-
1 privato
1. adj privatein privato in private2. m private citizen* * *privato agg.1 private; ( personale) personal: affare, interesse privato, private business, interest; una faccenda privata, a personal matter; non leggere la corrispondenza privata, don't read personal (o private) correspondence; scuola, banca, automobile privata, private school, bank, car; diritto privato, private law; insegnante privato, private teacher; vita, proprietà, segretaria privata, private life, property, secretary; il traffico privato non può entrare in centro, private traffic is not allowed in the centre // televisione, radio privata, private television, radio◆ s.m.1 private citizen, private person, private individual: una azienda gestita da privati, a privately run firm; un grossista che vende a privati, a wholesaler selling to private customers2 ( intimità) privacy: essere geloso del privato, to be jealous of one's privacy // in privato, in private: parlare con qlcu. in privato, to speak to s.o. in private.* * *[pri'vato] privato (-a)1. agg(gen) privatediritto privato Dir — civil law
discutere o parlare in privato — to talk in private
2. sm1) (cittadino) private citizen, (persona singola) member of the public"non vendiamo a privati" — "wholesale only"
2) (vita privata) private life* * *[pri'vato] 1.1) (non statale) independent, private2) (non destinato al pubblico) [collezione, festa, jet, spiaggia, strada] private3) (non ufficiale) private4) (personale) privateinsegnante privato — tutor, home teacher AE
2.segretario privato — private o personal secretary
sostantivo maschile (f. -a)1) (cittadino) private citizen, private individual2) (settore) private sector3) in privato in private, privately, off-screen* * *privato/pri'vato/1 (non statale) independent, private2 (non destinato al pubblico) [collezione, festa, jet, spiaggia, strada] private3 (non ufficiale) private; in veste -a informally; il matrimonio sarà celebrato in forma -a the wedding will be private4 (personale) private; insegnante privato tutor, home teacher AE; segretario privato private o personal secretary; vita -a private life(f. -a)1 (cittadino) private citizen, private individual; vendita a -i private sale2 (settore) private sector3 in privato in private, privately, off-screen; posso parlarle in privato? may I speak to you in private? -
2 privato
[pri'vato] privato (-a)1. agg(gen) privatediritto privato Dir — civil law
discutere o parlare in privato — to talk in private
2. sm1) (cittadino) private citizen, (persona singola) member of the public"non vendiamo a privati" — "wholesale only"
2) (vita privata) private life -
3 interesse privato in atti di ufficio
Ammabuse of public office1)fare qc per interesse — to do sth out of self-interestagire nell'interesse comune — to act for the common good o in the common interest
non ho alcun interesse a farlo; non è nel mio interesse farlo — it is not in my interest to do it
quando c'è di mezzo l'interesse... — when personal interests are involved...
2) Fin, Comm interestun interesse del 5% — 5% interest
Dizionario Italiano-Inglese > interesse privato in atti di ufficio
-
4 interesse privato in atti di ufficio
Ammabuse of public office1)fare qc per interesse — to do sth out of self-interestagire nell'interesse comune — to act for the common good o in the common interest
non ho alcun interesse a farlo; non è nel mio interesse farlo — it is not in my interest to do it
quando c'è di mezzo l'interesse... — when personal interests are involved...
2) Fin, Comm interestun interesse del 5% — 5% interest
Nuovo dizionario Italiano-Inglese > interesse privato in atti di ufficio
-
5 privare
deprive (di of)* * *privare v.tr. to deprive; to bereave (gener. fig.); ( non concedere) to deny: fui privato dell'unica speranza che avevo, I was bereft (o bereaved) of the only hope I had; la guerra lo privò dei suoi due figli, the war bereaved him of his two sons; lo privarono di tutte le sue ricchezze, they deprived (o stripped) him of all his possessions; nessuno può privarmi di questa gioia, nobody can deprive me of this joy; perché vuoi privarci della tua compagnia?, why do you want to deprive us of (o to deny us) your company?; privare dell'onore, to deprive of honour; privare qlcu. di un diritto, to deprive s.o. of a right.◘ privarsi v.rifl. to deprive oneself; ( negarsi) to deny oneself (sthg.), to give* up (sthg.): dovetti privarmi anche di questa soddisfazione, I had to deny myself (o give up) even this satisfaction; si privò di tutto ciò che aveva, he gave up everything he had.* * *[pri'vare]1. vt2. vr (privarsi)privarsi di qc — to do o go without sth
non privarsi di niente — to deny o.s. nothing
* * *[pri'vare, 'privasi] 1.verbo transitivo1)privare qcn. di qcs. — to deprive o rob sb. of sth.
privare qcn. delle forze, energie — to drain sb. of strength, energy
privare qcs. di ogni significato — to make sth. totally meaningless
privare qcn. della vita — to take sb.'s life
2) dir. pol.2.privare qcn. dei diritti civili, elettorali — to disenfranchise sb.
verbo pronominale privarsi-rsi di qcs. — to deny oneself sth
* * *privare/pri'vare, 'privasi/ [1]1 privare qcn. di qcs. to deprive o rob sb. of sth.; privare qcn. delle forze, energie to drain sb. of strength, energy; privare qcs. di ogni significato to make sth. totally meaningless; privare qcn. della vita to take sb.'s life2 dir. pol. privare qcn. dei diritti civili, elettorali to disenfranchise sb.; privare della cittadinanza to denaturalizeII privarsi verbo pronominale-rsi di qcs. to deny oneself sth. -
6 privare
[pri'vare]1. vt2. vr (privarsi)privarsi di qc — to do o go without sth
non privarsi di niente — to deny o.s. nothing
-
7 privo
prīvo, āvi, ātum, 1, v. a. [privus].I. (α).With abl.:(β).haec meretrix meum erum... privavit bonis, luce, honore,
Plaut. Truc. 2, 7, 20:donis privatus sum,
id. ib. 2, 7, 56:aliquem approbatione,
Cic. Ac. 2, 19, 61:praepositio in privat verbum eā vi, quam haberet, si in praepositum non fuisset,
id. Top. 11, 48:aliquem somno,
id. Att. 9, 10, 1:se oculis,
id. Fin. 5, 29, 87:aliquem vitā,
id. Phil. 9, 4, 8:aliquem communi luce,
id. Quint. 23, 74:patriam aspectu suo,
id. Fam. 4, 9, 3:cibo,
Lucr. 1, 1038:lumine,
Ov. P. 1, 1, 53:fide,
Stat. Th. 2, 695.—With gen. (anteclass.): me cum privares tui, Afran. ap. Non. 498, 17 (Com. Rel. p. 156 Rib.).—(γ).With acc. (ante-class.): quod res vis hunc privari pulcras quas uti solet? Nov. ap. Non. 500, 16 (l. l. p. 224 Rib.).—II.To free, release, deliver from any thing; with abl.:A.aliquem injuriā,
Cic. Agr. 1, 4, 13:exsilio,
id. Att. 1, 16, 9:molestiā,
id. ib. 12, 26, 2:dolore,
id. Fin. 1, 11, 37:dolore,
Lucr. 1, 60:dominis superbis,
id. 2, 1091:formidine,
Hor. S. 2, 7, 77.—Hence,prīvantĭa, ĭum, n., privatives, a transl. of the Gr. sterêtika: sunt enim alia contraria, quae privantia licet appellemus Latine, Graece appellantur sterêtika, Cic. Top. 11, 48.—B.prīvātus, a, um, P. a.I.Apart from the State, peculiar to one's self, of or belonging to an individual, private (opp. publicus or communis; cf. domesticus;B.class.): nihil privati ac separati agri,
Caes. B. G. 4, 1:utatur privatis ut suis,
Cic. Off. 1, 7, 20:privatus illis census erat brevis, Commune magnum,
Hor. C. 2, 15, 13:vestem mutare privato consensu, opp. publico consilio,
Cic. Sest. 12, 27:de communi quicquid poterat, ad se in privatam domum sevocabat,
id. Quint. 3, 13:res quae ipsius erant privatae,
private property, id. ib. 4, 15:privatae feriae vocantur sacrorum propriorum, velut dies natales,
Fest. p. 242 Müll.—Esp., of persons, not in public or official life, private, deprived of office:C.cum projectis fascibus et deposito imperio, privatus et captus ipse in alienam venisset potestatem,
Caes. B. C. 2, 32; Liv. 3, 41: vir privatus, a private individual, one who is not a magistrate, or in any public office:privato viro imperium extra ordinem dare,
Cic. Phil. 11, 10, 25:Bibulus ex iis, qui privati sunt,
id. Fam. 1, 1, 3:privatus an cum potestate,
id. Inv. 1, 25, 35:privati, opp. reges,
id. Div. 1, 40, 89.—Of things:D.aedificia,
isolated, apart from the villages, Caes. B. G. 1, 5:vita privata et quieta,
a private life, withdrawn from State affairs, Cic. Sen. 7, 22.—Neutr. absol. in the phrases in privato, in private, opp. in publico, in public, Liv. 39, 18: in privatum, for private use:E.tabernas vendidit in privatum,
id. 40, 51: ex privato, from one's private property:tributum ex privato conferre,
id. 30, 44.—Subst.: prīvātus, i, m. (sc. homo), a man in private life, citizen (opp. magistratus):II.hic qualis imperator nunc privatus est,
Plaut. Capt. 1, 2, 63: an vero P. Scipio pontifex maximus Ti. Gracchum privatus interfecit;Catilinam nos consules perferemus?
Cic. Cat. 1, 1, 3.— Plur., Cic. Leg. 3, 19, 43:consilium dedimus Sullae, privatus ut altum Dormiret,
Juv. 1, 16.—In the time of the emperors, private, i. e. not imperial, not belonging to the emperor or to the imperial family:id sibi (Domitiano) maxime formidolosum, privati hominis (i. e. Agricolae) nomen supra principis attolli,
Tac. Agr. 39:ut summum fastigium privati hominis impleret, cum principis noluisset,
Plin. Ep. 2, 1, 2:spectacula,
not given by the emperor, Suet. Ner. 21.— Adv.: prīvā-tō, at home (very rare for the class. privatim, q. v.): privato nos tenuissemus, Liv. Fragm. ap. Prisc. p. 1009 P. -
8 volere
1. v/t and v/i wantvorrei... I would or I'd like...vorrei partire I'd like to leavevolere dire meanvolere bene a qualcuno ( amare) love someoneci vogliono dieci mesi it takes ten monthssenza volere without meaning to2. m will* * *volere v.tr.1 ( per esprimere volontà o desiderio) to want; to wish; ( nel significato di piacere, gradire) to like (costr. pers.); (al cond. pres.) would like, (al cond. pass.) would have liked: voglio andare a casa, I want to go home; vogliamo parlare col direttore, we want (o wish) to speak to the manager; non vuole vederti, he doesn't want to see you; che cosa vuoi?, what do you want?; quando vuole partire?, when does he want (o wish) to leave?; vuoi andare al cinema stasera?, do you want to go to the cinema tonight?; chi vuole, può uscire, anyone who wishes to leave may do so; voleva restare solo, he wanted to be left alone; non volevano spendere troppo, they didn't want to spend too much; ha voluto sapere tutto, he wanted to know everything; se volesse, volendo, potrebbe fare da solo, if he wanted to, he could do it by himself; fa' come vuoi, do as you like; puoi andare quando vuoi, you can go when you like; potete fare tutto quello che volete, you can do anything you like; vorrei del vino, I'd like some wine; vorremmo una casa più grande, we'd like a bigger house; vorrei vedere delle scarpe da tennis, I'd like to see some tennis shoes; vorrebbe iscriversi all'università, he would like to go to university; avrei voluto dirtelo, ma mi è mancato il coraggio, I would have liked to tell you, but I didn't dare; avrei voluto venire prima, I'd have liked to come sooner; vuole che io studi di più, he wants me to study harder; vuoi che venga con te?, do you want me to come with you?; volete che vi accompagni a casa?, do you want me to take you home?; non volevo che facessi tutto questo per me, I didn't want you to do all this for me; i genitori volevano che diventasse avvocato, his parents wanted him to become a lawyer; vorrebbe che restassimo con lei, she would like us to stay with her; avrei tanto voluto che fossi arrivato prima, I wish you had arrived sooner // anche volendo, neanche a volerlo, even if you tried (o wanted to): anche volendo, è impossibile sbagliare, you couldn't go wrong, even if you tried (o wanted to) // non volendo, senza volere, ( senza intenzione) without wishing (o wanting) to: l'ho offeso senza volerlo, I offended him without wishing (o wanting) to // volere qlcu. per, come..., to want s.o. for (o as)...: nessuno lo vorrebbe per, come socio, nobody would like him for (o as) a partner // che tu, egli ecc. lo voglia o no, whether you like it or not, whether he likes it or not etc.2 (per esprimere desiderio intenso, gener. irrealizzabile) to wish (con cong. se riferito al pres. o pass.; con cond. se riferito al futuro e talvolta al pres.): vorrei non averlo mai conosciuto, I wish I had never met him; vorrei averti ascoltato, I wish I had listened to you; vorrei che venisse ogni giorno, I wish he came every day; come vorrei che tu fossi con noi!, (how) I wish you were here!; vorrei, avrei voluto esserci anch'io!, I wish I were there too! (o I wish I'd been there too!); avrebbe voluto che il tempo si fermasse, he wished time could have stopped still; vorrebbe essere più giovane, he wishes he were younger; vorrei poterti credere!, I wish I could believe you!; avremmo voluto poterti stare vicino, we wish we could have been with you3 (per esprimere determinazione, volontà intensa) (pres. indic. e cong.) will; (pass. indic. e cong.; cond.) would; (se seguito da compl. ogg. o da che + v. al cong.) will have, would have (seguiti dal v. all'inf. senza to): voglio riuscire!, I will succeed! (o I'm determined to succeed); non voglio più tornarci!, I will never go there again!; gli hanno proibito di fumare, ma lui non vuole smettere, he's been told not to smoke, but he won't give up; avrebbe potuto farlo, ma non ha voluto, he could have done it, but he wouldn't (o but he refused to); non vollero aiutarci, they wouldn't (o they refused to) help us; non voglio scuse, I won't have any excuses; non voglio assolutamente che lui parli così, I won't have him speaking like that; voglio ( che) sappiate che..., I'll have you know that... // voleva vincere a tutti i costi, he was determined to win // il cavallo s'impennò e non volle più andare avanti, the horse reared and refused to go on // l'auto non vuole partire oggi, (fam.) the car won't start today; questo cassetto non vuole chiudersi, (fam.) this drawer won't close4 ( in formule di cortesia) ( nelle richieste) will, can; would, would mind; ( nelle offerte) will have, would like: vorresti aprire la finestra?, would you open (o do you mind opening o would you mind opening) the window?; vuoi passarmi quelle carte, per favore?, will (o can) you pass me those papers, please? (o would you pass me those papers?); vuoi qualcosa da mangiare?, will you have (o would you like) something to eat?; non vorresti entrare?, won't you come in?; non volete accomodarvi?, won't you sit down?; vuol essere così gentile da..., will you be so kind as to... // (comm.) vogliate informarci al più presto possibile, please let us know as soon as possible5 ( essere disposto a) to be* willing (to); ( essere intenzionato a) to be* going (to): gli hanno offerto il posto di direttore, ma non vuole accettare, he has been offered the directorship, but he isn't willing to (o he isn't going to) accept; non vogliono pagare una cifra così alta, they are not willing (o they are unwilling) to pay such a high price; non voglio assumermi tutta la responsabilità, I'm not going to take all the responsibility6 (con riferimento a una volontà superiore, nel significato di disporre, stabilire) to will: come Dio vuole, as God wills; il cielo, il destino ha voluto così, heaven, fate has willed it so // se Dio vuole, domani siamo a casa, God willing, we'll be home tomorrow // come Dio volle, arrivarono a casa, somehow they managed to get home // Dio lo voglia!, God grant it!; Dio non voglia!, God forbid!; Dio volesse che non l'avessi mai incontrato!, would to God I'd never met him! // non cade foglia che Dio non voglia, (prov.) God watches over all things7 ( dire, imporre, sostenere) to state, to say*: la legge vuole che..., the law states (o says) that... // la leggenda vuole che Roma fosse fondata da Romolo, legend has it that Rome was founded by Romulus // si vuole che egli fosse un grande condottiero, they say he was a great leader8 ( permettere) to let*, to allow: i suoi genitori non volevano che uscisse sola la sera, her parents wouldn't let her go out (o wouldn't allow her to go out) alone in the evening; se la mamma vuole, verrò con voi, I'll come with you if Mum lets me; non ha voluto che pagassi io il conto, he wouldn't let me pay (o he wouldn't allow me to pay) the bill9 ( esigere, pretendere) to expect, to want, to demand, to exact; ( far pagare) to want, to charge, to ask (for): vuole troppo dai suoi dipendenti, he expects (o wants o demands o exacts) too much from his employees; ma che cosa vogliono ancora da me?, what else do they expect from (o of) me?; vuole 1.600 euro per questa auto usata, he wants 1,600 euros for this second-hand car; quanto volete per vitto e alloggio?, how much do you charge for board and lodging?; quanto vogliono per quell'appartamento?, how much are they asking for that flat?; quanto ha voluto per riparare il televisore?, how much did he charge for repairing the TV set?10 ( aver bisogno di, richiedere) to need, to want, to require, to take*: sono piante che vogliono molte cure, they are plants that need (o want o require) a lot of care; è un verbo che vuole il congiuntivo, it's a verb that requires (o takes) the subjunctive // ti vogliono al telefono, you're wanted on the phone // ogni frutto vuole la sua stagione, (prov.) there's a time and place for everything11 (con v. impers., nel significato di essere prossimo, imminente, probabile) to be going (to); to look (like): vuol piovere, sembra che voglia piovere, it looks like rain (o it's going to rain); non pare che voglia rasserenarsi, it doesn't look as if it's going to clear up12 voler dire, to mean*: che cosa vuoi dire ( con questo)?, what do you mean (by this)?; che cosa vuol dire questa parola?, what does this word mean?; che cosa volevi dire con quell'occhiata?, what did you mean by that look?; ciò vuol dire che abbiamo sbagliato tutto, that means we got it all wrong; questo non vuol dir niente, this doesn'◆ FRASEOLOGIA: volere o no, volere o volare (fam.), willy-nilly // non vorrei sbagliarmi, ma..., I may be wrong, but... // vorrei vedere che egli fosse d'accordo, I bet he won't agree // non volevo convincermi che..., I couldn't believe that... // qui ti voglio!, that's the rub! // voler bene, to love, to be fond of; voler male, to hate, ( serbare rancore) to bear ill will (o to bear a grudge o to hold it against s.o.); non volermene, don't bear me a grudge (o don't hold it against me) // che vuoi, che volete, cosa vuole?, what do you expect? (o what can I do?); che volete, sono ragazzi!, what do you expect, they're (only) teenagers! // te la sei voluta, you asked for it // volere è potere, where there's a will, there's a way.volere s.m. ( volontà) will: lo feci contro il volere di mio padre, I did it against my father's will; sia fatto il volere di Dio, God's will be done; tutto dipende dal volere di Dio, everything depends on the will of God // a mio, tuo volere, as I, you like; di mio, tuo ecc. volere, ( spontaneamente) of my own, your own etc. accord // di buon volere, readily // concordia di voleri, concurrence of wishes // i divini voleri, the Divine Will.* * *1. [vo'lere]vb irreg vt (nei tempi composti prende l'ausiliare del verbo che accompagna)1) (gen) to want2)vorrei del pane — I would like some breadvorrei farlo/che tu lo facessi — I would like to do it/you to do it
mi vorrebbero vedere sposato — they would like to see me married, they would like me to marry
se volete, possiamo partire subito — if you like o want, we can leave right away
devo pagare subito o posso pagare domani? - come vuole — do I have to pay now or can I pay tomorrow? - as you prefer
3)vuole o vorrebbe essere così gentile da...? — would you be so kind as to...?prendine quanto vuoi — help yourself, take as many (o much) as you like
vuoi che io faccia qualcosa? — would you like me to do something?, shall I do something?
ma vuoi star zitto! — oh, do be quiet!
4)se la padrona di casa vuole, ti posso ospitare — if my landlady agrees I can put you upho chiesto di parlargli, ma non ha voluto ricevermi — I asked to have a word with him but he wouldn't see me
parla bene l'inglese quando vuole — he can speak English well when he has a mind to o when he feels like it
5) (aspettarsi) to want, expect, (richiedere) to want, require, demandla tradizione vuole che... — custom requires that...
6)volerne a qn — to have sth against sb, have a grudge against sb, bear sb a grudge
7)voler dire (che)... — (significare) to mean (that)...
se non puoi oggi vorrà dire che ci vediamo domani — if you can't make it today, I'll see you tomorrow
voglio dire... — (per correggersi) I mean...
8) (ritenere) to thinkla leggenda vuole che... — legend has it that...
si vuole che anche lui sia coinvolto nella faccenda — he is also thought to be involved in the matter
9)ci vuol ben altro per farmi arrabbiare — it'll take a lot more than that to make me angry
ci vuole per andare da Roma a Firenze? — to how long does it take to go from Rome to Florence?è quel che ci vuole — it's just what is needed
per una giacca ci vogliono quattro metri di stoffa — you need four metres of material to make a jacket
10)volesse il cielo che... — God grant that...
ti voglio — that's the problemnon vorrei sbagliarmi, ma... — I may be wrong, but...
volere — unwittingly, without meaning to, unintentionallychi troppo vuole nulla stringe — (Proverbio) don't ask for too much or you may come away empty-handed
vorrei proprio vedere! — I'm not at all surprised!, that doesn't surprise me in the slightest!
... vuoi... — either... or...2. vr (volersi)volersi bene — (amore) to love each other, (affetto) to be fond of o like each other
3. smwill, wish(es)il volere di — against the wishes ofvolere del padre — in obedience to his father's will o wishes* * *I 1. [vo'lere]verbo modale1) (intendere) to want; (desiderare) would like; (più forte) to wishvuole fare l'astronauta — he wants o would like to be an astronaut
vorrebbero andare a casa — they wish o would like to go home
avrei voluto vedere te! — colloq. I'd like to have seen you!
3) (in frasi interrogative, con valore di imperativo)vuoi chiudere quella porta? — close that door, will you?
4) colloq. (in frasi negative) (riuscire)5) voler dire (significare) to mean*2.verbo transitivo1) (essere risoluto a ottenere) to wantvuoi proprio che te lo dica? il tuo amico è un imbroglione — I hate to say it, but your friend is a crook
2) (desiderare)vorrei un chilo di pere, un bicchier d'acqua — I'd like a kilo of pears, a glass of water
volevo una birra — colloq. I'd like a beer
5) (preferire)vieni quando vuoi — come whenever you want o like
"cosa facciamo questa sera?" - "quello che vuoi tu" — "what shall we do tonight?" - "whatever you like"
6) (pretendere)cos'altro vogliono da noi? — what else o more do they want of us?
7) (richiedere)quanto ha voluto per riparare la lavastoviglie? — how much did he charge for repairing the dishwasher?
8) (cercare)9) (permettere)non posso venire, mia madre non vuole — I can't come, my mother doesn't want me to
10) (necessitare) to require, to needqueste piante vogliono un clima umido — these plants require o need a humid climate
questo verbo vuole il congiuntivo — this verb requires o takes the subjunctive
11) (prescrivere)come vuole la leggenda, la tradizione — as legend, tradition has it
12) (ritenere)13) volerci (essere necessario) to take*, to be* needed, to be* requiredci vuole pazienza — it takes o you need patience
con quel vestito ci vorrebbe un foulard rosso — (addirsi) a red scarf would go well with that dress
3.volerne a qcn. — (serbare rancore) to bear BE o hold AE a grudge against sb., to bear sb. ill will
verbo pronominale volersi2) volerselate la sei voluta — (cercarsela) you brought it on yourself, you asked for it
••come vuoi (tu) — as you wish o like
voler bene a qcn. — to love sb.
volere male a qcn. — (nutrire rancore) to bear ill will to sb.; (nutrire odio) to hate sb.
II [vo'lere]volere la pelle di qcn. o volere morto qcn. to want sb. dead; vuoi... vuoi either... or; vuoi vedere che telefona? do you want to bet he's going to call? anche volendo non ce l'avrei mai fatta even had I wanted to, I would never have made it; volendo potremmo vederci domani we could meet tomorrow if we wanted; puoi gridare quanto vuoi, tanto ci vado ugualmente! you can shout until you're blue in the face, I'm going anyway! se Dio vuole Dio volendo God willing; senza volerlo [urtare, rivelare] by accident, unintentionally; cosa vuoi (che ti dica),... what can o shall I say,...; cosa vuoi, sono bambini! what do you expect, they're children! qui ti voglio! let's see what you can do! (è questo il problema) that's just it o the trouble! ce n'è voluto! it took some doing! ( per fare to do); è proprio quello che ci vuole! that's just the job o the (very) thing! ci vuol (ben) altro che... it takes more than...; ci vuole un bel coraggio! it really takes some cheek (a to); ci voleva anche questa! this is just too much! as if we didn't have enough problems! that's all we needed! that's done it! non ci vuole molto a capirlo spreg. it doesn't take much understanding; che ci vuole? it's not all that difficult! quando ci vuole, ci vuole = sometimes you've just got to; volere è potere — prov. where there's a will there's a way
sostantivo maschile will* * *volere2/vo'lere/sostantivo m.will; contro il proprio volere against one's will.————————volere1/vo'lere/ [100]1 (intendere) to want; (desiderare) would like; (più forte) to wish; vuole andare a sciare she wants to go skiing; vuole fare l'astronauta he wants o would like to be an astronaut; vorrebbero andare a casa they wish o would like to go home; volevo dirvi che I wanted to tell you that; avrei voluto vedere te! colloq. I'd like to have seen you! non vorrei disturbarla I don't want to put you out; vorrei avere un milione di dollari I wish I had a million dollars2 (in offerte o richieste cortesi) vuoi bere qualcosa? would you like to have a drink? vorrei parlarle in privato I'd like to speak to you in private; vuoi venire con noi? will you come with us?3 (in frasi interrogative, con valore di imperativo) vuoi stare zitto? will you shut up! vuoi chiudere quella porta? close that door, will you?4 colloq. (in frasi negative) (riuscire) il motore non vuole mettersi in moto the engine won't start; la mia ferita non vuole guarire my wound won't heal5 voler dire (significare) to mean*; cosa vuoi dire? what do you mean? che cosa vuol dire questa parola? what does this word mean? non vorrai dire che è medico? you don't mean to tell me he's a doctor?1 (essere risoluto a ottenere) to want; voglio una relazione dettagliata per domani mattina I want a detailed report by tomorrow morning; vuole la tua felicità she wants you to be happy; vuole che tutto sia finito per le 8 she wants everything finished by 8 o'clock; vuoi proprio che te lo dica? il tuo amico è un imbroglione I hate to say it, but your friend is a crook; che tu lo voglia o no whether you like it or not3 (con complemento predicativo) suo padre lo vuole dottore his father wants him to become a doctor4 (in offerte o richieste cortesi) vorrei un chilo di pere, un bicchier d'acqua I'd like a kilo of pears, a glass of water; volevo una birra colloq. I'd like a beer; vuoi qualcosa da bere? would you like (to have) a drink?5 (preferire) vieni quando vuoi come whenever you want o like; "cosa facciamo questa sera?" - "quello che vuoi tu" "what shall we do tonight?" - "whatever you like"; vorrei che tu non tornassi a casa da sola I'd rather you didn't come home alone6 (pretendere) come vuoi che ti creda? how could I believe you? cosa vuoi di più? what more could you ask (for)? cos'altro vogliono da noi? what else o more do they want of us?7 (richiedere) quanto vuole per la bicicletta? how much is she asking for her bicycle? quanto ha voluto per riparare la lavastoviglie? how much did he charge for repairing the dishwasher?8 (cercare) il capo ti vuole nel suo ufficio the boss wants you in his office; ti vogliono al telefono you're wanted on the phone9 (permettere) non posso venire, mia madre non vuole I can't come, my mother doesn't want me to10 (necessitare) to require, to need; queste piante vogliono un clima umido these plants require o need a humid climate; questo verbo vuole il congiuntivo this verb requires o takes the subjunctive11 (prescrivere) la leggenda vuole che legend has it that; come vuole la leggenda, la tradizione as legend, tradition has it12 (ritenere) alcuni vogliono che si trattasse di un complotto some people believe it was a conspiracy; c'è chi lo vuole innocente some people think he is innocent13 volerci (essere necessario) to take*, to be* needed, to be* required; ci vuole pazienza it takes o you need patience; ci vorrebbe un uomo come lui we need a man like him; ci vorrebbe una persona robusta per fare quello it would take a strong person to do that; ci vuole un po' di pioggia some rain is necessary; quanto zucchero ci vuole per la torta? how much sugar is needed for the cake? volerci molto (tempo) to take long; quanto ci vuole per arrivare a Venezia? how long does it take to get to Venice? ci vogliono sei ore it takes six hours; ci vogliono 500 euro per il volo you'll need 500 euros for the flight; con quel vestito ci vorrebbe un foulard rosso (addirsi) a red scarf would go well with that dress; con la carne ci vuole il vino rosso red wine should be drunk with meat14 volerne (gradire) to want; non ne voglio più I don't want any more; prendine quanto ne vuoi take as much as you please o want; volerne a qcn. (serbare rancore) to bear BE o hold AE a grudge against sb., to bear sb. ill willIII volersi verbo pronominalecome vuoi (tu) as you wish o like; voler bene a qcn. to love sb.; volere male a qcn. (nutrire rancore) to bear ill will to sb.; (nutrire odio) to hate sb.; volere la pelle di qcn. o volere morto qcn. to want sb. dead; vuoi... vuoi either... or; vuoi vedere che telefona? do you want to bet he's going to call? anche volendo non ce l'avrei mai fatta even had I wanted to, I would never have made it; volendo potremmo vederci domani we could meet tomorrow if we wanted; puoi gridare quanto vuoi, tanto ci vado ugualmente! you can shout until you're blue in the face, I'm going anyway! se Dio vuole, Dio volendo God willing; senza volerlo [urtare, rivelare] by accident, unintentionally; cosa vuoi (che ti dica),... what can o shall I say,...; cosa vuoi, sono bambini! what do you expect, they're children! qui ti voglio! let's see what you can do! (è questo il problema) that's just it o the trouble! ce n'è voluto! it took some doing! ( per fare to do); è proprio quello che ci vuole! that's just the job o the (very) thing! ci vuol (ben) altro che... it takes more than...; ci vuole un bel coraggio! it really takes some cheek (a to); ci voleva anche questa! this is just too much! as if we didn't have enough problems! that's all we needed! that's done it! non ci vuole molto a capirlo spreg. it doesn't take much understanding; che ci vuole? it's not all that difficult! quando ci vuole, ci vuole = sometimes you've just got to; volere è potere prov. where there's a will there's a way. -
9 consilium
consĭlĭum, ii, n. [from con and root sal-; Sanscr. sar-; cf. consul], deliberation, consultation, a considering together, counsel (cf. concilium; very freq. in all periods and species of composition).I.Prop.:II.consulta sunt consilia,
are finished, at an end, Plaut. Truc. 1, 2, 7:quid in consilio consuluistis?
id. Bacch. 1, 1, 6 Ritschl:consilium volo capere unā tecum,
Ter. Eun. 3, 5, 66:neque pol consili locum habeo neque ad auxilium copiam,
id. And. 2, 1, 20:cum aliquo consilia conferre,
Cic. Phil. 2, 15, 38 (v. confero, I. B.):saepe in senatu consilia versata sunt,
Quint. 12, 2, 21; 7, 4, 2:quasi vero consilii sit res, et non necesse sit, etc.,
as if the matter were yet open for deliberation, Caes. B. G. 7, 38; cf. Nep. Con. 4, 2:quid efficere possis, tui consilii est,
is for you to consider, Cic. Fam. 3, 2, 2:vestrum jam consilium est. non solum meum, quid sit vobis faciendum,
id. ib. 14, 14, 1: quid aetati credendum sit, quid nomini, magni consilii est, id. Att. 15, 12, 2; cf.:nihil mihi adhuc accidit, quod majoris consilii esset,
id. ib. 10, 1, 3:in consilio habere,
Quint. 8, 2, 23:fit publici consilii particeps,
Cic. Cat. 1, 1, 2; cf. Quint. 12, 3, 1; 3, 8, 4:nocturna,
Sall. C. 42, 2:arcanis ut interesset,
Liv. 35, 18, 2 et saep.—Meton.A.In abstr.1.A conclusion made with consideration, a determination, resolution, measure, plan, purpose, intention, Quint. 6, 5, 3; cf.:b.consilium est aliquid faciendi aut non faciendi excogitata ratio,
Cic. Inv. 1, 25, 36; 2, 9, 31:certum,
Ter. And. 2, 3, 16:callidum,
id. ib. 3, 4, 10:ut sunt Gallorum subita et repentina consilia,
Caes. B. G. 3, 8:aliquid communi consilio agere,
id. ib.:consilium communicaverunt perfeceruntque,
Suet. Calig. 56:aedificandi consilium abicere,
Cic. Att. 5, 11, 6; Liv. 33, 41, 5; Tac. A. 4, 4:deponere,
Caes. B. C. 3, 103.—And of the purpose. as opp. to the act, etc.:quod initio scripsi, totius facti tui judicium non tam ex consilio tuo quam ex eventu homines esse facturos,
Cic. Fam. 1, 7, 5:quasi exitus rerum, non hominum consilia, legibus vindicentur,
id. Mil. 7, 19:mentem peccare, non corpus, et unde consilium afuerit culpam abesse,
Liv. 1, 58, 9. —Often with epithets characterizing the person who forms the purpose, etc.:amentissimum,
Cic. Att. 7, 10 init.:audax,
Liv. 25, 38, 18; 35, 32, 13:fortissima cousilia,
id. 25, 38, 18:fidele,
Cic. Agr. 2, 3, 5; Curt. 6, 4, 8:providens,
Gell. 3, 7, 8:malum,
id. 4, 5, 5:temerarium,
Vell. 2, 120, 2:incautum,
Cic. Att. 8, 9, 3:lene,
Hor. C. 3, 4, 41:praeceps,
Suet. Aug. 8:repudio quod consilium primum intenderam,
Ter. And. 4, 3, 18:eo consilio, uti frumento Caesarem intercluderet,
Caes. B. G. 1, 48; 2, 9; Cic. Fin. 1, 21, 72 fin.; Sall. C. 57, 1:quo consilio huc imus?
Ter. Eun. 5, 7, 1;also: hoc consilio ut,
Nep. Milt. 5, 3: privato consilio, on one's own account (opp. publico consilio, in the name or behalf of the state):qui contra consulem privato consilio exercitus comparaverunt,
Cic. Phil. 3, 6, 14; Caes. B. C. 3, 14; Nep. Pelop. 1, 2.—Sometimes absol. consilio adverbially, intentionally, designedly:casu potius quam consilio,
Cic. Fam. 5, 2, 8:consul, seu forte, seu consilio, Venusiam perfugit,
Liv. 22, 49, 14; 35, 14, 4; Verg. A. 7, 216.—Esp. in the phrases,(α).Consilium capere, to form a purpose or plan, to resolve, decide, determine:(β).neque, quid nunc consili capiam, scio, De virgine istac,
Ter. Eun. 5, 2, 27: consilium capere with a gen. gerund., Caes. B. G. 3, 2; 5, 29; Cic. Att. 5, 11, 6; Liv. 39, 51, 3; 43, 3, 7; 35, 34, 4; 10, 38, 6; Sall. C. 16, 4; Curt. 8, 6, 8; 8, 7, 1; Tac. A. 6, 26; Suet. Vesp. 6; Quint. 11, 3, 180; Just. 2, 13, 5; 34, 4, 1; cf. with gen.:profectionis et reversionis meae,
Cic. Phil. 1, 1, 1.—With inf., Cic. Quint. 16, 53 fin.; Caes. B. G. 7, 71; Nep. Lys. 3, 1; Liv. 44, 11, 6 al.—With ut:capio consilium, ut senatum congerronum convocem,
Plaut. Most. 5, 1, 8:consilium ceperunt plenum sceleris, ut nomen hujus deferrent,
Cic. Rosc. Am. 10, 28; id. Verr. 2, 1, 54, § 140:consilium cepi, ut antequam luceret exirem,
id. Att. 7. 10; id. Tull. 14, 34; Liv. 25, 34, 7.—And with inf.:consilium cepit... iter in urbem patefacere,
Liv. 44, 11, 7:hominis fortunas evertere,
Cic. Quint. 16, 53:Heraclius capit consilium... non adesse ad judicium,
id. Verr. 2, 2, 17, § 41:ex oppido profugere,
Caes. B. G. 7, 26; 7, 71; Just. 35, 1, 3.—In the same sense, inire consilium, with similar construction:(γ).inita sunt consilia urbis delendae,
Cic. Mur. 37, 80; 38, 81:regni occupandi consilium inire,
Liv. 2, 8, 2; 6, 17, 7; 7, 38, 5:jus gentium cujus violandi causā consilium initum erat,
id. 38, 25, 8; 4, 11, 4:sceleris conandi consilia inierat,
Vell. 2, 35, 5; 2, 80, 6:Graeci consilium ineunt interrumpendi pontis,
Just. 2, 13, 5; Suet. Calig. 48:iniit consilia reges Lacedaemoniorum tollere,
Nep. Lys. 3, 1:consilia inibat, quemadmodum, etc.,
Caes. B. G. 7, 43:de bello consilia inire incipiunt,
id. ib. 7, 1:cum de recuperandā libertate consilium initum videretur,
id. ib. 5, 27:consilia inita de regno,
Liv. 4, 15, 4:atrox consilium init, ut, etc.,
Tac. H. 3, 41.—Freq. consilium est, with and without inf., I purpose:c.ita facere,
Plaut. Mil. 2, 3, 73; Ter. Hec. 3, 5, 44; Cic. Att. 5, 5, 1; Sall. C. 4, 1; 53, 6; Liv. 21, 63, 2; Sall. H. Fragm. 4, 61, 16 Dietsch. —Rarely with ut:ut filius Cum illà habitet... hoc nostrum consilium fuit,
Ter. Phorm. 5, 8, 41:ea uti acceptā mercede deseram, non est consilium,
Sall. J. 85, 8; and absol.:quid sui consilii sit, ostendit,
Caes. B. G. 1, 21.—Hence,In partic., in milit. lang., a warlike measure, device, stratagem: consilium imperatorium quod Graeci stratêgêma appellant, Cic. N. D. 3, 6, 15; so Caes. B. G. 7, 22; Nep. Dat. 6, 8; id. Iphicr. 1, 2; cf.:d.opportunus consiliis locus (= insidiis),
Quint. 5, 10, 37.—With special reference to the person for whose advantage a measure is devised, counsel, advice:2.tu quidem antehac aliis solebas dare consilia mutua,
Plaut. Ep. 1, 1, 98; so,dare,
Ter. And. 2, 1, 9:quid das consili?
Ter. Hec. 4, 4, 93:Cethegum minus ei fidele consilium dedisse,
Cic. Clu. 31, 85:vos lene consilium datis,
Hor. C. 3, 4, 41; 3, 5, 45 et saep.:juvabo aut re aut operā aut consilio bono,
Plaut. Ps. 1, 1, 17;imitated by Ter.: aut consolando aut consilio aut re juvero,
Ter. Heaut. 1, 1, 34 (quoted ap. Cic. Fam. 7, 10, 4); cf. Ter. Heaut. 5, 2, 29; Cic. Fam. 2, 7, 2; 15, 2, 2; id. Att. 13, 31, 3:te hortor ut omnia moderere prudentiā tuā, ne te auferant aliorum consilia,
id. Fam. 2, 7, 1:sin aliquid impertivit tibi sui consilii,
id. ib. 5, 2, 9:consiliis, non curribus utere nostris,
Ov. M. 2, 146:facile ratio tam salubris consilii accepta est,
Curt. 3, 7, 10:saniora consilia pati,
id. 4, 1, 9.—As a mental quality, understanding, judgment, wisdom, sense, penetration, prudence:b.et dominari in corpore toto Consilium quod nos animum mentemque vocamus,
Lucr. 3, 139; 3, 450:acta illa res est animo virili, consilio puerili,
Cic. Att. 14, 21, 3; cf. id. Caecin. 7, 18:ut popularis cupiditas a consilio principum dissideret,
id. Sest. 49, 103:majore studio quam consilio ad bellum proficisci,
Sall. H. 2, 96, 4 Dietsch:res forte quam consilio melius gestae,
id. J. 92, 6:quae quanto consilio gerantur, nullo consilio adsequi possumus,
Cic. N. D. 2, 38, 97:simul consilium cum re amisisti?
Ter. Eun. 2, 2, 10; cf.:miseros prudentia prima relinquit, Et sensus cum re consiliumque fugit,
Ov. P. 4, 12, 48:mulieres omnes propter infirmitatem consilii majores in tutorum potestate esse voluerunt,
Cic. Mur. 12, 27:vir et consilii magni et virtutis,
Caes. B. G. 3, 5:cum plus in illo senili animo non consilii modo sed etiam virtutis esse dicerent,
Liv. 4, 13, 13; so,tam iners, tam nulli consili Sum,
Ter. And. 3, 5, 2:est hoc principium improbi animi, miseri ingenii, nulli consilii,
Cic. Rosc. Com. 16, 48:omnes gravioris aetatis, in quibus aliquid consilii aut dignitatis fuit,
Caes. B. G. 3, 16; cf. Ov. M. 6, 40:misce stultitiam consiliis brevem,
Hor. C. 4, 12, 27:quae res in se neque consilium neque modum Habet ullum, eam consilio regere non potes,
Ter. Eun. 1, 1, 13. —Poet., transf., of inanim. things:B.consilii inopes ignes,
indiscreet, Ov. M. 9, 746:vis consili expers,
Hor. C. 3, 4, 65; id. S. 2, 3, 266.—In concr., the persons who deliberate, a council; of the Roman senate:b.senatum, id est orbis terrae consilium, delere gestit,
Cic. Phil. 4, 6, 14; id. Fam. 3, 8, 4; id. de Or. 2, 82, 333; id. Sest. 65, 137:summum consilium orbis terrae,
id. Phil. 7, 7, 19; Liv. 1, 8, 7; 23, 22, 2; Vell. 1, 8, 6:di prohibeant, ut hoc, quod majores consilium publicum vocari voluerunt, praesidium sectorum existimetur,
i. e. a court of justice, Cic. Rosc. Am. 52, 151; cf.:qui ex civitate in senatum propter dignitatem, ex senatu in hoc consilium delecti estis propter severitatem,
id. ib. 3, 8.—Of the division of the centumviri, who sat for ordinary cases in four consilia:sedebant centum et octoginta judices, tot enim quattuor consiliis colliguntur,
Plin. Ep. 6, 33, 2:omnibus non solum consiliis sed etiam sententiis superior discessit,
Val. Max. 7, 7, 1:Galba consilio celeriter convocato sententias exquirere coepit,
a council of war, Caes. B. G. 3, 3; cf.:consilio advocato,
Liv. 25, 31, 3; 43, 22, 9 al.:castrense,
id. 44, 35, 4:mittunt (Carthaginienses) triginta seniorum principes: id erat sanctius apud illos consilium,
id. 30, 16, 3; cf. id. 35, 34, 2:consilium Jovis,
Hor. C. 3, 25, 6:bonorum atque sapientium,
Quint. 3, 8, 2 al. —Facetiously:c.paulisper tace, Dum ego mihi consilia in animum convoco, et dum consulo,
Plaut. Mil. 2, 2, 44.—(Acc. to II. A. [p. 433] 1. c.) A counsellor:ille ferox hortator pugnae consiliumque fuit,
Ov. Tr. 4, 2, 32:Clymene, Aethraque, Quae mihi sunt comites consiliumque duae,
id. H. 16 (17), 268; id. F. 3, 276. -
10 ente
m organizationphilosophy beingente per il turismo tourist boardgli enti locali the local authorities* * *ente s.m.1 body, board; (spec. amer.) agency; ( società) (brit.) company, (amer.) corporation; ( ufficio) bureau, office: ente previdenziale, national insurance body; ente pubblico, privato, public, private body (o amer. corporation); ente statale, government (o state) body; ente a partecipazione statale, semipublic agency; ente parastatale, quasi autonomous non-governmental organization (o fam. quango), state-controlled body; ente morale, non-profit corporation; ente di gestione, state holding company; ente locale, local authority // Ente Autonomo del Turismo, Local Tourist Office; Ente Italiano del Turismo, Italian Tourist Board* * *['ɛnte]sostantivo maschile1) (corporate) body, authority, board, agency AE2) filos. being•ente pubblico — public body o corporation
* * *ente/'εnte/sostantivo m.1 (corporate) body, authority, board, agency AE2 filos. being; l'ente supremo the Supreme Beingente locale local authority; ente morale no-profit organization; ente privato private corporation; ente pubblico public body o corporation; ente per il turismo tourist board. -
11 festa
f feastdi santo feast day( ricevimento) party( compleanno) birthday( onomastico) name dayfesta della mamma/del papà Mother's/Father's Dayfesta nazionale national holidaybuone feste! a Natale Merry Christmas and a happy New Year!* * *festa s.f.1 ( giorno di riposo) holiday: festa civile, public (o civil o legal) holiday; festa nazionale, national holiday; mezza festa, half-holiday; oggi è festa, nessuno lavora, today is a holiday, nobody is working; far festa, ( riposare) to have (o to take) a holiday; prendersi un giorno di festa, ( dal lavoro) to take a day off // indossava il vestito della festa, she was wearing her Sunday best // conciare qlcu. per le feste, to give s.o. a sound thrashing2 ( solennità religiosa) feast; ( festività) festivity: festa del villaggio, village fair; la festa dell'Ascensione, Ascension Day; la festa di Sant'Antonio, St. Anthony's Day; la festa di tutti i Santi, dei morti, All Saints' Day, All Souls' Day; festa di precetto, day of obligation; giorno di festa, feast day // festa del Lavoro, Labour Day // le Feste, ( di Natale) Christmas; ( di Pasqua) Easter: augurare a qlcu. le Buone Feste, to wish s.o. a Merry Christmas3 ( anniversario) birthday; ( onomastico) Saint's day, name day: oggi è la mia festa, it is my birthday today; ( onomastico) it is my Saint's day (o my name day) today4 ( trattenimento) party: festa di laurea, graduation party; festa di matrimonio, wedding reception; festa da ballo, ball; dare una festa, to give (o to throw o to have) a party // gua- stare la festa a qlcu., (fig.) to spoil s.o.'s party5 ( giubilo, allegria) festivity, rejoicing; merrymaking: tutta la citta è in festa, the whole town is celebrating; c'è aria di festa in questi giorni, there is a party (o festive) atmosphere at the moment // far festa, to make merry (o to have a good time); far festa a qlcu., ( accoglierlo cordialmente) to give s.o. a hearty welcome (o to welcome s.o. warmly); quando torno a casa il mio cane mi corre incontro e mi fa le feste, when I get home my dog runs to meet me and jumps all over me // far la festa a qlcu., (fam.) ( ucciderlo) to kill s.o. (o to bump off s.o.)* * *['fɛsta]1. sf1) (religiosa) feast (day), (civile) holiday2) (vacanza) holidays pl, vacation Amla settimana scorsa ho avuto 3 giorni di festa — last week I was on holiday for 3 days, I had 3 days off (work) last week
3) (ricorrenza: compleanno) birthday, (onomastico) name dayla festa di San Giovanni — St John's Day, the feast of St John
4) (sagra) fair5) (ricevimento) party, celebrationdare o fare una festa — to give o have a party
6)un'aria di festa — a festive airfare festa — (non lavorare) to have a holiday, (far baldoria) to live it up
2.* * *['fɛsta]sostantivo femminile1) (giorno non lavorativo) holidaygiorno di festa — holiday, feast day
3) (religiosa) feast; (civile) celebrationsotto le -e — (natalizie) over Christmas
buone -e! — (di Natale) Season's greetings!
4) (evento privato o sociale) partydare, fare una festa — to give, have a party
guastare, rovinare la festa a qcn. — to spoil sb.'s fun (anche fig.)
5) (manifestazione pubblica) festival, festivity, carnivalaria di festa — festive atmosphere o spirit o air
•festa d'addio — farewell o leaving party
festa di beneficenza — charity benefit o fete
festa del lavoro — Labour BE o Labor AE Day
••fare festa — (festeggiare) to celebrate, to party; (non lavorare) to be on holiday o off work
fare festa a qcn. — to give sb. a warm welcome
fare le -e a qcn. — [ cane] to fawn on sb., to jump all over sb.
fare la festa a qcn. — to bump sb. off, to do sb. in
conciare qcn. per le -e — to leather sb., to give sb. a good tanning o thrashing
* * *festa/'fεsta/sostantivo f.1 (giorno non lavorativo) holiday; domani è festa tomorrow is a (public) holiday; giorno di festa holiday, feast day3 (religiosa) feast; (civile) celebration; la festa di Ognissanti All Saints' Day; sotto le -e (natalizie) over Christmas; buone -e! (di Natale) Season's greetings! il vestito della festa Sunday best; vestito a festa (dressed) in one's Sunday best4 (evento privato o sociale) party; dare, fare una festa to give, have a party; guastare, rovinare la festa a qcn. to spoil sb.'s fun (anche fig.)5 (manifestazione pubblica) festival, festivity, carnival; festa del paese village festival; le -e di Carnevale carnival festivities; la festa della mietitura harvest festival6 (allegria generale) aria di festa festive atmosphere o spirit o air; la città era in festa the town was in a holiday moodfare festa (festeggiare) to celebrate, to party; (non lavorare) to be on holiday o off work; fare festa a qcn. to give sb. a warm welcome; fare le -e a qcn. [ cane] to fawn on sb., to jump all over sb.; fare la festa a qcn. to bump sb. off, to do sb. in; conciare qcn. per le -e to leather sb., to give sb. a good tanning o thrashing; è finita la festa! the game is up!\festa d'addio farewell o leaving party; festa di beneficenza charity benefit o fete; festa comandata → festa di precetto; festa di compleanno birthday party; festa del lavoro Labour BE o Labor AE Day; festa della mamma Mother's Day; festa nazionale national holiday; festa del papà Father's Day; festa di precetto day of obligation. -
12 diritto
1. adj straight2. adv straight3. m rightlaw lawdiritti pl ( il compenso) feesdiritti d'autore copyrightdiritto commerciale commercial lawdiritto costituzionale constitutional lawdiritto internazionale international lawdiritto di precedenza right of waydiritto di voto right to voteparità f di diritti equal rightsaver diritto a be entitled todi diritto by rights* * *diritto1 agg.1 ( non storto) straight; ( eretto) upright, up, erect, vertical: una strada lunga e diritta, a long straight road; due belle gambe diritte, two nice straight legs; finalmente riuscirono a mettere il quadro diritto, they finally managed to get the picture straight; stare diritto, to stand straight (o erect); stai diritto con quella schiena!, keep your back straight!; tenere diritta la bandiera, to hold the banner erect // ha i capelli diritti, he has got straight hair2 ( onesto) upright, honest◆ s.m.1 ( lato diritto) right side: il diritto di una stoffa, the right side of a piece of cloth; il diritto e il rovescio di una moneta, the obverse and reverse of a coin // mettiti la camicia al diritto, put your shirt on the right way round; non capisco quale sia il diritto della camicia, I don't understand which way round the shirt goes2 ( tennis) forehand: questo giocatore ha un diritto potentissimo, this player has a very powerful forehand; tirare un diritto vincente, to play a winning forehanddiritto1 avv. straight, directly: andrò diritto a Roma senza fermarmi a Firenze, I shall go straight (o directly) to Rome without stopping at Florence; vada diritto per 100 metri e si troverà in via Roma, (go) straight on for 100 metres and you will find yourself in via Roma; sempre diritto e arriva in centro, keep going straight on and you come to the centre; andare, tirare diritto per la propria strada, to go one's (own) way // guardar diritto davanti a sé, to look straight ahead // ti farò filare diritto!, I'll sort you out // andar diritto al punto, to get straight to the point; vengo diritto al punto, I am coming straight to the point // rigare diritto, ( comportarsi bene) to behave properly.diritto2 s.m.1 ( facoltà riconosciuta) right: diritti civili, civil rights; diritti dell'uomo, human rights; diritti della donna, women's rights; diritto divino, divine right; diritto di vita e di morte su qlcu., power of life and death over s.o.; diritto di voto, right to vote; diritto al lavoro, right to work; diritti e doveri, rights and duties; diritti politici, political rights; (dir.) diritto soggettivo, oggettivo, right, law // diritto di brevetto, patent right; diritto di fabbricazione, right of manufacture; diritto di esclusiva, exclusive right (o franchise); diritto di libero scambio, right of free intercourse; diritto di monetazione, mintage; diritto di opzione, right of option (o option right o pre-emption right o pre-emptive right); diritto di prelazione, right of pre-emption; diritto di ritenzione, lien // (Borsa): diritto di opzione ( di azioni), stock option (o stock right o subscription right); diritto di opzione condizionato, qualified stock option; diritto di sottoscrizione azionaria, stock subscription warrant; diritto di acquisto titoli, purchase warrant; mercato dei diritti di sottoscrizione, rights market // diritto d'autore, ( proprietà letteraria) copyright // tutti i diritti riservati, all rights reserved // avente diritto a, entitled to; la parte avente diritto, the party entitled; diritti acquisiti, vested rights // a buon diritto, rightfully (o by rights); di pieno diritto, by full right; per diritto di nascita, by right of birth; rinunzia tacita a un diritto, non claim; acquisire un diritto, to acquire a right; avere diritto a qlco., to be entitled to sthg.; cedere, trasferire un diritto a qlcu., to assign, to transfer a right on s.o.; contestare i diritti di qlcu., to question (o to contest) s.o.'s rights; esercitare un diritto, to assert (o to enforce) a right; essere nel proprio diritto, to be within one's rights; far valere i propri diritti, to vindicate one's rights; perdere un diritto, to lose (o to be debarred from) a right; privare qlcu. dei diritti civili, to disenfranchise s.o. (o to take away s.o.'s civil rights); rinunciare a un diritto, to give up (o to waive) a right; vantare un diritto su qlco., to have a claim on sthg. // che diritto avete di impormi di tacere?, what right have you got to tell me to be silent?; con quale diritto venite qui?, by what right do you come here?; non avete il diritto di farlo, you haven't got the right to do it2 ( tassa, tributo) due, duty, toll; ( spesa, onere) charge, fee: diritto di transito, toll; diritti doganali, customs duties; diritti di banchina, quay dues, pier dues, pierage, wharfage; diritti portuali, harbour dues; diritti di ancoraggio, anchorage dues; diritti di stazza, tonnage dues (o tonnage); diritti di magazzinaggio, dock dues (o warehousing charges); diritti amministrativi, di segreteria, administrative fees (o charges); diritti bancari, bank charges; diritti di custodia di titoli, charges for custody of securities; diritti di riproduzione, reproduction fees; diritti di riscossione, collection charges // diritti erariali, revenue duties; diritti di bollo, stamp duties // diritti d'autore, royalties // diritto di asta, lot money3 ( legge) law; ( giurisprudenza) jurisprudence: diritto aeronautico, air law; diritto amministrativo, administrative law; diritto comune, common law (o st. jus commune); diritto civile, civil law; diritto commerciale, commercial law (o law merchant); diritto cambiario, exchange law; diritto comparato, comparative law; diritto costituzionale, constitutional law; diritto delle genti, law of nations; diritto ecclesiastico, canon law; diritto del lavoro, labour (o industrial) law; diritto fallimentare, bankruptcy law; diritto internazionale, international law; diritto marittimo, maritime (o shipping) law; diritto naturale, natural law; diritto penale, criminal law; diritto positivo, positive law; diritto romano, Roman law; diritto tributario, taxation law; studiare diritto, to study law // filosofia del diritto, philosophy of law.* * *[di'ritto] I diritto (-a)1. agg1) (strada, palo, linea) straight, (persona: eretto) erect, upright, (fig : onesto) upright, honest, straight2) Maglia2. avvstraight, directly3. sm1) (di vestito) right side2) Tennis forehand3) Maglia plain stitch, knit stitchII [di'ritto] sm(prerogativa) right* * *I 1. [di'ritto]1) (che segue una linea retta) [bordo, linea, strada, taglio, schiena, capeli] straight2) (in posizione eretta, verticale) [palo, tronco] straight; [coda, orecchie] erect2.stare diritto — to hold oneself, to stand erect, to stay upright
mi guardò diritto negli occhi — he looked me square in the eye o full in the face
2) (direttamente) directly3.sostantivo maschile1) (di stoffa) right side2) (in maglieria) plain stitch3) (di medaglia, moneta) obverse4) sport forehand••II 1. [di'ritto]diritto come un fuso o un palo bolt upright, straight as a ramrod; rigare diritto to toe the line; fare rigare o filare diritto qcn. to keep sb. in line; venire diritto al punto to come straight to the point; andare o tirare diritto per la propria strada — to continue on one's way, to go one's own way
sostantivo maschile1) (facoltà, pretesa) rightrivendicare il diritto su qcs. — to claim sth. as a right, to claim the right to sth.
avere diritto a — to have a right to, to be eligible for, to be entitled to
2) (complesso di norme) right, law; (scienza, materia) law2.diritto d'asilo — pol. right of asylum
diritto canonico — dir. canon law
diritto consuetudinario — dir. common law
diritto costituzionale — dir. constitutional law
diritto internazionale — dir. international law
diritto del lavoro — dir. labour law
diritto penale — dir. criminal law
diritto di voto — pol. entitlement to vote, franchise
- i d'autore — copyright, royalties
- i civili — pol. civil rights
* * *diritto1/di'ritto/1 (che segue una linea retta) [bordo, linea, strada, taglio, schiena, capeli] straight2 (in posizione eretta, verticale) [palo, tronco] straight; [coda, orecchie] erect; stare diritto to hold oneself, to stand erect, to stay upright3 (in maglieria) maglia -a plain stitchII avverbio1 (in linea retta) andare sempre diritto to go straight ahead; mi guardò diritto negli occhi he looked me square in the eye o full in the face2 (direttamente) directly; andare diritto a casa to walk straight homeIII sostantivo m.1 (di stoffa) right side2 (in maglieria) plain stitch3 (di medaglia, moneta) obverse4 sport forehanddiritto come un fuso o un palo bolt upright, straight as a ramrod; rigare diritto to toe the line; fare rigare o filare diritto qcn. to keep sb. in line; venire diritto al punto to come straight to the point; andare o tirare diritto per la propria strada to continue on one's way, to go one's own way.————————diritto2/di'ritto/I sostantivo m.1 (facoltà, pretesa) right; dichiarazione dei -i bill of rights; i candidati aventi diritto the eligible candidates; rivendicare il diritto su qcs. to claim sth. as a right, to claim the right to sth.; sentirsi in diritto di fare to feel justified in doing; gli appartiene di diritto it belongs to him as of right; avere diritto a to have a right to, to be eligible for, to be entitled to; ho il diritto di sapere I've got a right to know; con quale diritto mi giudichi? what gives you the right to judge me? a buon diritto with good reason2 (complesso di norme) right, law; (scienza, materia) lawII diritti m.pl.comm. dir. (tassa) rights, duesdiritto amministrativo administrative law; diritto d'asilo pol. right of asylum; diritto canonico dir. canon law; diritto commerciale commercial law; diritto consuetudinario dir. common law; diritto costituzionale dir. constitutional law; diritto fallimentare bankruptcy law; diritto internazionale dir. international law; diritto del lavoro dir. labour law; diritto di nascita birthright; diritto penale dir. criminal law; diritto privato private law; diritto pubblico public law; diritto romano Roman law; diritto di veto veto; diritto di voto pol. entitlement to vote, franchise; - i d'autore copyright, royalties; - i cinematografici screen rights; - i civili pol. civil rights; - i riservati all rights reserved; - i dell'uomo human rights. -
13 intimità
f privacydi un rapporto intimacy* * *intimità s.f.1 privacy; intimacy: l'intimità della propria casa, the privacy of one's home; non voglio disturbare la vostra intimità, I don't want to intrude upon your privacy; l'intimità dei suoi pensieri, the inwardness of his thoughts; non sappiamo cosa accade nella loro intimità, we don't know what happens when they are alone // nell'intimità del suo animo, at the bottom of his heart2 (familiarità) familiarity: non trattatela con troppa intimità!, don't treat her with too much familiarity!; è in intimità con..., he's an intimate friend of...* * *[intimi'ta]sostantivo femminile invariabile1) (legame) intimacy, closenessessere in intimità con qcn. — to be on intimate terms with sb
2) (privato) privacy* * *intimità/intimi'ta/f.inv.1 (legame) intimacy, closeness; essere in intimità con qcn. to be on intimate terms with sb.2 (privato) privacy; nell'intimità della sua casa in the privacy of his home. -
14 pubblico
(pl -ci) 1. adj publicPubblico Ministero public prosecutor2. m public( spettatori) audiencein pubblico in public* * *pubblico agg.1 public; ( statale) state (attr.); ( civile) civil: opinione, salute, vita pubblica, public opinion, health, life; servizi pubblici, public services; lavori pubblici, public works; istruzione pubblica, state education; scuola pubblica, state (o maintained) school; biblioteca pubblica, public library; giardini pubblici, public gardens; forza pubblica, police force (o civil police); nemico pubblico, public enemy; pubblico funzionario, civil servant; pubblico ufficiale, public officer (o civil servant); pubblico notaio, notary public; pubblico banditore, (public) auctioneer; pubblico registro, registry; spese pubbliche, public expenses: a spese pubbliche, at public expense; bilancio pubblico, national budget; debito pubblico, national (o public) debt; amministrazione pubblica, public authority (o civil service); questione d'interesse pubblico, public matter, ( d'importanza nazionale) matter of national importance; pubbliche relazioni, public relations; lavorare per il bene pubblico, to work for the common good // atto pubblico, deed under seal; diritto pubblico, public law2 ( noto a tutti, fatto davanti a tutti) public: le conferenze sono pubbliche, the lectures are public; fare una pubblica confessione, protesta, to make a public confession, protest; tenere una pubblica riunione, to hold (o to have) an open (o public) meeting; bisogna fare qualcosa prima che la notizia diventi di pubblico dominio, something must be done before the news becomes public // rendere pubblico, to make public (o to broadcast) // personaggio pubblico, public personality◆ s.m.1 public: il pubblico dei lettori, the reading public; i gusti del pubblico, the tastes of the public; l'opinione del pubblico, public opinion; un giardino aperto al pubblico, a garden open to the public; il pubblico non è ammesso, the public is (o are) not admitted; il pubblico è pregato di..., the public is (o are) requested to... // in pubblico, in public: mettere in pubblico, to make public (o to broadcast o to reveal o to disclose)2 (di teatro, concerto, conferenza ecc.) audience: il pubblico ha applaudito gli attori, the audience applauded the actors; parlare a un pubblico numeroso, to speak to a large audience; al concerto c'è stata una grande affluenza di pubblico, the concert was very well attended // indagine sul pubblico, audience research // pubblico prigioniero, ( di messaggi pubblicitari) captive audience3 ( sfera pubblica) public life: separare il pubblico dal privato, to separate public life from private life.* * *['pubbliko] pubblico -a, -ci, -che1. agg(gen) public, (statale: scuola) state attrun pubblico esercizio — a catering (o hotel o entertainment) business
ministero della Pubblica Istruzione — Department for Education Brit, Department of Health, Education and Welfare Am
2. sm* * *I 1.1) (statale) [ scuola] public, state attrib.; [ azienda] state-owned; [ ospedale] state-run; [ debito] national, publicservizio pubblico — public service o utility
2) (della collettività) [opinione, pericolo, nemico] public3) (accessibile a tutti) [ luogo] public2.sostantivo maschileII1) (gente) publicportare qcs. a conoscenza del pubblico — to make sth. public audience, spectators pl.; (ascoltatori) audience, listeners pl.
2) (spettatori)3) (seguito)4) in pubblico [parlare, esibirsi] in public* * *pubblico1pl. -ci, - che /'pubbliko, t∫i, ke/1 (statale) [ scuola] public, state attrib.; [ azienda] state-owned; [ ospedale] state-run; [ debito] national, public; servizio pubblico public service o utility2 (della collettività) [ opinione, pericolo, nemico] public3 (accessibile a tutti) [ luogo] public; diventare di dominio pubblico to fall in the public domain; rendere pubblico to releaseil pubblico e il privato the public and the private sectors- a amministrazione civil service; - che relazioni public relations.————————pubblico2pl. -ci /'pubbliko, t∫i/sostantivo m.1 (gente) public; aperto al pubblico open to the public; portare qcs. a conoscenza del pubblico to make sth. public audience, spectators pl.; (ascoltatori) audience, listeners pl.; uno spettacolo che piace al grande pubblico a very popular show3 (seguito) avere un proprio pubblico to have a following; deludere il proprio pubblico to disappoint one's public4 in pubblico [parlare, esibirsi] in public. -
15 et
et adv. and conj. I. adv., adding to a fact or thought, also, too, besides, moreover, likewise, as well, even: Ph. vale. Pa. et tu bene vale, T.: ‘tu tuom negotium gessisti bene.’ Gere et tu tuom bene: et Caelius profectus... pervenit, Cs.: et alia acies fundit Sabinos, L.: nam et testimonium saepe dicendum est: qui bellum gesserint, quom et regis inimici essent: id te et nunc rogo: Romulus et ipse arma tollens, L.: amisso et ipse Pacoro, Ta.: spatium non tenent tantum, sed et implent, Ta.— II. As conj, and, as the simplest connective of words or clauses: cum constemus ex animo et corpore: dixerat et conripiunt spatium, V.: Xerxes et duo Artaxerxes, Macrochir et Mnemon, N.—After a negat., but: portūs capere non potuerunt, et infra delatae sunt, Cs.—After an emphatic word: hoc et erit simile, etc. (i. e. et hoc): Danaūm et... Ut caderem meruisse manu (i. e. et meruisse ut Danaūm manu cederem), V.: vagus et sinistrā Labitur ripā, H. — Regularly, either et introduces the second and each following word or clause, or no connective is used: Alco et Melampus et Tmolus, Alco, Melampus and Tmolus: et ipse bonus vir fuit, et multi Epicurei et fuerunt et hodie sunt et in amicitiis fideles et in omni vitā constantes et graves: Signini fuere et Norbani Saticulanique et Fregellani et Lucerini et, etc. (sixteen times), L.: sequebantur C. Carbo, C. Cato, et minime tum quidem Gaius frater, etc. —But the rule is often violated: consulibus, praetoribus, tribunis pl. et nobis... negotium dederat: fuere autem C. Duellius P. Decius Mus M. Papirius Q. Publilius et T. Aemilius, L.: abi, quaere et refer, H.: It, redit et narrat, H.—After multi, plurimi, tot (where no conj. is used in English): multae et magnae Cogitationes, many great thoughts: plurima et flagitiosissuma facinora, S.: tot et tantae et tam graves civitates.—Repeated, both... and, as well... as, on the one hand... on the other, not only... but also: et haec et alia: et in circo et in foro: Iovis Et soror et coniunx, V.: et publice et privatim: et est et semper fuit: et oratio et voluntas et auctoritas, as well... as... and.—The second or last et often introduces a climax, both... and in particular: homo et in aliis causis versatus et in hac multum versatus.— Corresponding with neque, both... and not, both not... and: via et certa neque longa: nec sapienter et me invito facit, both unwisely and against my protest: quia et consul aberat nec facile erat, etc., L.—Corresponding with -que, deinde, tum, instead of another et: et Epaminondas cecinisse dicitur, Themistoclesque, etc.: uti seque et oppidum tradat, S.: tela hastaque et gladius, L.: et in ceteris... tum maxime in celeritate: et publicani... deinde ex ceteris ordinibus homines.—After a negative, uniting two words or phrases: non errantem et vagam, sed stabilem sententiam: Nec pietate fuit nec bello maior et armis, V.—Uniting two words which form one conception: habere ad Catilinam mandata et litteras: pateris libamus et auro, V.: cernes urbem et promissa Moenia, V.: omnium artium ratio et disciplina, systematic cultivation: quam (medicinam) adfert longinquitas et dies, time: crescit oratio et facultas (i. e. dicendi facultas): a similitudine et inertiā Gallorum separari, from resembling their lack of enterprise, Ta.—Et non, and not, instead of neque: patior, iudices, et non moleste fero: exempla quaerimus et ea non antiqua: uti opus intermitteretur et milites contineri non possent, Cs.: pro decore tantum et non pro salute, L.: tantummodo in urbe et non per totam Italiam, S.: me ista curasse et non inrisisse potius, etc.; cf. otioso vero et nihil agenti privato: temere et nullo consilio: heredes sui cuique liberi, et nullum testamentum, Ta. — Adding a general to a special term, or a whole to one or more parts, and the rest, and all: Chrysippus et Stoici, and the Stoics in general: ad victum et ad vitam: procul ab Syracusis Siciliāque, L.—Adding a special to a general term, or a part to a whole, and in particular, and especially: si te et tuas cogitationes et studia perspexeris: tris (navīs) In brevia et Syrtīs urguet, V.: regnum et diadema, H. — Adding an explanation or enlargement of the thought, and indeed, and in fact, and moreover, and that, and besides: errabas, Verres, et vehementer errabas: hostis et hostis nimis ferus: cum hostis in Italiā esset, et Hannibal hostis, L.: te enim iam appello, et eā voce, ut, etc.: id, et facile, effici posse, N.: et domi quidem causam amoris habuisti: pictores, et vero etiam poëtae.—Introducing a parenthesis: ad praetorem— et ipse ita iubebat—est deductus, L.—Adding a result after an imper, and then, and so: Dic quibus in terris, et eris mihi magnus Apollo, V.—Introducing a strongly contrasted thought, and yet, and in spite of this, and... possibly, but still, but: et dubitas, quin sensus in morte nullus sit?: animo non deficiam et id perferam: in amicitiā nihil fictum (est), et quicquid est, id est verum.—After an expression of time, introducing a contemporaneous fact, and, and then, when, as: haec eodem tempore referebantur, et legati veniebant, Cs.: eādem horā Interamnae fuerat et Romae: simul consul de hostium adventu cognovit, et hostes aderant, S.—Introducing an immediate sequence in time, and then, when: Tantum effatus et in verbo vestigia torsit, V.: vixdum ad se pervenisse et audisse, etc., L.—Introducing the second term of a comparison, as, than, and: Nunc mihi germanu's pariter animo et corpore, T.: quod aeque promptum est mihi et adversario meo: haudquaquam par gloria sequitur scriptorem et actorem, S.: aliter docti et indocti.—Adversative, but, yet: gravis, severus, et saepius misericors, Ta.: magna corpora et tantum ad impetum valida, Ta.* * *and, and even; also, even; (et... et = both... and) -
16 calumnia
călumnĭa (old form kălumnĭa; v. the letter K), ae, f. [perh. for calvomnia, from calvor; cf. incīlo], trickery, artifice, chicanery, cunning device.I.Lit.A.In gen.:B.per obtrectatores Lentuli calumniā extracta res est,
Cic. Q. Fr. 2, 2, 3:(Lucullus) inimicorum calumniā triennio tardius quam debuerat triumphavit,
id. Ac. 2, 1, 3:inpediti ne triumpharent calumniā paucorum, quibus omnia honesta atque inhonesta vendere mos erat,
Sall. C. 30, 4:Metellus calumniā dicendi tempus exemit,
Cic. Att. 4, 3, 3:cum omni morā, ludificatione, calumniā senatūs auctoritas impediretur,
id. Sest. 35, 75.— Plur.:res ab adversariis nostris extracta est variis calumniis,
Cic. Fam. 1, 4, 1.—In partic.1.A pretence, evasion, subterfuge:2.juris judicium cum erit et aequitatis, cave in istā tam frigidā, tam jejunā calumniā delitescas,
Cic. Caecin. 21, 61:senatus religionis calumniam non religione, sed malevolentiā... comprobat,
id. Fam. 1, 1, 1:Carneades... itaque premebat alio modo nec ullam adhibebat calumniam,
id. Fat. 14, 31:calumniam stultitiamque ejus obtrivit ac contudit,
id. Caecin. 7, 18:illud in primis, ne qua calumnia, ne qua fraus, ne quis dolus adhibeatur,
id. Dom. 14, 36:quae major calumnia est, quam venire imberbum adulescentulum... dicere se filium senatorem sibi velle adoptare?
id. ib. 14, 37.—In discourse, etc., a misrepresentation, false statement, fallacy, cavil (cf.:3.cavillatio, perfugium): haec cum uberius disputantur et fusius, facilius effugiunt Academicorum calumniam,
Cic. Ac. 2, 7, 20:(Carneades) saepe optimas causas ingenii calumniā ludificari solet,
id. Rep. 3, 5, 9:nec Arcesilae calumnia conferenda est cum Democriti verecundiā,
id. Ac. 2, 5, 14:si in minimis rebus pertinacia reprehenditur, calumnia etiam coërcetur,
id. ib. 2, 20, 65:altera est calumnia, nullam artem falsis adsentiri opinionibus,
Quint. 2, 17, 18:si quis tamen... ad necessaria aliquid melius adjecerit, non erit hac calumniā reprendendus,
id. 12, 10, 43.—A false accusation, malicious charge, esp. a false or malicious information, or action at law, a perversion of justice ( = sukophantia):4.jam de deorum inmortalium templis spoliatis qualem calumniam ad pontifices adtulerit?
false report, Liv. 39, 4, 11:Scythae... cum confecto jam bello supervenissent, et calumniā tardius lati auxilii, mercede fraudarentur,
an unjust charge, Just. 42, 1, 2:quamquam illa fuit ad calumniam singulari consilio reperta ratio... Quae res cum ad pactiones iniquissimas magnam vim habuit, tum vero ad calumnias in quas omnes inciderent, quos vellent Apronius,
Cic. Verr. 2, 3, 15, § 38:causam calumniae reperire,
id. ib. 2, 2, 8, §21: (Heraclius), a quo HS. C. milia per calumniam malitiamque petita sunt,
id. ib. 2, 2, 27, §66: mirari improbitatem calumniae,
id. ib. 2, 2, 15, §37: exsistunt etiam saepe injuriae calumniā quādam et nimis callidā juris interpretatione,
id. Off. 1, 10, 33:iste amplam occasionem calumniae nactus,
id. Verr. 2, 2, 25, § 61:quem iste in decumis, in rebus capitalibus, in omni calumniā praecursorem habere solebat et emissarium,
id. ib. 2, 5, 41, § 108; 2, 2, 9, §25: ad rapinas convertit animum, vario et exquisitissimo calumniarum et auctionum et vectigalium genere,
Suet. Calig. 38 init.; cf.the context: calumniā litium alienos fundos petere,
Cic. Mil. 27, 74:adeo illis odium Romanorum incussit rapacitas proconsulum, sectio publicanorum, calumniae litium,
Just. 38, 7, 8:calumniarum metum inicere alicui,
Suet. Caes. 20:principes confiscatos ob tam leve ac tam inpudens calumniarum genus, ut, etc.,
id. Tib. 49:calumniis rapinisque intendit animum,
id. Ner. 32:creditorum turbam... nonnisi terrore calumniarum amovit,
id. Vit. 7:fiscales calumnias magna calumniantium repressit,
id. Dom. 9 fin. — Plur.:istae calumniae,
App. Mag. 1, p. 273, 9; cf.:calumnia magiae,
id. ib. 2, p. 274, 10.—Hence, jurid. t. t., the bringing of an action, whether civil or criminal, in bad faith:II.actoris calumnia quoque coërcetur,
litigiousness on the part of the plaintiff, Just. Inst. 4, 16, 1 Sandars ad loc.; Gai Inst. 4, 174: vetus calumniae actio, a prosecution for blackmail or malicious prosecution, id. ib.: calumniam jurare, to take the oath that the action is brought or defence offered in good faith, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 3: sei juraverit calumniae causā non postulare, Lex Acil. Repetund. 19; Dig. 39, 2, 7; cf.: praeter jusjurandum exigere non calumniae causā infitias ire, Gai Inst. 4, 172:jusjurandum exigere non calumniae causā agere,
id. ib. 4, 176.—Hence:nec satis habere bello vicisse Hannibalem, nisi velut accusatores calumniam in eum jurarent ac nomen deferrent,
Liv. 33, 37, 5 Weissenb. ad loc; so,de calumniā jurare,
Dig. 39, 2, 13, § 3: jusjurandum de calumniā, Gai Inst. 4, 179; Dig. 12, 3, 34 al.: et quidem calumniae judicium adversus omnes actiones locum habet, a conviction in a cross-action for malicious prosecution, Gai Inst. 4, 175:turpissimam personam calumniae honestae civitati inponere,
to fasten the vile character of a malicious prosecutor upon, Cic. Verr. 2, 2, 17, § 43:sine ignominiā calumniae accusationem relinquere non posse,
id. Clu. 31, 86.— The person convicted of this charge was branded on the forehead with the letter K; v. calumniator.—Transf., a conviction for malicious prosecution ( = calumniae judicium, v. I. A. 4. supra):III.hic illo privato judicio, mihi credite, calumniam non effugiet,
Cic. Clu. 59, 163: scito C. Sempronium Rufum, mel ac delicias tuas, calumniam maximo plausu tulisse, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 1:accusare alienae dominationis scelerisque socius propter calumniae metum non est ausus,
Cic. Dom. 19, 49:perinde poenā teneri ac si publico judicio calumniae condemnatus,
Tac. A. 14, 41:calumniam fictis eludere jocis,
Phaedr. 3, prol. 37.—Trop.A.Of abstr. things: in hac igitur calumniā timoris et caecae suspitionis tormento, cum plurima ad alieni sensūs conjecturam, non ad suum judicium scribantur, i. e. when the writer ' s mind is made the fool of his fears, Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4. —B.Contra se, a mistaken severity towards one ' s self:inveni qui Ciceroni crederent, eum (Calvum) nimiā contra se calumniā verum sanguinem perdidisse,
Quint. 10, 1, 115 (referring to Cic. Brut. 82, 283: nimium inquirens in se atque ipse sese observans, metuensque ne vitiosum colligeret, etiam verum sanguinem deperdebat). -
17 kalumnia
călumnĭa (old form kălumnĭa; v. the letter K), ae, f. [perh. for calvomnia, from calvor; cf. incīlo], trickery, artifice, chicanery, cunning device.I.Lit.A.In gen.:B.per obtrectatores Lentuli calumniā extracta res est,
Cic. Q. Fr. 2, 2, 3:(Lucullus) inimicorum calumniā triennio tardius quam debuerat triumphavit,
id. Ac. 2, 1, 3:inpediti ne triumpharent calumniā paucorum, quibus omnia honesta atque inhonesta vendere mos erat,
Sall. C. 30, 4:Metellus calumniā dicendi tempus exemit,
Cic. Att. 4, 3, 3:cum omni morā, ludificatione, calumniā senatūs auctoritas impediretur,
id. Sest. 35, 75.— Plur.:res ab adversariis nostris extracta est variis calumniis,
Cic. Fam. 1, 4, 1.—In partic.1.A pretence, evasion, subterfuge:2.juris judicium cum erit et aequitatis, cave in istā tam frigidā, tam jejunā calumniā delitescas,
Cic. Caecin. 21, 61:senatus religionis calumniam non religione, sed malevolentiā... comprobat,
id. Fam. 1, 1, 1:Carneades... itaque premebat alio modo nec ullam adhibebat calumniam,
id. Fat. 14, 31:calumniam stultitiamque ejus obtrivit ac contudit,
id. Caecin. 7, 18:illud in primis, ne qua calumnia, ne qua fraus, ne quis dolus adhibeatur,
id. Dom. 14, 36:quae major calumnia est, quam venire imberbum adulescentulum... dicere se filium senatorem sibi velle adoptare?
id. ib. 14, 37.—In discourse, etc., a misrepresentation, false statement, fallacy, cavil (cf.:3.cavillatio, perfugium): haec cum uberius disputantur et fusius, facilius effugiunt Academicorum calumniam,
Cic. Ac. 2, 7, 20:(Carneades) saepe optimas causas ingenii calumniā ludificari solet,
id. Rep. 3, 5, 9:nec Arcesilae calumnia conferenda est cum Democriti verecundiā,
id. Ac. 2, 5, 14:si in minimis rebus pertinacia reprehenditur, calumnia etiam coërcetur,
id. ib. 2, 20, 65:altera est calumnia, nullam artem falsis adsentiri opinionibus,
Quint. 2, 17, 18:si quis tamen... ad necessaria aliquid melius adjecerit, non erit hac calumniā reprendendus,
id. 12, 10, 43.—A false accusation, malicious charge, esp. a false or malicious information, or action at law, a perversion of justice ( = sukophantia):4.jam de deorum inmortalium templis spoliatis qualem calumniam ad pontifices adtulerit?
false report, Liv. 39, 4, 11:Scythae... cum confecto jam bello supervenissent, et calumniā tardius lati auxilii, mercede fraudarentur,
an unjust charge, Just. 42, 1, 2:quamquam illa fuit ad calumniam singulari consilio reperta ratio... Quae res cum ad pactiones iniquissimas magnam vim habuit, tum vero ad calumnias in quas omnes inciderent, quos vellent Apronius,
Cic. Verr. 2, 3, 15, § 38:causam calumniae reperire,
id. ib. 2, 2, 8, §21: (Heraclius), a quo HS. C. milia per calumniam malitiamque petita sunt,
id. ib. 2, 2, 27, §66: mirari improbitatem calumniae,
id. ib. 2, 2, 15, §37: exsistunt etiam saepe injuriae calumniā quādam et nimis callidā juris interpretatione,
id. Off. 1, 10, 33:iste amplam occasionem calumniae nactus,
id. Verr. 2, 2, 25, § 61:quem iste in decumis, in rebus capitalibus, in omni calumniā praecursorem habere solebat et emissarium,
id. ib. 2, 5, 41, § 108; 2, 2, 9, §25: ad rapinas convertit animum, vario et exquisitissimo calumniarum et auctionum et vectigalium genere,
Suet. Calig. 38 init.; cf.the context: calumniā litium alienos fundos petere,
Cic. Mil. 27, 74:adeo illis odium Romanorum incussit rapacitas proconsulum, sectio publicanorum, calumniae litium,
Just. 38, 7, 8:calumniarum metum inicere alicui,
Suet. Caes. 20:principes confiscatos ob tam leve ac tam inpudens calumniarum genus, ut, etc.,
id. Tib. 49:calumniis rapinisque intendit animum,
id. Ner. 32:creditorum turbam... nonnisi terrore calumniarum amovit,
id. Vit. 7:fiscales calumnias magna calumniantium repressit,
id. Dom. 9 fin. — Plur.:istae calumniae,
App. Mag. 1, p. 273, 9; cf.:calumnia magiae,
id. ib. 2, p. 274, 10.—Hence, jurid. t. t., the bringing of an action, whether civil or criminal, in bad faith:II.actoris calumnia quoque coërcetur,
litigiousness on the part of the plaintiff, Just. Inst. 4, 16, 1 Sandars ad loc.; Gai Inst. 4, 174: vetus calumniae actio, a prosecution for blackmail or malicious prosecution, id. ib.: calumniam jurare, to take the oath that the action is brought or defence offered in good faith, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 3: sei juraverit calumniae causā non postulare, Lex Acil. Repetund. 19; Dig. 39, 2, 7; cf.: praeter jusjurandum exigere non calumniae causā infitias ire, Gai Inst. 4, 172:jusjurandum exigere non calumniae causā agere,
id. ib. 4, 176.—Hence:nec satis habere bello vicisse Hannibalem, nisi velut accusatores calumniam in eum jurarent ac nomen deferrent,
Liv. 33, 37, 5 Weissenb. ad loc; so,de calumniā jurare,
Dig. 39, 2, 13, § 3: jusjurandum de calumniā, Gai Inst. 4, 179; Dig. 12, 3, 34 al.: et quidem calumniae judicium adversus omnes actiones locum habet, a conviction in a cross-action for malicious prosecution, Gai Inst. 4, 175:turpissimam personam calumniae honestae civitati inponere,
to fasten the vile character of a malicious prosecutor upon, Cic. Verr. 2, 2, 17, § 43:sine ignominiā calumniae accusationem relinquere non posse,
id. Clu. 31, 86.— The person convicted of this charge was branded on the forehead with the letter K; v. calumniator.—Transf., a conviction for malicious prosecution ( = calumniae judicium, v. I. A. 4. supra):III.hic illo privato judicio, mihi credite, calumniam non effugiet,
Cic. Clu. 59, 163: scito C. Sempronium Rufum, mel ac delicias tuas, calumniam maximo plausu tulisse, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 1:accusare alienae dominationis scelerisque socius propter calumniae metum non est ausus,
Cic. Dom. 19, 49:perinde poenā teneri ac si publico judicio calumniae condemnatus,
Tac. A. 14, 41:calumniam fictis eludere jocis,
Phaedr. 3, prol. 37.—Trop.A.Of abstr. things: in hac igitur calumniā timoris et caecae suspitionis tormento, cum plurima ad alieni sensūs conjecturam, non ad suum judicium scribantur, i. e. when the writer ' s mind is made the fool of his fears, Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4. —B.Contra se, a mistaken severity towards one ' s self:inveni qui Ciceroni crederent, eum (Calvum) nimiā contra se calumniā verum sanguinem perdidisse,
Quint. 10, 1, 115 (referring to Cic. Brut. 82, 283: nimium inquirens in se atque ipse sese observans, metuensque ne vitiosum colligeret, etiam verum sanguinem deperdebat). -
18 pudenda
pŭdĕo, ŭi, or pŭdĭtum est, ēre ( dep. form pudeatur, Petr. 47, 4), 2, v. a. and n. [root pu-, pav-, to strike; Sanscr. paviram, weapon; cf. pavire (puvire), tripudium, etc.], to make or be ashamed, to feel shame; to be influenced or restrained by shame or by respect for a person or thing.—In the verb. finit. extremely rare:A.ita nunc pudeo,
Plaut. Cas. 5, 2, 3:siquidem te quicquam, quod facis, pudet,
id. Mil. 3, 1, 30; Ter. Ad. 1, 2, 4:idne pudet te, quia, etc.,
Plaut. Ep. 1, 2, 4:pudet, quod prius non puditum umquam est,
id. Cas. 5, 2, 4.—In plur.:non te haec pudent?
Ter. Ad. 4, 7, 36:semper metuet, quem Saeva pudebunt,
Luc. 8, 495.—Chiefly used as a verb. impers., pudet, ŭit, or pudĭtum est, one is or feels ashamed, it causes a feeling of shame, etc; constr. aliquem alicujus rei, or with a subj.-clause:quos, cum nihil refert, pudet: ubi pudendum est, ibi eos deserit pudor, cum usus est, ut pudeat,
Plaut. Ep. 2, 1, 1 sq.:fratris me Pudet,
Ter. Ad. 3, 3, 38; id. Heaut. 2, 3, 19:sunt homines, quos infamiae suae neque pudeat neque taedeat,
Cic. Verr. 1, 12, 35:pudet me non tui quidem, sed Chrysippi, etc.,
id. Div. 2, 15, 35:cujus eos non pudere demiror,
id. Phil. 10, 10, 22:ceteros pudeat, si qui, etc.... me autem quid pudeat?
id. Arch. 6, 12; Ov. M. 7, 617:cicatricum et sceleris pudet,
Hor. C. 1, 35, 33:nam pudet tanti mali,
id. Epod. 11, 7; Plaut. Bacch. 3, 1, 12:tum puderet vivos, tamquam puditurum esset exstinctos,
Plin. 36, 15, 24, § 108:deūm me hercle atque hominum pudet,
before gods and men, Plaut. Trin. 4, 2, 67; Liv. 3, 19, 7.—With subj.-clause:pudet Dicere hac praesente verbum turpe: at te id nullo modo Facere puduit,
Ter. Heaut. 5, 4, 20:puderet me dicere non intellegere, si, etc.,
Cic. N. D. 1, 39, 109:servire aeternos non puduisse deos?
Tib. 2, 3, 30: nec lusisse pudet sed non incidere [p. 1486] ludum, Hor. Ep. 1, 14, 36:scripta pudet recitare,
id. ib. 1, 19, 42:nonne esset puditum, legatum dici Maeandrium?
Cic. Fl. 22, 52.—With supine:pudet dictu,
Tac. Agr. 32.—In the gerund:non enim pudendo, sed non faciendo id, quod non decet, impudentiae nomen effugere debemus,
Cic. de Or. 1, 26, 120:inducitur ad pudendum,
id. Brut. 50, 188.—Hence,pŭdens, entis, P. a., shamefaced, bashful, modest (class.):B.muta pudens est,
Lucr. 4, 1164:pudens et probus filius,
Cic. Verr. 2, 3, 69, § 161:cur nescire, pudens prave, quam discere malo?
Hor. A. P. 88:nihil pudens, nihil pudicum in eo apparet,
Cic. Phil. 3, 11, 28; id. Verr. 2, 1, 1, § 2:animus,
Ter. Heaut. 1, 1, 68:pudens et liberalis risus,
Auct. Her. 3, 13, 23.— Comp., Cic. Pis. 17.— Sup.:homo,
Cic. Caecin. 35, 102:vir,
id. Fl. 20:femina,
id. Verr. 2, 1, 37, § 94.— Adv.: pŭdenter, modestly, bashfully, Afran. ap. Charis. p. 190 P.; Cic. Quint. 11, 39; id. Vatin. 2, 6:sumere,
Hor. Ep. 1, 17, 44; id. A. P. 51.— Comp.:pudentius accedere,
Cic. de Or. 2, 89, 364; Gell. 12, 11, 5. — Sup.:pudentissime aliquid petere,
Cic. Att. 16, 15, 5.—pŭdendus, a, um, P. a., of which one ought to be ashamed, shameful, scandalous, disgraceful, abominable (mostly poet. and in post-Aug. prose):2.ut jam pudendum sit honestiora decreta esse legionum quam senatus,
Cic. Phil. 5, 2, 4:vita,
Ov. P. 2, 2, 108:vulnera,
Verg. A. 11, 55:causa,
Ov. H. 5, 98:parentes,
Suet. Vit. 2:negotiationes vel privato pudendas exercere,
id. Vesp. 16:pudenda miserandaque oratio,
id. Tib. 65:pudenda dictu spectantur,
Quint. 1, 2, 8; cf.:pudendumque dictu, si, etc.,
id. 6, 4, 7:luxus,
Tac. A. 3, 53:hoc quoque animal (sc. blatta) inter pudenda est,
Plin. 29, 6, 39, § 140:proh cuncta pudendi!
wholly shameful! Sil. 11, 90:membra,
the parts of shame, the privy parts, Ser. Samm. 36, 681.—Subst.: pŭdenda, ōrum, n. (sc. membra).a.The private parts (post-class.), Aus. Per. Odyss. 6; id. Idyll. 6, 85; Aug. Civ. Dei, 14, 17; Sen. ad Marc. 22, 1; Vulg. Nah. 3, 5.—b. -
19 pudeo
pŭdĕo, ŭi, or pŭdĭtum est, ēre ( dep. form pudeatur, Petr. 47, 4), 2, v. a. and n. [root pu-, pav-, to strike; Sanscr. paviram, weapon; cf. pavire (puvire), tripudium, etc.], to make or be ashamed, to feel shame; to be influenced or restrained by shame or by respect for a person or thing.—In the verb. finit. extremely rare:A.ita nunc pudeo,
Plaut. Cas. 5, 2, 3:siquidem te quicquam, quod facis, pudet,
id. Mil. 3, 1, 30; Ter. Ad. 1, 2, 4:idne pudet te, quia, etc.,
Plaut. Ep. 1, 2, 4:pudet, quod prius non puditum umquam est,
id. Cas. 5, 2, 4.—In plur.:non te haec pudent?
Ter. Ad. 4, 7, 36:semper metuet, quem Saeva pudebunt,
Luc. 8, 495.—Chiefly used as a verb. impers., pudet, ŭit, or pudĭtum est, one is or feels ashamed, it causes a feeling of shame, etc; constr. aliquem alicujus rei, or with a subj.-clause:quos, cum nihil refert, pudet: ubi pudendum est, ibi eos deserit pudor, cum usus est, ut pudeat,
Plaut. Ep. 2, 1, 1 sq.:fratris me Pudet,
Ter. Ad. 3, 3, 38; id. Heaut. 2, 3, 19:sunt homines, quos infamiae suae neque pudeat neque taedeat,
Cic. Verr. 1, 12, 35:pudet me non tui quidem, sed Chrysippi, etc.,
id. Div. 2, 15, 35:cujus eos non pudere demiror,
id. Phil. 10, 10, 22:ceteros pudeat, si qui, etc.... me autem quid pudeat?
id. Arch. 6, 12; Ov. M. 7, 617:cicatricum et sceleris pudet,
Hor. C. 1, 35, 33:nam pudet tanti mali,
id. Epod. 11, 7; Plaut. Bacch. 3, 1, 12:tum puderet vivos, tamquam puditurum esset exstinctos,
Plin. 36, 15, 24, § 108:deūm me hercle atque hominum pudet,
before gods and men, Plaut. Trin. 4, 2, 67; Liv. 3, 19, 7.—With subj.-clause:pudet Dicere hac praesente verbum turpe: at te id nullo modo Facere puduit,
Ter. Heaut. 5, 4, 20:puderet me dicere non intellegere, si, etc.,
Cic. N. D. 1, 39, 109:servire aeternos non puduisse deos?
Tib. 2, 3, 30: nec lusisse pudet sed non incidere [p. 1486] ludum, Hor. Ep. 1, 14, 36:scripta pudet recitare,
id. ib. 1, 19, 42:nonne esset puditum, legatum dici Maeandrium?
Cic. Fl. 22, 52.—With supine:pudet dictu,
Tac. Agr. 32.—In the gerund:non enim pudendo, sed non faciendo id, quod non decet, impudentiae nomen effugere debemus,
Cic. de Or. 1, 26, 120:inducitur ad pudendum,
id. Brut. 50, 188.—Hence,pŭdens, entis, P. a., shamefaced, bashful, modest (class.):B.muta pudens est,
Lucr. 4, 1164:pudens et probus filius,
Cic. Verr. 2, 3, 69, § 161:cur nescire, pudens prave, quam discere malo?
Hor. A. P. 88:nihil pudens, nihil pudicum in eo apparet,
Cic. Phil. 3, 11, 28; id. Verr. 2, 1, 1, § 2:animus,
Ter. Heaut. 1, 1, 68:pudens et liberalis risus,
Auct. Her. 3, 13, 23.— Comp., Cic. Pis. 17.— Sup.:homo,
Cic. Caecin. 35, 102:vir,
id. Fl. 20:femina,
id. Verr. 2, 1, 37, § 94.— Adv.: pŭdenter, modestly, bashfully, Afran. ap. Charis. p. 190 P.; Cic. Quint. 11, 39; id. Vatin. 2, 6:sumere,
Hor. Ep. 1, 17, 44; id. A. P. 51.— Comp.:pudentius accedere,
Cic. de Or. 2, 89, 364; Gell. 12, 11, 5. — Sup.:pudentissime aliquid petere,
Cic. Att. 16, 15, 5.—pŭdendus, a, um, P. a., of which one ought to be ashamed, shameful, scandalous, disgraceful, abominable (mostly poet. and in post-Aug. prose):2.ut jam pudendum sit honestiora decreta esse legionum quam senatus,
Cic. Phil. 5, 2, 4:vita,
Ov. P. 2, 2, 108:vulnera,
Verg. A. 11, 55:causa,
Ov. H. 5, 98:parentes,
Suet. Vit. 2:negotiationes vel privato pudendas exercere,
id. Vesp. 16:pudenda miserandaque oratio,
id. Tib. 65:pudenda dictu spectantur,
Quint. 1, 2, 8; cf.:pudendumque dictu, si, etc.,
id. 6, 4, 7:luxus,
Tac. A. 3, 53:hoc quoque animal (sc. blatta) inter pudenda est,
Plin. 29, 6, 39, § 140:proh cuncta pudendi!
wholly shameful! Sil. 11, 90:membra,
the parts of shame, the privy parts, Ser. Samm. 36, 681.—Subst.: pŭdenda, ōrum, n. (sc. membra).a.The private parts (post-class.), Aus. Per. Odyss. 6; id. Idyll. 6, 85; Aug. Civ. Dei, 14, 17; Sen. ad Marc. 22, 1; Vulg. Nah. 3, 5.—b. -
20 religio
rĕlĭgĭo (in poetry also rellĭgĭo, to lengthen the first syllable), ōnis, f. [Concerning the etymology of this word, various opinions were prevalent among the ancients. Cicero (N. D. 2, 28, 72) derives it from relĕgere, an etymology favored by the verse cited ap. Gell. 4, 9, 1, religentem esse oportet, religiosum nefas; whereas Servius (ad Verg. A. 8, 349), Lactantius (4, 28), Augustine (Retract. 1, 13), al., assume religare as the primitive, and for this derivation Lactantius cites the expression of Lucretius (1, 931; 4, 7): religionum nodis animos exsolvere. Modern etymologists mostly agree with this latter view, assuming as root lig, to bind, whence also lic-tor, lex, and ligare; hence, religio sometimes means the same as obligatio; v. Corss. Aussprache, 1, 444 sq.; cf. Munro ad Lucr. 1, 109.]I.Reverence for God ( the gods), the fear of God, connected with a careful pondering of divine things; piety, religion, both pure inward piety and that which is manifested in religious rites and ceremonies;II.hence the rites and ceremonies, as well as the entire system of religion and worship, the res divinae or sacrae, were frequently called religio or religiones (cf. our use of the word religion): qui omnia, quae ad cultum deorum pertinerent, diligenter retractarent et tamquam relegerent, sunt dicti religiosi ex relegendo, ut elegantes ex elegendo, tamquam a diligendo diligentes, ex intellegendo intellegentes: his enim in verbis omnibus inest vis legendi eadem, quae in religioso,
Cic. N. D. 2, 28, 72:religione id est cultu deorum,
id. ib. 2, 3, 8:religio est, quae superioris cujusdam naturae (quam divinam vocant) curam caerimoniamque affert,
id. Inv. 2, 53, 161:(Pompilius) animos ardentes consuetudine et cupiditate bellandi religionum caeremoniis mitigavit, etc.,
id. Rep. 2, 14, 26;with which cf.: illa diuturna pax Numae mater huic urbi juris et religionis fuit,
id. ib. 5, 2, 3:de auguriis, responsis, religione denique omni,
Quint. 12, 2, 21:unde enim pietas? aut a quibus religio?
Cic. Rep. 1, 2, 2; cf. id. Leg. 2, 11, 26:aliquem a pietate, religione deducere,
id. Verr. 2, 4, 6, § 12:horum sententiae omnium non modo superstitionem tollunt, in quā inest timor inanis deorum, sed etiam religionem, quae deorum cultu pio continetur, etc.,
id. N. D. 1, 42, 117:quis enim istas (Democriti) imagines... aut cultu aut religione dignas judicare?
id. ib. 1, 43, 121; cf.:cum animus cultum deorum et puram religionem susceperit,
id. Leg. 1, 23, 60:sacra Cereris summa majores nostri religione confici caerimoniaque voluerunt,
id. Balb. 24, 55; cf. id. Leg. 2, 22, 55:in quibus erant omnia, quae sceleri propiora sunt quam religioni,
id. Verr. 2, 4, 50, § 112:nec vero superstitione tollenda religio tollitur,
id. Div. 2, 72, 148; cf. id. Part. 23, 31:medemini religioni sociorum, judices, conservate vestram. Neque enim haec externa vobis est religio (sc. Cereris) neque aliena, etc.,
id. Verr. 2, 4, 51, § 114:istorum religio sacrorum,
id. Fl. 28, 69; id. Verr. 2, 4, 6, § 12; cf. id. ib. 2, 4, 8, §18: religio deorum immortalium,
id. Lael. 25, 96; cf.:per deos immortales! eos ipsos, de quorum religione jam diu dicimus,
id. Verr. 2, 4, 47, § 105:religio divum,
Lucr. 6, 1276:mira quaedam totā Siciliā privatim ac publice religio est Cereris Hennensis... quantam esse religionem convenit eorum, apud quos eam (Cererem) natam esse constat?... tanta erit enim auctoritas illius religionis, ut, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 49, § 107; cf. id. ib. 2, 4, 45, §99: qui (Mercurius) apud eos summā religione coleretur,
id. ib. 2, 4, 39, § 84; cf. id. ib. 2, 4, 39, § 85;2, 4, 44, § 96: (simulacrum Dianae) translatum Carthaginem locum tantum hominesque mutarat: religionem quidem pristinam conservabat,
id. ib. 2, 4, 33, § 72; cf., of the same,
id. ib. 2, 4, 35, §78: fanum Junonis tantā religione semper fuit, ut... semper inviolatum sanctumque fuit,
enjoyed such honor, was held in such reverence, id. ib. 2, 4, 46, § 103;2, 4, 58, § 129: hac (panacea) evulsā scrobem repleri vario genere frugum religio est,
is a religious custom, Plin. 25, 4, 11, § 30; cf.:et obrui tales religio est,
id. 30, 5, 14, § 42:hi (barbari) ignari totius negotii ac religionis,
of religious belief, of religion, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77; cf.:venit mihi fani, loci, religionis illius in mentem,
id. ib. 2, 4, 50, §110: de religione queri,
id. ib. 2, 4, 51, § 113.—In late and eccl. Lat., a religious ordinance, ceremony, rite:quae est ista religio?
Vulg. Exod. 12, 26:ista est religio victimae,
id. Num. 19, 2.—In plur.:expertes religionum omnium,
Cic. N. D. 1, 42, 119:qui in bello religionum et consuetudinis jura continent,
id. Verr. 2, 4, 55, § 122; cf.:a quibus (rebus) etiam oculos cohibere te religionum jura cogebant,
id. ib. 2, 4, 45, §101: religiones expiare,
id. Mil. 27, 73:ceterae (nationes) pro religionibus suis bella suscipiunt, istae contra omnium religiones,
id. Font. 9, 30: Druides religiones interpretantur, religious matters, religion, Caes. B. G. 6, 13:scientia morum ac religionum ejus rei publicae,
Quint. 12, 3, 1:civitas religionibus dedita,
Plin. Pan. 74, 5:liberum a religionibus matutinum,
Col. 6, 2, 3.Transf.A.Subject., conscientiousness, scrupulousness arising from religion, religious scruples, scruples of conscience, religious awe, etc. (cf. sanctimonia):b.refrenatus religione,
Lucr. 5, 1114:oppressa gravi sub religione vita,
id. 1, 64:sese cum summā religione, tum summo metu legum et judiciorum teneri,
Cic. Verr. 2, 4, 34, § 75; cf.:ut eam non metus, non religio contineret,
id. ib. 2, 4, 45, §101: memini perturbari exercitum nostrum religione et metu, quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,
id. Rep. 1, 15, 23:tantā religione obstricta tota provincia est, tanta superstitio ex istius facto mentes omnium Siculorum occupavit, ut, etc.,
id. Verr. 2, 4, 51, § 113; cf.:obstrinxisti religione populum Romanum,
id. Phil. 2, 33, 83:recitatis litteris oblata religio Cornuto est, etc.,
id. Fam. 10, 12, 3:ad oblatam aliquam religionem,
id. Agr. 1, 2, 5:non recordabantur, quam parvulae saepe causae vel falsae suspicionis vel terroris repentini vel objectae religionis magna detrimenta intulissent,
Caes. B. C. 3, 72:obicere religionem,
Plaut. Merc. 5, 2, 40; cf.:inicere religionem alicui,
Cic. Caecin. 33, 97:vide ne quid Catulus attulerit religionis,
id. de Or. 2, 90, 367:Gracchus cum rem illam in religionem populo venisse sentiret, ad senatum retulit,
id. N. D. 2, 4, 10:nec eam rem habuit religioni,
id. Div. 1, 35, 77:ut quae religio C. Mario non fuerat, quo minus C. Glauciam praetorem occideret, eā nos religione in privato P. Lentulo puniendo liberaremur,
id. Cat. 3, 6, 15:tunc quoque, ne confestim bellum indiceretur, religio obstitit,
Liv. 4, 30:cum ibi quoque religio obstaret, ne, etc... augures consulti eam religionem eximere,
id. 4, 31:cum plenā religione civitas esset,
id. 7, 28; 21, 62:nihil esse mihi, religio'st dicere,
Ter. Heaut. 2, 1, 16; cf.:ut velut numine aliquo defensa castra oppugnare iterum, religio fuerit,
Liv. 2, 62; 6, 27:rivos deducere nulla Religio vetuit (with fas et jura sinunt),
Verg. G. 1, 270:nulla mihi Religio est,
Hor. S. 1, 9, 71:nullā religione, ut scelus tegat, posse constrin gi,
Curt. 6, 7, 7:quosdam religio ceperit ulterius quicquam eo die conandi,
Liv. 28, 15; cf.:movendi inde thesauros incussa erat religio,
id. 29, 18:religio fuit, denegare nolui,
Plaut. Curc. 2, 3, 71.—In plur.: non demunt animis curas ac religiones Persarum montes, Varr. ap. Non. 379, 11:artis Religionum animum nodis exsolvere,
Lucr. 1, 932; 4, 7:religionibus atque minis obsistere vatum,
id. 1, 109:plerique novas sibi ex loco religiones fingunt,
Caes. B. G. 6, 37:natio est omnis Gallorum admodum dedita religionibus,
id. ib. 6, 16:religionibus impediri,
id. ib. 5, 6; Auct. B. Alex. 74; Phaedr. 4, 10, 4:plenis religionum animis, prodigia insuper nunciata,
Liv. 41, 16:nullus locus non religionum deorumque est plenus,
id. 5, 52, 2:pontifices flaminesque neglegentiores publicarum religionum esse,
id. 5, 52, 5.—Meton. ( effect. pro causā), a religious offence, giving rise to scruples of conscience:c.ut si profectus non esset, nullā tamen mendacii religione obstrictus videretur,
Caes. B. C. 1, 11:liberaret religione templum,
Liv. 45, 5:se domumque religione exsolvere,
id. 5, 23.—In plur.:inexpiabiles religiones in rem publicam inducere,
Cic. Phil. 1, 6, 13.—In partic.: religio jurisjurandi, or absol., scrupulousness in the fulfilment of an oath, the obligation of an oath, plighted faith:2.religione jurisjurandi ac metu deorum in testimoniis dicendis commoveri,
Cic. Font. 9, 20; so,jurisjurandi,
Caes. B. C. 1, 76 fin.; 3, 28; cf.:nec Achaeos religione obstringerent,
Liv. 39, 37; Just. 1, 9, 18; 18, 6, 11. — Absol., Caes. B. C. 2, 32:nocturna proelia esse vitanda, quod perterritus miles in civili dissensione timori magis quam religioni consulere consuerit,
id. ib. 1, 67:religionem servare,
Nep. Ages. 2, 5.—In gen., a strict scrupulousness, anxiety, punctiliousness, conscientiousness, exactness, etc.: Atheniensium semper fuit prudens sincerumque judicium, nihil ut possent nisi incorruptum audire et elegans. Eorum religioni cum serviret orator, nullum verbum insolens, [p. 1557] nullum odiosum ponere audebat, Cic. Or. 8, 25; cf. id. ib. 11, 36; id. Brut. 82, 283:B.fide et religione vitae defendi,
id. Deiot. 6, 16; cf.:propter fidem et religionem judicis,
id. Rosc. Com. 15, 45; and:testimoniorum religionem et fidem,
id. Fl. 4, 9:homo sine ullā religione ac fide,
Nep. Chabr. 8, 2:sin est in me ratio rei publicae, religio privati officii, etc.,
Cic. Sull. 3, 10; so,officii,
id. Verr. 2, 3, 1, § 2:religio in consilio dando,
id. Fam. 11, 29, 1:alicujus facta ad antiquae religionis rationem exquirere,
id. Verr. 2, 4, 5, § 10; so,antiqua,
id. Caecin. 10, 28:nefas est religionem decipi judicantis,
Amm. 30, 4, 10.—In plur.:judicum religiones,
Cic. de Or. 1, 8, 31.—Object.1.Abstr., the holiness, sacredness, sanctity inhering in any religious object (a deity, temple, utensils, etc.; cf.2.sanctitas): quae (fortissimorum civium mentes) mihi videntur ex hominum vitā ad deorum religionem et sanctimoniam demigrasse,
Cic. Rab. Perd. 10, 30:propter singularem ejus fani religionem,
id. Verr. 2, 4, 44, § 96:in sacerdotibus tanta offusa oculis animoque religio,
Liv. 2, 40, 3; so,fani,
Cic. Verr. 2, 4, 50, § 110; id. Inv. 2, 1, 1:sacrarii,
id. Verr. 2, 4, 3, § 5:templorum,
Tac. H. 1, 40:signi,
Cic. Verr. 2, 4, 57, § 127:jam tum religio pavidos terrebat agrestes Dira loci,
Verg. A. 8, 349.—Concr., an object of religious veneration, a sacred place or thing:(β).uno tempore Agrigentini beneficium Africani (sc. signum Apollinis), religionem domesticam, ornamentum urbis, etc.... requirebant,
Cic. Verr. 2, 4, 43, § 93; cf.:religionem restituere,
id. ib. 2, 4, 36, §80: sacrorum omnium et religionum hostis praedoque,
id. ib.; cf.:praedo religionum,
id. ib. 2, 4, 43, §95: quem tibi deum tantis eorum religionibus violatis auxilio futurum putas?
id. ib. 2, 4, 35, § 78; cf.:est sceleris, quod religiones maximas violavit,
id. ib. 2, 4, 41, § 88.— Poet.:quae religio aut quae machina belli, of the Trojan horse,
Verg. A. 2, 151.—A system of religious belief, a religion (late Lat.):Christiana,
Christianity, Eutr. 10, 16 fin.; Leo M. Serm. 66, 2 init.:Christianam religionem absolutam et simplicem anili superstitione confundens,
Amm. 21, 16, 18; Lact. 5, 2, 8.
См. также в других словарях:
privato — 1pri·và·to agg., s.m. FO 1. agg., che non è di pubblica proprietà o gestione, che appartiene a singoli cittadini, che è da essi gestito: abitazione, strada privata Contrari: 1comune, pubblico. 2a. agg., che non è aperto al pubblico, riservato a… … Dizionario italiano
privato — {{hw}}{{privato}}{{/hw}}A agg. 1 Che è proprio della persona in sé o della persona singola: interessi privati; diritto –p. 2 Non pubblico o comune ad altre persone: faccende private | Comune a poche persone: cappella privata | In –p, lontano da… … Enciclopedia di italiano
collocamento privato — Eng. private placement Operazione attraverso cui titoli di nuova emissione vengono collocati presso un numero limitato di investitori istituzionali. Non sempre questi titoli sono in seguito quotati in una Borsa … Glossario di economia e finanza
Jura publics ex privato promiscue decidi non debent — Public rights ought not to be decided promiscuously with private right … Ballentine's law dictionary
privacy — / privəsi/, angloamer. / praivəsi/, it. / praivasi/ s. ingl. [der. di priva(te ) privato ], usato in ital. al femm. [vita personale di un individuo, in quanto costituisce un diritto e va perciò rispettata e tutelata: difendere la propria p. ]… … Enciclopedia Italiana
intero — /in tero/ (lett. o region. intiero) [lat. integer ĕgri (lat. volg. ègri )]. ■ agg. 1. a. [che ha tutte le sue parti, che non è stato privato di nulla] ▶◀ completo, integrale, integro, [di contenitore e sim.] pieno, [spec. posposto al sost.]… … Enciclopedia Italiana
PRIVATAE Feriae — dicebantur Romanis, quae non publicô nomine celebrari solebant Erantque vel propriae familiarum, ut Claudiae familiae, aut Iuliae aut Corneliae, et si quas ferias proprias quaeque familia ex usu domesticae celebrationis observabat; de quibus XII … Hofmann J. Lexicon universale
Loi des Douze Tables — Type Corpus de Lois … Wikipédia en Français
Les douze tables — Loi des Douze Tables Loi des Douze Tables Type … Wikipédia en Français
Loi Des Douze Tables — Type … Wikipédia en Français
Loi des 12 tables — Loi des Douze Tables Loi des Douze Tables Type … Wikipédia en Français