-
1 idea
1) (opinion; belief: I have an idea that it won't work.) creencia, impresión2) (a plan: I've an idea for solving this problem.) idea3) (mental picture: This will give you an idea of what I mean.) ideaidea n idea
Del verbo idear: ( conjugate idear) \ \
idea es: \ \3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo2ª persona singular (tú) imperativoMultiple Entries: idea idear
idea sustantivo femenino idea;◊ la idea de libertad the idea o concept of freedom;es de ideas fijas he has very set ideas about things; no tiene idea de cómo funciona he has no idea how it works; no tengo idea I don't have a clue; hacerse una idea de la situación to get an idea of the situation; se me ocurre una idea I've got an idea; cambió de idea she changed her mind; hacerse (a) la idea de algo to get used to the idea of sth
idea sustantivo femenino
1 idea
idea fija, fixed idea
2 (representación, concepto) idea: la simple idea de volver a verle me pone nervioso, the very thought of seeing him again makes me all jittery (noción) idea: para que te hagas una idea..., so that you can get an idea...
tiene muy poca idea de lo que cuesta, she has very little idea of what it costs
3 (opinión, juicio) idea, opinion: te lo advierto, ésta no es la idea que yo tengo de la diversión, mind you, that's not my idea of fun
tiene ideas peligrosas sobre el poder, he has dangerous ideas about power
cambiar de idea, to change one's mind
4 (intención) intention
a mala idea, on purpose
5 (proyecto, plan, ocurrencia) idea: teme que le roben la idea, she's afraid someone might steal her idea
vino con la idea de ir a la playa, she came with the idea of going to the beach exclamación ¡vaya una idea!, the very idea! Locuciones: hacerse a la idea de, to get used to the idea of familiar no tener ni idea, to have no idea o not to have a clue: no tenía ni idea de que hubieras regresado, I had no idea that you were back (ser ignorante) no tengo ni (la más remota/puñetera) idea de fútbol, I haven't got a clue about football
ideas de bombero, absurd ideas
idear verbo transitivo
1 (un invento, diseño) to devise, invent
2 (una teoría, un plan) to think up, conceive ' idea' also found in these entries: Spanish: abandono - acariciar - acierto - acoger - acogida - advertir - aferrarse - añadidura - anticipo - borrosa - borroso - bosquejar - bosquejo - buena - bueno - cabeza - cambiar - chifladura - concepto - confusa - confuso - convencer - cosa - decir - definida - definido - desechar - desterrar - dónde - exclusión - flor - formarse - fríamente - gestarse - gustar - hacerse - hoy - impracticable - inicialmente - intención - irse - leve - luminosa - luminoso - madurar - menor - mentalizarse - neta - neto - noción English: abandon - adjust - advance - afterthought - amusement - appealing - assumption - barmy - better - brainstorm - brainwave - brilliant - bring forward - bristle - catch - catch on - change - cling - clue - come up with - conception - confused - convey - crazy - daft - daring - dated - defunct - dismiss - distinct - downside - drift - embody - embrace - face - faint - fall in with - fanciful - fasten on to - flirt - fluid - foggy - fundamental - get across - get through - hit on - hit upon - idea - idiotic - illusiontr[aɪ'dɪə]■ that's a good idea! ¡es una buena idea!■ I've got an idea! ¡tengo una idea!, ¡se me ocurre una idea!■ whose idea was this anyway? ¿de quién era la idea?, ¿a quién se le ocurrió esto?■ whatever gave you that idea? ¿cómo se te ha ocurrido (pensar) eso?, ¿de dónde has sacado esta idea?■ do you know where he is? --no, but I've got a very good idea! ¿sabes dónde está? --no, pero tengo una ligera sospecha■ well, you might as well get used to the idea bueno, ya puedes irte haciendo a la idea■ I've an idea you threw it away creo que lo tiraste, tengo la impresión de que lo tiraste3 (concept) concepto■ what's your idea of happiness? ¿cuál es tu concepto de la felicidad?1 (aim, purpose) idea, intención nombre femenino, objetivo■ the idea of the game is to get the ball in the goal el objetivo del juego es meter la pelota en la portería\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLthe (very) idea of it! ¡vaya ocurrencia!, ¡qué ocurrencia!, ¡a quién se le ocurre!, ¡ni hablar!to get ideas hacerse ilusionesto give somebody ideas dar ilusiones a alguiento have no idea no tener idea, no tener ni idea■ I've no idea! ¡ni idea!not to have the first idea about something no tener ni la más mínima idea de algoto hit on the idea of something ocurrírsele la idea a alguiento put ideas into somebody's head meter ideas en la cabeza a alguienthat's the idea! ¡eso es!, ¡así se hace!what's the big idea? ¿qué pasa aquí?, ¿qué es esto?, ¿qué te has creído?idea [aɪ'di:ə] n: idea fn.• concepto s.m.• idea s.f.• magín s.m.• noción s.f.'aɪ'diːə, aɪ'diə1)a) (plan, suggestion) idea fb) (purpose, principle) idea fthe whole idea of the operation was to attract publicity — habían hecho la operación con la idea de atraer publicidad
you get the idea don't you? — entiendes ¿no?
2) (notion, impression) idea fmy idea of Ireland — la idea que yo tengo or me hago de Irlanda
can you give me some idea of what happened? — ¿me puedes dar una idea de lo que pasó?
where is he? - (I've) no idea! — ¿dónde está? - (no tengo) ni idea
whatever gave you that idea? — ¿de dónde sacaste esa idea?
to put ideas in o into somebody's head, to give somebody ideas — meterle ideas en la cabeza a alguien
3) ( view) idea f, opinión f[aɪ'dɪǝ]N1) (=thought, plan) idea fthe idea is to sell it — la idea or el plan es venderlo
•
it wouldn't be a bad idea to paint it — no le vendría mal pintarloit might not be a bad idea to wait a few days — puede que no sea mala idea esperar unos cuantos días
•
whose bright idea was it to come this way? — iro ¿quién ha tenido la bonita or feliz idea de venir por aquí? *•
you'll have to buck up your ideas — tendrás que menearte•
the idea never entered my head — ni se me pasó esa idea por la cabeza•
to get an idea for a novel — encontrar una idea para una noveladon't go getting ideas — (=build up one's hopes) no te hagas ilusiones; (=be presumptuous) no se te ocurra
he got the idea into his head that they didn't like him — se le metió en la cabeza (la idea de) que no les caía bien
once she gets an idea into her head there's no stopping her — como se le meta una idea en la cabeza no hay quien se la quite
•
to get used to the idea of sth — hacerse a la idea de algo•
to give sb ideas — meter ideas en la cabeza a algnwhatever gave you that idea? — ¿como se te ha ocurrido semejante cosa?
•
good idea! — ¡buena idea!what a good idea! — ¡qué idea más buena!
•
to have an idea — tener una ideaI suddenly had the idea of going to see her — de repente se me ocurrió ir a verla, de repente tuve la idea de ir a verla
•
he hit on the idea of painting it red — se le ocurrió pintarlo de rojo•
to put ideas into sb's head — meter ideas en la cabeza a algn2) (=understanding) idea f•
have you any idea how ridiculous you look? — ¿tienes idea de lo ridículo que estás?•
I haven't the foggiest idea — no tengo ni la menor or más remota or más mínima idea•
what(ever) gave you that idea? — ¿de dónde sacaste eso?•
to get an idea of sth — hacerse una idea de algo•
you're getting the idea — (=understanding) estás empezando a comprender; (=getting the knack) estás cogiendo el tino or trucowhere did you get that idea? — ¿de dónde sacaste eso?
•
I haven't the least idea — no tengo ni la menor or más remota or más mínima idea•
I've no idea! — ¡ni idea!it was awful, you've no idea — no te puedes hacer una idea de lo horrible que fue
I had no idea that... — no tenía ni idea or la menor idea de que...
•
I haven't the slightest idea — no tengo ni la menor or más remota or más mínima idea•
he has some idea of French — tiene algo de idea de francés3) (=conception, notion) idea fthere may be some truth in the idea that... — puede que haya algo de cierto en la idea de que...
she has some odd ideas about how to bring up children — tiene unas ideas muy raras or una opinión muy rara de cómo criar a los niños
•
it wasn't my idea of a holiday — no era la idea que yo tengo de unas vacaciones•
if that's your idea of fun — si eso es lo que tú entiendes por diversión4) (=vague idea) impresión f•
to have an idea that... — tener la impresión de que...5) (=purpose) intención f, idea fthe whole idea of this trip was to relax — la única intención or idea del viaje era relajarse
we went with the idea of meeting new people — fuimos con la intención or idea de conocer a gente nueva
•
what's the big idea? * — ¿a qué viene eso? *6) (=estimate) idea f•
can you give me a rough idea of how many you want? — ¿puede darme una idea aproximada de cuántos quiere?* * *['aɪ'diːə, aɪ'diə]1)a) (plan, suggestion) idea fb) (purpose, principle) idea fthe whole idea of the operation was to attract publicity — habían hecho la operación con la idea de atraer publicidad
you get the idea don't you? — entiendes ¿no?
2) (notion, impression) idea fmy idea of Ireland — la idea que yo tengo or me hago de Irlanda
can you give me some idea of what happened? — ¿me puedes dar una idea de lo que pasó?
where is he? - (I've) no idea! — ¿dónde está? - (no tengo) ni idea
whatever gave you that idea? — ¿de dónde sacaste esa idea?
to put ideas in o into somebody's head, to give somebody ideas — meterle ideas en la cabeza a alguien
3) ( view) idea f, opinión f -
2 bear
I beə past tense - bore; verb1) ((usually with cannot, could not etc) to put up with or endure: I couldn't bear it if he left.) aguantar, soportar2) (to be able to support: Will the table bear my weight?) aguantar3) ((past participle in passive born bo:n) to produce (children): She has borne (him) several children; She was born on July 7.) dar a luz, parir4) (to carry: He was borne shoulder-high after his victory.) cargar, llevar5) (to have: The cheque bore his signature.) llevar6) (to turn or fork: The road bears left here.) desviarse•- bearable- bearer
- bearing
- bearings
- bear down on
- bear fruit
- bear out
- bear up
- bear with
- find/get one's bearings
- lose one's bearings
II beə noun(a large heavy animal with thick fur and hooked claws.) oso- bearskinbear1 n osobear2 vb aguantar / soportar / resistirto bear in mind tener en cuenta / tener presentetr[beəSMALLr/SMALL]1 SMALLZOOLOGY/SMALL oso2 SMALLFINANCE/SMALL bajista nombre masulino o femenino, especulador,-ra a la baja3 (rough person) bruto1 SMALLFINANCE/SMALL vender al iniciarse una bajada de precios para volver a comprar luego a un precio más bajo\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto be like a bear with a sore head estar de un humor de perrosbear hug apretujón nombre masculino, abrazo muy fuertebear account posición nombre femenino de vendedorbear cub SMALLZOOLOGY/SMALL oseznogrizzly bear oso pardothe Great Bear la Osa Mayorthe Little Bear la Osa Menor————————tr[beəSMALLr/SMALL]1 (carry) llevar2 (name, date) llevar3 (show signs of) mostrar, revelar4 (weight) soportar, aguantar; (responsibility, cost) asumir5 (tolerate) soportar, aguantar■ how do you bear the job? ¿cómo aguantas el trabajo?6 (fruit) producir7 SMALLFINANCE/SMALL (interest) devengar8 (give birth) tener, dar a luz1 (turn) torcer a\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto bear in mind tener presenteto bear a grudge guardar rencorto bear a resemblance to parecerse ato bear hard on oprimirto bear witness to something ser testigo de algoto bear no relation to no tener nada que ver conto bring pressure to bear ejercer presión (on, a), presionar (on, a)it doesn't bear thinking about me da escalofríos nada más pensar en ello1) carry: llevar, portar2) : dar a luz a (un niño)3) produce: dar (frutas, cosechas)4) endure, support: soportar, resistir, aguantarbear vi1) turn: doblar, dar la vueltabear right: doble a la derecha2)to bear up : resistiradj.• bajista adj.n.• bajista s.m.,f.• oso s.m.v.• apoyar v.• cargar v.• gobernar v.• llevar v.• parir v.• partir v.• permitir v.• producir v.(§pres: produzco, produces...) pret: produj-•)• resistir v.• sentir v.• sobrellevar v.• soportar v.• sufrir v.
I
1. ber, beə(r)1)a) ( support) \<\<weight\>\> aguantar, resistir; \<\<cost\>\> correr con; \<\<responsibility\>\> cargar* conb) ( endure) \<\<pain/uncertainty\>\> soportar, aguantarc) (put up with, stand) (colloq) (with can) \<\<person\>\> aguantar (fam), soportar; \<\<noise\>\> aguantar, soportarI can't bear her — no la soporto, no la aguanto or no la puedo ver (fam)
to bear to + inf: I can't bear to watch! — no puedo mirar
d) ( stand up to)2)a) ( carry) (liter) \<\<banner/coffin\>\> llevar, portar (liter)b) ( harbor)she's not one to bear a grudge — no es rencorosa or resentida
3) (have, show) \<\<title/signature\>\> llevar; \<\<scars\>\> tener*; \<\<resemblance\>\> tener*, guardarhis account bears little relation to the truth — su versión tiene poco que ver or guarda poca relación con la verdad
4)a) ( produce) \<\<fruit/crop\>\> dar*; \<\<interest\>\> devengar*b) ( give birth to) \<\<child\>\> dar* a luzshe bore him six children — (liter) le dio seis hijos (liter); see also born I
2.
via) ( turn) torcer*bear left/right — tuerza or doble a la izquierda/derecha
b) ( weigh down) (frml)to bear on somebody: the responsibility bore heavily on her — la responsabilidad pesaba sobre sus hombros; bring 2) a)
3.
v refl (frml)a) (hold, carry)there's something very distinguished about the way he bears himself — tiene un porte muy distinguido
b) ( behave)to bear oneself — comportarse, conducirse* (frml)
Phrasal Verbs:- bear out- bear up
II
noun oso, osa m,fhe's a regular bear in the morning — (AmE) por las mañanas está de un humor de perros
to be like a bear with a sore head — (colloq) estar* de un humor de perros (fam)
to be loaded for bear — (AmE colloq) estar* listo para el ataque; (before n)
I [bɛǝ(r)]1. N1) (=animal) oso(-a) m / f ; (fig) (=man) grandullón * mthe Great/Little Bear — la Osa Mayor/Menor
- be like a bear with a sore head- be loaded for bearbrown 5., grizzly, polar2) (also: teddy bear) osito m de peluche3) (Econ) (=pessimistic trader) bajista mf2.CPDbear baiting N — espectáculo en el que se azuzan a unos perros contra un oso
bear garden N — (fig) manicomio m, casa f de locos
bear hug N — fuerte abrazo m
bear market N — (Econ) mercado m bajista
bear pit N — (fig) manicomio m, casa f de locos
II [bɛǝ(r)] (pt bore) (pp borne)1. VT2) (=take on) [+ cost] correr con, pagar; [+ responsibility] cargar con; (fig) [+ burden] soportarthe government bears some responsibility for this crisis — el gobierno tiene parte de responsabilidad en esta crisis
they bear most of the responsibility for elderly relatives — cargan con la mayor parte de la responsabilidad de atender a familiares ancianos
3) (=endure) [+ pain, suspense] soportar, aguantarI can't bear the suspense — no puedo soportar or aguantar el suspense
bruntI can't bear him — no lo puedo ver, no lo soporto or aguanto
4) (=bring) [+ news, gift] traer5) (=carry) llevar, portar literprotesters bearing placards — manifestantes mfpl llevando or portando pancartas
to bear arms — frm portar armas frm
he bore himself like a soldier — (posture) tenía un porte soldadesco; (behaviour) se comportó como un verdadero soldado
6) (=have, display) [+ signature, date, message, title] llevar; [+ mark, scar] conservarshe bore no resemblance to the girl I knew 20 years ago — no se parecía en nada a la chica que había conocido 20 años atrás
the room bore all the signs of a violent struggle — el cuarto conservaba todas las huellas de una riña violenta
witness 1., 2), mind 1., 3)she bears him no ill-will — (grudge) no le guarda rencor; (hostility) no siente ninguna animadversión hacia él
7) (=stand up to) [+ examination] resistirthe film bears comparison with far more expensive productions — la película puede compararse con producciones mucho más caras
2. VI1) (=move)to bear (to the) right/left — torcer or girar a la derecha/izquierda
2)bringto bear on sth — (=relate to) guardar relación con algo, tener que ver con algo; (=influence) influir en algo
3) (=afflict)- bear off- bear on- bear out- bear up* * *
I
1. [ber, beə(r)]1)a) ( support) \<\<weight\>\> aguantar, resistir; \<\<cost\>\> correr con; \<\<responsibility\>\> cargar* conb) ( endure) \<\<pain/uncertainty\>\> soportar, aguantarc) (put up with, stand) (colloq) (with can) \<\<person\>\> aguantar (fam), soportar; \<\<noise\>\> aguantar, soportarI can't bear her — no la soporto, no la aguanto or no la puedo ver (fam)
to bear to + inf: I can't bear to watch! — no puedo mirar
d) ( stand up to)2)a) ( carry) (liter) \<\<banner/coffin\>\> llevar, portar (liter)b) ( harbor)she's not one to bear a grudge — no es rencorosa or resentida
3) (have, show) \<\<title/signature\>\> llevar; \<\<scars\>\> tener*; \<\<resemblance\>\> tener*, guardarhis account bears little relation to the truth — su versión tiene poco que ver or guarda poca relación con la verdad
4)a) ( produce) \<\<fruit/crop\>\> dar*; \<\<interest\>\> devengar*b) ( give birth to) \<\<child\>\> dar* a luzshe bore him six children — (liter) le dio seis hijos (liter); see also born I
2.
via) ( turn) torcer*bear left/right — tuerza or doble a la izquierda/derecha
b) ( weigh down) (frml)to bear on somebody: the responsibility bore heavily on her — la responsabilidad pesaba sobre sus hombros; bring 2) a)
3.
v refl (frml)a) (hold, carry)there's something very distinguished about the way he bears himself — tiene un porte muy distinguido
b) ( behave)to bear oneself — comportarse, conducirse* (frml)
Phrasal Verbs:- bear out- bear up
II
noun oso, osa m,fhe's a regular bear in the morning — (AmE) por las mañanas está de un humor de perros
to be like a bear with a sore head — (colloq) estar* de un humor de perros (fam)
to be loaded for bear — (AmE colloq) estar* listo para el ataque; (before n)
-
3 have
(to have or keep (something) in case or until it is needed: If you go to America please keep some money in reserve for your fare home.) tener algo de reserva, guardar algohave vb1. tenerdo you have a video? ¿tienes vídeo?2. tomar3. haberhave you read Don Quixote? ¿has leído Don Quijote?have you had your hair cut? ¿te has cortado el pelo?Esta construcción se emplea cuando no eres tú quien hace algo, sino que pagas a alguien para que te lo hagato have lunch almorzar / comerto have a swim bañarse / nadartr[hæv]1 (posess) tener, poseer■ will you have a brandy? ¿quieres tomar un coñac?■ to have breakfast/lunch/tea/dinner desayunar/comer/merendar/cenar3 (cigarette) fumar■ how many cigarettes have you had today? ¿cuántos cigarros has fumado hoy?4 (shower, bath, etc) tomar■ when she got home she had a shower cuando llegó a casa se dio una ducha, cuando llegó a casa se duchó■ have you had a wash and a shave? ¿te has lavado y afeitado?5 (treatment) recibir6 (illness) tener7 (experience) tener■ I had a scare tuve un susto, me asusté■ have a good time! ¡divertíos!, ¡pasadlo bien!8 (receive, invite) recibir, invitar9 (borrow) pedir prestado, dejar■ can I have your book for a second, please? ¿me dejas tu libro un segundo, por favor?■ are you going to have a party for your birthday? ¿vas a hacer una fiesta para tu cumpleaños?11 (according to) según■ rumour has it that... corre el rumor de que...12 (baby) tener, dar a luz13 (cause to happen) hacer, mandar14 (allow) permitir, consentir■ if you paid £200 pounds for that you were had si has pagado doscientas libras por eso te han timado1 haber\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLhad better más vale quehave got SMALLBRITISH ENGLISH/SMALL tenerto have done with acabar conto have had it (broken) estar hecho,-a polvo, estar fastidiado,-a 2 (in trouble) haberlo,-a cagado,-a 3 (finished) estar acabado,-a■ this radio's had it, I'll have to get a new one esta radio está en las últimas, tendré que comprar una nueva■ your dad's seen you, you've had it now! te ha visto tu padre, ¡la has cagado!■ if this scandal gets out he's had it as an MP si la gente se entera de este escándalo, se han acabado sus días de diputadoto have it away / have it off taboo echar un polvoto have it in for somebody tenerla tomada con alguiento have it out with somebody ajustar las cuentas con alguiento have it over and done with acabar algo de una vez y para siempreto have just acabar deto have somebody over to one's house / have somebody round to one's house invitar a alguien a casato have somebody up for something SMALLLAW/SMALL llevar a alguien ante los tribunales por algo, procesar a alguien por algoto have something on tener algo planeado, tener algo que hacerto have something on somebody tener información comprometedora sobre alguien, saber algo comprometedor acerca de alguiento have to tener que, haber deto have to do with tener que ver conhave ['hæv,] in sense 3 as an auxiliary verb usu ['hæf] v, had ['hæd] ; having ; has ['hæz,] in sense 3 as an auxiliary verb usu ['hæs] vt1) possess: tenerdo you have change?: ¿tienes cambio?2) experience, undergo: tener, experimentar, sufrirI have a toothache: tengo un dolor de muelas3) include: tener, incluirApril has 30 days: abril tiene 30 días4) consume: comer, tomar5) receive: tener, recibirhe had my permission: tenía mi permiso6) allow: permitir, dejarI won't have it!: ¡no lo permitiré!7) hold: hacerto have a party: dar una fiestato have a meeting: convocar una reunión8) hold: tenerhe had me in his power: me tenía en su poder9) bear: tener (niños)she had a dress made: mandó hacer un vestidoto have one's hair cut: cortarse el pelohave v aux1) : habershe has been very busy: ha estado muy ocupadaI've lived here three years: hace tres años que vivo aquíyou've finished, haven't you?: ha terminado, ¿no?3)to have to : deber, tener quewe have to leave: tenemos que salirexpr.• merecer v.expr.• tener algo en mente expr.v.(§ p.,p.p.: had) = contener v.(§pres: -tengo, -tienes...-tenemos) pret: -tuv-fut/c: -tendr-•)• poseer v.• tener v.(§pres: tengo, tienes...tenemos) pret: tuv-fut/c: tendr-•)v.• haber v.(§pres: he, has...) subj: hay-pret: hub-fut/c: habr-•)hæv, weak forms həv, əv
1.
2) ( possess) tener*I have o (esp BrE) I've got two cats — tengo dos gatos
I don't have o (esp BrE) haven't got any money — no tengo dinero
do you have a car? - no, I don't o (esp BrE) have you got a car? - no, I haven't — ¿tienes coche? - no (, no tengo)
3) (hold, have at one's disposal) tener*look out, he's got a gun! — cuidado! tiene una pistola or está armado!
how much money do you have o (esp BrE) have you got on you? — ¿cuánto dinero tienes or llevas encima?
can I have a sheet of paper? — ¿me das una hoja de papel?
may I have your name? — ¿me dice su nombre?
could I have your Sales Department, please? — ( on phone) ¿me comunica or (Esp tb) me pone or (CS tb) me da con el departamento de ventas, por favor?
I have it!, I've got it! — ya lo tengo!, ya está, ya está!
all right: have it your own way! — está bien! haz lo que quieras!
what have we here? — ¿y esto?
to have something to + inf — tener* algo que + inf
4)a) ( receive) \<\<letter/news\>\> tener*, recibircould we have some silence, please? — (hagan) silencio, por favor
we have it on the best authority that... — sabemos de buena fuente que...
rumoradition has it that... — corre el rumor de que.../según la tradición...
to have had it — (colloq)
I've had it — ( I'm in trouble) estoy frito (AmL), me la he cargado (Esp fam); ( I've lost my chance) la he fastidiado (fam)
I've had it up to here with your complaining — estoy hasta la coronilla or hasta las narices de tus quejas (fam)
to have it in for somebody — (colloq) tenerle* manía or tirria a alguien (fam)
to let somebody have it — (sl) ( attack - physically) darle* su merecido a alguien; (- verbally) cantarle las cuarenta a alguien (fam), poner* a alguien verde (Esp fam)
b) ( obtain) conseguir*they were the best/only seats to be had — eran los mejores/únicos asientos que había
I'll have a kilo of tomatoes, please — ¿me da or (Esp) me pone un kilo de tomates, por favor?
5) ( consume) \<\<steak/spaghetti\>\> comer, tomar (Esp); \<\<champagne/beer\>\> tomarto have something to eat/drink — comer/beber algo
to have breakfast/dinner — desayunar/cenar, comer (AmL)
to have lunch — almorzar* or (esp Esp, Méx) comer
what are we having for dinner? — ¿qué hay de cena?
we had too much to drink — bebimos or (AmL tb) tomamos demasiado
6)a) (experience, undergo) \<\<accident\>\> tener*did you have good weather? — ¿te (or les etc) hizo buen tiempo?
have a nice day! — adiós! que le (or te etc) vaya bien!
I had an injection — me pusieron or me dieron una inyección
he had a heart transplant/an X ray — le hicieron un trasplante de corazón/una radiografía
she had a heart attack — le dio un ataque al corazón or un infarto
b) ( organize) \<\<party\>\> hacer*, dar*c) ( suffer from) \<\<cancer/diabetes/flu\>\> tener*to have a cold — estar* resfriado
he's got a headache/sore throat — le duele la cabeza/la garganta, tiene dolor de cabeza/garganta
7) ( look after) tener*8) ( give birth to) \<\<baby\>\> tener*9) (colloq)a) (catch, get the better of)they almost had him, but he managed to escape — casi lo agarran or atrapan, pero logró escaparse
you've been had! — te han timado or engañado!
10) (causative use)we'll have it clean in no time — enseguida lo limpiamos or lo dejamos limpio
he had them all laughing/in tears — los hizo reír/llorar a todos
to have somebody + INF: I'll have her call you back as soon as she arrives le diré or pediré que lo llame en cuanto llegue; I'll have you know, young man, that I... para que sepa, jovencito, yo...; to have something + PAST P: we had it repaired lo hicimos arreglar, lo mandamos (a) arreglar (AmL); to have one's hair cut — cortarse el pelo
to have something + INF/+ PAST P: I've had three lambs die this week se me han muerto tres corderos esta semana; he had his bicycle stolen — le robaron la bicicleta
12)a) ( allow) (with neg) tolerar, consentir*I won't have it! — no lo consentiré or toleraré!
b) (accept, believe) aceptar, creer*she wouldn't have it — no lo quiso aceptar or creer
13) (indicating state, position) tener*you have o (BrE) you've got your belt twisted — tienes el cinturón torcido
2.
1) v aux2) (used to form perfect tenses) haber*I have/had seen her — la he/había visto
I have/had just seen her — la acabo/acababa de ver, recién la vi/la había visto (AmL)
have you been waiting long? — ¿hace mucho que esperas?, ¿llevas mucho rato esperando?
had I known that o if I'd known that... — si hubiera sabido que..., de haber sabido que...
when he had finished, she... — cuando terminó or (liter) cuando hubo terminado, ella...
3)a) ( in tags)you've been told, haven't you? — te lo han dicho ¿no? or ¿no es cierto? or ¿no es verdad?
you haven't lost the key, have you? — no habrás perdido la llave...!
b) ( elliptical use)you may have forgiven him, but I haven't — puede que tú lo hayas perdonado, pero yo no
the clock has stopped - so it has! — el reloj se ha parado - es verdad! or es cierto!
you've forgotten something - have I? — te has olvidado de algo - ¿sí?
I've told her - you haven't! — se lo he dicho - no! ¿en serio?
4) ( expressing obligation)to have to + inf — tener* que + inf
I have o I've got to admit that... — tengo que reconocer que...
you don't have to be an expert to realize that — no hay que or no se necesita ser un experto para darse cuenta de eso
5) ( expressing certainty)to have to + inf — tener* que + inf
you have to o you've got to be kidding! — lo dices en broma or en chiste!
•Phrasal Verbs:- have in- have off- have on- have out- have up[hæv] ( 3rd pers sing present has) (pt, pp had) When have is part of a set combination, eg have a look, have a good time, have breakfast, had better, look up the other word. For have + adverb/preposition combinations, see also the phrasal verb section of this entry.1. TRANSITIVE VERB1) (=possess) tenerhe's got or he has blue eyes — tiene los ojos azules
have you got or do you have 10p? — ¿tienes diez peniques?
have you got or do you have any brothers or sisters? — ¿tienes hermanos?
he hasn't got or he doesn't have any friends — no tiene amigos
I've got or I have a friend staying next week — tengo a un amigo en casa la semana que viene
Don't translate the [a] in sentences like [has he got a girlfriend?], [I haven't got a washing-machine] if the number of such items is not significant since people normally only have one at a time:I've got or I have an idea — tengo una idea
Do translate the [a] if the person or thing is qualified:has he got a girlfriend? — ¿tiene novia?
•
all or everything I have is yours — todo lo que tengo es tuyoyou must give it all or everything you have — tienes que emplearte a fondo
you must put all or everything you have into it — tienes que emplearte a fondo
•
can I have a pencil please? — ¿me puedes dar un lápiz, por favor?•
the book has no name on it — el libro no lleva or tiene el nombre del dueñoI've got or I have no Spanish — no sé español
•
to have something to do — tener algo que hacerI've got or I have nothing to do — no tengo nada que hacer
haven't you got anything to do? — ¿no tienes nada que hacer?
handy, ready 1., 1), a)•
hello, what have we here? — vaya, vaya, ¿qué tenemos aquí?2) (=eat, drink) tomar•
what are we having for lunch? — ¿que vamos a comer?•
to have something to eat/drink — comer/beber algo, tomar algo•
what will you have? — ¿qué quieres tomar?, ¿qué vas a tomar?will you have some more? — ¿te sirvo más?
3) (=receive) recibir•
you can have my ticket — puedes quedarte con mi billete•
we had some help from the government — recibimos ayuda del gobierno•
I had a letter from John — tuve carta de Juan, recibí una carta de Juan•
I must have them by this afternoon — necesito tenerlos para esta tarde•
we had a lot of visitors — (at home) tuvimos muchas visitas; (at exhibition etc) tuvimos muchos visitantes4) (=obtain)they can be had for as little as £10 each — pueden conseguirse por tan solo 10 libras
there was no bread to be had — no quedaba pan en ningún sitio, no podía conseguirse pan en ningún sitio
5) (=take)I'll have a dozen eggs, please — ¿me pones una docena de huevos, por favor?
which one will you have? — ¿cuál quiere?
can I have your name please? — ¿me da su nombre, por favor?
•
you can have it or I'll let you have it for £10 — te lo dejo en 10 libras, te lo puedes llevar por 10 libras, te lo vendo por 10 libras6) (=give birth to) [+ baby, kittens] tenerwhat did she have? — ¿qué ha tenido?
7) (=hold, catch) tener•
he had him by the throat — lo tenía agarrado por la garganta•
I have it on good authority that... — me consta que..., sé a ciencia cierta que..., sé de buena tinta que... *I've got it! — ¡ya!
•
you have me there, there you have me — ahí sí que me has pillado *8) (=allow) consentir, tolerar•
we can't have that — eso no se puede consentir•
I won't have this nonsense — no voy a consentir or tolerar estas tonteríasI won't have it! — no lo voy a consentir or tolerar
she won't have it said that... — no consiente or tolera que digan que...
I won't have him risking his neck on that motorbike — no voy a consentir que se juegue el cuello en esa moto
9) (=spend) pasarto have a pleasant afternoon/evening — pasar una tarde agradable
have a nice day! — ¡que pases un buen día!
what sort of day have you had? — ¿qué tal día has tenido?
10) (on telephone)can I have Personnel please? — ¿me puede poner con Personal, por favor?
11) * (=have sex with) acostarse con12) (=make)to have sth done hacer que se haga algo, mandar hacer algo to have sb do sth mandar a algn hacer algohe had me do it again — me hizo hacerlo otra vez, me hizo que lo hiciese otra vez
what would you have me do? — † ¿qué quiere que haga?
to have sth happen to have sb doing sthI'll have you know that... — quiero que sepas que...
to have sth against sb/sth tener algo en contra de algn/algo to have had itshe soon had them all reading and writing — (=organized them) enseguida los puso a leer y a escribir; (=taught them) enseguida les habían enseñado a leer y a escribir
you've had it now! he knows all about it * — ¡ahora sí que te la has cargado! se ha enterado de todo
to have it thatI've had it up to here with his nonsense * — estoy hasta la coronilla or hasta el moño de sus tonterías *
to be hadrumour has it that... — corre la voz de que...
to have to do with tener que ver conyou've been had! * — ¡te han engañado!
to let sb have sth (=give) dar algo a algn; (=lend) dejar algo a algn, prestar algo a algnthat's got or that has nothing to do with it! — ¡eso no tiene nada que ver!
what have youlet him have it! * — ¡dale!
would have it... and what have you —... y qué sé yo qué más
luckas ill-luck or fate would have it — desgraciadamente
2. AUXILIARY VERB1) haberhas he gone? — ¿se ha ido?
hasn't he told you? — ¿no te lo ha dicho?
had you phoned me frm or if you had phoned me I would have come round — si me hubieras llamado habría venido
never having seen it before, I... — como no lo había visto antes,...
just I, 1., 3)having finished or when he had finished, he left — cuando terminó or cuando hubo terminado, se fue
See:SINCE in sincea)"he's already eaten" - "so have I" — -él ya ha comido -yo también
"we haven't had any news yet" - "neither have we" — -no hemos tenido noticias todavía -nosotros tampoco
"you've made a mistake" - "no I haven't!" — -has cometido un error -no es verdad or cierto
"we haven't paid" - "yes we have!" — -no hemos pagado -¡qué sí!
"he's got a new job" - "oh has he?" — -tiene un trabajo nuevo -¿ah, sí?
"you've written it twice" - "so I have!" — -lo has escrito dos veces -es verdad or cierto
"have you read the book?" - "yes, I have" — -¿has leído el libro? -sí
"has he told you?" - "no, he hasn't" — -¿te lo ha dicho? -no
he hasn't done it, has he? — no lo ha hecho, ¿verdad?
you've done it, haven't you? — lo has hecho, ¿verdad? or ¿no?
you've all been there before, but I haven't — vosotros habéis estado allí antes, pero yo no
he has never met her, but I have — él no la ha llegado a conocer, pero yo sí
have you ever been there? if you have... — ¿has estado alguna vez allí? si es así...
so I, 1., norhave you tried it? if you haven't... — ¿lo has probado? (porque) si no...
3.MODAL VERB (=be obliged)I've got to or I have to finish this work — tengo que terminar este trabajo
have we got to or do we have to leave early? — ¿tenemos que salir temprano?
I haven't got to or I don't have to wear glasses — no necesito (usar) gafas
do you have to make such a noise? — ¿tienes que hacer tanto ruido?
you didn't have to tell her! — ¡no tenías por qué decírselo!
does it have to be ironed? — ¿hay que plancharlo?
- have in- have off- have on- have out- have up* * *[hæv], weak forms [həv, əv]
1.
2) ( possess) tener*I have o (esp BrE) I've got two cats — tengo dos gatos
I don't have o (esp BrE) haven't got any money — no tengo dinero
do you have a car? - no, I don't o (esp BrE) have you got a car? - no, I haven't — ¿tienes coche? - no (, no tengo)
3) (hold, have at one's disposal) tener*look out, he's got a gun! — cuidado! tiene una pistola or está armado!
how much money do you have o (esp BrE) have you got on you? — ¿cuánto dinero tienes or llevas encima?
can I have a sheet of paper? — ¿me das una hoja de papel?
may I have your name? — ¿me dice su nombre?
could I have your Sales Department, please? — ( on phone) ¿me comunica or (Esp tb) me pone or (CS tb) me da con el departamento de ventas, por favor?
I have it!, I've got it! — ya lo tengo!, ya está, ya está!
all right: have it your own way! — está bien! haz lo que quieras!
what have we here? — ¿y esto?
to have something to + inf — tener* algo que + inf
4)a) ( receive) \<\<letter/news\>\> tener*, recibircould we have some silence, please? — (hagan) silencio, por favor
we have it on the best authority that... — sabemos de buena fuente que...
rumor/tradition has it that... — corre el rumor de que.../según la tradición...
to have had it — (colloq)
I've had it — ( I'm in trouble) estoy frito (AmL), me la he cargado (Esp fam); ( I've lost my chance) la he fastidiado (fam)
I've had it up to here with your complaining — estoy hasta la coronilla or hasta las narices de tus quejas (fam)
to have it in for somebody — (colloq) tenerle* manía or tirria a alguien (fam)
to let somebody have it — (sl) ( attack - physically) darle* su merecido a alguien; (- verbally) cantarle las cuarenta a alguien (fam), poner* a alguien verde (Esp fam)
b) ( obtain) conseguir*they were the best/only seats to be had — eran los mejores/únicos asientos que había
I'll have a kilo of tomatoes, please — ¿me da or (Esp) me pone un kilo de tomates, por favor?
5) ( consume) \<\<steak/spaghetti\>\> comer, tomar (Esp); \<\<champagne/beer\>\> tomarto have something to eat/drink — comer/beber algo
to have breakfast/dinner — desayunar/cenar, comer (AmL)
to have lunch — almorzar* or (esp Esp, Méx) comer
what are we having for dinner? — ¿qué hay de cena?
we had too much to drink — bebimos or (AmL tb) tomamos demasiado
6)a) (experience, undergo) \<\<accident\>\> tener*did you have good weather? — ¿te (or les etc) hizo buen tiempo?
have a nice day! — adiós! que le (or te etc) vaya bien!
I had an injection — me pusieron or me dieron una inyección
he had a heart transplant/an X ray — le hicieron un trasplante de corazón/una radiografía
she had a heart attack — le dio un ataque al corazón or un infarto
b) ( organize) \<\<party\>\> hacer*, dar*c) ( suffer from) \<\<cancer/diabetes/flu\>\> tener*to have a cold — estar* resfriado
he's got a headache/sore throat — le duele la cabeza/la garganta, tiene dolor de cabeza/garganta
7) ( look after) tener*8) ( give birth to) \<\<baby\>\> tener*9) (colloq)a) (catch, get the better of)they almost had him, but he managed to escape — casi lo agarran or atrapan, pero logró escaparse
you've been had! — te han timado or engañado!
10) (causative use)we'll have it clean in no time — enseguida lo limpiamos or lo dejamos limpio
he had them all laughing/in tears — los hizo reír/llorar a todos
to have somebody + INF: I'll have her call you back as soon as she arrives le diré or pediré que lo llame en cuanto llegue; I'll have you know, young man, that I... para que sepa, jovencito, yo...; to have something + PAST P: we had it repaired lo hicimos arreglar, lo mandamos (a) arreglar (AmL); to have one's hair cut — cortarse el pelo
to have something + INF/+ PAST P: I've had three lambs die this week se me han muerto tres corderos esta semana; he had his bicycle stolen — le robaron la bicicleta
12)a) ( allow) (with neg) tolerar, consentir*I won't have it! — no lo consentiré or toleraré!
b) (accept, believe) aceptar, creer*she wouldn't have it — no lo quiso aceptar or creer
13) (indicating state, position) tener*you have o (BrE) you've got your belt twisted — tienes el cinturón torcido
2.
1) v aux2) (used to form perfect tenses) haber*I have/had seen her — la he/había visto
I have/had just seen her — la acabo/acababa de ver, recién la vi/la había visto (AmL)
have you been waiting long? — ¿hace mucho que esperas?, ¿llevas mucho rato esperando?
had I known that o if I'd known that... — si hubiera sabido que..., de haber sabido que...
when he had finished, she... — cuando terminó or (liter) cuando hubo terminado, ella...
3)a) ( in tags)you've been told, haven't you? — te lo han dicho ¿no? or ¿no es cierto? or ¿no es verdad?
you haven't lost the key, have you? — no habrás perdido la llave...!
b) ( elliptical use)you may have forgiven him, but I haven't — puede que tú lo hayas perdonado, pero yo no
the clock has stopped - so it has! — el reloj se ha parado - es verdad! or es cierto!
you've forgotten something - have I? — te has olvidado de algo - ¿sí?
I've told her - you haven't! — se lo he dicho - no! ¿en serio?
4) ( expressing obligation)to have to + inf — tener* que + inf
I have o I've got to admit that... — tengo que reconocer que...
you don't have to be an expert to realize that — no hay que or no se necesita ser un experto para darse cuenta de eso
5) ( expressing certainty)to have to + inf — tener* que + inf
you have to o you've got to be kidding! — lo dices en broma or en chiste!
•Phrasal Verbs:- have in- have off- have on- have out- have up -
4 ve
Del verbo ir: ( conjugate ir) \ \
ve es: \ \2ª persona singular (tú) imperativoDel verbo ver: ( conjugate ver) \ \
ve es: \ \3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo2ª persona singular (tú) imperativoMultiple Entries: VE ir ve ver
ir ( conjugate ir) verbo intransitivo 1 iban a caballo/a pie they were on horseback/on foot; ve por mar to go by sea; ¡Fernando! — ¡voy! Fernando! — (just) coming! o I'll be right there!; el ve y venir de los invitados the coming and going of the guests; vamos a casa let's go home; ¿adónde va este tren? where's this train going (to)?; ve de compras/de caza to go shopping/hunting; ya vamos para allá we're on our way; ¿por dónde se va a …? how do you get to …?; ve por or (Esp) a por algo/algn to go to get sth/sb; voy (a) por pan I'm going to get some bread ya va al colegio she's already at school 2 ( expresando propósito) ve a + inf:◊ ¿has ido a verla? have you been to see her?;ve a ayudarla go and help her; ver tb ve v aux 1 3 (al arrojar algo, arrojarse):◊ tírame la llave — ¡allá va! throw me the key — here you are o there you go!;tírate del trampolín — ¡allá voy! jump off the board! — here I go/come! 4 [ comentario]: eso va por ti también that goes for you too, and the same goes for you 1 (+ compl) ( sin énfasis en el movimiento): ¿van cómodos? are you comfortable?; íbamos sentados we were sitting down; vas muy cargada you have a lot to carry; yo iba a la cabeza I was in the lead 2 ( refiriéndose al atuendo): voy a ve de Drácula I'm going to go as Dracula; iba de verde she was dressed in green 3 ( en calidad de) ve de algo to go (along) as sth; 1 [camino/sendero] ( llevar) ve a algo to lead to sth, to go to sth 2 (extenderse, abarcar): el período que va desde … hasta … the period from … to … 1 (marchar, desarrollarse):◊ ¿cómo va el nuevo trabajo? how's the new job going?;va de mal en peor it's going from bad to worse; ¿cómo te va? how's it going?, how are things? (colloq), what's up? (AmE colloq); ¿cómo les fue en Italia? how was Italy?, how did you get on in Italy?; me fue mal/bien en el examen I did badly/well in the exam; ¡que te vaya bien! all the best!, take care!; ¡que te vaya bien (en) el examen! good luck in the exam 2 ( en competiciones):◊ ¿cómo van? — 3-1 what's the score? — 3-1;voy ganando yo I'm ahead, I'm winning 3 ( en el desarrollo de algo):◊ ¿por dónde van en historia? where have you got (up) to in history?;¿todavía vas por la página 20? are you still on page 20? 4 ( estar en camino):◊ ¡vamos para viejos! we're getting on o old!;va para los cincuenta she's going on fifty; ya va para dos años que … it's getting on for two years since … 5 (sumar, hacer): con este van seis six, counting this one 6 ( haber transcurrido): en lo que va del or (Esp) de año/mes so far this year/month 1 ( deber colocarse) to go;◊ ¿dónde van las toallas? where do the towels go?;¡qué va! (fam): ¿has terminado? — ¡qué va! have you finished? — you must be joking!; ¿se disgustó? — ¡qué va! did she get upset? — not at all!; vamos a perder el avión — ¡qué va! we're going to miss the plane — no way! 2a) ( combinar) ve con algo to go with sthb) (sentar bien, convenir) (+ me/te/le etc):te veá bien un descanso a rest will do you good 3 (Méx) (tomar partido por, apoyar) vele a algo/algn to support sth/sb; 1◊ vamosa) (expresando incredulidad, fastidio):◊ ¡vamos! ¿eso quién se lo va a creer? come off it o come on! who do you think's going to believe that?b) (intentando tranquilizar, animar, dar prisa):◊ vamos, mujer, dile algo go on, say something to him;¡vamos, date prisa! come on, hurry up!c) (al aclarar, resumir):◊ eso sería un disparate, vamos, digo yo that would be a stupid thing to do, well, that's what I think anyway;vamos, que no es una persona de fiar basically, he's not very trustworthy; es mejor que el otro, vamos it's better than the other one, anyway 2◊ vayaa) (expresando sorpresa, contrariedad):◊ ¡vaya! ¡tú por aquí! what a surprise! what are you doing here?;¡vaya! ¡se ha vuelto a caer! oh no o (colloq) damn! it's fallen over again!b) (Esp) ( para enfatizar):◊ ¡vaya cochazo! what a car!ve v aux ve a + inf: 1a) (para expresar tiempo futuro, propósito) to be going to + inf;va a hacer dos años que … it's getting on for two years since …b) (en propuestas, sugerencias):◊ vamos a ver ¿cómo dices que te llamas? now then, what did you say your name was?;bueno, vamos a trabajar all right, let's get to work 2 (al prevenir, hacer recomendaciones): cuidado, no te vayas a caer mind you don't fall (colloq); lleva el paraguas, no vaya a ser que llueva take the umbrella, in case it rains 3 ( expresando un proceso paulatino): ya puedes ve haciéndote a la idea you'd better get used to the idea; la situación ha ido empeorando the situation has been getting worse and worse irse verbo pronominal 1 ( marcharse) to leave;◊ ¿por qué te vas tan temprano? why are you leaving o going so soon?;vámonos let's go; bueno, me voy right then, I'm taking off (AmE) o (BrE) I'm off; no te vayas don't go; vete a la cama go to bed; se fue de casa/de la empresa she left home/the company; vete de aquí get out of here; se han ido de viaje they're away, they've gone away 2 (consumirse, gastarse):◊ ¡cómo se va el dinero! I don't know where the money goes!;se me va medio sueldo en el alquiler half my salary goes on the rent 3 ( desaparecer) [mancha/dolor] to go; (+ me/te/le etc)◊ ¿se te ha ido el dolor de cabeza? has your headache gone?4 (salirse, escaparse) [líquido/gas] to escape;◊ se le está yendo el aire al globo the balloon's losing air o going down5 (caerse, perder el equilibrio) (+ compl):◊ vese de boca/espaldas to fall flat on one's face/back;me iba para atrás I was falling backwards; frenó y nos fuimos todos para adelante he braked and we all went flying forwards
ve sustantivo femenino (AmL) tb ve corta or chica or pequeña name of the letter◊ v
ver 1 sustantivo masculino 1 ( aspecto):◊ ser de buen ve to be good-looking o attractive2 ( opinión):◊ a mi/su ve in my/his view
ver 2 ( conjugate ver) verbo transitivo 1◊ ¿ves algo? can you see anything?;no se ve nada aquí you can't see a thing in here; lo vi hablando con ella I saw him talking to her esa película ya la he visto I've seen that movie before; no poder (ni) ve a algn: no la puede ve he can't stand her 2 (entender, notar) to see;◊ ¿no ves lo que está pasando? don't o can't you see what's happening?;se la ve preocupada she looks worried; hacerse ve (RPl) to show off 3 ¡ya veás lo que pasa! you'll see what happens; ¡ya se veá! we'll see◊ ¡nunca he visto cosa igual! I've never seen anything like it!;¡si vieras lo mal que lo pasé! you can't imagine how awful it was!; ¡hubieras visto cómo se asustaron! (AmL) you should have seen the fright they got! 4◊ a ver: (vamos) a ve ¿de qué se trata? OK o all right, now, what's the problem?;está aquí, en el periódico — ¿a ve? it's here in the newspaper — let's see; apriétalo a ve qué pasa press it and see what happens; a ve si escribes pronto make sure you write soon 5a) ( estudiar):tengo que ve cómo lo arreglo I have to work out how I can fix it; ya veé qué hago I'll decide what to do later◊ ¿la ha visto un médico? has she been seen by a doctor yet?6a) (juzgar, considerar):a mi modo or manera de ve the way I see it no le veo la gracia I don't think it's funny 7 (visitar, entrevistarse con) ‹amigo/pariente› to see, visit; ‹médico/jefe› to see;◊ ¡cuánto tiempo sin vete! I haven't seen you for ages!8◊ tener … que ver: ¿y eso qué tiene que ve? and what does that have to do with it?;no tengo nada que ve con él I have nothing to do with him; ¿qué tiene que ve que sea sábado? what difference does it make that it's Saturday? verbo intransitivo 1 ( percibir con la vista) to see; no veo bien de lejos/de cerca I'm shortsighted/longsighted 2 ( constatar):◊ ¿hay cerveza? — no sé, voy a ve is there any beer? — I don't know, I'll have a look;pues veás, todo empezó cuando … well you see, the whole thing began when … 3 ( pensar) to see; estar/seguir en veemos (AmL fam): todavía está en veemos it isn't certain yet; seguimos en veemos we still don't know anything verse verbo pronominal 1 ( refl) (percibirse, imaginarse) to see oneself 2 ( hallarse) (+ compl) to find oneself; me vi obligado a despedirlo I had no choice but to dismiss him 3 (esp AmL) ( parecer): no se ve bien con ese peinado that hairdo doesn't suit her 4 ( recípr)◊ nos vemos a las siete I'll meet o see you at seven;¡nos vemos! (esp AmL) see you! vese con algn to see sb
ir
I verbo intransitivo
1 (dirigirse a un lugar) to go: ¡vamos!, let's go!
voy a París, I'm going to Paris ➣ Ver nota en go
2 (acudir regularmente) to go: va al colegio, he goes to school
van a misa, they go to church
3 (conducir a) to lead, go to: el sendero va a la mina, the path goes to the mine
esta carretera va a Londres, this road leads to London
4 (abarcar) to cover: la finca va desde la alambrada al camino, the estate extends from the wire fence to the path
las lecciones que van desde la página 1 a la 53, the lessons on pages 1 to 53
5 (guardarse habitualmente) va al lado de éste, it goes beside this one
6 (mantener una posición) to be: va el primero, he's in first place
7 (tener un estado de ánimo, una apariencia) to be: iba furioso/radiante, he was furious/radiant
vas muy guapa, you look very smart o pretty
8 (desenvolverse) ¿cómo te va?, how are things? o how are you doing?
¿cómo te va en el nuevo trabajo?, how are you getting on in your new job?
9 (funcionar) to work (properly): el reloj no va, the clock doesn't go o work
10 (sentar bien) to suit: ese corte de pelo no te va nada, that haircut doesn't suit you at all
11 (combinar) to match, go: el rojo no va con el celeste, red doesn't go with pale blue
12 (vestir) to wear
ir con abrigo, to wear a coat
ir de negro/de uniforme, to be dressed in black/in uniform
la niña irá de enfermera, the little girl will dress up as a nurse
13 fam (importar, concernir) to concern: eso va por ti también, and the same goes for you
ni me va ni me viene, I don't care one way or the other
14 (apostar) to bet: va un café a que no viene, I bet a coffee that he won't come
15 (ir + de) fam (comportarse de cierto modo) to act
ir de listo por la vida, to be a smart ass (tratar) to be about: ¿de qué va la película?, what's the film about?
16 (ir + detrás de) to be looking for: hace tiempo que voy detrás de un facsímil de esa edición, I've been after a facsimile of that edition for a long time
17 (ir + por) ir por la derecha, to keep (to the) right (ir a buscar) ve por agua, go and fetch some water (haber llegado) voy por la página noventa, I've got as far as page ninety
18 (ir + para) (tener casi, estar cercano a) va para los cuarenta, she's getting on for forty
ya voy para viejo, I'm getting old (encaminarse a) iba para ingeniero, she was studying to be an engineer
este niño va para médico, this boy's going to become a doctor
II verbo auxiliar
1 (ir + gerundio) va mejorando, he's improving
ir caminando, to go on foot
2 (ir + pp) ya van estrenadas tres películas de Almodóvar, three films by Almodovar have already been released
3 ( ir a + infinitivo) iba a decir que, I was going to say that
va a esquiar, she goes skiing
va a nevar, it's going to snow
vas a caerte, you'll fall Locuciones: a eso iba, I was coming to that
¡ahí va!, catch!
en lo que va de año, so far this year
¡qué va!, of course not! o nothing of the sort!
¡vamos a ver!, let's see!
van a lo suyo, they look after their own interests
¡vaya!, fancy that
¡vaya cochazo!, what a car!
ir a parar, to end up
ver 1 m (aspecto exterior) aún estás de buen ver, you're still good-looking
ver 2 I verbo transitivo
1 to see: vi tu cartera sobre la mesa, I saw your wallet on the table
no veo nada, I can't see anything
puede ver tu casa desde aquí, he can see your house from here ➣ Ver nota en see; (mirar la televisión) to watch: estamos viendo las noticias de las tres, we are watching the three o'clock news (cine) me gustaría ver esa película, I'd like to see that film
2 (entender) no veo por qué no te gusta, I can't see why you don't like it (considerar) a mi modo de ver, as far as I can see o as I see it
tus padres no ven bien esa relación, your parents don't agree with that relationship (parecer) se te ve nervioso, you look nervous
3 (averiguar) ya veremos qué sucede, we'll soon see what happens fam (uso enfático) ¡no veas qué sitio tan bonito!, you wouldn't believe what a beautiful place!
4 a ver, let's see: a ver si acabamos este trabajo, let's see if we can finish this job
me compré un compacto, - ¿a ver?, I bought a compact disc, - let's have a look!
5 (ir a ver, visitar) to see, visit: le fui a ver al hospital, I visited him in hospital
II verbo intransitivo
1 to see: no ve bien de lejos, he's shortsighted, US nearsighted
2 (dudar, pensar) ¿me prestas este libro?, - ya veré, will you lend me this book?, - I'll see
3 (tener relación) no tengo nada que ver con ese asunto, I have nothing to do with that business
solo tiene cincuenta años, - ¿y eso qué tiene qué ver?, he's only fifty, - so what? Locuciones: no poder ver a alguien: no puede (ni) verle, she can't stand him
¿To see, to watch o to look?
Los tres verbos reflejan tres conceptos muy distintos. To see hace referencia a la capacidad visual y no es fruto de una acción deliberada. A menudo se usa con can o could: I can see the mountains from my bedroom. Puedo ver las montañas desde mi dormitorio.
To look at implica una acción deliberada: I saw an old atlas, so I opened it and looked at the maps. Vi un atlas antiguo, así que lo abrí y miré los mapas.
To watch también se refiere a una acción deliberada, a menudo cuando se tiene un interés especial por lo que ocurre: I watched the planes in the sky with great interest. Miraba los aviones en el cielo con gran interés. Igualmente puede indicar el paso del tiempo (we watched the animals playing for half an hour, durante media hora observamos cómo jugaban los animales), movimiento (they stood there watching the cars drive off into the distance, se quedaron allí de pie viendo cómo se marchaban los coches) o vigilancia (the policemen have been watching this house because they thought we were thieves, los policías estaban vigilando la casa porque pensaban que éramos ladrones). Para hablar de películas u obras de teatro usamos to see: Have you seen Hamlet?, ¿Has visto Hamlet? To watch se refiere a la televisión y los deportes en general: I always watch the television in the evening. Siempre veo la televisión por las noches. I like to watch football. Me gusta ver el fútbol. Al hablar de programas o partidos específicos podemos usar tanto to watch como to see: I like to see/watch the news at 9:00. Me gusta ver las noticias a las 9.00. Did you see/watch the match last night?, ¿Viste el partido anoche? 've' also found in these entries: Spanish: abandonar - abrir - abrirse - actualizar - adelantar - adiós - advertida - advertido - ahí - ahora - amontonarse - angina - anterioridad - aprovechar - aquí - bailar - bajar - barriga - beneficiada - beneficiado - berenjenal - boca - buena - bueno - buscar - cabo - caerse - calar - cantera - cara - casa - cascada - cascado - casco - chula - chulo - cometer - comida - comido - conectar - confeccionar - confundirse - cosa - curso - dejarse - desarrollar - descartar - despelucada - despelucado - desvergüenza English: activate - aggravate - aggravating - aggravation - anywhere - avail - available - captivate - captivating - clockwise - conservation - conservationist - cop - cultivate - cultivated - cultivation - curvaceous - depravation - deprivation - derivation - duvet - elevate - elevation - elevator - evade - evasion - evasive - excavate - excavation - face - innovate - innovation - motivate - motivation - observation - ovarian - ovation - pervade - pervasive - preservation - prevail - prevailing - purvey - purveyor - renovate - reservation - retroactive - self-preservation - starvation - stick out -
5 for
fo:
1. preposition1) (to be given or sent to: This letter is for you.) para2) (towards; in the direction of: We set off for London.) para, hacia, en dirección a3) (through a certain time or distance: for three hours; for three miles.) durante4) (in order to have, get, be etc: He asked me for some money; Go for a walk.) (pedir dinero); (salir) a (pasear)5) (in return; as payment: He paid $2 for his ticket.) por6) (in order to be prepared: He's getting ready for the journey.) para7) (representing: He is the member of parliament for Hull.) por8) (on behalf of: Will you do it for me?) por9) (in favour of: Are you for or against the plan?) por, a favor de10) (because of: for this reason.) por, a causa de11) (having a particular purpose: She gave me money for the bus fare.) para12) (indicating an ability or an attitude to: a talent for baking; an ear for music.) para13) (as being: They mistook him for someone else.) por, para14) (considering what is used in the case of: It is quite warm for January (= considering that it is January when it is usually cold).) para15) (in spite of: For all his money, he didn't seem happy.) a pesar de
2. conjunction(because: It must be late, for I have been here a long time.) ya que, puesto quefor prep1. parais this the train for London? ¿es éste el tren que va a Londres?2. porI bought it for £12 lo compré por 12 libraswhat can I do for you? ¿qué puedo hacer por ti?3. desde hace4. durante5. de"T" for Tony "T" de Tonywhat's the word for "cheese" in Spanish? ¿cómo se dice "cheese" en español?6. a favor deare you for the plan, or against it? ¿estás a favor del plan, o en contra?tr[fɔːSMALLr/SMALL]1 (intended) para■ there's a phone call for Mr. Smith hay una llamada para el Sr. Smith2 (purpose) para■ what's this for? ¿para qué sirve esto?■ shall we meet for lunch? ¿quedamos para comer?3 (destination) para■ where do I catch the train for Newcastle? ¿dónde se coge el tren para Newcastle?4 (in order to help, on behalf of) por5 (because of, on account of) por, a causa de■ a meeting has been called for 10.00 se ha convocado una reunión para las 10.00■ I've lived here for 5 years hace 5 años que vivo aquí, vivo aquí desde hace 5 años■ it's the first accident here for a long time es el primer accidente que ocurre aquí desde hace mucho tiempo8 (in exchange, as replacement of) por■ I got it for £500 lo conseguí por 500 libras■ the record went for $50 el disco se vendió por 50 dólares9 (in favour of, in support of) por, a favor de■ who did you vote for? ¿a quién votaste?■ are you for or against the new laws? ¿estás a favor o en contra de las nuevas leyes?10 (despite) a pesar de, para; (considering, contrast) para■ I still love him, for all his faults lo quiero, a pesar de todos sus defectos11 (as) de, como, por■ what do they use for fuel? ¿qué utilizan de combustible?12 (in order to obtain) para■ for further details... para más información....13 (representing) por; (meaning) de■ I can't go to the meeting - will you go for me? no puedo asistir a la reunión - ¿quieres ir en mi lugar?■ what's the Spanish for "pool"? ¿cómo se dice "pool" en castellano?14 (as regards, concerning) por, en cuanto a■ for my part, he can do as he likes por mí, que haga lo que quiera■ as for him, who cares? en cuanto a él, ¿a quién le importa?■ luckily for us, it didn't rain afortunadamente para nosotros, no llovió15 (as part of, as being) por, para■ do you know that for a fact? ¿lo sabes a ciencia cierta?■ what do you want for dinner? ¿qué quieres para comer?1 para16 formal use literal ya que, puesto que\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLas for me por mi parte, en cuanto a mífor all I know que yo sepafor all that a pesar de todo, con todofor good para siemprefor the first time por primera vezfor the last time por última vezoh for...! ¡ojalá tuviera...!■ oh for a star to guide my way! ¡ojalá tuviera una estrella que me guiara los pasos!there's nothing for it but... no hay más remedio que...to be for it cargárselafor ['fɔr] conj: puesto que, porquefor prepclothes for children: ropa para niñosit's time for dinner: es la hora de comer2) because of: porfor fear of: por miedo dea gift for you: un regalo para tihe fought for his country: luchó por su patriaa cure for cancer: una cura para el cáncerfor your own good: por tu propio bienI bought it for $5: lo compré por $5a lot of trouble for nothing: mucha molestia para nada7) as for: para, con respecto ahe's going for two years: se va por dos añosI spoke for ten minutes: hablé (durante) diez minutosshe has known it for three months: lo sabe desde hace tres mesesconj.• para conj.• pues conj.• ya que conj.n.• por s.m.prep.• a causa de prep.• como prep.• de prep.• durante prep.• en honor de prep.• en lugar de prep.• para prep.• por prep.
I fɔːr, fɔː(r), weak form fər, fə(r)1) preposition2)a) ( intended for) parais there a letter for me? — ¿hay carta para mí?
clothes for men/women — ropa de hombre/mujer
is it for sale? — ¿está en venta?, ¿se vende?
b) ( on behalf of) porhe plays for England — forma parte de or juega en la selección inglesa
c) ( in favor of) a favor de3) ( indicating purpose)what's that for? — ¿para qué es eso?, ¿eso para qué sirve?
it's for trimming hedges — es or sirve para recortar setos
to go out for a meal — salir* a comer fuera
to be for it — (colloq)
here comes Dad, we're for it now! — ahí viene papá ahora sí que estamos listos or (Col tb) hechos or (CS tb) fritos! (fam)
4)a) (as)we're having chicken for dinner — vamos a cenar pollo or hay pollo para cenar
what's for dessert? — ¿qué hay de postre?
b) ( representing)what's (the) German for ``ice cream''? — ¿cómo se dice ``helado'' en alemán?
c) ( instead of) porcould you call him for me? — ¿podrías llamarlo tú?, ¿me harías el favor de llamarlo?
5) ( giving reason) porif it weren't for Joe... — si no fuera por Joe...
for one thing it's too costly and for another we don't need it — para empezar es muy caro y además no lo necesitamos
6)a) ( in exchange for) porI bought the book for $10 — compré el libro por 10 dólares
b) ( indicating proportion) porfor every one we find, there are 20 that get away — por cada uno que encontramos, se nos escapan 20
7)a) ( as concerns) para8)a) ( in spite of)for all her faults, she's been very kind to us — tendrá sus defectos, pero con nosotros ha sido muy buena
is there time for us to have a cup of coffee? — ¿tenemos tiempo de tomar un café?
9) ( in exclamations)oh, for some peace and quiet — qué (no) daría yo por un poco de paz y tranquilidad!
10) ( in the direction of) parathe plane/bus for New York — el avión/autobús para or de Nueva York
11)a) ( indicating duration)I've only been here for a day — sólo llevo un día aquí, hace sólo un día que estoy aquí
how long are you going for? — ¿por cuánto tiempo vas?, ¿cuánto tiempo te vas a quedar?
b) ( on the occasion of) parac) (by, before) para12) ( indicating distance)
II
conjunction (liter) pues (liter), puesto que (frml), porque[fɔː(r)] When for is part of a phrasal verb, eg look for, make for, stand for, look up the verb. When it is part of a set combination, eg as for, a gift for, for sale, eager for, look up the other word.1. PREPOSITION1) (=going to) parathe train for London — el tren para or de Londres
2) (=intended for) parais this for me? — ¿es para mí esto?
3) (to express purpose) parawe went to Tossa for our holidays — fuimos a pasar las vacaciones a Tossa, fuimos a Tossa para las vacaciones
•
what for? — ¿para qué?what's it for? — ¿para qué es or sirve?
what do you want it for? — ¿para qué lo quieres?
what did you do that for? — ¿por qué hiciste eso?
4) (employment) para5) (=on behalf of)"I can't iron this shirt" - "don't worry, I'll iron it for you" — -no puedo planchar esta camisa -no te preocupes, yo te la plancho
"I still haven't booked the ticket" - "I'll do it for you" — -no he reservado el billete todavía -ya lo haré yo
who is the representative for your group? — ¿quién es el representante de vuestro grupo?
6) (=as in) de7) (=in exchange for) porhe'll do it for £25 — lo hará por 25 libras
for every one who voted yes, 50 voted no — por cada persona que votó a favor, 50 votaron en contra
•
to pay 50 pence for a ticket — pagar 50 peniques por una entradathe government will match each donation pound for pound — el gobierno igualará cada donativo, libra a libra
•
I sold it for £5 — lo vendí por or en 5 libras8) (=to the value of)a cheque for £500 — un cheque or talón por valor de 500 libras
how much is the cheque for? — ¿por cuánto es el cheque?
a) (making comparisons) parahe's tall/mature for his age — es alto/maduro para su edad or para la edad que tiene
b) (specifying)it was too difficult for her — era demasiado difícil para ella, le era demasiado difícil
that's easy for you to say — para ti es fácil decirlo, a ti te es fácil decirlo
10) (=in favour of) a favor deanyone for a game of cards? — ¿alguien se apunta a una partida de cartas?
•
are you for or against the idea? — ¿estás a favor o en contra de la idea?are you for or against us? — ¿estás con nosotros o en contra?
•
I'm all for it — estoy completamente a favor•
the campaign for human rights — la campaña pro derechos humanos, la campaña en pro de los derechos humanos•
a collection for the poor — una colecta a beneficio de los pobres11) (=as, by way of)what's for dinner? — ¿qué hay para cenar?
12) (=because of) por•
for fear of being criticized — por miedo a la crítica, por temor a ser criticado13) (=in spite of) a pesar de•
for all his wealth — a pesar de su riquezafor all he promised to come, he didn't — a pesar de habérmelo prometido, no vino
a) (future/past duration)When translating for and a period of time, it is often unnecessary to translate for, as in the examples below where durante is optional:Alternatively, translate [for] using [durante], or, especially when talking about very short periods, [por]. Use [por] also with the verb [ir], although again it is often optional in this case:I'm going for three weeks — me voy tres semanas, estaré allí tres semanas
for a moment, he didn't know what to say — por un momento, no supo qué decir
Use hace... que and the present to describe actions and states that started in the past and are still going on. Alternatively use the present and desde hace. Another option is sometimes llevar and the gerund. Don't use the present perfect in Spanish to translate phrases like these, unless they are in the negative.he won't be back for a couple of hours/days — no regresará hasta dentro de un par de horas/días, tardará un par de horas/días en regresar
he has been learning French for two years — hace dos años que estudia francés, estudia francés desde hace dos años, lleva dos años estudiando francés
it has not rained for 3 weeks — hace 3 semanas que no llueve, no llueve or no ha llovido desde hace 3 semanas, lleva 3 semanas sin llover
I have known her for years — hace años que la conozco, la conozco desde hace años
Notice how the tenses change when talking about something that [had] happened or [had been] happening [for] a time:I haven't seen her for two years — hace dos años que no la veo, no la he visto desde hace dos años, no la veo desde hace dos años, llevo dos años sin verla
he had been learning French for two years — hacía dos años que estudiaba francés, estudiaba francés desde hacía dos años, llevaba dos años estudiando francés
I hadn't seen her for two years — hacía dos años que no la veía, no la había visto desde hacía dos años, no la veía desde hacía dos años, llevaba dos años sin verla
15) (=by, before) paracan you do it for tomorrow? — ¿lo puedes hacer para mañana?
when does he want it for? — ¿para cuándo lo quiere?
16) (=on the occasion of) parahe asked his daughter what she would like for her birthday — le preguntó a su hija qué le gustaría para su cumpleaños
17) (=for a distance of)you can see for miles from the top of the hill — desde lo alto de la colina se puede ver hasta muy lejos
for this to be possible... — para que esto sea posible...
it's not for me to tell him what to do — yo no soy quien para decirle or no me corresponde a mí decirle lo que tiene que hacer
•
it's bad for you to smoke so much — te perjudica fumar tanto•
it's best for you to go — es mejor que te vayas•
there is still time for you to do it — todavía tienes tiempo para hacerlowhat's the German for "hill"? — ¿cómo se dice "colina" en alemán?
oh for a cup of tea! — ¡lo que daría por una taza de té!
exampleI'll be for it if he catches me here! * — ¡me la voy a cargar si me pilla aquí! *
2.CONJUNCTION liter pues, puesto queshe avoided him, for he was rude and uncouth — lo eludía puesto que or pues era grosero y ordinario
* * *
I [fɔːr, fɔː(r)], weak form [fər, fə(r)]1) preposition2)a) ( intended for) parais there a letter for me? — ¿hay carta para mí?
clothes for men/women — ropa de hombre/mujer
is it for sale? — ¿está en venta?, ¿se vende?
b) ( on behalf of) porhe plays for England — forma parte de or juega en la selección inglesa
c) ( in favor of) a favor de3) ( indicating purpose)what's that for? — ¿para qué es eso?, ¿eso para qué sirve?
it's for trimming hedges — es or sirve para recortar setos
to go out for a meal — salir* a comer fuera
to be for it — (colloq)
here comes Dad, we're for it now! — ahí viene papá ahora sí que estamos listos or (Col tb) hechos or (CS tb) fritos! (fam)
4)a) (as)we're having chicken for dinner — vamos a cenar pollo or hay pollo para cenar
what's for dessert? — ¿qué hay de postre?
b) ( representing)what's (the) German for ``ice cream''? — ¿cómo se dice ``helado'' en alemán?
c) ( instead of) porcould you call him for me? — ¿podrías llamarlo tú?, ¿me harías el favor de llamarlo?
5) ( giving reason) porif it weren't for Joe... — si no fuera por Joe...
for one thing it's too costly and for another we don't need it — para empezar es muy caro y además no lo necesitamos
6)a) ( in exchange for) porI bought the book for $10 — compré el libro por 10 dólares
b) ( indicating proportion) porfor every one we find, there are 20 that get away — por cada uno que encontramos, se nos escapan 20
7)a) ( as concerns) para8)a) ( in spite of)for all her faults, she's been very kind to us — tendrá sus defectos, pero con nosotros ha sido muy buena
is there time for us to have a cup of coffee? — ¿tenemos tiempo de tomar un café?
9) ( in exclamations)oh, for some peace and quiet — qué (no) daría yo por un poco de paz y tranquilidad!
10) ( in the direction of) parathe plane/bus for New York — el avión/autobús para or de Nueva York
11)a) ( indicating duration)I've only been here for a day — sólo llevo un día aquí, hace sólo un día que estoy aquí
how long are you going for? — ¿por cuánto tiempo vas?, ¿cuánto tiempo te vas a quedar?
b) ( on the occasion of) parac) (by, before) para12) ( indicating distance)
II
conjunction (liter) pues (liter), puesto que (frml), porque -
6 freirus
Freirus, magos, curanderos, desencantadores de embrujamientos, etc. De los Freirus se han contado muchas historias, algunas ciertas, otras meras leyendas y muy pocas están en lus cuentos. Yo ahora les voy a contar la historia relacionada con lo misterioso de las Xantinas y freirus. "L'ESTORIA DE XANTA ROUXA" —Acorreláu per argutóuxes cumes que fasta les mesmes ñubes s'espurríen, pa xorber d'échos nus envernus les ñeves ya nus branus les güáitades, ben per mor de les borrines ou de bétchadas orbayadas, ou de choveres xin tinu, cundu atroñiquen lus cielus, ya en pocétchos centellóuxes s'esmadrían ente reblagus en manplenáes de riadas. Ou cundu nes campes nuétches baxu 'l paxiétchu d'estrellas, qu'acobertorién lus érus de moyadas alboriadas, ou cundu 'l tempu trastola, ya baxan prietes borrinas xemandu las orbayadas, que fartucaben al vátche que comu xardín divinu per les argutóuxes cumes yera curiáu en muriada. —Nisti vátchiquin d'enxuenu que mil nomes xin chevara, mal nomáu xamás cheldara, perque mil vátches semexus a miou Melgueirina Asturies per tous lus lláus l'engalanan. Isti vátche yera un xardín que xempre verdi lu taba, lu mesmu nel plenu envernu que nel branu magosteiru, dou embruxantes aldines per uquiera lu poblaban, de xentes fortes ya bravas, que fellices trabayaban, disdi que el sol allumbraba, fasta que la nuétche prieta nun dexaba güétchar nagua. —Sous erus daben lu mesmu 'l perexil que l'escanda, lus arbeyinus de Mayu, ya tou la clás de ximiente qu'el llabrador la xemara. Nus sous teixus tou la fame taba d'afechu xebrada. —Allindiaben sous rebañus d'uveyes, vaques, ya yegues, que nus préus, ou nas brañadas pastiaben yerbes mu sanas. Nuna 'ldina d'isti vátche fae mamplenaú d'anus, fexu rellumbru ista hestoria que l'uréei cundu guaxe de chingua d'un bon vaqueiru que tamén él l'ureáre. —Ista cheyenda ou hestoria que ches cuntu you nagora, fói fecha per el amore, 'l xufrimientu ya la chárima, ya per oitres munches couxes qu'allumbra l'alma humana. —Yera Rouxina tan pura, tan ñatural ya melgueira, tan fermóuxa ya ben cheldá que nin el mesmu Faidor oitra mexor n'encaldara. Yera fía d'una viuda de rancuayina llabranza, qu'ente les dous trabayaben, con la gavita l'aldina, que toes sous xentes con gociu l'apurríen cundun cuadraba. Perque Rouxina yera dalgu que embruxaba y encantaba, que semaba l'allegría per uquier qu'espatuxara, Rouxina xegún les xentes yera un anxelín del ciellu, tan roxiquina y a guapina comu las divinas xanas. —Sous güétchus yeran mesterius qu'al mirar tou l'embruxaban, l'allumbraben d'allegríes, l'alleraben d'esperancias, l'aviñonaben pel gociu qu'en sou alma fogueiraba. Sous güétchus faían falugus, apurriendu mil promexas xin écha falar pallabra. Tous lus mozus d'aquel vátche taben ameruxáus d'amore per la melgueira Rouxina, pos tóus ca cual per xigu, cuntábenxe ben queríus per la melgueirina xana. —Cundu chegaben les romeríes naquel vátche d’énxuenu, toes les xentes dexaben lous trabayus, y'apaxiétchaes con sous gales de festa, diben allegres ya fellices con xantificanti respeutu, a festexar al sou Xantu ou Xantina que tou 'l añu le reizaban, rogándoyes que sous femes nun mal partu nun bétcharan ou que lus chobus ya 'l oxu nun chuquinaren sous vaques, sous uvées ou cheguadas, ou qu'el tempu vena bonu p'el maíz ya las patacas, ya cundu 'l mes de la yerbe nun choviere nin orbayara, pa poder metela bona nus payares ya nas baras, axín como oitres couxes que a sous Xantus pigüeñaban. —Ya trés lus reizus al Xantu ou a la Vírxen qu'aduraban, tóus diben pa sous teixus en hermaná fellizada, y'enzulaben el banquete que faíen col cordeiru mexor de la sou teixada, ya oitres guixus ya llambicus, que pa tal chelda forniaban. —Ya despós de tous fartus e achegres en romaurada, colaben pa la campeira dou lus múxicus gaitaban, ya tóus xemáus de diches con alegría danciaban lu mesmu la xente viétcha qu'angunes xotes danciaba, que la xuventú enteira que de baítchar n'adondaban, xempre xuníus nel dexéu de la querencia qu’embruxa l 'amore que ca cual cata, mái nus mozus que nes móuces pos ístas son mái recatas, perque la fema que pirdi la sou gonra endenantes de qu'el cura la caxara, cheva cuaxigu la duda de ser muyer fellizada. (Bona dote tenes fía, que yes fermóxa e gonrada, 'l díe que pirdas la gonra si nun yes muyer caxada, tou dote nun val pa nagua). Axin falaben les maes tous lus díes a sous fías, enus tempus d'endenantes, cundu la mútcher namái que yera 'l ama en sou teixu cundu 'l sou home nun taba. Peru güéi que la muyer ye 'l xuez que chelda les lleyes, ou 'l guardia que t'encarxela, ou 'l aboguéu falancieru que la xusticia simielga ou 'l fiscal endiañáu que t'achuquina xin pena, falu you que la mútcher güéi poucu estima sou gonra, sou embruxu mesterióxu, sou divinidá grorióuxa, sou ser má del mesmu Cristu, sou ser mantina e fermóuxa. —Ya coyendu la güítcha p'afalar denuéu continu ista hestoria ou cheyenda, falu qu'achí naquel baítche, tous lus mozus faíen dance p'eñamorar a Rouxina, tóus lampriáus nel esgolazu queríen xorber nus sous güétchus el embruxu qu'allumbraben, d'angunus envallentáus falábenle mu xellín que taben per écha llocus, peru Rouxina xonrienti a dalgún sou xi ches daba, ya ñocenti comu ‘n ánxel con sous embruxantes güeyus ya sou melgueira falancia, per xemexu afalagaba, engolguiéndulus nun fuéu que mái sou amore queimaba. —E anxín con tóus per lu mesmu, danciaba ya se reyía, falaba ya canturriaba, ya sous güeyus mesterióxus l’amor per uquier xemaban. TRADUCCIÓN.— (LA HISTORIA DE SANTA ROSA). Rodeado por altas cumbres, que hasta las mismas nubes con gallardía se estiraban, para beber de ellas en los inviernos las nieves y en los veranos las aguas, bien por mediación de nieblas o de ricas escarchadas, o de lluvias que sin tino cuando los cielos tronaban y la centella o el rayo como la luz caminaba, y las nubes se rompían en torrentes de riadas. O cuando en las noches claras bajo el manto de estrellas, que cubrían todos los campos mojados por la alborada, que tal hartaba a todo el valle, que como jardín divino, por las altas montañas era cuidado por sus naturales murallas. —En este valle de ensueño, que mil nombres si llevara mal llamado jamás fuera, porque mil valles divinos, parecidos este ensueño, en mi Dulce Tierrina por todos sus lados la engalanan. —Este valle era un jardín que siempre verde lo estaba, lo mismo en el pleno invierno, que en el verano más caluroso, donde embrujadoras aldeas por todas partes poblaban, de gentes fuertes y bravas que felices trabajaban, desde que el sol salía, hasta que la oscura noche no dejaba ver ya nada. Sus tierras daban lo mismo el perejil que el trigo, que los guisantes tempranos, que cualquier clase de siembra que el labrador trabajara. En sus casas toda hambre del todo estaba apartada. —Las nobles y bravas gentes de aquel valle de ensueño, cuidaban a sus rebaños de ovejas, vacas y yeguas, que en los verdes prados, puertos, morteras u brañas, pastiaban abundantes y buenas hierbas. En una de las aldeas de este valle, hace muchos años se a alumbró esta historia, que yo escuché siendo niño, de boca de un buen vaqueiru, que también él la escuchara. —Esta leyenda o historia que yo les voy a contar ahora, fue nacida del amor del sufrimiento y la lagrima y de muchas otras cosas que alumbra el alma Humana. —Era la joven Rosina tan, pura y tan natural, tan dulce y tan hermosa, y también deseada estaba, que hasta el propío Hacedor otra mejor no creara. Era hija de una viuda de muy pequeña labranza, que entre las dos trabajaban, con la ayuda de las gentes de la aldea, que les prestaban cuando la necesitaban. Rosina era ése algo que embrujaba y encantaba, que sembraba la alegría por donde ella caminara. Rosina según las gentes, era un angelín del cielo, tan rubia y hermosa como las divinas Xanas. —Sus ojos eran misterio que al mirar todo lo embrujaba, alumbrando la alegría, repartiendo la esperanza, llenando a todos del gozo que en su alma se hornaba. Sus ojos hacían halagos prodigando las promesas sin ella decir palabra. Todos los mozos del valle estaban llenos de amor por la dulce y encantadora Rosina, y cada cual para si mismo ya se contaba amado por la preciosa diosa. —Cuando llega el tiempo de las fiestas o romerías en aquel valle de ensueño, todas sus gentes dejaban sus trabajos, y vestidos con sus mejores galas, iban alegres y felices, con santificado respeto, a festejar a su Santo o Santina, que en todo el año le rezara, rogándole que sus hembras tuvieran un buen parir, o que los lobos o el oso no matase a sus ganados, o que el tiempo viniese bueno para el maíz, y las patatas y que en el mes de recoger la hierba no lloviese ni lloviznara, para poder tener buena hierba en los pajares y las varas, así como muchas otras cosas que a sus santos les rogaban. Y tras de los rezos al Santo o a la Virgen que adoraban, todos se marchaban para sus casas en hermanada felicidad, y festejaban el banquete que hacían con los corderos mejores de sus rebaños, y otros guisos y confites que para tales fiestas se industriaban. —Y después de todos hartos y alegres en romería, se iban para la campa donde los músicos tocaban, y todos llenos le dichas con alegría danzaban, lo mismo las gentes viejas que algunas jotas bailaban, que toda la juventud que de danzar no casaba, siempre unida en el deseo, de la querencia que embruja, el amor que cada cual buscaba, más en los mozos que en las mozas, pues éstas son más recatas, porque la hembra que pierde su honra antes de ser casada, puede que jamás alcance la felicidad soñada. (Buen dote tienes hija mía, que eres hermosa y honrada, el día que pierdas tu honra sino eres mujer casada, tu dote no vale nada). Así hablaban las madres todos los días a sus hijas en los tiempos ya pasados, cuando la mujer sólo era el ama en su casa siempre que el hombre no estuviera. Pero hoy que la mujer es el juez que hace leyes o el guardia que te encarcela, o el abogado hablador que la justicia menea, o el fiscal endemoniado que te asesina sin pena, digo que hoy la mujer muy poco esta a su honra, su divinidad gloriosa, su ser la madre de Cristo, su ser querida y hermosa. —Y cogiendo la aguijada para arrear con tino esta leyenda o historia, les digo que en aquel valle de ensueño, todos los mozos, bailaban, reían, cantaban y todo cuanto hacían y pensaban iba encaminado para enamorar a la hermosa y divinizante Rosina, pues todos estaban hambrientos y sedientos hasta el enloquecimiento, por poder satisfacerse con las embrujantes miradas de sus misteriosos y encantadores ojos, algunos mozos más osados, le decían muy despacio y con grande veneración, que estaban enloquecidos de amor por ella. Pero Rosina sonriéndose siempre con su candidez acostumbrada, a ninguno le daba su sí, e inocente como un ángel, con sus embrujantes ojos y su dulce palabra, por igual a todos halagaba, envolviéndoles dentro de un embriagador y divino fuego en el que sólo su amor les quemaba. Y así con todos por igual, bailaba y se reía, hablaba y cantaba, y sus ojos misteriosos el puro e inocente amor por todas partes sembraba. "JUAN EL CURANDERO" —Era Juan hombre maduro sin llegar en esta edad a su total madurez, y era viejo en ser tan pobre como la propia vejez, pues no hay viejo que sea rico aunque más dineros tenga que el mundo que tener. Ya que el dinero en el viejo (y a esta edad yo he de llegar si la parca en mi camino no me siega mi querer, y quisiera me respeten como yo desde mi infancia con el anciano lo hacer) u otra riqueza que fués, sólo le sirve de abrigo, de tranquilidad tal vez, y para que todos sus deudos le mimen y les respeten, como el mejor de sus males para heredarle después. —Yo no se si me comprenden por no explicarme muy bien, yo no llamo viejo al tiempo, porque el tiempo viejo no es, yo llamo anciano a los seres que han perdido la alegría, la ilusión y el apetito, y cuando esto se pierde el más joven viejo es. —Digo yo que me han contado, que Juan no tenía riquezas, y que vivía solitario en una humilde cabaña que él mismo se fabricara, era hijo de aquel valle, dónde sus padres un día tuvieran buena labranza, pero siendo él un niño que apenas lo recordar, vendieron toda la hacienda y se fueron a ultramar. Y en aquellas tierras ricas al otro lado del mar, Juan conoció la fortuna que del trabajo sus padres la pudieron enfornar (hornar), también conoció el amor, y la alegría de vivirlo con el placer que él te dar, pero el vicio de las drogas que a otros muchos te empujar, le hicieron perder su suerte y en la desgracia rodar, y esta negra desventura al presidio le llevar, de dónde salió tan pobre de riquezas y de honor, que en él ya nadie confiar. —Desesperado y mendigo, sin familia y sin hogar, Juan regreso a su Tierrina, al valle que había nacido, y a las argutas montañas que con recelo le guardar, y una vez en el lugar dónde él al mundo llegar, en terreno comunal edifico su cabaña, y tras ella hizo una huerta que con sapienza cuidar, dónde florecía la planta que tras bien elaborada él con placer la fumaba y del mundo se olvidar. —Juan vivía de la caza, de la pesca de ser hombre de mente despierta a ultranza, y quizás bien educada en el delicado oficio de curar la enfermedad, pues él sanaba a las gentes con sus potingues y ungüentos industriados con las plantas que en el monte él arrancar, así aliviaba el reuma, los catarros y otros males, que el médico no sanar. Muchas veces sus palabras sabias por bien atinadas, hacían más bien al enfermo, que el doctor y su receta, que a parte de ser muy cara, raras veces era eficaz. —Juan era un astur de casta, de estatura premediada, de rostro agradable y firme, con nariz recta y holgada, de boca que sonreía aunque palabra no hablara, de ojos tristes y avispados, del color de la esmeralda, sus cabellos eran negros para contraste de raza, y su caminar sereno tranquilidad sin par, le daban el firme aire de poder y libertad. Juan practicaba la industria de curar la enfermedad no cobrando jamás nada, pero todos le ofrendaban mucho más que si cobrara, quizás fuese porque Juan, era hombre que las gentes le querían, le admiraban y le honraban. —Una tarde estaba Juan sentado frente a su casa, que alejada de la aldea en solitario se alzaba, silencioso y cabizbajo no viendo que le observaban, Juan cavilaba en silencio, o tal vez feliz lo fuera y en nada quizás pensara. Más de pronto alguien le dijo con voz cristalina y clara, como las aguas que nacen en las fragosas montañas, con voz cantarina y brava, como la que hace el malvís en la libertad del campo, dueño y señor de su ente, no siendo esclavo de nada, con voz mansa y adulzada, como la que hace la hembra, cuando a su amado le invita, o a su cachorro le halaga, con voz cálida e inocente, como los rayos del sol que dan vida a todo ser, sin preguntar si hay algunos que no merecen tal gala con voz que era un embrujo, para cualquier ser viviente que su música escuchara: —¡Señor Juan! ¿Se encuentra enfermo, o tal vez tiene tristezas que le infelizan su alma? —Juan levantó su mirada, y allí en mitad del camino Rosina le reparaba, con sus candorosos ojos y una divina sonrisa que en sus boca bailoteaba. —¡No preciosa soy feliz, no tengo en pobreza nada, que me fabrique el dolor, ni el odio ni la venganza, ni el egoísmo maligno, ni una ilusión desquiciada! —¡Soy feliz porque soy rico, al saber que no poseo querella de hacienda vana, tengo comida y cobijo, vecinos que bien me quieren y muy tranquila mi alma. —¿Puedo sentarme a tu lado a charlar si tiene gracia...? —¡Tengo la gracia del cielo, cuando hasta mi lado llega, la hermosura más preciada por la inocencia guiada! —¡Puedes Rosina si quieres hacer cuanto a ti te plazca! —¡Señor Juan, yo soy curiosa, como mujer bien pagada, cuentan en la aldea cosas de usted y ninguna mala, pero yo quiero saber esa tristeza que tienen sus ojos que ahora me halagan, ese no querer tener, cuando todos en la vida, por el poseer se afanan! —¡No están tristes mis pupilas, ya que en verdad son dichosas, tal vez se encuentran cansadas, por el placer tan inmenso que en todo momento gozan! —¿Cómo es posible señor, que estando sólo en su choza con agranda *** ***y de todas sus bondades, y ocasiones hubo muchas en que estándome yo sola he pensado en bien amarle. Señor Juan, nunca me quite de este placer que yo siento al poder acariciarle, al poder amarle tanto, como no he podido amar, nada más que a la mi madre! — Juan dominando el deseo que su espíritu sentía, de sus sentidos dislocos perdidos en el placer del vicio que da la carne, pudo un tiempo detener prisioneros tales naturales males, pero al fin incontrolable, besó a Rosina en sus ojos que eran maravillas tales, con el ardor de la quema controlada y sin desmanes, y acariciando su rostro con hermosura pureza del más escogido ángel, le dijo ya emocionado despreciando sus maldades: —¡No sé si el cielo me premia dándome cariños tales, o si me pide un calvario que en duda pongo en llevarle, sólo sé Rosina hermosa, princesa maravillosa con designios celestiales, que en mí hallarás tú siempre cuanto tenga y pueda darte, puedes venir a mi casa siempre que el querer te llame, mi puerta no tiene llave ni para ti, ni tampoco para nadie! —¡Señor Juan, soy tan dichosa que mi pecho se me abre, y por él se me desbordan todo un Firmamento lleno de gozosas alegrías, porque no tienen cabida en mi alma que las hace! —Juan de nuevo acarició aquel ángel tentador, y sin poder contenerse aunque luchó con ardor, sus labios fueron directos aquella rosa encarnada, que era su boca preñada de virginidad y amor. Y lejos de ser esquiva a tan bacanal caricia que se enredaba en el beso que en sus labios se prendió y aquella fuente de gozo, de un deseo incontrolable de un embrujo tentador, respondió al beso en medida que el beso que recibió, y rauda salió corriendo envuelta en gloriosa dicha, con marcado rubor, le dijo adiós con su mano, hacia su aldea marchó. —Juan quedó sólo y maltrecho por el placer el dolor, sin llegar a comprender, que tanta inocencia pura, tanta hermosura y candor, pudieran vivir tan juntas en natural parangón, y darle a él tanta dicha, como carga de dolor. "LA MUERTE DE JUAN" —Fue condena para Juan imposible de vencer, aquel fuego que prendió Rosina en su corazón, era un veneno de infierno que le empujaba al placer, y no al honrado sendero de querer a la inocente como el padre que no ser. —¿O quizás es el demonio ese ángel celestial que en figura de Rosina a mí me vino a tentar, el inocente soy yo que en la inocencia fiar? —Ella se dejó halagar, yo con pasión la besé, y busqué en sus labios puros no el cariño paternal, sino el deseo carnal que en todo Humano se encuentra, como dios del placer, muchas ocasiones hay que ni el más santo barón, ni la más casta mujer son capaces de frenar y violan la castidad en su vida alguna vez. Si a este extremo llegan ellos, ¿qué podré yo hacer que soy un vicioso por demás de la droga y el placer? —Y ella se dejó halagar, y con su candorosa inocencia despertó en mí otra vez, las locas ansias de amar, que dormidas las tenía pensando que nunca más volverían a despertar, puede que ella sin querer me incitara en la pasión, por eso yo la besé, y busqué en sus labios rojos fontana de gran placer, apagar mi sed de amor, y cuando tal degustaba pude y en ella yo notar, que respondía a tal goce no con querer paternal, sino con ansias de amar, y al igual que yo gozar. Y sus pechos prominentes recios por virginidad, he visto que se alteraban sacudidos por el goce que al largo beso arrancar. Y sus ojos hechiceros brillantes como luceros cuando el alba se acercar, he visto que se cerraban extraviados y sumidos, como buscando en su mente un acomodo gustoso del placer desconocido que ella aún no degustar. —¡Más que digo! ¡Estoy demente! —¡Cómo piensan mis sentidos cosas tan bajas y ruines de una virgen inocente que como a padre me amar! —¡Santo cielo, estoy perdido dentro de este fuego ciego que sin mudanza ninguna, me conduce con fiereza al desbordado deseo, de una pasión tan demente que me roba mi sosiego, y que me empuja insolente al pensamiento más bajo que mi mente fabricar! —¡Qué feliz era yo antes en este mi bello valle, dónde desde lejos vine con el propósito firme de hallar la tranquilidad fundiéndome con la paz, que tanto necesitaba mi alma ya emponzoñada por tanto el cuerpo gozar! —¡He de marcharme del valle mañana a lo más tardar, he de huir de esta pasión que a velocidad del rayo me roba sin contenerla, el tesoro más preciado que era mi tranquilidad. He de alejarme si quiero que mi deseo carnal, consumado no se vuelva con la fiereza bestial que en afán pone la fiera cuando el hambre la devora, y para calmarla mata al inocente cordero criatura celestial, que muere en la fiera garra sin pronunciar un sollozo, como morirá la honra de la inocente Rosina, para calmar el Placer que en mi alma dislocado aspira al rico bocado de su hermoso virginal! —Ya la tarde caminaba en pos de la oscuridad, que ensombrecida en el valle hacia sus cumbres se alzar, Juan se adentró en su cabaña casi enfermo por la fuerza que había gastado en pensar, queriendo sepultarse dónde ni el mismo se hallar, para olvidar el tormento de la más grande pasión que en su vida le tentar, por eso, con sus hierbas drogadizas y otros diversos potingues que él sabía preparar, mezclados con miel y caña, en una olla con agua al mor del fuego aliñar, y cuando en su punto estuvo aquella droga fatal, se acostó en su ruin camastro y a tragos largos y ralos con gusto se la libar, para apagar en su mente su pensamiento encendido que en la Rosina quemar. —Tiempo hacía que la noche del valle ya se adueñar, cuando sintió que en su puerta alguien la abría y entrar, en el interior del cuarto con voz candorosa y suave en murmullo cariñoso que al de la gloria apariar, le decían con misterio que le pareció que era su mente que trasvolada al ente que le tentaba, de él se quería también por doble puerto mofar: —¡Señor Juan! ¿Está dormido...? —A la luz del mal candil que iluminaba la alcoba, con destellos que bailaban en las borronosas sombras, dándoles casi una vida que a más claridad no hallar, Juan vio a Rosina sonriente, entre azorada gozosa, e incorporándose presto en su catre empobrecido, preguntole preocupado aunque alegre por pensar, que en su sino escrito estaba que aquella virgen doncella sólo venía a buscar, el aplacar su pasión con la que a él le atenazar: —¿Cómo se atreves princesa, ángel hermoso del cielo, criatura primorosa, diosa de mis desvelos, ruina de mis desventuras, soberana de mi cielo, cómo te osas Rosina, encantadora xanina, que has embrujado mi alma con tu amor que al ser divino yo como mortal no espero, cómo te atreves te digo, en venir desde la aldea, sólo y en noche sombría, hasta esta casa malvada, dónde mora tu deshonra yvive mi desespero? —¡Señor Juan, no pude, y juro que lo intente con denuedo, pues algo, si que no comprendo, una fuerza misteriosa que me traspasaba el alma, entre alegre y pesarosa, entre dichosa gozosa, repugnante y vergonzosa, una pasión tan profunda que al ser salvaje es sincera, una poderosa magia que al ser divina es misterio, me obligó sin yo oponerme, a que dejase mi casa muy despacio en silencio, me trajo a su presencia, y aquí estoy porque le quiero! —Juan con tristeza profunda y alegría en alto cielo, con pasión que se apagaba y en amor ardía fiero, asió la infusión de droga y bebió con el consuelo, de ver abierta a la postre la puerta de su gran cielo. Cogió Rosina la olla de entre las manos de Juan, que no hizo ni un amago para impedir que ingiriera de aquella su medecina que le aploacaba sus penas y con su sonrisa hermosa, inocente y candorosa, bebió Rosina con gozo la caramelosa droga, tras beber un largo sorbo, siguió sonriendo feliz, a la par que se acostaba en el catre a par de Juan, y con sus palabras dulces y sus manos primordiosas, caricias sembraba en Juan a la par que le decía: —¡Algo tiene esta bebida que de alegría me llenar, algo que sabe tan dulce como la miel en panal, algo que enciende mi alma y en el aire me hace andar, tal parece que soy ángel con alas en mis espaldas que me permiten volar! —¡Señor Juan, mi Juan querido, siente un calor en mi cuerpo y la ropa me estorbar, voy a quedarme en porricas (desnuda) para contigo gozar, soy feliz mi Juan querido, tanto que dudo en el mundo, un ser con más dicha y gozo, como yo no sé si habra! —Y así entre besos y abrazos, caricias, risas y juegos, en aquel renqueante catre sucio y pobre por demás, Rosina la candorosa, la inocente virgen pura, perdió su honra gozosa, conociendo jubilosa un placer que no soñar, perdió su casta inocente y a cambio ganó dichosa, saborear felicidad. —Toda la noche fue fiesta de besos que se perdían sumidos en el placer, de caricias de halagos, que hasta las puertas abiertas de su honra destrozada, llegaban en oleadas, sin jamás desfallecer. —Y así amándose ciegos sin pensar en el después, cantó el malvís su tonada y llegó el amanecer. —Fue entonces cuando extenuados de tanto amor y placer, fundidos en el abrazo que sólo el querer saber, se perdieron en el sueño feliz y de pesadez, que a los cuerpos adormece después de beber placer. —Se alarmó por la mañana la aldea que despertaba aprestándose al trabajo como cada día hacer. Se alarmó por los lamentos, llantos y gran desespero, que la madre de Rosina con grande pena lo hacer. —Puesto el pueblo sobre aviso, pronto cundió en todo el valle la noticia ya agrandada del dolor que acontecer. —Unos decían con pena, que tal vez fuera raptada por alguien que la querer. —Viejas hubo que dijeron porque que en misterios creer, que Rosina no era criatura humana, sino que era una Xana, y con ellas a sus fuentes otra vez querer volver. —Todas las gentes del valle la llamaban y buscaban, por los montes y praderas, por las ubérrimas cumbres dónde el utre (el águila) campaba, por las abexías (húmedas sombreadas) y abruptas fondigonás (hondonadas), por las veiras del regueiru (orillas del torrente), que cruzaba sulfuro la rica verde vallada, y todos con desespero perdían ya la esperanza de poder jamás toparla, y ya casi se creían, que Rosina era una Xana que a sus fuentes retornara. —Alguien llegó a la cabaña del bienhechor curandero, la vio abierta y solitaria, llamó a Juan con fuerte voz, y al ver que no contestaba, dentro de su casa entró. —Y allí, en el catre humilde del magnánimo señor, juntos y muy abrazados, sumidos en dulce sueño, Juan y Rosina dormían sin despertar a su voz. —Salió raudo de la casa quién el primero los vio, y a gritos dijo en la aldea dónde Rosina se hallaba y nadie se lo creyó. —Pero al afirmarlo fiero, y rogar que le siguieran, todos corrieron tras él, y entraron en la cabaña, y vieron a los amantes durmientes y entrelazados cual si fuesen uno dos. —Asustados los vecinos al ver lo que no creyeran aunque jurasen por Dios, zarandearon los dormidos, con rabia, odio y furor, y despertose Rosina, pero Juan no despertó. —No se alteró la Rosina, ni menos se levantó, halagó el pelo de Juan, con cariño le besó, y les dijo a sus vecinos con voz preñada de ira, de desprecio y de valor: —¡Dejazle dormir tranquilo, que vuestras horrendas voces no perturben a mi amor, y marcharos de mi presencia, pues no volveré a la aldea, ya que mi casa está aquí, porque desde hoy ya soy, ante Dios que es el que importa, la fiel esposa de Juan, al que le entregué mi honra y todo mi corazón! —Fue la madre de Rosina herida en su sentimiento con vergüenza con fuerza enloquecida por deshonra tan atróz, la que asiendo a Juan con envilecido furor, del catre al suelo tiró y allí en el suelo empobrecido, del miserable cuartucho, todos juntos comprobaron sumidos en un terror, que de miedo confudiólos al presenciar con pavor, que Juan seguía dormido, y en sus labios florecía una sonrisa feliz, que la muerte por la dicha al matarle le dejó. —¡Está muerto! ¡Le has matado! Dijeron aquellas gentes mirándola despavoridos, como si Rosina fuera demonio exterminador, como si aquella muchacha que siempre del pueblo tuvo el cariño y el halago, el aprecio más pagado, y el amor de los rapazus (mozos) que por ella suspiraban con buen querer e ilusión, cómo si aquella preciosa y angelical criatura que desde niña alegrara con sus cantes y sonrisas, galanuras y prestancias, sencillas y naturales, ausentes de vanidas y de hipócritas maldades, los vivires, y quehaceres de las gentes de aquel valle, de pronto se convirtiera en lo mas sucio y maldito que a un humano le caver. —¡Bruja del demonio eres Xana de gran maldición! —Dijeron algunas gentes con el odio retratado en sus ojos y audición —¡Has venido a esta cabaña tan sólo con la intención de asesinar a este hombre, que era nuestro curador y un santo de bendición! —Levantóse de aquel catre Rosina sin el pudor, y en porricas (desnuda) como estaba, con el cuerpo más perfecto que jamás la tierra dio, abrazose a Juan llorando entre gritos lastimeros tan cargados de dolor, que doblegarían en pena a otras gentes que no fueran sus vecinos que la odiaban, y con desprecio la miraban, con repugnancia y con terror. —¡Fostes vuexotrus baldrietchus, gafuróuxus achuquinus (fuisteis vosotros cobardes, despiadados asesinos), hijos de satan malditos, los que matasteis a Juan mientras que dormía yo, un sueño que no era sueño, sino gloria del Señor! —Gritóles Rosina airada, fuera de sí dislocada, transfigurado su rostro por tan inmenso dolor. —¡Yo pido al Señor del Cielo, o al rey del infierno fiero, que sobre vosotros baje poderosa maldición, que os quite la alegría, la paz y prosperidad por asesinos que sois! —Al día siguiente en el valle fue enterrado el pobre Juan, llorando sin ver consuelo, tras el féretro entablado Rosina le acompañaba hasta la dura morada dónde su cuerpo sin vida sería pasto de la tierra, porque de ella nació. —Con Juan se fue de Rosina la alegría alborozada, el brillo de su mirada cautivadora de amor, su virginidad gozada, sus sonrisas primordiosas que de ángel eran canción, su inocencia candorosa su felicidad dichosa, gozada en el mismo día que su honra se esfumo. —Más de dos meses Rosina en su lecho desesperada enferma de amor vivió, y casi su muerte halló por la pena que sufrió. —Cuando al fin salió del mal y a su cotidiana vida de trabajo retornó, lo hizo ilusionada de renaciente alegría, al saber que en sus entrañas un hijo estaba creciendo fruto de su gran amor. —Fue su vida desde entonces en aquel valle querido, la condena del infierno o un castigo del Señor. —Ella que siempre había sido la hermosura y la canción, la alegría y la sonrisa, la ilusión de tantos mozos que deseaban su amor, la inocente virgen pura sin orgullo ni obsesión, era ahora por sus gentes despreciada con horror, insultada muchas veces con ofensivas mentiras, dónde la airada venganza de la envidia recogió. Hasta los mozos que antes la trataban con cariño y marcada veneración, ahora la repudiaban, y con socarronas risas le lanzaban sucias sátiras, y la nomaban Paraxa (nombraban puta) con la misma asiduidad, que antes le decían bonita en cualquier otra ocasión. —Algunas viejas había que con sutil agudeza que en el aldeano es primor, sembraban entre las gentes el veneno acusador, con frases tan bien urdidas de historias que antiguas son, que Rosina era una Xana, que sólo traería al valle desgracias y males tales, que mejor era apredrearla y arrancarle de su cuerpo su vida de maldición. ALUMBRAMIENTO, MUERTE Y SANTIDAD DE ROSINA —En el culminante estado de su amada gestación, Rosina aquella mañana fue con sus vacas al prado, y allí en el raso campo a la luz clara del sol, se puso enferma de parto, y entre la hierba rosada a dar a luz se acostó. —La alegría acariciada que tanto tiempo esperaba, semilla que iba a nacer fruto de su gran amor, se tornaba por momentos en acuciante dolor, que le hacía revolcarse entre la crecida hierba, entre gritos lastimeros que le arañaban la entraña, porque su hijo quería ver la claridad del sol. —Ella sola en pleno campo, sin que nadie le ayudara, ni menos la consolara ni con palabras ni hechos, sin que una mano piadosa l'enxugara (le secara) los sudores que el dolor los hacía crecer, ella sola a lo salvaje, como siempre había vivido con natural sencillez, como si fuera una fiera con el dolor de mujer, estaba alumbrando un hijo, con la natural manera que en su día lo supo hacer. —El esfuerzo agobiador y el dolor desgarrador que sufriera al alumbrarlo, la privaron del sentido durante ignorado rato, y así el infante gritaba en la soledad del campo, mientras que era lamido con cariño casi humano, por Petra la perra loba, que con su ama la Xana apacentaba el ganado. —Desde las altivas cumbres dónde el águila vigila, con sus ojos encendidos de rapidez desmedida, y precisión ajustada a sus ansias de asesina, la soberana del aire había visto la muchacha, entre las hierbas tendida cual si muerta se encontrara, y al pequeño dando gritos, aunque Petra, cariñosa con maternidad lamiera, cual si su cachorro fuera, no el hijo de su ama. —Sanguinaria y despiadada vio la reina de las cumbres en el infante un festín, de sabrosa carne humana, y bajando de los cielos con sus alas replegadas y la rapidez del rayo cuando del trueno se escapa, arrancó en vuelo rasante de entre las fauces del perro que en el momento cuidaba con desmedido cariño al instante que hacia el cielo el águila se elevaba. —Lamentos que daba el niño entre las feroces garras de águila desalmada, mientras que la fiera alada sin piedad entre sus uñas al instante asesinaba. —Ladridos de grande pena que la perra noble y buena más humana que animal enloquecida hacia el cielo con fiera rabia lanzar, mientras que chillando alegre la reina de las montañas majestuosa planear, para llegar a su nido que colgado en el abismo del inaccesible risco, iba a ser mudo testigo, del ángel que en un festín, un águila devorar. —Al fin la pobre Rosina del olvido del desmayo a la razón retornar, y recorrió con anhelo de una alegría sin par, que había alumbrado a su hijo, y rauda miró angustiada en que lugar se encontrar. —Vio a la noble perra entre la hierba acostada que quejidos murmuraba cual si culpada lo estar, vio su razón desatada ensenderada en camino que a la demencia guiar, si no encontraba a su hijo que ella sabía que alumbrar. —Pero no... pudo hallarle, ni ya nadie le encontrar, porque aquella fiera alada un festín con él se dar. Su dolor al más medrado, su penar crecido al más, hicieron de ella el demente que sin perder la razón como loco se portar. Clavó sus hermosos ojos en el Infinito cielo, y con llanto desgarrado por mil lágrimas regado que las fuentes del dolor desmandadas en riada todo su ser anegar, reclamaba su justicia al Señor que así le hablar: —¿Dónde mi hijo se fue si en mi entraña ya no estar? —¿Dónde Hacedor Poderoso con tantos ojos que tienes que todo lo escudriñar, dónde mi hijo se fue, que ladrón me lo robar? —¡Yo le he visto aquí nacido, sano y fuerte cuando Tú mi sentido me quitar. —¡Dime Señor te lo ruego, y a cambio mi vida entera ahora mismo te entregar, dentro de atroz sufrimiento que inventado aún no estar!, ¿que malvado despiadado a mi hijo me robar? —¡Vamos Señor que no oigo tu Divina voz hablar! —¡Dime si mudo lo eres al menos con una seña dónde mi hijo morar! —¡Despierta Señor del Cielo, si es que dormido lo estás, y busca a mi hijo pronto que sino se morirá! —¡Oh Señor ya te comprendo, no me quieres ayudar, porque a nadie Tú le ayudas mientras que vivo lo estar! —¿Oh acaso soy yo la Xana que en las fontanas morar, y estoy viviendo un sueño que no es mi realidad? —¡Si así es mi creador, el sueño es mi verdad! —Revolcándose en la hierba que su drama presenciar, prisionera del dolor, que descanso ni sosiego, ni un instante le dar, ahogándose en las lágrimas, que de sus ojos brotar, la desgraciada parida horrendos gritos lanzaba, que en el aire se perdían fusionados y apagados en distancia, por el cante del malvís, el jilguero y la calandria, por el rumor de las aguas que felices y hermanadas, el bullicioso torrente hasta la mar las llevaba. Por la canción tan pareja que hace el grillo y la cigarra. Por el graznar de los cuervos y del águila malvada. Por la brisa cariñosa que acaricia oxiginada, los foyajes que orquestean músicas en la arbolada. —Solo Petra su fiel perra con sentimientos de humana, traspasada por la pena, acaricieba lamiendo las lágrimas de su ama, ella si podía decirle si su lengua en voz montara, que taimada criatura a su hijo devorara. —Más de pronto la Rosina, cómo si un demonio fiero en su alma se albergara, dándole vida a una idea que un dolor más encendido por ver clara su desgracia de sus sentidos saltara, con los ojos extraviados por la furia en tal creada, se levantó envenenada con ardor de herida fiera, y asiendo a su noble perra con sus manos encrispadas dirigidas por el odio de su razón desquiciada, apretóla por el cuello con el ansia de matarla, mientras que con voz rabiada gritaba desaforada: —¡Fuiste tu perra maldita la que mataste a mi hijo, la que con placer de averno hiciste de él un festín devorándome mi entraña, fuiste tu asqueroso bicho traicionero y carnicero, la que se comió a mi hijo mientras que yo avasallada por el dolor más profundo fuera de razón estaba! —¡Pero ahora morirás en mis manos desgraciada, y te rajeré tu vientre, y en pequeños pedacitos que enloqueceran mi alma, sacaré de él a mi hijo, aunque no sea nada más que para poder mirar los despojos de mi entraña! —Fuerte y grande era Petra la perra humanizada, que al verse tan maltratada por su ama desquiciada, luchó con fiereza noble librándose del dogal que en su cuello aprisionaba, logrando huir con lamentos hacia la aldea alejada. —Trás ella como una loca, llena de sangre y airada, con sus cabellos revueltos al viento que acariciaba, y sus ojos extraviados dónde la furia brillaba, acusando con palabras de maldición anegadas a su perra endemoniada, entró la moza parida en su aldea enloquecida, y los vecinos al verla en facha tan desastrada, lejos de apenarse de ella, los malditos la injuriaban, y la siguieron gozosos sonrientes en algarada, hasta llegar a la casa dónde Rosina moraba. —Y allí la vieron salvaje como la fiera rabiada, maltratar con una furia que de el tigre era copiada, a la Petra su fiel perra, que aunque comprendiera todo y sin poder decir nada, asustada y encogida miraba entre lamentos a su ama trastornada. —¡No te escaparás ahora de mi venganza malvada, bestia satánica y ruina, peor que tu hermano el lobo de donde has sido encarnada, tú has devorado a mi hijo, y yo te arrancaré tu alma! —¡Mientes bruja fuiste tú, la que vil muerte le diste igual que has hecho con Juan, y harás desgracias sin par en el valle mientras vivas, porque eres la Xana mala, qu’encaldas (que haces) calamidades, sin darnos ninguna dicha, por eso vas a morir ahora mismo por maldita! —Dijo una vieja rabiosa a la par que una pedrada le lanzó contra su cuerpo. Otras personas con saña a la vieja secundaron. Y así la Xana Rosina, la muchacha más hermosa que jamás criara el valle, la de mejor sentimientos, la de más puras maneras y naturales virtudes, moría a manos de sus gentes, apredreada y despreciada, tratada como una bruja, que sólo sembraba el mal. —Y Rosina no había sido nada más que un ángel bueno, que supo amar y vivir dentro de la libertad, tan natural y sencilla como la vida que crece en rico o pobre lugar, Rosina con ser antigua, siempre moderna será, como las mozas de hoy, si alguna sabe de veras lo que es la libertad, no el anárquico vivir que a su gusto se inventar. —Justamente el mismo día que sus malvados vecinos a la Xana asesinar, una peste pobló el valle, y’achegaba en fechura de morrinas, que dexaba a lus teixus ya les cortes, enxemaus de prexones y’animales, en fechura de cadarmus que fedíen, como guelen les morrines enus branus. (Y llegaba en hechura de mortandades, que dejaba a las casas y a los establos, sembrados de personas y animales, en forma de cadáveres que olían, como suelen hacerlo los cuerpos muertos abandonados en los campos con las calores de los veranos). —No fueron tardas las gentes de aquel próspero valle, en darse cuenta de que aquella calamidad que les rodeaba en forma de muerte, de dolor y de otros males, era un merecido castigo que el Cielo les enviaba, por haber dado muerte tan injustamente a la Xana Rosina, que era la criatura más deliciosa y buena que había nacido para bien de todos en el valle. —Pronto comprendieron todos al hacer memoria, que durante el tiempo que la melgueira Rosina había vivido junto a ellos, solo felicidad, alegría y bienestar habían gozado siempre, sólo desde el momento que tan vilmente la habían asesinado, sobre todos ellos desencadenárase la peor de las desdichas, tal parecía que la peor de las maldiciones pesara sobre ellos, para hacerles pagar la horrenda muerte que le propinaran a la inocente Rosina. Por esto, todos en la intimidad de sus pensamientos en un principio, le rogaban fervorosamente a la Rosina que les perdonara el cuantiosísimo mal que le habían hecho, y luego ya más tarde, todo el valle ya convencido de que sólo Rosina podría salvarlos de aquella maligna peste que llevaba a sus vidas y diezmaba a sus ganados, se reunieron en comunal junta las seis aldeas que formaban el valle, y acordaron con el consejo del cura que el veía en aquella santoral industria un saneado negocio para su cuarexa (cartera), levantarle en el centro del valle con todo el apremio que fuera posible, una pequeña capilla, dónde se veneraría la imagen de Rosina con el Santo nombre de Santa Rosa, que sería siempre la soberana y fiel guardadora de todas las gentes y eros de aquel valle, dónde siempre había vivido con la felicidad y alegría de un ángel, y había sabido morir, con la entereza, resignación y valentía, con que suelen hacerlo los santos mártires. —Y fue cosa casual, o tal vez milagrosa, pues nadie a ciencia cierta sabe hasta dónde llegan los misterios que encierran a la Humanidad, la historia o leyenda fue que nada mas que dio comienzo la santoral obra, otra vez volvió a reinar en el valle la alegría y a felicidad, la prosperidad y el bienestar que siempre tuvo, que según el parecer de todos desde el mismo Jardín del Cielo, a todos por igual les enviaba Rouxina, la Melgueira ya embruxante xanina, que ellos un día tentados por el mismo demonio, la habían insultado, despreciado e inhumanamente asesinado. —Y así todos los años, en la misma fecha que la habían tan vilmente apedreado quitándole tal vilmente la vida, viejos y jóvenes, gozosos y felices, alegres y llenos de sana y recia fe, cantaban y bailaban lo mismo que solía hacer la Xana Rosina, y satisfechos de natural felicidad se divertían al lado de su encantadora ermita, festejando con suprema fe su Romería.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > freirus
-
7 check
ek
1. verb1) (to see if something (eg a sum) is correct or accurate: Will you check my addition?) comprobar, verificar2) (to see if something (eg a machine) is in good condition or working properly: Have you checked the engine (over)?) comprobar3) (to hold back; to stop: We've checked the flow of water from the burst pipe.) detener, frenar
2. noun1) (an act of testing or checking.) revisión, inspección2) (something which prevents or holds back: a check on imports.) control, freno3) (in chess, a position in which the king is attacked: He put his opponent's king in check.) jaque4) (a pattern of squares: I like the red check on that material.) cuadro5) (a ticket received in return for handing in baggage etc.) ticket, resguardo6) ((especially American) a bill: The check please, waiter!) cuenta, nota7) ((American) a cheque.) cheque•- checked- checkbook
- check-in
- checkmate
3. verb(to put (an opponent's king) in this position.) dar jaque mate- checkout- checkpoint
- check-up
- check in
- check out
- check up on
- check up
check1 n1. control2. cuadroscheck2 vb revisar / comprobaryou should check your bicycle before you ride it deberías comprobar tu bicicleta antes de montar en ellatr[ʧek]1 (examination - of documents, goods, people) revisión nombre femenino, control nombre masculino; (of work) examen nombre masculino, revisión nombre femenino; (of machine) verificación nombre femenino, inspección nombre femenino; (of results, facts, information) comprobación nombre femenino, verificación nombre femenino2 (stop, restraint) control nombre masculino, freno3 SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL→ link=cheque cheque{4 SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL (bill) cuenta, nota6 (chess) jaque nombre masculino8 SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL→ link=tick tick{1 (in chess) ¡jaque!1 (examine - gen) revisar, comprobar; (exam, list) repasar; (machine, accounts) revisar, verificar; (result, facts) comprobar, verificar■ have you checked the oil? ¿has comprobado el nivel del aceite?2 (stop, restrain) detener, frenar3 (hold back) contener, controlar4 (chess) dar jaque a5 SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL (leave coat etc) dejar en el guardarropa; (leave luggage) dejar en consigna1 (make sure) comprobar, verificar\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto check something against something cotejar algo con algoto keep a check on vigilar, controlar, llevar el control decheck ['ʧɛk] vt1) halt: frenar, parar, detener2) restrain: refrenar, contener, reprimir3) verify: verificar, comprobar4) inspect: revisar, chequear, inspeccionar5) mark: marcar, señalar6) : chequear, facturar (maletas, equipaje)7) checker: marcar con cuadros8)to check in : registrarse en un hotel9)to check out : irse de un hotelcheck n1) halt: detención f súbita, parada f2) restraint: control m, freno m3) inspection: inspección f, verificación f, chequeo m4) : cheque mto pay by check: pagar con cheque5) voucher: resguardo m, comprobante m6) bill: cuenta f (en un restaurante)7) square: cuadro m8) mark: marca f9) : jaque m (en ajedrez)n.• jaque s.m.n.• cheque (Banco) s.m.• comprobación s.f.• control s.m.• inspección s.f.• marca s.f.• resguardo s.m.• revisión s.f.• talón s.m.• verificación s.f.v.• controlar v.• detener v.(§pres: -tengo, -tienes...-tenemos) pret: -tuv-fut/c: -tendr-•)• inspeccionar v.• jaquear v.• represar v.• revisar v.• verificar v.
I tʃek1) c (stop, restraint) control m, freno mto keep o hold something/somebody in check — controlar or contener* algo/a alguien
to put a check to something — (AmE) impedir* algo
2) ca) (inspection - of passport, documents) control m, revisión f; (- of work) examen m, revisión f; (- of machine, product) inspección fto keep a check on something/somebody — controlar or vigilar algo/a alguien
b) ( of facts) verificación f3) c u ( cloth) tela f a or de cuadros; (before n) <jacket, shirt> a or de cuadros4) u ( in chess) jaque mto pay by check — pagar* con cheque or (Esp) con talón
a check for $50 — un cheque de 50 dólares or por valor de 50 dólares
6) c ( restaurant bill) (AmE) cuenta f, adición f (RPl)7) c ( tick) (AmE) marca f, tic m, visto m (Esp), palomita f (Méx fam)
II
1.
1) ( restrain) \<\<enemy advance\>\> frenar; \<\<anger/impulse\>\> contener*, controlar2)a) ( inspect) \<\<passport/ticket\>\> revisar, controlar, checar* (Méx); \<\<machine/product\>\> inspeccionar; \<\<quality\>\> controlar; \<\<temperature/pressure/volume\>\> comprobar*, chequear, checar* (Méx)b) ( verify) \<\<facts/information\>\> comprobar*, verificar*, chequear, checar* (Méx); \<\<accounts/bill\>\> revisar, comprobar*to check something AGAINST something — cotejar or chequear algo con algo
check that it's closed — asegúrate de que or comprueba que esté cerrado
3) (AmE)a) ( deposit - in cloakroom) dejar en el guardarropa; (- in baggage office) dejar or (frml) depositar en consigna4) ( tick) (AmE) marcar*, hacer* un tic or (Méx fam) una palomita en, poner* un visto en (Esp)
2.
via) (verify, make sure) comprobar*, verificar*, chequear, checar* (Méx)b) ( tally) (AmE)to check WITH something — coincidir or concordar* con algo
Phrasal Verbs:- check in- check up
III
a) ( in chess) jaque!b) ( expressing confirmation) (AmE colloq) sí, señor![tʃek]1. N1) (=inspection) control m, inspección f, chequeo m ; (Mech) revisión f ; (Med) chequeo msecurity check — control m de seguridad
•
to keep a check on sth/sb — controlar algo/a algn, vigilar algo/a algnto run or make a check on sb — hacer averiguaciones or indagaciones sobre algn
2) (=restraint)checks and balances — (US) (Pol) mecanismo de equilibrio de poderes
•
to act as a check on sth — poner freno a algo, servir de freno a algopopulation growth must be held in check — hay que tener or mantener el crecimiento demográfico bajo control
she kept her temper in check — controlaba or contenía su genio
to hold or keep sb in check — controlar a algn, mantener a algn a raya
3) (Chess) jaque mcheck! — ¡jaque!
to put sb in check — dar or hacer jaque a algn
4) (=square) cuadro m ; (=fabric) tela f a cuadros, tela f de cuadrosa red and white check dress — un vestido rojo y blanco a or de cuadros
5) (US) (=bill) cuenta f7) (US) (=tick) marca f, señal fcheck! — ¡vale! *
8) (US) (=tag, ticket) resguardo m2. VT1) (=examine) [+ ticket, passport] controlar, revisar; [+ merchandise, premises] inspeccionar, controlar; [+ tyres, oil] revisar, comprobar; [+ temperature, pressure] controlarhe stopped to check his map — se detuvo para leer or mirar el mapa
check the phone book for local suppliers — mire en la guía telefónica para encontrar proveedores en su zona
2) (=confirm, verify) [+ facts, figures] comprobarplease check the number and dial again — por favor, compruebe que el número es el correcto y vuelva a marcar
check that he's gone before you do it — asegúrate de que or comprueba que se ha ido antes de hacerlo
to check sth against sth — comparar or cotejar algo con algo
wow, check that car! — ¡hala! ¡mira or fíjate qué coche!
4) (=hold back) [+ attack, advance, progress] detener, frenarto check the spread of AIDS — detener or frenar la propagación del SIDA
to check o.s. — contenerse, refrenarse
5) (US) (=tick) marcar, señalar6) (US) [+ luggage] (at airport) facturar, chequear (LAm); (at station) dejar en consigna; [+ clothes, property] (in cloakroom) dejar (en el guardarropa)7) (Chess) [+ king] dar jaque a3. VI1) (=confirm) comprobar, chequear (esp LAm)I'm not sure he's here, I'll just check — no estoy seguro de que esté aquí, iré a comprobar(lo) or iré a mirar
2) (=examine)•
to check for sth, they checked for broken bones — lo examinaron para ver si tenía algún hueso roto•
he checked on her several times during the night — fue a verla varias veces durante la noche para asegurarse de que estaba bien3) (=hesitate) pararse en seco, pararse de repente4.CPDcheck mark N — (US) (=tick) señal f
check suit N — traje m a or de cuadros
- check in- check on- check upCHECKS AND BALANCES El sistema de checks and balances es uno de los principios de gobierno de Estados Unidos, cuyo objetivo es prevenir abusos de poder por parte de uno de los tres poderes del Estado. Para garantizar la libertad dentro del marco constitucional, los padres de la Constitución estadounidense crearon un sistema por el que tanto el poder del Presidente, como el del Congreso, el de los Tribunales o el de los gobiernos de cada estado puede ser sometido a debate o, si fuera necesario, controlado por el resto de los poderes.* * *
I [tʃek]1) c (stop, restraint) control m, freno mto keep o hold something/somebody in check — controlar or contener* algo/a alguien
to put a check to something — (AmE) impedir* algo
2) ca) (inspection - of passport, documents) control m, revisión f; (- of work) examen m, revisión f; (- of machine, product) inspección fto keep a check on something/somebody — controlar or vigilar algo/a alguien
b) ( of facts) verificación f3) c u ( cloth) tela f a or de cuadros; (before n) <jacket, shirt> a or de cuadros4) u ( in chess) jaque mto pay by check — pagar* con cheque or (Esp) con talón
a check for $50 — un cheque de 50 dólares or por valor de 50 dólares
6) c ( restaurant bill) (AmE) cuenta f, adición f (RPl)7) c ( tick) (AmE) marca f, tic m, visto m (Esp), palomita f (Méx fam)
II
1.
1) ( restrain) \<\<enemy advance\>\> frenar; \<\<anger/impulse\>\> contener*, controlar2)a) ( inspect) \<\<passport/ticket\>\> revisar, controlar, checar* (Méx); \<\<machine/product\>\> inspeccionar; \<\<quality\>\> controlar; \<\<temperature/pressure/volume\>\> comprobar*, chequear, checar* (Méx)b) ( verify) \<\<facts/information\>\> comprobar*, verificar*, chequear, checar* (Méx); \<\<accounts/bill\>\> revisar, comprobar*to check something AGAINST something — cotejar or chequear algo con algo
check that it's closed — asegúrate de que or comprueba que esté cerrado
3) (AmE)a) ( deposit - in cloakroom) dejar en el guardarropa; (- in baggage office) dejar or (frml) depositar en consigna4) ( tick) (AmE) marcar*, hacer* un tic or (Méx fam) una palomita en, poner* un visto en (Esp)
2.
via) (verify, make sure) comprobar*, verificar*, chequear, checar* (Méx)b) ( tally) (AmE)to check WITH something — coincidir or concordar* con algo
Phrasal Verbs:- check in- check up
III
a) ( in chess) jaque!b) ( expressing confirmation) (AmE colloq) sí, señor! -
8 rise
1. past tense - rose; verb1) (to become greater, larger, higher etc; to increase: Food prices are still rising; His temperature rose; If the river rises much more, there will be a flood; Her voice rose to a scream; Bread rises when it is baked; His spirits rose at the good news.) aumentar; subir2) (to move upwards: Smoke was rising from the chimney; The birds rose into the air; The curtain rose to reveal an empty stage.) elevarse3) (to get up from bed: He rises every morning at six o'clock.) levantarse4) (to stand up: The children all rose when the headmaster came in.) levantarse5) ((of the sun etc) to appear above the horizon: The sun rises in the east and sets in the west.) levantarse6) (to slope upwards: Hills rose in the distance; The ground rises at this point.) elevarse7) (to rebel: The people rose (up) in revolt against the dictator.) levantarse/sublevarse contra8) (to move to a higher rank, a more important position etc: He rose to the rank of colonel.) ascender, subir9) ((of a river) to begin or appear: The Rhône rises in the Alps.) nacer10) ((of wind) to begin; to become stronger: Don't go out in the boat - the wind has risen.) levantarse; hacerse/soplar más fuerte11) (to be built: Office blocks are rising all over the town.) alzarse, erigirse12) (to come back to life: Jesus has risen.) resucitar
2. noun1) ((the) act of rising: He had a rapid rise to fame; a rise in prices.) ascenso, subida2) (an increase in salary or wages: She asked her boss for a rise.) aumento3) (a slope or hill: The house is just beyond the next rise.) subida, cuesta4) (the beginning and early development of something: the rise of the Roman Empire.) grandeza, auge•- rising
3. adjectivethe rising sun; rising prices; the rising generation; a rising young politician.) saliente; creciente, en aumento, en alza- early- late riser
- give rise to
- rise to the occasion
rise1 n aumento / subidarise2 vb1. subir2. aumentar / subirthe price of petrol has risen by 12% this year el precio de la gasolina ha subido un 12% este año3. crecer4. salirtr[raɪz]1 ascenso, subida2 (increase) aumento3 (slope) subida, cuesta1 ascender, subir2 (increase) aumentar3 (stand up) ponerse de pie4 (get up) levantarse5 (sun) salir6 (river) nacer7 (level of river) crecer8 (mountains) elevarse\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto give rise to dar origen ato rise to the occasion ponerse a la altura de las circunstancias1) get up: levantarseto rise to one's feet: ponerse de pie2) : elevarse, alzarsethe mountains rose to the west: las montañas se elevaron al oeste3) : salir (dícese del sol y de la luna)4) : subir (dícese de las aguas, del humo, etc.)the river rose: las aguas subieron de nivel5) increase: aumentar, subir6) originate: nacer, proceder7)to rise in rank : ascender8)to rise up rebel: sublevarse, rebelarserise n1) ascent: ascensión f, subida f2) origin: origen m3) elevation: elevación f4) increase: subida f, aumento m, alzamiento m5) slope: pendiente f, cuesta fn.n.• alza s.f.• crecimiento s.m.• cuesta s.f.• elevación s.f.• levantamiento s.m.• origen s.m.• peralte s.m.• salida s.f.• subida s.f.• subido s.m.v.(§ p.,p.p.: rose, risen) = crecer v.• encumbrar v.• enriscar v.• leudar v.• levantarse v.• nacer v.• salir v.(§pres: salgo, sales...) fut/c: saldr-•)• subir v.• surgir v.
I raɪz1)a) (upward movement - of tide, level) subida f; (- in pitch) elevación fto get a rise out of somebody — (colloq) conseguir* que alguien se fastidie
to take the rise out of somebody — (colloq) tomarle el pelo a alguien (fam)
b) (increase - in prices, interest rates) subida f, aumento m, alza f‡ (frml), suba f (RPl); (- in pressure, temperature) aumento m, subida f; (- in number, amount) aumento mto be on the rise — ir* en aumento, estar* aumentando
c) ( in pay) (BrE) aumento m, incremento m (frml)a pay rise — un aumento or (frml) un incremento salarial
d) ( improvement) mejora f2) ( advance) ascenso m, ascensión fthe rise and fall of somebody/something — la grandeza y decadencia de alguien/algo, el auge y (la) caída de alguien/algo
to give rise to something — \<\<to belief\>\> dar* origen or lugar a algo; \<\<to dispute\>\> ocasionar or causar algo; \<\<to ideas\>\> suscitar algo
3) ( slope) subida f, cuesta f
II
1)a) (come, go up) subir; \<\<mist\>\> levantarse; \<\<sun/moon\>\> salir*; \<\<river\>\> crecer*; \<\<dough\>\> crecer*, subir; \<\<cake\>\> subir; \<\<fish\>\> picar*a few eyebrows rose when... — más de uno se mostró sorprendido cuando...
to rise to the surface — salir* or subir a la superficie
the color rose to her cheeks — se le subieron los colores, se ruborizó
b) ( increase) \<\<price/temperature/pressure\>\> subir, aumentar; \<\<wind\>\> arreciar; \<\<wage/number/amount\>\> aumentar; \<\<tension\>\> crecer*, aumentarto rise in price — subir or aumentar de precio
c) \<\<sound\>\> ( become louder) aumentar de volumen; ( become higher) subir de tonod) ( improve) \<\<standard\>\> mejorartheir spirits rose — se les levantó el ánimo, se animaron
2)a) ( slope upward) \<\<ground/land\>\> elevarseb) ( extend upwards) \<\<building/hill\>\> levantarse, alzarse*, erguirse* (liter)3)a) ( stand up) \<\<person/audience\>\> (frml) ponerse* de pie, levantarse, pararse (AmL)to rise to one's feet — ponerse* de pie, levantarse
b) ( out of bed) levantarserise and shine! — (colloq) vamos, arriba y a espabilarse! (fam)
4) (in position, status)5) ( adjourn) (BrE) \<\<court/parliament\>\> levantar la sesión6) ( revolt)to rise (up) (AGAINST somebody/something) — levantarse or alzarse* (contra alguien/algo)
7) ( originate) \<\<river\>\> (frml) nacer*•Phrasal Verbs:- rise to[raɪz] (vb: pt rose) (pp risen)1. N1) (=upward movement) subida f, ascenso m ; [of tide] subida f ; [of river] crecida f ; (in tone, pitch) subida f, elevación f- get a rise out of sb- take the rise out of sb2) (=increase) (in number, rate, value) aumento m ; (in price, temperature) subida f, aumento m ; (Brit) (in salary) aumento m (de sueldo)he was given a 30% pay rise — le dieron un aumento de sueldo del 30%
•
a rise in interest rates — un aumento de los tipos de interés•
prices are on the rise — los precios están subiendo3) (fig) (=advancement) ascenso m, subida f ; (=emergence) desarrollo mhis meteoric rise to fame — su ascenso meteórico or su subida meteórica a la fama
Napoleon's rise to power — el ascenso or la subida de Napoleón al poder
the rise and fall of — [of organization] el auge y (la) decadencia de; [of person] el ascenso y (la) caída de
4) (=small hill) colina f, loma f ; (=upward slope) cuesta f (arriba), pendiente f ; [of stairs] subida f5) (=origin) [of river] nacimiento mto give rise to — [+ innovation] dar origen a; [+ problems, impression] causar; [+ interest, ideas] suscitar; [+ speculation, doubts, suspicion, fear] suscitar, dar lugar a
2. VI1) (=get up) (from bed) levantarse; (=stand up) ponerse de pie, levantarse; (=rear up) [building, mountain] elevarse, alzarseto rise early — madrugar, levantarse temprano
the mountains rose up before him — las montañas se elevaban or se alzaban frente a él
ash II, 1.rise and shine! — ¡levántate y espabila!
2) (=get higher) [sun, moon] salir; [smoke, mist, balloon] subir, ascender, elevarse liter; [dust, spray, theatre curtain] levantarse; [water, tide, level, aircraft, lift] subir; [dough, cake] aumentar, subir; [river] crecer; [hair] ponerse de puntathe plane rose to 4,000 metres — el avión subió a 4.000 metros
to rise above — (fig) [+ differences, poverty] superar; [+ prejudice] estar por encima de
to rise to the bait — (lit, fig) picar or morder el anzuelo
to rise to the surface — (lit) salir a la superficie; (fig) [tensions, contradictions] surgir, aflorar
challenge, occasionit is a time when these tensions may rise to the surface — es un momento en el que puede que surjan or afloren estas tensiones
3) (=increase) [price, temperature, pressure] subir, aumentar; [number, amount, tension] aumentar; [barometer, stocks, shares] subir; [wind] arreciar, levantarse; [sound] hacerse más fuerteit has risen 20% in price — su precio ha subido or aumentado en un 20%
her voice rose in anger — levantó or alzó la voz enfadada
4) [ground] subir (en pendiente)5) (in rank) ascenderprominenceto rise from or through the ranks — (Mil) ascender de soldado raso
6) (=improve) [standards] mejorar7) (=come forth)from the people, a cheer rose up — la gente empezó a vitorear todos a una
she could feel a blush rising to her cheeks — sentía que se le subía el color a las mejillas, sentía que se le subían los colores
8) (=originate) [river] nacerthe people rose (up) against their oppressors — el pueblo se sublevó or levantó contra sus opresores
to rise (up) in revolt — sublevarse, rebelarse
10) (=adjourn) [parliament, court] levantar la sesiónthe House rose at 2a.m. — se levantó la sesión parlamentaria a las 2 de la madrugada
* * *
I [raɪz]1)a) (upward movement - of tide, level) subida f; (- in pitch) elevación fto get a rise out of somebody — (colloq) conseguir* que alguien se fastidie
to take the rise out of somebody — (colloq) tomarle el pelo a alguien (fam)
b) (increase - in prices, interest rates) subida f, aumento m, alza f‡ (frml), suba f (RPl); (- in pressure, temperature) aumento m, subida f; (- in number, amount) aumento mto be on the rise — ir* en aumento, estar* aumentando
c) ( in pay) (BrE) aumento m, incremento m (frml)a pay rise — un aumento or (frml) un incremento salarial
d) ( improvement) mejora f2) ( advance) ascenso m, ascensión fthe rise and fall of somebody/something — la grandeza y decadencia de alguien/algo, el auge y (la) caída de alguien/algo
to give rise to something — \<\<to belief\>\> dar* origen or lugar a algo; \<\<to dispute\>\> ocasionar or causar algo; \<\<to ideas\>\> suscitar algo
3) ( slope) subida f, cuesta f
II
1)a) (come, go up) subir; \<\<mist\>\> levantarse; \<\<sun/moon\>\> salir*; \<\<river\>\> crecer*; \<\<dough\>\> crecer*, subir; \<\<cake\>\> subir; \<\<fish\>\> picar*a few eyebrows rose when... — más de uno se mostró sorprendido cuando...
to rise to the surface — salir* or subir a la superficie
the color rose to her cheeks — se le subieron los colores, se ruborizó
b) ( increase) \<\<price/temperature/pressure\>\> subir, aumentar; \<\<wind\>\> arreciar; \<\<wage/number/amount\>\> aumentar; \<\<tension\>\> crecer*, aumentarto rise in price — subir or aumentar de precio
c) \<\<sound\>\> ( become louder) aumentar de volumen; ( become higher) subir de tonod) ( improve) \<\<standard\>\> mejorartheir spirits rose — se les levantó el ánimo, se animaron
2)a) ( slope upward) \<\<ground/land\>\> elevarseb) ( extend upwards) \<\<building/hill\>\> levantarse, alzarse*, erguirse* (liter)3)a) ( stand up) \<\<person/audience\>\> (frml) ponerse* de pie, levantarse, pararse (AmL)to rise to one's feet — ponerse* de pie, levantarse
b) ( out of bed) levantarserise and shine! — (colloq) vamos, arriba y a espabilarse! (fam)
4) (in position, status)5) ( adjourn) (BrE) \<\<court/parliament\>\> levantar la sesión6) ( revolt)to rise (up) (AGAINST somebody/something) — levantarse or alzarse* (contra alguien/algo)
7) ( originate) \<\<river\>\> (frml) nacer*•Phrasal Verbs:- rise to
См. также в других словарях:
The Grudge 2 — Título Grudge La maldición 2 (México); La Maldición 2 (Perú, Venezuela y Colombia); El Grito 2 (Argentina, España) Ficha técnica Dirección Takashi Shimizu Dirección artística Tomoko Kotakemori … Wikipedia Español
Buffy the Vampire Slayer (temporada 2) — Anexo:Buffy the Vampire Slayer (temporada 2) Saltar a navegación, búsqueda A continuación se detallan los datos más relevantes y un resumen de la trama de los episodios de la 2ª temporada de Buffy la cazavampiros. Contenido 1 2x01 Buffy se vuelve … Wikipedia Español
Link (The Legend of Zelda) — Link Personaje de The Legend of Zelda Primera aparición The Legend of Zelda (1986) Creador(es) Shigeru Miyamoto Voz original Videojuegos Jeffrey Rath ( … Wikipedia Español
Inland Empire (película) — Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada, como revistas especializadas, monografías, prensa diaria o páginas de Internet fidedignas. Puedes añadirlas así o avisar … Wikipedia Español
Cinderella (2006) — (신데렐라,Sin de re lla) Título Cinderella Ficha técnica Dirección Bong Man dae Guion Son Kwang soo Música … Wikipedia Español
The Legend of Zelda: Spirit Tracks — Desarrolladora(s) Nintendo Distribuidora(s) Nintendo … Wikipedia Español
Hartmann von Aue — Herr Hartmann von Aue (autorretrato ficticio en el Codex Manesse, fol. 184v, sobre 1300). Hartmann que von Aue (* alrededor de 1180 hasta 1205[1] † entre 1210 y 1220) es … Wikipedia Español
La larga marcha — Autor Stephen King Género Ciencia ficción Terror Editorial Signet Books … Wikipedia Español
Radiación ultravioleta — Lámpara fluorescente de luz ultravioleta. La radiación ultravioleta no es visible; sin embargo, muchas de las lámparas ultravioletas emiten marginalmente parte de su luz en la zona adyacente del espectro visible, con lo que se observan de un… … Wikipedia Español
Personajes de Compañeros — Anexo:Personajes de Compañeros Saltar a navegación, búsqueda Artículo principal:Compañeros Contenido 1 Primer elenco 1.1 Alumnos 1.2 Profesores 1.3 … Wikipedia Español
Mi amada Beatriz — Categoría Melodrama País originario Venezuela Canal RCTV Transmisión 1987 1988 … Wikipedia Español