-
1 dividere
1) разделять;divisio, раздел, дележ, communi dividundo iudicium (см. communis s. 1);
iudicium divisionis = familiae hercisc. (1. 77 pr. D. 31); (1. 41. 57 D. 10, 2. 1. 20 D. 26, 8. 1. 122 § 6 D. 45, 1. Gai. II. 219);
divid. societatem (1. 16 D. 10, 3);
divisio bonorum et aeris alieni (1. 40 § 21). 2, 14);
divid. in stirpes, capita (Gai. III. 8. 16. 61);
divid. aquam, divisio aquae (1. 17. 25 D. 8, 2. 1. 5 pr. D. 43, 20); (1. 26 D. 3, 5. 1. 3 § 9 D. 26, 7); (1. 1 § 13. C. 14. 1);
divid. actiones, dividitur actio, obligatio inter fideiussores, tutores;
beneficium dividendae actionis, anxilium divisionis (1. 1 § 11 D. 27. 3. 1. 7 D. 27, 7. 1. 10 § 1. 1. 26. 27 § 4 1. 51 § 2 D. 46, 1. 1. 12 D. 46, 6); (1. 11 pr. D. 45, 2);
pro parte divisa usumfr. constituere (1. 5 D. 7, 1); (1. 5 § 16 D. 27, 9);
pro diviso - pro indiviso alienus fundus (1. 43 pr. D. 41, 2);
nunquam pro diviso possideri potest (1. 8 D. 6, 1);
2) paспределять;dividi non posse, divisionem non recipere s. admittere (1. 4 § 4 D. 8, 5. 1. 27 § 2 D. 9, 2. 1. 25 § 9 D. 10, 2. 1. 31 § 6 D. 21, 1. 1. 11 § 24 D. 32. 1. 1 § 9. 1. 7. 80 § 1 D. 35, 21 1. 2 § 1. 2. 1. 72 pr. D. 45, 1. 1. 13. § 1 D. 46, 4).
divisio, раздача, разделение, divid. annonarias species (1. 5 C. Th. 1, 5);
divisio annonae (1. 1 § 2 D. 50, 4); (1. 117. 122 pr. D. 30); (1. 23 D. 33, 1);
div. liberorum inter parentes (1. un. C. 5, 24).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > dividere
-
2 dividuitas
делимость: dividuitatem non recipere (1. 80 § 1 D. 35, 2).Латинско-русский словарь к источникам римского права > dividuitas
-
3 libertas
свобода, вольность: a) естественная, физическая: ferae, in libertate naturali relictae;naturalem libert. recipere;
in nat. lib. se recipere (1. 3 § 2. 1. 5 pr. D. 41, 1. 1. 3 § 14 D. 41, 2);
b) rражданская свобода как совокупность прав и преимуществ римского гражданина (прот. рабское состояние) б) вооб. (1. 4 pr. D. 1, 5. 1. 64 D. 12, 6. 1. 106. cf. 1. 176 § 1 D. 50, 17. 1. 8 § 2 D. 46, 8. 1. 33 § 1. 1. 39 § 5 D. 3, 3);
ex possess. servitutis in libert. reclamare (1. 3 § 10 D. 41, 2. 1. 1. 3. 4 D. 40, 13);
in libert. se asserere (1. 11 § 9 D. 47, 10. 1. 2 § 24 D. 1, 2. 1. 5 § 3 D. 50, 13. cf. I. 11 D. 4, 5); Я) свободa вследствие отпущения раба на волю, отпуск на волю, datio libertatis = manumissio (1. 4 D. 1, 1): vindicta manumitten do ad libert. perducere (1. 32 D. 4, 3);
libertatem imponere (см. s. 4);
libertatis causa imposita (см. s. 3. 1. 13 pr. D. 16, 1. 1. 2 § 14. 1. 9 D. 41, 4); особ. отпущение на волю на основании завещания: libertatem dare (testamento), relinquere (1. 23 § 1. 1. 33. 38. 39. 41. 45. 48. 53. 55 D. 40, 4. 1. 26 § 1 D. 40, 5);
directo - per fideic. dare libertatem;
lib. directa - fideicommissaria (см.);
lib. praestita ab herede (1. 47 pr. D. 40, 4. 1. 43 D. 40, 12. 1. 72 § 5 D. 46, 3. 1. un. D. 40, 6. 1. 22 pr. D. 29, 4. 1. 14 § 1 D. 49, 1. 1. 8 § 16 D. 5, 2. 1. 80 D. 50. 16);
c) освобождение из-под отеческой власти (1. 18 C. 5, 4. 1. un. C. 8, 50. 1. 13 § 4 C. 9, 51);
d) свобода вещи от сервитута; при погашении сервитута non utendo требует р. право еще usucapio libertatis со стороны хозяина rei servientis: libertatem (servitutis) usucapere;
usucapio, quae libertatem praestat sublata servitute (1. 6. 7. 32 § 1 D. 8, 2. 1. 18 § 2 D. 8, 6. 1. 4 § 29 D. 41, 3).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > libertas
-
4 fides
1) вера, доверие, fidem explere, оправдать доверие (1. 62 D. 12, 6);contractus, quos alienam fidem secuti (доверяя другим) instituimus (1. 1, D. 12, 1. I. 84 § 1 D. 50, 17);
qui pecunias apud mensam, fidem publicam secuti (доверяя общественному кредиту) deposuerunt (1. 24 § 2 D. 42, 5);
2) верность, честность, а) вообще;tidem alicuius sequi обозначает также давать кому в долг (1. 41 J. 2, 1:- si is, qui vendidit, fidem emtoris secutus est, dicendum est, statim rem emtoris fieri); в таком же смысле: fidem habere alicui (1. 19 D. 18, 1. 4 § 8 D. 40, 5).
egregia in rempubl. fides (1. 1 pr. D. 50, 15);
fides tutoris (1. 22 D. 34, 9), curatorum (1. 5 § 6. 1. 33 § 1 D. 26, 7);
res ex fide agenda (1. 60 § 4 D. 17, 1. 1. 53 D. 5, 1. 1. 1 § 4 D. 16, 3. 1. 58. D. 17, 1. 1. 3 D. 22, 3), in fidem alicuius confugere (1. 5 D. 40, 1. 1. 12 D. 38, 5): fidem adhibere, exhibere (1. 7 D. 17, 1. 1. 1 § 2 D. 19, 5), praestare (1. 38 D. 3, 5. 1. 5 § 15. D. 24, 1. 1. 4 D. 27, 5);
b) по отношению к исполнению данного обещания, слова (1. 1 pr. D. 2, 14);
fidem praestare pacto, transactioni, placitis, исполнить все условия соглашения (1. 52 § 1 eod. 1. 17 pr. D. 5, 2. 1. 6 C. 2, 4);
fidem contractus (non) implere (1. 19 § 9 D. 19, 2. 1. 9 D, 19, 5. 1. 26 § 3 D. 23, 4. 1. l0 pr. D. 2, 4. 1. 16 D. 2, 15. 1. 1 pr. 1. 25 pr. D. 13, 5. 11 § 4. 1. 5 pr. D. 16, 3. 1. 5 D. 18, 3);
fides sacramenti rupta (1. 11 pr. D. 29, 1); слово, обещание, обязанность, tacitam fidem interponere (ut non capienti restituat hereditatem);
in fraudem legum s. iuris fidem accommodare (1. 46 D. 5, 3. 1. 43. § 3 D. 28, 6. 1. 10 pr. D. 34, 9. 1. 40 § 1 D. 49, 14. 1. 3 C. 6, 50. 1. 67 D. 3, 3);
fidem exsolvere (l. 5 § 15 D. 24, 1. 1. 40 pr. D. 18, 1); в особ. относится в поручительству: отсюда формула стипуляции: id fide tua esse iubes? (1. 75 § 6 D. 45, 1. 1. 51 pr. D. 46, 1. cf. 1. 60 § 1 D. 17, 1);
fidem dicere pro aliquo = fideiubere (1. 62 § 1 eod.);
in fidem suam recipere (1. 49 pr. D. 19, 1);
fidem suam obligare pro aliquo (1. 27 § 2 D. 16, 1. 1. 28 § 6 D. 34, 3. 1. 54 D. 46, 1);
fide et periculo alicuius dare (1. 24 eod.);
3) достоверность, истина, fides instrumentorum (tit. D. 22, 4. C. 4, 21), testium, testationis, testimonii (1. 1 pr. 1. 2. 3. pr. § 1. 1. 13 D. 22, 5. 1. 11 eod. 1. 32. § 1 D. 47, 2), fides alicui contra se habebitur (1. 11 § 1 D. 11, 1. 1. 2 § 2 D. 50, 8. 1. 6 § 1 D. 1, 18);fide alterius fideiubere pro alio (1. 53 D. 17, 1. 1. 46 § 1 D. 3, 5).
fides probationis (1. 49 C. 3, 32. 1. 1 C. 8, 2);
4) христианская вера: ministrt verae orthodoxae fidei (1. 27 C. 1, 3);fides veri, veritatis, (1. 2. 5 C. 2, 1. 1. 6. C. 6, 23. 1. 2 C. 8, 32. 1. 8. C. 8, 54).
5) bona fides, a) добрая вера, добросовестность, mala fides = dolus: fides bona contraria est fraudi et dolo (1. 3 § 3 D. 17, 2);a fide Christianorum discrepare (1. 12 C. 1, 9. I. 4 C. Th. 16, 7); символ веры, fides Nicaena (см.).
bona fide противоп. per fraudem negotium contrahere (1. 35 pr. D. 19, 2);
b. fide, non in fraudem, gestum negotium (1. 34 D. 3, 3);
non mala fide, противоп. callide (1. 5 § 4. D. 26, 8);
pactum mala fide factum (1. 9 C. 2, 3. 1. 68 pr. D. 18, 1. cf. 1. 18 D. 3, 5. 1. 10 pr. D. 17, 1. l. 5 § 7 D. 26, 7. 1. 32. § 2. 3. 1. 58 § 1. eod.);
ex b. f. reddere (1. 11 D. 16, 3);
ex b. f. esse, praestari (1. 22 § 4 D. 17, 1);
bona f. exigit.: ut, quod convenit, fiat (1. 21 D. 19, 2. cf. 1. 11 § 1 D. 19, 1. 1. 57 D. 50, 17. 1. 1 § 7 D. 16, 3. 1. 23 D. 50, 17);
contractus, quibus doli praestatio vel b. f. inest (1. 152 § 3 eod. 1. 31 pr. D. 16, 3);
bonae fidei contractus, двусторонний договор, основанный на доброй вере (1. 11 § 18. 1. 48 D. 19, 1. 1. 32 § 2 D. 22, 1);
bonae f. iudicium, иск, вытекающий из упомянутого договора, причем усмотрению судьи предоставлялся обширный простор принимать во внимание не только те обстоятельства, которые были указаны в формуле, но и всякие другие, на которые могла сослаться сторона при дальнейшем производстве дела. Bonae fidei iudicium противопоставляется stricti iuris iudicium (§ 30 J. 4, 6. 1. 7 § 5 D. 2, 14. 1. 7 D. 3, 5. 1. 3 § 2 D. 13, 6. 1. 24 D. 16, 3. 1. 54 pr. D. 17, 1. 1. 11. § 1 D. 19, 1. 1. 31 § 20 D. 21, 1. 1. 5 D. 22, 1. 1. 5 pr. cf. I. 2 § 3 D. 44, 1);
iudicium, quod ex b. f. descendit (1. 57 § 3 D. 18, 1);
actio, quae ex b. f. oritur (1. 2 § 2 D. 43, 26);
arbitrium bonae f. iudicis (1. 4 § 2 D. 12, 4);
b) добрая вера, т. е. убеждение лица в том, что оно не нарушает ничьих прав, действует добросовестно, против. mala fides, напр. bona - mala fide emere;
bonae fid. emtor (§ 35 J. 2, 1. pr. J. 2, 6. Gai. II. 49. 1. 7 § 11. 17. 1. 13 § 2 D. 6, 2. 1. 27 D. 18, 1. 1. 2 pr. § 1 D. 41, 4. 1. 109 D. 50, 16);
bona - mala fid. possidere;
bonae-malae f. possessor (1. 25 § 7 D. 5, 3. 1. 45. D. 6, 1. 1. 48 § 1 D. 41, 1. 1. 3 § 22 D. 41, 2. Gai. II. 43. 45. 1. 38 D. 41, 3. 1. 136. D. 50, 17. 1. 137 eod.);
bona f. accipere, praestare (Gai. VI. 43. III. 155);
bona fide diutina possessione capere posse (1. 43 § 1 D. 41, 2);
bona-mala f. percipere fructus (1. 4 § 2 D. 10, 1);
bona f. servire (1. 23 § 6 1. 25. § 2. 1. 43 § 3 D. 21, 1. 1. 19. 21. 23. 49. 54. D. 41, 1. 19. 33. D. 45, 3. 1. 12. § 6 D. 40, 12).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > fides
-
5 fructus
1) в тесном смысле: плод a) естественное произведение вещи, вооб. предметы, образуемые действием природы, in pecudum fructu fetus est. sicut lac, et pilus et lana (1. 28 pr. D. 22, 1. cf. 1. 48 § 2 D. 41,1. 1. 49 § 6 D. 47, 2. 1. 43 D, 21, 1); к плодам не относится partus ancillae (1. 27 D. 5, 3. cf. 1. 28 § 1 D. 22, 1. 1. 22 § 3 D. 36, 1); о камнедроблении cp. 1. 7 § 13. 1. 8 D. 24, 3. cf. 1. 18 pr. D. 23, 5);ex saltu fructus percipere, ex praedio, ex agris fructus capere (1. 9 D. 33, 7. 1. 8 § 1 D. 42, 5. 1. 203 D. 50, 16);
possessio (fundi) cum suis fructibus (1. 21 § 2 D. 4, 2. 1. 5 pr. 1. 25 § 1 D. 22, 1);
fructibus stantibus fundum recipere (1. 7 § 15 D. 24, 3);
fructus fideicommissorum (Gai. II. 280);
fructus licitando (Gai. IV. 166);
fructus pendentes pars fundi videntur (1. 44 D, 6, 1);
fructus, qui terrae (fundo) cohaerent (1. 25 § 4 D. 42, 8. l. 13 D. 7, 4. cf. 1. 25 § 1 D. 22, 1. 1. 48 pr. D. 41, 1. 1. 36 § 4 D. 5, 3. cf. 1. 46 D. 22, 1. 1. 7 pr. § 16 D. 24, 3. 1. 8 pr. 1. 12 § 1 D. 33, 7);
fructus duplione damnum decidito (L. XII. tab. XII. 4);
b) в обширном смысле под словом fructus разумеются все приобретения и доходы, которые получаются от вещи или права (1. 4 § 2. 1. 6 § 6 D. 8, 5. cf. 1. 19 § 1 D. 22, 1. 1. 49 eod. 1. 26 eod. 1. 29 D. 5, 3. cf. 1. 62 pr. D. 6, 1. 1. 4 D. 7, 7. 1. 36 D. 22, 1);
usurae vicem fructuum obtinent (1. 34 eod. cf. 1. 121 D. 50, 16: usura pecuniae, quam percipimus, in fructu non est (понятия fructus s. a нельзя распространить на проценты), quia non ex ipso corpore, sed ex alia causa est, i. е. nova obliga tione);
fructus medii temporis, qui verbi gratia efficient quinque (1. 88 § 3 D. 35, 2), aunua tot ex fractibus bonorum accessura (1. 26 § 2 D. 36, 2);
ex bonis fructum acquirerie (l. 5 pi. D. 37, 6);
fructus habitalionis (1. 8 § 25 D. 2, 15);
2) право пользования чужою вещью, ususfructus (1. 14 § 1. 2 D. 7, 8), usus sirie fructu, fructus sine usu (1. 1 § 1 I. 14 § 3 eod. 1. 5 § 1. 2 D. 7, 9 1. 13 § 3 D. 46, 4), quae usui, non fructui sunt (1. 46 D. 6, 1). Fructuarius, a) (adi.) касающийся пользования чужою вещью, stipulatio fruct. (l. 4 § 2 D. 45, 1), касательно самого предмета пользования, servus fruct. (1. 25 § 1. 4. 1. 26 D. 7, 1. 1. 2 D. 15, 1. 1. 45 § 3 D. 29, 2. 1. 73 pr. D. 32. 1. 1 § 5. 1. 18 § 3. 1. 22. 27 D. 45, 3), fundus fruct. (1. 1 pr. D. 7, 6);c) в пер. см.: результат, награда, munificentiae suae fructum саpere (1. 2 pr. D. 50, 10. 1. 2 C. 7, 72).
b) (subst.) полный пользователь а) противоп. usuarius (1. 42 pr D. 7, 1) b) = usufructuarius (1. 7 pr. § 1 seq. 1. 13 § 2. 1. 21 seq. 1. 42 pr. 1. 55 D. 2, 14. 1. 1 § 3 D. 7, 6 1. 22. 328. pr. D. 45, 3);
fructuaria (1. 58 pr. D. 7, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > fructus
-
6 fides
I fidēs, eī (у Pl, Lcr тж. ēī) f.1) вера, доверие, уверенностьfidem habere C (tribuere, adjungere C etc., ferre V) alicui — верить (доверять) кому-л.abrogare alicui fidem C — не доверять кому-л.ultra fidem Su — невероятноhabere fidem O — заслуживать доверие, быть надёжным, ноsi qua (dicenti) f. est Pt — если вы верите мне, т. е. уж этому можете поверитьfidem facere C, Cs, L — внушать доверие (заставлять верить)aptum quiddam ad fidem faciendam C — нечто способное внушить доверие (т. е. убедительное)f. male ambulans rerum venalium Pt — неважное качество товаровpropter (per) fidem decipere aliquem Ter, L — злоупотребить чьим-л. доверием (обмануть чьё-л. доверие)f. fieri non poterat Cs — трудно было поверить (не верилось)2) кредитf. concĭdit (sublata est) C — кредит упалf. angustior erat Cs — кредит сузился3) верность, честность, добросовестностьjustitia creditis in rebus f. nominatur C — справедливость в вопросах доверия именуется добросовестностьюfidem alicujus orare atque obsecrare C — взывать к чьей-л. совести4) при клятвахper fidem! Pl — клянусь честью! или Pt молю (заклинаю) тебя!, тж. от всей души, искренно(ex) bonā (optimā) fide Pl, C etc. — по чистой совести, по чести5) достоверность, истинность, подлинность (tabularum, litterarum C; testimonii Dig)f. gaudii PJ — неподдельная радостьf. penes auctores erit Sl — за истину пусть отвечают авторыaliquid ex fide narrare Su — правдиво рассказывать о чём-л.ad (in) fidem rei alicujus L — в доказательство чего-л.fidem memoriae alicujus appellare Pt — в доказательство ссылаться на чьи-л. воспоминания6) выполнение, исполнение (dictis addere fidem O; verba (dicta) sequitur f. O)en haec promissa f. est? V — разве это называется выполнить обещания?7) уверение, обещание (fidem dare, accipere C, L etc.)fallere C (violare C, mutare L) fidem, in fide non stare C — не сдержать словаf. (publica) C — государственная гарантия (обещание) безопасности, неприкосновенностиfidem publicam alicui dare C — гарантировать кому-л. безопасность8) защита, покровительство (haec urbs est in fide meā C; implorare fidem deum hominumque C; in fidem recipere aliquem Cs)sequi fidem alicujus Cs — искать чьего-л. покровительстваtradere L (permittere, commendare, committere Ter, conferre C) se или venire in fidem alicujus Cs — отдаться под чьё-л. покровительство или сдаться на волю победителя9) упование, ожиданиеsegĕtis f. H — виды на урожай10) залог, порука (pacis pignus fidesque O; f. pacis et belli Fl)12) символ веры (f. Nicaena CJ)II fidēs, is f. [одного корня с findo и filum]1) струна H, O; преим. pl. струнный инструмент (кифара, лира)canere fidibus C, O — играть на кифаре2) игра на струнном инструменте (discere, docere fidibus C)3) поэт. поэзия (f. Latinae H и Latina Pers)4) созвездие Лиры Vr, C -
7 hospes
I itis (gen. pl. иногда ium) m., f. [одного корня с hostis ]1) чужестранец, чужеземец, чужак (peregrinus atque h. C)2) гость ( recipere hospitem C)3) оказывающий гостеприимство, хозяинnon h. ab hospite tutus O — и хозяин и гость (бывают) опасны друг для другаII hospes, itis adj. [ hospes I \]1) чужеземный, иностранный ( tecta St)2) несведущий, неопытныйadeone h. hujusce urbis, ut haec nescias? C — неужели ты настолько уж незнаком с этим городом, что не знаешь этого?3) гостеприимный ( amīca O) -
8 meritum
ī n. [ mereo ]1) заработок, вознаграждение (m. reportare Ap)2) возмездие, воздаяние, кара (merita invenire Sl; m. delictorum Tert)3) заслугаpro (ex) merĭto C, L, Ap, O, T — по заслугам, заслуженно4) услуга, благодеяние (m. alicujus erga aliquem C; dare et recipere merita C)5) вина, провинность, проступок6) юр. претензия (m. hereditatis accipiendae Dig)7) ценность, важность, значение (agri Pall; grande loci m. M)8) юр. сущность, существо ( causae CJ) -
9 nomen
nōmen, inis n.1) имя, название, наименование (n. paternum Dig; amicitiae sanctum et venerabile nomen O)aliquem nomĭne clamare V (increpare L) — звать кого-л. по имениn. mihi est Gajo (Gajus, Gai) Pl, C etc. — меня зовут Гаемn. dare C, L (edere, profiteri L) — явиться (записаться) добровольцемad n. respondēre L — отзываться на перекличкеn. accipere L — внести (чьё-л.) имя в избирательные спискиn. alicujus deferre de aliquā re C — привлечь кого-л. к судебной ответственности по обвинению в чём-л.n. recipere C — принять жалобу, т. е. дать ход делу ( о преторе)alicui nomine notum esse C — быть известным кому-л. (лишь) по имениaliquem in familiam nomenque adoptare Su — принять кого-л. в состав рода3) звание, титул (n. regium C; n. imperatoris Cs); сословие (clarissimum n. Dig = senatores); достоинство (n. regale C)4) грам. имя, преим. существительное Q; слово, терминn. carendi C — слово (понятие) carere5) род (n. Fabiorum C; ex nomine defuncti Dig)6) народ, нация или странаn. populi Romani и n. Romanum C etc. — всё римское, римский народ7) человек, лицоvestrum n. L — vos8) славное имя, слава, известность, знаменитостьn. habere C — быть славнымsine nomine V, O, Just — неизвестный, неведомый, безымянныйiisdemne ut finibus n. suum, quibus vita, terminaretur? C — неужели его слава окончится там, где кончилась его жизнь?9) предлог, повод, формальное основаниеper n. militare Sl — на основании состояния войны (под предлогом войны)eo nomine C etc. — на этом основании, по этой причинеnullo nomine non VP — во всех отношениях, всяческиnomine alicujus rei C etc. — во имя (ради) чего-л.meo nomine C etc. — ради меня или с моей стороны или по моим соображениям или от моего имениuno nomine C — разом, сразу, в целом10) видимость, форма, (одно лишь) имя (rex nomine magis, quam imperio Nep)11) лицевой счёт, долговая запись, долгn. facere C, O (in tabulas или in codĭcem referre C) — записать долг (за кем-л.)n. solvere (dissolvere, exsolvere, expedire) C — оплачивать (погашать) долг12) долговая расписка, денежное обязательствоalicui certis nominibus grandem pecuniam debere C — задолжать кому-л. крупную сумму под бесспорные долговые обязательства13) должник (n. certum или bonum C, lentum Sen) -
10 tectum
tēctum, ī n. [ tego ]1) кровля, крыша ( tecta domorum Lcr); навес, сень ( tecta frondea V)2) потолок ( tecta laqueāta H)3) помещение, здание, дом, жилище, убежище, комната ( sub paupere tecto H)tecto interiore, тж. medio tecti V — в середине дома (дворца)tecto aliquem recipere Cs — принимать кого-л. в своём домеt. non subire Cs — не иметь крова, быть бездомным5) пещера, грот ( Sibyllae V)6) логовище, нора ( tecta ferarum V)7) тюрьма ( in tectis claudi O)8) гнездо, улей V -
11 manus
1) рука (1. 10 D. 28, 1. 1. 26 § 1 D. 20, 1);cavere testamento (1. 37 § 6 D. 32);
declarare (1. 29 D. 26, 2. 1. 6 § 2 D. 29, 7. 1. 15 pr. D. 48, 10. 1. 2. 4 C. 9, 23. 1. 1 eod. 1. 8 § 6 D. 37, 4);
adimere libertatem (1. 6 § 2 D. 48, 10); тк. собственноручное письмо: manum emittere (см. s. 2);
debere (1. 1 C. 12, 41); сдеданный руками человеческими, прот. naturalis (1. 28 D. 8, 2. 1. 20 § 1 D. 8, 3. 1. 1 § 1. 1. 2 § 5. 6 D. 39, 3. 1. 1 § 8 D. 43, 12); рукоделие, manus pretium, цена ручной работы (1. 13 § 1 D. 50, 16);
manupretium, плата за работу (1. 30 § 3 D. 19, 2);
ad manum non habere pecuniam, nummos, не иметь под рукой (1. 27 D. 13, 7. 1. 19 § 5 D. 16, 1);
manu longa tradita res (1. 79 D. 46, 3);
brevi m. acceptum (1. 43 § 1 D. 23, 3);
manum iniicere, manus iniectio (см.);
manus iniectio esto (L. XII. tab. III. 2);
manum endo iacito (tab. I. 2);
manum conserunt (tab. VI. 5);
manu fustive si os fregit (tab. VIII. 3);
sibi manum depellere (Gai. IV. 24. 25. 1. 13 § 4 D. 5, 3. 1. 15 § 7 D. 42, 1. 1. 14 § 1 D. 11, 7. 1. 3 C. 9, 27);
manus inferre (см. s. 4);
obiicere (1. 5 C. 10, 1. 1. 1 § 1 D. 2, 10. 1. 1 § 12 D. 43, 16);
ad manus aut ad ferrum venire, вступать в рукопашный бой (1. 11 § 2 D. 48, 19);
manu armata aggredi (1. 3 § 7 D. 47, 12);
manu capi ab hostibus (1. 4 § 3 D. 1, 5);
2) драка, насилие, manu damnum (iniuriam) dare (1. 29 § 2. 1. 37 pr. D. 9, 2);ager manucaptus (1. 16 D. 41, 1. 1. 21 C. 6, 2).
3) отряд воинов, роma, adhibita manus per vim aedificare in solo alieno (1. 9 pr. D. 4, 2. 1. 6 pr. D. 48, 13. 1. 3 pr. D. 43, 4. cf. 1. 68 D. 6, 1);iniuria, quae manu fit (1. 5 pr. D. 47, 10); отсюда символическое действие для укрепления напр. устного заявления, per manum i. e. lapilli iactum, prohibere (1. 5 § 10 D. 39, 1. cf. 1. 50 D. 41, 1. 1. 20 § 1 D. 43, 24).
4) власть мужа над женой, по древн. рим. праву, in manum convenire, convent o;corrpere accusatos (1. 2 C. 9, 39).
in m. recipere, in manu habere uxorem.;
5) власть господина или отца над рабами или детьми;in manu (viri) esse (Gai. 1. 49. 108-113. 115 b 136. 137. 142. 148. 150. 159. II. 86. 90. 96. 98. 139. 159. III. 3. 14. 24. 84. 114, 163 192. IV. 80).
in patr. pot.напр. manui et potestati suppositum esse;
6) произвол (1. 2 § 1 D. 1, 2).de manu missio (1. 4 D. 1, 1. § 6 I. 1, 12, 1. 6 C. 8, 49. 1. 1 § 2 C. 7, 40).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > manus
-
12 suus
свой: 1) его собственный, ему принадлежащий (1. 5 D. 2, 1);suo iure uti (1. 55. 155 § 1 D. 50, 17. 1. 5 § 6 D. 44, 4. § 5 eod. 1. 6 § 12 D. 42, 8. 1. 28 § 1 D. 16, 1);
litem suam facere (см. lis. s. 1); (1. 14 § 1 D. 16, 3);
sua morte (естественная смерть) (1. 28 pr. D. 38, 2);
2) самовластный (1. 50 pr. § 4 D. 32. 1. 28 pr. D. 38, 2. 1. 1 pr. 1. 4 D. 1, 6. 1. 17 D. 3, 2);aes suum, прот. alienum (см. aes s. 3).
si sui iuris sumus (1. 20 pr. D. 46, 2);
sui arbitrii esse;
suae mentis effectus furiosus (см. mens s. 1);
3) = определенный, надлежащий (1. 43 § 1 D. 23, 3. 1. 8 § 3 D. 13, 7. 1. 12 D. 22, 1. 1. 25 § 3 D. 19, 2. 1. 58 pr. D. 7, 1); соответственный, соразмерный: suo pretio vendere res (1. 9 D. 25, 2); надлежaщий = competens, suus iudex (1. 11 C. 6, 50. 1. 1 C. 7, 14. 1. 1 C. 9, 20. 1. 2 C. 11, 29). 4) находящийся под властью отца, принадлежащий к известной семье;qui suus non est = furiosus (1. 7 § 9 D. 42, 4).
suus (heres) (не heres suus = свой наследник, напр. 1. 5 D. 11, 7); нисходящий покойника, находившийся под его властью в момент смерти (§ 2 I. 2, 19. 1. 7 § 18 D. 2, 14. 1. 11. 29 § 12 seq. D. 28, 2. 1. 13 D. 28, 3);
sua heres, напр. дочь, жена, которая считалась "вместо дочери" (1. 9 D. 37, 7);
cui suus heres nec escit (L. XII. tab. V. 4);
liberi, qui propter capitis deminutionem desierunt sui heredes esse (1. 6 § 1 D. 37, 1);
ius sui (1. 1 § 15 D. 35, 3);
sui, свои, ближайшие родственники, домашние, a suscustodiri = per necessarios contineri (1. 14 cf. 1. 13 § 1 D. 1, 18. 1. 6 § 2 D. 9, 3. 1. 3, § ll D. 43, 29. 1. 1 § 10 D. 48, 16. 1. 1 § 4 D. 48, 8. 1. 1 § 1 D. 2, 10. 1. 73 § 1 D. 23, 3. 1. 21 § 1 D. 24, 1);
5) то, что кому следует, suum cuique tribuere (1. 31 § 1 D. 16, 3. § 3 I. 1, 1); принадлежащий кому-нб., составляющий собственность кого-нб. (1. 27 § 2 cf. § 4. 1. 34. pr. D. 34, 2. 1. 73. cf. 1. 71. 72 D. 32);sui обозн. тк. единоземцы, сограждане (1. 8 § 5 D. 50, 5).
suos facere fructus (1. 62 pr. D. 17, 1. 1. 25 pr. 45 D. 22, 1. 1. 10 § 1 D. 41, 1. 1. 15. 30 § 1 D. 36, 1);
de suo erogare, dare (1. 34 D. 3, 5. 1. 31 § 1 D. 16, 3);
suum petere (1. 7 D. 22, 6);
consequi (1. 27 § 1 D. 4, 4);
percipere (l. 36 D. 46, 1);
recipere (1. 44 D. 12, 6. 1. 21 pr. D. 39, 5);
pro suo (прот. animo heredis) gerere (1. 20 § 1 D. 29, 2);
pro suo possidere (tit. D. 41, 10. 1. 1 § 9 D. 9, 3. 1. 26 D. 39, 2. 1. 1 § 11 D. 39, 3).
См. также в других словарях:
GLADIATORII Ludi — inter eos, qui Honorarii dicebantur, apud Romanos olim maxime frequentes, Muneris nomine non raro apud Auctores veniunt, quique eos edere soliti, Munerarii appellantur. Origo illis a ludis funebribus, in quibus homines mactati defunctis Inferiae… … Hofmann J. Lexicon universale
RYSVICUM i. e. RYSWYK — RYSVICUM, i. e. RYSWYK pagus celebris, et peramoenus Hollandiae, suburbanus Hagae Comitum, Potentissimi, Augustissimi, Felicissini, Serenissimi VILHELMI III. Magnae Britanniae Regis, Castro sumptuosissimo, magnificentissimo nobilitatus; in cuius… … Hofmann J. Lexicon universale
recevoir — Recevoir, Capere, Accipere, Excipere, Percipere, Recipere. Recevoir quelque dommage, Detrimentum aut damnum capere, Pati iacturam, Facere iacturam. Recevoir loyer d aucun, Auferre praemium ab aliquo. Recevoir loyer pour sa folie, Pretium ob… … Thresor de la langue françoyse
recevoir — [ r(ə)səvwar; rəs(ə)vwar ] v. tr. <conjug. : 28> • 1273; receivre Xe; lat. recipere I ♦ (Sens pass.) Se voir adresser (qqch.). 1 ♦ Être mis en possession de (qqch.) par un envoi, un don, un paiement, etc. Recevoir une lettre, un colis, un… … Encyclopédie Universelle
recevoir — 1. (re se voir), je reçois, tu reçois, il reçoit, nous recevons, vous recevez, ils reçoivent ; je recevais ; je reçus ; je recevrai ; reçois, qu il reçoive, recevons, recevez, qu ils reçoivent ; que je reçoive, que tu reçoives, qu il reçoive, que … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
maison — Maison, f. penac. Est un manoir assorti de ses membres, Domus, aedes, ium. Et vient du Latin Maneo, dont se fait Mansio, comme qui diroit Mansion. l Italien dit aussi Magione. Si fait l Espagnol Meson. Mais il le fait particulier à logis d… … Thresor de la langue françoyse
prendre — Prendre, Accipere, Acceptare, Capere, Captare, Excipere, Prendere, Prehendere, Comprehendere, Percipere, Sumere, Desumere. Prendre et appliquer à soy, Asciscere. Prendre en sa main quelque chose, Inuolare. Prendre en cachette, Surripere. On n en… … Thresor de la langue françoyse
récepteur — 1. récepteur [ resɛptɶr ] n. m. • XIVe; receteur « receleur » v. 1265; lat. receptor, de recipere « recevoir »; cf. receveur 1 ♦ Vx Personne qui reçoit. Mod. comm. Récepteur d un compte courant : correspondant qui reçoit la remise et en est… … Encyclopédie Universelle
charge — Charge, ou fardeau, Onus. Une charge et charté, Vehes, vehis. La charge qu on baille à aucun pour faire quelque chose, Actus, Mandatum, Ministerium, Negotium, Onus. Toute charge qu on prend, ou qu on baille à faire, Prouincia. Une charge… … Thresor de la langue françoyse
recette — [ r(ə)sɛt ] n. f. • XIVe; « lieu où l on se retire » 1080; du lat. recepta « chose reçue » I ♦ 1 ♦ Total des sommes d argent reçues. ⇒ rentrée (d argent). Le montant d une recette. Recette provenant de ventes. La recette journalière d un magasin … Encyclopédie Universelle
récipient — [ resipjɑ̃ ] n. m. • 1600; adj. vaisseau récipient 1554; lat. recipiens, p. prés. de recipere « recevoir » 1 ♦ Techn. Partie de certains appareils (alambic, etc.) dans laquelle on recueille les produits d une distillation, d une opération… … Encyclopédie Universelle