Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

not+known

  • 81 annuntio

    an-nuntĭo (better adn-), not an-nuncĭo ( adn-), āre, v. a., to announce, make known, relate, proclaim (post-Aug. and mostly eccl.; very freq. in Vulg.).
    a.
    With acc. and inf.:

    adnuntiavere exanimatum illum,

    Plin. 7, 52, 53, § 174.—
    b.
    With quod:

    adnuntiavit ei, quod occidisset Saül sacerdotes,

    Vulg. 1 Reg. 22, 21.—
    c.
    With ut and subj.:

    gentibus adnuntiabam, ut paenitentiam agerent,

    Vulg. Act. 26, 20; 17, 30.—
    d.
    With acc.:

    adnuntiabo veritatem tuam,

    I will declare, Vulg. Psa. 88, 2:

    adnuntia regnum Dei,

    preach, ib. Luc. 9, 60:

    qui Evangelium adnuntiant,

    ib. 1 Cor. 9, 14:

    adnuntiantes Dominum Jesum,

    ib. Act. 11, 21; so,

    sic adnuntiabat,

    App. M. 8 init.
    e.
    With acc. and dat.:

    bona regi adnuntiant,

    Vulg. 2 Par. 18, 12; ib. Isa. 42, 9; ib. Joan. 4, 25.—
    f.
    With de:

    adnuntiantes ei de puteo,

    Vulg. Gen. 26, 32; ib. Job, 36, 33; ib. Joan. 16, 25; ib. Rom. 15, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > annuntio

  • 82 annuntius

    annuntĭus ( adn-), not annuncĭus ( adn-), ii, m. [annuntio], that announces or makes known (late Lat.):

    signum,

    App. de Deo Socr. p. 52, 28; Ambros. Hexaëm. 5, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > annuntius

  • 83 argumentum

    argūmentum, i, n. [arguo].
    I.
    A.. The means by which an assertion or assumption may be made clear, proved, an argument, evidence, proof (and in particular, that which rests upon facts, while ratio is that which depends upon reasoning):

    argumentum est ratio, quae rei dubiae facit fidem,

    Cic. Top. 2, 7: quid est argumentum? Probabile inventum ad faciendam fidem, id. Part. Or. 2:

    argumentum est ratio probationem praestans, quā colligitur aliquid per aliud, et quae, quod est dubium, per id quod dubium non est, confirmat,

    Quint. 5, 10, 11:

    de eā re signa atque argumenta paucis verbis eloquar,

    Plaut. Am. 5, 1, 35; 1, 1, 267; id. Rud. 4, 3, 84; id. Truc. 2, 6, 26 al.:

    commemorando Argumenta fidem dictis conradere,

    Lucr. 1, 401; so id. 1, 417:

    argumenta multa et firma ad probandum,

    Cic. Brut. 78, 272:

    aliquid exemplis magis quam argumentis refellere,

    id. de Or. 1, 19, 88:

    argumento esse,

    Liv. 5, 44; 39, 51:

    litterae ad senatum missae argumentum fuere, etc.,

    id. 8, 30:

    In argumentum fidei retentum pallium ostendit marito,

    Vulg. Gen. 39, 16; ib. Act. 1, 3:

    inopia fecerat eam (rem parvam) argumentum ingens caritatis,

    Liv. 5, 47:

    libertatis argumentum,

    Tac. G. 25:

    Est fides argumentum non apparentium,

    Vulg. Heb. 11, 22:

    addit pro argumento,

    Suet. Calig. 8:

    velut argumentum rursus conditae urbis,

    id. ib. 16:

    levibus utrimque argumentis,

    id. Galb. 7 et saep.—
    B.
    A sign by which any thing is known, a mark, token, evidence:

    animi laeti Argumenta,

    signs, indications, Ov. M. 4, 762:

    voti potentis,

    id. ib. 8, 745: unguentarii myrrham digerunt haud difficulter odoris atque pinguetudinis argumentis, according to the indications of smell, etc., Plin. 12, 15, 35, § 68:

    caelum quidem haud dubie caelati argumenti dicimus,

    id. 2, 4, 3, § 8:

    amoris hoc est argumentum, non malignitatis,

    Petr. 137, 8:

    argumenta viri, i. e. indicia,

    Juv. 9, 85 al. —
    II.
    The matter which lies at the basis of any written or artistic representation, contents, subject, theme, argument, hupothesis:

    Argumentum plura significat. Nam et fabulae ad actum scaenicarum compositae argumenta dicuntur: et orationum Ciceronis velut thema ipse exponens Pedianus, argumentum, inquit, tale est: quo apparet omnem ad scribendum destinatam materiam ita appellari,

    Quint. 5, 10, 9 and 10.
    A.
    Of every kind of representation in writing.
    1.
    Lit.:

    argumentum est ficta res, quae tamen fieri potuit,

    Cic. Inv. 1, 19; id. Att. 15, 4, 3:

    tabulae novae, quid habent argumenti, nisi ut, etc.,

    what is their drift? what do they mean? id. Off. 2, 23, 84:

    epistulae,

    id. Att. 10, 13; 9, 10; 1, 19.
    a.
    But esp. freq., the subject-matter of a poem or fictitious writing, the subject, contents:

    post argumentum hujus eloquar tragoediae,

    Plaut. Am. prol. 51; cf. id. ib. 96; so id. Trin. 3, 2, 81:

    argumentum narrare,

    Ter. And. prol. 6:

    fabulae,

    id. Ad. prol. 22:

    Livius Andronicus ab saturis ausus est primus argumento fabulam serere,

    i. e. a scenic representation of a subject in its connection, Liv. 7, 2:

    spectaculum, quo argumenta inferorum explicarentur,

    Suet. Calig. 57.—Hence,
    b.
    Meton. ( part for the whole), a poem in gen.:

    explicare argumenti exitum,

    Cic. N. D. 1, 20, 53:

    hoc argumento se describi sentiat,

    Phaedr. 4, 8; so id. 4, 16; 5, 3; cf. Enn. ap. Gell. 2, 29 fin.:

    sumque argumenti conditor ipse mei,

    I am myself the subject of my poem, Ov. Tr. 5, 1, 10.—
    2.
    Trop., intrinsic worth, reality, truth:

    haec tota fabella... quam est sine argumento,

    without value, reality, Cic. Cael. 27:

    non sine argumento maledicere,

    not without some reason, id. ib. 3 fin.
    B.
    The subject of artistic representations ( sculpture, painting, embroidery. etc.):

    ex ebore diligentissime perfecta argumenta erant in valvis,

    Cic. Verr. 2, 4, 56:

    (cratera) fabricaverat Alcon Hyleus, et longo caelaverat argumento,

    Ov. M. 13, 684; cf. id. ib. 2, 5 sq.:

    vetus in telā deducitur argumentum,

    id. ib. 6, 69; Verg. A. 7, 791:

    Parrhasii tabulae,

    Suet. Tib. 44.— In philos. lang., a conclusion, a syllogism:

    Nam concludi non potest nisi iis, quae ad concludendum sumpta erunt, ita probatis ut falsa ejusdem modi nulla possint esse,

    Cic. Ac. 2, 14, 44 al.

    Lewis & Short latin dictionary > argumentum

  • 84 Casseius

    Cassĭus, a [old form Casseius; hence, Cassīus, and from this Cassĭus is formed; cf. Ritschl de Sepulcro Fur.], the name of a Roman gens; esp. distinguished,
    I.
    L. Cassius Longinus Ravilla, a very severe judge; from him the Lex tabellaria Cassia proceeded, A. U. C. 617, by which the judges were obliged to vote with little tablets, Cic. Leg. 3, 16, 35; id. Sest. 48, 103; id. Brut. 25, 97; 27, 106; and Ascon. Cic. Verr. 1, 1, 10, § 30.—
    B.
    Hence, Cassĭānus, a, um, adj., of Cassius, Cic. Mil. 12, 32; id. Phil. 2, 14, 35.—
    II.
    The consul L. Cassius, who, A.U.C. 647, was conquered and slain by the Helvetii, Caes. B. G. 1, 7 and 12.—Hence, bellum Cassianum, Caes. B. G. 1, 13.—
    III.
    C. Cassius Longinus, one of the murderers of Cœsar, Vell. 2, 46; 2, 56 sq.; Suet. Caes. 80 sq.; id. Aug. 10; Tac. A. 1, 2; 1, 10; 4, 34; id. H. 2, 6 al. To him were addressed Cic. Fam. 12, 1-10;

    from him to Cic.,

    ib. 12, 11 -13.—Hence, Cassianae partes, his adherents, Vell. 2, 74.—
    IV.
    C. Cassius Longinus, a distinguished jurist under Claudius; his adherents were Cassiani and Cassiana schola, Dig. 1, 1, 2; Plin. Ep. 7, 24, 8; Tac. A. 12, 12.—
    V.
    After a Cassius not now known was named the Cassia Via, a branch of the Via Flaminia, Cic. Phil. 12, 9, 22; cf. Paul. ex Fest. p. 48 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > Casseius

  • 85 Cassius

    Cassĭus, a [old form Casseius; hence, Cassīus, and from this Cassĭus is formed; cf. Ritschl de Sepulcro Fur.], the name of a Roman gens; esp. distinguished,
    I.
    L. Cassius Longinus Ravilla, a very severe judge; from him the Lex tabellaria Cassia proceeded, A. U. C. 617, by which the judges were obliged to vote with little tablets, Cic. Leg. 3, 16, 35; id. Sest. 48, 103; id. Brut. 25, 97; 27, 106; and Ascon. Cic. Verr. 1, 1, 10, § 30.—
    B.
    Hence, Cassĭānus, a, um, adj., of Cassius, Cic. Mil. 12, 32; id. Phil. 2, 14, 35.—
    II.
    The consul L. Cassius, who, A.U.C. 647, was conquered and slain by the Helvetii, Caes. B. G. 1, 7 and 12.—Hence, bellum Cassianum, Caes. B. G. 1, 13.—
    III.
    C. Cassius Longinus, one of the murderers of Cœsar, Vell. 2, 46; 2, 56 sq.; Suet. Caes. 80 sq.; id. Aug. 10; Tac. A. 1, 2; 1, 10; 4, 34; id. H. 2, 6 al. To him were addressed Cic. Fam. 12, 1-10;

    from him to Cic.,

    ib. 12, 11 -13.—Hence, Cassianae partes, his adherents, Vell. 2, 74.—
    IV.
    C. Cassius Longinus, a distinguished jurist under Claudius; his adherents were Cassiani and Cassiana schola, Dig. 1, 1, 2; Plin. Ep. 7, 24, 8; Tac. A. 12, 12.—
    V.
    After a Cassius not now known was named the Cassia Via, a branch of the Via Flaminia, Cic. Phil. 12, 9, 22; cf. Paul. ex Fest. p. 48 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > Cassius

  • 86 consigno

    con-signo, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To furnish with a seal, to affix, put one's seal to, to seal, to sign, subscribe (in good prose).
    A.
    Prop.:

    tabellas,

    Plaut. Curc. 2, 3, 90; id. Bacch. 4, 8, 83:

    tabulas signis,

    Cic. Quint. 6, 25:

    epistulas,

    Plaut. Trin. 3, 3, 46:

    laudatio consignata cretā,

    Cic. Fl. 16, 37:

    id decretum,

    Liv. 39, 48, 4; cf.:

    conscripta consignataque,

    id. 29, 12, 15:

    legem,

    Dig. 1, 19, 13:

    testamentum,

    ib. 28, 1, 24:

    tabellas dotis,

    a marriage contract, Suet. Claud. 29 (for which, briefly, dotem, id. ib. 26): tabulas proprio lino, propriāque cerā, Gai Inst. 2, 181:

    pecuniam,

    Dig. 46, 1, 64.—
    B.
    Trop., to attest, certify, establish, vouch for:

    monumentis testata consignataque antiquitas,

    Cic. Div. 1, 40, 87:

    senatūs judicia, quae publicis populi Romani litteris monumentisque consignata sunt,

    id. Deiot. 13, 37: [p. 432] auctoritates nostras, to place beyond doubt, id. Clu. 50, 139; id. Red. in Sen. 11, 29; id. Div. in Caecil. 9, 28.—
    II.
    To note, write down, to register, record (so lit. aud trop.; for the most part only in Cic.).
    A.
    Prop.:

    litteris aliquid,

    Cic. Ac. 2, 1, 2:

    fundos publicis commentariis,

    id. de Or. 2, 55, 224:

    memoriam publicam (legum) publicis litteris,

    id. Leg. 3, 20, 46:

    motum temporis,

    id. Univ. 9 init.
    B.
    Trop.: tot rerum atque tantarum insitae et quasi consignatae in animis notiones. Cic. Tusc. 1, 24, 57: causam, de quā, etc., to make known, indicate (with exprimere), Gell. 14, 2, 17.—Hence, consignātē, adv. (of the P. a. consignatus, a, um, not in use; Hertz, consignatius);

    acc. to II.,

    in a distinct manner, plainly, distinctly; comp., Gell. 1, 25, 8.— Sup.:

    versus consignatissime factus,

    Gell. 1, 15, 12; cf. the preced.

    Lewis & Short latin dictionary > consigno

  • 87 denuncio

    dē-nuntĭo ( - cĭo), āvi, ātum, 1, v. a. Orig. t. t. in the lang. of pub. law, relig., and jurispr., to give an official intimation, to make an official announcement or declaration of one's intentions (by means of a messenger, herald, etc.); to announce, intimate, declare, = nuntiando declarare; and with a foll. ut or merely the subjunctive, to intimate, order, command (for syn. cf.: edico, indico, narro, nuntio, refero, defero, renuntio, enuntio, dico).
    I.
    Prop.
    A.
    Polit. lang.
    (α).
    With acc.:

    ut omne bellum, quod denuntiatum indictumque non esset, id injustum esse atque impium judicaretur,

    Cic. Rep. 2, 17;

    so with indictum,

    id. ib. 2, 23 fin. (Fragm. ap. Isid. Orig. 18, 1, 3); id. Off. 1, 11, 36; cf.:

    quos senatus ad denuntiandum bellum miserat,

    id. Fam. 12, 24:

    utrum paucorum ea denuntiata an universae civitatis essent,

    Liv. 24, 37 fin.
    (β).
    With acc. and inf.:

    quod sibi Caesar denuntiaret, se Aeduorum injurias non neglecturum, etc.,

    Caes. B. G. 1, 36, 6:

    cum se scire quae fierent denuntiaret,

    id. ib. 5, 54; Liv. 45, 1 fin. et saep. —And with inf. alone:

    denuntiat centurionibus exsequi caedem,

    Tac. A. 11, 37.—
    (γ).
    With ut or ne: Gaditanos denuntiavisse Gallonio, ut sua sponte excederet Gadibus;

    si id non fecisset, sibi consilium capturos,

    Caes. B. C. 2, 20, 3; cf. Liv. 7, 31:

    nationibus denuntiare, uti auxilia mittant,

    Caes. B. G. 6, 10; cf.:

    per vicos urbesque, ut commeatus expedirent,

    Liv. 44, 26:

    simul denuntiavit ut essent animi parati,

    Caes. B. C. 3, 86 fin.: cf.:

    dictator magistro equitum denuntiavit, ut sese loco teneret, neu, etc.,

    Liv. 8, 30; and so with ne, id. 9, 36 fin.; Vulg. Act. 4, 18.—
    (δ).
    With simp. subj.:

    (legati) denuntient Gallicis populis, multitudinem suam domi contineant,

    Liv. 39, 54 fin.; cf. Suet. Calig. 55:

    (Alcibiades) denuntiavit his (militibus), qui in stationibus erant, observarent lumen, etc.,

    Front. Strat. 3, 12, 1 al. —
    B.
    In relig. lang.
    (α).
    With acc.:

    quibus portentis magna populo Romano bella denuntiabantur,

    Cic. Div. 1, 43, 97:

    caedem Caesari evidentibus prodigiis,

    Suet. Caes. 81 init.; cf. id. Aug. 94; 96; Verg. A. 3, 366 al.—
    (β).
    With ut:

    si quid tale acciderit, ut a deo denuntiatum videatur, ut exeamus e vita,

    Cic. Tusc. 1, 49, 118.—
    C.
    In jurid. lang.
    (α).
    Alicui testimonium, to summon a witness:

    si accusator voluerit testimonium eis denuntiare,

    Cic. Rosc. Am. 38, 110 (cf.:

    denuntiatio testimonii,

    id. Fl. 6, 14); so,

    testibus: quoniam duo genera sunt testium, aut voluntariorum aut eorum, quibus in judiciis publicis lege denuntiatur,

    Quint. 5, 7, 9; cf. ib. § 15; Plin. Ep. 6, 5, 2.— Absol.:

    non denuntiavi,

    Cic. Fl. 15, 35.—
    (β).
    To give notice of a suit or process, Dig. 5, 3, 20, § 6 fin.:

    de isto fundo, Cic. Caecin., 32, 95: in foro denuntiat fundum illum suum esse,

    id. ib. 7, 19.—
    (γ).
    Litem denuntiare, to summon for immediate trial (late Lat.), Symm. Ep. 10, 52; Aur. Vict. Caes. 16, 11.—
    II.
    Transf. beyond the technical sphere, to announce, intimate, declare; to denounce, menace, threaten; with ut, or merely the subjunct., to intimate, order, command. —
    A.
    Of personal subjects.
    (α).
    With acc.:

    ille inimicitias mihi denuntiavit,

    Cic. Phil. 5, 7, 19; cf.:

    populo Romano servitutem,

    id. ib. 5, 8, 21:

    proscriptionem, caedem, direptionem,

    id. Sest. 20, 46; cf. id. ib. 17 fin.; id. Mur. 24 fin. et saep.:

    oculis et aspectu vim tribuniciam,

    id. Agr. 2, 5, 13; id. Att. 13, 12, 3.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    Sex. Alfenus denuntiat, sese procuratorem esse,

    Cic. Quint. 6, 27; cf. id. Phil. 6, 3 (with testificor and ante praedico):

    cum se ad omnia, de quibus quisque audire vellet esse paratum denuntiaret,

    id. de Or. 1, 22, 103; id. Rep. 3, 11 fin. et saep.—
    (γ).
    With a relative clause:

    denuntiasti homo adulescens, quid de summa reipublicae sentires,

    Cic. Planc. 22.—
    (δ).
    With ut: mihi Lupus noster subito denuntiavit, ut ad to [p. 548] scriberem, Cic. Fam. 11, 25.—
    (ε).
    With simple subjunctive, = moneo, praedico, ante denuntio, abstineant, etc., Cic. Verr. 1, 12 fin.
    (ζ).
    With de:

    de isto fundo,

    Cic. Caecin. 32 fin.
    (η).
    Absol.:

    monente et denuntiante te,

    Cic. Fam. 4, 3; id. Quint. 17. —
    B.
    Of subjects not personal, to give notice, make known, signify, indicate:

    terra continens adventus hostium multis indiciis ante denuntiat,

    Cic. Rep. 2, 3:

    illa arma non periculum nobis sed praesidium denuntiant,

    id. Mil. 1, 3:

    si ante exortum nubes globabuntur, hiemem asperam denuntiabunt, etc.,

    Plin. 18, 35, 78, § 344:

    caeruleus (color) pluviam denuntiat, igneus euros,

    Verg. G. 1, 453:

    hoc juncti boves, hoc paratus equus, hoc data arma denuntiant,

    Tac. G. 18 fin.:

    arbor statim pestem denuntians,

    Plin. 13, 22, 38, § 118.

    Lewis & Short latin dictionary > denuncio

  • 88 denuntio

    dē-nuntĭo ( - cĭo), āvi, ātum, 1, v. a. Orig. t. t. in the lang. of pub. law, relig., and jurispr., to give an official intimation, to make an official announcement or declaration of one's intentions (by means of a messenger, herald, etc.); to announce, intimate, declare, = nuntiando declarare; and with a foll. ut or merely the subjunctive, to intimate, order, command (for syn. cf.: edico, indico, narro, nuntio, refero, defero, renuntio, enuntio, dico).
    I.
    Prop.
    A.
    Polit. lang.
    (α).
    With acc.:

    ut omne bellum, quod denuntiatum indictumque non esset, id injustum esse atque impium judicaretur,

    Cic. Rep. 2, 17;

    so with indictum,

    id. ib. 2, 23 fin. (Fragm. ap. Isid. Orig. 18, 1, 3); id. Off. 1, 11, 36; cf.:

    quos senatus ad denuntiandum bellum miserat,

    id. Fam. 12, 24:

    utrum paucorum ea denuntiata an universae civitatis essent,

    Liv. 24, 37 fin.
    (β).
    With acc. and inf.:

    quod sibi Caesar denuntiaret, se Aeduorum injurias non neglecturum, etc.,

    Caes. B. G. 1, 36, 6:

    cum se scire quae fierent denuntiaret,

    id. ib. 5, 54; Liv. 45, 1 fin. et saep. —And with inf. alone:

    denuntiat centurionibus exsequi caedem,

    Tac. A. 11, 37.—
    (γ).
    With ut or ne: Gaditanos denuntiavisse Gallonio, ut sua sponte excederet Gadibus;

    si id non fecisset, sibi consilium capturos,

    Caes. B. C. 2, 20, 3; cf. Liv. 7, 31:

    nationibus denuntiare, uti auxilia mittant,

    Caes. B. G. 6, 10; cf.:

    per vicos urbesque, ut commeatus expedirent,

    Liv. 44, 26:

    simul denuntiavit ut essent animi parati,

    Caes. B. C. 3, 86 fin.: cf.:

    dictator magistro equitum denuntiavit, ut sese loco teneret, neu, etc.,

    Liv. 8, 30; and so with ne, id. 9, 36 fin.; Vulg. Act. 4, 18.—
    (δ).
    With simp. subj.:

    (legati) denuntient Gallicis populis, multitudinem suam domi contineant,

    Liv. 39, 54 fin.; cf. Suet. Calig. 55:

    (Alcibiades) denuntiavit his (militibus), qui in stationibus erant, observarent lumen, etc.,

    Front. Strat. 3, 12, 1 al. —
    B.
    In relig. lang.
    (α).
    With acc.:

    quibus portentis magna populo Romano bella denuntiabantur,

    Cic. Div. 1, 43, 97:

    caedem Caesari evidentibus prodigiis,

    Suet. Caes. 81 init.; cf. id. Aug. 94; 96; Verg. A. 3, 366 al.—
    (β).
    With ut:

    si quid tale acciderit, ut a deo denuntiatum videatur, ut exeamus e vita,

    Cic. Tusc. 1, 49, 118.—
    C.
    In jurid. lang.
    (α).
    Alicui testimonium, to summon a witness:

    si accusator voluerit testimonium eis denuntiare,

    Cic. Rosc. Am. 38, 110 (cf.:

    denuntiatio testimonii,

    id. Fl. 6, 14); so,

    testibus: quoniam duo genera sunt testium, aut voluntariorum aut eorum, quibus in judiciis publicis lege denuntiatur,

    Quint. 5, 7, 9; cf. ib. § 15; Plin. Ep. 6, 5, 2.— Absol.:

    non denuntiavi,

    Cic. Fl. 15, 35.—
    (β).
    To give notice of a suit or process, Dig. 5, 3, 20, § 6 fin.:

    de isto fundo, Cic. Caecin., 32, 95: in foro denuntiat fundum illum suum esse,

    id. ib. 7, 19.—
    (γ).
    Litem denuntiare, to summon for immediate trial (late Lat.), Symm. Ep. 10, 52; Aur. Vict. Caes. 16, 11.—
    II.
    Transf. beyond the technical sphere, to announce, intimate, declare; to denounce, menace, threaten; with ut, or merely the subjunct., to intimate, order, command. —
    A.
    Of personal subjects.
    (α).
    With acc.:

    ille inimicitias mihi denuntiavit,

    Cic. Phil. 5, 7, 19; cf.:

    populo Romano servitutem,

    id. ib. 5, 8, 21:

    proscriptionem, caedem, direptionem,

    id. Sest. 20, 46; cf. id. ib. 17 fin.; id. Mur. 24 fin. et saep.:

    oculis et aspectu vim tribuniciam,

    id. Agr. 2, 5, 13; id. Att. 13, 12, 3.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    Sex. Alfenus denuntiat, sese procuratorem esse,

    Cic. Quint. 6, 27; cf. id. Phil. 6, 3 (with testificor and ante praedico):

    cum se ad omnia, de quibus quisque audire vellet esse paratum denuntiaret,

    id. de Or. 1, 22, 103; id. Rep. 3, 11 fin. et saep.—
    (γ).
    With a relative clause:

    denuntiasti homo adulescens, quid de summa reipublicae sentires,

    Cic. Planc. 22.—
    (δ).
    With ut: mihi Lupus noster subito denuntiavit, ut ad to [p. 548] scriberem, Cic. Fam. 11, 25.—
    (ε).
    With simple subjunctive, = moneo, praedico, ante denuntio, abstineant, etc., Cic. Verr. 1, 12 fin.
    (ζ).
    With de:

    de isto fundo,

    Cic. Caecin. 32 fin.
    (η).
    Absol.:

    monente et denuntiante te,

    Cic. Fam. 4, 3; id. Quint. 17. —
    B.
    Of subjects not personal, to give notice, make known, signify, indicate:

    terra continens adventus hostium multis indiciis ante denuntiat,

    Cic. Rep. 2, 3:

    illa arma non periculum nobis sed praesidium denuntiant,

    id. Mil. 1, 3:

    si ante exortum nubes globabuntur, hiemem asperam denuntiabunt, etc.,

    Plin. 18, 35, 78, § 344:

    caeruleus (color) pluviam denuntiat, igneus euros,

    Verg. G. 1, 453:

    hoc juncti boves, hoc paratus equus, hoc data arma denuntiant,

    Tac. G. 18 fin.:

    arbor statim pestem denuntians,

    Plin. 13, 22, 38, § 118.

    Lewis & Short latin dictionary > denuntio

  • 89 diffamo

    dif-fāmo, āvi, ātum, 1, v. a. [fama], to spread abroad by an ill report; to publish, divulge.
    I.
    Prop. (rare and not anteAug.):

    vulgat adulterium diffamatumque parenti Indicat,

    Ov. M. 4, 236; cf.

    prava,

    Tac. A. 14, 22:

    nomen pessimum super virginem,

    Vulg. Deut. 22, 19.—
    B.
    To decry, defame, malign:

    viros feminasque procacibus scriptis,

    Tac. A. 1, 72; cf.:

    aliquem probroso carmine,

    id. ib. 15, 49: aliquem probris, Ap. M. 1, p. 107; Vulg. Matt. 9, 31.— With acc. and inf.: diffamat, incendio repentino domum suam possideri, Ap. M. 4, p. 147.—
    II.
    To declare, make known, proclaim widely (late Lat.):

    Deus diffamatur,

    Aug. de Morib. Eccl. 14:

    sermonem,

    Vulg. Marc. 1, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > diffamo

  • 90 gnaruris

    gnārus, a, um (also ante- and postclass. form gnārŭris, e, Plaut. Most. 1, 2, 17; id. Poen. prol. 47; Aus. Ep. 22, 19; Arn. 3, 113; and cf.: gnaruris gnôrimos, Gloss. Philox.—Another form is ‡ nārus, like navus, notus, acc. to Cic. Or. 47, 158), adj. [Sanscr. gna-, ganāmi, know; Gr. gignôskô; Lat. gnosco, nosco, narrare, etc.], knowing or acquainted with a thing; skilful, practised, expert (syn. doctus, eruditus, peritus).
    I.
    Lit. (rare but class.); constr. with gen., or with a rel. or object-clause; ante- and post-class. with acc.
    (α).
    With gen.:

    nec loci gnara sum,

    Plaut. Rud. 1, 3, 28: loci, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 700 P.;

    rei publicae,

    Cic. Brut. 64, 228:

    armorum et militiae,

    Col. 1 praef. §

    4: artis,

    Just. 11, 7:

    temporis,

    Plin. 9, 8, 9, § 30; cf. Tac. Agr. 6:

    si modo vinitor gnarus est iis utendi,

    Col. 4, 25, 1:

    nostri tergi,

    Plaut. As. 3, 2, 6:

    venandi,

    Vulg. Gen. 25, 27.—
    (β).
    With rel.clause:

    Periclem uberem et fecundum fuisse, gnarumque, quibus orationis modis, etc.,

    Cic. Or. 4, 15:

    nemine gnaro aut opinante, quidnam coepturus esset,

    Suet. Calig. 46.—
    (γ).
    With object-clause:

    Hasdrubal satis gnarus, Hannibalem transitus quosdam pretio mercatum,

    Liv. 23, 29, 5; cf. id. 33, 5, 4; Tac. H. 2, 29; 65; 5, 19 al.:

    concha cum manum videt, comprimit sese operitque opes suas, gnara propter illas se peti,

    Plin. 9, 35, 55, § 110.—
    (δ).
    With acc.:

    simul gnarures vos volo esse hanc rem mecum,

    Plaut. Most. 1, 2, 17:

    ut mecum sitis gnarures,

    id. Poen. prol. 47.—
    II.
    Transf., pass., known (for the usual notus; post-Aug.;

    very rare, except in Tac.): in paludem gnaram vincentibus,

    Tac. A. 1, 63:

    idque nulli magis gnarum quam Neroni,

    id. ib. 15, 61; cf.:

    gnarum id Caesari,

    id. ib. 1, 5 (opp. incognita), App. Mag. p. 281, 9.— Absol.:

    conspicui eoque gnari,

    Tac. A. 6, 35.— Comp. not in use.— Sup., Sol. 51 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > gnaruris

  • 91 gnarus

    gnārus, a, um (also ante- and postclass. form gnārŭris, e, Plaut. Most. 1, 2, 17; id. Poen. prol. 47; Aus. Ep. 22, 19; Arn. 3, 113; and cf.: gnaruris gnôrimos, Gloss. Philox.—Another form is ‡ nārus, like navus, notus, acc. to Cic. Or. 47, 158), adj. [Sanscr. gna-, ganāmi, know; Gr. gignôskô; Lat. gnosco, nosco, narrare, etc.], knowing or acquainted with a thing; skilful, practised, expert (syn. doctus, eruditus, peritus).
    I.
    Lit. (rare but class.); constr. with gen., or with a rel. or object-clause; ante- and post-class. with acc.
    (α).
    With gen.:

    nec loci gnara sum,

    Plaut. Rud. 1, 3, 28: loci, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 700 P.;

    rei publicae,

    Cic. Brut. 64, 228:

    armorum et militiae,

    Col. 1 praef. §

    4: artis,

    Just. 11, 7:

    temporis,

    Plin. 9, 8, 9, § 30; cf. Tac. Agr. 6:

    si modo vinitor gnarus est iis utendi,

    Col. 4, 25, 1:

    nostri tergi,

    Plaut. As. 3, 2, 6:

    venandi,

    Vulg. Gen. 25, 27.—
    (β).
    With rel.clause:

    Periclem uberem et fecundum fuisse, gnarumque, quibus orationis modis, etc.,

    Cic. Or. 4, 15:

    nemine gnaro aut opinante, quidnam coepturus esset,

    Suet. Calig. 46.—
    (γ).
    With object-clause:

    Hasdrubal satis gnarus, Hannibalem transitus quosdam pretio mercatum,

    Liv. 23, 29, 5; cf. id. 33, 5, 4; Tac. H. 2, 29; 65; 5, 19 al.:

    concha cum manum videt, comprimit sese operitque opes suas, gnara propter illas se peti,

    Plin. 9, 35, 55, § 110.—
    (δ).
    With acc.:

    simul gnarures vos volo esse hanc rem mecum,

    Plaut. Most. 1, 2, 17:

    ut mecum sitis gnarures,

    id. Poen. prol. 47.—
    II.
    Transf., pass., known (for the usual notus; post-Aug.;

    very rare, except in Tac.): in paludem gnaram vincentibus,

    Tac. A. 1, 63:

    idque nulli magis gnarum quam Neroni,

    id. ib. 15, 61; cf.:

    gnarum id Caesari,

    id. ib. 1, 5 (opp. incognita), App. Mag. p. 281, 9.— Absol.:

    conspicui eoque gnari,

    Tac. A. 6, 35.— Comp. not in use.— Sup., Sol. 51 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > gnarus

  • 92 incognoscibilis

    in-cognoscĭbĭlis, e, adj., incomprehensible, not to be known or discerned: Deus, Hilar. in Psa. 143, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > incognoscibilis

  • 93 ineditus

    ĭn-ēdĭtus, a, um, adj., not made known, unknown:

    cura,

    Ov. P. 4, 16, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > ineditus

  • 94 ingenua

    ingĕnŭus, a, um, adj. [ingeno, ingigno].
    I.
    Native, indigenous, not foreign.
    A.
    Lit.:

    fontes,

    Lucr. 1, 230:

    tophus,

    produced in the country, Juv. 3, 20.—
    B.
    Transf., inborn, innate, natural:

    inest in hoc amussitata sua sibi ingenua indoles,

    Plaut. Mil. 3, 1, 38:

    color,

    natural color, Prop. 1, 4, 13. —
    II.
    Free-born, born of free parents.
    A.
    In gen.: ingenuus homo meant formerly one born of a certain or known father, who can cite his father:

    en unquam fando audistis patricios primo esse factos, non de caelo demissos, sed qui patrem ciere possent, id est nihil ultra quam ingenuos,

    Liv. 10, 8, 10:

    ingenui clarique parentes,

    Hor. S. 1, 6, 91; 1, 6, 8.—Esp., subst.: ingĕnŭus, i, m., and ingĕnŭa, ae, f., a free-born man or woman: ingenui sunt qui liberi nati sunt;

    libertini, qui ex justa servitute manumissi sunt,

    Gai. Inst. 1, 11:

    tutela liberantur ingenuae, etc.,

    id. ib. 1, 194;

    but this word differs from liber, inasmuch as the latter signifies also a freedman,

    Plaut. Mil. 4, 1, 15:

    ingenuamne an libertinam,

    id. ib. 3, 1, 189:

    omnis ingenuorum adest multitudo,

    Cic. Cat. 4, 7, 15: Patricios Cincius ait appellari solitos, qui nunc ingenui vocentur, Paul. ex Fest. p. 241 Müll.: libertinos ab ingenuis adoptari posse, Masur. ap. Gell. 5, 19, 11.—
    B.
    In partic.
    1.
    Worthy of a freeman, noble, upright, frank, candid, ingenuous (syn. liberalis):

    nihil apparet in eo ingenuum,

    Cic. Phil. 3, 11, 28; id. Off. 1, 42:

    timiditas,

    id. de Or. 2, 3:

    dolor,

    id. Phil. 10, 9, 18:

    vita,

    id. Fam. 5, 21, 3: est animi ingenui (with inf.), id. ib. 2, 6, 2:

    ingenuis studiis atque artibus delectari,

    id. Fin. 5, 18, 48:

    (with humanae) artes,

    id. de Or. 3, 6, 21:

    ingenui vultus puer ingenuique pudoris,

    Juv. 11, 154:

    amor,

    Hor. C. 1, 27, 16:

    per gemitus nostros ingenuasque cruces,

    and by such sufferings on the part of a freeman as belong only to slaves, Mart. 10, 82, 6:

    fastidium,

    Cic. Brut. 67:

    aperte odisse magis ingenui est, quam, etc.,

    id. Lael. 18, 65:

    astuta ingenuum vulpes imitata leonem,

    Hor. S. 2, 3, 186.—
    2.
    Weakly, delicate, tender (free-born persons being less inured to hardships than slaves; poet.):

    invalidae vires, ingenuaeque mihi,

    Ov. Tr. 1, 5, 72:

    gula,

    Mart. 10, 82, 6.—Hence, adv.: ingĕnŭē, in a manner befitting a person of free or noble birth, liberally; openly, frankly, ingenuously:

    educatus,

    Cic. Fin. 3, 11, 38:

    aperte atque ingenue confiteri,

    id. Fam. 5, 2, 2; id. Att. 13, 27, 1:

    pro suis dicere,

    Quint. 12, 3, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > ingenua

  • 95 ingenuus

    ingĕnŭus, a, um, adj. [ingeno, ingigno].
    I.
    Native, indigenous, not foreign.
    A.
    Lit.:

    fontes,

    Lucr. 1, 230:

    tophus,

    produced in the country, Juv. 3, 20.—
    B.
    Transf., inborn, innate, natural:

    inest in hoc amussitata sua sibi ingenua indoles,

    Plaut. Mil. 3, 1, 38:

    color,

    natural color, Prop. 1, 4, 13. —
    II.
    Free-born, born of free parents.
    A.
    In gen.: ingenuus homo meant formerly one born of a certain or known father, who can cite his father:

    en unquam fando audistis patricios primo esse factos, non de caelo demissos, sed qui patrem ciere possent, id est nihil ultra quam ingenuos,

    Liv. 10, 8, 10:

    ingenui clarique parentes,

    Hor. S. 1, 6, 91; 1, 6, 8.—Esp., subst.: ingĕnŭus, i, m., and ingĕnŭa, ae, f., a free-born man or woman: ingenui sunt qui liberi nati sunt;

    libertini, qui ex justa servitute manumissi sunt,

    Gai. Inst. 1, 11:

    tutela liberantur ingenuae, etc.,

    id. ib. 1, 194;

    but this word differs from liber, inasmuch as the latter signifies also a freedman,

    Plaut. Mil. 4, 1, 15:

    ingenuamne an libertinam,

    id. ib. 3, 1, 189:

    omnis ingenuorum adest multitudo,

    Cic. Cat. 4, 7, 15: Patricios Cincius ait appellari solitos, qui nunc ingenui vocentur, Paul. ex Fest. p. 241 Müll.: libertinos ab ingenuis adoptari posse, Masur. ap. Gell. 5, 19, 11.—
    B.
    In partic.
    1.
    Worthy of a freeman, noble, upright, frank, candid, ingenuous (syn. liberalis):

    nihil apparet in eo ingenuum,

    Cic. Phil. 3, 11, 28; id. Off. 1, 42:

    timiditas,

    id. de Or. 2, 3:

    dolor,

    id. Phil. 10, 9, 18:

    vita,

    id. Fam. 5, 21, 3: est animi ingenui (with inf.), id. ib. 2, 6, 2:

    ingenuis studiis atque artibus delectari,

    id. Fin. 5, 18, 48:

    (with humanae) artes,

    id. de Or. 3, 6, 21:

    ingenui vultus puer ingenuique pudoris,

    Juv. 11, 154:

    amor,

    Hor. C. 1, 27, 16:

    per gemitus nostros ingenuasque cruces,

    and by such sufferings on the part of a freeman as belong only to slaves, Mart. 10, 82, 6:

    fastidium,

    Cic. Brut. 67:

    aperte odisse magis ingenui est, quam, etc.,

    id. Lael. 18, 65:

    astuta ingenuum vulpes imitata leonem,

    Hor. S. 2, 3, 186.—
    2.
    Weakly, delicate, tender (free-born persons being less inured to hardships than slaves; poet.):

    invalidae vires, ingenuaeque mihi,

    Ov. Tr. 1, 5, 72:

    gula,

    Mart. 10, 82, 6.—Hence, adv.: ingĕnŭē, in a manner befitting a person of free or noble birth, liberally; openly, frankly, ingenuously:

    educatus,

    Cic. Fin. 3, 11, 38:

    aperte atque ingenue confiteri,

    id. Fam. 5, 2, 2; id. Att. 13, 27, 1:

    pro suis dicere,

    Quint. 12, 3, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > ingenuus

  • 96 nosco

    nosco, nōvi, nōtum, 3 (old form, GNOSCO, GNOVI, GNOTVM, acc. to Prisc. p. 569 P.; inf. pass. GNOSCIER, S. C. de Bacch.; cf. GNOTV, cognitu, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.: GNOT (contr. for gnovit) oiden, epiginôskei; GNOTV, gnôsin, diagnôsin, Gloss. Labb.—Contr. forms in class. Lat. are nosti, noram, norim. nosse; nomus for novimus: nomus ambo Ulixem, Enn. ap. Diom. p. 382 P., or Trag. v. 199 Vahl.), v. a. [for gnosco, from the root gno; Gr. gignôskô, to begin to know], to get a knowledge of, become acquainted with, come to know a thing (syn.: scio, calleo).
    I.
    Lit.
    1. (α).
    Tempp. praes.:

    cum igitur, nosce te, dicit, hoc dicit, nosce animum tuum,

    Cic. Tusc. 1, 22, 52: Me. Sauream non novi. Li. At nosce sane, Plaut. As. 2, 4, 58; cf.: Ch. Nosce signum. Ni. Novi, id. Bacch. 4, 6, 19; id. Poen. 4, 2, 71:

    (Juppiter) nos per gentes alium alia disparat, Hominum qui facta, mores, pietatem et fidem noscamus,

    id. Rud. prol. 12; id. Stich. 1, 1, 4:

    id esse verum, cuivis facile est noscere,

    Ter. Ad. 5, 4, 8:

    ut noscere possis quidque,

    Lucr. 1, 190; 2, 832; 3, 124; 418; 588; Cic. Rep. 1, 41, 64: deus ille, quem mente noscimus, id. N. D. 1, 14, 37.— Pass.:

    EAM (tabulam) FIGIER IOVBEATIS, VBEI FACILVMED GNOSCIER POTISIT, S. C. de Bacch.: forma in tenebris nosci non quita est, Ter Hec. 4, 1, 57 sq.: omnes philosophiae partes tum facile noscuntur, cum, etc.,

    Cic. N. D. 1, 4, 9: philosophiae praecepta noscenda, id. Fragm. ap. Lact. 3, 14:

    nullique videnda, Voce tamen noscar,

    Ov. M. 14, 153:

    nec noscitur ulli,

    by any one, id. Tr. 1, 5, 29:

    noscere provinciam, nosci exercitui,

    by the army, Tac. Agr. 5.—
    (β).
    Temppperf., to have become acquainted with, to have learned, to know:

    si me novisti minus,

    Plaut. Aul. 4, 10, 47:

    Cylindrus ego sum, non nosti nomen meum?

    id. Men. 2, 2, 20:

    novi rem omnem,

    Ter. And. 4, 4, 50:

    qui non leges, non instituta... non jura noritis,

    Cic. Pis. 13, 30:

    plerique neque in rebus humanis quidquam bonum norunt, nisi, etc.,

    id. Lael. 21, 79:

    quam (virtutem) tu ne de facie quidem nosti,

    id. Pis. 32, 81; id. Fin. 2, 22, 71:

    si ego hos bene novi,

    if I know them well, id. Rosc. Am. 20 fin.: si Caesarem bene novi, Balb. ap. Cic. Att. 9, 7, B, 2:

    Lepidum pulchre noram,

    Cic. Fam. 10, 23, 1:

    si tuos digitos novi,

    id. Att. 5, 21, 13:

    res gestas de libris novisse,

    to have learned from books, Lact. 5, 19, 15:

    nosse Graece, etc. (late Lat. for scire),

    Aug. Serm. 45, 5; 167, 40 al.:

    ut ibi esses, ubi nec Pelopidarum—nosti cetera,

    Cic. Fam. 7, 28, 2; Plin. Ep. 3, 9, 11.—
    2.
    To examine, consider:

    ad res suas noscendas,

    Liv. 10, 20:

    imaginem,

    Plaut. Ps. 4, 2, 29.—So esp., to take cognizance of as a judge:

    quae olim a praetoribus noscebantur,

    Tac. A. 12, 60.—
    II.
    Transf., in the tempp. praes.
    A.
    In gen., to know, recognize (rare; perh. not in Cic.): hau nosco tuom, I know your ( character, etc.), i. e. I know you no longer, Plaut. Trin. 2, 4, 44:

    nosce imaginem,

    id. Ps. 4, 2, 29; id. Bacch. 4, 6, 19:

    potesne ex his ut proprium quid noscere?

    Hor. S. 2, 7, 89; Tac. H. 1, 90.—
    B.
    In partic., to acknowledge, allow, admit of a reason or an excuse (in Cic.):

    numquam amatoris meretricem oportet causam noscere, Quin, etc.,

    Plaut. Truc. 2, 1, 18:

    illam partem excusationis... nec nosco, nec probo,

    Cic. Fam. 4, 4, 1; cf.:

    quod te excusas: ego vero et tuas causas nosco, et, etc.,

    id. Att. 11, 7, 4:

    atque vereor, ne istam causam nemo noscat,

    id. Leg. 1, 4, 11.—
    III.
    Transf. in tempp. perf.
    A.
    To be acquainted with, i. e. to practise, possess:

    alia vitia non nosse,

    Sen. Q. N. 4 praef. § 9.—
    B.
    In mal. part., to know (in paronomasia), Plaut. Most. 4, 2, 13; id. Pers. 1, 3, 51.—
    IV.
    (Eccl. Lat.) Of religious knowledge:

    non noverant Dominum,

    Vulg. Judic. 2, 12; ib. 2 Thess. 1, 8:

    Jesum novi, Paulum scio,

    I acknowledge, ib. Act. 19, 15.—Hence, nōtus, a, um, P. a., known.
    A.
    Lit.:

    nisi rem tam notam esse omnibus et tam manifestam videres,

    Cic. Verr. 2, 3, 58, 134:

    ejusmodi res ita notas, ita testatas, ita manifestas proferam,

    id. ib. 2, 2, 34, §

    85: fingi haec putatis, quae patent, quae nota sunt omnibus, quae tenentur?

    id. Mil. 28, 76:

    noti atque insignes latrones,

    id. Phil. 11, 5, 10:

    habere omnes philosophiae notos et tractatos locos,

    id. Or. 33, 118:

    facere aliquid alicui notum,

    id. Fam. 5, 12, 7:

    tua nobilitas hominibus litteratis est notior, populo obscurior,

    id. Mur. 7, 16:

    nullus fuit civis Romanus paulo notior, quin, etc.,

    Caes. B. C. 2, 19:

    vita P. Sullae vobis populoque Romano notissima,

    Cic. Sull. 26, 72:

    nulli nota domus sua,

    Juv. 1, 7.—
    (β).
    With gen. ( poet.):

    notus in fratres animi paterni,

    Hor. C. 2, 2, 6: noti operum Telchines. Stat. Th. 2, 274:

    notusque fugarum, Vertit terga,

    Sil. 17, 148.—
    (γ).
    With subj.-clause:

    notum est, cur, etc.,

    Juv. 2, 58.—
    (δ).
    With inf. ( poet.):

    Delius, Trojanos notus semper minuisse labores,

    Sil. 12, 331.—
    2.
    In partic.
    a.
    Subst.: nōti, acquaintances, friends:

    de dignitate M. Caelius notis ac majoribus natu... respondet,

    Cic. Cael. 2, 3:

    hi suos notos hospitesque quaerebant,

    Caes. B. C. 1, 74, 5; Hor. S. 1, 1, 85; Verg. Cir. 259.—
    b.
    In a bad sense, notorious:

    notissimi latronum duces,

    Cic. Fam. 10, 14, 1:

    integrae Temptator Orion Dianae,

    Hor. C. 3, 4, 70; Ov. M. 1, 198:

    Clodia, mulier non solum nobilis sed etiam nota,

    Cic. Cael. 13, 31; cf. id. Verr. 1, 6, 15:

    moechorum notissimus,

    Juv. 6, 42.—
    B.
    Transf., act., knowing, that knows: novi, [p. 1217] notis praedicas, to those that know, Plaut. Ps. 4, 2, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > nosco

  • 97 noti

    nosco, nōvi, nōtum, 3 (old form, GNOSCO, GNOVI, GNOTVM, acc. to Prisc. p. 569 P.; inf. pass. GNOSCIER, S. C. de Bacch.; cf. GNOTV, cognitu, Paul. ex Fest. p. 96 Müll.: GNOT (contr. for gnovit) oiden, epiginôskei; GNOTV, gnôsin, diagnôsin, Gloss. Labb.—Contr. forms in class. Lat. are nosti, noram, norim. nosse; nomus for novimus: nomus ambo Ulixem, Enn. ap. Diom. p. 382 P., or Trag. v. 199 Vahl.), v. a. [for gnosco, from the root gno; Gr. gignôskô, to begin to know], to get a knowledge of, become acquainted with, come to know a thing (syn.: scio, calleo).
    I.
    Lit.
    1. (α).
    Tempp. praes.:

    cum igitur, nosce te, dicit, hoc dicit, nosce animum tuum,

    Cic. Tusc. 1, 22, 52: Me. Sauream non novi. Li. At nosce sane, Plaut. As. 2, 4, 58; cf.: Ch. Nosce signum. Ni. Novi, id. Bacch. 4, 6, 19; id. Poen. 4, 2, 71:

    (Juppiter) nos per gentes alium alia disparat, Hominum qui facta, mores, pietatem et fidem noscamus,

    id. Rud. prol. 12; id. Stich. 1, 1, 4:

    id esse verum, cuivis facile est noscere,

    Ter. Ad. 5, 4, 8:

    ut noscere possis quidque,

    Lucr. 1, 190; 2, 832; 3, 124; 418; 588; Cic. Rep. 1, 41, 64: deus ille, quem mente noscimus, id. N. D. 1, 14, 37.— Pass.:

    EAM (tabulam) FIGIER IOVBEATIS, VBEI FACILVMED GNOSCIER POTISIT, S. C. de Bacch.: forma in tenebris nosci non quita est, Ter Hec. 4, 1, 57 sq.: omnes philosophiae partes tum facile noscuntur, cum, etc.,

    Cic. N. D. 1, 4, 9: philosophiae praecepta noscenda, id. Fragm. ap. Lact. 3, 14:

    nullique videnda, Voce tamen noscar,

    Ov. M. 14, 153:

    nec noscitur ulli,

    by any one, id. Tr. 1, 5, 29:

    noscere provinciam, nosci exercitui,

    by the army, Tac. Agr. 5.—
    (β).
    Temppperf., to have become acquainted with, to have learned, to know:

    si me novisti minus,

    Plaut. Aul. 4, 10, 47:

    Cylindrus ego sum, non nosti nomen meum?

    id. Men. 2, 2, 20:

    novi rem omnem,

    Ter. And. 4, 4, 50:

    qui non leges, non instituta... non jura noritis,

    Cic. Pis. 13, 30:

    plerique neque in rebus humanis quidquam bonum norunt, nisi, etc.,

    id. Lael. 21, 79:

    quam (virtutem) tu ne de facie quidem nosti,

    id. Pis. 32, 81; id. Fin. 2, 22, 71:

    si ego hos bene novi,

    if I know them well, id. Rosc. Am. 20 fin.: si Caesarem bene novi, Balb. ap. Cic. Att. 9, 7, B, 2:

    Lepidum pulchre noram,

    Cic. Fam. 10, 23, 1:

    si tuos digitos novi,

    id. Att. 5, 21, 13:

    res gestas de libris novisse,

    to have learned from books, Lact. 5, 19, 15:

    nosse Graece, etc. (late Lat. for scire),

    Aug. Serm. 45, 5; 167, 40 al.:

    ut ibi esses, ubi nec Pelopidarum—nosti cetera,

    Cic. Fam. 7, 28, 2; Plin. Ep. 3, 9, 11.—
    2.
    To examine, consider:

    ad res suas noscendas,

    Liv. 10, 20:

    imaginem,

    Plaut. Ps. 4, 2, 29.—So esp., to take cognizance of as a judge:

    quae olim a praetoribus noscebantur,

    Tac. A. 12, 60.—
    II.
    Transf., in the tempp. praes.
    A.
    In gen., to know, recognize (rare; perh. not in Cic.): hau nosco tuom, I know your ( character, etc.), i. e. I know you no longer, Plaut. Trin. 2, 4, 44:

    nosce imaginem,

    id. Ps. 4, 2, 29; id. Bacch. 4, 6, 19:

    potesne ex his ut proprium quid noscere?

    Hor. S. 2, 7, 89; Tac. H. 1, 90.—
    B.
    In partic., to acknowledge, allow, admit of a reason or an excuse (in Cic.):

    numquam amatoris meretricem oportet causam noscere, Quin, etc.,

    Plaut. Truc. 2, 1, 18:

    illam partem excusationis... nec nosco, nec probo,

    Cic. Fam. 4, 4, 1; cf.:

    quod te excusas: ego vero et tuas causas nosco, et, etc.,

    id. Att. 11, 7, 4:

    atque vereor, ne istam causam nemo noscat,

    id. Leg. 1, 4, 11.—
    III.
    Transf. in tempp. perf.
    A.
    To be acquainted with, i. e. to practise, possess:

    alia vitia non nosse,

    Sen. Q. N. 4 praef. § 9.—
    B.
    In mal. part., to know (in paronomasia), Plaut. Most. 4, 2, 13; id. Pers. 1, 3, 51.—
    IV.
    (Eccl. Lat.) Of religious knowledge:

    non noverant Dominum,

    Vulg. Judic. 2, 12; ib. 2 Thess. 1, 8:

    Jesum novi, Paulum scio,

    I acknowledge, ib. Act. 19, 15.—Hence, nōtus, a, um, P. a., known.
    A.
    Lit.:

    nisi rem tam notam esse omnibus et tam manifestam videres,

    Cic. Verr. 2, 3, 58, 134:

    ejusmodi res ita notas, ita testatas, ita manifestas proferam,

    id. ib. 2, 2, 34, §

    85: fingi haec putatis, quae patent, quae nota sunt omnibus, quae tenentur?

    id. Mil. 28, 76:

    noti atque insignes latrones,

    id. Phil. 11, 5, 10:

    habere omnes philosophiae notos et tractatos locos,

    id. Or. 33, 118:

    facere aliquid alicui notum,

    id. Fam. 5, 12, 7:

    tua nobilitas hominibus litteratis est notior, populo obscurior,

    id. Mur. 7, 16:

    nullus fuit civis Romanus paulo notior, quin, etc.,

    Caes. B. C. 2, 19:

    vita P. Sullae vobis populoque Romano notissima,

    Cic. Sull. 26, 72:

    nulli nota domus sua,

    Juv. 1, 7.—
    (β).
    With gen. ( poet.):

    notus in fratres animi paterni,

    Hor. C. 2, 2, 6: noti operum Telchines. Stat. Th. 2, 274:

    notusque fugarum, Vertit terga,

    Sil. 17, 148.—
    (γ).
    With subj.-clause:

    notum est, cur, etc.,

    Juv. 2, 58.—
    (δ).
    With inf. ( poet.):

    Delius, Trojanos notus semper minuisse labores,

    Sil. 12, 331.—
    2.
    In partic.
    a.
    Subst.: nōti, acquaintances, friends:

    de dignitate M. Caelius notis ac majoribus natu... respondet,

    Cic. Cael. 2, 3:

    hi suos notos hospitesque quaerebant,

    Caes. B. C. 1, 74, 5; Hor. S. 1, 1, 85; Verg. Cir. 259.—
    b.
    In a bad sense, notorious:

    notissimi latronum duces,

    Cic. Fam. 10, 14, 1:

    integrae Temptator Orion Dianae,

    Hor. C. 3, 4, 70; Ov. M. 1, 198:

    Clodia, mulier non solum nobilis sed etiam nota,

    Cic. Cael. 13, 31; cf. id. Verr. 1, 6, 15:

    moechorum notissimus,

    Juv. 6, 42.—
    B.
    Transf., act., knowing, that knows: novi, [p. 1217] notis praedicas, to those that know, Plaut. Ps. 4, 2, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > noti

  • 98 pando

    1.
    pando, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [for spando; root spa-; Sanscr. spha-, spread, grow; Gr. spaô; cf. spatium].
    I.
    Act., to bend, bow, curve any thing (cf.:

    flecto, curvo): pandant enim posteriora,

    Quint. 11, 3, 122:

    manus leviter pandata,

    id. 11, 3, 100. —
    (β).
    Mid., to bend itself, to bend:

    in inferiora pandantur,

    Plin. 16, 42, 81, § 223; 16, 39, 74, § 189; 16, 40, 79, § 219:

    apes sarcinā pandatae,

    id. 11, 10, 10, § 21:

    firmiora juga sunt alliganda, ut rigorem habeant nec pandentur onere fructuum,

    Col. 4, 16 fin.
    II.
    Neutr., to bend itself, to bend:

    ulmus et fraxinus celeriter pandant,

    Vitr. 2, 9; 6, 11.
    2.
    pando pandi (acc. to Prisc. p. 891 P.), passum, and less freq. pansum (v. Neue, Formenl. 2, p. 567 sq.), 3, v. a., to spread out, extend; to unfold, expand [from the root pat of pateo, cf. petannumi, q. v.] (syn.: explano, explico, extendo).
    I.
    Lit.:

    pandere palmas Ante deum delubra,

    Lucr. 5, 1200; so,

    ad solem pennas,

    Verg. G. 1, 398:

    retia,

    Plin. 9, 8, 9, § 29:

    telas in parietibus latissime,

    id. 29, 4, 27, § 87: aciem, to extend, deploy, = explicare, Tac. H. 2, 25; 4, 33:

    rupem ferro,

    i. e. to split, Liv. 21, 37:

    utere velis, Totos pande sinus,

    Juv. 1, 150.—
    (β).
    With se or pass., to spread one's self, stretch, open out, extend, etc.:

    immensa panditur planities,

    Liv. 32, 4:

    dum se cornua latius pandunt,

    id. 2, 31:

    rosa sese pandit in calices,

    Plin. 21, 4, 10, § 14:

    ubi mare coepit in latitudinem pandi,

    id. 6, 13, 15, § 38:

    si panditur ultra (gremium),

    i. e. is not yet full, Juv. 14, 327.—
    2.
    In partic., in econom. lang., to spread out to dry, to dry fruits:

    ficos pandere,

    Col. 2, 22, 3:

    uvas in sole,

    id. 12, 39, 1.—
    B.
    Transf.
    1.
    To throw open, to open any thing by extending it (mostly poet.;

    syn.: patefacio, aperio, recludo): pandite atque aperite propere januam hanc Orci,

    Plaut. Bacch. 3, 1, 1:

    pandite, sulti', genas (i. e. palpebras), Enn. ap. Paul. ex Fest. s. v. genas, p. 94 Müll. (Ann. v. 521 Vahl.): dividimus muros et moenia pandimus urbis,

    Verg. A. 2, 234:

    (Cerberus) tria guttura pandens,

    id. ib. 6, 421:

    limina,

    id. ib. 6, 525: agros pingues, to lay open, i. e. to plough up, till, Lucr. 5, 1248:

    piceae tantum taxique nocentes Interdum aut hederae pandunt vestigia nigrae,

    disclose, Verg. G. 2, 257:

    torridam incendio rupem ferro pandunt,

    lay open, split, Liv. 21, 37, 3:

    pandite nunc Helicona, deae,

    Verg. A. 7, 641; 10, 1.—
    2.
    Mid., to open itself, to open: panduntur inter ordines [p. 1297] viae, Liv. 10, 41:

    cum caudā omnis jam panditur Hydra,

    i. e. displays itself, Cic. Arat. 449.—
    II.
    Trop.
    A.
    To spread, extend; and with se, to spread or extend itself:

    cum tempora se veris florentia pandunt,

    Lucr. 6, 359:

    illa divina (bona) longe lateque se pandunt caelumque contingunt,

    Cic. Tusc. 5, 27, 76:

    quaerebam utrum panderem vela orationis,

    id. ib. 4, 5, 9:

    umbriferos ubi pandit Tabrica saltus,

    Juv. 10, 194. —Mid.:

    ab aquilone pandetur malum super omnes,

    Vulg. Jer. 1, 14; see also under P. a. B.—
    B.
    To open:

    viam alicui ad dominationem,

    Liv. 4, 15:

    viam fugae,

    id. 10, 5.—
    2.
    In partic., to unfold in speaking, to make known, publish, relate, explain (mostly poet.):

    omnem rerum naturam dictis,

    Lucr. 5, 54:

    primordia rerum,

    id. 1, 55:

    res altā terrā et caligine mersas,

    Verg. A. 6, 267; 3, 252; 3, 479:

    nomen,

    Ov. M. 4, 679:

    fata,

    Luc. 6, 590:

    Hesiodus agricolis praecepta pandere orsus,

    Plin. H. N. 14, 1, 1, § 3.—Hence,
    A.
    pansus, a, um, P. a., spread out, outspread, outstretched, extended (rare and mostly post-Aug.):

    manibus et pedibus pansis,

    Vitr. 3, 1:

    suppliciter pansis ad numina palmis, Germ. Arat. 68: sago porrectius panso,

    Amm. 29, 5, 48:

    pansis in altum bracchiis,

    Prud. Cath. 12, 170: panso currere carbaso, id. adv. Symm. praef. 1, 48.—
    B.
    passus, a, um (cf.:

    ab eo, quod est pando passum veteres dixerunt, non pansum, etc.,

    Gell. 15, 15, 1), P. a., outspread, outstretched, extended, open.
    1.
    Lit.:

    velo passo pervenire,

    under full sail, Plaut. Stich. 2, 2, 45; so,

    velis passis pervehi,

    Cic. Tusc. 1, 49, 119:

    passis late palmis,

    Caes. B. C. 3, 98:

    passis manibus,

    Plin. 7, 17, 17, § 77; Gell. 15, 15, 3: crinis passus, and more freq. in plur., crines passi, loose, dishevelled hair:

    capillus passus,

    Ter. Phorm. 1, 2, 56; Caes. B. G. 1. 51; 7, 48; Liv. 1, 13; Verg. A. 1, 480 et saep.—Hence, verba passa, loose, relaxed, i. e. prose, App. Flor. 2, 15, p. 352, 1.—
    2.
    Transf.
    (α).
    Spread out to dry (v. supra, I. 2.); hence, dried, dry:

    uvae,

    i. e. raisins, Col. 12, 39, 4; Front. Ep. ad M. Caes. 4, 4 Mai; Vulg. Num. 6, 4; so,

    acini,

    Plin. 14, 1, 3, § 16:

    racemi,

    Verg. G. 4, 269:

    rapa,

    Plin. 18, 13, 34, § 127:

    uva passa pendilis,

    Plaut. Poen. 1, 2, 99:

    lac passum,

    boiled milk, Ov. M. 14, 274.—Hence,
    (β).
    Transf.: rugosi passique senes, dried up, withered, Lucil. ap. Non. 12, 5 (Sat. 19, 11).— Hence, subst.: passum, i, n. (sc. vinum), wine made from dried grapes, raisin-wine: passum nominabant, si in vindemiā uvam diutius coctam legerent, eamque passi essent in sole aduri, Varr. ap. Non. 551, 27; Plaut. Ps. 2, 4, 51:

    passo psythia utilior,

    Verg. G. 2, 93; Juv. 14, 271; cf. Col. 12, 39, 1; Plin. 14, 9, 11, § 81; Pall. 11, 19, 1:

    passum quo ex sicciore uva est, eo valentius est,

    Cels. 2, 18.—
    3.
    Trop.: verba passa, prose (post-class.), App. Flor. p. 352, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > pando

  • 99 publico

    pūblĭco, āvi, ātum, 1, v. a. [publicus].
    I.
    To make public property, to seize and adjudge to the public use, to confiscate (class.; cf.

    proscribo): regnum Jubae,

    Caes. B. C. 2, 25:

    bona Cingetorigis,

    id. B. G. 5, 54; 7, 43:

    privata,

    Cic. Agr. 2, 21, 57:

    bona,

    id. Cat. 4, 4, 8:

    Ptolemaeum,

    id. Dom. 8, 20:

    censeo publicandas eorum pecunias,

    Sall. C. 51, 43; Nep. Thras. 1, 5; Liv. 3, 58; 29, 19; Plin. Ep. 4, 11, 13:

    aurarias,

    Tac. A. 6, 19.—
    II.
    To show or tell to the people, to impart to the public, make public or common (freq. only in the post-Aug. period, not in Cic. or Cæs.; cf.

    vulgo): Aventinum,

    i. e. to open for building, Liv. 3, 31, 1:

    bibliothecas Graecas et Latinas,

    to furnish for the use of the public, throw open to the public, Suet. Caes. 44; Plin. 7, 30, 31, § 115; Suet. Aug. 43.—With se, to let one's self be heard in public, to come before the public, Suet. Ner. 21:

    oratiunculam,

    to publish, Plin. Ep. 5, 13, 1:

    epistulas,

    id. ib. 1, 1, 1:

    librum,

    id. ib. 1, 5, 2:

    libellos,

    Suet. Caes. 56; id. Aug. 43.—
    B.
    In partic.
    1.
    To make known, publish, reveal, disclose (very rare):

    reticenda,

    Just. 1, 7, 5; 2, 15, 17:

    dies fasti publicati,

    Plin. 33, 1, 6, § 17.—
    2.
    Corpus publicare, to expose one's self to common use, prostitute one's self, Plaut. Bacch. 4, 8, 22:

    publicata pudicitia,

    Tac. G. 19; Quint. 7, 9, 4.—
    3.
    To lay waste, destroy, make a ruin of:

    domus,

    Vulg. 1 Esdr. 6, 11; id. Dan. 2, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > publico

  • 100 verecundia

    vĕrēcundĭa, ae, f. [verecundus], the natural feeling of shame, by whatever cause produced, shamefacedness, bashfulness, shyness, coyness, modesty, etc.
    I.
    In gen. (class.; syn.: pudicitia, castitas, pudor).
    A.
    Absol.:

    nec vero tam metu poenāque terrentur, quae est constituta legibus, quam verecundiā, quam natura homini dedit quasi quendam vituperationis non injustae timorem,

    Cic. Rep. 5, 4, 6:

    homo solum animal natum pudoris ac verecundiae particeps,

    id. Fin. 4, 7, 18:

    scenicorum mos tantam habet veteri disciplina verecundiam, ut in scaenam sine subligaculo prodeat nemo,

    id. Off. 1, 35, 129; id. Rep. 4, 4, 4:

    magnam habet vim disciplina verecundiae,

    id. ib. 4, 6, 6: justitiae partes sunt non violare homines;

    verecundiae non offendere,

    id. Off. 1, 28, 99; cf. id. Lael. 22, 82:

    Caesar meam in rogando verecundiam objurgavit,

    id. Q. Fr. 3, 1, 3, § 10:

    tironis,

    id. Att. 8, 6, 3:

    homo timidus, virginali verecundiā,

    id. Quint. 11, 39; so,

    virginalis, Suet. Vit. Pers.: fuit sponsa tua apud me eādem, quā apud parentis suos, verecundiā,

    Liv. 26, 50, 6:

    verecundia nostra adversus regem nobis obstat,

    id. 37, 54, 7:

    nova nupta verecundiā notabilis,

    Plin. 35, 10, 36, § 78:

    verecundia oris,

    bashful redness, blushing, Suet. Dom. 18.—
    B.
    With gen. obj.
    (α).
    With gen. rei:

    turpitudinis verecundia,

    dread of wrong-doing, Cic. Tusc. 5, 26, 74:

    negandi,

    id. Or. 71, 238;

    Quint. prooem. § 3: respondendi,

    id. 3, 5, 15:

    hujus sermonis,

    Liv. 26, 50, 4.—
    (β).
    With gen. personae (not freq. till after the Aug. period):

    quando nec ordinis hujus ulla, nec reipublicae est verecundia,

    respect for, reverence, Liv. 4, 45, 8:

    parentis, vitrici, deorum,

    id. 39, 11, 2:

    ne auctorem ponam, verecundia ipsius facit,

    Quint. 6, 3, 64:

    majestatis magistratuum,

    Liv. 2, 36, 3:

    aetatis,

    id. 1, 6, 4; cf. id. 1, 3, 10:

    legum,

    id. 10, 13, 8.— Transf.:

    quidam ita sunt receptae auctoritatis ac notae verecundiae, ut, etc.,

    i. e. of known venerableness, Quint. 6, 3, 33.—
    II.
    In partic., with an implication of censure.
    1.
    Over-shyness, bashfulness, sheepishness, timidity (post-Aug.):

    verecundia vitium quidem sed amabile et quae virtutes facillime generet... quae (verecundia) est timor quidam reducens animum ab iis, quae facienda sunt... Optima est autem emendatio verecundiae fiducia,

    Quint. 12, 5, 2 sq.:

    patronus timet cognoscentis verecundiam,

    id. 4, 1, 19:

    (vox) in metu et verecundiā contracta,

    id. 11, 3, 64.—
    2.
    A shame, disgrace:

    verecundiae erat equitem suo alienoque Marte pugnare,

    Liv. 3, 62, 9:

    verecundia Romanos tandem cepit, Saguntum sub hostium potestate esse, etc.,

    a sense of shame, id. 24, 42, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > verecundia

См. также в других словарях:

  • Not Fade Away (song) — Not Fade Away B side to Oh, Boy! by The Crickets from the album The Chirping Crickets Released October 27, 1957 (1957 10 27) Recorded May 27, 1957 in Clovis, New Mexico …   Wikipedia

  • Not on Top — Studioalbum von Herman Düne Veröffentlichung 2005 Label PIAS, Track Field …   Deutsch Wikipedia

  • Not on Top — Studio album by Herman Düne Released 2005 Recorded …   Wikipedia

  • Not on Top — Album par Herman Düne Sortie 18 avril 2005 Durée 44:07 Genre Antifolk Producteur Herman Düne Label Track Field …   Wikipédia en Français

  • Not on top — est un album de Herman Düne, paru en 2005 chez Track And Field. Il a été enregistré aux Hall Place Studios de Leeds en son monophonique, avec la participation de Julie Doiron (basse, voix et ukulélé) et les voix de Lisa Li Lund, Dave Tatersall,… …   Wikipédia en Français

  • Known Space — is the fictional setting of several science fiction novels and short stories written by author Larry Niven. It has also in part been used as a shared universe in the Man Kzin Wars spin off anthologies sub series.The epithet Known Space is an in… …   Wikipedia

  • Not That Kinda Girl — European and Australian cover Single by JoJo from the album JoJo …   Wikipedia

  • Not Forgotten (film) — Not Forgotten Directed by Dror Soref Produced by Donald Zuckerman Dror Soref …   Wikipedia

  • Not So Quiet: Stepdaughters of War — was published in 1930 by Evadne Price, using the pseudonym Helen Zenna Smith. Smith’s semi biographical account of an ambulance driver provides female insight to the horrors of the First World War. Not So Quiet criticizes nationalism, masculinity …   Wikipedia

  • Not Guilty (song) — Not Guilty Song by George Harrison from the album George Harrison Released 23 February 1979 Recorded July November 1978 Genre Rock …   Wikipedia

  • Not a Second Time — Song by The Beatles from the album With the Beatles Released 22 November 1963 (mono) 30 November 1963 (stereo) Recorded 11 September 1963 Genre …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»