-
1 insanio
insānĭo, īvi and ĭi, ītum ( imperf.:I.insanibat,
Ter. Phorm. 4, 3, 37), 4, v. n. [insanus], to be of unsound mind (syn.: furo, deliro, desipio).Lit.A.As a medic. t. t., to be mad, insane, of men, Cels. 3, 18, 66; 2, 7, 69 al.;B.of animals,
Plin. 27, 11, 76, § 101.—To be senseless, without reason, mad, insane:II.insanire ex amore,
Plaut. Merc. 2, 2, 53:homo insanibat (for insaniebat),
Ter. Phorm. 4, 3, 37:usque eo est commotus, ut insanire omnibus ac furere videretur,
Cic. Verr. 2, 4, 18, § 39:insanire tibi videris, quod, etc.,
id. Fam. 9, 21, 1:nisi ego insanio,
id. Att. 7, 10:ex injuria,
Ter. Ad. 2, 1, 43; Liv. 7, 39:cum ratione,
Ter. Eun. 1, 1, 18:certa ratione modoque,
Hor. S. 2, 3, 271. —Transf., to act like a madman, to rage, rave:(β).quid opus fuit hoc, hospes, sumptu tanto, nostra gratia? Insanivisti hercle,
Plaut. Mil. 3, 1, 160:amavi equidem olim in adulescentia: Verum ad hoc exemplum numquam ut nunc insanio,
id. Merc. 2, 1, 40:insanire libet quoniam tibi,
Verg. E. 3, 36:manu,
i. e. in battle, Stat. Th. 3, 668.— Of speech;dicendi genus. quod... specie libertatis insanit,
Quint. 12, 10, 73.—Of a rage for building, Auct. Her. 4, 50, 63.—With acc.: errorem. Hor. S. 2, 3, 63:(γ).sollemnia,
id. Ep. 1, [p. 962] 1, 101:amores alicujus,
to be madly in love with one, Prop. 2, 34, 25 (3, 32, 25 M.):hilarem insaniam insanire,
Sen. Vit. Beat. 12. —With in and acc.:(δ).in libertinas,
Hor. S. 1, 2, 49.—With abl.:(ε).qua me stultitia insanire putas?
Hor. S. 2, 3, 302.—Pass. impers.:insanitur a patre,
Sen. Contr. 2, 9. -
2 īnsāniō
īnsāniō ( imperf: īnsānībat, T.), īvī, ītus, īre [insanus], to be of unsound mind, be senseless, be without reason, be mad, rave: homo insanibat, T.: insanire omnibus videri: ex iniuriā insaniens exercitus, L.: cum ratione, with method, T.: certā ratione, H.—To be violent, be absurd, be extravagant, be wild: Insanire libet quoniam tibi, V.: Insaniens Bosporus, H.: errorem, H.: in libertinas, H.: quā me stultitiā insanire putas? H.: sollemnia, fashionably, H.: seros amores, Pr.* * *insanire, insanivi, insanitus Vbe mad, act crazily -
3 īnsāniēns
īnsāniēns ntis, adj. [P. of insanio], foolish, unreasonable: sapientia, the foolishness of wisdom, H. -
4 nisi
nisi conj. [1 ne+si], if not, unless: nomen iudicum amittemus, nisi hic ex ipsis causis iudicabimus: nisi ego insanio, stulte omnia.—After an interrogative or negative clause, except, save only, unless, but: ne quis enuntiaret, nisi quibus mandatum esset, Cs.: nisi in bonis, amicitiam esse non posse: quid est pietas, nisi voluntas grata in parentes: nihil est quod festines, nisi ut valeas, no reason but, etc.: non aliter reducturus, nisi, etc., on no other condition, L.—Followed by si, quod, or quia, except, unless, save only: nisi vero si quis est qui, etc.: nisi si id ipsum exigis, O.: cum Patrone mihi omnia sunt communia, nisi quod dissentio, etc., save that: at nesciebam id dicere illam, nisi quia Correxit miles, T.—Ironically, with vero or forte, unless perhaps: nisi forte vos consulem iudicatis Antonium: vero existimatis dementem Africanum fuisse, qui, etc.— But, only: Ch. unde haec hic rescivit? De. nescio, Nisi me dixisse nemini certo scio, T.: quid erat quod scire voluerit? nescio, nisi hoc video, etc.: non id modestiā ducis, nisi ad conciliandos animos Tarentinorum fieri, L.: volo, T.: valde me delectant, nisi quod me obruerunt, etc.* * *if not; except, unless -
5 alucinor
ālūcĭnor (better than all- or hall-; cf. Gron. ad Gell. 16, 12, 3), ātus, 1, v. dep. [prob. from aluô, alussô; alê, alukê; cf. Gell. 16, 12, 3], to wander in mind, to talk idly, prate, dream (syn.:aberro, deliro, desipio, insanio): alucinari: aberrare et non consistere, atque dissolvi et obstupefieri atque tardari,
Non. 121, 20 (apparently not used before the time of Cic., yet cf. alucinatio):quae Epicurus oscitans alucinatus est,
Cic. N. D. 1, 26, 72:suspicor hunc alucinari,
id. Att. 15, 29; Gell. 16, 12, 3:indicium vagi animi et alucinantis,
id. 4, 20, 8: epistolae nostrae debent interdum alucinari, to follow no definite train of thought, to digress freely, Cic. Q. Fr. 2, 9:alucinans pastor,
Col. 7, 3, 26. -
6 furo
fŭro, ŭi ( perf. rare, Sen. Orest. 846; Serv. Verg. A. 1, 41 al.;I.usually supplied by insanivi,
Diom. p. 376 P.; Prisc. 817 P.; gen. plur. part. sync. furentum, Verg. A. 11, 838), 3, v. n. [cf. Gr. thouros, hasty; thorein, thrôskô, to leap; cf. thêr, wild; Lat. fera, ferox; v. Curt. Gr. Etym. p. 256], to rage, rave (in sickness or when in a passion), to be out of one's mind, to be mad, furious (syn.: insanio, deliro, desipio).Lit. (class.): quem nos furorem, melancholian illi (Graeci) vocant:(β).quasi vero atra bili solum mens ac non saepe vel iracundiā graviore vel timore vel dolore moveatur: quo genere Athamantem, Alcmaeonem, Ajacem, Orestem furere dicimus, etc.,
Cic. Tusc. 3, 5, 11:quid est aliud furere, non cognoscere homines, non cognoscere leges, non senatum,
id. Pis. 20, 47; cf.:qui valetudinis vitio furunt et melancholici dicuntur,
id. Div. 1, 38, 81; and Dig. 23, 2, 9:primum inquiram, quid sit furere, etc.,
Hor. S. 2, 3, 41:insanire ac furere,
Cic. Verr. 2, 4, 18, § 39:furere et bacchari,
id. Brut. 80, [p. 797] 276; cf.: non ego sanius Bacchabor Edonis: recepto Dulce mihi furere est amico, to play the fool, act foolishly (an imitation of the Anacreontic thelô thelô manênai), Hor. C. 2, 7, 28:Telamon iratus furere luctu filii videretur,
to be distracted, Cic. de Or. 2, 46, 193:ille, si non acerrime fureret, auderet, etc.,
id. Pis. 21, 50: furere adversus aliquem, Tiber. ap. Suet. Tib. 61:num furis? an prudens ludis me obscura canendo?
Hor. S. 2, 5, 58:furit ille dolore,
Ov. M. 12, 478:amore,
Val. Fl. 5, 427; cf.: ex quo destiti Inachia furere, to be madly in love with (Gr. mainesthai epi tini), Hor. Epod. 11, 6:in aliqua,
Quint. Decl. 289:in celeres iambos Misit (me) furentem,
Hor. C. 1, 16, 25.—With acc. and inf.:(γ).(Clodius) furebat, a Racilio se contumaciter urbaneque vexatum,
Cic. Q. Fr. 2, 1, 3.— With inf.:furit vinci dominus profundi,
Sen. Med. 597:ecce furit te reperire atrox Tydides,
Hor. C. 1, 15, 27.—With acc. ( poet.):II.hunc sine me furere ante furorem,
Verg. A. 12, 680:praecipuum tunc caedis opus, Gradive, furebas,
Stat. Th. 9, 5.—Transf., of inanim. and abstr. things ( poet. and in post-Aug. prose):nubes interdum perscissa furit petulantibus auris,
Lucr. 6, 111; cf.:furit mugitibus aether concussus,
Verg. G. 3, 150:ventus,
Lucr. 6, 687:impetus Aetnae,
id. 2, 593; cf.:flamma in Aetna,
Hor. Epod. 17, 33:ignis in stipulis,
Verg. G. 3, 100:stella vesani leonis,
Hor. C. 3, 29, 19:atra tempestas effusis imbribus,
Verg. A. 5, 694:furit aestus harenis,
id. ib. 1, 107:flammae furentes,
id. ib. 4, 670:furit ardor edendi,
Ov. M. 8, 828:nec copia argenti tantum furit vita,
Plin. 33, 11, 53, § 147.—With acc. and inf.:fama furit, versos hostes Poenumque salutem Invenisse fugā,
Sil. 7, 504.—Hence, * fŭrenter, adv., furiously:pueri autem aiunt eum furenter irasci,
was furiously enraged, Cic. Att. 6, 1, 12. -
7 insanibilis
insānībĭlis, e, adj. [insanio], insane, raging:furor,
Lact. 4, 19 dub.
См. также в других словарях:
Christrose — Schneerose Schneerose (Helleborus niger) Systematik Ordnung: Hahnenfußartige (Ranunculales) … Deutsch Wikipedia
Helleborus niger — Schneerose Schneerose (Helleborus niger) Systematik Ordnung: Hahnenfußartige (Ranunculales) … Deutsch Wikipedia
Schneerose — (Helleborus niger) Systematik Ordnung: Hahnenfußartige (Ranunculales) Familie … Deutsch Wikipedia
Schwarze Nieswurz — Schneerose Schneerose (Helleborus niger) Systematik Ordnung: Hahnenfußartige (Ranunculales) … Deutsch Wikipedia
ԱՅՍԱՀԱՐԻՄ — (եցայ.) NBH 1 0094 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical ձ. δαιμονίζομαι a daemonio vexor, πνευματοφοροῦμαι spiritu (malo) ducor, ἑπιληπτεύομαι furo insanio Հարկանիլ յայսոյ. լլկիլ ʼի դիւէ. ... եւ մոլեգնիլ. մոլիլ. յիմարիլ. ...… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՒԱՆԴԵՄ — I. (եցի.) NBH 1 0390 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c ն. παρατίθημι, παραδίδωμι depono, commendo, repono, trado եւն. Տալ ինչ ումեք իբրեւ աւանդ. դնել յաւանդ. եւ Փոխանցել յայլս զբան ինչ պահելի հաւատարմութեամբ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՏԱՂԱԿԻՑ — ( ) NBH 1 1060 Chronological Sequence: 5c ԿԱՏԱՂԱԿԻՑ ԼԻՆԵԼ. συμμαίνω simul insanio. Մոլեգնիլ ընդ այլում. *Ամենեցուն զամենայն ներեմք պատրաստաբար՝ յաղագս միոյն կատաղակից լինել. Առ որս. ՟Ժ՟Ե … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՏԱՂԻՄ — (եցայ.) NBH 1 1061 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 8c, 12c, 13c ձ. λυσσάω, λυττάω (որպես գայլանալ). in rabiem actus furo μαίνομαι insanio ἁγριαίνομαι efferor, ferocio, saevio. Գազանանալ. վայրենանալ. մոլիլ. մոլեգնել. ցնորիլ. վառիլ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿՈԿՈԶԱՆԱՄ — (ացայ.) NBH 1 1110 Chronological Sequence: 6c, 11c, 13c ձ. (որպէս լծ. ըստ կիւս. եւ գուշակ). եւ ԿՈԿՈԶԻՄ. κορυβαντιάω corybantas imitor entheo incessu, insanio, bacchor. մոլիլ իբր ըմբռնեալ ʼի հիացումն. աստուածարիլ. վարիլ որպէս գուշակ եւ իմաստակ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿՈԿՈԶԻՄ — ( ) NBH 1 1110 Chronological Sequence: 6c, 11c, 13c ԿՈԿՈԶԱՆԱՄ (որպէս լծ. ըստ կիւս. եւ գուշակ). եւ ԿՈԿՈԶԻՄ. κορυβαντιάω corybantas imitor entheo incessu, insanio, bacchor. մոլիլ իբր ըմբռնեալ ʼի հիացումն. աստուածարիլ. վարիլ որպէս գուշակ եւ իմաստակ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿՏՂԻՄ — (եցայ.) NBH 1 1131 Chronological Sequence: Early classical ձ. βακχεύομαι, γαργαλίζομαι, παραπαίω, μαίνομαι bacchor, desipio, insanio. Կատաղիլ. մոլիլ, մոլեգնիլ՝ մանաւանդ ʼի ցանկութիւս մարմնոյ. անկղիտանալ. եւ Խտտղիլ. գրի եւ ԿՏՂՄԻԼ. *Երիտասարդ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)