Перевод: с исландского на все языки

со всех языков на исландский

on+board+a

  • 61 hölkvir

    m., poët. a horse, Edda (Gl.); h. hvílbeðjar, poët. a clothes’ horse, cp. Dan. sænge-hest (?), Akv. 31; gólf-h., a ‘closet-horse,’ poët. a house, Bragi; borð-h., a ‘board-hobby,’ a ship, Lex. Poët.
    II. the name of a mythol. steed, Edda.

    Íslensk-ensk orðabók > hölkvir

  • 62 innan

    * * *
    adv.
    1) from within, from an inner part (reru þeir innan í móti þeim); læsti hón loptinu i., she locked the door from the inside;
    2) internally, within; gengu þeir um kirkjuna i., all around the inside of the church; rak þá síðan um haf i., all about the sea; fyrir i., prep. with acc. Inside of, within; fyrir i. stokk, in-doors;
    3) prep. with gen. Within; i. lítils tíma, within a short time, presently; esp. in a great many adverbial compds.
    * * *
    adv. [Ulf. innana = εσωθεν], from within, from an inner part; Ólafr hélt útan í fjörðinn …, þar reri innan í móti Erlendr, Hkr. i. 251; réru þeir innan í móti þeim, Fms. vii. 201: adv. from the inside, læsti hón loptinu innan, Nj. 7.
    II. [A. S. innan; Dan. inden], within, chiefly with a prep., innan um, í, etc., with or without motion; láta boð fara hérað innan, N. G. L. i. 352: inwardly, within, inside, Greg. 19: within, sitja í dómhring innan, Grág. i. 78; um veröld innan, in all the world, 625. 163; senda um heim innan, Hom. 149; örkina reiddi um haf innan, Ver. 8; í valhnotar skurn innan, Fms. vii. 225; ok fannsk þar í innan eirteinn, ii. 129; hón seri því um gamman bæði útan ok innan, i. 9; rak þau síðan um haf innan, 226:—fyrir innan, see fyrir, p. 182, C. xi; fyrir innan Agðanes, Fms. i. 12; fyrir innan Þórsbjörg, iv. 12; fyrir innan Skarðsheiði, Eg. 754; svá mikit átti kirkjan fyrir innan sik, Vm. 36; fyrir innan stokk, in-doors, opp. to útan stokks, out-of-doors, Nj. 11, Grág. i. 333, Ísl. ii. 401: dropping the prep., kirkja á innan sik (i. e. as in-door’s inventory) krossa tvá, Vm. 1; þat sem henni (viz. the church) innan sik ok útan til heyrir, Dipl. ii. 13.
    B. With gen. within; innan lítils tíma, within a short time, presently, Fms. iii. 133; innan mánaðar, within a month, Ann. 1362; innan þrjá tigi daga, Sks. 592; innan fára ára, Landn. 271, v. l.
    II. but esp. in a great many adverbial COMPDS, followed by a genitive, within, inside of: innan-borðs, [Dan. inden-bord], on board, Eg. 161, Fms. iii. 181, Gísl. 49. innan-borgar, within the town, Fms. xi. 74, 76, Stj. 505. innanborgar-maðr, m. a townsman, 655 iii. 4. innan-brjósts, within one’s breast, inwardly. innan-búðar, within the booth, K. Þ. K. 26. innan-bæjar, innan-býjar, [Dan. ind-byggir], within town, in-doors, (see bær), Gþl. 139, Fms. ix. 465. innan-dura, in-doors, Gg. 15. innan-fjarðar, within the firth ( district), Gþl. 11. innan-fjórðungs, within the quarter, Grág. i. 470. innanfjórðungs-maðr, m. the inhabitant of a fjórðung, Grág. i. 351, ii. 198. innan-fylkis, within a fylki (q. v.), Gþl. 289. innan-garða, [Dan. inden-gierds], within the ‘yard,’ inside the fence, Pm. 102. innan-garðs, [Dan. inden-gaard], within doors. innan-gátta, within the door-groove, in-doors, Vm. 95. innan-gengt, n. adj. having a thoroughfare from within; var innangengt ór stofunni í matbúr; innangengt var í fjósit, Valla L. 218, Gísl. 28. innan-hallar, within the hall, Fas. i. 60. innan-handar, in hand, within reach, Nj. 105, Ld. 112, Fs. 24. innan-héraðs, within the hérað, Jb. 75, 338, 363, 422. innanhéraðs-maðr, m. an inmate of a hérað, Grág. ii. 405. innan-hirðar, within the hirð, Sks. 249, Nj. 6, Fms. xi. 72. innan-hrepps, within a Rape. innanhrepps-maðr, m. the inhabitant of a Rape, Grág. i. 293. innan-húss, within the house, in-doors, Fms. xi. 438, Gþl. 376, K. Þ. K. 3. innan-kirkju, within church, Fms. xi. 429, Vm. 6. innan-lands, [Dan. inden-lands], within the land, at home, opp. to abroad, Fms. i. 5, Hkr. i. 175. innanlands-fólk, n. the people of the land, opp. to foreigners, Fms. i. 37. innanlands-höfðingi, m. a native chief, Fas. i. 341. innanlands-menn, m. pl. natives, Fms. xi. 226. innan-rifja, within the ribs, inwardly, Bs. i. 305, Th. 15, Fas. i. 286. innan-skamms, yet a little while. innan-sóknar, within a parish. innansóknar-maðr, m. a parishioner. innan-stafs, within a paling, N. G. L. i. 244, Gþl. 437. innan-stokks, in-doors, Vm. 177 (of movables). innan-veggja, within the walls, Am. 45, Sd. 179, Vm. 108, Dipl. v. 12. innan-þinga, pl. within the parish, Vm. 92. innan-þings, within a þing ( jurisdiction). innanþings-maðr, m. the inhabitant of a þing, Grág. i. 101.

    Íslensk-ensk orðabók > innan

  • 63 inn-byrðis

    adv., naut. on board, Gísl. 46, Eg. 358, Fs. 143: mod., metaph. [Dan. indbyrdes], amongst one another; á meðal vor i., amongst ourselves, N. T., Vídal., Pass. passim.

    Íslensk-ensk orðabók > inn-byrðis

  • 64 JÓR

    (gen. jós; pl. jóar, acc. jóa and jói, dat. jóm), m. poet. stallion, steed.
    * * *
    m., gen. jós, Ls. 13; dat. jó, Hm. 89; acc. jó, Hkv. 2. 47, Skm. 15, Kormak: plur. jóar, dat. jóm, Gm. 30, Hðm. 3; acc. plur. jóa, Hkv. 2. 38, but jói, 39; gen. plur. jóa, Gm. 43: [O. H. G. and Hel. ehu; in Goth. prob. aihvus; but as the Acts, Apocalypse, and Epistle of St. James are lost in the version of Ulf., we do not know the exact Goth. word for a horse: the Gr. ιππος (ικκος) and Lat. equus represent the uncontracted, the Teut. ehu, eô- (jó-r) the contracted form]:—a stallion, but only used in poetry; in mod. poets the r is wrongly kept as radical in plur. jórar, dat. plur. jórum: poët. also, borð-jór, siglu-jór, ‘board-steed,’ ‘sail-steed,’ = a ship.

    Íslensk-ensk orðabók > JÓR

  • 65 KISTA

    * * *
    (gen. pl. kistna), f.
    1) chest;
    * * *
    u, f., gen. pl. kistna, Nj. 20; [A. S. kist; North. E. and Scot. kist; Engl. chest; Dan. kiste; from Lat. cista]:—a chest, Eg. 310; í kerum eða kistum, N. G. L. i. 383; kómu til kistu kröfðu lukla, Vkv.; kistur ok hirzlur, 656 B. 1, passim; kistu lok, botn, lykill, the cover, bottom, key of a chest, Nj. 94; kistu-fjöl, a chest board, Hom. 155; kistu-hringr, a ring in a chest, Fms. x. 258; kistu-þrum, the old shell of a chest, Pm. 64, 73: a coffin (usually lík-kista), Eg. 126, 127, Grág. i. 207, Bs. i. 337, Fs. 132; kemba ok þerra áðr í kistu fari, Sdm. 34; knörr mun ek kaupa ok kistu steinda, Ám. 101, see Worsaae, No. 504: the seat in the poop of a ship (cp. hásætis-k.), Orkn. 400, Fms. vii. 201: the word, although foreign, is old, as it occurs in old poems such as Vkv., Sdm., Am. kistna-smiðr, n. a joiner, Rétt. 2. 10, N. G. L. ii. 246. kistu-leggja, lagði, to lay in a coffin.

    Íslensk-ensk orðabók > KISTA

  • 66 KÖSTR

    (-ar, pl. -ir, acc. -i or -u), m.
    1) choice, alternative (hann sá engan sinn kost annan);
    mun ek engan kost á gøra, I will give no choice in the matter;
    2) choice, terms (hvern kost vili þér nú gøra Ingjaldi);
    hugsat hefi ek kostinn, I have thought over the terms;
    3) choice, chance, opportunity;
    kostr er e-s, there is a chance (þat er hverjum manni boðit at leita sér lífs, meðan kostr er);
    eiga e-s kost, to have a choice of (eiga slíkra manna kost);
    eiga alls kosti við e-n, to have one altogether in one’s power;
    4) match (Sigríðr hét dóttir hans ok þótti bezir kostr á Hálogalandi);
    hann spyrr, hverr eigi að ráða fyrir kosti hennar, who was to give her away;
    5) state, condition;
    sjá fyrir sínum kosti, to take care of oneself;
    síðan lét Símon varðveita kost hennar, look after her affairs;
    7) means, victuals, provisions (bauð hann Oddi alla kosti með sér);
    8) food (þat var siðr at fœra konum þeim kost, er á sæng hvíldu);
    9) board (þá bauð Ketill fé fyrir kost hennar);
    10) stores, goods (tvau skip hlaðin vænum kosti);
    11) good quality, good things;
    fær þú fátt af mér fríðra kosta, thou shalt get little good from me;
    12) virtue, opp. to löstr;
    13) adverb. usages:
    þat er til kostar, ef, it is well done, if;
    at þeim kosti, on that condition;
    at öðrum kosti, else, otherwise;
    at síðasta, efsta kosti, in the last instance, last emergency;
    alls kostar, quite, in every respect;
    eigi eins kostar, not very, not peculiarly;
    annars kostar, as for the rest;
    nökkurs kostar, in any wise;
    þess kostar, in this case, thus.
    * * *
    m., gen. kastar, dat. kesti, pl. kestir, acc. köstu; [akin to kös]:—a pile; bera saman í köstu, Grág. ii. 297; þar féll hverr um annan þveran, svá at þar var k. mikill. Fms. ix. 225; hjoggu ok báru saman í einn köst, Sturl. i. 69; val-köstr, a pile of slain; hris-k., a pile of fagots; kastar skurðr, the right of digging peat enough to make a stack, Vm. 64: esp. a pile of fuel, whence poët., lífs köstr, ‘life’s-pile’ = the body, Eb. (in a verse); kastar hel, ‘pile’s-bane’ = fire, Lex. Poët.

    Íslensk-ensk orðabók > KÖSTR

  • 67 land-tjald

    n. a land tent, originally a naut. term, a tent pitched ashore when in harbour, opp. to the tents on board, often in plur., Nj. 157, Hkr. i. 26, Stj. 45; landtjald Drottins, the Lord’s Tabernacle, Sks. 146, 780.

    Íslensk-ensk orðabók > land-tjald

  • 68 lausa-fjöl

    f. a loose board, Þjal.

    Íslensk-ensk orðabók > lausa-fjöl

  • 69 LEGGJA

    * * *
    (legg, lagða, lagiðr, lagðr, laginn), v.
    1) to lay, place (Már hafði lagt höfuð sitt í kné Rannveigar);
    leggja net, to lay a net;
    2) to put;
    leggja eld í, to put fire to;
    leggja söðul á hest, to put a saddle on a horse;
    leggja árar upp, to lay up the oars, give up pulling;
    leggja ofan segi, to haul down, take in the sails;
    leggja at jörðu, at velli (or við jörðu, við velli), to overthrow, slay, kill;
    leggja hlut sinn, to lose one’s lot, be worsted;
    3) to lay, drop, of a beast (hvelparnir, er eigi vóru lagðir);
    4) to lay, make, build;
    leggja garða, to make fences;
    5) to appoint, fix (leggja stefnu, leika, bardaga);
    6) to tax, value (hann lagði hálft landit fyrir sex tigi silfrs);
    leggja e-n úgildan, to award no fine for, put no price on;
    leggja at léttu, to make light of;
    leggja sakar, to settle strife;
    leggja lög, to lay down laws;
    leggja leið sína, to take a direction;
    hann lagði mjök kvámur sínar í Ögr, he was in the habit of coming often to O.;
    8) to allot, assign (þér mun lagit verða at vera einvaldskonungr yfir Noregi);
    hvat mun til líkna lagt Sigurði, what comfort is there appointed for S.?;
    þér var lengra líf lagit, a longer life was destined for thee;
    9) to lay out, pay, discharge;
    leggja at veði, to give as bail;
    leggja á hættu, to risk;
    leggja á mikinn kostnað, to run into great expenses;
    leggja líf á, to stake one’s life on a thing;
    leggja fé til höfuðs e-m, to set a price on one’s head;
    10) to lay a ship’s course, stand of or on, sail, absol., or the ship in dat. or acc., lét hann blása herblástr ok leggja út ór höfninni, and sailed out of the harbour;
    leggja at, to land (lagði hann at við Sundólfsstaði);
    in a naval battle, to attack (lögðu þeir þá at þeim);
    leggja undir land, to stand in towards land;
    leggja (skip) í rétt, to drift or run before the wind;
    11) to set off, start;
    leggja á flótta, to take toftight;
    leggja eptir e-m, to pursue;
    12) to stab, thrust, with a weapon (Þ. leggr hann spjóti til bana);
    13) impers. it turns, is driven in a direction (of smoke, smell, fire);
    hingat leggr allan reykinn, all the smoke blows hitherward;
    to freeze over, be covered with snow or ice (þá er ísa lagði á vötn);
    leggja nær, to be on the brink of;
    nær lagði þat úfœru einu sinni, it had well nigh come to a disaster;
    14) with preps.:
    leggja e-t af, to cede, give up (H. bróðir hans lagði af við hann sinn part í eyjunni);
    to leave off, desist from (legg af héðan af versagørð, sagði erkibiskup);
    leggja af fénað, to slaughter cattle;
    leggja e-t aptr, to give back, return (báðu mik leggja aptr taflit);
    leggja at, leggja at landi, to land;
    leggja at e-m, to attack;
    leggja e-t á e-n, to impose, lay (a burden, tax) upon one (leggja skatt, skyldir, yfirbót á e-n);
    leggja e-t á við e-n = leggja e-t á e-n;
    leggja stund, kapp, hug á e-t, to take pains about, great interest in, a thing;
    leggja ást, elsku, mætur á e-t, to feel love, affection, interest for a thing, to cherish a thing or person;
    leggja fæð, öfund, hatr á, to take dislike, envy, hatred to;
    leggja móti e-m, to oppose, contradict one;
    leggja e-t til, to furnish, contribute, as one’s share (hvern styrk hefir móðir mín til lagit með þér?);
    leggja fátt til, to say little, be reserved;
    leggja lof til, to give praise to;
    leggja gott (illt) til e-s, to lay a good (or ill) word to one, to interfere in a friendly (or unfriendly) manner;
    leggja e-t til lofs e-m, to put a thing to a person’s credit;
    leggja e-t til orðs, to talk about;
    leggja e-m e-t til ámælis, orðs, to blame one for a thing;
    leggja e-t undir or undir sik, to conquer, vanquish (Knútr konungr lagði allt land undir sik íNoregi);
    leggja e-t undir e-n, to submit a matter to a person, refer to (þeir höfðu lagit mál undir Njál);
    leggja undir trúnað e-s, to trust;
    ok er þat mjök undir hann lagit, it depends much on him;
    leggja e-t undir þegnskap sinn, to assert on one’s honour;
    leggja e-t upp við e-n, to hand over to one;
    leggja e-t eigi langt upp, not to make much of, to make light of (eigi legg ek slíkt langt upp);
    leggja e-t við e-t, to add to (leggja aðra tölu við aðra);
    leggja við líf sitt, höfuð sitt, to stake one’s life;
    leggja við sekt, to fix a fine;
    15) refl., leggjast.
    * * *
    a causal of liggja, q. v.; pres. legg, pl. leggjum; pret. lagði; subj. legði; imperat. legg or leggðú; part. lagiðr, lagið, lagit; contr. lagðr, lögð, lagt; part. laginn, Fb. ii. 386, which form is in mod. Icel. used as an adjective only; a part. pass. lagztr, lögzt, lagzt, Fas. ii. 345, and in mod. usage: [Ulf. lagjan = τιθέναι; A. S. lecgan; Engl. lay; O. H. G. legjan; Germ. legen; Swed. lägga; Dan. lægge]:—to lay.
    A. Prop. to lay, place; ok lagði hann á altara, Ver. 14; er hann var lagiðr á bálit, Hkr. i. 32; á lúðr lagiðr, Vþm.; vóru steinar lagðir í hring utan um, Eg. 486; Már lá útar á bekk, ok hafði lagt höfuð sitt í kné Rannveigar, Sturl. i. 13; leggja net, to lay a net, K. Þ. K. 88:—to lay down, leggja sinn aldr, Ht.
    2. to put; leggja band um, umhverfis, to fasten a string round the body, Eg. 340; leggja saman augun, to put the eyes together, shut them, id.; leggja eld í, to put fire to, Nj. 74, 131; leggja hendr at síðum mér, Fms. x. 331; leggja stýri í lag, to put it right, Hkr. i. 32; leggja ofan segl ok viðu, to haul down, take in the sails, Fms. iv. 372, ix. 23; l. lénur, söðul, á hest, to put a saddle on a horse, Nj. 74, Landn. 151; l. á hest, or leggja á (simply), to saddle; leggja hapt á hest, Grág. i. 436; l. mark á, of sheep, 426; l. hús ofan, to pull it down, Bs. i. 163; l. klyfjar ofan, to unload a horse, K. Þ. K. 94; l. klyfjar upp, to pack a horse, N. G. L. i. 349; l. árar upp, to lay up the oars, give up pulling, Edda 36: the mod. phrase, leggja árar í bát, to give a thing up, lose heart; l. fyrir lið, to give up, see lið; fyrir lagðr, outworn, exhausted, Mar. 1060, Fas. ii. 278.
    3. leggja at jörðu, at velli (or við jörðu, við velli), to overthrow, make bite the dust, Nj. 117, Eg. 426, Fms. vii. 296, viii. 43, x. 257, Njarð. 378; leggja fyrir borð, to put overboard, metaph. to forsake, Clem. 47; leggja í leg, to lay waste, Grág. ii. 278; leggja hlut sinn, to lay down or lose one’s lot, be worsted, Sturl. iii. 103: leggja mál í görð, to put into court, Nj. 88, 101; l. mál í umræðu, to put it to discussion, Orkn. 426; l. mál til sætta, Nj. 111.
    4. to lay, drop, of a beast; hvelparnir er eigi vóru lagðir, Fb. i. 104.
    II. metaph. in a mental sense; leggja stund, starf, hug, kapp … á e-t, to study a thing, take pains about, interest in it; as also, leggja ást, elsku, mætr á e-t, to feel love, affection, interest for, to love, cherish a thing or person; and again, leggja fæð, öfund, hatr … á, to take dislike, envy to, Al. 95, Ísl. ii. 197, Nj. 31, 46, Eg. 42, 418, Ld. 60, Fb. ii. 229, Fms. i. 31: freq. in old and mod. usage, thus, Sturla lagði mikinn hug á, at láta rita sögu-bækr eptir bókuni þeim er Snorri setti saman, Sturl. ii. 123; leggja e-t e-m til orðs, ámælis, to put a thing to a person’s blame, blame him for it, Nj. 62, 85, 138, 246, Ld. 250; l. e-t til lofs e-m, to laud one, put a thing to a person’s credit, Fms. x. 98.
    2. with prepp.; leggja á, to impose, put upon; leggja skyldir, skatt … á, Fms. x. 51, 93, Rb. 394:—leggja af, to leave off, cease doing; legg af héðan af versa-görð, sagði erkibiskup, ok stúdera heldr í kirkjunnar lögum, Bs. i. 799:—leggja e-t fyrir sik, to set a task before one, Fms. ii. 103, xi. 157:—leggja til, to add to, xi. 51, Hom. 138:—leggja undir or undir sik, to lay under oneself, conquer, vanquish, Fms. i. 3, x. 35, Eg. 12, Stj. 46, 146; leggja e-t undir þegnskap sinn, to assert on one’s honour, Grág. i. 29, Nj. 150; leggja e-t undir e-n, to submit it to a person, refer to, 105; l. e-t undir trúnað e-s, to trust, Fms. ix. 397; ok er þat mjök undir hann lagit, it depends much on him, Bjarn. 52:—leggja út, mod. to translate (út-legging):—leggja við, to add to, Grág. i. 22, Hom. 138, 155. Rb. 88, Al. 358.
    III. to lay, place, found, build; leggja afla, Vsp. 7; leggja garða, to make fences, Rm. 12; leggja götur, to make roads, Dipl. iv. 12; leggja lúðra, to place right, adjust the bin, Gs. 3; leggja leið, to take a direction, Fas. i. 57; hann lagði mjök kvámur sínar í Ögr, he was in the habit of coming to O., Fbr. 30; leggja e-t í vana sinn, to make a habit of.
    2. metaph. to lay, settle; leggja sakar, to settle strife, Vsp. 64; leggja landrétt, to settle the public rights, make laws, Sighvat; leggja lög, to lay down laws, of the three weird sisters ordering the fate of men, Vsp.:—to lay down, ordain, lagt er allt fyrir, all is predestined, Skv. I, Skm. 13, Ls. 48; era með löstum lögð æfi þér, Skv. 1, 33; hvat mun til líkna lagt Sigurði, 30; leggja á, to ordain, en þú hugfest þá hluti er ek segi þér, ok legg á þik, Bs. i. 199; ef þeir eru á lagðir ( ordered) fyrir váttum, Gþl. 439; þá hluti er ek hefi á lagt við þik, Eg. 738; leggja lög á, to make, lay down a law, Bs. i. 28: leggja ríkt á, to order peremptorily: of a spell, leggja á, to enchant; ‘mæli eg um og legg eg á!’ is in the tales the formula with which witches say the spell.
    3. to appoint, fix, a meeting or the like; eru þá leikar lagðir í Ásbjarnar-nesi, Ld. 196; leikr var lagiðr á Hvítár-völlum, Eg. 188; þeir lögðu við landsmenn hálfs-mánaðar frið, 228; leggja stefnu með sér, Fms. i. 36; var lögð konunga-stefna í Elfi, vii. 62; leggja bardaga við e-n, xi. 418; l. með sér vináttu, Eg. 278; Augustus keisari lagði frið ( established peace) um allan heim, Edda.
    IV. to tax, value (fjár-lag); hross eru ok lögð, hestr fjögurra vetra gamall við kú, Grág. i. 503; leggja lag á mjöl, ii. 404; ef fyrr er keypt en lag er á lagt, id.; leggja lag á varning manna, Ísl. ii. 126; þat þykkir mér jafnligast at þú leggir land svá dýrt, en ek kjósa hvárr okkarr leysa skal, … hann lagði hálft landit fyrir sex tigi silfrs, … er þú leggr svá údýrt Helgafells-land, Eb. 38; vil ek þat vinna til sætta at leggja son minn úgildan, Nj. 250; at Hallr af Síðu hafði lagit úgildan son sinn, ok vann þat til sætta, 251; leggja at léttu, to lay a tax on light, Fas. iii. 553.
    V. to lay out, pay, discharge; leggja at veði, to give as bail, Edda 17; buðu at leggja sik í veð fyrir þessa menn, Nj. 163; leggja á hættu, to risk, Eg. 86; leggja á mikinn kostnað, to run into great expences, Eg. 43; leggja veð eðr fá vörzlu, Gþl. 389: leggja í kostnað, to expend, Fms. xi. 232; leggja sik í háska, veð, to put oneself in danger, to stake one’s life, vii. 263, Nj. 163:—leggja aptr, to pay back, Grett. 174 new Ed.; leggja líf á, to stake one’s life on a thing, Nj. 106, 178:—l. fram, to lay forth, lay out, exhibit (fram-lag); allan þann sóma er hann hefir fram lagit, Ld. 32; mikit muntú þurfa fram at leggja með honum, þvíat hón á allan arf eptir mik, Nj. 3; l. fram líf sitt, Eg. 426:—leggja til, to pay to, furnish, contribute, as one’s share; hvern styrk hefir móðir mín til lagit með þér, Nj. 7; hvat viltú þá til leggja? langskip tvau, 42; skortir mik eigi fé til at leggja fyrir farit, 128; kunni hann til alls góð ráð at leggja, Eg. 2; hefi ek þar til (lagit) mörg orð, 728; lét ek þar sælu-hús göra ok lagða fé til, Fms. vii. 122, Js. 4; þau ráð er Gregoríus lagði til, Fms. vii. 258; l. fé til höfuðs e-m, to set a price on one’s head, Nj. 112, Grett. passim:—metaph., leggja fátt til, to say little, be reserved, Nj. 88, 112; Gunnarr lagði ekki til, G. remained silent, 52; leggja lof til, to give praise to, Eg. 33; leggja orð í (til), to ‘lay a word to,’ say a word in a matter, remonstrate, Grág. i. 290; leggja gott, íllt til e-s, to lay a good (or ill) word to, to interfere in a friendly (or unfriendly) manner, Sturl. iii. 151 (til-lögur):—leggja hlut sinn, líf sitt, við, to risk one’s lot, stake one’s life, i. 162, Nj. 113, 218; l. sik allan við, to do one’s best, Eg. 738; l. sekt við, l. lögbrot við, of a penalty, Nj. 113, Eg. 352, H. E. i. 505:—leggja út, to lay out, pay, Vm. 33; of betting, Orkn. 200:—leggja fé upp, to lay up, invest; l. fé upp í jörð, Dipl. v. 21; lagða ek upp við minn kæra Orm biskup hálfan viðreka, I made it over to O., ii. 4; l. upp fé, to lay up, board.
    VI. of direction, esp. as a naut. term, to stand off or on, lay a ship’s course, esp. from or towards a port, to or from an attack, to sail, proceed to sea, absol., or the ship in dat. or acc., leggja skip or skipi; þú skalt leggja fram sem þér líkar (place the ship to attack), Nj. 8; ok leggr fram skeiðina jafnfram skipi Rúts, id.; þeir leggja út undir eina ey ok bíða þar byrjar, 133; hann lagði skip sín inn á sundit, 271; þeir bjuggusk um sem skjótast ok lögðu út skipunum, Eg. 358; en er skipit var lagit út undir Fenhring, Fms. x. 64; Sigvaldi leggr skip sitt í miðja fylking ( lays his ship alongside of), xi. 126; þeir hittu drómund einn í hafi ok lögðu til níu skipum ok borðusk, … at lyktum lögðu þeir snekkjunum undir drómundinn, Hkr. iii. 353; leggja undir land, to stand in towards land, Eb. 126, where in a metaph. sense = to give in; lögðu þeir eigi inn í ósinn, en lögðu útarliga á höfnina, Ísl. ii. 126; bauð hann út leiðangri at liði ok skipum ok lagði ( stood) út til Staðs fyrir innan Þórsbjörg, Fms. i. 12; síðan leggja þeir í Löginn upp, Hkr. i. 32; Knútr konungr lagði þegar upp í ána ok at kastalanum, Fms. ix. 23, xi. 196; réru þeir langskipinu upp í ána ok lögðu til bæjar þess, Eg. 80; lögðu víkingar við þat frá, Landn. 223; þá lögðu þeir at nesi einu, Eg. 161; ok lögðu þar at landi, 203; lagði hann at ( landed) við Sundólfs-staði, Fms. ix. 483; en er þeir koma norðr at Hákonar-hellu þá lögðu þeir þar at, Hkr. i. 160: leggja at, to attack, in a naval battle (atlaga); lögðu þeir þá at þeim, Nj. 25, Eg. 81; munu vér leggja til orrostu við þá, Fms. vii. 257; létusk allir búnir at leggja at þeim Hákoni, id.; ef þeir leggja at, Jómsvíkingar, xi. 134:—leggja í rétt, to drift or run before the wind, skipverjar, þeir er sigla vildu, eðr þeir er í rétt vildu leggja skipit, Fbr. 59; mæltu þeir er leið sögðu at varligra væri at lægja seglit ok leggja skipit í rétt um nóttina, en sigla til lands at ljósum degi, Fms. ii. 64; þá kom andviðri ok leggja þeir í rétt, Bs. i. 420; þá lögðu þeir í rétt harðan, kom á stormr svá at eigi fengu þeir lengi í rétti legit, ok sigldu þeir þá við eitt rif, Bær. 5; þá kemr enn landviðri ok leggja cnn í rétt ok rekr vestr í haf, Bs. i. 483; þá lögðu þeir í rétt harðan, 484; féll veðrit ok görði lögn, lögðu þeir þá í rétt, ok létu reiða fyrir nokkurar nætr, Eg. 372.
    2. without the notion of sea, to start; leggja á flótta, to turn to flight, fly, Fms. x. 241, xi. 341, 391, Orkn. 4, Hkr. i. 319, passim; leggja ú fund þeirra, Fms. vii. 258; leggja eptir, to pursue, x. 215; leggja upp, to start on a journey: metaph., leggja e-t ekki langt upp, Grett. 51 new Ed.
    3. to stab, thrust with a weapon, the weapon in dat. or absol. (lag = a thrust), Nj. 8, 64, Njarð. 378, Eg. 216, 258, 298, Nj. 43, 56, Grág. ii. 7, Gþl. 165, passim; opp. to höggva, höggva ok leggja, hann hjó ok lagði, and the like.
    VII. impers. it turns, in driven in a direction, of smoke, smell, fire, or the like; hingat leggr allan reykinn, all the smoke blows thitherward, Nj. 202; en eldinn lagði at þeim, Fms. i. 266; fyrir údaun er ór hauginum mun út leggja, iv. 28; varask gust þann ok údaun er út lagði or haugnum, … af fýlu þeirri sem út lagði, Ísl. ii. 45; ok er eldrinn var görr, lagði reykinn upp í skarðit, Eb. 220; ef hval leggr út, if a (dead) whale is driven off land, Gþl. 462:—of ice, snow, to freeze, be covered with snow, ice, þá leggr snjó nokkurn fyrir þá, 655 xv. 12; er ís leggr á vatnit, Grág. ii. 287; þá er ísa lagði á vötn, Fms. ii. 103: the place frozen in acc., vóru íslög mikil ok hafði langt lagt lit Breiðafjörð, Ld. 286; lagði ok Ögrsvatn, Fbr. 30 new Ed.; lagði fjörðinn út langt, 60 new Ed.: part., íss var lagðr á Hofstaða-vág, Eb. 236:—of winter, cold, þegar er gott er ok vetr (acc.) leggr á, Grett. 24 new Ed.; lagði þegar á frer ok snjófa, Bs. i. 872; but pers., leggr á hríðir ok snjóvar (better snjóva), Bs. i. 198.
    2. the phrase, leggja nær, to ‘lie near,’ be on the brink of; nær lagði þat úfæru eitt sinn, it had well nigh come to a disaster, Edda 17; lagði þá svá nær at allr þingheimr mundi berjask, it was on the brink of …, Nj. 163; lagði nær at hann mundi reka í svelginn, Fms. x. 145.
    B. Reflex. to lay oneself, lie; leggjask niðr í runna nokkura, Nj. 132; er Skálm merr yður leggsk undir klyfjum, Landn. 77; þá leggjask í akrinn flugur þær, er …, 673 A. 3:—of going to bed, þeir höfðu lagizk til svefns, were gone to sleep, Nj. 155; Skarphéðinn lagðisk ekki niðr um kveldit, 170:—leggjask með konu, to cohabit (illicitly), Fms. i. 57, K. Á. 118, Fas. iii. 390, Grág. i. 351:—of illness, to fall sick, take to bed, tók hón sótt ok lagðisk í rekkju, Nj. 14; þá lét hann búa hvílu sína ok lagðisk í sótt, Fms. xi. 214: the phrase, leggjask e-t ekki undir höfuð, not lay it under one’s pillow, do it promptly, be mindful of a thing, ii. 120, v. 264:—leggjask á e-t, to fall upon, of robbers, beasts of prey, etc.; at spillvirkjar mundi l. á fé þeirra, i. 226, Grett. 125 new Ed.; Vindr lögðusk á valinn ok raufuðu, xi. 380: örn lagðisk ( prayed) í eyna, Bs. i. 350:—leggjask fyrir, to take rest, lie down, from exhaustion, sickness, or the like, 387; lögðusk þá fyrir bæði menn ok hestar af úviðri, Sturl. iii. 292; þá lögðusk leiðsagnar-menn fyrir, þvíat þeir vissu eigi hvar þeir vóru komnir, Fms. viii. 52; fyrir leggjask um e-t mál, to give it up, Bs. i. 194: leggjask niðr, to pass out of use, cease, Fms. x. 179, xi. 12: leggjask á, to arise, mun sá orðrómr á leggjask, at …, Nj. 32, Fms. i. 291; úþokki lagðisk á milli þeirra bræðra, xi. 14.
    2. to cease; at sá úvandi leggisk sem áðr hefir verit, Fms. i. 280.
    II. to swim (partly answering to A. VI); leggjask til sunds, to go into the water and swim, Ld. 46; þeir leggjask um hríð … Sigmundr leggsk þá um hríð … hann lagðisk síðar ( swam behind), Fær. 173; hann lagðisk eptir geldingi gömlum út í Hvalsey, Landn. 107; Grettir lagðisk nú inn á fjörðinn, Grett. 148; hann lagðisk yfir þvert sundit ok gékk þar á land, 116, Hkr. i. 287, Finnb. 266; þeir koma upp ok leggjask til lands, Ld. 168; for legðir read legðiz, Njarð. 378.
    2. to set out; leggjask í hernað, víking, to set out on a freebooting expedition, Fms. x. 414, passim: leggjask út, to set out into the wilderness, as a highwayman, Odd. 8, Fas. i. 154, passim (útilegu-maðr = a highwayman); ek lögðumk út á merkr, Fms. ii. 103; leggjask á flótta = leggja á flótta, to take to flight, xi. 305: leggjask djúpt, to dive deep (metaph.), Nj. 102; leggjask til e-s, to seek, try eagerly for, Stj. 90, Bs. i. 198; leggjask í e-t, to occupy oneself with, Rb. 312.
    3. á lögðusk logn mikil, þokur ok sælægjur, Orkn. 358; vindar lögðusk ( the wind wafted) af hrauninu um kveldum, Eb. 218, (see A. VII): the phrase, ekki lagðisk mjök á með þeim frændum, they were not on good terms, Ld. 68: ok lagðisk lítt á með þeim Snorra, Sturl. i. 124; þeir töluðu lengi ok lagðisk vel á með þeim, things went well with them, Orkn. 408; þungt hefir á lagizk með okkr Strút-Haraldi jarli um hríð, Fms. xi. 84; Steinólfi þótti þat líkt ok ekki, ok lagðisk lítt á með þeim, Gullþ. 11:—lítið leggsk fyrir e-n, to come to a shameful end; lítið lagðisk nú fyrir kappann, þvíat hann kafnaði í stofu-reyk sem hundr, Grett. 115; svá lítið sem fyrir hann lagðisk, who had been so easily slain, had made so poor a defence, Ld. 150; lítið lagðisk hór fyrir góðan dreng, er þrælar skyldu at bana verða, Landn. 36; kann vera, at nú leggisk lítið fyrir hann, ek skal ráðin til setja, Fms. iv. 166.
    III. recipr., leggjask at, to attack one another, Fms. xi. 130: leggjask hendr á, to lay hands on fine another, Ld. 154; leggjask hugi á, to take a liking for each other, Bárð.: leggjask nær, to run close up to one another, of two boats, Gísl. 51.
    IV. part. lagðr, as adj. fit, destined to a thing, or fitted, of natural gifts; at hann mundi bæði spá-maðr vesa ok lagðr til mikils þrifnaðar ok gæfu Gyðinga-lýð, 625. 87; vera kann at þér sé meirr lagðr ( that thou art more fitted for) fésnúðr ok ferðir en tilstilli um mála-ferli, i. e. that thou art more fitted to be a traveller than a lawyer, Band. 5; öllu því íllu sem honum var lagit, Fb. i. 215; hón var þeim til lýta lagin, she was doomed to be their destruction, Sól. 11; sem mælt er um þá menn sem mjök er sú íþrótt lagin, Fms. v. 40; þvíat þér mun lagit verða at vera (’tis weirded for thee, thou art doomed to be) einvalds konungr yfir öllum Noregi, Fb. i. 564; þér var lengra lif lagit, a longer life was doomed to thee, Fas. iii. 344; allar spár sögðu, at harm mundi verða lagðr til skaða þeim, Edda 19: laginn, expert, skilled, disposed, freq. in mod. usage, hann er laginn fyrir að læra, hann er ekki lund-laginn á það, he has no inclination for it, whence lægni = skill; thus also, lagaðr from laga (q. v.), vera lagaðr fyrir e-t, lagaðr fyrir lærdóm, given to learn, of natural gifts.
    V. part. pass. lagztr; er hann var lagztr niðr, when he had laid himself down, Fas. ii. 345: freq. in mod. usage, hann er lagztr fyrir, lagztr niðr, and so on.

    Íslensk-ensk orðabók > LEGGJA

  • 70 leik-borð

    n. a play-board; skjóta (ljótu) leikborði fyrir e-n, to turn the tables upon a person, Gg. 1, Grett. (in a verse).

    Íslensk-ensk orðabók > leik-borð

  • 71 matar-verð

    n. board wages, Gþl. 513.

    Íslensk-ensk orðabók > matar-verð

  • 72 mat-laun

    n. pl. a fee for board, Grág. i. 147. matlauna-maðr, m. = matannungr, Gþl. 260.

    Íslensk-ensk orðabók > mat-laun

  • 73 mat-lífi

    n. board, fare, Fms. viii. 435.

    Íslensk-ensk orðabók > mat-lífi

  • 74 MATR

    (gen. matar, pl. matir), m. food, meat; hafa sér e-t at mat, to feed on (morgin-döggvar þan sér at mat hafa); pl. stores of food, provisions.
    * * *
    m., gen. matar, dat. mat; with article matinum, Grág. i. 47 (mod. matnum); plur. matir; it is twice or thrice in Fb. spelt mát with a long vowel, with which cp. the rhyme máta uppsátr, Hallfred,—máta (gen. pl.) viggjar uppsátr = a pantry (the explanation given in Lex. Poët. and hence in Fs. 214, seems erroneous); for the long vowel cp. also Ormul. mete (not mette), Engl. meat: [Ulf. mats = βρωσις; A. S. mete; Engl. meat; O. H. G. maz; Swed. mat; Dan. mad]:—meat, food; matar ok váða er manni þörf, Hm. 3; matar góðr, ‘good of meat,’ hospitable, 38; bjóða e-m mat, Gm. 2; morgin-döggvar þau sér at mat hafa, Vþm. 45, Skm. 27; þá var matr fram settr, Fbr. 21 new Ed.; bera mat á borð, to put meat on the board, Nj. 50; þú skalt stela þaðan mat á tvá hesta, 74; bera mat í stofu, eptir þat setti hón borð ok bar þar á mat, … viljum vér víst gefa yðr mat … síðan gengu þeir undir borð ok signdu mat sinn, … átu gestir mat sinn, Eb. 266, 268; Gunnarr vissi slíks matar þar ekki ván, Nj. 75; þenna aptan enn sama mælti Bergþóra til hjóna sinna, nú skulu þér kjósa yðr mat í kveld, þvíat þenna aptan mun ek bera síðast mat fyri hjón mín …, þykki mér blóð eitt allt borðit ok matrinn, 197; hann var kallaðr hinn mildi ok inn matar-ílli, … hann svelti menn at mat, Fms. i. 1; sitja at mat, to sit at meat, x. 378; beiða matar, Grág. i. 47; þóat hinn haldi matinum, id.; þá stóð Glámr. upp snemma ok kallaði til matar síns, … vil ek hafa mat minn en engar refjar, Grett. 111; þar hefi ek mínum mat orðit fegnastr þá er ek náða honum, 126; et mat þinn, tröll, Fas. iii. 178, 179: allit., matr ok mungát, meat and drink, Fb. iii. 578. Fb. i. 563; hann átti fjölda barna, hafði hann varla mat í munn sér, he had hardly any meat in his mouth, he was well-nigh starved, Bs. i. 193; menn sá ek þá er móður höfðu, látið mat í munn, Sól.: eiga máiungi mat; mod. eiga ekki málungi matar, to have no food for one’s next meal, be very poor, Hm. 66: the saying, matr tr mannsins megin, ‘meat is man’s main;’ biðja sér matar hvert mál, 36; þurr matr, dry meat; þurr matr, þat er gras ok aldin, K. Þ. K. 78; hvítr matr, white meat = milk, cheese from the dairy, passim; elds matr, food for fire, fuel; spóna-matr, spoon-meat, opp. to át-matr = dry meat.
    II. in plur. stores of food, provisions; tveggja mánaða mati, Gþl. 99; tveggja mánaða matir mjöls, N. G. L. i. 172; tólf mánaðar mati, 346, B. K. passim.
    COMPDS: matarafgangr, matarafli, matarást, matarból, matarbúr, matarfýst, matarföng, matargörð, mataríllr, matarkaup, matarlauss, matarlyst, matarneyzla, matarskamtr, matarverð, matarverðr, matarvætt, mataræði.

    Íslensk-ensk orðabók > MATR

  • 75 mat-sveinn

    m. a meat-boy, cook, esp. on board a ship, Fs. 150, Eb. 192, Þiðr. 127, Fms. x. 129.

    Íslensk-ensk orðabók > mat-sveinn

  • 76 mið-byrði

    n. ‘mid-board,’ balk-head (?); skipit var lítið til skutanna en breitt um miðbyrðit, Grett. 88 A.

    Íslensk-ensk orðabók > mið-byrði

  • 77 NADDR

    (-s, -ar), m. stud, nail.
    * * *
    m. a stud, nail; knébjargir með stálhörðum nöddum, Sks. 405; nadda á umgjörðinni, Fms. vi. 212; hann hnitar saman penninginn, ok eru tuttugu naddar á, Gísl. 14; nadda borð, a ‘stud-board’, poët. for a shield from its being ornamented with metal studs, see Fms. vii. 323: in poetry, nadda él, róg, as also nadd-él, -fár, -skúr, -regn, -hríð, -veðr, = a battle, Lex. Poët. nadd-göfugr, adj. ‘stud-glorious,’ an epithet of Heimdal, Hdl. 34, with reference to the beams of dawn (studs of light?); as an epithet of a giant, the father of Men-glöð, Gg. 14.

    Íslensk-ensk orðabók > NADDR

  • 78 planki

    * * *
    a, m., in western Icel. sounded blanki, [planca, Du Cange]:—a plank, thick board.

    Íslensk-ensk orðabók > planki

  • 79 prest-borð

    n. a ‘priest’s board,’ maintenance; liggja þrjár kýr til prestborðs, B. K. 10.

    Íslensk-ensk orðabók > prest-borð

  • 80 RÁ

    I)
    (gen. rár, pl. rár), f. sail-yard.
    f. roe (cf. rábukkr).
    f.
    1) corner, nook (rá er hyrning húss);
    2) berth in a ship (skammar ‘ro skips rár).
    * * *
    1.
    f., gen. rár, with the article rárinnar, Fbr. 133; flat, and acc. rá, with the article rána, ránni, N. G. L. ii. 282; pl. rár, rá, rám: [Dan. raa; Swed. rå; Shetl, rae]:—a sail-yard, Skálda 162. N. G. L. i. 100; en ef rá brestr í aktaumum eða fyrir útan eða innan, ii. 283; rár langar, Hkv. 1. 48; við miðja rá, Orkn. 356 (in a verse); drekar báru blá segl við rá, Ó. H. 161 (in a verse); brotnaði ráin, Korm. 178; gengr í sundr segl-rá, Fbr. 132; siglu-tréit ok rána, Fms. xi. 143; látið nú koma féit í seglit ok hefla upp um rána, vi. 381; seglit var heflat upp við rána, Nj. 135; festa seglit við rána, Fbr. 133: allit., skip með rá ok reiða, Finnb. 278; meðr rá ok öllu reiði. D. N. iii. 160; rár-endi, rár-hlutr, id.
    2. metaph. a pole on which fish are hung for drying: poët., rá-fákr, m. a ‘sail-yard nag,’ i. e. a ship, Lex. Poët.
    2.
    f. (nom. r́, Skálda Thorodd). originally vrá, [Dan. vraa; Swed. vrå]:—a corner, nook; rá (r́) er hyrning húss, Skálda 162; leyniligar róar (rár, v. l.) helvítis fylsna, Sks. 536; verja forskálann ok húsin, stóð þar fremstr við rána Jón toddi, Sturl. ii. 249; kleif í rá hverja. Am. 58.
    2. a cabin on board ship. Edda (Gl.); as also in the saying, skammar eru skips rár, short, small are the ship’s cabins, giving small accommodation, Hm. 73, (skipsins eru skammar rár, Mkv.); cp. rá-skinn, a ‘cabin-skin,’ hammock.
    3.
    f. a roe: veiða rauðdýri ok rá, Barl. 137, Bev. 11.
    4.
    n. [Swed. rå], a landmark; hence perh. the poët., rás seil, rás fagrsili, the thong of the mark, i. e. a snake, Merl. 2. 1, 12: rás viðr, perh. landmark palings (?), Hm. 152; see also rámerki; the word is obsolete in Icel., but is freq. in early Swed. in the allit, phrase rå och rör.

    Íslensk-ensk orðabók > RÁ

Страницы

См. также в других словарях:

  • Board — (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Board and board — Board Board (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Board of control — Board Board (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Board of trade — Board Board (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Board rule — Board Board (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Board wages — Board Board (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • board — n often cap 1 a: a group of individuals having managerial, supervisory, investigatory, or advisory powers over a public or private business, trust, or other organization or institution Board of Regents Board of Bar Overseers …   Law dictionary

  • Board of Trade (disambiguation) — Board of Trade may refer to:Argentina*Rosario Board of Trade, a non profit association based in Rosario, in the Province of Santa FeCanada*Brampton Board of Trade, a business organization first founded in Brampton, Ontario in 1887 *Burnaby Board… …   Wikipedia

  • BOARD OF DELEGATES OF AMERICAN ISRAELITES — BOARD OF DELEGATES OF AMERICAN ISRAELITES, organization representing the first successful attempt at organizing American Jewry in furtherance of the civil and political rights of Jews, at home and abroad. The experiment lasted 20 years, after… …   Encyclopedia of Judaism

  • board observer — USA An individual who is permitted to attend and participate in meetings of the board of directors and to receive all information provided to members of the board (including minutes of board meetings), but who is not permitted to formally vote on …   Law dictionary

  • Board of Trade and Plantations — Board of Trade The Board of Trade (1808 11), d Augusus Pugin et Thomas Rowlandson Le Board of Trade est un comité du Conseil privé du Royaume Uni ayant ses origines dans un comité d enquête du XVIIe siècle, évoluant en un dé …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»