-
101 iūdicō
iūdicō āvī, ātus, āre [iudex], to examine judicially, judge, be a judge, pass judgment, decide: cum magistratus iudicassit: ordo alius ad res iudicandas postulatur: iudicandi potestas, jurisdiction: iudicantem vidimus Aeacum, H.: recte et ordine: causa iudicata: inclytum iudicium.— To condemn: quoad vel capitis vel pecuniae iudicasset privato, L.: iudicati pecuniae, L.: Horatio perduellionem, convict of treason, L.—To judge judge of, form an opinion upon, pronounce judgment: illos ex tuo ingenio, T.: aliquid oculorum fallacissimo sensu: ex quo iudicari posse, quantum, etc., be inferred, Cs.: sibi me non esse inimicum: eos contra rem p. fecisse, S.: Iove aequo, i. e. sanely, H.—To declare, proclaim: te fortunatam, T.: alquos hostīs, S.: iudicetur non consul Antonius: cuius rei exemplum pulcherrimum iudicarem, Cs.—To determine, resolve, conclude: de itinere, Cs.: mihi iudicatum est deponere, etc. -
102 titolo
m titledei giornali headlinefinance securitytitolo a reddito fisso fixed income securitya titolo di astitolo di studio qualification* * *titolo s.m.1 title; ( testata) headline; ( di conti, bilanci) ( intestazione) item, entry: il titolo di un libro, the title of a book; il titolo di un articolo, ( di giornale) the headline of an article; a titoli cubitali, in banner headlines; (cinem., tv) titoli di testa, di coda, opening, closing credits // (amm.) il titolo delle spese ordinarie, the item of recurring expenses // (tip.) titolo corrente, running head; (inform.) header2 ( onorifico, nobiliare, accademico) title; ( qualifica) qualification: titoli ereditari, acquisiti, hereditary, acquired titles; gli fu conferito il titolo di cavaliere, a knighthood was conferred on him (o he was knighted); titolo di studio, degree (o educational qualification); non ha alcun titolo accademico, he has no academic qualifications; titolo professionale, professional qualification; quali sono i suoi titoli?, what are his qualifications? // (sport) titolo di campione del mondo, world champion title // gli appioppò dei brutti titoli, (fam.) he called him names3 (fig.) ( diritto) title, right, claim; ( ragione) reason: a che titolo fai ciò?, by what right are you doing this?; non ho alcun titolo per questo posto, questa proprietà, I have no title (o claim) to this post, this property // a titolo di favore, premio, prestito, as a favour, prize, loan; a titolo di amicizia, as a friend; a titolo di prova, by way of trial; a titolo gratuito, free of charge; a titolo di rimborso, as reimbursement (o repayment); a titolo d'acconto, by way of advance; (trib.) a titolo d'imposta, as a tax // (dir.): titolo di proprietà, possessory title (o title deed); successore a titolo universale, particolare, universal, singular successor; titolo legittimo, just title; titolo superiore, poziore, paramount title4 (dir.) ( documento) document: elenco dei titoli, list of documents; titolo esecutivo, writ of execution5 (fin., Borsa) stock, bond, security, share; ( documento) certificate, instrument: titoli a lunga scadenza, long-term (o long-dated) securities, (amer.) Treasury bonds; titoli a reddito fisso, fixed-interest securities (o bonds); titoli azionari, shares; titoli bancabili, eligible securities; titoli del debito pubblico, State securities; titoli del debito pubblico consolidato, consols (o consolidated stock); titolo di credito, paper (o instrument of credit o credit instrument); titoli di prima qualità, sicuri, gilt-edged securities (o stocks); titoli di prim'ordine, blue-chips; titoli di pronto realizzo, liquid securities; titoli di società industriali, industrials; titoli di stato, government securities (o government stocks o state bonds o Treasury bonds); titoli di stato a premio, premium bonds; titoli di stato a breve, shorts; titoli esenti da imposte, tax-exempt securities; titoli ferroviari, rails; titoli indicizzati, index-linked (o floating rate) securities; titoli ipotecari, mortgage backed securities; titoli nominativi, inscribed (o registered) stock; titolo privilegiato, preference (o preferred) stock; titolo privato, privated security (o stock); titoli riscattabili, callable bonds; titoli di investimento immobiliare, property bonds; titoli tecnologici, shares in high-tech companies; movimento di titoli, transfer of securities7 (tess.) count8 ( in concorsi accademici) publication: concorso per titoli ed esami, examination for qualified candidates.* * *['titolo]sostantivo maschile1) (di film, libro, canzone) title; (di articolo, capitolo) heading; giorn. rad. telev. headline; dir. (paragrafo) titletitolo a tutta pagina — banner headline, screamer
2) (di persona) (qualifica, grado) titleil titolo di duca, dottore, campione del mondo — the title of duke, doctor, world champion
3) (appellativo) title, name, epithet; scherz. (ingiuria) name, epithet, term of abusegli è valso il titolo di "re del rock" — it earned him the title "King of Rock"
4) (requisito) qualificationavere i -i per qcs., per fare — to be qualified o to have the qualifications for, for doing o to do
5) (ragione, diritto)a pieno titolo — [membro, cittadino] with full rights, legitimate
a titolo d'esempio — by way of example, as an example
a titolo informativo — for information, as a point of information
8) econ. (azione, obbligazione) security, stock, sharei -i minerari — mining shares o securities
9) (di metallo) fineness•titolo d'apertura — giorn. telev. headline
titolo nominativo — nominative o registered security o share
titolo al portatore — bearer bond o security
titolo di stato — government security o stock o bond
- i di coda — cinem. telev. (closing) credits
- i di testa — cinem. telev. (opening) credits
* * *titolo/'titolo/sostantivo m.1 (di film, libro, canzone) title; (di articolo, capitolo) heading; giorn. rad. telev. headline; dir. (paragrafo) title; titolo a tutta pagina banner headline, screamer2 (di persona) (qualifica, grado) title; il titolo di duca, dottore, campione del mondo the title of duke, doctor, world champion; titolo mondiale world title; - i accademici university qualifications3 (appellativo) title, name, epithet; scherz. (ingiuria) name, epithet, term of abuse; meritarsi il titolo di eroe to be worthy of the name of hero; gli è valso il titolo di "re del rock" it earned him the title "King of Rock"4 (requisito) qualification; avere i -i per qcs., per fare to be qualified o to have the qualifications for, for doing o to do5 (ragione, diritto) a pieno titolo [membro, cittadino] with full rights, legitimate; a che titolo me lo chiedi? by what right are you asking me?6 a titolo (di) a titolo d'esempio by way of example, as an example; a titolo informativo for information, as a point of information; a titolo personale in a private capacity; a titolo gratuito free (of charge); a titolo di prestito as a loan; a titolo indicativo as a rough guide8 econ. (azione, obbligazione) security, stock, share; i -i minerari mining shares o securities; titolo in valuta (estera) foreign security9 (di metallo) finenesstitolo d'apertura giorn. telev. headline; titolo di credito instrument of credit; titolo guida blue chip; titolo nominativo nominative o registered security o share; titolo obbligazionario bond; titolo dell'oro title of gold; titolo al portatore bearer bond o security; titolo di stato government security o stock o bond; titolo di studio qualification; - i di coda cinem. telev. (closing) credits; - i di testa cinem. telev. (opening) credits. -
103 -Booking a room by phone-
Travel Booking a room by phoneI was wondering if you had any rooms available for the nights of the 15th, 16th and 17th of October? Vorrei sapere se avete camere disponibili per le notti del 15, 16 e 17 ottobre.For how many people? Per quante persone?Two adults. Due adulti.Would you prefer a double or a twin room? Preferisce una camera matrimoniale o doppia?I'd like a double room if you've got one. Vorrei una camera matrimoniale se ne avete una.Could you hold please while I check? Le dispiace attendere in linea mentre controllo?We've got a double with en-suite bathroom available for those nights. Abbiamo una matrimoniale con bagno privato per quelle notti.How much is it? Quanto costa?Is breakfast included? La colazione è inclusa?It's £50 per person, per night, including full English or continental breakfast. Sono £50 a persona a notte, compresa la colazione all'inglese o continentale.Would you like a smoking or non-smoking room? Vuole una camera per fumatori o per non fumatori?Can I go ahead and book that please? Posso prenotare quella allora?I'll need your credit card number and personal details. Ho bisogno del numero della carta di credito e dei suoi dati.There is a cancellation charge of 10% if you cancel less than 48 hours before your date of stay. C'è una penale del 10% se disdice meno di 48 ore prima della data di arrivo.Is that okay? Va bene?That's fine. Va bene.Do you have internet access or wi-fi by any chance? Avete per caso accesso internet o wi-fi?Can I have your name please? Può dirmi il suo nome per favore?Could you give me a daytime telephone number? Può darmi un numero di telefono dove contattarla durante il giorno?My name is Mrs Elaine Taylor. Sono la signora Elaine Taylor.Is that Taylor with a вЂy’ or an вЂi’? Taylor con la вЂy’ o con la вЂi’?Could you spell that for me? Può dettarmelo lettera per lettera?Could you tell me your address please? Mi può dare il suo indirizzo per favore?Can I have your credit card number? Mi può dare il numero della sua carta di credito?What's the expiry date? Qual è la data di scadenza?That all seems to be in order. Sembra che sia tutto a posto.We look forward to seeing you on the 15th of October. La aspettiamo per il 15 di ottobre.Thank you very much. Grazie mille. -
104 ♦ baby
♦ baby /ˈbeɪbɪ/A n.1 bambino, bambina; bimbo, bimba; neonato, neonata; bebè (fam.): She has just had a baby, ha appena avuto un bambino; a newborn baby, un neonato; (med.) a premature baby, un (bambino) prematuro; to rock a baby, cullare un bambino; to be expecting a baby, aspettare un figlio; DIALOGO → - Pregnancy- Have you been trying for a baby?, stavate cercando di avere un bambino?5 (vocat.) (fam.) bambina; bimba; piccola: Hello, baby!, ciao, piccola!6 (spreg.) persona infantile; bambino, bambina: Don't be such a baby!, non fare il bambino!; non essere infantile!7 (fam.) responsabilità (di q.); faccenda; roba; creatura: I'm sorry, but this plan is your baby, mi spiace, ma questo progetto è roba tua8 (fam., di oggetto) affare; gioiellino: This baby can do 200 mph, questo gioiellino fa 200 miglia all'oraB a. attr.1 di bambino; per bambini; da bambino; infantile: baby-battering, maltrattamento di bambini; violenze (pl.) ai bambini; baby food, alimenti (pl.) per bambini; baby scales, bilancia pesabambini; baby talk, linguaggio infantile; linguaggio usato con i bambini; baby wear, abbigliamento per bambini2 piccolo; neonato: baby boy, maschietto; bambino; neonato; baby elephant, piccolo d'elefante; elefantino; baby girl, femminuccia; bambina; neonata3 piccolo; di dimensioni ridotte; in versione ridotta; baby (fam.): baby car, piccola automobile; utilitaria● baby batterer, chi è violento con i bambini; chi picchia i bambini □ baby beef, (carne di) vitello giovane ( tra i 3 e i 12 mesi) □ baby blue, celeste □ (fam.) baby blues, occhi azzurri; ( per estens.) occhi □ ( the) baby blues, depressione post partum □ (fam. Canada, Austral.) baby bonus, assegni (pl.) familiari ( per chi ha un bambino piccolo) □ (fam.) baby boom, boom delle nascite (spec. dopo la 2a guerra mondiale); boom demografico □ (fam.) baby boomer, persona nata durante il ► «baby boom» ( sopra) □ (GB) baby-bouncer, seggiolino appeso a sostegni elastici ( per insegnare a un bambino a camminare) □ baby buggy®, (GB) passeggino; ( USA e Canada, fam.) carrozzina □ (fam.) baby bust, forte calo delle nascite □ ( USA) baby carriage, carrozzina ( per bambini) □ baby cord, cordone ombelicale □ (fam. USA) baby doll, ragazza graziosa; bambola; pupa (pop.) □ baby-doll (pyjamas), baby-doll □ (fam.) baby-face, uomo dai lineamenti infantili; uomo con la faccia di bambino □ baby-faced, dalla faccia di bambino □ (scherz. o spreg.) baby farm, asilo infantile privato □ (mus.) baby grand, pianoforte a mezza coda □ (spreg. USA) baby kisser, uomo politico impegnato in una campagna elettorale ( che bacia i bambini per accattivarsi le simpatie); politicante □ (spec. Sud Africa) baby marrows, zucchini □ (GB) baby-minder, persona che bada a bambini altrui ( durante il giorno); baby-sitter □ baby oil, olio per neonati □ baby pin, spillo da balia □ (bot.) baby's breath ( Gypsophila paniculata), nebbia □ baby-sitter, baby-sitting ► to baby-sit □ baby sling, fascia portabebè □ (fam.) baby snatcher, ladro di bambini; (GB, spec. di donna) chi ha una relazione con un partner molto più giovane □ baby tooth, dente di latte □ baby-walker, girello □ (fig.) to be left holding the baby, essere lasciato nei guai; ritrovarsi con tutta la responsabilità addosso □ (fig.) to throw the baby out with the bathwater, buttare via il bambino con l'acqua sporcababyhoodn. [u]prima infanzia.(to) baby /ˈbeɪbɪ/v. t.(fam.) coccolare; vezzeggiare. -
105 ♦ camera
♦ camera (1) /ˈkæmərə/n.2 (cinem.) macchina da presa; cinepresa; cinecamera3 ( anche TV) telecamera: camera crew, troupe televisiva; surveillance camera, telecamera di controlloFALSI AMICI: camera non significa stanza● (fotogr.) camera case, custodia di macchina fotografica □ camera phone, telefono cellulare con fotocamera □ (tipogr.) camera-ready, pronto per la fotoincisione □ camera-shy, che non ama essere fotografato o ripreso □ (TV) camera tube, tubo di ripresa □ (TV) to be on camera, essere in onda.camera (2) /ˈkæmərə/n. (pl. camerae)● in camera, (leg.) in sessione segreta, a porte chiuse; (fig.) in segreto. -
106 ♦ data
♦ data /ˈdeɪtə/n. pl.(usato come pl. o sing.) ( anche comput.) dati: raw data, dati grezzi; item of data (o data item) dato; to collect data, raccogliere dati; We cannot make a decision until more data is available, non possiamo decidere finché non saranno disponibili altri dati● data acquisition (o capture, collection), raccolta dati □ data analysis, analisi dei dati; (comput.) data bank, banca dati □ (comput.) data bit, bit d'informazione □ data book, dossier □ (comput.) data bus, bus di dati □ (comput.) data capture, acquisizione dei dati □ data centre = data-processing centre ► sotto □ data communication, trasmissione dati, telematica □ (comput., telef.) data-enabled, abilitato al traffico dati □ (comput.) data-driven, guidato dai dati □ data entry, inserimento dati □ data file, file di dati □ data flow, flusso di dati □ data glove (comput.) ► dataglove □ data input = data entry ► sopra □ data management, gestione dei dati □ (comput.) data mining, data mining (nei database, estrapolazione di informazioni mediante tecniche statistiche, di modellazione, ecc.) □ data pen, penna ottica (o luminosa) □ data processing, elaborazione dei dati; trattamento dell'informazione □ data-processing centre, centro elaborazione dati (abbr. CED) □ data processor, elaboratore di dati □ (leg.) data protection, protezione dei dati personali; tutela del privato (o del dipendente) per la riservatezza delle informazioni registrate in banche dati sul suo conto □ data rate, velocità di trasmissione dei dati □ (comput.) data reduction, riduzione di dati □ (comput.) data set, set di dati; insieme di dati □ (comput.) data transfer rate, velocità di trasferimento dati □ (comput.) data warehouse, data warehouse ( database per gestire e analizzare dati e informazioni di un'azienda). -
107 ♦ executive
♦ executive /ɪgˈzɛkjʊtɪv/A a.1 esecutivo: (polit.) the executive power, il potere esecutivo; (polit.) the executive head of a nation, il capo del potere esecutivo in una nazione; executive committee, comitato esecutivo; executive director, direttore esecutivo2 direttivo; dirigenziale; di direzione; da dirigente: executive ability, capacità direttiva; executive duties, mansioni dirigenziali; executive secretary, segretario di direzione3 di rappresentanza; di lusso: an executive car, un'automobile di rappresentanza; an executive suite, un appartamento di rappresentanzaB n.1 (polit., leg.) (potere) esecutivo2 dirigente d'azienda; dirigente; executive; capo ( d'un servizio, ecc.): top executive, alto dirigente● (polit., USA) executive agreement, accordo internazionale esecutivo ( non necessita ratificazione del Senato) □ executive briefcase, cartella portadocumenti □ executive council, (org. az.) consiglio direttivo; (polit.) comitato esecutivo □ (fin.) executive game, simulazione manageriale (o di gestione) □ executive jet, jet privato ( di un uomo d'affari, ecc.) □ (in USA) Executive Mansion, residenza ufficiale del governatore d'uno dei 50 Stati □ (in USA, antiq.) the US Executive Mansion, la residenza del Presidente; la Casa Bianca □ executive officer, (org. az.) dirigente superiore, funzionario; (mil.) comandante in seconda □ (leg., USA) executive order, provvedimento legislativo del Presidente □ (cinem.) executive producer, produttore esecutivo □ (polit., in USA) executive privilege, privilegio del presidente di non rivelare determinate informazioni □ (polit., in USA) executive session, seduta a porte chiude ( del Senato). -
108 ♦ tail
♦ tail (1) /teɪl/n.1 coda ( anche fig.); estremità, fine; ( d'abito) falda: the peacock's tail, la coda del pavone; ( del cane) to wag one's tail, scodinzolare; a bushy tail, una coda a (forma di) pennello; the tail of a comet, la coda d'una cometa; the tail of a shirt, l'estremità inferiore d'una camicia; the tail of a car, l'estremità posteriore di un'auto; He watched me out of the tail of his eye, mi ha guardato con la coda dell'occhio2 codazzo; seguito: The President was followed by a tail of attendants, il Presidente era seguito da un codazzo di collaboratori3 [u] ( di moneta, spesso al pl.) rovescio; croce: Heads or tails?, testa o croce?; Tails I win, per me, croce!4 (pl.) (= tailcoat) giacca a coda di rondine; marsina; frac: The men were all in tails, gli uomini erano tutti in frac5 (zool.) pinna caudale8 (fam.) pedinatore9 (fam.) pedinamento11 (volg.) coda; pene12 (volg.) scopata● (aeron.) tail assembly, piani di coda; impennaggio verticale □ tail-braid, rinforzo dell'orlo ( della camicia) □ (autom.) tail chase, inseguimento ravvicinato □ tail end, fine, coda (fig.); (fam.) sedere, deretano: the tail end of a procession, la coda d'un corteo □ the tail end of a speech, la chiusa di un discorso □ ( sport e fig.) tail-ender, fanalino di coda (fig.) □ tail fin, (zool.) pinna caudale; (aeron.) deriva di coda □ tail gate, cateratta inferiore ( di una chiusa) □ (aeron.) tail-heavy, appoppato □ (fam. USA) tail job, pedinamento ( di un detective privato) □ ( cricket) the tail, i giocatori poco abili con la mazza ( e quindi vanno a battere per ultimi) □ the tail of a «g», la gamba di una «g» □ ( sport) the tail of the field, la coda della corsa □ (meteor.) the tail of a gale, la coda di una burrasca □ (aeron.) tail rotor, rotore di coda ( di elicottero) □ (aeron.) tail slide, scivolata di coda □ (aeron.) tail surface, impennaggio □ (fig.: di persona) tails up, di buon umore; su di morale □ (fig.) the tail wagging the dog, una cosa o persona insignificante che condiziona la sorte di cose o persone assai più importanti □ (aeron.) tail wheel, ruota di coda; ruotino □ tail wind, (naut.) vento di poppa; (aeron.) vento di coda □ to have one's tail down, avere la coda bassa; (fam.) essere giù di giri □ to have one's tail up, avere la coda dritta; (fam.) essere su di giri (o di morale) □ ( anche fig.) to put one's tail between one's legs, mettere la coda fra le gambe □ (fam.: della polizia, ecc.) to put a tail on sb., far pedinare q. □ ( slang USA) to sit on one's tail, stare seduto sulle chiappe □ (autom., fam.) to sit on sb. 's tail, tallonare q. dappresso □ to turn tail, fare dietrofront ( e scappare) □ (fig.) to twist sb. 's tail, pestare i piedi a q.; infastidire q. □ (fig.) to twist the lion's tail, pestare la coda al leone; tirar la coda al diavolo □ I can make neither head nor tail of it, non riesco a venirne a capo; non ci capisco un acca.tail (2) /teɪl/n.● estate tail (o estate in tail), beni soggetti a proprietà limitata.(to) tail /teɪl/v. t.4 (fam., anche to tail after) seguire dappresso; stare alle calcagna di; pedinare: The thief was being tailed by a policeman, il ladro aveva un poliziotto alle calcagna8 (volg.) chiavare, fottere, scopare (volg.). -
109 in *****
[ɪn]1. prep1) (place, position) inin here — qui dentro
2) (with place names: of town) a, (of region, country) in3) (time: during) in4) (time: in the space of) in, (after) tra, fra5)(manner, means)
a statue carved in wood — una statua intagliata nel legnoin green/a skirt/trousers — vestito (-a) di verde/con una gonna/con i calzoniin red — dipinto (-a) di rossoin large/small quantities — in grandi/piccole quantità
in a loud/soft voice — a voce alta/bassa
6)in the dark(ness) — al buio, nell'oscurità7)8)in a hundred years — una volta ogni cento anniperson/car in ten — una persona/macchina su dieci9) (people, works) in10)11) (after superlative) di12)in saying this — dicendo questo, nel dir questo13)2. advto be in — (person) esserci, (train, ship, plane) essere arrivato (-a), (crops, harvest) essere raccolto (-a), (in fashion) essere di moda, (fam: in power) essere al potere
to have it in for sb fam — avercela con qn
is
he in? — lui c'è?to be in on a plan/secret — essere al corrente di un progetto/segreto
to be in and out of work — non durare mai molto in un impiego
to be in and out of hospital/prison — essere sempre dentro e fuori dall'ospedale/di prigione
3. n4. adjfam in invit's the in thing to do fam — è la cosa 'in' del momento
hang-gliding is the in thing to do — fare del deltaplano è 'in'
-
110 quiet **** qui·et
['kwaɪət]1) (person: silent) silenzioso (-a), tranquillo (-a), (reserved) quieto (-a), taciturno (-a), (calm) tranquillo (-a), calmo (-a)be quiet! or keep quiet! — silenzio!, sta' zitto!, (when moving about) non far rumore!, fa' piano!
they paid him £1,000 to keep him quiet — gli hanno dato 1.000 sterline perché stesse zitto
2) (not noisy: engine) silenzioso (-a), (music, voice, laugh) sommesso (-a), (sound) basso (-a), leggero (-a)3) (not busy: day) calmo (-a), tranquillo (-a), (place) tranquillo (-a)the shops/trains are always quiet on a Monday — i negozi/treni non sono mai affollati di lunedì
4) (discreet: manner) dolce, garbato (-a), (colours) tenue, smorzato (-a), (humour) garbato (-a), (private, intimate) intimo (-a)2. non the quiet — (fam: act) di nascosto, (tell) in confidenza
3. vt AmSee:quieten 1. -
111 unofficial un·of·fi·cial adj
[ˌʌnə'fɪʃ(ə)l](visit) privato (-a), non ufficiale, (unconfirmed: report, news) ufficioso (-a) -
112 blandum
blandus, a, um, adj. [for mlandus; akin to meilichos, mollis, mulier; Goth. milds; Engl. mild], of a smooth tongue, flattering, fawning, caressing (class and very freq.).I.Lit.:b.blanda es parum,
Plaut. Cas. 3, 3, 21:nemini credo qui large blandu'st dives pauperi,
id. Aul. 2, 2, 19:ut unus omnium homo te vivat numquam quisquam blandior,
Ter. Hec. 5, 4, 21:scis me minime esse blandum,
Cic. Att. 12, 5, 4:unum te puto minus blandum esse quam me,
id. ib. 12, 3, 1:blandum amicum a vero secernere,
id. Lael. 25, 95:(Alcibiades) affabilis, blandus, temporibus callidissime inserviens,
Nep. Alcib. 1, 3:an blandiores (mulieres) in publico quam in privato et alienis quam vestris estis?
Liv. 34, 2, 10:tum neque subjectus solito nec blandior esto,
Ov. A. A. 2, 411:canes,
Verg. G. 3, 496:catulorum blanda propago,
Lucr. 4, 999; Nemes. Cyneg. 215; 230:columba,
Ov. Am. 2, 6, 56:tigres,
Claud. IV. Cons. Hon. 604; Quint. 9, 4, 133; 11, 1, 30; 11, 3, 72 al.—Poet. constr.(α).With gen.:(β).precum,
Stat. Achill. 2, 237.—With acc.:(γ).genas vocemque,
Stat. Th. 9, 155.—With inf.:(δ).blandum et auritas fidibus canoris Ducere quercus,
Hor. C. 1, 12, 11; Stat. Th. 5, 456. —With abl.:II.chorus implorat..doctā prece blandus ( = blande supplicans dis carmine quod poëta eum docuit. Orell. ad loc.),
Hor. Ep. 2, 1, 135.—Trop. (mostly of things).A.Flattering, pleasant, agreeable, enticing, alluring, charming, seductive (cf. blandior, II. B.; blanditia, II.): blandā voce vocare, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 51 Vahl.):2.ne blandā aut supplici oratione fallamur,
Cic. Phil. 7, 9, 26; Lucr. 6, 1245:voces,
Verg. A. 1, 670; Cat. 64, 139:preces,
Tib. 3, 6, 46; Hor. C. 4, 1, 8; id. A. P. 395; Ov. M. 10, 642:querelae,
Tib. 3, 4, 75:laudes,
Verg. G. 3, 185:verba,
Ov. M. 2, 575; 6, 360:dicta,
id. ib. 3, 375;9, 156: os,
id. ib. 13, 555: pectus, Afran. ap. Non. p. 515.—So, voluptas, Lucr. 2, 966; 4, 1081; 4, 1259; 5, 179; Cic. Tusc. 4, 3, 6:amor,
Lucr. 1, 20; Ov. Tr. 1, 3, 49:Veneris blandis sub armis,
Prop. 4 (5), 1, 137:amaracini liquor,
Lucr. 2, 847:tura,
Tib. 3, 3, 2:manus,
Hor. C. 3, 23, 18; cf. Ov. M. 2, 691:aquae,
id. ib. 4, 344:caudae,
id. ib. 14, 258 al.:otium consuetudine in dies blandius,
Liv. 23, 18, 12:blandiores suci,
Plin. 12, 1, 2, § 4; Suet. Tib. 27:blandissima litora, Baiae,
Stat. S. 3, 5, 96; Plin. 9, 8, 9, § 32:actio,
Quint. 7, 4, 27: ministerium, Cod. Th. 10, 10, 12, § 1.— With dat.:et blandae superūm mortalibus irae,
Stat. Th. 10, 836:neque admittunt orationes sermonesve... jucunda dictu aut legentibus blanda,
Plin. 1, prooem. § 12.—Of persons:B.filiolus,
Quint. 6, prooem. § 8; cf.: nam et voluptates, blandissimae dominae ( the most alluring mistresses), majores partes animi a virtute detorquent, Cic. Off. 2, 10, 37.—Persuading by caressing, persuasive:a.nunc experiemur, nostrum uter sit blandior,
Plaut. Cas. 2, 3, 56. —Hence, adv., in three forms, soothingly, flatteringly, courteously, etc.Anteclass. form blandĭter, Plaut. As. 1, 3, 69; id. Ps. 5, 2, 3; Titin. ap. Non. p. 210, 6 (also id. ib. p. 256, 15), and ap. Prisc. p. 1010 P.—b.Class. form blandē, Plaut. Am. 1, 3, 9:* c.compellare hominem,
id. Poen. 3, 3, 72:me adpellare,
id. Truc. 1, 2, 61:adloqui,
Ter. Phorm. 2, 1, 22:dicere,
id. Ad. 5, 4, 24; cf.:blande, leniter, dulciter dicere,
Quint. 12, 10, 71;and blande ac benedice,
Plaut. As. 1, 3, 54:rogare,
Cic. Rosc. Com. 16, 49:excepti hospitio ab Tullo blande ac benigne,
Liv. 1, 22, 5:quaerere,
Suet. Calig. 32:linguā lambere,
Lucr. 5, 1066:et satiati agni ludunt blandeque coruscant,
id. 2, 320:colere fructus,
to treat carefully, gently, id. 5, 1368 (cf. blandimentum, II. B.):flectere cardinem sonantem,
softly, carefully, Quint. Decl. 1, 13 al. — Comp.:blandius petere,
Cic. de Or. 1, 24, 112: ad aurem invocabat, Cael. ap. Quint. 4, 2, 124:moderere fidem,
Hor. C. 1, 24, 13 al. — Sup.:blandissime appellat hominem,
Cic. Clu. 26, 72.—blandum = blande:ridere,
Petr. 127, 1. -
113 blandus
blandus, a, um, adj. [for mlandus; akin to meilichos, mollis, mulier; Goth. milds; Engl. mild], of a smooth tongue, flattering, fawning, caressing (class and very freq.).I.Lit.:b.blanda es parum,
Plaut. Cas. 3, 3, 21:nemini credo qui large blandu'st dives pauperi,
id. Aul. 2, 2, 19:ut unus omnium homo te vivat numquam quisquam blandior,
Ter. Hec. 5, 4, 21:scis me minime esse blandum,
Cic. Att. 12, 5, 4:unum te puto minus blandum esse quam me,
id. ib. 12, 3, 1:blandum amicum a vero secernere,
id. Lael. 25, 95:(Alcibiades) affabilis, blandus, temporibus callidissime inserviens,
Nep. Alcib. 1, 3:an blandiores (mulieres) in publico quam in privato et alienis quam vestris estis?
Liv. 34, 2, 10:tum neque subjectus solito nec blandior esto,
Ov. A. A. 2, 411:canes,
Verg. G. 3, 496:catulorum blanda propago,
Lucr. 4, 999; Nemes. Cyneg. 215; 230:columba,
Ov. Am. 2, 6, 56:tigres,
Claud. IV. Cons. Hon. 604; Quint. 9, 4, 133; 11, 1, 30; 11, 3, 72 al.—Poet. constr.(α).With gen.:(β).precum,
Stat. Achill. 2, 237.—With acc.:(γ).genas vocemque,
Stat. Th. 9, 155.—With inf.:(δ).blandum et auritas fidibus canoris Ducere quercus,
Hor. C. 1, 12, 11; Stat. Th. 5, 456. —With abl.:II.chorus implorat..doctā prece blandus ( = blande supplicans dis carmine quod poëta eum docuit. Orell. ad loc.),
Hor. Ep. 2, 1, 135.—Trop. (mostly of things).A.Flattering, pleasant, agreeable, enticing, alluring, charming, seductive (cf. blandior, II. B.; blanditia, II.): blandā voce vocare, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 51 Vahl.):2.ne blandā aut supplici oratione fallamur,
Cic. Phil. 7, 9, 26; Lucr. 6, 1245:voces,
Verg. A. 1, 670; Cat. 64, 139:preces,
Tib. 3, 6, 46; Hor. C. 4, 1, 8; id. A. P. 395; Ov. M. 10, 642:querelae,
Tib. 3, 4, 75:laudes,
Verg. G. 3, 185:verba,
Ov. M. 2, 575; 6, 360:dicta,
id. ib. 3, 375;9, 156: os,
id. ib. 13, 555: pectus, Afran. ap. Non. p. 515.—So, voluptas, Lucr. 2, 966; 4, 1081; 4, 1259; 5, 179; Cic. Tusc. 4, 3, 6:amor,
Lucr. 1, 20; Ov. Tr. 1, 3, 49:Veneris blandis sub armis,
Prop. 4 (5), 1, 137:amaracini liquor,
Lucr. 2, 847:tura,
Tib. 3, 3, 2:manus,
Hor. C. 3, 23, 18; cf. Ov. M. 2, 691:aquae,
id. ib. 4, 344:caudae,
id. ib. 14, 258 al.:otium consuetudine in dies blandius,
Liv. 23, 18, 12:blandiores suci,
Plin. 12, 1, 2, § 4; Suet. Tib. 27:blandissima litora, Baiae,
Stat. S. 3, 5, 96; Plin. 9, 8, 9, § 32:actio,
Quint. 7, 4, 27: ministerium, Cod. Th. 10, 10, 12, § 1.— With dat.:et blandae superūm mortalibus irae,
Stat. Th. 10, 836:neque admittunt orationes sermonesve... jucunda dictu aut legentibus blanda,
Plin. 1, prooem. § 12.—Of persons:B.filiolus,
Quint. 6, prooem. § 8; cf.: nam et voluptates, blandissimae dominae ( the most alluring mistresses), majores partes animi a virtute detorquent, Cic. Off. 2, 10, 37.—Persuading by caressing, persuasive:a.nunc experiemur, nostrum uter sit blandior,
Plaut. Cas. 2, 3, 56. —Hence, adv., in three forms, soothingly, flatteringly, courteously, etc.Anteclass. form blandĭter, Plaut. As. 1, 3, 69; id. Ps. 5, 2, 3; Titin. ap. Non. p. 210, 6 (also id. ib. p. 256, 15), and ap. Prisc. p. 1010 P.—b.Class. form blandē, Plaut. Am. 1, 3, 9:* c.compellare hominem,
id. Poen. 3, 3, 72:me adpellare,
id. Truc. 1, 2, 61:adloqui,
Ter. Phorm. 2, 1, 22:dicere,
id. Ad. 5, 4, 24; cf.:blande, leniter, dulciter dicere,
Quint. 12, 10, 71;and blande ac benedice,
Plaut. As. 1, 3, 54:rogare,
Cic. Rosc. Com. 16, 49:excepti hospitio ab Tullo blande ac benigne,
Liv. 1, 22, 5:quaerere,
Suet. Calig. 32:linguā lambere,
Lucr. 5, 1066:et satiati agni ludunt blandeque coruscant,
id. 2, 320:colere fructus,
to treat carefully, gently, id. 5, 1368 (cf. blandimentum, II. B.):flectere cardinem sonantem,
softly, carefully, Quint. Decl. 1, 13 al. — Comp.:blandius petere,
Cic. de Or. 1, 24, 112: ad aurem invocabat, Cael. ap. Quint. 4, 2, 124:moderere fidem,
Hor. C. 1, 24, 13 al. — Sup.:blandissime appellat hominem,
Cic. Clu. 26, 72.—blandum = blande:ridere,
Petr. 127, 1. -
114 compendium
compendĭum, ii, n. [compendo], orig. belonging to the lang. of econ., that which [p. 388] is weighed together, kept together, saved (cf. Varr. L. L. 5, § 183 Müll.; Paul. ex Fest. p. 72, 10 Müll.); a saving or gain, profit acquired by saving (opp. dispendium; class. in prose and poetry).I.Prop.:B.ego hodie compendi feci binos panes in dies,
have saved two loaves, Plaut. Pers. 4, 3, 2; cf. id. Truc. 2, 4, 26:aliquem mercibus suppeditandis cum quaestu compendioque dimittere,
Cic. Verr. 2, 2, 3, § 6; 2, 3, 46, § 109:turpe compendium effugere,
id. Fl. 3, 7:se negat facturum compendii sui causā quod non liceat,
id. Off. 3, 15, 63:homines ad turpe compendium commovere,
Auct. Her. 4, 40, 52:servire privato compendio suo,
Caes. B. C. 3, 32; id. B. G. 7, 43; Liv. 8, 36, 10; Plin. 21, 12, 41, § 70; Suet. Tib. 48:compendia repetere ignotis terris,
Tib. 1, 3, 39 al.:ligni,
Plin. 23, 7, 64, § 127; cf.operae,
id. 17, 23, 35, § 214; 18, 20, 49, § 181:viae,
id. 5, 5, 5, § 38.—Esp.,1.Shortness of way, a short way ( = compendiaria), Quint. 4, 2, 46; Tac. A. 12, 28; Flor. 3, 3, 7; Just. 2, 10 fin.; cf.2.montis,
a short cut across the mountain, Ov. M. 3, 234:maris,
Tac. A. 2, 55:fugae,
Sil. 12, 533; cf. Plin. Pan. 95, 5; Gell. praef. § 12.—In the phrases,a.Facere compendium, to make a profit, gain.(α).In gen.:(β).compendium edepol haud aetati optabile Fecisti, quom istanc nactu's impudentiam,
Plaut. Bacch. 1, 2, 51.—More freq. to make a saving, i. e. be sparing of a thing: compendium ego te facere pultandi volo, to save your knocking, i. e. to cease therefrom, id. Ps. 2, 2, 11:b.errationis,
id. Rud. 1, 2, 90:praeconis,
id. Stich. 1, 3, 38.—Aliquid ponere ad compendium. to save, spare something, i. e. not to say it, Plaut. Cas. 3, 1, 3; 3, 1, 5; cf.:II.coaddito ad compendium,
id. ib. v. 4.—A sparing, saving in any thing done, i. e. a shortening, abbreviating:quam potes, tam verba confer maxume ad compendium,
i. e. be concise, brief, Plaut. Mil. 3, 1, 184.—So of discourse, etc. (ante-class.): facere or fieri compendi, to shorten, abridge (the discourse), or to be shortened, abridged: lamentas fletus facere conpendi licet, Pac. ap. Non. p. 132, 29 (Trag. Rel. v. 175 Rib.):compendi verba multa jam faciam tibi,
will be very brief with you, Plaut. Bacch. 2, 2, 7; id. Most. 1, 1, 57; id. Ps. 4, 7, 42:verbis velitationem fieri compendi volo,
in few words, briefly, id. As. 2, 2, 41; cf.:sed jam fieri dictis compendium volo,
id. Capt. 5, 2, 12:in ipsis statim elementis etiam brevia docendi monstrare compendia,
Quint. 1, 1, 24; cf. id. 1, 1, 30; and:compendio morari,
i. e. only a short time, id. 1, 4, 22. -
115 haustus
1.haustus, a, um, Part., from haurio.2.haustus, ūs, m. [haurio], a drawing.I.Lit.:II.aqua, quae non sit haustus profundi,
Col. 1, 5, 1:puteus in tenues plantas facili diffunditur haustu,
Juv. 3, 227; Mel. 2, 4, 4: aquae ductus, haustus, iter, actus, etc.... a jure civili sumitur, the right of drawing, * Cic. Caecin. 26, 74; Dig. 8, 3, 1:haustus ex fonte privato,
ib. 8, 3, 3, § 3. —Transf., a drinking, swallowing, drawing in; and concr., a drink, draught ( poet. and in post-Aug. prose; for the most part only in the plur.):B.largos haustus e fontibu' magnis Lingua fundet,
Lucr. 1, 412; cf.:saepe, sed exiguis haustibus inde (i. e. rivo) bibi,
in small draughts, Ov. F. 3, 274:haustu sparsus aquarum Ora fove,
Verg. G. 4, 229:haustus aquae mihi nectar erit,
Ov. M. 6, 356:undarum,
Luc. 3, 345:Bacchi (i. e. vini) haustus,
Ov. M. 7, 450:sanguinis,
i. e. the stream, current, id. ib. 4, 118:Catulus se ignis haustu ludibrio hostium exemit,
swallowing, Flor. 3, 21, 15:esse apibus partem divinae mentis et haustus Aetherios,
i. e. breath, soul, Verg. G. 4, 220; cf.:alium domi esse caeli haustum, alium lucis aspectum,
Curt. 5, 5:(canes) Suspensis teneros imitantur dentibus haustus,
i. e. gentle snappings, Lucr. 5, 1068:peregrinae haustus arenae,
a handful, Ov. M. 13, 526; cf.:angusti puero date pulveris haustus,
Stat. Th. 10, 427; v. haurio.—Trop.:Pindarici fontis qui non expalluit haustus,
i. e. to drink from, to imitate, Hor. Ep. 1, 3, 10:justitiae haustus bibere,
Quint. 12, 2, 31. -
116 otiosus
ōtĭōsus, a, um, adj. [otium], at leisure, unoccupied, disengaged, unemployed, idle (class.; cf. feriatus, immunis; opp. negotiosus).I.Of persons.A.In gen.:B.nimis otiosum te arbitror hominem esse,
Plaut. Truc. 1, 2, 34; 40:quamvis etiam maneo otiosus hic,
Ter. Ad. 2, 4, 15:cum essem otiosus domi,
Cic. Brut. 3, 10:rebus humanis aliquos otiosos deos praeficere,
id. N. D. 3, 39, 93.—In partic.1.Without official employment, free from public affairs:2.quo in studio hominum quoque ingeniosissimorum otiosissimorumque totas aetates videmus esse contritas,
Cic. de Or. 1, 51, 219:quem locum nos otiosi convertimus,
in an interval of leisure, id. Div. 2, 30, 63:Graeculum se atque otiosum putari maluit,
id. Sest. 51, 110: numquam se minus otiosum esse, quam cum otiosus, that he was never less at leisure than when [p. 1285] free from official business, Cato ap. Cic. Off. 3, 1, 1:cum a te tua promissa flagitabam, ad urbem te otiosissimum esse arbitrabar,
Cic. Fam. 3, 11, 3:cum otiosus stilum prehenderat,
id. Brut. 24, 93.—With respect to participation, quiet, unconcerned, indifferent, neutral:3.spectatores otiosi Leuctricae calamitatis,
Cic. Off. 2, 7, 26:quidam enim non modo armatis, sed etiam otiosis minabantur,
id. Marcell. 6, 18.—Without excitement, quiet, passionless, calm, tranquil:4.etiam istos, quibus odio est otium, quietissimos atque otiosissimos reddam,
Cic. Agr. 2, 37, 102:vide ut otiosus it,
Ter. Eun. 5, 3, 10; Cic. Fam. 9, 25, 3.—Of style, tedious, dull:5.(Cicero) lentus est in principiis, longus in narrationibus, otiosus circa excessus,
Tac. Or. 22.—That has leisure for any thing; with gen.: studiorum otiosi, Plin. H. N. praef. § 6.—Hence,C.Subst.: ōtĭōsus, i, m., a private person, one not in official life:2.et facilior et tutior vita est otiosorum,
Cic. Off. 1, 21, 70:otioso vero et nihil agenti privato,... quando imperium senatus dedit?
id. Phil. 11, 8, 20.—Non-combatants, civilians:II.crudeliter enim otiosis minabantur,
Cic. Fam. 9, 6, 3 (B. and K. otiosissimi):militare nomen grave inter otiosos,
Tac. Agr. 40.—Of inanim. and abstr. things, at leisure, free, idle, unemployed: otioso in otio animus nescit, quid velit, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 256 Vahl.):B.ego, cui fuerit ne otium quidem umquam otiosum,
Cic. Planc. 27, 66: pecuniae, idle, unemployed (opp. occupatus), Plin. Ep. 10, 62, 1:senectus,
Cic. Sen. 14, 49:his supplicationum otiosis diebus,
id. Q. Fr. 3, 8, 3:quid quiete otiosius animi,
Sen. Ira, 2, 13, 4.—Transf.1.Idle, useless, unprofitable, superfluous (cf.:2.ignavus, iners, desidiosus): sententiae,
Quint. 1, 1, 35:sermo,
id. 8, 2, 19:otiosissimae occupationes,
Plin. Ep. 9, 6, 4; so,otiosum est persequi singula,
Lact. 2, 4, 28; cf. Min. Fel. 23, 1.—Quiet, free from any thing; with ab:3.animo nunc jam otioso esse impero,
Ter. And. 5, 2, 1:ab animo,
id. Phorm. 2, 2, 26:a metu,
Gell. 2, 29, 9:quid est animi quiete otiosius,
Sen. Ira, 2, 13, 2.—With a quiet or gentle motion, quiet, gentle:A.fons vel rivus huc conveniat otiosus,
flowing quietly, gently, Pall. 1, 37, 3.—Hence, adv.: ōtĭōsē.Lit., at leisure, at ease, without occupation:B.vivere,
Cic. Off. 3, 26, 97:inambulare in foro,
Liv. 23, 7 fin.:sequi,
Plaut. Mil. 4, 6, 8:ire,
id. Ep. 5, 1, 21:magnast res, quam ego tecum otiose, si otiumst, cupio loqui,
id. Aul. 4, 10, 41.—Transf.1.Calmly, quietly, without haste, gently, gradually: ambula ergo cito. Sy. Immo otiose, Plaut. Ps. 4, 1, 14; cf. id. Truc. 1, 2, 66 (opp. to properare):2.bene et otiose percoquere,
Cato, R. R. 76 fin.:contemplari unumquodque otiose et considerare coepit,
Cic. Verr. 2, 4, 15, § 33:quaerere,
id. Fin. 4, 13, 22:segniter, otiose, neglegenter, contumaciter omnia agere,
Liv. 2, 57.—Free from fear, quietly, fearlessly:ademptum tibi jam faxo omnem metum, in aurem utramvis otiose ut dormias,
Ter. Heaut. 2, 3, 100. -
117 praeter
praeter, adv. and prep. [prae, with the demonstrative suffix ter, as in inter, subter, propter], signifies motion by or past, and hence, also, beyond, or rest outside a thing.I. A.Comparatively, before, beyond, above, more than (only ante-class.):B.quae praeter sapiet quam placet parentibus,
Plaut. Pers. 3, 1, 38:quod mihi videre Facere, et praeter quam res te adhortatur tua,
Ter. Heaut. 1, 1, 8.—Exceptionally, except, excepting, unless, save (class. but rare):II. A.etiam e Graecis ipsis diligenter cavendae sunt quaedam familiaritates, praeter hominum perpaucorum,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 16:ne quis praeter armatus violaretur,
Liv. 4, 59, 7 Weissenb. ad loc.:diem statuit, ante quam liceret sine fraude ab armis discedere, praeter rerum capitalium damnatis,
Sall. C. 36, 2:religionum usquequaque contemptor, praeter unius deae Syriae,
Suet. Ner. 56; id. Claud. 4 fin.: exsules, praeter caedis damnati, restituebantur, [p. 1434] Just. 13, 5, 2:praeter hodie,
Vulg. Gen. 21, 26:nil praeter salices cassaque canna fuit,
Ov. F. 6, 406:uti pueri in curiam ne introeant, praeter ille unus Papirius,
Gell. 1, 23, 13.—In connection with the particles si, quod, que:praeter si aliter nequeas,
unless, Varr. R. R. 1, 41 fin.:praeter quod epulis alienis voluptates meas anteferrem, etc.,
besides that, App. M. 2, p. 122:montes in Arcadiā Cyllene, Lycaeus... praeterque ignobiles octo,
and besides, and also, Plin. 4, 6, 10, § 21:praeterque,
id. 5, 1, 1, § 16; 8, 42, 67, § 166; 9, 39, 64, § 138; 11, 4, 3, § 10. —For praeter quam and praeter propter, v. praeterquam and praeterpropter.—Lit., of place (rare but class.):B.mustela murem mihi abstulit praeter pedes,
Plaut. Stich. 3, 2, 7:magni montes solem succedere praeter,
Lucr. 4, 139:praeter castra Caesaris suas copias transduxit,
Caes. B. G. 1, 48:servi ejus praeter oculos Lollii haec omnia ferebant,
before the eyes of, Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:Ligures praeter oram Etrusci maris Neapolim transmisit,
Liv. 40, 41:praeter radices montis lapsus amnis,
Plin. 6, 3, 4, § 10:praeter ora suorum,
Tac. H. 4, 30:tela volant... Praeter utrumque latus praeterque et lumen et aures,
Ov. M. 5, 158:praeter majorum cineres rapitur Lateranus,
Juv. 8, 146.—Trop.1.In gen., over, beyond; against, contrary to, aside from:2.nihil praeter rem locuti sumus,
beside the matter, irrelevant, Auct. Her. 4, 1, 1:praeter aetatem stultus,
Plaut. Ep. 1, 2, 3:praeter aequom delinquere,
id. Bacch. 3, 3, 14:multa praeter spem evenisse,
id. Rud. 2, 3, 69; cf.:quor sedebas in foro Tu solus praeter alios,
apart from, id. Ps. 3, 2, 13:praeter naturam praeterque fatum,
Cic. Phil. 1, 4, 10:praeter consuetudinem,
id. Div. 2, 28, 60:cum lacus Albanus praeter modum crevisset,
id. ib. 1, 44, 100:quod mihi videre praeter aetatem tuam Facere,
Ter. Heaut. 1, 1, 7.—In partic.a.Comparatively, of that which goes beyond something else, beyond, above, more than; esp.:b.praeter ceteros, alios, omnes, etc.: illud praeter alia mira miror,
Plaut. Am. 2, 2, 140:praeter ceteros laborabis,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43; id. Sull. 3, 7:quae me igitur res praeter ceteros impulit, ut, etc.,
id. Rosc. Am. 1, 2:necesse est quod mihi consuli praecipuum fuit praeter alios, id jam privato cum ceteris esse commune,
id. Sull. 3, 9:ut Argonautas praeter omnes candidum Medea mirata est ducem,
Hor. Epod. 3, 9; Ter. And. 1, 1, 31.—With neg.:nonne ostendis te vereri, quod praeter ceteros tu metuere non debeas,
less than the rest, Cic. Rosc. Am. 50, 145.—Of that besides which there is something else in addition, besides, together with, in addition to:c.ut praeter se denos ad colloquium adducerent,
Caes. B. G. 1, 43:praeter imperatas pecunias,
id. B. C. 3, 32:ut praeter auctoritatem vires quoque haberet,
id. ib. 3, 57:praeter illud commodum, quod, etc., tum etiam, etc.,
Col. 4, 18.—Exceptionally, besides, except:d.nec nobis praeter me alius est servos,
Plaut. Am. 1, 1, 244:hoc nemini praeter me videtur,
Cic. Att. 1, 1, 2:omnibus sententiis praeter unam condemnatus est,
id. Clu. 20, 55:neque vestitus, praeter pelles habeant,
Caes. B. G. 4, 1:frumentum omne, praeter quod secum portaturi erant, comburunt,
id. ib. 1, 5:nullas (litteras) acceperam praeter quae mihi binae redditae sunt, etc.,
Cic. Att. 5, 3, 2:ex plurimis honoribus, praeter paucos non recepit,
Suet. Tib. 26.—Praeter haec, for praeterea, besides that, besides, moreover (ante- and postclass.), Ter. Ad. 5, 3, 61; Cels. 2, 4.► In composition, praeter has the signification of past, by, and beyond, or besides; e.g. praeterducere, praetermittere, praeterea. -
118 reus
I.Originally, a party to an action (res), either plaintiff or defendant; afterwards restricted to the party accused, defendant, prisoner, etc.:II.reos appello non eos modo, qui arguuntur, sed omnes, quorum de re disceptatur. Sic enim olim loquebantur,
Cic. de Or. 2, 43, 183; cf.:reos appello, quorum res est,
id. ib. 2, 79, 321: reus nunc dicitur, qui causam dicit: et item qui quid promisit spoponditve ac debet. At Gallus Aelius, lib. II. Significationum verborum quae ad jus pertinent, ait:reus est qui cum altero litem contestatam habet, sive is egit, sive cum eo actum est,
Fest. p. 273 Müll. It is found in this original signif. in the Lex XII. Tab., Fragm. ap. Fest. l. l., which Ulpian periphrases:si judex vel alteruter ex litigatoribus morbo sontico impediatur,
Dig. 2, 11, 2, § 3.—In the stricter sense.A.A party obliged or under obligation to do or pay any thing, one answerable or responsible for any thing, a bondsman, a debtor: reus dictus est a re, quam promisit ac debet. Reus stipulando est, qui stipulatur. Reus promittendo est, qui suo nomine alteri quid pro altero promisit, Fest. pp. 135 and 227; cf. Dig. 45, 2, 1; and:2.delegare est vice suā alium reum dare creditori vel cui jusserit,
ib. 46, 2, 11:pecuniae reus fieri,
ib. 16, 1, 17:dotis,
ib. 23, 3, 22, § 2:locationis,
ib. 19, 2, 13, § 9.—Transf., in gen., one who is bound by any thing, who is answerable for any thing, a debtor (very rare): quo intentius custodiae serventur, opportuna loca dividenda praefectis esse, ut suae quisque partis tutandae reus sit, answerable or responsible for, Liv. 25, 30: voti reus, bound by my vow (sc. in having obtained my desire), Verg. A. 5, 237 (voti reus, debitor, Serv.:B.voti reus: Haec vox propria sacrorum est, ut reus vocetur, qui suscepto voto se numinibus obligat, damnatus autem, qui promissa vota non solvit,
Macr. S. 3, 2). —One who is accused or arraigned, a defendant, prisoner, a criminal, culprit (the predominant signif. at all periods and in all styles; cf.:(β).nocens, sons): quis erat petitor? Fannius. Quis reus? Flavius. Quis judex? Cluvius,
Cic. Rosc. Com. 14, 42:inopia reorum... aliquos ad columnam Maeniam reos reperire,
id. Div. in Caecil. 16, 50:privato Milone et reo ad populum accusante P. Clodio,
id. Mil. 15, 40:reus Milonis lege Plotiā fuit Clodius quoad vixit,
id. ib. 13 fin.:facere aliquem reum,
to accuse one, Nep. Alcib. 4, 3.—Persons under criminal charges usually put on mourning: rei ad populum Furius et Manlius circumeunt sordidati,
Liv. 2, 54, 3 (cf. id. 2, 61; 3, 58; Cic. Verr. 2, 1, 58, § 152). — In fem.:ut socrus adulescentis rea ne fiat,
Cic. Fam. 13, 54:tota rea citaretur Etruria,
id. Mil. 19, 50:rea es,
Sen. Contr. 4, 29. —With a statement of the crime or the punishment, one guilty of any crime, one condemned to any punishment:2.facti reus,
Plaut. Cist. 1, 3, 16:aliquem rei capitalis reum facere,
Cic. Verr. 2, 2, 38, § 94; cf.capitis,
Quint. 12, 10, 70:avaritiae,
Cic. Fl. 3, 7:lenocinii,
Quint. 5, 10, 47:parricidii,
id. 7, 2, 17:manifesti peculatūs,
id. 12, 1, 43 et saep.:Sestius, qui est de vi reus,
Cic. Sest. 35, 75; so,de vi,
id. Vatin. 17, 41; Quint. 11, 1, 51:de ambitu,
Cic. Q. Fr. 3, 3, 2:de moribus,
Quint. 4, 2, 3:est enim reus uterque ob eandem causam et eodem crimine,
Cic. Vatin. 17, 41:mortis reus,
Vulg. Matt. 26, 66:cum equester ordo reus a consulibus citaretur,
Cic. Sest. 15, 35. — For the expressions reum facere, agere, peragere, postulare, inter reos referre, etc., v. h. vv.—Transf., in gen.:judex sim Reusque ad eam rem,
Plaut. Trin. 2, 1, 12:reus fortunae,
that was to be blamed for a misfortune, Liv. 6, 24; 9, 8:facinoris,
Tac. A. 2, 66:reus agor,
Ov. H. 20, 91.— In fem.:fortuna una accusatur, una agitur rea,
Plin. 2, 7, 5, § 22:cum rea laudis agar,
Ov. H. 14, 120. -
119 termino
termĭno, āvi, ātum, 1, v. a. [terminus], to set bounds to, mark off by boundaries, to bound, limit (class.; syn.: finio, definio).I.Lit.:II.terra mare et contra mare terras terminat omnes,
Lucr. 1, 1000:fines,
Cic. Off. 1, 10, 33; cf.:quorum alter fines vestri imperii non terrae sed caeli regionibus terminaret,
id. Cat. 3, 11, 26:locus, quem oleae terminabant,
id. Caecin. 8, 22:quo (lituo) regiones vineae terminavit,
id. N. D. 2, 3, 9:fana,
Liv. 5, 50, 2:stomachus palato extremo atque intimo terminatur,
Cic. N. D. 2, 54, 135:pars prior (togae) mediis cruribus optime terminatur,
Quint. 11, 3, 139 et saep.:agrum publicum a privato,
Liv. 42, 1, 6; Inscr. Orell. 3260.— Absol.:(praetores) terminari jussi, quā ulterior citeriorve provincia servaretur,
Liv. 32, 28, 11:famam qui terminet astris,
Verg. A. 1, 287.—Trop., to limit, set limits to; to circumscribe, fix, define, determine:B.isdem finibus gloriam, quibus vitam,
Cic. Sen. 23, 82:quibus regionibus vitae spatium circumscriptum est, eisdem omnes cogitationes suas terminare,
id. Arch. 11, 29:spem possessionum Janiculo et Alpibus,
id. Mil. 27, 74:sonos vocis paucis litterarum notis,
id. Tusc. 1, 25, 62:quod ipsa natura divitias, quibus contenta sit et parabiles et terminatas habet,
id. Fin. 1, 13, 46; cf.:victu atque cultu terminatur pecuniae modus,
id. Par. 6, 3, 50:modum magnitudinis et diuturnitatis,
id. Tusc. 2, 19, 45:qui (Epicurus) bona voluptate terminaverit, mala dolore,
id. Off. 3, 33, 117:summam voluptatem omnis privatione doloris,
id. Fin. 1, 11, 38:ea (lingua) vocem fingit et terminat,
id. N. D. 2, 59, 149:ut subjectos campos terminare oculis haud facile queas,
i. e. reach the limits, Liv. 32, 4, 4:gloriam tantam futuram, ut terminari nullo tempore oblivione possit,
Just. 22, 5, 12:prooemia intra quattuor sensus,
Quint. 4, 1, 62.—Transf., to set bounds to, to close, finish, end, terminate:sententiam numerose,
Cic. Or. 59, 199:clausulas longa syllaba,
id. de Or. 3, 47, 183; cf.:ut pariter extrema terminentur,
id. Or. 12, 38:ut, unde est orsa, in eo terminetur oratio,
id. Marcell. 11, 33:si, ut Maecenas, etc., dicerentur, genitivo casu non e litterā sed tis syllabā terminarentur,
Quint. 1, 5, 62:jam imperio annuo terminato,
Cic. Fam. 3, 12, 4:si negotium terminatum est,
Dig. 47, 2, 58:rem judicio,
ib. 50, 16, 230:litem,
ib. 42, 1, 40.—Hence, adv.: termĭnātē, with limits, Auct. Cas. Lit. Goes. p. 243. -
120 memoria
f.1.1) памятьdovette rinfrescargli la memoria — ему пришлось освежить в его памяти кое-какие вещи, которые он якобы забыл
2) (ricordo) память, воспоминание (n.)alla memoria di — в память о + prepos.
3) (ricordi) воспоминания (pl.), мемуары (pl.), записки (pl.)4) (cimelio) память; вещь, хранимая на памятьquesto spillone è una cara memoria — эта брошь дорога мне, как память
5) (nota) памятка; пометка; памятная записка6) (inform.) память, запоминающее устройство на магнитных дисках2.•◆
ha una memoria di ferro — у него железная памятьse la memoria non mi tradisce... — если мне не изменяет память...
cancellare dalla memoria — забыть (стереть из памяти, вычеркнуть, colloq. выбросить из головы)
richiamare alla memoria — напомнить о + prepos.
rinfrescare la memoria — припомнить что-л. кому-л. (освежить в памяти)
eternare la memoria di qd. — увековечить чью-л. память
offendere la memoria di qd. — надругаться над чьей-л. памятью (оскорбить чью-л. память)
avere una pallida memoria di qc. — смутно припоминать + acc.
"Un popolo privato della sua memoria storica è mutilo" (G. Bruno Guerri) — "Народ, лишённый исторической памяти, неполноценен" (Дж. Бруно Гуэрри)
См. также в других словарях:
privato — 1pri·và·to agg., s.m. FO 1. agg., che non è di pubblica proprietà o gestione, che appartiene a singoli cittadini, che è da essi gestito: abitazione, strada privata Contrari: 1comune, pubblico. 2a. agg., che non è aperto al pubblico, riservato a… … Dizionario italiano
privato — {{hw}}{{privato}}{{/hw}}A agg. 1 Che è proprio della persona in sé o della persona singola: interessi privati; diritto –p. 2 Non pubblico o comune ad altre persone: faccende private | Comune a poche persone: cappella privata | In –p, lontano da… … Enciclopedia di italiano
collocamento privato — Eng. private placement Operazione attraverso cui titoli di nuova emissione vengono collocati presso un numero limitato di investitori istituzionali. Non sempre questi titoli sono in seguito quotati in una Borsa … Glossario di economia e finanza
Jura publics ex privato promiscue decidi non debent — Public rights ought not to be decided promiscuously with private right … Ballentine's law dictionary
privacy — / privəsi/, angloamer. / praivəsi/, it. / praivasi/ s. ingl. [der. di priva(te ) privato ], usato in ital. al femm. [vita personale di un individuo, in quanto costituisce un diritto e va perciò rispettata e tutelata: difendere la propria p. ]… … Enciclopedia Italiana
intero — /in tero/ (lett. o region. intiero) [lat. integer ĕgri (lat. volg. ègri )]. ■ agg. 1. a. [che ha tutte le sue parti, che non è stato privato di nulla] ▶◀ completo, integrale, integro, [di contenitore e sim.] pieno, [spec. posposto al sost.]… … Enciclopedia Italiana
PRIVATAE Feriae — dicebantur Romanis, quae non publicô nomine celebrari solebant Erantque vel propriae familiarum, ut Claudiae familiae, aut Iuliae aut Corneliae, et si quas ferias proprias quaeque familia ex usu domesticae celebrationis observabat; de quibus XII … Hofmann J. Lexicon universale
Loi des Douze Tables — Type Corpus de Lois … Wikipédia en Français
Les douze tables — Loi des Douze Tables Loi des Douze Tables Type … Wikipédia en Français
Loi Des Douze Tables — Type … Wikipédia en Français
Loi des 12 tables — Loi des Douze Tables Loi des Douze Tables Type … Wikipédia en Français