Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

mĕrum

  • 101 vividus

    vīvidus, a, um, Adi. (vivo), I) Leben zeigend, belebt, a) eig.: gemma (Knospe), Ov.: tellus, Ov.: corpus, Plin. ep. – b) übtr., von Bildwerken und Gemälden, lebend, lebenstreu, sprechend ähnlich, signa, Prop. 2, 31, 8: cera, Mart. 7, 44, 2: Martis imago, Claud. b. Get. 468. – II) prägn., voll Leben, voll Geist und Kraft, lebhaft, regsam, kräftig, feurig, vis animi, Lucr.: Umber (canis), Verg.: pectus, Liv.: ingenium, Liv. u. ingenia, Val. Max.: animus, Tac.: animi, Plin. pan.: virtus, Verg.: carmen, Mart.: odia, Tac.: senectus, Tac.: vivida et incorrupta eloquentia, Tac.: vividior sententia, Sen. rhet.: vividior spiritus, Val. Max.: merum vividius, feuriger, Mart.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vividus

  • 102 imperium

    1) приказ, поведение (1. 14 D. 42, 1. 1. 4 D. 50, 17). 2) власть, a) главное начальство, военачалие: imperium exercitumque deserere (1. 3 D. 48, 4);

    b) власть высшего начальника (magistratus), imp. merum, исполнительная власть с мечом и судом, с правом жизни и смерти над гражданами (cum jure gladii);

    imp. mixtun, власть в связи с гражданской юрисдикцией (jurisdictio - officium jus dicentis) (1. 1 § 1. 1. 5 § 1 D. 1, 21. 1. 3 D. 2, 1. cf. 1. 4 eod. l. 2 D. 2, 4. 1. 6 § 2 D. 26, 1. 1. 26 pr. D. 50, 1. 1. 26 § 2 D. 4, 6. 1. 1 § 1 D. 48, 4. 1. 7. 10. pr. D. 48, 6);

    imperio magistratus (Gai. I. 98. cp. IV.) (1. 4 D. 4, 8. 1. 58. D. 5, 1. 1. 14 pr. D. 40. 1. 1. 32 D. 47, 10. 1. 3 D. 1, 21. 1. 2 pr. D. 1, 7. 1. 16 D. 1, 16);

    majestas, vis imperii (1. 11 D. 1, 1. 1. 12 § 1 D. 5, 1); с) верховная власть римского народа, во время империи - власть императора (1. 1 pr. D. 1, 4. 1. 3 C. 6, 23); правление, господство: civitates, quas sub imp. popul. Rom. sunt (1. 26 D. 36, 1. 1. 1 § 2 D. 1, 6).

    3) Римское государство, аmpliare imp. hominum adiectione (1. 7 § 3 D. 48, 20. 1. 30 D. 49, 15).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > imperium

  • 103 benīgnē

        benīgnē adv. with comp. and sup.    [benignus], in a friendly manner, kindly, benevolently, courteously, benignly: facere, T.: viam monstrare, courteously: audire: respondere, S.: adloqui, L.: arma capere, cheerfully, L.: plurimis benigne fecisti, have rendered kindness: quibus benigne videbitur fieri, who shall appear to receive favors: benigne dicis, you are very kind, T.: benigne ac liberaliter (ironical), kind and generous: ‘At tu quantum vis tolle.’ ‘Benigne,’ no, I thank you, H.—Abundantly, liberally, freely, generously: quod opus sit benigne praebere, T.: praedam ostentat, in abundance, S.: benignius Deprome merum, H.
    * * *
    benignius, benignissime ADV
    kindly, benevolently, obligingly; courteously, cheerfully; freely, generously

    Latin-English dictionary > benīgnē

  • 104 bīmus

        bīmus adj.    [bi-+hiems], of two winters, of two years, two years old: merum, H.: honos, O.: sententia, a commission for two years, Planc. ap. C.
    * * *
    bima, bimum ADJ
    two years old; for/lasting two years

    Latin-English dictionary > bīmus

  • 105 diurnus

        diurnus adj.    [DIV-], of the day, by day: fur: labores: itinera, Cs.: merum, i. e. drinking, H.: currus, i. e. the chariot of the sun, O.— Daily, of one day, of each day: aetatis fata, i. e. of only one day, O.: cibus, rations, L.: mercede diurnā conductus, H. — As subst n., an account - book, day - book: longum, Iu. — Plur, diaries, records, minutes, Ta.
    * * *
    diurna, diurnum ADJ
    by day, of the day; daily

    Latin-English dictionary > diurnus

  • 106 fervidus

        fervidus adj. with comp. and (late) sup.    [FVR-], glowing, burning, fiery, fervid: pars mundi totā naturā fervida est: aestus, sultry, H.: aequor, raging, H.: sidus, H.: fervidius merum, H.: diei fervidissimum tempus, Cu.—Fig., glowing, fiery, hot, vehement, impetuous, violent, hasty: florente iuventā Fervidus, H.: puer (i. e. Cupido), H.: Fervidus ingenio, O.: mortis fraternae irā, V.: fervidi animi vir, L.: genus dicendi: fervidior oratio: Dicta, V.
    * * *
    fervida, fervidum ADJ
    glowing; boiling hot; fiery, torrid, roused, fervid; hot blooded

    Latin-English dictionary > fervidus

  • 107 merus

        merus adj.    [3 MAR-], pure, unmixed, unadulterated: vina, O.: lac, O.— Bare, naked, uncovered: pes, Iu.— Bare, nothing but, only, mere: nil nisi spem meram, T.: mera monstra nuntiare: proscriptiones: nugae.—Fig., pure, true, real, genuine: principes: sermo, plain prose, H.: Cecropis, a real Athenian, Iu.— Undiluted, strong, excessive. meram haurientes libertatem, L.
    * * *
    mera, merum ADJ
    unmixed (wine), pure, only; bare, mere, sheer

    Latin-English dictionary > merus

  • 108 nocturnus

        nocturnus adj.    [nox], of night, by night, nocturnal: labores: horae: tempus, Cs.: merum, H.: bella, V.: consilia, S.: fur: lupus gregibus nocturnus obambulat, by night, V.: qui nocturnus sacra divūm legerit, H.
    * * *
    nocturna, nocturnum ADJ
    nocturnal, of night, at night, by night

    Latin-English dictionary > nocturnus

  • 109 pinguis

        pinguis e, adj. with comp. and sup.    [PAC-], fat: Thebani: Me pinguem vises, H.: Verbenae, juicy, V.: pinguissimus haedulus, Iu.: merum, rich wine, H.: equi humano sanguine, fattened upon, O.—As subst n., grease, V.— Rich, fertile, plump: solum, V.: sanguine pinguior Campus, H.: stabula, hives full of honey, V.: arae, with fat offerings, V.: ficus, juicy, H.: tura pinguīs facientia flammas, with rich fumes, O.: pingui flumine Nilus, fertilizing, V.— Bedaubed, besmeared: crura luto, Iu.— Thick, dense: caelum: lacernae, Iu.— Fig., dull, gross, heavy, stupid, doltish: poëtis pingue quiddam sonantibus: pingui donatus munere, H.: ingenium, O.— Quiet, comfortable, easy: somni, O.: amor, O.
    * * *
    pingue, pinguior -or -us, pinguissimus -a -um ADJ
    fat; rich, fertile; thick; dull, stupid

    Latin-English dictionary > pinguis

  • 110 purpureus

        purpureus adj., πορφύρεοσ, purple-colored, purple, dark-red: toga: mare, i. e. dark.—Poet., of many hues, red, dark, brown, violet, purple: flos rosae, H.: pannus, H.: aurora, rose-red, O.: rubor (oris), a rosy blush, O.: anima, i. e. blood, V.: lunae voltus, O.: sapa, O.: merum, O.: capillus, V.— Clothed in purple, wearing purple: tyranni, H.: rex, O.: Purpureus pennis, i. e. with purple feathers upon his helmet, V.—Brilliant, shining, bright, beautiful: olores, H.: lumen, V.: Amor, O.
    * * *
    purpurea, purpureum ADJ
    purple, dark red

    Latin-English dictionary > purpureus

  • 111 quadrīmus

        quadrīmus adj.    [quattuor+hiems], of four winters, four years old: de quadrimo Catone, when four years old: infans quadrimo par (sc. infanti), L.: merum, H.
    * * *
    quadrima, quadrimum ADJ

    Latin-English dictionary > quadrīmus

  • 112 testa

        testa ae, f    [TERS-], a piece of burned clay, brick, tile: testae tectorum meorum.— A piece of baked earthen-ware, earthen vessel, pot, pitcher, jug, urn: testā ardente, a lamp, V.: (vinum) testā Conditum levi, H.: mihi fundat avitum Condita testa merum, O.— A broken piece of earthen-ware, brick, sherd, potsherd: Testa parem fecit, O.: unde cerebrum testa ferit, Iu.—Among the Greeks, a sherd used in voting, potsherd as a ballot: testarum suffragiis, quod illi o)strakismo/n vocant, N.— Plur, castanets, bits of bone struck together by dancers: Testarum crepitūs cum verbis, Iu.— A shell, hard covering: nativae: lubrica, i. e. a covering of ice, O.— A shell-fish: non omne mare est generosae fertile testae, H.
    * * *
    object made from burnt clay; earthenware jar; fragment of earthenware, shard

    Latin-English dictionary > testa

  • 113 annosus

    annōsus, a, um, adj. [annus], of many years, aged, old (a favorite word of the Aug. poets and post-Aug. prose writers):

    anus,

    Ov. F. 2, 571:

    vetustas,

    id. Tr. 5, 2, 11:

    merum,

    Tib. 3, 6, 58:

    bracchia,

    Verg. A. 6, 282:

    robur,

    id. ib. 4, 441:

    ornus,

    id. ib. 10, 766 al.:

    cornix,

    Hor. C. 3, 17, 13:

    palatum,

    id. S. 2, 3, 274:

    volumina vatum,

    id. Ep. 2, 1, 26 (not elsewhere):

    gens, quos Hyperboreos appellavere, annoso degit aevo,

    Plin. 4, 12, 26, § 89; 24, 1, 1, § 2.— Comp., Aug. Conf. 1, 7.— Sup., Aug. Ep. 3, 1 fin. al.

    Lewis & Short latin dictionary > annosus

  • 114 avidus

    ăvĭdus, a, um, adj. [1. aveo], longing eagerly for something (either lawful or unlawful), desirous, eager, earnest, greedy (diff. from avarus, q. v.).
    I.
    In gen., constr. with gen., in with acc., dat., or absol.
    (α).
    With gen.:

    cibi,

    Ter. Eun. 5, 4, 16:

    Romani semper appetentes gloriae praeter ceteras gentes atque avidi laudis,

    Cic. Imp. Pomp. 3, 7:

    festinatio victoriae avida,

    id. Phil. 3, 1; so,

    potentiae, honoris, divitiarum,

    Sall. J. 15, 4:

    avidissimus privatae gratiae, id. H. Fr. (Orat. Cottae ad Popul. p. 245 Gerl.): turba avida novarum rerum,

    Liv. 1, 8, 6:

    avidus poenae (sc. sumendae),

    id. 8, 30, 13:

    libidinum,

    Hor. C. 1, 18, 11:

    futuri,

    id. A. P. 172 et saep.:

    belli gerundi,

    Sall. J. 35, 3: malefaciundi, id. H. Fr. ap. Serv. ad Verg. A. 9, 343 (p. 251, n. 116 Gerl.):

    avidior properandi,

    id. H. Fr. 4, 30 Gerl.:

    videndi,

    Ov. M. 10, 56 et saep.— Poet. with inf. (inst. of gen. of gerund.):

    avidi committere pugnam,

    Ov. M. 5, 75:

    cognoscere amantem,

    id. ib. 10, 472:

    Chaos innumeros avidum confundere mundos,

    Luc. 6, 696 al. —A. more remote gen. relation is found in Lucr.:

    Humanum genus est avidum nimis auricularum,

    in respect of, Lucr. 4, 594.—
    (β).
    With in with acc.:

    avida in novas res ingenia,

    Liv. 22, 21, 2:

    avidae in direptiones manus,

    id. 5, 20, 6.—
    * (γ).
    With dat.:

    servorum manus subitis avidae,

    Tac. H. 1, 7.—
    (δ).
    Absol. and transf. to inanimate things:

    ita sunt avidae (aures meae), etc.,

    Cic. Or. 29, 104:

    avidi cursus frena retentat equi,

    Ov. P. 3, 9, 26:

    avidae libidines,

    Cic. Sen. 12, 39:

    amor,

    Cat. 68, 83:

    cor,

    Ov. Tr. 3, 11, 58:

    pectus,

    id. H. 9, 161:

    amplexus,

    id. M. 7, 143.—
    II.
    Esp
    A.
    Eager for gain, avaricious, covetous, greedy of money, = avarus:

    me dices avidum esse hominem,

    Plaut. Ps. 5, 2, 34; id. Aul. prol. 9; 3, 5, 12; id. Bacch. 2, 3, 43:

    Sed habet patrem quendam avidum, miserum atque aridum,

    Ter. Heaut, 3, 2, 15:

    divitiasque Conduplicant avidi,

    Lucr. 3, 71:

    aliquantum ad rem avidior,

    Ter. Eun. 1, 2, 51:

    grati animi, non appetentis, non avidi signa proferri perutile est,

    Cic. de Or. 2, 43, 182; id. Rosc. Com. 7 fin.:

    avidae manus heredis,

    Hor. C. 4, 7, 19 al. —
    B.
    Eager for food, hungry, greedy, voracious, gluttonous:

    Avidos vicinum funus et aegros Exanimat,

    Hor. S. 1, 4, 126:

    convivae,

    id. ib. 1, 5, 75: Noli avidus esse in omni epulatione, * Vulg. Eccli. 37, 32.— Poet.:

    Efficit ut largis avidum mare fluminis undis,

    insatiable, Lucr. 1, 1031:

    Exitio est avidum mare nautis,

    Hor. C. 1, 28, 18:

    morbus,

    Lucr. 6, 1236:

    manus Mortis,

    Tib. 1, 3, 4:

    ignis,

    Ov. M. 9, 234; 12, 280:

    flammae,

    id. ib. 9, 172:

    morsus,

    id. ib. 4, 724 et saep.—
    C.
    In Lucr. of space as swallowing up objects, wide, large, vast:

    Inde avidei partem montes silvaeque ferarum Possedere,

    Lucr. 5, 202: avido complexu quem tenet aether id. 2, 1066; so id. 5, 470.— Adv., eagerly, greedily, etc.
    a.
    Anteclass. form ăvĭdĭter: invadere pocula, Val. Antias ap. Arn. 5, p. 155; so App.: merum ventri ingurgitare, Met. 4, p. 145, 27.—
    b.
    Class. form ăvĭdē: ab ludis animus atque aures avent avide exspectantes mentium, Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 83 Müll. (Trag. v. 71 Vahl.); Lucr. 4, 1108:

    adripere Graecas litteras,

    Cic. Sen. 8, 26:

    adpetere aliquid,

    id. ib. 20, 72:

    exspectare aliquid,

    id. Att. 12, 40; 16, 10:

    jam bibit avide,

    Suet. Tib. 59:

    pransus,

    Hor. S. 1, 6, 127 al. — Comp.:

    avidius se in voluptates mergere,

    Liv. 23, 18, 11:

    procurrere,

    id. 34, 15, 4:

    avidius vino ciboque corpora onerant,

    id. 41, 2, 13:

    vesci,

    Suet. Calig. 18.— Sup.:

    avidissime exspectare aliquid,

    Cic. Phil. 14, 1:

    credere aliquid,

    Plin. 5, 1, 1, § 4:

    adprehendere palmam,

    id. 14, 22, 28, § 147.

    Lewis & Short latin dictionary > avidus

  • 115 Avitus

    1.
    ăvītus, a, um, adj. [avus], of or belonging to a grandfather, coming from a grandfather, ancestral.
    I.
    Lit.:

    paternae atque avitae possessiones,

    Cic. Agr. 2, 30, 81:

    bona paterna et avita,

    id. Cael. 14, 34:

    res patrita et avita,

    id. Verr. 1, 5, 13:

    patrita illa et avita philosophia,

    id. Tusc. 1, 19, 45: avitus ac patritus mos, Varr. ap. Non. p. 161, 5:

    leges avitae et patritae,

    id. ib.:

    hospitium,

    Cic. Fam. 13, 34:

    divitiae,

    Cat. 68, 121; so,

    res,

    Hor. S. 1, 6, 79:

    quae (pallium, sudarium etc.) palam soles habere tamquam avita,

    Cat. 25, 8:

    solium,

    Verg. A. 7, 169; Ov. M. 6, 650:

    fundus,

    Hor. C. 1, 12, 43:

    cellae,

    id. ib. 1, 37, 6:

    regnum,

    Cic. Imp. Pomp. 8, 12; Liv. 1, 15:

    sanguis, Prep. 3, 19, 37: nomen,

    Ov. M. 6, 239:

    umbrae,

    id. F.1, 43:

    nobilitas,

    Tac. A. 2, 38:

    spes,

    Plin. 9, 35, 58, § 117 et saep.—
    II.
    Transf. to animals:

    asinus fortitudinem celeritatemque avitam refert,

    Col. 6, 37, 4:

    color,

    id. 6, 37, 4, § 7.—In gen., very old or ancient:

    merum,

    Ov. A. A. 2, 695.— Comp. and sup. not found; cf. Neue, Formenl. II. p. 230.—
    * Adv.: ăvītë, from ancient times, Tert. adv. Val. 39 dub.
    2.
    Ăvītus, i, m., a Roman cognomen:

    A. Cluentius Avitus,

    Cic. Clu. 5, 11 sqq.

    Lewis & Short latin dictionary > Avitus

  • 116 avitus

    1.
    ăvītus, a, um, adj. [avus], of or belonging to a grandfather, coming from a grandfather, ancestral.
    I.
    Lit.:

    paternae atque avitae possessiones,

    Cic. Agr. 2, 30, 81:

    bona paterna et avita,

    id. Cael. 14, 34:

    res patrita et avita,

    id. Verr. 1, 5, 13:

    patrita illa et avita philosophia,

    id. Tusc. 1, 19, 45: avitus ac patritus mos, Varr. ap. Non. p. 161, 5:

    leges avitae et patritae,

    id. ib.:

    hospitium,

    Cic. Fam. 13, 34:

    divitiae,

    Cat. 68, 121; so,

    res,

    Hor. S. 1, 6, 79:

    quae (pallium, sudarium etc.) palam soles habere tamquam avita,

    Cat. 25, 8:

    solium,

    Verg. A. 7, 169; Ov. M. 6, 650:

    fundus,

    Hor. C. 1, 12, 43:

    cellae,

    id. ib. 1, 37, 6:

    regnum,

    Cic. Imp. Pomp. 8, 12; Liv. 1, 15:

    sanguis, Prep. 3, 19, 37: nomen,

    Ov. M. 6, 239:

    umbrae,

    id. F.1, 43:

    nobilitas,

    Tac. A. 2, 38:

    spes,

    Plin. 9, 35, 58, § 117 et saep.—
    II.
    Transf. to animals:

    asinus fortitudinem celeritatemque avitam refert,

    Col. 6, 37, 4:

    color,

    id. 6, 37, 4, § 7.—In gen., very old or ancient:

    merum,

    Ov. A. A. 2, 695.— Comp. and sup. not found; cf. Neue, Formenl. II. p. 230.—
    * Adv.: ăvītë, from ancient times, Tert. adv. Val. 39 dub.
    2.
    Ăvītus, i, m., a Roman cognomen:

    A. Cluentius Avitus,

    Cic. Clu. 5, 11 sqq.

    Lewis & Short latin dictionary > avitus

  • 117 Biberius Caldius Mero

    Bĭbĕrĭus Caldius Mero [bibocalidus-merum], a name given in derision to the emperor Tiberius Claudius Nero on account of his love of drink, Suet. Tib. 42.

    Lewis & Short latin dictionary > Biberius Caldius Mero

  • 118 bibo

    1.
    bĭbo, bĭbi (post-class. part. fut. bĭbĭtūrus, Hier. Isa. 8, 25, 8; Vulg. Matt. 20, 22; id. Act. 23, 12; Cassiod. Hist. Eccl. 1, 1; part. perf. bĭbĭtus, a, um, Cael. Aur. Chron. 4, 3, 60; Capitol. Ver. 5, 3; Aem. Mac. c. de Porro; Plin. Val. 2, 18; inf. apocop. biber, Cato, Titin., and Fannii Annal. ap. Charis. p. 99), 3, v. a. [root bi; Gr. pi-, pinô, pepôka; whence Lat. poto, as if from po; Sanscr. pī; Slav. piti; Lith. pota], to drink (usually from thirst, a natural want; poto, to drink from passion, habit, etc.; but poto is occasionally used of water, etc., e. g. Plin. 11, 37, 68, § 179; cf.:

    bibere naturae est, potare luxuriae,

    Isid. Diff. 1. 74; and the partt. potus and potatus are regularly used instead of the partt. of bibo).
    I.
    With acc.
    1.
    Of the liquid drunk:

    per aestatem boves aquam bonam et liquidam bibant semper curato,

    Cato, R. R. 73:

    jejunus heminam bibito,

    id. ib. 126:

    si voles vinum Choum bibere, licebit bibas,

    id. ib. 48: eapse merum condidicit bibere;

    foribus dat aquam quam bibant,

    Plaut. Curc. 1, 3, 4:

    vicit vinum quod bibi,

    Ter. Eun. 4, 5, 1:

    Darius in fugā cum aquam turbidam bibisset,

    Cic. Tusc. 5, 34, 97:

    patrono malo suadebat ut mulsum frigidum biberet,

    id. de Or. 2, 70, 282:

    viveret, nisi illud (i. e. venenum) bibisset,

    Quint. 8, 5, 31:

    bibo aquam,

    id. 6, 3, 93:

    cur apud te vinum aetate tuā vetustius bibitur?

    Sen. Vit. Beat. 17, 2:

    nisi Hy. mettia mella Falerno Ne biberis diluta,

    Hor. S. 2, 2, 15:

    et Veientani bibitur faex crassa rubelli,

    Mart. 1, 103, 9:

    lac bibere,

    to suck, Ov. Am. 3, 10, 22; id. M. 9, 377; 9, 615.—Also nutricem bibere (i. e. lac de nutrice), App. M. 2, p. 115, 29.— Poet.;

    Caecubam... Tu bibes uvam (i. e. vinum),

    Hor. C. 1, 20, 10:

    in usu radix tantum duabus drachmis bibenda (i. e. sucus radicis),

    Plin. 25, 6, 30, § 67.—
    2.
    Pocula or cyathos bibere.
    (α).
    Poet., = vinum (cf. pinein kratêras):

    tristia cum multo pocula felle bibat,

    Tib. 1, 5, 50:

    ipse bibebam Sobria suppositā pocula victor aquā,

    id. 1, 6, 28:

    plura pocula = plus vini,

    id. 1, 9, 59; so,

    nomismata and aera,

    id. 1, 26, 3.—
    (β).
    Of the number of cups drunk at a merry-making: vide quot cyathos bibimus: St. Tot quot digiti sunt tibi in manu, Plaut. Stich. 5, 4, 24.—Esp. of the custom of drinking names, i. e. as many cups as there are letters in a name proposed; the number is frequently expressed by fractional parts of the as (uncia = a cyathus;

    quincunx = 5 cyathi, etc.): quincunces et sex cyathos bessemque bibamus, Gaius ut fiat, Julius, et Proculus,

    Mart. 11, 36, 7:

    crebros ergo licet bibas trientes,

    id. 1, 106, 8:

    diluti bibis unciam Falerni,

    id. v. 3 (cf. with potare:

    sextantes et deunces,

    id. 12, 28).—Hence, nomen bibere, Julium, etc., bibere:

    ut jugulem curas, nomen utrumque bibam,

    Mart. 8, 57, 26:

    Laevia sex cyathis, septem Justina bibatur, Quinque Lycas, Lyde quattuor, Ida tribus,

    id. 1, 71, 1 sq.:

    Astyanacta bibes,

    id. 8, 6, 16.—
    3.
    Fluvium, undam, pruinas bibere ( poet.).
    (α).
    = aquam ex flumine bibere:

    priusquam Pabula gustassent Trojae Xanthumque bibissent,

    Verg. A. 1, 473:

    jam crassus torrens bibitur tamen,

    Stat. Th. 4, 821:

    puram bibis amnibus undam,

    Claud. Laud. Herc. 74.—
    (β).
    Trop., to arrive at the region of the river:

    non illum nostri possunt mutare labores, Nec si... Hebrumque bibamus Sithoniasque nives... subeamus (i. e. si Thraciam adeamus),

    Verg. E. 10, 65:

    ante... Aut Ararim Parthus bibet, aut Germania Tigrim Quam, etc.,

    sooner will the Parthians come to Germany, or the Germans to the country of the Parthians, id. ib. 1, 63:

    turbaque Phasiacam Graia bibistis aquam,

    Ov. H. 12, 10.—Hence,
    (γ).
    Qui flumen bibunt, = the inhabitants of the country through which the river passes:

    qui Tiberim Fabarimque bibunt,

    Verg. A. 7, 715:

    qui profundum Danubium bibunt,

    Hor. C. 4, 15, 21:

    qui Nilum ex ipso protinus ore bibunt,

    Mart. 7, 88, 6:

    populosque bibentes Euphraten,

    Luc. 8, 213:

    qui te, Nile, bibit, Claud. Prob. et Olybr. 38.—So of an inland sea: caesamque bibens Maeotin Alanus,

    Claud. in Rufin. 1, 812.—Of a single person:

    extremum Tanaim si biberes, Lyce,

    Hor. C. 3, 10, 1.—Similarly, montium pruinas bibere, of the rivers fed by a mountain range:

    amniumque... quicunque Odrysias bibunt pruinas,

    Mart. 10, 7, 2: fluvios qui... Alpinasque bibunt de more pruinas, Claud. Prob. et Olybr. 255.—
    4.
    Bibere aquas, to be drowned:

    neu bibat aequoreas naufragus hostis aquas,

    Ov. H. 7, 62.— Transf., of ships, to founder, to be wrecked: o utinam... Argo funestas pressa bibisset aquas! Ov. Am. 2, 11, 6.—
    5.
    Sanguinem or cruorem bibere.
    (α).
    Sanguinem, in a figurative sense, = sanguinem sitire:

    cujus sanguinem (Antonium) non bibere censeatis? (sitire, animo bibere),

    Cic. Phil. 11, 5, 10.—
    (β).
    Cruorem bibere, to draw blood, to kill:

    hasta virgineum alte bibit acta cruorem,

    Verg. A. 11, 803; Claud. in Rufin. 1, 78.—
    6.
    Transf. to things other than liquids.
    a.
    Of concrete things: dixit et ardentes avido bibit ore favillas, breathed in, drew in (of the sparks of a funeral pyre), Mart. 1, 42, 5:

    vigilandae noctes et fuligo lucubrationum bibenda,

    inhale, Quint. 11, 3, 23.—
    b.
    Figuratively, of abstract things.
    (α).
    = cupideaudire, legere:

    pugnas et exactos tyrannos... bibit aure vulgus,

    eagerly listens to, Hor. C. 2, 13, 32:

    incipe: suspensis auribus ista bibam,

    Prop. 3, 4, 8: hinc ille justitiae haustus bibat, imbibe (by reading) the love of justice, Quint. 12, 2, 31: illa divino fruitur sermone parentis, maternosque bibit mores, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 231.—
    (β).
    To imbibe, be affected with:

    infelix Dido, longumque bibebat amorem,

    Verg. A. 1, 749:

    totisque novum bibit ossibus ignem,

    the fire of love, Stat. Achill. 1, 303.—
    (γ).
    To draw out, exhaust: nudae illae artes omnem sucum ingenii bibunt, Quint. prooem. 24.—
    c.
    To swallow, i. e. forget:

    quamquam ego vinum bibo, mandata hau consuevi simul bibere una,

    Plaut. Pers. 2, 1, 3. —
    7.
    Transf., of inanim. subjects, to absorb liquids, draw, imbibe them:

    id si feceris metreta oleum non bibet,

    Cato, R. R. 100. —So trop.:

    claudite jam rivos... sat prata biberunt,

    Verg. E. 3, 111:

    inriguumque bibant violaria fontem,

    id. G. 4, 32:

    quae (terra) bibit humorem,

    absorbs moisture, id. ib. 2, 218:

    amphora fumum bibere instituta,

    Hor. C. 3, 8, 11:

    mista bibunt molles lacrimis unguenta favillae,

    Ov. F. 3, 561:

    tunc bibit irriguus fertilis hortus aquas,

    Tib. 2, 1, 44:

    lanarum nigrae nullum colorem bibunt,

    take no color, Plin. 8, 48, 73, § 193; so,

    candorem (i. e. colorem candidum) bibere,

    id. 31, 11, 47, § 123: arcus bibit (aquas) and nubes bibunt (aquas), the rainbow, the clouds draw water (according to a popular belief among the ancients):

    cur bibit arcus aquas?

    Prop. 3, 5 (4, 4), 32:

    et bibit ingens Arcus,

    Verg. G. 1, 380.—And, jestingly, of an old woman given to drink: ecce autem, bibit arcus;

    hercle, credo, hodie pluet,

    Plaut. Curc. 1, 2, 39 (44):

    unde aures nubesque bibunt atque imbrifer arcus,

    Stat. Th. 9, 405.—So with object understood:

    bibite, festivae fores,

    with reference to the wine spilled, Plaut. Curc. 1, 1, 88:

    palma toto anno bibere amat, i. e. aquam,

    Plin. 13, 4, 7, § 28.—
    II.
    Absol. (the obj. acc. understood).
    a.
    Sc. aquam:

    nec sitis est exstincta priusquam vita bibendo (of those seized by the plague),

    Ov. M. 7, 569.—
    b.
    Of liquids in general:

    numquam sitiens biberat,

    Cic. Tusc. 5, 34, 97:

    edendi mihi erit bibendique finis desideria naturae restinguere,

    Sen. Vit. Beat. 20, 5:

    ut nec bibant sine ambitione, nec edant,

    id. ib. 12, 5:

    conducit inter cibos bibere,

    Plin. 23, 1, 23, § 41:

    vino debemus homines quod soli animalium non sitientes bibimus,

    id. 23, 1, 23, § 42.—
    c.
    Esp. of wine:

    es, bibe, animo obsequere mecum,

    Plaut. Mil. 3, 1, 82:

    quamquam illud est dulce, esse et bibere,

    id. Trin. 2, 1, 37:

    jam diu factum postquam bibimus: nimis diu sicci sumus,

    id. Pers. 5, 2, 45; id. Poen. 4, 2, 13:

    decet luxuriosum bibendo mori,

    Quint. 8, 5, 23:

    ut jejuni biberent,

    Plin. 14, 28 med.Pass. impers. bibitur, they drink, he drinks, people drink:

    dies noctisque estur, bibitur,

    Plaut. Most. 1, 3, 78:

    ab tertiā horā bibebatur, ludebatur, vomebatur,

    Cic. Phil. 2, 41, 104:

    bibitur usque eo dum de solio ministretur,

    id. Pis. 27, 67.—
    III.
    With adverbs or adverbial phrases.
    a.
    Of manner:

    jucundius bibere,

    Cic. Tusc. 5, 34, 97; id. Att. 13, 52, 1:

    large,

    Plin. 10, 34, 52, § 105:

    fit invitatio ut Graeco more biberetur, i. e. propinando,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66.—
    b.
    With num. adv. denoting the number of cups:

    jam bis bibisse oportuit,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 122:

    sic ago, semel bibo,

    id. Rud. 3, 6, 46:

    plus quam deciens, Sextiliane, bibis,

    Mart. 1, 26, 10:

    quare bis deciens, Sextiliane bibis?

    id. 1, 11, 2.—
    IV.
    With abl. or prep. and abl.
    1.
    Of the liquid, river, etc.:

    de eo vino... bibito ante cenam,

    Cato, R. R. 114: a fonte bibatur... [p. 236] an lacu, Mart. 9, 99, 9:

    ab amne,

    id. 12, 11:

    ex aquā,

    Prop. 2, 30, 32:

    ex fonte,

    id. 4, 4, 14.—
    2.
    Of the vessel.
    (α).
    Abl.:

    gemmā, i. e. poculo ex gemmā facto,

    Verg. G. 2, 506:

    caelato = e poculo caelato,

    Juv. 12, 47:

    conchā,

    id. 6, 304:

    fictilibus,

    id. 10, 25:

    testā,

    Mart. 3, 82, 3:

    vitro,

    id. 1, 37, 2; 4, 85, 1:

    ossibus humanorum capitum,

    Plin. 7, 2, 2, § 12.—And bibere understood:

    poscunt majoribus poculis, i. e. bibi,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66.—
    (β).
    With ex: ex solido auro, L. Varius ap. Macr. 6, 1:

    e gemmā,

    Prop. 3, 3, 26.—
    (γ).
    With in:

    hac licet in gemmā bibas,

    Mart. 14, 120:

    in Priami calathis,

    id. 8, 6, 16:

    in auro,

    Sen. Thyest. 453:

    in argento potorio,

    Dig. 34, 12, 21:

    in ossibus capitum,

    Flor. 3, 4, 2.—
    V.
    Particular phrases.
    1.
    Bibe si bibis = bibe nunc, si omnino bibere vis, a formula urging to drink, Plaut. Stich. 5, 4, 33; 5, 4, 51 (cf.:

    age, si quid agis,

    id. ib. 5, 4, 35).—
    2.
    Dare bibere, to give to drink, a Grecism, perh. only in the foll. passages: date illi biber, Titin ap. Charis. p. 99 P. (Com. Rel. v. 78 Rib.):

    jubebat biber dari, Fann. Ann. ib: bibere da usque plenis cantharis,

    Plaut. Pers. 5, 2, 40 (45):

    quod jussi ei dari bibere,

    Ter. And. 3, 2, 4; cf.:

    ut Jovi bibere ministraret,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65:

    ut bibere sibi juberet dari,

    Liv. 40, 47, 5: cf.: dare with subj.:

    tum vos date bibat tibicini,

    Plaut. Stich. 5, 5, 16.—And with rel. and subj.:

    nimium dabat quod biberem,

    Plaut. Cist. 1, 1, 19:

    dat aquam quam bibant,

    id. Curc. 1, 3, 4.—
    3.
    Prov.:

    aut bibat aut abeat, taken from the Greek banquets, in which the chairman (arbiter bibendi,

    Hor. C. 2, 7, 25) could demand unconditional submission to the drinking laws (ê pithi, ê apithi), Cic. Tusc. 5, 41, 118.
    2.
    bĭbo, ōnis, m. [1. bibo], a tippler, drunkard, Firm. Math. 5, 4 fin.
    II.
    Esp., a kind of worm bred in wine, Afran. ap. Isid. Orig. 12, 8, 16 (Com. Rel. v. 406 Rib.; al. bibiones).

    Lewis & Short latin dictionary > bibo

  • 119 bimus

    bīmus, a, um, adj. [prob. contracted from bis-hiems, of two winters; cf. Eutych. ap. Cassiod. p. 2311 P., and Aufrecht, Zeitschrift für vergl. Sprachf. 4, p. 415], two years old, of two years, continuing two years:

    nuces,

    Cato, R. R. 17, 2; Varr. R. R. 2, 1, 13: una veterana legio, altera bima, octo tironum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 3; so,

    semen,

    Plin. 18, 24, 54, § 195:

    surculi,

    id. 17, 14, 24, § 105:

    plantae,

    biennial, Pall. Febr. 25, 2: merum, * Hor. C. 1, 19, 15:

    nix,

    Ov. Tr. 3, 10, 16:

    pensio,

    Mart. 12, 32, 3:

    honor,

    Ov. P. 4, 9, 64:

    aestimatio ususfructus,

    Dig. 33, 2, 6:

    si legatum sit relictum annua, bima, trima die, etc., i. e. solvendum intra annum, biennium, triennium, etc.,

    ib. 33, 1, 3; cf. dies.—
    * II.
    In epist. style, as an abbreviated expression:

    bima sententia,

    the vote concerning the continuance of a provincial government for two years, Cic. Fam. 3, 8, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > bimus

  • 120 Campani

    Campānĭa, ae, f., = Kampania [campus, i. e. the plain, the level country], the very fruitful and luxurious (Cic. Agr. 2, 35, 95) province of Campania, in Middle Italy, whose chief city was Capua, now Terra di Lavoro, Mel. 2, 4, 2 and 9; Liv. 2, 52, 1; Tib. 1, 9, 33; Plin. 3, 5, 9, § 60; Flor. 1, 16, 3.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Campānus, a, um, adj., Campanian, of Campania:

    ager,

    Cic. Agr. 1, 7, 20; 2, 32, 87; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 3:

    rus,

    Mart. 9, 61, 4:

    colonia,

    Cic. Agr. 2, 32, 85:

    matres,

    Liv. 26, 13, 15:

    merum,

    Mart. 1, 19, 6:

    Lyaeus,

    i. e. wine, id. 1, 13, 118:

    rosae,

    Plin. 21, 4, 10, § 16; cf. Mart. 9, 61:

    aes,

    Plin. 34, 8, 20, § 95:

    supellex,

    i. e. earthen, Hor. S. 1, 6, 118:

    trulla,

    id. ib. 2, 3, 144:

    luxuria,

    Liv. 23, 45, 2: morbus, a kind of wart or tumor endemic in Campania, Hor. S. 1, 5, 62 (v. Schol. Crucq.): Campanus pons, near Capua, leading over the Savo to Sinuessa, Hor. S. 1, 5, 45; Plin. 14, 6, 8, § 62:

    urbs,

    i. e. Capua, Verg. A. 10, 145: Via, a branch of the Via Appia, Suet. Aug. 94; Vitr. 8, 3; Inscr. Grut. 374, 5; 611, 13 al.—Subst.
    1.
    campāna, ae f., a, stilyard, Isid. Orig. 16, 25, 6; Gloss. Vat. ap. Auct. Class. 7, p. 581 Mai.—
    2.
    Plur.: Campāni, ōrum, m., the inhabitants of Campania, the Campanians, Cic. Agr. 1, 7, 20; 2, 35, 94 and 96 al.—
    B.
    Campā-nĭcus, a, um, adj., Campanian:

    aratra,

    Cato, R. R. 135, 2:

    fiscinae,

    id. ib. and 153:

    serta,

    id. 107, 1 (Plin. 21, 9, 29, § 53:

    sertula Campana): peristromata,

    Plaut. Ps. 1, 2, 13. —
    * C.
    Campānĭus, a, um, adj., Campanian:

    terra = Campania,

    Tib. 1, 9, 33 (cf.: terra Arabia, Celtiberia, etc.).—
    * D.
    Campans, antis, adj., of Compania:

    genus,

    Plaut. Trin. 2, 4, 144 Brix ad loc. (also ap. Non. p. 486, 24).

    Lewis & Short latin dictionary > Campani

См. также в других словарях:

  • Merum — (lat.), unvermischter Wein …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Merum —  Cette page d’homonymie répertorie les différents lieux partageant un même toponyme.  Pays Bas Merum, hameau de la commune de Loppersum, en Groningue Merum, village de la commune …   Wikipédia en Français

  • merum — /miram/ In old English law, mere; naked or abstract. Merum jus, mere right …   Black's law dictionary

  • merum — /miram/ In old English law, mere; naked or abstract. Merum jus, mere right …   Black's law dictionary

  • merum sal — /merˈəm or merˈŭm sal/ (Latin) Pure salt, genuine Attic wit …   Useful english dictionary

  • Merum (Limbourg néerlandais) — 51°10′26″N 5°57′30″E / 51.17389, 5.95833 …   Wikipédia en Français

  • Merum (Groningue) — 53° 18′ 55″ N 6° 45′ 37″ E / 53.3153, 6.76028 …   Wikipédia en Français

  • merum —   L. naked. The lower surface of the lemma is hairless …   Etymological dictionary of grasses

  • merum — Mere; bare; naked …   Ballentine's law dictionary

  • mero iure, merum ius — (izg. mȅro jȗre, mȅrum jȗs) DEFINICIJA po izričitom pravu, izričito pravo ETIMOLOGIJA lat …   Hrvatski jezični portal

  • AURUM Merum — idem cum Obryzo …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»