Перевод: с исландского на все языки

со всех языков на исландский

on+board+a

  • 21 söðul-fjöl

    f. the saddle-board, the side board of an Icel, lady’s saddle, which is made like a chair, Sturl. iii. 295, Nj. 205.

    Íslensk-ensk orðabók > söðul-fjöl

  • 22 TAFL

    n.
    1) a board-game, ‘tables’, chess, draughts; sitja at tafli, leika t., at tafli, to play at chess; nú eru brögð í tafli, there is a trick in the game, there is foul play;
    2) the board with the pieces (taflit svarfaðist);
    * * *
    n., pl. töfl, [from the Lat. tabula, but borrowed at a very early time, for it is used even in the oldest poems]:—a game, like the Old Engl. tables or draughts, used also of the old hneftafl (q. v.), and later of chess and various other games; sitja at hnef-tafli, … Hvítserkr ok Sigurðr láta þegar falla niðr taflit, Fas. i. 285; leika skák-tafl, 523; þar vóru mjök töfl uppi höfð ok sagna-skemtan, ok mart þat er til híbýla-bótar mátti vera, Þorf. Karl. 407; þeir bitusk bæði um tafl ok kvátru, Sturl. i. 173; vera at tafli, Fs. 40; Valdimarr konungr lék at skáktafli … konungr sá eigi af taflinu, Fms. xi. 365; konungr bar aptr tafl hans, Ó. H. 167; konungr sat ok teflði hneftafl, ok nefndi maðrinn töfl (fem. sing.) konungs, … taflmaðrinn ætlaði at konungr mundi tala til taflsins, Fms. vi. 29; leika at tafli, Ó. H. 167: þá skildi á um tafl, of chess, Sturl. iii. 123; tafl em ek örr at efla, iþróttir kann ek níu, Orkn. (in a verse); ek em maðr hagari ok teflig hneftafl betr, Mork. 186; tefldi annarr Austmaðr við heima-mann Þorgils … kallaði Austmaðr á Sigurð at hann réði um taflit með honum, þvíat hann kunni þat sem aðrar iþróttir, ok er hann leit á, þótti honum mjök farit vera taflit, … en taflit svarfaðisk, 204, 205; um daginn eptir tefldi Grímr við Austmann ok rann at borðinu sveinn ok rótaði taflinu, Dropl. 31; Eiðr sat at tafli ok synir hans tveir, Ísl. ii. 359, Vigl. 17; jafnan skemtu þau Helga sér at tafli ok Gunnlaugr, Ísl. ii. 205: the pieces were of gold and silver, cp. gullnar-töflur, Vsp.; þar sátu konur tvær ok léku at hnet-tafli, ok var taflit allt steypt af silfri enn gyllt allt it rauða … en hann hefði taflit ok þat er fylgði, Gullþ. 20; taflborð ok tafl af lýsi-gulli gört, Fas. iii. 627: of walrus, tennr eigi stærri en göra má mjök stór knífskepti af eðr tafl, Sks. 127, cp. Skíða R. 164, Worsaae, Nos. 560–563; hnefa-tafl, skák-tafl, goða-tafl: in the phrases, verða tafli seinni, to be too late; Snorri kvað enn farit hafa sem fyrr, at þeir höfðu orðit tafli seinni enn Arnkell, Eb. 166; nú eru brögð í tafli, a trick in the game, foul play, Fas. iii. 607; merkti Ögmundr biskup at þá vóru brögð í tafli ok líkaði stórílla, Bs. ii. 318, cp. Þryml. 13; jarl kvað Aron svá tafli teflt hafa við sik ( played him such a game), at okkur sambúð mun skömm vera, Bs. i. 632.
    2. also of dice-throwing, dicing; en þeim er leggr fé við tafl eðr aðra hluti, verðar fjörbaugs-garð, Grág. ii. 198; enn eru þeir hlutir er þú skalt flýja ok varask, þat er drykkja, tafl, portkonur, Sks. 26.
    B. COMPDS: taflborð, taflbrögð, taflbyrðingr, taflfé, taflkast, taflmaðr, taflpungr, taflspeki.

    Íslensk-ensk orðabók > TAFL

  • 23 vista

    * * *
    (að), v.
    1) to lodge, find lodgings and food for (hann vistar kaupmenn nær skipi);
    2) to furnish with food, provisions (þat var þá háttr, at menn vistuðu sik sjálfir til þings);
    3) refl., vistast, to take up a fixed abode, stay, sojourn (hann vildi hér vista um sumarit).
    * * *
    að, to lodge, board; lét hann setja upp skip sitt, ok vista lið, Eg. 320; hann vistar kaupmenn nær skipi, Korm. 190; vistaði annat lið sitt í Danmörk, Fms. xi. 19; ef menn vilja vista eðr ala fátæka, Jb. 185 B.
    2. with dat.; ok vista þeim þar, N. G. L. i. 168.
    II. reflex. to take a fixed abode, lodgings, board; Austmenn vistuðusk, Ísl. ii. 192, Lv. 5, Fb. 152: to sojourn, hann vildi hér vistask um sumarit, Glúm. 324; í hvers biskups-dæmi sem þeir vilja vistask eðr vera, Norske Saml. v. 550.
    2. in mod. usage esp. of servants in a household, see vist.

    Íslensk-ensk orðabók > vista

  • 24 vængi

    * * *
    n. a cabin on board a ship, Edda (Gl.) i. 584.

    Íslensk-ensk orðabók > vængi

  • 25 ÞILJA

    I)
    (þil; þilda; þilitir, þildr, þilinn), v. to cover with deals, to board, plank.
    f. deal, plank, planking, esp. on a ship; pl. the deck (far þú undir þiljur niðr).
    * * *
    pres. þil; pret. þilði; part. þiliðr, þilðr, þilinn: mod. þiljaði, þiljað: [A. S. þiljan]:—to cover with deals, to board, plank; tóku frá vígin, háboruðu ok þildu á bitum, Fms. ix. 44; lét þ. skipin ok tjalda, iv. 236; hann þilði alla veggi hússins með þrennum þiljum, Stj. 562; fella innan kofann ok þilja sem vandlegast, Bs. i. 194: þilja allan garðinn af nýju, D. N. iv. 283; hann (the skáli) er þiliðr um endilangt, Fbr. 67 new Ed.; þilinn, 44, l. c.; gólf allt þilið með marmara-steini, Art. 6; þat grjót er höllin var þilin með, Karl. 60; þildir neðan vel, Sks. 88 new Ed.; tvitog-sessa tjölduð ok þiljuð, Hkr. ii. 294 (but better tjölduð ok þilið, Ó. H. 178, l. c.)

    Íslensk-ensk orðabók > ÞILJA

  • 26 fob.

    (англ.) free on board

    Íslensk-Russian dictionary > fob.

  • 27 álnar-borð

    n. a board an ell long, N. G. L. i. 100.

    Íslensk-ensk orðabók > álnar-borð

  • 28 borða-víti

    n. pl. a ‘board-fee,’ sconce, cp. víti, Fms. iii. 155.

    Íslensk-ensk orðabók > borða-víti

  • 29 borð-hald

    n. one’s ‘board,’ fare, Edda 23, Hkr. ii. 36, Thom. 68.

    Íslensk-ensk orðabók > borð-hald

  • 30 borð-prestr

    m. a ‘board-priest,’ who says grace at a bishop’s table, Bs. ii. 129.

    Íslensk-ensk orðabók > borð-prestr

  • 31 borð-sálmr

    m. a ‘board-psalm,’ grace, Bb. 1. 15 (Mark xiv. 26).

    Íslensk-ensk orðabók > borð-sálmr

  • 32 borð-tafl

    n. a chess-board, Sturl. ii. 184, v. l.

    Íslensk-ensk orðabók > borð-tafl

  • 33 BRÍK

    (-ar, pl. brikr), f.
    3) short bench, near the door.
    * * *
    f., gen. ar, pl. bríkr, [Engl. brick; Fr. brique; Swed. bricka; Dan. brikke = chess-man in a game], properly a square tablet, e. g. altaris-brík, an altar-piece, Vm. 10, Bs. ii. 487: in the Sagas often of a low screen between the pillars (stafir), separating the bedrooms (hvílurúm) from the chief room, Gþl. 345, Fms. v. 339, Sturl. ii. 228, iii. 219, Korm. 182:—in mod. usage brík means a small tablet with carved work, one at the foot and one at the head of a bed, (höfða-brík, fóta-brík.)
    β. in Norway (Ivar Aasen) used of a small table placed at the door; in this sense it seems to be used Bs. i. (Laur. S.) 854.
    COMPDS: bríkarbúningr, bríkarnef.

    Íslensk-ensk orðabók > BRÍK

  • 34 brýna

    (að), v. = bruna.
    * * *
    1.
    d, [brún], to whet, sharpen, bring to an edge’; b. ljá, kníf, sverð, to whet a scythe, knife, sword, Edda 48, Ísl. ii. 348, Fs. 62.
    β. naut. to drag a boat or ship half a-shore, put her on the ‘edge’ of the sea-board; b. upp skipi, Nj. 19, Fs. 145, 147, Fms. viii. 333, v. 1.
    2. metaph. to egg on, incite, Al. 33.
    2.
    u, f. whetting; mowers call ‘brýna’ the amount of mowing done before the scythe wants whetting again.

    Íslensk-ensk orðabók > brýna

  • 35 BÚA

    (bý; bjó, bjoggum or bjuggum; búinn), v.
    1) to prepare, make ready;
    búa mál á hendr e-m, to take out a summons against one, be in a lawsuit;
    2) to dress, attire, adorn, ornament;
    bjó hón hana sem hón kunni bezt, she dressed her as well as she could;
    sá þeir konur vel búnar, well dressed;
    búa beð, rekkju, to make a bed;
    búa öndvegi, hús, to make a high seat, adorn a house (for a feast);
    öll umgjörðin var búin gulli ok silfri, adorned (mounted) with gold and silver;
    vápn búit mjök, much ornamented;
    3) to fix one’s abode in a place, = byggja( þegar munu jötnar Ásgarð búa);
    4) to deal with, to treat;
    þeir bjuggu búi sem þeim líkaði, they treated it as they liked, viz. recklessly;
    Haraldr bjó heldr úsparliga kornum Sveins, used S.’s stores rather unsparingly;
    5) to live, dwell (búa í tjöldum);
    þeir bjuggu þar um nóttina, they stayed there during the night;
    sá maðr bjó á skipi (had his berth) næst Haraldi;
    6) to have a household (cattle, sheep, and milk);
    meðan þú vilt búa, as long as thou will keep house;
    búa á or at, with the name of the place added in dat., to live at or in (hann bjó á Velli; Gunnar bjó at Hlíðarenda);
    búa í skapi, brjósti e-m, to be, dwell in one’s mind (eigi býr þér lítit í skapi);
    sýnandi þá hjartaliga gleði, er í brjósti býr, that fills the breast;
    8) to behave, conduct onself (bjuggu þeir þar fremr úfriðliga);
    9) with preps.:
    búa af e-u, to lose;
    láta e-n af baugum búa, to let him be deprived of his riches;
    búa at e-u, to treat, = búa e-u (cf. 4);
    þeir höfðu spurt hvern veg Þórólfr hafði búit at herbergjum þeirra, how Th. had treated their premises;
    búa e-t fyrir, to prepare (þeir hlutir, er guð hefir fyrir búit sínum ástvinum);
    búa fyrir, to be present (hann ætlar, at Selþórir muni fyrir búa í hverju holti);
    búa hjá konu, to lie with a woman;
    búa í e-u, to be at the bottom of, = búa undir e-u (en í þessu vináttumerki bjuggu enn fleiri hlutir);
    búa með e-m or e-rri, to cohabit with;
    búa með konu, to lie with;
    búa saman, to live together (as husband and wife, as friends); to have a common household (ef menn búa saman);
    búa e-t til, to prepare, take the preparatory steps in a case (búa sök, mál, vígsmál til, cf. 1);
    búa til veizlu, to prepare for a feast;
    búa um e-n, to make one’s bed (var búit um þá Þórodd á seti ok lögðust þeir til svefns);
    Þórólfr lét setja upp skip sitt ok um búa, he had his ship laid up and fenced round;
    kváðu nú Guðrúnu eiga at búa um rauða skör Bolla, said that G. would have to dress B.’s (her husband’s) bloody head;
    búa um andvirki, to fence and thatch hayricks;
    at búa svá um, at aldri mátti vökna, to pack it up so that it could not get wet;
    búa svá um, at (with subj.), to arrange it so, that;
    búa eigi um heilt við e-n, to be plotting something against one;
    búa um nökkurn skoll, to brood over some mischief (deceit);
    búa um grun, to be suspicious;
    búa um hverfan hug, to be fickleminded;
    gott er um öruggt at búa, to be in a safe position;
    búa undir e-u, to be subject to, suffer, endure (hart mun þykkja undir at búa);
    eiga undir slíkum ofsa at búa, to have to put up with such insolence; to be the (hidden) reason of, to be at the bottom of (þat bjó þar undir, at hann vildi taka ríkit undir sik);
    þér vitið gørst, hvat yðr býr undir (what reason you have) at girnast eina útlenda mey;
    sárt býr þú nú við mik, Þóra, thou treatest me sorely;
    búa við e-t, to enjoy (þú býr við eilífa ást ok bíðr eilífra ömbuna); to submit to, put up with;
    ok mun eigi við þat mega búa, it will be too hard to bide;
    búa yfir e-u, to hide, conceal;
    framhlutr ormsins býr yfir eitri, is venomous;
    lítill búkr býr yfir miklu viti, little body holds mickle wit;
    búa yfir brögðum, flærð ok vélum, to brood over tricks, falsehood, and deceit;
    10) refl., búast.
    * * *
    pret. sing. bjó, 2nd pers. bjótt, mod. bjóst; plur. bjoggu, bjöggu, and mod. bjuggu, or even buggu; sup. búit, búið, and (rarely) contr. búð; part. búinn; pret. subj. bjöggi, mod. byggi or bjyggi; pres. sing. indic. bý; pl. búm, mod. búum: reflex. forms býsk or býst, bjósk or bjóst, bjöggusk, búisk, etc.: poët. forms with suffixed negative bjó-at, Skv. 3. 39: an obsolete pret. bjoggi = bjó, Fms. ix. 440 (in a verse); bjöggisk = bjósk, Hom. 118. [Búa is originally a reduplicated and contracted verb answering to Goth. búan, of which the pret. may have been baibau: by bûan Ulf. renders Gr. οικειν, κατοικειν; Hel. bûan = habitare; Germ. bauen; Swed. and Dan. bo. The Icel. distinguishes between the strong neut. and originally redupl. verb búa, and the transit. and weak byggja, q. v.: búa seems to be kindred to Gr. φύω, εφυσα (cp. Sansk. bhû, bhavâmi, Lat. fui); byggja to Lat. făcio, cp. Swed.-Dan. bygga, Scot. and North. E. to ‘big,’ i. e. to build; cp. Lat. aedificare, nidificare: again, the coincidence in sense with the Gr. οικος, οικειν, Lat. vicus, is no less striking, cp. the references s. v. bú above. Búa, as a root word, is one of the most interesting words in the Scandin. tongues; bú, bær, bygg, bygð, byggja, etc., all belong to this family: it survives in the North. E. word to ‘big,’ in the Germ. bauen ( to till), and possibly (v. above) in the auxiliary verb ‘to be.’]
    A. NEUTER, to live, abide, dwell, = Gr. οικειν, Lat. habitare; sú synd sem í mér býr, Rom. vii. 17, 20; í mér, þat er í mínu holdi, býr ekki gott, 18; hann sem býr í ljósinu, 1 Tim. vi. 16; fyrir Heilagan Anda sem í oss býr, 2 Tim. i. 14; Látið Christs orð ríkulega búa meðal yðar, Col. iii. 16; þá trú … sem áðr fyr bjó í þinni ömmu Loide, 2 Tim. i. 5; þat hit góða sem í oss býr, 14; hann sem býr í ljósinu, þar einginn kann til að komast, 1 Tim. vi. 16; hence íbúð, living in, etc.; in many of those passages some Edd. of N. T. use byggja, but búa suits better: of a temporary abode, hann bjó í tjöldum, he abode in tents, Fms. x. 413.
    2. a naut. term; þeir bjuggu þar um nóttina, they stayed, cast anchor during the night, Fms. vii. 3: on board ship, to have one’s berth, sá maðr bjó á skipi næst Haraldi er hét Loðinn, 166; engi maðr skyldi búa á þessu skipi yngri en tvítugr, x. 321.
    3. to live together as man and wife; henni hagar að b. við hann, 1 Cor. vii. 12; hagar honum hjá henni að b., 13; b. með húsfrú sinni, Stj. 47; b. við; Helgi prestr bjó við konu þá, er Þórdís hét (of concubinage), Sturl. i. 141; but búa saman, of wedded life, K. Á. 134.
    4. b. fyrir, to be present in the place: at Selþórir muni fyrir b. í hverju holti, Fms. iv. 260: recipr., sjór ok skúgr bjoggusk í grend, Skálda 202, Baruch.
    5. esp. (v. bú) to have a household, cattle, sheep, and milk; hence búandi, bóndi, bær, and bú; búa við málnytu ( milk), ok hafa kýr ok ær at búi, Nj. 236, Grág. i. 168, 335; b. búi (dat.), 153, K. Þ. K. 90; búa búi sínu, to ‘big ane’s ain biggin,’ have one’s own homestead.
    β. absol., meðan þú vilt b., so long as thou wilt keep bouse, Hrafn. 9; b. vel, illa, to be a good (bad) housekeeper; vænt er að kunna vel að búa, Bb. 3. 1; Salomon kóngur kunni að b., 100; fara að b., to begin housekeeping, 2. 6; b. á jörðu, to keep a farm, gefa þeim óðul sín er á bjoggu, Fms. i. 21.
    γ. búa á …, at …, i …, with the name of the place added, to live at or in a place; hann bjó á Velli (the farm) á Rangárvöllum (the county), Nj. 1; Höskuldr bjó á Höskuldstöðum, 2: hann bjó at Varmalæk, 22; hann bjó undir Felli, 16; Gunnarr bjó at Hlíðarenda, 29; Njáll bjó at Bergþórshváli, 30, 38, 147, 162, 164, 173, 174, 213, Landn. 39–41, and in numberless passages; Eb., Ld., Eg., Sturl., Bs., Ísl. ii, etc. (very freq.): also b. í brjósti, skapi, huga e-m, to be, dwell in one’s mind, with the notion of rooted conviction or determination, þess hins mikla áhuga, er þér býr í brjósti, Fms. iv. 80; því er mér hefir lengi í skapi búit, 78; ekki muntu leynask fyrir mér, veit ek hvat í býr skapinu, Lv. 16.
    II. metaph. and with prepp.; b. um e-t, or b. yfir e-u, almost in an uncanny sense, to brood over hidden schemes, designs, resentment, or the like; búa um hverfan hug, to be of a fickle mind, Skv. 3. 39; b. eigi um heilt, to brood over something against one, to be insincere, Fms. xi. 365; b. um skoll, to brood over some deceit, id.; b. um grun, to be suspicious, ii. 87: in good sense, b. um eitt lunderni, to be of one mind, Jb. 17; b. um þrek, hug, to have a bold heart, Lex. Poët.: b. í or undir e-u, to be at the bottom of a thing; en í þessu vináttu merki bjoggu enn fleiri hlutir, Ó. H. 125; mart býr í þokunni (a proverb), many things bide in the mist; en þat b. mest undir ferð Áka, at …, Fms. xi. 45; þóttusk eigi vita hvat undir myndi b., Nj. 62: b. yfir e-u, to brood over something, conceal; (ormrinn) bjó yfir eitri, i. e. the snake was venomous, Fms. vi. 351: the saying, lítill búkr býr yfir miklu viti, little bulk hides mickle wit, Al.; b. yfir flærð ok vélum, to brood over falsehood and deceit, id.; b. yfir brögðum, Fas. i. 290: b. undir, við e-t, to live under or with a thing, to bide, put up with; eiga undir slíkum ofsa at b., to have to put up with such insolence, Fms. xi. 248; at hart mun þykkja undir at b., Nj. 90, 101; ok mun eigi við þat mega b., i. e. it will be too hard to bide, 164; því at bændr máttu eigi við hitt b., Fms. xi. 224.
    III. in a half active sense; b. at e-u, or b. e-u (with dat.), to treat; þeir höfðu spurt hvern veg Þórólfr hafði búit at herbergjum þeirra, how Th. had used their premises, Eg. 85; þeir bjoggu búi sem þeim líkaði (where with dat.), i. e. they treated it recklessly, Bs. i. 544; Haraldr jarl fór til bús Sveins, ok bjó þá heldr úspakliga kornum hans, Orkn. 424 (in all passages in bad sense): búa vel saman, to live well together, be friendly, Fms. xi. 312; hence sam-búð, living together; b. við e-n, to treat one so and so; sárt býr þú við mik, Þóra, thou treatest me sorely, vii. 203.
    B. ACTIVE, to make ready: the sense and form here reminds one of the Gr. ποιειν: [this sense is much used in Old Engl., esp. the part. bone, boon, or boun, ready, (‘boun to go,’ Chaucer, etc.); in later Engl. ‘boun’ was corrupted into ‘bound,’ in such naut. phrases as bound for a port, etc.: from this part, the ballad writers formed a fresh verb, to boun, ‘busk ye, boun ye;’ ‘busk’ is a remnant of the old reflex, búask, see Dasent, Burnt Njal, pref. xvi. note, and cp. below III.]
    I. to make ready, ‘boun,’ for a journey; b. ferð, för sína; and as a naut. term, b. skip, to make ready for sea; bjoggu þeir ferð sína, Fms. ix. 453; en er þeir vóru búnir, Nj. 122; ok vóru þá mjök brott búnir, they were ‘boun’ for sea, Fms. vii. 101; bjó hann skip sitt, Nj. 128; en skip er brotið, svá at eigi er í för búanda á því sumri, i. e. ship unfit to go to sea, Grág. i. 92; b. sik til göngu, to be ‘boun’ for a walk, Ld. 46; b. sik at keyra, to make one ready for …, Nj. 91.
    β. as a law term, b. sök, mál, or adding til, b. til sök, mál á hendr e-m, to take out a summons against one, begin a lawsuit; b. mál í dóm, of the preliminaries to a lawsuit, hence málatilbúningr, in numberless cases in the Grágás and Sagas.
    γ. generally to prepare, make; b. smyrsl, to make ointments, Rb. 82.
    2. = Old Engl. to boun, i. e. to dress, equip; b. sik, to dress; svá búinn, so dressed, Fms. xi. 272; hence búningr, dress (freq.); vel búinn, well-dressed, Nj. 3, Ísl. ii. 434; spari-búinn, in holiday dress; illa búinn, ill-dressed; síðan bjó hon hana sem hon kunni, she dressed her as well as she could, Finnb. 258; b. beð, rekkjur, to make a bed, Eg. 236; b. upp hvílur, id., Nj. 168; b. öndvegi, hús, to make a high seat, dress a house for a feast, 175, (hús-búnaðr, hús-búningr, tapestry); búa borð, to dress the table, (borð búnaðr, table-service); b. stofu, Fms. iv. 75.
    β. búa til veizlu, to make ‘boun’ ( prepare) for a feast, Eg. 38, Fms. vii. 307; b. til seyðis, to make the fire ‘boun’ for cooking, Nj. 199; b. til vetrsetu, to make ‘boun’ for a winter abode, Fms. x. 42; til-búa, and fyrir-b., to prepare; eg fer héðan að til-b. yðr stað, John xiv. 3; eignizt það ríki sem yðr var til-búið frá upphafi veraldar, Matth. xxv. 34.
    γ. b. um e-t, in mod. use with the notion of packing up, to make into a bundle, of parcels, letters, etc.; hence um-búningr and um-búðir, a packing, packing-cover; b. um rúm, hvílu, to make a bed; búa um e-n, to make one’s bed; var búið um þá Þórodd í seti, ok lögðusk þeir til svefns, Th.’s bed was made on the benches, and they went to sleep, Ó. H. 153; skaltú nú sjá hvar vit leggumk niðr, ok hversu ek bý um okkr (of the dying Njal), Nj. 701; er mér sagt at hann hafi illa um búit, of a dead body, 51; þeir höfðu (svá) um sik búit ( they had covered themselves so) at þá mátti eigi sjá, 261; kváðu nú Guðrúnu eiga at búa um rauða skör Bolla, said that G. would have to comb B.’s (her husband’s) bloody head, Ld. 244; búa svá um at aldri mátti vökna, pack it up so that it cannot get wet, Fms. vii. 225; Þórólfr lét setja upp skip ok um búa, he had the ship laid up and fenced it round (for the winter), Eg. 199; b. um andvirki, to fence and thatch bay-ricks, Grág. ii. 335: metaph. to manage, preserve a thing, Fms. ix. 52; aumlega búinn, in a piteous state, Hom. 115.
    3. to ornament, esp. with metals or artificial work of any kind, of clothes laced with gold; kyrtill hlaðbúinn, Ísl. ii. 434, Nj. 48, Vm. 129: of gloves, B. K. 84: of a belt with stones or artificial work, Fms. xi. 271: of a drinking-horn, D. N. (Fr.); but esp. of a weapon, sword, or the like, enamelled with gold or silver (gull-búinn, silfr-búinn); búin gulli ok silfri, Fms. i. 15; búinn knífr, xi. 271; vápn búit mjök, much ornamented, ii. 255, iv. 77, 130, Eb. 226, 228.
    β. part., búinn at e-u, or vel búinn, metaph. endowed with, well endowed; at flestum í þróttum vel búinn, Nj. 61, Fms. x. 295; at auð vel búinn, wealthy, 410; vel búinn at hreysti ok allri atgörvi, Eg. 82; bezt at viti búinn, Fms. xi. 51.
    II. particular use of the part. pass, ‘boun,’ ready, willing; margir munu búnir at kaupa, ready, willing to buy, Fms. vi. 218; hann kvaðsk þess fyrir löngu búinn, Ld. 66, Fms. iii. 123; nefna vátta at þeir eru búnir ( ready) at leysa kvið þann af hendi, Grág. i. 54; vóru allir til þess búnir, Fms. xi. 360: compar., engir menn sýna sik búnari ( more willing) til liðveizlu, Sturl. i. 103: the allit. phrase, vera boðinn og búinn til e-s, vide bjóða VI: denoting fitted, adapted, ek em gamall, ok lítt b. at ( little fit to) hefna sona minna, Nj. 200; þótt ek sé verr til b. en hann fyrir vanheilsu sakir, Fms. vii. 275; eiga við búið (mod. vera við búinn), to keep oneself ready, to be on one’s guard, Bs. i. 537.
    2. on the point of doing, about to do so and so; hann var búinn til falls, he was just about to tumble, Fms. x. 314; en áðr þeir kómu var búið til hins mesta váða, ix. 444, v. l.
    β. neut. búið is used almost adverbially, on the point of, just about to; ok búið við skipbroti, Ísl. ii. 245; búið við váða miklum, Fms. ix. 310; sagði at þá var búit við geig mikinn með þeim feðgum, Eg. 158: this is rare and obsolete in mod. usage; and the Icel. now say, liggja við mér lá við að detta, where an old writer would have said, ek var búinn at detta; the sense would else be ambiguous, as búinn, vera búinn, in mod. usage means to have done; ég er búinn að eta, I have done eating; vera búinn að e-u (a work, business of any kind), to have done with it; also absol., eg er búinn, I have done; thus e. g. vera b. að kaupa, fyrir löngu b., b. at græða, leysa, etc., in mod. sense means to have done, done long ago; only by adding prepp. við, til (vera við búinn, til búinn) the part. resumes its old sense: on the other hand, búinn in the sense of having done hardly ever occurs in old writers.
    γ. búð (búið) is even used adverbially = may be, may happen; with subj. with or without ‘at,’ búð, svá sé til ætlað, may be, it will come so to happen, Nj. 114; búð, dragi til þess sem vera vill, 185; búð, eigi fari fjarri því sem þú gazt til, id., Ed. Johns. 508, note c; búð, svá þykki sem ek grípa gulli við þá, 9, note 3; búð, eigi hendi hann slík úgipta annat sinn, 42; búð, ek láta annars víti at varnaði verða, 106; búð, vér þurfim enn hlífanna, Sturl. ii. 137 (vellum MSS.; um ríð, Ed., quite without sense), cp. also Eb. 27 new Ed.: in mod. usage it is freq. to say, það er búið, vel búið, albúið, etc., it is likely, most likely that …
    δ. svá búit, adverbially, and proncd. as if one word, as matters stand, or even temp. at present, as yet; eigi mun hlýða svá búit, i. e. it will not do ‘so done,’ i. e. something else must be done, Eg. 507; eigi munu þér fá at unnit svá búið, i. e. not as yet, Fms. vii. 270; stendr þar nú svá búit (i. e. unchanged), um hríð, xi. 81; en berjask eigi svo búit, not fight as yet, Nj. 229; segja Eyjólfi til svá búins, they tell Eyolf the state of things, viz. that nothing had been done, Gísl. 41; þeir skildu við svá búit; þeir lögðu frá við svá búið, implying ‘vain effort,’ Germ. ‘unverrichteter Sache,’ Ísl. ii, Hkr. i. 340: at svá búnu, adverbially, as yet, at present; hann kvaðsk eigi fýsask til Íslands at svá búnu, Nj. 123, Fms. xi. 131; þenna draum segjum vér engum manni at svá búnu, this dream we will not tell to anybody as yet, Nj. 212; en at svá búnu tjár ekki, Fas. i. 364.
    III. reflex. to ‘boun’ or ‘busk’ oneself, make oneself ready, equip oneself; gengu menn þá á skip sín, ok bjoggusk sem hvatligast, Fms. v. 15: adding the infinitive of a verb as predicate, bjósk hann at fara norðr til Þrandheims, Eg. 18; or ellipt., where búask thus denotes the act itself, nú býsk hann út til Íslands, i. e. he ‘busked’ him to go …, Nj. 10; bjoggusk þeir fóstbræðr í hernað, they went on a free-booting trip, Landn. 31; seg Agli at þeir búisk þaðan fimmtán, 94: or adding another verb denoting the act, in the same tense, bjósk Haraldr konungr úr Þrándheimi með skipaliði, ok fór suðr á Mæri, he ‘busked’ him … and went south, Eg. 7; the journey added in gen., búask ferðar sinnar, Fms. i. 3; búask menn ferða sinna, Ld. 177.
    β. denoting intention, hidden or not put into action; fór sá kurr, at Skúli byggisk á land upp, Fms. ix. 483.
    2. to prepare for a thing; búask við boði, veizlu, etc., Nj. 10, Korm. 10; b. (vel, kristilega) við dauða sínum, andláti sínu, (eccl.) to prepare for one’s death, Fs. 80, Bs. i. 74; búask við vetri, to provide for the winter, get store in, Fms. xi. 415; b. við úfriði, vii. 23.
    β. to be on one’s guard, take steps to prevent a thing; nú ríða hér úvinir þínir at þér; skaltu svá við búask, i. e. be sure of that, make up thy mind, Nj. 264; bústu svá við, skal hann kveða, at …, Grág. ii. 244.
    γ. such phrases as, búask um = búa um sik, to make one’s own bed, encamp, make oneself comfortable, Nj. 259; tjölduðu búðir ok bjöggusk vel um, 219; var hörð veðrátta, svá at ekki mátti úti um búask, Fms. x. 13. Ld. 348; in the last passage the verb is deponent.
    3. metaph., b. við e-u, to expect, freq. in mod. usage; in phrases, það er ekki við að búast, it cannot be expected; búast við e-m, to expect a guest, or the like.
    β. to intend, think about; eg býst við að koma, I hope to come; eg bjóst aldrei við því, I never hoped for that, it never entered my mind, and in numberless cases.
    4. passive (very rare and not classical); um kveldit er matr bjósk = er m. var búinn, Fms. ix. 364.

    Íslensk-ensk orðabók > BÚA

  • 36 FANG

    n.
    1) grasp, hold;
    fá fang á e-m or af e-m, to get hold of one (fekk engi þeirra fang á mér);
    sá þeir, at þeir fengu ekki fang at Erlingi, they saw that they could not catch H.;
    2) wrestling, grappling (taka fang við e-n, ganga til fangs);
    ganga á fang við e-n, ganga í fang e-m, to grapple with one, provoke one;
    fangs er ván at frekum úlfi, it is hard to deal with a hungry wolf;
    3) the space between the arms, the breast and arms;
    kom spjótit í fang honum, the spear pierced his breast;
    reka í fang e-m, to throw in one’s face;
    hafa e-t í fangi sér, to hold in one’s arms, to have in one’s power;
    taka í fang sér, to take into one’s arms (tók manninn í fang sér ok bar út);
    fœrast e-t í fang, to undertake a thing, take upon oneself;
    fœrast e-t ór fangi, to throw off, refuse;
    4) catching fish, fishing;
    halda (fara) til fangs, to go a-fishing; take, catch, draught (fang þat, er þeir áttu báðir);
    5) fœtus in sheep and cows (ef graðungr eltir fang ór kú);
    6) pl., föng, baggage, luggage;
    föng ok fargögn, luggage and carriage, provisions (öll vóru föng hin beztu);
    borð með hinum beztum föngum, a table with the best of cheer;
    7) pl. means, opportunily;
    engi föng eru önnur á, there is no other choice;
    hafa föng á e-u, to be enabled to do a thing (höfðu eigi föng á at reka langt flóttann);
    af (eptir) föngum, to the best of one’s power, according to one’s means.
    * * *
    n. [for the root vide fá]
    I. a catching, fetching:
    1. catching fish, fishing, Eb. 26, Ám. 32; halda til fangs, to go a-fishing, Ld. 38: a take of fish, stores of fish, hann bað þá láta laust fangit allt, þat er þeir höfðu fangit, Fms. iv. 331; af öllu því fangi er þeir hljóta af dauðum hvölum, Ám. 36; f. þat er þeir áttu báðir, cp. veiði-fang, her-fang, prey.
    2. in plur.,
    α. baggage, luggage, Nj. 112; föng ok fargögn, luggage and carriage, 266; ok er þeir höfðu upp borit föngin, carriage, Orkn. 324: stores, forn korn ok önnur föng, Fms. iv. 254.
    β. provisions, esp. at a feast; öll vóru föng hin beztu, Fms. iv. 102; kostnaðar-mikit ok þurfti föng mikil, Eg. 39; Þórólfr sópask mjök um föng, 42; veizla var hin prúðlegsta ok öll föng hin beztu, 44; hann leitaði alls-konar fanga til bús síns, 68, Fs. 19, 218; hence, borð með hinum beztum föngum, board with good cheer, Fms. i. 66; búa ferð hennar sæmiliga með hinum beztum föngum, x. 102.
    γ. metaph. means, opportunity; því at eins at engi sé önnur föng, Fms. iv. 176; meðan svá góð föng eru á sem nú, 209; hafa föng á e-u, or til e-s, to be enabled to do a thing, viii. 143, x. 388, Eb. 114, Gullþ. 30, Eg. 81, Ld. 150, Odd. 18; urðu þá engi föng önnur, there was no help ( issue) for it (but that …), Fms. vii. 311; af (eptir) föngum, to the best of one’s power, x. 355; af beztu föngum býr hón rúmið, Bb. 3. 24; at-föng, q. v.; bú-föng (bú-fang), q. v.; öl-föng, vín-föng, store of ale, wine.
    3. the phrase, fá konu fangi, to wed a woman, N. G. L. i. 350: fangs-tíð, n. wedding season, 343; hence kván-fang, ver-fang, marriage.
    II. an embryo, fetus, in sheep or kine; ef graðungr eltir fang ór kú, Jb. 303: the phrase, láta fangi, to ‘go back,’ of a cow.
    β. a metric. fault, opp. to fall, Fb. iii. 426 (in a verse).
    III. that with which one clasps or embraces, the breast and arms; kom spjótið í fang honum, the spear pierced his breast, Gullþ. 23, Fms. ii. 111; reka í fang e-m, to throw in one’s face, Nj. 176; hafa e-t í fangi sér, to hold in one’s arms, Bdl. 344; hné hón aptr í f. honum, Ísl. ii. 275; taka sér í fang, to take into one’s arms, Mark x. 16; cp. hals-fang, embraces.
    2. an apron, Edda (Gl.)
    3. færask e-t í fang, to have in one’s grip, metaph. to undertake a thing, Fms. vii. 136; færask e-t ór fangi, to throw off, refuse, Sturl. iii. 254: the phrase, hafa fullt í fangi, to have one’s hands full.
    4. wrestling, grappling with, Ísl. ii. 445, 446, 457; taka fang við e-n, Edda 33; ganga til fangs, Gþl. 163: the saying, fangs er ván at frekum úlfi, there will be a grapple with a greedy wolf, Eb. 250, Ld. 66, Fms. v. 294, Skv. 2. 13.
    β. the phrases, ganga á fang við e-n, to grapple with one, provoke one, Ld. 206; ganga í fang e-m, id., Band. 31; slíka menn sem hann hefir í fangi, such men as he has to grapple with, Háv. 36; fá fang á e-m, or fá fang af e-m, to get hold of one; fékk engi þeirra fang á mér, Nj. 185, Fms. x. 159; sá þeir, at þeir fengu ekki f. af Erlingi, they saw that they could not catch E., vii. 300, xi. 96.
    5. an armful; skíða-fang, viðar-fang, an armful of fuel: Icel. call small hay-cocks fang or föng, hence fanga hey upp, to put the hay into cocks: fanga-hnappr, m. a bundle of hay, armful.
    IV. in the compds vet-fangr, hjör-fangr, etc. the f is = v, qs. vet-vangr, hjör-vangr, vide vangr.
    COMPDS: fangabrekka, fangafátt, fangahella, fangakviðr, fangalauss, fangaleysi, fangalítill, fangamark, fangaráð, fangastakkr, fangaváttr.

    Íslensk-ensk orðabók > FANG

  • 37 farar-kaup

    n. on board-wages, N. G. L. i. 98.

    Íslensk-ensk orðabók > farar-kaup

  • 38 far-borði

    a, m. a ship’s board or bulwark above water when loaded, cp. Grág. ii. 399; hence the metaph. phrase, sjá (or leita) sér farborða, to take precautions, so as to get safe and sound out of a danger, Fms. vi. 430, vii. 142, v. l.

    Íslensk-ensk orðabók > far-borði

  • 39 fila

    u, f. [vide fjöl], a deal, thin board, N. G. L. i. 75.

    Íslensk-ensk orðabók > fila

  • 40 fjala-

    vide fjöl, a deal, plank, board.

    Íslensk-ensk orðabók > fjala-

См. также в других словарях:

  • Board — (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Board and board — Board Board (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Board of control — Board Board (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Board of trade — Board Board (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Board rule — Board Board (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Board wages — Board Board (b[=o]rd), n. [OE. bord, AS. bord board, shipboard; akin to bred plank, Icel. bor[eth] board, side of a ship, Goth. f[=o]tu baurd footstool, D. bord board, G. brett, bort. See def. 8. [root]92.] 1. A piece of timber sawed thin, and of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • board — n often cap 1 a: a group of individuals having managerial, supervisory, investigatory, or advisory powers over a public or private business, trust, or other organization or institution Board of Regents Board of Bar Overseers …   Law dictionary

  • Board of Trade (disambiguation) — Board of Trade may refer to:Argentina*Rosario Board of Trade, a non profit association based in Rosario, in the Province of Santa FeCanada*Brampton Board of Trade, a business organization first founded in Brampton, Ontario in 1887 *Burnaby Board… …   Wikipedia

  • BOARD OF DELEGATES OF AMERICAN ISRAELITES — BOARD OF DELEGATES OF AMERICAN ISRAELITES, organization representing the first successful attempt at organizing American Jewry in furtherance of the civil and political rights of Jews, at home and abroad. The experiment lasted 20 years, after… …   Encyclopedia of Judaism

  • board observer — USA An individual who is permitted to attend and participate in meetings of the board of directors and to receive all information provided to members of the board (including minutes of board meetings), but who is not permitted to formally vote on …   Law dictionary

  • Board of Trade and Plantations — Board of Trade The Board of Trade (1808 11), d Augusus Pugin et Thomas Rowlandson Le Board of Trade est un comité du Conseil privé du Royaume Uni ayant ses origines dans un comité d enquête du XVIIe siècle, évoluant en un dé …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»