models

dignus, a, um, adj. [i. e. DIC-nus; root in Sanscr. daç-as, fame; Gr. dokeô, doxa; Lat.: decet, decus], worthy, deserving (in a good or ill sense), of things, suitable, fitting, becoming, proper (very freq. in all periods and kinds of writing).—Constr., in the most finished models of composition, with the abl. pretii, a relative sentence, or absol.; in the Aug. poets also freq. with the inf.; otherwise with ut, the gen., or the acc. of a neutr. pron. or adj.

With abl. (so most freq.):

dignus domino servus,

Plaut. Am. 2, 2, 227; cf.:

vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,

Cic. Phil. 3, 10, 25; id. Fam. 2, 18 fin.;

juvenes patre digni,

Hor. A. P. 24 et saep.:

dignus es verberibus multis,

Plaut. Mil. 2, 3, 71:

amici novi digni amicitiā,

Cic. Lael. 19:

summa laude digni,

id. Rep. 3, 4; 3, 17 et saep.:

omnibus probris, quae improbis viris Digna sunt, dignior nullus est homo,

Plaut. Bacch. 4, 3, 9:

assentatio, quae non modo amico, sed ne libero quidem digna est,

Cic. Lael. 24, 89; Quint. 11, 1, 40:

dignius odio scelus,

id. 7, 2, 36:

o fons, dulci digne mero,

Hor. C. 3, 13, 2:

munera digna venustissima Venere,

Plaut. Poen. 5, 4, 4; for which; diem dignum Veneri (abl. v. Venus), id. ib. 1, 2, 45:

ut te dignam mala malam aetatem exigas,

id. Aul. 1, 1, 4; cf. id. Trin. 1, 2, 122; id. Rud. 3, 2, 26 et saep.:

dicendum dignum aliquid horum auribus,

Cic. Rep. 3, 13:

aliquid memoria dignum consequi,

id. ib. 1, 8; * Caes. B. G. 7, 25, 1; Phaedr. 4, 21, 3 al.:

si quid antea admisissem piaculo dignum,

Liv. 40, 13 et saep.:

tribuere id cuique, quod sit quoque dignum,

Cic. Rep. 3, 11:

neque enim decorum est neque dis dignum,

id. Div. 1, 52:

quicquid dignum sapiente bonoque,

Hor. Ep. 1, 4, 5 et saep.:

dicere Cinnā digna,

Verg. E. 9, 36.—Esp. freq. with supine in u:

digna memoratu produntur,

Plin. 6, 23, 26, § 97:

nihil dignum dictu,

Liv. 4, 30, 4; 9, 43, 6; 25, 1, 5; Suet. Aug. 43; Val. Max. 1, 5, 9; Sen. Ep. 94, 56; Tac. Agr. 1.—

With rel. clause (freq., though not in the Aug. poets):

non videre dignus, qui liber sies,

Plaut. Ps. 2, 2, 17; cf. id. Rud. 2, 6, 38; id. Mil. 4, 2, 52:

qui modeste paret, videtur, qui aliquando imperet, dignus esse,

Cic. Leg. 3, 2:

homines dignos, quibuscum disseratur putant,

id. Ac. 2, 6, 18; Quint. 10, 1, 131 et saep.—So with rel. adv.:

sive adeo digna res est ubi tu nervos intendas tuos,

if the thing is really worth your bending your energies to it, Ter. Eun. 2, 3, 20; cf.

also: dignos esse, qui armis cepissent, eorum urbem agrumque Bolanum esse, i. e. ut eorum urbs esset,

Liv. 4, 49, 11 Weissenb. (Madv. dignum, cf. d infra).—

Absol. (that of which some one or something is worthy, to be supplied from the context): Mi. Quem ament igitur? Sy. Alium quemlibet;

Nam nostrorum nemo dignus est (sc. amari),

Plaut. Poen. 4, 2, 39; cf. id. Curc. 4, 2, 28:

ut ne nimis cito diligere incipiant neve non dignos, etc.,

Cic. Lael. 21, 78 sq.:

illud exemplum ab dignis et idoneis ad indignos et non idoneos transfertur,

Sall. C. 51, 27 Kritz.:

dignis ait esse paratus,

Hor. Ep. 1, 7, 22:

omnes, ait, malle laudatos a se, dignos indignosque, quam, etc.,

Liv. 24, 16 et saep.:

quem dices digniorem esse hominem hodie Athenis alterum?

Plaut. Ep. 1, 1, 24; cf. Suet. Aug. 54:

dignus patronus,

Q. Cic. Pet. Cons. 1, 2: dignior heres, Hor. C. 2, 14, 25:

digna causa,

Liv. 21, 6:

dignum operae pretium,

Quint. 12, 6, 7:

dignas grates persolvere,

Verg. A. 1, 600; 2, 537:

digna gloria ruris,

id. G. 1, 168 et saep.:

ad tuam formam illa digna est,

Plaut. Mil. 4, 1, 21; so, quod supplicium dignum libidini ejus invenias? (where the dat. depends on the verb), Cic. Verr. 2, 26, 16, § 40:

id, cum ipse per se dignus putaretur, impetravit,

id. Arch. 4, 6.—So as subst.: "nulla contumelia est, quam facit dignus;" primum quid est dignus? nam etiam malo multi digni, sicut ipse (Antonius), Cic. Phil. 3, 9, 22; so, dignum est, it is fit, proper, becoming, = aequum est, decet, convenit, Plaut. Mil. 3, 1, 129; id. Merc. 1, 2, 22; Ter. Ph. 2, 3, 55; 129; Cic. Tusc. 2, 5, 14; Liv. 1, 14; Sen. de Ira, 1, 12; Verg. G. 3, 391 al.—So comp., Liv. 8, 26, 6; Cic. Clu. 53, 146.— Sup., Cic. Rosc. Am. 3, 8.—

With inf. (freq. in the Aug. poets;

not in Cic.): concedere,

Cat. 68, 131:

unā perire,

Ov. M. 1, 241:

credere,

id. ib. 3, 311:

fuisse conjux,

id. ib. 14, 833:

decurrere spatium vitae,

id. Tr. 3, 4, 34:

ponere annos,

id. ib. 4, 8, 14 al.; and more freq. in the pass.:

cantari dignus,

Verg. E. 5, 54:

amari,

id. ib. 89:

rapi,

Ov. M. 7, 697:

describi,

Hor. S. 1, 4, 3:

notari,

id. ib. 1, 3, 24:

legi,

id. ib. 1, 10, 72: Quint. 10, 1, 96 et saep.:

auctoribus hoc dedi, quibus dignius credi est,

Liv. 8, 26 fin.; cf.:

uterque optimus erat, dignusque alter elegi, alter eligere,

Plin. Pan. 7, 4.—

With ut:

non sum dignus prae te, ut figam palum in parietem,

Plaut. Mil. 4, 4, 4; Liv. 24, 16: eras dignus ut haberes integram manum; Quint. 8, 5, 12; 12, 11, 24.—

With gen. (acc. to the Gr. axios tinos—so freq. in Inscr. v. Wordsworth, Fragm. p. 494):

dignus salutis,

Plaut. Trin. 5, 2, 29; cogitatio dignissima tuae virtutis, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15 A.:

quidquid putabit dignum esse memoriae,

Phaedr. 4, 20, 3:

probae,

Ov. Tr. 4, 3, 57.—

With acc. of a neutr. pron. or adj.:

non me censes scire quid dignus siem?

Plaut. Capt. 5, 2, 16; Ter. Ph. 3, 2, 34:

si exoptem, quantum dignus, tantum dent (di tibi), etc.,

Plaut. Ps. 4, 1, 26.—

With ad (very rare):

ad tuam formam illa una digna est,

Plaut. Mil. 4, 1, 21:

amicus, dignus huic ad imitandum,

Cic. Rep. 1, 18, 30.—

With pro:

si digna poena pro factis eorum reperitur,

Sall. C. 51, 8; Cic. Div. in Caecil. 13, 42; Hor. Ep. 1, 7, 24.— Adv.: dignē, worthily, fitly, becomingly:

quam digne ornata incedit, haud meretricie!

Plaut. Mil. 3, 2, 58; id. Cas. 4, 1, 14; Cic. de Sen. 1, 2; Cassius in Cic. Fam. 12, 13; Vell. 2, 67; Suet. Aug. 66; Hor. C. 1, 6, 14; id. Ep. 2, 1, 164 al.— Comp., Hor. S. 2, 7, 47.— Sup. seems not to occur.

exemplar, āris, (exemplare, is, Lucr. 2, 124, v. Lachm. ad h. l.), n. [exemplum].

A transcript, copy.

Prop.: tibi earum (litterarum) exemplar misi, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 31, 6; Cic. Att. 4, 5, 1:

liber in exemplaria transcriptus mille,

Plin. Ep. 4, 7, 2; Gell. 7, 20, 6:

testamenti,

Plin. Ep. 10, 75, 4:

tabulae exemplar, quod apographon vocant,

a copy, Plin. 35, 11, 40, § 125:

epistolae,

Vulg. 1 Esdr 4, 11 al.—

Trop., an image, likeness, impression:

verum amicum qui intuetur, tamquam exemplar aliquod intuetur sui,

Cic. Lael. 7, 23:

sunt et alia ingenii ejus exemplaria,

Plin. 35, 10, 36, § 74.—

A pattern, model, exemplar, original, an example (class.):

eam speciem, quae semper est eadem, intuebitur, atque id sibi proponet exemplar... videndum, utrum sit imitatus exemplar, etc. (corresp. to exemplum),

Cic. Univ. 2; cf.:

ad imitandum mihi propositum exemplar illud est (corresp. to exemplum),

id. Mur. 31, 66:

utile proposuit nobis exemplar Ulixen,

Hor. Ep. 1, 2, 18:

reliqui disseruerunt, sine ullo certo exemplari formaque rei publicae,

Cic. Rep. 2, 11:

M. Catoni, quo omnes, qui iisdem rebus studemus, quasi exemplari ad industriam virtutemque ducimur,

id. ib. 1, 1:

Falcula exemplar antiquae religionis,

id. Caecin. 10, 28; so,

vitae prioris,

Plin. Ep. 2, 1, 7; cf.:

Cornuto quid in omni genere ad exemplar antiquitatis expressius?

id. ib. 5, 15, 3:

dumtaxat, rerum magnarum parva potest res Exemplare dare,

Lucr. 2, 124:

respicere exemplar vitae morumque,

Hor. A. P. 317:

decipit exemplar vitiis imitabile, etc.,

id. Ep. 1, 19, 17:

Plautus ad exemplar Siculi properare Epicharmi,

id. ib. 2, 1, 58:

si ad exemplar primi libri bellum Siculum perscripsisset,

Quint. 10, 1, 89; Tac. A. 15, 23:

adulatorii dedecoris apud posteros,

id. ib. 6, 32:

quas (epulas) a Tigellino paratas ut exemplar referam, ne, etc.,

example, id. ib. 15, 37:

fac secundum exemplar,

Vulg. Exod. 25, 40:

juxta exemplar,

id. ib. 26, 30. —In plur.:

vos exemplaria Graeca Nocturnā versate manu, versate diurnā,

models, Hor. A. P. 268.