Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

infinità

  • 21 summa

    summa, ae, f. (sc. res; old gen. summai, Lucr. 1, 984; 6, 679) [summus, v. superus].
    I.
    Lit., that which is highest in any thing, the top, summit, surface (postAug. and very rare):

    testudines evectae in summā pelagi,

    Plin. 9, 10, 12, § 35 (cf. summus, I. s. v. superus).—
    II.
    Transf., that which is most important or prominent in any thing, the main thing, chief point, principal matter; the sum, height, substance, summit, completion, perfection
    A.
    In gen.:

    leges a me edentur non perfectae... sed ipsae summae rerum atque sententiae,

    the main points, chief particulars, Cic. Leg. 2, 7, 18:

    cujus rei satis erit summam dixisse,

    id. Inv. 1, 20, 28:

    ex hac infinitā licentiā haec summa cogitur, ut, etc.,

    id. Rep. 1, 43, 67:

    lectis rerum summis,

    Liv. 40, 29, 11:

    haec summa est, hic nostri nuntius esto,

    Verg. A. 4, 237:

    summa est, si curaveris, ut, etc.,

    Cic. Fam. 13, 75, 2:

    in hoc summa judicii causaque tota consistit,

    id. Quint. 9, 32:

    eam ignominiam ad summam universi belli pertinere ratus,

    to the issue of the whole war, Liv. 32, 17, 3; cf.:

    haec belli summa nefandi,

    Verg. A. 12, 572:

    solus summam habet hic apud nos,

    the first place, pre-eminence, Plaut. Truc. 4, 2, 15:

    qui vobis summam ordinis consiliique concedunt,

    Cic. Cat. 4, 7, 15:

    summam alicui rei dare,

    perfection, culmination, Quint. 3, 2, 1: 5, 10, 72; 11, 2, 41; 12, 1, 20: remittendo de summā quisque juris. strict or extreme right, Liv. 4, 43, 11.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of a reckoning of numbers, the amount, the sum, sum total, including each of the single items, as if counted: quid, tu, inquam, soles, cum rationem a dispensatore accipis, si aera singula probasti, summam, quae ex his confecta sit, non probare? Cic. Fragm. ap. Non. 193, 11:

    addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fiat,

    id. Off. 1, 18, 59: Py. Quanta istaec hominum summa est? Ar. Septem milia, Plaut. Mil. 1, 1, 46:

    equitum magno numero ex omni populi summa separato,

    Cic. Rep. 2, 22, 39:

    subducamus summam,

    id. Att. 5, 21, 11:

    summam facere,

    id. Verr. 2, 2, 53, § 131.—
    2.
    Of money, a sum, amount.
    (α).
    With pecuniae:

    pecuniae summam quantam imperaverit, parum convenit,

    Liv. 30, 16, 12:

    pecuniae etiam par prope summa fuit,

    id. 33, 23, 9:

    summa pecuniae signatae fuit talentūm duo milia et sexcenta,

    Curt. 3, 13, 16:

    accessit ad hanc pecuniae summam sex milia talantum,

    id. 5, 6, 10:

    pecuniae summa homines movit,

    Liv. 22, 61, 1; 38, 11, 8; 40, 46, 16; 42, 62, 14; cf.:

    census equestrem Summam nummorum,

    Hor. A. P. 384:

    ob parvam pecuniae summam erogatam,

    Val. Max. 4, 8, 1.—
    (β).
    Without pecuniae:

    de summā nihil decedet,

    Ter. Ad. 5, 3, 30:

    hac summā redempti,

    Liv. 32, 17, 2; 22, 61, 2:

    Marcellus decem pondo auri et argenti ad summam sestertii decies in aerarium rettulit,

    id. 45, 4, 1:

    quācumque summā tradet luxuriae domum,

    Phaedr. 4, 4, 44;

    creditor totius summae,

    Quint. 5, 10, 117:

    actor summarum,

    Suet. Dom. 11.—
    3.
    Without reference to a count, the sum, the whole:

    de summā mali detrahere,

    Cic. Tusc. 3, 23, 55:

    summa cogitationum mearum omnium,

    id. Fam. 1, 9, 10:

    meorum maerorum atque amorum summam edictavi tibi,

    Plaut. Rud. 1, 2, 2:

    ergo ex hac infinita licentiā haec summa cogitur,

    Cic. Rep. 1, 43, 67:

    proposita vitae ejus velut summa,

    Suet. Aug. 9:

    vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam,

    Hor. C. 1, 4, 15: summarum summa est aeterna, the sum of all sums, the sum of all things, i. e. the universe, Lucr. 5, 361; so,

    summa summarum,

    Plaut. Truc. 1, 1, 4; Sen. Ep. 40, 13; and: summa summaï, Lucr 6, 679. —
    4.
    Adverb.
    (α).
    Ad summam, on the whole, generally, in short, in a word:

    ille affirmabat... ad summam: non posse istaec sic abire,

    Cic. Att. 14, 1, 1; so,

    ad summam,

    id. ib. 7, 7, 7; id. Off. 1, 42, 149; id. Fam. 14, 14, 2; Hor. Ep. 1, 1, 106, Juv. 3, 79.—
    (β).
    In summā, in all:

    Drusus erat de praevaricatione a tribunis aerariis absolutus, in summā quattuor sententiis,

    Cic. Q. Fr. 2, 16, 3; Plin. Ep. 1, 22, 6; 2, 11, 25:

    in omni summā,

    Cic. Q. Fr. 3, 5, 5 —
    (γ).
    In summā, at last, finally (post-Aug.):

    diu colluctatus est: in summā victus occumbit,

    Just. 13, 8, 8; 22, 1, 8; 37, 1, 8.—
    C.
    Transf., the whole (opp. a part):

    magnam res diligentiam requirebat, non in summā exercitus tuenda, sed in singulis militibus conservandis,

    Caes. B. G. 6, 34; cf.:

    summa exercitus salva,

    the main body of the army, id. B. C. 1, 67:

    solet quaedam esse partium brevitas, quae longam tamen efficit summam,

    Quint. 4, 2, 41:

    quaedam partibus blandiuntur, sed in summam non consentiunt,

    id. 4, 2, 90.—
    2.
    That which relates to the whole, as opp. to a part; with gen., the general, supreme:

    (Remi dicebant) ad hunc (regem) totius belli summam omnium voluntate deferri,

    the command in chief, Caes. B. G. 2, 4:

    neque de summā belli suum judicium sed imperatoris esse,

    id. ib. 1, 41:

    cum penes unum est omnium summa rerum, regem illum unum vocamus,

    authority over all affairs, the supreme power, Cic. Rep. 1, 26, 42:

    is, qui summam rerum administrabat,

    id. Rosc. Am. 32, 91:

    ad te summa solum, Phormio, rerum redit,

    Ter. Phorm. 2, 2, 3:

    ad summam rerum consulere,

    for the general interest, Caes. B. C. 3, 51:

    ad discrimen summa rerum adducta,

    to a general engagement, Liv. 10, 27:

    discrimen summae rerum,

    id. 10, 14:

    quos penes summam consilii voluit esse, cum imperii summam rex teneret,

    the sole command, Cic. Rep. 2, 28, 51; cf.:

    qui vobis summam ordinis consiliique concedunt,

    id. Cat. 4, 7, 15:

    imperii,

    Caes. B. G. 2, 23; id. B. C. 3, 5:

    quod penes eos (Bituriges), si id oppidum retinuissent, summam victoriae constare intellegebant,

    the whole credit of the victory, id. B. G. 7, 21; so, victoriae, id. B. C. 1, 82.— Poet.:

    summa ducum, Atri des,

    Ov. Am. 1, 9, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > summa

  • 22 adfluō (aff-)

        adfluō (aff-) fluxī, fluxus, ere,    to flow to, flow towards, flow by: amnis utrisque castris adfluens, L.—Fig., to glide quietly: nihil rumoris adfluxit, i. e. was heard.—To stream towards, in philos., of ideas: cum infinita imaginum species a deo adfluat; and of pleasure as streaming upon the senses, C.—Of time: adfluentes anni, flowing on, H. — Meton., of a multitude, to throng, flock, pour: comitum adfluxisse numerum, V.—To flow in, abound: voluptatibus: cui cum domi otium atque divitiae adfluerent, S.

    Latin-English dictionary > adfluō (aff-)

  • 23 altitūdō

        altitūdō dinis, f    [altus], height, altitude: aedium: montium: muri, N.: altitudines, heights, L.: in altitudinem pedum LXXX, Cs.—Meton., depth: spelunca infinitā altitudine: maris, Cs.— Fig., height, elevation, loftiness: orationis: gloriae: animi, nobleness, L. — Depth, reserve: animi, i. e. serenity: ingeni, secrecy, S.
    * * *
    height, altitude; depth; loftiness, profundity, noblemindedness, secrecy

    Latin-English dictionary > altitūdō

  • 24 īn-fīnītus

        īn-fīnītus adj.    with comp, not limited, infinite, endless, boundless, unlimited: altitudo: imperium: domini infinitā potestate, L.: sin cuipiam nimis infinitum videtur, too vast: quos erat infinitum nominare, an endless task.—Innumerable, countless: occupationes, numberless engagements, N.: multitudo librorum: hominum multitudo, Cs.—Indefinite: res est infinitior: conexa, indefinite conditional sentences.

    Latin-English dictionary > īn-fīnītus

  • 25 commento

    m comment
    * * *
    commento s.m.
    1 ( di un testo) commentary; comment: 'La Divina Commedia' col commento di..., 'The Divine Comedy' with notes by...; l'insegnante fece un commento della poesia, the teacher commentated on the poem
    2 ( di eventi, parole) comment, remark; commento sfavorevole, unfavourable remark; avete commenti da fare?, have you any comments?; non fece commenti, he made no comment; la sua condotta provocò un'infinità di commenti, her behaviour aroused a great deal of comment; se ne andò senza fare commenti, he left without passing comment // commento radiofonico, running commentary: fare il commento radiofonico della partita, to give a running commentary on the match // commento musicale, background music.
    * * *
    [kom'mento]
    sostantivo maschile
    1) (osservazione) comment (su on), remark (su about)

    fare dei -i su — to make comments about, to comment on

    2) rad. telev. commentary (di, su on)

    fare il commento di — to commentate on [ partita]

    3) (insieme di note) commentary

    fare il commento di un testoto do o write a commentary (on a text)

    * * *
    commento
    /kom'mento/
    sostantivo m.
     1 (osservazione) comment (su on), remark (su about); fare dei -i su to make comments about, to comment on; senza fare -i without comment
     2 rad. telev. commentary (di, su on); fare il commento di to commentate on [ partita]
     3 (insieme di note) commentary; fare il commento di un testo to do o write a commentary (on a text).

    Dizionario Italiano-Inglese > commento

  • 26 esso

    pron m persona he
    cosa, animale it
    * * *
    esso pron.pers.m. 3a pers.sing.
    1 (sogg.; in it. è spesso sottinteso, ma in ingl. deve essere sempre espresso) he (riferito spec. ad animale maschio; se riferito a persona, l'uso corretto richiede egli o lui); it ( riferito a cosa o animale di sesso non specificato): mio figlio ha appena comprato un cane; (esso) è un setter inglese, my son has just bought a dog; it's an English setter; è un nuovo modello di computer; esso può eseguire un'infinità di operazioni, it's a new type of computer; it can perform a wide range of operations
    2 (compl.) him (riferito spec. ad animale maschio); it ( riferito a cosa o animale di sesso non specificato): è un mastice molto resistente; con esso si possono incollare tutti i tipi di materiali, it's a highly resistant glue; you can use it to stick all sorts of things together // ( burocrazia) la domanda dev'essere firmata dal padre o da chi per esso, the application must be signed by the father or someone else in authority
    agg. (letter.) ( questo) this; ( quello) that.
    * * *
    ['esso] ••
    Note:
    v. la nota della voce io
    * * *
    esso
    /'esso/
    v. la nota della voce  io.
    pron.pers.m.

    Dizionario Italiano-Inglese > esso

  • 27 misericordia

    f mercy
    * * *
    1 mercy; clemency; charity; compassion: la misericordia infinita di Dio, the infinite mercy of God // senza misericordia, (spietato) merciless (o ruthless); (spietatamente) mercilessly (o ruthlessly): è un uomo senza misericordia, he is a ruthless man; lo colpì senza misericordia, he hit him mercilessly // affidarsi alla misericordia di qlcu., to throw oneself on s.o.'s mercy // avere misericordia di qlcu.; to be merciful to s.o. (o to have mercy on s.o.) // gridare misericordia, to cry for mercy // la Misericordia, 'the Misericordia' (lay confraternity for giving aid to sick people) // (teol.) opere di misericordia corporali, corporal works of mercy; opere di misericordia spirituali, spiritual works of mercy
    2 (st.) (pugnale) misericord
    inter. Good heavens.
    * * *
    [mizeri'kɔrdja] 1.
    sostantivo femminile mercy (anche relig.)

    usare misericordia verso qcn. — to have mercy on sb.

    2.
    * * *
    misericordia
    /mizeri'kɔrdja/
    I sostantivo f.
     mercy (anche relig.); usare misericordia verso qcn. to have mercy on sb.; non avere misericordia to be merciless
     misericordia! for mercy's sake!

    Dizionario Italiano-Inglese > misericordia

  • 28 riconoscenza

    f gratitude
    per riconoscenza out of gratitude
    * * *
    riconoscenza s.f. gratitude, thankfulness: infinita riconoscenza, everlasting gratitude; debito di riconoscenza, debt of gratitude.
    * * *
    [rikonoʃ'ʃɛntsa]
    sostantivo femminile gratitude, thankfulness

    esprimere la propria riconoscenza a qcn. — to show one's appreciation o gratitude to sb.

    * * *
    riconoscenza
    /rikono∫'∫εntsa/
    sostantivo f.
    gratitude, thankfulness; esprimere la propria riconoscenza a qcn. to show one's appreciation o gratitude to sb.; gesto di riconoscenza mark of gratitude; debito di riconoscenza debt of gratitude; parole di riconoscenza words of thanks.

    Dizionario Italiano-Inglese > riconoscenza

  • 29 infinitamente

    Nuovo dizionario Italiano-Inglese > infinitamente

  • 30 altitudo

    altĭtūdo, dĭnis, f. [altus], height or depth (cf. alo, p. a. init.).
    I.
    Height, altitude (syn.: altum, cacumen, culmen, vertex, apex).
    A.
    Lit.:

    altitudinem temperato,

    Cato, R. R. 22, 23:

    altitudo aedium,

    Cic. Off. 3, 16:

    montium,

    id. Agr. 2, 19; Vulg. Isa. 37, 24:

    in hac immensitate altitudinum,

    Cic. N. D. 1, 20:

    navis,

    Caes. B. G. 4, 25:

    muri,

    Nep. Them. 6, 5:

    moenium,

    Tac. H. 3, 20; so absol.:

    fore altitudines, quas cepissent hostes (sc. montium),

    heights, Liv. 27, 18.—
    B.
    Trop., height, loftiness:

    elatio atque altitudo orationis,

    Cic. Brut. 17:

    fortunae et gloriae,

    id. Rab. Post. 16:

    animi,

    greatness of soul, nobleness of mind, id. Fam. 4, 13, 7; so Liv. 4, 6 fin.; Gell. 17, 2 et saep.—
    II.
    Depth (syn.: altum, profundum).
    A.
    Lit.:

    spelunca infinitā altitudine,

    Cic. Verr. 2, 4, 48; so id. ib. 2, 5, 27; id. Div. 1, 43:

    fluminis,

    Caes. B. G. 4, 17:

    maris,

    id. ib. 4, 25:

    terrae,

    Vulg. Matt. 13, 5; ib. Marc. 4, 5:

    plagae,

    Cels. 7, 7, § 9.—
    B.
    Trop., depth, extent (eccl. Lat.):

    O altitudo divitiarum sapientiae et scientiae Dei,

    Vulg. Rom. 11, 33.—Spec., depth of soul, secrecy, reserve, Gr bathutês: exercenda est facilitas et altitudo animi, quae dicitur, i. e. a serenity or calmness that conceals the real feelings, Cic. Off. 1, 25, 88.—In mal. part.:

    ad simulanda negotia altitudo ingenii incredibilis,

    Sall. J. 95, 3:

    per illos dies egit altitudine animi,

    Tac. A. 3, 44; id. H. 4, 86:

    altitudines Satanae,

    deep plots, Vulg. Apoc. 2, 24.

    Lewis & Short latin dictionary > altitudo

  • 31 angustum

    angustus, a, um. adj. [v. ango], narrow, strait, esp. of local relations, close, contracted, small, not spacious (syn.: artus, brevis, contractus;

    opp. latus,

    Cic. Ac. 2, 29, 92). [p. 120]
    I.
    Lit.:

    fretus,

    Lucr. 1, 720:

    Angustum per iter,

    id. 5, 1132; so Sall. J. 92, 7, and Vulg. Judith, 4, 6; 7, 5:

    pontes angusti,

    Cic. Leg. 3, 17:

    domus,

    id. Fin. 1, 20, 65:

    fauces portūs angustissimae,

    Caes. B. C. 1, 25:

    fines,

    id. B. G. 1, 2 Herz.:

    cellae,

    Hor. S. 1, 8, 8:

    rima,

    id. Ep. 1, 7, 29:

    Principis angustā Caprearum in rupe sedentis,

    on the narrow rock, Juv. 10, 93 Herm., where Jahn reads augusta, both readings yielding an apposite sense:

    porta,

    Vulg. Matt. 7, 13; ib. Luc. 13, 24 al.— Subst.: angustum, i, n., narrowness:

    per angustum,

    Lucr. 4, 530:

    angusta viarum,

    Verg. A. 2, 332:

    pontes et viarum angusta,

    Tac. H. 4, 35.—
    II.
    Trop.
    A.
    In angustum concludere, adducere, deducere, etc., to reduce to a strait, i. e. to restrain, confine, etc.:

    ab illā immensā societate humani generis in exiguum angustumque concluditur,

    Cic. Off. 1, 17:

    amicitia ex infinitā societate generis humani ita contracta est et adducta in angustum, ut, etc.,

    id. Am. 5.—Of the passions, to curb, restrain, moderate:

    perturbationes animi contrahere et in angustum deducere,

    Cic. Ac. 1, 10.—
    B.
    Of other things: clavus angustus, the narrow purple stripe upon the tunic, v. clavus:

    spiritus,

    short, difficult, Cic. de Or. 1, 61:

    odor rosae,

    not diffused far, Plin. 21, 4, 10, § 14.—Once also of the point of an arrow = acutus, Cels. 7, 5, n. 2.—
    C.
    Of time, short, brief:

    angustus dies,

    Ov. Tr. 5, 10, 8; Stat. Th. 1, 442:

    nox,

    Ov. Am. 3, 7, 25:

    tempus,

    Luc. 4, 447.—
    D.
    Of means of living, and the like, pinching, scanty, needy:

    pauperies,

    Hor. C. 3, 2, 1:

    res angusta domi,

    Juv. 3, 164:

    mensa,

    Sen. Thyest. 452: domus, poor, i. e. built without much expense, Tac. A. 2, 33.—
    E.
    Of other external relations of life, difficult, critical, uncertain:

    rebus angustis animosus atque Fortis adpare,

    Hor. C. 2, 10, 21:

    cum fides totā Italiā esset angustior,

    was weakened, Caes. B. C. 3, 1.— Subst.: angustum, i, n., a difficult, critical, condition, danger: in angustum cogi, * Ter. Heaut. 4, 2, 2:

    res est in angusto,

    the condition is perilous, Caes. B. G. 2, 25:

    spes est in angusto,

    hope is feeble, Cels. 8, 4.—
    F.
    Of mind or character, narrow, base, low, mean-spirited:

    nihil est tam angusti animi, tam parvi, quam amare divitias,

    Cic. Off. 1, 20, 68:

    animi angusti et demissi,

    id. Pis. 24, 57:

    ecce autem alii minuti et angusti, aut omnia semper desperantes, aut malevoli, invidi, etc.,

    id. Fin. 1, 18, 61.—
    G.
    Of learned investigations that lay too much stress upon little things, subtle, hair-splitting:

    minutae angustaeque concertationes,

    Cic. de Or. 3, 31:

    pungunt (Stoici) quasi aculeis, interrogatiunculis angustis,

    id. Fin. 4, 3, 7.—
    H.
    Of discourse, brief, simple:

    et angusta quaedam et concisa, et alia est dilatata et fusa oratio,

    Cic. Or. 56, 187:

    Intonet angusto pectore Callimachus,

    i.e. in simple style, Prop. 2, 1, 40.— Adv.: angustē.
    I.
    Lit., of space, quantity, or number, within narrow limits, closely, hardly: recepissem te, nisi anguste sederem, if I were not in close quarters, Cic. ap. Macr. S. 2, 3:

    anguste putare vitem,

    to prune close, Col. 4, 16, 1; so,

    anguste aliquid deputare,

    id. 4, 22, 3:

    quā (re frumentariā) anguste utebatur,

    in small quantity, Caes. B. C. 3, 16:

    tantum navium repperit, ut anguste quindecim milia militum, quingentos equites transportare possent, = vix,

    scarcely fifteen thousand, id. ib. 3, 2.— Comp.:

    angustius pabulabantur,

    within narrower range, Caes. B. C. 1, 59:

    aliae (arbores) radices angustius diffundunt,

    Varr. R. R. 1, 37, 5:

    quanto sit angustius imperitatum,

    Tac. A. 4, 4:

    eo anno frumentum propter siccitates angustius provenerat,

    more scantily, Caes. B. G. 5, 24.— Sup.:

    Caesar (nitebatur) ut quam angustissime Pompeium contineret,

    Caes. B. C. 3, 45:

    furunculus angustissime praecisus,

    Col. 4, 24, 17. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., within narrow limits:

    anguste intraque civiles actiones coërcere rhetoricam,

    Quint. 2, 15, 36.— Comp.: haud scio an recte ea virtus frugalitas appellari possit, quod angustius apud Graecos valet, qui frugi homines chrêsimous appellant, id est tantum modo utiles, has a narrower meaning, Cic. Tusc. 3, 8, 16:

    Reliqui habere se videntur angustius, enatant tamen etc.,

    seem to be more hampered, id. ib. 5, 31, 87.—
    B.
    Esp. of speaking or writing, closely, briefly, concisely, without diffuseness: anguste scribere, Cic. Mur. 13, 28:

    anguste et exiliter dicere,

    id. Brut. 84, 289:

    anguste disserere,

    id. Part. Or. 41, 139:

    presse et anguste rem definire,

    id. Or. 33, 117:

    anguste materiem terminare,

    Quint. 7, 4, 40.— Comp.:

    Pergit idem et urget angustius,

    Cic. N. D. 2, 8, 22:

    concludere brevius angustiusque,

    id. ib. 2, 7, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > angustum

  • 32 angustus

    angustus, a, um. adj. [v. ango], narrow, strait, esp. of local relations, close, contracted, small, not spacious (syn.: artus, brevis, contractus;

    opp. latus,

    Cic. Ac. 2, 29, 92). [p. 120]
    I.
    Lit.:

    fretus,

    Lucr. 1, 720:

    Angustum per iter,

    id. 5, 1132; so Sall. J. 92, 7, and Vulg. Judith, 4, 6; 7, 5:

    pontes angusti,

    Cic. Leg. 3, 17:

    domus,

    id. Fin. 1, 20, 65:

    fauces portūs angustissimae,

    Caes. B. C. 1, 25:

    fines,

    id. B. G. 1, 2 Herz.:

    cellae,

    Hor. S. 1, 8, 8:

    rima,

    id. Ep. 1, 7, 29:

    Principis angustā Caprearum in rupe sedentis,

    on the narrow rock, Juv. 10, 93 Herm., where Jahn reads augusta, both readings yielding an apposite sense:

    porta,

    Vulg. Matt. 7, 13; ib. Luc. 13, 24 al.— Subst.: angustum, i, n., narrowness:

    per angustum,

    Lucr. 4, 530:

    angusta viarum,

    Verg. A. 2, 332:

    pontes et viarum angusta,

    Tac. H. 4, 35.—
    II.
    Trop.
    A.
    In angustum concludere, adducere, deducere, etc., to reduce to a strait, i. e. to restrain, confine, etc.:

    ab illā immensā societate humani generis in exiguum angustumque concluditur,

    Cic. Off. 1, 17:

    amicitia ex infinitā societate generis humani ita contracta est et adducta in angustum, ut, etc.,

    id. Am. 5.—Of the passions, to curb, restrain, moderate:

    perturbationes animi contrahere et in angustum deducere,

    Cic. Ac. 1, 10.—
    B.
    Of other things: clavus angustus, the narrow purple stripe upon the tunic, v. clavus:

    spiritus,

    short, difficult, Cic. de Or. 1, 61:

    odor rosae,

    not diffused far, Plin. 21, 4, 10, § 14.—Once also of the point of an arrow = acutus, Cels. 7, 5, n. 2.—
    C.
    Of time, short, brief:

    angustus dies,

    Ov. Tr. 5, 10, 8; Stat. Th. 1, 442:

    nox,

    Ov. Am. 3, 7, 25:

    tempus,

    Luc. 4, 447.—
    D.
    Of means of living, and the like, pinching, scanty, needy:

    pauperies,

    Hor. C. 3, 2, 1:

    res angusta domi,

    Juv. 3, 164:

    mensa,

    Sen. Thyest. 452: domus, poor, i. e. built without much expense, Tac. A. 2, 33.—
    E.
    Of other external relations of life, difficult, critical, uncertain:

    rebus angustis animosus atque Fortis adpare,

    Hor. C. 2, 10, 21:

    cum fides totā Italiā esset angustior,

    was weakened, Caes. B. C. 3, 1.— Subst.: angustum, i, n., a difficult, critical, condition, danger: in angustum cogi, * Ter. Heaut. 4, 2, 2:

    res est in angusto,

    the condition is perilous, Caes. B. G. 2, 25:

    spes est in angusto,

    hope is feeble, Cels. 8, 4.—
    F.
    Of mind or character, narrow, base, low, mean-spirited:

    nihil est tam angusti animi, tam parvi, quam amare divitias,

    Cic. Off. 1, 20, 68:

    animi angusti et demissi,

    id. Pis. 24, 57:

    ecce autem alii minuti et angusti, aut omnia semper desperantes, aut malevoli, invidi, etc.,

    id. Fin. 1, 18, 61.—
    G.
    Of learned investigations that lay too much stress upon little things, subtle, hair-splitting:

    minutae angustaeque concertationes,

    Cic. de Or. 3, 31:

    pungunt (Stoici) quasi aculeis, interrogatiunculis angustis,

    id. Fin. 4, 3, 7.—
    H.
    Of discourse, brief, simple:

    et angusta quaedam et concisa, et alia est dilatata et fusa oratio,

    Cic. Or. 56, 187:

    Intonet angusto pectore Callimachus,

    i.e. in simple style, Prop. 2, 1, 40.— Adv.: angustē.
    I.
    Lit., of space, quantity, or number, within narrow limits, closely, hardly: recepissem te, nisi anguste sederem, if I were not in close quarters, Cic. ap. Macr. S. 2, 3:

    anguste putare vitem,

    to prune close, Col. 4, 16, 1; so,

    anguste aliquid deputare,

    id. 4, 22, 3:

    quā (re frumentariā) anguste utebatur,

    in small quantity, Caes. B. C. 3, 16:

    tantum navium repperit, ut anguste quindecim milia militum, quingentos equites transportare possent, = vix,

    scarcely fifteen thousand, id. ib. 3, 2.— Comp.:

    angustius pabulabantur,

    within narrower range, Caes. B. C. 1, 59:

    aliae (arbores) radices angustius diffundunt,

    Varr. R. R. 1, 37, 5:

    quanto sit angustius imperitatum,

    Tac. A. 4, 4:

    eo anno frumentum propter siccitates angustius provenerat,

    more scantily, Caes. B. G. 5, 24.— Sup.:

    Caesar (nitebatur) ut quam angustissime Pompeium contineret,

    Caes. B. C. 3, 45:

    furunculus angustissime praecisus,

    Col. 4, 24, 17. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., within narrow limits:

    anguste intraque civiles actiones coërcere rhetoricam,

    Quint. 2, 15, 36.— Comp.: haud scio an recte ea virtus frugalitas appellari possit, quod angustius apud Graecos valet, qui frugi homines chrêsimous appellant, id est tantum modo utiles, has a narrower meaning, Cic. Tusc. 3, 8, 16:

    Reliqui habere se videntur angustius, enatant tamen etc.,

    seem to be more hampered, id. ib. 5, 31, 87.—
    B.
    Esp. of speaking or writing, closely, briefly, concisely, without diffuseness: anguste scribere, Cic. Mur. 13, 28:

    anguste et exiliter dicere,

    id. Brut. 84, 289:

    anguste disserere,

    id. Part. Or. 41, 139:

    presse et anguste rem definire,

    id. Or. 33, 117:

    anguste materiem terminare,

    Quint. 7, 4, 40.— Comp.:

    Pergit idem et urget angustius,

    Cic. N. D. 2, 8, 22:

    concludere brevius angustiusque,

    id. ib. 2, 7, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > angustus

  • 33 consultatio

    consultātĭo, ōnis, f. [2. consulto].
    I.
    A mature deliberation, consideration, consultation.
    A.
    In gen. (rare but class.).
    1.
    Abstr., * Ter. Hec. 4, 4, 28; Cic. de Or. 2, 33, 142; id. Inv. 2, 25, 76 fin.; id. Off. 3, 12, 50; Suet. Ner. 41 al.—With ne:

    per aliquot dies tenuit ea consultatio, ne non reddita bona belli causā... essent,

    Liv. 2, 3, 5. —In plur., Sall. J. 27, 2.—
    2.
    Concr., a subject of consultation:

    copiose de consultationibus suis disputare,

    Cic. Top. 17, 66. —
    B.
    Esp., rhet. t. t.
    1.
    A case proposed for decision, an inquiry concerning a case in law:

    consultationem proponere,

    Quint. 3, 8, 59:

    cum apud C. Caesarem consultatio de poenā Theodoti proponitur,

    id. 3, 8, 55; Dig. 31, 35.—
    2.
    A general inquiry upon a subject, a consideration of a principle, = quaestio infinita (opp.:

    definita controversia certis temporibus ac reis),

    Cic. de Or. 3, 28, 109:

    sive in infinitis consultationibus disceptatur, sive in iis causis quae in civitate et forensi disceptatione versantur,

    id. ib. 3, 29, 111; id. Part. Or. 1, 4; id. Off. 3, 7, 33; id Att. 9, 4, 1 sqq.—
    II.
    An asking of advice, inquiry (rare).
    A.
    Abstr.:

    tuas litteras exspecto, ut sciam, quid respondeant consultationi meae,

    Cic. Att. 8, 4, 3:

    honesta consultatio, non expedita sententia,

    Plin. Ep. 7, 18, 1:

    redeunt illi sermones, illae consultationes,

    id. ib. 8, 23, 6.—So of the questioning of the emperor by the prætor, an asking for instructions:

    visa est enim mihi res digna consultatione,

    Plin. Ep. 10, 96 (97), 9; Dig. 4, 4, 11.—
    B.
    Concr., the inquiry addressed to an oracle (transl. of peusis), Macr. S. 1, 17, 50.— Plur.:

    de consultationibus in Aponi fontem talos aureos jacere,

    Suet. Tib. 14.

    Lewis & Short latin dictionary > consultatio

  • 34 dispergo

    di-spergo, in late Lat. and sometimes in MSS. of the older authors written di-spargo (cf. aspergo and conspergo), si, sum, 3, v. a., to scatter on all sides, to scatter about, disperse (freq. and class., esp. in the part. perf.).
    I.
    Lit.:

    per agros passim dispergit corpus,

    Cic. Poet. N. D. 3, 26, 67; cf. per hypallagen:

    membrorum collectio dispersa (coupled with dissipare),

    id. de Imp. Pomp. 9, 22 (but in Lucr. 3, 988, the right reading is:

    dispessis membris, not dispersis, v. dispando): cur (deus) tam multa pestifera terra marique disperserit?

    id. Ac. 2, 38, 120:

    nubes dispergunt venti,

    Lucr. 5, 254:

    an tibi jam mavis cerebrum dispergam hic?

    Ter. Ad. 5, 2, 7; for which: ut cerebro dispergat viam, besprinkle, id. ib. 3, 2, 19:

    caprae dispergunt se, contra oves so congregant et condensant in locum unum,

    Varr. R. R. 2, 3, 9; cf.:

    comites dispersi,

    Lucr. 4, 576; so the mid.:

    dispersi, of persons,

    Cic. Fl. 13, 30; id. Sest. 42, 91;

    and esp. freq. of soldiers,

    Caes. B. G. 1, 40, 8; 3, 28, 3; id. B. C. 1, 44, 1; 2, 38, 5 et saep.; Sall. J. 98, 4, et saep.; cf.:

    dispersi a suis pars cedere, etc.,

    id. ib. 51, 1; and in the verb. fin. act.:

    quae (duo milia evocatorum) tota acie disperserat,

    had distributed, Caes. B. C. 3, 88, 4:

    fimum,

    Plin. 18, 23, 53, § 193:

    vitem traducibus dispergere atque disrarare,

    Col. 5, 6, 36: lactuca dispergitur, set out, i. e. planted, id. 11, 3, 25:

    color dispergitur omnis,

    Lucr. 2, 831 (not disperditur, v. Lachm. ad h. l.):

    ubi brachia et crura inaequaliter dispergit,

    i. e. moves at random, Cels. 2, 6:

    Mesopotamia vicatim dispersa,

    i. e. divided, Plin. 6, 26, 30, § 117:

    magna pars Judaeae vicis dispergitur,

    Tac. H. 5, 8 et saep.— Poet.:

    aries dispergit saxa (with effundere muros),

    Luc. 1, 384 Cort.:

    dispersa capillos,

    id. 10, 84:

    quo latior (res) est, in cunctas undique partis Plura modo dispargit et ab se corpora mittit,

    Lucr. 2, 1135; so with in and acc., id. 1, 309; Caes. B. G. 6, 34, 1; Plin. 11, 37, 89, § 220:

    tripartitum exercitum plures in manus,

    Tac. A. 3, 74 al.:

    aër dispargitur ad partis minutas corporis,

    Lucr. 4, 895.
    II.
    Trop.:

    in praesentia tantummodo numeros et modos et partes argumentandi confuse et permixte dispersimus: post descripte... ex hac copia digeremus,

    Cic. Inv. 1, 30, 49; cf. id. de Or. 1, 42, 187; 191; Quint. 9, 3, 39:

    bellum tam longe lateque dispersum,

    Cic. de Imp. Pomp. 12, 35:

    in re dispersa atque infinita,

    Q. Cic. Pet. Cons. 1:

    plebis vis soluta atque dispersa in multitudine,

    Sall. J. 41, 6:

    rumorem,

    Tac. A. 4, 24:

    falsos rumores,

    id. H. 2, 96; and with acc. and inf.:

    volgus fingendi avidum disperserat accitum in adoptionem,

    had given out, id. ib. 2, 1:

    membratim oportebit partis rei gestae dispergere in causam,

    Cic. Inv. 1, 21, 30:

    vitam in auras,

    Verg. A. 11, 617; cf.:

    partem voti in auras,

    id. ib. 795.— Hence, adv. in two forms:
    1.
    dispersē, dispersedly, here and there (very rare):

    disperse et diffuse dictae res,

    Cic. Inv. 1, 52, 98:

    multis in locis dicta,

    id. Verr. 2, 4, 52, § 116. —
    2.
    dispersim, Varr. R. R. 1, 1, 7; 3, 2, 13; Suet. Caes. 80.

    Lewis & Short latin dictionary > dispergo

  • 35 dispersim

    di-spergo, in late Lat. and sometimes in MSS. of the older authors written di-spargo (cf. aspergo and conspergo), si, sum, 3, v. a., to scatter on all sides, to scatter about, disperse (freq. and class., esp. in the part. perf.).
    I.
    Lit.:

    per agros passim dispergit corpus,

    Cic. Poet. N. D. 3, 26, 67; cf. per hypallagen:

    membrorum collectio dispersa (coupled with dissipare),

    id. de Imp. Pomp. 9, 22 (but in Lucr. 3, 988, the right reading is:

    dispessis membris, not dispersis, v. dispando): cur (deus) tam multa pestifera terra marique disperserit?

    id. Ac. 2, 38, 120:

    nubes dispergunt venti,

    Lucr. 5, 254:

    an tibi jam mavis cerebrum dispergam hic?

    Ter. Ad. 5, 2, 7; for which: ut cerebro dispergat viam, besprinkle, id. ib. 3, 2, 19:

    caprae dispergunt se, contra oves so congregant et condensant in locum unum,

    Varr. R. R. 2, 3, 9; cf.:

    comites dispersi,

    Lucr. 4, 576; so the mid.:

    dispersi, of persons,

    Cic. Fl. 13, 30; id. Sest. 42, 91;

    and esp. freq. of soldiers,

    Caes. B. G. 1, 40, 8; 3, 28, 3; id. B. C. 1, 44, 1; 2, 38, 5 et saep.; Sall. J. 98, 4, et saep.; cf.:

    dispersi a suis pars cedere, etc.,

    id. ib. 51, 1; and in the verb. fin. act.:

    quae (duo milia evocatorum) tota acie disperserat,

    had distributed, Caes. B. C. 3, 88, 4:

    fimum,

    Plin. 18, 23, 53, § 193:

    vitem traducibus dispergere atque disrarare,

    Col. 5, 6, 36: lactuca dispergitur, set out, i. e. planted, id. 11, 3, 25:

    color dispergitur omnis,

    Lucr. 2, 831 (not disperditur, v. Lachm. ad h. l.):

    ubi brachia et crura inaequaliter dispergit,

    i. e. moves at random, Cels. 2, 6:

    Mesopotamia vicatim dispersa,

    i. e. divided, Plin. 6, 26, 30, § 117:

    magna pars Judaeae vicis dispergitur,

    Tac. H. 5, 8 et saep.— Poet.:

    aries dispergit saxa (with effundere muros),

    Luc. 1, 384 Cort.:

    dispersa capillos,

    id. 10, 84:

    quo latior (res) est, in cunctas undique partis Plura modo dispargit et ab se corpora mittit,

    Lucr. 2, 1135; so with in and acc., id. 1, 309; Caes. B. G. 6, 34, 1; Plin. 11, 37, 89, § 220:

    tripartitum exercitum plures in manus,

    Tac. A. 3, 74 al.:

    aër dispargitur ad partis minutas corporis,

    Lucr. 4, 895.
    II.
    Trop.:

    in praesentia tantummodo numeros et modos et partes argumentandi confuse et permixte dispersimus: post descripte... ex hac copia digeremus,

    Cic. Inv. 1, 30, 49; cf. id. de Or. 1, 42, 187; 191; Quint. 9, 3, 39:

    bellum tam longe lateque dispersum,

    Cic. de Imp. Pomp. 12, 35:

    in re dispersa atque infinita,

    Q. Cic. Pet. Cons. 1:

    plebis vis soluta atque dispersa in multitudine,

    Sall. J. 41, 6:

    rumorem,

    Tac. A. 4, 24:

    falsos rumores,

    id. H. 2, 96; and with acc. and inf.:

    volgus fingendi avidum disperserat accitum in adoptionem,

    had given out, id. ib. 2, 1:

    membratim oportebit partis rei gestae dispergere in causam,

    Cic. Inv. 1, 21, 30:

    vitam in auras,

    Verg. A. 11, 617; cf.:

    partem voti in auras,

    id. ib. 795.— Hence, adv. in two forms:
    1.
    dispersē, dispersedly, here and there (very rare):

    disperse et diffuse dictae res,

    Cic. Inv. 1, 52, 98:

    multis in locis dicta,

    id. Verr. 2, 4, 52, § 116. —
    2.
    dispersim, Varr. R. R. 1, 1, 7; 3, 2, 13; Suet. Caes. 80.

    Lewis & Short latin dictionary > dispersim

  • 36 dispertio

    dis-pertĭo (in many MSS. also dis-partio, Liv. 3, 10, 9; Nep. Eum. 2), īvi or ii, ītum, 4 ( arch. inf. pass.:

    dispertirier,

    Plaut. Ps. 1, 5, 26), v. a. [partio], to distribute, divide (class.).
    I.
    Lit.:

    dispertiti viri, dispertiti ordines,

    Plaut. Am. 1, 1, 65:

    funditores inter manipulos,

    Sall. J. 49 fin.:

    auxiliarios equites tribunis legionum in utrumque latus,

    id. ib. 46, 7:

    (conjuratos) municipiis,

    Cic. Cat. 4, 4, 7:

    exercitum per oppida,

    Liv. 29, 1 et saep.:

    opsonium hic bifariam,

    Plaut. Aul. 2, 4, 3; cf. id. ib. 2, 5, 5:

    secundam mensam servis,

    Nep. Ages. 8, 4:

    epulas trifariam, in jentacula et prandia, etc.,

    Suet. Vit. 13:

    pecuniam judicibus,

    Cic. Clu. 25, 69: dispartiantur patris bona pari ter, Afran. Ap. Non. 374, 33:

    portas et proxuma loca tribunis,

    to assign as posts to be guarded, Sall. J. 59, 1 et saep.— Pass., with mid. Force:

    Etiam dispertimini?

    won't you part yet? Plaut. Curc. 1, 3, 33.—
    II.
    Trop. (mostly in Cic.): ea quae ad mortales pertinent, quadrifariam dispertierim, in homines, in loca, in tempora, in res, Varr. Ap. Non. 92, 16; cf. Cic. De Or. 1, 42, 190; 3, 29, 114; id. Brut. 44, 162: Romani homines, qui tempora voluptatis laborisque dispertiunt, id. Mur. 35 fin.:

    cum aliquo dispertitum officium est in aliqua re,

    id. Fam. 5, 2:

    Ceres et Libera, a quibus initia vitae atque victus, hominibus et civitatibus data ac dispertita esse dicuntur,

    id. Verr. 2, 5, 72:

    tot in curas dispertiti eorum animi erant,

    Liv. 22, 7, 10.— Also deponent form, dis-pertion( - partior), īri:

    jurisconsulti saepe quod positum est in una cognitione, id in infinita dispertiuntur,

    Cic. Leg. 2, 19, 47:

    administrationem inter se,

    Liv. 3, 10, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > dispertio

  • 37 dispertion

    dis-pertĭo (in many MSS. also dis-partio, Liv. 3, 10, 9; Nep. Eum. 2), īvi or ii, ītum, 4 ( arch. inf. pass.:

    dispertirier,

    Plaut. Ps. 1, 5, 26), v. a. [partio], to distribute, divide (class.).
    I.
    Lit.:

    dispertiti viri, dispertiti ordines,

    Plaut. Am. 1, 1, 65:

    funditores inter manipulos,

    Sall. J. 49 fin.:

    auxiliarios equites tribunis legionum in utrumque latus,

    id. ib. 46, 7:

    (conjuratos) municipiis,

    Cic. Cat. 4, 4, 7:

    exercitum per oppida,

    Liv. 29, 1 et saep.:

    opsonium hic bifariam,

    Plaut. Aul. 2, 4, 3; cf. id. ib. 2, 5, 5:

    secundam mensam servis,

    Nep. Ages. 8, 4:

    epulas trifariam, in jentacula et prandia, etc.,

    Suet. Vit. 13:

    pecuniam judicibus,

    Cic. Clu. 25, 69: dispartiantur patris bona pari ter, Afran. Ap. Non. 374, 33:

    portas et proxuma loca tribunis,

    to assign as posts to be guarded, Sall. J. 59, 1 et saep.— Pass., with mid. Force:

    Etiam dispertimini?

    won't you part yet? Plaut. Curc. 1, 3, 33.—
    II.
    Trop. (mostly in Cic.): ea quae ad mortales pertinent, quadrifariam dispertierim, in homines, in loca, in tempora, in res, Varr. Ap. Non. 92, 16; cf. Cic. De Or. 1, 42, 190; 3, 29, 114; id. Brut. 44, 162: Romani homines, qui tempora voluptatis laborisque dispertiunt, id. Mur. 35 fin.:

    cum aliquo dispertitum officium est in aliqua re,

    id. Fam. 5, 2:

    Ceres et Libera, a quibus initia vitae atque victus, hominibus et civitatibus data ac dispertita esse dicuntur,

    id. Verr. 2, 5, 72:

    tot in curas dispertiti eorum animi erant,

    Liv. 22, 7, 10.— Also deponent form, dis-pertion( - partior), īri:

    jurisconsulti saepe quod positum est in una cognitione, id in infinita dispertiuntur,

    Cic. Leg. 2, 19, 47:

    administrationem inter se,

    Liv. 3, 10, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > dispertion

  • 38 fastidiosus

    fastīdĭōsus, a, um, adj. [fastidium], full of disgust or aversion.
    I. A.
    Lit.:

    vaccae fastidiosae fiunt,

    Varr. R. R. 2, 5, 15:

    aurium sensus fastidiosissimus,

    Auct. Her. 4, 23, 32:

    quod ille fastidiosus est,

    Plaut. Mil. 4, 6, 18. —
    B.
    Trop.:

    quamvis fastidiosus aedilis est,

    Plaut. Rud. 2, 3, 42:

    in superiores contumax, in aequos et pares fastidiosus, in inferiores crudelis, etc.,

    Auct. Her. 4, 40, 52:

    ex hac infinita licentia haec summa cogitur, ut ita fastidiosae, mollesque mentes evadant civium, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 43 fin.:

    Antonius facilis in causis recipiendis erat, fastidiosior Crassus,

    Cic. Brut. 57, 207.— With gen.:

    C. Memmius perfectus Iitteris, sed Graecis: fastidiosus sane Latinarum,

    id. ib. 70, 247:

    dominus terrae Fastidiosus,

    Hor. C. 3, 1, 37:

    aestimator,

    i. e. that rates altogether too high, Sen. Ben. 1, 11:

    fastidiosissimum mancipium,

    i. e. excessively haughty, proud, Plin. Ep. 8, 6, 14:

    est res difficilis, ardua, fastidiosa,

    id. ib. 6, 17, 5.—
    II.
    Act., that creates disgust, disgusting, loathsome, disagreeable (very rare;

    not in Cic.): fastidiosam desere copiam,

    Hor. C. 3, 29, 9:

    fastidiosā tristis aegrimoniā,

    id. Epod. 17, 73. —Hence, fastīdĭōse, adv., squeamishly, scornfully, disdainfully, fastidiously (freq. in Cic.;

    elsewh. very rare): huic ego jam stomachans fastidiose, Immo ex Sicilia, inquam,

    Cic. Planc. 27, 65:

    spectare,

    id. de Or. 1, 61, 258; cf.:

    diligenter et prope fastidiose judicare,

    id. ib. 1, 26, 118:

    lente ac fastidiose probare,

    id. Att. 2, 1, 1:

    recipior in coetum,

    Phaedr. 3 prol. 23:

    venditare aliquid,

    Petr. 13.— Comp.:

    fastidiosius ad hoc genus sermonis accedere,

    Cic. de Or. 2, 89, 364.

    Lewis & Short latin dictionary > fastidiosus

  • 39 fruor

    frŭor, fructus ( perf. fruitus est, Dig. 7, 4, 29:

    fruiti sumus,

    Sen. Ep. 93, 7:

    fructus sum,

    Vell. 2, 104, 3; Lucr. 3, 940; v. Neue, Formenl. 2, 562; part. fut. fruiturus, v. in the foll.; imp. FRVIMINO, Inscr. Orell. 3121; as famino from fari, see below, II.), 3, v. dep. n. [for frugvor, from the root FRVG, of fruges, fructus; Goth. bruk-jan; Germ. brauchen, to use], to derive enjoyment from a thing, to enjoy, delight in (with a more restricted signif. than uti, to make use of a thing, to use it; cf.:

    Hannibal cum victoria posset uti, frui maluit, relictaque Roma Campaniam peragrare,

    Flor. 2, 6, 21:

    tu voluptate frueris, ego utor: tu illam summum bonum putas, ego nec bonum,

    Sen. Vit. Beat. 10 fin.; cf.:

    id est cujusque proprium quo quisque fruitur atque utitur,

    Cic. Fam. 7, 30, 2). Constr. with abl.; less freq. with acc. or absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With abl., Plaut. As. 5, 2, 68:

    utatur suis bonis oportet et fruatur, qui beatus futurus est,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; cf.:

    plurimis maritimis rebus fruimur atque utimur,

    id. ib. 2, 60, 152:

    commoda, quibus utimur, lucemque, qua fruimur,

    id. Rosc. Am. 45, 131:

    aevo sempiterno,

    id. Rep. 6, 13; cf.:

    immortali aevo,

    Lucr. 2, 647:

    vitā,

    Cic. Clu. 61, 170; id. Cat. 4, 4, 7; Sall. C. 1, 3; Tac. A. 16, 17; Sen. Ep. 61, 2:

    omnibus in vita commodis una cum aliquo,

    Caes. B. G. 3, 22, 2:

    voluptatibus,

    Cic. Rep. 3, 12; v. infra:

    optimis rebus,

    Phaedr. 4, 24, 9:

    gaudio,

    Ter. Hec. 5, 4, 2:

    meo amore,

    Prop. 2, 1, 48; cf.

    thalamis,

    Ov. F. 3, 554:

    etiam his, quae nec cibo nec poculo sunt, frui dicimur, etc.,

    Donat. ad Ter. Eun. 4, 7, 46:

    recordatione nostrae amicitiae,

    Cic. Lael. 4, 15:

    usu alicujus et moribus,

    id. ib. 9, 32:

    securitate (animus),

    id. ib. 13, 44:

    timore paventum,

    Sil. 12, 566; cf.

    poenă,

    Mart. 8, 30, 3:

    quod (genus vitae), virtute fruitur,

    Cic. Fin. 4, 6, 15 Madv. N. cr. al.:

    quo (spectaculo) fructus sum,

    Vell. 2, 104, 3:

    omnium rerum cognitione fructi sumus,

    Sen. Ep. 93 med.:

    non meo nomine, sed suo fructus est emptor,

    Dig. 7, 4, 29:

    mundo,

    Manil. 1, 759:

    eum esse beatum, qui praesentibus voluptatibus frueretur confideretque se fruiturum aut in omni aut in magna parte vitae,

    Cic. Tusc. 3, 17, 38.—Of personal objects, to enjoy one's society:

    neque te fruimur et tu nobis cares,

    Cic. Att. 2, 1, 4:

    Attico,

    Nep. Att. 20:

    ut sinat Sese alternas cum illo noctes hac frui,

    Plaut. As. 5, 2, 68:

    cara conjuge,

    Tib. 3, 3, 32:

    viro,

    Prop. 2, 9, 24.—
    (β).
    With acc.:

    pabulum frui occipito,

    Cato, R. R. 149, 1: ea, quae fructus cumque es, periere profusa, Lucr. 3, 940:

    meo modo ingenium frui,

    Ter. Heaut. 2, 4, 21.—In the part. fut. pass. (only so in class. prose):

    permittitur infinita potestas innumerabilis pecuniae conficiendae de vestris vectigalibus, non fruendis sed alienandis,

    Cic. Agr. 2, 13, 33; cf. id. Fin. 1, 1, 3:

    nobis haec fruenda relinqueret, quae ipse servasset,

    id. Mil. 23, 63:

    ejus (voluptatis) fruendae modus,

    id. Off. 1, 30, 106:

    justitiae fruendae causa,

    id. ib. 2, 12, 41:

    agro bene culto nihil potest esse nec usu uberius nec specie ornatius: ad quem fruendum non modo non retardat, verum etiam invitat senectus,

    id. de Sen. 16, 57:

    quem (florem aetatis) patri Hannibalis fruendum praebuit,

    Liv. 21, 3, 4:

    res fruenda oculis,

    id. 22, 14, 4.—
    (γ).
    Absol.:

    satiatis et expletis jucundius est carere quam frui,

    Cic. de Sen. 14, 47:

    datur: fruare, dum licet,

    Ter. Heaut. 2, 3, 104:

    quae gignuntur nobis ad fruendum,

    Cic. Leg. 2, 7, 16; cf.:

    di tibi divitias dederant artemque fruendi,

    Hor. Ep. 1, 4, 7:

    fruebamur, cum, etc.,

    were delighted, Plin. Pan. 34, 4.—
    II.
    In partic., jurid. t. t., to have the use and enjoyment of a thing, to have the usufruct:

    quid? si constat, hunc non modo colendis praediis praefuisse, sed certis fundis patre vivo frui solitum esse?

    Cic. Rosc. Am. 15, 44:

    EVM AGRVM POSIDERE FRVIQVE VIDETVR OPORTERE,

    Inscr. Orell. 3121 (A. U. C. 637); cf.: AGRVM POSIDEBVNT FRVENTVRQVE, ib.: AGRVM NEI HABETO NIVE FRVIMINO, ib.; and:

    QVOD ANTE K. IAN. FRVCTI SVNT ERVNTQVE VECTIGAL, ib.: ut censores agrum Campanum fruendum locarent,

    Liv. 27, 11, 8; cf. id. 32, 7, 3:

    qui in perpetuum fundum fruendum conduxerunt a municipibus, etc.,

    Dig. 6, 3, 1; cf. Ter. Ad. 5, 8, 27.

    Lewis & Short latin dictionary > fruor

  • 40 gens

    gens, gentis, f. [root GEN, gigno, that which belongs together by birth or descent], a race or clan, embracing several families united together by a common name and by certain religious rites; orig. only patrician, but, after the granting of the connubium between patricians and plebeians, also plebeian (syn.: familia, stirps, genus; natio, populus).
    I.
    Lit.:

    Sulla gentis patriciae (sc. Corneliae) nobilis fuit, familia prope jam exstincta majorum ignaviā,

    Sall. J. 95, 3:

    vera decora, non communiter modo Corneliae gentis, sed proprie familiae suae,

    Liv. 38, 58, 3:

    L. Tarquitius patriciae gentis,

    id. 3, 27, 1:

    apud P. Sestium patriciae gentis virum,

    id. 3, 33, 9; 6, 11, 2:

    cum Marcelli ab liberti filio stirpe, Claudii patricii ejusdem hominis hereditatem, gente ad se rediisse dicerent,

    Cic. de Or. 1, 39, 176:

    gens Tarquiniorum,

    id. Rep. 2, 25 fin.:

    Julia,

    Liv. 1, 3, 2: L. Tarquinius duplicavit illum pristinum patrum numerum, et antiquos patres majorum gentium appellavit, quos priores sententiam rogabat;

    a se ascitos minorum,

    Cic. Rep. 2, 20 Mos.; cf. Liv. 1, 35, 6:

    ex gente Domitia duae familiae claruerunt, Calvinorum et Aenobarborum,

    Suet. Ner. 1; cf. Liv. 2, 29, 4:

    patricii minorum gentium,

    Cic. Fam. 9, 21, 2; Liv. 1, 47, 7; Capitol. ap. Gell. 10, 20, 5:

    anni principio de connubio patrum et plebis C. Canuleius tribunus plebis rogationem promulgavit, qua contaminari sanguinem suum patres confundique jura gentium rebantur,

    Liv. 4, 1, 1; cf. id. 4, 2, 5; 10, 8, 9: uti Feceniae Hispalae gentis enuptio, tutoris optio esset, etc., the right of marrying out of her gens, id. 39, 19, 5:

    perjurus, sine gente,

    i. e. of no family, of vulgar birth, Hor. S. 2, 5, 15; cf. respecting the Roman gens, Dict. of Antiq.
    II.
    Transf.
    A.
    In a manner borrowed from the division of the senators into majorum and minorum gentium (v. above): ipsi illi majorum gentium dii qui habentur, hinc a nobis profecti in caelum reperientur, the superior deities (the consentes), Cic. Tusc. 1, 13, 29:

    Cleanthes, qui quasi majorum est gentium Stoicus,

    id. Ac. 2, 41, 126.—
    B.
    Poet., like genus and stirps, of a single descendant, offspring of an entire race:

    vigilasne, deūm gens, Aenea?

    Verg. A. 10, 228 (for which:

    Dis genite,

    id. ib. 9, 642):

    Tirynthia gens est (i. e. Fabius),

    Sil. 7, 35:

    extrema viri,

    the last descendant, id. 2, 185.—
    * C.
    In a contemptuous sense, like our tribe, brood, crew:

    si illo die gens ista Clodiana, quod facere voluit, effecisset,

    Cic. Sest. 38, 81; so,

    Clodia,

    id. Q. Fr. 2, 13, 1.—
    D.
    In the widest sense = genus, the race; gens humana, the human race, Cic. Fin. 5, 23, 65; Hor. C. 1, 3, 26.—
    E.
    Of beasts, etc., a race, herd, brood, swarm ( poet. and in post-Aug. prose):

    intestino bello totae gentes consumuntur,

    Col. 9, 9, 6:

    quos (equos) in spem statues summittere gentis,

    of the race, breed, Verg. G. 3, 73:

    utque luat poenas gens haec (i. e. vulpes),

    breed, race, Ov. F. 4, 711.—
    F.
    In a more extended sense (as also genos), a race, nation, people (sometimes more restricted than natio and populus, and sometimes put for them; v. in the foll., and cf. Drak. Liv. 23, 42, 1;

    freq. and class.): Qui gentis omnis mariaque et terras movet,

    Plaut. Rud. prol. 1: cf.:

    nos per gentis disparat,

    id. ib. v. 10:

    gradus plures sunt societatis hominum. Ut enim ab illa infinita discedatur, propior est ejusdem gentis, nationis, linguae, qua maxime homines conjunguntur: interius etiam est ejusdem esse civitatis,

    Cic. Off. 1, 17, 53; cf.:

    (Deus) non curat singulos homines... ne civitates quidem... ne nationes quidem et gentes,

    id. N. D. 3, 39, 93:

    ita nationis nomen, non gentis evaluisse paulatim,

    Tac. G. 2:

    Suebi, quorum non una gens...propriis adhuc nationibus nominibusque discreti,

    id. ib. 38:

    atrox in Thracia bellum ortum, omnibus ejus gentis nationibus in arma accensis,

    Vell. 2, 98:

    omnes exterae gentes ac nationes,

    Cic. de Imp. Pomp. 11, 31; cf.:

    per omnes gentes nationesque,

    Quint. 11, 3, 87;

    for which, in an inverted order: exterae nationes ac gentes,

    Cic. Font. 11, 25:

    aut gentes aut populos,

    Quint. 11, 1, 86: inter multas regum gentiumque [p. 809] et populorum legationes, Liv. 45, 19, 1; 45, 22, 8; cf.

    in an inverse order: populi et gentes,

    Quint. 12, 2, 3:

    postquam bello subegit Aequorum magnam gentem et ferocem,

    Cic. Rep. 2, 20:

    Sabina aut Volsca,

    id. ib. 3, 4:

    Transalpinae,

    id. ib. 3, 9:

    Allobrogum,

    id. Cat. 4, 6, 12:

    Nerviorum,

    Caes. B. G. 2, 28, 1:

    Germanorum,

    id. ib. 6, 32 init.:

    Suevorum longe maxima Germanorum omnium,

    id. ib. 4, 1, 3;

    so of the Etruscan nation,

    Liv. 5, 1, 6;

    and in a wider sense than populus: non ex iisdem semper populis exercitus scriptos, quamquam eadem semper gens bellum intulerit,

    id. 6, 12, 4; 40, 15, 6; 2, 50, 2.—Also for civitas, the inhabitants of a city or town:

    Caesar Gomphos pervenit, quod est oppidum primum Thessaliae venientibus ab Epiro, quae gens ultro ad Caesarem legatos miserat,

    Caes. B. C. 3, 80, 1:

    atqui ad hoc, de quo agitur, non quaerimus gentem, ingenia quaerimus,

    Cic. Rep. 1, 37 fin.; cf.:

    gladio pugnacissima gens Romani,

    Quint. 9, 3, 8; Liv. 5, 48, 3:

    Segni Condrusique, ex gente et numero Germanorum,

    Caes. B. G. 6, 32, 1:

    in illa incorrupta maxime gente Aegyptiorum,

    Cic. Rep. 3, 9, 14:

    nos plurimis ignotissimi gentibus,

    id. ib. 1, 17, 26:

    jus gentium,

    id. ib. 1, 2, 2; cf.:

    quod naturalis ratio inter omnes homines constituit, id... vocatur jus gentium quasi quo jure omnes gentes utuntur,

    Gai. Inst. 1, 1.—
    2.
    In partic.
    a.
    As a partit. gen., gentium, like terrarum, for the sake of emphasis, in the world, on earth (freq. and class.):

    ubicumque terrarum et gentium violatum jus civium Romanorum sit,

    Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:

    quod ubique gentium est,

    id. Rep. 2, 4:

    ubinam gentium sumus,

    where in the world? id. Cat. 1, 4, 9:

    ubi ubi est gentium?

    Plaut. As. 2, 2, 21:

    obsecro, unde haec gentium?

    id. Cist. 4, 1, 16:

    ubi tu's gentium,

    id. Rud. 2, 5, 11:

    quaerit quod nusquamst gentium,

    id. Ps. 1, 4, 9:

    non hercle quo hinc nunc gentium aufugiam scio,

    id. Rud. 3, 5, 44:

    ubivis gentium agere aetatem quam, etc.,

    Ter. Hec. 3, 1, 4:

    an quisquam usquam gentium est aeque miser?

    id. ib. 13:

    equidem te nisi nunc hodie nusquam vidi gentium,

    Plaut. Am. 2, 2, 54:

    fratrem nusquam invenio gentium,

    Ter. Ad. 4, 2, 1:

    abeat multo malo quovis gentium, Quam hic, etc.,

    id. Heaut. 5, 1, 55:

    res est in manibus: tu autem abes longe gentium,

    Cic. Att. 6, 3, 1: nostri turannoktonoi longe gentium absunt, id. Fam. 12, 22, 2:

    ah! minime gentium, non faciam,

    by no means, Ter. Ad. 3, 2, 44; so,

    minime gentium,

    id. Eun. 4, 1, 11; id. Phorm. 5, 8, 44.—
    b.
    Gentes, opp. to the Romans, foreign nations, foreigners (post-Aug. and rare):

    maneat, quaeso, duretque gentibus si non amor nostri at certe odium sui,

    Tac. G. 33; Auct. B. Hisp. 17 fin.
    c.
    In the eccl. fathers, gentes, like ethnos, opp. to Jews and Christians, pagan nations, heathen, gentiles, Lact. 2, 13 fin.; Vulg. Psa. 2, 1 et saep.— Hence the title of Arnobius's work, Adversus Gentes.—
    3.
    Transf., a region, country (very rare):

    ut Aspim aggrederetur, qui Cataoniam tenebat: quae gens jacet supra Ciliciam,

    Nep. Dat. 4:

    gentes viduatas esse suis cultoribus et desolatas,

    Arn. 1, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > gens

См. также в других словарях:

  • infinità — s.f. [dal lat. infinĭtas atis ]. 1. [di spazio, l essere infinito: l i. dell universo ] ▶◀ illimitatezza, immensità, (non com.) infinitezza. ‖ infinito. ◀▶ finitezza, (lett.) finitudine. 2. [grandissima quantità: c era un i. di gente ; ho un i.… …   Enciclopedia Italiana

  • infinità — in·fi·ni·tà s.f.inv. 1. BU l essere infinito, illimitato nel tempo o nello spazio | OB indeterminatezza 2. CO numero molto elevato: conoscere un infinità di persone, fare un infinità di cose Sinonimi: caterva, enormità, fottio, marea, montagna,… …   Dizionario italiano

  • infinita quaestio —     quaestio infinita, generalis quaestio …   Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani

  • infinità — {{hw}}{{infinità}}{{/hw}}s. f. 1 Caratteristica di ciò che è infinito. 2 Grande abbondanza, moltitudine …   Enciclopedia di italiano

  • infinità — s. f. 1. illimitatezza, immensità, vastità CONTR. finitezza, limitatezza, piccolezza, pochezza 2. moltitudine, miriade, marea, subisso, mucchio CONTR. scarsezza, scarsità, insufficienza, mancanza …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • Infinita è la schiera degli sciocchi. — См. Наших дураков отсель до Москвы не перевешаешь …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Crisis Infinita — Saltar a navegación, búsqueda Crisis Infinita Formato Serie limitada Primera edición Octubre de 2005 junio de 2006 Editorial DC Comics Guionista(s) Geoff Johns Dibujante(s) Phil Jiménez Crisis infinita (Infinite Cr …   Wikipedia Español

  • Radio Infinita — Saltar a navegación, búsqueda Radio Infinita Ciudad Santiago Eslogan Para los que saben oír Primera emisión 7 de septiembre 1977 Frecuencia 100.1 MHz (Santiago) 94.1 MHz (Arica) 98.3 MHz (Iquique) 107.5 MHz (Antofagasta) 105.3 MHz ( …   Wikipedia Español

  • Caja infinita — Saltar a navegación, búsqueda Caja infinita Son el tipo de cajas acústicas más comúnmente utilizadas. Es una caja dónde el altavoz tiene su parte posterior dentro de una caja hermética. De esta forma la onda trasera en contrafase con la delantera …   Wikipedia Español

  • Goleta Cantabria Infinita — Este artículo está huérfano, pues pocos o ningún artículo enlazan aquí. Por favor, introduce enlaces hacia esta página desde otros artículos relacionados …   Wikipedia Español

  • Cuenta regresiva a la Crisis Infinita — Saltar a navegación, búsqueda Cuenta regresiva a la Crisis Infinita es un especial unitario publicado por DC Comics como el inicio oficial del argumento de Crisis Infinita. Salió a la venta el 30 de marzo de 2005, se agotó y rápidamente se… …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»