Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

lĭgātus

  • 1 ligatus

    lĭgātus, a, um part. passé de ligo. [st2]1 [-] lié, attaché; noué. [st2]2 [-] raide, peu flexible.    - nimbi ligati, Petr.: glace.    - Tartari ripis ligati, Sen.: entourés des replis du Tartare.    - ore ligato, Stat.: [à la bouche liée]= muet.
    * * *
    lĭgātus, a, um part. passé de ligo. [st2]1 [-] lié, attaché; noué. [st2]2 [-] raide, peu flexible.    - nimbi ligati, Petr.: glace.    - Tartari ripis ligati, Sen.: entourés des replis du Tartare.    - ore ligato, Stat.: [à la bouche liée]= muet.
    * * *
        Ligatus, pen. prod. Participium. Lucan. Lié.

    Dictionarium latinogallicum > ligatus

  • 2 ligatus

    ligatus ligatus, a, um связанный

    Латинско-русский словарь > ligatus

  • 3 ligatus

    ligatus ligatus, a, um перевязанный

    Латинско-русский словарь > ligatus

  • 4 ligatus

    1.
    lĭgo, āvi, ātum, 1, v. a. [Gr. root lugin lugos, lugoô], to tie, bind, bind together, [p. 1065] bind up, bandage, bind fast, etc. (syn.: vincio, destino; perh. only poet. and post-Aug. prose).
    I.
    Lit.:

    manus post terga ligatae,

    Ov. M. 3, 575:

    ligare et vincire crura et manus,

    Gell. 12, 3, 1:

    crus fasciā,

    Phaedr. 5, 7, 36:

    laqueo guttura,

    to tie up, Ov. M. 6, 134:

    vulnera veste,

    to bind up, bandage, id. ib. 7, 849:

    dum mula ligatur,

    is harnessed, Hor. S. 1, 5, 13:

    funem litoribus,

    Luc. 8, 61:

    sudarium circum collum,

    to bind around, Suet. Ner. 51:

    pisces in glacie ligatos,

    i. e. frozen fast, Ov. Tr. 5, 10, 49:

    nimbi ligati,

    i. e. ice, Petr. 123.—
    B.
    Transf., to wind round, to surround:

    balteus loricam ligat,

    Val. Fl. 4, 94:

    digitosque ligat junctura,

    Ov. M. 2, 375; Sil. 7, 589.—
    2.
    To fix or fasten in:

    igne cremato lapide caementa in tectis ligantur,

    Plin. 36, 27, 68, § 200.—
    II.
    Trop., to bind up, bind together, unite:

    dissociata locis concordi pace ligavit,

    Ov. M. 1, 25:

    vinclo propiore cum aliquo ligari,

    id. ib. 9, 548:

    laqueo colla,

    id. P. 1, 6, 39.—
    B.
    To ratify, confirm:

    pacta,

    Prop. 4 (5), 4, 82:

    conjugia artibus magicis,

    Sen. Herc. Oet. 452: argumenta in catenas, * Quint. 5, 14, 32.—Hence, P. a.: lĭgātus, a, um, connected with, adjoining:

    Tartari ripis ligatos squalidae mortis specus,

    Sen. Med. 742.
    2.
    lĭgo, ōnis, m., a mattock, grub-axe, hoe.
    I.
    Lit.:

    longis purgare ligonibus arva,

    Ov. P. 1, 8, 59:

    ligonibus duris humum Exhaurire,

    Hor. Epod. 5, 30:

    ligonibus Versare glebas,

    id. C. 3, 6, 38; Ov. Am. 3, 10, 31:

    centeno ligone domare arva,

    Mart. 4, 64, 32:

    fractus, so called from the bent form of the iron, Col. poët. 10, 88: erectum domito referens a monte ligonem,

    Juv. 11, 89.—
    II.
    Poet.:

    defluit aetas Et pelagi patiens et cassidis atque ligonis,

    i. e. tillage, agriculture, Juv. 7, 33.

    Lewis & Short latin dictionary > ligatus

  • 5 Ramphotyphlops ligatus

    2. RUS
    3. ENG
    4. DEU
    5. FRA
    Ареал обитания: Австралия

    VOCABULARIUM NOMINUM ANIMALIUM QUINQUELINGUE > Ramphotyphlops ligatus

  • 6 illigatus

    illĭgātus, a, um part. passé de illigo. [st2]1 [-] lié à, attaché à. [st2]2 [-] empêtré. [st2]3 [-] au fig. lié, uni. [st2]4 [-] embarrassé, pris.    - avec tmèse: inque ligatus, Virg. En. 10: c. et inligatus.
    * * *
    illĭgātus, a, um part. passé de illigo. [st2]1 [-] lié à, attaché à. [st2]2 [-] empêtré. [st2]3 [-] au fig. lié, uni. [st2]4 [-] embarrassé, pris.    - avec tmèse: inque ligatus, Virg. En. 10: c. et inligatus.
    * * *
        Illigatus, pen. prod. Participium. Horat. Lié, Attaché.

    Dictionarium latinogallicum > illigatus

  • 7 ligō

        ligō āvī, ātus, āre    [2 LIG-], to tie, bind, bind together, bind up, bandage, bind fast: manūs post terga ligatae, O.: crus fasciā, Ph.: laqueo Guttura, O.: veste Volnera, bandage, O.: dum mula ligatur, is harnessed, H.: vinculo ligatus, in bonds, Ta.: ipsum spiris, enwind, V.: digitosque ligat iunctura, connects, O.—Fig., to bind up, bind together, unite: Dissociata locis concordi pace ligavit, O.: vinclo tecum propiore ligari, O.: pacta, i. e. conclude, Pr.
    * * *
    I
    ligare, ligavi, ligatus V
    bind, tie, fasten; unite
    II
    mattock; hoe

    Latin-English dictionary > ligō

  • 8 illigo

    illĭgo ( inl-), āvi, ātum, 1 (in tmesi:

    inque ligatus,

    Verg. A. 10, 794), v. a. [in-ligo], to bind on, tie on, to fasten, attach (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    emblemata ita scite in aureis poculis illigabat, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 24, § 54:

    litterae in jaculo illigatae,

    Caes. B. G. 5, 45, 4:

    in eo (corpore) influente atque effluente animi divini ambitus illigabant,

    Cic. Univ. 13: cum Archimedes lunae, solis, quinque errantium motus in sphaeram illigavit, attached or added to the celestial globe, id. Tusc. 1, 25, 63:

    in currus distentum illigat Metium,

    Liv. 1, 28, 10:

    juvencis illigata aratra,

    Hor. Epod. 1, 25:

    tauris juga,

    id. ib. 3, 11:

    dolia aedibus,

    Dig. 33, 7, 27:

    illigata tigna tenere,

    Caes. B. G. 4, 17, 7:

    manibus post tergum illigatis,

    Liv. 5, 27, 9:

    faciem laxis vesicis illigant,

    Plin. 33, 7, 40, § 122:

    fel cum elaterio umbilico,

    id. 28, 14, 58, § 203.—
    B.
    In partic., with the idea of hinderance to free motion predominating, to fetter, encumber, entangle, impede ( poet. and in post-Aug. prose; syn.: illaqueo, irretio, implico;

    impedio): inutilis inque ligatus Cedebat clipeoque inimicum hastile trahebat,

    Verg. A. 10 794:

    se impeditis locis,

    Tac. A. 13, 40:

    volucres viscatis illigatae viminibus,

    Petr. 109:

    illigatus praedā,

    Tac. A. 3, 21:

    aliquem veneno,

    id. ib. 6, 32.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to attach, connect, bind:

    (paeon) quam commodissime putatur in solutam orationem illigari,

    Cic. Or. 64, 215: orationis genus, in quo [p. 886] omnes verborum illigantur lepores, id. ib. 27, 76:

    sententiam verbis,

    id. de Or. 3, 44, 175:

    sermonibus ejusmodi personas tam graves illigare,

    id. Ac. 2, 2, 6:

    non iis condicionibus illigabitur pax, ut movere bellum possit,

    Liv. 33, 12, 13; 36, 11, 2.—
    B.
    In partic. (acc. to I. B.), to bind, in a good or bad sense; to oblige, to hold bound; to fetter, encumber, entangle, impede:

    magnis et multis pignoribus M. Lepidum res publica illigatum tenet,

    Cic. Phil. 13, 4, 8:

    familiari amicitia illigati Philippo erant,

    Liv. 32, 22, 11:

    nos praeceptis illigaverunt,

    Quint. 5, 13, 60:

    ut sociali foedere se cum Romanis non illigarent,

    Liv. 45, 25, 9; 41, 24, 15:

    illigari bello,

    id. 32, 21, 11:

    angustis et concisis disputationibus illigati,

    Cic. de Or. 2, 14, 61:

    aliquem conscientiā,

    Tac. A. 15, 51:

    vix illigatum te triformi Pegasus expediet Chimaera,

    Hor. C. 1, 27, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > illigo

  • 9 inligo

    illĭgo ( inl-), āvi, ātum, 1 (in tmesi:

    inque ligatus,

    Verg. A. 10, 794), v. a. [in-ligo], to bind on, tie on, to fasten, attach (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    emblemata ita scite in aureis poculis illigabat, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 24, § 54:

    litterae in jaculo illigatae,

    Caes. B. G. 5, 45, 4:

    in eo (corpore) influente atque effluente animi divini ambitus illigabant,

    Cic. Univ. 13: cum Archimedes lunae, solis, quinque errantium motus in sphaeram illigavit, attached or added to the celestial globe, id. Tusc. 1, 25, 63:

    in currus distentum illigat Metium,

    Liv. 1, 28, 10:

    juvencis illigata aratra,

    Hor. Epod. 1, 25:

    tauris juga,

    id. ib. 3, 11:

    dolia aedibus,

    Dig. 33, 7, 27:

    illigata tigna tenere,

    Caes. B. G. 4, 17, 7:

    manibus post tergum illigatis,

    Liv. 5, 27, 9:

    faciem laxis vesicis illigant,

    Plin. 33, 7, 40, § 122:

    fel cum elaterio umbilico,

    id. 28, 14, 58, § 203.—
    B.
    In partic., with the idea of hinderance to free motion predominating, to fetter, encumber, entangle, impede ( poet. and in post-Aug. prose; syn.: illaqueo, irretio, implico;

    impedio): inutilis inque ligatus Cedebat clipeoque inimicum hastile trahebat,

    Verg. A. 10 794:

    se impeditis locis,

    Tac. A. 13, 40:

    volucres viscatis illigatae viminibus,

    Petr. 109:

    illigatus praedā,

    Tac. A. 3, 21:

    aliquem veneno,

    id. ib. 6, 32.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to attach, connect, bind:

    (paeon) quam commodissime putatur in solutam orationem illigari,

    Cic. Or. 64, 215: orationis genus, in quo [p. 886] omnes verborum illigantur lepores, id. ib. 27, 76:

    sententiam verbis,

    id. de Or. 3, 44, 175:

    sermonibus ejusmodi personas tam graves illigare,

    id. Ac. 2, 2, 6:

    non iis condicionibus illigabitur pax, ut movere bellum possit,

    Liv. 33, 12, 13; 36, 11, 2.—
    B.
    In partic. (acc. to I. B.), to bind, in a good or bad sense; to oblige, to hold bound; to fetter, encumber, entangle, impede:

    magnis et multis pignoribus M. Lepidum res publica illigatum tenet,

    Cic. Phil. 13, 4, 8:

    familiari amicitia illigati Philippo erant,

    Liv. 32, 22, 11:

    nos praeceptis illigaverunt,

    Quint. 5, 13, 60:

    ut sociali foedere se cum Romanis non illigarent,

    Liv. 45, 25, 9; 41, 24, 15:

    illigari bello,

    id. 32, 21, 11:

    angustis et concisis disputationibus illigati,

    Cic. de Or. 2, 14, 61:

    aliquem conscientiā,

    Tac. A. 15, 51:

    vix illigatum te triformi Pegasus expediet Chimaera,

    Hor. C. 1, 27, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > inligo

  • 10 catena

    catēna, ae f.
    1) цепь, оковы (catenis ligatus L, vinctus, oneratus T)
    conjicere aliquem in catenas Cs или injicere alicui catenas C — наложить на кого-л. цепи (оковы)
    2) перен. узы, принуждение, рамки (legum catenis constrictus C)
    compescere aliquid catena H — обуздать, сдерживать что-л.
    4) непрерывный ряд (series rerum et c. AG)
    5) скрепляющий брус, скрепа Cato, Vtr, Pall
    6) ритор. Is = climax и gradatio

    Латинско-русский словарь > catena

  • 11 catena

    catēna, ae, f. (verwandt mit cassis [das Netz]), die zum An- u. Zusammenschließen gebrauchte Kette, a) als Fessel, ferrea, Caes.: aurea, Vell.: collo inserta catena, Curt.: catenā vinctus, Tac.: catenā constrictus, Rutil. Lup.: catenis ligatus, Liv.: ferreis od. argenteis catenis vinctus, Val. Max. u. Amm.: catenis oneratus, Tac.: trinis catenis vinctus, Caes.: alqm catenis od. catenis aureis vincire, Liv., Plaut. u. Vell.: alqm in catenas conicere, Liv.: alci catenas indere, Plaut., od. inicere, Cic.: in catenis tenere, Caes., od. habere, Sall.: in catena esse (v. Türhüter), eine K. tragen, Suet.: cum catenis esse, K. tragen, Plaut.: alqm in catenis Romam mittere, Liv. – bildl., Fessel = Schranke, Zwang, legum catenae, Cic.: aliorum aurea catena est, aliorum laxa, aliorum arta et sordida, Sen.: hunc (animum) tu compesce catenā, Hor.: quae apprehensa Graeci in catenas ligant, schlagen die Gr. in Fesseln u. Bande, Quint. – b) als Schmuck, Plin. 33, 40. Paul. sent. 3, 6, 84. – c) Plur., catēnae, ārum, f., α) als hölzerne Bänder, die zwei andere Hölzer zusammenhalten, Klammerhölzer, Cato u.a. – β) = vincula, Gefängnis, carcerum custodes et quibus publicarum catenarum cura credatur, Firm. math. 3, 6. sect. 7. p. 41, 46. – d) übtr.: α) = Reihe, sempiterna quaedam et indeclinabilis series rerum et catena, Gell. 7 (6), 2, 1. – β) als rhet. t. t. = κλιμαξ, die Steigerung, Isid. 2, 21, 4.

    lateinisch-deutsches > catena

  • 12 ligo [1]

    1. ligo, āvi, ātum, āre, I) binden, zusammenbinden, anbinden, festbinden, alqm vinculo, Tac.: se cum marito, Plin. ep.: manus post terga, Ov. – cornu ad crus, Plin.: alqm ad rotam aquariam, Lampr.: sudarium circum collum, Suet.: funem litoribus, Lucan.: catenis ligatus, Liv.: pisces in glacie ligati, festgefroren, Ov. – II) prägn.: 1) eig.: a) anschirren, mulam, Hor. sat. 1, 5, 13. – b) verbinden, zubinden, vulnera veste, Ov.: guttura laqueo, zuziehen, zusammenschnüren, Ov.: digitos ligat iunctura, Ov.: caementa in tectis ligantur, werden gebunden (= vereinigen sich), Plin.: nimbi ligati, Eis, Petron. poët. – c) binden = bindend knüpfen, nodos, Sen. Hipp. (Phaedr.) 1087 (1096). – d) umwinden, umgeben, balteus loricam ligat, umgibt, Val. Flacc.: ligat Poenorum terga corona, Sil. – 2) übtr.: a) verbinden, vereinigen, argumenta in catenas, Quint.: dissociata locis concordi pace ligavit, Ov.: vinculo tecum propiore ligari, Ov. – b) (poet.) durch Vereinigung zustande bringen, knüpfen, schließen, coniugia, Sen. Herc. Oet. 457: pacta, Prop. 4, 4, 82.

    lateinisch-deutsches > ligo [1]

  • 13 a

    2. ā (āh), Interj. unser ah! ach! od. ha! hm! zum Ausdruck der Wehmut, Überraschung, Verwunderung, auch der Zurückweisung (dah. auch der Begütigung, s. Spengel zu Ter. Andr. 868), aber auch der Verwünschung, Komik., Verg., Poët. eleg., Ov. u.a. Dichter.
    ————————
    3. ā, ab, abs, Praep. m. Abl. (ἀπό), sanskr. apa, – a steht bloß vor Konsonanten (u. zwar gew. vor b, f, p, v) außer dem Spiranten h, ab vor Vokalen, h u. Konsonanten, bes. vor l, n, r, s, sc, sp, st u. vor j, abs nur vor c, q, t, und antik vor dem Namen des Zahlers, zB. bei Cic. ab te und in der ersten Periode abs te, abs Attico; vgl. Zumpt zu Cic. Verr. 3, 138. p. 560 u. im Index p. 1087. Osann zu Cic. de rep. 1, 35. Madvig zu Cic. de fin. 5, 75. Wölfflin im Philol. 34, 114. Helmuth in Acta phil. sem. Erlang. 1, 121. Langen, Beiträge usw. S. 311 ff. Edm. Hauler, Terentiana (Wien 1882) p. 39 sqq. Paul Meier, Untersuchungen über die Echtheit des Briefw. Cic. ad Brut. S. 139 Anm. Vor Vokalen steht abs erst bei Späteren, wie abs ovibus, Ps. Tert. carm. adv. Marc. 403: abs alio, ibid. 5, 121; aber Serv. Verg. Aen. 2, 33 liest Thilo ab alio), mit dem Grundbegriff des Ausgehens von irgend einem Punkte (im Ggstz. zu ad u. in) = von, von... her, von.... weg, von... aus, von... herab u. dgl., I) im Raume, A) zur Angabe der Bewegung: 1) von... weg, fuga ab urbe, Cic.: ab solo patrio in hostium urbem agere, Liv.: proficisci a domo, ab Athenis, Cic., ab Orico, Caes.: a Gergovia (aus der Umgegend von G.) discedere (vgl. Kraner zu Caes. b.G. 7, 43, 5). – So bei den Begriffen »des Entfernens, Trennens, Abhaltens (sich Enthaltens, Abstehens),
    ————
    Abschreckens, Entfremdens u. dgl.« (s. Zumpt § 468): dah. a se (von einander) discedentes, Macr.: u. elliptisch, paululum a sole (verst. recede), (geh) nur ein wenig aus der Sonne, Cic.: dictator ab aratro (verst. arcessitus), Flor. – 2) von... her od. aus, venio a matre, Plaut.: dona tibi adsunt a Phaedria, Ter.: ad carceres a calce revocari, Cic.: ab alta radice, aus der Tiefe der W., Verg.; aber ab radice, samt der W., Verg.: litterae a M. Favonio (vgl. Kraner zu Caes. b.c. 3, 33, 1): unda ab alto, vom hohen Meere her, Verg.: a pectore, tief aus der Br., Verg. – bei Städtenamen, zur Ang. woher? (s. Müller zu Liv. 1, 27, 4), ab Alba accitus, Liv. – Dah. ab alqo (bes. a me, a te, a se, a nobis, a vobis), von jmd. = von od. aus jmds. Hause, v. jmds. Landgute (s. Brix Plaut. mil. 154. Spengel Ter. Andr. 226 u. 461), foris concrepuit hinc a vicino sene, Plaut.: qui amant a lenone, Plaut.: venit (Pompeius) etiam ad me in Cumanum a se, Cic.: verb. domo abs te afferto, Plaut. – bei Städtenamen (s. Schmalz, Pollio p. 86), legati ab Ardea Romam venerunt, Liv. (vgl. unten no. II, B, 2). – Ebenso bei den Begriffen »des Nehmens, Empfangenes, Gebens«, u. des »Hörens, Erfahrens usw.«, s. accipio, emo, audio, cognosco, comperio u. dgl.: dah. ab alqo, von jmd. (gegeben, entlehnt, ausgegangen usw.), Cic. u.a. (s. Ellendt zu Cic. de or. 1, 55. Kühner zu Cic. Tusc. 1, 74): u. bes. a me, abs te, a se, aus mei-
    ————
    nem, deinem, seinem Beutel, dare, Plaut, u. Cic., solvere, Cic. – Endlich zur Bezeichnung der »Anhänger und Schüler« (s. Kühner zu Cic. Tusc. 2, 7. Ellendt zu Cic. de or. 1, 55 u. zu 2, 27. Sorof zu Cic. de or. 2, 58. Spalding zu Quint. 4, 2, 31). Zeno et qui ab eo sunt, seine Schüler, Cic.: qui sunt ab ea disciplina, Cic.: nostri illi a Platone, οἱ ἀπο Πλάτωνος, Jünger Plaros, Cic., vollst. profecti a Platone, Cic.: homo de schola et a magistro (= ὁ διδαχθείς), Cic. – b) von... herab, suspendere columbam a mālo, Verg.: mālo pendēre ab alto, Verg.: dependēre a cervicibus, Suet.: pugna ab alta puppe, Lucan.: ab orno pendulus, Hor. – c) usque ab = in einem fort-, stets-, durch und durch von... an oder aus usw., plausus usque a Capitolio excitatus, Cic.: enumerasti usque a Thale Milesio philosophorum sententias, von Th. an der Reihe nach, Cic.: u. mit Angabe des Endpunktes der Bewegung, usque ab... ad = von an... bis zu, usque ab unguiculo ad capillum, Plaut.. ab imis unguibus usque ad verticem summum, Cic.
    B) zur Angabe der bloßen Richtung: 1) von... aus, von... her, a supero mari Flaminia (via), ab infero Aurelia, media Cassia, Cic. – und so in vielen Beziehungen, wo der Lateiner die Richtung woher?, der Deutsche den Punkt wo? berücksichtigt, deutsch an od. in, leviter a summo inflexum, Cic.: a contraria aure (instillavit), Plin.: so auch funiculus a puppi re-
    ————
    ligatus, Cic.: ab labris argento circumcludunt (cornua), Caes. – b) von... herab, a summo iugo, Caes.: ab alto caelo, Verg.: securus ab alto spectator, Lucan.: residens flevit ab arce, Prop.
    2) zur Angabe der Seite, von wo aus etwas räumlich betrachtet wird = von der Seite, auf der Seite, von... aus (her), an, auf, bei (s. Fabri zu Liv. 21, 21, 10), a Delta transire, auf der Seite, wo das Delta liegt, beim Delta, Auct. b. Al.: exercitus hostium duo, unus ab urbe, alter a Gallia obstant, Sall.: haud parvum munimentum a planioribus aditu locis, Liv.: ab utroque viae latere, Sen.: a theatro, Caes.: a septentrionibus, auf der Nordseite, Caes.: u. so die (bes. milit.) t.t. a fronte, a tergo, a latere, a dextro cornu, Cic., Caes. u.a.: ab novissimis, im Hintertreffen, Caes. – ebenso bei den geograph. Ausdrücken ab occasu et ortu solis, Liv.: Cappadocia, quae patet a Syria, Cic. – Dah. auch bei Tätigkeiten, die von einer Seite od. von einer Person auf derselben herkommen = von od. auf seiten (s. Fabri Liv. 21, 5, 9. Deder. Dict. 2, 38), tubae cornuaque ab Romanis cecinerant, Liv.: si quid ipsi a Caesare opus esset, Caes.: u. so timere ab alqo, Cic.: timor ab alqo, Liv.: periculum ab alqo, Cic. – übtr., ab alqo = auf jmds. Seite od. Partei, zu jmds. Vorteil od. Bestem (Gunsten), für jmd. (Ggstz. contra od. adversus alqm, s. Hofmann Ausgew. Br. Cic. 3, 18, 2. S. 203), zB. ut
    ————
    ea deditā operā a nobis contra vosmet ipsos facere videamini, Cic.: u. so ab innocentia clementissimus, Cic.: dah. bei esse, stare, facere (intr.), sentire, w.s.
    C) zur Angabe des Entfernungspunktes in der Ruhe, des Abstandes, 1) von einem Punkte usw., bei den Verben abesse, distare u.a. (w.s.), u. bei procul, longe, prope u.a. (w.s.): u. so omnia auscultavi ab ostio, an der Tür, Plaut. – mit einem Zahlworte verbunden = in einer Entfernung von usw., ab milibus passuum minus duobus castra posuerunt, Caes. – übtr., nach den Begriffen »der Verschiedenheit, Änderung usw.«, wie differre, discrepare, diversum esse, alienum od. alieno animo esse ab alqo (w.s.): dah. quantum mutatus ab illo Hectore, gegen jenen H., Verg.: multo aliter a ceteris agunt, als die ü., Mela. – Hierher gehört auch ab re = der Sache fern, d.i. zum Nachteil, consulere (raten), Plaut. trin. 238: öfter non od. haud ab re = der Sache nicht fern, d.i. nicht unzweckmäßig, nicht unnütz, vorteilhaft, mit esse, ducere u. dgl., Plaut., Liv. u.a.
    2) der Zahl, dem Range, der Macht nach = nach, hinter, quartus ab Arcesila, Cic.: alter ab illo, Verg.: a magnis hunc colit ille deis, Ov.: potentiā secundus a rege, Auct. b. Alex.
    II) übtr.: A) in der Zeit, ganz entsprechend den räumlichen Beziehungen: 1) zur Angabe des Ausganges von einem Zeitpunkt, ohne Rücksicht auf die
    ————
    Dauer dessen, was unmittelbar auf ihn folgt = sogleich nach, unmittelbar nach (s. Fabri zu Liv. 22, 40, 9), ab re divina mulieres apparebunt, Plaut.: ab hac contione legati missi sunt, Liv.: pulli a matre, gleich von der M. weg, Col.: namentl. nach statim, confestim, protenus, nuper, recens etc., w.s.
    2) zur Angabe des Ausganges von einem Zeitpunkte mit Rücksicht auf die Dauer der Handlung = von... an, seit, rem omnem a principio audies, Ter.: ab hora tertia bibebatur, Cic.: a condiscipulatu, Nep.: a parvulo, Ter., od. a pueris, Ter. u. Cic. (s. Ruhnk. zu Ter. Andr. 1, 1, 8. Wagner zu Ter. heaut. 214), u. so bes. mit initium, principium, pueritia, adulescentia, puer, parvus, primus u. ähnl. (w.s.).u. mit usque ad, von... an bis zu, a mane ad noctem usque, Plaut.: a consulatu eius usque ad extremum tempus, Nep.: ab ovo usque ad mala, Hor. – ebenso bl. mit ad, z.B. regnatum est ab condita urbe ad liberatam annos CCXLIV, Liv.: u. mit in, zB. Romani ab sole orto in multum diei stetere in acie, Liv.
    3) zur Bezeichnung des Abstandes von einem Zeitpunkte (wo meist der Ort od. die Person, wo eine Tätigkeit begann, für die Zeit steht) = von, nach, seit, cuius a morte hic tertius et tricesimus est annus, Cic.: ab incenso Capitolio illum esse vigesimum annum, Sall.: so ab urbe condita, seit Erbauung der Stadt, Cic. u.a.: in Italiam pervenit quinto mense a
    ————
    Carthagine nova, fünf Monate nach dem Abzuge von N., Liv.: u. so tuae litterae binae redditae sunt tertio abs te die, nachdem du sie abgeschickt hattest, Cic.
    B) in andern mit Raum und Zeit verwandten Verhältnissen, in denen ein Ausgehen von einem Punkte denkbar ist: 1) zur Angabe des Urhebers od. der Ursache einer Wirkung, wenn die Wirkung von lebenden od. lebendig gedachten Wesen ausgeht = von, durch, nach, infolge, wegen (s. Fabri zu Liv. 21, 36, 7 u. 22, 34, 2. Weißenb. zu Liv. 37, 32, 12), α) (selten) nach verbis activis: a se instituere, selbst unterrichten, Col. 11, 1, 5: amittere alqm ab alqo, Dict. 6, 5. Heges 5, 2, 39. – β) (am gewöhnlichsten) nach verbis pass. (s. Benecke zu Iustin. 38, 1, 10) u. nach verbis intrans. (act. od. depon.) mit passiver Bedeutung: reprehendi ab alqo, Cic.: honor ei habitus est a Graecia, Cic.: credas non de puero scriptum, sed a puero, Plin. ep. – salvere ab alqo, Cic.: ab alqo interire, Cic., od. cadere, Tac., od. occidere, Ov.: nasci od. oriri ab alqo, Cic.: oriri a se (durch sich, durch eigene Kraft), Cic., u. verb. a se oriri et suā sponte nasci, Cic. (s. Kühner zu Cic. Tusc. 3, 27): natum od. ortum (oriundum) esse ab alqo, Cic.: calescit ab ipso spiritu, Cic.: traiectus ab ense, Ov.: res effectae ab efficientibus causis, Cic.: animus ab ignavia corruptus, durch, infolge, Sall. – zuw. bei Gerundiven statt des Dativs, bes. wenn schon ein Dativ vorhergeht (s. Hofmann
    ————
    Ausgew. Br. Cic. 2, 15, 11), fortis et a vobis conservandus vir, Cic.: quibus (viris) est a vobis consulendum, Cic. – γ) nach subst.: levior est plaga ab amico, quam a debitore, der Verlust, der herrührt von usw., Cic.: maius (praeceptum), quam ut ab homine videretur, Cic.: a bestiis ictus, Cic.: ab illo iniuria, die von ihm angetane, Ter.: fulgor ab auro, der vom Gold ausgehende Glanz (während fulgor auri = der am Gold haftende Glanz), Lucr. – δ) nach adjj.: ab simili clade profugus, Liv.: murus ab ingenio notior ille tuo, Prop. (vgl. Lachmann zu Prop. 4, 1, 9 über notus ab etc.): a radiis sideris esse niger, Ov.: tempus a nostris triste malis, die von unserm Unglück getrübte Zeit, Ov.: gemina et mammosa Ceres est ipsa ab Iaccho, vom Säugen des Bacchus, Lucr. – Hierher gehört auch die poet. Verbindung ab arte = »durch die Kunst, mit Hilfe der Kunst, künstlich« (indem die Dichter die ars als selbsttätig darstellen), falcatus ab arte ensis, Sil.: turben, quem celer assueta versat ab arte puer, Tibull. (s. Dissen zu Tibull. 1, 5, 3).
    2) zur Bezeichnung des Ursprungs und der Herkunft = von, aus, a) übh.: α) nach verbis: ut sol a liquida saepe refulget aqua, Ov.: a docto fama refulget avo, Prop.: ab ipso Rheno iactabat genus, Prop.: bes. bei orior u. nascor, zB. id facinus natum a cupiditate, Cic.: u. bei esse (abstammen), zB. a Tullio, Cic. – β)
    ————
    bei subst.: amicitiae ortus a natura quam ab imbecillitate gravior (erit), Cic.: dulces a fontibus undae, aus den Quellen geschöpft (während fontium undae = das Wasser in den Quellen), Verg. (wie im Griech. οινος ἀπ' ἀμπέλου). – So bes. bei Städtenamen usw. zur Umschreibung der Adjj. (s. Müller zu Liv. 1, 50, 3), coloni a Velitris, Liv.: Turnus Herdonius ab Aricia, Liv.: pastor ab Amphryso, Verg.: legati ab Ardea, Liv. – a Pyrrho perfuga, Cic.: legati ab Alexandro, Cic.: ab Attalo Cretenses sagittarii, Liv. – b) zur Angabe dessen, nach dem etw. benannt od. von dem etw. etymologisch abgeleitet ist, nach, von (s. Benecke zu Iustin. 44, 1, 2), appellatum esse od. nomen invenisse ab etc., Cic.: puero ab inopia Egerio inditum nomen, Liv.: ab Hispano Hispaniam cognominaverunt, Iustin.: Chaoniamque omnem Troiano a Chaone dixit, Verg.: cucumeres dicuntur a curvore, Varr. LL.: caelum a cavatione, vallum a volatu, Varr. LL.: sirpiculae vocatae ab sirpando, Varr. LL.: acquirere est ab ad et quaerere, Varr. LL. – u. c) des Beweggrundes = wegen, aus, ab odio, ab ira, a spe, aus usw., Liv. (s. Drak. u. Fabri zu Liv. 24, 30, 1; 26, 1, 3): ab obsidione, wegen usw., Liv. (s. Drak. zu Liv. 2, 14, 3): ab singulari amore, Balb. bei Cic.: neglegentius a re gesta ire, Liv.
    3) nach den Begriffen des Anfangens u. ähnl. = von... an, von, bei, mit, nach ordiri, incipere, auspi-
    ————
    cari, w.s. – da ab Delphio cantharum circum, Plaut.: u. so a summo = vom Ersten od. ab infimo = vom Letzten (auf dem Triklinium) an in der Runde (zB. da, puer, ab summo, Plaut.: age, tu interibi ab infimo da savium, Plaut.): cornicem a cauda de ovo exire, mit dem Schw. voran, Plin.: a capite repetis, quod quaerimus, Cic.
    4) bei den Begriffen »des Frei- od. Losmachens von usw.«; dah. auch »des Verteidigens oder Schützens vor od. gegen etwas« u. »des Leer- u. Verlassenseins von etwas« (s. Zumpt § 468 f.).
    5) bei Begriffen aller Art, die von einer Seite aus näher bestimmt od. beschränkt werden = von seiten, in bezug auf, in betreff, gemäß, wegen, an (s. Wagner zu Plaut. aul. 184. Brix zu Plaut. mil. 631. Ruhnk. zu Ter. heaut. prol. 13. Korte zu Sall. Jug. 48, 3), a me pudica est, Plaut.: a vi praestare nihil possum, Cic.: nihil adulescenti neque a natura neque a doctrina deesse sentio, Cic.: mediocriter a doctrina instructus, Cic.: imparati cum a militibus tum a pecunia, Cic.: firmus ab equitatu, stark an R., Planc. b. Cic. – Nicht anders ist ab zu nehmen in Verbindungen wie: dolere ab oculis, ab animo, Plaut.: a morbo valere, ab animo aegrum esse, Plaut.: laborare ab alqa re, Caes.
    6) bei Angabe des Ganzen neben dem Teile = von, aus, unus u. nonnulli ab novissimis, Caes.: in id
    ————
    consilium deligerentur ab universo populo, Cic.
    7) zur Bezeichnung der Seite, von der aus uns jmd. Dienste leistet, servus a pedibus, Lakai, Läufer, Cic.: a manu servus od. bloß a manu, Schreiber, Suet.; – od. der Gegenstände, die einer leistet, besorgt, treibt, ab epistulis, Sekretär, Suet. u. Lampr.: a rationibus, Rechnungsführer, Suet.: a libellis, Bittschriftenannehmer, Suet. u. Lampr.: a memoria, Lampr.
    8) (spätlat.) beim Komparat. st. quam, als, und beim Positiv, mehr als, s. Rönsch Itala p. 452 sq. Rönsch im Rhein. Mus. 31, 477 sq. Ott in Fleckeisens Jahrbb. 1875. S. 794 f. u. S. 797.
    a, ab steht (namentlich bei Spätern) auch vor (substantivisch gebrauchten) Adverbien, zB. a peregre (vgl. unser »von über Land«), Vitr.: ab invicem, Apul: a longe, von weitem, Spät. (s. Muncker zu Hyg. fab. 257. Rönsch Itala p. 231): ab intus, von innen, a foris, von außen, Spät.: a pridie, Pelag. vet. 28. – wird seinem regierten Worte nachgesetzt, quo ab, Plaut. asin. 119. – öfter (bes. bei Dichtern) von demselben getrennt, damnis dives ab ipsa suis, Ov. her. 9, 96: u. so Cic. Arch. 12. Ov. her. 12, 18. – In der Zusammensetzung bezeichnet ab unser ab od. weg, zB. abire, abgehen, weggehen, abdere, wegtun; und im Sinne des Abweichens, absonus, abtönend; u. selbst in abuti, abnutzen.
    ————
    Arch. Nbf. af (s. Prisc. 1, 46) von alters her vor dem Namen des Zahlers in den Einnahme- u. Ausgabebüchern (zB. af Longo) nach Cic. orat. 158 u. Vel. Long. (VII) 60, 13; jetzt nur noch nachweisbar in Inschriften, zB. af vobis, Corp. inscr. Lat. 1, 201, 11: af Capua, Corp. inscr. Lat. 1, 551: af muro, Corp. inscr. Lat. 1, 1161: af speculu, Corp. inscr. Lat. 14, 2772. u. in der arch. Form afvolant statt avolant, Paul. ex Fest. 26, 2.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > a

  • 14 catena

    catēna, ae, f. (verwandt mit cassis [das Netz]), die zum An- u. Zusammenschließen gebrauchte Kette, a) als Fessel, ferrea, Caes.: aurea, Vell.: collo inserta catena, Curt.: catenā vinctus, Tac.: catenā constrictus, Rutil. Lup.: catenis ligatus, Liv.: ferreis od. argenteis catenis vinctus, Val. Max. u. Amm.: catenis oneratus, Tac.: trinis catenis vinctus, Caes.: alqm catenis od. catenis aureis vincire, Liv., Plaut. u. Vell.: alqm in catenas conicere, Liv.: alci catenas indere, Plaut., od. inicere, Cic.: in catenis tenere, Caes., od. habere, Sall.: in catena esse (v. Türhüter), eine K. tragen, Suet.: cum catenis esse, K. tragen, Plaut.: alqm in catenis Romam mittere, Liv. – bildl., Fessel = Schranke, Zwang, legum catenae, Cic.: aliorum aurea catena est, aliorum laxa, aliorum arta et sordida, Sen.: hunc (animum) tu compesce catenā, Hor.: quae apprehensa Graeci in catenas ligant, schlagen die Gr. in Fesseln u. Bande, Quint. – b) als Schmuck, Plin. 33, 40. Paul. sent. 3, 6, 84. – c) Plur., catēnae, ārum, f., α) als hölzerne Bänder, die zwei andere Hölzer zusammenhalten, Klammerhölzer, Cato u.a. – β) = vincula, Gefängnis, carcerum custodes et quibus publicarum catenarum cura credatur, Firm. math. 3, 6. sect. 7. p. 41, 46. – d) übtr.: α) = Reihe, sempiterna quaedam et indeclinabilis series rerum et catena, Gell. 7 (6), 2, 1. – β) als rhet. t. t. = κλιμαξ, die Steigerung, Isid.
    ————
    2, 21, 4.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > catena

  • 15 ligo

    1. ligo, āvi, ātum, āre, I) binden, zusammenbinden, anbinden, festbinden, alqm vinculo, Tac.: se cum marito, Plin. ep.: manus post terga, Ov. – cornu ad crus, Plin.: alqm ad rotam aquariam, Lampr.: sudarium circum collum, Suet.: funem litoribus, Lucan.: catenis ligatus, Liv.: pisces in glacie ligati, festgefroren, Ov. – II) prägn.: 1) eig.: a) anschirren, mulam, Hor. sat. 1, 5, 13. – b) verbinden, zubinden, vulnera veste, Ov.: guttura laqueo, zuziehen, zusammenschnüren, Ov.: digitos ligat iunctura, Ov.: caementa in tectis ligantur, werden gebunden (= vereinigen sich), Plin.: nimbi ligati, Eis, Petron. poët. – c) binden = bindend knüpfen, nodos, Sen. Hipp. (Phaedr.) 1087 (1096). – d) umwinden, umgeben, balteus loricam ligat, umgibt, Val. Flacc.: ligat Poenorum terga corona, Sil. – 2) übtr.: a) verbinden, vereinigen, argumenta in catenas, Quint.: dissociata locis concordi pace ligavit, Ov.: vinculo tecum propiore ligari, Ov. – b) (poet.) durch Vereinigung zustande bringen, knüpfen, schließen, coniugia, Sen. Herc. Oet. 457: pacta, Prop. 4, 4, 82.
    ————————
    2. ligo, ōnis, m. (viell. zu griech. λίσγος), I) eine Hacke, die Wurzeln u. Gebüsche auszuroden, die Erde zu lockern usw., Plin. 18, 42. Tac. hist. 3, 27. Vulg. 1. regg. 13, 20. Hor. carm. 3, 6, 38. Ov. met. 11, 36. Mart. 4, 64, 32. – II) meton., der Ackerbau, Iuven. 7, 33.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ligo

  • 16 nexus

    узел, соединение, связь, ferreis nexibus ligatus (1. 3 C. 12, 6); в пер. см.: узы, iuris nexibus detineri (1. 29 C. 9, 9. 1. 27. 51 C. 10, 31);

    nexus sanguinis (1. 13 C. 11, 7. 1. 3 C. 12, 37); тк. ответственность, nexus commissi, culpae (1. 1 C. 10, 70. 1. 4 C. 11, 35. 1. 1 D. 46, 4. 1. 26 § 7 D. 12, 6. 1. 33 D. 10, 2. cf. 1. 4 C. 8, 26. 1. 8 C. 8, 16); - nexus (part.) см. nectere.

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > nexus

  • 17 in-ligō (ill-)

        in-ligō (ill-) āvī, ātus, āre,    to bind on, tie on, fasten, attach: tauris iuga, H.: inligata tigna tenere, Cs.: manibus post tergum inligatis, L.: emblemata in poculis: litterae in iaculo inligatae, Cs.: lunae motūs in sphaeram, add to the celestial globe: iuvencis inligata aratra, H.—To fetter, encumber, entangle, impede: inutilis inque ligatus Cedebat, V.: Vix inligatum te triformi Pegasus expediet Chimaerā, H.: se locis impeditis, Ta.— Fig., in speech, to weave in, intersperse: orationis genus, in quo omnes verborum inligantur lepores: sermonibus personas gravīs.—To connect, associate, bind, limit, entangle, fetter: non iis condicionibus inligabitur pax, ut, etc., L.: multis pignoribus Lepidum res p. inligatum tenet: sociali foedere se cum Romanis, L.: angustis et concisis disputationibus inligati.

    Latin-English dictionary > in-ligō (ill-)

  • 18 ligō

        ligō ōnis, m    a mattock, grub-axe, hoe: Ligonibus duris humum Exhaurire, H.: longi, O., Ta.: aetas patiens ligonis, i. e. of husbandry, Iu.
    * * *
    I
    ligare, ligavi, ligatus V
    bind, tie, fasten; unite
    II
    mattock; hoe

    Latin-English dictionary > ligō

  • 19 ligo

    1.
    lĭgo, āvi, ātum, 1, v. a. [Gr. root lugin lugos, lugoô], to tie, bind, bind together, [p. 1065] bind up, bandage, bind fast, etc. (syn.: vincio, destino; perh. only poet. and post-Aug. prose).
    I.
    Lit.:

    manus post terga ligatae,

    Ov. M. 3, 575:

    ligare et vincire crura et manus,

    Gell. 12, 3, 1:

    crus fasciā,

    Phaedr. 5, 7, 36:

    laqueo guttura,

    to tie up, Ov. M. 6, 134:

    vulnera veste,

    to bind up, bandage, id. ib. 7, 849:

    dum mula ligatur,

    is harnessed, Hor. S. 1, 5, 13:

    funem litoribus,

    Luc. 8, 61:

    sudarium circum collum,

    to bind around, Suet. Ner. 51:

    pisces in glacie ligatos,

    i. e. frozen fast, Ov. Tr. 5, 10, 49:

    nimbi ligati,

    i. e. ice, Petr. 123.—
    B.
    Transf., to wind round, to surround:

    balteus loricam ligat,

    Val. Fl. 4, 94:

    digitosque ligat junctura,

    Ov. M. 2, 375; Sil. 7, 589.—
    2.
    To fix or fasten in:

    igne cremato lapide caementa in tectis ligantur,

    Plin. 36, 27, 68, § 200.—
    II.
    Trop., to bind up, bind together, unite:

    dissociata locis concordi pace ligavit,

    Ov. M. 1, 25:

    vinclo propiore cum aliquo ligari,

    id. ib. 9, 548:

    laqueo colla,

    id. P. 1, 6, 39.—
    B.
    To ratify, confirm:

    pacta,

    Prop. 4 (5), 4, 82:

    conjugia artibus magicis,

    Sen. Herc. Oet. 452: argumenta in catenas, * Quint. 5, 14, 32.—Hence, P. a.: lĭgātus, a, um, connected with, adjoining:

    Tartari ripis ligatos squalidae mortis specus,

    Sen. Med. 742.
    2.
    lĭgo, ōnis, m., a mattock, grub-axe, hoe.
    I.
    Lit.:

    longis purgare ligonibus arva,

    Ov. P. 1, 8, 59:

    ligonibus duris humum Exhaurire,

    Hor. Epod. 5, 30:

    ligonibus Versare glebas,

    id. C. 3, 6, 38; Ov. Am. 3, 10, 31:

    centeno ligone domare arva,

    Mart. 4, 64, 32:

    fractus, so called from the bent form of the iron, Col. poët. 10, 88: erectum domito referens a monte ligonem,

    Juv. 11, 89.—
    II.
    Poet.:

    defluit aetas Et pelagi patiens et cassidis atque ligonis,

    i. e. tillage, agriculture, Juv. 7, 33.

    Lewis & Short latin dictionary > ligo

  • 20 trado

    trādo ( transdo, C. I. L. 1, 198, 54 and 58; Ter. Phorm. prol. 2, and most freq. in Cæs.; v. infra; cf. Neue, Formenl. 2, 734), dĭdi, dĭtum, 3 (in tmesi: transque dato endoque plorato, i. e. tradito et implorato, Vet. Lex ap. Fest. s. v. sub vos, p. 309 Müll.), v. a. [trans-do], to give up, hand over, deliver, transmit, surrender, consign (syn.: dedo, remitto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    Form trado:

    ut amico traderem (thesaurum),

    Plaut. Trin. 1, 2, 143:

    mihi trade istuc (argentum),

    id. As. 3, 3, 99; id. Curc. 3, 15: aliquid [p. 1884] in manum, id. Merc. 2, 2, 7:

    poculum alicui,

    Cic. Tusc. 1, 40, 96:

    aedem Castoris sartam tectam,

    id. Verr. 2, 1, 50, § 131:

    magistris traditi,

    id. Tusc. 3, 1, 2:

    pecuniam regiam quaestoribus,

    Liv. 24, 23, 3:

    pueros magistris,

    Ov. Am. 1, 13, 17:

    equos domitoribus,

    Cic. Off. 1, 26, 90:

    testamentum tibi legendum,

    Hor. S. 2, 5, 51:

    ademptus Hector Tradidit fessis leviora tolli Pergama Graiis,

    id. C. 2, 4, 11:

    miserat ad legatum Romanum, traditurum se urbem,

    Liv. 34, 29, 9:

    armis traditis,

    Caes. B. G. 1, 27; 2, 13:

    obsides, arma, perfugae traditi,

    id. ib. 1, 28: hunc ad carnificem. Plaut. Rud. 3, 6, 19:

    in pistrinum tradier,

    id. Most. 1, 1, 16:

    aliquem in custodiam vel in pistrinum,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    aliquem supplicio,

    Suet. Vit. 14:

    Augustus filiam suam equiti Romano tradere meditatus est,

    to give in marriage, Tac. A. 4, 40 med. —With acc. of place:

    ea quae in Insulā erat Achradinam tradita est,

    Liv. 24, 23, 4.—
    (β).
    Form transdo: tot tropaea transdes, Att. ap. Non. 517, 26 (Trag. Rel. v. 366 Rib.):

    navem in fugam transdunt,

    id. ib. 155, 8 (Trag. Rel. v. 630 ib.):

    ut arma per manus necessario transderentur,

    Caes. B. C. 1, 68:

    per manus sevi ac picis transditas glebas,

    id. B. G. 7, 25; Hirt. B. G. 8, 15:

    sibi captivos transdi,

    Caes. B. C. 3, 71:

    neque se hostibus transdiderunt,

    id. B. G. 7, 77:

    se (alicui),

    id. ib. 7, 47; Hirt. B. G. 8, 43:

    se adversariis ad supplicium,

    Caes. B. C. 1, 76.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., to deliver, commit, intrust, confide for shelter, protection, imprisonment, etc. (syn.: commendo, committo).
    (α).
    Form trado:

    sic ei te commendavi et tradidi,

    Cic. Fam. 7, 17, 2:

    totum denique hominem tibi ita trado de manu, ut aiunt, in manum tuam,

    id. ib. 7, 5, 3:

    alicui se laudare et tradere,

    Hor. Ep. 1, 9, 3:

    hunc hominem velles si tradere,

    id. S. 1, 9, 47; id. Ep. 1, 18, 78:

    hos (obsides) Aeduis custodiendos tradit,

    Caes. B. G. 6, 4; Liv. 22, 22, 4:

    catenis ligatus traditur,

    id. 24, 45, 9:

    in tuam custodiam meque et meas spes trado,

    Plaut. Most. 2, 1, 59.—
    (β).
    Form transdo:

    ab illo transditum initio et commendatum,

    Caes. B. C. 3, 57:

    sibi a Divitiaco transditus,

    id. B. G. 7, 39. —
    2.
    To give up or surrender treacherously, to betray:

    causam tradere advorsariis,

    Ter. Phorm. 2, 1, 7:

    quos tradituros sperabas, vides judicare,

    Cic. Rosc. Am. 22, 61:

    tibi trado patriosque meosque Penates,

    Ov. M. 8, 91:

    ferisne paret populandas tradere terras?

    id. ib. 1, 249:

    tradimur, heu!

    Claud. in Rufin. 2, 261:

    Judas ausus magistrum tradere,

    Sedul. 2, 74.—
    II.
    Trop.
    A. (α).
    Form trado:

    et meam partem loquendi et tuam trado tibi,

    Plaut. As. 3, 1, 14:

    eo ego, quae mandata, amicus amicis tradam,

    id. Merc. 2, 3, 51:

    quae dicam trade memoriae,

    Cic. Rep. 6, 10, 10 (different from tradere memoriae, B. 2. b.):

    si liberam possessionem Galliae sibi tradidisset,

    Caes. B. G. 1, 44:

    Cingetorigi principatus atque imperium est traditum,

    id. ib. 6, 8.— Poet., with inf.:

    tristitiam et metus Tradam protervis in mare Creticum Portare ventis,

    Hor. C. 1, 26, 2.—
    (β).
    Form transdo:

    summa imperii transditur Camulogeno Aulerco,

    Caes. B. G. 7, 57:

    Vergasillauno Arverno summa imperii transditur,

    id. ib. 7, 76.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., with se, to give one ' s self up, to yield, surrender, or devote one ' s self to any thing:

    se totos voluptatibus,

    Cic. Lael. 23, 86:

    se quieti,

    id. Div. 1, 29, 61: se lacrimis ac tristitiae, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2:

    se studiis vel otio,

    Plin. Ep. 1, 9, 7:

    si se consiliis ejus (rex) tradidisset,

    Flor. 2, 8, 6:

    se in studium aliquod quietum,

    Cic. Inv. 1, 3, 4:

    se in disciplinam alicujus,

    id. Phil. 2, 2, 3; cf.:

    cogitationibus suis traditus,

    Sen. Ep. 9, 16.—
    2.
    To make over, transmit, as an inheritance; to leave behind, bequeath (syn. lēgo):

    qui in morte regnum Hieroni tradidit,

    Plaut. Men. 2, 3, 59: inimicitias posteris, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 3:

    consuetudo a majoribus tradita,

    Cic. Div. 2, 72, 150:

    morbi per successiones traduntur,

    Plin. Ep. 1, 12, 4: traduntque metus. Sil. 4, 32:

    traditumque inde fertur, ut in senatum vocarentur,

    it is said that this was the origin of the custom, Liv. 2, 1, 11.—
    b.
    To hand down or transmit to posterity by written communication; to relate, narrate, recount:

    quarum nomina multi poëtae memoriae tradiderunt,

    Cic. Inv. 2, 1, 3: pugnae memoriam posteris, Liv. 8, 10, 8:

    cujus (Socratis) ingenium variosque sermones immortalitati scriptis suis Plato tradidit,

    Cic. de Or. 3, 16, 60:

    qualia permulta historia tradidit,

    id. Div. 1, 53, 121:

    aliquid posteris,

    Plin. Ep. 6, 16, 1:

    tradit Fabius Pictor in Annalibus suis, hirundinem, etc.,

    Plin. 10, 24, 34, § 71:

    ipsum regem tradunt... operatum his sacris se abdidisse,

    Liv. 1, 31, 8.—Esp., pass. pers. or impers., it is said, is recorded, they say, etc.:

    qui (Aristides) unus omnium justissimus fuisse traditur,

    Cic. Sest. 67, 141: cujus (Lycurgi) temporibus Homerus etiam fuisse traditur. id. Tusc. 5, 3, 7:

    nec traditur certum, nec interpretatio est facilis,

    Liv. 2, 8, 8; cf. id. 9, 28, 5:

    sic enim est traditum,

    Cic. Leg. 1, 1, 3; cf.:

    hoc posteris memoriae traditum iri, Aequos et Volscos, etc.,

    Liv. 3, 67, 1:

    Galbam, Africanum, Laelium doctos fuisse traditum est,

    Cic. Tusc. 1, 3, 5:

    ut Isocratem dixisse traditum est,

    id. Brut. 56, 204:

    unguenta quis primus invenerit, non traditur,

    Plin. 13, 1, 1, § 2:

    de hoc constantius traditur,

    Front. Aquaed. 7; cf.: traditur memoriae, with subj.-clause, Liv. 5, 21, 16. —
    3.
    To deliver by teaching; to propose, propound, teach any thing (syn. praecipio).
    (α).
    Form trado:

    ea, quae dialectici nunc tradunt et docent,

    Cic. Fin. 4, 4, 9:

    elementa loquendi,

    id. Ac. 2, 28, 92:

    praecepta dicendi,

    id. de Or. 1, 18, 84:

    optimarum artium vias meis civibus,

    id. Div. 2, 1, 1:

    aliquid artificio et viă,

    id. Fin. 4, 4, 10:

    haec subtilius,

    id. ib. 1, 9, 31:

    aliquid,

    Caes. B. G. 7, 22:

    virtutem hominibus,

    Cic. de Or. 1, 58, 247:

    eodem tempore tradi omnia et percipi possint,

    Quint. 1, 12, 1:

    nec tamquam tradita sed tamquam innata,

    id. 7, 10, 14:

    praecepta,

    Sen. Ep. 40, 3.— Absol.:

    si qua est in his culpa, tradentis (i.e. magistri) est,

    Quint. 3, 6, 59.—
    (β).
    Form transdo:

    multa praeterea de sideribus atque eorum motu... disputant et juventuti transdunt,

    Caes. B. G. 6, 14:

    Minervam operum atque artificiorum initia transdere,

    id. ib. 6, 17.—
    4.
    Aliquid oblivioni, to forget utterly (late Lat.):

    omnes justitiae ejus oblivioni tradentur,

    Vulg. Ezech. 33, 13; Greg. Mag. in Job, 25, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > trado

См. также в других словарях:

  • Austrotyphlops ligatus — Austrotyphlops ligatus …   Wikipédia en Français

  • Elasmostethus ligatus — Научная классификация промежуточные ранги Домен:  …   Википедия

  • OnVista — Group Unternehmensform Aktiengesellschaft ISIN …   Deutsch Wikipedia

  • OnVista Group — Rechtsform Aktiengesellschaft ISIN DE0005461602 Gründung 1998 …   Deutsch Wikipedia

  • Onvista — Group Unternehmensform Aktiengesellschaft ISIN …   Deutsch Wikipedia

  • Abligate — Ab li*gate, v. t. [L. ab + ligatus, p. p. of ligare to tie.] To tie up so as to hinder from. [Obs.] [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Ligate — Li gate (l[imac] g[=a]t), v. t. [L. ligatus, p. p. of ligare.] 1. To tie with a ligature; to bind around; to bandage. [1913 Webster] 2. (Molecular biology) To concatenate two strands of (nucleic acid, usually DNA), in an end to end fashion, using …   The Collaborative International Dictionary of English

  • ligate — transitive verb (ligated; ligating) Etymology: Latin ligatus Date: 1599 1. to tie with a ligature 2. to join together (as DNA or protein chains) by a chemical process …   New Collegiate Dictionary

  • ligature — noun Etymology: Middle English, from Late Latin ligatura, from Latin ligatus, past participle of ligare to bind, tie; akin to Albanian lidh I tie Date: 14th century 1. a. something that is used to bind; specifically a filament (as a thread) used… …   New Collegiate Dictionary

  • Regnator omnium deus — In Tacitus 98 CE work Germania , regnator omnium deus ( god, ruler of all ) was a deity worshipped by the Semnones tribe in a sacred grove. Comparisons have been made between this reference and the poem Helgakviða Hundingsbana II , recorded in… …   Wikipedia

  • Halictus — Taxobox name = Halictus regnum = Animalia phylum = Arthropoda classis = Insecta ordo = Hymenoptera familia = Halictidae subfamilia = Halictinae tribus = Halictini genus = Halictus genus authority = Latreille, 1804 subdivision ranks = Species… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»