-
101 vividus
vīvidus, a, um, Adi. (vivo), I) Leben zeigend, belebt, a) eig.: gemma (Knospe), Ov.: tellus, Ov.: corpus, Plin. ep. – b) übtr., von Bildwerken und Gemälden, lebend, lebenstreu, sprechend ähnlich, signa, Prop. 2, 31, 8: cera, Mart. 7, 44, 2: Martis imago, Claud. b. Get. 468. – II) prägn., voll Leben, voll Geist und Kraft, lebhaft, regsam, kräftig, feurig, vis animi, Lucr.: Umber (canis), Verg.: pectus, Liv.: ingenium, Liv. u. ingenia, Val. Max.: animus, Tac.: animi, Plin. pan.: virtus, Verg.: carmen, Mart.: odia, Tac.: senectus, Tac.: vivida et incorrupta eloquentia, Tac.: vividior sententia, Sen. rhet.: vividior spiritus, Val. Max.: merum vividius, feuriger, Mart. -
102 imperium
1) приказ, поведение (1. 14 D. 42, 1. 1. 4 D. 50, 17). 2) власть, a) главное начальство, военачалие: imperium exercitumque deserere (1. 3 D. 48, 4);b) власть высшего начальника (magistratus), imp. merum, исполнительная власть с мечом и судом, с правом жизни и смерти над гражданами (cum jure gladii);
imp. mixtun, власть в связи с гражданской юрисдикцией (jurisdictio - officium jus dicentis) (1. 1 § 1. 1. 5 § 1 D. 1, 21. 1. 3 D. 2, 1. cf. 1. 4 eod. l. 2 D. 2, 4. 1. 6 § 2 D. 26, 1. 1. 26 pr. D. 50, 1. 1. 26 § 2 D. 4, 6. 1. 1 § 1 D. 48, 4. 1. 7. 10. pr. D. 48, 6);
imperio magistratus (Gai. I. 98. cp. IV.) (1. 4 D. 4, 8. 1. 58. D. 5, 1. 1. 14 pr. D. 40. 1. 1. 32 D. 47, 10. 1. 3 D. 1, 21. 1. 2 pr. D. 1, 7. 1. 16 D. 1, 16);
3) Римское государство, аmpliare imp. hominum adiectione (1. 7 § 3 D. 48, 20. 1. 30 D. 49, 15).majestas, vis imperii (1. 11 D. 1, 1. 1. 12 § 1 D. 5, 1); с) верховная власть римского народа, во время империи - власть императора (1. 1 pr. D. 1, 4. 1. 3 C. 6, 23); правление, господство: civitates, quas sub imp. popul. Rom. sunt (1. 26 D. 36, 1. 1. 1 § 2 D. 1, 6).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > imperium
-
103 benīgnē
benīgnē adv. with comp. and sup. [benignus], in a friendly manner, kindly, benevolently, courteously, benignly: facere, T.: viam monstrare, courteously: audire: respondere, S.: adloqui, L.: arma capere, cheerfully, L.: plurimis benigne fecisti, have rendered kindness: quibus benigne videbitur fieri, who shall appear to receive favors: benigne dicis, you are very kind, T.: benigne ac liberaliter (ironical), kind and generous: ‘At tu quantum vis tolle.’ ‘Benigne,’ no, I thank you, H.—Abundantly, liberally, freely, generously: quod opus sit benigne praebere, T.: praedam ostentat, in abundance, S.: benignius Deprome merum, H.* * *benignius, benignissime ADVkindly, benevolently, obligingly; courteously, cheerfully; freely, generously -
104 bīmus
bīmus adj. [bi-+hiems], of two winters, of two years, two years old: merum, H.: honos, O.: sententia, a commission for two years, Planc. ap. C.* * *bima, bimum ADJtwo years old; for/lasting two years -
105 diurnus
diurnus adj. [DIV-], of the day, by day: fur: labores: itinera, Cs.: merum, i. e. drinking, H.: currus, i. e. the chariot of the sun, O.— Daily, of one day, of each day: aetatis fata, i. e. of only one day, O.: cibus, rations, L.: mercede diurnā conductus, H. — As subst n., an account - book, day - book: longum, Iu. — Plur, diaries, records, minutes, Ta.* * *diurna, diurnum ADJby day, of the day; daily -
106 fervidus
fervidus adj. with comp. and (late) sup. [FVR-], glowing, burning, fiery, fervid: pars mundi totā naturā fervida est: aestus, sultry, H.: aequor, raging, H.: sidus, H.: fervidius merum, H.: diei fervidissimum tempus, Cu.—Fig., glowing, fiery, hot, vehement, impetuous, violent, hasty: florente iuventā Fervidus, H.: puer (i. e. Cupido), H.: Fervidus ingenio, O.: mortis fraternae irā, V.: fervidi animi vir, L.: genus dicendi: fervidior oratio: Dicta, V.* * *fervida, fervidum ADJglowing; boiling hot; fiery, torrid, roused, fervid; hot blooded -
107 merus
merus adj. [3 MAR-], pure, unmixed, unadulterated: vina, O.: lac, O.— Bare, naked, uncovered: pes, Iu.— Bare, nothing but, only, mere: nil nisi spem meram, T.: mera monstra nuntiare: proscriptiones: nugae.—Fig., pure, true, real, genuine: principes: sermo, plain prose, H.: Cecropis, a real Athenian, Iu.— Undiluted, strong, excessive. meram haurientes libertatem, L.* * *mera, merum ADJunmixed (wine), pure, only; bare, mere, sheer -
108 nocturnus
-
109 pinguis
pinguis e, adj. with comp. and sup. [PAC-], fat: Thebani: Me pinguem vises, H.: Verbenae, juicy, V.: pinguissimus haedulus, Iu.: merum, rich wine, H.: equi humano sanguine, fattened upon, O.—As subst n., grease, V.— Rich, fertile, plump: solum, V.: sanguine pinguior Campus, H.: stabula, hives full of honey, V.: arae, with fat offerings, V.: ficus, juicy, H.: tura pinguīs facientia flammas, with rich fumes, O.: pingui flumine Nilus, fertilizing, V.— Bedaubed, besmeared: crura luto, Iu.— Thick, dense: caelum: lacernae, Iu.— Fig., dull, gross, heavy, stupid, doltish: poëtis pingue quiddam sonantibus: pingui donatus munere, H.: ingenium, O.— Quiet, comfortable, easy: somni, O.: amor, O.* * *pingue, pinguior -or -us, pinguissimus -a -um ADJfat; rich, fertile; thick; dull, stupid -
110 purpureus
purpureus adj., πορφύρεοσ, purple-colored, purple, dark-red: toga: mare, i. e. dark.—Poet., of many hues, red, dark, brown, violet, purple: flos rosae, H.: pannus, H.: aurora, rose-red, O.: rubor (oris), a rosy blush, O.: anima, i. e. blood, V.: lunae voltus, O.: sapa, O.: merum, O.: capillus, V.— Clothed in purple, wearing purple: tyranni, H.: rex, O.: Purpureus pennis, i. e. with purple feathers upon his helmet, V.—Brilliant, shining, bright, beautiful: olores, H.: lumen, V.: Amor, O.* * *purpurea, purpureum ADJpurple, dark red -
111 quadrīmus
quadrīmus adj. [quattuor+hiems], of four winters, four years old: de quadrimo Catone, when four years old: infans quadrimo par (sc. infanti), L.: merum, H.* * *quadrima, quadrimum ADJ -
112 testa
testa ae, f [TERS-], a piece of burned clay, brick, tile: testae tectorum meorum.— A piece of baked earthen-ware, earthen vessel, pot, pitcher, jug, urn: testā ardente, a lamp, V.: (vinum) testā Conditum levi, H.: mihi fundat avitum Condita testa merum, O.— A broken piece of earthen-ware, brick, sherd, potsherd: Testa parem fecit, O.: unde cerebrum testa ferit, Iu.—Among the Greeks, a sherd used in voting, potsherd as a ballot: testarum suffragiis, quod illi o)strakismo/n vocant, N.— Plur, castanets, bits of bone struck together by dancers: Testarum crepitūs cum verbis, Iu.— A shell, hard covering: nativae: lubrica, i. e. a covering of ice, O.— A shell-fish: non omne mare est generosae fertile testae, H.* * *object made from burnt clay; earthenware jar; fragment of earthenware, shard -
113 annosus
annōsus, a, um, adj. [annus], of many years, aged, old (a favorite word of the Aug. poets and post-Aug. prose writers):anus,
Ov. F. 2, 571:vetustas,
id. Tr. 5, 2, 11:merum,
Tib. 3, 6, 58:bracchia,
Verg. A. 6, 282:robur,
id. ib. 4, 441:ornus,
id. ib. 10, 766 al.:cornix,
Hor. C. 3, 17, 13:palatum,
id. S. 2, 3, 274:volumina vatum,
id. Ep. 2, 1, 26 (not elsewhere):gens, quos Hyperboreos appellavere, annoso degit aevo,
Plin. 4, 12, 26, § 89; 24, 1, 1, § 2.— Comp., Aug. Conf. 1, 7.— Sup., Aug. Ep. 3, 1 fin. al. -
114 avidus
ăvĭdus, a, um, adj. [1. aveo], longing eagerly for something (either lawful or unlawful), desirous, eager, earnest, greedy (diff. from avarus, q. v.).I.In gen., constr. with gen., in with acc., dat., or absol.(α).With gen.:(β).cibi,
Ter. Eun. 5, 4, 16:Romani semper appetentes gloriae praeter ceteras gentes atque avidi laudis,
Cic. Imp. Pomp. 3, 7:festinatio victoriae avida,
id. Phil. 3, 1; so,potentiae, honoris, divitiarum,
Sall. J. 15, 4:avidissimus privatae gratiae, id. H. Fr. (Orat. Cottae ad Popul. p. 245 Gerl.): turba avida novarum rerum,
Liv. 1, 8, 6:avidus poenae (sc. sumendae),
id. 8, 30, 13:libidinum,
Hor. C. 1, 18, 11:futuri,
id. A. P. 172 et saep.:belli gerundi,
Sall. J. 35, 3: malefaciundi, id. H. Fr. ap. Serv. ad Verg. A. 9, 343 (p. 251, n. 116 Gerl.):avidior properandi,
id. H. Fr. 4, 30 Gerl.:videndi,
Ov. M. 10, 56 et saep.— Poet. with inf. (inst. of gen. of gerund.):avidi committere pugnam,
Ov. M. 5, 75:cognoscere amantem,
id. ib. 10, 472:Chaos innumeros avidum confundere mundos,
Luc. 6, 696 al. —A. more remote gen. relation is found in Lucr.:Humanum genus est avidum nimis auricularum,
in respect of, Lucr. 4, 594.—With in with acc.:* (γ).avida in novas res ingenia,
Liv. 22, 21, 2:avidae in direptiones manus,
id. 5, 20, 6.—With dat.:(δ).servorum manus subitis avidae,
Tac. H. 1, 7.—Absol. and transf. to inanimate things:II.ita sunt avidae (aures meae), etc.,
Cic. Or. 29, 104:avidi cursus frena retentat equi,
Ov. P. 3, 9, 26:avidae libidines,
Cic. Sen. 12, 39:amor,
Cat. 68, 83:cor,
Ov. Tr. 3, 11, 58:pectus,
id. H. 9, 161:amplexus,
id. M. 7, 143.—EspA.Eager for gain, avaricious, covetous, greedy of money, = avarus:B.me dices avidum esse hominem,
Plaut. Ps. 5, 2, 34; id. Aul. prol. 9; 3, 5, 12; id. Bacch. 2, 3, 43:Sed habet patrem quendam avidum, miserum atque aridum,
Ter. Heaut, 3, 2, 15:divitiasque Conduplicant avidi,
Lucr. 3, 71:aliquantum ad rem avidior,
Ter. Eun. 1, 2, 51:grati animi, non appetentis, non avidi signa proferri perutile est,
Cic. de Or. 2, 43, 182; id. Rosc. Com. 7 fin.:avidae manus heredis,
Hor. C. 4, 7, 19 al. —Eager for food, hungry, greedy, voracious, gluttonous:C.Avidos vicinum funus et aegros Exanimat,
Hor. S. 1, 4, 126:convivae,
id. ib. 1, 5, 75: Noli avidus esse in omni epulatione, * Vulg. Eccli. 37, 32.— Poet.:Efficit ut largis avidum mare fluminis undis,
insatiable, Lucr. 1, 1031:Exitio est avidum mare nautis,
Hor. C. 1, 28, 18:morbus,
Lucr. 6, 1236:manus Mortis,
Tib. 1, 3, 4:ignis,
Ov. M. 9, 234; 12, 280:flammae,
id. ib. 9, 172:morsus,
id. ib. 4, 724 et saep.—In Lucr. of space as swallowing up objects, wide, large, vast:a.Inde avidei partem montes silvaeque ferarum Possedere,
Lucr. 5, 202: avido complexu quem tenet aether id. 2, 1066; so id. 5, 470.— Adv., eagerly, greedily, etc.Anteclass. form ăvĭdĭter: invadere pocula, Val. Antias ap. Arn. 5, p. 155; so App.: merum ventri ingurgitare, Met. 4, p. 145, 27.—b.Class. form ăvĭdē: ab ludis animus atque aures avent avide exspectantes mentium, Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 83 Müll. (Trag. v. 71 Vahl.); Lucr. 4, 1108:adripere Graecas litteras,
Cic. Sen. 8, 26:adpetere aliquid,
id. ib. 20, 72:exspectare aliquid,
id. Att. 12, 40; 16, 10:jam bibit avide,
Suet. Tib. 59:pransus,
Hor. S. 1, 6, 127 al. — Comp.:avidius se in voluptates mergere,
Liv. 23, 18, 11:procurrere,
id. 34, 15, 4:avidius vino ciboque corpora onerant,
id. 41, 2, 13:vesci,
Suet. Calig. 18.— Sup.:avidissime exspectare aliquid,
Cic. Phil. 14, 1:credere aliquid,
Plin. 5, 1, 1, § 4:adprehendere palmam,
id. 14, 22, 28, § 147. -
115 Avitus
1. I.Lit.:II.paternae atque avitae possessiones,
Cic. Agr. 2, 30, 81:bona paterna et avita,
id. Cael. 14, 34:res patrita et avita,
id. Verr. 1, 5, 13:patrita illa et avita philosophia,
id. Tusc. 1, 19, 45: avitus ac patritus mos, Varr. ap. Non. p. 161, 5:leges avitae et patritae,
id. ib.:hospitium,
Cic. Fam. 13, 34:divitiae,
Cat. 68, 121; so,res,
Hor. S. 1, 6, 79:quae (pallium, sudarium etc.) palam soles habere tamquam avita,
Cat. 25, 8:solium,
Verg. A. 7, 169; Ov. M. 6, 650:fundus,
Hor. C. 1, 12, 43:cellae,
id. ib. 1, 37, 6:regnum,
Cic. Imp. Pomp. 8, 12; Liv. 1, 15:sanguis, Prep. 3, 19, 37: nomen,
Ov. M. 6, 239:umbrae,
id. F.1, 43:nobilitas,
Tac. A. 2, 38:spes,
Plin. 9, 35, 58, § 117 et saep.—Transf. to animals:2.asinus fortitudinem celeritatemque avitam refert,
Col. 6, 37, 4:color,
id. 6, 37, 4, § 7.—In gen., very old or ancient:merum,
Ov. A. A. 2, 695.— Comp. and sup. not found; cf. Neue, Formenl. II. p. 230.— -
116 avitus
1. I.Lit.:II.paternae atque avitae possessiones,
Cic. Agr. 2, 30, 81:bona paterna et avita,
id. Cael. 14, 34:res patrita et avita,
id. Verr. 1, 5, 13:patrita illa et avita philosophia,
id. Tusc. 1, 19, 45: avitus ac patritus mos, Varr. ap. Non. p. 161, 5:leges avitae et patritae,
id. ib.:hospitium,
Cic. Fam. 13, 34:divitiae,
Cat. 68, 121; so,res,
Hor. S. 1, 6, 79:quae (pallium, sudarium etc.) palam soles habere tamquam avita,
Cat. 25, 8:solium,
Verg. A. 7, 169; Ov. M. 6, 650:fundus,
Hor. C. 1, 12, 43:cellae,
id. ib. 1, 37, 6:regnum,
Cic. Imp. Pomp. 8, 12; Liv. 1, 15:sanguis, Prep. 3, 19, 37: nomen,
Ov. M. 6, 239:umbrae,
id. F.1, 43:nobilitas,
Tac. A. 2, 38:spes,
Plin. 9, 35, 58, § 117 et saep.—Transf. to animals:2.asinus fortitudinem celeritatemque avitam refert,
Col. 6, 37, 4:color,
id. 6, 37, 4, § 7.—In gen., very old or ancient:merum,
Ov. A. A. 2, 695.— Comp. and sup. not found; cf. Neue, Formenl. II. p. 230.— -
117 Biberius Caldius Mero
Bĭbĕrĭus Caldius Mero [bibocalidus-merum], a name given in derision to the emperor Tiberius Claudius Nero on account of his love of drink, Suet. Tib. 42. -
118 bibo
1.bĭbo, bĭbi (post-class. part. fut. bĭbĭtūrus, Hier. Isa. 8, 25, 8; Vulg. Matt. 20, 22; id. Act. 23, 12; Cassiod. Hist. Eccl. 1, 1; part. perf. bĭbĭtus, a, um, Cael. Aur. Chron. 4, 3, 60; Capitol. Ver. 5, 3; Aem. Mac. c. de Porro; Plin. Val. 2, 18; inf. apocop. biber, Cato, Titin., and Fannii Annal. ap. Charis. p. 99), 3, v. a. [root bi; Gr. pi-, pinô, pepôka; whence Lat. poto, as if from po; Sanscr. pī; Slav. piti; Lith. pota], to drink (usually from thirst, a natural want; poto, to drink from passion, habit, etc.; but poto is occasionally used of water, etc., e. g. Plin. 11, 37, 68, § 179; cf.:I.bibere naturae est, potare luxuriae,
Isid. Diff. 1. 74; and the partt. potus and potatus are regularly used instead of the partt. of bibo).With acc.1.Of the liquid drunk:2.per aestatem boves aquam bonam et liquidam bibant semper curato,
Cato, R. R. 73:jejunus heminam bibito,
id. ib. 126:si voles vinum Choum bibere, licebit bibas,
id. ib. 48: eapse merum condidicit bibere;foribus dat aquam quam bibant,
Plaut. Curc. 1, 3, 4:vicit vinum quod bibi,
Ter. Eun. 4, 5, 1:Darius in fugā cum aquam turbidam bibisset,
Cic. Tusc. 5, 34, 97:patrono malo suadebat ut mulsum frigidum biberet,
id. de Or. 2, 70, 282:viveret, nisi illud (i. e. venenum) bibisset,
Quint. 8, 5, 31:bibo aquam,
id. 6, 3, 93:cur apud te vinum aetate tuā vetustius bibitur?
Sen. Vit. Beat. 17, 2:nisi Hy. mettia mella Falerno Ne biberis diluta,
Hor. S. 2, 2, 15:et Veientani bibitur faex crassa rubelli,
Mart. 1, 103, 9:lac bibere,
to suck, Ov. Am. 3, 10, 22; id. M. 9, 377; 9, 615.—Also nutricem bibere (i. e. lac de nutrice), App. M. 2, p. 115, 29.— Poet.;Caecubam... Tu bibes uvam (i. e. vinum),
Hor. C. 1, 20, 10:in usu radix tantum duabus drachmis bibenda (i. e. sucus radicis),
Plin. 25, 6, 30, § 67.—Pocula or cyathos bibere.(α).Poet., = vinum (cf. pinein kratêras):(β).tristia cum multo pocula felle bibat,
Tib. 1, 5, 50:ipse bibebam Sobria suppositā pocula victor aquā,
id. 1, 6, 28:plura pocula = plus vini,
id. 1, 9, 59; so,nomismata and aera,
id. 1, 26, 3.—Of the number of cups drunk at a merry-making: vide quot cyathos bibimus: St. Tot quot digiti sunt tibi in manu, Plaut. Stich. 5, 4, 24.—Esp. of the custom of drinking names, i. e. as many cups as there are letters in a name proposed; the number is frequently expressed by fractional parts of the as (uncia = a cyathus;3.quincunx = 5 cyathi, etc.): quincunces et sex cyathos bessemque bibamus, Gaius ut fiat, Julius, et Proculus,
Mart. 11, 36, 7:crebros ergo licet bibas trientes,
id. 1, 106, 8:diluti bibis unciam Falerni,
id. v. 3 (cf. with potare:sextantes et deunces,
id. 12, 28).—Hence, nomen bibere, Julium, etc., bibere:ut jugulem curas, nomen utrumque bibam,
Mart. 8, 57, 26:Laevia sex cyathis, septem Justina bibatur, Quinque Lycas, Lyde quattuor, Ida tribus,
id. 1, 71, 1 sq.:Astyanacta bibes,
id. 8, 6, 16.—Fluvium, undam, pruinas bibere ( poet.).(α).= aquam ex flumine bibere:(β).priusquam Pabula gustassent Trojae Xanthumque bibissent,
Verg. A. 1, 473:jam crassus torrens bibitur tamen,
Stat. Th. 4, 821:puram bibis amnibus undam,
Claud. Laud. Herc. 74.—Trop., to arrive at the region of the river:(γ).non illum nostri possunt mutare labores, Nec si... Hebrumque bibamus Sithoniasque nives... subeamus (i. e. si Thraciam adeamus),
Verg. E. 10, 65:ante... Aut Ararim Parthus bibet, aut Germania Tigrim Quam, etc.,
sooner will the Parthians come to Germany, or the Germans to the country of the Parthians, id. ib. 1, 63:turbaque Phasiacam Graia bibistis aquam,
Ov. H. 12, 10.—Hence,Qui flumen bibunt, = the inhabitants of the country through which the river passes:4.qui Tiberim Fabarimque bibunt,
Verg. A. 7, 715:qui profundum Danubium bibunt,
Hor. C. 4, 15, 21:qui Nilum ex ipso protinus ore bibunt,
Mart. 7, 88, 6:populosque bibentes Euphraten,
Luc. 8, 213:qui te, Nile, bibit, Claud. Prob. et Olybr. 38.—So of an inland sea: caesamque bibens Maeotin Alanus,
Claud. in Rufin. 1, 812.—Of a single person:extremum Tanaim si biberes, Lyce,
Hor. C. 3, 10, 1.—Similarly, montium pruinas bibere, of the rivers fed by a mountain range:amniumque... quicunque Odrysias bibunt pruinas,
Mart. 10, 7, 2: fluvios qui... Alpinasque bibunt de more pruinas, Claud. Prob. et Olybr. 255.—Bibere aquas, to be drowned:5.neu bibat aequoreas naufragus hostis aquas,
Ov. H. 7, 62.— Transf., of ships, to founder, to be wrecked: o utinam... Argo funestas pressa bibisset aquas! Ov. Am. 2, 11, 6.—Sanguinem or cruorem bibere.(α).Sanguinem, in a figurative sense, = sanguinem sitire:(β).cujus sanguinem (Antonium) non bibere censeatis? (sitire, animo bibere),
Cic. Phil. 11, 5, 10.—Cruorem bibere, to draw blood, to kill:6.hasta virgineum alte bibit acta cruorem,
Verg. A. 11, 803; Claud. in Rufin. 1, 78.—Transf. to things other than liquids.a.Of concrete things: dixit et ardentes avido bibit ore favillas, breathed in, drew in (of the sparks of a funeral pyre), Mart. 1, 42, 5:b.vigilandae noctes et fuligo lucubrationum bibenda,
inhale, Quint. 11, 3, 23.—Figuratively, of abstract things.(α).= cupideaudire, legere:(β).pugnas et exactos tyrannos... bibit aure vulgus,
eagerly listens to, Hor. C. 2, 13, 32:incipe: suspensis auribus ista bibam,
Prop. 3, 4, 8: hinc ille justitiae haustus bibat, imbibe (by reading) the love of justice, Quint. 12, 2, 31: illa divino fruitur sermone parentis, maternosque bibit mores, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 231.—To imbibe, be affected with:(γ).infelix Dido, longumque bibebat amorem,
Verg. A. 1, 749:totisque novum bibit ossibus ignem,
the fire of love, Stat. Achill. 1, 303.—To draw out, exhaust: nudae illae artes omnem sucum ingenii bibunt, Quint. prooem. 24.—c.To swallow, i. e. forget:7.quamquam ego vinum bibo, mandata hau consuevi simul bibere una,
Plaut. Pers. 2, 1, 3. —Transf., of inanim. subjects, to absorb liquids, draw, imbibe them:II.id si feceris metreta oleum non bibet,
Cato, R. R. 100. —So trop.:claudite jam rivos... sat prata biberunt,
Verg. E. 3, 111:inriguumque bibant violaria fontem,
id. G. 4, 32:quae (terra) bibit humorem,
absorbs moisture, id. ib. 2, 218:amphora fumum bibere instituta,
Hor. C. 3, 8, 11:mista bibunt molles lacrimis unguenta favillae,
Ov. F. 3, 561:tunc bibit irriguus fertilis hortus aquas,
Tib. 2, 1, 44:lanarum nigrae nullum colorem bibunt,
take no color, Plin. 8, 48, 73, § 193; so,candorem (i. e. colorem candidum) bibere,
id. 31, 11, 47, § 123: arcus bibit (aquas) and nubes bibunt (aquas), the rainbow, the clouds draw water (according to a popular belief among the ancients):cur bibit arcus aquas?
Prop. 3, 5 (4, 4), 32:et bibit ingens Arcus,
Verg. G. 1, 380.—And, jestingly, of an old woman given to drink: ecce autem, bibit arcus;hercle, credo, hodie pluet,
Plaut. Curc. 1, 2, 39 (44):unde aures nubesque bibunt atque imbrifer arcus,
Stat. Th. 9, 405.—So with object understood:bibite, festivae fores,
with reference to the wine spilled, Plaut. Curc. 1, 1, 88:palma toto anno bibere amat, i. e. aquam,
Plin. 13, 4, 7, § 28.—Absol. (the obj. acc. understood).a.Sc. aquam:b.nec sitis est exstincta priusquam vita bibendo (of those seized by the plague),
Ov. M. 7, 569.—Of liquids in general:c.numquam sitiens biberat,
Cic. Tusc. 5, 34, 97:edendi mihi erit bibendique finis desideria naturae restinguere,
Sen. Vit. Beat. 20, 5:ut nec bibant sine ambitione, nec edant,
id. ib. 12, 5:conducit inter cibos bibere,
Plin. 23, 1, 23, § 41:vino debemus homines quod soli animalium non sitientes bibimus,
id. 23, 1, 23, § 42.—Esp. of wine:III.es, bibe, animo obsequere mecum,
Plaut. Mil. 3, 1, 82:quamquam illud est dulce, esse et bibere,
id. Trin. 2, 1, 37:jam diu factum postquam bibimus: nimis diu sicci sumus,
id. Pers. 5, 2, 45; id. Poen. 4, 2, 13:decet luxuriosum bibendo mori,
Quint. 8, 5, 23:ut jejuni biberent,
Plin. 14, 28 med. — Pass. impers. bibitur, they drink, he drinks, people drink:dies noctisque estur, bibitur,
Plaut. Most. 1, 3, 78:ab tertiā horā bibebatur, ludebatur, vomebatur,
Cic. Phil. 2, 41, 104:bibitur usque eo dum de solio ministretur,
id. Pis. 27, 67.—With adverbs or adverbial phrases.a.Of manner:b.jucundius bibere,
Cic. Tusc. 5, 34, 97; id. Att. 13, 52, 1:large,
Plin. 10, 34, 52, § 105:fit invitatio ut Graeco more biberetur, i. e. propinando,
Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66.—With num. adv. denoting the number of cups:IV.jam bis bibisse oportuit,
Plaut. Bacch. 4, 3, 122:sic ago, semel bibo,
id. Rud. 3, 6, 46:plus quam deciens, Sextiliane, bibis,
Mart. 1, 26, 10:quare bis deciens, Sextiliane bibis?
id. 1, 11, 2.—With abl. or prep. and abl.1.Of the liquid, river, etc.:2.de eo vino... bibito ante cenam,
Cato, R. R. 114: a fonte bibatur... [p. 236] an lacu, Mart. 9, 99, 9:ab amne,
id. 12, 11:ex aquā,
Prop. 2, 30, 32:ex fonte,
id. 4, 4, 14.—Of the vessel.(α).Abl.:(β).gemmā, i. e. poculo ex gemmā facto,
Verg. G. 2, 506:caelato = e poculo caelato,
Juv. 12, 47:conchā,
id. 6, 304:fictilibus,
id. 10, 25:testā,
Mart. 3, 82, 3:vitro,
id. 1, 37, 2; 4, 85, 1:ossibus humanorum capitum,
Plin. 7, 2, 2, § 12.—And bibere understood:poscunt majoribus poculis, i. e. bibi,
Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66.—With ex: ex solido auro, L. Varius ap. Macr. 6, 1:(γ).e gemmā,
Prop. 3, 3, 26.—With in:V.hac licet in gemmā bibas,
Mart. 14, 120:in Priami calathis,
id. 8, 6, 16:in auro,
Sen. Thyest. 453:in argento potorio,
Dig. 34, 12, 21:in ossibus capitum,
Flor. 3, 4, 2.—Particular phrases.1.Bibe si bibis = bibe nunc, si omnino bibere vis, a formula urging to drink, Plaut. Stich. 5, 4, 33; 5, 4, 51 (cf.:2.age, si quid agis,
id. ib. 5, 4, 35).—Dare bibere, to give to drink, a Grecism, perh. only in the foll. passages: date illi biber, Titin ap. Charis. p. 99 P. (Com. Rel. v. 78 Rib.):3.jubebat biber dari, Fann. Ann. ib: bibere da usque plenis cantharis,
Plaut. Pers. 5, 2, 40 (45):quod jussi ei dari bibere,
Ter. And. 3, 2, 4; cf.:ut Jovi bibere ministraret,
Cic. Tusc. 1, 26, 65:ut bibere sibi juberet dari,
Liv. 40, 47, 5: cf.: dare with subj.:tum vos date bibat tibicini,
Plaut. Stich. 5, 5, 16.—And with rel. and subj.:nimium dabat quod biberem,
Plaut. Cist. 1, 1, 19:dat aquam quam bibant,
id. Curc. 1, 3, 4.—Prov.:2. II.aut bibat aut abeat, taken from the Greek banquets, in which the chairman (arbiter bibendi,
Hor. C. 2, 7, 25) could demand unconditional submission to the drinking laws (ê pithi, ê apithi), Cic. Tusc. 5, 41, 118.Esp., a kind of worm bred in wine, Afran. ap. Isid. Orig. 12, 8, 16 (Com. Rel. v. 406 Rib.; al. bibiones). -
119 bimus
bīmus, a, um, adj. [prob. contracted from bis-hiems, of two winters; cf. Eutych. ap. Cassiod. p. 2311 P., and Aufrecht, Zeitschrift für vergl. Sprachf. 4, p. 415], two years old, of two years, continuing two years:* II.nuces,
Cato, R. R. 17, 2; Varr. R. R. 2, 1, 13: una veterana legio, altera bima, octo tironum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 3; so,semen,
Plin. 18, 24, 54, § 195:surculi,
id. 17, 14, 24, § 105:plantae,
biennial, Pall. Febr. 25, 2: merum, * Hor. C. 1, 19, 15:nix,
Ov. Tr. 3, 10, 16:pensio,
Mart. 12, 32, 3:honor,
Ov. P. 4, 9, 64:aestimatio ususfructus,
Dig. 33, 2, 6:si legatum sit relictum annua, bima, trima die, etc., i. e. solvendum intra annum, biennium, triennium, etc.,
ib. 33, 1, 3; cf. dies.—In epist. style, as an abbreviated expression:bima sententia,
the vote concerning the continuance of a provincial government for two years, Cic. Fam. 3, 8, 9. -
120 Campani
Campānĭa, ae, f., = Kampania [campus, i. e. the plain, the level country], the very fruitful and luxurious (Cic. Agr. 2, 35, 95) province of Campania, in Middle Italy, whose chief city was Capua, now Terra di Lavoro, Mel. 2, 4, 2 and 9; Liv. 2, 52, 1; Tib. 1, 9, 33; Plin. 3, 5, 9, § 60; Flor. 1, 16, 3.—II.Derivv.A.Campānus, a, um, adj., Campanian, of Campania:1. 2.ager,
Cic. Agr. 1, 7, 20; 2, 32, 87; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 3:rus,
Mart. 9, 61, 4:colonia,
Cic. Agr. 2, 32, 85:matres,
Liv. 26, 13, 15:merum,
Mart. 1, 19, 6:Lyaeus,
i. e. wine, id. 1, 13, 118:rosae,
Plin. 21, 4, 10, § 16; cf. Mart. 9, 61:aes,
Plin. 34, 8, 20, § 95:supellex,
i. e. earthen, Hor. S. 1, 6, 118:trulla,
id. ib. 2, 3, 144:luxuria,
Liv. 23, 45, 2: morbus, a kind of wart or tumor endemic in Campania, Hor. S. 1, 5, 62 (v. Schol. Crucq.): Campanus pons, near Capua, leading over the Savo to Sinuessa, Hor. S. 1, 5, 45; Plin. 14, 6, 8, § 62:urbs,
i. e. Capua, Verg. A. 10, 145: Via, a branch of the Via Appia, Suet. Aug. 94; Vitr. 8, 3; Inscr. Grut. 374, 5; 611, 13 al.—Subst.Plur.: Campāni, ōrum, m., the inhabitants of Campania, the Campanians, Cic. Agr. 1, 7, 20; 2, 35, 94 and 96 al.—B.Campā-nĭcus, a, um, adj., Campanian:* C.aratra,
Cato, R. R. 135, 2:fiscinae,
id. ib. and 153:serta,
id. 107, 1 (Plin. 21, 9, 29, § 53:sertula Campana): peristromata,
Plaut. Ps. 1, 2, 13. —Campānĭus, a, um, adj., Campanian:* D.terra = Campania,
Tib. 1, 9, 33 (cf.: terra Arabia, Celtiberia, etc.).—Campans, antis, adj., of Compania:genus,
Plaut. Trin. 2, 4, 144 Brix ad loc. (also ap. Non. p. 486, 24).
См. также в других словарях:
Merum — (lat.), unvermischter Wein … Pierer's Universal-Lexikon
Merum — Cette page d’homonymie répertorie les différents lieux partageant un même toponyme. Pays Bas Merum, hameau de la commune de Loppersum, en Groningue Merum, village de la commune … Wikipédia en Français
merum — /miram/ In old English law, mere; naked or abstract. Merum jus, mere right … Black's law dictionary
merum — /miram/ In old English law, mere; naked or abstract. Merum jus, mere right … Black's law dictionary
merum sal — /merˈəm or merˈŭm sal/ (Latin) Pure salt, genuine Attic wit … Useful english dictionary
Merum (Limbourg néerlandais) — 51°10′26″N 5°57′30″E / 51.17389, 5.95833 … Wikipédia en Français
Merum (Groningue) — 53° 18′ 55″ N 6° 45′ 37″ E / 53.3153, 6.76028 … Wikipédia en Français
merum — L. naked. The lower surface of the lemma is hairless … Etymological dictionary of grasses
merum — Mere; bare; naked … Ballentine's law dictionary
mero iure, merum ius — (izg. mȅro jȗre, mȅrum jȗs) DEFINICIJA po izričitom pravu, izričito pravo ETIMOLOGIJA lat … Hrvatski jezični portal
AURUM Merum — idem cum Obryzo … Hofmann J. Lexicon universale