Cherusci, Vell.: r. alqm in deditionem, Caes. u.a., in ius dicionemque, Liv.: alqm in parem iuris libertatisque condicionem, Caes.: alqm in id fastigium, zu dieser Würde zulassen, Curt.: alqm in amcitiam, Sall.: Cyri filiam in matrimonium, Iustin. – alqd in mores, Quint.: in usum recepti (tropi), in den Gebrauch aufgenommene, gebräuchliche, Quint.: u. so sequi maxime recepta, sich nach dem————Gebräuchlichsten richten, Quint. – tres recepti scriptores iamborum, in den Kanon (unter die Klassiker) aufgenommene, Quint. 10, 1, 59. – c) annehmen, gestatten, gutheißen, zulassen (Ggstz. respuere, aspernari u. dgl.), antiquitas recepit fabulas, haec aetas autem respuit, Cic.: assentatio nocere nemini potest, nisi ei, qui eam recipit atque eā delectatur, Cic.: nullam excusationem receperunt, Sen. – v. lebl. Subjj., nec inconstantiam virtus recipit nec varietatem natura patitur, Cic.: timor misericordiam non recipit Caes.: re iam non ultra recipiente cunctationem, Liv.: plures rem posse casus recipere, Caes. – d) eine angebotene, übertragene Tätigkeit auf sich nehmen, annehmen (dagegen suscipere übh. eine Tätigkeit übernehmen; vgl. Ellendt Cic. de or. 2, 101), ego in hoc iudicio mihi Siculorum causam receptam, populi Romani susceptam esse arbitror,Cic.: u. so r. mandatum, r. officium, Cic.: curam prope omnium officiorum ad se, Suet. – e) irgendeine Verpflichtung auf sich nehmen, sich zu etw. verpflichten, sich anheischigmachen, etwas verbürgen (garantieren), einem etwas versprechen, zusagen (auch, analog dem promitto, m. Dat. pers.), r. hoc ad te, Plaut.: ea quae tibi promitto ac recipio, Cic.: omnia ei et petenti recepi et ultro pollicitus sum, Planc. in Cic. ep. – m. folg. Acc. u. Infin., facturum, quod milites vellent, se recepit, Liv.: mihi se defensurum receperat, Cic.: promitto in————meque recipio, fore eum tibi et voluptati et usui, Cic.: spondeo in meque recipio, eos esse M'. Curii mores, Cic.: promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, qualis hodie sit, Cic. – m. pro u. Abl., pro Cassio, si quid me velitis, recipiam, Cic. – m. de u. Abl., de aestate polliceris vel potius recipis, Cic.: neque de fide barbarorum quicquam recipere aut affirmare potes, Liv.: fidem recepisse sibi et ipsum et Appium de me, haben ihm die heilige Versicherung gegeben, Cic.: quid sibi is de me recepisset, Cic. – absol., ad me recipio, ich nehme es auf mich, Ter. heaut. 1056: u. so bl. recipio, Plaut. mil. 230. – Partiz. subst., receptum, ī, n., die übernommene Verpflichtung, die Garantie, verb. promissum et receptum, Cic. Phil. 2, 79: promissum nostrum ac receptum, Cic. Verr. 5, 139. – f) als jurist. t. t. r. nomen, vom Prätor, die Klage gegen jmd. annehmen, zulassen (Ggstz. deferre nomen, vom Kläger), r. nomen, Cic., nomina (mehrerer), Liv.: u. dafür nachaug. r. cognitionem, Plin. ep., cognitionem falsi testamenti, die Klage wegen f. T. Suet.: reum, Tac.: alqm inter reos, Tac. – ⇒ Apok. Futur. recipie (= recipiam), Cato bei Fest. 286 (b), 21: archaist. Fut. exact. recepso, Catull. 44, 19. -
5 recipiō
recipiō cēpī (recepsō for recēperō, Ct.), ceptus, ere [re+capio]. I. To take back, bring back, carry back, retake, get back, regain, recover: dandis recipiendisque meritis, by an exchange of services: si velit suos recipere, obsides sibi remittat, Cs.: reges, L.: canam, recepto Caesare felix, H.: Tarentum, recaptured: praeda recepta est, L.: Pectore in adverso ensem Condidit, et recepit, drew out again, V.: suos omnīs incolumes (sc. ex oppido in castra), withdraw, Cs.: cohortes defessos, Cs.: Illum medio ex hoste, rescue, V.—With pron reflex., to draw back, withdraw, betake oneself, retire, retreat, escape: se ex hisce locis: se ex fugā, Cs.: se recipiendi spatium, L.: se ad Caesarem, Cs.: ex castris in oppidum sese, Cs.: rursus se ad signa, Cs.: se in novissimos, L.: sub murum se, Cs.: eo se, Cs.: Neque sepulcrum quo recipiat habeat, portum corporis (sc. se), Enn. ap. C.—Fig., to bring back: (vocem) ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum.— To get back, receive again, regain, recover, repossess: antiquam frequentiam recipere urbem pati, L.: et totidem, quot dixit, verba recepit, got back, O.: quam (vitam) postquam recepi, recovered, O.: animam, T.: a pavore recepto animo, L.: voltumque animumque, O.: mente receptā, H.—With pron reflex., to betake oneself, withdraw, retire: ad frugem bonam: ad reliquam cogitationem belli, Cs.— To recover, collect oneself, resume self-possession: ut me recepi: nullum spatium recipiendi se dedit, L.: se ex terrore, Cs.: totā me mente, O.— II. To take to oneself, take in, admit, accept, receive, welcome: Excludor, ille recipitur, T.: Xerxem, await the attack of: hos tutissimus portus recipiebat, Cs.: Mosa ex Rheno recepta insulam efficit, Cs.: equus frenum recepit, submitted to, H.: Hominem amicum ad te, T.: hominem ad epulas: gentes in civitatem receptae: deorum in templa, H.: Ilergetes in ius dicionemque, L.: reges in amicitiam, S.: sidera in caelo recepta, O.: tecto recipi, Cs.: illum suis urbibus: oppido ac portu recepti, Cs.: legatos moenibus, S.: eum domum suam: ut domum ad se quisque hospitio reciperet, Cs.—Of money or income, to take in, receive, collect, acquire, gain: pecuniam ex novis vectigalibus: pecunia, quae recipi potest.—Of weapons or fetters, to submit to, accept, receive, expose oneself to: necesse erat ab latere aperto tela recipi, Cs.: ferrum: donec (equus) frenum recepit, H.—Of places, to seize, capture, take, possess, occupy: Praeneste per deditionem, L.: oppido recepto, Cs.: rem p. armis, S. —Fig., to take upon oneself, assume, receive, accept, admit, allow: in semet ipsum religionem, to burden himself with, L.: antiquitas recepit fabulas: nec inconstantiam virtus recipit: timor misericordiam non recipit, Cs.: casūs recipere (res), be liable to, Cs.: re iam non ultra recipiente cunctationem, L. — To take up, undertake, accept, assume: causam Siciliae: id facere, quod recepissem, T.: officium. — To assume an obligation, pledge oneself, take the responsibility, be surety for, warrant, promise, engage: ad me recipio; Faciet, T.: promitto in meque recipio, fore eum, etc.: promitto, recipio, spondeo, Caesarem talem semper fore, etc.: facturum, quod milites vellent, se recepit, L.: fidem recepisse sibi et ipsum et Appium de me, had given him a solemn assurance: ea, quae tibi promitto ac recipio: mihi in Cumano se defensurum, etc.: postulabat ut... id ipsi fore reciperent, Cs.—Of a magistrate, with nomen, to entertain a charge against, enter as an accused person, indict: nomen absentis: appellantibus nemo erat auxilio, quin nomina reciperentur, L.* * *recipere, recepi, receptus Vkeep back; recover; undertake; guarantee; accept, take in; take back -
6 recipio
rĕ-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3 ( fut. apoc. recipie, for recipiam, Cato ap. Fest. p. 138 and 236 Müll.; v. dico init.:I. A.recepso, for recepero,
Cat. 44, 19), v. a. [capio].Lit. (very freq. and class.):b.dandis recipiendisque meritis,
Cic. Lael. 8, 26:tu me sequere ad trapezitam... recipe actutum,
Plaut. Curc. 5, 3, 49 (just before, ni argentum refers); cf.:centum talenta et credidisse eos constat, et non recepisse,
Quint. 5, 10, 111; and (opp. mutuum dare) Mart. 3, 40, 4:si velit suos recipere, obsides sibi remittat,
Caes. B. G. 3, 8 fin.:obsides,
Suet. Aug. 21:reges,
Liv. 2, 15:recepto amico,
Hor. C. 2, 7, 27; 4, 2, 47. — Freq. of places, etc., once captured and lost, to retake:cum Tarento amisso... aliquot post annos Maximus id oppidum recepisset... nunquam ego (Tarentum) recepissem, nisi tu perdidisses,
Cic. de Or. 2, 67, 273; cf. id. Sen. 4, 11:Lavinium,
Liv. 2, 39;so of other things: recipere suas res amissas,
Liv. 3, 63:praeda omnis recepta est,
id. 3, 3:signa, quae ademerant Parthi,
Suet. Tib. 9:arma,
Liv. 9, 11; Curt. 4, 12, 17: pectore in adverso totum cui comminus ensem Condidit assurgenti, et multā morte recepit, drew out again, = retraxit, Verg. A. 9, 348; so,sagittam ab alterā parte,
Cels. 7, 5, 2: suos omnes incolumes receperunt (sc. ex oppido in castra), drew off, withdrew, = reduxerunt, Caes. B. G. 7, 12 fin.; so,milites defessos,
id. B. C. 1, 45 fin.:exercitum,
Liv. 10, 42:equitatum navibus ad se intra munitiones,
Caes. B. C. 3, 58:illum ego... medio ex hoste recepi,
bore away, rescued, Verg. A. 6, 111.—With se, to draw back, withdraw from or to any place, to betake one ' s self anywhere; in milit. lang., to retire, retreat:2.se ex eo loco,
Plaut. Aul. 4, 8, 10; cf.:se e fano,
id. Poen. 4, 1, 5:se ex opere,
id. Men. 5, 3, 7:se ex hisce locis,
Cic. Verr. 2, 4, 10, § 21:se e Siciliā,
id. Brut. 92, 318:se ex fugā,
Caes. B. G. 7, 20 fin.; id. B. C. 3, 102:se inde,
id. B. G. 5, 15:se hinc,
id. B. C. 1, 45 et saep.:recipe te,
Plaut. Trin. 4, 3, 8:se,
Cic. Off. 3, 10, 45 (just before, reverti); Caes. B. C. 3, 45 (coupled with loco excedere); 3, 46; cf.:sui recipiendi facultas,
id. B. G. 3, 4 fin.; 6, 37;for which: se recipiendi spatium,
Liv. 10, 28:recipe te ad erum,
Plaut. Trin. 4, 3, 20:se ad dominum,
id. ib. 4, 3, 1:se ad nos,
Cic. Att. 4, 15, 2:se ad suos,
Caes. B. G. 1, 46; 7, 82; id. B. C. 3, 38; 3, 50; 3, 52 fin.:se ad Caesarem (Allobroges, legati),
id. B. G. 1, 11; 4, 38:se ad agmen,
id. ib. 7, 13; id. B. C. 3, 75 fin.:se penitus ad extremos fines,
id. B. G. 6, 10:se ad legionem,
id. ib. 7, 50 fin.:se ad oppidum llerdam,
id. B. C. 1, 45:se ad ordines suos,
id. ib. 2, 41:se ad signa,
id. B. G. 5, 34 fin.; id. B. C. 1, 43 fin.:se a pabulo ad stabulum,
Plaut. Mil. 2, 3, 33:inde se in currus,
Caes. B. G. 4, 33 fin.:se ex castris in oppidum,
id. B. C. 2, 35:se in castra,
id. B. G. 2. 11 fin.; 2, 24; 3, 6; 3, 26 fin.;4, 15 et saep.: se in fines,
id. ib. 4, 16:se in Galliam,
id. ib. 4, 19 fin.:se in montem,
id. ib. 1, 25: se in antiquas munitiones, id. B. C. 3, 54 fin.:se in silvas ad suos,
id. B. G. 2, 19:se in castra ad urbem,
id. B. C. 2, 25; 2, 26; cf.:se retro in castra,
Liv. 23, 36;and with this cf.: sese retro in Bruttios,
id. 23, 37;and so, se, with rursus,
Plaut. Capt. 1, 2, 25; id. Pers. 4, 5, 6; id. Rud. 4, 6, 19; Caes. B. G. 5, 34 fin.; id. B. C. 2, 41 et saep.:se in novissimos,
Liv. 7, 40:se intra munitiones,
Caes. B. G. 5, 44; cf.:se intra montes,
id. B. C. 1, 65:se per declive,
id. ib. 3, 51:se sub murum,
id. ib. 2, 14:se trans Rhenum,
id. B. G. 6, 41:se Larissam versus,
id. B. C. 3, 97:se domum ex hostibus,
Plaut. Am. 2, 2, 52:se domum,
id. ib. 2, 2, 31; id. Capt. 1, 2, 25; id. Aul. 2, 1, 55:se Adrumetum,
Caes. B. C. 2, 23:se Hispalim,
id. ib. 2, 20:se Dyrrhachium ad Pompeium,
id. ib. 3, 9 fin.:se illuc,
Plaut. Most. 3, 1, 10; id. Merc. 5, 2, 40; id. Ps. 3, 1, 23 al.; cf.:se huc esum ad praesepim suam,
id. Curc. 2, 1, 13:se eo,
Caes. B. G. 1, 25 et saep. — In the same meaning, without se: neque sepulcrum, quo recipiat, habeat portum corporis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 415 Vahl.); cf.of a military retreat: si quo erat longius prodeundum aut celerius recipiendum,
Caes. B. G. 1, 48 fin.; so without se after the verbum finitum several times in Plaut.:rursum in portum recipimus,
Plaut. Bacch. 2, 3, 60:dum recipis,
id. Rud. 3, 6, 42:actutum face recipias,
id. Merc. 2, 4, 30. —Transf.(α).In business lang., to keep back, retain, reserve (cf. Gell. 17, 6, 6):(β). B.posticulum hoc recepit, quom aedis vendidit,
Plaut. Trin. 1, 2, 157; so in a sale, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 55, 226; Cic. Top. 26, 100; Dig. 19, 1, 53; 8, 4, 10: mulier magnam dotem dat et magnam pecuniam recipit, Cato ap. Gell. 17, 6, 8. — With object-clause, Cato, R. R. 149, 2. — With dat.:aqua, itinere, actu domini usioni recipitur,
Cato, R. R. 149, 2.—Trop., to get back, bring back; to receive again, regain, recover:b.ut antiquam frequentiam recipere vastam ac desertam bellis urbem paterentur,
Liv. 24, 3:jus,
Quint. 5, 10, 118:et totidem, quot dixit, verba recepit,
got back, Ov. M. 3, 384:quam (vitam) postquam recepi,
received again, id. ib. 15, 535: anhelitum, to recover one ' s breath, Plaut. Ep. 2, 2, 21; id. Merc. 3, 4, 16; cf.spiritum,
Quint. 11, 3, 55:animam,
Ter. Ad. 3, 2, 26; Quint. 6, prooem. §13: a tanto pavore recipere animos,
Liv. 21, 5, 16 Weissenb.:a pavore animum,
id. 2, 50, 10:e pavore recepto animo,
id. 44, 10, 1;for which: animos ex pavore,
id. 21, 5 fin.:recepto animo,
Curt. 6, 9, 2; 9, 5, 29:animum vultumque,
Ov. F. 4, 615:mente receptā,
Hor. Ep. 2, 2, 104:(vocem) ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum recipere,
to bring it back, Cic. de Or. 1, 59, 251. —In zeugma (cf. I. A. supra): arma et animos,
Curt. 4, 12, 17.—With se.(α).To betake one ' s self, withdraw, retire from or to any place:(β).ad ingenium vetus versutum te recipis tuum,
Plaut. As. 2, 1, 7:ad frugem bonam,
Cic. Cael. 12, 28:ad reliquam cogitationem belli,
Caes. B. C. 3, 17 fin.:se a voluptatibus in otium,
Plin. Pan. 82, 8:se in principem,
to resume his princely air, id. ib. 76, 5.— More freq.,To recover, to collect one ' s self:II.difficulter se recipiunt,
regain strength, Varr. R. R. 2, 5, 17:quae cum intuerer stupens, ut me recepi, Quis hic, inquam, etc.,
Cic. Rep. 6, 18, 18:nullum spatium respirandi recipiendique se dedit,
Liv. 10, 28:se ex terrore ac fugā,
Caes. B. G. 2, 12:se ex timore,
id. ib. 4, 34:se ex fugā,
id. ib. 4, 27:nondum totā me mente recepi,
Ov. M. 5, 275.(Acc. to re, I. b.) To take to one ' s self, admit, accept, receive; constr. with the simple acc., with ad, or in and acc., in and abl., with simple abl., with a local acc.A.Lit.(α).With simple acc.:(β).quos homines quondam Laurentis terra recepit, Enn. ap. Prisc. p 762 P. (Ann. v. 35 Vahl.): (ego) excludor, ille recipitur,
Ter. Eun. 1, 2, 79:aliquem,
Cic. Off. 3, 11, 48:hic nulla munitio est, quae perterritos recipiat,
Caes. B. G. 6, 39; cf.:hos tutissimus portus recipiebat,
id. B. C. 3, 27; 1, 15; cf. id. ib. 3, 11 fin.;3, 35: eum Jugurtha accuratissime recepit,
Sall. J. 16, 3:neque quisquam aut expulsus invidiosius aut receptus est laetius,
Vell. 2, 45, 3; Quint. 7, 1, 14; 9, 2, 89:nisi nos vicina Trivici Villa recepisset,
Hor. S. 1, 5, 80 [p. 1533] et saep.:quisnam istic fluvius est, quem non recipiat mare?
Plaut. Curc. 1, 1, 86; cf. Caes. B. G. 4, 10; and:(Peneus) accipit amnem Orcon nec recipit,
i. e. does not take it to itself, does not mingle with it, Plin. 4, 8, 15, § 31:equus frenum recepit,
received, submitted to, Hor. Ep. 1, 10, 36:necesse erat, ab latere aperto tela recipi,
Caes. B. G. 5, 35. —With ad:(γ).recipe me ad te,
Plaut. Cist. 3, 9; id. Am. 3, 2, 11; id. Rud. 2, 3, 20; id. Ps. 3, 6, 6; Ter. Heaut. 3, 3, 6; Suet. Caes. 63:aliquem ad epulas,
Cic. Top. 5, 25; cf.:ad lusum,
Suet. Ner. 11. —With in and acc.:(δ).recipe me in tectum,
Plaut. Rud. 2, 7, 16:concubinam in aedes,
id. Mil. 4, 3, 3:nos in custodiam tuam,
id. Rud. 3, 3, 34:Tarquinium in civitatem,
Cic. Rep. 2, 20, 35; id. Balb. 13, 31; Liv. 2, 5; Hor. Ep. 2, 1, 6:aliquem in ordinem senatorium,
Cic. Phil. 7, 5, 15:aliquem in fidem,
id. Fam. 13, 19, 2; id. Att. 15, 14, 3; Caes. B. G. 2, 15; 4, 22:aliquem in civitatem,
Cic. Balb. 12, 29:aliquem in caelum,
id. N. D. 3, 15, 39:aliquem in deditionem,
Caes. B. G. 3, 21 fin.; Liv. 8, 13; Suet. Calig. 14 al.:aliquem in jus dicionemque,
Liv. 21, 61:aliquem in amicitiam,
Sall. J. 14, 5; 5, 4 Kritz N. cr.:aliquam in matrimonium,
Suet. Caes. 50; Just. 9, 5, 9 et saep. —With in and abl. (rare and in purely local relations; v. Kritz ad Sall. J. 5, 4):(ε).aliquem in loco,
Plaut. Stich. 5, 4, 3:loricati in equis recipiuntur, Auct. B. Hisp. 4, 2: sidera in caelo recepta,
Ov. M. 2, 529 (but in Liv. 24, 32, 6, the correct read. is tuto Hexapylo, without in; v. Weissenb. ad h. l.). —With simple abl. (mostly in purely local relations):(ζ).ut tuo recipias tecto servesque nos,
Plaut. Rud. 1, 5, 18; so,aliquem tecto,
Caes. B. G. 7, 66 fin.:exercitum tectis ac sedibus suis,
Cic. Agr. 2, 33, 90:aliquem suis urbibus,
id. Fl. 25, 61:aliquem civitate,
id. Balb. 14, 32:aliquem finibus suis,
Caes. B. G. 6, 6; 7, 20 fin.:aliquem oppido ac portu,
id. B. C. 3, 12; 3, 102 fin.:aliquem moenibus,
Sall. J. 28, 2:Romulus caelo receptus,
Quint. 3, 7, 5:receptus Terra Neptunus,
Hor. A. P. 63 et saep. —With local acc.:(η).me Acheruntem recipere Orcus noluit,
Plaut. Most. 2, 2, 68:aliquem domum suam,
Cic. Arch. 3, 5; cf.:aliquem domum ad se hospitio,
Caes. B. C. 2, 20.—Absol.:2.plerosque hi, qui receperant, celant,
Caes. B. C. 1, 76.—Transf.a.In business lang., to take in, receive as the proceeds of any thing:b.dena milia sestertia ex melle,
Varr. R. R. 3, 16, 11:pecuniam ex novis vectigalibus,
Cic. Agr. 2, 23, 62:pecunia, quae recipi potest,
id. ib. 2, 18, 47. —In gladiator's lang.: recipe ferrum, receive your death-blow, the cry of the people to a vanquished gladiator whom they were not inclined to spare, Cic. Sest. 37, 80; id. Tusc. 2, 17, 41 Kühn.; Sen. Tranq. 11, 1;c.for which: totum telum corpore,
Cic. Rosc. Am. 12, 33; and:ense recepto,
Luc. 2, 194 Corte.—Milit. t. t., to seize, capture, take possession of, occupy: mittit in Siciliam Curionem pro praetore cum legionibus duo;d.eundem, cum Siciliam recepisset, etc.,
Caes. B. C. 1, 30:Praeneste non vi, sed per deditionem receptum est,
Liv. 6, 29:Aegyptum sine certamine,
Just. 11, 11, 1:eo oppido recepto,
Caes. B. G. 7, 13 fin.:civitatem,
id. ib. 6, 8; 7, 90; id. B. C. 1, 12; 1, 16; 1, 30;3, 16: Aetoliam,
id. ib. 3, 55:rempublicam armis,
Sall. C. 11, 4:Alciden terra recepta vocat,
the subjugated earth, Prop. 5, 9, 38. —In the later medical lang., of medicines, to receive, i. e. be compounded of various ingredients:B.antidotos recipit haec: stoechados, marrubii, etc.,
Scrib. Comp. 106; so id. ib. 27; 28; 37; 52 al. (hence the mod. Lat. receptum, receipt, and recipe).—Trop.1.To take to or upon one ' s self, to assume; to receive, accept, admit, allow, endechomai:(β).non edepol istaec tua dicta nunc in aures recipio,
Plaut. Cist. 2, 1, 34; cf. Quint. 11, 1, 91:jusjurandum,
id. 5, 6, 1; 3; cf. id. 7, 1, 24: in semet ipsum religionem recipere, to draw upon one ' s self, Liv. 10, 40:quae legibus cauta sunt, quae persuasione in mores recepta sunt,
admitted, Quint. 5, 10, 13; cf. id. 10, 7, 15:antiquitas recepit fabulas... haec aetas autem respuit,
Cic. Rep. 2, 10; cf. Quint. 6, 4, 19:nec inconstantiam virtus recipit nec varietatem natura patitur,
Cic. Rep. 3, 11, 18; cf. Vell. 2, 130, 3: non recipit istam Conjunctionem honestas, Cic. Off. 3, 33, 119:assentatio nocere nemini potest, nisi ei, qui eam recipit atque eă delectatur,
id. Lael. 26, 97:timor misericordiam non recipit,
Caes. B. G. 7, 26:casus recipere (res),
to admit, be liable to, id. B. C. 1, 78; so,aliquem casum (res),
id. ib. 3, 51:re jam non ultra recipiente cunctationem,
Liv. 29, 24; Vell. 2, 52, 3:sed hoc distinctionem recipit,
Just. Inst. 1, 12 pr.:si recipiatur poëtica fabulositas,
Plin. 7, 28, 29, § 101:in hoc genere prorsus recipio hanc brevem annotationem,
Quint. 10, 7, 31; cf. id. 8, 3, 31:nos necessarios maxime atque in usum receptos (tropos) exequemur,
id. 8, 6, 2; cf. id. 8, 6, 32; 5, 11, 20; 11, 3, 104; so with a subj.-clause, id. 1, 3, 14; 6, 3, 103; Plin. 28, 2, 5, § 24 al.—Of opinions, etc., to adopt, embrace (late Lat.):2.alicujus sententiam,
Sulp. Sev. Chron. 2, 39, 1:opinionem,
id. Dial. 1, 17, 5.—In partic.a.To take upon one ' s self, undertake, accept the performance of a task consigned or intrusted to one (whereas suscipio denotes, in gen., the voluntary undertaking of any action; cf.:b.spondeo, stipulor, polliceor): recepi causam Siciliae... ego tamen hoc onere suscepto et receptā causā Siciliensi amplexus animo sum aliquanto amplius. Suscepi enim causam totius ordinis, etc.,
Cic. Verr. 2, 2, 1, § 1:in hoc judicio mihi Siculorum causam receptam, populi Romani susceptam esse videor,
id. Div. in Caecil. 8, 26; and:in quo est illa magna offensio vel neglegentiae susceptis rebus vel perfidiae receptis,
id. de Or. 2, 24, 101; cf. also Quint. 12, 1, 39:verebamini, ne non id facerem, quod recepissem semel?
Ter. Phorm. 5, 7, 9:causam Sex. Roscii,
Cic. Rosc. Am. 1, 2:mandatum,
id. ib. 38, 112:officium,
id. Verr. 2, 5, 71, § 183:curam ad se,
Suet. Tit. 6.—To take an obligation upon one ' s self, to pledge one ' s self, pass one ' s word, be surety for a thing, to warrant, promise, engage a thing to any one, = anadechomai (a favorite word of Cic., esp. in his Epistles): Pe. Tute unus si recipere hoc ad te dicis... Pa. Dico et recipio Ad me, Plaut. Mil. 2, 2, 74; cf.:c.ad me recipio: Faciet,
Ter. Heaut. 5, 5, 12:promitto in meque recipio, fore eum, etc.,
Cic. Fam. 13, 10, 3; cf.:spondeo in meque recipio eos esse, etc.,
id. ib. 13, 17, 3.—With obj.-clause:promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, qualis hodie sit,
Cic. Phil. 5, 18, 51; so with hoc, id. Fam. 13, 50, 2 (with spondeo); 6, 12, 3; 13, 41, 2 (with confirmo); id. Att. 5, 13, 2; Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4; Liv. 7, 14 Drak.; 33, 13 fin.:pro Cassio et te, si quid me velitis recipere, recipiam,
Cic. Fam. 11, 1, 4. — With de:de aestate polliceris vel potius recipis,
Cic. Att. 13, 1, 2; Liv. 40, 35; cf.also: sed fidem recepisse sibi et ipsum et Appium de me,
had given him a solemn assurance, Cic. Att. 2, 22, 2.— With dat. (after the analogy of promitto, polliceor, spondeo):ea, quae tibi promitto ac recipio,
Cic. Fam. 5, 8, 5; cf.: omnia ei et petenti recepi et ultro pollicitus sum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 1; 7, 1:mihi,
id. ib. 10, 13, 3; Caes. B. C. 3, 82 fin.:quid sibi is de me recepisset, in memoriam redegit,
Cic. Fam. 1, 9, 9.—With dat. and obj.-clause:mihi in Cumano diligentissime se, ut annui essemus, defensurum receperat,
Cic. Att. 5, 17, 5;so,
id. Fam. 6, 12, 3 Manut. (with confirmare); 13, 72, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17, 1; Caes. B. C. 3, 17; Suet. Caes. 23 fin. —In jurid. lang.: recipere nomen, of the prætor, to receive or entertain a charge against one, Cic. Verr. 2, 2, 38, § 94; 2, 2, 42, § 102; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2; Val. Max. 3, 7, 9;A.for which: recipere reum,
Tac. A. 2, 74 fin.; 4, 21:aliquem inter reos,
id. ib. 3, 70; 13, 10. —Hence,rĕceptus, a, um, P. a. (acc. to II. B. 1.), received, usual, current, customary (post-class. and very rare):B.auctoritas receptior,
Tert. adv. Marc. 4, 5: scriptores receptissimi, Sol. praef.—rĕceptum, i, n. subst. (acc. to II. B. 2. b.), an engagement, obligation, guaranty:satis est factum Siculis, satis promisso nostro ac recepto,
Cic. Verr. 2, 5, 53, § 139; cf.:promissum et receptum intervertit,
id. Phil. 2, 32, 79. -
7 sui
sŭi ( gen.), dat. sibī̆, acc. and abl. se or sese, sing. and plur. (old dat. sibei, C. I. L. 1, 38; 1, 1056;I.1, 1180 et saep.: sibe,
ib. 1, 1267; 5, 300; cf. Quint. 1, 7, 24; and v. Neue, Formenl. 2, p. 180 sq.; on the quantity of the final i, v. Ritschl, Opusc. 2, p. 632 sqq.; old acc. sed, C. I. L. 1, 196, 13 sq.; 1, 197, 21; strengthened acc. sepse = se ipse, Cic. Rep. 3, 8, 12; cf. Sen. Ep. 108, 32:semet,
Hor. S. 1, 6, 78; Liv. 2, 12, 7; 2, 44, 8 al.), pron. of 3d pers. in recipr. and reflex. sense [Sanscr. sva-, svajam-, self; Gr. he, We, sphe (hou, hoi, he); cf. suus, old Lat. sovos; v. Curt. Gr. Etym. p. 396; Corss. Ausspr. 2, p. 54], of himself, of herself, of itself, of themselves; one another, each other, etc.; him, her, it, them; and, as subj. of inf., he, she, it, they (on the use of se or sese in acc., cf.: ut se dicamus, cum aliquem quid in alium fecisse ostendimus, ut puta: ille dicit se hoc illi fecisse;cum autem in se ipsum, tunc dicamus sese, velut: dixit sese hoc sibi fecisse,
Charis. 1, 15, p. 86 P.; but the distinction is not commonly observed; the two forms being used indifferently, except that sese is preferred where there is emphasis, especially at the beginning or end of a clause, or in reference to a preceding ipse; v. infra; and cf. Neue, Formenl. 2, p. 182 sqq.).Prop., as pron. reflex., of an object considered as receiving or affected by its own act, himself, herself, itself, themselves.A.In all clauses, referring to the grammatical subject of the clause.1.As direct obj. of verb:2.dedistine gladium, qui se occideret?
Plaut. Trin. 1, 2, 92:artis eloquar quem ad modum se expediant,
id. ib. 2, 1, 10:se in plagas conicere,
id. ib. 2, 1, 12:numquam erit alienis gravis qui suis se concinnat levem,
id. ib. 3, 2, 58: se aperiunt, Ter. And. 4, 1, 8:adplicat ad Chrysidis patrem se,
id. ib. 5, 4, 22:si is posset ab ea sese avellere,
id. Hec. 4, 1, 39:hi se ad nos adplicant,
id. Heaut. 2, 4, 13:per eos, ne causam diceret, se eripuit,
Caes. B. G. 1, 4:cum ferrum se inflexisset,
id. ib. 1, 25:praecipites fugae sese mandabant,
id. ib. 2, 24:si se telo defenderet fur,
Cic. Mil. 3, 9:Catoni licuit Tusculi se in otio delectare,
id. Rep. 1, 1, 1:solum igitur quod se ipsum movet, numquam ne moveri quidem desinit,
id. ib. 6, 25, 27:statim homo se erexit,
id. Rosc. Am. 22, 60:majores acceperamus se a Gallis auro redemisse,
Liv. 22, 59, 7:in montem sese recipere,
Caes. B. G. 1, 25; 1, 26; Cic. Fin. 3, 19, 63:ad inpedimenta se conferre,
Caes. B. G. 1, 26:sese alicui ad pedes proicere,
id. ib. 1, 31:se gerere,
to behave, Cic. Agr. 2, 19, 53:sic se res habet, ut, etc.,
id. de Or. 2, 67, 271; id. Fin. 1, 7, 25; 5, 10, 27 sq.:quod uxor sua ex fico se suspendisset,
Quint. 6, 3, 88. — Strengthened by ipse, nom.:hic se ipsus fallit,
Ter. And. 3, 2, 15:ut se ipse diliget,
Cic. Fin. 2, 11, 33:ipse enim se quisque diligit,
id. Lael. 21, 80:ita non modo superiores, sed etiam se ipse correxerat,
id. Or. 52, 176:omne animal se ipsum diligit,
id. Fin. 5, 9, 24:neque prius vim adhibendam putaverunt, quam se ipse indicasset,
Nep. Paus. 4, 3:miles se ipse interfecit,
Tac. H. 3, 51; 4, 11:ne, ignorando regem, semet ipse aperiret quis esset,
Liv. 2, 12, 7:nec sese ipsi gravant,
Quint. 1, 12, 10.—Sometimes acc.:inperator qui se ipsum non continet,
Cic. Imp. Pomp. 13, 38:quid est enim se ipsum colligere, nisi, etc.,
id. Tusc. 4, 36, 78; 1, 23, 53:ut quidam imperatores se ipsos dis inmortalibus devoverent,
id. N. D. 2, 3, 10:quod si se ipsos illi nostri liberatores e conspectu nostro abstulerunt,
id. Phil. 2, 44, 114:admovisse semet ipsos lateri suo,
Curt. 7, 1, 14:gladio se ipsam transfixit,
Vell. 2, 26, 3.—In gerund. construction:ne sui in perpetuum liberandi occasionem dimittant,
Caes. B. G. 5, 38; 3, 6; 4, 34:principes sui conservandi causa profugerunt,
Cic. Cat. 1, 3, 7:maximam causam ad se inundandam terra praestabit,
Sen. Q. N. 3, 29, 4.—As indirect obj.:3.animo servit, non sibi,
Plaut. Trin. 2, 2, 27:sapiens ipsus fingit fortunam sibi,
id. ib. 2, 2, 84:ne ibi diffregisset crura aut cervices sibi,
id. Mil. 3, 1, 126:nil aliud nisi quod sibi soli placet consulit,
id. Trin. 2, 3, 4:quaerunt sibi liberos,
id. Ps. 1, 1, 21:aurum habeat sibi,
id. Mil. 4, 2, 108:illum multae sibi expetessunt,
id. ib. 4, 6, 16:tum me convivam solum abducebat sibi,
Ter. Eun. 3, 1, 17:non sibi soli postulat, etc.,
id. ib. 3, 2, 27:nunc sibi uxorem expetit,
id. And. 3, 2, 40:is sibi legationem ad civitates suscepit,
Caes. B. G. 1, 3:neque sibi homines feros temperaturos existimabat, quin exirent, etc.,
id. ib. 1, 33:hoc sibi nomen adrogare,
Cic. Rep. 1, 33, 50; 1, 5, 9:alia sunt tamquam sibi nata,
id. Fin. 3, 19, 63:proposita sibi morte,
id. Sest. 21, 48; id. Fin. 5, 11, 31:ne, illo cunctante, Numidae sibi consulant,
Sall. J. 62, 1:ut populum Romanum sibi desumerent hostem,
Liv. 7, 20, 5:Turnus, praelatum sibi advenam aegre patiens,
id. 1, 2:petebant ut regis sui filiam matrimonio sibi jungeret,
Curt. 8, 1, 9:nemo sibi tantummodo errat,
Sen. Vit. Beat. 1, 4:locum sibi ad formam sui exsculpsit,
id. Q. N. 4, 3, 4.—With ipse:ipse tantos sibi spiritus sumpserat,
Caes. B. G. 1, 33 fin.:nec ipsi sibi exemplo sunt,
Cic. Lael. 21, 80:iste, quasi praeda sibi advecta, ducit,
id. Verr. 2, 5, 25, § 64:Junius necem sibi ipse conscivit,
id. N. D. 2, 3, 7:voluntarium non sibimet ipse solum, sed etiam funeri suo exilium indixit,
Liv. 39, 52, 9:proinde consulant sibi ipsi,
Just. 16, 4, 15:avaritia, quae quicquid omnibus abstulit, sibi ipsi neget,
Sen. Q. N. 1, prol. 6; cf. Cic. Marc. 5, 13. —After substt., adjj., etc.:4.omnino est amans sui virtus,
Cic. Lael. 26, 98:ut sit sui similis,
Plaut. Trin. 2, 2, 7:omnem naturam esse servatricem sui,
Cic. Fin. 5, 9, 26:cum videret, si non paruisset, dissimilem se futurum sui,
id. Phil. 9, 3, 6; id. Tusc. 1, 19, 43: nihil malo quam et me mei similem esse et illos sui, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A, 2:habetis ducem memorem vestri, oblitum sui,
Cic. Cat. 4, 9, 19:potens sui,
Hor. C. 3, 29, 41:nihil est tam incontinens sui,
Sen. Q. N. 3, 30, 6:quod sibi obsit, quia sit sibi inimicus,
Cic. Fin. 5, 10, 28: inimicus ipse [p. 1795] sibi putandus est, id. ib.:cum ipsi homines sibi sint per se cari,
id. ib. 5, 13, 38:Medus infestus sibi,
Hor. C. 3, 8, 19:crescit indulgens sibi hydrops,
id. ib. 2, 2, 13; cf.:nec enim utilius quicquam est quam sibi utilem fieri,
Sen. Ben. 1, 11, 5:Campanus se digna probra in insontem jacere,
Liv. 25, 18, 8:(mundus) se ipse consumptione alebat sui,
Cic. Univ. 6:cum multa adsoleat veritas praebere vestigia sui,
Liv. 40, 54, 8:caecus amor sui,
Hor. C. 1, 18, 14:sui contemptor,
Quint. 12, 1, 20:in spem sui bonam adducitur,
Sen. Ira, 2, 21, 3:(aer) ima sui parte maxime varius est,
id. Q. N. 2, 11, 1:ipsa (virtus) pretium sui,
id. Vit. Beat. 9, 4:neque est quod existimes illum vilem sibi fuisse: pretium se sui fecit,
id. Ben. 1, 9, 1:saepe taedio laboris ad vilitatem sui compelluntur ignavi,
Curt. 5, 9, 7:nemo non benignus est sui judex,
Sen. Ben. 2, 26, 1:Romanus in ipso fine vitae vindex sui exstitit,
Val. Max. 3, 2, 11:equestris ordinis juventus omnibus annis bis urbem spectaculo sui celebrabat,
id. 2, 2, 9; cf. with ipse:utpote ipsa sui appellatione virorum majestati debitum a feminis reddens honorem,
id. 2, 1, 7. —With prepp.:5.qui admisit in se culpam,
Plaut. Trin. 1, 2, 6:culpam ut ab se segregent,
id. ib. 1, 2, 42:segregat ab se omnis,
id. Mil. 4, 6, 17; 4, 6, 62:me ad se deduxit,
id. ib. 2, 1, 121; 3, 1, 118; id. Ps. 3, 2, 6:quae me non excludit ab se, sed apud se occludet domi,
id. Men. 4, 2, 108:habet aliud (negotium) magis ex se et majus,
Ter. And. 5, 4, 51:et fingunt quandam inter se nunc fallaciam,
id. ib. 1, 3, 15:duxit secum virginem,
id. Eun. 2, 1, 23; Cic. Att. 5, 17, 3; Liv. 35, 30; 43, 18:ex se generare,
Quint. 1, 1, 36: — pro se quisque = unusquisque, every one, each one singly, etc., freq. in Livy (cf. suus, II. D. 2.):Pro se quisque id quod quisque potest... Edit,
Plaut. Am. 1, 1, 76:pro se quisque alius agnum inmolabat, alius pullum,
Sen. Q. N. 4, 6, 2:pro se quisque sedulo Faciebant,
Ter. Heaut. 1, 1, 74:cum pro se quisque tenderet ad portas,
Liv. 6, 3; 6, 8; 1, 9; 1, 59;2, 6: — Boiosque receptos ad se socios sibi adsciscunt,
Caes. B. G. 1, 5 fin.:exercitum ante se mittit,
id. ib. 1, 21:supra se collocare,
id. ib. 1, 24:ex materia in se omnia recipiente mundum factum esse,
Cic. Ac. 2, 37, 118:litteras ad se ab amico missas protulit,
id. Phil. 2, 4, 7:praedam prae se agentes,
Liv. 5, 45; 38, 21:quam (rem publicam) exercitus, quantum in se fuit, prodebat,
id. 2, 43; 9, 40; Nep. Iphic. 3, 4; cf. id. Hann. 12, 2 (v. infra, II. B. 2.):quibus poterat sauciis ductis secum,
Liv. 4, 39.—Rarely referring to subj. inf.:nam dicere apud eum de facinore... cum per se ipsum consideres, grave est,
Cic. Deiot. 2, 4:non quia per se beatum est malo caruisse,
Sen. Q. N. 1, prol. 6. —With inf. pass. in obj.-clause:6.ne quis se aut suorum aliquem praetermissum queratur,
Cic. Rep. 1, 1, 1:quibus (nominibus) illae res publicae sese appellari velint,
id. ib. 1, 33, 50:qui se minus timidos existimari volebant,
Caes. B. G. 1, 39, 6.—As predicate ( = suus, II. B. 2. d; very rare):B.quisquis est deus, si modo est alius... totus est sensuus, totus visuus, totus audituus, totus animae, totus animi, totus sui,
in his own power, independent, Plin. 2, 7, 5, § 14. —Referring to a logical subject, other than the grammatical subj. of the clause.1.To a definite subj.:2.neque praeter se umquam ei servos fuit,
Plaut. Capt. 3, 4, 48:hunc aiebant indignum civitate ac sese vivere,
id. Trin. 1, 2, 176: exercitum consumptum videtis;quem turpiter se ex fuga recipientem ne qua civitas recipiat, etc.,
Caes. B. G. 7, 20 fin.:reliquos sese convertere cogunt,
id. B. C. 1, 46:multis illi in urbibus reficiendi se et curandi potestas fuit,
Cic. Phil. 9, 3, 6:cur his persequendi juris sui adimis potestatem,
id. Div. in Caecil. 6, 21:cum nihil sit periculosius quam spatium confirmandi sese Antonio dari,
id. Fam. 10, 33, 5:tantam ingenuit animantibus conservandi sui natura custodiam,
id. N. D. 2, 48, 124:neque sui colligendi hostibus facultatem relinquunt,
Caes. B. G. 3, 6:ut quam minimum spatii ad se colligendos Romanis daretur,
id. ib. 3, 19; 3, 4; 4, 34; Hirt. B. G. 8, 16:Gallica acies nullum spatium respirandi recipiendique se dedit,
Liv. 10, 28, 11:nec raptis aut spes de se melior aut indignatio est minor,
id. 1, 9, 14: Faustulo spes fuerat regiam stirpem apud se educari, id. 1, 5, 5:proelium cum fiducia sui commissum est,
id. 7, 33, 5; 10, 14, 17:detecta fraus cautiores Thyreensis fecit: dato responso, nullam se novam societatem accepturos, etc.,
id. 36, 12, 8:patres censuerunt, qui honorem, quem sibi capere per leges liceret, peteret, etc.,
id. 32, 7, 11:jusso magistro equitum abdicare se magistratu,
id. 4, 35; 22, 33, 12:haec cum apud timentes sibimet ipsos increpuissent,
id. 6, 37, 1:ab ipso, quaerenti sibi commendationem ad gentem monitus,
id. 36, 8, 4 Weissenb. ad loc.:signa peditum, prae se habentium scuta,
id. 38, 21, 3:invenere oppidanos vim hostium ab se arcentes,
id. 6, 9, 7:exire enim sua secum efferentibus jussis primum arma ademit,
id. 43, 18, 11; cf.§ 10: quos in numerum pecorum redegit ignoratio sui,
Sen. Vit. Beat. 5, 2:quia nullum illis sui regimen est,
id. Ep. 94, 67:inter se nihil inlicitum,
Tac. H. 5, 5; 1, 64:quasi objurgatio sui est,
Quint. 11, 3, 49.—To indefinite subj.:II.deforme est de se ipsum praedicare,
Cic. Off. 1, 38, 137:posse enim liberalitate uti non spoliantem se patrimonio nimirum est pecuniae fructus maximus,
id. ib. 2, 18, 64:non arbitrari sese scire quod nesciat,
id. Ac. 1, 4, 16:cui proposita sit conservatio sui,
id. Fin. 5, 13, 37:sic amicitiae... effectrices sunt voluptatum tam amicis quam sibi,
id. ib. 1, 20, 67:amare... etiam si ad se ex iis nihil redeat,
id. ib. 2, 24, 78:(judicatio) quae aut sui laudem aut adversarii vituperationem contineat,
id. Inv. 1, 51, 97; id. Or. 36, 124; id. Off. 1, 39, 139:ut, quanti quisque se faciat, tanti fiat ab amicis,
id. Lael. 16, 59; id. Off. 1, 28, 99; id. Rosc. Com. 17, 52 fin.:si nullus ex se metus aut spes,
Tac. A. 2, 38:ceterum et interrogandi se ipsum et respondendi sibi solent esse non ingratae vices,
Quint. 9, 2, 14:sibi servire gravissima est servitus,
Sen. Q. N. 3, praef. 17:quam multa sunt vota, quae etiam sibi fateri pudet,
id. Ben. 6, 38, 5:nec haec vilitas sui est,
id. Clem. 1, 3, 4:culpa est, immiscere se rei ad se non pertinenti,
Dig. 50, 17, 36:profecto est supplicio se liberare tam facile quam supplicium perpeti,
Val. Max. 3, 2, 6.Hence, in dependent clauses, transf., as pers. pron. 3d pers., with reflex. reference, him, her, it, them; he, she, they, etc.A.In gen., of an obj. indentified with,1.The gram. subj. of the principal clause:2.qui omnis se amare credit, quemque aspexerit,
Plaut. Mil. 4, 9, 14:illa mulier lapidem silicem subigere ut se amet, potest,
id. Poen. 1, 2, 77; id. Cas. prol. 46:orare jussit, si se ames, jam ut ad sese venias,
Ter. And. 4, 2, 4:ait, si... non id metuat, ne, ubi acceperim, Sese relinquam,
id. Eun. 1, 2, 61:timet animum amicae se erga ut sit suae,
id. Heaut. 1, 2, 15:utrumque jussit interfici, alterum, quia viam demonstravisset interimendi sui,
Cic. Tusc. 5, 20, 60:qui precabantur, ut sibi sui liberi superstites essent,
id. N. D. 2, 28, 72; id. Prov. Cons. 17, 42:ne ipse quidem sua tanta eloquentia mihi persuasisset, ut se dimitterem,
id. Or. 28, 100:impetrat a senatu, ut dies sibi prorogaretur,
id. Verr. 2, 1, 38, § 98:hunc sibi ex animo scrupulum, qui se dies noctisque stimulat, ut evellatis, postulat,
id. Rosc. Am. 2, 6:Iccius nuntios ad eum mittit, nisi subsidium sibi submittatur,
Caes. B. G. 2, 6 fin.:quos cum apud se conspexisset... quid ad se venirent,
id. ib. 1, 47:mittit, qui petant atque orent, ut sibi subveniat,
id. B. C. 1, 17:Scipionem Hannibal eo ipso, quod adversus se dux lectus esset, praestantem virum credebat,
Liv. 21, 39, 8:Pausanias orare coepit, ne se prodiret,
Nep. Paus. 8, 6:cum ejus principes animadvertisset timere, ne propter se bellum eis Lacedaemonii indicerent,
id. Them. 8, 3:Ubii legatos mittunt, qui doceant... neque ab se fidem laesam,
Caes. B. G. 6, 9:tum Volero, ubi indignantium pro se acerrimus erat clamor, etc.,
Liv. 2, 55, 6:transfugit, patris in se saevitiam conquerens,
id. 1, 53, 5:praesidia imposuit in urbibus, quae ad se defecerant,
Sall. J. 61, 1:navigia sarcina depressa parum ostendunt non aquam sibi resistere?
Sen. Q. N. 2, 9, 3.—So in phrases incorporated with a principal clause:Nicias vehementer tua sui memoria delectatur,
Cic. Att. 13, 1, 3:nihil est appetentius similium sui,
id. Lael. 14, 50: Pompeius facultatem sui insequendi ademerat, Caes. B. C. 1, 29:praefectum in se ruentem trans fixit,
Curt. 4, 16, 23:rediere cum legatis ad redimendos sese missis,
Liv. 22, 59, 18:potestatem omnibus adeundi sui fecit,
Suet. Tib. 40:Germanicus legiones universas sibi summam reipublicae deferentes compescuit,
id. Calig. 1:quam si di inmortales potestatem visendi sui faciant,
Sen. Clem. 1, 19, 9:(terra) non potest tam multa tantoque se ipsa majora nutrire, nisi, etc.,
id. Q. N. 6, 16, 3.—Of an obj. indentified with a logical subj., other than the gram. subj. of the leading clause:B.a Caesare valde liberaliter invitor, sibi ut sim legatus,
Cic. Att. 2, 18, 3:horum unum quidque... a se potius quam ab adversariis stare demonstrabitur,
id. Inv. 1, 43, 81; id. Mil. 16, 44:nam mihi scito jam a regibus adlatas esse litteras, quibus mihi gratias agant, quod se mea sententia reges appellaverim,
id. Fam. 9, 15, 4:testem rei publicae relinquere, meae perpetuae erga se voluntatis,
id. ib. 1, 4, 10:quos non tam ulcisci studeo quam sanare sibi ipsos,
id. Cat. 2, 8, 17:quo ex oppido cum legati ad eum venissent oratum, ut sibi ignosceret,
Caes. B. G. 7, 12; Liv. 6, 42; 1, 5:cum ei in suspitionem venisset, aliquid in epistula de se esse scriptum,
Nep. Paus. 4, 1:cohortem octavam decimam Lugduni, solitis sibi hibernis, relinqui placuit,
Tac. H. 1, 64. —In partic., in reported words or thoughts (orat. obliqua) referring to the person to whom they are ascribed.1.As subj. or obj., direct or indirect, with inf.:2.quos Hannibal misit astrictos jure jurando se redituros esse, nisi, etc.,
Cic. Off. 1, 13, 40:Postumius mihi nuntiavit... se a Marcello ad me missum esse,
id. Fam. 4, 12, 2:qui dixisse fertur a se visum esse Romulum... eum sibi mandasse ut populum rogaret ut sibi eo in colle delubrum fieret: se deum esse,
id. Rep. 2, 10, 20; id. Mil. 35, 95 sqq.:nuntium mittit... sese diutius sustinere non posse,
Caes. B. G. 2, 6 fin.:Divitiacus Caesarem obsecrare coepit... scire se illa esse vera, nec quemquam ex eo plus quam se doloris capere... sese tamen amore fraterno commoveri,
id. ib. 1, 20:unum se esse, qui, etc.... ob eam rem se ex civitate profugisse,
id. ib. 1, 31:haec sibi esse curae,
id. ib. 1, 40:non sese Gallis, sed Gallos sibi bellum intulisse,
id. ib. 1, 44:ipsos se inter multitudinem militum occultasse,
id. ib. 7, 38:sensit Themistocles, si eo pervenisset, sibi esse pereundum,
Nep. Them. 8, 6:dato responso (sc. a Thyreensibus), nullam se novam societatem accepturos,
Liv. 36, 12, 8.—In subordinate clauses, questions, exhortations, etc., with subj.a.In gen.:b.qui abs te taciti requirunt, cur sibi hoc oneris imposueris, cur se potissimum delegeris,
Cic. Planc. 18, 46; 2, 6; id. Marc. 10, 30:conclamavit, quid ad se venirent?
Caes. B. G. 1, 47:unum petere ac deprecari... ne se armis despoliaret,
id. ib. 2, 31:ad quos cum Caesar nuntios misisset, qui postularent, eos qui sibi bellum intulissent, sibi dederent,
id. ib. 4, 16:cur sui quicquam esse imperii trans Rhenum postularet?
id. ib.:Cicero respondit, si ab armis discedere velint, se adjutore utantur,
id. ib. 5, 41:Veneti legationem ad Crassum mittunt, si velit suos recipere, obsides sibi remittat,
id. ib. 7, 4:rex ignarus quae legati ejus (Hannibalis) ad se adlaturi fuissent,
Liv. 23, 39:hac necessitate coactus, domino navis, qui sit, aperit, multa pollicens, si se conservasset,
Nep. Them. 8, 6:legatos in Bithyniam miserunt, qui ab rege peterent, ne inimicissimum suum secum haberent sibique dederet (for secum, v. I. A. 4. supra),
id. Hann. 12, 2.—Esp., in subordinate clauses (sub-oblique), with subj. expressing the assertion or view of the person reported as speaking:C.magnam Caesarem injuriam facere, qui vectigalia sibi deteriora faceret,
Caes. B. G. 1, 36:quod sibi Caesar denuntiaret,
id. ib.:sed eo deceptum, quod neque commissum a se intellegeret, quare timeret,
id. ib. 1, 14:quod nec paratus... obsecutus esset, credidissetque, cum se vidissent Aetoli, omnia, etc.,
Liv. 35, 44, 3:Ambiorix locutus est,... sua esse ejusmodi imperia, ut non minus haberet juris in se multitudo, quam ipse in multitudinem,
Caes. B. G. 5, 27:Divitiacus ait,... nec quemquam ex eo plus quam se doloris capere, propterea quod per se crevisset,
id. ib. 1, 20: eos incusavit, quod sibi [p. 1796] quaerendum aut cogitandum putarent, etc., id. ib. 1, 40:decima legio Caesari gratias egit, quod de se optimum judicium fecisset,
id. ib. 1, 41:doluisse se, quod populi Romani beneficium sibi extorqueretur,
id. B. C. 1, 9:tum ei dormienti eundem visum esse rogare ut, quoniam sibi vivo non subvenisset, etc.,
Cic. Div. 1, 27, 57:Scipionem Hannibal eo ipso, quod adversus se dux potissimum lectus esset, praestantem virum credebat,
Liv. 21, 39, 8:Pausanias orare coepit... quod si eam veniam sibi dedisset, magno ei praemio futurum,
Nep. Paus. 4, 6:neque prius vim adhibendam putaverunt, quam se ipse indicasset,
id. ib. 4, 3:Caesar legatos cum his mandatis mittit, Quoniam... hanc sibi populoque Romano gratiam referret,
Caes. B. G. 1, 35:nos esse iniquos, quod in suo jure se interpellaremus,
id. ib. 1, 44:neque ipsos in his contentionibus, quas Aedui secum habuissent, usos esse, etc.,
id. ib.:maximae sibi laetitiae esse praedicavit, quod aliquos patria sua se meliores viros haberet,
Val. Max. 6, 4, ext. 5.—Rarely with indic. when the author asserts the action as a fact: Volero, ubi indignantium pro se acerrimus erat clamor, etc. ( = eo; cf.infra, C.),
Liv. 2, 55, 6.—Without reflex. reference, = an oblique case of is or ipse (in the best prose rare, and mostly where the conception of the orat. obliq. is suggested by the context; cf.III.B. 2. b. supra): i, seis, jube transire huc quantum possit, se ut videant domi Familiares ( = eam),
Plaut. Mil. 2, 2, 26; 1, 1, 6:me misit miles ad Eam... ut hinc in Elatiam hodie eat secum semul,
id. Bacch. 4, 2, 9:ut eum, qui se hic vidit, verbis vincat, ne is se viderit,
id. Mil. 2, 2, 31; cf. v. 35;3, 2, 54: ut eam in se dignam condicicnem conlocem,
id. Trin. 1, 2, 122:ipsi hi mihi dant viam, quo pacto ab se argentum auferam,
id. Ep. 2, 2, 9; id. Poen. 5, 2, 123:dicit capram, quam dederam servandam sibi, etc.,
id. Merc. 2, 1, 15:unum hoc scio, esse meritam, ut memor esses sui,
Ter. And. 1, 5, 46:cum Epaminondas accusatur, quod ei, qui sibi ex lege praetor successerat, exercitum non tradiderit,
Cic. Inv. 1, 33, 55:et se ipsum nobis, et eos, qui ante se fuerunt, in medio posuit,
id. ib. 2, 2, 7 (but B. and K. bracket se):Dexo hic, quem videtis, non quae privatim sibi eripuisti, sed unicum abs te filium flagitat,
id. Verr. 2, 5, 49, § 128:postea quam exposuit quae sibi videbantur,
id. Div. 1, 54, 122 (dub.;B. and K. ipsi): et cum ad illum scribas, nihil te recordari de se,
id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 23 (B. and K. bracket de se):quem Caesar, ut erat de se meritus, donatum pronuntiavit,
Caes. B. C. 3, 53:Caesar Rhenum transire constituit... quod auxilia contra se Treveris miserant,
id. B. G. 6, 9 init.:Metellus... in eis urbibus, quae ad se defecerant... praesidia inponit,
Sall. J. 61, 1; 66, 1:Bocchus flectitur, reputando quae sibi duobus proeliis venerant,
id. ib. 103, 2:statuit urbis, quae... adversum se opportunissimae erant, circumvenire,
id. ib. 88, 4:ipse... ex perfugis cognitis... qui cum eo (Scipione) bellum contra se gerebant,
Hirt. B. Afr. 8 fin.:vel quia nil rectum, nisi quod placuit sibi, ducunt,
Hor. Ep. 2, 1, 83; id. S. 2, 8, 82:centum boves militibus dono dedit, qui secum fuerant,
Liv. 7, 37, 3; 8, 35:Hannibalem angebat, quod Capua pertinacius oppugnata ab Romanis quam defensa ab se... animos averterat,
id. 26, 38, 1:alter victus fratrum ante se strage,
id. 1, 25, 11 Weissenb. ad loc.;7, 6, 12: Caesar... omnibus qui contra se arma tulerant, ignovit,
Vell. 2, 56, 1:quamquam obsidione Massiliae, quae sibi in itinere portas clauserat, retardante... tamen omnia subegit,
Suet. Caes. 34:cujus rector circa se dimicans occubuerat,
id. Tib. 4:quod eos coegit superare Lacedaemonios, quos ante se nemo ausus fuit aspicere,
Nep. Epam. 8, 3 (cf.:ante illum,
id. Iphic. 1, 3):quae nox sibi proxima venit, insomnis,
Luc. 5, 805.Pron. recipr., each other, one another:IV.nam cum esset Praenestinis nuntiatum... patres ac plebem in semet ipsos versos,
Liv. 6, 28, 1; so very rare, except in phrase: inter se, one another, each other, mutually, reciprocally, = allêlous (prop. between or among them, among themselves, hence no ellips. of another se is to be assumed; cf. Krebs, Antibarb. p. 609; Hand, Turs. 3, p. 397 sqq.): nil cessarunt ilico Osculari atque amplexari inter se, Plaut. Mil. 5, 39; 2, 1, 61; 3, 1, 120:video eos inter se amare,
Ter. Ad. 5, 3, 42:neque solum colent inter se ac diligent (cf. ante: alter ab altero postulabit),
Cic. Lael. 22, 82:Cicerones pueri amant inter se,
id. Att. 6, 1, 12; id. Q. Fr. 3, 3, 1; id. Cat. 3, 5, 13; id. N. D. 1, 44, 122:inter se adspicere,
id. Cat. 3, 5, 13:inter se congruere,
id. Rosc. Am. 22, 62:complecti inter se milites coepisse,
Liv. 7, 42, 6:ut neque inter se contingant trabes,
Caes. B. G. 7, 23; id. B. C. 1, 21:inter se nondum satis noti,
Liv. 21, 39, 7:populus et senatus Romanus placide modesteque inter se rempublicam tractabant,
Sall. J. 41, 2:bellum summa inter se contentione gerere,
Cic. Rep. 1, 16, 25:cum inter se timerent,
Nep. Dion, 4, 1; id. Eum. 4, 2: haec inter se quam repugnent, contradict one another, Cic. Tusc. 3, 29, 72; id. N. D. 1, 12, 30 (cf.: sibi repugnare, to be inconsistent with itself;v. Krebs, Antibarb. p. 1018): inter se differre,
Caes. B. G. 1, 1:cur legendi sint, nisi ipsi inter se, qui idem sentiunt, non intellego,
by one another, Cic. Tusc. 2, 3, 8:quosdam inter se similis,
id. Ac. 2, 17, 55:res inter se similes,
Quint. 9, 2, 51; 9, 4, 17. — With subst.:adhaesitationes atomorum inter se,
Cic. Fin. 1, 6, 19:quae res eos in bello inter se habuit,
Sall. J. 79, 3; cf.:auxerant inter se opinionem,
their mutual regard, Liv. 21, 39, 9.—Pleon.:vitam inter se utriusque conferte,
Cic. Rosc. Com. 7, 20:compositis inter se rebus,
Sall. J. 66, 2:vitatur duriorum inter se congressus,
Quint. 11, 3, 35.—Of local relation:duas insulas propinquas inter se,
Sall. H. 1, 61 Dietsch; id. J. 98, 3:postquam haud procul inter se erant,
id. ib. 53, 7:haud longe inter se castra facere,
id. ib. 55, 6 (inter se, without recipr. reference, v. supra, I. A. 4.).Idiomatic uses.A.Se, with prepp., one ' s house, home; mostly ad se, apud se, to or at one ' s house, home, at home:2.quae me non excludet ab se, sed apud se occludet domi,
Plaut. Men. 4, 2, 108:postquam in aedis me ad se deduxit domum,
id. Mil. 2, 1, 43:me ad se ad prandium, ad cenam vocant,
id. ib. 3, 1, 118: intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se, Lucil. ap. Charis. p. 86 P.:L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,
Cic. Att. 15, 4, 5:qui a me petierit ut secum et apud se essem cottidie,
id. ib. 5, 6, 1.—Trop.:B.num tibi videtur esse apud sese?
in his senses, Ter. Hec. 4, 4, 85. —Sibi pleonast. as dat. of the interested person:C.ipse autem Ariovistus tantus sibi spiritus sumpserat,
Caes. B. G. 1, 33 fin.:tum sibi M. Pisonis domum ubi habitaret elegerat,
Cic. Phil. 2, 25, 61; cf. I. A. 2. supra. So esp. freq. in expressions of surprise or abrupt questions (commonly, but loosely called a dat. ethic.):quid sibi vult pater? cur simulat?
Ter. And. 2, 3, 1:quid sibi hic vestitus quaerit?
id. Eun. 3, 5, 10:hostes admiratio cepit, quidnam sibi repentinus clamor vellet,
Liv. 44, 12, 1:quid ergo sibi vult pars altera orationis?
id. 40, 12, 14:mirantes, quid sibi vellet,
id. 3, 35, 5; 3, 50, 15; 4, 13, 12;32, 25, 10: pro deum fidem quid vobis vultis?
id. 3, 67, 7. —Sibi with suus, emphasizing the idea of possession, his own, etc. (ante- and post-class.):cocleae... Suo sibi suco vivont,
Plaut. Capt. 1, 1, 13:sed is quo pacto serviat suo sibi patri,
id. ib. prol. 5;46: si ille huc salvos revenit, reddam suom sibi,
id. Trin. 1, 2, 119 Brix. ad loc.:suam sibi rem salvam sistam,
id. Poen. 5, 2, 123:locus argumento'st suom sibi proscaenium,
id. ib. prol. 57;97: omnem rem inveni, ut sua sibi pecunia hodie illam faciat leno libertam suam,
id. Pers. 1, 3, 1:suo sibi gnato,
id. As. 4, 2, 16:hunc telo suo sibi a foribus pellere,
id. Am. 1, 1, 113:sua sibi ingenua indoles,
id. Mil. 3, 1, 38:suo sibi gladio hunc jugulo,
Ter. Ad. 5, 8, 35:uvas suo sibi pampino tegito,
Col. Arb. 11:suo sibi jure ablui,
id. R. R. 12, 7; 12, 41:suo sibi argumento refutatus,
Gell. 5, 10, 16:suo sibi lacte aleret,
id. 12, 1, 6:a suis sibi parentibus,
App. M. 1, p. 104, 35:in suis sibi domibus,
id. ib. 1, p. 106, 31; 4, p. 157, 7;6, p. 186, 24: qui Deo... sua sibi opera praetulerunt,
Lact. 2, 5, 6; 3, 28, 20:in suo sibi pervoluta sanguine,
App. M. 8, p. 207, 22; Vitr. 8, 7:cum sua sibi natione captivus,
Min. Fel. 10, 4:IN SVO SIBI POSITVS,
Inscr. Orell. 4495:AEDEM CVM SVO SIBI HYPOGAEO,
Inscr. Rein. p. 646, 109.—In many passages in class. prose sibi occurs with suus, but retains its pronom. force:factus consul est bis, primum ante tempus, iterum sibi suo tempore, rei publicae paene sero,
in good time for himself, Cic. Lael. 3, 11:satis superque esse sibi suarum cuique rerum,
id. ib. 13, 45:priusquam tu suum sibi venderes, ipse possedit,
id. Phil. 2, 37, 96:vult ille inbecillitatis sibi suae conscius timere pituitam?
Sen. Q. N. 6, 2, 4 (v. suus II. D. 3. a).
См. также в других словарях:
recipiente — sustantivo masculino 1. Utensilio formado por una cavidad para contener sustancias líquidas, sólidas o gaseosas: recipiente de vidrio, recipiente de metal, recipiente de plástico, recipiente de cocina, recipiente hermético, recipiente a presión … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
recipiente — /retʃi pjɛnte/ s.m. [dal lat. recipiens entis, part. pres. di recipĕre ricevere, accogliere e quindi contenere ]. 1. (non com.) [persona che riceve] ▶◀ e ◀▶ [➨ recettore s.m.]. 2. [oggetto atto a contenere liquidi e sim.: r. per acqua, per la… … Enciclopedia Italiana
recipiente — s. m. 1. Vaso em que se recebe qualquer líquido ou gás. 2. Campânula de máquina pneumática. • adj. 2 g. 3. Que recebe … Dicionário da Língua Portuguesa
recipientė — statusas Aprobuotas sritis asmens sveikata apibrėžtis Moteris, kuriai apvaisinti naudojamos lytinių ląstelių donoro lytinės ląstelės. šaltinis Lietuvos Respublikos pagalbinio apvaisinimo įstatymo projektas … Lithuanian dictionary (lietuvių žodynas)
recipiente — (Del lat. recipĭens, entis, part. act. de recipĕre, recibir). 1. adj. Que recibe. 2. m. Utensilio destinado a guardar o conservar algo. 3. Cavidad en que puede contenerse algo. 4. Vaso donde se reúne el líquido que destila un alambique. 5.… … Diccionario de la lengua española
recipiente — re·ci·pièn·te agg., s.m. 1. agg. OB capace, capiente 2. s.m. AD contenitore di varia forma e materiale spec. per liquidi o materiali incoerenti: un recipiente per l acqua, un recipiente di latta, recipiente pieno di farina 3. s.m. TS idraul.… … Dizionario italiano
recipiente — (Del lat. recipiens, tis.) ► adjetivo 1 Que recibe. ► sustantivo masculino 2 Utensilio o lugar de formas, materiales y tamaños diversos, en cuyo interior se coloca una cosa para guardarla, conservarla o con otros fines: ■ utiliza recipientes con… … Enciclopedia Universal
recipiente — (m) (Intermedio) utensilio que se usa para guardar algo en su interior Ejemplos: El frasco es un recipiente de vidrio que puede contener perfumes. No se puede meter ese recipiente en el horno. Sinónimos: vaso, balón, depósito, cavidad, frasco,… … Español Extremo Basic and Intermediate
recipiente — s m Utensilio que sirve para contener algo, particularmente líquidos, como una taza, un bote, las botellas, etc: Ponga el caldo en un recipiente , Estos recipientes deben desinfectarse antes de volverlos a usar , un recipiente para el aceite … Español en México
recipiente — {{＃}}{{LM R33094}}{{〓}} {{SynR33905}} {{［}}recipiente{{］}} ‹re·ci·pien·te› {{《}}▍ s.m.{{》}} Objeto, utensilio o cavidad destinados a contener o a conservar algo: • recipientes de cocina.{{○}} {{★}}{{＼}}ETIMOLOGÍA:{{／}} Del latín recipiens (el que … Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos
recipientė — recipieñtas, recipieñtė dkt. Žmogaũs audinių̃ ir òrganų dònorų bei recipieñtų regi̇̀stras … Bendrinės lietuvių kalbos žodyno antraštynas
