-
1 старообразный
-
2 старушечий
-
3 старец
ihtiyar, qart -
4 старый
1) ihtiyar, koca; kartста́рый челове́к — ihtiyar adam
ста́рый дуб — kart meşe
он стар учи́ться — okuyacak yaşta değildir artık
не смогу́, стар стал — yapamam, ihtiyarlık
стар, да дюж — погов. kart meşe bükülmez
ста́рая кры́са лову́шку обхо́дит — посл. tilki iki defa tuzağa düşmez
2) врз eskiста́рый дом — eski ev
ста́рый обы́чай — eski adet
ста́рая, как мир, тради́ция — dünya kadar yaşlı bir gelenek
ста́рый дире́ктор шко́лы — okulun eski müdürü
по ста́рой привы́чке — eskiden kalma bir alışkanlıkla
ста́рая оби́да — eskiden kalma gönül kırıklığı
по ста́рому зако́ну — eski yasaya göre
са́мый ста́рый контине́нт Земли́ — Yer'in en ihtiyar kıtası
ста́рые ве́щи — eski eşya, eskiler
ста́рое пальто́ — eski bir palto
ста́рый друг — eski dost
ста́рая мо́да — eski moda
3) (ста́рое) → сущ., с eskiвороши́ть ста́рое — eski defterleri karıştırmak
••Ста́рый свет — eski dünya
ста́рое вино́ — yıllanmış şarap
и стар и мал вы́сыпали на у́лицу — büyük küçük herkes sokağa döküldü
ста́рый ду́рень! — прост., бран. koca bunak!
-
5 древний
eski,koline; çok ihtiyar* * *1) eski, eskiçağ °дре́вние ри́мляне — eski Romalılar
дре́вние цивилиза́ции — eskiçağ / ilkçağ uygarlıkları
2) ( достигший глубокой старости) (çok) eski; köhne; çok ihtiyar, tirit gibi ( о человеке)••дре́вние века́ — eskiçağ
дре́вняя исто́рия — eskiçağ / ilkçağ tarihi
-
6 бодрый
dinç,canlı* * *dinç (-ci), canlıбо́дрый стари́к — dinç bir ihtiyar
у него́ бо́дрый вид — dinç ve neşeli görünüyor
мы шли бо́дрым ша́гом — canlı canlı yürüyorduk
он был бодр, то́чно по́сле хоро́шего сна — derin bir uykudan yeni kalkmış gibi dinçti
-
7 горбить
несов.; сов. - сго́рбитьсго́рбленный года́ми стари́к — sırtını yılların kamburlaştırdığı ihtiyar
-
8 дряхлый
tirit gibi; kurada; köhne ( ветхий)дря́хлый стари́к — tirit gibi ihtiyar
дря́хлая кля́ча — kurada beygir
-
9 идти
несов.; сов. - пойти́1) тк. несов. gitmek; yürümek; gelmekидти́ домо́й — eve gitmek
идти́ пешко́м — yayan gitmek; yürümek
идти́ ры́сью — tırıs gitmek
иди́ к доске́! (ученику) — tahtaya kalk!
иди́ впереди́! — öne düş!
2) тк. несов. (двигаться, перемещаться) gitmek; yürümek; yol almakпо́езд шёл бы́стро — tren hızlı gidiyordu
су́дно шло на Оде́ссу — gemi Odesa'ya doğru yol alıyordu
навстре́чу шёл грузови́к — karşıdan bir kamyon geliyordu
иди́ по сле́ду — izi takip et
3) (отправляться, направляться) gitmek; yürümekидти́ на охо́ту — ava gitmek
пошёл бы погуля́л — gidip gezsen
идти́ в го́сти — misafirliğe gitmek
она́ пошла́ за водо́й — suya gitti
пошли́ / пойдём в кино́ — sinemaya gidelim
враг шёл на Москву́ — düşman Moskova'ya yürüyordu
4) тк. несов., перен. (двигаться, развиваться в каком-л. направлении) gitmekидти́ вперёд — ilerlemek; gelişmeler kaydetmek
идти́ к це́ли — hedefe doğru gitmek / ilerlemek
идти́ от побе́ды к побе́де — zaferden zafere koşmak
5) ( соглашаться) yanaşmak; kabul etmekпойти́ на предло́женные усло́вия — önerilen koşulları kabul etmek
пойти́ на усту́пку — ödüne gitmek
на тако́е де́ло он не пойдёт — böyle bir işe yanaşmaz
идти́ на расхо́ды — masraflar ihtiyar etmek
6) (выступать противником кого-чего-л.) karşı olmak; karşı çıkmak; karşı tutum / cephe almakпро́тив тебя́ он не пойдёт — sana karşı çıkmaz
идти́ про́тив зако́на — kanuna karşı gelmek
7) (вступать, поступать куда-л.) girmekо́сенью он пойдёт (посту́пит) в шко́лу — sonbaharda okula gidecek
идти́ в а́рмию — askere gitmek; orduya girmek
8) ( доставляться) gelmek; gitmekсюда́ идёт сырьё, отсю́да - гото́вые изде́лия — buraya hammadde(ler) gelir, buradan da mamul maddeler / eşya gider
пи́сьма всё иду́т и иду́т — mektupların ardı arkası kesilmiyor
9) тк. несов. (приближаться, появляться) gelmekпо́езд идёт! — tren geliyor!
весна́ идёт — перен. bahar giriyor / geliyor
10) ( отправляться - о транспорте) kalkmak; hareket etmekпо́езд идёт в час — tren birde kalkıyor
11) тк. несов. ( действовать - о механизмах) işlemekчасы́ не иду́т — saat işlemiyor
12) ( об осадках) yağmakпохо́же, пойдёт снег — hava karlayacağa benziyor
13) тк. несов. (иметь место, происходить, производиться) yapılmak; yer almak; yürümek, gitmek ( развиваться)шла война́ — savaş yapılıyordu
иду́т перегово́ры — görüşmeler yapılıyor
в до́ме шла побе́лка — evde badana yapılıyordu
как иду́т дела́? — işler nasıl gidiyor / yürüyor?
торго́вля шла пло́хо — ticaret kötü gidiyordu
14) тк. несов. (проходить, протекать, длиться) geçmekвре́мя идёт — vakit geçiyor / ilerliyor
шли го́ды — yıllar yılları / birbirini kovalıyordu
шёл пя́тый час — saat dördü geçmişti
де́вушке шёл шестна́дцатый год — kız on altısını sürüyordu
идёт уже́ тре́тья неде́ля, как... — üçüncü haftadır...
15) тк. несов. ( пролегать) gitmek; uzanmakкуда́ идёт э́та доро́га? — bu yol nereye gider / çıkar?
хребе́т идёт с за́пада на восто́к — sıradağ batıdan doğuya doğru uzanır
э́тот проспе́кт идёт че́рез весь го́род — bu anacadde kenti boydan boya kateder
да́льше идёт лес — ötesi orman
16) (выходить, выделяться) çıkmak gelmek; yayılmak ( распространяться); akmak ( течь), sızmak; kaçmak ( просачиваться)вода́ идёт? (из крана) — su geliyor mu?
от земли́ шёл пар — topraktan bir buğudur tütüyordu
газ шёл из кла́пана — gazı kaçıran supaptı
у него́ но́сом пошла́ кровь — burnundan kan geldi
из трубы́ пошёл дым — baca tütmeye başladı
17) ( в играх) sürmek; oynamakидти́ с да́мы — kızı oynamak
он пошёл конём — atı sürdü / oynattı
18) ( предназначаться) kullanılmakна что идёт э́тот мех? — bu kürkler ne için kullanılır?
ма́сло, иду́щее в пи́щу — yemeklik yağ
19) ( расходоваться) gitmekде́нег идёт нема́ло — az para gitmiyor
цеме́нта пойдёт не бо́льше то́нны — bir tondan fazla çimento gitmez
на костю́м пошло́ три ме́тра — kostüm için üç metre gitti
20) разг. (находить сбыт, спрос) geçmek; aranmak; rağbet görmekра́ньше э́тот това́р шёл о́чень хорошо́ — önceleri bu mal çok geçiyordu / aranıyordu
почём иду́т сли́вы? — erik kaçtan satılıyor?
ему́ уже́ идёт зарпла́та — maaşı işliyor artık
проце́нты иду́т (с вклада) — faizi işliyor
за сверхуро́чную рабо́ту идёт надба́вка — fazla mesai için zam ödenir
22) (украшать, быть к лицу) gitmek; yakışmakэ́та шля́па тебе́ идёт — bu şapka sana gidiyor
коке́тство ей не идёт — ona cilve yakışmaz
23) тк. несов., разг. (входить, вдвигаться) girmekсапо́г не идёт на́ ногу — ayağım bu çizmeye girmiyor
24) oynamakгде идёт э́та карти́на? — bu filim nerede / hangi sinemada oynuyor
пье́са пойдёт в двух теа́трах — oyun / piyes iki tiyatroda oynanacak
25) ( выходить замуж) varmakза тако́го, как ты, она́ не пойдёт — senin gibisine varmaz
26) тк. несов., перен., разг. (иметь каким-л. результатом, показателем) olmakна́ша кома́нда идёт на второ́м ме́сте — bizim takım ikinci durumdadır
он идёт на одни́ тро́йки — aldığı notlar hep orta
••речь пойдёт не об э́том — söz edilecek olan bu değil
вода́ пошла́ на у́быль — sular inmeye başladı
идти́ на по́мощь кому-л. — birinin yardımına koşmak
мы гото́вы идти́ за тобо́й — arkandan gelmeye hazırız
иду́т слу́хи, что... —...dığı söyleniyor / rivayet ediliyor
пошли́ слу́хи, что... —...dığı yolunda söylentiler çıktı
пошли́ спле́тни — dedikodu alıp yürümüştü
докуме́нт пойдёт на по́дпись — belge imzaya sunulacak
-
10 лета
мн.1) ( годы) yıllarче́рез пять лет — beş yıl sonra
она́ пять лет за́мужем — kadın beş senelik evlidir
за свои́ шестьдеся́т с ли́шним лет он... — altmış şu kadar yıllık ömründe...
он о́тдал со́рок лет (свое́й жи́зни) пре́ссе — kırk yılını basına verdi
2) ( возраст) yaşско́лько тебе́ / вам лет? — yaş kaç?
ему́ пять лет — beş yaşındadır
ребёнок лет пяти́ — beş yaşlarında bir çocuk
респу́блике со́рок лет — cumhuriyet kırk yaşındadır
он ва́ших лет — sizin yaştadır
ему́ лет шестьдеся́т — altmışlık var
они́ одни́х лет — yaşları bir, onlar yaşıttır
с ма́лых лет — küçük yaştan beri / küçükkenden beri
он вы́глядит моло́же свои́х лет — yaşını göstermiyor
••войти́ в лета́ — yaşını (başını) almak
по мо́лодости лет — toy olduğundan; toyluktan
на ста́рости лет — ihtiyarlıkta; ihtiyar haliyle; bu yaşa girdikten sonra; bu yaştan sonra
пожела́ть кому-л. до́лгих лет (жи́зни) — uzun ömürler dilemek
-
11 морщинистый
buruşuklar içinde; buruşukморщи́нистые ру́ки — derisi buruşmuş eller
морщи́нистый стари́к — yüzü buruş buruş bir ihtiyar
-
12 нищий
1) dilenciни́щий стари́к — dilenci ihtiyar
2) yoksul, sefil тж. перен.ни́щая дере́вня — yoksul köy
ни́щий ду́хом — ruhça sefil
3) → сущ., м dilenci -
13 попечение
сде́ти нахо́дятся на попече́нии роди́телей — çocuklar ana babalarının velayeti altındadır
у неё на попече́нии престаре́лая мать — çok ihtiyar annesini geçindiriyor
он оста́вил дом на попече́ние бра́та — evini kardeşine ısmarladı
-
14 сгорбленный
kamburlasmış, beli çökük / bükükсго́рбленный стари́к — beli bükük bir ihtiyar
-
15 слышать
несов.; сов. - услы́шать1) duymak, işitmekслы́шать шум — gürültü duymak
2) тк. несов. duymakон хорошо́ слы́шит — kulağı iyi işitir
он не слы́шит (глух) — (kulağı) sağırdır
стари́к о́чень пло́хо слы́шит — ihtiyar çok ağır duyar
я тебя́ не слы́шу — sesini duyamıyorum
3) (иметь какие-л. сведения) duymak, işitmekоб э́том и я слы́шал — onu ben de duydum / işittim
4) тк. несов., разг. (чувствовать, замечать) duymakне слы́шать за́пахов — kokuları duymamak
••он и слы́шать об э́том не хо́чет — bunun lafını bile duymak istemiyor
чтоб я бо́льше (от тебя́) э́того не слы́шал! — bir daha ağzından böyle laf duymayayım!
-
16 согбенный
beli bükük / çökmüşсогбе́нный ста́рец — beli bükük bir ihtiyar
-
17 старец
м -
18 старик
м1) ihtiyar2) (стари́ки́) мн. eskilerмо́жет мы, старики́, ошиба́емся — belki biz eskiler yanılıyoruz
-
19 старичок
мihtiyar adamcağız, tinton -
20 старуха
жihtiyar kadın; kocakarı груб.и на стару́ху быва́ет прору́ха — погов. imam bile okurken yanılır
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ihtiyar — 1. is., esk., Ar. iḫtiyār Seçme Birleşik Sözler ihtiyar heyeti ihtiyar meclisi Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller ihtiyar etmek 2. sf., Ar. iḫtiyār 1) Yaşlı, kocamış olan, pir (kimse), genç karşıtı İhtiyar öksürüyor, öksürdükçe de boğazından… … Çağatay Osmanlı Sözlük
İHTİYAR-I CÜZ'Î — (İhtiyar ı cüz iye) İnsanın küçücük ihtiyarı, iradesi. Pek az, zayıf ihtiyar. (Bak: Cüz i ihtiyar … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
ihtiyar etmek — 1. yaşlandırmak, kocaltmak 2. 1) seçmek, üstün tutmak Zaruretsiz cihanda kimse gurbet ihtiyar etmez. Şinasi 2) katlanmak Bu itilip kakılmaya karşı ihtiyar ettiği siyaset herkese hizmet etmek, herkesi memnun etmeye çalışmaktan ibaretti. H. E.… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ihtiyar heyeti — is. Köy tüzel kişiliğinde, muhtar başkanlığında görev yapan kişilerden oluşan yetkili organ, ihtiyar meclisi … Çağatay Osmanlı Sözlük
ihtiyar meclisi — is. İhtiyar heyeti … Çağatay Osmanlı Sözlük
ihtiyar olmak — yaşlanmak Geçti sevdalarla ömrüm, ihtiyar oldum bugün ... A. Rasim … Çağatay Osmanlı Sözlük
ihtiyâr — (A.) [ رﺎﻴﺘﺧا ] 1. seçme. 2. seçilme. 3. seçme hakky. 4. yaşlı … Osmanli Türkçesİ sözlüğü
İHTİYAR — Yaşlanmış kimse. Yaşlı. * Ist: İstek, arzu. Razı olmak. Katlanmak. Seçmek. Tensib etmek. Seçilmek. (Bak: İrade … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
ihtiyar delikanlı — is. Yaşlı ama dinç, sağlıklı kimse … Çağatay Osmanlı Sözlük
İHTİYAR ELDEN GİTMEK — Mc: Kendini zaptedememek, hiddet ve gazaba gelmek, irâdeyi kaybetmek … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
İHTİYAR-I KÜLFET — Külfete katlanma … Yeni Lügat Türkçe Sözlük