Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

perceptiō

  • 1 perceptio

    perceptĭo, ōnis, f. [st2]1 [-] récolte. [st2]2 [-] notion, perception, connaissance.
    * * *
    perceptĭo, ōnis, f. [st2]1 [-] récolte. [st2]2 [-] notion, perception, connaissance.
    * * *
        Perceptio, Verbale. Cic. Recueil, Recueillement, Perception, Reception.
    \
        Perceptio animi. Cic. Congnoissance et intelligence, Quand l'esprit comprend quelque chose.

    Dictionarium latinogallicum > perceptio

  • 2 perceptio

    perceptĭo, ōnis, f. [percipio], a taking, receiving; a gathering in, collecting.
    I.
    Lit., Ambros. in Luc. 4, 15:

    frugum fruetuumque reliquorum,

    Cic. Off. 2, 3, 12:

    fructuum,

    Col. 1, 3, 2.—
    II.
    Trop., perception, comprehension (cf.:

    notio, cognitio): animi perceptiones,

    notions, ideas, Cic. Ac. 2, 7, 22: cognitio aut perceptio, aut si verbum e verbo volumus comprehensio, quam katalêpsin illi vocant, id. ib. 2, 6, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > perceptio

  • 3 perceptio

    perceptio, ōnis, f. (percipio), das Empfangen, Ansichnehmen, I) eig.: a) die Empfangnahme, Ambros. in Luc. 4. § 15: frumentaria, Capit. Anton. phil. 7, 8. – b) das Einsammeln, frugum, fructuum, Cic. u. Colum.: maximorum fructuum matura perc. (bildl.), Nazar. pan. – II) übtr., das geistige Auffassen, Erfassen, Begreifen, die Erkenntnis, der Begriff, p. tua, Cornif. rhet.: cognitio aut p., Cic.: veritatis, Augustin. – Plur., perceptiones animi, Cic.

    lateinisch-deutsches > perceptio

  • 4 perceptio

    perceptio, ōnis, f. (percipio), das Empfangen, Ansichnehmen, I) eig.: a) die Empfangnahme, Ambros. in Luc. 4. § 15: frumentaria, Capit. Anton. phil. 7, 8. – b) das Einsammeln, frugum, fructuum, Cic. u. Colum.: maximorum fructuum matura perc. (bildl.), Nazar. pan. – II) übtr., das geistige Auffassen, Erfassen, Begreifen, die Erkenntnis, der Begriff, p. tua, Cornif. rhet.: cognitio aut p., Cic.: veritatis, Augustin. – Plur., perceptiones animi, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > perceptio

  • 5 perceptiō

        perceptiō ōnis, f    [per+CAP-], a taking, receiving, gathering in, collecting: frugum.—Fig., perception, comprehension: animi perceptiones, notions.

    Latin-English dictionary > perceptiō

  • 6 perceptio

    ōnis f. [ percipio ]
    1) получение, собирание, сбор (frugum C; fruc tuum Col)
    2) понимание, постижение ( veritatis Aug); познавание (cognitio aut p. C); восприятие, представление, понятие ( animi perceptiones C)

    Латинско-русский словарь > perceptio

  • 7 perceptio

    см. Percipere

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > perceptio

  • 8 percipere

    1) схватывать, задерживать, percip. fugitivos (1. 1 § 8 D. 11, 4). 2) доставать, получать, приобретать: percip. fructum s. fructus, собирать плоды;

    Perceptio fructuum, отделение плодов известным лицом с целью овладеть ими для себя или для другого. Perceptione приобретает собственность плодов б) узуфруктуарий (§ 36 I. 2, 1); в) наниматель (1. 62 § 8 D. 47, 2); г) антихретический залогоприниматель (1. 8 D. 20, 2. § 36 I. 2, 1. 1. 78 D. 6, 1. 1. 12 § 5 D. 7, 1. 1. 13 D. 7, 4. 1. 25 § 1. 2 D. 22, 1);

    percip. fructus, извлекать выгоду, пользу (1. 77 § 31. D. 31. 1. 9 D. 33. 7. 1, 18 pr. D. 34, 9. 1. 15 § 3 D. 35, 2. 1. 58 § 2 D. 36, 1. 1. 9 § 1 D. 39, 5); и perceptio fructus s. fructuum, право на плоды (1. 9 § 1 cit. 1. 66 D. 23, 3);

    perceptio ususftuctus, право полного пользования (1. 27 § 11 D. 48, 5);

    percip. usuras, брать проценты (1. 19 § 4 D. 3, 5. 1. 15 § 1 D. 24, 1. 1. 7 § 6 D. 26, 7. 1. 58 § 2 D. 36, 1. 1. 26 § 1 D. 36, 2);

    reditus (1. 32 § 2 D. 26, 7. 1. 21 § 5 D. 33, 1. 1. 17 D. 33, 2. 1. 2 eod. 1. 1 § 15 D. 33, 4. 1. 58 § 5 D. 36, 1);

    alimenta, cibaria, vestiaria (1. 4 pr. 1. 12. 20 pr. D. 34, 1);

    legatum (1. 17 eod. 1. 41 D. 38, 2. 1. 17 § 31 D. 31. § 20 eod. 1. 22 pr. D. 13, 7);

    suum percepisse (1. 36 D. 46, 1);

    perceptio обозн. тк. получение денег, плата, удовлетворение (1. 36 cit. 1. 46 D. 2, 14. 1. 3. 4 D. 9, 3. 1. 32 pr. D. 15, 1. 1. 7 § 4 D. 27, 6. 1. 15 § 2 D. 43, 24); иногда доход (1. 17 C. Th. 7, 4. 1. 10 § 5 C. Th. 14, 4).

    3) понимать (1. 2 § 43 D. 1, 2).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > percipere

  • 9 fructus

    [st1]1 [-] fructus, a, um: anc. part. passé de fruor. [st1]2 [-] fructŭs, ūs, m. [fruor]:    - arch.: gén. fructi, Cato. Agr. 4; Ter. Ad. 870 et fructuis, Varr, Men. 295, 530; R. 1, 2, 29, cf. Gell. 4, 16. a - droit de percevoir et utiliser les fruits d'une chose dont la propriété reste à un autre, servitude d'usufruit.    - sum χρήσει μὲν tuus, κτήσει δὲ Attici nostri; ergo fructus est tuus, mancipium illius, Cic. Fam. 7, 29, 1: je suis à toi au titre de l'usage, à notre Atticus au titre de la possession; donc tu as l'usufruit, lui, la propriété.    - cf. Cic. Fin. 1, 12; Dig. 7, 8, 14.    - cf. usus fructus. b - ce dont on jouit, produit, rapport, profit, bénéfice, revenu.    - praediorum fructus, Cic. Cat. 2, 18: revenus des propriétés.    - pecuniae fructibus alere exercitum, Cic. Off. 1, 25: entretenir une armée avec ses revenus.    - cum fructibus superiorum temporum, Caes. BG. 6, 19, 2: avec les revenus des années précédentes.    - aurum ex metallorum fructu coacervatum, Liv. 45, 40, 2: or accumulé avec le produit des mines.    - publicos fructus agitare, Tac. An. 4, 6: exploiter les revenus publics.    - fructui esse alicui: être de rapport pour qqn.    - fuerat ei magno fructui mare, Liv. 34, 36, 3: il avait tiré de grands profits de la mer.    - cf. Cic. Pomp. 16; Fam. 10, 5, 2.    - fructum ferre alicui, Cic. Agr. 2, 83: donner un revenu à qqn, rapporter à qqn.    - Asia multos annos vobis fructum non tulit, Cic. Agr. 2, 30, 83: L'Asie est restée plusieurs années sans rien nous rapporter.    - vacca a bima aut trima fructum ferre incipit, Varr.: la vache commence à produire à deux ou trois ans. c - fruits des arbres et de la terre, productions.    - frugum fructuumque reliquorum perceptio, Cic. Off. 2, 12: la récolte des grains et des autres productions de la terre.    - fructus demetere, percipere Cic. CM 70: moissonner, recueillir les fruits. d - au fig. fruit, utilité, avantage, résultat, effet, récompense.    - fructus vestri in me amoris, Cic. Pis. 31: la récompense qui consiste dans votre affection pour moi.    - cf. Cic. Arch. 23 ; Mur. 40.    - fructus diligentiae, Cic. Br. 222: la récompense du zèle.    - cf. Cic. Sull. 1 ; Pis. 57.    - fructus ou fructum ex aliqua referre, capere, consequi, percipere: recueillir de qqch des avantages, des bénéfices, une récompense.    - cf. Cic. Planc. 92; Rep. 1, 7; Pomp. 2; Arch. 23. e - jouissance, plaisir, charme, douceur.    - animi mei fructus, Cic.: le bonheur de ma vie.    - expleri vitae fructibus, Lucr.: se rassasier des plaisirs de la vie.    - fructum oculis (au dat.) ex ejus casu capere, Nep.: repaître leurs yeux de son malheur.    - extremus tam longi fructus amoris, Luc. 5: les dernières douceurs d'un amour si constant.    - voir pendulus.
    * * *
    [st1]1 [-] fructus, a, um: anc. part. passé de fruor. [st1]2 [-] fructŭs, ūs, m. [fruor]:    - arch.: gén. fructi, Cato. Agr. 4; Ter. Ad. 870 et fructuis, Varr, Men. 295, 530; R. 1, 2, 29, cf. Gell. 4, 16. a - droit de percevoir et utiliser les fruits d'une chose dont la propriété reste à un autre, servitude d'usufruit.    - sum χρήσει μὲν tuus, κτήσει δὲ Attici nostri; ergo fructus est tuus, mancipium illius, Cic. Fam. 7, 29, 1: je suis à toi au titre de l'usage, à notre Atticus au titre de la possession; donc tu as l'usufruit, lui, la propriété.    - cf. Cic. Fin. 1, 12; Dig. 7, 8, 14.    - cf. usus fructus. b - ce dont on jouit, produit, rapport, profit, bénéfice, revenu.    - praediorum fructus, Cic. Cat. 2, 18: revenus des propriétés.    - pecuniae fructibus alere exercitum, Cic. Off. 1, 25: entretenir une armée avec ses revenus.    - cum fructibus superiorum temporum, Caes. BG. 6, 19, 2: avec les revenus des années précédentes.    - aurum ex metallorum fructu coacervatum, Liv. 45, 40, 2: or accumulé avec le produit des mines.    - publicos fructus agitare, Tac. An. 4, 6: exploiter les revenus publics.    - fructui esse alicui: être de rapport pour qqn.    - fuerat ei magno fructui mare, Liv. 34, 36, 3: il avait tiré de grands profits de la mer.    - cf. Cic. Pomp. 16; Fam. 10, 5, 2.    - fructum ferre alicui, Cic. Agr. 2, 83: donner un revenu à qqn, rapporter à qqn.    - Asia multos annos vobis fructum non tulit, Cic. Agr. 2, 30, 83: L'Asie est restée plusieurs années sans rien nous rapporter.    - vacca a bima aut trima fructum ferre incipit, Varr.: la vache commence à produire à deux ou trois ans. c - fruits des arbres et de la terre, productions.    - frugum fructuumque reliquorum perceptio, Cic. Off. 2, 12: la récolte des grains et des autres productions de la terre.    - fructus demetere, percipere Cic. CM 70: moissonner, recueillir les fruits. d - au fig. fruit, utilité, avantage, résultat, effet, récompense.    - fructus vestri in me amoris, Cic. Pis. 31: la récompense qui consiste dans votre affection pour moi.    - cf. Cic. Arch. 23 ; Mur. 40.    - fructus diligentiae, Cic. Br. 222: la récompense du zèle.    - cf. Cic. Sull. 1 ; Pis. 57.    - fructus ou fructum ex aliqua referre, capere, consequi, percipere: recueillir de qqch des avantages, des bénéfices, une récompense.    - cf. Cic. Planc. 92; Rep. 1, 7; Pomp. 2; Arch. 23. e - jouissance, plaisir, charme, douceur.    - animi mei fructus, Cic.: le bonheur de ma vie.    - expleri vitae fructibus, Lucr.: se rassasier des plaisirs de la vie.    - fructum oculis (au dat.) ex ejus casu capere, Nep.: repaître leurs yeux de son malheur.    - extremus tam longi fructus amoris, Luc. 5: les dernières douceurs d'un amour si constant.    - voir pendulus.
    * * *
        Fructus, huius fructus, vel fructuis et fructi, datiuo fructui, m. g. a fruendo dicitur. Varro et Donatus. Fruict.
    \
        Breuis. Lucret. Petit, De petite duree.
    \
        Fructus. Terent. Prouffit.
    \
        In illis fructus est. Terent. Il y a du prouffit.
    \
        Fructus. Vlpian. Usufruict.
    \
        Alere suis fructibus exercitum. Cic. De son revenu.
    \
        Fructum capere ex aliquo. Cic. Recevoir prouffit.
    \
        Terra exculta, fructus creat. Quintil. Produit.
    \
        Edunt nullum fructum ex se sine hominum cultu oues. Cic. Ne font aucun prouffit, Ne produisent aucun fruict.
    \
        Ferre fructum ex aliquo. Pollio Ciceroni. Remporter, Recevoir.

    Dictionarium latinogallicum > fructus

  • 10 notio

    notĭo, ōnis, f. (syn.: cognitio, perceptio, notitia) [st2]1 [-] action d'apprendre, action d'apprendre à connaître, action de prendre connaissance. [st2]2 [-] action de connaître, connaissance; notion, conception, idée (acquise ou innée). [st2]3 [-] sens, signification, valeur (d'un mot). [st2]4 [-] examen, enquête judiciaire, juridiction, droit de connaître d'une affaire, connaissance d'une cause, compétence. [st2]5 [-] décision du censeur, flétrissure, blâme.    - quid tibi hanc aditiost (= aditio est)? Plaut. Truc. 2, 7, 62: pourquoi cherches-tu à la connaître?    - intellegentiae nostrae vis et notio, Cic.: les ressources et la portée de notre intelligence.
    * * *
    notĭo, ōnis, f. (syn.: cognitio, perceptio, notitia) [st2]1 [-] action d'apprendre, action d'apprendre à connaître, action de prendre connaissance. [st2]2 [-] action de connaître, connaissance; notion, conception, idée (acquise ou innée). [st2]3 [-] sens, signification, valeur (d'un mot). [st2]4 [-] examen, enquête judiciaire, juridiction, droit de connaître d'une affaire, connaissance d'une cause, compétence. [st2]5 [-] décision du censeur, flétrissure, blâme.    - quid tibi hanc aditiost (= aditio est)? Plaut. Truc. 2, 7, 62: pourquoi cherches-tu à la connaître?    - intellegentiae nostrae vis et notio, Cic.: les ressources et la portée de notre intelligence.
    * * *
        Notio, Verbale. Plin. Congnoissance.
    \
        Habere notionem alicuius rei. Cic. En avoir la congnoissance.
    \
        Notio. Tacit. Congnoissance de cause, Quand un juge prend la congnoissance d'une matiere.

    Dictionarium latinogallicum > notio

  • 11 perceptor

    воспринимающий, усваивающий (p. sapientiae Aug)

    Латинско-русский словарь > perceptor

  • 12 comprehensio

    comprehēnsio (zsgzg. comprēnsio, Frontin. aqu. 77 Buech.), ōnis, f. (comprehendo), I) das Zusammenfassen, als Übersetzung von συλλαβή, Charis. 11, 12. – u. fakultativ, consequentium rerum cum primis coniunctio et c., die Fähigkeit (das Vermögen), das Vorhergehende mit dem Folgenden zu verbinden u. zusammenzufassen, Cic. de nat. deor. 2, 147. – II) das Befassen, Begreifen, A) eig.: a) übh.: ingressus, cursus, sessio, comprehensio, Anfassen, Cic. de nat. deor. 1, 94. – b) das feindliche Ergreifen, Festnehmen, das Arretieren, sontium, Cic. Phil. 2, 18: comprehensione capieris, Vulg. Ierem. 34, 3. – B) übtr.: 1) die Umschließung, als rhet. t.t. = περίοδος, die periodische Abschließung der Rede, dah. die Periode, der Satz, Schluß (s. Quint. 9, 4, 124), universa c. et species orationis, Cic.: spiritu verborum comprehensio terminatur, Cic.: diligens finitionis comprehensio, Quint.: certa quaedam sententiae comprehensio, Quint.: ut comprehensio numerose et apte cadat, Cic.: verba comprehensione devincire, Cic. Vgl. Jahn Cic. Brut. 34 u. Cic. or. 149. – 2) das Erfassen mit dem Geiste, als philos. t.t. = κατάληψις, das Begreifen, der Begriff (vgl. Cic. Acad. 2, 145), certissima rerum c., Sen.: non potest ulla incerti esse c., Sen.: perceptio et c. tollitur, Cic.: complecti omnia unā comprehensione, Cic. – Plur., cogitationes comprehensionesque rerum, Cic. de fin. 3, 49.

    lateinisch-deutsches > comprehensio

  • 13 conservatio

    cōnservātio, ōnis, f. (conservo), die Bewahrung, a) konkr. Ggstde., die Bewahrung vor dem Untergange, Verderben, α) leb. Wesen, die Erhaltung am Leben, die Rettung, Marii, Val. Max. 2, 10, 6. – β) lebl. Ggstde., die Aufbewahrung, frugum ceterorumque fructuum perceptio et c., Cic. de off. 2, 13. – b) abstr. Ggstde., die Erhaltung im Bestehen, Aufrechterhaltung, Beibehaltung, fernere Beobachtung, officiorum, Cic.: accurata c. suorum (des Seinigen), Cornif. rhet.: bonorum adeptio, conservatio (Ggstz. malorum liberatio, Quint. – c. naturae, Cic.: aequabilitatis, Cic.: decoris, Cic.: illa est ευταξία, in qua intellegitur ordinis conservatio, Cic.

    lateinisch-deutsches > conservatio

  • 14 comprehensio

    comprehensĭo, ōnis, f. [st2]1 [-] action de saisir ensemble. [st2]2 [-] action de s'emparer, arrestation. [st2]3 [-] action d'embrasser (par la pensée), compréhension. [st2]4 [-] action de comprendre, conception. [st2]5 [-] enchaînement (dans le style). [st2]6 [-] période (t. de rhét.). [st2]7 [-] syllabe.
    * * *
    comprehensĭo, ōnis, f. [st2]1 [-] action de saisir ensemble. [st2]2 [-] action de s'emparer, arrestation. [st2]3 [-] action d'embrasser (par la pensée), compréhension. [st2]4 [-] action de comprendre, conception. [st2]5 [-] enchaînement (dans le style). [st2]6 [-] période (t. de rhét.). [st2]7 [-] syllabe.
    * * *
        Comprehensio facta sensibus. Cic. Congnoissance, Apprehension.
    \
        Perceptio et comprehensio. Cic. Intelligence.
    \
        Comprehensio. Cic. La descouverte de quelques gens qui ont commis quelque malefice.

    Dictionarium latinogallicum > comprehensio

  • 15 comprehensio

    comprehēnsio (zsgzg. comprēnsio, Frontin. aqu. 77 Buech.), ōnis, f. (comprehendo), I) das Zusammenfassen, als Übersetzung von συλλαβή, Charis. 11, 12. – u. fakultativ, consequentium rerum cum primis coniunctio et c., die Fähigkeit (das Vermögen), das Vorhergehende mit dem Folgenden zu verbinden u. zusammenzufassen, Cic. de nat. deor. 2, 147. – II) das Befassen, Begreifen, A) eig.: a) übh.: ingressus, cursus, sessio, comprehensio, Anfassen, Cic. de nat. deor. 1, 94. – b) das feindliche Ergreifen, Festnehmen, das Arretieren, sontium, Cic. Phil. 2, 18: comprehensione capieris, Vulg. Ierem. 34, 3. – B) übtr.: 1) die Umschließung, als rhet. t.t. = περίοδος, die periodische Abschließung der Rede, dah. die Periode, der Satz, Schluß (s. Quint. 9, 4, 124), universa c. et species orationis, Cic.: spiritu verborum comprehensio terminatur, Cic.: diligens finitionis comprehensio, Quint.: certa quaedam sententiae comprehensio, Quint.: ut comprehensio numerose et apte cadat, Cic.: verba comprehensione devincire, Cic. Vgl. Jahn Cic. Brut. 34 u. Cic. or. 149. – 2) das Erfassen mit dem Geiste, als philos. t.t. = κατάληψις, das Begreifen, der Begriff (vgl. Cic. Acad. 2, 145), certissima rerum c., Sen.: non potest ulla incerti esse c., Sen.: perceptio et c. tollitur, Cic.: complecti omnia unā comprehensione, Cic. – Plur., cogitationes comprehensionesque
    ————
    rerum, Cic. de fin. 3, 49.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > comprehensio

  • 16 conservatio

    cōnservātio, ōnis, f. (conservo), die Bewahrung, a) konkr. Ggstde., die Bewahrung vor dem Untergange, Verderben, α) leb. Wesen, die Erhaltung am Leben, die Rettung, Marii, Val. Max. 2, 10, 6. – β) lebl. Ggstde., die Aufbewahrung, frugum ceterorumque fructuum perceptio et c., Cic. de off. 2, 13. – b) abstr. Ggstde., die Erhaltung im Bestehen, Aufrechterhaltung, Beibehaltung, fernere Beobachtung, officiorum, Cic.: accurata c. suorum (des Seinigen), Cornif. rhet.: bonorum adeptio, conservatio (Ggstz. malorum liberatio, Quint. – c. naturae, Cic.: aequabilitatis, Cic.: decoris, Cic.: illa est ευταξία, in qua intellegitur ordinis conservatio, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > conservatio

  • 17 (frūx)

        (frūx) frūgis, f    [1 FVG-], fruit, produce, pulse, legumes (no nom sing.): tosta, O.: ilex Multā fruge pecus iuvet, H.: terra feta frugibus: fruges serimus: frugum perceptio: inventis frugibus: Lentiscus Ter fruges fundens: (gens) dulcedine frugum capta, L.: salsae fruges (i. e. mola salsa), V.: medicatae, magic herbs, V.—Fig., result, success, value: industriae: se ad frugem bonam recepisse, i. e. reformed: expertia frugis (sc. poëmata), worthless, H.: permodestus ac bonae frugi, i. e. of real merit ; see also frugi.

    Latin-English dictionary > (frūx)

  • 18 fructus

    1.
    fructus, a, um, Part., from fruor.
    2.
    fructus, ūs (archaic gen. sing. fructuis, Varr. ap. Non. 492, 14; id. R. R. 1, 2, 19; cf. Gell. 4, 16:

    fructi,

    Cato, R. R. 4; Ter. Ad. 5, 4, 16; Turp. ap. Non. 491, 7), m. [fruor], an enjoying, enjoyment.
    I.
    In abstracto.
    A.
    Lit. (perh. only ante- and post-class.): Ol. Mea est haec. St. Scio; sed meus fructus est prior, i. e. use and enjoyment, for ususfructus (q. v. under usus), Plaut. Cas. 4, 4, 16; Dig. 7, 8, 14.—
    B.
    Trop. (class. but rare):

    hoc tam singulare vestrum beneficium ad animi mei fructum atque laetitiam duco esse permagnum,

    for my mental enjoyment, Cic. Agr. 2, 2, 5: qui propter odium fructum oculis (dat.) ex ejus casu capere vellent, to feast their eyes on, Nep. Eum. 11 (cf.:

    spectatumne huc, ut rem fruendam oculis, sociorum caedes venimus?

    Liv. 22, 14, 4).—Far more freq.,
    II.
    Transf., concr., the enjoyment that proceeds from a thing, proceeds, produce, product, fruit, profit, income (very freq. and class.; in sing. and plur.; cf.: fruges, fetus, frumentum).
    A.
    Lit.: quod earum rerum videa tur ei levis fructus, exiguus usus, incertus dominatus, etc., Cic. Rep. 1, 17; cf.:

    pecudes partim esse ad usum hominum, partim ad fructum, partim ad vescendum procreatas,

    id. Leg. 1, 8, 25; Varr. R. R. 1, 37, 4; cf.

    also ususfructus, under usus: frugum fructuumque reliquorum perceptio,

    Cic. Off. 2, 3, 12:

    fructum ex aliqua re percipere or capere,

    id. ib. 2, 4, 14:

    quoniam fructum arbitror esse fundi eum, qui ex eo satus nascitur utilis ad aliquam rem, etc.,

    Varr. R. R. 1, 23, 1:

    ruri si recte habitaveris, fructi plus capies,

    Cato, R. R. 4, 2; cf.:

    in quos sumptus abeunt fructus praediorum?

    Cic. Att. 11, 2, 2:

    praediorum,

    id. Cat. 2, 8, 18:

    arbusta vineaeque et consita omnia magis amoenis quam necessariis fructibus,

    fruits, Liv. 22, 15, 2:

    (vacca) a bima aut trima fructum ferre incipit,

    Varr. R. R. 2, 1, 13:

    gallinarum fructus erant ova et pulli,

    id. ib. 3, 3, 6:

    quae (oves) neque ali neque ullum fructum edere ex se sine cultu hominum possent,

    Cic. N. D. 2, 63, 158:

    non serendis, non percipiendis, non condendis fructibus,

    id. de Sen. 7, 24; cf.:

    ver ostendit futuros fructus: reliqua tempora demetendis fructibus et percipiendis accommodata sunt,

    id. ib. 19, 70:

    comportare et condere fructus,

    id. Agr. 2, 32 fin.:

    apibus fructum restituo suum,

    Phaedr. 3, 13, 15:

    in fructibus arborum,

    Quint. 8, 5, 26:

    fructum ferre,

    id. 8, 3, 10:

    graves fructu vites,

    id. 8, 3, 8: Heracleotae et Bragyletae, qui item debent, aut pecuniam solvant aut fructibus suis satisfaciant, satisfy him with their proceeds, Cic Fam. 13, 56, 2:

    Asia multos annos vobis fructum Mithridatico bello non tulit,

    id. Agr. 2, 30, 83; cf. id. ib. 2, 29, 81:

    M. Crassus negabat ullam satis magnam pecuniam esse ei... cujus fructibus exercitum alere non posset,

    i. e. revenue, income, id. Off. 1, 8, 25:

    aurum ex fructu metallorum coacervatum,

    Liv. 45, 40, 2:

    in tantas brevi creverant opes, seu maritimis seu terrestribus fructibus,

    id. 21, 7, 3; cf.:

    fuerat ei magno fructui mare,

    id. 34, 36, 3:

    qua re saepe totius anni fructus uno rumore periculi amittitur,

    Cic. de Imp. Pomp. 6, 15:

    an partus ancillae in fructu sit habendus,

    id. Fin. 1, 4, 12:

    putatisne vos illis rebus frui posse nisi eos, qui vobis fructui (al. fructuosi) sunt, conservaveritis,

    id. de Imp. Pomp. 6, 16.—
    B.
    Trop., fruit, consequence, effect, result, return, reward, success:

    ego fructus ex re publica non laetos et uberes, sed magna acerbitate permixtos tuli,

    Cic. Planc. 38, 92; cf.:

    fructum pietatis suae ex aliquo ferre,

    id. Sest. 31, 68:

    ex otio fructus capere,

    id. Rep. 1, 4; cf.:

    ex accusatione Aquilii diligentiae fructum ceperat,

    id. Brut. 62, 222:

    alicujus amoris et judicii,

    id. Pis. 14, 31:

    honeste acta superior aetas fructus auctoritatis capit ipsa extremos,

    id. de Sen. 18, 62:

    modestiae fructum aliquem percipere,

    id. Sull. 1, 1:

    gloria est fructus verae virtutis honestissimus,

    id. Pis. 24, 57:

    laboris,

    Quint. 6 praef. §

    2: studiorum,

    id. 8 praef. § 26; 10, 3, 2; 10, 7, 1; cf.

    also: ex re decerpere fructus (with plus mali haurire),

    Hor. S. 1, 2, 79:

    divitiarum fructus in copia est,

    the enjoyment derived from riches, Cic. Par. 6, 2, 47:

    vestrum beneficium, ad animi mei fructum atque laetitiam permagnum,

    id. Agr. 2, 5:

    Theophrastus talium sumptuum facultatem fructum divitiarum putat. Mihi autem ille fructus liberalitatis, multo et major videtur et certior,

    id. Off. 2, 16, 56:

    pecuniae fructus maximus,

    id. ib. 2, 18, 64:

    animi fructus, qui in te videndo est,

    id. Fam. 15, 14, 3:

    vitae fructus,

    id. Cat. 3, 12, 28; id. Mur. 23, 47; cf.:

    omnem fructum vitae superioris perdidissent,

    id. Div. 2, 9, 24:

    quin spe posteritatis fructuque ducatur,

    id. Rab. Perd. 10, 29:

    voluptatum,

    id. Lael. 23, 87:

    jucunditatis,

    id. Mur. 19, 40:

    graviore sono tibi Musa loquetur Nostra, dabunt cum maturos mihi tempora fructus,

    Verg. Cul. 9.

    Lewis & Short latin dictionary > fructus

  • 19 frugis

    frux, frūgis, and more freq. in plur. frūges, um (also in nom. sing. frugis:

    frugi rectus est natura frux, at secundum consuetudinem dicimus, ut haec avis, haec ovis, sic haec frugis,

    Varr. L. L. 9, § 76 dub.), f. [from the root FRUG; v. fruor], fruits of the earth (that may be enjoyed), produce of the fields, pulse, legumes (whereas fructus denotes chiefly tree-fruit, and frumentum halm-fruit, grain), sometimes also, in gen., for fruits (grain, tree-fruit, etc.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Plur.:

    terra feta frugibus et vario leguminum genere,

    Cic. N. D. 2, 62, 156:

    fruges terrae,

    id. Div. 1, 51, 116; id. de Sen. 2, 5; cf.:

    nos fruges serimus, nos arbores,

    id. N. D. 2, 60, 152:

    ubertas frugum et fructuum,

    id. ib. 3, 36, 86:

    frugum fructuumque reliquorum perceptio,

    id. Off. 2, 3, 12:

    oleam frugesve ferre,

    id. Rep. 3, 9:

    neque foliis, neque oleo neque frumento neque frugibus usurum,

    Dig. 7, 8, 12; cf. ib. 50, 16, 77: arbores frondescere... segetes largiri fruges, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 28, 69 (Trag. v. 195 Vahl.): ut cum fruges [p. 787] Cererem appellamus, vinum autem Liberum, Cic. N. D. 2, 23, 60; cf. Lucr. 2, 656:

    inventis frugibus,

    Cic. Or. 9, 31:

    fruges in ea terra (Sicilia) primum repertas esse arbitrantur,

    id. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    cultus agrorum perceptioque frugum,

    id. Rep. 2, 14: lentiscus triplici solita grandescere fetu, Ter fruges fundens, Cic. poët. Div. 1, 9, 15: arboreae, Cornif. ap. Serv. Verg. G. 1, 55:

    roburneae,

    Col. 9, 1, 5:

    (Gallorum gens) dulcedine frugum maximeque vini capta,

    Liv. 5, 33, 2 al. — Poet.:

    salsae fruges = mola salsa,

    the sacrificial roasted barley-meal mixed with salt, Verg. A. 2, 133; 12, 173:

    medicatae,

    magic herbs, id. ib. 6, 420.—
    (β).
    Sing.: si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.; cf. ib. v. 318):

    spicea frux, Aus. Monos. de Cibis, 4: (mensae) exstructae dapibus nec tostae frugis egentes,

    Ov. M. 11, 121:

    ut non omnem frugem neque arborem in omni agro reperire possis,

    Cic. Rosc. Am. 27, 75:

    fundit frugem spici ordine structam,

    id. de Sen. 15, 51:

    quercus et ilex multa fruge pecus juvet,

    Hor. Ep. 1, 16, 10:

    sit bona librorum et provisae frugis in annum Copia,

    id. ib. 1, 18, 109.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., like fructus, result, success, value (rare but class.):

    quae virtutis maturitas et quantae fruges industriae sint futurae,

    Cic. Cael. 31, 76:

    illae sunt animi fruges,

    Auct. Aetn. 273:

    generare atque ad frugem aliquam perducere,

    to some maturity, Quint. 6, 2, 3; cf.:

    illud ingeniorum velut praecox genus non temere umquam pervenit ad frugem,

    id. 1, 3, 3:

    jam ego et ipsa frugem tuam periclitabor,

    maturity of mind, ability, App. M. 6, p. 177, 13:

    hominem nihili, neque rei neque frugis bonae,

    Gell. 6, 11, 2; cf. B. 1. b infra. — Poet.: centuriae seniorum agitant expertia frugis, rail at what is crude, worthless (= poëmata nimis jocosa), Hor. A. P. 341: cultor enim juvenum purgatas inseris aures Fruge Cleanthea, with Cleanthian fruit, i. e. doctrine, Pers. 5, 64:

    herus si tuus volet facere frugem, meum herum perdet,

    i. e. to act with advantage, Plaut. Poen. 4, 2, 70.—
    B.
    In partic., of moral character.
    1.
    frugi (a dat. form, fit for food; frugi aptus, serviceable, chrêsimos, chrêstos; hence, transf.), as adj. indecl., useful, fit, proper, worthy, honest, discreet, virtuous, temperate, frugal (class.; for comp. and sup. the words frugalior and frugalissimus were used;

    v. frugalis): frugi hominem dici non multum habet laudis in rege,

    Cic. Deiot. 9, 26; cf. id. Tusc. 3, 8, 16 sq.:

    qui (L. Piso) tanta virtute atque integritate fuit, ut... solus Frugi nominaretur. Quem cum in contionem Gracchus vocari juberet et viator quaereret, quem Pisonem, quod erant plures: Cogis me, inquit, dicere inimicum meum frugi,

    id. Font. 13, 29; cf.:

    loquitur ut Frugi ille Piso,

    id. Fin. 2, 28, 90:

    homines plane frugi ac sobrii,

    id. Verr. 2, 3, 27, § 67:

    ego praeter alios meum virum fui rata Siccum, frugi, continentem (opp. madidum, nihili, incontinentem),

    Plaut. As. 5, 2, 7:

    hominis frugi et temperantis functus officium,

    Ter. Heaut. 3, 3, 19:

    parcius hic vivit: frugi dicatur,

    Hor. S. 1, 3, 49:

    Antonius frugi factus est,

    Cic. Phil. 2, 28, 69:

    (Penelope) tam frugi tamque pudica,

    Hor. S. 2, 5, 77:

    sum bonus et frugi,

    id. Ep. 1, 16, 49:

    quo sane populus numerabilis, utpote parvus, Et frugi castusque verecundusque coibat,

    id. A. P. 207:

    servus frugi atque integer,

    Cic. Clu. 16, 47:

    Davus, amicum mancipium domino et frugi,

    Hor. S. 2, 7, 3:

    liberti probi et frugi,

    Plin. Pan. 88, 2:

    quae (lena) frugi esse vult,

    useful, serviceable, Plaut. As. 1, 3, 23; Ter. Eun. 3, 5, 59.—
    (β).
    Strengthened by the attributive bonae:

    is probus est, quem paenitet, quam probus sit et frugi bonae: Qui ipsus sibi satis placet, nec probus est nec frugi bonae,

    Plaut. Trin. 2, 2, 39 and 40; id. As. 3, 3, 12; id. Poen. 4, 2, 23:

    (Fabius Luscus) satis acutus et permodestus ac bonae frugi,

    Cic. Att. 4, 8, 3.—
    b.
    Of inanim. and abstr. things: frugi severaque vita, honest, virtuous, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 4:

    victus luxuriosus, an frugi, an sordidus, quaeritur,

    frugal, temperate, Quint. 5, 10, 27; cf.:

    atrium frugi nec tamen sordidum,

    Plin. Ep. 2, 17, 4:

    cena,

    id. ib. 3, 1, 4; Juv. 3, 167:

    jentacula,

    Mart. 13, 31, 1.—
    * 2.
    Frux = homo frugi, worthy, honest: dictum factumque facit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 318 Vahl.). —
    3.
    Ad frugem or ad bonam frugem, in vulg. lang. (to turn or bring one's self) to moral worth, excellence, virtue:

    equidem multos vidi et in hac civitate, qui totam adolescentiam voluptatibus dedissent, emersisse aliquando et se ad frugem bonam, ut dicitur, recepisse gravesque homines atque illustres fuisse,

    have reformed, Cic. Cael. 12, 28:

    multa ad bonam frugem ducentia in eo libro scripta sunt,

    Gell. 13, 27, 2:

    quin tu adolescentem, quem esse corruptum vides, restituis? quin ad frugem corrigis?

    Plaut. Trin. 1, 2, 81; cf. id. Bacch. 4, 10, 10:

    certum'st ad frugem applicare animum,

    id. Trin. 2, 1, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > frugis

  • 20 frux

    frux, frūgis, and more freq. in plur. frūges, um (also in nom. sing. frugis:

    frugi rectus est natura frux, at secundum consuetudinem dicimus, ut haec avis, haec ovis, sic haec frugis,

    Varr. L. L. 9, § 76 dub.), f. [from the root FRUG; v. fruor], fruits of the earth (that may be enjoyed), produce of the fields, pulse, legumes (whereas fructus denotes chiefly tree-fruit, and frumentum halm-fruit, grain), sometimes also, in gen., for fruits (grain, tree-fruit, etc.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Plur.:

    terra feta frugibus et vario leguminum genere,

    Cic. N. D. 2, 62, 156:

    fruges terrae,

    id. Div. 1, 51, 116; id. de Sen. 2, 5; cf.:

    nos fruges serimus, nos arbores,

    id. N. D. 2, 60, 152:

    ubertas frugum et fructuum,

    id. ib. 3, 36, 86:

    frugum fructuumque reliquorum perceptio,

    id. Off. 2, 3, 12:

    oleam frugesve ferre,

    id. Rep. 3, 9:

    neque foliis, neque oleo neque frumento neque frugibus usurum,

    Dig. 7, 8, 12; cf. ib. 50, 16, 77: arbores frondescere... segetes largiri fruges, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 28, 69 (Trag. v. 195 Vahl.): ut cum fruges [p. 787] Cererem appellamus, vinum autem Liberum, Cic. N. D. 2, 23, 60; cf. Lucr. 2, 656:

    inventis frugibus,

    Cic. Or. 9, 31:

    fruges in ea terra (Sicilia) primum repertas esse arbitrantur,

    id. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    cultus agrorum perceptioque frugum,

    id. Rep. 2, 14: lentiscus triplici solita grandescere fetu, Ter fruges fundens, Cic. poët. Div. 1, 9, 15: arboreae, Cornif. ap. Serv. Verg. G. 1, 55:

    roburneae,

    Col. 9, 1, 5:

    (Gallorum gens) dulcedine frugum maximeque vini capta,

    Liv. 5, 33, 2 al. — Poet.:

    salsae fruges = mola salsa,

    the sacrificial roasted barley-meal mixed with salt, Verg. A. 2, 133; 12, 173:

    medicatae,

    magic herbs, id. ib. 6, 420.—
    (β).
    Sing.: si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.; cf. ib. v. 318):

    spicea frux, Aus. Monos. de Cibis, 4: (mensae) exstructae dapibus nec tostae frugis egentes,

    Ov. M. 11, 121:

    ut non omnem frugem neque arborem in omni agro reperire possis,

    Cic. Rosc. Am. 27, 75:

    fundit frugem spici ordine structam,

    id. de Sen. 15, 51:

    quercus et ilex multa fruge pecus juvet,

    Hor. Ep. 1, 16, 10:

    sit bona librorum et provisae frugis in annum Copia,

    id. ib. 1, 18, 109.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., like fructus, result, success, value (rare but class.):

    quae virtutis maturitas et quantae fruges industriae sint futurae,

    Cic. Cael. 31, 76:

    illae sunt animi fruges,

    Auct. Aetn. 273:

    generare atque ad frugem aliquam perducere,

    to some maturity, Quint. 6, 2, 3; cf.:

    illud ingeniorum velut praecox genus non temere umquam pervenit ad frugem,

    id. 1, 3, 3:

    jam ego et ipsa frugem tuam periclitabor,

    maturity of mind, ability, App. M. 6, p. 177, 13:

    hominem nihili, neque rei neque frugis bonae,

    Gell. 6, 11, 2; cf. B. 1. b infra. — Poet.: centuriae seniorum agitant expertia frugis, rail at what is crude, worthless (= poëmata nimis jocosa), Hor. A. P. 341: cultor enim juvenum purgatas inseris aures Fruge Cleanthea, with Cleanthian fruit, i. e. doctrine, Pers. 5, 64:

    herus si tuus volet facere frugem, meum herum perdet,

    i. e. to act with advantage, Plaut. Poen. 4, 2, 70.—
    B.
    In partic., of moral character.
    1.
    frugi (a dat. form, fit for food; frugi aptus, serviceable, chrêsimos, chrêstos; hence, transf.), as adj. indecl., useful, fit, proper, worthy, honest, discreet, virtuous, temperate, frugal (class.; for comp. and sup. the words frugalior and frugalissimus were used;

    v. frugalis): frugi hominem dici non multum habet laudis in rege,

    Cic. Deiot. 9, 26; cf. id. Tusc. 3, 8, 16 sq.:

    qui (L. Piso) tanta virtute atque integritate fuit, ut... solus Frugi nominaretur. Quem cum in contionem Gracchus vocari juberet et viator quaereret, quem Pisonem, quod erant plures: Cogis me, inquit, dicere inimicum meum frugi,

    id. Font. 13, 29; cf.:

    loquitur ut Frugi ille Piso,

    id. Fin. 2, 28, 90:

    homines plane frugi ac sobrii,

    id. Verr. 2, 3, 27, § 67:

    ego praeter alios meum virum fui rata Siccum, frugi, continentem (opp. madidum, nihili, incontinentem),

    Plaut. As. 5, 2, 7:

    hominis frugi et temperantis functus officium,

    Ter. Heaut. 3, 3, 19:

    parcius hic vivit: frugi dicatur,

    Hor. S. 1, 3, 49:

    Antonius frugi factus est,

    Cic. Phil. 2, 28, 69:

    (Penelope) tam frugi tamque pudica,

    Hor. S. 2, 5, 77:

    sum bonus et frugi,

    id. Ep. 1, 16, 49:

    quo sane populus numerabilis, utpote parvus, Et frugi castusque verecundusque coibat,

    id. A. P. 207:

    servus frugi atque integer,

    Cic. Clu. 16, 47:

    Davus, amicum mancipium domino et frugi,

    Hor. S. 2, 7, 3:

    liberti probi et frugi,

    Plin. Pan. 88, 2:

    quae (lena) frugi esse vult,

    useful, serviceable, Plaut. As. 1, 3, 23; Ter. Eun. 3, 5, 59.—
    (β).
    Strengthened by the attributive bonae:

    is probus est, quem paenitet, quam probus sit et frugi bonae: Qui ipsus sibi satis placet, nec probus est nec frugi bonae,

    Plaut. Trin. 2, 2, 39 and 40; id. As. 3, 3, 12; id. Poen. 4, 2, 23:

    (Fabius Luscus) satis acutus et permodestus ac bonae frugi,

    Cic. Att. 4, 8, 3.—
    b.
    Of inanim. and abstr. things: frugi severaque vita, honest, virtuous, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 4:

    victus luxuriosus, an frugi, an sordidus, quaeritur,

    frugal, temperate, Quint. 5, 10, 27; cf.:

    atrium frugi nec tamen sordidum,

    Plin. Ep. 2, 17, 4:

    cena,

    id. ib. 3, 1, 4; Juv. 3, 167:

    jentacula,

    Mart. 13, 31, 1.—
    * 2.
    Frux = homo frugi, worthy, honest: dictum factumque facit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 318 Vahl.). —
    3.
    Ad frugem or ad bonam frugem, in vulg. lang. (to turn or bring one's self) to moral worth, excellence, virtue:

    equidem multos vidi et in hac civitate, qui totam adolescentiam voluptatibus dedissent, emersisse aliquando et se ad frugem bonam, ut dicitur, recepisse gravesque homines atque illustres fuisse,

    have reformed, Cic. Cael. 12, 28:

    multa ad bonam frugem ducentia in eo libro scripta sunt,

    Gell. 13, 27, 2:

    quin tu adolescentem, quem esse corruptum vides, restituis? quin ad frugem corrigis?

    Plaut. Trin. 1, 2, 81; cf. id. Bacch. 4, 10, 10:

    certum'st ad frugem applicare animum,

    id. Trin. 2, 1, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > frux

См. также в других словарях:

  • ПЕРЦЕПЦИЯ — (лат. perceptio). 1) прием, собирание, возвышение пошлин. 2) бессознательное восприятие, ощущение, отнесенное к причине, его произведшей (псих. т.). Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н., 1910. ПЕРЦЕПЦИЯ [лат.… …   Словарь иностранных слов русского языка

  • PERCEPTION — Malgré l’intérêt incessant qu’a suscité l’étude de la perception tout au long de l’histoire de la philosophie occidentale et malgré l’énorme contribution, sur ce sujet, de la psychologie depuis l’époque où celle ci a tenté de se définir comme… …   Encyclopédie Universelle

  • percepţie — PERCÉPŢIE, percepţii, s.f. 1. Proces psihic prin care obiectele şi fenomenele din lumea obiectivă care acţionează nemijlocit asupra organelor de simţ sunt reflectate în totalitatea însuşirilor lor, ca un întreg unitar; imagine rezultată în urma… …   Dicționar Român

  • АППЕРЦЕПЦИЯ — (от лат. ad при, perceptio восприятие) осознанное восприятие. Термин введен Г.В. Лейбницем для обозначения схватывания умом своих собственных внутренних состояний; А. противопоставлялась перцепция, понимаемая как внутреннее состояние ума,… …   Философская энциклопедия

  • АППЕРЦЕПЦИЯ — [< лат. ad при + perceptio восприятие] 1) психол. процесс восприятия, наблюдения, познания и освоения новых представлений, связывающий содержание новых ощущений с прежним личным опытом и знаниями; 2) филос. осознание самого себя, рассмотрение… …   Словарь иностранных слов русского языка

  • апперцепция — (от лат. ad к, perceptio восприятие) зависимость восприятия от прошлого опыта, от общего содержания психической деятельности человека и его индивидуальных особенностей. Термин А. предложен немецким философом Г. Лейбницем, трактовавшим ее как… …   Большая психологическая энциклопедия

  • апперцепция — и; ж. [от лат. ad при и perceptio восприятие]. Психол. Зависимость восприятия новых предметов и явлений от предшествующего опыта, психического состояния, знаний и т.п. ◁ Апперцептивный, ая, ое. А ое восприятие. Апперцепционный, ая, ое. А ое… …   Энциклопедический словарь

  • Percepción — (Del lat. perceptio, onis.) ► sustantivo femenino 1 Acción de conocer una cosa mediante los sentidos: ■ hemos estudiado los diversos órganos de la percepción; sufre una alteración de la percepción auditiva. SINÓNIMO sensación 2 Representación… …   Enciclopedia Universal

  • Perzeption — Empfindung; sinnliche Wahrnehmung * * * Per|zep|ti|on 〈f. 20〉 1. 〈Biol.〉 Reiz durch Sinneszellen 2. 〈Philos.〉 sinnl. Wahrnehmung als erste Stufe der Erkenntnis; Ggs Apperzeption [<lat. perceptio „das Empfangen, das Begreifen“; zu percipere „in …   Universal-Lexikon

  • Перцепция — (от лат. perceptio восприятие), процесс непосредственного активного отражения когнитивной сферой человека внешних и внутренних предметов (объектов), ситуаций, событий, явлений и т.п. * * * (лат. perceptio – восприятие) – восприятие (в отличие от… …   Энциклопедический словарь по психологии и педагогике

  • Traditional Ambrosian Rite — This article is about the form of the Ambrosian Rite used before the Vatican II; for an explanation of the history and of the current form of this Rite, see Ambrosian Rite. Traditional Ambrosian Rite is the form of the Ambrosian Rite used before… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»