Перевод: со всех языков на албанский

с албанского на все языки

kmp

  • 1 boot

    [bu:t] n.,v. -n 1. këpucë me qafa; shoshone; çizme të shkurtra. 2. shkeim. 3. vend bagazhesh në karrocat. 4. auto. portbagazh. 5. gj.fol. ( the boot) pushim nga puna,
    bet your boots vë bast me se të duash; të jesh i sigurt; lick sb's boots i lëpij këmbët dikujt; too big for one's boots e përdor (dikë) si leckë./-vt 1. mbath çizme. 2. shkelmoj. 3. zhrg. heq qafe, përzë. 4. kmp. çoj/ rikthej në zero, ndez nga e para (kompjuterin); startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.
    boot disk disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.
    boot up kmp. çoj, rikthej në zero (kompjuterin).
    boot II [bu:t] n.,v. vjet. -n. dobi; leverdi.
    to boot për më tepër/-vi. e vlen; kadobi; it boots not to nuk ia vlen të
    * * *
    pushoj; i vë drunë; galloshe

    English-Albanian dictionary > boot

  • 2 data

    ['deitë] n.pl. datum të dhëna, fakte
    database ['deitëbeis] n. kmp. bazë të dhënash
    data processing ['deitë prousesing] n. kmp. përpunim i të dhënave
    datum ['deitëm] n.pl. data shih data
    * * *
    fakte; te dhëna

    English-Albanian dictionary > data

  • 3 database

    ['deitëbeis] n. kmp. bazë të dhënash
    data processing ['deitë prousesing] n. kmp. përpunim i të dhënave
    data ['deitë] n.pl. datum të dhëna, fakte
    * * *
    databazë

    English-Albanian dictionary > database

  • 4 hack

    hack I [hæk] v.,n. -v 1. pres keq e keq (një pemë). 2. hap shteg me kosore, pres shkurret (për të hapur rrugë). 3. zhrg. duroj; hack it in this business e ha këtë lloj pune. 4. kollitem. 5. sport. bëj faull, godas në krah (lojtarin me top, në basketboll).
    - n 1. prerje keq e keq (me sëpatë). 2. vegël prerëse (sëpatë, kosore etj). 3. kollë e thatë. 4. sport. faull, goditje në krah.
    hack II [hæk] n.,v., adj. -n 1. karrocë me qera. 2. gj.fol. taksi. 3. punoj si shkrues./- adj 1. i marrë me qira. 2. e bërë për para (punë). 3. me mëditje.
    hack into kmp. shfrytëzoj në mënyrë të paligjshme; hack through hap rrugë.
    hacker ['hækë:] n. kmp. pirat informatik (personi që i don kompjuterat, që di shumë për kompjuterët; personi që në mënyrë ilegale depërton në sisteme komjuterike
    hackie ['hæki] n. amer. shofer taksie
    hacking ['hæking] n. pirateri informatike (hyrje ilegale në një kompjuter të ndonjë personi tjetër ose sait interneti (Internet site), që kryhen për qëllime keqdashëse ose mashtruese ose për të bërë ndryshime, përmirësime të pa autorizuara ose thjesht për kënaqësi (argëtim))
    hacking cough ['hæking kof] n. kollë e thatë
    hackamore ['hækëmo:] n. kapistër (Litari që u shkohet kafshëve në kokë për t'i mbajtur a për t`i tërhequr; kapistall.)
    * * *
    copëtoj; prashit; shat; kalë me qira

    English-Albanian dictionary > hack

  • 5 word

    [wë:d] n.,v. -n 1. fjalë; in your own words me fjalët e tua. 2. njoftim, fjalë; lajm; send word that... i çoj fjalë se..; she brought us word from Roni na solli lajm nga Roni. 3. premtim, fjalë, fjalë e nderit; keep one's word e mbaj fjalën; we've only got his word for it s'kemi asnjë provë veç sa thotë ai. 4. urdhër, porosi; the word of command urdhri; his word is law ai bën ligjin, atij s'ia bën njeri fjalën dysh. 5. parullë. 6. fet. the Word ( of God) Fjala e Zotit; Bibla.
    be as good as one's word jam njeri që e mbaj fjalën; by word of mouth me gojë, gojarisht; eat one's words marr fjalët mbrapsht; tërhiqem; have the last word i vë kapakun; in a word shkurt, me pakfjalë; in so many words saktësisht; pikërisht; man of his word njeri që e mban fjalën; mince words vij vërdallë, përtypem; my word! heu!, saçudi! take sb at his word e zë në fjalë dikë; take the words out of sb's mouth ia marr fjalën nga goja dikujt; the last word fig. fjala e fundit; arritja më e fundit (në një fushë); upon my word! a) jap fjalën; për fjalë të nderit! b) heu!, sa çudi! word for word fjaië për fjalë.
    - vt. shpreh me fjalë; formuloj; I don't know how to word it nuk di si ta shpreh/ta formuloj.
    wordbook ['wë:dbuk] n. fjalës; fjalor
    word element ['wë:d 'elimënt] n. gjuh. element fjalëformues
    word formation ['wë:d fo:meishën] n. gjuh. fjalëformim
    word-for-word ['wë:dfo:wë:d] adj. fjalë për fjalë
    word game ['wë:d geim] n. lojë me fjalë
    wordiness ['wë:dinis] n. fjalëtepri, ujë i tepërt
    wording ['welding] n. formulim; mënyrë të shprehuri
    wordless ['wë:dlis] adj. i heshtur, pafjalë
    wordlessly ['wë:dlisli] adv. pafjalë, në heshtje
    word of God ['wë:d ëv gad] n. Bibla
    word of hono(u)r ['wë:d ëv 'onë:(r)] n. fjalë e nderit
    word-of-mouth ['wë:dëvmauth] adj. gojor, me gojë
    word order ['wë:d 'o:dë:(r)] n. gjuh. rend i fjalëve
    wordperfect [wë:d'pë:fikt] adj.,n. -adj 1. i mësuar përmendsh (fjalim etj). 2. i zoti i fjalës; be wordper­fect in sth e di diçka në majë të gishtave./-n. kmp. Wordperfect program për përpunim teksti, Uordperfekt
    word picture ['wë:d 'pikçë:(r)] n. përshkrim me fjalë
    word-play ['wë:dplei] n. lojë fjalësh
    word processing ['wë:d 'prousesing] n. kmp. përpunim teksti
    word processor ['wë:d 'prousesë:(r)] n. përpunues teksti (kompjuter, person)
    wordsmith ['wë:dsmith] n. mjeshtër i fjalës
    word-type ['wë:dtaip] n. gjuh. fjalë
    wordy ['wë:di] adj 1. fjalëshumë. 2. me fjalë; gojor; a wordy war luftë me fjalë
    * * *
    fjalë

    English-Albanian dictionary > word

  • 6 zoom

    [zu:m] v.,n. -vi 1. av. ngjitet vrik përpjetë. 2. oshëtin; buçet; shungullon. 3. kalon me shungullimë. 4. ikën si shigjetë. 5. fig. ngjiten/kërcejnë menjëherë (çmimet). 6. kmp. zmadhoj (shkronjat në ekran)/-n 1. av. ngjitje vertikale. 2. oshëtimë; buçimë;
    shungullim. 3. fot. transfokator. 4. kmp. zmadhim (i shkronjave në ekran)
    * * *
    zmadhoj

    English-Albanian dictionary > zoom

  • 7 backup

    ['bækap] n.,adj. -n. 1. mbështetje; përkrahje. 2. rezervë. 3. personel zëvendësues. 4. kmp. ruajtje e një kopjeje rezervë.
    -adj 1. shtojcë; rezervë. 2. zëvendësues. 3. kmp. rezervë; për rast nevoje; metodë për të rruajtur informacionin në kompjuter; backup store kujtesë shtojcë; backup file kopje rezervë (e dokumentit).

    English-Albanian dictionary > backup

  • 8 data processing

    ['deitë prousesing] n. kmp. përpunim i të dhënave
    database ['deitëbeis] n. kmp. bazë të dhënash
    data ['deitë] n.pl. datum të dhëna, fakte

    English-Albanian dictionary > data processing

  • 9 back

    [bæk] n., adj., adv.,v. -n 1. shpinë, kurriz; on one's back në shpinë
    2. shpinë (e dorës, karriges, shtëpisë, librit); mbështetëse
    3. fund; at the very back në fund fare (të oborrit); at the back of beyond në fund të botës
    4. sport. mbrojtës
    at the back of sb, at sb's back në mbështetje të dikujt
    do/say sth behind sb's back them diçka pas shpine
    get off sb's back i hiqem qafe dikujt
    glad to see the back of sb i kënaqur që më hiqet sysh dikush
    with one's back to the wall me shpatulla pas murit
    be on one's back jam i sëmurë, kam zënë shtratin
    put one's back into sth i futem një pune me gjithë shpirt
    turn one's back on sb i kthej shpinën/krahët dikujt
    -adj 1. i prapëm, i pasëm; back yard oborr i prapmë
    2. i prapambetur; i papaguar; back debts borxhe të prapambetura
    3. i kaluar; the back numbers of a newspaper numrat e kaluar të një gazete
    -adv 1. prapa; pas; back and forth poshtë e lart
    2. prap; be back kthehem; call him back thirre prap
    3. mbrapsht; answer back kthej fjalë
    4. më parë; some years back disa vjet më parë
    go back (up) on/from one's word e ha fjalën
    have/get one's own back (on sb) i marr hakun (dikujt)
    -v 1. zmbrapsem
    2. zmbraps; back the car into the garage fus makinën mbrapsht në garazh
    3. mbështes, përkrah; ndihmoj; back a loser a) fig. mbroj një çështje të humbur; b) treg. i vë paratë me humbje
    4. vë bast për
    5. nënshkruaj; back a bill /note nënshkruaj një dëftesë, e vërtetoj me firmë
    6. forcoj, përforcoj (një mur); i ngjis/i forcoj kapakun (librit)
    7. fin. financoj; garantoj
    8. kthen në drejtim të kundërt (era)
    9. vesh, mvesh; backed with sheet iron i veshur me llamarinë
    back and fill [bæk ænd, ënd fill] a) ecën parambrapa (makina); b) gj.fol. ngurroj; ndryshoj mendje
    back water [bæk 'wotë:] a) i jap mbrapsht (varkës); b) ndërroj drejtim; ndërroj mendim; tërhiqem
    back away [bæk ë'wei] zmbrapsem; tërhiqem
    back down [bæk daun] a) zbres mbrapsht (nga krevati); b) fig. shfryhem
    back off [bækof] nuk ngul këmbë;tërhiqem
    back out [bæk aut] a) dal mbrapsht; b) fig. ( of) tërhiqem
    back up [bæk ap] a) ecën mbrapsht (makina); b) prapset, tërhiqet (ujët); c) mbështes, përkrah; d) i jap mbrapsht (makinës); e) kmp. krijoj një kopje rezervë
    back issue [bæk 'ishu:] n. numër i kaluar/i vjetër (reviste etj)
    back number [bæk 'nambë:] n. numër i kaluar/i vjetër (reviste)
    back passage [bæk 'pæsixh] n. Br. zorrë e trashë
    back pay [bæk pei] n. pagë e prapambetur
    back-pedal ['bækpedël] vt 1. i jap mbrapsht (pedalit). 2. fig. tërhiqem, zmbrapsem
    back street ['bæk stri:t] n.,adj. -n. rrugicë (lagje të varfra)
    -adj 1. i dorës së dytë; a back street cafe bar i kategorisë së fundit. 2. i fshehtë, klandestin
    * * *
    mbrapa

    English-Albanian dictionary > back

  • 10 basic

    ['beisik] n. kmp. ( Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code) gjuha Beizik (gjuhë e thjeshtë programimi)
    * * *
    themelor

    English-Albanian dictionary > basic

  • 11 bit

    bit I [bit] pl. dhe pp. i bite
    bit II [bit] n.,v. -n 1. gojëz, fre (kali). 2. pengojcë. 3. punto, majë shpuese. 4. dhëmbë (të çelësit); take the bit betwen one's teeth a) (kali) turret pa fre; b) fig. del nga kontrolli./-v 1. i vë gojëzën kalit. 2. fig.vë nën fre, frenoj
    bit III [bit] n 1. copëz, çikë, grimë; a bit, a little bit pak, paksa; bit by bit pak nga pak, dalngadalë; a bit at a time shkallë-shkallë, hap pas hapi; a bit of a mjaft, goxha; not a bit aspak, fare; he is not a bit better nuk është aspak më mirë; not a bit of it aspak, hiçfare; pull/cut/tear sth to bits e bëj copë e çikë diçka; go/come to bits bëhet cope-cope. 2. monedhë e vogël. 3. kmp. bit, njësi e informacionit
    * * *
    copë

    English-Albanian dictionary > bit

  • 12 card

    card I [ka:d] n.,v. -n 1. kartë; credit card kartë krediti. 2. letër bixhozi. 3. pl. letra; lojë me letra. 4. kartëpostale. 5. kartë anëtarësie, teserë. 6. skedë. 7. kartelë. 8. firkarton. 9. fig. tip i këndshëm.
    a card up one's sleeve plan rezervë; hold all the cards kam gjithçka nën kontroll; in/on the cards e sigurt, e shkruar; play one's cards well/right veproj me zgjuarësi, i luaj mirë letrat që kam në dorë; put cards on the table hap letrat; show one's cards zbuloj/tregoj planet e mia
    card II [ka:d] n.,v. tek. -n 1. krehëse; gërhanë. 2. furçë teli /-vt 1. lënur, kreh(leshin etj). 2. pastroj me furçë teli
    card catalogue [ka:d 'kætëlog] n. skedar
    card file [ka:d fail] n. skedar
    card index ['ka:dindeks] n. skedar
    card-index ['ka:dindeks] vt. skedoj; fus në skedar
    card reader [ka:d 'ri:dë:] n. kmp. lexues letrash me bira
    card table [ka:d 'teibël] n. tryezë bixhozi
    card trick [ka:d trik] n. hile në letra
    * * *
    kartë; skedë; kreh

    English-Albanian dictionary > card

  • 13 code

    [koud] n.,v. -n 1. kod; përmbledhje ligjesh. 2. rregulla; moral code kod moral. 3. shifër, kod. 4. pl.kmp. kode, udhëzime programimi /-v. kodoj, shifroj
    • code letter ['koud'letë:] n. shifër
    code name ['koudneim] n. emër i koduar
    code number ['koud'nambë:(r)] n. fin. tregues i uljeve në taksa
    codeword ['koudwe:d] n. parullë
    * * *
    kod

    English-Albanian dictionary > code

  • 14 coding

    ['kouding] n. kodim, shifrim
    coding sheet ['koudingshi:t] n. kmp. fletë programimi
    * * *
    duke kodifikuar

    English-Albanian dictionary > coding

  • 15 computer

    [këm'pju:të:] n 1. makinë llogaritëse; kompjuter, ordinator. 2. llogaritës, njehsues (person)
    - Kompjuteri është pajisje elektronike shumë e ndërlikuar që shërben për regjistrimin, transmetimin dhe përpunimin e informatave që mund të manifestohen si llogaritje, udhëheqje të proceseve, përpunim i tekstit, të dhënave të ndryshme si dhe për përdorime më të përgjithëshme. Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( hardware - pjesë fizike e tij) dhe softuer ( software - programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.
    Hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.
    Softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.)
    Zhvillimi historik i kompjuterit
    - Njeriu gjithmon ka tentuar të zgjidhë edhe problemet monotone, të vështira dhe të papërshtatshme. Gjatë zgjidhjeve të këtyre problemeve ka hasur në punë të vështira fizike, prandaj, çdo here ka tentuar që të liroj veten nga këta punë duke menduar makina të lloj-llojshme. Një makinë e këtyllë për lehtësimin e llogaritjeve aritmetike është makina e quajtur Abacus për të cilën dihet se është në përdorim prej para 5000 vjetëve. Kjo makinë i ngjanë numratores së sotme të cilën e përdorin nxënësit në klasë të pare dhe njihet si zanafilla e kompjuterëve të sotëm. Prej kohës së zbulimit të Abacusit e deri në shekullin 17 historia e zhvillimit të kompjuterëve nuk posedon të dhëna për ndonjë lëvizje në rrugën e zhvillimit të kompjuterëve.
    - Gjatë shekullit 17, respektivisht në vitin 1614 matematikani skocez J. Napier zbulon logaritmet dhe në vtin 1622 W. Oughtred ndërton kompjuterin (makinën) logaritmik cirkular për llogaritjen e logaritmeve.
    - Në vitin 1649 Blaise Pascal ndërton makinën mekanike për kryerjen e operacioneve aritmetike. Makina e Pascalit është e ndërtuar prej disa dhëmbëzorëve të cilët në lëvizje vendohen mekanikisht (me dorë). Ideja e konstruktimit të një makine-kalkulatori (kalkulator quhet makina e cila kryen operacionet aritmetike) ka qenë lehtësimi i punës së të atit të tij i cili ka qenë puntor i tatimeve (mbledhës i tatimeve) dhe ka patur nevojë për shumë llogaritje.
    - Në vitin 1672 G.W. Laibniz në Pariz projekton kalkulatorin mekanik më të përsosur nga dy të parët i cili me sukse do t'i kryej katër operacionet elementare aritmetike. Kufizimi në realizimin konkret të këtij kalkulatori ka qenë teknologjia e dobët e asaj kohe prandaj ky projekt ka ngelur i pa realizuar. Është interesant të përmendet se Laibnitz ka qenë pioneri i parë në hulumtimin e sistemit binar i cili përdoret në ndërtimin e kompjuterëve të sotëm. Gjatë 150
    viteve në vazhdim të gjithë tentimet për zhvillimin e kalkulatorëve kanë qenë të inspiruar nga kalkulatori i Laibnitzit.
    - Në vitin 1822 Anglezi Charles Babbage paraqet projekt të një kalkulatori krejtësisht të ndryshëm i dedikuar për llogaritjen e tabelave për funksione të caktuara. Projekti i këtillë do të finansoheshe nga qeveria Angleze e asaj kohe dhe do të përdoreshe për llogaritjen e tabelave për navigacionin detar. Për shkak të kompleksitetit dhe kushteve financiare e teknologjike ky projekt nuk u krye, në vitin 1842 definitivisht projekti u ndërpre. Makinën e këtillë Babbage e quajti makina diferenciale. Projektin e makinës diferenciale me sukse e realizuan Suedezët në vitin 1854 nën udhëheqen e P. G. Scheutza (duke i zbatuar sqarimet dhe vërejtjet e dhëna nga Babbage në 7000 faqe të shkruara) dhe makina e fituar nën pogon mekanik me sukse i llogariti tabelat (për 80 orë ka logarit 10000 logaritme).
    - Në vitin 1835 Babbage erdhi në idenë e konstruktimit të një makine programabile me funksionet që i kanë kompjuterët e tanishëm (me njësinë aritmetike-logjike, memorjen, etj.). Makinën e këtillë e quajti makina analitike. Për shkak të krizave finaciare dhe të vështirësive teknologjike kjo makinë ngeli vetëm në fazën e projektimit në letër por dha një inpuls të fuqishëm në zhvillimin e kompjuterëve të mëtutjeshëm.
    - Koha moderne fillon me përdorimin e energjisë elektrike në makinat për llogaritje. Në vitin 1884 emigranti gjerman në Amerikë Herman Holerith patenton makinën e pare elektrike e cila do të mund të rendit (sortoj) kartelat e shpuara me të dhënat për banorët e Amerikës. Makina e Holerithit në lëvizje vendoheshte me ndihmën e baterive. Qëllimi i kësaj makine ishte renditja e kartelave me të dhënat e banorëve të Amerikës të regjistruar në vitin 1890. Holerithi ishte inzhenier dhe punonte në institutin e statistikës, problem në atë kohë ishte përpunimi statistikor i të dhënave. Kështu regjistrimi statistikor në teren zgjatë disa muaj ndërsa përpunimi zgjate disa vjetë por bile edhe dhjetra vjetë dhe kur të dhënat përpunoheshin rezultatet e fituara ishin të vjetëruara (sepse regjistrimi statistikor zakonisht bëhet çdo 10 vjetë). Qeveria e asaj kohe shpall konkurs për përpunimin automatik të të dhënave me qëllim të përshpejtimit të përpunimit. Holerithi pasi punonte në institutin ku bëheshte përpunimi i të dhënave të këtylla, e njihte problemin dhe për këtë qëllim patentoi makinën e tij. Kështu me ndihmën e 56 makinave të Holerithit u aritë që të dhënat statistikore për popullsinë e Amerikës të përpunohen vetëm për gjashtë javë (në atë regjistrim Amerika doli me 62 622 250 banorë).
    - Pas këtij suksesi Holerithi themeloi kompaninë për prodhimin dhe huazimin e këtyre makinave (makina quheshe Tabulating Machine) me emrin Tabulating Machine Company e cila në vitin 1924 u bashkua me disa kompani të tjera dhe ndëroi emrin në IBM (International Business Machines), e njohur edhe sot.
    - Në vitin 1936 gjermani K. Zuse në Berlin arrinë të konstruktoj kalkulatorin programabil i cili do të mund të zgjidhë barazimet lineare. Zuse ariti të konstruktoj makinën e pare e cila shfrytëzonte sistemin binar, këtë makinë e konstriktoi në katër modele të njëpasnjëshëm Z1, Z2, Z3 dhe Z4, por modeli Z4 ngeli vetëm si ide interesante.
    - Me fillimin e luftës së dytë botërore interesimi për makina llogaritëse (kompjuterë) u zvoglua dhe gjithnjë mendohej në përmirësimin e armatimit. Mirëpo për prodhimin e armëve të reja artilerike nevoitej një hulumtin më i thellë dhe llogaritje të vështira, për hulumtime dhe llogaritje të thella nevoiteshe kohë e cila mungonte. Në vitin 1942 Fakulteti Moore School of Electrical Engineering nga Universiteti i Pensilvanisë bashkë me institutin Ballistic Research Laboratory nga armata Amerikane filloi hulumtimet për një makinë-kompjuter i cili do t'u lehtësonte punën puntorëve në industrinë ushtarake për prodhimin e armatimit artilerik respektivisht do të llogaritë tabelat balistike. Projekti deri në 1943 ishte në fshehtësi. Në vitin 1943 filloi ndërtimin nën udhëheqjen e udhëheqësve të projektit John W. Mauchly dhe J. Presper Eckert. Kompjuteri i menduar u quajt ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) dhe në përdorim u lëshua më 15 Shkurt 1946. Kompjuteri ENIAC meret si kompjuteri i parë i formës dhe me funksionet e kompjuterëve të sotëm. Me konstruktimin e ENIAC-ut fillon edhe gjenerata e parë e zhvillimit të kompjuterëve. Vlenë të përmendet se idenë për ndërtimin e kompjuterit të këtillë (në vitin 1930) e dha matematicienti John V. Atanasoff i cili në atë kohë punonte me kompjuterët analog për zgjidhjen e barazimeve lineare në lëminë e kërkimeve operacionale si dhe matematikani i shekullit 20 John von Neuman i cili ariti që teoretikisht ta përpunojë idenë dhe të bëjë sistematizimin e idesë.
    - Kompjuteri ENIAC përmbante afër 18000 llëmba elektronike, peshonte afër 30 tonë, zënte sipërfaqe prej 150 m2.
    - Kompjuterët e prodhuar prej vitit 1946 deri 1953 (kompjuterët EDVAC, ILLIAC, MANIAC etj.), njihen si gjenerata e parë dhe karakterizohen me llëmbat elektronike.
    - Me zbulimin e tranzistorit fillon gjenerata e dytë, kjo gjenerat zgjat prej vitit 1953 deri 1964. Tek kompjuterët e gjeneratës së dytë fillon zbatimi i gjuhëve të larta programore (Fortran-i paraqitet në vitin 1957, Algol në vitin 1961, etj.)
    - Gjenerata e tretë e kompjuterëve fillon në vitin 1964 dhe vazhdon deri në vitin 1971, kompjuterat e konstruktuar në këtë periudhë karakterisohen me qarqet e integruara-çipat.
    - Gjenerata e katër e kompjuterëve fillon në vitin 1971, kompjuterët e kësaj gjenerate karakterizohen me qarqet integrale të dendësisë së madhe LSI dhe VLSI (V-very). Gjenerata e katër e kompjuterëve ende është e hapur, PC kompjuterët e sotëm i takojnë gjeneratës së katër.
    - Për dallim nga katër gjeneratat e para kompjuterët e të cilave bëjnë përpunimin e të dhënave, kompjuterët e gjeneratës pestë e cila fillon në vitin 1981 bëjnë përpunimin e njohurive. Në këtë gjeneratë bien makinat e quajtura Robot.
    - Kompjuterët e gjeneratës së gjashtë (njëherit gjenerata e fundit e kompjuterëve) e cila fillon në vitin 1986 merren me përpunimin e inteligjencës. Kompjuterët e kësaj gjenerate quhen Neurocomputers (Kompjuterët neural, Kompjuterët biologjik) të cilët në punën e tyre tentojnë të imitojnë trurin dhe sistemin nervorë të njeriut. Këta kompjuterë në fillim të jetës mësojnë (me metoda speciale eksperimentale) dhe pastaj janë në gjendje të veprojnë pa prezencën dhe ndikimin e njeriut.
    PJESA PROGRAMORE E KOMPJUTERIT-SOFTUERI
    Sistemi operativ
    - Programet, asemblerët dhe kompajlerët ekzekutohen në kompjuter, në praninë e një mjedisi të caktuar programues. Këtë mjedis programues e përcakton sistemi operativ. Sistemi operativ është një grumbull i programeve i cili manipulon me resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik (harduerit), siç janë memoria qëndrore, njësitë hyrëse-dalëse, etj. Pra sistemi operativ e komandon (manipulon) me hardverin e sistemit kompjuterik. Programi, në mënyrë implicite apo eksplicite, vetëm përmes direktivave të sistemit operativ mund t'i shfrytëzojë resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik. Pra programi e urdhëron apo kërkon nga sistemi operativ shfrytëzimin e resurseve kompjuterike.
    - Nga kjo që u tha më sipër shihet se programet të cilat i shkruajmë (programeve aplikative) në gjuhët larta programuese, nuk e komandojnë harduerin, por i dërgojnë komanda sistemit operativ, i cili më pastaj manipulon me harduer për të arritur te rezultatet e dëshiruara. Kjo do të thotë se sistemi operativ është një lloj ndërmjetësuesi (interfejs) në mes të programeve aplikative dhe harduerit kompjuterik.
    - Roli kryesor i sistemit operativ është të shërbej si ndërmjetësues në mes të shfrytëzuesit dhe hardverit kompjuterik, dhe në mes të programeve aplikative dhe hardverit kompjuterik.
    - Ekzistojnë sisteme të ndryshme operative, mirëpo më të njohurat në PC janë MS-DOS dhe MS WINDOWS 95.
    - MS-DOS ( MicroSoft Disk Operating System), që do të thotë sistemi operativ i diskut i majkrosoftit. Nga këndi i vështrimit të programerit MS-DOS është sistem operativ hierarkial, që përmbanë tri nivele (shtresa), të cilat e ndajnë shfrytëzuesin dhe programet aplikative prej hardverit kompjuterik. Këto shtresa janë BIOS ( Basic Input-Output System që do të thotë sistemi themelor për hyrje-dalje), kerneli i DOS-it, dhe interpretuesi i komandave. Shtresa më e ulët është BIOS-i. BIOS-i kryesisht manipulon me këto njësi hardverike:
    ● Konzolla (tastatiera dhe ekrani);
    ● Printed i përgjithshëm;
    ● Portet serike;
    ● Orën e taktit të kompjuterit;
    ● Diskun startues.
    - Kerneli i DOS-it, përveq tjerash, ofron shërbimet për:
    ● Manipulimin e folderëve dhe fajllave;
    ● Manipulimin e memories qëndrore;
    ● Kohën dhe datën;
    ● Menagjmentin e programeve aplikative.
    - Interpretuesi i komandave ka për detyrë që të ekzekutojë komandat të cilat ia jep shfrytëzuesi, duke kyçur edhe leximin dhe ekzekutimin e programeve aplikative.
    - Edhe pse Windows është paraqitur në mes të viteve 1980, nuk pati ndonjë sukses të madh në treg. Mirëpo me lansimin e verzionit Windows 3.0 më 1990, e sidomos me Windows 3.1 një vit më vonë e gjithë kjo ndryshoi, dhe tani Windows është produkt softverik i dyti më i shituri i të gjitha kohrave, pas MS DOS-it (e sidomos me lajmërimin e Windows 95/98).
    Windows punon se bashku me DOS-in por sillet si sistem operativ në vehte. Duke i shtuar nivel softverik mbi DOS, Windows-i i shton zgjerime grafike DOS-it.
    - Popullariteti i Windows-it i ka shtyer shumë programerë dhe shtëpi softverike botuese që të zhvillojnë aplikacione të cilat janë vetëm për Windows. Të gjitha këto aplikacione kanë një pamje të përgjithshme të ngjashme. Nëse dini të drejtoni një strukturë të menysë në një aplikacion të Windows-it atëherë dini të bëni të njejtën gjë edhe në aplikacionet tjera.
    - Përparësitë kryesore të Windows-it janë:
    ● Platformë multitasking, në të cilën shumë aplikacione mund të ekzekutohen në të njejtën kohë.
    ● Pamje gjenerale e ngjashme e të gjitha aplikacioneve të shkruara për Windows.
    ● Mjedis grafik, i cili manipulohet me ndihmën e miut (apo tastierës).
    ● Mundësia e shkëmbimit të informatave - duke përfshirë fotografi, dokumente, etj. ndërmjet aplikacioneve të ndryshme.
    ● Një numër të veglave ndihmëse, duke përfshirë editor të tekstit, program per vizatim, kalkulator, program komunikues për modem, etj.
    • computer dating [këm'pju:të:deiting] n. takim (dy personash) me ndihmën e sistemit informatik telefonik
    • computerese [këmpju:të'ri:z] n. gj.fol. zhargon i / gjuhë e informatikës
    computer game [këm'pju:të:geim] n. lojë elektronike, lojë me kompjuter
    computer aided design, computer assisted design [këm'pju:të: eidid di'zain/ ë'sistid] n. vizatim teknik me kompjuter
    computerist [këm'pju:tërist] n. amer. informatikan
    computerization [këmpju:tërai'zeishën] n 1. trajtim elektronik, kompjuterizim; automatizim. 2. hedhje (të dhënash etj) në kompjuter
    computerize [këm'pju:tëraiz] vt 1. informatizoj, kompjuterizoj; përpunoj në kompjuter. 2. hedh në kompjuter
    computer language [këm'pju:'længwixh] n. gjuhë programimi
    computer literate [këm'pju:'litërit] adj. që ka njohuri në informatikë, që njeh kompjuterin
    computer operator [këm'pju:'opëreitë:(r)] n. kompjuterist, person që punon në/me kompjuter
    computer programmer [këm'pju:'prëugræmë:(r)] n. kmp. programist
    computer science [këm'pju:'saiëns]n. informatikë
    computer studies [këm'pju:'stadis] n. informatikë
    computing [këm'pju:ting] n. ( computer science) informatikë
    * * *
    kompjuter

    English-Albanian dictionary > computer

  • 16 hacking

    ['hæking] n. pirateri informatike (hyrje ilegale në një kompjuter të ndonjë personi tjetër ose sait interneti (Internet site), që kryhen për qëllime keqdashëse ose mashtruese ose për të bërë ndryshime, përmirësime të pa autorizuara ose thjesht për kënaqësi (argëtim))
    hacker ['hækë:] n. kmp. pirat informatik (personi që i don kompjuterat, që di shumë për kompjuterët; personi që në mënyrë ilegale depërton në sisteme komjuterike
    * * *
    haking

    English-Albanian dictionary > hacking

  • 17 menu

    ['menju:] n 1. meny, listë e gjellëve. 2. kmp. meny; main menu listë kryesore (e komandave të një programi)
    * * *
    list

    English-Albanian dictionary > menu

  • 18 verify

    ['verëfai] vt 1. verifikoj, kontrolloj. 2.vërtetoj (dyshimet)
    verifier ['verëfajë:] n. kmp. verifikues
    * * *
    verifikoj

    English-Albanian dictionary > verify

  • 19 window

    ['windëu] n.,v. -n 1. dritare; lean/look/throw out of the window mbështetem/varem te dritarja; shikoj nga dritarja/nga xhami; hedh nga dritarja. 2. kmp. dritarez, kornizë. 3. aut. xham (makine). 4. tabak xhami. 5. vitrinë. 6. sportel (në një banak zyre). 7. e hapur, e çarë (në zarf) /-vt. i vë dritare.
    window box ['windëu boks] n. vazo lulesh në pezul të dritares
    window dressing ['windëu 'dresing] n 1. rregullim vitrinash. 2. fig. deklarata për fasadë
    window frame ['windëu freim] n. kornizë dritareje
    windowpane ['windëupein] n. xham dritareje
    window sash ['windëu sæsh] n. kornizë e xhamit të dritares
    window-shop ['windëushop] vi. sodis vitrinat; go window-shopping dal për të parë vitrinat
    window sill ['windëu sil] n. prag dritareje
    Windows ['windëus] n. ( informatik) sistem operativ (i krijuar dhe zhvilluar nga kompania e Microsoft-it; Windows është sistem operativ, i cili e drejton dhe e kontrollon kompjuterin duke i përkthyer instrukcionet tuaja në gjuhën të cilën e kupton ai, sikurse që është edhe sistemi operativ DOS, Linux apo UNIX)
    * * *
    dritare

    English-Albanian dictionary > window

  • 20 work

    [wë:k] n.,v. -n 1. punë; start work, set to work filloj punën; set sb to work vë në punë dikë; a good piece of work punë e bërë mirë; good work! të lumtë! 2. punësim, punë; put/throw sb out of work nxjerr/heq/pushoj nga puna dikë; be looking for work kërkoj punë; she's off work today ajo e ka pushim sot. 3. vend i punës; zyrë; ndërmarrje; punë; on her way to work rrugës për në punë. 4. vepër, punë; the works of God punët e Zotit; be judged by one's works vlerësohem nga veprat. 5. art., let. vepër(artistike); punim; works of fiction vepra artistike; the complete works of Fan Noli veprat e plota të Fan Nolit. 6. pl., adm., usht. punime; fortifikime; road works punime për mirëmbajtje rrugësh; Ministry Of Works Ministria e Shërbimeve Komunale / e Punëve Botore. 7. pl. tek. mekanizëm. 8. pl. shih works. 9. qëndisje; punë me grep. vat work në punë; duke punuar; në veprim; give sb the works zhrg. a) e përpunoj mirë, e rregulloj paq dikë (me dru); b) i rrjep lëkurën, e qëroj, e vras; in the works gj.fol. në projekt; në pritje; lose the works i humbas të gjitha; make short work of heq qafe pa vonesë, nuk ia bëj të gjatë; out of work pa punë; i papunë; put in the works zhrg. i vë të gjitha (paratë) në lojë; the whole works e më the të thashë, e kallam kusuri.
    -vi. punoj; work hard punoj shumë; work on the car for two hours merrem dy ore me rregullimin e makinës; I'm working on it po vazhdoj të merrem me të (me problemin). 2. punon, funksionon (makina, plani etj); the plan worked like a charm plani funksionoi për mrekulli; that works both ways kjo është thikë me dy presa. 3. vepron (ilaçi, majaja). 4. shfrytëzoj, zhvilloj aktivitet (në një zonë). 5. vë në funksionim. 6. vë të punojnë, lodh; she's working herself too hard/to death ajo po i merr shpirtin vetes në punë. 7. punoj, mbruj (brumin). 8. bëj, arrij me përpjekje; work wonders bëj mrekullira; they worked their way through college ata punuan për të paguar studimet; can you work it so that... e rregullon dot që... 9. sforcohet (fytyra). 10. sjell, shkakton. 11. lëviz me mundim; manovroj; work the hook carefully out of the cloth e heq me kujdes grepin nga rroba; work one's way round towards sth/sb i afrohem dikujt /diçkaje pak nga pak. 12. bëhet; these shoes have worked loose këpucët janë zgjeruar/hapur shumë. 13. bind; ndikoj mbi. 14. zgjidh (një problem). 15. gj.fol. ia bëj mendjen dhallë. 16. vjen (brumi).
    work away ['wë:k ë'wei] punoj, e kaloj me punë
    work down ['wë:k daun] heq, ul (çorapet)
    work in ['wë:k in] a) futet (pluhuri etj); b) bashkëpunoj; c) bashkëvepron; funksionon: that'll work in quite well kjo do të shkojë për mrekulli; d) fus (një vidë); e) hedh me marifet (një fjalë)
    work off ['wë:k of] a) del, hiqet (doreza, dadoja); b) shlyej (borxhin); c) ul (peshën); d) fig. zbraz (inatin); shkarkoj (energjitë)
    work out ['wë:k aut] a) ecën; funksionon (plani); shkon mirë (martesa); b) zgjidhet (problemi); c) rezulton (shuma); d) stërvitem; e) zgjidh (ekuacionin); f) gjej përgjigjen); g) zbërthej; përpunoj (planin); h) shteroj, shfrytëzoj deri në fund; i) shfryj (inatin)
    workout ['wë:kaut] n. sport. seancë stërvitjeje
    work over ['wë:k 'ouvë:(r)] i jap dajak, shqep në dru
    work round ['wë:k raund] i shkoj anës; dua të dal
    work to rule ['wë:k tu: ru:l] nuk i kërkoj më shumë se ç'i takon (punëtorëve)
    work up ['wë:k ap] a) zhvillohet; b) përgatitet; c) kërkoj të arrij: what is he working up to? ku kërkon të dale ai? d) ngre (pantallonat, fundin); e) fig. ngre, ndërtoj; work one's way up to the top arrij të çaj/të ngrihem në nivelet drejtuese; f) shtyj, nxis: work the crowd up into a fury nxis zemërimin e njerëzve; don't get all worked up! mos u nxeh kaq shumë!
    workable ['wë:këbël] adj 1. i realizueshëm, i zbatueshëm (plan). 2. e shfrytëzueshme (minierë)
    workaday ['wë:këdei] adj 1. pune, për gjatë javës (veshje). 2. e zakonshme, e rëndomtë (ngjarje)
    workaholic [wë:kë'holik] adj. gj.fol. qen i punës, njeri që i merr shpirtin vetes
    workbag ['wë:kbæg] n. çantë veglash/pune
    workbench ['wë:kbenç] n. bankë/tavolinë pune
    workbook ['wë:kbuk] n 1. fletore ushtrimesh. 2. manual. 3. bllok shënimesh
    workbox ['wë:kboks] n. kuti veglash
    workcamp ['wë:kkæmp] n 1. kamp pune për të burgosurit. 2. kaniier pune (vullnetare)
    workday ['wë:kdei] n.,adj. -n. ditë pune./-adj. pune, për ditë jave (rroba)
    work desk ['wë:k desk] n. tryezë pune
    worker ['wë:kë:] n 1. punëtor. 2. punonjës; nëpunës; research worker punonjës shkencor
    worker ant/bee ['wë:kë: ænt/bi:] n. zool. punëtore, milingonë/bletë punëtore.
    worker director ['wë:kë: di'rektë] n. punëtor anëtar i këshillit drejtues
    worker participation ['wë:kë: pa:'tisipeishën] n. pjesëmarrje e punëtorëve në marrjen e vendimeve
    work experience ['wë:k ik'spiëriëns] n. përvojë pune, vjetërsi në punë
    work file ['wë:k fail] n. kmp. dosje/dokument pune
    workforce ['wë:kfo:s] n. fuqi punëtore
    workhorse ['wë:kho:s] n 1. kalë pune. 2. fig. qen i punës, kafshë pune. 3. fig. makinë me rendiment të lartë
    workhouse ['wë:khaus] n 1. Br. hist. shtëpi e të varfërve, shtëpi pune, strehë vorfnore. 2. amer. drejt. shtëpi korrektimi
    work-in ['wë:kin] n., ind. pushtim i ndërmarrjes nga punëtorët
    working ['wë:king] adj.,n. -adj 1. pune (rroba, ditë, drekë). 2. aktive, e punësuar (popullsi); punëtor; the working class klasa punëtore, punëtorët; the working classes proletariat!./-n 1. pl. mekanizëm; fig. funksionim; ingranazhe (të shtetit etj). 2. min. kantier shfrytëzimi. 3. punë; punim, funksionim. 4. fermentim. 5. shfrytëzim (toke, miniere). 6. përpunim (materialesh). 7. qepje; qëndisje.
    working capital ['wë:king 'kæpitël] n. fin. kapital aktiv
    working drawing ['wë:king 'dro:ing] n. tek. skicë pune
    working expenses ['wë:king ik'spens] n. shpenzime operacionale
    working hypothesis ['wë:king hai'pothisis] n. hipotezë pune
    workingman ['wë:kingmën] n. punëtor
    working party ['wë:king 'pa:ti] n. Br 1. grup pune. 2. komision hetimor. 3. usht. skuadër
    working stiff ['wë:king stif] n. zhrg. punëtor
    workingwoman ['wë:kingwumën] n. punëtore
    workload ['wë:kloud] n. ngarkesë pune
    workman ['wë:kmën] n. pl. workmen 1. punëtor. 2. mjeshtër, usta.
    a bad workman blames his tools ustai i keq ua hedh fajin veglave
    workmanlike ['wë:kmënlaik] adj 1. prej profesionisti (qëndrim). 2. mjeshtëror, prej ustai. 3. fig. serioze (për pjekje)
    workmanship [wë:kmënship] n 1. mjeshtri; art. 2. cilësi; of fine workmanship i cilësisë së lartë
    workmate ['wë:kmeit] n. shok pune
    workmen's compensation ['wë:kmens kompën'seishën] n. adm. pension invaliditeti/për paaftësi të përhershme për punë
    work of art ['wë:k ëv a:t] n 1. vepër arti. 2. punë prej mjeshtri
    workpeople ['wë:kpi:pël] n. Br. punëtori, njerëz të punës; punonjës
    work permit [wë:k pë:'mit] n. adm. lejë pune
    workplace ['wë:kpleis] n. vend i punës; ndërmarrje
    work prospects ['wë:k 'prospekts] n. perspektiva pune
    workroom ['wë:kru:m] n. dhomë pune; punishte e vogël (në shtëpi)
    work-rule ['wë:kru:l] vt. amer. u kërkoj (punëtorëve) brenda normave të punës
    works [wë:ks] n.pl 1. uzinë; steel works uzinë çeliku; price ex works fin. çmim i mallit në fabrikë. 2. impiant; stacion; water works stacion/impiant pastrimi uji
    workshop ['wë:kshop] n 1. punishte; repart. 2. mbledhje/takim pune
    workshy ['wë:kshai] adj. dembel, që ia përton punës
    work-study student n. amer. student i punësuar (nga universiteti)
    worktable ['wë:kteibël] n. tryezë/tavolinë pune
    workwoman ['ë:kwumën] n. punëtore
    work-worn ['wë:kwo:n] adj. i ngrënë nga përdorimi, i konsumuar nga puna
    * * *
    pune

    English-Albanian dictionary > work

См. также в других словарях:

  • KMP — may refer to: * Kaan Murat Pınar The KMP * The KMPlayer K Multimedia Player for Windows * Knuth–Morris–Pratt algorithm * Key Management Protocol for computer security * Kent M. Pitman the President of HyperMeta, Inc., contributor to the design of …   Wikipedia

  • KMP — kann stehen für: Flughafen Keetmanshoop in Namibia (IATA Code) Kandinsky Music Painter, Computerprogramm Knuth Morris Pratt Algorithmus, Algorithmus für die Suche nach Zeichenketten Konfigurationsmanagementprozess, Aktivität im… …   Deutsch Wikipedia

  • KMP — KMP  аббревиатура: Алгоритм Кнута Морриса Пратта  алгоритм поиска образца (подстроки) в строке The KMPlayer  медиаплеер См. также КМП …   Википедия

  • KMP (значения) — KMP  аббревиатура: Алгоритм Кнута Морриса Пратта  алгоритм поиска образца (подстроки) в строке The KMPlayer  медиаплеер См. также КМП …   Википедия

  • KMP — Kinder Morgan Energy Partners, L. P. (Business » NYSE Symbols) * Key Management Protocol (Governmental » Military) * Key Management Protocol (Computing » Security) * Key Management Personnel (Computing » Security) * Key Management Plan (Computing …   Abbreviations dictionary

  • KMP — Keetmanshoop, Namibia internationale Flughafen Kennung …   Acronyms

  • kmp — ISO 639 3 Code of Language ISO 639 2/B Code : ISO 639 2/T Code : ISO 639 1 Code : Scope : Individual Language Type : Living Language Name : Gimme …   Names of Languages ISO 639-3

  • KMP — Keetmanshoop, Namibia internationale Fughafen Kennung …   Acronyms von A bis Z

  • KMP — Knowledge Management Plan Contributor: MSFC …   NASA Acronyms

  • KMP — Keep Me Posted …   Glossary of chat acronyms & text shorthand

  • kmp — kill me please …   Glossary of chat acronyms & text shorthand

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»