-
1 quadruplum
quadruplum quadruplum, i n четыре раза, четырёхкратная сумма -
2 quadruplum
quadruplum ī, n [quattuor + PLE-], four times as much, quadruple: in aratorem (iudicium) in quadruplum dare, sentence to pay fourfold damages.* * * -
3 quadruplum
quā̆drŭplus ( quā̆drŭpŭlus, Plaut. Truc. 4, 2, 49 Fleck.), a, um, adj. [quattuor], fourfold, quadruple (rare as adj.):strena,
Suet. Tib. 34:numerus,
Macr. Somn. Scip. 1, 19, 21; 2, 1, 19.— Subst.: quā̆drŭplum, i, n., a fourfold amount, four times as much, quadruple (class.): furem dupli condemnari, feneratorem quadrupli, to a fourfold penalty, Cato, R. R. prooem.:judicium in aratorem in quadruplum dare,
to sentence the cultivator, who did not deliver the quantity of grain fixed by law, to pay four times as much, Cic. Verr. 2, 3, 13, § 34; Plin. Pan. 40:elephanto pulmo quadruplo major bubulo,
four times as large, Plin. 11, 37, 79, § 203:actio quadrupli,
Dig. 4, 2, 14; 2, 8, 5; Gai. Inst. 3, 192; 4, 4:in quadruplum damnari,
Dig. 48, 13, 13:si quid aliquem defraudavi reddo quadruplum,
Vulg. Luc. 19, 8. -
4 quadruplum
ī n. [ quadruplus ]четыре раза ( quadruple major PM); четверная суммаjudicium in q. dare C — признать право на взыскание вчетверо большей суммы -
5 quadruplum
четверное, вчетверо большее количество, actio quadrupli (l. 3 D. 2, 8. 1. 1 pr. D. 2, 6. 1. 14 § 1 D. 4, 2);damnari (1. 13 D. 48, 13).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > quadruplum
-
6 quadruplus
quadruplus, a, um (quattuor u. plus = πλοῦς) = τετραπλοῦς, vierfach, numerus, Macr.: pretium, Apul.: strena, Suet.: stipendium, Marc. Aur. bei Capit. – subst., quadruplum, ī, n., das Vierfache, pulmo quadruplo maior, Plin.: quadruplum eius cervis tribuere, Plin. – insbes., als Ersatz, Strafe, das Vierfache = die vierfache Summe, der vierfache Betrag, actio quadrupli, ICt.: fur quadruplum solvat, Quint.: reciperatores od. feneratorem condemnare quadrupli, Cato: iudicium dare in quadruplum, Cic.: quadruplo condemnari, Cic.: tarditatem solvendi (die Säumigkeit im Zahlen) dupli vel etiam quadrupli irrogatione multare, Plin. pan. – / Gedehnte Nbf. quadrupuli, Plaut. truc. 4, 2, 49 (734), hergestellt von Fleckeisen Krit. Misc. S. 36 u. von Spengel u. Schoell (762) aufgenommen (doch der ganze Vers anders bei Bergk Beitr. 1, 140, A. 1) Vgl. quadruplator u. quadruplor.
-
7 quadruplus
quădrŭplus, a, um quadruple. - quadruplum, i, n.: le quadruple.* * *quădrŭplus, a, um quadruple. - quadruplum, i, n.: le quadruple.* * *Quadruplus, pen. corr. Adiectiuum. Plaut. Quadruple.\Quadruplum aliquid attribuere. Plin. Quatre fois autant.\Maiores nostri ita in legibus posuere, furem dupli condemnari, foeneratorem quadrupli. Cato. Estre condamné à rendre quatre fois autant qu'on a desrobbé.\Dare iudicium in quadruplum. Cic. Condamner à quatre fois autant, ou au quadruple. -
8 quadruplus
quadruplus, a, um (quattuor u. plus = πλοῦς) = τετραπλοῦς, vierfach, numerus, Macr.: pretium, Apul.: strena, Suet.: stipendium, Marc. Aur. bei Capit. – subst., quadruplum, ī, n., das Vierfache, pulmo quadruplo maior, Plin.: quadruplum eius cervis tribuere, Plin. – insbes., als Ersatz, Strafe, das Vierfache = die vierfache Summe, der vierfache Betrag, actio quadrupli, ICt.: fur quadruplum solvat, Quint.: reciperatores od. feneratorem condemnare quadrupli, Cato: iudicium dare in quadruplum, Cic.: quadruplo condemnari, Cic.: tarditatem solvendi (die Säumigkeit im Zahlen) dupli vel etiam quadrupli irrogatione multare, Plin. pan. – ⇒ Gedehnte Nbf. quadrupuli, Plaut. truc. 4, 2, 49 (734), hergestellt von Fleckeisen Krit. Misc. S. 36 u. von Spengel u. Schoell (762) aufgenommen (doch der ganze Vers anders bei Bergk Beitr. 1, 140, A. 1) Vgl. quadruplator u. quadruplor.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > quadruplus
-
9 quadruplus
quā̆drŭplus ( quā̆drŭpŭlus, Plaut. Truc. 4, 2, 49 Fleck.), a, um, adj. [quattuor], fourfold, quadruple (rare as adj.):strena,
Suet. Tib. 34:numerus,
Macr. Somn. Scip. 1, 19, 21; 2, 1, 19.— Subst.: quā̆drŭplum, i, n., a fourfold amount, four times as much, quadruple (class.): furem dupli condemnari, feneratorem quadrupli, to a fourfold penalty, Cato, R. R. prooem.:judicium in aratorem in quadruplum dare,
to sentence the cultivator, who did not deliver the quantity of grain fixed by law, to pay four times as much, Cic. Verr. 2, 3, 13, § 34; Plin. Pan. 40:elephanto pulmo quadruplo major bubulo,
four times as large, Plin. 11, 37, 79, § 203:actio quadrupli,
Dig. 4, 2, 14; 2, 8, 5; Gai. Inst. 3, 192; 4, 4:in quadruplum damnari,
Dig. 48, 13, 13:si quid aliquem defraudavi reddo quadruplum,
Vulg. Luc. 19, 8. -
10 quadrupulus
quā̆drŭplus ( quā̆drŭpŭlus, Plaut. Truc. 4, 2, 49 Fleck.), a, um, adj. [quattuor], fourfold, quadruple (rare as adj.):strena,
Suet. Tib. 34:numerus,
Macr. Somn. Scip. 1, 19, 21; 2, 1, 19.— Subst.: quā̆drŭplum, i, n., a fourfold amount, four times as much, quadruple (class.): furem dupli condemnari, feneratorem quadrupli, to a fourfold penalty, Cato, R. R. prooem.:judicium in aratorem in quadruplum dare,
to sentence the cultivator, who did not deliver the quantity of grain fixed by law, to pay four times as much, Cic. Verr. 2, 3, 13, § 34; Plin. Pan. 40:elephanto pulmo quadruplo major bubulo,
four times as large, Plin. 11, 37, 79, § 203:actio quadrupli,
Dig. 4, 2, 14; 2, 8, 5; Gai. Inst. 3, 192; 4, 4:in quadruplum damnari,
Dig. 48, 13, 13:si quid aliquem defraudavi reddo quadruplum,
Vulg. Luc. 19, 8. -
11 quadruplus
quadrupla, quadruplum ADJ -
12 debeo
dēbĕo ( dehibeo, Plaut. Trin. 2, 4, 24 infra, cf. Ritschl, Opusc. Phil. 2, 590), ŭi, ĭtum, 2, v. a. [de-habeo], (lit., to have or keep from some one: "qui pecuniam dissolvit, statim non habet id quod reddidit, qui autem debet, aes retinet alienum," Cic. Planc. 28, 68 Wund.; hence), to owe (Gr. opheilô; opp. reddo, solvo, dissolvo, persolvo, freq. and class.).I.Lit., of money and money's worth.a.Act.,(α).with acc.:(β).quas (drachmas) de ratione dehibuisti,
Plaut. Trin. 2, 4, 24; cf. Ter. Heaut. 4, 5, 43:Mylasis et Alabandis pecuniam Cluvio debent,
Cic. Fam. 13, 56; so,pecuniam alicui,
id. ib. 13, 14 et saep.:qui dissolverem quae debeo,
Ter. Ph. 4, 3, 51:appellatus es de pecunia, quam pro domo, pro hortis, pro sectione debebas,
Cic. Phil. 2, 29, 71; so,grandem pecuniam,
Sall. C. 49, 3: quadringenties HS. Cic. Phil. 2, 37:talenta CC,
id. Att. 5, 21, 12:quadruplum, duplum,
Quint. 7, 4, 44 et saep.—Without acc.:b.illis quibus debeo,
Ter. Ph. 5, 7, 30:ut illi quam plurimi deberent,
Sall. J. 96, 2:nec ipsi debeo,
Quint. 4, 4, 6: Cal. Jan. debuit;adhuc non solvit,
Cic. Att. 14, 18; Caes. B. C. 3, 20, 3 et saep.— Part. pres. as subst.: debentes, ium, m., debtors, Liv. 6, 27, 3; cf. Sen. Ben. 1, 4, 5.—Pass.:(β).dum pecunia accipitur, quae mihi ex publica permutatione debetur,
Cic. Fam. 3, 5, 4; id. Verr. 2, 3, 82; cf.:quam ad diem legioni frumentum deberi sciebat,
Caes. B. G. 6, 33:a publicanis suae provinciae debitam biennii pecuniam exegerat,
id. B. C. 3, 31; Quint. 5, 10, 117:quod si omnino non debetur? Quid? praetor solet judicare deberi?
Cic. Q. Fr. 1, 2, 3, § 10; cf.:quaeretur an debeatur,
Quint. 7, 1, 21 et saep.—Hence,Dēbĭ-tum, i, n., what is owing, a debt, Cic. Att. 13, 23 fin.:2.ne de bonis deminui paterentur priusquam Fundanio debitum solutum esset,
id. Q. Fr. 1, 2, 3, § 10:tamquam debito fraudetur,
id. Or. 53, 178:ex quibus unum haec epistula in debitum solvet,
will pay a debt with one, Sen. Ep. 7, 10:reddere,
to repay, Col. 10, pr. 1.Prov.:II. A.animan debere,
to be over head and ears in debt, Ter. Ph. 4, 3, 56 ("Graecum proverbium, kai autên tên psuchên opheilei," Don.).To owe, i. e. to be bound or under obligation to render, pay, etc., something (for syn. cf.: necesse est, oportet, cogo, decet, opus est, par est, meum, tuum... alicujus est).1.In gen.a.Act.(α).with acc.:(β).ego hoc tibi pro servitio debeo,
Ter. Andr. 4, 1, 51:quo etiam majorem ei res publica gratiam debet,
Cic. Phil. 2, 11, 27; so,gratiam,
Sall. J. 110; cf. no. b:videris patriae hoc munus debere,
Cic. Leg. 1, 25:si fidem debet tutor,
Quint. 5, 10, 73 (acc. to Cic. Top. 10, 42, si tutor fidem praestare debet); cf. no. b:dies longa videtur opus debentibus,
Hor. Ep. 1, 1, 21:quos mundo debes oculos,
Ov. M. 4, 197:debueram patriae poenas odiisque meorum,
Verg. A. 10, 853; cf. Ov. M. 6, 538; id. F. 5, 648:juvenem nil jam caelestibus ullis debentem,
Verg. A. 11, 51; cf. Sil. 15, 371: navis, quae tibi creditum Debes Vergilium finibus Atticis, Hor. Od. 1, 3, 6; Ov. M. 1, 481 sq.:Turnum debent haec jam mihi sacra,
Verg. A. 12, 317 Wagn. N. cr.; cf. id. ib. 11, 179:isti tibi quid homines debent?
i. e. what business have you with those men? Plaut. Trin. 4, 2, 51; cf. infra b fin. —With inf., to be bound, in duty bound to do something; I ought, must, should, etc., do it (in class. prose always in the sense of moral necessity; in the poets sometimes for necesse est):b.debetis velle quae velimus,
Plaut. Am. prol. 39:num ferre contra patriam arma illi cum Coriolano debuerunt?
Cic. Lael. 11:multo illa gravius aestimare debere,
Caes. B. G. 7, 14 fin.:Africam forte Tubero obtinere debebat,
id. B. C. 1, 30:debes hoc etiam rescribere,
Hor. Ep. 1, 3, 30 et saep.:ut agri vastari, oppida expugnari non debuerint, Caes, B. G. 1, 11: summae se iniquitatis condemnari debere, si, etc.,
id. ib. 7, 19 fin.:scriptor... inter perfectos veteresque referri debet, etc.,
Hor. Ep. 2, 1, 37 (for which ib. 41: inter quos referendus erit? cf. also ultima semper Exspectanda dies homini;dicique beatus Ante obitum nemo debet,
Ov. M. 3, 137):ut jam nunc dicat, jam nunc debentia dici,
Hor. A. P. 43 et saep.— Poet. for necesse est, oportet, it is necessary, it must needs (so almost everywhere in Lucret.):omnia debet enim cibus integrare novando et fulcire cibus, etc.,
Lucr. 2, 1146; 3, 188; 4, 61; 1, 232 Munro.—Pass., to be due or owing:(α).Veneri jam et Libero reliquum tempus deberi arbitrabatur,
Cic. Verr. 2, 5, 11:quanta his (sc. dis) gratia debeatur,
id. Fin. 3, 22, 73; id. Q. Fr. 1, 1, 9 fin.:honores non ex merito, sed quasi debitos repetere,
Sall. J. 85, 37 et saep.:persolvant grates dignas et praemia reddant Debita!
Verg. A. 2, 538:debita quam sulcis committas semina,
id. G. 1, 223; Prop. 1, 6, 17; 2, 28, 60 (3, 26, 14 M.):debitae Nymphis opifex coronae,
Hor. Od. 3, 27, 30:calentem debita sparges lacrima favillam,
id. ib. 2, 6, 23; Prop. 3, 7, 9 (4, 6, 9 M.):soli mihi Pallas debetur,
Verg. A. 10, 443 et saep.:quid tibi istic debetur?
what business have you there? Plaut. Mil. 2, 5, 18; id. Truc. 2, 2, 8; id. Rud. 1, 1, 34; cf. supra, a.—Hence, Dēbĭtum, i, n., what is due, debt, duty, obligation (post-Aug. and rare):2.velut omni vitae debito liberatus,
Curt. 10, 5, 3:nepotum nutriendorum,
Val. Max. 2, 9, 1:non secundum gratiam, sed secundum debitum,
Vulg. Rom. 4, 4; 1 Cor. 7, 3:solvere debito,
to free from obligation, Sen. Ben. 6, 4, 1.—Poet. (esp. in Verg.) and in post-Aug. prose like the Gr. opheilô and ophliskanô.a.To owe, i. e. to be bound or destined by fate or by nature (v. Lidd. and Scott sub. opheilô, no. 3).(α).Act.. urbem et jam cerno Phrygios debere nepotes, i. e. are destined to found, Ov. M. 15, 444:(β).debet multas hic legibus aevi (i. e. fato) Ante suam mortes,
Luc. 2, 82; cf. id. 6, 530.—More usually,pass., to be due i. e. to be destined:b.cui regnum Italiae Romanaque tellus Debentur,
Verg. A. 4, 276; cf. id. ib. 3, 184; 7, 120;145: indigetem Aeneam scis Deberi caelo,
id. ib. 12, 795:animae, quibus altera fato Corpora debentur,
id. ib. 6, 714:sors ista senectae Debita erat nostrae,
id. ib. 11, 166:fatis debitus Arruns,
i. e. devoted to death, id. ib. 11, 759:dum bello Argolici vastabant Pergama reges Debita casurasque inimicis ignibus arces,
id. ib. 8, 375 (" fataliter ad exitium destinata," Serv.); cf. so absol.:tempora Parcae debita complerant,
id. ib. 9, 108:morbo naturae debitum reddiderunt,
Nep. Reg. 1 fin.: DEBITVM NATVRAE PERSOLVIT, etc., Inscr. Orell. no. 3453;and simply DEBITVM PERSOLVIT,
id. ib. no. 4482.—So, because what one is destined by the fates to suffer is regarded as his debt (ophliskanein gelôta tini):B. (α).tu nisi ventis debes ludibrium, cave,
Hor. Od. 1, 14, 16.With acc.:(β).ut hoc summum beneficium Q. Maximo debuerim,
Cic. de Or. 1, 26, 121; so magna beneficia mihi, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12;qui mihi laudem illam eo minus deberet,
Cic. Att. 1, 14, 3:me paene plus tibi quam ipsi Miloni debiturum,
id. Fam. 2, 6 fin.; cf. id. Planc. 28;and quantum cuique deberet,
Nep. Epam. 3 fin.; Plin. Pan. 30, 1 et saep.:o cui debere salutem Confiteor,
Ov. M. 7, 164;so vitam,
id. Pont. 4, 5, 31;and in a like sense: se,
id. M. 7, 48; 2, 644; so,in a bad sense, hoc quoque Tarquinio debebimus,
id. Fast. 2, 825. —Absol., to be indebted, obliged, under obligation to one:C.verum fac me multis debere, et in iis Plancio, etc.,
Cic. Planc. 28; cf.with a clause: tibi nos debere fatemur, quod, etc.,
Ov. M. 4, 76.To continue to owe something; i. e. to withhold, keep back:quod praesenti tibi non tribueram, id absenti debere non potui,
Cic. Fam. 7, 19, init. —So pass.:sic enim diximus, et tibi hoc video non posse debere,
id. Tusc. 2, 27, 67 fin. -
13 Debitum
dēbĕo ( dehibeo, Plaut. Trin. 2, 4, 24 infra, cf. Ritschl, Opusc. Phil. 2, 590), ŭi, ĭtum, 2, v. a. [de-habeo], (lit., to have or keep from some one: "qui pecuniam dissolvit, statim non habet id quod reddidit, qui autem debet, aes retinet alienum," Cic. Planc. 28, 68 Wund.; hence), to owe (Gr. opheilô; opp. reddo, solvo, dissolvo, persolvo, freq. and class.).I.Lit., of money and money's worth.a.Act.,(α).with acc.:(β).quas (drachmas) de ratione dehibuisti,
Plaut. Trin. 2, 4, 24; cf. Ter. Heaut. 4, 5, 43:Mylasis et Alabandis pecuniam Cluvio debent,
Cic. Fam. 13, 56; so,pecuniam alicui,
id. ib. 13, 14 et saep.:qui dissolverem quae debeo,
Ter. Ph. 4, 3, 51:appellatus es de pecunia, quam pro domo, pro hortis, pro sectione debebas,
Cic. Phil. 2, 29, 71; so,grandem pecuniam,
Sall. C. 49, 3: quadringenties HS. Cic. Phil. 2, 37:talenta CC,
id. Att. 5, 21, 12:quadruplum, duplum,
Quint. 7, 4, 44 et saep.—Without acc.:b.illis quibus debeo,
Ter. Ph. 5, 7, 30:ut illi quam plurimi deberent,
Sall. J. 96, 2:nec ipsi debeo,
Quint. 4, 4, 6: Cal. Jan. debuit;adhuc non solvit,
Cic. Att. 14, 18; Caes. B. C. 3, 20, 3 et saep.— Part. pres. as subst.: debentes, ium, m., debtors, Liv. 6, 27, 3; cf. Sen. Ben. 1, 4, 5.—Pass.:(β).dum pecunia accipitur, quae mihi ex publica permutatione debetur,
Cic. Fam. 3, 5, 4; id. Verr. 2, 3, 82; cf.:quam ad diem legioni frumentum deberi sciebat,
Caes. B. G. 6, 33:a publicanis suae provinciae debitam biennii pecuniam exegerat,
id. B. C. 3, 31; Quint. 5, 10, 117:quod si omnino non debetur? Quid? praetor solet judicare deberi?
Cic. Q. Fr. 1, 2, 3, § 10; cf.:quaeretur an debeatur,
Quint. 7, 1, 21 et saep.—Hence,Dēbĭ-tum, i, n., what is owing, a debt, Cic. Att. 13, 23 fin.:2.ne de bonis deminui paterentur priusquam Fundanio debitum solutum esset,
id. Q. Fr. 1, 2, 3, § 10:tamquam debito fraudetur,
id. Or. 53, 178:ex quibus unum haec epistula in debitum solvet,
will pay a debt with one, Sen. Ep. 7, 10:reddere,
to repay, Col. 10, pr. 1.Prov.:II. A.animan debere,
to be over head and ears in debt, Ter. Ph. 4, 3, 56 ("Graecum proverbium, kai autên tên psuchên opheilei," Don.).To owe, i. e. to be bound or under obligation to render, pay, etc., something (for syn. cf.: necesse est, oportet, cogo, decet, opus est, par est, meum, tuum... alicujus est).1.In gen.a.Act.(α).with acc.:(β).ego hoc tibi pro servitio debeo,
Ter. Andr. 4, 1, 51:quo etiam majorem ei res publica gratiam debet,
Cic. Phil. 2, 11, 27; so,gratiam,
Sall. J. 110; cf. no. b:videris patriae hoc munus debere,
Cic. Leg. 1, 25:si fidem debet tutor,
Quint. 5, 10, 73 (acc. to Cic. Top. 10, 42, si tutor fidem praestare debet); cf. no. b:dies longa videtur opus debentibus,
Hor. Ep. 1, 1, 21:quos mundo debes oculos,
Ov. M. 4, 197:debueram patriae poenas odiisque meorum,
Verg. A. 10, 853; cf. Ov. M. 6, 538; id. F. 5, 648:juvenem nil jam caelestibus ullis debentem,
Verg. A. 11, 51; cf. Sil. 15, 371: navis, quae tibi creditum Debes Vergilium finibus Atticis, Hor. Od. 1, 3, 6; Ov. M. 1, 481 sq.:Turnum debent haec jam mihi sacra,
Verg. A. 12, 317 Wagn. N. cr.; cf. id. ib. 11, 179:isti tibi quid homines debent?
i. e. what business have you with those men? Plaut. Trin. 4, 2, 51; cf. infra b fin. —With inf., to be bound, in duty bound to do something; I ought, must, should, etc., do it (in class. prose always in the sense of moral necessity; in the poets sometimes for necesse est):b.debetis velle quae velimus,
Plaut. Am. prol. 39:num ferre contra patriam arma illi cum Coriolano debuerunt?
Cic. Lael. 11:multo illa gravius aestimare debere,
Caes. B. G. 7, 14 fin.:Africam forte Tubero obtinere debebat,
id. B. C. 1, 30:debes hoc etiam rescribere,
Hor. Ep. 1, 3, 30 et saep.:ut agri vastari, oppida expugnari non debuerint, Caes, B. G. 1, 11: summae se iniquitatis condemnari debere, si, etc.,
id. ib. 7, 19 fin.:scriptor... inter perfectos veteresque referri debet, etc.,
Hor. Ep. 2, 1, 37 (for which ib. 41: inter quos referendus erit? cf. also ultima semper Exspectanda dies homini;dicique beatus Ante obitum nemo debet,
Ov. M. 3, 137):ut jam nunc dicat, jam nunc debentia dici,
Hor. A. P. 43 et saep.— Poet. for necesse est, oportet, it is necessary, it must needs (so almost everywhere in Lucret.):omnia debet enim cibus integrare novando et fulcire cibus, etc.,
Lucr. 2, 1146; 3, 188; 4, 61; 1, 232 Munro.—Pass., to be due or owing:(α).Veneri jam et Libero reliquum tempus deberi arbitrabatur,
Cic. Verr. 2, 5, 11:quanta his (sc. dis) gratia debeatur,
id. Fin. 3, 22, 73; id. Q. Fr. 1, 1, 9 fin.:honores non ex merito, sed quasi debitos repetere,
Sall. J. 85, 37 et saep.:persolvant grates dignas et praemia reddant Debita!
Verg. A. 2, 538:debita quam sulcis committas semina,
id. G. 1, 223; Prop. 1, 6, 17; 2, 28, 60 (3, 26, 14 M.):debitae Nymphis opifex coronae,
Hor. Od. 3, 27, 30:calentem debita sparges lacrima favillam,
id. ib. 2, 6, 23; Prop. 3, 7, 9 (4, 6, 9 M.):soli mihi Pallas debetur,
Verg. A. 10, 443 et saep.:quid tibi istic debetur?
what business have you there? Plaut. Mil. 2, 5, 18; id. Truc. 2, 2, 8; id. Rud. 1, 1, 34; cf. supra, a.—Hence, Dēbĭtum, i, n., what is due, debt, duty, obligation (post-Aug. and rare):2.velut omni vitae debito liberatus,
Curt. 10, 5, 3:nepotum nutriendorum,
Val. Max. 2, 9, 1:non secundum gratiam, sed secundum debitum,
Vulg. Rom. 4, 4; 1 Cor. 7, 3:solvere debito,
to free from obligation, Sen. Ben. 6, 4, 1.—Poet. (esp. in Verg.) and in post-Aug. prose like the Gr. opheilô and ophliskanô.a.To owe, i. e. to be bound or destined by fate or by nature (v. Lidd. and Scott sub. opheilô, no. 3).(α).Act.. urbem et jam cerno Phrygios debere nepotes, i. e. are destined to found, Ov. M. 15, 444:(β).debet multas hic legibus aevi (i. e. fato) Ante suam mortes,
Luc. 2, 82; cf. id. 6, 530.—More usually,pass., to be due i. e. to be destined:b.cui regnum Italiae Romanaque tellus Debentur,
Verg. A. 4, 276; cf. id. ib. 3, 184; 7, 120;145: indigetem Aeneam scis Deberi caelo,
id. ib. 12, 795:animae, quibus altera fato Corpora debentur,
id. ib. 6, 714:sors ista senectae Debita erat nostrae,
id. ib. 11, 166:fatis debitus Arruns,
i. e. devoted to death, id. ib. 11, 759:dum bello Argolici vastabant Pergama reges Debita casurasque inimicis ignibus arces,
id. ib. 8, 375 (" fataliter ad exitium destinata," Serv.); cf. so absol.:tempora Parcae debita complerant,
id. ib. 9, 108:morbo naturae debitum reddiderunt,
Nep. Reg. 1 fin.: DEBITVM NATVRAE PERSOLVIT, etc., Inscr. Orell. no. 3453;and simply DEBITVM PERSOLVIT,
id. ib. no. 4482.—So, because what one is destined by the fates to suffer is regarded as his debt (ophliskanein gelôta tini):B. (α).tu nisi ventis debes ludibrium, cave,
Hor. Od. 1, 14, 16.With acc.:(β).ut hoc summum beneficium Q. Maximo debuerim,
Cic. de Or. 1, 26, 121; so magna beneficia mihi, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12;qui mihi laudem illam eo minus deberet,
Cic. Att. 1, 14, 3:me paene plus tibi quam ipsi Miloni debiturum,
id. Fam. 2, 6 fin.; cf. id. Planc. 28;and quantum cuique deberet,
Nep. Epam. 3 fin.; Plin. Pan. 30, 1 et saep.:o cui debere salutem Confiteor,
Ov. M. 7, 164;so vitam,
id. Pont. 4, 5, 31;and in a like sense: se,
id. M. 7, 48; 2, 644; so,in a bad sense, hoc quoque Tarquinio debebimus,
id. Fast. 2, 825. —Absol., to be indebted, obliged, under obligation to one:C.verum fac me multis debere, et in iis Plancio, etc.,
Cic. Planc. 28; cf.with a clause: tibi nos debere fatemur, quod, etc.,
Ov. M. 4, 76.To continue to owe something; i. e. to withhold, keep back:quod praesenti tibi non tribueram, id absenti debere non potui,
Cic. Fam. 7, 19, init. —So pass.:sic enim diximus, et tibi hoc video non posse debere,
id. Tusc. 2, 27, 67 fin.
См. также в других словарях:
QUADRUPLUM — poena eius, qui ovem furatus fuerit, et oceiderit vel vendiderit, Exod. c. 22. v. 1. cum reliqua furta ex Dei Lege dupli solum restitutione punirentur; exceptô bove, qui quintuplô rependendus erat. Nempe vestes, pecunia, annuli monilia, et… … Hofmann J. Lexicon universale
Quadruplum — Quadruplum, das Vierfache; quadrupel, 4fach; die Quadrupel, 4fache Goldmünze, gewöhnlich die span. 4fache Pistole; quadrupliren, vervierfachen … Herders Conversations-Lexikon
quadruplum — лат. [квадру/плюм] 4 голосное соч … Словарь иностранных музыкальных терминов
Pérotin — ( fl. c. 1200), also called Perotin the Great, was a European composer, believed to be French, who lived around the end of the twelfth and beginning of the 13th century. He was the most famous member of the Notre Dame school of polyphony. He was… … Wikipedia
Quadrupel — Nibble; 4 Bits; Tetrade; Halbbyte; Nybble * * * ◆ Qua|dru|pel 〈n. 13 oder m. 5〉 1. vier zusammengehörige Zahlen od. Größen 2. Vierfaches [<lat. quadruplus „vierfach“ <quattuor „vier“; … Universal-Lexikon
quadruple — Quadruple, quatre fois autant, Quadruplum, Quadruplex. Condamner à quatre fois autant, ou au quadruple, Dare iudicium in quadruplum. Payer le quadruple, Quadruplum in fiscum inferre. B. Plus grand du quadruple, ou quatre fois plus grand,… … Thresor de la langue françoyse
Органум — (позднелат. Organum, от греч. organon инструмент, орудие) общее наименование неск. наиболее ранних видов европ. многоголосия (кон. 9 сер. 13 вв.). Первоначально О. назывался только сопровождающий голос, позднее термин стал обозначением… … Музыкальная энциклопедия
Perotín — Perotín, llamado en francés Pérotin le Grand (‘el grande’) o en latín Magister Perotinus Magnus (también Perotinus Magnus y Magister Perotinus) fue un compositor francés medieval, que nació en París entre 1155 y 1160 y murió hacia 1230.… … Wikipedia Español
ARS ANTIQUA — L’expression ars antiqua (forgée par les historiens de la musique – par opposition au nom du traité Ars nova , rédigé par Philippe de Vitry, s’appliquant à l’époque de Guillaume de Machaut en France et Francesco Landini en Italie, au XIVe siècle) … Encyclopédie Universelle
Quadruple — Quad ru*ple, n. [Cf. F. quadruple, L. quadruplum.] four times the sum or number; a fourfold amount; as, to receive to quadruple of the amount in damages. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
quadruple — I. verb (quadrupled; quadrupling) Etymology: Middle English (Scots), from Latin quadruplare, from quadruplus Date: 14th century transitive verb to make four times as great or as many intransitive verb to become four times as great or as numerous… … New Collegiate Dictionary