-
101 postulo
postŭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [posco], to ask, demand, require, request, desire (syn.: posco, flagito, peto); constr. with aliquid, aliquid ab aliquo, aliquem aliquid, with ut ( ne), de, with inf., or absol.I.In gen.:II.incipiunt postulare, poscere, minari,
Cic. Verr. 2, 3, 34, § 78:nemo inventus est tam audax, qui posceret, nemo tam impudens qui postularet ut venderet,
id. ib. 2, 4, 20, § 44; cf. Liv. 2, 45; 3, 19:tametsi causa postulat, tamen quia postulat, non flagitat, praeteribo,
Cic. Quint. 3, 13:postulabat autem magis quam petebat, ut, etc.,
Curt. 4, 1, 8:dehinc postulo, sive aequom est, te oro, ut, etc.,
Ter. And. 1, 2, 19:ita volo itaque postulo ut fiat,
id. ib. 3, 3, 18; Plaut. Aul. 4, 10, 27:suom jus postulat,
Ter. Ad. 2, 1, 47; cf.:aequom postulat, da veniam,
id. And. 5, 3, 30; and:quid est? num iniquom postulo?
id. Phorm. 2, 3, 64:nunc hic dies alios mores postulat,
id. And. 1, 2, 18:fidem publicam,
Cic. Att. 2, 24, 2:istud, quod postulas,
id. Rep. 1, 20, 33; id. Lael. 2, 9:ad senatum venire auxilium postulatum,
Caes. B. G. 1, 31:deliberandi sibi unum diem postulavit,
Cic. N. D. 1, 22, 60; cf.:noctem sibi ad deliberandum postulavit,
id. Sest. 34, 74:postulo abs te, ut, etc.,
Plaut. Capt. 5, 1, 18:postulatur a te jam diu vel flagitatur potius historia,
Cic. Leg. 1, 5:quom maxime abs te postulo atque oro, ut, etc.,
Ter. And. 5, 1, 4; and:quidvis ab amico postulare,
Cic. Lael. 10, 35; cf. in pass.:cum aliquid ab amicis postularetur,
id. ib.:orationes a me duas postulas,
id. Att. 2, 7, 1:quod principes civitatum a me postulassent,
id. Fam. 3, 8, 5; cf. infra the passages with an object-clause.—With ut ( ne):quodam modo postulat, ut, etc.,
Cic. Att. 10, 4, 2:postulatum est, ut Bibuli sententia divideretur,
id. Fam. 1, 2, 1 (for other examples with ut, v. supra):legatos ad Bocchum mittit postulatum, ne sine causā hostis populo Romano fieret,
Sall. J. 83, 1.—With subj. alone:qui postularent, eos qui sibi Galliaeque bellum intulissent, sibi dederent,
Caes. B. G. 4, 16, 3.—With de:sapientes homines a senatu de foedere postulaverunt,
Cic. Balb. 15, 34:Ariovistus legatos ad eum mittit, quod antea de colloquio postulasset, id per se fieri licere,
Caes. B. G. 1, 42.—With inf., freq. to be rendered, to wish, like, want: qui lepide postulat alterum frustrari, Enn. ap. Gell. 18, 2, 7 (Sat. 32 Vahl.):hic postulat se Romae absolvi, qui, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 60, § 138:o facinus impudicum! quam liberam esse oporteat, servire postulare,
Plaut. Rud. 2, 3, 62; id. Men. 2, 3, 88:me ducere istis dictis postulas?
Ter. And. 4, 1, 20; id. Eun. 1, 1, 16:(lupinum) ne spargi quidem postulat decidens sponte,
Plin. 18, 14, 36, § 135:si me tibi praemandere postulas,
Gell. 4, 1, 11.—With a double object: quas (sollicitudines) levare tua te prudentia postulat, demands of you, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2. —With nom. and inf.:qui postulat deus credi,
Curt. 6, 11, 24.—In partic., in jurid. lang.A.To summon, arraign before a court, to prosecute, accuse, impeach (syn.: accuso, insimulo); constr. class. usu. with de and abl., post-Aug. also with gen.):B.Gabinium tres adhuc factiones postulant: L. Lentulus, qui jam de majestate postulavit,
Cic. Q. Fr. 3, 1, 5, § 15:aliquem apud praetorem de pecuniis repetundis,
id. Cornel. Fragm. 1:aliquem repetundis,
Tac. A. 3, 38:aliquem majestatis,
id. ib. 1, 74:aliquem repetundarum,
Suet. Caes. 4: aliquem aliquā lege, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3:aliquem ex aliquā causā reum,
Plin. 33, 2, 8, § 33:aliquem impietatis reum,
Plin. Ep. 7, 33, 7:aliquem injuriarum,
Suet. Aug. 56 fin.:aliquem capitis,
Dig. 46, 1, 53:qui (infames) postulare prohibentur,
Paul. Sent. 1, 2, 1.—To demand a writ or leave to prosecute, from the prætor or other magistrate:C.postulare est desiderium suum vel amici sui in jure apud eum qui jurisdictioni praeest exponere vel alterius desiderio contradicere, etc.,
Dig. 3, 1, 1; cf.this whole section: De postulando: in aliquem delationem nominis postulare,
Cic. Div. in Caecil. 20, 64:postulare servos in quaestionem,
id. Rosc. Am. 28, 77:quaestionem,
Liv. 2, 29, 5.—For the usual expostulare, to complain of one:* D.quom patrem adeas postulatum,
Plaut. Bacch. 3, 3, 38 (but in id. Mil. 2, 6, 35, the correct read. is expostulare; v. Ritschl ad h. l.).—Postulare votum (lit. to ask a desire, i. e.), to vow, App. Flor. init. —E.Of the seller, to demand a price, ask (post-class. for posco):III.pro eis (libris) trecentos Philippeos postulasse,
Lact. 1, 6, 10; cf.:accipe victori populus quod postulat aurum,
Juv. 7, 243. —Transf., of things.A. B.To need, require:cepina magis frequenter subactam postulat terram,
Col. 11, 3, 56.—Hence, po-stŭlātum, i, n.; usually in plur.: po-stŭlāta, ōrum, a demand, request (class.):intolerabilia postulata,
Cic. Fam. 12, 4, 1; id. Phil. 12, 12, 28: deferre postulata alicujus ad aliquem, Caes. B. C. 1, 9:cognoscere de postulatis alicujus,
id. B. G. 4, 11 fin.:postulata facere,
Nep. Alcib. 8, 4. -
102 дополнительно
нареч. extra, extra вводить дополнительно ≈ superinduceдополнительн|о - in addition;
~ый
1. additional (дополняющий) supplementary;
~ отпуск extra leave, extension of leave;
~ые расходы extra charges/expenses;
~ые сведения further information;
~ капитал capital surplus;
~ платёж after-payment;
~ое время спорт. extra time;
~ое разъяснение further explanations pl. ;
~ый угол мат. (до 90 Ё) complement;
(до 180 Ё) supplement;
~ые цвета физ. complementary colours;
2. грам.: ~ое придаточное предложение object clause.Большой англо-русский и русско-английский словарь > дополнительно
-
103 дополнительное придаточное предложение
Linguistics: object clauseУниверсальный русско-английский словарь > дополнительное придаточное предложение
-
104 дополнительный
1.supplementary; ( добавочный) additional, extra; ( вспомогательный) subsidiary; ( дополняющий) complementary2. грам.дополнительный угол геом. — (до 90°) complement; (до 180°) supplement
-
105 додаткове підрядне речення
грам. -
106 oggettivo agg
-
107 дополнительный
I( добавочный) supplementary; additional, extra; ( вспомогательный) subsidiary; ( дополняющий) complementaryдополни́тельная подпи́ска — supplementary subscription
дополни́тельные вы́боры — by-election sg
дополни́тельное вре́мя спорт — overtime
дополни́тельная па́мять информ. — 1) ( вид компьютерной памяти) expanded memory 2) ( микросхемы для наращивания оперативной памяти) add-in memory
дополни́тельные цвета́ физ., жив. — complementary colours
II грам.дополни́тельный у́гол геом. — (до 90°) complement; (до 180°) supplement
дополни́тельное прида́точное предложе́ние — object clause
-
108 изъяснительный
изъясни́тельное предложе́ние грам. — object clause
-
109 iskazni
-
110 objektni
-
111 oggettivo
-
112 eripio
ē-rĭpĭo, ĭpŭi, eptum, 3, v. a. [rapio], to snatch, tear, or pull out; to snatch away, take away (freq. and class.; cf.: capio, prehendo, sumo, demo, adimo, rapio, furor).I.Lit.A.In gen.:b.tibias ex ore,
Plaut. Stich. 5, 4, 36; cf.:bolum e faucibus,
Ter. Heaut. 4, 2, 6:hirundines ex nido,
Plaut. Rud. 3, 4, 67; 3, 1, 8: ex manibus alicujus, Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13, 1; Cic. Verr. 2, 1, 4, § 9:torrem ab igne,
Ov. M. 8, 457:ensem vaginā,
Verg. A. 4, 579 et saep.: aliena bona, Plaut. Pers. 1, 2, 11; so,vela, armamenta, copias,
Caes. B. G. 3, 14, 7; 6, 30, 2; 7, 54, 3:nubem,
Verg. A. 2, 606:purgamenta hortorum,
to carry away, Tac. A. 11, 32 fin. et saep.:aliquem, etc.,
to deliver, set free, Plaut. Men. 5, 8, 3; 5; Caes. B. C. 3, 110, 4; Liv. 2, 54 al.; cf.:aliquem e manibus hostium,
Caes. B. G. 1, 53, 6; Liv. 5, 51; 41, 14:Abydenos ex obsidione,
id. 31, 16:aliquem ex periculo,
Caes. B. G. 4, 12, 5; cf.:istum fortuna ex illo periculo eripuit,
Cic. Verr. 2, 1, 28, § 71:aliquem ex vinculis,
Curt. 4, 14, 22: aliquem ex miseriis, Crassus ap. Cic. de Or. 1, 52:aliquem ex media morte,
Cic. Verr. 2, 5, 6; cf.:filium a morte,
id. Div. 2, 10:praedam de manibus,
id. Cat. 2, 1, 2:istum de vestra severitate,
id. Verr. 2, 5, 67;but: ex severitate alicujus,
id. ib. 2, 3, 36, §83: aliquem malis,
Verg. A. 6, 365 al.:erepto ex equo C. Flaminio,
Liv. 23, 45:oculum alicui,
Plaut. Men. 5, 7, 22; Ter. Ad. 3, 2, 20:gladium isti,
Plaut. Cas. 3, 5, 7:classem Caesari,
Caes. B. C. 3, 111, 4 al.:concubinam militi,
Plaut. Mil. 3, 2, 2:aliquem (aliquam) alicui,
id. Merc. 5, 4, 12; id. Rud. 3, 4, 7; Ter. Ad. prol. 8; 2, 2, 30; Cic. Lael. 27, 102 al.—Less freq.:aliquem ab aliquo,
Ter. Ad. 3, 2, 30; id. Eun. 4, 6, 1; 14; so,ereptis ab eo duabus legionibus,
Caes. B. C. 1, 2, 3:a Trisensibus plus lucri,
Cic. Verr. 2, 3, 38, § 86; 2, 1, 10, § 27. —With se, to take one's self off, to flee, escape:c.per eos, ne causam diceret, se eripuit,
Caes. B. G. 1, 4, 2:se latebris,
id. ib. 6, 43 fin.; cf.:se ex manibus militum,
id. ib. 7, 46 fin.:se ab illa miseria,
Cic. Fam. 9, 13, 1:se ex pugna,
id. Mur. 16, 34; id. Verr. 2, 3, 60, § 140; id. Sest. 24, 53:se sequentibus,
Liv. 29, 32:se hosti fugā,
Curt. 5, 13:se flammā,
Cic. Brut. 23, 90:se leto,
Verg. A. 2, 134:se flammis,
id. ib. 2, 289:se morae,
Hor. C. 3, 29, 5:se servituti,
Sen. Ep. 80, 4:rebus humanis se,
id. de Prov. 8, 12 et saep.—With adv.:eas inde,
Plaut. Rud. 3, 1, 8.—Prov.:B.Lupo agnum eripere, for something difficult or impossible,
Plaut. Poen. 3, 5, 31.—Pregn.: eripi, to be snatched away by death, to die suddenly (not before the Aug. per.):II.fatis erepta,
Ov. M. 1, 358:primis conjux ereptus in annis,
Val. Fl. 3, 316; cf.:in flore aetatis ereptus rebus humanis,
Curt. 10, 5, 10.—Rarely act.:lux ereptura eum vitā,
Amm. 30, 5, 18; cf. 30, 5, 10.Trop., to take away, snatch away:responsiones omnes hoc verbo,
Plaut. Most. 3, 1, 63; cf.:orationem alicui ex ore,
id. Merc. 1, 2, 64:primam vocem ab ore loquentis,
Verg. A. 7, 119:alicui jus suum,
Plaut. Rud. 3, 4, 6:libertatem (hostis),
id. Capt. 2, 2, 61; cf. Cic. Rep. 1, 17:potestatem hominis omnino aspiciendi (opp. suppeditare omnium rerum abundantiam),
id. Lael. 23, 87; cf. Caes. B. C. 1, 3, 5:omnem usum navium,
id. B. G. 3, 14, 7:semestre imperium,
id. B. C. 1, 9, 2; cf.:tetrarchiam alicui,
Cic. Div. 2, 37, 79:mihi dolorem,
id. Att. 9, 6, 5:alicui errorem,
id. ib. 10, 4, 6; cf. id. Tusc. 4, 31; id. Off. 2, 3, 10; Just. 6, 3, 12:alicui timorem,
Cic. Cat. 1, 7 fin.; id. Att. 1, 16, 8:lucem,
id. Ac. 2, 10; 32 fin.; id. N. D. 1, 3, 6 et saep.:alicui pudicitiam,
Quint. 5, 11, 15;but: virginis pudorem,
Amm. 15, 7, 5; cf.:caelumque diemque Teucrorum ex oculis,
Verg. A. 1, 88; and:prospectum oculis,
id. ib. 8, 254:tempora certa modosque,
Hor. S. 1, 4, 57:jocos, venerem, etc. (anni),
id. Ep. 2, 2, 56:vatibus omnem fidem,
Ov. M. 15, 283: fugam, poet. for se fuga, or for the simple rapere fugam, to flee, Verg. A. 2, 619.— Poet.: eripiunt flammae noctem, i. c. light up the night, Sil. 11, 281:eripuere oculos aurae,
id. 9, 501:se fluvius retro eripit,
turns back, id. 9, 238.— Poet., with an object clause:posse loqui eripitur,
Ov. M. 2, 483:illis eriperes verbis mihi, sidera caeli Lucere,
i. e. to persuade me that not, Tib. 1, 9, 35.—With quin: vix tamen eripiam, velis quin, etc., I shall scarcely hinder you from, etc., Hor. S. 2, 2, 23. -
113 exclamo
ex-clāmo, āvi, ātum, 1, v. n. and a.I.Neut., to call or cry aloud, to call or cry out, to exclaim:B.cum exclamasset Laelius,
Cic. Rep. 6, 12 fin.:in stadio cursores exclamant quam maxime possunt,
id. Tusc. 2, 23, 56; cf. Plaut. Most. 2, 2, 57:majus,
Cic. Tusc. 2, 24, 56:contiones saepe exclamare vidi, cum apte verba cecidissent,
i. e. to applaud loudly, id. Or. 50, 168; cf. Quint. 1, 6, 45.— Pass. impers.:quoties exclamandum erit, lateris conatus sit ille, non capitis,
Quint. 1, 11, 8; 3, 8, 59.—Transf.1.Of inanim. and abstr. things (postAug.):2.apud hunc (oratorem) patria ipsa exclamabit,
Quint. 12, 10, 61:ignis exclamat,
i. e. crackles aloud, makes a noise, Stat. Th. 6, 202:dominae femur exclamare coëgit,
Juv. 6, 423:quae (verba) aut maxime exclamant, aut sono sunt jucundissima,
Quint. 8, 3, 17:minus exclamantes syllabae,
id. 9, 4, 137.—Of a sound made with musical instruments:II. A.sacris tubis,
Vulg. 1 Macc. 16, 8; cf. 3, 54; 4, 40.—With inanim. objects.(α).With an object-clause, in oratio recta:(β).ibi nescio quis maxima Voce exclamat: Alcumena, adest auxilium, ne time,
Plaut. Am. 5, 1, 12: cf.:non possum quin exclamem: Euge, euge, etc.,
id. Trin. 3, 2, 79 (quoted Cic. de Or. 2, 10, 39):mihi libet exclamare, Pro deum, etc.,
Cic. N. D. 1, 6, 13; Ter. Eun. 4, 1, 11; id. Ad. 4, 4, 10; Quint. 6, 3, 81; Hor. S. 1, 7, 33; Ov. M. 5, 13 al.—With acc. and inf.:hic exclamat, eum sibi esse sodalem,
Plaut. Capt. 3, 2, 11; Ter. Eun. prol. 23.—With ut:(γ). B.quas (geometricas formas) ut vidisset, exclamavisse, ut bono essent animo, videre enim se hominum vestigia, etc.,
Cic. Rep. 1, 17:ut equites desilirent,
Liv. 4, 38, 2.—With personal objects, to call upon:voce clara exclamat uxorem tuam,
Plaut. Am. 5, 1, 68: M. Brutus cruentum pugionem tenens Ciceronem exclamavit, Anton. ap. Cic. Phil. 2, 12, 30:aliquem suo nomine,
Cael. Aur. Acut. 2, 6. -
114 exigo
I.Lit.A.In gen.:B.reges ex civitate,
to expel, Cic. de Or. 2, 48, 199:hostem e campo,
Liv. 3, 61, 8: exigor patria, Naev. ap. Non. 291, 4:aliquem domo,
Liv. 39, 11, 2:aliquem campo,
id. 37, 41, 12:omnes foras,
Plaut. Aul. 3, 1, 7:adcolas ultra famam,
Plin. 2, 68, 68, § 175:exacti reges,
driven away, Cic. de Or. 1, 9, 37; cf.:Tarquinio exacto,
id. Rep. 1, 40:anno post Tarquinios exactos,
Tac. A. 11, 22:Orestes exactus furiis,
driven, tormented, Ov. Tr. 4, 4, 70:virum a se,
Plaut. Mil. 4, 6, 62:uxorem,
to put away, divorce, Ter. Hec. 2, 1, 45; Suet. Caes. 50; id. Claud. 26; cf.: illam suam (uxorem) suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis; claves ademit;exegit,
turned her out of the house, Cic. Phil. 2, 28, 69: aliquem vitā, i. e. to kill, Sen. de Ira, 1, 6: corpus e stratis, to raise up or out, Sil. 16, 234:maculam,
to take out, Suet. Aug. 94: et sacer admissas exigit Hebrus aquas, pours out into the sea, Ov. H. 2, 114; of weapons, to thrust from one, thrust, drive:non circumspectis exactum viribus ensem Fregit,
thrust, impelled, Ov. M. 5, 171; so,ensem,
Luc. 8, 656; cf.:ensem per medium juvenem,
plunges through the middle, Verg. A. 10, 815:gladium per viscera,
Flor. 4, 2, 68:tela in aliquem,
Sen. Cons. ad Marc. 16;hence: aliquem hastā,
i. e. to thrust through, transfix, Val. Fl. 6, 572.—Mid.:quae (hasta) cervice exacta est,
passed out, passed through, Ov. M. 5, 138: prope sub conatu adversarii manus exigenda, to be put forth, raised (for a blow), Quint. 6, 4, 8 Spald.:(capellas) a grege in campos, hircos in caprilia,
to drive out, Varr. R. R. 2, 3, 8:sues pastum,
id. ib. 2, 4, 6:radices altius,
to send out, Cels. 5, 28, 14; cf.:vitis uvas,
Col. 3, 2, 10; 3, 6, 2; Cels. 8, 1 med. —In partic.1.A scenic t. t., to drive off, i. e. hiss off a piece or a player from the stage (rare):2.spectandae (fabulae) an exigendae sint vobis prius,
Ter. And. prol. 27 Ruhnk.; so, fabulas, id. Hec. prol. alt. 4; id. ib. 7.—To demand, require, enforce, exact payment of a debt, taxes, etc., or the performance of any other duty (very freq.;(β).syn.: posco, postulo, flagito, contendo, etc.): ad eas pecunias exigendas legatos misimus,
Cic. Fam. 13, 11, 1: pecunias a civitatibus, id. Div. ap. Caecil. 10, 33:acerbissime pecunias imperatas,
Caes. B. C. 3, 32; cf. id. ib. 1, 6 fin.; Cic. Pis. 16, 38; id. N. D. 3, 34, 84:quaternos denarios,
id. Font. 5, 9:tributa,
id. Fam. 3, 7, 3:pensionem,
id. ib. 6, 18, 5:nomina sua,
id. Verr. 2, 1, 10, § 28:mercedem,
id. Lael. 21, 80 et saep.:equitum peditumque certum numerum a civitatibus Siciliae,
Caes. B. C. 1, 30, 4:obsides ab Apolloniatibus,
id. ib. 3, 12, 1:viam,
to demand the construction of a road, Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154; Liv. 42, 3, 7:a quoquam ne pejeret,
Juv. 13, 36.—Esp.: rationem, to exact an account:ut Athenienses rationibus exigendis non vacarent,
Val. Max. 3, 1, ext. 1; Plin. Ep. 10, 81, 1:libertorum nomina a quibus ratio exigi posset,
Suet. Aug. 101 fin. —In pass.: exigor aliquid, to be solicited, dunned for money, etc. (post-class.): exigor portorium, id est, exigitur de me portorium, Caecil. ap. Gell. 15, 14, 5; id. ap. Non. 106, 24: (Rib. Com. Fragm. p. 51): sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Numid. ap. Gell. 15, 14, 2; Dig. 23, 4, 32.—3.To examine, inquire into (post-Aug.):4.nec illae (conjuges) numerare aut exigere plagas pavent,
Tac. G. 7 fin. (so Ritter, Halm, with all MSS., cf. Holzmann ad loc.; al. exugere, said to have been the read. of a lost codex, the Arundelianus; cf. exsugo); cf.:exactum et a Titidio Labeone, cur omisisset, etc.,
id. A. 2, 85.—Of places, to go or pass beyond, to pass by, leave behind ( poet. and in post-Aug. prose):5.cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon,
Val. Fl. 2, 75; cf. Prop. 3, 20, 11 (4, 20, 3 M.):Troglodytae hibernum mare exigunt circa brumam,
Plin. 12, 19, 42, § 87.—In mercant. lang., to dispose of, sell:6.agrorum exigere fructus,
Liv. 34, 9, 9 Drak.: mercibus exactis, Col. poët. 10, 317. —Mathemat. t. t., to apply to a standard or measure, i. e. to examine, try, measure, weigh by any thing:II.ad perpendiculum columnas,
Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133:materiam ad regulam et libellam,
Plin. 36, 25, 63, § 188:pondus margaritarum sua manu,
Suet. Caes. 47; cf.:aliquid mensura,
Plin. 17, 21, 35, § 159.Trop.A.In gen., to drive out, expel (very rare):B.locus, Ubi labore lassitudo exigunda ex corpore,
Plaut. Capt. 5, 4, 4: frigus atque horrorem vestimentis, Lucil. ap. Non. 291, 8.—Far more freq. and class.,In partic.1.(Acc. to I. B. 2.) To require, demand, claim any thing due:2.ego vero et exspectabo ea quae polliceris, neque exigam, nisi tuo commodo,
Cic. Brut. 4, 17:aliquid exigere magis quam rogare,
id. Fam. 2, 6, 1:longiores litteras exspectabo vel potius exigam,
id. ib. 15, 16, 1:omnibus ex rebus voluptatem quasi mercedem,
id. Fin. 2, 22, 73:ab hoc acerbius exegit natura quod dederat,
demanded back, reclaimed, id. Tusc. 1, 39, 93 Klotz.:non ut a poëta, sed ut a teste veritatem exigunt,
id. Leg. 1, 1, 4:has toties optata exegit gloria poenas,
has cost, Juv. 10, 187:poenas,
to take vengeance, id. 10, 84:de vulnere poenas,
Ov. M. 14, 478: poenam (alicui), Sen. de Ira, 2, 22 fin.; Ov. F. 4, 230:gravia piacula ab aliquo,
Liv. 29, 18, 18 et saep.—With ut:exigerem ex te cogeremque, ut responderes,
Cic. Fin. 2, 35, 119; 4, 28, 80; cf.:Calypso exigit fata ducis,
questions, inquires into, Ov. A. A. 2, 130:exactum a marito, cur, etc.,
Tac. A. 2, 85:exigite ut mores seu pollice ducat,
Juv. 7, 237 sq. —With an object-clause:exigimus potuisse eum eo tempore testamentum facere,
Dig. 29, 7, 8; 24, 3, 2.— Absol.:in exigendo non acerbum,
Cic. Off. 2, 18, 64:cum res exiget,
Quint. 5, 11, 5; 10, 3, 3; cf.:ut res exiget,
id. 12, 10, 69:si communis utilitas exegerit,
id. 12, 1, 37.— Esp.: rationem, to require an account:rerum gestarum,
Just. 19, 2, 6:numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit versus?
an explanation, Sen. Ep. 94, 28; Plin. Ep. 19, 9.—Of time, life, etc., to lead, spend, pass, complete, finish:3. 4.non novisse quicum aetatem exegerim,
Plaut. Trin. 4, 2, 111; id. Capt. 3, 5, 62:tecum aetatem,
id. Mil. 4, 2, 48; 4, 6, 60; id. Cas. 2, 5, 12:ut te dignam mala malam aetatem exigas,
id. Aul. 1, 1, 4: vitam taetre, Cat. Or. inc. 15; Ter. Heaut. 2, 3, 39:cum maerore graviorem vitam,
Sall. J. 14, 15; 85, 49; Plin. 7, 44, 45, § 139; Vitr. 2, 1, 4; Val. Max. 3, 5, 4 al.:vitae tempus,
Sen. Ep. 2, 2; Val. Max. 3, 3, ext. 6:jam ad pariendum temporibus exactis,
Cic. Verr. 2, 1, 18, § 48: qui exacta aetate moriuntur, at the close of the vigorous period of life, Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Verr. 2, 5, 8, § 21; Sall. J. 6, 2; Liv. 2, 40, 11 al.:mediam dies exegerat horam,
Ov. Am. 1, 5, 1:aevum,
Lucr. 4, 1235; Verg. A. 7, 777; Ov. M. 12, 209:tristissimam noctem,
Petr. 115:diem supremum noctemque,
Tac. A. 3, 16:ullum tempus jucundius,
Plin. Ep. 3, 1, 1:jam aestatem exactam esse,
Sall. J. 61, 1:per exactos annos,
at the end of every year, Hor. C. 3, 22, 6:exacto per scelera die,
Tac. H. 1, 47; id. A. 3, 16; so,exacto quadriennio,
Plin. 2, 47, 48, § 130; Verg. G. 3, 190; Stat. S. 2, 2, 47.—To bring to an end, to conclude, finish, complete a thing ( poet. and in post-Aug. prose):5.exegi monumentum aere perennius,
Hor. C. 3, 30, 1:opus,
Ov. R. Am. 811; id. M. 15, 871:exactus tenui pumice versus eat,
Prop. 3, 1, 8; Verg. A. 6, 637:commentarii ita sunt exacti, ut, etc.,
Quint. 10, 7, 30:eandem gracilitatem stilo exigere condiscant,
to reach, attain to, id. 1, 9, 2.—To determine, ascertain, find out:6.sociisque exacta referre,
his discoveries, Verg. A. 1, 309:non prius exacta tenui ratione saporum,
before he has ascertained, Hor. S. 2, 4, 36.— Pass. impers.:non tamen exactum, quid agat,
Ov. F. 3, 637; cf. id. Am, 3, 7, 16. —(Acc. to I. B. 3.) To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider, = examinare, ponderare (class. but perh. not in Cic.): si ad illam summam veritatem legitimum jus exegeris, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf.: nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt, to estimate by the standard of, etc., Liv. 34, 31, 17; so,7.opus ad vires suas,
Ov. A. A. 2, 502:si omnia argumenta ad obrussam coeperimus exigere,
Sen. Q. N. 4, 5, 1; cf.:principatus tuus ad obrussam exigitur,
id. de Clem. 1, 1, 6:se ad aliquem,
id. Ep. 11 fin.:regulam emendate loquendi,
Quint. 1, 5, 2:illa non nisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos,
are judged of, id. 1, 5, 19; cf. id. 1, 4, 7.—To treat, consult, deliberate respecting something, = considerare, deliberare (class. but not in Cic.): de his rebus ut exigeret cum eo, Furnio mandavi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 7:8.cum aliquo,
Plin. Ep. 6, 12, 3; cf.:secum aliquid,
Verg. A. 4, 476; Ov. M. 10, 587; Sen. Ep. 27:de aliqua re coram,
Plin. Ep. 9, 26, 13:haec exigentes hostes oppressere,
Liv. 22, 49, 12:quid dicendum, quid tacendum, quid differendum sit, exigere consilii est,
Quint. 6, 5, 5.—To endure, undergo:aerumnam,
Plaut. Capt. 5, 4, 12. —Hence, exactus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 5., measured; hence), precise, accurate, exact (poet and in post-Aug. prose):difficile est, quot ceciderint, exacto affirmare numero,
Liv. 3, 5, 12:acies falcis,
Plin. 17, 27, 42, § 251:fides,
Ov. Pont. 4, 9, 46.— Comp.:cura,
Suet. Tib. 18; Mart. 4, 87, 4. — Sup.:diligentia,
Front. Aquaed. 89:vir,
Plin. Ep. 8, 23, 5.—With gen.:Mamurius, morum fabraene exactior artis, Difficile est dicere,
Ov. F. 3, 383.— Adv.: exacte, exactly, precisely, accurately:ut exacte perorantibus mos est,
Sid. Ep. 7, 9.— Comp.: dicere, disserere, Mel. Prooem. § 2; Gell. 1, 3, 21.— Sup.:pascere,
Sid. Ep. 5, 11. -
115 expetendus
ex-pĕto, īvi or ĭi, ītum, 3, v. a. and n.I.Act.A.To long for, seek after, aspire to, desire, covet, wish a thing (freq. and class.; syn.: appeto, affecto, cupio, concupisco, aveo, gestio, volo, opto, desidero, requiro).(α).With acc.: assunt, me expetunt, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 89 (Trag. v. 49, ed. Vahl.):(β).nihil hominem, nisi quod honestum sit, aut admirari aut optare aut expetere debere,
Cic. Off. 1, 20, 66:unum ab omnibus ad id bellum imperatorem deposci atque expeti,
id. de Imp. Pomp. 2, 5:Italia ab hoc auxilium absente expetivit,
id. ib. 11, 30; cf.: Apollo unde sibi populi et reges consilium expetunt, Enn. ap. Cic. de Or. 1, 45, 199 (Trag. v. 186, ed. Vahl.):nunc a Flacco Lentuli poenae per vos expetuntur,
are demanded, Cic. Fl. 38, 95:poenas ab aliquo,
id. Pis. 7, 16; Liv. 1, 23, 4; cf.:jus ab invitis,
id. 3, 40, 4:facinora ab aliquo,
Plaut. Mil. 3, 1, 25:Plautinas fabulas,
id. Cas. prol. 12:pecunia tantopere expetitur,
Cic. de Or. 2, 40, 172; cf.:expetuntur divitiae ad usus vitae necessarios,
id. Off. 1, 8, 25:mortem pro vita civium,
id. Tusc. 1, 48, 116: ea vita expetitur, quae sit animi corporisque expleta virtutibus, id. Fin. 5, 13, 37:in qua (societate) omnia insunt, quae putant homines expetenda, honestas, gloria, etc.,
id. Lael. 22, 84:non ficto crimine insectari, non expetere vitam, non capitis arcessere,
to attempt one's life, id. Deiot. 11, 30:stulta sibi consilia,
to seek out, contrive, Plaut. Most. 4, 1, 4.—Of an inanimate subject: mare medium terrae locum expetens, striving or tending towards, Cic. N. D. 2, 45, 116.—With an object-clause (mostly poet.): quem quisque odit, periisse expetit, Enn. ap. Cic. Off. 2, 7, 23 (Trag. v. 403, ed. Vahl.); cf.:(γ).audire expetis?
Plaut. Aul. 4, 4, 25:aliquid facere,
id. Trin. 3, 2, 48:periisse expetunt,
Liv. 40, 10, 5:dum nostram gloriam tua virtute augeri expeto,
Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 2: di me etsi perdunt, tamen esse adjutam expetunt, Pac. ap. Non. 104, 7:videre expeto te,
Plaut. Rud. 1, 4, 20; cf.:hoc prius scire expeto, quid perdideris,
Ter. Heaut. 5, 1, 17; id. Hec. 5, 1, 1; Hor. Epod. 11, 3; Ov. M. 7, 476; 9, 550 al.:quod et scire expeto et quaerere pudet,
Curt. 4, 10, 32; 9, 3, 8; Plin. praef. 14.—With ut and subj.:(δ).fatebor et fuisse me et Sejano amicum et ut essem expetisse,
Tac. A. 6, 8.—Absol.:* B.ne legaretur A. Gabinius Cn. Pompeio expetenti ac postulanti,
requesting, Cic. de Imp. Pomp. 19, 57.—To reach, attain to any thing; with respect to time, to outlast:II.malo si quid bene facias, id beneficium interit: Bono si quid male facias, aetatem expetit,
Plaut. Poen. 3, 3, 23.— Hence, expĕtendus, a, um, P. a., desirable, excellent:forma expetunda mulier,
Plaut. Pers. 4, 3, 60.Intr. (perh. only ante-class.; cf. Liv. 1, 22, 7 Weisenb. ad loc.).A. 1.With in aliquem:2.delictum suum suamque culpam expetere in mortalem,
Plaut. Am. 1, 2, 33:illius ira et maledicta in hanc,
id. ib. 3, 2, 15: omnes clades hujus belli in eum, Tullus ap. Liv. 1, 22, 7:quojus ego hodie in tergum faxo ista expetant mendacia,
Plaut. Am. 2, 1, 42.—With alicui:B.mea sit culpa, si id Alcumenae innocenti expetat,
Plaut. Am. 3, 1, 12.—Absol., to fall out, happen, occur, result:nequiter paene expetivit prima parasitatio,
Plaut. Am. 1, 3, 22 Lamb. (al. expedivit):in servitute expetunt multa iniqua,
befall, id. ib. 1, 1, 20; so,eadem in vigilanti expetunt,
id. Mil. 2, 4, 40 (not vigilantes, v. Ritschl ad h. l.). -
116 expeto
ex-pĕto, īvi or ĭi, ītum, 3, v. a. and n.I.Act.A.To long for, seek after, aspire to, desire, covet, wish a thing (freq. and class.; syn.: appeto, affecto, cupio, concupisco, aveo, gestio, volo, opto, desidero, requiro).(α).With acc.: assunt, me expetunt, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 89 (Trag. v. 49, ed. Vahl.):(β).nihil hominem, nisi quod honestum sit, aut admirari aut optare aut expetere debere,
Cic. Off. 1, 20, 66:unum ab omnibus ad id bellum imperatorem deposci atque expeti,
id. de Imp. Pomp. 2, 5:Italia ab hoc auxilium absente expetivit,
id. ib. 11, 30; cf.: Apollo unde sibi populi et reges consilium expetunt, Enn. ap. Cic. de Or. 1, 45, 199 (Trag. v. 186, ed. Vahl.):nunc a Flacco Lentuli poenae per vos expetuntur,
are demanded, Cic. Fl. 38, 95:poenas ab aliquo,
id. Pis. 7, 16; Liv. 1, 23, 4; cf.:jus ab invitis,
id. 3, 40, 4:facinora ab aliquo,
Plaut. Mil. 3, 1, 25:Plautinas fabulas,
id. Cas. prol. 12:pecunia tantopere expetitur,
Cic. de Or. 2, 40, 172; cf.:expetuntur divitiae ad usus vitae necessarios,
id. Off. 1, 8, 25:mortem pro vita civium,
id. Tusc. 1, 48, 116: ea vita expetitur, quae sit animi corporisque expleta virtutibus, id. Fin. 5, 13, 37:in qua (societate) omnia insunt, quae putant homines expetenda, honestas, gloria, etc.,
id. Lael. 22, 84:non ficto crimine insectari, non expetere vitam, non capitis arcessere,
to attempt one's life, id. Deiot. 11, 30:stulta sibi consilia,
to seek out, contrive, Plaut. Most. 4, 1, 4.—Of an inanimate subject: mare medium terrae locum expetens, striving or tending towards, Cic. N. D. 2, 45, 116.—With an object-clause (mostly poet.): quem quisque odit, periisse expetit, Enn. ap. Cic. Off. 2, 7, 23 (Trag. v. 403, ed. Vahl.); cf.:(γ).audire expetis?
Plaut. Aul. 4, 4, 25:aliquid facere,
id. Trin. 3, 2, 48:periisse expetunt,
Liv. 40, 10, 5:dum nostram gloriam tua virtute augeri expeto,
Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 2: di me etsi perdunt, tamen esse adjutam expetunt, Pac. ap. Non. 104, 7:videre expeto te,
Plaut. Rud. 1, 4, 20; cf.:hoc prius scire expeto, quid perdideris,
Ter. Heaut. 5, 1, 17; id. Hec. 5, 1, 1; Hor. Epod. 11, 3; Ov. M. 7, 476; 9, 550 al.:quod et scire expeto et quaerere pudet,
Curt. 4, 10, 32; 9, 3, 8; Plin. praef. 14.—With ut and subj.:(δ).fatebor et fuisse me et Sejano amicum et ut essem expetisse,
Tac. A. 6, 8.—Absol.:* B.ne legaretur A. Gabinius Cn. Pompeio expetenti ac postulanti,
requesting, Cic. de Imp. Pomp. 19, 57.—To reach, attain to any thing; with respect to time, to outlast:II.malo si quid bene facias, id beneficium interit: Bono si quid male facias, aetatem expetit,
Plaut. Poen. 3, 3, 23.— Hence, expĕtendus, a, um, P. a., desirable, excellent:forma expetunda mulier,
Plaut. Pers. 4, 3, 60.Intr. (perh. only ante-class.; cf. Liv. 1, 22, 7 Weisenb. ad loc.).A. 1.With in aliquem:2.delictum suum suamque culpam expetere in mortalem,
Plaut. Am. 1, 2, 33:illius ira et maledicta in hanc,
id. ib. 3, 2, 15: omnes clades hujus belli in eum, Tullus ap. Liv. 1, 22, 7:quojus ego hodie in tergum faxo ista expetant mendacia,
Plaut. Am. 2, 1, 42.—With alicui:B.mea sit culpa, si id Alcumenae innocenti expetat,
Plaut. Am. 3, 1, 12.—Absol., to fall out, happen, occur, result:nequiter paene expetivit prima parasitatio,
Plaut. Am. 1, 3, 22 Lamb. (al. expedivit):in servitute expetunt multa iniqua,
befall, id. ib. 1, 1, 20; so,eadem in vigilanti expetunt,
id. Mil. 2, 4, 40 (not vigilantes, v. Ritschl ad h. l.). -
117 exprobro
ex-prō̆bro, āvi, ātum, 1, v. a. [probrum], to make a matter of reproach, to cast in the teeth, to accuse of any thing; [p. 699] also to charge, upbraid, reproach a person with something (syn. obicere); constr. aliquid in aliqua re or alicui (class.):mos numquam fuit patri, ut exprobraret quod bonis faceret boni,
Plaut. Am. prol. 47:odiosum sane genus hominum officia exprobrantium, etc.,
Cic. Lael. 20, 71:virtutem suam in Philippi bello,
Liv. 37, 49, 2:suam quisque militiam,
id. 2, 23, 11:vera,
Tac. A. 1, 44:num casus bellicos tibi exprobrare aut obicere videor?
to charge you with, Cic. Verr. 2, 5, 50, § 132:vitia adversariis (al. in adversariis),
id. de Or. 2, 75, 305:fugam trepido amico,
Ov. M. 13, 69:alicui de muliere,
Nep. Epam. 5.—With an object-clause:pergin' servum me exprobrare esse?
Plaut. Capt. 3, 4, 59; so Liv. 2, 29, 6:quid exprobras bene quod fecisti,
why make a fuss about, Plaut. Trin. 2, 2, 37. — Absol.:quor exprobras?
Plaut. Most. 1, 3, 143 sq.:eadem verba mutata pronuntiatione indicant, affirmant, exprobrant,
Quint. 11, 3, 176:est gratus jocus, qui minus exprobrat, quam potest,
id. 6, 3, 94; 11, 3, 92; cf. id. 11, 3, 94. -
118 exsero
ex-sero or exĕro, rŭi, rtum, 3, v. a.; to stretch out or forth, to thrust out, put forth, to take out (mostly post-Aug.).I.Lit.:B.Gallus linguam ab irrisu exserens,
Liv. 7, 10, 5:linguam per os,
Plin. 9, 27, 43, § 82:manum subter togam ad mentum,
Liv. 8, 9, 5:brachia aquis,
Ov. M. 2, 271:caput ponto,
id. ib. 13, 838;for which: caput ab Oceano,
Luc. 5, 598; cf.:herba Exserit e tepida molle cacumen humo,
Ov. Tr. 3, 12, 12:enses,
id. F. 3, 814:creverat infans Quaerebatque viam, qua se exsereret,
might come forth, id. M. 10, 505:se domicilio (cochleae),
Plin. 9, 32, 51, § 101:radicem ejus exserito,
take out, tear up, Col. 12, 58, 1:vincula,
i. e. to throw off, id. 8, 8, 12.—In partic., of parts of the body, exsertus, a, um, protruding from the dress, bare, uncovered: dextris humeris exsertis, bared, * Caes. B. G. 7, 50, 2; cf. Verg. A. 1, 492; Stat. Ach. 1, 346; cf.II.transf. of the person: exsertus humero,
Sil. 8, 587;and in Greek construction: exserti ingentes humeros,
Stat. Th. 4, 235:unum exserta latus Camilla,
Verg. A. 11, 649:truces exserta manus,
Val. Fl. 2, 207; also absol.:exsertique manus vesana Cethegi,
tucked up, prepared for the fight, Luc. 2, 543:Latona,
Stat. Th. 9, 681.—Trop.A.In gen.:B.exseram in librum tuum jus, quod dedisti,
will avail myself of, make use of, Plin. Ep. 8, 7, 2:secreta mentis ore exserit,
discloses, Sen. Herc. Oet. 255.—In partic., to reveal, show, with an object-clause, Phaedr. 1, 12, 2:A. B.paulatim principem exseruit,
i. e. showed himself as, Suet. Tib. 33. —Hence, exsertus ( exert-), a, um, P. a.Open, evident, conspicuous:exserto bello,
Stat. S. 5, 2, 39:cachinnus,
i. e. unrestrained, loud, App. M. 1, p. 103, 15:exsertior opera,
Pacat. Paneg. ad Theod. 35. — Adv.: exserte (acc. to B.), openly, clearly, loudly:clamitans,
App. M. 1, p. 109:jubet,
Tert. ad Uxor. 2, 1.— Comp.:consurgere,
Amm. 16, 12.— Sup.:egit tribunatum (with severissime),
very strictly, rigorously, Spart. Sev. 3. -
119 fastidio
fastīdĭo, īvi, or ĭi, ītum, 4, v. n. and a. [fastidium], to feel disgust, loathing, or nausea, to shrink or flinch from any thing unpleasant to the taste, smell, hearing, etc.; to loathe, dislike, despise (not freq. till after the Aug. per.; cf.: taedet, reprobo, reicio, respuo, repudio).I.Lit.A.Neutr.:B.bi bendum hercle hoc est, ne nega: quid hic fastidis?
Plaut. Stich. 5, 4, 33; cf.:fastidientis stomachi est multa degustare,
Sen. Ep. 2:majus infundam tibi Fastidienti poculum,
Hor. Epod. 5, 78:ut fastidis!
Plaut. Men. 1, 2, 58.—Act. (perh. not till the Aug. per.):II. A.num esuriens fastidis omnia praeter Pavonem rhombumque?
Hor. S. 1, 2, 115:olus,
id. Ep. 1, 17, 15:pulmentarium,
Phaedr. 3, 7, 23:cactos in cibis,
Plin. 21, 16, 57, § 97:fluvialem lupum,
Col. 8, 16, 4: vinum, Poët. ap. Suet. Tib. 59:euphorbiae sucus fastidiendum odorem habet,
disgusting, Plin. 25, 7, 38, § 79:aures... redundantia ac nimia fastidiunt,
Quint. 9, 4, 116.—Neutr.:(β).ut fastidit gloriosus!
Plaut. Curc. 5, 2, 34:vide ut fastidit simia!
id. Most. 4, 2, 4:in recte factis saepe fastidiunt,
Cic. Mil. 16, 42.—With gen. (like taedet):B.fastidit mei,
Plaut. Aul. 2, 2, 67; so, mei, Titin. ap. Non. 496, 15:bonorum,
Lucil. ib. 18.—Act. (perh. not before the Aug. per.).(α).With acc.:(β).(populus) nisi quae terris semota suisque Temporibus defuncta videt, fastidit et odit,
Hor. Ep. 2, 1, 22:vilice silvarum et agelli, Quem tu fastidis,
id. Ep. 1, 14, 2:lacus et rivos apertos,
id. ib. 1, 3, 11:vitium amici,
id. S. 1, 3, 44:preces alicujus,
Liv. 34, 5, 13:hoc lucrum,
Quint. 1, 1, 18:grammatices elementa tamquam parva,
id. 1, 4, 6:minores,
Mart. 3, 31, 5:omnes duces post Alexandrum,
Just. 14, 2:dominationibus aliis fastiditus (i. e. a prioribus principibus despectus),
Tac. A. 13, 1:ut quae dicendo refutare non possumus, quasi fastidiendo calcemus,
Quint. 5, 13, 22:oluscula,
Juv. 11, 80.—Of inanim. or abstr. subjects: te cum fastidierit popina dives, etc.,
Mart. 5, 44, 10: somnus agrestium Lenis virorum non humiles domos Fastidit umbrosamve ripam, Hor. C. 3, 1, 23.—In the part. perf.:laudatus abunde, Non fastiditus si tibi, lector, ero,
Ov. Tr. 1, 7, 31; cf.:aliquem non fastiditis annumerare viris,
id. ib. 2, 120:vetulus bos, ab ingrato jam fastiditus aratro,
Juv. 10, 270.—In the neutr. absol.: res ardua vetustis novitatem dare... fastiditis gratiam, etc., Plin. H. N. praef. § 15.—In the part. fut. pass. with supine:quia (verba) dictu fastidienda sunt,
Val. Max. 9, 13, 2.—With an object-clause:1.a me fastidit amari,
Ov. R. Am. 305:jocorum legere fastidis genus,
Phaedr. 4, 7, 2; Petr. 127:fastidit praestare hanc inferioribus curam,
Quint. 2, 3, 4:fastidit balsamum alibi nasci,
Plin. 16, 32, 59, § 135:an creditis, aequo animo iis servire, quorum reges esse fastidiant?
Curt. 4, 14, 16 et saep.:ne fastidieris nos in sacerdotum numerum accipere,
Liv. 10, 8, 7:plebs coepit fastidire, munus vulgatum a civibus isse in socios,
id. 2, 41, 4; Quint. 5, 11, 39.—Hence,Adv.: fastīdĭenter, disdainfully, scornfully:2.parentibus fastidienter appellatis,
App. M. 5, p. 166, 11.—Part.: fastīdītus, a, um, in act. signif., disdaining, despising (post-Aug.):ne me putes studia fastiditum,
Petr. 48. -
120 festino
festīno, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [cf. Gr. theinô; Lat. -fendo in defendo, offendo, -festus in manifestus, etc., and fustis, Corss. Ausspr. 2, 190; Curt. Gr. Etym. p. 255].I.Neutr., to hasten, make haste, hurry, be quick (class.; not in Caes.; syn.: propero, celero, maturo): aliud est properare, aliud festinare. Qui unum quid mature transigit, is properat: qui multa simul incipit neque perficit, is festinat, Cato ap. Gell. 16, 14, 2; id. ap. Paul. ex Fest. s. v. properare, p. 235 Müll.; ap. Non. 441, 22:II. (α).propemodum quid illic festinet sentio,
Plaut. Trin. 3, 1, 14:aput nos eccillam festinat cum sorore uxor tua,
id. Stich. 4, 1, 30:quid festinas?
Ter. Eun. 4, 3, 8; cf.:quamquam festinas, non est mora longa,
Hor. C. 1, 28, 35; Sall. Fragm. ap. Don. Ter. Eun. 4, 3, 8:ibi,
Plaut. Stich. 5, 3, 4:plura scripsissem, nisi tui festinarent,
Cic. Fam. 12, 22, 4; cf. id. Att. 6, 2 fin.:solent nautae festinare quaestus sui causa,
id. Fam. 16, 9, 4:esseda festinant, pilenta, petorrita, naves,
Hor. Ep. 2, 1, 192:in provinciam festinare,
Quint. 6, 3, 39:ad portas,
Sall. J. 69, 2; cf.:ad singulare Antonii factum festinat oratio,
Cic. Phil. 1, 1, 3:ad probationem,
Quint. 4, 3, 8; cf. id. 4, 5, 10:quis te festinare jubet?
Juv. 14, 212.—Prov.: festina lente (speude bradeôs), Suet. Aug. 25.With an object-clause (class.):(β).ut migrare tanto opere festines,
Cic. Fam. 7, 23 fin.:ne festinaret abire,
Sall. J. 64, 4:ultum ire injurias,
id. ib. 68, 1:finem imponere,
Quint. 9, 4, 146:sequi,
Curt. 6, 6, 25:componere lites,
Hor. Ep. 1, 2, 12:quae laedunt oculum, festinas demere,
id. ib. 1, 2, 38:terris advertere proram,
Verg. G. 4, 117:aram congerere arboribus,
id. A. 6, 177; cf.:callidus id modo festinabat, Bocchi pacem imminuere, ne, etc.,
Sall. J. 81 fin.:universis prodesse festinet,
Inscr. Orell. 775.—With acc. (not in Cic.): festivum festinant diem, hasten to celebrate, Enn. ap. Serv. Verg. A. 9, 401 (Trag. v. 434 ed. Vahl.):* (γ).ni id festinaret,
Sall. J. 77, 1:ad bellum cuncta,
id. ib. 73, 1: soleas festinate (sc. dare), id. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 12, 425:festinare fugam,
Verg. A. 4, 575:vias,
Stat. Th. 2, 478:poenas,
Hor. Ep. 1, 2, 61:pyram,
Sil. 8, 52:vestes,
Stat. S. 2, 1, 128:caedes, patibula, ignes, cruces,
Tac. A. 14, 33:mortem in se,
to bring on speedily, id. ib. 4, 28:pyram,
prepares in haste, Sil. 8, 52.—In pass.:quod animo cupienti nihil satis festinatur,
Sall. J. 64 fin.:ea cuncta per idoneos ministros festinabantur,
Tac. H. 2, 82:cum belli civilis praemia festinarentur,
id. ib. 3, 37:nec virgines festinantur,
are not married early, id. G. 20:adoptio festinatur,
id. A. 12, 25; 6, 50; id. H. 3, 37.—In part. perf., hastened, accelerated:festinata maturitas,
Quint. 6 praef. § 10;iter,
Ov. P. 4, 5, 8:missio,
Tac. A. 1, 52:casus,
id. ib. 6, 44:nuptiae,
Suet. Aug. 69:honores,
i. e. obtained before the proper time, Luc. 8, 24; Plin. Pan. 69, 5:festinatis annis raptus,
by an early death, Mart. 7, 40, 7; cf.:festinatis lictorum manibus in carcerem raptus,
Tac. A. 6, 40:mors domini gladiis tam festinata,
prematurely inflicted, Juv. 4, 96.—With se, to make haste, Gell. 14, 2, 9.—Hence,1.festīnans, antis, P. a., hasty, in haste:2.ille properans, festinans, mandata vestra conficere cupiens,
Cic. Phil. 9, 3, 6:haec festinans scripsi in itinere atque agmine,
id. Att. 6, 4 fin. —Adv.: festīnanter, hastily, speedily, quickly (class.):improbe, turbide, festinanter, rapide omnia videtis esse suscepta, Cic. Scaur. § 37: nimium festinanter dictum,
id. Fin. 5, 26, 77.— Comp.:compositius cuncta quam festinantius agerent,
Tac. A. 15, 3:factum quid,
Gell. 10, 11, 8:publicatum,
Suet. Aug. 29:germinant,
Plin. 17, 11, 15, § 78.— Sup.:festinantissime,
Aug. Ep. 250.—
См. также в других словарях:
object clause — dependent clause used at the subject of the main clause (Syntax) … English contemporary dictionary
Object — Ob ject ([o^]b j[e^]kt), n. [L. objectus. See {Object}, v. t.] 1. That which is put, or which may be regarded as put, in the way of some of the senses; something visible or tangible and persists for an appreciable time; as, he observed an object… … The Collaborative International Dictionary of English
Object glass — Object Ob ject ([o^]b j[e^]kt), n. [L. objectus. See {Object}, v. t.] 1. That which is put, or which may be regarded as put, in the way of some of the senses; something visible or tangible and persists for an appreciable time; as, he observed an… … The Collaborative International Dictionary of English
Object lesson — Object Ob ject ([o^]b j[e^]kt), n. [L. objectus. See {Object}, v. t.] 1. That which is put, or which may be regarded as put, in the way of some of the senses; something visible or tangible and persists for an appreciable time; as, he observed an… … The Collaborative International Dictionary of English
Object staff — Object Ob ject ([o^]b j[e^]kt), n. [L. objectus. See {Object}, v. t.] 1. That which is put, or which may be regarded as put, in the way of some of the senses; something visible or tangible and persists for an appreciable time; as, he observed an… … The Collaborative International Dictionary of English
Object teaching — Object Ob ject ([o^]b j[e^]kt), n. [L. objectus. See {Object}, v. t.] 1. That which is put, or which may be regarded as put, in the way of some of the senses; something visible or tangible and persists for an appreciable time; as, he observed an… … The Collaborative International Dictionary of English
Object (grammar) — Linguistics … Wikipedia
object — n. & v. n. 1 a material thing that can be seen or touched. 2 (foll. by of) a person or thing to which action or feeling is directed (the object of attention; the object of our study). 3 a thing sought or aimed at; a purpose. 4 Gram. a noun or its … Useful english dictionary
Clause — For other uses, see Clause (disambiguation). In grammar, a clause is the smallest grammatical unit that can express a complete proposition[1]. In some languages it may be a pair or group of words that consists of a subject and a predicate,… … Wikipedia
object — I. noun Etymology: Middle English, from Medieval Latin objectum, from Latin, neuter of objectus, past participle of obicere to throw in the way, present, hinder, from ob in the way + jacere to throw more at ob , jet Date: 14th century 1. a.… … New Collegiate Dictionary
objective clause — clause that functions as the object of a verb or preposition (Grammar) … English contemporary dictionary