in-quĭēto

quiēto, āre, u. quiētor, ārī (quietus), beruhigen, angeführt von Prisc. 8, 20; davon quietavit auch Corp. inscr. Lat. 3, 4458.

quiētus, a, um (quies), Ruhe haltend, ruhig, griech. ἥσυχος, I) eig., nach Tätigkeit Ruhe haltend, A) im allg.: α) v. leb. Wesen: sex ego te totos hos menses quietum reddam, Ter. eun. 277. – β) v. lebl. Subjj.: aër, Verg.: caeli status (Ggstz. procellosus atque imbrifer), Colum.: amnis, ruhig fließend, Verg.: aequor quietius, Hor.: portus omnium quietissimus, Sen. – baca, eine abgelageite (Ggstz. recens), Colum. – neutr. subst., quiētum, ī, n., die ruhige, stille Luft, Petron. 131, 9. – B) insbes.: 1) ruhend, schlafend, Tac. ann. 1, 49. – dah. subst., quiētī, ōrum, m., prägn., die Ruhenden, Fortschlafenden = die Toten, Nemes. ecl. 1, 38. – 2) sich ruhig verhaltend, ruhig, untätig, a) übh. = sich der Unruhe-, des Aufstandes-, bes. sich der Feindseligkeiten enthaltend, α) v. leb. Wesen: quieto sedente rege ad Enipeum, Liv.: quieto exercitu pacatum agrum peragravit, Liv. – β) v. Ort, Staat, wo man sich eines Aufstandes, der Feindseligkeiten enthält, frei von Tumult, frei-, ruhig von Aufstand, -von Kampf-, -von Krieg, ne tribunal quidem satis quietum erat, Liv. – quieta, quietior Gallia, Caes.: pacatissima et quietissima pars, Caes. – nihilo quietiora ea (sc. hiberna) ipsis aestivis habuit, Liv. – u. m. ab u. Abl., a seditione et a bello quietis rebus, Liv.: a bello ut quieta esset provincia, Liv. Vgl. Drak. Liv. 2, 34, 1. – nihil interim

————

apud hostes quietum pati, quo minus subitis excursibus popularetur, er gestattete dem Feinde keine Ruhe, sondern unternahm plötzlich verheerende Streifzüge, Tac. Agr. 20. – neutr. pl. subst., quieta movere, die öffentliche Ruhe stören, Sall. Cat. 21, 1: quieta turbidis antehabeo, ich ziehe die Ruhe der Verwirrung vor, Tac. ann. 1, 58. – b) am Kriege-, am Kampfe nicht teilnehmend, ruhig, untätig, neutral, te quieto totam molem sustinebat belli, Liv.: hoc turbido tempore, quoad cum civibus dimicatum est, domi quietus fuit, Nep.: u. so subst., quiēti, ōrum, m., die Ruhigen, Neutralen, Sall. fr. u.a. – 3) vom öffentl. Leben, Staatsleben sich zurückhaltend, ruhig, zurückgezogen, eingezogen, in der Stille-, in Muße lebend, α) v. Pers.: maior cura efficiendi rem publicam gerentibus quam quietis, Cic. – β) v. Zuständen: vita privata et qu., Cic.: vita placata, tranquilla, quieta, Cic.: otiosam aetatem et quietam sine ullo aut labore aut contentione traducere, Cic. – II) übtr., dem Gemüte, dem Charakter nach ruhig, 1) ruhig, gelassen, friedsam, sanft (Ggstz. acer, heftig, wild; vgl. Isid. orig. 10, 233), α) v. leb. Wesen: vir ingenio mitis, moribus quietus, Vell.: integri, quieti, otiosi homines, Cic.: equi demptis testiculis fiunt quietiores (vorher placidi, Ggstz. acres), Varro: quietus esto, inquam, sei ruhig, unbesorgt, Ter.: homo quietissimus, Cic.: meminero, de istoc quietus esto, sei ruhig, erei-

————

fere dich nicht. Plaut. – v. Gemüte selbst, animus qu., qu. et solutus, Cic.: animus quietus et in tranquilla statione collocatus (Ggstz. an. iratus), Sen.: casum quieto et aequo animo ferre, gelassen (ohne Murren) und mit Gleichmut, Caes. – β) v. Zuständen: qu. et remissus sermo, Cic.: tranquillitas, id est placida quietaque constantia, Cic.: inter affectus inquietissimos rem quietissimam, fidem (Gewissenhaftigkeit), quaeris, Sen. – 2) ruhig, bedächtig, im üblen Sinne ohne Energie, phlegmatisch (Ggstz. acer), α) v. Pers.: quietus, ut res postulabat, aciem exornat, Sall.: ipse acer, bellicosus; at is, quem petebat, quietus, imbellis, placido animo, Sall. – β) v. Zuständen: cogitatio (Nachdenken), Cels.: ad omnia, quae agenda forent, quieta cum industria aderat, Tac. – 3) nicht vom Ehrgeiz getrieben, frei von Ehrgeiz, anspruchslos, bescheiden, vir rectus, integer, quietus ac paene ultra modum verecundus, Plin.: alioqui quietissimus, Plin. ep.

* * *

* * *

    Quietus, pen. prod. Participium, siue Nomen ex participio. Plaut. Qui est en repos, Quoy.

\

    Quietus esto. Terentius. Ne te soulcie de rien, Repose toy, Sois à requoy.

\

    Quietum aliquem reddere. Terentius. Mettre hors de soulci et de peine.

\

    AEquor quietius. Horat. Plus calme et tranquille.

\

    Quieto animo viuere. Cic. En repos d'esprit.

\

    Annus quietus. Liu. Une annee de repos et sans guerre.

\

    Homo quietissimus. Cic. Fort paisible.

\

    Traducere vitam quietam et otiosam. Cic. Vivre en repos.

* * *

* * *

* * *

    Inquietus, pen. prod. Adiect. Quieto contrarium: vt Inquietus animus. Liu. Sans repos.

\

    Inquieta nox. Liu. En laquelle on n'a eu aucun repos.

quiētātio, ōnis, f. (quieto), die Beruhigung, spät. Eccl.

* * *

ĕtĭam, conj. [cf. Gr. eti; with ending -am, as in quoniam, nunciam, etc.; cf. Brix ad Plaut. Trin. prol. 3], annexes a fact or thought to that which has already been said, and also, and furthermore, also, likewise, besides (syn. quoque).

In gen.:

hoc etiam ad malum accersebatur malum,

Plaut. Bacch. 3, 3, 22; cf. Ter. And. 1, 3, 10; Cic. de Sen. 6, 16; id. N. D. 2, 52, 130:

tute istic (dixisti) etiam astante hoc Sosia,

Plaut. Am. 2, 2, 115:

sed etiam est, paucis vos quod monitos voluerim,

id. Capt. prol. 53; cf. id. Bacch. 3, 6, 17; Cic. Ac. 2, 12, 38:

atque alias etiam dicendi quasi virtutes sequetur,

id. Or. 40 fin.:

unum etiam vos oro, ut, etc.,

one thing more, Ter. Eun. 5, 8, 54; cf. id. Heaut. 5, 1, 22; id. Phorm. 5, 5, 3; Verg. A. 11, 352; Suet. Caes. 24 al.:

etiamne hoc negabis?

Plaut. Am. 2, 2, 128; cf. id. Bacch. 2, 3, 40:

mihi quidem etiam Appii Caeci carmen... Pythagoreorum videtur. Multa etiam sunt in nostris institutis ducta ab illis,

Cic. Tusc. 4, 2, 4; cf. id. N. D. 2, 58:

hei mihi! Etiam de sorte nunc venio in dubium miser?... Etiam insuper defrudet?

Ter. Ad. 2, 2, 38; cf. Suet. Caes. 10 fin.:

caret epulis exstructisque mensis et frequentibus poculis: caret ergo etiam vinolentia et cruditate et insomniis,

Cic. de Sen. 13, 44:

etiam tu quoque assentaris huic?

Plaut. Am. 2, 2, 70; so,

etiam quoque,

id. As. 2, 4, 95; id. Ps. 1, 1, 120; 1, 3, 118; Lucr. 3, 292; 5, 517 al.; Varr. R. R. 1, 1, 3; Gell. 18, 12, 9; cf.:

quoque etiam,

Plaut. Am. prol. 30; 2, 2, 85; 121; id. Ep. 4, 2, 19; Ter. Hec. 4, 1, 28; 5, 1, 7; Cic. Fam. 4, 8; id. Verr. 2, 3, 88 fin.;

v. quoque.— Esp. freq. in the connection: non modo (or solum)... sed (or verum) etiam: tenebat non modo auctoritatem, sed etiam imperium in suos,

Cic. de Sen. 11, 37:

inveteratas non solum familiaritates exstingui solere, sed odia etiam gigni sempiterna,

id. Lael. 10 fin.:

neque solum ut quieto, sed etiam ut magno animo simus hortantur, neque auxilium modo defensioni meae, verum etiam silentium pollicentur,

id. Mil. 1 fin. Conversely:

tantum... non etiam: si vultum tantum, non etiam animum accommodavimus,

Quint. 6, 2, 26:

periculum tantum, non etiam offensa vitatur,

id. 9, 2, 67; 7, 4, 35 al.; cf.:

quasi vero oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit,

Cic. Fin. 2, 6, 17.

In partic.

To annex a more important idea, and even, nay, even:

quae omnes docti atque sapientes summa, quidam etiam sola bona esse dixerunt,

Cic. Deiot. 13, 37:

nos enim defendimus, etiam insipientem multa comprehendere,

id. Ac. 2, 47, 144:

si infantes pueri, mutae etiam bestiae paene loquuntur,

id. Fin. 1, 21:

quis mortalium tolerare potest, illis divitias superare, nobis rem familiarem etiam ad necessaria deesse?

Sall. C. 20, 11:

illiteratum, iners ac paene etiam turpe est non putare, etc.,

Plin. Ep. 2, 3, 8 et saep.—Freq. after negative sentences, for immo, potius, nay, rather, even: Mamertina civitas improba antea non erat;

etiam erat inimica improborum,

Cic. Verr. 2, 4, 10; id. Deiot. 11, 31:

hoc idem nostri saepius non tulissent, quod Graeci laudare etiam solent,

id. Or. 45, 153:

quid, si ne dives quidem? quid, si pauper etiam?

id. Par. 6, 1, 42 et saep.:

tantum abesse dicebat, ut id consentaneum esset, ut maxime etiam repugnaret,

id. Ac. 2, 9, 28; cf. Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 15, 2; Cic. Fin. 2, 17; 5, 20 fin.:

immo etiam, hoc qui occultari facilius credas, dabo,

Ter. Hec. 5, 4, 29:

quin etiam insuper vestem omnem miserae discidit,

id. Eun. 4, 3, 4; v. immo and quin.—Freq. with comparatives for the sake of intensity, yet, still (in later Lat. replaced by adhuc): He. Mane, nondum audisti, Demea, Quod est gravissimum. De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, Ter. Ad. 3, 4, 22:

ut enim in corporibus magnae dissimilitudines sunt: sic in animis exsistunt majores etiam varietates,

Cic. Off. 1, 30, 107:

sunt autem etiam clariora vel plane perspicua,

id. Fin. 5, 20:

dic, dic etiam clarius,

id. Verr. 2, 3, 75 fin.:

plusculum etiam quam concedet veritas,

id. Fam. 5, 12, 3; Quint. 9, 4, 36:

Athos mons est adeo elatus, ut credatur altius etiam quam unde imbres cadunt surgere,

Mel. 2, 2, 10.—Rarely with a comp. in contrast with its own posit.:

qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent,

Cic. Cat. 2, 8, 18; id. Tusc. 1, 1, 2; id. Cat. 4, 7, 14:

ad Alesiam magna inopia, multo etiam major ad Avaricum,

Caes. B. C. 3, 47, 5.—

With the demonstrative notion of the jam predominating, used as an affirmative, certainly, granted, by all means, yes indeed, yes:

ut sequens probabilitatem, ubicumque haec aut occurrat aut deficiat, aut etiam, aut non respondere possit,

Cic. Ac. 2, 32, 104; cf. id. ib. 2, 30, 97; id. N. D. 1, 25, 70; id. Rosc. Com. 3, 9: Jupp. Numquid vis? Al. Etiam;

ut actutum advenias,

Plaut. Am. 1, 3, 46: Th. Numquid processit ad forum hodie novi? Si. Etiam. Th. Quid tandem? id. Most. 4, 3, 8; Ter. Hec. 5, 3, 13:

misericordia commotus ne sis. Etiam,

Cic. Mur. 31, 65; Plin. Ep. 2, 3, 9:

Zeno in una virtute positam beatam vitam putat. Quid Antiochus? Etiam, inquit, beatam, sed non beatissimam,

Cic. Ac. 2, 43, 134; id. Planc. 26 fin.:

quid? etiam,

id. Att. 4, 5; cf. id. ib. 1, 13, 6; 2, 6 fin.; id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 24: An. Num quid patri subolet? Ge. Nihil etiam, nothing at all, Ter. Phorm. 3, 1, 10:

nihil etiam audio,

id. Heaut. 5, 5, 13. —

With the idea of time predominating, yet, as yet, even yet, still, even now:

etsi admodum In ambiguo est etiam, nunc quid de hac re fuat,

Plaut. Trin. 2, 4, 193; cf. Ter. Hec. 4, 3, 8:

olim fano consumebatur omne quod profanum erat, ut etiam fit,

Varr. L. L. 6, § 54 Müll.:

cum iste etiam cubaret, in cubiculum introductus est,

Cic. Verr. 2, 3, 23:

invalidus etiamque tremens, etiam inscius aevi,

Verg. G. 3, 189; cf. id. A. 6, 485; Sall. C. 61, 4:

sed tu etiamne astas?

Plaut. Most. 2, 2, 89; cf. Ter. Eun. 2, 2, 55; id. Hec. 3, 4, 16; id. Heaut. 4, 4, 20:

quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? quamdiu etiam furor iste tuus nos eludet?

how much longer? Cic. Cat. 1, 1.—With negatives:

quia tibi minas viginti pro amica etiam non dedit,

not yet, never yet, Plaut. Ps. 1, 3, 46:

non satis pernosti me etiam, qualis sim,

Ter. And. 3, 2, 23:

non dico fortasse etiam quod sentio,

Cic. Tusc. 1, 6, 12:

nec plane etiam abisse ex conspectu,

Caes. B. G. 6, 43, 4:

improbum facinus, sed fortasse adhuc in nullo etiam vindicatum,

Cic. Verr. 2, 3, 84:

nihil suspicans etiam mali,

Ter. And. 1, 1, 89:

hunc ego numquam videram etiam,

id. Eun. 5, 8, 6; 5, 9, 62:

quid egerint inter se, nondum etiam scio,

id. Hec. 1, 2, 117; 5, 1, 18; id. Heaut. 3, 3, 35; id. And. 1, 2, 30:

haec ego omnia, vixdum etiam coetu vestro dimisso, comperi,

Cic. Cat. 1, 4 fin. —

In familiar lang., in interrogations, esp. when made indignantly, like our what? pray? etc.:

etiam caves, ne videat forte hinc te a patre aliquis exiens?

are you on your guard, pray? Ter. Heaut. 2, 2, 6:

etiam tu, here, istinc amoves abs te?

Plaut. As. 3, 3, 124:

etiam clamas, carnufex?

what? do you bawl? Plaut. Am. 1, 1, 220; cf. id. ib. 225; 2, 1, 21; id. Most. 2, 1, 30; Ter. Eun. 5, 7, 16; Petr. 21 fin. al.: is mihi etiam gloriabitur se omnes magistratus sine repulsa assecutum? what? and will he boast to me? etc., Cic. Pis. 1, 2; cf. id. Verr. 2, 1, 59; 2, 2, 42 fin. —

In familiar lang., with imperatives, again, once more: Tr. Circumspice dum, numquis est, Sermonem nostrum qui aucupet. Th. Tutum probe est. Tr. Circumspice etiam, Plaut. Most. 2, 2, 43; 4, 2, 3:

etiam tu, homo nihili, quod di dant boni, cave culpa tua amissis,

id. Bacch. 5, 2, 70; cf. Ter. And. 5, 2, 8; id. Hec. 5, 4, 1.—In impatient questions:

scelerate, etiam respicis?

are you going to look round? Plaut. Pers. 2, 4, 4:

etiam vigilas?

at once, immediately, id. Most. 2, 1, 35:

etiam aperis?

id. ib. 4, 2, 28:

etiam tu taces?

id. Trin. 2, 4, 113; Ter. Ad. 4, 2, 11:

etiam tu hinc abis?

id. Phorm. 3, 3, 9; cf.:

etiamne abis?

Plaut. Poen. 1, 3, 22:

etiamne ambulas?

id. As. 1, 1, 95.—

Etiam atque etiam denotes that an action is done uninterruptedly, incessantly; whence it also conveys the idea of intensity, constantly, perpetually; repeatedly, again and again, over and over; pressingly, urgently: temo superat cogens sublime etiam atque etiam noctis iter, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 73 Müll. (Trag. v. 246 ed. Vahlen):

etiam atque etiam argumenta cum argumentis comparare,

Cic. Div. 1, 4; cf. id. Fam. 16, 15:

optimus quisque confitetur, multa se ignorare et multa sibi etiam atque etiam esse discenda,

id. Tusc. 3, 28, 69:

dicere,

id. Fam. 13, 28:

commonefacere,

id. ib. 13, 72:

affirmare promissa,

Liv. 22, 13:

curare, ut, etc.,

id. 41, 19:

consulere,

id. 38, 9: se avertere, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15, A, 2:

queri,

Cat. 63, 61 et saep.:

te moneo, hoc etiam atque etiam ut reputes,

Plaut. Trin. 3, 2, 48:

cogitare,

Ter. Eun. 1, 1, 11:

considerare,

Cic. de Imp. Pomp. 19 fin.; Liv. 3, 45 fin. Drak.:

reputare,

Sall. J. 85, 28:

videre,

Cic. Div. in Caecil. 12; id. Ac. 2, 19, 62; Liv. 36, 28:

aspicere,

Hor. Ep. 1, 18, 76 et saep.:

hoc te vehementer etiam atque etiam rogo,

Cic. Fam. 13, 5, fin.; 13, 28 fin.; cf. id. Verr. 2, 5, 72:

haec quamquam nihilo meliora sunt, nunc etiam atque etiam multo desperatiora,

constantly more desperate from day to day, id. Fam. 6, 22 (B. and K. read nunc atque):

quare etiam atque etiam sunt venti corpora caeca,

i. e. most positively, Lucr. 1, 295. Vid. Hand Turs. II. pp. 545-578.

grădus, ūs (archaic gen. sing. graduis, Varr. ap. Non. 494, 17; dat. gradu, Lucil. ap. Fest. s. v. remeligines, p. 276 Müll.), m. [kindr. with Sanscr. kram, to go; v. gradior], a step, pace (cf.: gressus, passus, incessus).

Lit.:

ad hanc conversionem, quae pedibus et gradu non egeret, ingrediendi membra non dedit,

Cic. Univ. 6: quaenam vox ex te resonans meo gradu remoram facit? Lucil. l. l.: gradum proferre pedum, Enn. ap. Fest. S. V. PEDUM, p. 249, a Müll. (Trag. v. 248 Vahl.): quo nunc incerta re atque inorata gradum Regredere conare? id. ap. Non. 166, 23 (Trag. v. 12 Vahl.):

gradum facere,

Cic. de Or. 2, 61, 249:

tollere gradum,

Plaut. Bacch. 3, 6, 6:

ad forum suspenso gradu placide ire perrexi,

Ter. Phorm. 5, 6, 27:

quieto et placido gradu sequi,

Phaedr. 2, 7, 6; cf.

, on the contrary: celeri gradu Eunt uterque,

Plaut. Trin. 3, 1, 22:

ut tu es gradibus grandibus,

id. Ep. 1, 1, 11:

citato gradu in hostem ducere,

Liv. 28, 14, 17:

concito gradu properare,

Phaedr. 3, 2, 11:

gradum celerare,

to hasten, Verg. A. 4, 641: so,

corripere,

Hor. C. 1, 3, 33:

addere,

Liv. 26, 9, 5:

sistere,

Verg. A. 6, 465:

sustinere,

Ov. F. 6, 398:

revocare,

Verg. A. 6, 128:

referre,

Ov. F. 5, 502:

vertere,

Stat. Th. 8, 138 et saep.:

peditum aciem instructam pleno gradu in hostem inducit,

at full pace, at a quick step, Liv. 4, 32, 10; 34, 15, 3; 34, 16, 2; cf.: militari gradu viginti milia passuum horis quinque dumtaxat aestivis conficienda sunt;

pleno autem gradu, qui citatior est, totidem horis XXIV. milia peragenda sunt,

Veg. 1, 9:

modico gradu,

Liv. 30, 5, 3: presso gradu, = badên, with measured step, a moderate pace, id. 28, 14, 14:

citato gradu,

id. 28, 14, 17; Trebon. ap. Cic. Fam. 12, 16, 2: non gradu, sed praecipiti cursu a virtute descitum, ad vitia transcursum, step by step, = gradatim, Vell. 2, 1, 1:

per gradus,

Ov. M. 2, 354.—

Trop., a step, stage, degree:

quem mortis timuit gradum,

pace, approach, Hor. C. 1, 3, 17:

hunc quasi gradum quendam atque aditum ad cetera factum intelligitis,

Cic. Agr. 2, 15, 38; cf.:

itaque majoribus nostris in Africam ex hac provincia gradus imperii factus est,

id. Verr. 2, 2, 1, § 3; Quint. 3, 6, 8; so,

Crassus Licinius nec consul nec praetor ante fuerat, quam censor est factus: ex aedilitate gradum censuram fecit,

Liv. 27, 6, 17; 6, 35, 2 Drak.:

hunc gradum mei reditus esse, quod mulieres revertissent,

a step towards my return, Cic. Att. 7, 23, 2; cf. Liv. 6, 42, 2:

notitiam primosque gradus vicinia fecit: Tempore crevit amor,

Ov. M. 4, 59; cf. Prop. 1, 13, 8:

cum consuleretur, quid sentiret, Non possum, inquit, tibi dicere: nescio enim quid de gradu faciat: tamquam de essedario interrogaretur,

i. e. of the Peripatetics, Sen. Ep. 29:

etsi spondeus, quod est e longis duabus, hebetior videtur et tardior, habet tamen stabilem quendam et non expertem dignitatis gradum,

pace, Cic. Or. 64, 216.

Transf.

In milit. and gladiator's lang., station, position, ground taken by a combatant:

obnisos vos (velim) stabili gradu impetum hostium excipere,

Liv. 6, 12, 8; cf. Tac. H. 2, 35:

de gradu libero ac stabili conari,

Liv. 34, 39, 3:

in suo quisque gradu obnixi, urgentes scutis, sine respiratione ac respectu pugnabant,

id. 8, 38, 11:

inque gradu stetimus, certi non cedere,

Ov. M. 9, 43:

hostes gradu demoti,

Liv. 6, 32, 8 Drak. N. cr.; for which:

turbare ac statu movere,

id. 30, 18, 4.—

Trop., a firm position or stand:

corda virum mansere gradu,

i. e. firm, steadfast, Sil. 16, 21:

fortis et constantis est, non perturbari in rebus asperis, nec tumultuantem de gradu deici, ut dicitur,

to let one's self be disconcerted, Cic. Off. 1, 23, 80; cf.:

dejectus de gradu,

id. Att. 16, 15, 3: motus gradu, Sen. Const. Sap. 19:

gradu depulsus,

Nep. Them. 5, 1; cf.:

nam si gradum, si caritatem filii apud te haberem,

Liv. 40, 9, 3.—

That on which one steps, a step or round of a ladder, a stair.

Lit. (usu. in plur.): quemadmodum scalarum gradus si alios tollas, alios incidas, etc., Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 3:

haerent parietibus scalae, postesque sub ipsos Nituntur gradibus,

Verg. A. 2, 443:

gradus templorum,

Cic. Att. 4, 1, 5:

gradus ejusdem templi tollebantur,

id. Sest. 15, 34; cf.:

aerea cui (templo) gradibus surgebant limina,

Verg. A. 1, 448; Vell. 2, 3, 1:

pro Palatii gradibus,

Suet. Ner. 8; id. Vit. 15:

praeceps per gradus ire,

id. Calig. 35:

si gradibus trepidatur ab imis,

Juv. 3, 200.—

Sing.:

cum dextro pede primus gradus ascenditur,

Vitr. 3, 3.—

Transf., of things that rise by steps.

In hair-dressing, a braid of hair:

caput in gradus atque anulos comptum,

Quint. 12, 10, 47:

comam in gradus frangere,

id. 1, 6, 44; cf.:

coma in gradus formata,

Suet. Ner. 51.—

In econom. lang., a spit or such a depth of earth as can be dug at once with the spade, Col. 3, 13, 19; 4, 1, 3.—

In math., a degree of a circle, Manil. 1, 579.—

In veterin. lang., a wrinkle on the roof of a horse's mouth, Veg. Vet. 1, 2; 32; 4, 2.—

Trop., a step, degree in tones, in age, relationship, rank, etc. (equally common in sing. and plur.):

ille princeps variabit et mutabit, omnes sonorum tum intendens tum remittens persequetur gradus,

Cic. Or. 18, 59; cf. id. de Or. 3, 61, 227:

ab ima ad summam (vocem) ac retro multi sunt gradus,

Quint. 11, 3, 15; cf. Vulg. Psa. 119 Tit. et saep.:

Paulatim gradus aetatis scandere adultae,

Lucr. 2, 1123; cf.:

quod tanta penuria est in omni vel honoris vel aetatis gradu, ut, etc.,

Cic. Fam. 3, 11, 3; so,

aetatis,

Vell. 2, 36, 2; Quint. 3, 7, 15; Suet. Aug. 79; id. Tit. 3 al.:

unus gradus et una progenies,

Lact. 2, 10, 10:

nostri quoque sanguinis auctor Juppiter est, totidemque gradus distamus ab illo,

Ov. M. 13, 143; cf.:

a matre Magnum Pompeium artissimo contingebat gradu,

Suet. Aug. 4; id. Ner. 2:

qui (populus) te tam mature ad summum imperium per omnes honorum gradus extulit,

Cic. Cat. 1, 11, 28:

gradus dignitatis,

id. Rep. 1, 27; cf. id. ib. 1, 27 fin.—Sing.:

ex tam alto dignitatis gradu,

Cic. Lael. 3, 12 fin.:

gradus altior, altissimus, amplissimus, dignitatis,

id. Clu. 55, 150; id. Phil. 1, 6, 14; id. Mur. 14, 30; cf. also id. ib. 27, 55:

summum in praefectura florentissima gradum tenere et dignitatis et gratiae,

id. Planc. 13, 32:

a senatorio gradu longe abesse,

id. de Imp. Pomp. 21, 61; cf.:

ascendens gradibus magistratuum,

id. Brut. 81, 281.—Without gen.:

etenim quis est civis praesertim hoc gradu, quo me vos esse voluistis, tam oblitus beneficii vestri, etc.,

id. Phil. 6, 7, 18; id. Ac. 2, 2, 6:

omni gradu amplissimo dignissimus,

id. Fam. 6, 10, 2:

gradus officiorum,

id. Off. 1, 45, 160:

temporum servantur gradus,

id. Part. 4, 12: cf.:

non iidem erunt necessitudinum gradus qui temporum,

id. Off. 1, 18, 59:

gradus cognationis,

Dig. 38, 10, 1 sqq.:

v. de gradibus,

Paul. Sent. 4, 11, 1 -8:

agnationis,

Gai. Inst. 3, 10, 11:

si plures eodem gradu sint agnati,

Ulp. Fragm. 26, 5: cognati ex transverso gradu usque ad quartum gradum, i. e. collateral kindred (opp. parentes et liberi), id. ib. 5, 6:

gradus plures sunt societatis hominum,

id. ib. 1, 17, 53:

peccatorum gradus,

id. Verr. 2, 3, 74, § 172:

oratorum aetates et gradus,

id. Brut. 32, 122; cf.:

gradus et dissimilitudines Atticorum,

id. ib. 82, 285:

accendendi judicis plures sunt gradus,

Quint. 11, 3, 166; 6, 4, 67: nec gradus est ultra Fabios cognominis ullus;

Illa domus meritis Maxima dicta suis,

Ov. F. 1, 605:

si ita esset, quid opus erat te gradatim istuc pervenire?... A beatis ad virtutem, a virtute ad rationem video te venisse gradibus,

Cic. N. D. 1, 32, 89; cf.:

omnes gradus virtutis implere,

Lact. 5, 14, 18; and:

hi plerumque gradus,

Juv. 11, 46.

lĭcet, cŭit and cĭtum est, 2 (old form, licessit for licuerit, Plaut. As. 3, 3, 13; imp. liceto, Lex ap. Inscr. Grut. 202, 508 al.), v. n. and impers. [root lic-; Gr. lip-; v. 1. liceo], it is lawful, it is allowed or permitted; one may or can, one is at liberty to do so and so; constr. with neutr. of the demonstr. or rel. pron., with inf. or a subject-clause, with or without a dat., or dat. and inf., with ut or (more freq.) with the simple subj., or entirely absol.

With neutr. of the demonstr. or rel. pron. as a subject, with or without a dat.:

licere id dicimus, quod legibus, quod more majorum institutisque conceditur. Neque enim quod quisque potest, id ei licet,

Cic. Phil. 13, 6, 14:

cui facile persuasi, mihi id, quod rogaret, ne licere quidem, non modo non lubere,

id. Att. 14, 19, 4:

quid deceat vos, non quantum liceat vobis, spectare debetis,

id. Rab. Post. 5, 11; cf.:

si hominibus tantum licere judicas, quantum possunt: vide, ne, etc.,

id. Phil. 13, 7, 15:

si illud non licet, Saltem hoc licebit,

Ter. Eun. 4, 2, 12: neque idem ubique aut licet aut decorum est, Quint. 5, 10, 40:

quod in foro non expedit, illic nec liceat,

id. 9, 2, 67:

sin et poterit Naevius id quod lubet et ei lubebit, quod non licet, quid agendum est?

Cic. Quint. 30, 94:

nihil, quod per leges liceret,

id. Mil. 16, 43:

cui tantum de te licuit?

Verg. A. 6, 502; Anthol. Lat. 1, 172, 150:

cui tantum fata licere In generum voluere tuum,

Luc. 9, 1025; cf.:

tantumque licere horruit,

Sil. 14, 670.—Rarely in plur.:

cum in servum omnia liceant, est, etc.,

Sen. Clem. 1, 18, 2.—

With inf. or a subject-clause, with or without a dat.: neque terram inicere, neque cruenta Convestire corpora mihi licuit, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Trag. v. 168 Vahl.):

licet nemini contra patriam ducere exercitum,

Cic. Phil. 13, 6, 14:

ut tibi id facere liceat,

id. Rep. 1, 6, 10:

M. Catoni licuit Tusculi se in otio delectare,

id. ib. 1, 1, 1:

sceleris crimine liceat Cn. Pompeio mortuo, liceat multis aliis carere,

id. Lig. 6, 18; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; Cic. Att. 2, 1, 5:

quaerere, qui licuerit aedificare navem senatori,

id. Verr. 2, 5, 18, § 45:

meamet facta mihi dicere licet,

Sall. J. 85, 24.—Without a dat.:

introire in aedes numquam licitum est,

Plaut. Am. 2, 1, 70:

impune optare istuc licet,

Ter. Hec. 3, 5, 14:

modo liceat vivere,

id. Heaut. 5, 2, 28:

licetne scire ex te?

id. Hec. 5, 4, 33:

hic subitam rerum commutationem videre licuit,

Caes. B. C. 3, 27, 1; 3, 96, 4:

si facere omnino non licebit,

Cic. Phil. 13, 6, 14:

licet ora ipsa cernere iratorum,

id. Off. 1, 29, 102; cf. id. Div. 1, 41, 91:

licet hoc videre,

id. de Or. 3, 25, 99; id. Div. 1, 7, 13; id. Inv. 1, 15, 21; 2, 23, 71; 2, 9, 29:

veretur ne non liceat tenere hereditatem,

id. Att. 13, 48, 1:

licetne extra ordinem in provocantem hostem pugnare?

Liv. 23, 47, 1:

poscere ut perculsis instare liceat,

id. 2, 65, 2. —With inf. pass. (cf. Krebs, Antibarb. p. 660 sq.):

intellegi jam licet, nullum fore imperium,

Cic. Rep. 1, 38, 60:

idque e pontificio jure intellegi licet,

id. Tusc. 1, 12, 27; cf.:

his cognosci licuit, quantum, etc.,

Caes. B. C. 3, 28; Cic. Off. 1, 7, 20:

evocari ex insula Cyprios non licet,

id. Att. 5, 21, 6:

in senatu dici nihil liceat,

id. ib. 3, 12, 1:

coöptari sacerdotem licebat,

id. Fam. 3, 10, 9:

in eum ordinem coöptari licet,

id. Verr. 2, 2, 49, § 120:

id primum in poëtis cerni licet,

id. de Or. 3, 7, 27; id. Ac. 1, 4, 17.—The noun of the subject-clause is regularly in the acc.:

licet me id scire quid sit?

Plaut. Ps. 1, 1, 14:

non licet hominem esse, etc.,

Ter. Heaut. 4, 1, 53:

si licet me latere,

id. ib. 4, 2, 5:

hocine me miserum non licere meo modo ingenium frui!

id. ib. 2, 4, 21; cf.:

eodem ut jure uti senem Liceat, id. Hec. prol. alt. 3: non licet me isto tanto bono uti,

Cic. Verr. 2, 5, 59, § 154:

cum non liceret Romae quemquam esse, etc.,

id. ib. 2, 2, 41, §

100: ex eis locis, in quibus te habere nihil licet,

id. ib. 2, 5, 18, §

45: quare licet etiam mortalem esse animum judicantem aeterna moliri,

id. Tusc. 1, 38, 91:

cur his per te frui libertate sua, cur denique esse liberos non licet?

id. Fl. 29, 71 B. and K. (al. liberis; v. infra).—So with esse:

liceat esse miseros,

Cic. Lig. 6, 18; cf.:

medios esse jam non licebit,

id. Att. 10, 8, 4; id. Tusc. 5, 15, 44; 1, 38, 91 Klotz N. cr.; also with fieri:

ut eum liceat ante tempus consulem fieri,

Auct. Her. 3, 2, 2:

ut jam liceat una comprehensione omnia complecti non dubitantemque dicere, etc.,

Cic. Fin. 5, 9, 26:

haec praescripta servantem licet magnifice vivere,

id. Off. 1, 26, 92:

licet tamen opera prodesse multis, beneficia petentem, etc.,

id. ib. 2, 19, 67.—So with acc. with a subject-inf., esse or fieri, even when licet is accompanied by the dat.:

si civi Romano licet esse Gaditanum,

Cic. Balb. 12, 29:

potest incidere quaestio, An huic esse procuratorem liceat?

Quint. 7, 1, 19:

procuratorem tibi esse non licuit,

id. 4, 4, 6 Zumpt N. cr.:

mihi non licet esse piam,

Ov. H. 14, 64: is erat annus, quo per leges ei consulem fieri liceret Caes. B. C. 3, 1 Oud. N. cr. —But more freq., in this case, there is an attraction of the predicate-noun to the dative dependent on licet.—Hence,

Licet alicui with inf., esp. with esse:

per hanc tibi cenam incenato esse hodie licet,

Plaut. Stich. 4, 2, 31:

per hanc curam quieto tibi licet esse,

id. Ep. 3, 2, 2:

licuit esse otioso Themistocli,

Cic. Tusc. 1, 15, 33; cf.:

ut tibi abesse liceat, et esse otioso,

id. Att. 9, 2, A, 1: quare [p. 1063] judici mihi non esse liceat, id. Rab. Post. 7, 17:

ut iis ingratis esse non liceat,

id. Off. 2, 18, 63:

quo in genere mihi neglegenti esse non licet,

id. Att. 1, 17, 6:

cur iis per te frui libertate sua, cur denique esse liberis non licet?

id. Fl. 29, 71 (B. and K. liberos; v. supra):

quibus otiosis ne in communi quidem otio liceat esse,

id. Cael. 1, 1:

quibus licet jam esse fortunatissimis,

Caes. B. G. 6, 35, 8:

illis timidis et ignavis licet esse,

Liv. 21, 44, 3.—With other verbs than esse:

ut sibi per te liceat innocenti vitam in egestate degere,

Cic. Rosc. Am. 49, 144:

cum postulasset... ut sibi triumphanti urbem invehi liceret,

Liv. 38, 44 fin. —

Very rarely, in this construction, the dative with licet is wanting, and is to be supplied from the connection: atqui licet esse beatis (sc. iis),

Hor. S. 1, 1, 19:

licet eminus esse Fortibus,

Ov. M. 8, 405:

Hannibal precatur deos ut incolumi cedere atque abire liceat,

Liv. 26, 41, 16:

sibi vitam filiae suā cariorem fuisse, si liberae ac pudicae vivere licitum fuisset,

id. 3, 50, 6. Cf. on this and the preced. construction, Krüger, Untersuchungen, vol. iii. p. 359 sq.; Ruddim. 2, p. 15; Zumpt, Gram. § 601; Madv. Gram. § 393, c. and obs. 1.—

With ut, and more freq. with the simple subj.:

neque jam mihi licet neque est integrum, ut, etc.,

Cic. Mur. 4, 8:

facto nunc laedat licet,

Plaut. Capt. 2, 2, 53:

mea quidem causa salvos sis licet,

id. Rud. 1, 2, 51:

ludas licet,

Ter. Phorm. 2, 2, 33:

fremant omnes licet,

Cic. de Or. 1, 44, 195:

sed omnia licet concurrant,

id. Att. 14, 4, 2:

ex qua licet pauca degustes,

id. ib. 1, 16, 8:

vel ipsi hoc dicas licet,

id. ib. 5, 1, 4:

quamvis licet insectemur istos, metuo ne soli philosophi sint,

id. Tusc. 4, 24, 53; cf. id. Leg. 3, 10, 24; id. N. D. 3, 36, 88:

sequatur Hermagoram licebit,

id. Inv. 1, 51, 97; id. Rosc. Am. 17, 49:

sis pecore et multa dives tellure licebit,

Hor. Epod. 15, 19:

detrahat auctori multum fortuna licebit,

Ov. Tr. 5, 14, 3; Verg. A. 6, 400. Cf. also under II. a.—

As a v. impers. absol., with or without dat.:

immo, aliis si licet, tibi non licet,

Ter. Heaut. 4, 15, 49:

cum licitum est ei,

id. And. 2, 6, 12:

nec crederem mihi impunius Licere,

id. Heaut. 3, 2, 50:

quod profecto faciam, si mihi per ejusdem amicitiam licebit,

Cic. Fam. 1, 8, 3: Ph. Sed quaeso, hominem ut jubeas arcessi. He. Licet, that may be or may be done, I have no objection, Plaut. Capt. 5, 1, 29:

si per vos licet,

id. As. prol. 12:

id quod postea, si per vos, judices, licitum erit, aperietur,

Cic. Rosc. Am. 44, 127:

dum per aetatem licet,

Ter. Ad. 1, 2, 28:

fruare, dum licet,

id. Heaut. 2, 3, 104; cf.:

dum licet, loquimini mecum,

id. Phorm. 3, 3, 16:

sic ut quimus, aiunt, quando, ut volumus, non licet,

id. And. 4, 5, 10:

ut id, quoad posset, quod fas esset, quoad liceret, populi ad partes daret,

Cic. Agr. 2, 7, 19.

Transf. When licet introduces a subordinate proposition, which makes a concession, without abandoning the main proposition, it is used as a conjunction corresponding to quamvis, quamquam, etsi. In late Latin it is, like these, connected with the indicative, and in the class. per. it is not unfreq. opposed to tamen and certe in the main proposition; even if, although, notwithstanding.

With subj. (class.):

quoniam quidem semel suscepi, licet hercules undique omnes mihi minae et terrores periculaque impendeant omnia, succurram atque subibo,

Cic. Rosc. Am. 11, 31:

improbitas, licet adversario molesta sit, judici invisa est,

Quint. 6, 4, 15: in comoedia maxime claudamus: licet Varro Musas Plautino dicat sermone locuturas fuisse, si Latine loqui vellent;

licet, etc.,

id. 10, 1, 99:

vita brevis est, licet supra mille annos exeat,

Sen. Brev. Vit. 6:

licet ingens janitor... exsanguis terreat umbras,

Verg. A. 6, 400. —With part. for subj.:

isque, licet caeli regione remotos, mente deos adiit,

Ov. M. 15, 62.—With a corresp. tamen:

licet laudem Fortunam, tamen, ut ne Salutem culpem,

Plaut. As. 3, 3, 28:

licet saepius tibi hujus generis litteras mittam... sed tamen, etc.,

Cic. Fam. 13, 27, 1:

licet tibi significarim, ut ad me venires, tamen, etc.,

id. Att. 3, 12, 3; Quint. 2, 2, 8; 8, 3, 69:

licet ergo non sint confirmati testamento, a me tamen, ut confirmati, observabuntur,

Plin. Ep. 2, 16, 3; Quint. 7 praef. § 2: constet illi licet fides et benevolentia, tranquillitas tamen, etc., Sen. Tranq. Anim. 7, 6.—With ellips. of subj.:

immatura licet, tamen huc non noxia veni (sc. venias),

Prop. 5, 11, 17.—With a corresp. certe:

licet enim haec quivis arbitratu suo reprehendat... certe levior reprehensio est,

Cic. Ac. 2, 32, 102.—

With indic. (post-class.):

licet inter gesta et facta videtur quaedam esse subtilis differentia, attamen, etc.,

Dig. 50, 16, 58; 2, 15, 8, § 25:

licet directae libertates deficiunt, attamen, etc.,

ib. 29, 7, 2: obduxi licet arma, sum Priapus, Poëta ap. Anth. Lat. 5, 218; Macr. S. 1, 11; App. M. 2, p. 117, 25.—

As an adv. with adj. or part., although (post-class.):

licet contumacissimum, tamen efficacissimum, etc.,

Sen. Cons. ad Marc. 8, 1:

miles, licet membris vigentibus firmus, se solum circumspicit,

Amm. 14, 10, 12; 17, 12, 11; Claud. Mam. Paneg. Max. 1.—Hence,

lĭcens, entis, P. a., free, unrestrained, uncurbed, bold, forward, presumptuous, licentious.

Of persons (only poet. and in post-class. prose):

quam audaces et quam licentes sumus qui, etc.,

Gell. 15, 9, 4:

unde licens Fabius sacra Lupercus habet,

Prop. 4, 1, 26:

turba licens, Naides improbae,

Sen. Hippol. 777.—

Of inanim. and abstr. things (once in Cic.; elsewh. only poet. and in post-Aug. prose):

licentior dithyrambus,

Cic. de Or. 3, 48, 185:

hic tibi multa licet sermone licentia tecto Dicere,

Ov. A. A. 1, 569:

joci,

Stat. S. 1, 6, 93:

licentior epistula, Plin. N. H. prooem. § 1: imperium,

Val. Max. 6, 4, 2:

vita,

id. 9, 1, 3. —Hence, adv.: lĭcenter, freely, according to one's own pleasure or fancy; and, in a bad sense, without restraint, boldly, impudently, licentiously (class.):

at quam licenter!

Cic. N. D. 1, 39, 109:

ut ingredi libere, non ut licenter videatur errare,

id. Or. 23, 77:

Graeci licenter multa,

Quint. 1, 8, 6:

aliquid facere,

Liv. 26, 10.— Comp.:

(servos) licentius, liberius, familiarius cum domina vivere,

Cic. Cael. 23, 57:

Romanos, remoto metu, laxius licentiusque futuros,

more remiss in their discipline, Sall. J. 87 fin.:

gerere res communes,

id. ib. 108:

ausi aliquid,

Quint. 2, 4, 14:

si quid licentius dixerint,

id. 1, 2, 7:

translata,

id. 8, 3, 37; 12, 10, 50:

Liberum et Cererem pro vino et pane licentius, quam ut fori severitas ferat,

id. 8, 6, 24; Tac. A. 6, 13.—

lĭcĭtus, a, um, P. a., permitted, allowed, allowable, lawful ( poet. and post-Aug. for permissus, honestus):

sermo,

Verg. A. 8, 468:

torus,

Petr. 34, 8:

acies,

Stat. Th. 11, 123:

negotiatio,

Dig. 37, 14, 2:

contractus,

ib. 50, 14, 3.—In plur. as subst.: lĭcĭta, ōrum, n., things that are lawful:

ipse per licita atque illicita foedatus,

Tac. A. 15, 37.—Hence, adv., in two forms: lĭcĭtē and lĭcĭtō, rightfully, lawfully (post-class. for juste, honeste, legitime).—Form licite, Dig. 30, 114, § 5.—

Form licito,

Sol. 11, 8; Cod. Th. 11, 8, 3.

lĭcet, cŭit and cĭtum est, 2 (old form, licessit for licuerit, Plaut. As. 3, 3, 13; imp. liceto, Lex ap. Inscr. Grut. 202, 508 al.), v. n. and impers. [root lic-; Gr. lip-; v. 1. liceo], it is lawful, it is allowed or permitted; one may or can, one is at liberty to do so and so; constr. with neutr. of the demonstr. or rel. pron., with inf. or a subject-clause, with or without a dat., or dat. and inf., with ut or (more freq.) with the simple subj., or entirely absol.

With neutr. of the demonstr. or rel. pron. as a subject, with or without a dat.:

licere id dicimus, quod legibus, quod more majorum institutisque conceditur. Neque enim quod quisque potest, id ei licet,

Cic. Phil. 13, 6, 14:

cui facile persuasi, mihi id, quod rogaret, ne licere quidem, non modo non lubere,

id. Att. 14, 19, 4:

quid deceat vos, non quantum liceat vobis, spectare debetis,

id. Rab. Post. 5, 11; cf.:

si hominibus tantum licere judicas, quantum possunt: vide, ne, etc.,

id. Phil. 13, 7, 15:

si illud non licet, Saltem hoc licebit,

Ter. Eun. 4, 2, 12: neque idem ubique aut licet aut decorum est, Quint. 5, 10, 40:

quod in foro non expedit, illic nec liceat,

id. 9, 2, 67:

sin et poterit Naevius id quod lubet et ei lubebit, quod non licet, quid agendum est?

Cic. Quint. 30, 94:

nihil, quod per leges liceret,

id. Mil. 16, 43:

cui tantum de te licuit?

Verg. A. 6, 502; Anthol. Lat. 1, 172, 150:

cui tantum fata licere In generum voluere tuum,

Luc. 9, 1025; cf.:

tantumque licere horruit,

Sil. 14, 670.—Rarely in plur.:

cum in servum omnia liceant, est, etc.,

Sen. Clem. 1, 18, 2.—

With inf. or a subject-clause, with or without a dat.: neque terram inicere, neque cruenta Convestire corpora mihi licuit, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Trag. v. 168 Vahl.):

licet nemini contra patriam ducere exercitum,

Cic. Phil. 13, 6, 14:

ut tibi id facere liceat,

id. Rep. 1, 6, 10:

M. Catoni licuit Tusculi se in otio delectare,

id. ib. 1, 1, 1:

sceleris crimine liceat Cn. Pompeio mortuo, liceat multis aliis carere,

id. Lig. 6, 18; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; Cic. Att. 2, 1, 5:

quaerere, qui licuerit aedificare navem senatori,

id. Verr. 2, 5, 18, § 45:

meamet facta mihi dicere licet,

Sall. J. 85, 24.—Without a dat.:

introire in aedes numquam licitum est,

Plaut. Am. 2, 1, 70:

impune optare istuc licet,

Ter. Hec. 3, 5, 14:

modo liceat vivere,

id. Heaut. 5, 2, 28:

licetne scire ex te?

id. Hec. 5, 4, 33:

hic subitam rerum commutationem videre licuit,

Caes. B. C. 3, 27, 1; 3, 96, 4:

si facere omnino non licebit,

Cic. Phil. 13, 6, 14:

licet ora ipsa cernere iratorum,

id. Off. 1, 29, 102; cf. id. Div. 1, 41, 91:

licet hoc videre,

id. de Or. 3, 25, 99; id. Div. 1, 7, 13; id. Inv. 1, 15, 21; 2, 23, 71; 2, 9, 29:

veretur ne non liceat tenere hereditatem,

id. Att. 13, 48, 1:

licetne extra ordinem in provocantem hostem pugnare?

Liv. 23, 47, 1:

poscere ut perculsis instare liceat,

id. 2, 65, 2. —With inf. pass. (cf. Krebs, Antibarb. p. 660 sq.):

intellegi jam licet, nullum fore imperium,

Cic. Rep. 1, 38, 60:

idque e pontificio jure intellegi licet,

id. Tusc. 1, 12, 27; cf.:

his cognosci licuit, quantum, etc.,

Caes. B. C. 3, 28; Cic. Off. 1, 7, 20:

evocari ex insula Cyprios non licet,

id. Att. 5, 21, 6:

in senatu dici nihil liceat,

id. ib. 3, 12, 1:

coöptari sacerdotem licebat,

id. Fam. 3, 10, 9:

in eum ordinem coöptari licet,

id. Verr. 2, 2, 49, § 120:

id primum in poëtis cerni licet,

id. de Or. 3, 7, 27; id. Ac. 1, 4, 17.—The noun of the subject-clause is regularly in the acc.:

licet me id scire quid sit?

Plaut. Ps. 1, 1, 14:

non licet hominem esse, etc.,

Ter. Heaut. 4, 1, 53:

si licet me latere,

id. ib. 4, 2, 5:

hocine me miserum non licere meo modo ingenium frui!

id. ib. 2, 4, 21; cf.:

eodem ut jure uti senem Liceat, id. Hec. prol. alt. 3: non licet me isto tanto bono uti,

Cic. Verr. 2, 5, 59, § 154:

cum non liceret Romae quemquam esse, etc.,

id. ib. 2, 2, 41, §

100: ex eis locis, in quibus te habere nihil licet,

id. ib. 2, 5, 18, §

45: quare licet etiam mortalem esse animum judicantem aeterna moliri,

id. Tusc. 1, 38, 91:

cur his per te frui libertate sua, cur denique esse liberos non licet?

id. Fl. 29, 71 B. and K. (al. liberis; v. infra).—So with esse:

liceat esse miseros,

Cic. Lig. 6, 18; cf.:

medios esse jam non licebit,

id. Att. 10, 8, 4; id. Tusc. 5, 15, 44; 1, 38, 91 Klotz N. cr.; also with fieri:

ut eum liceat ante tempus consulem fieri,

Auct. Her. 3, 2, 2:

ut jam liceat una comprehensione omnia complecti non dubitantemque dicere, etc.,

Cic. Fin. 5, 9, 26:

haec praescripta servantem licet magnifice vivere,

id. Off. 1, 26, 92:

licet tamen opera prodesse multis, beneficia petentem, etc.,

id. ib. 2, 19, 67.—So with acc. with a subject-inf., esse or fieri, even when licet is accompanied by the dat.:

si civi Romano licet esse Gaditanum,

Cic. Balb. 12, 29:

potest incidere quaestio, An huic esse procuratorem liceat?

Quint. 7, 1, 19:

procuratorem tibi esse non licuit,

id. 4, 4, 6 Zumpt N. cr.:

mihi non licet esse piam,

Ov. H. 14, 64: is erat annus, quo per leges ei consulem fieri liceret Caes. B. C. 3, 1 Oud. N. cr. —But more freq., in this case, there is an attraction of the predicate-noun to the dative dependent on licet.—Hence,

Licet alicui with inf., esp. with esse:

per hanc tibi cenam incenato esse hodie licet,

Plaut. Stich. 4, 2, 31:

per hanc curam quieto tibi licet esse,

id. Ep. 3, 2, 2:

licuit esse otioso Themistocli,

Cic. Tusc. 1, 15, 33; cf.:

ut tibi abesse liceat, et esse otioso,

id. Att. 9, 2, A, 1: quare [p. 1063] judici mihi non esse liceat, id. Rab. Post. 7, 17:

ut iis ingratis esse non liceat,

id. Off. 2, 18, 63:

quo in genere mihi neglegenti esse non licet,

id. Att. 1, 17, 6:

cur iis per te frui libertate sua, cur denique esse liberis non licet?

id. Fl. 29, 71 (B. and K. liberos; v. supra):

quibus otiosis ne in communi quidem otio liceat esse,

id. Cael. 1, 1:

quibus licet jam esse fortunatissimis,

Caes. B. G. 6, 35, 8:

illis timidis et ignavis licet esse,

Liv. 21, 44, 3.—With other verbs than esse:

ut sibi per te liceat innocenti vitam in egestate degere,

Cic. Rosc. Am. 49, 144:

cum postulasset... ut sibi triumphanti urbem invehi liceret,

Liv. 38, 44 fin. —

Very rarely, in this construction, the dative with licet is wanting, and is to be supplied from the connection: atqui licet esse beatis (sc. iis),

Hor. S. 1, 1, 19:

licet eminus esse Fortibus,

Ov. M. 8, 405:

Hannibal precatur deos ut incolumi cedere atque abire liceat,

Liv. 26, 41, 16:

sibi vitam filiae suā cariorem fuisse, si liberae ac pudicae vivere licitum fuisset,

id. 3, 50, 6. Cf. on this and the preced. construction, Krüger, Untersuchungen, vol. iii. p. 359 sq.; Ruddim. 2, p. 15; Zumpt, Gram. § 601; Madv. Gram. § 393, c. and obs. 1.—

With ut, and more freq. with the simple subj.:

neque jam mihi licet neque est integrum, ut, etc.,

Cic. Mur. 4, 8:

facto nunc laedat licet,

Plaut. Capt. 2, 2, 53:

mea quidem causa salvos sis licet,

id. Rud. 1, 2, 51:

ludas licet,

Ter. Phorm. 2, 2, 33:

fremant omnes licet,

Cic. de Or. 1, 44, 195:

sed omnia licet concurrant,

id. Att. 14, 4, 2:

ex qua licet pauca degustes,

id. ib. 1, 16, 8:

vel ipsi hoc dicas licet,

id. ib. 5, 1, 4:

quamvis licet insectemur istos, metuo ne soli philosophi sint,

id. Tusc. 4, 24, 53; cf. id. Leg. 3, 10, 24; id. N. D. 3, 36, 88:

sequatur Hermagoram licebit,

id. Inv. 1, 51, 97; id. Rosc. Am. 17, 49:

sis pecore et multa dives tellure licebit,

Hor. Epod. 15, 19:

detrahat auctori multum fortuna licebit,

Ov. Tr. 5, 14, 3; Verg. A. 6, 400. Cf. also under II. a.—

As a v. impers. absol., with or without dat.:

immo, aliis si licet, tibi non licet,

Ter. Heaut. 4, 15, 49:

cum licitum est ei,

id. And. 2, 6, 12:

nec crederem mihi impunius Licere,

id. Heaut. 3, 2, 50:

quod profecto faciam, si mihi per ejusdem amicitiam licebit,

Cic. Fam. 1, 8, 3: Ph. Sed quaeso, hominem ut jubeas arcessi. He. Licet, that may be or may be done, I have no objection, Plaut. Capt. 5, 1, 29:

si per vos licet,

id. As. prol. 12:

id quod postea, si per vos, judices, licitum erit, aperietur,

Cic. Rosc. Am. 44, 127:

dum per aetatem licet,

Ter. Ad. 1, 2, 28:

fruare, dum licet,

id. Heaut. 2, 3, 104; cf.:

dum licet, loquimini mecum,

id. Phorm. 3, 3, 16:

sic ut quimus, aiunt, quando, ut volumus, non licet,

id. And. 4, 5, 10:

ut id, quoad posset, quod fas esset, quoad liceret, populi ad partes daret,

Cic. Agr. 2, 7, 19.

Transf. When licet introduces a subordinate proposition, which makes a concession, without abandoning the main proposition, it is used as a conjunction corresponding to quamvis, quamquam, etsi. In late Latin it is, like these, connected with the indicative, and in the class. per. it is not unfreq. opposed to tamen and certe in the main proposition; even if, although, notwithstanding.

With subj. (class.):

quoniam quidem semel suscepi, licet hercules undique omnes mihi minae et terrores periculaque impendeant omnia, succurram atque subibo,

Cic. Rosc. Am. 11, 31:

improbitas, licet adversario molesta sit, judici invisa est,

Quint. 6, 4, 15: in comoedia maxime claudamus: licet Varro Musas Plautino dicat sermone locuturas fuisse, si Latine loqui vellent;

licet, etc.,

id. 10, 1, 99:

vita brevis est, licet supra mille annos exeat,

Sen. Brev. Vit. 6:

licet ingens janitor... exsanguis terreat umbras,

Verg. A. 6, 400. —With part. for subj.:

isque, licet caeli regione remotos, mente deos adiit,

Ov. M. 15, 62.—With a corresp. tamen:

licet laudem Fortunam, tamen, ut ne Salutem culpem,

Plaut. As. 3, 3, 28:

licet saepius tibi hujus generis litteras mittam... sed tamen, etc.,

Cic. Fam. 13, 27, 1:

licet tibi significarim, ut ad me venires, tamen, etc.,

id. Att. 3, 12, 3; Quint. 2, 2, 8; 8, 3, 69:

licet ergo non sint confirmati testamento, a me tamen, ut confirmati, observabuntur,

Plin. Ep. 2, 16, 3; Quint. 7 praef. § 2: constet illi licet fides et benevolentia, tranquillitas tamen, etc., Sen. Tranq. Anim. 7, 6.—With ellips. of subj.:

immatura licet, tamen huc non noxia veni (sc. venias),

Prop. 5, 11, 17.—With a corresp. certe:

licet enim haec quivis arbitratu suo reprehendat... certe levior reprehensio est,

Cic. Ac. 2, 32, 102.—

With indic. (post-class.):

licet inter gesta et facta videtur quaedam esse subtilis differentia, attamen, etc.,

Dig. 50, 16, 58; 2, 15, 8, § 25:

licet directae libertates deficiunt, attamen, etc.,

ib. 29, 7, 2: obduxi licet arma, sum Priapus, Poëta ap. Anth. Lat. 5, 218; Macr. S. 1, 11; App. M. 2, p. 117, 25.—

As an adv. with adj. or part., although (post-class.):

licet contumacissimum, tamen efficacissimum, etc.,

Sen. Cons. ad Marc. 8, 1:

miles, licet membris vigentibus firmus, se solum circumspicit,

Amm. 14, 10, 12; 17, 12, 11; Claud. Mam. Paneg. Max. 1.—Hence,

lĭcens, entis, P. a., free, unrestrained, uncurbed, bold, forward, presumptuous, licentious.

Of persons (only poet. and in post-class. prose):

quam audaces et quam licentes sumus qui, etc.,

Gell. 15, 9, 4:

unde licens Fabius sacra Lupercus habet,

Prop. 4, 1, 26:

turba licens, Naides improbae,

Sen. Hippol. 777.—

Of inanim. and abstr. things (once in Cic.; elsewh. only poet. and in post-Aug. prose):

licentior dithyrambus,

Cic. de Or. 3, 48, 185:

hic tibi multa licet sermone licentia tecto Dicere,

Ov. A. A. 1, 569:

joci,

Stat. S. 1, 6, 93:

licentior epistula, Plin. N. H. prooem. § 1: imperium,

Val. Max. 6, 4, 2:

vita,

id. 9, 1, 3. —Hence, adv.: lĭcenter, freely, according to one's own pleasure or fancy; and, in a bad sense, without restraint, boldly, impudently, licentiously (class.):

at quam licenter!

Cic. N. D. 1, 39, 109:

ut ingredi libere, non ut licenter videatur errare,

id. Or. 23, 77:

Graeci licenter multa,

Quint. 1, 8, 6:

aliquid facere,

Liv. 26, 10.— Comp.:

(servos) licentius, liberius, familiarius cum domina vivere,

Cic. Cael. 23, 57:

Romanos, remoto metu, laxius licentiusque futuros,

more remiss in their discipline, Sall. J. 87 fin.:

gerere res communes,

id. ib. 108:

ausi aliquid,

Quint. 2, 4, 14:

si quid licentius dixerint,

id. 1, 2, 7:

translata,

id. 8, 3, 37; 12, 10, 50:

Liberum et Cererem pro vino et pane licentius, quam ut fori severitas ferat,

id. 8, 6, 24; Tac. A. 6, 13.—

lĭcĭtus, a, um, P. a., permitted, allowed, allowable, lawful ( poet. and post-Aug. for permissus, honestus):

sermo,

Verg. A. 8, 468:

torus,

Petr. 34, 8:

acies,

Stat. Th. 11, 123:

negotiatio,

Dig. 37, 14, 2:

contractus,

ib. 50, 14, 3.—In plur. as subst.: lĭcĭta, ōrum, n., things that are lawful:

ipse per licita atque illicita foedatus,

Tac. A. 15, 37.—Hence, adv., in two forms: lĭcĭtē and lĭcĭtō, rightfully, lawfully (post-class. for juste, honeste, legitime).—Form licite, Dig. 30, 114, § 5.—

Form licito,

Sol. 11, 8; Cod. Th. 11, 8, 3.