-
21 добро
Iс1. некӣ, хайр, хубӣ, нағзӣ; доброи зло некй ва бадӣ, хайру шар(р); желать добра кому-л. ба касе некӣ хостан; сделать много добра людям ба одамон бисёр некӣ кардан; из этого добра не выйдет оқибати ин кор бахайр намешавад; нет худа без добра посл. я ҳар зиёнеро суде ҳаст; то бад нагӯӣ, нек пеш наояд2. собир. разг. мол, молу мулк, чизу чора; берёчь колхозное добр-о молу мулки колхозро эҳтиёт кардан3. (с мест. «такой», «этот») ирон. чизи (чизҳои) бекора; у нас такого добра много мо аз ин тавр чизҳои бекора бисёр дорем <>- не к добру оқибаташ хуб не; поминать добром ба некӣ ёд карданIIнареч.1. в знач. сказ. безл. разг. (хорошо) хуб, нағз; добро, что пришлй нағз шуд, ки омадед2. в знач. утв. частицы уст. (ладно) хуб, майлаш, маъқул3. в знач. усл. союза (если бы ещё) кошки, агар; добро бы он сам вйдел,. а то ему кто-то рассказал об этом кошки худаш медид, ва ҳол он ки касе инро ба вай нақл кардааст <> добро пожаловать! хуш омадед!, хайра мақдам!с уст. (название буквы «д») номи қадимаи ҳарфи «д» -
22 доносить
Iсов.1. что кашонда шудан, бурда расондан; доносить последние дрова в сарай ҳезуми охиринро ба ҳезумхона кашонда шудан2. что бисьёр пӯшида даррондан, пӯшида даррондан, кӯҳна (фит, фасурда) кардан; доносить платье куртаро пӯшида даррондан; доносить туфли до дыр кафшро пӯшида лахт-лахт кардан3. кого таваллуд кардан, зоидан, дар вақту соаташ зоидан; доносить ребёнка бачаро дар вақту соаташ зоидан II',несов. см. донестй,IIдоносйтьсяIIсов. (износиться) кӯҳна (фит) шудан, дарридан, лахт-лахт шудан (аз бисьёр пӯшидан) доноситьсяIIнесов.1. см. донестись 1;2. страд. расонда шудан доносчик м хабаркаш, воқеанавис, наммом доносчица женск. к доносчик донце с уменьш. к дно 2 таг, тагак доныне нареч. высок. то ҳол, то ин дам, то имрӯз, то кунун, то ҳамин вақт донырнуть сов. ғӯта зада ба ягон ҷо расидан, ғӯтида то ба ҷое расидан донышко с уменьш. к дно 2 таг, тагак; доносить стакана тагаки истакон -
23 есть
Iнесов.1. кого-что и без доп. хӯрдан; тановул кардан; хочется есть дил хӯрок металабад2. что (о кис-лоте и т. п.) хӯрдан, буридан,. сӯзондан; (о ржавчине) занг задан; (о дыме) сӯзондан; дым ест глаза дуд чашмро месӯзонад3. кого-что перен. прост. безор кардан, ба ҷон расондан, гӯшу майнаи касеро хӯрдан; есть поедом гӯшу майнаи касеро хӯрдан, рӯз нишон надодан; есть глазами тамаллуқомез чашм дӯхтан; есть чужой хлеб аз ҳисоби дигарон зиндагӣ кардан; есть просит (просят) шутл. ошу нон те, мегӯяд, кораш шудааст (дар бораи пойафзол); ешь есть не хочу прост. серию пурӣII1. 3 л. ед. наст. вр. от быть аст, ҳаст; что есть истина? ҳақиқат чист?2. в знач. других лиц наст. времени от быть: будан, шудан; мы все [есть] его ученики мо ҳама шогирдони ӯ мебошем; кто ты есть ? худи ту кистӣ?3. в знач. сказ. безл. аст, ҳаст; у тебя есть такая книга? ту ин хел китоб дорӣ?; есть надежда, что больной поправится умед ҳаст, ки бемор сиҳат мешавад; там есть чему поучиться он ҷо чизи омӯхтанӣ ҳаст <> есть такое дело бисьёр хуб, маъқул, хуб шудааст; [вот] то-то и есть ҷони гап дар ҳамин; как есть комилан, тамоман; какой ни [на] есть прост. чӣ хеле ки бошад; ҳар чӣ ки бошад; кто ни [на] есть прост. кӣ, ки бошад, ҳар кӣ бошад, ҳар кас; что ни [на] есть прост. бисёр, ҷудо, гузаро, ниҳоят дараҷа; один как есть тоқа, як сару ду гӯш; так и есть дар ҳақиқат, ҳам ҳамин хел аст; только и есть ҳамину халос, буду шудаш ҳамин аст.межд. воен. итоат, хӯш, қабул, хуб (нидои қабул дар ҷавоби фармон); вызовите командира! - Есть! командирро ҷег занед! - Итоат! -
24 живот
Iм уст. обл. ҳайвоноти хонагӣ (бештар асп)IIм шикам, батн; вздутый живот-шиками дам; лежать на живот е ба шикам хобидан <> живот- подвело шикам ба тахтапушт часпидааст, шикам танбӯр нахта истодааст; надорвать животы со смеху (от хохота) аз ханда рӯдакан шуданм уст. ҳаёт, зиндагӣ, ҷон; сражаться за родину, не жалея живота ҷони худро дареғ надошта барои ватан ҷангидан; не на живот, а на смерть ё ҳаёт, ё мамот -
25 заболтать
Iсов. разг.1. чем (начать двигать) ба ҷунбондан сар кардан, ҷунбондан гирифтан2. безл. кого--что бардорузан кунондан, алвонҷ хӯрдан гирифтан; поднялся ветер, и лодку заболтало шамол хесту қаиқ алвоиҷ хӯрдан гирифтIIсов. что прост. (замешать) омехтан, аралаш кардан, омехта тайёр кардан; заболтать пойло для коров барои гов тарит тайёр кардан; заболтать тесто для блинов барои қуймоқ хамир тайёр кардансов. разг. (начать говорить) лаққидан гирифтан -
26 задуть
Iсов. что (погасить) пуф карда куштан, пуф карда хомӯш кардан, вазида хомӯш кардан; - свечу шамъро пуф карда хомӯш кардан; ветер -л костёр бод вазида хирмани оташро хомӯш кардIIсов. что тех. даргирондан, дамида даргироидан; - домну қӯраи домнаро дамида ба кор даровардаисов. разг. (начать дуть) ба вазидан сар кардан, шурӯъ ба вазидан кардан -
27 зазнобить
Iсов. безл. кого табу ларза гирифтан, вараҷа (фарошот) гирнф тан; меня зазноби ло маро табу ларза гирифтIIсов. что обл. (вастудшпь)хунук (шамол, сармо) занонда ноги пойҳоро хунук занондансов. кого обл. и фольк. ошик кунондан, ба худ гарм кунондан -
28 залог
Iм1. гарав; отдать в залог гарав мондан; выкупить из залога аз гарав баровардан2. (заложенная вещь) зомин, гаравгон; денежный залог пули гарав3. перен. гарав, исбот; в залог дружбы барои исботи дӯстӣ; залог успеха гарави муваффақият (комгарӣ)IIм грам. тарз; действйтельный залог тарзи фоил; страдательный залог тарзи мафъулм обл. (целина) замини нокорам -
29 заниматься
Iнесов.1. см. заняться I;2. (учиться) [дарс] хондан, таҳсил кардан; он занимается в университете ӯ дар университет мехонад; не мешай мне заниматься! ба дарс хондани ман халал нарасон!3. страд. ҷой гирифта шудан; ишғол карда шудан; банд карда шудан <> дух занимается в ком, у кого нафас мегардадIIнесов. страд. қарз гирифта шудан, қарз карда шуданнесов. см. заняться II -
30 запал
Iм с.-х. сиёҳак (иллати ғалладона)IIм1. оташгирон (асбоби оташдиҳии моддаи тарканда)2. перен. разг. ғайрат, шавқ, шавқу завкм вет. катав, шердам (як хел касалии шуши ҳайвонҳо, бештар аспҳо); лошадь с запал ом аспи катав -
31 запалить
Iсов. кого1. (напоить разгорячённую лошадь) гармогарм об додан2. прост. (загнать лошадь) тозонда аз кор бароварданIIсов. что прост. (зажечь) даргирондан, оташ додан, олав гирондан, алов мондан; запалить печь ба печка олав (алов) мондансов. прост. (начать стрелять) ба тӯппарронӣ сар кардан -
32 засветить
Iсов. (начать светить) ба нурпоши сар кардан; ярко засветило солнце офтоб ба нурпошӣ сар кардIIсов. что фото рӯшной занонда вайрон кардан (наворро)сов. что1. (зажечь) даргирондан, равшан кардан, афрӯхтан; засветить фонарь фонусро даргирондан2. тж. без доп. груб. прост. задан, торсаки задан; засветить оплеуху торсакии обдор зидан, ба баногӯш задан -
33 пенка
Iж қаймоқ; пенка на молоке қаймоки рӯи щир // кафк; пенки с вареня кафки мураббо <> снимать пенки с чего-л. каймоки чизеро гирифтанIIж см. пеночка Iж пенка (як хел минерали сабуки намесӯхтагӣ, ки аз он, масалан, найчаҳои тамокукашӣ месозандIVуст. найчаи аз ин минерал сохташуда, мундштук) -
34 засыпать
Iнесов. см. заспатьIIнесов. см. заснутьнесов. см. засыпать сов.1. что пур кардан; засыпать яму землей чуқуриро хок пур кардан2. что пӯшондан, пӯшидан; дорогу засыпало снегом безл. роҳро барф пӯшид3. что, чего андохтан; засыпать зерно в амбар ғалларо ба анбор андохтан; засыпать корм лошадям ба аспон ем додан; засыпать чай чой дам кардан4. кого-что разг. пошидан, борон кардан; засыпать актёра цветами актёрро гулборон кардан5. кого-что перен. разг. бисёр (мӯл) равона кардан; борон кардан; засыпать подарками бисёр тӯҳфа фиристодан; гг вопросами саволборон кардан -
35 знать
Iнесов.1. что, о комчем донистан, огоҳӣ (хабар) доштан, бохабар (воқиф, огоҳ) будан; шинохтан; знать намерения противника нияти душманро донистан, аз нияти душман бохабар будан; все уже знают о случившемся аз воқеа кайҳо ҳама хабардоранд; я не знаю, где она живет ман ҷои истиқомати ӯро намедонам; насколько я знаю… ба андозае, ки ман медонам…; как я могу об этом знать? ман инро аз куҷо донам?2. что донистан, балад будан; тасаввур[от] доштан; знать язык забон донистан; знать своё дело кори худро донистан, дар кори худ балад будан // с неопр. или с прид. предл. (уметь) тавонистан;знать, как себя вести одоби муоширатро риоя карда тавонистан; шинухез карда тавонистан3. кого (быть знакомым) ошной доштан, шиносо будан; я его совсём не знаю ман бо ӯ мутлақо шинос нестам; знать кого-л. по имени номи касеро донистан; знать в лицо кого-л. касеро аз рӯи қиёфа шинохтан4. чтр ҳис кардан, дарк кардан, донистан, фаҳмидан; я знаю, это даром не проидет ман медонам, ки ин [кор] беҷазо намемонад5. что аз сар гузарондан, таҳаммул кардан; он знал и горе и радость ӯ ҳам ғам ва шодиро аз сар гузарондааст6. чаще с отриц. эътироф (иқрор) кардан; он знать ничего не хочет ӯ ба ҳеҷ чиз иқрор шудан намехоҳад7. знаешь, знаете в знач. вводн. сл. оё медонӣ (медонед), медонӣ чӣ, медонед чӣ; знаете, я уже совсем здоров медонед чӣ, ман тамоман сиҳат шудам <> знать вдоль и поперек (насквозь, наперечет, как свой пять пальцев) панҷ ангушт (панҷа) барин нағз донистан; знать все ходы и выходы ҳамаи роҳу растаро донистан; роҳи даромаду баромадро донистан; знать за собой что ба ягон камбудии худ иқрор будан; знать меру аз ҳад нагузаштан; - про себя прост. нагуфтан, пинҳон доштан; знать свое место ҳадди худро донистан (шинохтан); знать толк в ком-чем ба қадри ҳалвою набот расидан, қадри ҳалвою наботро донистан; знать цену кому-чему-л. ба қадри касе, чизе расидан; знать себе цену кадри худро донистан; дать знать кому о ком-чем хабар додан, хабардор кардан; дать знать о себе худро маълум кардан; арзи ҳастӣ кардан; дать себя знать худро нишон додан, ҳис карда шудан; не знать, куда глаза деть сахт хиҷолат кашидан; не знать, куда руки деть аз шарм дасту по хӯрдан (худро гум кардан); не знать, куда себя деть чӣ кор карданро надонистан; не могу знать уст. намедонам; знать не знаю ҳеҷ (асло) намедонам; знай наших! прост. мо ана ҳамин хел!, ба мо қоил шав!, бо мо шӯхӣ накун!; знаем мы вас! прост. ирон. кӣ будану чй будани шуморо медонем!, мо пӯсти шуморо дар чармгарӣ ҳам мешиносем!; знай себе (в сочет. с гл.) парвое накарда…; а он знай себе покуривает вай бошад парвое накарда. тамоку мекашад; бог знает кто (что, куда) 1) худо медонад кн (чӣ, ба куҷо)… 2) чандои хуб нест; будешь (будете) знать, как… дониста мемонӣ (мемонед), ки…, дониста бош(ед), ки…; как знаешь (знаете) ихтиёрат(он), майлат(он); как знать, кто знает чӣ донам, аз куҷо [ме]донам, маълум нест, кӣ медонад; кто его знает, бог (господь) его знает, черт его знает кӣ медонад, худо медонад; пора [и] честь знать 1) бас аст, кофист 2) иззати нафси худро донистан даркор; вақти рафтан (хайру хуш) расид; то и знай в сочет. с гл. ҳамеша, доимо, дамодам, дам ба дам; только и знает (знаю, знаешь), что… ба ғайр аз ин дигар ҳеҷ корро намедонад (намедонам, намедонӣ); аз а в глаза не знает алифро калтак мегӯяд, балоро ҳам намедонадIIвводн. сл. прост. аз афташ, аз афти кор, эҳтимол, шоядж собир, аъёну ашроф -
36 и
т.д.. (и так далее) ва ғ. (ва ғайра) т. п. (и тому подобное) ва м. ин (ва монанди ин)IIс нескл. и (номи харфи нӯхуми алифбои русӣ) <> «и» краткое «и» -и кӯтоҳ, ҳарфи «й»; ставитьточки (точку) над (на) «и» буду шуди гапро гуфтанIIсоюз1. соед. ва, »у, =ю; догнать и перегнать расидан ва пеш гузаштан; стыд и срам шармандагию расвоӣ; старые и малые хурду калон, пиру барно; муж и жена зану шавҳар; отец и мать падару модар2. присоед. ҳам, ҳатто. ҳам; и я хотел пойти вместе с ними ман ҳам мехостам ҳамроҳи онҳо равам3. перечисл. ҳам; и тот, и другой ҳам ину ҳам он4. усил. охнр; и чего ты ко мне привязался? охир ту чаро ин кадар ба ман часпидӣ?; и куда ты смотрел? охир чашмат дар куҷо буд?; и как ты не слышал об этом? охир чӣ хел шуд, ки ту инро нашунида мондӣ?5. повеств., ана; и взошло солнце офтоб ҳам баромад6. выдел. (поэтому, так что) ана, ҳам, ҳамон тавр ҳам, ҳамин хел; а я ему и говорю ман ҳам ҳамон тавр ба ӯ мегӯям…// в сочет. суказ. мест., нареч., частицами: вот… и ана… ҳам; так... и ҳамин (ҳамон) тавр ҳам; это… и ҳамин…, ҳаминро…; вот об этом я вам и не сказал ана ҳаминашро ман ба шумо нагуфтам; так оно и случилось ана ҳамон тавр ҳам шуд7. против. боз, у, ҳам; мужчина - и плачет! мард шуда истода боз гирья мекунад!8. взнач. усил. частицы ҳам, хуб, хеле; и как же ты вырос! ту хуб калон шуда мондаӣ-ку! // (тоже, также) ҳам, ҳамин тавр; будет и на нашей улице праздник погов. дар кӯчаи мо ҳам тӯй мешавад; и ба ҷӯи мо ҳам об меояд; он и у нас побывал в гостях ӯ ба хонаи мо ҳам меҳмон шуда омада буд // (даже) ҳам, ҳатто, ҳеҷ; он не хбчет и слышать об этом ӯ дар ин хусус шунидан ҳам намехоҳад <> и так [уж] бе ин ҳам; и то прост. дуруст, дар ҳақиқат, ҳамин тавр, набошад чй, ҳа-дия; и так далее (и т. д.) ва ғайра, ва ҳоказо, ва ғайруҳу (ва ғ.); и томӯ подобное (и т. п.) ва монанди ин (ва м. ин); одно и то же айни як чиз, айнан як, биайниҳймежд. хайр, хайр; и, полно! хайр, хайр, бас аст! -
37 исход
м1. (по знач. гл. исходить III) баромадан(и)2. илоҷ, чора; это для него едйнственный исход ин барои вай яго-на илоҷест3. тамом, итмом, охир, хотима; в исходе (к исходу) дня дар охири рӯз; год подходил к исходу сол тамом шуда истода буд; быть на исходе қариб тамом шудан, ба охир расидан4. оқибат, натиҷа; исход соревнования натиҷаи мусобиқа; исход боя оқибати ҷанг; благополучный исход оқибати нек <> дать (найтй) \исход чему-л. ба чизе роҳ додан -
38 исходить
Iнесов.1. от кого-чего, из чего баромадан, паҳн шудан; от пирога исходил аппетитный запах пирог бӯи иштиҳоовар дошт; откуда исходят эти слухи? ин овозаҳо аз куҷо мебароянд?2. из чего асос кардан, ба асос гирифтан; исходи из общегосударственных интересов аз рӯи манфиатҳои давлатӣ амал кардан; при составлёнии плана мы исходили из следующих данных ҳангоми тартиб додани план мо маълумоти зеринро ба асос мегирифтемIIнесов.1. см. изойти I;2. (истекать - о времени) гузаштан, мурур кардан, тамом (буд) шудансов. что разг. гашта баромадан, давр зада (тай карда) гаштан; исходить весь город тамоми шаҳрро давр зада баромадан; лес так велйк, что его не исходишь и за неделю беша чунон калон аст, ки онро дар як ҳафта ҳам давр зада баромадан мумкин нест -
39 как
Iчастица чӣ; как! Это он! чӣ! Ҳамон одам!; как? Разве все уже собрались? чӣ! Магар ҳама ҷамъ шуданд?IIнареч.1. вопр. чӣ тавр, чӣ гуна, чӣ хел, ба кадом шакл; чй; как вы поживаете? аҳволатон чй тавр?; как ваши диела? корҳоятон чӣ тавр?; как вы сказали? шумо чи гуфтед?2. относ. чӣ хеле ки…, чи (ҳамон) тавре ки…; я написал, как вы сказали ман ҳамон тавре ки шумо гуфтед, навиштам3. определит. чӣ хел, чи тавр; как хорошо! чй хел нағз!; как жарко! чӣ хел гарм!4. времени вақте ки, ҳангоме ки…; как приеду, сообщу ҳамин ки омадам, хабар медиҳам <> как будто гуё, гуё ки; как бы [то] нй было дар ҳар ҳол; как бы чи хел карда; как бы он не узнал боз вай нафаҳмад; как вдруг якбора, яке, дафъатан, баного.ҳ, ногаҳон, нохост; как же! набошад чӣ!, албатта!; вы выполнили мою просьбу? - Как же! шумо илтимоси маро ба ҷо овардед? - Албатта!; как [бы] не так! умед накун!, беҳуда фикр накун!; как когда, когда как ҳар вақт ҳар хел, гоҳ ин тавр - гоҳ он тавр, як хел не; как кому, кому как ба як кас маъқул, ба дигаре не; как можно ҳар чӣ, ба қадри имкон; как можно больше ҳар чӣ бисьёртар; ему хотелось как можно скорёе добраться до дому ӯ мехост, ки ҳар чӣ тезтар ба хонааш расад; как ни в чём не бывало гӯё ки ҳеҷ ҳодисае нашуда буд; как и не бывало асараш ҳам намонд, буд ё набуд; как нельзя лучше бисьёр нағз; как попало чи тавре ки тӯғри (рост) ояд; как раз 1) (именно) маҳз, худи худаш; тебято как раз мне и надо маҳз худат ба ман даркор 2) в знач. сказ. айнан, худи худаш; лоиқ, муносиб; башмаки мне как раз кафш ба пои ман лоиқ аст; как сказать кӣ медонад; чӣ гӯям; как только ҳамин ки, … замон; как только доклад закончился, они ушли ҳамин ки маърӯза тамом шуд, онҳо баромада рафтанд; вот [оно] как! ҳамтуя!, аҷабо!союз1. сравн. …барин, чун, ҳамчун, мисли…, монанди…; степь широкая, как море дашти монанди баҳр васеъ; белый как снег барф барии сафед; бледный как полотно дока барин сафед; как нарочно қасдан кардагй барин2. присоед. ҳамчун, чун; я советую вам как друг ман ба шумо чун дӯст маслиҳат медиҳам3. врем. ҳамин ки…, дар баробари…; как приедешь, напишй ҳамин ки рафта расиди, хат навис4. уст. прост. агар; найдёшь дело, как захочешь агар хоҳи, кор меёби <> как скоро уст. книжн. 1) врем. ҳамин ки, …замон; как скоро он уедет… вай рафтан замон 2) усл. модом ки, агар; как скоро мы признали, что он прав, то… модом ки мо ӯро хак донистем, пас… -
40 контра
Iж см. контры I: про и контра тарафдор ва зидIIж прост. презр. контра, душмани революция I: про и контра тарафдор ва зидж прост. презр. контра, душмани револютсияIVж см. контры
См. также в других словарях:
III. РОССИЯ. СССР. СНГ - полный — III.1. Племенные союзы восточных славян … Правители Мира
III.6. Правительства периода гражданской войны — ⇑ III. РОССИЯ. СССР. СНГ III.6.1. Европейская Россия III.6.1.1. Юг России III.6.1.2. Дон III.6.1.3. Кубань … Правители Мира
III.9. Содружество независимых государств (СНГ) — ⇑ III. РОССИЯ. СССР. СНГ … Правители Мира
III. Kerületi TVE — III. Kerületi TUE Nombre completo III. Kerületi TVE Futball Club Obuda Fundación 24 de enero de 1887 (124 años) Estadio Hévízi út, Budapest (Hungría) … Wikipedia Español
III Comando Administrativo Aéreo — Activa 4 de febrero de 1938 1944 País Alemania Nazi … Wikipedia Español
III. Korps (Bundeswehr) — III. Korps Verbandsabzeichen Aktiv 6. Apr. 1957–31. Mär. 1994 Land … Deutsch Wikipedia
III Fuerza Expedicionaria de Marines — Activa 1 de octubre de 1942 10 de junio de 1946 7 de mayo de 1965 presente … Wikipedia Español
III Corps (Germany) — III Corps was a corps level formation of the German Army during World War II. III Armeekorps HistoryThe III Corps was formed in October 1934 as III. Armeekorps. The corps took part in Fall Weiss, the 1939 invasion of Poland as a part of… … Wikipedia
III. Korps — steht für folgende militärische Großverbände: III. Korps (Bundeswehr) (1957 1994) III. Armeekorps (Preußen) III. Armee Korps (Deutsches Kaiserreich) III. Armeekorps (Wehrmacht) III. Königlich Bayerisches Armee Korps III. Australisches Korps III.… … Deutsch Wikipedia
III Cuerpo Panzer — Insignia del Cuerpo Panzer Activa 21 de junio de 1942 8 de mayo de 1945 País … Wikipedia Español
III Corps (India) — III Corps Active 1915 ?, 1941 42, 1980s Present Country India Branch Indian Army Type Army Corps Role … Wikipedia