-
1 τιτθός
τιτθός, ὁ, = τιτϑή, Brustwarze, Mutterbrust; Ar. Th. 640; τιτϑὸν δοῦναι παιδίῳ, Lys. 1, 10. Seltener von der männlichen Brust, Jac. A. P. 753. – Auch = τροφός, Nährer, Pfleger.
-
2 τίτθη
-
3 φιλό-μαστος
φιλό-μαστος, die Mutterbrust liebend, saugend, Aesch. Ag. 140. 701, von Thieren.
-
4 βρεφο-κτόνος
βρεφο-κτόνος, Kinder mordend, Lycophr. 229. βρέφος, τό, das Kind, das Junge; Hom. einmal, von der noch ungeborenen Leibesfrucht eines Thieres, Iliad. 23, 266 ἵππον ἑξέτε' ἀδμήτην, βρέφος ἡμίονον κυέουσαν; so Plutarch. Stoic. repugn. 41 τὸ βρέφος ἐν τῇ γαστρὶ φύσει τρέφεσϑαι νομίζει καϑάπερ φυτόν· ὅταν δὲ τεχϑῇ, ψυχούμενον κτἑ. Aber gewöhnl. nach Hom. das schon geborene Kind: Pind. Ol. 6, 33 P. 9, 64; Aesch. Ag. 1096; Eur. Bacch. 289 u. sonst; bes. das Kind, so lange es an der Mutterbrust ist; von Thieren, Her. 3, 153; Ael. N. A. 3, 8; Ath. XIII, 607 a u. Sp.; ἐκ βρέφεος, von Kindesbeinen an, Ant. Th. 32 (IX, 567); ebenso ἀπὸ βρέφεος, N. T.
-
5 μαστός
μαστός, ὁ (vgl. μαζός, μασϑός), die Brust, Mutterbrust, Aesch. Ch. 884, Soph. Tr. 921, Her. 3, 133. 5, 18; abweichend auch von der Männerbrust, Xen. An. 4, 3, 6u. 1, 4, 17, wo die v. l. μασϑός; – μαστὸν παρέχειν, ὑπέχειν, die Brust geben, Plut.; auch von Thieren, Zitze, Enter, Arist. part. an. 4, 10 H. A. 6, 12 u. Sp. –. Uebertr., alles rund Erhabene, busenförmig Gewölbte, bes. der Hügel, Pind. P. 4, 8; Xen. An. 4, 2, 6; Pol. 1, 58, 6. Auch ein Theil der Netze, Xen. Cyn. 2, 7; Poll. 5, 29. – Bei den Paphiern ein Trinkbecher, Ath. XI, 487 c.
-
6 μαζός
μαζός, ὁ (vgl. μάομαι, μασάομαι u. μάσσω), die Brustwarze (nach Suid. eigtl. vom Manne), βάλε στῆϑος παρὰ μαζόν, Il. 8, 121 u. öfter, er traf die Brust an der Warze, wie στέρνον ὑπὲρ μαζοῖο, 4, 528, δεξιτερὸν κατὰ μαζόν, 5, 393, öfter vom Manne. – Von der Frau, die Brustwarze, an der das Kind saugt, die Mutterbrust, μαζὸν ἀνέσχεν, ἐπέσχον, die Brust geben, Il. 22, 80. 83, γυναῖκα δὲ ϑήσατο μαζόν, 24, 58, u. so in der Od., πάϊς δέ οἱ ἦν ἐπὶ μαζῷ, sie hatte einen Knaben an der Brust, Od. 11, 448. 19, 483; αὐτὴ προςέσχε μαζόν, Aesch. Ch. 524; μαζὸς σπαργῶν ἔτι, Eur. Bacch. 700, σῶν ἀπὸ μαζῶν Hec. 144; sp. D., wie in der Anth., γλαγόεντες, ἐΰζυγες, ἱμερόεντες, Sosip. 3 (VI, 56). – Auch bei Her., ἐπεζωσμέναι καὶ φαίνουσαι τοὺς μαζούς, 2, 85, mit der v. l. μαστός, 4, 202. 9, 112. – Auch von Thieren, das Euter, die Zitze. – Uebertr., die Amme, Callim. – Auch = μάζινος 2. – Vgl. μαστός, μασδός, μασϑός.
-
7 μαμμᾶν
-
8 μάμμα
μάμμα u. μάμμη, ἡ, später auch μαμμαία, Eust. zu Il. 14 p. 957, vgl. μαμμία, der Ruf lallender Kinder für Mutter, Mama, VLL. – Später Großmutter, B. A. 193, wie es auch Myrin. 4 (XI, 67) genommen zu haben scheint; Plut. Ag. 4; nach Moeris hellenistisch u. attisch nur die Mutter; vgl. Hellad. p. 4. – Bei Arr. Epict. 2, 28, wie das lat. mamma, die Mutterbrust. – Vgl. noch Lob. zu Phryn. p. 135.
-
9 λιπό-μαστος
λιπό-μαστος, die Mutterbrust verlassend, entwöhnt, Sp.
-
10 λειπό-θηλος
λειπό-θηλος, von der Mutterbrust verlassen, so heißen die im Winter geborenen Ferkel, weil sie vom Mutterschweine nicht zu den Zitzen gelassen werden, Geop.
-
11 λαθι-κηδής
λαθι-κηδής, ές, die Sorgen vergessen machend, Sorgen stillend, die Mutterbrust, Il. 22, 83; Bacchus, Hymn. in Bacch. (IX, 524, 12); der Wein, Alcae. bei Ath. X, 430 d; τέχνης ἰδμοσύνη Crinag. 16 ( Plan. 273).
-
12 θηλή
θηλή (ϑάω), ἡ, Mutterbrust; Eur. Cycl. 56; Plat. Crat. 414 a u. A.; ϑηλὴν ἐπέχειν τινί Agathocl. bei Ath. IX, 376 a; eigtl. die Warze, dah. ϑηλαὶ μαστῶν Arist. H. A. 2, 8.
-
13 αὖθαρ
αὖθαρ, ατος, τό (vgl. uber), das Guter; eigtl. von Thieren, z. B. Schaafen, οὔϑατα γὰρ σφαραγεῦντο, Od. 9, 440; Her. 4, 2 u. Sp., wie Plut., der de amor. prol. 3 sagt τῶν ἄλλων ζώων ὑπὸ τὴν γαστέρα τὰ οὔϑατα χαλᾷ τοὺς μαστούς, also Euter u. Zitzen unterscheidet. – Auch von Menschen, die Mutterbrust, Aesch. Ch. 525. – Uebertr., οὖϑαρ ἀρούρης, der fruchtbarste Theil des Acker- od. Saatlandes, Il. 9, 141. 283, h. Cer. 450.
-
14 ἀπό-τιτθος
ἀπό-τιτθος ( τίτϑη), von der Mutterbrust entwöhnt, Philo.
-
15 ὁμό-θηλος
-
16 ἐπι-τίτθιος
ἐπι-τίτθιος, an der Mutterbrust liegend, noch saugend, παῖς, Nicarch. 15 (XI, 243); Theocr. 24, 54.
-
17 ἐρείδω
ἐρείδω, perf. pass. (neben ἤρεισμαι, Tim. Locr. 98 e D. Sic. 4, 12) gewöhnlich ἐρήρεισμαι, wovon die dritte Person ἐρηρέδαται, u. plusqpf. ἐρηρέδατο, aber Ap. Rh. 2, 320 ἐρήρεινται; – 1) fest anstützen, anstämmen, anlehnen, δόρυ πρὸς τεῖχος Il. 22, 112; ϑρόνον πρὸς κίονα Od. 8, 66. 473; im pass., ϑρόνοι περὶ τοῖχον ἐρήρεδατ' ἔνϑα καὶ ἔνϑα 7, 95; ἀσπίδα ἐπὶ πύργῳ Il. 22, 97; ἄγκυραν ἔρεισον χϑονί Pind. P. 10, 51, füge ihn fest an, ein; κίον' οὐρανοῦ τε καὶ χϑονὸς ὤμοιν ἐρείδων Aesch. Prom. 350, er stützt mit den Schultern die Säule; – πρὸς ἐλάτης νῶτ' ἐρείσασαι φόβην Eur. Bacch. 684; πρὸς στέρν' ἐρείσας Herc. Fur. 1367, an die Mutterbrust legend; τὰ ἰσχία πρὸς τὴν γῆν Plat. Phaedr. 254 e, wie πρὸς τὴν γῆν μηχανήν Pol. 2, 33, 3; – auch τὴν κεφαλὴν ἐπὶ γῆς, Plat. Tim. 43 e, wie ἐπὶ χϑονὸς ὄμματα Ap. Rh. 1, 784, wie Tyrt. 2, 31 ἐπ' ἀσπίδος ἀσπίδ' ἐρείσας; – εἰς γῆν δ' ἐρεί-σασ' ὄμμα, das Auge auf die Erde heftend, zu Boden schlagend, Eur. I. A. 1023, wie D. Cass. 73, 10; εἰς ἕδραν μ' ἐρείσατε, lehnt mich auf den Sitz, Eur. Heracl. 603; τὰς πλευρὰς εἰς ταὐτόν Plat. Tim. 54 e; ἐς χεῖράς τινος, in Jem. Arme legen, Theocr. 7, 103; τὰς σχεδίας εἰς τὴν γῆν Pol. 3, 46, 1. – Sp. auch κατὰ τοῦ ἰνίου τὸ γόνυ, Plut. Flamin. 20. – Med. sich darauf lehnen, stützen, τινί, wie σκήπτρῳ, ἔγχει, Il. 2, 109. 8, 496. 14, 38, γόνατος κονίαισιν ἐρειδομένου Aesch. Ag. 64, τοῖσι γόνασι ἐρηρεισμένους Her. 4, 152, u. ä. βάκτρῳ δ' ἐρείδου περιφερῆ στίβον χϑονός Eur. Ion 743, d. i. gehe, dich stützend auf den Stab, den Pfad; sp. D., wie Ap. Rh. 1, 670; σκηπανίῳ χεῖρας ἐρεισάμεϑα Maced. 24 (VI, 83); – so ἐπὶ μελίης ἐρεισϑείς Il. 22, 225; mit dem bloßen gen., ἐρείδετο χειρὶ γαίης, er stämmte sich mit der Hand gegen die Erde, Il. 5, 309. 11, 355; absolut, ἐρεισάμενος βάλε, nachdem er sich fest gestämmt, festen Fuß gefaßt hatte, wie es nachher heißt, εὖ διαβάς, Il. 12, 475; vgl. 16, 736; τοῖς προσϑίοις σκέλεσι πέραν ἐρείσασϑαι, festen Fuß fassen, Plut. Philop. 10. – Pass., ἔγχος διὰ ϑώρηκος ἠρήρειστο, der Speer war durch den Panzer hindurchgedrängt, durchgestoßen, Il. 3, 358. 4, 136; λᾶε δὲ τοῦ ἑκάτερϑεν ἐρηρέδαται, zwei Ecksteine sind fest eingefügt, Il. 23, 329; τοῖχοι ἐρηρέδατο, Mauern waren fest gegründet, Od. 7, 86; – οὔδεϊ ἐρείδεσϑαι, auf den Boden niedergestreckt werden, Il. 7, 145 u. öfter; ähnl. οὔδεϊ χαὶται ἐρηρέδαται, die Haare wallen auf den Boden herab, 23, 284. – Δίκης ἐρείδεται πυϑμήν, der Grund steht fest, Aesch. Ch. 636; ἁ γᾶ ἐρήρεισται ἐπὶ τᾶς αὐτᾶς ῥοπᾶς, die Erde steht fest, hält sich durch dieselbe Schwingung, Tim. Locr. 97 e; – ἴχνος ἐρείδειν, wie πόδας, die Füße fest aufsetzen, fest auftreten, Ap. Rh. 1, 1010; ἐπί τινι, Thall. 1 (VI, 235) u. öfter in der Anth.; Coluth. 231. – 2) stützen, unterstützen, ἀσπὶς ἄρ' ἀσπίδ' ἔρειδε, ein Schild unterstützte den andern, Schild schloß sich an Schild, Il. 13, 131. 16, 251; übertr., τὰν γνώμαν, die (schwankende) Meinung befestigen, Theocr. 21, 61; τὴν ϑεμελίωσιν ἐρεισϑῆναι διὰ Κίμωνος ἀσφαλῶς, die Grundlage habe durch Cimon eine feste Stütze erhalten, Plut. Cim. 13. – 31 drängen, stoßen, bedrängen, βελέεσσί τινα, Il. 16, 108; ἤρειδέ τέ μιν ἀργυρέῳ τόξῳ Pind. Ol. 9, 33; ναυαγίαις ἐρειδόμενος, vom Schiffbruch geschlagen, I. 1, 36; κρημνούς, Felsblöcke schleudern, Ar. Equ. 628; kom. ὁ χορὸς ἤρειδεν ὁρμαϑοὺς τέσσαρας συνεχῶς Ran. 914, vier Liederreihen stürmte er. los, sang er hastig ab; obscön, γυναῖκα, = βινεῖν, Eccl. 616; frg. bei Ath. II, 48 e; pass., Thesm. 488. – 41 als Kampfpreis setzen, ἀμνόν Theocr. 5, 24. – 51 Intrauf., sichan Etwaslehnen, gegen Etwas drängen, ἀλλήλῃσιν ἐρείδουσαι, sich an einander drängend, Od. 22, 450; νέφους ἐπὶ τὴν γῆν ἐρείσαντος ἅμα πνεύματι καὶ ζάλῃ, Gewölk mit Sturm u. Ungewitter legte sich auf die Erde, Plut. Num. 2; πνεῠμα ἐρεῖσαν κατὰ τῆς σχεδίας, der Wind stürmte auf die Brücke los, Crass. 19; übertr., νόσος γείτων ἐρείδει, die Krankheit drängt, droht, Aesch. Ag. 976; – εἴς τινα, mit Worten auf Einen losfahren, losziehen. ihn anklagen, Ar. Nubb. 558; κατὰ τῶν ἱππέων Equ. 627. – Uebh. sich mit Eifer, Heftigkeit an Etwas machen, darauf werfen, ἔρειδε, frisch daran, Ar. Pax 31; ὖς ὥςπερ ἂν χέσῃ τις ἢ κύων φαύλως ἐρείδει ib. 25, wo der Schol. erkl. ἐρείδειν – πᾶν ὁτιοῦν συντόνως γενόμενον.
-
18 ὑπό-μαζος
-
19 ὑπο-τίτθιος
ὑπο-τίτθιος, und ὑπότιτθος, wie ὑπομάζιος, unter od. an der Mutterbrust liegend, saugend, Sp.
-
20 ἀπότιτθος
См. также в других словарях:
Mutterbrust — Was man an der Mutterbrust eingesogen, verliert sich nicht. Die Türken sagen: Das Naturell, das man mit der Milch eingesogen, geht nur mit dem Leben fort. Um eine bleibende Neigung zu bezeichnen, sagt man in Holland: Das hat er aus seiner Mutter… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Mutterbrust — Mụt|ter|brust, die (geh.): [Milch spendende] Brust der Mutter. * * * Mụt|ter|brust, die (geh.): [Milch spendende] Brust der Mutter: Ich laufe auf sie zu, wie ein Kind, das sich an die M. wirft (Spiegel 43, 1979, 265) … Universal-Lexikon
Als Büblein klein an der Mutterbrust — Dies ist der Anfang des bekannten Trinkliedes des Falstaff aus dem 2. Akt der Oper »Die lustigen Weiber von Windsor« von Otto Nicolai (1810 1849), deren Libretto (von Hermann Mosenthal) sich an das gleichnamige Lustspiel von Shakespeare anlehnt … Universal-Lexikon
Brusternährung — Ein Säugling wird an der Mutterbrust gestillt. Stillkorsett mit abnehmbarem Brustzugang (etwa 1880) Als … Deutsch Wikipedia
Milchstau — Ein Säugling wird an der Mutterbrust gestillt. Stillkorsett mit abnehmbarem Brustzugang (etwa 1880) Als … Deutsch Wikipedia
Stillberaterin — Ein Säugling wird an der Mutterbrust gestillt. Stillkorsett mit abnehmbarem Brustzugang (etwa 1880) Al … Deutsch Wikipedia
Stillgruppe — Ein Säugling wird an der Mutterbrust gestillt. Stillkorsett mit abnehmbarem Brustzugang (etwa 1880) Al … Deutsch Wikipedia
Stillkind — Ein Säugling wird an der Mutterbrust gestillt. Stillkorsett mit abnehmbarem Brustzugang (etwa 1880) Al … Deutsch Wikipedia
Stillpause — Ein Säugling wird an der Mutterbrust gestillt. Stillkorsett mit abnehmbarem Brustzugang (etwa 1880) Al … Deutsch Wikipedia
Stillposition — Ein Säugling wird an der Mutterbrust gestillt. Stillkorsett mit abnehmbarem Brustzugang (etwa 1880) Al … Deutsch Wikipedia
Stillzeit — Ein Säugling wird an der Mutterbrust gestillt. Stillkorsett mit abnehmbarem Brustzugang (etwa 1880) Al … Deutsch Wikipedia