Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

partitūdo

  • 1 partitudo

    partĭtūdo, ĭnis, f. [pario], a bearing, bringing forth young, parturition (ante-and post-class.):

    propinqua partitudo,

    Plaut. Aul. 1, 1, 36; 2, 3, 9 (both passages cited ap. Non. 217, 28 and 30); Cod. Th. 9, 42, 10; Sulp. Sev. Chron. 1, 9, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > partitudo

  • 2 partitudo

    partitūdo, inis f. [ pario I \]
    рождение, роды Pl, CTh

    Латинско-русский словарь > partitudo

  • 3 partitudo

    partitūdo, inis, f. (pario, ere), das Gebären, Plaut. aul. 75 u. 276. Cod. Theod. 9, 42, 10. Sulp. Sev. chron. 1, 9, 3: appetente partitudinis tempore, Iul. Val. 1, 6 (12).

    lateinisch-deutsches > partitudo

  • 4 partitudo

    partitūdo, inis, f. (pario, ere), das Gebären, Plaut. aul. 75 u. 276. Cod. Theod. 9, 42, 10. Sulp. Sev. chron. 1, 9, 3: appetente partitudinis tempore, Iul. Val. 1, 6 (12).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > partitudo

  • 5 partitudo

    роды: futurae partitudinis testimonia (1. 10 C. Th. 8, 42).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > partitudo

  • 6 partura

    partūra, ae f. Vr = partitudo

    Латинско-русский словарь > partura

  • 7 appeto [1]

    1. ap-peto (ad-peto), īvī u. iī, ītum, ere, nach etw. hinlangen, I) im allg., nach etw. greifen, 1) eig.: solem manibus, Cic.: mammam, Cic.: placentam, Plin.: dextram osculis, (mit Küssen, d.i.) um sie zu küssen, nach der Hand greifen, Plin.: appeti (senes), das man ihre Hand küsse, Cic. – 2) übtr., nach etw. begehren, trachten, Verlangen haben od. tragen, zu jmd. od. etw. Neigung haben od. tragen, jmd. od. etw. suchen, sich an jmd. anzuschließen suchen (Ggstz. declinare, aspernari, fugere, refugere, recusare, reformidare), alqm, Liv.: alqm praesertim, Cic.: regnum, Cic.: societatem alcis, Sall.: alienos agros cupidissime, Cic.: amicitiam populi Rom. cupidissime, Caes.: maxume adulescentium familiaritates, Sall.: artes scaenicas studiosissime, Suet.: mortem timore (aus F.), Suet.: amariores cibos, gern essen, Vopisc.: caseum bubulum manu pressum maxime, am liebsten essen, Suet. – m. folg. Infin., ut appetat animus aliquid agere semper, Cic. de fin. 5, 55: u. so Stat. Theb. 1, 235 u. (m. Infin. Praes. Pass.) Pallad. 10, 13, 2. – II) insbes.: A) nach einem Orte hinstreben, -hingehen, ihn aufsuchen, sich nach ihm hinziehen, Europam, Cic.: v. lebl. Subjj.: mare terram appetens, sich herandrängend, Cic.: crescebat interim urbs, munitionibus alia atque alia appetendo loca, immer mehr Raum, Gebiet einnehmend, Liv. – B) feindlich losgehen auf usw., angreifen, anfallen, bedrohen, alqm lapidibus, Cic.: umerum gladio, Caes.: morsu Pisonis caput, den P. in den K. beißen, Tac.: gladio cercivem alcis, hauen nach usw., Curt.: alis os oculosque hostis rostro et unguibus (v. Raben), Liv.: oculos potissimum, hacken nach usw. (v. Vögeln), Plin.: missilibus appeti, beschossen werden, Curt.: filii vita infestata, saepe ferro atque insidiis appetita, Cic.: alqm iudicio, ICt. – übtr., amor me appetit, Plaut.: fata Veios appetebant, bedrohten V., brachen über V. herein, Liv.: ignominiis omnibus appetitus, Cic. – C) zur Unzucht zu verführen suchen, alqm, Sulp. Sev. chron. 1, 11, 4: feminam, ibid. 2, 1, 5: reginam, ibid. 2, 13, 8. – D) herannahen, sich nähern, herankommen, von der Zeit u. von zeitlichen Ereignissen, iam appetit meridies, Plaut.: dies appetebat septimus, quem constituerat, Caes.: tempus comitiorum appetebat, Liv.: cum lux appeteret, gegen Tagesanbruch, Caes.: iam lux appetebat, Curt.: appetente iam luce, Tac.: ubi nox appetit, Liv.: postquam et nox appetebat, Curt.: fatum appetebat, Curt.: m. Dat. (wem?), propinqua partitudo quoi appetit, Plaut. aul. 75.

    lateinisch-deutsches > appeto [1]

  • 8 assum [1]

    1. as-sum (ad-sum), affuī (adfuī), adesse, u. dazu afforem (adforem) = affutūrus (adfutūrus) essem, affore (adfore) = affutūrum esse, anwesend-, zugegen sein, dasein (Ggstz. abesse), zuw. auch herzukommend dasein = erscheinen, sich einstellen, I) im allg.: a) v. Pers.: α) mit dem Körper, absol., ades u. adesdum, sei da = bleib da, Komik. (s. Spengel Ter. Andr. 29): heri, cum non adessetis, Cic.: omnes, qui aderant, alle Anwesenden, Caes.: cum hostes adessent, anrückten, Liv. – m. Ang. wie? assum praesens praesenti tibi, Plaut.: adest praesens vir singulari virtute, M. Bibulus, Cic.: praesto etiam assum, Acc. fr.: sed ubi est frater? Ch. praesto adest, Ter.: fit enim nescio qui, ut quasi coram adesse videare, cum scribo aliquid ad te, Cic.: ibi tum filius cum illis unā aderat frequens, Ter. – m. Ang. wo? sed hic num quis adest? Plaut.: iam ego inibi adero, Pompon. com. fr.: iam hic adero, gleich bin ich wieder da, Ter.: u. so prius ego tuā opinione hic adero, Plaut.: domi assitis facite, Ter.: assum apud te, genitor, Acc. fr.: apud te assum Sosia idem, Plaut.: mane ad portam adesse, Cic.: in tabernaculo, Plaut.: in foro, Liv.: ante oculos, Verg.: portis (Dat.), Verg.: m. Abl. od. Genet. loc., Amphipoli, Brundisi, Liv.; vgl. Weißenb. Liv. 45, 28, 8. – m. Ang. woher? u. auf welchem Wege? hi ex Africa iam affuturi videntur, Cic.: adsum atque advenio Acheronte vix viā altā atque arduā per speluncas saxis structas, Enn. fr.: Galli per dumos aderant, Verg. – mit Ang. wohin? huc ades, o formose puer, komm hierher, Verg.: quaeritis, quare huc assim, Ov.: primā face cubiculum tuum adero, werde ich in deinem Gemach erscheinen, Apul. met. 2, 10: u. so ibid. 5, 5 in. – β) mit dem Geiste, in der Formel adesse animo od. (v. mehreren) animis, mit dem Geiste zugegen sein, sowohl um gehörig aufzumerken, ades animo, Ter., od. bl. ades, Plaut., gib acht! (s. Brix Plaut. Men. 643): eum non affuisse animo, Cic.: adestote omnes animis, Cic.: adeste aequo animo! schenkt ein geneigtes Gehör! Ter. (s. Spengel Ter. Andr. prol. 24). – als auch um die Geistesgegenwart, den Mut nicht zu verlieren, gefaßt sein, ruhig sein, ades animo et omitte timorem, Scipio, Cic.: quam ob rem adeste animis, iudices, et timorem, si quem habetis, deponite, Cic. – b) v. Lebl., bes. v. körperl., geistigen u. zeitlichen Zuständen u. Verhältnissen, dasein, vorhanden sein, zur Hand sein, zu Gebote stehen, zuw. auch im Anzuge sein, bevorstehen, sich zeigen, frumentum conferri, comportari, adesse dicere, Caes.: largitur in servos, quantum aderat pecuniae, Tac.: ubi vis, dona tibi adsunt a Phaedria, kommen dir, Ter. – tanti aderant vesicae et viscerum (al. torminum) morbi, ut etc., Cic.: etiamsi certa pestis adesset, (se) mansurum potius, quam etc., Sall. – isto bono utare, dum adsit, cum absit, ne requiras, Cic.: corpore nihil nisi praesens et quod adest sentire possumus, Cic.: illis robur aetatis affuerat, Tac.: vim affore verbo crediderat, Verg. – assunt multa eius rei exempla, Quint.: adest ingens seditio, ingens certamen, Liv.: si iam adest vitae meae finis, Curt.: adesse supremam horam, Curt.: vesper adest, Catull.: aderat iudicio dies, Liv.: adesse Romanis ultimum diem, Liv.: nunc adest occasio bene facta cumulare, Plaut.: nunc probrum atque partitudo prope adest, ut fiat palam, Plaut.: aderit tempus od. dies, cum etc., es wird die Zeit kommen, wo usw., Acc. tr. u. Komik. (s. Ribbeck Coroll. ad Tragic. Fragm. p. LVIII sq.): u. so bl. prope adest, cum etc., bald kommt die Zeit, wo usw., Komik. (s. Spengel Ter. Andr. 152).

    II) in bestimmter Absicht dasein, erscheinen, zugegen sein, auf dem Platze sein, bei der Hand sein, nahe sein u. in bestimmter Absicht erscheinen, sich einstellen, a) übh.: α) v. Menschen: primum me ipsum vigilare, adesse, Cic.: ipse dux hostium suis aderat atque eos hortabatur, Caes. – m. Ang. wo? od. wobei? oft zugl. m. Ang. als wer? durch Adjj. od. Substst., Caesar ubique aderat, Vell.: nunc ultro ad cineres et ossa parentis assumus, Verg.: in agmine modo in primis modo in postremis aderat, Sall.: in operibus, in agmine atque ad vigilias multus (fleißig) adesse, Sall.: egomet in agmine, in proelio consultor idem et socius periculi vobiscum adero, Sall.: in eo cornu non Poetelius solus, sed Sulpicius etiam hortator affuerat, Liv. (vgl. suus cuique animus memor ignominiae adhortator aderat, Liv.). – u. (als Feind) m. Angabe gegen wen? adversus hostes, Sall.: in semisomnos barbaros, Tac. – m. Ang. wie gestimmt? durch Adjj., iam omnes feroces aderant, Sall.: Numidae infensi adesse atque instare, Sall.: Masinissa dies noctesque infestus aderat, Liv. – m. Ang. des Zweckes wozu? durch ad m. Akk., nunc ades ad parendum vel ad imperandum potius, stell dich, um Order zu parieren oder vielmehr um Order zu erhalten, Cic.: adsint tempori (zur rechten Zeit) ad metendum, Gell.: adesse ad magnitudinem beneficiorum, zum Empfang so großer Wohltaten gleich bei der Hand sein, Tac. – od. durch Infin., non Teucros delere aderam, Sil. 9, 532. – u. unpers. (vgl. πάρεστί μοι), aderit cognoscere, man wird erkennen können, Avien. progn. 80. – β) v. der Gottheit, adsis placidusque iuves, Verg.: m. Ang. wie? als wer? adsis favens, Verg.: sui sceleris ultores adesse deos, Curt. – m. Ang. wem? durch Dat., origini Romanae, rebus Romanis, sich gnädig zeigen, förderlich sein, unser »sein mit« usw., Liv.: querelis nostris, armis (nostris), unserer Kl., unserer W. sich annehmen, Liv.: si fortuna coeptis affuerit, hold ist, Tac.: fortunam et deos et numen Othonis adesse consiliis, adfore conatibus testabantur, Tac. – b) als Teilnehmer, Zeuge, Zuschauer zugegen sein, erscheinen, einer Sache beiwohnen, an etw. teilnehmen, bei etw. mitwirken, m. Ang. wo? od. wobei? ad suffragium, Cic.: in senatu, Cic.: in hac re, Ter.: in magnis rebus, Nep.: in pariundo, Ter. Andr. 771: durch Dat., comitiis, Cic.: pugnae, Liv.: omnibus periculis, Nep.: colloquio, Lic.: convivio, spectaculo, Suet.: eorum recitationibus, Plin. ep.: cur istuc vadimonio assum? Nov. fr. – absol., is dies, quo me adesse iusserat, Cic.: quasi nusquam adfueris (verst. in pariundo), Tert.: nec adfuisse usque Philippum, Curt.: ut paene liberum sit senatori non adesse, zu kommen und nicht zu kommen, Cic.: ille nec iratos sensit adesse deos, Ov. – u. in der publiz. Formel adesse scribendo senatus consulto od. decreto, bei Abfassung eines Senatsbeschlusses zugegen sein, Cic.: u. bl. adesse scribendo, SC. b. Cic. – c) als Berater, als Beistand einer Pers. od. Sache zur Seite stehen, beistehen, jmds. od. einer Sache sich annehmen (Ggstz. abesse, deesse, s. Oudend. Schol. ad Cic. ep. p. 66), semper absenti Deiotaro, Cic.: alcis rebus, Cic.: intercessioni, Liv.: ego apud consulem deprecator defensorque vobis adero, Liv.: alci (einem Richter od. Fürsten) adesse in consilio, Cic. u. Nep. – So namentl. v. Rechtsbeistande, als Verteidiger, Vertreter erscheinen, sich jmds. od. einer Sache als Vertreter annehmen, jmd. od. eine Sache vertreten, ius qui profitebitur, adsit, Ov.: volo ego adesse hic advocatos nobis in turba hac, Ter.: u. so adesse Quinctio, amicis, Cic.: partibus, Plin. ep.: tali causae, Quint.: ei sententiae, Plin. – m. Ang. wozu? durch ad m. Akk., ad hanc rem, Ter.: ad defendendam causam, Ter.: ad rem agendam, Cael. fr. b. Quint. – m. Ang. wo? durch in m. Abl., in iudicio, Cic.: in foro, Liv. – m. Ang. in welcher Sache? durch in m. Abl., in hac causa, Cic.: u. (bildl.) in sua causa omnium libertati, Liv. – m. Ang. gegen wen? contra Satrium, Cic.: adversus privatum intemperantius, Suet. – d) als Angeklagter od. Ankläger vor Gericht erscheinen, α) als Angeklagter, sich stellen, adesse iuberi, Cic.: Amphipoli (zu A.) adesse iuberi, Liv.: u. alqm Amphipoli adesse iubere, Liv.: adesse ad iudicium, Cic. – β) als Ankläger, adesse in iudicio, Cic. Verr. 4, 113 (vgl. no. c): citatus accusator M. Pacilius nescio quo casu non respondit, non adfuit, Cic. Verr. 2, 98. – / Archaist. Konj. Präs. adsiem, Verg. catal. 5, 6: adsies, Prud. perist. 2, 569: adsiet, Plaut. asin. 415; Pseud. 924 u. 1114. Ter. adelph. 619. Cato r. r. 141, 4: adsient, Corp. inscr. Lat. 1, 198, 32. Ter. Phorm. 313. – arch. Konj. Imperf. adesent = adessent, Corp. inscr. Lat. 1, 196, 6. – arch. Fut. adessint = aderunt, Corp. inscr. Lat. 1, 198, 63. – arch. Perf. arfuerunt = adfuerunt, Corp. inscr. Lat. 1, 196, 2. – archaist. Infin. Perf. arfuisse (= adfuisse), SC. de Bacch. im Corp. inscr. Lat. 1, 196. lin. 21.

    lateinisch-deutsches > assum [1]

  • 9 prope

    [st1]1 [-] prŏpĕ, adv.: - [abcl][b]a - près, dans le voisinage; près (temps). - [abcl]b - presque, à peu près, un peu plus.[/b]    - compar. propius, sup. proxime.    - prope est spelunca quaedam, Cic.: dans le voisinage, il y a une caverne.    - prope alicubi esse, Cic. Fam. 9, 7, 1: être quelque part à proximité.    - prope a Sicilia, Cic. Verr. 5, 6: près de la Sicile. --- cf. Cic. Verr.2, 6 ; Pis. 26.    - propius a terra, Cic. Nat. 2, 52: plus près de la terre.    - prope intueri: regarder de près.    - [temps]: Ter. Ad. 307.    - prope est quando, Plaut. Men. 985; prope adest quom Ter. And. 152: le moment est proche où.    - prope adest ut... Plaut. Aul. 276: le moment est proche où.    - prope cecidi: j’ai failli tomber, un peu plus je serais tombé.    - prope mortuus est: il faillit mourir, un peu plus il serait mort.    - prope factum est ut: il s’en fallut de peu que.    - prope fuit ut dictator crearetur: peu s’en fallut qu’il ne fût nommé dictateur. [st1]2 [-] prŏpĕ, prép. + acc.: près de; vers, à l'approche de.    - prope oppidum: près de la ville.    - prope oppidum, Caes. BG. 7, 36: près de la ville.    - prope me, Cic. Fam. 7, 23, 4: près de moi.    - prope metum res fuerat, Liv. 1, 25, 13: on avait été tout près de la crainte.    - prope seditionem ventum est, Tac. H. 3, 21: on fut à deux doigts d'une révolte.    - prope lucem: à l'approche du jour.    - prope Idus: vers les Ides.
    * * *
    [st1]1 [-] prŏpĕ, adv.: - [abcl][b]a - près, dans le voisinage; près (temps). - [abcl]b - presque, à peu près, un peu plus.[/b]    - compar. propius, sup. proxime.    - prope est spelunca quaedam, Cic.: dans le voisinage, il y a une caverne.    - prope alicubi esse, Cic. Fam. 9, 7, 1: être quelque part à proximité.    - prope a Sicilia, Cic. Verr. 5, 6: près de la Sicile. --- cf. Cic. Verr.2, 6 ; Pis. 26.    - propius a terra, Cic. Nat. 2, 52: plus près de la terre.    - prope intueri: regarder de près.    - [temps]: Ter. Ad. 307.    - prope est quando, Plaut. Men. 985; prope adest quom Ter. And. 152: le moment est proche où.    - prope adest ut... Plaut. Aul. 276: le moment est proche où.    - prope cecidi: j’ai failli tomber, un peu plus je serais tombé.    - prope mortuus est: il faillit mourir, un peu plus il serait mort.    - prope factum est ut: il s’en fallut de peu que.    - prope fuit ut dictator crearetur: peu s’en fallut qu’il ne fût nommé dictateur. [st1]2 [-] prŏpĕ, prép. + acc.: près de; vers, à l'approche de.    - prope oppidum: près de la ville.    - prope oppidum, Caes. BG. 7, 36: près de la ville.    - prope me, Cic. Fam. 7, 23, 4: près de moi.    - prope metum res fuerat, Liv. 1, 25, 13: on avait été tout près de la crainte.    - prope seditionem ventum est, Tac. H. 3, 21: on fut à deux doigts d'une révolte.    - prope lucem: à l'approche du jour.    - prope Idus: vers les Ides.
    * * *
        Prope, Praepositio, accusatiuo casui seruiens. Curtius. Pres, Aupres.
    \
        Prope metum res fuerat. Liu. Peu s'en fallut qu'on n'eust grand peur.
    \
        Prope seditionem ventum. Tacit. Il ne s'en fallut gueres, qu'il ne s'esmeust une sedition, On veint quasi jusques à, etc.
    \
        Bellum tam prope a Sicilia, tamen in Sicilia non fuit. Ci. Si pres de, etc.
    \
        Prope ab domo. Cic. Pres de la maison.
    \
        Prope, sine casu, Est aduerbium. Plautus, Nemo audet prope accedere. Approcher pres.
    \
        Probrum atque partitudo prope adest vt fiat palam. Plautus. Le temps s'approche que, etc.
    \
        Decimus mensis aduentat prope. Plaut. Le dixieme mois s'approche fort.
    \
        Prope intueri, et Procul spectare, contraria. Cic. De pres.
    \
        Prope est quando herus qui quod faciam, pretium exoluet mihi. Plautus. De brief le temps s'approche que, etc.
    \
        Prope. Plaut. Presque, Quasi.
    \
        Quorum honoribus agri, prope dicam ipsi montes fauerunt. Cic. Peu s'en fault que je ne die.
    \
        Prope est factum, vt iniussu Praetoris signis conuulsis in aciem exirent. Liu. Il ne s'en est guere fallu que, etc.

    Dictionarium latinogallicum > prope

  • 10 appeto

    1. ap-peto (ad-peto), īvī u. iī, ītum, ere, nach etw. hinlangen, I) im allg., nach etw. greifen, 1) eig.: solem manibus, Cic.: mammam, Cic.: placentam, Plin.: dextram osculis, (mit Küssen, d.i.) um sie zu küssen, nach der Hand greifen, Plin.: appeti (senes), das man ihre Hand küsse, Cic. – 2) übtr., nach etw. begehren, trachten, Verlangen haben od. tragen, zu jmd. od. etw. Neigung haben od. tragen, jmd. od. etw. suchen, sich an jmd. anzuschließen suchen (Ggstz. declinare, aspernari, fugere, refugere, recusare, reformidare), alqm, Liv.: alqm praesertim, Cic.: regnum, Cic.: societatem alcis, Sall.: alienos agros cupidissime, Cic.: amicitiam populi Rom. cupidissime, Caes.: maxume adulescentium familiaritates, Sall.: artes scaenicas studiosissime, Suet.: mortem timore (aus F.), Suet.: amariores cibos, gern essen, Vopisc.: caseum bubulum manu pressum maxime, am liebsten essen, Suet. – m. folg. Infin., ut appetat animus aliquid agere semper, Cic. de fin. 5, 55: u. so Stat. Theb. 1, 235 u. (m. Infin. Praes. Pass.) Pallad. 10, 13, 2. – II) insbes.: A) nach einem Orte hinstreben, -hingehen, ihn aufsuchen, sich nach ihm hinziehen, Europam, Cic.: v. lebl. Subjj.: mare terram appetens, sich herandrängend, Cic.: crescebat interim urbs, munitionibus alia atque alia appetendo loca, immer mehr Raum, Gebiet einnehmend, Liv. – B)
    ————
    feindlich losgehen auf usw., angreifen, anfallen, bedrohen, alqm lapidibus, Cic.: umerum gladio, Caes.: morsu Pisonis caput, den P. in den K. beißen, Tac.: gladio cercivem alcis, hauen nach usw., Curt.: alis os oculosque hostis rostro et unguibus (v. Raben), Liv.: oculos potissimum, hacken nach usw. (v. Vögeln), Plin.: missilibus appeti, beschossen werden, Curt.: filii vita infestata, saepe ferro atque insidiis appetita, Cic.: alqm iudicio, ICt. – übtr., amor me appetit, Plaut.: fata Veios appetebant, bedrohten V., brachen über V. herein, Liv.: ignominiis omnibus appetitus, Cic. – C) zur Unzucht zu verführen suchen, alqm, Sulp. Sev. chron. 1, 11, 4: feminam, ibid. 2, 1, 5: reginam, ibid. 2, 13, 8. – D) herannahen, sich nähern, herankommen, von der Zeit u. von zeitlichen Ereignissen, iam appetit meridies, Plaut.: dies appetebat septimus, quem constituerat, Caes.: tempus comitiorum appetebat, Liv.: cum lux appeteret, gegen Tagesanbruch, Caes.: iam lux appetebat, Curt.: appetente iam luce, Tac.: ubi nox appetit, Liv.: postquam et nox appetebat, Curt.: fatum appetebat, Curt.: m. Dat. (wem?), propinqua partitudo quoi appetit, Plaut. aul. 75.
    ————————
    2. appeto, ōnis, m., der nach etwas leidenschaftlich strebt, Laber. com. 96.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > appeto

  • 11 assum

    1. as-sum (ad-sum), affuī (adfuī), adesse, u. dazu afforem (adforem) = affutūrus (adfutūrus) essem, affore (adfore) = affutūrum esse, anwesend-, zugegen sein, dasein (Ggstz. abesse), zuw. auch herzukommend dasein = erscheinen, sich einstellen, I) im allg.: a) v. Pers.: α) mit dem Körper, absol., ades u. adesdum, sei da = bleib da, Komik. (s. Spengel Ter. Andr. 29): heri, cum non adessetis, Cic.: omnes, qui aderant, alle Anwesenden, Caes.: cum hostes adessent, anrückten, Liv. – m. Ang. wie? assum praesens praesenti tibi, Plaut.: adest praesens vir singulari virtute, M. Bibulus, Cic.: praesto etiam assum, Acc. fr.: sed ubi est frater? Ch. praesto adest, Ter.: fit enim nescio qui, ut quasi coram adesse videare, cum scribo aliquid ad te, Cic.: ibi tum filius cum illis unā aderat frequens, Ter. – m. Ang. wo? sed hic num quis adest? Plaut.: iam ego inibi adero, Pompon. com. fr.: iam hic adero, gleich bin ich wieder da, Ter.: u. so prius ego tuā opinione hic adero, Plaut.: domi assitis facite, Ter.: assum apud te, genitor, Acc. fr.: apud te assum Sosia idem, Plaut.: mane ad portam adesse, Cic.: in tabernaculo, Plaut.: in foro, Liv.: ante oculos, Verg.: portis (Dat.), Verg.: m. Abl. od. Genet. loc., Amphipoli, Brundisi, Liv.; vgl. Weißenb. Liv. 45, 28, 8. – m. Ang. woher? u. auf welchem Wege? hi ex Africa iam affuturi videntur, Cic.: adsum atque advenio Ach-
    ————
    eronte vix viā altā atque arduā per speluncas saxis structas, Enn. fr.: Galli per dumos aderant, Verg. – mit Ang. wohin? huc ades, o formose puer, komm hierher, Verg.: quaeritis, quare huc assim, Ov.: primā face cubiculum tuum adero, werde ich in deinem Gemach erscheinen, Apul. met. 2, 10: u. so ibid. 5, 5 in. – β) mit dem Geiste, in der Formel adesse animo od. (v. mehreren) animis, mit dem Geiste zugegen sein, sowohl um gehörig aufzumerken, ades animo, Ter., od. bl. ades, Plaut., gib acht! (s. Brix Plaut. Men. 643): eum non affuisse animo, Cic.: adestote omnes animis, Cic.: adeste aequo animo! schenkt ein geneigtes Gehör! Ter. (s. Spengel Ter. Andr. prol. 24). – als auch um die Geistesgegenwart, den Mut nicht zu verlieren, gefaßt sein, ruhig sein, ades animo et omitte timorem, Scipio, Cic.: quam ob rem adeste animis, iudices, et timorem, si quem habetis, deponite, Cic. – b) v. Lebl., bes. v. körperl., geistigen u. zeitlichen Zuständen u. Verhältnissen, dasein, vorhanden sein, zur Hand sein, zu Gebote stehen, zuw. auch im Anzuge sein, bevorstehen, sich zeigen, frumentum conferri, comportari, adesse dicere, Caes.: largitur in servos, quantum aderat pecuniae, Tac.: ubi vis, dona tibi adsunt a Phaedria, kommen dir, Ter. – tanti aderant vesicae et viscerum (al. torminum) morbi, ut etc., Cic.: etiamsi certa pestis adesset, (se) mansurum potius, quam etc., Sall. – isto
    ————
    bono utare, dum adsit, cum absit, ne requiras, Cic.: corpore nihil nisi praesens et quod adest sentire possumus, Cic.: illis robur aetatis affuerat, Tac.: vim affore verbo crediderat, Verg. – assunt multa eius rei exempla, Quint.: adest ingens seditio, ingens certamen, Liv.: si iam adest vitae meae finis, Curt.: adesse supremam horam, Curt.: vesper adest, Catull.: aderat iudicio dies, Liv.: adesse Romanis ultimum diem, Liv.: nunc adest occasio bene facta cumulare, Plaut.: nunc probrum atque partitudo prope adest, ut fiat palam, Plaut.: aderit tempus od. dies, cum etc., es wird die Zeit kommen, wo usw., Acc. tr. u. Komik. (s. Ribbeck Coroll. ad Tragic. Fragm. p. LVIII sq.): u. so bl. prope adest, cum etc., bald kommt die Zeit, wo usw., Komik. (s. Spengel Ter. Andr. 152).
    II) in bestimmter Absicht dasein, erscheinen, zugegen sein, auf dem Platze sein, bei der Hand sein, nahe sein u. in bestimmter Absicht erscheinen, sich einstellen, a) übh.: α) v. Menschen: primum me ipsum vigilare, adesse, Cic.: ipse dux hostium suis aderat atque eos hortabatur, Caes. – m. Ang. wo? od. wobei? oft zugl. m. Ang. als wer? durch Adjj. od. Substst., Caesar ubique aderat, Vell.: nunc ultro ad cineres et ossa parentis assumus, Verg.: in agmine modo in primis modo in postremis aderat, Sall.: in operibus, in agmine atque ad vigilias multus (fleißig) adesse, Sall.: egomet in agmine, in proelio consultor
    ————
    idem et socius periculi vobiscum adero, Sall.: in eo cornu non Poetelius solus, sed Sulpicius etiam hortator affuerat, Liv. (vgl. suus cuique animus memor ignominiae adhortator aderat, Liv.). – u. (als Feind) m. Angabe gegen wen? adversus hostes, Sall.: in semisomnos barbaros, Tac. – m. Ang. wie gestimmt? durch Adjj., iam omnes feroces aderant, Sall.: Numidae infensi adesse atque instare, Sall.: Masinissa dies noctesque infestus aderat, Liv. – m. Ang. des Zweckes wozu? durch ad m. Akk., nunc ades ad parendum vel ad imperandum potius, stell dich, um Order zu parieren oder vielmehr um Order zu erhalten, Cic.: adsint tempori (zur rechten Zeit) ad metendum, Gell.: adesse ad magnitudinem beneficiorum, zum Empfang so großer Wohltaten gleich bei der Hand sein, Tac. – od. durch Infin., non Teucros delere aderam, Sil. 9, 532. – u. unpers. (vgl. πάρεστί μοι), aderit cognoscere, man wird erkennen können, Avien. progn. 80. – β) v. der Gottheit, adsis placidusque iuves, Verg.: m. Ang. wie? als wer? adsis favens, Verg.: sui sceleris ultores adesse deos, Curt. – m. Ang. wem? durch Dat., origini Romanae, rebus Romanis, sich gnädig zeigen, förderlich sein, unser »sein mit« usw., Liv.: querelis nostris, armis (nostris), unserer Kl., unserer W. sich annehmen, Liv.: si fortuna coeptis affuerit, hold ist, Tac.: fortunam et deos et numen Othonis adesse consiliis, adfore conatibus testabantur, Tac. – b)
    ————
    als Teilnehmer, Zeuge, Zuschauer zugegen sein, erscheinen, einer Sache beiwohnen, an etw. teilnehmen, bei etw. mitwirken, m. Ang. wo? od. wobei? ad suffragium, Cic.: in senatu, Cic.: in hac re, Ter.: in magnis rebus, Nep.: in pariundo, Ter. Andr. 771: durch Dat., comitiis, Cic.: pugnae, Liv.: omnibus periculis, Nep.: colloquio, Lic.: convivio, spectaculo, Suet.: eorum recitationibus, Plin. ep.: cur istuc vadimonio assum? Nov. fr. – absol., is dies, quo me adesse iusserat, Cic.: quasi nusquam adfueris (verst. in pariundo), Tert.: nec adfuisse usque Philippum, Curt.: ut paene liberum sit senatori non adesse, zu kommen und nicht zu kommen, Cic.: ille nec iratos sensit adesse deos, Ov. – u. in der publiz. Formel adesse scribendo senatus consulto od. decreto, bei Abfassung eines Senatsbeschlusses zugegen sein, Cic.: u. bl. adesse scribendo, SC. b. Cic. – c) als Berater, als Beistand einer Pers. od. Sache zur Seite stehen, beistehen, jmds. od. einer Sache sich annehmen (Ggstz. abesse, deesse, s. Oudend. Schol. ad Cic. ep. p. 66), semper absenti Deiotaro, Cic.: alcis rebus, Cic.: intercessioni, Liv.: ego apud consulem deprecator defensorque vobis adero, Liv.: alci (einem Richter od. Fürsten) adesse in consilio, Cic. u. Nep. – So namentl. v. Rechtsbeistande, als Verteidiger, Vertreter erscheinen, sich jmds. od. einer Sache als Vertreter annehmen, jmd. od. eine Sache vertreten, ius qui
    ————
    profitebitur, adsit, Ov.: volo ego adesse hic advocatos nobis in turba hac, Ter.: u. so adesse Quinctio, amicis, Cic.: partibus, Plin. ep.: tali causae, Quint.: ei sententiae, Plin. – m. Ang. wozu? durch ad m. Akk., ad hanc rem, Ter.: ad defendendam causam, Ter.: ad rem agendam, Cael. fr. b. Quint. – m. Ang. wo? durch in m. Abl., in iudicio, Cic.: in foro, Liv. – m. Ang. in welcher Sache? durch in m. Abl., in hac causa, Cic.: u. (bildl.) in sua causa omnium libertati, Liv. – m. Ang. gegen wen? contra Satrium, Cic.: adversus privatum intemperantius, Suet. – d) als Angeklagter od. Ankläger vor Gericht erscheinen, α) als Angeklagter, sich stellen, adesse iuberi, Cic.: Amphipoli (zu A.) adesse iuberi, Liv.: u. alqm Amphipoli adesse iubere, Liv.: adesse ad iudicium, Cic. – β) als Ankläger, adesse in iudicio, Cic. Verr. 4, 113 (vgl. no. c): citatus accusator M. Pacilius nescio quo casu non respondit, non adfuit, Cic. Verr. 2, 98. – Archaist. Konj. Präs. adsiem, Verg. catal. 5, 6: adsies, Prud. perist. 2, 569: adsiet, Plaut. asin. 415; Pseud. 924 u. 1114. Ter. adelph. 619. Cato r. r. 141, 4: adsient, Corp. inscr. Lat. 1, 198, 32. Ter. Phorm. 313. – arch. Konj. Imperf. adesent = adessent, Corp. inscr. Lat. 1, 196, 6. – arch. Fut. adessint = aderunt, Corp. inscr. Lat. 1, 198, 63. – arch. Perf. arfuerunt = adfuerunt, Corp. inscr. Lat. 1, 196, 2. – archaist. Infin. Perf. arfuisse (= adfuisse), SC. de Bacch. im
    ————
    Corp. inscr. Lat. 1, 196. lin. 21.
    ————————
    2. assum, ī, n., s. assusa, um.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > assum

  • 12 adpeto

    1.
    ap-pĕto ( adp-, Lachm., Baiter, Weissenb., Halm; app-, Ritschl, Kayser), īvi or ii, ītum, 3, v. a. and n. (class.; in poetry rare); act., to strive after a thing, to try to get, to grasp after (syn.: adfecto, nitor in aliquid).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    solem manibus adpetere,

    Cic. Div. 1, 23, 46; so id. ib. 2, 41:

    placentam,

    Plin. 7, 53, 54, § 183; so, adpetere manum osculis, to seize upon the hand with kisses, i. e. in order to kiss it, Plin. 11, 45, 103, § 250;

    hence, appeti, of old men whose hands one seizes and kisses: haec enim ipsa sunt honorabilia, salutari, adpeti, decedi, adsurgi, etc.,

    Cic. Sen. 18, 63; hence (like accedere), to go or come somewhere, to approach, arrive at:

    urbem,

    Suet. Caes. 42.— Of things without life: mare terram adpetens, pressing or rushing on, Cic. N. D. 2, 39, 100:

    crescebat interim urbs, munitionibus alia atque alia adpetendo loca,

    by continually advancing farther, Liv. 1, 8:

    Thule, quam hactenus nix et hiems adpetebat,

    only snow and frost had approached, Tac. Agr. 10.—
    B.
    Esp., to attack, to fall or seize upon, assault, assail (syn.:

    peto, adgredior, adorior, invado): lapidibus appetere,

    Cic. Dom. 5, 13:

    ferro atque insidiis,

    id. Rosc. Am. 11, 30; id. Planc. 29 fin.:

    umerum gladio,

    Caes. B. C. 2, 35; Liv. 7, 26:

    aquila aquaticas aves adpetit,

    Plin. 10, 3, 3, § 9:

    morsu,

    Tac. H. 4, 42; Dig. 38, 2, 14; 48, 5, 27 al.— Trop.:

    ignominiis omnibus appetitis,

    Cic. Quint. 31:

    me amor appetit,

    Plaut. Cist. 2, 1, 8:

    (uxor) falsā suspitione appetitur,

    Vulg. Num. 5, 14.—
    C.
    Trop., [p. 142] to strive after earnestly, to desire eagerly, to long for (syn.: peto, cupio, expeto; opp. declino, aspernor; v. infra): aliut in dies magis adpetitur, * Lucr. 5, 1279:

    ut bona naturā adpetimus, sic a malis naturā declinamus,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13; cf. id. N. D. 3, 13, 33:

    idem non modo non recusem, sed appetam etiam atque deposcam,

    id. Phil. 3, 14:

    inimicitias potentium appetere,

    id. Mil. 36; so id. Rosc. Am. 18; id. Verr. 2, 5, 2; id. Agr. 2, 23:

    alterum esse adpetendum, alterum aspernandum,

    id. Fin. 1, 9, 31 al.:

    amicitiam,

    Caes. B. G. 1, 40:

    adulescentium familiaritates,

    Sall. C. 14, 5:

    hereditates,

    Suet. Aug. 60:

    divitias,

    Vulg. Sap. 8, 5; ib. 1 Tim. 6, 10:

    nihil ornamentorum,

    Suet. Vesp. 12 al.:

    alienum,

    Phaedr. 1, 4, 1:

    nec abnuendum imperium nec adpetendum,

    Sen. Thyest. 472 et saep.—Also of food, to have an appetite for (cf. appetitio, II. B.):

    appetitur vilis oliva,

    Mart. 9, 27:

    pisciculos minutos, caseum,

    Suet. Aug. 76.—Constr. with inf. as object:

    ut adpetat animus agere semper aliquid,

    Cic. Fin. 5, 20, 55; Stat. Th. 1, 234; Pall. 10, 13, 2.—
    II.
    Neutr., to draw on or nigh, to approach, be at hand (only of time and things having relation to it;

    syn.: venio, advenio, adpropinquo, adsum): cum appetit meridies,

    Plaut. Most. 3, 1, 116:

    dies adpetebat,

    Caes. B. G. 6, 35:

    nox jam adpetebat,

    Liv. 8, 38; so id. 5, 44; 10, 42:

    tempus anni,

    id. 34, 13; so id. 22, 1; 29, 10 al.:

    lux,

    Tac. A. 4, 51 al.:

    partitudo cui appetit,

    Plaut. Aul. 1, 1, 36:

    consularia comitia adpetebant,

    Liv. 41, 28:

    adpetit finis,

    Sen. Cons. ad Marc. 23 fin. — Hence, appĕtens ( adp-), entis, P. a. (acc. to II.); pr. striving passionately after something; hence,
    A.
    In gen., desirous of, eager for; constr. with gen.:

    appetens gloriae atque avidus laudis,

    Cic. Imp. Pomp. 3:

    nihil est adpetentius similium sui,

    id. Lael. 14, 50:

    studiosissimi adpetentissimique honestatis,

    id. Tusc. 2, 24, 58; so Sall. C. 5, 4; id. J. 7, 1; Plin. 31, 6, 36, § 69:

    turbidi et negotiorum adpetentes,

    Tac. A. 14, 57; id. H. 1, 49; 3, 39; 4, 6; 4, 83; Gell. 16, 3.—
    B.
    Esp., eager for money (cf. abundans), avaricious:

    homo non cupidus neque appetens,

    Cic. Agr. 2, 8:

    grati animi, non appetentis, non avidi signa,

    id. de Or. 2, 43, 182.— Adv.: appĕtenter ( adp-), eagerly, in a grasping spirit or manner:

    ne cupide quid agerent, ne adpetenter,

    Cic. Off. 1, 10, 33; App. M. 7, p. 192, 40 Elm.— Comp. and sup. not used.
    2.
    appĕto ( adp-), ōnis, m. [1. appeto], he that strives eagerly for a thing, Laber. ap. Non. p. 74, 8 (Com. Rel. p. 251 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > adpeto

  • 13 appeto

    1.
    ap-pĕto ( adp-, Lachm., Baiter, Weissenb., Halm; app-, Ritschl, Kayser), īvi or ii, ītum, 3, v. a. and n. (class.; in poetry rare); act., to strive after a thing, to try to get, to grasp after (syn.: adfecto, nitor in aliquid).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    solem manibus adpetere,

    Cic. Div. 1, 23, 46; so id. ib. 2, 41:

    placentam,

    Plin. 7, 53, 54, § 183; so, adpetere manum osculis, to seize upon the hand with kisses, i. e. in order to kiss it, Plin. 11, 45, 103, § 250;

    hence, appeti, of old men whose hands one seizes and kisses: haec enim ipsa sunt honorabilia, salutari, adpeti, decedi, adsurgi, etc.,

    Cic. Sen. 18, 63; hence (like accedere), to go or come somewhere, to approach, arrive at:

    urbem,

    Suet. Caes. 42.— Of things without life: mare terram adpetens, pressing or rushing on, Cic. N. D. 2, 39, 100:

    crescebat interim urbs, munitionibus alia atque alia adpetendo loca,

    by continually advancing farther, Liv. 1, 8:

    Thule, quam hactenus nix et hiems adpetebat,

    only snow and frost had approached, Tac. Agr. 10.—
    B.
    Esp., to attack, to fall or seize upon, assault, assail (syn.:

    peto, adgredior, adorior, invado): lapidibus appetere,

    Cic. Dom. 5, 13:

    ferro atque insidiis,

    id. Rosc. Am. 11, 30; id. Planc. 29 fin.:

    umerum gladio,

    Caes. B. C. 2, 35; Liv. 7, 26:

    aquila aquaticas aves adpetit,

    Plin. 10, 3, 3, § 9:

    morsu,

    Tac. H. 4, 42; Dig. 38, 2, 14; 48, 5, 27 al.— Trop.:

    ignominiis omnibus appetitis,

    Cic. Quint. 31:

    me amor appetit,

    Plaut. Cist. 2, 1, 8:

    (uxor) falsā suspitione appetitur,

    Vulg. Num. 5, 14.—
    C.
    Trop., [p. 142] to strive after earnestly, to desire eagerly, to long for (syn.: peto, cupio, expeto; opp. declino, aspernor; v. infra): aliut in dies magis adpetitur, * Lucr. 5, 1279:

    ut bona naturā adpetimus, sic a malis naturā declinamus,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13; cf. id. N. D. 3, 13, 33:

    idem non modo non recusem, sed appetam etiam atque deposcam,

    id. Phil. 3, 14:

    inimicitias potentium appetere,

    id. Mil. 36; so id. Rosc. Am. 18; id. Verr. 2, 5, 2; id. Agr. 2, 23:

    alterum esse adpetendum, alterum aspernandum,

    id. Fin. 1, 9, 31 al.:

    amicitiam,

    Caes. B. G. 1, 40:

    adulescentium familiaritates,

    Sall. C. 14, 5:

    hereditates,

    Suet. Aug. 60:

    divitias,

    Vulg. Sap. 8, 5; ib. 1 Tim. 6, 10:

    nihil ornamentorum,

    Suet. Vesp. 12 al.:

    alienum,

    Phaedr. 1, 4, 1:

    nec abnuendum imperium nec adpetendum,

    Sen. Thyest. 472 et saep.—Also of food, to have an appetite for (cf. appetitio, II. B.):

    appetitur vilis oliva,

    Mart. 9, 27:

    pisciculos minutos, caseum,

    Suet. Aug. 76.—Constr. with inf. as object:

    ut adpetat animus agere semper aliquid,

    Cic. Fin. 5, 20, 55; Stat. Th. 1, 234; Pall. 10, 13, 2.—
    II.
    Neutr., to draw on or nigh, to approach, be at hand (only of time and things having relation to it;

    syn.: venio, advenio, adpropinquo, adsum): cum appetit meridies,

    Plaut. Most. 3, 1, 116:

    dies adpetebat,

    Caes. B. G. 6, 35:

    nox jam adpetebat,

    Liv. 8, 38; so id. 5, 44; 10, 42:

    tempus anni,

    id. 34, 13; so id. 22, 1; 29, 10 al.:

    lux,

    Tac. A. 4, 51 al.:

    partitudo cui appetit,

    Plaut. Aul. 1, 1, 36:

    consularia comitia adpetebant,

    Liv. 41, 28:

    adpetit finis,

    Sen. Cons. ad Marc. 23 fin. — Hence, appĕtens ( adp-), entis, P. a. (acc. to II.); pr. striving passionately after something; hence,
    A.
    In gen., desirous of, eager for; constr. with gen.:

    appetens gloriae atque avidus laudis,

    Cic. Imp. Pomp. 3:

    nihil est adpetentius similium sui,

    id. Lael. 14, 50:

    studiosissimi adpetentissimique honestatis,

    id. Tusc. 2, 24, 58; so Sall. C. 5, 4; id. J. 7, 1; Plin. 31, 6, 36, § 69:

    turbidi et negotiorum adpetentes,

    Tac. A. 14, 57; id. H. 1, 49; 3, 39; 4, 6; 4, 83; Gell. 16, 3.—
    B.
    Esp., eager for money (cf. abundans), avaricious:

    homo non cupidus neque appetens,

    Cic. Agr. 2, 8:

    grati animi, non appetentis, non avidi signa,

    id. de Or. 2, 43, 182.— Adv.: appĕtenter ( adp-), eagerly, in a grasping spirit or manner:

    ne cupide quid agerent, ne adpetenter,

    Cic. Off. 1, 10, 33; App. M. 7, p. 192, 40 Elm.— Comp. and sup. not used.
    2.
    appĕto ( adp-), ōnis, m. [1. appeto], he that strives eagerly for a thing, Laber. ap. Non. p. 74, 8 (Com. Rel. p. 251 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > appeto

  • 14 prope

    prŏpe, adv. and prep. [pro and demonstr suff. -pe (cf.: nempe, quippe), = Sanscr. -pa].
    I.
    Adv. ( comp. propius, and sup. proxime, v. under propior), near, nigh (class.).
    A.
    Lit., in space:

    quaenam vox mihi prope hic sonat? Quis hic loquitur prope?

    Plaut. Rud. 1, 4, 10:

    prope ad aliquem adire,

    id. Cas. 3, 5, 32:

    aedes accedere,

    id. Most. 2, 2, 16:

    prope alicubi esse,

    Cic. Fam. 9, 7, 1:

    intueri aliquid (opp. procul),

    id. Sen. 14, 48.—
    2.
    With ab, near to, near by, hard by:

    bellum tam prope a Siciliā,

    Cic. Verr. 2, 5, 2, § 6:

    prope a meis aedibus,

    id. Pis. 11, 26:

    prope ab domo detineri,

    id. Verr. 2, 2, 3, § 6.—So, comp.:

    stellae, aliae propius a terris, etc.,

    Cic. N. D. 1, 31, 87:

    propius visere mala reipublicae,

    Tac. A. 6, 26.—
    B.
    Transf.
    1.
    In time, near, not far off: partus instabat prope, was near at hand, Ter Ad. 3, 2, 9.—Esp. with quando, cum, ut, the time is near or not far off, when, etc.:

    prope est, quando herus pretium exsolvet,

    Plaut. Men. 5, 6, 25:

    prope adest, quom alieno more vivendum est mihi,

    Ter. And. 1, 1, 125:

    partitudo prope adest, ut fiat palam,

    Plaut. Aul. 2, 3, 9; Flor. 3, 17, 2:

    nox prope diremit colloquium,

    i. e. the approach of night, Liv. 34, 33, 3; cf. id. 32, 28, 7; 5, 16, 5.—
    2.
    In degree, nearly, almost, about (cf.:

    pene, ferme, fere): ejus filiam ille amare coepit perdite, Prope jam ut pro uxore haberet,

    Ter. Heaut. 1, 1, 45; Cic. Verr. 2, 2, 4, § 10:

    prope funeratus Arboris ictu,

    Hor. C. 3, 8, 7:

    prope firmissima earum regionum civitas,

    Caes. B. G. 5, 20:

    annos prope nonaginta natus,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    prope desperatis rebus,

    id. Fam. 7, 28, 1:

    sic prope oneratum est sinistrum cornu, ni, etc.,

    Liv. 2, 65, 4; cf. id. 40, 32:

    prope est factum ut exirent,

    id. 25, 21:

    prope est ut aliquid fiat,

    something must be done, Dig. 35, 1, 67:

    prope perditae res,

    Liv. 5, 46, 7:

    Fidenae prope saepius captae, quam, etc.,

    id. 4, 32, 2:

    prope desertum oppidum,

    id. 4, 51, 8.—After the word it qualifies:

    biennium prope,

    Cic. Verr. 2, 2, 25, § 62:

    princeps prope Stoicorum,

    id. Ac. 2, 33, 107:

    eisdem prope verbis,

    id. Leg. 2, 25, 64: his prope verbis id. Fin. 4, 6, 15: cursu prope Chalcidem contendit, Liv. 31, 24, 2:

    admirabilior prope,

    id. 22, 37, 3:

    omnes prope,

    id. 1, 14, 4; 23, 49, 14; 30, 30, 8.— Comp.:

    propius nihil est factum, quam ut, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15:

    neque quidquam propius est factum, quam ut, etc.,

    id. Clu. 21, 59.—
    C.
    Trop., comp. propius, with inspicio, considero, nosco, etc., more closely, better (post - Aug.):

    qualis esset ejus (mortis) velut propius inspectae natura,

    Sen. Ep. 30, 8:

    propius inspicere aliquem,

    id. ib. 5, 6:

    dixit futurum ut diviti displiceret propius inspectus,

    id. Contr. 2, 9, 21, B.; 4, 15, 3;

    10, 95, 1: quam (lancem) cum Agamemnon propius consideraret,

    Petr. 1, 50:

    propius noscendum,

    Plin. Ep. 6, 16, 7; cf. penitus.—
    II.
    Prep. with acc.
    A.
    Lit., in space, near, near by, hard by:

    prope oppidum,

    Caes. B. G. 7, 36:

    prope hostium castra,

    id. ib. 1, 22:

    prope amnem,

    Verg. A. 8, 597:

    non modo prope me, sed plane mecum habitare,

    Cic. Fam. 7, 23, 4:

    sedens prope limina tecti,

    Ov. F. 1, 137.—
    B.
    Transf.
    1.
    In time, nigh, towards, about:

    prope lucem,

    towards daybreak, Suet. Claud. 44.—
    2.
    Of abstract proximity, near to, almost to, not far from:

    prope metum res fuerat,

    Liv. 1, 25 fin.:

    prope seditionem ventum est,

    Tac. H. 3, 21; Dig. 17, 1, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > prope

  • 15 propinqua

    prŏpinquus, a, um, adj. [prope], near, neighboring (class.).
    I.
    Lit., of place:

    rus,

    Ter. Eun. 5, 5, 1:

    loca,

    Sall. J. 12, 2; 48, 4:

    nimium propinquus Sol,

    Hor. C. 1, 22, 21:

    propinquum praedium,

    Cic. Rosc. Am. 46, 133:

    provinciae,

    id. Phil. 11, 13, 34: insulae propinquae inter se, Sall. Fragm. ap. Non. 495, 33.—With gen.:

    in propinquis urbis montibus,

    Nep. Hann. 5, 1:

    ex propinquis itineris locis,

    Liv. 6, 25, 7 (al. itineri). — Comp.:

    exsilium paulo propinquius,

    Ov. Tr. 4, 4, 51.— Subst.: prŏpinquum, i, n., neighborhood, vicinity:

    ex propinquo cognoscere,

    from being in the neighborhood, Liv. 25, 13; 22, 33, 4; 44, 3, 8:

    ex propinquo aspicio,

    id. 28, 44:

    consulis castra in propinquo sunt,

    id. 24, 38 fin.; 25, 15, 8.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of time, near, at hand, not far off:

    propinqua partitudo,

    Plaut. Aul. 1, 1, 36:

    reditus,

    Cic. Att. 9, 15, 3:

    mors, id. Div, 1, 30, 65: spes,

    Liv. 28, 25: vespera, Tac. A. [p. 1470] 15, 60.—
    B.
    Near in resemblance, resembling, similar, like:

    motus finitimi et propinqui his animi perturbationibus,

    Cic. de Or. 2, 44, 185:

    significatio,

    Gell. 6, 16, 11.—
    C.
    Near in relationship or connection, kindred, related:

    tibi genere propinqui,

    Sall. J. 10, 3; Verg. A. 2, 86; Suet. Ner. 3.— Subst.: prŏpinquus, i, m., a relation, relative, kinsman (syn.:

    affinis, agnatus): societas propinquorum,

    Cic. Off. 1, 17, 53:

    tot propinqui cognatique,

    id. Rosc. Am. 34, 96:

    propinquus et amicus,

    id. Off. 1, 18, 59:

    propinqui ceteri,

    Sall. J. 14, 15:

    aequabiliter in longinquos, in propinquos,

    Cic. Mil. 28, 76; id. Fin. 5, 23, 67; id. Planc. 12, 29; Hor. S. 2, 3, 218; 1, 1, 83.—In fem.: prŏ-pinqua, ae, a female relative, kinswoman:

    virgo Vestalis hujus propinqua et necessaria,

    Cic. Mur. 35, 73.—Hence, adv.: prŏ-pinquē, near, at hand, hard by (ante- and post-class.):

    adest propinque,

    Plaut. Truc. 2, 6, 18; 2, 7, 21; Front. Ep. ad Anton. 2, 2 Mai.

    Lewis & Short latin dictionary > propinqua

  • 16 propinquum

    prŏpinquus, a, um, adj. [prope], near, neighboring (class.).
    I.
    Lit., of place:

    rus,

    Ter. Eun. 5, 5, 1:

    loca,

    Sall. J. 12, 2; 48, 4:

    nimium propinquus Sol,

    Hor. C. 1, 22, 21:

    propinquum praedium,

    Cic. Rosc. Am. 46, 133:

    provinciae,

    id. Phil. 11, 13, 34: insulae propinquae inter se, Sall. Fragm. ap. Non. 495, 33.—With gen.:

    in propinquis urbis montibus,

    Nep. Hann. 5, 1:

    ex propinquis itineris locis,

    Liv. 6, 25, 7 (al. itineri). — Comp.:

    exsilium paulo propinquius,

    Ov. Tr. 4, 4, 51.— Subst.: prŏpinquum, i, n., neighborhood, vicinity:

    ex propinquo cognoscere,

    from being in the neighborhood, Liv. 25, 13; 22, 33, 4; 44, 3, 8:

    ex propinquo aspicio,

    id. 28, 44:

    consulis castra in propinquo sunt,

    id. 24, 38 fin.; 25, 15, 8.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of time, near, at hand, not far off:

    propinqua partitudo,

    Plaut. Aul. 1, 1, 36:

    reditus,

    Cic. Att. 9, 15, 3:

    mors, id. Div, 1, 30, 65: spes,

    Liv. 28, 25: vespera, Tac. A. [p. 1470] 15, 60.—
    B.
    Near in resemblance, resembling, similar, like:

    motus finitimi et propinqui his animi perturbationibus,

    Cic. de Or. 2, 44, 185:

    significatio,

    Gell. 6, 16, 11.—
    C.
    Near in relationship or connection, kindred, related:

    tibi genere propinqui,

    Sall. J. 10, 3; Verg. A. 2, 86; Suet. Ner. 3.— Subst.: prŏpinquus, i, m., a relation, relative, kinsman (syn.:

    affinis, agnatus): societas propinquorum,

    Cic. Off. 1, 17, 53:

    tot propinqui cognatique,

    id. Rosc. Am. 34, 96:

    propinquus et amicus,

    id. Off. 1, 18, 59:

    propinqui ceteri,

    Sall. J. 14, 15:

    aequabiliter in longinquos, in propinquos,

    Cic. Mil. 28, 76; id. Fin. 5, 23, 67; id. Planc. 12, 29; Hor. S. 2, 3, 218; 1, 1, 83.—In fem.: prŏ-pinqua, ae, a female relative, kinswoman:

    virgo Vestalis hujus propinqua et necessaria,

    Cic. Mur. 35, 73.—Hence, adv.: prŏ-pinquē, near, at hand, hard by (ante- and post-class.):

    adest propinque,

    Plaut. Truc. 2, 6, 18; 2, 7, 21; Front. Ep. ad Anton. 2, 2 Mai.

    Lewis & Short latin dictionary > propinquum

  • 17 propinquus

    prŏpinquus, a, um, adj. [prope], near, neighboring (class.).
    I.
    Lit., of place:

    rus,

    Ter. Eun. 5, 5, 1:

    loca,

    Sall. J. 12, 2; 48, 4:

    nimium propinquus Sol,

    Hor. C. 1, 22, 21:

    propinquum praedium,

    Cic. Rosc. Am. 46, 133:

    provinciae,

    id. Phil. 11, 13, 34: insulae propinquae inter se, Sall. Fragm. ap. Non. 495, 33.—With gen.:

    in propinquis urbis montibus,

    Nep. Hann. 5, 1:

    ex propinquis itineris locis,

    Liv. 6, 25, 7 (al. itineri). — Comp.:

    exsilium paulo propinquius,

    Ov. Tr. 4, 4, 51.— Subst.: prŏpinquum, i, n., neighborhood, vicinity:

    ex propinquo cognoscere,

    from being in the neighborhood, Liv. 25, 13; 22, 33, 4; 44, 3, 8:

    ex propinquo aspicio,

    id. 28, 44:

    consulis castra in propinquo sunt,

    id. 24, 38 fin.; 25, 15, 8.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of time, near, at hand, not far off:

    propinqua partitudo,

    Plaut. Aul. 1, 1, 36:

    reditus,

    Cic. Att. 9, 15, 3:

    mors, id. Div, 1, 30, 65: spes,

    Liv. 28, 25: vespera, Tac. A. [p. 1470] 15, 60.—
    B.
    Near in resemblance, resembling, similar, like:

    motus finitimi et propinqui his animi perturbationibus,

    Cic. de Or. 2, 44, 185:

    significatio,

    Gell. 6, 16, 11.—
    C.
    Near in relationship or connection, kindred, related:

    tibi genere propinqui,

    Sall. J. 10, 3; Verg. A. 2, 86; Suet. Ner. 3.— Subst.: prŏpinquus, i, m., a relation, relative, kinsman (syn.:

    affinis, agnatus): societas propinquorum,

    Cic. Off. 1, 17, 53:

    tot propinqui cognatique,

    id. Rosc. Am. 34, 96:

    propinquus et amicus,

    id. Off. 1, 18, 59:

    propinqui ceteri,

    Sall. J. 14, 15:

    aequabiliter in longinquos, in propinquos,

    Cic. Mil. 28, 76; id. Fin. 5, 23, 67; id. Planc. 12, 29; Hor. S. 2, 3, 218; 1, 1, 83.—In fem.: prŏ-pinqua, ae, a female relative, kinswoman:

    virgo Vestalis hujus propinqua et necessaria,

    Cic. Mur. 35, 73.—Hence, adv.: prŏ-pinquē, near, at hand, hard by (ante- and post-class.):

    adest propinque,

    Plaut. Truc. 2, 6, 18; 2, 7, 21; Front. Ep. ad Anton. 2, 2 Mai.

    Lewis & Short latin dictionary > propinquus

См. также в других словарях:

  • enfanter — Enfanter, Parere, Edere partum, Educere foetum. Donnez luy licence d enfanter, Date facultatem huic pariundi. Elle est preste d enfanter, Partus prope instat. Le temps d enfanter, Partitudo. Elle a enfanté deux gemeaux, Gemellos enixa est. En… …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»