Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

obruere

  • 1 Обваливать

    - obruere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Обваливать

  • 2 obruo

    obruere, obrui, obrutus V
    cover up, hide, bury; overwhelm, ruin; crush

    Latin-English dictionary > obruo

  • 3 Заваливать

    - obruere; complere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Заваливать

  • 4 obruo

    obrŭo, ĕre, obrŭi, obrŭtum - tr. - [st2]1 [-] couvrir, cacher, enfoncer, enterrer, ensevelir, enfouir. [st2]2 [-] couvrir avec la terre, semer. [st2]3 [-] accabler, presser, écraser. [st2]4 [-] écraser (par la comparaison), obscurcir, éclipser (un rival).    - oblivione obruere, Cic.: ensevelir dans l’oubli.    - aere alieno obrui: être écrasé de dettes.    - testem obruere, Cic.: confondre un témoin.    - obrui numero, Virg. En. 2: être accablé par le nombre.
    * * *
    obrŭo, ĕre, obrŭi, obrŭtum - tr. - [st2]1 [-] couvrir, cacher, enfoncer, enterrer, ensevelir, enfouir. [st2]2 [-] couvrir avec la terre, semer. [st2]3 [-] accabler, presser, écraser. [st2]4 [-] écraser (par la comparaison), obscurcir, éclipser (un rival).    - oblivione obruere, Cic.: ensevelir dans l’oubli.    - aere alieno obrui: être écrasé de dettes.    - testem obruere, Cic.: confondre un témoin.    - obrui numero, Virg. En. 2: être accablé par le nombre.
    * * *
        Obruo, obruis, obrui, obrutum, pen. cor. obruere. Cic. Couvrir de terre ou d'autre chose, Encombrer.
    \
        Obruere lapidibus, telis, et id genus. Cic. Liu. Accabler et couvrir de pierres, Accraventer.
    \
        Nox terram obruit roriferis vmbris. Lucret. Couvre.
    \
        Obruere sale. Plin. Pouldrer de sel.
    \
        Corpus obruere tellure. Ouid. Enterrer.
    \
        Obrutum vetustate, vel situ vetustatis. Plin. Oublié à cause du long temps.
    \
        Obrutus in terra. Cato. Enterré.
    \
        Obruere se vino. Cic. S'enyvrer, Se nayer de boire.
    \
        Obruere, per metaphoram. Quintil. Tot voluptates obruere possunt vnum dolorem. Tant de plaisirs et esbats peuvent couvrir et faire passer la douleur.
    \
        Perpetua obliuione aliquid obruere. Cice. Oublier à jamais, Mettre en oubli perpetuel.
    \
        Famam alicuius obruere. Tacit. Abolir.
    \
        Memoriam et nomen alicuius obruere. Cic. Faire qu'il ne soit aucun bruit ne mention d'aucun.
    \
        Obruit aliquem obliuio. Tacit. Quand il n'est aucune memoire de luy.
    \
        Obruit eum obliuione vetustas. Cic. Il y a si long temps qu'il estoit, qu'il n'en est plus de memoire.
    \
        Obliuione obruere facta sua. Ci. Mettre en oubli ses faicts, N'en faire nulle mention.
    \
        Obruere aere alieno. Cic. Endebter fort, Encombrer de debtes, Nayer de debtes.
    \
        Obrui magnitudine negotii tanquam fluctu. Cicero. Avoir merveilleusement d'affaires, et en estre comme couvert et accablé.
    \
        Risu obruere testem. Cic. Le confuter, Luy faire si grande honte, qu'il n'ose plus parler.
    \
        Obruitur vulgi sermo hominum interitu, et obliuione posteritatis extinguitur. Cic. Le bruit qu'on a eu du peuple est perdu quand on est mort, et ceulx qui viennent apres, n'en font aucune memoire.
    \
        Obruitur aratorum testimoniis. Cic. Il est confuz et opprimé de tesmoings.

    Dictionarium latinogallicum > obruo

  • 5 begraben

    begraben, I) eig.: sepelire. humare (ersteres das allg. »begraben«, letzteres unter die Erde bringen, »beerdigen«. Beide, bes. aber sep., stehen jedoch, wie das griech. ϑάπτειν, von jeder Bestattung, Beisetzung eines Leichnams). – humo tegere. terrā, humo contegere (mit Erde bedecken, beerdigen). – terrā obruere (mit Erde überschütten, Ggstz. cremare, verbrennen, z. B. mortuorum corpora). – in sepulcro condere, auch bl. condere (bestatten, beisetzen). – ossa alcis tumulo contegere (jmds. Gebeine, jmd. mit einem Grabhügel bedecken). – corpus alcis tumulo inferre (jmd. in dem Grabhügel beisetzen). – corpus terrae reddere (die irdische Hülle der Erde zurückgeben). – (funere) efferre, auch mit dem Zus. foras (jmd. hinaustragen). – exsequias alcis comitari oder prosequi. auch bl. alqm prosequi (jmd. zu Grabe geleiten). – infodere (jmd. einscharren, ohne alle Ehren begraben). – alqm sepulturā afficere (jmdm. ein Begräbnis zuteil werden lassen). – von Staats wegen, aus Staatsmitteln, auf Staatskosten b., publico funere efferre: prächtig b., amplo funere efferre: sehr prächtig, apparatissimo funere efferre: ehrenvoll, honesto funere humare, efferre: einfach, ohne Prunk, sine ulla pompa efferre: mit kriegerischen Ehren, in Begleitung des ganzen Heeres b., militari honesto funere, comitante toto exercitu humare: lebendig b., alqm sepelire vivum; alqm defodere vivum (jmd. lebendig in eine Grube einscharren, z. B. Corneliam, maximam virginem); [368] alqm vivum obruere (jmd. lebendig mit Erde überschütten): nicht b. werden, sepulcro carere. – b. lassen, corpus alcis sepulturae dare: nicht b. lassen, alqm sepulturā prohibere. – er hinterließ kaum so viel, daß er b. werden konnte, vix reliquit, qui(i. e.unde) efferretur: hier liegt begraben N. N., hic situs est, hic iacet N. N. – II) übtr.: 1) bedecken übh.: obruere. – opprimere (mit dem Nbbgr., daß das Bedeckende schwer aufliegt). – unter den Ruinen eines Hauses mit den Seinigen b. werden, ruinā domus cum suis opprimi: in den Wellen b. werden, undis obrui, hauriri. – 2) nicht mehr sichtbar werden lassen: sepelire (z. B. dolorem). – sich in etwas b., s. vergraben.

    deutsch-lateinisches > begraben

  • 6 eingraben

    eingraben, I) einscharren: infodere. – defodere (in die Tiefe hinabgraben, -scharren). – obruere (überschütten mit Erde etc.). – in etwas ei., infodere, defodere in alqd (z.B. in terram); obruere alqā re (mit etwas überschütten, z.B. terrā, arenā: so auch obr. se arenā). – etw. an od. auf einem Orte ei., defodere in alqo loco (z.B. in agro). – II) mit dem Grabstichel etc. einarbeiten etc.: incīdere in alqd, in alqa re (z.B. legem, foedus in aes: u. nomina in tabula: u. litteras in fago recenti: u. arbori amores: u. tribus nunc locis cum Perseo foedus incisum litteris esse). – insculpere alci rei od. in alqa re (mit dem Meißel einhauen, z.B. litteras tabellae: und nomina eorum in columnarum spiris insculpta sunt: u. übtr. = tief einprägen, z.B. alqd in mentibus). – inscribere in alqa re od. alci rei (einritzen mit einem Griffel, z.B. devotionem in tripode: u. multa omnibus parietibus inscripta: u. übtr. = tief einprägen, z.B. orationes in animo). – describere (abschreiben, z.B. in cortice carmen).

    deutsch-lateinisches > eingraben

  • 7 Vergessenheit

    Vergessenheit, die, oblivio. – etw. in V. bringen, alqd in oblivionem adducere; memoriam alcis rei oblitterare; auch bl. oblitterare alqd: etwas ganz in V. bringen, in V. begraben, alqd oblivione obruere od. conterere; od. bl. alqd obruere: in V. gebracht, begraben, versunken sein, in oblivione iacēre: in V. gebracht werden, geraten, kommen, in oblivionem adduci; oblitterari (in animo): in ewige V. begraben werden, sempiternā oblivione obrui: etwas der V. entreißen, alqd ab oblivione vindicare: es wird etwas niemals in V. kommen, memoriam alcis rei numquam delebit oblivio.

    deutsch-lateinisches > Vergessenheit

  • 8 lapis

    lăpis, ĭdis, m. (f. Varr. Enn.) [st2]1 [-] pierre. [st2]2 [-] marbre, pierre précieuse. [st2]3 [-] tribune de pierre (où se tenait celui qui annonçait les esclaves mis en vente). [st2]4 [-] pierre posée près du chemin pour marquer les distances, borne, limite; mille. [st2]5 [-] pierre tumulaire, tombe.    - lapidibus obruere, Cic.: lapider.    - ad quartum lapidem a Roma: à quatre milles de Rome.    - de lapide emptus, Cic.: acheté à la tribune des ventes, acheté à l'encan.    - duo de lapide empti tribuni, Liv.: deux tribuns soudoyés.    - lapis incusus, Virg.: pierre à aiguiser.    - lapis bibulus, Virg.: pierre ponce.    - lapidem verberare, Plaut.: battre une pierre, perdre sa peine.    - Lapides Atri, plur.: les Roches Noires (lieu-dit).    - Hasdrubal Hamilcaris ad Lapides Atros castra habebat; in Oretanis is locus est inter oppida Iliturgim et Mentissam, Liv. 2, 26: Hasdrubal, fils d'd'Hamilcar, campait près des Roches Noires; c'est un lieu-dit chez les Orétans, entre les villes d'Iliturgi et de Mentissa.    - lapis (ultimus): pierre tombale.
    * * *
    lăpis, ĭdis, m. (f. Varr. Enn.) [st2]1 [-] pierre. [st2]2 [-] marbre, pierre précieuse. [st2]3 [-] tribune de pierre (où se tenait celui qui annonçait les esclaves mis en vente). [st2]4 [-] pierre posée près du chemin pour marquer les distances, borne, limite; mille. [st2]5 [-] pierre tumulaire, tombe.    - lapidibus obruere, Cic.: lapider.    - ad quartum lapidem a Roma: à quatre milles de Rome.    - de lapide emptus, Cic.: acheté à la tribune des ventes, acheté à l'encan.    - duo de lapide empti tribuni, Liv.: deux tribuns soudoyés.    - lapis incusus, Virg.: pierre à aiguiser.    - lapis bibulus, Virg.: pierre ponce.    - lapidem verberare, Plaut.: battre une pierre, perdre sa peine.    - Lapides Atri, plur.: les Roches Noires (lieu-dit).    - Hasdrubal Hamilcaris ad Lapides Atros castra habebat; in Oretanis is locus est inter oppida Iliturgim et Mentissam, Liv. 2, 26: Hasdrubal, fils d'd'Hamilcar, campait près des Roches Noires; c'est un lieu-dit chez les Orétans, entre les villes d'Iliturgi et de Mentissa.    - lapis (ultimus): pierre tombale.
    * * *
        Lapis, lapidis, pen. corr. mas. gen. Plin. Pierre.
    \
        Coniectus lapidum. Lucret. Jectement de pierres.
    \
        Lapis bibulus. Virgil. Pierre ponce.
    \
        Lapis incusus. Virgil. Forgee et batue comme on bat une petite meule à main.
    \
        Parius lapis. Virgil. Marbre blanc.
    \
        Lapidem ferre altera manu, panem ostentare altera. Plaut. Porter à aucun beau semblant, et se dire ami en devant, mais en derriere faire et dire le pis qu'on peult de luy.
    \
        Lapidem verberare. Plaut. Perdre sa peine.
    \
        Lapidibus apud veteres miliaria signabantur: idcirco lapis quandoque pro miliario ponitur. Vnde Ad quartum lapidem, et similia frequentissime apud Liuium leguntur. A quatre mil pas. Et Extra primum lapidem, id est ban leucam, inquit Budaeus. Hors la banlieue.
    \
        Lapidem, hominem dicimus. Terent. Paresseux, Qui ne se remue à faire quelque chose non plus qu'une pierre.

    Dictionarium latinogallicum > lapis

  • 9 obruo

    ob-rŭo, ŭi, ŭtum, 3 ( inf. pres. pass. OBRI for obrui, Inscr. Marin. Fratr. Arv. p. 341; v. in the foll. I. B. 1.), v. a. (n. Lucr. 3, 775; v. infra), to overwhelm, overthrow, strike down; to cover, cover over with any thing; also to hide in the ground, bury by heaping over (class.; cf.: opprimo, subruo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    aliquem caestu,

    Stat. Achill. 1, 191:

    concidit, et totis fratrem gravis obruit armis,

    id. Th. 11, 573; Verg. A. 5, 692:

    confossus undique obruitur,

    Curt. 8, 11:

    ranae marinae dicuntur obruere sese harenā solere,

    bury themselves in the sand, Cic. N. D. 2, 49, 125:

    thesaurum,

    to bury, id. Sen. 7, 21:

    ova,

    to hide in the earth, id. N. D. 2, 52, 129:

    aegros veste,

    to cover, Plin. 26, 3, 8, § 16: oceanum rubra tractim obruit aethra, covered, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. v. 418 Vahl.); so,

    terram nox obruit umbris,

    Lucr. 6, 864.—
    B.
    In partic., to bury, inter a dead body (perh. only post-Aug.), Tac. A. 1, 29 fin.:

    cadaver levi caespite obrutum est,

    Suet. Calig. 59: cujus ossa in Vulcanali obruta sunt, Paul. ex Fest. s. v. statua, p. 290 Müll.: QVOD SE VOLVIT OBRI. Inscr. Marin. Fratr. Arv. p. 341.—
    2.
    To sink in the sea, cover with water:

    puppes,

    Verg. A. 1, 69:

    quos Obruit Auster,

    overwhelmed, sunk, id. ib. 6, 336:

    navem,

    Dig. 9, 2, 29:

    obrutus adulter aquis,

    Ov. Her. 1, 6:

    obruerit cum tot deus aequoris undis,

    id. P. 3, 6, 29:

    vultus,

    id. Tr. 1, 2, 34:

    Aegyptum Nilus,

    Cic. N. D. 2, 52.—
    C.
    To sow seed; cover with earth:

    semina terrā,

    Ov. R. Am. 173:

    milium,

    Col. 11, 2, 72:

    lupinum,

    id. 11, 2, 81:

    betam,

    id. 11, 3, 42.—
    D.
    To overload, surfeit with any thing:

    se vino,

    Cic. Deiot. 9. —
    II.
    Trop.
    A.
    To overwhelm, bury, conceal, put out of sight, abolish, consign to oblivion:

    ut adversā quasi perpetuā oblivione obruamus,

    Cic. Fin. 1, 17, 57; cf.:

    ea quae umquam vetustas obruet aut quae tanta delebit oblivio?

    id. Deiot. 13, 37; and:

    (sermo) nec umquam de ullo perennis fuit, et obruitur hominum interitu,

    id. Rep. 6, 23, 25:

    talis viri interitu sex suos obruere consulatus,

    to dim, cloud, destroy the glory of six consulships, id. Tusc. 5, 19, 56.—
    2.
    Neutr.:

    et domus aetatis spatio ne fessa vetusto obruat,

    i. e. fall to ruin, Lucr. 3, 775.—
    B.
    To overwhelm, overload, weigh down, oppress with any thing:

    criminibus obrutus atque oppressus,

    Cic. Verr. 2, 1, 7, § 20; so,

    copiā sententiarum atque verborum,

    id. Tusc. 2, 1, 3:

    ambitione, et foro,

    id. de Or. 1, 21, 94:

    aere alieno,

    id. Att. 2, 1, 11; cf.

    faenore,

    Liv. 6, 14; 35, 7:

    magnitudine negotii,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 1, § 4.—
    C.
    To overcome, overpower, surpass, eclipse, obscure:

    famam alicujus,

    Tac. Agr. 17:

    obruimur numero,

    are outnumbered, Verg. A. 2, 424:

    obruit Idaeam quantum tuba Martia buxum,

    Val. Fl. 1, 320:

    M. Brutus Vatinium dignatione obruerat,

    Vell. 2, 69:

    Venus Nymphas obruit,

    Stat. Achill. 1, 293.

    Lewis & Short latin dictionary > obruo

  • 10 prolepsis

    prolēpsis, is f. (греч.)
    пролепсис, упреждение
    1) ритор. предвосхищение возможного возражения Q
    2) приписывание свойства, которого не могло быть до указанного действия (напр.: submersas obruere puppes V; astringere glacialem frigore pontum Lcn; amor deceptam fefellit V)

    Латинско-русский словарь > prolepsis

  • 11 alte

    altē, Adv. m. Compar. u. Superl. (altus), I) hoch, a) eig.: escendere in malum (Mast) alte, Varr. fr.: alte in terram cadere, Varr. fr.: extollere pugionem, Cic.: cadere, hoch herab, Cic.: se tollere a terra altius, Cic.: altissime evolare, v. Adler, Suet.: alte cinctus, Hor. – b) übtr.: alte ascendere, Cic.: spectare, die Blicke hoch heben = nach Hohem (nach einem hohen Ziele) streben, Cic.: ingenium altissime assurgit, Plin. ep.: ille dies virtutem Catonis altissime illuminavit, Vell.: eadem facta claritate vel obscuritate facientium aut tolluntur altissime aut humillime deprimuntur, Plin. ep.: alte natus, Albinov. – II) tief, a) eig.: alte obruere celocem, Varr. fr.: ferrum haud alte in corpus descendisse, Liv.: sulcus altius impressus, Cic.: repetiti od. tracti altius gemitus, Sen. rhet. u. Sen. phil. – b) übtr.: quod verbum in Iugurthae pectus altius quam quisquam ratus erat descendit, Sall.: quod dictum altius in pectus Bassiani descendit, Spart.: alte conquiesse, Afran. com.: penitus atque alte usum ac sententiam legis introspicere, Gell.: verbum transferre altius, zu kühn, hart usw., Cic.: alte petere, weit herholen, Cic.: altius repetens, Verg.: altius perspicere, weiter sehen, tiefer nachdenken, Cic.: altius expedire, von Anfang an erzählen, Tac.: altius animis maerere, Tac.: ea offensio altius penetrabat, quia etc., Tac.: haec odia altissime sedent, Ps. Quint. decl. – altius (eingehender) disserere m. folg. indir. Fragesatz, Tac. ann. 3, 25 extr.

    lateinisch-deutsches > alte

  • 12 cremo

    cremo, āvī, ātum, āre (viell. zu carbo), verbrennen, oft m. Abl. igni, incendio, flammis u. dgl., a) übh.: α) v. Feuer, cremantia fulmina, Plin. – u. teils m. sächl. Objj., ut (wie) rapax ignis innumeras trabes cremat, Ov., ignis ubi ingentes silvas ardore cremarat montibus in altis, Lucr.: im Passiv, omnem ornatum flammā crepitante cremari, Verg.: quae (spinosae herbae) leni tepore cremantur, Ov.: ardenti lucernae admotum digitum cremandum praebuit, Val. Max. – teils m. pers. Objj., num incensa cremavit Troia viros? Verg.: incensa super (über ihnen) villa omnes cremavit, Tac. – β) v. Menschen, teils m. sächl. Objj., cr. vetera arma, Curt.: frontem positasque faenilibus herbas, Ov.: libellos, Suet.: Graecos libros, Val. Max.: libros in comitio igne facto in conspectu populi, Liv.: naves, quae inutiles videntur, Curt.: purgamenta ceparum in cinerem, Plin.: robur (zB. cremati roboris cinis), Plin.: devecta sarmenta, Verg.: spolia de hostibus incendio, Curt.: tabulam (ein Gemälde), Plin.: interiorem tunicam, Val. Max. – teils mit pers. Objj., se ac liberos coniugesque incendio cr., Curt.: cremati cimices (als Heilmittel), Plin. – mit Prädik.-Acc., cr. alqm vivum, Curt. u. Val. Max.: vivos se cremari iubent, Curt.: Alcibiades vivus in cubiculo, in quo dormiebat, crematus est, Iustin.: cochleae vivae crematae, Plin.

    b) v. Niederbrennen eines Gebäudes, einer Stadt usw., in Brand stecken, verbrennen, einäschern, cr. templum, Plin.: caelestia tecta, terras (v. Phaëthon), Ov.: urbem cr. et diruere, Liv.: cremata patria (v. Troja), Liv.: cremata Ilios, Hor. – facibus cr. regalia tecta, Ov.: Neronis principis incendia, quibus urbem cremaverat, Plin.: equites praemisit, ut... ignem, quo barbari cremaverant vicos, exstinguerent, Curt.

    c) vom Verbrennen als Todesstrafe, damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur, Caes.: m. ob u. Akk., Atellanae poëtam ob ambigui ioci versiculum mediā Amphitheatri arenā igni cremavit, Suet.

    d) v. Verbrennen der Leiche u. anderer Gegenstände bei der Leichenfeier, α) v. Feuer: rogus iste cremet mea viscera, Ov.: des tua succensae membra cremanda pyrae, Ov.: qui scimus, an hāc flammā Cn. Pompeius cremetur? Val. Max.: alii ut eodem rogo cremarentur manserunt, Liv.: se super corpus fratris prostratum communibus flammis (rogi) cremandum tradidit, Val. Max. – β) v. Menschen: corpus alcis, Cic. u.a.: cadaver alcis, Suet.: mortuos cremare aut fodere, Mela: corpora condere (potius) quam cremare e more Aegyptio, Tac.: mortuorum corpora cremare potius quam terrā obruere, Iustin.: servos et clientes iustis funeribus confectis unā cr., Caes.: vestem, odores aliaque funerum sollemnia, Tac. – m. Ang. wo? lectum defuncti in Capitolini Iovis cella, Suet.: corpus interfectoris super reliquias mariti, Iustin. – m. Ang.womit? wodurch? aedificii incendio mortuum (Alcibiadem), Nep.: Sulla primus e patriciis Corneliis igni voluit cremari, Cic.: cr. caput (occisi Cn. Pompeii) plurimis et pretiosissimis odoribus, Val. Max.: corpora clarorum virorum certis lignis, Tac.: iuxta rogum sarmentis aliis nudus crematus est, Plin. – m. Ang. wie? zB. cr. alqm haud pretiose, Curt.: alqm honorate (zB. quo honoratius cremaretur, inici ei suum paludamentum iussit), Val. Max.: cr. corpus alcis publico funere, Suet.: alqm humili sepulturā, Cic.: cetera (corpora) nec numero nec honore, ungezählt und ohne Ehre, Verg. – m. Ang. mit wem? cum mortuis cremare ac defodere apta viventibus, Mela: cremari cum coniuge (Gatten), Val. Max.: unā cum liberis, coniugibus cunctāque gazā regiā cremari, Auct. b. Afr.

    e) v. Verbrennen des Opfers, cr. igni vitulos, Ov.: caesarum boum fibras de more cr., Ov.: congesta cr. turea dona, dapes, fuso crateres olivo, Verg. – m. Dat. (wem? = wem zu Ehren?), spolia hostium coniecta in acervum Iovi Victori cremavit, Liv.: postero die arma lecta conici in acervum iussit, sacrumque id Vulcano cremavit, Liv. – / Parag. Infin. cremarier, *Enn. scen. 291 Bothe (Vahlen2 cremitari).

    lateinisch-deutsches > cremo

  • 13 lapis

    lapis, idis, m. (vgl. griech. λέπας, kahler Fels), der Stein, I) im allg. (Synon. saxum, der größere Stein, Felsstein, dah. oft verb. lapides saxaque), oft kollektiv, lapis silex, Plaut. u.a.: lapis quadratus (kollektiv), Varro fr., Sen. u.a.: structilis, Baustein, ICt.: Tiburtinus (kollekt.), tiburtinische Quadern, Amm.: vivus, Feuerstein, Curt.: coctilis, Sen.: bibulus, Bimsstein, Verg.: solidus, Sen.: durus, Plin.: ardens, Meteorstein, Liv.: terminalis, Grenzstein, Amm.: muralis, Oros.: lapis fundae, Schleuderstein, Vulg.: primarius, Grundstein, Vulg. – emporium lapide sternere, Liv.: e lapide naumachiae circum maximum exstruere, Suet.: e lapidibus templo Iovis Capitolini destinatis filio monumentum exstruere, Suet. – undique in muros lapides iaci coepti sunt, Caes.: lapides iaciendos curare, Cic.: lapides mittere in alqm, Petron.: fundā mittere lapides, Liv.: ad lapides et arma discurrere, Tac.: eminus glande aut lapidibus pugnare, Sall.: alqm lapidibus prosequi, Cic.: lapide percuti, Cic.: lapide ictum (durch einen Steinwurf) interire, Nep.: u. so lapide ictum ex muro perire, Caes.: lapidibus alqm cooperire od. obruere, Cic.: ingenti lapidum saxorumque nimbo classem operire, Flor.: alqm lapidibus prosternere, Val. Max.: alcis domus fracta coniectu lapidum (durch Steinwürfe), Cic.: membra, quae debilitavit lapidibus, Cic. – vehicula ne lapidibus quidem fulta in eodem vestigio quiescebant, Plin. ep. – in lapidem verti (verwandelt werden), v. der Niobe, Hieron. epist. 69, 2: lapidibus pluit, es regnet Steine (vom Himmel), es fällt ein Steinregen, Liv.: lapide candidiore diem notare, als einen glücklichen bezeichnen (vgl. lapillus no. I), Catull. 68, 148. – Sprichw., verberare lapidem, vergeblich sich abmühen, Plaut. Curc. 197: lapides loqui, Dinge, die wie ein Stein aufs Herz fallen, d.i. verdrießliche Dinge reden, Plaut. aul. 152: alterā manu ferre lapidem, panem ostentare alterā, Plaut. aul. 195: ad eundem lapidem bis offendere, zweimal denselben Fehler begehen, Auson. epist. 11. p. 169 Schenkl (ellipt. bis ad eundem, Cic. ep. 10, 20, 2). – als Sinnbild der Dummheit, Stein, Stock (s. Brix Plaut. mil. 236. Wagner Ter. heaut. 831), neque habet plus sapientiae quam lapis, Plaut.: quid stas, lapis, Ter.: u. der Gefühllosigkeit, ah lapis est ferrumque, Tibull.; vgl. lapides mehercule omnes flere ac lamentari coëgisses, Cic. – II) insbes.: 1) ein Grenzstein, Liv. u.a. – Gegenstand relig. Verehrung, s. Dissen Tibull. 1, 1, 11. – 2) ein Grabstein, Prop. u. Tibull.: so auch lapis ultimus, Prop. – 3) wie λίος = ein Edelstein u. vorz. eine Perle, Catull., Ov. u. Tac.: gemmae et lapides, Hor.: lapidum gemmarumque fulgor, Sen. – 4) der Marmorstein, Marmor, lapis Phrygius, Hor.: Parius, Verg.: Numidicus, Thasius, Suet.: albus, weiße Marmorplatte (als Tisch), Hor. – 5) der Mosaikstein, lapides varii, Hor. sat. 2, 4, 83. – 6) der Meilenstein, dergl. an den Heerstraßen je 1000 Schritte (eine ital. Meile = 1/5 geogr. Meile) weit standen; dah. zur Bezeichnung von Ortsentfernungen, intra vicesimum lapidem, Liv.: ad quintum lapidem, beim fünften Meilenstein, fünf (röm.) Meilen von Rom, Nep.: u. so ad sextum lapidem a Vienna, Sen. – 7) der Stein, der steinerne Tritt, auf dem der Präko stand, wenn Sklaven verkauft wurden, Plaut. Bacch. 815: dah. duos de lapide emptos tribunos, Cic. Pis. 35. – 8) Iuppiter lapis, der Jupiter-Stein, ein Donnerkeil (Kies), den man als Symbol Jupiters beim Schwur in der Hand hielt, Iovem lapidem iurare, beim Jupiter-Stein schwören, Cic. ep. 7, 12, 2. – / α) Abl. auch lapidi, Lucr. 1, 884: archaist. Abl. lapi, Enn. ann. 398. – β) Archaist. Genet. Plur. lapiderum, C. Gell. b. Charis. 54, 26. – γ) (wie ἡ λίθος) gen. fem., Enn. ann. 553. Varro r. r. 3, 5, 14. Ampel. 8, 11. Gromat. vet. 362, 13 sqq. Iul. Valer. 2, 18. p. 100, 22 Kuebler.

    lateinisch-deutsches > lapis

  • 14 thesaurus

    thēsaurus (in den besten Hdschrn. u. in Inschrn. thēnsaurus), ī, m. (θησαυρός), I) der niedergelegte u. aufbewahrte Vorrat, Schatz, 1) eig.: thesauros constituere, Vitr. – bes. von Geld und Geldeswert, thes. auri, Plaut.: tabularius thensaurorum, Corp. inscr. Lat. 6, 325: thesaurum effodere, Plaut.: thesaurum obruere, Cic., defodere, Cic.: thesaurum reponere (zurücklegen), Quint.: thesaurum invenire, Cic.: incubare publicis thesauris, Liv.: velut clausis thesauris incubare, Quint.: thesauros Gallici auri occultari a patribus, Liv.: thesauros tyranni scrutari, Liv. – 2) bildl.: a) reicher Vorrat, Hülle und Fülle, thes. mali, Plaut.: thesauros penitus abditae fraudis vultu laeto tegentes, Plaut. – b) ein Schatz = ein im höchsten Grade Nutzen bringender Mensch od. Gegenstand, leno, thensaurus meus, Plaut.: custos erilis, decus popli, thesaurus copiarum, Plaut.: integrum et plenum adepta est thesaurum, Plaut. – II) der Ort, wo etwas niedergelegt-, aufbewahrt wird, die Vorratskammer, das Magazin, der Speicher, 1) eig.: a) übh.: servata mella thesauris, Zellen, Verg.: in his operibus thesauri sunt civitatibus in necessariis rebus a maioribus constituti, Vitr.: condere semina in thesauros cavernarum, Plin.: condere in thesauris maxilarum cibum, Plin.: in thesauris suis (in seiner Garderobe) vestem numquam nisi annum esse passus est, Lampc. Alex. Sev. 40, 2. – b) insbes.: α) die Schatulle, der Schatz für Geld und Geldeswert, cum thesaurum effregisset heres, Plin. – gew. die Schatzkammer eines Tempels oder des Staatsschatzes, die Schatzkapelle, das Schatzgewölbe, thesauros Proserpinae spoliare, Liv.: thesauros expilare, Liv.: litterae recitatae sunt, pecuniam ex Proserpinae thesauris nocte clam sublatam, Liv.: pecuniam omnem conquisitam in thesauros Proserpinae referri iussit, Liv.: esse thesaurum publicum sub terra saxo saeptum, Liv. – β) poet., v. der Unterwelt, postquam est orchi (orci) traditus thesauro, Naev. bei Gell. 1, 24, 2. – 2) übtr., die Schatzkammer, die Vorratskammer, das Magazin, Repertorium, die Fundgrube, thesaurus rerum omnium memoria, Cic.: quod lateat in thesauris tuis, im Pulte, Cic.: qui illos locos tamquam thesauros aliquos argumentorum notatos habet, Cic.: quoniam, ut ait Domitius Piso, thesauros esse oportet, non libros, Plin.: litterae thesaurum (s. unten) est, Petron.: thesaurus fraudis, aufgespeicherter Betrug, Apul.: thesauri bibliothecales, Bücherschätze, Sidon. epist. 8, 4, 1. – v. Pers., quoties aliquid abditum quaero, ille thesaurus est, ein lebendiges Lexikon, eine lebendige Bibliothek, Plin. ep.: Papinianus doctrinae legalis thesaurus, Spart. – / Heterogen. thesaurum, ī, n., Petron. 46, 8. Paul. ex Fest. 8, 14 u. Itala, s. Rönsch S. 271. – Über die Schreibweise thensaurus s. Ritschl Prolegg. ad Plaut. trin. p. C III. Wagner Orthogr. Verg. p. 457 sq. Corp. inscr. Lat. 6, 30737. Halm Emendatt. Valer. p. 16. Rönsch Itala p. 459. – Auch tesaurus geschr., Corp. inscr. Lat. 9, 4988.

    lateinisch-deutsches > thesaurus

  • 15 vinum

    vīnum, ī, n. (οινος aus Ϝοινος, dah. in der Vulgärspr. auch vīnus, ī, m., Petron. 41, 12; vgl. Schol. Bern. Verg. georg. 2, 98), I) eig. u. meton.: 1) eig.: vinum album, Plaut. u. Varro fr.: vinum alienigena (Ggstz. vinum patriae), SC. vet.: asperum, Ter.: atrum, Plaut.: russum, Vopisc.: austerum, Colum.: bonum, Varro u. Gell.: Chium, Scrib. Larg.: cibarium, ordinärer, Varro fr.: doliare, Faßwein = junger, noch nicht abgezogener Wein, ICt.: dulce, Hor.: Falernum, Cic.: firmum, Gell.: fugiens, in Gärung übergehender, Cic.: indigena, Plin.: iucundum, Gell.: lene, Ter.: leve, Cic.: mensale, gewöhnlicher Tischwein, Vopisc.: mutatum, umgeschlagener, Hor.: nigrum, Varro fr.: novum, Varro fr. u. Cic.: odoratum, Plin. u. Lact.: semen vino proximum gustu, von weinartigem Geschmack, Plin.: vinum tenue, Ov.: vetus, Varro fr., Cic. u. Lact. – vini, somni, stupri plenus, Cic.: vino vel infusus (begossen) vel aspersus (angegossen) = betrunken od. angetrunken, Macr. – vini minister, Mundschenk, Sen. ep. 47, 5 (7): a vinis, Aufseher der Weinvorräte, Corp. inscr. Lat. 6, 8527: u. so adiutor a vinis, Gehilfe des Aufsehers über die Weinvorräte, Vizeaufseher, Corp. inscr. Lat. 6, 5062 u. 9091. – vinus (s. oben) mihi in cerebrum abiit, Petron.: bibere vinum, Sen.: defaecare vinum, Colum. u. Plin.: non omne vinum vetustate coacescit, Cic.: suave vinum de duro fieri, Pallad.: defundere (abgießen, abziehen) mutatum vinum, Hor.: defundere vinum e pleno (vom vollen Fasse), Lucil. fr.: degustare vinum, Cato u. ICt.: diffundere vinum de doliis, de seriis, auf mehrere Gefäße abziehen, umfüllen, Colum.: u. so vinum in amphoras, in cados, ICt.: edormire nocturnum omne vinum, Gell.: evanescit vinum vetustate, Cic.: exhalare vinum, Cic.: exhausisse tantum vini in Hippiae nuptiis, ut etc., Cic.: male ferre (schlecht vertragen) vinum, Cic.: incalescere vino, Liv.: vino madere, Plaut. u. Sen.: obruere se vino, sich im W. überladen, Cic.: u. so vino epulisque obrui (v. einem Knaben), Nep.: in convivio procedere in multum vini, im Weine ziemlich viel tun, Liv.: redolere vinum (v. Speisebrocken), Cic.: servare vinum in vetustatem, bis er alt wird, Cato: sumere (zu sich nehmen) vinum, vinum meracius, Cic. – Plur. vina, teils = Weinsorten, zB. Cato r.r. 147 u. 148, 2. Cic. Tusc. 5, 13. Plin. 13, 27. Hor. sat. 2, 8, 38: vina tot consulum regionumque, Sen. ep. 114, 26; teils übh. Wein, zB. Sen. nat. qu. 4, 13, 3. Plin. 14, 35. Fronto de fer. Als. 3. p. 224, 19 N. Lucr. 2, 391. Verg. ecl. 5, 71. Hor. carm. 1, 11, 6. Ov. met. 8, 274. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 1, 600. Fritzsche Hor. sat. 2, 8, 15. – 2) meton.: a) der Wein = die Weintrauben, vinum pendens, Cato r.r. 147 (148): vinum priusquam coctum est pendet putidum, Plaut. trin. 526: vinum legere (lesen), Varro LL. 5, 94 u. 6, 16. – b) der Wein = die Weinstöcke, locus vino optimus, Cato r.r. 6, 4: vinum conserere, serere, Cato r.r. 6, 4 (u. daraus Varro r.r. 1, 25. Plin. 14, 46). – c) der Wein = das Weintrinken, intemperantia vini, Liv.: vino lustrisque confectus, Cic.: in vino immodestus, Ter.: vini parcus, Suet. u. (Ggstz. ad cibum promptus) Treb. Poll.: vini parcissimus, Suet.: in vinum pronior, Liv.: vino ultra modum deditum esse, Sen.: ad vinum diserti, Cic.: in vino ridere, Cic.: ex vino vacillare, Cic. fr.: in popinis, alea, vino tempus aetatis omne consumpsisse, Cic.: festo die invitatio benigna et hilaritas iuvenalis utrosque in vinum traxit, machte, daß beide Gesellschaften wacker tranken, Liv.: oft per vinum, infolge des Weintrinkens, in der Trunkenheit, zB. neque per vinum umquam ex me exoritur discidium in convivio, Plaut.: quae fieri solere concedimus sive in quiete sive per vinum sive per insaniam, Cic.: Demetrius per vinum, quod excluderetur, paulisper vociferatus in convivium redit, Liv.: per vinum lapsus est, Sen. – II) übtr., aus Früchten usw. gemachter Wein, Fruchtwein, Obstwein, vinum palmeum, Plin.: vinum ex fico, Plin.: ex malis, Pallad.: de malis granatis, Pallad.: de piris, Pallad.: vinum palmis exprimere, Plin.

    lateinisch-deutsches > vinum

  • 16 vivus

    vīvus (arch. veivus), a, um (vivo), I) lebendig, lebend, am Leben befindlich, A) adi.: 1) eig., v. leb. Wesen: alqm vivum capere, lebendig gefangen nehmen, Liv.: alqm vivum cremare, Iustin., concremare, Liv.: patrem et filium vivos comburere, Cic.: alqm vivum defodere, Plin. ep., obruere, Sall.: ad vivum corpus redigere, wieder zu lebendigem (gefühlvollem) Fleische machen, Plin.: ad vivas usque partes vulnera circumcīdere, bis aufs Fleisch, aufs Leben, Plin.: u. so vivos rodere ungues, bis aufs Leben, Hor. – deutsch oft = bei meinem, deinem, seinem, ihrem Leben, vivus et videns est publicatus, bei seinem Leben u. vor seinen Augen (bei lebendigem Leibe), Cic.: huic vivo videntique funus ducitur, Cic.: frangetis impetum vivi, bei seinem Leben, Cic.: so auch me, te, se vivo etc., eo vivo, illo vivo etc., bei meinem, deinem seinem Leben usw., zB. Cato affirmat se vivo illum non triumphaturum, Cic.: me vivo, Plaut. u. Quint.: Hannibale vivo, Nep. – 2) übtr.: a) v. einem Lebendigen herrührend, dahin gehörig, lebendig, vox, mündlich mitgeteilt, mündliche Rede, Cic., od. das lebendige Wort, die leb. Sprache, im Ggstz. zur Schrift, Plin. ep. u. Sen. ep.: calor, natürliche Wärme, wie sie in einem lebendigen Körper ist, Ov. – b) zu leben scheinend, nach dem Leben gebildet, lebend, lebenstreu, sprechend ähnlich, v. Bildern u. Gemälden, vivos ducent de marmore vultus, Verg. Aen. 6, 848: vidi artes veterumque manus variisque metalla viva modis, Stat. silv. 1, 3, 48. – c) lebendig, v. Pflanzen u. Bäumen, wenn sie Wurzel haben, arundo, Ov.: saepes, lebendiger Zaun, Colum. – d) lebendig, lebhaft, dauernd, frisch, natürlich, seine natürliche Kraft habend, flumen, fließendes Wasser, Verg. u. Liv.: so auch aqua, Varro u. Sen., fons, Ov.: ros, frischer, Ov.: lucerna, brennende, Hor.: sulfur, gediegener Schwefel, Jungfernschwefel, Liv. u. Tac.: lapis, Feuerstein, Plin., od. unbearbeiteter, Ambros.: saxum, natürlicher Felsen, Verg., Ov. u. Tac.: color, natürliche, Mart.: argentum, Quecksilber, Plin.: calx, ungelöschter, Sen. u.a. – B) subst., vīvum, ī, n., das Lebendige, das Fleisch mit Leben u. Gefühl, das Leben, calor ad vivum adveniens, die ans Fleisch dringt, Liv. 22, 17, 2: ad vivum resecare, bis ans Fleisch, sehr tief schneiden, Colum. 6, 12, 3: und im Bilde, neque id ad vivum reseco, doch will ich das nicht mit dem Seziermesser zerlegen = nicht im strengsten Sinne, allzu buchstäblich nehmen, Cic. de amic. 18: dat de lucro, nihil detrahit de vivo, vom Grundstock, vom eigentlichen Kapital), Cic. Flacc. 91: de vivo igitur erat aliquid resecandum, man mußte daher den Grundstock angreifen, Cic. Verr. 3, 118. – II) lebhaft, feurig, v. et ingenuus animus, Plin. ep. 8, 6, 17: homo pectoris vivi, Arnob. 3, 6.

    lateinisch-deutsches > vivus

  • 17 anspeien

    anspeien, conspuere. consputare (im allg., im guten u. üblen Sinne). – sputis obruere (mit Spucke gleichs. überschütten, von einer Menge). – inspuere alqm in frontem od. in alcis faciem (einem auf die Stirn, ins Gesicht speien). – alcis os sputo respergere (jmds. Gesicht mit Speichel bespritzen).

    deutsch-lateinisches > anspeien

  • 18 aufkommen

    aufkommen, I) eig., v. Pflanzen, exsistere. provenire (hervorkommen, auch uneig.). – II) uneig.: 1) aus einer Krankheit, s. genesen. – 2) wachsen in bezug auf gute Umstände, Vermögen, Ansehen, Grad: crescere (hinsichtlich des Ansehens). – fortunam suam amplificare oder extollere (hinsichtlich des Vermögens). – nicht au. können, esse inferiorem fortunā (hinsichtlich des Vermögens): vor jmd. nicht au. können, inferiorem esse alqo (hinsichtlich der Macht etc.): jmd. nicht au. lassen, fortunam alcis deprimere: etwas nicht au. lassen, premere alqd (z. B. alcis opuscula: u. Leidenschaften, z. B. odium, iram, curam); obruere alqd (z. B. alcis amentiam). – 3) gebräuchlich werden: exsistere (ins Dasein treten, z. B. von der Beredsamkeit). – induci (eingeführt werden, v. Gewohnheiten). – in consuetudinem od. morem venire. more recipi (zur Gewohnheit-, zur Sitte werden). – usu od. in usum recipi. in usu esse coepisse (üblich., gebräuchlich werden). – Aufkommen, das, I) von Pflanzen: proventus. – II) = Genesung, w. s.

    deutsch-lateinisches > aufkommen

  • 19 bedecken

    [341] bedecken, tegere (im allg., auch übtr., z. B. consilium silentio). – contegere. obtegere. integere. protegere (überdecken, mit einer Decke versehen, um das Bedeckte zu schützen). – velare (verhüllen, verschleiern). – operire. adoperire. cooperire (zudecken, um das Bedeckte unsichtbar zu machen). – consternere (eine Decke von Holz, Stein etc. über etwas hinlegen: u. bildl., z. B. maria classibus, amnem navigiis). – complere (mit etwas vollschütten, über und über bestreuen, z. B. alqm coronis et floribus). – obruere (über- od. zuschütten, z. B. se arenā). – vestire. convestire (bekleiden, Menschen; übtr. auch Dinge, z. B. sepulcrum vepribus vestitum: u. hedera omnia convestit). – saepire et munire (zugleich zum Schutz mit etwas bekleiden, z. B. natura ocu los membranis saepsit et munivit). – sich od. das Haupt b., caput tegere; caput velare (dah. mit bedecktem Haupte, capite velato); caput operire, adoperire (zudecken, namentlich mit der Toga bei schlechter Witterung, da die Alten gew. keine Kopfbedeckung trugen; dah. mit bedecktem Haupte, capite operto od. adoperto). – eine bedeckte Grube, fossa caeca: mit Staub bedeckt, pulvere sparsus: mit Kot bedeckt, caeno oblĭtus: mit Wunden bedeckt, vulneribus onustus od. obrŭtus: eine mit Narben bedeckte Brust, pectus insigne cicatricibus bello acceptis: mit Ruhm bedeckt, gloriosus; gloriā circumfluens: mit Schimpf u. Schande, infamiā et dedecore opertus.

    deutsch-lateinisches > bedecken

  • 20 beschütten

    beschütten, obruere alqd alqā re. – mit etwas Flüssigem, s. begießen. – Beschütten, das, mit Wasser etc., s. Begießen, das.

    deutsch-lateinisches > beschütten

См. также в других словарях:

  • obruere — index overwhelm Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • SAXIS obruere Majestatis reos — patrius Macedonum mos, memoratur Curtio l. 6. c. 11. Omnes a Nicomacho nominatos, more patriô datô signô, saxis obruerunt. Sed et apud Persas lapidibus nonnumquam obruti nocentes, uti Bagorasus, apud Ctesiam, nec non Pharnacyas. Eunuch. Vide… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Aufklärung — Daniel Chodowiecki 1791: Im Moment der Aufklärung, zu dem die Göttin der Erkenntnis, Minerva, das Licht spendet, finden die Religionen der Welt zusammen. Aufklärung steht im alltäglichen Sprachgebrauch für das Bestreben, durch den Erwerb neuen… …   Deutsch Wikipedia

  • Lancia (ciudad) — Para otros usos de este término, véase Lancia (desambiguación). Lancia Ciudad del Imperio romano …   Wikipedia Español

  • overwhelm — I verb astonish, beat, besiege, bewilder, bury, confound, confuse, conquer, daze, defeat, deluge, demergere, destroy, discomfit, immerse, impress, inundate, master, obruere, opprimere, overcome, overpower, overrun, overthrow, quash, quell, shock …   Law dictionary

  • obruer — ⇒OBRUER, verbe trans. Rare. Ensevelir, écraser. Péniche, son ministre de la Guerre, l accusa d insulter l armée et de trahir la patrie et lui jeta son portefeuille à la tête. Il fut remplacé par un deuxième qui en fit autant (...) et les suivants …   Encyclopédie Universelle

  • obrué — obrué, ée [ɔbʀye] adj. ÉTYM. 1611; du lat. obrutus; cf. moy. franç. obruer « écraser militairement », de obruere, de ruere « renverser ». ❖ ♦ Littér., rare. Écrasé …   Encyclopédie Universelle

  • obruieren — ob|ru|ie|ren <sw. V.; hat [lat. obruere = überschütten, bedecken, begraben] (veraltet): überladen, überhäufen, belasten …   Universal-Lexikon

  • BRENNUS — I. BRENNUS Gallorum Senonum Dux, qui cum 300. armatorum milibus in Italiam irrumpens, Clusium, hodie Chiusi, in Tuscia, obsedit, inde a Romanis, quorum opem obsessi imploraverant, depulsus: in hos proin armis conversis, illos apud Alliam fluv.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • LAPIS — I. LAPIS Cretensium Rex. II. LAPIS Iuppiter dictus est, secundum Festum, a lapide silice, quem in sanciendis foederibus tenentes, sic iurabant: Si sciens fallam, ita me Diespiter, salvâ urbe arceque bonis eicitat, ut ego hunc lapidem. Vel a… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TARPEJA — virgo Vestalis, teste Varrone, l. 4. de LL. quae arcem Capitolinam patris sui Tarpeii custodiae commissam Sabinis prodidit: a quibus cum proditionis mercedem peteret (pacta enim erat, quicquid in sinistris brachiis gestarent, armillas intelligens …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»