-
81 sí-fella
u, f. continuity; í sífellu, adv. continuously, Skálda 173, Fms. x. 353, Al. 70, Bret. 52; í sífellu meðan hann lifði, Post. 656 C. 1; minnask í s., Bs. i. 104; ávallt í sífellu, 131; þjóna e-m í s., Fms. viii. 242. -
82 steðja
I)(að), v. to bound, leap.(steð, stadda, staddr), v.1) to stop (nú staddi konungr lið sitt);2) to fix, settle (hón hafði statt í hug sér at þjóna guði einum í hreinlífi); s. e-t fyrir sér, to determine, decide on (þú munt hafa statt fyrir þér, hvar niðr skal koma);3) to make firm (þá er hann hafði statt ok styrkt ríki sitt);4) to permit (s. fyrirboðna hluti).* * *að, to bound, leap, Bs. i. 527, Al. 146; steðjaði yfir upp, Nj. 144; steðjar upp yfir hann, Finnb. 310, passim. -
83 STEÐJA
I)(að), v. to bound, leap.(steð, stadda, staddr), v.1) to stop (nú staddi konungr lið sitt);2) to fix, settle (hón hafði statt í hug sér at þjóna guði einum í hreinlífi); s. e-t fyrir sér, to determine, decide on (þú munt hafa statt fyrir þér, hvar niðr skal koma);3) to make firm (þá er hann hafði statt ok styrkt ríki sitt);4) to permit (s. fyrirboðna hluti).* * *pret. staddi, part. staddr, neut. statt; the word is little used except in part. pass.; [staðr]:—to stop; stöddu þeir ferðina er í fyrstu riðu. Fagrsk. 138: to permit, steðja fyrir-boðna hluti (cp. Dan. tilstede), Rétt. 95: to fix, appoint, þeir stöddu með sér á alþingi þann samning, at …, Bs. i. 770.II. reflex. to be decided on; sættar-görð þá er nýliga staddisk, H. E. i. 458; kaup staddisk, Dipl. iii. 10; stöddusk þá þeir hlutir, N. G. L. ii. 428; hafa statt e-t, to have made one’s mind up, Fms. i. 284; hafa e-t statt fyrir sér, to have determined on, Ld. 184: to make firm, þá er hann hafði statt ok styrkt ríki sitt, Stj. 455; hann hugðisk hafa statt sik í ríkinu, Barl. 61: göra e-t, to resolve, Fms. ii. 293, Bárð. 164; með stöddum endi-mörkum, fixed limits, Gþl. 44.III. part. staddr, as adj. placed, present, esp. used of a temporary chance abode; hvergi sem þau eru stödd, Grág. i. 332; ef hann var þar staddr þar sem blót vóru, happened to be present, Fms. i. 35; margir ef þar vóru hjá staddir, Eg. 64; vera við staddr, present, Nj. 63, Eg. 64, passim.2. placed in such or such a position; Einarr spurði Egil, hvar hann hefði þess verit staddr, at hann hefði mest reynt sik. Eg. 687; þér ernt staddir ekki vel, ye are in danger, Fms. ii. 16; litt staddr, doing poorly, x. 173; þeim mönnum er í sóttum vóru staddir, Blas. 40: neut., hví er yðr svá statt til Sigfússona, why are you thus troubled about them? Nj. 252. -
84 SVÁ
adv.1) so, thus;ertu Íslenzkr maðr? — hann sagði, at svá var, he said it was so;svá er sagt, at, it is told that;2) joined with another particle, svá … ok, both … and;svá starf ok torveldi, both toil and trouble;svá ráns-maðrinn ok okrkarlinn, the robber as well as the usurer;ok svá, and also, as also;sumarit ok svá um vetrinn, the summer, as also the winter;fögr augu ok svá snarlig, fair eyes and also sharp;3) so, denoting degree (œrit mun hann stórvirkr, en eigi veit ek, hvárt hann er svá góðvirkr);Gunnarr spyrr, hví Njáli þœtti þetta svá úráðligt, why he thought this so unwise;ekki meirr en svá, not more than so, so and no more;4) followed by an adjective and ‘at’, svá ríkr, góðr, mikill, margir, fáir … at, so mighty, good, great, many, few … that;svá at, so that;kaldr (sjúkr) svá, at, so cold (sick) that;contracted ‘svát’, svát ek muna, that (so far as) I remember;with a gen., Hallfreðr er svá manna, at ek skil sízt, H. is such a man as I never can make out;hón er svá kvenna (= hón er svá af konum), at mér er mest um at eiga, she is just such a woman as I most want;5) svá … sem, as … as;hárit var svá fagrt sem silki, as fair (soft) as silk;svá vel sem þér ferr, well as thou behavest;6) so, then (gengu þeir norðr yfir hálsinn ok svá fram á Rastarkálf);7) joined to an a. or adv., about, pretty much;slíkar svá fortölur, somewhat such persuasion;þat mun þó svá nær fara, yet it will be just on the verge of that;nakkvat svá, somewhat so;fegnir nakkvat (nökkut) svá, rather glad;mjök svá, almost, very nearly, all but (mjök svá kominn at bana).* * *adv., so in old rhymes in the 13th century, e. g. svá and gá, Mkv. 20; svá and á, Ht. 82; later form svó (freq. in the 14th and 15th centuries); whence svo, and lastly so: [a common Teut. particle; Ulf. swê; A. S. swâ; Engl. and Germ. so; Dan. saa.]B. So, thus; ertú Íslenzkr maðr?—Hann sagði at svá var, he said it was so, Nj. 6; beiddi Þorsteinn Atla at … Hann görði svá, he did so, Ísl. ii. 193; nú görðu þeir svá, so they did, Fms. x. 238; eigi görr enn svá, ‘not farther than so,’ only so far, Grág. i. 136; þeir heita svá, thus, Edda, Hom. 141; ef þú vill eigi segja mér, ok farir þú svá (thus, i. e. without letting me know) héðan, Fms. vii. 30; þeir segja svá Ólafi konungi, at …, iii. 181; svá er sagt, at …, it is told, that …, vi. 3.2. joined with another particle; svá ok, so also, also; svá skal ok ætla þeim er þá kömr við, Grág. i. 235; svá ráns-maðrinn ok okrkarlinn, the robber as well as the usurer, Mar.; öll landráð, svá lögmál ok sættar-görðir, the law as well as the s., Sks. 13 B; svá starf ok torveldi, both toil and trouble, Fms. vii. 221; ok svá, and also, as also; höfuð hans ok svá marga dýrgripi, Eg. 86; sumarit ok svá um vetrinn, the summer, as also the winter, Fms. xi. 51; fögr augu ok svá snarlig, fair eyes and also sharp, i. 102; ekki líkr yfirlits föður sínum ok svá í skaplyndi (here ok svá is adversative = né), x. 266; í Suðrlöndum ok svá norðr, Þiðr.; þeir minntu konung opt á þat, ok svá þat með, at…, Eg. 85; ok hlaða svá veggi, and also make the walls, Grág. ii. 336; austr undir Eyjafjöll ok svá austr í Holt, and so also east of H., Nj. 261.II. so, denoting degree; ærit man hann stórvirkr, en eigi veit ok hvárt hann er svá ( equally) góðvirkr, Nj. 55: with a compar., eigi getr nær enn svá, it is not to be got nearer than so, Clem. 46; ekki meirr enn svá, not more than so, so and not more, with an adverse notion; ekki þótta ek nú dæll meirr enn svá, Fms. xi. 91; eigi fengiligri enn svá, Sturl. i. 159.2. svá followed by an adjective and ‘at;’ svá ríkr, góðr, mikill, margr, fáir … at, so mighty, good, great, many, few … that, Nj. 1, Fms. i. 3, passim; svá at, so that, contracted svát (as þótt for þó at), see ‘at’ III. γ (p. 29, col. 2): the svá put after the adjective, kaldr svá at, so cold that, Edda (pref.); ástblindir svá, Mkv.; sjúkr svá, at ( so sick that) hann sé kominn at bana, Fms. xi. 158: with a gen., Hallfreðr er svá manna, at ek skil sízt hvat manna at er, H. is such a man as I never can make out, Fs. 98; hón er svá kvenna, at mér er mest um at eiga just such a woman as I like best, Ld. 302; hón er svá meyja í Noregi, at ek vilda helzt eiga, Fms. v. 310.3. svá sem, so as, as; þjóna honum svá sem börn föður, Edda 13; ok svá sem hón er sterk, þá mon hón brotna, er …, strong as it(the bridge) is, it will break when …, 8 (see sem); hárit var svá fagrt sem silki, fair as silk, Nj. 2; þeim konungi sem svá er góðr ok rétt víss sem Ingi, i. e. so very good and just a king, Fms. vii. 263; svá vel sem þér ferr, well as thou behavest, Nj. 225.4. the phrase, gör svá vel, be so good as to, I pray thee! Nj. 111, Fms. vii. 157; göri guðin þá svá vel, láti mik eigi bíða, Al. 106.5. in greeting; heill svá! 623. 17; heilir svá, Stj. 124, 475, Karl. 507; ek svá heill! Fms. v. 230; svá vil ek heil! Grett. 170 new Ed; farit ér í svá gramendr allir! Dropl. 23.III. slíkr svá, nokkur svá, því-líkr svá, mjök svá, somewhat so, much in that way, about so; slíkum svá fortölum, such a persuasion, Al. 33; ekki meira enn slíkt svá, not more than so, Fms. v. 308; þvílíkum svá mönnum, sem þit erut, Eg. 739; þiggja gjafar at slíkum svá mönnum, Fms. vi. 99; nakkvat svá, somewhat so, xi. 11; fegnir nokkut svá, i. e. rather glad, quite glad, viii. 27 (v. l. mjök svá, very); mjök svá, almost, very nearly, all but; hafa lokit mjök svá heyverkum, Ísl. ii. 329; mjök svá kominn at landi, Fms. i. 212; mjök svá kominn at bana, 158; mjök svá feginn, viii. 27, v. l.; allmjök svá, v. 320.2. the phrases, svá-gurt, see soguru and göra (F. III); svá-búit, see búa (B. II. 2. δ): svá-nær, so near, i. e. quite near; þat mun þó svá nær fara, it will be quite on the verge of that, Nj. 49; ef barn elsk svá-nær Páskum, just before Easter, K. Þ. K. 7 new Ed.; lagði þá svá nær, at…, Nj. 163; hafði svá nær, at, 160. -
85 VÆGJA
I)(-ða, -t), v.1) to give way to, with dat.;vægja göngunni, to yield the road, when two meet one another;2) absol., to give way, yield (jafnan vægir hinn vitrari);vægja fyrir e-m, to give way to one (hón kvaðst aldri vægja skyldu fyrir Hallgerði);vægja eptir e-m, vægja við e-n, to yield to one;3) to temper, with dat. (vægja reiði sinni);vægja dómum, to temper judgement;vægja orða atkvæðum, to forbear from words;4) to spare, with dat. (Þorkell bað jarl vægja bóndum);5) refl., vægjast, to yield, give way (betra er at vægjast tit góðs en bægjast til ills);vægjast til við e-n, to give way to one.(-ði, -t), v. impers. to emit matter (vágr), suppurate (hendr hans hafði vægt ok fœtr).* * *ð, [a derivative, akin to vega, vág, to weigh]:—to give way; hafið vægði þeim, the sea gave way to them, Barl. 26; vægja göngunni, to yield the road, when two meet one another, Orkn. 374; ef menn sigla með landi í samfloti, þá skulu þeir v. er ytri sigla, N. G. L. ii. 282.2. to yield; orð kvað hitt Högni, hugði lítt vœgja, Am. 38; leggjum niðr þessi þráyrði ok vægjum báðir, Barl. 125; jafnan vægir hinn vitrari, a saying, Fms. vi. 220; sjaldan vægir inn verri, Stj. 544; vægja fyrir e-m, to yield to one, Nj. 57, Ld. 234, Eg. 21, 187; vægja eptir e-m, id., Stj. 578; vægja undan, to give way before one; vægja undan úfriði úvina sinna, Mar.3. to regard, comply with; væg frændsemi við bróður þinn, Sks. 752; hann vægði í því fésínkni riddara sinna, 699: to temper, bið ek Dróttinn at þú vægir nökkut reiði þinni, Sks. 589; Guð vægði reiði sinni, 590; vægja dómum, to temper judgment, judge leniently, 639; vægja orða atkvæðum, to forbear from words, Fms, vii. 20; hvervetna þar sem dómarinn vægir eptir mála-vöxtum, Gþl. 185.4. to spare, with dat.; Þorkell bað jarl vægja bóndum, Orkn. 42; vægit föður mínum ok drepit hann eigi, Fms. ii. 158; very freq. in mod. usage, but rare in old writers, where the primitive sense of yielding prevails.II. reflex. to give way, yield; betra er at vægjask til góðs en bægjask til ílls, Bs. i. 729; betra er að vægjask til virðingar, en bægjask til vandræða, Fms. vii. 25; vægjask til við e-n, Ó. H. 51; þjóna til konungs ok vægjask við hann, Fms. ix. 431; hann vildi þó vægjask þar við, Eg. 753. -
86 þéna
(að, or -ta), v. to serve.* * *t and að, later form for þjóna (q. v.), to serve; hann þénti hátíðis-dag, Nik. 73; þéatu, Fas. iii. 358, Th. 4. -
87 ÞJÁ
(þjá, þjáða, þjáðr), v. to constrain, enthral, enslave; hann var þjár til vinnu, he was forced to work as a bondsman.* * *þjáði, þjáð, [for the root see þýr, þjóna], to constrain, enthral, enslave; hann var þjáðr til vinnu, he was worked as a bondsman, Fms. i. 78; son (acc.) Loðinn vildi hann (nom.) þjá undir þrældóm, 289; sveinarnir vóru þjáðir ok undu þeir ílla, Eg. 235; þat fólk var lengi síðan þjáð í Vindlandi, Fms. vii. 195; hann vildi selja oss í þrældóm, ok hét oss afarkostum ok lima-láti ef vér vildim eigi þjásk, iii. 158; lét Rögnvaldr þjásk en Úlfr eigi, i. 289; mörg er þjóð of þjáð, Hkm. 21.II. to chastise; hann þjáði sinn líkama í mörgum hlutum, Fb. ii. 431; pínast ok þjást, to feel great pain, Stj. 131.III. part. þjáðr, ör-þjáðr, sár-þjáðr. stricken, worn, smarting, of sickness, grief, or the like. -
88 ÞJÓÐ
(pl. -ir), f. people, nation (allar þjóðir ok tungur); þjóð eru þrír tigir, thirty make a ‘þjóð’; þjóð veit, ef þrir ‘ro, what three know, all the world (soon) knows.* * *f., dat. þjóðu, so always in old writers, mod. þjóð; [Ulf. renders ἔθνος by þjuda; A. S. þeôd; Hel. þiôd; O. H. G. diot]:—a people, a nation; þessar þjóðir er svá heita, Rusci, Polavi, Fms. i. 142; þú spenr allar þjóðir frá blótum, 623. 25; heiðnar þjóðir, heathen people, 625. 170, Post. 293, N. T.; öll Kristileg þjóð, N. G. L. ii. 22; Tyrkir, ok Blökumenn, ok mörg önnur íll þjóð, Fb. ii. 126; með mikinn her ok marga ílla þjóð, 127; með öllum þjóðinn, Stj. 67; vísaðu þeir mörgum þjóðum á réttan veg, Barl. 29; allar þjóðir þjóna yðru valdi, Róm. 117; af öllum þjóðum ok tungum, 119; hinn sjúki svaraði á þá tungu, sem hann hefði með þeirri þjóðu fæddr verit, Pr. 458; allar skepnur … allar þjóðir, 461; þjóð veit ef þrír’ro, a saying, Hm, 6l; þjóð eru þrír tigir, thirty make a þjóð, Edda. 108; allri þjóðu, Ýt.; heldr er honum þægr í hverri þjóðu ( among any people), sá er á hann trúir, Post. (Unger) 290; hann er lofaðr af allri þjóðu Gyðinga, id.; mikla þjóð, a mighty people, Stj. 116; suðr-þjóðir, the southerners, Akv.: Lat. turma is rendered by þjóð, Róm. 269; fira þjóð, a community of men, Lex. Poët.; þyrja þjóð yfir, Skm.: in compds, sal-þjóð, household, Vkv.; sigr-þjóð, Hkv.; al-þjóð, all people, Ad.; ver-þjóð or yr-þjóð, q. v.2. like ‘lög’ and ‘þing,’ þjóð may assume a local sense, thus, Sví-þjóð = Sweden; Goð-þjóð = the Goth. Gut-þjuda, Gg.II. in olden times þjóð- in composition (like A. S. þeod) was intensive = great, powerful, very; but in quite modern times (the last 30–40 years) a whole crop of compds with þjóð- has been formed to express the sense of national; þjóð-réttr, þjóð-frelsi, þjóð-réttindi, þjóð-vili, þjóð-vinr, national rights, freedom, etc.; as also þjóð-ligr, national, popular, liberal; ó-þjóðligr, illiberal, unpopular; but all such phrases sound foreign, and are not vernacular.III. pr. names; Þjóð-arr; Þjóð-ólfr; Þjóð-rekr (= Germ. Diet-rich); Þjóð-hildr, Landn.; Þjóð-marr, Germ. Dit-mar, Sæm.B. Goth. þjuþ, = το ἀγαθόν, occurs only in a compounded form; ó-þjóð, bad people, Vellekla; óþjóða-lýðr, tramps and refuse, Dan. utyske; cp. Goth. unþjuþs = κακόν. In many compds it is difficult to say whether the primitive is þjuda or þjuþ; in words like þjóð-á, -drengr, -góðr, -glaðr, -hagi, -skáld, -skati, -mart, -niðr, -lygi, -vel, we prefer the latter. -
89 ÞORI
m. the greater part, main part (alir þori liðsins; mestr þori manna).* * *a, m. so the vellums with a single r; the mod. form is þorri, but less correct, for the word is akin to þyrja, q. v.:—the greater part, main part, of a crowd, multitude, assembly, or the like; allan þora. (thus the vellum) landsins, the main part of the land, Fms. vii. 177; allr þori liðsins, Trist.; var þat mestr þori múgsins, viii. 411 (þori, Fb. ii. 687, l. c.); mestr þori var á land rekinn fjárins, Finnb. 244; en mikill þori var þat er þær sögðu eins báðar, Landn., Hb. 320; lætr hann brott flytja mestan þora fjárins, Al. 28; mestr þori manna, Barl. 26, N. G. L. ii. 418; hann má oss þjóna at miklum þora. for a great deal, Norske Saml.; and so freq. in mod. usage, það er mestr þorri búinn, the most part ready, all but ready. -
90 þatki
’that not’; þatki at, when … not (til hvers skal ek þjóna honum lengr, þatki at ek fá mála minn falslaust); not even that (þatki at þú hafir brœkr þinar). -
91 þjónka
-
92 sóma
v. слаб. -ia-, praet. sómda, sómða, conj. sœmða(dat.) подобать, подходить, приличествовать, годиться -
93 þéna
-
94 the Late Prophets
de laatste profeten (laatste boeken der profeten: Jesaja, Jeremia, Ezechiël, Daniël, Hosea, Joël, Amos, Obadja, Jona, Micha, Nahum, Habakuk, Zefanja, Haggaï, Zacharia en Maleachi) -
95 fijón
-
96 Jonah
n. Jona (bibliskt namn); olycksbringare -
97 capillary action type ion s...
• kapilarni izvor jona -
98 drift mobility
• pokretnost pomeranja jona drif -
99 gyro frequency
• brzina okretanja jona -
100 hydrogen bomb ion concentra...
• izražava se u ph jedinicama; koncentracija vodonikovih jona; mera za kiselost rastvora
Страницы
См. также в других словарях:
Jona — Localité suisse Vue de la rue centrale depuis la gare Administration Pays Suisse … Wikipédia en Français
Jona — steht für Buch Jona, biblisches Buch Jona (Amoräer), einen jüdischen Gelehrten des Altertums Journalistische Nachwuchsförderung, vgl. Journalisten Akademie der Konrad Adenauer Stiftung Jona SG, Stadt der Gemeinde Rapperswil Jona, Kanton St.… … Deutsch Wikipedia
Jona — Jona, Insel, so v.w. Icolmkill … Pierer's Universal-Lexikon
Jona — (Jonas), hebr. Prophet unter Jerobeam II., des Held der Erzählung des erst im 3. oder 2. Jahrh. v. Chr. verfaßten »Buches J.«, die das Nichteintreffen älterer prophetischer Verkündigungen über die Heiden durch die Nachsicht Gottes begründen will … Kleines Konversations-Lexikon
Jona — Jȏna m DEFINICIJA bibl. starozavjetni prorok, glavni junak istoimene biblijske knjige (6. st. pr. Kr.); poznat po legendi o ribi (Leviatan) koja ga je zbog neposlušnosti prema Bogu progutala, a po pokajanju živog izbacila ETIMOLOGIJA hebr. yōnāh … Hrvatski jezični portal
Jona SG — SG ist das Kürzel für den Kanton St. Gallen in der Schweiz und wird verwendet, um Verwechslungen mit anderen Einträgen des Namens Jona zu vermeiden. Jona … Deutsch Wikipedia
Jona (SG) — Rapperswil Jona Basisdaten Kanton: St. Gallen Wahlkreis: See Gaster … Deutsch Wikipedia
Jona — I Jona, Stadt im Kanton Sankt Gallen, Schweiz, am Obersee des Zürichsees, 440 m über dem Meeresspiegel, 15 500 Einwohner; Armaturen und Apparatebau, Elektrotechnikindustrie; Weinbau; Wohnort für Rapperswil, mit dem Jona baulich… … Universal-Lexikon
Jona — Sp Jonà Ap Jona L Šveicarija … Pasaulio vietovardžiai. Internetinė duomenų bazė
Jona, SS. — SS. Jona et Atrasessa, (14. Nov.), Martyrer in Aethiopien. (El.) … Vollständiges Heiligen-Lexikon
Jona — Nebenform von → Jonas (Bedeutung: Taube); auch ein Mädchenname. Bekannt aus der Bibel durch den Propheten Jona … Deutsch namen
