-
1 бегать
koşmak,koşuşmak; kovalamak,peşinden koşmak* * *1) koşmak; koşuşmak ( о многих)2) ( избегать) kaçınmak, kaçmak3) ( сновать) koşuşmakеё па́льцы легко́ бе́гают по кла́вишам — elleri tuşlarda hızlı hızlı gidip geliyor
4) разг. ( ухаживать) arkasından / peşinden koşmakбе́гать за девчо́нками — kız kovalamak
-
2 бежать
koşmak; akıp gitmek; akmak,taşmak* * *1) koşmak2) ( о времени) akıp gitmekбежа́ли дни, неде́ли... — günler haftalar birbirini kovalıyordu
3) ( течь) akmak; taşmak ( при кипении)4) несов., сов. ( спасаться бегством) kaçmakвраг / проти́вник бежа́л — düşman bozgun verdi
••ва́ши часы́ бегу́т — saatiniz ileri gidiyor
-
3 убегать
koşmak; kaçmak; taşmak* * *несов.; сов. - убежа́ть1) koşmak; koşarak uzaklaşmakде́ти убежа́ли в лес — çocuklar ormana koştu
2) (откуда-л.) kaçmakубежа́ть из тюрьмы́ — cezaevinden kaçmak
3) taşmakмолоко́ убежа́ло — süt taştı
-
4 гнаться
kovalamak,peşinde koşmak* * *1) ( преследовать) kovalamak2) разг. peşinde koşmakгна́ться за при́былью — kâr peşinde koşmak
-
5 волочиться
sürüklenmek; peşinde koşmak* * *1) sürüklenmekволочи́ться по земле́ — yerde sürüklenmek
2) ( идти с трудом) sürüklenmek, düşe kalka yürümek3) уст., разг. ( ухаживать) peşinde koşmak -
6 идти
несов.; сов. - пойти́1) тк. несов. gitmek; yürümek; gelmekидти́ домо́й — eve gitmek
идти́ пешко́м — yayan gitmek; yürümek
идти́ ры́сью — tırıs gitmek
иди́ к доске́! (ученику) — tahtaya kalk!
иди́ впереди́! — öne düş!
2) тк. несов. (двигаться, перемещаться) gitmek; yürümek; yol almakпо́езд шёл бы́стро — tren hızlı gidiyordu
су́дно шло на Оде́ссу — gemi Odesa'ya doğru yol alıyordu
навстре́чу шёл грузови́к — karşıdan bir kamyon geliyordu
иди́ по сле́ду — izi takip et
3) (отправляться, направляться) gitmek; yürümekидти́ на охо́ту — ava gitmek
пошёл бы погуля́л — gidip gezsen
идти́ в го́сти — misafirliğe gitmek
она́ пошла́ за водо́й — suya gitti
пошли́ / пойдём в кино́ — sinemaya gidelim
враг шёл на Москву́ — düşman Moskova'ya yürüyordu
4) тк. несов., перен. (двигаться, развиваться в каком-л. направлении) gitmekидти́ вперёд — ilerlemek; gelişmeler kaydetmek
идти́ к це́ли — hedefe doğru gitmek / ilerlemek
идти́ от побе́ды к побе́де — zaferden zafere koşmak
5) ( соглашаться) yanaşmak; kabul etmekпойти́ на предло́женные усло́вия — önerilen koşulları kabul etmek
пойти́ на усту́пку — ödüne gitmek
на тако́е де́ло он не пойдёт — böyle bir işe yanaşmaz
идти́ на расхо́ды — masraflar ihtiyar etmek
6) (выступать противником кого-чего-л.) karşı olmak; karşı çıkmak; karşı tutum / cephe almakпро́тив тебя́ он не пойдёт — sana karşı çıkmaz
идти́ про́тив зако́на — kanuna karşı gelmek
7) (вступать, поступать куда-л.) girmekо́сенью он пойдёт (посту́пит) в шко́лу — sonbaharda okula gidecek
идти́ в а́рмию — askere gitmek; orduya girmek
8) ( доставляться) gelmek; gitmekсюда́ идёт сырьё, отсю́да - гото́вые изде́лия — buraya hammadde(ler) gelir, buradan da mamul maddeler / eşya gider
пи́сьма всё иду́т и иду́т — mektupların ardı arkası kesilmiyor
9) тк. несов. (приближаться, появляться) gelmekпо́езд идёт! — tren geliyor!
весна́ идёт — перен. bahar giriyor / geliyor
10) ( отправляться - о транспорте) kalkmak; hareket etmekпо́езд идёт в час — tren birde kalkıyor
11) тк. несов. ( действовать - о механизмах) işlemekчасы́ не иду́т — saat işlemiyor
12) ( об осадках) yağmakпохо́же, пойдёт снег — hava karlayacağa benziyor
13) тк. несов. (иметь место, происходить, производиться) yapılmak; yer almak; yürümek, gitmek ( развиваться)шла война́ — savaş yapılıyordu
иду́т перегово́ры — görüşmeler yapılıyor
в до́ме шла побе́лка — evde badana yapılıyordu
как иду́т дела́? — işler nasıl gidiyor / yürüyor?
торго́вля шла пло́хо — ticaret kötü gidiyordu
14) тк. несов. (проходить, протекать, длиться) geçmekвре́мя идёт — vakit geçiyor / ilerliyor
шли го́ды — yıllar yılları / birbirini kovalıyordu
шёл пя́тый час — saat dördü geçmişti
де́вушке шёл шестна́дцатый год — kız on altısını sürüyordu
идёт уже́ тре́тья неде́ля, как... — üçüncü haftadır...
15) тк. несов. ( пролегать) gitmek; uzanmakкуда́ идёт э́та доро́га? — bu yol nereye gider / çıkar?
хребе́т идёт с за́пада на восто́к — sıradağ batıdan doğuya doğru uzanır
э́тот проспе́кт идёт че́рез весь го́род — bu anacadde kenti boydan boya kateder
да́льше идёт лес — ötesi orman
16) (выходить, выделяться) çıkmak gelmek; yayılmak ( распространяться); akmak ( течь), sızmak; kaçmak ( просачиваться)вода́ идёт? (из крана) — su geliyor mu?
от земли́ шёл пар — topraktan bir buğudur tütüyordu
газ шёл из кла́пана — gazı kaçıran supaptı
у него́ но́сом пошла́ кровь — burnundan kan geldi
из трубы́ пошёл дым — baca tütmeye başladı
17) ( в играх) sürmek; oynamakидти́ с да́мы — kızı oynamak
он пошёл конём — atı sürdü / oynattı
18) ( предназначаться) kullanılmakна что идёт э́тот мех? — bu kürkler ne için kullanılır?
ма́сло, иду́щее в пи́щу — yemeklik yağ
19) ( расходоваться) gitmekде́нег идёт нема́ло — az para gitmiyor
цеме́нта пойдёт не бо́льше то́нны — bir tondan fazla çimento gitmez
на костю́м пошло́ три ме́тра — kostüm için üç metre gitti
20) разг. (находить сбыт, спрос) geçmek; aranmak; rağbet görmekра́ньше э́тот това́р шёл о́чень хорошо́ — önceleri bu mal çok geçiyordu / aranıyordu
почём иду́т сли́вы? — erik kaçtan satılıyor?
ему́ уже́ идёт зарпла́та — maaşı işliyor artık
проце́нты иду́т (с вклада) — faizi işliyor
за сверхуро́чную рабо́ту идёт надба́вка — fazla mesai için zam ödenir
22) (украшать, быть к лицу) gitmek; yakışmakэ́та шля́па тебе́ идёт — bu şapka sana gidiyor
коке́тство ей не идёт — ona cilve yakışmaz
23) тк. несов., разг. (входить, вдвигаться) girmekсапо́г не идёт на́ ногу — ayağım bu çizmeye girmiyor
24) oynamakгде идёт э́та карти́на? — bu filim nerede / hangi sinemada oynuyor
пье́са пойдёт в двух теа́трах — oyun / piyes iki tiyatroda oynanacak
25) ( выходить замуж) varmakза тако́го, как ты, она́ не пойдёт — senin gibisine varmaz
26) тк. несов., перен., разг. (иметь каким-л. результатом, показателем) olmakна́ша кома́нда идёт на второ́м ме́сте — bizim takım ikinci durumdadır
он идёт на одни́ тро́йки — aldığı notlar hep orta
••речь пойдёт не об э́том — söz edilecek olan bu değil
вода́ пошла́ на у́быль — sular inmeye başladı
идти́ на по́мощь кому-л. — birinin yardımına koşmak
мы гото́вы идти́ за тобо́й — arkandan gelmeye hazırız
иду́т слу́хи, что... —...dığı söyleniyor / rivayet ediliyor
пошли́ слу́хи, что... —...dığı yolunda söylentiler çıktı
пошли́ спле́тни — dedikodu alıp yürümüştü
докуме́нт пойдёт на по́дпись — belge imzaya sunulacak
-
7 пробегать
I проб`егатьсов.1) ( bir süre) koşmak2) разг. (пропустить что-л. из-за беготни) koşuşmaktan yetişememekII пробег`ать1) koşmak; koşarak geçmekпробежа́ть ми́мо до́ма — evin yanından / önünden koşarak geçmek
ско́лько киломе́тров ты мо́жешь пробежа́ть? — koşarak kaç kilometre alabilirsin?
2) врз geçmekкак бы́стро пробежа́ло вре́мя! — zaman ne de çabuk geçti!
гру́стная улы́бка пробежа́ла по её лицу́ — yüzünden kederli bir gülümseme geçti
у меня́ дрожь пробежа́ла по (всему́) те́лу — ürperdim
3) ( бегло прочитывать) şöyle bir gözden geçirmekза за́втраком я пробежа́л газе́ты — kahvaltı ederken gazetelere şöyle bir göz gezdirdim
-
8 бросаться
atılmak,saldırmak* * *несов.; сов. - бро́ситься1) atmak; atışmakброса́ться снежка́ми (друг в друга) — kar topu atışmak
2) atılmak; üstüne atılmak, saldırmak ( нападать)броса́ться вперёд — ileri atılmak
бро́ситься на врага́ — düşmanın üzerine atılmak
броса́ться на по́мощь — yardımına koşmak
мы бро́сились на у́лицу — dışarı / sokağa fırladık
ребёнок бро́сился к ма́тери — çocuk annesine doğru atıldı
бро́ситься ничко́м на посте́ль — kendini yüzü koyun yatağın üzerine atmak
бро́ситься на ше́ю кому-л. (от радости) — (birinin) boynuna atılmak
3) kendini... atmakбро́ситься с моста́ — kendini köprüden (aşağı) atmak / bırakmak
••броса́ться в глаза́ — göze çarpmak
таки́ми предложе́ниями не броса́ются — teklifin böylesi yabana atılmaz
вино́ бро́силось ему́ в го́лову — şarap başına vurdu
броса́ться как бык на кра́сное — azgın boğanın kırmızı görünce saldırdığı gibi saldırmak
-
9 вприпрыжку
в соч.бежа́ть вприпры́жку — zıplaya zıplaya koşmak
-
10 впрягать
несов.; сов. - впрячь -
11 вставать
ayağa kalkmak; doğmak; sığmak,girmek; ortaya çıkmak; durmak (faaliyet/saat)* * *несов.; сов. - встава́ть1) врз (ayağa) kalkmak; çıkmak (на стул и т. п.)встава́ть на ковёр — halıya basmak
2) (о солнце, луне) doğmak3) ( умещаться) sığmak, girmek4) в соч.встава́ть на защи́ту ро́дины / оте́чества — vatan savunmasına koşmak
встава́ть перед глаза́ми — gözlerinin önüne gelmek
6) разг. durmakчасы́ вста́ли — saat durdu
заво́д встал — fabrika faaliyetini durdurdu
••встава́ть на путь социали́зма — sosyalizm yoluna girmek
встава́ть на путь обма́на — hile yoluna gitmek
встава́ть на оши́бочный путь — yanlış bir yola gitmek
они́ вста́ли на путь злоупотребле́ний — onlar suiistimal yolunu tuttu
встава́ть на сто́рону кого-л. — birinin tarafını tutmak; birinde yana çıkmak
лежа́ть не встава́я (о больном) — yataklara döşenmek
-
12 выручка
-
13 добиваться
elde etmeye uğraşmak* * *несов.; сов. - доби́тьсяон всегда́ добива́лся своего́ — istediğini daima elde ederdi
добива́ться сла́вы — ün peşinde koşmak
добива́ться вое́нного превосхо́дства — askeri üstünlük elde etmeye sağlamaya uğraşmak
-
14 дорога
yol,yolculuk* * *ж, врзyol; yolculukв доро́ге — yolda
по доро́ге сюда́ — buraya gelirken
доро́га к успе́ху — başarının / başarı kazanmanın yolu
отпра́виться в доро́гу — yola çıkmak
отдохну́ть с доро́ги — yolun yorgunluğunu almak
за́втра предстои́т доро́га — yarın yolculuk var
проводи́ть кого-л. в доро́гу — birini yolcu etmek
дать доро́гу кому-л. — yol vermek
••пойти́ по плохо́й доро́ге — yolunu sapıtmak
доро́гу! — destur!, savul(un)!
идти́ доро́гами побе́д — zaferden zafere koşmak
туда́ ему́ и доро́га! — oh olsun ona!
-
15 закладывать
koymak,yerleştirmek; temelini atmak; rehine koymak* * *несов.; сов. - заложи́ть1) koymak; yerleştirmekзакла́дывать ми́ны — mayın yerleştirmek / koymak
заложи́ть ру́ки за́ спину — ellerini arkasında kavuşturmak
2) разг. ( засовывать) sokmak3) (здание и т. п.) temelini atmakзаложи́ть кора́бль — omurgayı kızağa koymak
зало́жен но́вый го́род — yeni bir kentin temelleri atıldı
закла́дывать брешь камня́ми — gediği taş doldurup kapamak
5) уст. (запрягать лошадь, экипаж) koşmak6) ( отдавать в залог) rehine koymak ( вещи); rehin etmek; ipotek etmek ( недвижимость)у него́ дом зало́жен — evi isteklidir
••заложи́ть осно́ву чего-л. — bir şeyin temelini atmak
-
16 запрягать
несов.; сов. - запря́чь(повозку, лошадь и т. п.) koşmak -
17 наперегонки
разг., в соч.бе́гать наперегонки́ — yarış edercesine koşmak
-
18 носиться
1) (şuraya buraya, oradan oraya) hızlı hızlı koşmak / koşuşmak; uçuşmakв во́здухе носи́лись ла́сточки — havada kırlangıçlar uçuşuyordu
2) (об одежде, обуви) giyilmek; dayanmak -
19 оговаривать
несов.; сов. - огово́рить1) ( обусловливать) şart koşmak / koymakе́сли ино́е не оговоре́но контра́ктом / соглаше́нием... — sözleşmede başkaca hüküm yoksa...
2) ( клеветать) birine bühtan / iftira etmek -
20 опор
м, в соч.мча́ться / нести́сь во весь опо́р — dörtnala koşmak; doludizgin gitmek
- 1
- 2
См. также в других словарях:
koşmak — 1. nsz, ar 1) Adım atışlarını artırarak ileri doğru hızla gitmek Biriyle kavga ederken kızışacak olursa hızlı koşmak için pabuçlarını eline alan sokak çocukları gibi... R. N. Güntekin 2) Bir yere ivedilikle gitmek Pencerede dolaşan gölgelerden… … Çağatay Osmanlı Sözlük
koşmak — (kuşmak) ilave, tertib, inşad etmek; eşar söylemek … Çağatay Osmanlı Sözlük
koşmak — koymak, katmak; türku düzmek, II, 14 … Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini
Václav Kosmák — (September 5, 1843 March 15, 1898) was a Czech novelist.Kosmák was a priest as well as a writer. Notable for his realism and humor, Kosmák s short stories sketch the provincial life of Moravia. His collected works were published in 1883 1884; a… … Wikipedia
badi badi yürümek (veya gitmek veya koşmak) — ördek gibi iki yana sallanarak yürümek (gitmek, koşmak) Hani biz bir çayırda arabayla geçerken bir boğa çıkageldi, köylü korkudan nasıl badi badi koşmaya başlamıştı? A. Ş. Hisar … Çağatay Osmanlı Sözlük
şirk koşmak — (Tanrı ya) Tanrı nın birden çok olduğunu söylemek, Tanrı ya ortak tanımak, eş koşmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
çift koşmak — hayvanları sabana, pulluğa koşmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
çifte koşmak — çift koşmak Harmanı biz dövelim, öküzleri biz çifte koşalım, tarlayı biz sürelim, siz yukarıda aşık atın. S. F. Abasıyanık … Çağatay Osmanlı Sözlük
yokuşa koşmak — (bir işi) bir konuda güçlük çıkarmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
angaryaya koşmak — birini zorunlu olmadığı hâlde bir işte çalışmaya zorlamak … Çağatay Osmanlı Sözlük
menzil beygiri gibi koşmak — durup dinlenmeden çalışmak … Çağatay Osmanlı Sözlük