Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

peto

  • 1 peto

    peto, īvī u. iī, ītum, ere (altind. pátati, fliegt, griech. πέτομαι), nach etw. langen, reichen, I) im allg.: 1) eig.: a) m. der Hand usw. nach etw. langen, reichen, greifen, amicum Ilionea petit dextrā, laevāque Serestum, langt nach s. Fr. J. mit der R., d.i. bietet ihm die Rechte, Verg.: collum alcis amplexu, jmdm. um den Hals fallen, Cael. b. Quint. – b) mit einem Werkzeuge nach etw. od. jmd. zielen, werfen, schlagen, stoßen, hauen, α) übh.: adducto constitit arcu alta petens, Verg.: aëra disco, Hor.: alqm telis, Liv. u. Ov.: alqm malo (Apfel), Verg., saxis, Ov.: vultus alcis unguibus, ins Gesicht fahren, Hor.: alci genas ungue, Ov.: cornu petit (taurus), Verg.: morsu petunt (canes), beißen, Lucr. – β) als t. t. der Fechterspr., nach jmd. oder einem Körperteile einen Hieb od. Stoß führen, nach jmd. hauen, stechen, stoßen, jmdm. zu Leibe gehen, jmd. angreifen, anfallen, alqm, alcis latus, caput, collum u. dgl., Cic. u.a. (s. Benecke Cic. Cat. 1, 11): absol., petere vehementer (Ggstz. vitare [parieren] caute), Cic.: undique ex insidiis barbari a fronte ab tergo coorti comminus eminus petunt, Liv. – übtr., v. lebl. Subjj., cuius latus mucro ille petebat, Cic. – c) vermittelst der Füße od. sonstiger Bewegung, α) einen Ort aufsuchen, nach einem Orte hingehen, hineilen, auf einen Ort zureisen, tentoria gressu, Sil.: Dyrrhachium, Cic.: non castra, sed naves, Nep.: loca calidiora (v. den Kranichen), Cic.: caelum pennis, emporfliegen zum usw., Ov.: demersis rostris aequora ima, fahren unter usw., Verg.: Graiis Phasi petite, von Griechen besuchter Ph., Ov. – übtr., v. lebl. Subjj., campum petit amnis, ergießt sich nach der E., Verg.: mons petit astra, ragt gegen die St., Ov.: polygala altitudinem palmi petit, wächst empor zur usw., Plin. – β) zu jmd. hingehen, jmdm. nahen, ut te supplex peterem, Verg. Aen. 6, 115. – γ) eine Richtung, einen Weg nehmen, ergreifen, einschlagen, iter a Vibone Brundisium terrā petere contendi, Cic.: celeri per aethera lapsu diversas p. vias, Val. Flacc.: alium cursum p., Cic.: aliam in partem fugam, Caes. – 2) übtr., a) jmd. bittend angehen, vos volo, vos peto atque obsecro, Plaut. Curc. 148. – m. folg. ut u. Konj., eum petit litteris, ut ad Britanniam proficisceretur, Capit. Pert. 3, 5: u. so Eutr. 2, 24. Ps. Quint. decl. 9, 2. – b) (v. der Fechterspr. übtr.) jmdm. feindl. gleichs. zu Leibe gehen, ihn angreifen, bedrohen, gegen jmd. vorgehen, quotiescumque me petisti, per me tibi obstiti, Cic.: qui me epistulā petivit, ad te comminus accessit, Cic.: u. so p. alqm fraude et insidiis, Liv.: alqm falsis maiestatis criminibus, Tac. – u. etw. feindlich bedrohen, armis patriam, Vell.: bello urbem, Verg.: non iniustis vindiciis alienos fundos, sed castris, exercitu, signis inferendis, Cic. – u. bildl., auf jmd. zielen = jmdm. gelten, Troianos monstra petunt, Verg. Aen. 9, 128. – c) etwas verlangen, begehren, fordern, um etw. ersuchen, auf etw. Anspruch machen, bittweise = um etw. bitten, etw. erbitten, α) übh.: alcis vitam, Cic.: sui laboris praemia, Caes.: partem praedae, Tac.: opem ab alqo, Cic.: pacem a Romanis, Caes.: poenas ab alqo, Cic.: vitam nocenti, Tac.: alci tribunatum ab alqo, Cic.: ab alqo de alqa re, Brut. ep. ad Cic. – m. dopp. Acc., Iphicratem ab Atheniensibus ducem (zum F.), Nep.: quod iam te petit ista, Ov. – sehr oft mit folg. ut u. Konj., peto quaesoque, ut etc., Cic.: peto a te, vel, si pateris, oro, ut etc., Cic.: p. precibus per litteras ab alqo, ut etc., Cic.: selten p. de alqo, ut etc., Ulp. dig.: petito (Abl. absol.), ut etc., Iustin. 43, 5. § 5: m. bl. Coniunctiv, abs te peto, efficias, ut etc., Cic.: simul ab Gneo Pompeio consule petit, quos ex Cisalpina Gallia consules sacramento rogasset, ad signa convenire et ad se proficisci iuberet, Caes.: petit, exscribendas pingendasque (imagines) delegem, Plin. ep. – m. folg. ne u. Konj., quod ne facias, peto a te, Caes. in Cic. ep.: peto a te, ne me putes oblivione tui rarius ad te scribere, quam solebam, Cic.: unum petere ac deprecari, ne se armis despoliaret, Caes.: peto et oro, ne... faciatis, Petron. – m. folg. Infin., arma petebat ferre, Stat. Ach. 1, 352: m. folg. Acc. u. Infin. Pass., quom quid cupienter dari petimus nobis, Plaut. Pseud. 684 G.: cum peteret (solum) donari quasi proprio suo ac peculiari deo, Suet. Aug. 5: petit aes sibi dari 'εἰς ἄρτους', Gell. 9, 2, 1: quod hominem avarum creari consulem peteret, Gell. 4, 8, 5: petiit dari sibi responsum, Hyg. fab. 32. – übtr., v. lebl. Subjj., quantum res petit, erfordert, Cic. – β) zum Liebesgenuß begehren, quae vir tuus petet, cave ne neges, Ov.: p. concubitum filii, Iustin.: de virgine adeo foede ad libidinem petita, Liv. 3, 51, 7. – γ) einen Kaufpreis verlangen, fordern, libros tres reliquos mercatur nihilo minore pretio, quam quod erat petitum pro omnibus, Gell. 1, 19, 8. – δ) als gerichtl. t. t., αα) vor Gericht, beim Prätor usw. etw. fordern, um etw. nachsuchen, hereditatis possessionem, Cic.: hereditatem, ICt.: accusationem in alqm, Quint.: curatorem alci, ICt. – ββ) wegen etw. Anspruch erheben, auf etw. klagen, klagbar werden, p. certam pecuniam numeratam, ICt. – gew. absol., p. ab alqo, Cic.: p. sibi soli, Cic.: p. ex testamento, ICt.: is unde od. a quo petitur, der Beklagte (Ggstz. is qui petit = petitor, der Kläger), Varro LL., Cic., Gell. u. ICt. – γγ) jmd. zur Bestrafung belangen, alqm in vincula, Quint.: alqm ad supplicium, Quint. – ε) um etw. od. jmd. anhalten, sich bewerben, αα) als publiz. t. t., um ein Amt, consulatum, praeturam, Cic.: M. Curtio (für M.) tribunatum ab alqo, Cic.: in unum locum, sich um eine Stelle bewerben, Liv.: absol., ii qui nunc petunt, Cic.: multi et potentes petebant, Liv. – Partiz. subst., petēns, der Bewerber, laticlavii gratiā petens, Gaius dig. 24, 1, 42. – ββ) um ein Mädchen, multi illam petiere, Ov.: virginem plebeii generis petiere iuvenes, Liv. – ζ) zum od. zur Geliebten begehren, um jmd. buhlen, ut Sempronia viros saepius peteret quam peteretur, Sall.: cum te tam multi peterent, tu me una petisti, Prop.: dumque petit petitur, pariterque accendit et ardet, Ov. – d) suchen, aufsuchen, α) übh.: principio sedes apibus statioque petenda, Verg. georg. 4, 8. – β) = nach etw. trachten, streben (Ggstz. vitare, fugere), salutem fugā, Nep.; vgl. hic praedam pedibus petit, ille salutem, Ov.: mortem, Cic.: sapientiam (Ggstz. vitare stultitiam), Cic.: quo minus gloriam petebat, eo magis sequebatur, Sall.: sanguinis profusio vel fortuita vel petita, gesuchte, beabsichtigte, Cels. – m. folg. Infin., Lucr. 3, 86. Verg. Aen. 7, 96. Hor. ep. 1, 11, 29. Ov. met. 8, 421; 14, 571.

    II) prägn., langend holen, 1) eig.: a) wegholen, abholen, herholen, Tartareum ille manu custodem in vincula petivit ipsius a solio regis, Verg.: p. cibum e flamma, Ter. – teli sumendi aut petendi causā, aufzunehmen od. (auf feindl. Seite) zu holen, Liv.: Caninio dixi, ei me daturum aliquid; mane ut peteret, rogavi, Cic.: cuius adventu certiores facti petiverunt (sc. pecuniam), Cic. – u. p. alqd in alqm locum od. ad alqm, etw. irgendwo od. bei jmd. holen, in extremam Italiam Brundisium ostreas, Plin.: vimina in collem, Plin.: murram ad Troglodytas, Plin. – b) holen = heraufholen, suspirium alte, Plaut.: gemitus alto de corde, Ov.: latere imo spiritum, Hor. – 2) übtr.: p. alqd a Graecis, Cic.: a litteris exiguam doloris oblivionem, Cic.: praesidium ex alcis benevolentia, Cic.: p. initium rei demonstrandae altius, Cic. – / Perf. zuw. peti = petii, Sen. Med. 248 u. Herc. Oet. 1843. Stat. Theb. 1, 62: petīt = petiit, Verg. Aen. 9, 9. Ov. met. 5, 460; fast. 1, 109. Capit. Pertin. 3, 5; vgl. Georges, Lexik. der lat. Wortf. S. 520.

    lateinisch-deutsches > peto

  • 2 peto

    peto, īvī u. iī, ītum, ere (altind. pátati, fliegt, griech. πέτομαι), nach etw. langen, reichen, I) im allg.: 1) eig.: a) m. der Hand usw. nach etw. langen, reichen, greifen, amicum Ilionea petit dextrā, laevāque Serestum, langt nach s. Fr. J. mit der R., d.i. bietet ihm die Rechte, Verg.: collum alcis amplexu, jmdm. um den Hals fallen, Cael. b. Quint. – b) mit einem Werkzeuge nach etw. od. jmd. zielen, werfen, schlagen, stoßen, hauen, α) übh.: adducto constitit arcu alta petens, Verg.: aëra disco, Hor.: alqm telis, Liv. u. Ov.: alqm malo (Apfel), Verg., saxis, Ov.: vultus alcis unguibus, ins Gesicht fahren, Hor.: alci genas ungue, Ov.: cornu petit (taurus), Verg.: morsu petunt (canes), beißen, Lucr. – β) als t. t. der Fechterspr., nach jmd. oder einem Körperteile einen Hieb od. Stoß führen, nach jmd. hauen, stechen, stoßen, jmdm. zu Leibe gehen, jmd. angreifen, anfallen, alqm, alcis latus, caput, collum u. dgl., Cic. u.a. (s. Benecke Cic. Cat. 1, 11): absol., petere vehementer (Ggstz. vitare [parieren] caute), Cic.: undique ex insidiis barbari a fronte ab tergo coorti comminus eminus petunt, Liv. – übtr., v. lebl. Subjj., cuius latus mucro ille petebat, Cic. – c) vermittelst der Füße od. sonstiger Bewegung, α) einen Ort aufsuchen, nach einem Orte hingehen, hineilen, auf einen Ort zureisen, tentoria gressu, Sil.: Dyrrhachium, Cic.: non ca-
    ————
    stra, sed naves, Nep.: loca calidiora (v. den Kranichen), Cic.: caelum pennis, emporfliegen zum usw., Ov.: demersis rostris aequora ima, fahren unter usw., Verg.: Graiis Phasi petite, von Griechen besuchter Ph., Ov. – übtr., v. lebl. Subjj., campum petit amnis, ergießt sich nach der E., Verg.: mons petit astra, ragt gegen die St., Ov.: polygala altitudinem palmi petit, wächst empor zur usw., Plin. – β) zu jmd. hingehen, jmdm. nahen, ut te supplex peterem, Verg. Aen. 6, 115. – γ) eine Richtung, einen Weg nehmen, ergreifen, einschlagen, iter a Vibone Brundisium terrā petere contendi, Cic.: celeri per aethera lapsu diversas p. vias, Val. Flacc.: alium cursum p., Cic.: aliam in partem fugam, Caes. – 2) übtr., a) jmd. bittend angehen, vos volo, vos peto atque obsecro, Plaut. Curc. 148. – m. folg. ut u. Konj., eum petit litteris, ut ad Britanniam proficisceretur, Capit. Pert. 3, 5: u. so Eutr. 2, 24. Ps. Quint. decl. 9, 2. – b) (v. der Fechterspr. übtr.) jmdm. feindl. gleichs. zu Leibe gehen, ihn angreifen, bedrohen, gegen jmd. vorgehen, quotiescumque me petisti, per me tibi obstiti, Cic.: qui me epistulā petivit, ad te comminus accessit, Cic.: u. so p. alqm fraude et insidiis, Liv.: alqm falsis maiestatis criminibus, Tac. – u. etw. feindlich bedrohen, armis patriam, Vell.: bello urbem, Verg.: non iniustis vindiciis alienos fundos, sed castris, exercitu, signis inferendis, Cic. – u. bildl., auf jmd. zielen =
    ————
    jmdm. gelten, Troianos monstra petunt, Verg. Aen. 9, 128. – c) etwas verlangen, begehren, fordern, um etw. ersuchen, auf etw. Anspruch machen, bittweise = um etw. bitten, etw. erbitten, α) übh.: alcis vitam, Cic.: sui laboris praemia, Caes.: partem praedae, Tac.: opem ab alqo, Cic.: pacem a Romanis, Caes.: poenas ab alqo, Cic.: vitam nocenti, Tac.: alci tribunatum ab alqo, Cic.: ab alqo de alqa re, Brut. ep. ad Cic. – m. dopp. Acc., Iphicratem ab Atheniensibus ducem (zum F.), Nep.: quod iam te petit ista, Ov. – sehr oft mit folg. ut u. Konj., peto quaesoque, ut etc., Cic.: peto a te, vel, si pateris, oro, ut etc., Cic.: p. precibus per litteras ab alqo, ut etc., Cic.: selten p. de alqo, ut etc., Ulp. dig.: petito (Abl. absol.), ut etc., Iustin. 43, 5. § 5: m. bl. Coniunctiv, abs te peto, efficias, ut etc., Cic.: simul ab Gneo Pompeio consule petit, quos ex Cisalpina Gallia consules sacramento rogasset, ad signa convenire et ad se proficisci iuberet, Caes.: petit, exscribendas pingendasque (imagines) delegem, Plin. ep. – m. folg. ne u. Konj., quod ne facias, peto a te, Caes. in Cic. ep.: peto a te, ne me putes oblivione tui rarius ad te scribere, quam solebam, Cic.: unum petere ac deprecari, ne se armis despoliaret, Caes.: peto et oro, ne... faciatis, Petron. – m. folg. Infin., arma petebat ferre, Stat. Ach. 1, 352: m. folg. Acc. u. Infin. Pass., quom quid cupienter dari petimus nobis, Plaut. Pseud. 684 G.: cum peteret
    ————
    (solum) donari quasi proprio suo ac peculiari deo, Suet. Aug. 5: petit aes sibi dari 'εἰς ἄρτους', Gell. 9, 2, 1: quod hominem avarum creari consulem peteret, Gell. 4, 8, 5: petiit dari sibi responsum, Hyg. fab. 32. – übtr., v. lebl. Subjj., quantum res petit, erfordert, Cic. – β) zum Liebesgenuß begehren, quae vir tuus petet, cave ne neges, Ov.: p. concubitum filii, Iustin.: de virgine adeo foede ad libidinem petita, Liv. 3, 51, 7. – γ) einen Kaufpreis verlangen, fordern, libros tres reliquos mercatur nihilo minore pretio, quam quod erat petitum pro omnibus, Gell. 1, 19, 8. – δ) als gerichtl. t. t., αα) vor Gericht, beim Prätor usw. etw. fordern, um etw. nachsuchen, hereditatis possessionem, Cic.: hereditatem, ICt.: accusationem in alqm, Quint.: curatorem alci, ICt. – ββ) wegen etw. Anspruch erheben, auf etw. klagen, klagbar werden, p. certam pecuniam numeratam, ICt. – gew. absol., p. ab alqo, Cic.: p. sibi soli, Cic.: p. ex testamento, ICt.: is unde od. a quo petitur, der Beklagte (Ggstz. is qui petit = petitor, der Kläger), Varro LL., Cic., Gell. u. ICt. – γγ) jmd. zur Bestrafung belangen, alqm in vincula, Quint.: alqm ad supplicium, Quint. – ε) um etw. od. jmd. anhalten, sich bewerben, αα) als publiz. t. t., um ein Amt, consulatum, praeturam, Cic.: M. Curtio (für M.) tribunatum ab alqo, Cic.: in unum locum, sich um eine Stelle bewerben, Liv.: absol., ii qui nunc petunt, Cic.: multi et po-
    ————
    tentes petebant, Liv. – Partiz. subst., petēns, der Bewerber, laticlavii gratiā petens, Gaius dig. 24, 1, 42. – ββ) um ein Mädchen, multi illam petiere, Ov.: virginem plebeii generis petiere iuvenes, Liv. – ζ) zum od. zur Geliebten begehren, um jmd. buhlen, ut Sempronia viros saepius peteret quam peteretur, Sall.: cum te tam multi peterent, tu me una petisti, Prop.: dumque petit petitur, pariterque accendit et ardet, Ov. – d) suchen, aufsuchen, α) übh.: principio sedes apibus statioque petenda, Verg. georg. 4, 8. – β) = nach etw. trachten, streben (Ggstz. vitare, fugere), salutem fugā, Nep.; vgl. hic praedam pedibus petit, ille salutem, Ov.: mortem, Cic.: sapientiam (Ggstz. vitare stultitiam), Cic.: quo minus gloriam petebat, eo magis sequebatur, Sall.: sanguinis profusio vel fortuita vel petita, gesuchte, beabsichtigte, Cels. – m. folg. Infin., Lucr. 3, 86. Verg. Aen. 7, 96. Hor. ep. 1, 11, 29. Ov. met. 8, 421; 14, 571.
    II) prägn., langend holen, 1) eig.: a) wegholen, abholen, herholen, Tartareum ille manu custodem in vincula petivit ipsius a solio regis, Verg.: p. cibum e flamma, Ter. – teli sumendi aut petendi causā, aufzunehmen od. (auf feindl. Seite) zu holen, Liv.: Caninio dixi, ei me daturum aliquid; mane ut peteret, rogavi, Cic.: cuius adventu certiores facti petiverunt (sc. pecuniam), Cic. – u. p. alqd in alqm locum od. ad alqm, etw. irgendwo od. bei jmd. holen, in extremam
    ————
    Italiam Brundisium ostreas, Plin.: vimina in collem, Plin.: murram ad Troglodytas, Plin. – b) holen = heraufholen, suspirium alte, Plaut.: gemitus alto de corde, Ov.: latere imo spiritum, Hor. – 2) übtr.: p. alqd a Graecis, Cic.: a litteris exiguam doloris oblivionem, Cic.: praesidium ex alcis benevolentia, Cic.: p. initium rei demonstrandae altius, Cic. – Perf. zuw. peti = petii, Sen. Med. 248 u. Herc. Oet. 1843. Stat. Theb. 1, 62: petīt = petiit, Verg. Aen. 9, 9. Ov. met. 5, 460; fast. 1, 109. Capit. Pertin. 3, 5; vgl. Georges, Lexik. der lat. Wortf. S. 520.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > peto

  • 3 peto

    pĕto, ĕre, pĕtīvi (pĕtĭi), pĕtītum - tr. -    - parf. petīt, Virg. En. 9, 9; Ov. F. 1, 109; petisti, Cic. Cat. 1, 5, 11; Virg. En. 4, 100; 12, 359; petistis, Auct. Her. 4, 15, 22; petissem, Cic. Verr. 1, 55, 145; Ov. M. 5, 26; Liv. 30, 25, 2; petisse, Cic. Quint. 11, 37; Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140; Ov. M. 9, 623.    - chercher à atteindre. [st1]1 [-] diriger sa course vers, chercher à gagner.    - petere loca calidiora, Cic. Nat. 2. 125: chercher à gagner des pays plus chauds. --- cf. Cic. Planc. 97, etc.    - petere naves, Nep. Milt. 5, 5: chercher à rejoindre les navires.    - genitor, quem primum petebam, Virg. En. 2, 635: mon père, que je cherchais à atteindre le premier.    - poét. campum petit amnis, Virg. G, 3, 522: la rivière s'en va vers la plaine.    - mons petit astra, Ov. M. 1, 316: la montagne monte vers les astres.    - iter terra petere, Cic. Planc. 97: prendre un chemin par terre.    - petere fugam, Caes. BG. 2, 24, 1: prendre la fuite. [st1]2 [-] attaquer, assaillir, viser.    - [abst] Cic. Or. 228.    - caput petere, Cic. Quinct. 29: attaquer (viser) à la tête. --- cf. Cic. Mur. 52, etc.    - petere aliquem spiculo, Liv. 2, 20, 2: attaquer qqn avec une lance.    - petere aliquem bello, Virg. En. 3, 603: faire la guerre à qqn.    - fig. petere aliquem epistula, Cic. Att. 2. 2, 2: attaquer qqn par lettre.    - petere aliquem fraude, Liv. 40, 55, 3 tendre des pièges à qqn. [st1]3 [-] aborder.    - ut te supplex peterem, Virg. En. 6, 115: [il me recommandait] de t'aborder en suppliant.    - petere collum amplexu, Cael. d. Quint. 4, 2, 124: se jeter au cou de qqn.    - chercher à obtenir. [st1]4 [-] rechercher, aspirer à; aller chercher.    - fuga salutem petere, Caes. BG. 3, 15, 2: chercher son salut dans la fuite.    - eloquentiae principatum petere, Cic. Or. 56, aspirer au premier rang dans l'éloquence.    - petere aut fugere aliquid, Cic. Fin. 1, 30: rechercher ou fuir qqch.    - petere victoriam ex aliquo, Liv. 8, 33, 13: chercher la victoire sur qqn.    - petere Brundisium ostreas, Plin. 9, 169: aller chercher des huîtres à Brindes.    - petere cibum e flamma, Ter. Eun. 491: aller chercher à manger dans les flammes d'un bûcher. --- Cic. Caec. 4, 10; Ac. 1, 2, 8.    - [poét. avec inf. ] chercher à. --- Lucr. 3, 86 ; Virg. En. 7, 96 ; Hor. Ep. 1, 11, 29. [st1]5 [-] briguer [une magistrature].    - Cic. Phil. 2, 76 ; Att. 1, 1, 2 ; Verr. pr. 23.    - de iis, qui nunc petunt, Caesar certus putatur, Cic. Att. 1: parmi les candidats actuels, César est le seul qui soit sûr de son élection. [st1]6 [-] demander, solliciter.    - petere opem ab aliquo, Tusc. 5, 5: demander assistance à qqn.    - petere ab aliquo aliquid alicui, Cic. Q. 2, 15, 3: demander à qqn qqch pour qqn.    - petere ab aliquo pro aliquo, Cic. Lig. 31: intercéder auprès de qqn pour qqn.    - petere ab aliquo (et qqf. ex aliquo Cic. Fam. 15, 6, 2) ut: demander à qqn que. --- cf. Cic. Clu. 43 ; Fam. 13, 49, etc.    - petere ne ou petere ut ne: demander que ne... pas. --- Cic. Amer. 25 ; Cael. 30.    - a vobis peto, primum ut consilium probetis meum, deinde ne frustra dehortando impedire conemini, Nep.: je vous demande, premièrement, d'approuver mon dessein, et ensuite de ne pas tenter vainement de m'y faire renoncer par des exhortations.    - petere + subj. seul abs te peto cures ut... Cic. Fam. 13, 34: je te demande de prendre soin que... --- cf. 13, 39; Caes. BG. 6, 1, 2.    - petere + prop. inf. --- Suet. Aug. 5; Gell. 4, 8, 5. [st1]7 [-] demander, réclamer, demander en justice.    - quantum res petet, de Or. 3, 123: autant que la chose le réclamera.    - petere poenas ab aliquo, Caes. Att. 1, 16, 7: tirer vengeance de qqn.    - calumnia litium alienos fundos petere, Cic. Mil. 74: réclamer les propriétés d'autrui par des procès de pure chicane.    - abst petere: être demandeur dans une affaire, poursuivre.    - te petere oporteret, Cic. Verr. 4, 70: c'est à toi qu'il conviendrait d'être demandeur. [st1]8 [-] chercher, faire venir de, tirer de.    - a litteris oblivionem petere, Cic. Fam. 5, 15, 4: chercher l'oubli dans les études littéraires.    - prooemium alte petitum, Cic. Clu. 58: préambule tiré de loin. --- cf. Cic. Caec. 10.    - latere petitus imo spiritus, Hor. Epo. 11, 10: soupir tiré du fond de la poitrine.    - petere exempla ex summorum hominum factis, Cic. Prov. 20: prendre des exemples à la vie des plus grands hommes.
    * * *
    pĕto, ĕre, pĕtīvi (pĕtĭi), pĕtītum - tr. -    - parf. petīt, Virg. En. 9, 9; Ov. F. 1, 109; petisti, Cic. Cat. 1, 5, 11; Virg. En. 4, 100; 12, 359; petistis, Auct. Her. 4, 15, 22; petissem, Cic. Verr. 1, 55, 145; Ov. M. 5, 26; Liv. 30, 25, 2; petisse, Cic. Quint. 11, 37; Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140; Ov. M. 9, 623.    - chercher à atteindre. [st1]1 [-] diriger sa course vers, chercher à gagner.    - petere loca calidiora, Cic. Nat. 2. 125: chercher à gagner des pays plus chauds. --- cf. Cic. Planc. 97, etc.    - petere naves, Nep. Milt. 5, 5: chercher à rejoindre les navires.    - genitor, quem primum petebam, Virg. En. 2, 635: mon père, que je cherchais à atteindre le premier.    - poét. campum petit amnis, Virg. G, 3, 522: la rivière s'en va vers la plaine.    - mons petit astra, Ov. M. 1, 316: la montagne monte vers les astres.    - iter terra petere, Cic. Planc. 97: prendre un chemin par terre.    - petere fugam, Caes. BG. 2, 24, 1: prendre la fuite. [st1]2 [-] attaquer, assaillir, viser.    - [abst] Cic. Or. 228.    - caput petere, Cic. Quinct. 29: attaquer (viser) à la tête. --- cf. Cic. Mur. 52, etc.    - petere aliquem spiculo, Liv. 2, 20, 2: attaquer qqn avec une lance.    - petere aliquem bello, Virg. En. 3, 603: faire la guerre à qqn.    - fig. petere aliquem epistula, Cic. Att. 2. 2, 2: attaquer qqn par lettre.    - petere aliquem fraude, Liv. 40, 55, 3 tendre des pièges à qqn. [st1]3 [-] aborder.    - ut te supplex peterem, Virg. En. 6, 115: [il me recommandait] de t'aborder en suppliant.    - petere collum amplexu, Cael. d. Quint. 4, 2, 124: se jeter au cou de qqn.    - chercher à obtenir. [st1]4 [-] rechercher, aspirer à; aller chercher.    - fuga salutem petere, Caes. BG. 3, 15, 2: chercher son salut dans la fuite.    - eloquentiae principatum petere, Cic. Or. 56, aspirer au premier rang dans l'éloquence.    - petere aut fugere aliquid, Cic. Fin. 1, 30: rechercher ou fuir qqch.    - petere victoriam ex aliquo, Liv. 8, 33, 13: chercher la victoire sur qqn.    - petere Brundisium ostreas, Plin. 9, 169: aller chercher des huîtres à Brindes.    - petere cibum e flamma, Ter. Eun. 491: aller chercher à manger dans les flammes d'un bûcher. --- Cic. Caec. 4, 10; Ac. 1, 2, 8.    - [poét. avec inf. ] chercher à. --- Lucr. 3, 86 ; Virg. En. 7, 96 ; Hor. Ep. 1, 11, 29. [st1]5 [-] briguer [une magistrature].    - Cic. Phil. 2, 76 ; Att. 1, 1, 2 ; Verr. pr. 23.    - de iis, qui nunc petunt, Caesar certus putatur, Cic. Att. 1: parmi les candidats actuels, César est le seul qui soit sûr de son élection. [st1]6 [-] demander, solliciter.    - petere opem ab aliquo, Tusc. 5, 5: demander assistance à qqn.    - petere ab aliquo aliquid alicui, Cic. Q. 2, 15, 3: demander à qqn qqch pour qqn.    - petere ab aliquo pro aliquo, Cic. Lig. 31: intercéder auprès de qqn pour qqn.    - petere ab aliquo (et qqf. ex aliquo Cic. Fam. 15, 6, 2) ut: demander à qqn que. --- cf. Cic. Clu. 43 ; Fam. 13, 49, etc.    - petere ne ou petere ut ne: demander que ne... pas. --- Cic. Amer. 25 ; Cael. 30.    - a vobis peto, primum ut consilium probetis meum, deinde ne frustra dehortando impedire conemini, Nep.: je vous demande, premièrement, d'approuver mon dessein, et ensuite de ne pas tenter vainement de m'y faire renoncer par des exhortations.    - petere + subj. seul abs te peto cures ut... Cic. Fam. 13, 34: je te demande de prendre soin que... --- cf. 13, 39; Caes. BG. 6, 1, 2.    - petere + prop. inf. --- Suet. Aug. 5; Gell. 4, 8, 5. [st1]7 [-] demander, réclamer, demander en justice.    - quantum res petet, de Or. 3, 123: autant que la chose le réclamera.    - petere poenas ab aliquo, Caes. Att. 1, 16, 7: tirer vengeance de qqn.    - calumnia litium alienos fundos petere, Cic. Mil. 74: réclamer les propriétés d'autrui par des procès de pure chicane.    - abst petere: être demandeur dans une affaire, poursuivre.    - te petere oporteret, Cic. Verr. 4, 70: c'est à toi qu'il conviendrait d'être demandeur. [st1]8 [-] chercher, faire venir de, tirer de.    - a litteris oblivionem petere, Cic. Fam. 5, 15, 4: chercher l'oubli dans les études littéraires.    - prooemium alte petitum, Cic. Clu. 58: préambule tiré de loin. --- cf. Cic. Caec. 10.    - latere petitus imo spiritus, Hor. Epo. 11, 10: soupir tiré du fond de la poitrine.    - petere exempla ex summorum hominum factis, Cic. Prov. 20: prendre des exemples à la vie des plus grands hommes.
    * * *
        Peto, petis, petiui, petitum, pe. prod. petere. Demander, Prier, Faire requeste, Requerir.
    \
        Colloquium petere. Caesar. Demander à parlementer.
    \
        Petere mutuum. Plaut. Emprunter.
    \
        Sanguinem et vitam alicuius petere. Cic. Pourchasser sa mort.
    \
        Veniam petere. Caesar. Demander pardon.
    \
        Consulatum petere. Cic. Briguer et pourchasser à estre Consul.
    \
        Coniugium petere. Ouid. Appeter et pourchasser.
    \
        Inde gloriam petiit. Plin. De là il eut gloire.
    \
        Imperium, ac summatum sibi petere. Lucret. Cercher, Tascher à avoir, Pourchasser.
    \
        Petere somnum. Quintil. Aller dormir.
    \
        Amplexum alicuius petere. Virgil. Aller embrasser.
    \
        Petere poenas ab aliquo. Cic. Cercher moyen de se venger, Demander ou pourchasser la vengeance.
    \
        Sedes apibus, statioque petenda. Virgil. Il fault eslire et prendre place pour les mousches.
    \
        Petere cibum. Terent. Rogasse vellem, vnde mihi peterem cibum. Où il veult que je prenne dequoy vivre, Où il veult que je cerche ma vie.
    \
        E flamma te petere cibum posse arbitror. Terent. Tu es si povre, que je pense que tu oserois bien prendre la viande du milieu de la flamme, Pour un morceau de pain tu te jecterois dedens le feu.
    \
        Argumentum hoc Epicurus a paruis petiuit. Cic. A prins.
    \
        Paulo longius exordium rei demonstrandae petam. Cic. Je iray cercher le commencement de mon oraison un peu plus hault, ou plus loing.
    \
        Initium a natura petere. Cic. Commencer.
    \
        Laudem e macello petere. Cic. Cercher d'estre loué.
    \
        Originem summi boni a primo ortu animantium petere. Cic. Cercher la source du souverain bien du, etc.
    \
        Alte suspirium petere. Plaut. Souspirer du profond du coeur, Aller querir un souspir jusques au, etc.
    \
        Iura Cordubam petunt. Plin. Vont plaider à Cordube, Ils sont du ressort de Cordube.
    \
        Petunt igitur in Elymaeos arborem cupresso similem. Plin. Ils vont querir jusques au pays des, etc.
    \
        Petere aliquid in nubila. Plin. L'aller querir jusques aux nues.
    \
        Volumina in Dardani sepulchrum petita. Plin. Qu'on est allé querir jusques dedens son sepulchre.
    \
        Trans mare aliquid petere. Plin. L'aller querir par dela la mer.
    \
        Ab India petere aliquid. Plin. L'aller querir au pays, etc.
    \
        Petere aliquem dextra. Virgil. Luy tendre la main dextre.
    \
        Petere blanditiis. Quintil. Amadouer, Blandir, Papelarder.
    \
        Aliquem literis petere. Cic. Agacer, Provoquer.
    \
        Criminibus aliquem petere. Tacit. L'accuser de crime.
    \
        Petere. Virgil. Liu. Frapper.
    \
        Petere. Cic. Ruer coups sur aucun.
    \
        Petere iugulum. Cic. Tuer.
    \
        Petere aliquem telis. Liu. Luy tirer quelque dard ou traict.
    \
        Petere aliquem. Cic. Assaillir aucun avec violence.
    \
        Petere aliquem. Plancus Ciceroni. Mettre gents en embusche contre luy.
    \
        Petere insidiis vitam alicuius. Plin. Espier de tuer aucun.
    \
        Veneficio aliquem petere. Author ad Heren. Tascher à l'empoisonner.
    \
        Vnum me petunt. Cic. Ils n'en veulent qu'à moy.
    \
        Quem petit, et summis annixus viribus vrget. Virgil. Lequel il suit.
    \
        Custodem in vincla petiuit. Virgil. L'a mené en prison.
    \
        Petuntur in vincula qui parentes suos non alunt. Quint. On demande qu'ils soyent mis en prison.
    \
        Petere locum aliquem. Cic. Aller en quelque lieu.
    \
        Ardua petere. Stat. Monter une montaigne.
    \
        Parnassus petit astra duobus verticibus. Ouid. Va jusques au ciel.
    \
        Caelum petere. Plin. Voler droict au ciel.
    \
        Cursum alium petere. Cic. Mener sa navire par un autre lieu.
    \
        Cursu petere deserta. Virgil. S'encourir aux deserts.
    \
        Fugam petere. Liu. S'enfuir.
    \
        Fuga salutem petere. Caesar. Se sauver par fuir.
    \
        Romam petit fons ille. Plin. S'en va et coule droict à Rome.
    \
        Secretum petere. Plin. iunior. Se retirer en quelque lieu à part.
    \
        Sublime petere. Plin. Tascher à monter.
    \
        Supera petere. Cic. Tendre et tirer tousjours en hault.
    \
        Vento petere vrbem aliquam. Virgil. Y aller par navigation à voiles.

    Dictionarium latinogallicum > peto

  • 4 peto

    pĕto, īvi and ĭi, ītum, 3 ( perf. petīt, Verg. A. 9, 9;

    Ov F. 1, 109: petisti,

    Cic. Cat. 1, 5, 11; Verg. A. 4, 100; 12, 359:

    petistis,

    Auct. Her. 4, 15, 22:

    petissem,

    Cic. Verr. 1, 55, 145; Ov. M. 5, 26; Liv. 30, 25, 2:

    petisse,

    Cic. Quint. 11, 37; id. Verr. 2, 4, 63, § 140; Ov. [p. 1365] M. 9, 623; cf. Neue, Formenl. 2, 516 sq.), v. a. [Sanscr. root pat-, to fall upon, fly, find; Gr. pet- in piptô (pi-petô), to fall; cf. Lat. impetus and in petomai, to fly; cf. Lat. penna, acci-pit-er, etc.; the root of piptô, and therefore orig. to fall, fall upon; hence, to endeavor to reach or attain any thing].
    I.
    To fall upon any thing.
    A.
    Lit.
    1.
    In a hostile sense, to rush at, attack, assault, assail; to let fly at, aim a blow at, thrust at, etc. (class.; cf.:

    invado, aggredior): gladiatores et vitando caute, et petendo vehementer,

    Cic. Or. 68, 228:

    cujus latus mucro ille petebat,

    id. Lig. 3, 9:

    non latus aut ventrem, sed caput et collum petere,

    to thrust at, id. Mur. 26, 52:

    aliquem spiculo infeste,

    Liv. 2, 20:

    aliquem mālo,

    to throw an apple at any one, Verg. E. 3, 64:

    alicui ungue genas,

    Ov. A. A. 2, 452:

    aliquem saxis, id. de Nuce, 2: aprum jaculis,

    Suet. Tib. 72:

    aëra disco,

    Hor. S. 2, 2, 13:

    bello Penatìs,

    Verg. A. 3, 603:

    armis patriam,

    Vell. 2, 68, 3.—
    2.
    Without the notion of hostility: petere collum alicujus amplexu, to fall upon one's neck, to embrace one, M. Cael. ap. Quint. 4, 2, 124.—Esp. freq., to seek, to direct one's course to, to go or repair to, to make for, travel to a place:

    grues loca calidiora petentes,

    Cic. N. D. 2, 49, 125:

    Cyzicum,

    id. Fam. 14, 4, 3:

    Dyrrhachium,

    id. Planc. 41, 97:

    naves,

    to seek, take refuge in their ships, Nep. Milt. 5, 5:

    caelum pennis,

    to fly, Ov. F. 3, 457:

    Graiis Phasi petite viris,

    visited by the Greeks, id. P. 4, 10, 52:

    Metellus Postumium ad bellum gerendum Africam petentem,... urbem egredi passus non est,

    attempting to go, starting, Val. Max. 1, 1, 2.— Transf., of things, to proceed or go towards:

    campum petit amnis,

    Verg. G. 3, 522:

    mons petit astra,

    towers toward the stars, Ov. M. 1, 316: aliquem, to seek, go to a person:

    reginam,

    Verg. A. 1, 717:

    ut te supplex peterem, et tua limina adirem,

    id. ib. 6, 115: aliquid in locum or ad aliquem, to go to a place or person for something, to go in quest of, go to fetch:

    visum est tanti in extremam Italiam petere Brundisium ostreas,

    to go to Brundisium for oysters, Plin. 9, 54, 79, § 169:

    myrrham ad Troglodytas,

    id. 12, 15, 33, § 66:

    harena ad Aethiopas usque petitur,

    id. 36, 6, 9, § 51:

    collis, in quem vimina petebantur,

    id. 16, 10, 15, § 37:

    quaeque trans maria petimus,

    fetch, id. 19, 4, 19, §§ 58, 52.—
    II.
    Trop.
    A.
    To attack, assail one with any thing (class.):

    aiiquem epistulā,

    Cic. Att. 2, 2, 2:

    aliquem fraude et insidiis,

    Liv. 40, 55:

    aliquem falsis criminibus,

    Tac. A. 4, 31.—
    B.
    To demand, seek, require (cf. posco).
    1.
    In gen.:

    ita petit asparagus,

    Varr. R. R. 1, 23:

    ex iis tantum, quantum res petet, hauriemus,

    Cic. de Or. 3, 31, 123:

    aliquem in vincula,

    Quint. 7, 1, 55:

    aliquem ad supplicium,

    id. 7, 6, 6: poenas ab aliquo, to seek satisfaction from or revenge one's self on any one. ut poenas ab optimo quoque peteret sui doloris, Cic. Att. 1, 16, 7:

    ut merito ab eā poenas liberi sui petere debuerint,

    Quint. 3, 11, 12.—
    2.
    In partic.
    a.
    To demand or claim at law, to bring an action to recover, to sue for any thing (syn.:

    postulo): causam dicere Prius unde petitur... Quam ille qui petit,

    Ter. Eun. prol. 11:

    qui per se litem contestatur, sibi soli petit,

    Cic. Rosc Com. 18, 53: aliquando cum servis Habiti furti egit;

    nuper ab ipso Habito petere coepit,

    id. Clu. 59, 163:

    qui non calumniā litium alienos fundos, sed castris, exercitu, signis inferendis petebat,

    id. Mil. 27, 74.—
    b.
    To beg, beseech, ask, request, desire, entreat (syn.: rogo, flagito, obsecro); constr with ab and abl. of pers. (cf. infra); ante- and postclass., with acc. of pers.:

    vos volo, vos peto atque obsecro,

    Plaut. Curc. 1, 2, 60; freq. with ut:

    a te etiam atque etiam peto atque contendo, ut, etc.,

    Cic. Fam. 13, 1, 5:

    peto quaesoque, ut, etc.,

    id. ib. 5, 4, 2:

    peto igitur a te, vel, si pateris, oro, ut,

    id. ib. 9, 13, 3:

    petere in beneficii loco et gratiae, ut,

    id. Verr 2, 3, 82, § 189:

    petere precibus per litteras ab aliquo, ut,

    id. Sull. 19, 55:

    pacem ab aliquo,

    Caes. B. G. 2, 13:

    opem ab aliquo,

    Cic. Tusc. 5, 2, 5:

    vitam nocenti,

    Tac. A. 2, 31:

    petito, ut intrare urbem liceret,

    Just. 43, 5, 6.—Also, with id or illud, and ut, etc.: illud autem te peto, ut, etc., Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 2.—With obj.-clause (mostly poet.):

    arma umeris arcumque animosa petebat Ferre,

    Stat. Achill. 1, 352; cf.: cum peteret (solum) donari quasi proprio suo deo, Suet. Aug. 5: petit aes sibi dari eis artous, Gell. 9, 2, 1.—De aliquo (for ab aliquo), to beg or request of one (post-class.):

    si de me petisses, ut, etc.,

    Dig. 13, 6, 5.—Ab aliquo aliquid alicui, to beg a thing of one person for another (class.):

    M. Curtio tribunatum a Caesare petivi,

    Cic. Q. Fr. 2, 15, 3: ab aliquo pro aliquo petere, to intercede for:

    in eorum studiis, qui a te pro Ligario petunt,

    Cic. Lig. 10, 31.—With ex and abl. pers. (v. infra d.):

    eum petit litteris, ut ad Britanniam proficisceretur,

    Capitol. Pertin. 3, 5; Eutr. 2, 24.—Hence, pĕtītum, i, n., a prayer, desire, request, entreaty, Cat. 68, 39.—
    (β).
    Polit. t. t., to apply or solicit for an office, to be a candidate for office (different from ambire, to go about among the people to collect their votes, to canvass, which took place after the petitio):

    nemo est ex iis, qui nunc petunt, qui, etc.,

    Cic. Att. 1, 1, 2:

    consulatum,

    id. Phil. 2, 30, 76:

    praeturam,

    id. Verr. 1, 8, 23; Liv. 1, 35.—
    c.
    To solicit a person, to seek to possess, to woo:

    libidine sic accensa (Sempronia) ut viros saepius peteret quam peteretur,

    Sall. C. 25, 3:

    cum te tam multi peterent, tu me una petisti,

    Prop. 3, 13, 27:

    formosam quisque petit,

    id. 3, 32, 4:

    multi illam petiere,

    Ov. M. 1, 478; cf.: quae tuus Vir petet, cave, ne neges;

    Ne petitum aliunde eat,

    Cat. 61, 151.—
    d.
    To endeavor to obtain or pursue, to seek, strive after any thing, Plaut. Ep. 1, 2, 40:

    fugā salutem petere,

    Nep. Hann. 11, 4:

    praedam pedibus,

    Ov. M. 1, 534:

    gloriam,

    Sall. C. 54, 5:

    eloquentiae principatum,

    Cic. Or. 17, 56:

    sanguinis profusio vel fortuita vel petita,

    intentional, designed, produced by artificial means, Cels. 2, 8.—With inf.:

    bene vivere,

    Hor. Ep. 1, 11, 29:

    victricemque petunt dextrae conjungere dextram,

    Ov. M. 8, 421; 14, 571:

    conubiis natam sociare Latinis,

    Verg. A. 7, 96:

    aliquem transfigere ferro,

    Mart. 5, 51, 3.—With ex and abl., over, in the case of:

    ex hostibus victoriam petere,

    Liv. 8, 33, 13:

    supplicium ex se, non victoriam peti,

    id. 28, 19, 11:

    imperium ex victis hostibus populum Romanum petere,

    id. 30, 16, 7.—
    e.
    To fetch any thing:

    qui argentum petit,

    Plaut. Ep. 1, 1, 53:

    cibum e flammā,

    Ter. Eun, 3, 2, 38:

    altius initium rei demonstrandae,

    Cic. Caecin. 4, 10:

    aliquid a Graecis,

    id. Ac. 1, 2, 8:

    a litteris exiguam doloris oblivionem,

    to obtain, id. Fam. 5, 15, 4:

    suspirium alte,

    to fetch a deep sigh, Plaut. Cist. 1, 1, 57; cf.:

    latere petitus imo spiritus,

    Hor. Epod. 11, 10; and:

    gemitus alto de corde petiti,

    Ov. M. 2, 622:

    haec ex veteri memoriā petita,

    Tac. H. 3, 5, 1.—
    f.
    To take, betake one's self to any thing:

    iter a Vibone Brundisium terrā petere contendi,

    Cic. Planc. 40, 96:

    diversas vias,

    Val. Fl. 1, 91:

    alium cursum,

    to take another route, Cic. Att. 3, 8, 2:

    aliam in partem petebant fugam,

    betook themselves to flight, fled, Caes. B. G. 2, 24.—
    g.
    To refer to, relate to ( poet.):

    Trojanos haec monstra petunt,

    Verg. A. 9, 128.

    Lewis & Short latin dictionary > peto

  • 5 peto

    peto peto, ivi, itum, ere стремиться, добиваться

    Латинско-русский словарь > peto

  • 6 peto

    peto peto, ivi, itum, ere просить, требовать

    Латинско-русский словарь > peto

  • 7 petō

        petō īvī and iī (perf. petīt, V., O; petīstī, C., V.; petīsse, C., O.; petīssem, C., L, O.), petītus, ere    [PET-], to strive for, seek, aim at, repair to, make for, travel to: summum locum, Cs.: maris oras: navīs, take refuge in, N.: Troia peteretur classibus, V.: caelum pennis, fly to, O.: Grais Phasi petite viris, visited by the Greeks, O.: ille Reginam petit, turns to, V.: campum petit amnis, V.: mons petit astra, rises to, O.— To fall upon, rush at, attack, assault, assail, fly at, aim at, thrust at: Indutiomarum, aim at, Cs.: cuius latus mucro ille petebat: non latus, sed caput, aim at: Tarquinium spiculo infeste, L.: Mālo me, throw an apple at, V.: cui petit ungue genas, O.: Vos turba saxis petens, stoning, H.—Fig., to attack, assail: me epistulā: uter ab utro petitus insidiis esset, L.— To demand, exact, require: ex iis tantum, quantum res petet, hauriemus: poenas ab optimo quoque sui doloris, i. e. exact satisfaction.—To demand at law, sue for, claim: unde petitur... qui petit, the defendant... the plaintiff, T.: qui per se litem contestatur, sibi soli petit: alienos fundos.— To beg, beseech, ask, request, desire, entreat: flentes pacem petere, Cs.: Curtio tribunatum a Caesare, ask for Curtius: a te pro Ligario, intercede with you for: reus ut absolvatur: a te, ut, etc.—Of office, to solicit, be a candidate: nemo est ex iis, qui nunc petunt, qui, etc.: ambitiose regnum, L.— To woo, court, solicit: ut viros saepius peteret quam peteretur, S.: illam, O.: virgo ad libidinem petita, L.— To pursue, seek, strive after, aim at: fugā salutem, Cs.: praedam pedibus, O.: gloriam, S.: eloquentiae principatum: bene vivere, H.: conubiis natam sociare Latinis, V.: ex hostium ducibus victoriam, over, L.: imperium ex victis hostibus, L.— To fetch, bring, elicit, obtain, wrest, draw: E flammā cibum, T.: custodem in vincula, V.: a litteris doloris oblivionem: latere petitus imo spiritus, H.: gemitūs alto de corde petiti, O.— To take, betake oneself to, repair to: alium cursum, take another route: aliam in partem fugam, betake themselves to flight, Cs.— To refer to, relate to: Troianos haec monstra petunt, V.
    * * *
    petere, petivi, petitus V
    attack; aim at; desire; beg, entreat, ask (for); reach towards, make for

    Latin-English dictionary > petō

  • 8 peto

    īvī (iī), ītum, ere [одного корня с praepes, impetus]
    1)
    а) стараться, стремиться, добиваться, искать, домогаться (victoriam ex aliquo L; consulatum C; virginem L)
    certa amittimus, dum incerta petimus погов. Pl — гонясь за сомнительным, мы упускаем верное
    decus ferro petendum Lcn — слава, которую приходится добывать мечом (с бою)
    б) собирать, добывать ( cochleas Sl)
    2) просить, требовать (aliquid ab aliquo C, Sl etc.; multa petentibus desunt multa H)
    p. poenas ab aliquo C — взыскать с (наказать) кого-л.
    p. aliquem ad supplicium G1 — требовать чьей-л. казни
    3) юр. иметь или предъявлять претензию (p. hercditatis possessionem C)
    is unde ( или a quo) petĭtur C etc.ответчик
    4) доставать, получать, брать (lignum pabulum, commeātum Cs); черпать ( doloris oblivionem a litteris C)
    p. aliquid a Graecis C — заимствовать что-л. у греков
    p. initium C — начинать, приступать
    p. iter (viam) Lизбрать путь
    поэт. p. spiritum Hдышать
    suspirium alte p. Pl или p. spiritūs (gemĭtūs) alto de corde Oтяжело вздыхать (стонать)
    6) бросаться, устремляться, нападать
    p. aliquem aliquā re L, H, O etc. — стараться ударить кого-л., запустить в кого-л. чем-л. (p. caput alicujus C, O; p. aliquem armīs VP)
    p. aliquem bello V — идти войной на кого-л. (начать с кем-л. войну)
    lege aliquis petĭtur C — закон направлен против кого-л.
    se peti putabant L — они думали, что враждебные действия направлены против них
    p. aliquem fraude V, L — стараться обмануть кого-л.
    8) направляться, отправляться (castra Nep; Dyrrhachium C; Lacedaemona classe O)
    p. aliquem Lcn — следовать за кем-л.
    9) лететь, взлетать ( caelum pennis O); изливаться, хлынуть ( campum petit amnis V); возвышаться, вздыматься, устремляться (mons petit astra O; flamma petit altum O или supera C)
    10) подходить, приближаться (aliquem Pl, C etc.)
    aliquem p. dextrā V — протягивать кому-л. правую руку
    aliquem amplexu p. Oобнимать кого-л

    Латинско-русский словарь > peto

  • 9 peto

    ere, третье спряжение просить

    Латинско-русский медицинско-фармацевтический словарь > peto

  • 10 peto

    I.
    to ask for, beg, request, demand / to sue for.
    II.
    to make for, go to, seek, strive after.

    Latin-English dictionary of medieval > peto

  • 11 peto

    , petivi, petitum, petere 3 (c. acc.)
      1) стремиться, добиваться, домогаться;
      2) просить, требовать;
      3) получать;
      4) искать;
      5) нападать на кого-н.

    Dictionary Latin-Russian new > peto

  • 12 com - petō (conp-)

        com - petō (conp-) —, —, ere,    to coincide with, happen at the same time: tempora cum exitu Othonis, Ta.—To be adequate, be suitable, be fit: ad arma capienda, L.: neque oculis neque auribus, Ta.

    Latin-English dictionary > com - petō (conp-)

  • 13 ex-petō

        ex-petō īvī, ītus, īre,    to seek after, strive for aim at, demand, ask: me: auxilium, T.: expetita conloquia, Cs.: unum ab omnibus ad id bellum inperatorem expeti: poenas ob bellum, L.: mortem pro vitā civium, meet eagerly: vitam, to attempt one's life: ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti, at his request: Amor, qui me expetit urere, H.: virum cognoscere, O.: mare medium terrae locum expetens, tending towards: alcui amicus ut essem, Ta.—To desire, long for, wish: quem quisque odit, periisse expetit: gloriam virtute augeri: hoc scire expeto, T.: vincere.—To fall, be visited: ut in eum expetant clades belli, L.

    Latin-English dictionary > ex-petō

  • 14 re-petō

        re-petō īvī, ītus, ēre,    to fall upon again, attack anew, strike again: regem repetitum ad terram adfixit, after repeated attacks, L.: repetita per ilia ferrum, O.: ad Nolam armis repetendam, L.—To seek again, return to, revisit: fratresque virumque, O.: Hispanā Penatīs ab orā, H.: viam, quā venisset, retrace, L.: domum, H.: Africam, L.: praesaepia, V.: quid enim repetiimus (sc. patriam)? L.—To seek again, demand anew: Gallum a Verticone, qui litteras deferat, Cs.: repetitumque, duobus uti mandaretur imperium, the demand was made again, L.—To seek again, demand back, retake, demand in compensation, claim: pro illā quidquam abs te preti, T.: abs te sestertium miliens ex lege: quae erepta sunt: obsides, Cs.: si forte suas repetitum venerit plumas, H.: Politorium rursus bello repetitum, was retaken, L.: eam, quam patri suo spoponderim, dignitatem: pro eo (beneficio) gratiam, L.: parentum poenas a filiis: ne mors quidem in repetendā libertate fugienda, in the effort to recover: per occasionem libertatem, L.: beneficia ab nullo, S.—In phrases, with res, in war or at law, to demand restitution, require satisfaction: fetialīs mittendi ad res repetendas, L.: bellum rebus repetitis indictum, i. e. for reprisals. —With pecuniam: pecuniam repetere, to sue for the recovery of money: lex de pecuniis repetundis, concerning extortion: pecuniarum repetundarum reus, of extortion, S.: alqm repetundis postulare (sc. pecuniis), sue for extortion, Ta.—To fetch back, bring again, retake, recall: Repudiatus repetor, I was rejected, and am recalled, T.: ad haec (impedimenta) repetenda, Cs.: alii (elephanti) deinde repetiti ac traiecti sunt, were brought and passed over, L.—To take hold of again, undertake anew, enter upon again, recommence, resume, renew, repeat: praetermissa repetimus, incohata persequimur: eadem vetera consilia: Hoc opus, H.: repetitum Mulciber aevum Poscit, O.: auspicia de integro, L.: repetita suis percussit pectora palmis, i. e. again and again, O.: longo Vellera mollibat tractu, by drawing out repeatedly, O.: haec decies repetita placebit, H.—In discourse, to draw, deduce, derive, go back to, seek, trace: populum a stirpe: repetere populi originem: usque a Corace nescio quo: narratio, si non ab ultimo repetetur: res remotas ex litterarum monumentis: tam alte repetita oratio: primā repetens ab origine, V.: longius: repetitis atque enumeratis diebus, reckoned backwards, Cs.—To think over, trace in thought, call to mind, recall, recollect: mearum praecepta litterarum: supra repetere ac paucis instituta maiorum disserere, S.: noctem, O.: te animo repetentem exempla tuorum, V.: memoriā vetera: memoriam ex annalibus, L.

    Latin-English dictionary > re-petō

  • 15 adpeto

    1.
    ap-pĕto ( adp-, Lachm., Baiter, Weissenb., Halm; app-, Ritschl, Kayser), īvi or ii, ītum, 3, v. a. and n. (class.; in poetry rare); act., to strive after a thing, to try to get, to grasp after (syn.: adfecto, nitor in aliquid).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    solem manibus adpetere,

    Cic. Div. 1, 23, 46; so id. ib. 2, 41:

    placentam,

    Plin. 7, 53, 54, § 183; so, adpetere manum osculis, to seize upon the hand with kisses, i. e. in order to kiss it, Plin. 11, 45, 103, § 250;

    hence, appeti, of old men whose hands one seizes and kisses: haec enim ipsa sunt honorabilia, salutari, adpeti, decedi, adsurgi, etc.,

    Cic. Sen. 18, 63; hence (like accedere), to go or come somewhere, to approach, arrive at:

    urbem,

    Suet. Caes. 42.— Of things without life: mare terram adpetens, pressing or rushing on, Cic. N. D. 2, 39, 100:

    crescebat interim urbs, munitionibus alia atque alia adpetendo loca,

    by continually advancing farther, Liv. 1, 8:

    Thule, quam hactenus nix et hiems adpetebat,

    only snow and frost had approached, Tac. Agr. 10.—
    B.
    Esp., to attack, to fall or seize upon, assault, assail (syn.:

    peto, adgredior, adorior, invado): lapidibus appetere,

    Cic. Dom. 5, 13:

    ferro atque insidiis,

    id. Rosc. Am. 11, 30; id. Planc. 29 fin.:

    umerum gladio,

    Caes. B. C. 2, 35; Liv. 7, 26:

    aquila aquaticas aves adpetit,

    Plin. 10, 3, 3, § 9:

    morsu,

    Tac. H. 4, 42; Dig. 38, 2, 14; 48, 5, 27 al.— Trop.:

    ignominiis omnibus appetitis,

    Cic. Quint. 31:

    me amor appetit,

    Plaut. Cist. 2, 1, 8:

    (uxor) falsā suspitione appetitur,

    Vulg. Num. 5, 14.—
    C.
    Trop., [p. 142] to strive after earnestly, to desire eagerly, to long for (syn.: peto, cupio, expeto; opp. declino, aspernor; v. infra): aliut in dies magis adpetitur, * Lucr. 5, 1279:

    ut bona naturā adpetimus, sic a malis naturā declinamus,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13; cf. id. N. D. 3, 13, 33:

    idem non modo non recusem, sed appetam etiam atque deposcam,

    id. Phil. 3, 14:

    inimicitias potentium appetere,

    id. Mil. 36; so id. Rosc. Am. 18; id. Verr. 2, 5, 2; id. Agr. 2, 23:

    alterum esse adpetendum, alterum aspernandum,

    id. Fin. 1, 9, 31 al.:

    amicitiam,

    Caes. B. G. 1, 40:

    adulescentium familiaritates,

    Sall. C. 14, 5:

    hereditates,

    Suet. Aug. 60:

    divitias,

    Vulg. Sap. 8, 5; ib. 1 Tim. 6, 10:

    nihil ornamentorum,

    Suet. Vesp. 12 al.:

    alienum,

    Phaedr. 1, 4, 1:

    nec abnuendum imperium nec adpetendum,

    Sen. Thyest. 472 et saep.—Also of food, to have an appetite for (cf. appetitio, II. B.):

    appetitur vilis oliva,

    Mart. 9, 27:

    pisciculos minutos, caseum,

    Suet. Aug. 76.—Constr. with inf. as object:

    ut adpetat animus agere semper aliquid,

    Cic. Fin. 5, 20, 55; Stat. Th. 1, 234; Pall. 10, 13, 2.—
    II.
    Neutr., to draw on or nigh, to approach, be at hand (only of time and things having relation to it;

    syn.: venio, advenio, adpropinquo, adsum): cum appetit meridies,

    Plaut. Most. 3, 1, 116:

    dies adpetebat,

    Caes. B. G. 6, 35:

    nox jam adpetebat,

    Liv. 8, 38; so id. 5, 44; 10, 42:

    tempus anni,

    id. 34, 13; so id. 22, 1; 29, 10 al.:

    lux,

    Tac. A. 4, 51 al.:

    partitudo cui appetit,

    Plaut. Aul. 1, 1, 36:

    consularia comitia adpetebant,

    Liv. 41, 28:

    adpetit finis,

    Sen. Cons. ad Marc. 23 fin. — Hence, appĕtens ( adp-), entis, P. a. (acc. to II.); pr. striving passionately after something; hence,
    A.
    In gen., desirous of, eager for; constr. with gen.:

    appetens gloriae atque avidus laudis,

    Cic. Imp. Pomp. 3:

    nihil est adpetentius similium sui,

    id. Lael. 14, 50:

    studiosissimi adpetentissimique honestatis,

    id. Tusc. 2, 24, 58; so Sall. C. 5, 4; id. J. 7, 1; Plin. 31, 6, 36, § 69:

    turbidi et negotiorum adpetentes,

    Tac. A. 14, 57; id. H. 1, 49; 3, 39; 4, 6; 4, 83; Gell. 16, 3.—
    B.
    Esp., eager for money (cf. abundans), avaricious:

    homo non cupidus neque appetens,

    Cic. Agr. 2, 8:

    grati animi, non appetentis, non avidi signa,

    id. de Or. 2, 43, 182.— Adv.: appĕtenter ( adp-), eagerly, in a grasping spirit or manner:

    ne cupide quid agerent, ne adpetenter,

    Cic. Off. 1, 10, 33; App. M. 7, p. 192, 40 Elm.— Comp. and sup. not used.
    2.
    appĕto ( adp-), ōnis, m. [1. appeto], he that strives eagerly for a thing, Laber. ap. Non. p. 74, 8 (Com. Rel. p. 251 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > adpeto

  • 16 appeto

    1.
    ap-pĕto ( adp-, Lachm., Baiter, Weissenb., Halm; app-, Ritschl, Kayser), īvi or ii, ītum, 3, v. a. and n. (class.; in poetry rare); act., to strive after a thing, to try to get, to grasp after (syn.: adfecto, nitor in aliquid).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    solem manibus adpetere,

    Cic. Div. 1, 23, 46; so id. ib. 2, 41:

    placentam,

    Plin. 7, 53, 54, § 183; so, adpetere manum osculis, to seize upon the hand with kisses, i. e. in order to kiss it, Plin. 11, 45, 103, § 250;

    hence, appeti, of old men whose hands one seizes and kisses: haec enim ipsa sunt honorabilia, salutari, adpeti, decedi, adsurgi, etc.,

    Cic. Sen. 18, 63; hence (like accedere), to go or come somewhere, to approach, arrive at:

    urbem,

    Suet. Caes. 42.— Of things without life: mare terram adpetens, pressing or rushing on, Cic. N. D. 2, 39, 100:

    crescebat interim urbs, munitionibus alia atque alia adpetendo loca,

    by continually advancing farther, Liv. 1, 8:

    Thule, quam hactenus nix et hiems adpetebat,

    only snow and frost had approached, Tac. Agr. 10.—
    B.
    Esp., to attack, to fall or seize upon, assault, assail (syn.:

    peto, adgredior, adorior, invado): lapidibus appetere,

    Cic. Dom. 5, 13:

    ferro atque insidiis,

    id. Rosc. Am. 11, 30; id. Planc. 29 fin.:

    umerum gladio,

    Caes. B. C. 2, 35; Liv. 7, 26:

    aquila aquaticas aves adpetit,

    Plin. 10, 3, 3, § 9:

    morsu,

    Tac. H. 4, 42; Dig. 38, 2, 14; 48, 5, 27 al.— Trop.:

    ignominiis omnibus appetitis,

    Cic. Quint. 31:

    me amor appetit,

    Plaut. Cist. 2, 1, 8:

    (uxor) falsā suspitione appetitur,

    Vulg. Num. 5, 14.—
    C.
    Trop., [p. 142] to strive after earnestly, to desire eagerly, to long for (syn.: peto, cupio, expeto; opp. declino, aspernor; v. infra): aliut in dies magis adpetitur, * Lucr. 5, 1279:

    ut bona naturā adpetimus, sic a malis naturā declinamus,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13; cf. id. N. D. 3, 13, 33:

    idem non modo non recusem, sed appetam etiam atque deposcam,

    id. Phil. 3, 14:

    inimicitias potentium appetere,

    id. Mil. 36; so id. Rosc. Am. 18; id. Verr. 2, 5, 2; id. Agr. 2, 23:

    alterum esse adpetendum, alterum aspernandum,

    id. Fin. 1, 9, 31 al.:

    amicitiam,

    Caes. B. G. 1, 40:

    adulescentium familiaritates,

    Sall. C. 14, 5:

    hereditates,

    Suet. Aug. 60:

    divitias,

    Vulg. Sap. 8, 5; ib. 1 Tim. 6, 10:

    nihil ornamentorum,

    Suet. Vesp. 12 al.:

    alienum,

    Phaedr. 1, 4, 1:

    nec abnuendum imperium nec adpetendum,

    Sen. Thyest. 472 et saep.—Also of food, to have an appetite for (cf. appetitio, II. B.):

    appetitur vilis oliva,

    Mart. 9, 27:

    pisciculos minutos, caseum,

    Suet. Aug. 76.—Constr. with inf. as object:

    ut adpetat animus agere semper aliquid,

    Cic. Fin. 5, 20, 55; Stat. Th. 1, 234; Pall. 10, 13, 2.—
    II.
    Neutr., to draw on or nigh, to approach, be at hand (only of time and things having relation to it;

    syn.: venio, advenio, adpropinquo, adsum): cum appetit meridies,

    Plaut. Most. 3, 1, 116:

    dies adpetebat,

    Caes. B. G. 6, 35:

    nox jam adpetebat,

    Liv. 8, 38; so id. 5, 44; 10, 42:

    tempus anni,

    id. 34, 13; so id. 22, 1; 29, 10 al.:

    lux,

    Tac. A. 4, 51 al.:

    partitudo cui appetit,

    Plaut. Aul. 1, 1, 36:

    consularia comitia adpetebant,

    Liv. 41, 28:

    adpetit finis,

    Sen. Cons. ad Marc. 23 fin. — Hence, appĕtens ( adp-), entis, P. a. (acc. to II.); pr. striving passionately after something; hence,
    A.
    In gen., desirous of, eager for; constr. with gen.:

    appetens gloriae atque avidus laudis,

    Cic. Imp. Pomp. 3:

    nihil est adpetentius similium sui,

    id. Lael. 14, 50:

    studiosissimi adpetentissimique honestatis,

    id. Tusc. 2, 24, 58; so Sall. C. 5, 4; id. J. 7, 1; Plin. 31, 6, 36, § 69:

    turbidi et negotiorum adpetentes,

    Tac. A. 14, 57; id. H. 1, 49; 3, 39; 4, 6; 4, 83; Gell. 16, 3.—
    B.
    Esp., eager for money (cf. abundans), avaricious:

    homo non cupidus neque appetens,

    Cic. Agr. 2, 8:

    grati animi, non appetentis, non avidi signa,

    id. de Or. 2, 43, 182.— Adv.: appĕtenter ( adp-), eagerly, in a grasping spirit or manner:

    ne cupide quid agerent, ne adpetenter,

    Cic. Off. 1, 10, 33; App. M. 7, p. 192, 40 Elm.— Comp. and sup. not used.
    2.
    appĕto ( adp-), ōnis, m. [1. appeto], he that strives eagerly for a thing, Laber. ap. Non. p. 74, 8 (Com. Rel. p. 251 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > appeto

  • 17 quaeso

    quaeso, īvi or ĭi, 3, v. a. [old form of quaero; root kis-; Sanscr. cish-, to hunt out].
    I.
    To seek, to seek to obtain any thing (ante-class.):

    quaeso, ut significat idem, quod rogo, ita quaesere ponitur ab antiquis pro quaerere,

    Fest. p. 258 Müll.: nautisque mari quaesentibus vitam, Enn. ap. Fest. l. l: quaese adveniente morbo nunc medicum tibi, Plaut. ap. Non. 44, 30. —
    II.
    To beg, pray, beseech, entreat (class.; mostly in first pers. sing.; syn.: rogo, oro, obsecro, peto, precor).
    (α).
    With ut: Mars pater, te precor quaesoque, uti sies volens propitius mihi, etc., an ancient formula of prayer in Cato, R. R. 141, 2:

    aliquem ut redeat,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 1:

    te, Juppiter, quaeso, Amphitruoni ut semper iratus sies,

    id. Am. 3, 2, 52; id. Rud. 4, 7, 30; id. Trin. 1, 2, 52:

    deos, ut,

    Ter. Ad. 2, 4, 11; Naev. ap. Donat. ad Ter. Ad. 4, 1, 5:

    peto quaesoque, ut, etc.,

    Cic. Fam. 5, 4, 2:

    quaeso, ut eum diem memoriae mandetis,

    id. Quint. 6, 24:

    a te quaeso et peto, ut, etc.,

    id. Fam. 3, 2, 1:

    quaeso a vobis, ut, in hac causā, etc.,

    id. Arch. 2, 3:

    quaeso, hercle, ut liceat,

    Ter. Eun. 3, 2, 13; Caecil. ap. Non. 154, 13; 515, 1:

    quaeso obtestorque, ne,

    Cic. Red. in Sen. 1, 1; Liv. 10, 13:

    id uti permittatis, quaesumus,

    id. 28, 39:

    precor quaesoque, ne, etc.,

    id. 23, 9, 2. —
    (β).
    With simple subj.:

    P. Decium quaeso mecum consulem faciatis,

    Liv. 10, 13.—
    (γ).
    Absol. (thrown parenthetically into the sentence): quaeso, quaesumus, I (or we) pray, beg, beseech; freq. as a mere intensive expression, prithee:

    quaeso, quotiens dicendumst tibi?

    Plaut. Most. 4, 2, 33:

    ubinam est, quaeso?

    Ter. Heaut. 3, 1, 21:

    bona verba, quaeso,

    id. And. 1, 2, 33:

    tu, quaeso, crebro ad me scribe,

    Cic. Att. 7, 10, 10:

    nunc eadem illa, quaeso, audite,

    id. Verr. 2, 4, 46, § 102:

    ipsum decretum, quaeso, cognoscite,

    id. Rosc. Am. 9, 25; id. Att. 7, 1, 2; 12, 29, 1; 12, 30, 2; 12, 35, 2;

    12, 44, 3: hoc, quaeso, judices, diligenter attendite,

    id. Quint. 9, 2, 56; id. Mil. 9, 23; id. Att. 15, 8, 2:

    quid, quaeso, interest inter unum et plures, si, etc.,

    id. Rep. 1, 39, 61:

    quamobrem aggredere, quaesumus, etc.,

    id. Leg. 1, 2, 6: quaeso, etiamne tu has ineptias, I beseech you, for Heaven ' s sake, id. Fam. 3, 7, 5. —
    (δ).
    With acc. of object sought:

    non divom pacem votis adit ac prece quaesit,

    Lucr. 5, 1229.

    Lewis & Short latin dictionary > quaeso

  • 18 venia

    vĕnĭa, ae, f. [akin to veneror, q. v.], complaisance, indulgence, kindness, obliging disposition or conduct, mercy, grace, favor (class.; cf. indulgentia), most usual in the phrase veniam dare, to grant a favor, be favorable, to comply, consent.
    I.
    In gen.: Jane, Juppiter, Mars pater, etc.... vos precor, veneror, veniam peto feroque uti populo Romano Quiritium vim victoriamque prosperetis, an old formula of prayer in Liv. 8, 9, 7:

    ab Jove Opt. Max. ceterisque dis pacem ac veniam peto precorque ab iis, ut, etc.,

    Cic. Rab. Perd. 2, 5:

    quaeso a vobis, ut in hac causā mihi detis hanc veniam, ut, etc.,

    id. Arch. 2, 3; cf.:

    precor hanc veniam supplici des, ut, etc.,

    Liv. 30, 12, 14:

    dabis hanc veniam, mi frater, ut, etc.,

    Cic. de Or. 1, 6, 23:

    Caesar tibi petenti veniam non dedit,

    id. Q. Fr. 3, 1, 11:

    datur haec venia antiquitati, ut miscendo humana divinis, primordia urbium augustiora faciat, Liv. prooem. § 7: mi gnate, da veniam hanc mihi: reduc illam,

    Ter. Hec. 4, 2, 29:

    extremam hanc oro veniam, miserere sororis,

    Verg. A. 4, 435:

    datur petentibus venia,

    Caes. B. G. 7, 15:

    veniam petenti dedit,

    Hirt. B. G. 8, 48; Cic. Att. 5, 21, 12:

    veniam quoque a deis spei alicujus audacioris petimus, in sinum spuendo,

    Plin. 28, 4, 7, § 35:

    veniam mihi quam gravate pater dedit de Chrysalo!

    Plaut. Bacch. 3, 6, 3:

    cum data esset venia ejus diei,

    when indulgence had been granted for that day, Liv. 26, 17, 12:

    nobile illud nepenthes oblivionem tristitiae veniamque afferens,

    a complaisant, mild disposition, Plin. 25, 2, 5, § 12.—
    B.
    Permission to do any thing, esp. In phrases: veniam petere (poscere) and veniam dare;

    veniā petitā puerum ad canendum ante tibicinem cum statuisset,

    Liv. 7, 2, 9:

    petere veniam legatis mittendis,

    id. 33, 11, 3:

    veniam dicendi ante alios exposcere,

    Tac. A. 12, 5:

    datā veniā seducit filiam ac nutricem,

    Liv. 3, 48, 5; cf.

    the context: qui censerent, dandam ceteris veniam talium conjugiorum,

    Suet. Claud. 26.—
    C.
    Bonā veniā or cum bonā veniā.
    1.
    With audire, kindly, with favor, without prejudice:

    bonā veniā me audies,

    Cic. N. D. 1, 21, 59; cf.:

    vos oro atque obsecro, judices, ut attente bonāque cum veniā verba mea audiatis,

    id. Rosc. Am. 4, 9:

    cum bonā veniā se auditurum,

    Liv. 29, 1, 7:

    cum bonā veniā, quaeso, audiatis id quod invitus dico,

    id. 29, 17, 6.—
    2.
    With verbs of saying (mostly parenthet.), by your good leave, with your permission, without offence, etc.:

    nisi vero (bonā veniā hujus optimi viri dixerim) tu, etc.,

    Cic. de Or 1, 57, 242:

    bonā hoc tuā veniā dixerim,

    id. Div 1, 15, 25:

    atqui, frater, bonā tuā veniā dixerim ista sententia maxime fallit imperitos,

    id. Leg. 3, 15, 34:

    bonā veniā vestrā liceat, etc., Liv 6, 40, 10: primum abs te hoc bonā veniā peto... mihi ut respondeas,

    Ter. Phorm. 2, 3, 31:

    oravit etiam bonā veniā Quirites, ne quis, etc.,

    Liv. 7, 41, 3.—Rarely veniā alone:

    neminem ex his, quos eduxeram mecum (veniā sit dicto) ibi amisi,

    Plin. Ep. 5, 6, 46.—
    II.
    In partic., forbearance in view of any wrong that has been done, forgiveness, pardon, remission:

    venia est poenae meritae remissio,

    Sen. Clem. 2, 7:

    errati veniam impetrare,

    Cic. Lig. 1, 1:

    pacem veniamque impetrare a victoribus,

    Liv. 37, 45, 7:

    veniam et impunitatem dare,

    Cic. Phil. 8, 11, 32; cf.:

    cui non apud senatum... maximorum scelerum venia ulla ad ignoscendum duci possit,

    id. Pis. 41, 98; id. Part. Or. 37, 131:

    cui errato nulla venia, recte facto exigua laus proponitur,

    id. Agr. 2, 2, 5:

    cede deae, veniamque tuis, temeraria, dictis Supplice voce roga,

    Ov. M. 6, 32; Hor. S. 1, 3, 75; id. Ep. 2, 1, 78: aliquem veniā donare [p. 1969] in praeteritum, Suet. Dom. 9:

    veniā dignus,

    Quint. 1, 5, 11; cf.:

    legere cum veniā,

    id. 10, 1, 72.

    Lewis & Short latin dictionary > venia

  • 19 appeto [1]

    1. ap-peto (ad-peto), īvī u. iī, ītum, ere, nach etw. hinlangen, I) im allg., nach etw. greifen, 1) eig.: solem manibus, Cic.: mammam, Cic.: placentam, Plin.: dextram osculis, (mit Küssen, d.i.) um sie zu küssen, nach der Hand greifen, Plin.: appeti (senes), das man ihre Hand küsse, Cic. – 2) übtr., nach etw. begehren, trachten, Verlangen haben od. tragen, zu jmd. od. etw. Neigung haben od. tragen, jmd. od. etw. suchen, sich an jmd. anzuschließen suchen (Ggstz. declinare, aspernari, fugere, refugere, recusare, reformidare), alqm, Liv.: alqm praesertim, Cic.: regnum, Cic.: societatem alcis, Sall.: alienos agros cupidissime, Cic.: amicitiam populi Rom. cupidissime, Caes.: maxume adulescentium familiaritates, Sall.: artes scaenicas studiosissime, Suet.: mortem timore (aus F.), Suet.: amariores cibos, gern essen, Vopisc.: caseum bubulum manu pressum maxime, am liebsten essen, Suet. – m. folg. Infin., ut appetat animus aliquid agere semper, Cic. de fin. 5, 55: u. so Stat. Theb. 1, 235 u. (m. Infin. Praes. Pass.) Pallad. 10, 13, 2. – II) insbes.: A) nach einem Orte hinstreben, -hingehen, ihn aufsuchen, sich nach ihm hinziehen, Europam, Cic.: v. lebl. Subjj.: mare terram appetens, sich herandrängend, Cic.: crescebat interim urbs, munitionibus alia atque alia appetendo loca, immer mehr Raum, Gebiet einnehmend, Liv. – B) feindlich losgehen auf usw., angreifen, anfallen, bedrohen, alqm lapidibus, Cic.: umerum gladio, Caes.: morsu Pisonis caput, den P. in den K. beißen, Tac.: gladio cercivem alcis, hauen nach usw., Curt.: alis os oculosque hostis rostro et unguibus (v. Raben), Liv.: oculos potissimum, hacken nach usw. (v. Vögeln), Plin.: missilibus appeti, beschossen werden, Curt.: filii vita infestata, saepe ferro atque insidiis appetita, Cic.: alqm iudicio, ICt. – übtr., amor me appetit, Plaut.: fata Veios appetebant, bedrohten V., brachen über V. herein, Liv.: ignominiis omnibus appetitus, Cic. – C) zur Unzucht zu verführen suchen, alqm, Sulp. Sev. chron. 1, 11, 4: feminam, ibid. 2, 1, 5: reginam, ibid. 2, 13, 8. – D) herannahen, sich nähern, herankommen, von der Zeit u. von zeitlichen Ereignissen, iam appetit meridies, Plaut.: dies appetebat septimus, quem constituerat, Caes.: tempus comitiorum appetebat, Liv.: cum lux appeteret, gegen Tagesanbruch, Caes.: iam lux appetebat, Curt.: appetente iam luce, Tac.: ubi nox appetit, Liv.: postquam et nox appetebat, Curt.: fatum appetebat, Curt.: m. Dat. (wem?), propinqua partitudo quoi appetit, Plaut. aul. 75.

    lateinisch-deutsches > appeto [1]

  • 20 impes

    im-pes, petis, m. (in u. peto, wie praepes v. prae u. peto) = impetus, I) das schnelle, heftige Andrängen, der Andrang, Anlauf, der Ungestüm, Sturm, capere impetis auctum, Lucr.: magno impete, Laev. fr.: impete vasto ferri, Ov.: in iuvenes certo impete ferri, Ov.: trudunt (venti) res ante ruuntque impetibus crebris, Lucr. 1, 293: Pannoniis nunc impete retrudentibus, nunc concitantibus, Itin. Alex. 24 (60). – II) das Sichhinerstrecken, die Strecke, Weite, Länge, Tiefe, Lucr. 4, 414; 5, 910; 6, 340. – / Nom. aufgestellt von Prisc. 6, 55 ohne Beleg, sonst nur im Genet. u. Abl. sing. u. im Abl. plur. gebr.

    lateinisch-deutsches > impes

См. также в других словарях:

  • Peto — Saltar a navegación, búsqueda Peto Escudo …   Wikipedia Español

  • PETO — – Die junge Alternative Partei­vorsitzende Laura Töpfer [1] Stell­vertretende Vorsitzende …   Deutsch Wikipedia

  • Peto — may refer to:People with the surname Peto: *Samuel Morton Peto (1809 ndash;1889), English General contractor *John F. Peto (1854 ndash;1907), American painter *Harold Peto (1854 ndash;1933), English architect and garden designer *Sir Basil Peto,… …   Wikipedia

  • Peto — ist der Familienname folgender Personen: John Frederick Peto (1854−1907), US amerikanischer Maler Richard Peto (* 1943), britischer Epidemiologe und Statistiker Samuel Morton Peto (1809−1889), englischer Eisenbahnbau Unternehmer William Peto… …   Deutsch Wikipedia

  • PETO — Die junge Alternative Présentation Président Laura Töpfer[1] Fondation 1998 Siège Monheim am Rhein, Alte Schulstraße 32, Raum 182 Vice président …   Wikipédia en Français

  • peto — sustantivo masculino 1. Prenda de vestir con una parte que va sobre el pecho o pieza de ella que lo cubre: el peto del delantal, el peto del babero. Llevo una falda con peto. El uniforme de las niñas es un peto. 2. Área: historia Armadura o parte …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • peto — (Del it. petto, pecho, y este del lat. pectus, pecho). 1. m. Armadura del pecho. 2. Prenda suelta o parte de una prenda de vestir que cubre el pecho. 3. Prenda de vestir con peto, especialmente el pantalón. 4. Parte opuesta a la pala y en el otro …   Diccionario de la lengua española

  • peto — / peto/ s.m. [lat. pĕdĭtum, der. di pedĕre emettere peti, scoreggiare ]. (fisiol.) [emissione, anche fragorosa, di gas intestinali attraverso l orifizio anale] ▶◀ (med.) flato, (med.) flatulenza, Ⓖ (region.) loffa, Ⓖ (volg.) scoreggia, ventosità …   Enciclopedia Italiana

  • Peto —   [ piːtəʊ], John Frederick, amerikanischer Maler, * Philadelphia (Pa.) 21. 5. 1854, ✝ Island Heights (N. J.) 23. 11. 1907; schuf wie sein Lehrer W. M. Harnett v. a. Stillleben in Trompe l Œil Manier (»Armeleute Laden«, 1885; Boston, Museum of… …   Universal-Lexikon

  • -peto — {{hw}}{{ peto}}{{/hw}} secondo elemento: in parole composte indica movimento, tendenza verso qlco.: centripeto; CONTR. fugo …   Enciclopedia di italiano

  • peto — |ê| adj. 1. Que é vesgo ou estrábico. 2. Maçador, impertinente. • s. m. 3.  [Ornitologia] Gênero de aves trepadoras da família dos picídeos, também chamado pica pau. 4. Bico, tabaco. 5.  [Portugal: Trás os Montes] Machadinha nas costas do podão.… …   Dicionário da Língua Portuguesa

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»