Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

homo+pl

  • 121 ingeniosus

    I.
    Lit.:

    Aristoteles quidem ait, omnes ingeniosos melancholicos esse,

    Cic. Tusc. 1, 33, 80:

    ingeniosi vocantur,

    id. Fin. 5, 13, 36:

    vir ingeniosus et eruditus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    quo quisque est solertior et ingeniosior,

    id. Rosc. Com. 11, 31:

    homo ingeniosissimus,

    id. Mur. 30, 62:

    ad aliquid,

    Ov. M. 11, 313:

    dandis ingeniosa notis,

    id. Am. 1, 11, 4:

    esse in aliqua re, Mart. praef. 1: in poenas,

    Ov. Tr. 2, 342:

    res est ingeniosa dare,

    giving requires good sense, id. Am. 1, 8, 62. —
    II.
    Transf., of inanimate things.
    A.
    Ingenious, clever:

    argumentum,

    Plin. 35, 10, 36, § 69.—
    B.
    Adapted to, apt, fit for any thing:

    vox mutandis ingeniosa sonis,

    Ov. Am. 2, 6, 18:

    terra ingeniosa colenti,

    id. H. 6, 117:

    ad segetes ager,

    id. F. 4, 684.— Sup.:

    ingenuosissimus,

    Inscr. Murat. 1742, 15.— Adv.: ingĕnĭōsē, acutely, wittily, ingeniously:

    tractantur ista ingeniose,

    Cic. Ac. 2, 27, 87:

    electas res collocare,

    id. Inv. 1, 6, 81:

    dicere,

    Quint. 1, 6, 36.— Comp., Plin. 15, 13, 12, § 42.— Sup.:

    homo ingeniosissime nequam,

    Vell. 2, 48, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > ingeniosus

  • 122 ingenuosus

    I.
    Lit.:

    Aristoteles quidem ait, omnes ingeniosos melancholicos esse,

    Cic. Tusc. 1, 33, 80:

    ingeniosi vocantur,

    id. Fin. 5, 13, 36:

    vir ingeniosus et eruditus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    quo quisque est solertior et ingeniosior,

    id. Rosc. Com. 11, 31:

    homo ingeniosissimus,

    id. Mur. 30, 62:

    ad aliquid,

    Ov. M. 11, 313:

    dandis ingeniosa notis,

    id. Am. 1, 11, 4:

    esse in aliqua re, Mart. praef. 1: in poenas,

    Ov. Tr. 2, 342:

    res est ingeniosa dare,

    giving requires good sense, id. Am. 1, 8, 62. —
    II.
    Transf., of inanimate things.
    A.
    Ingenious, clever:

    argumentum,

    Plin. 35, 10, 36, § 69.—
    B.
    Adapted to, apt, fit for any thing:

    vox mutandis ingeniosa sonis,

    Ov. Am. 2, 6, 18:

    terra ingeniosa colenti,

    id. H. 6, 117:

    ad segetes ager,

    id. F. 4, 684.— Sup.:

    ingenuosissimus,

    Inscr. Murat. 1742, 15.— Adv.: ingĕnĭōsē, acutely, wittily, ingeniously:

    tractantur ista ingeniose,

    Cic. Ac. 2, 27, 87:

    electas res collocare,

    id. Inv. 1, 6, 81:

    dicere,

    Quint. 1, 6, 36.— Comp., Plin. 15, 13, 12, § 42.— Sup.:

    homo ingeniosissime nequam,

    Vell. 2, 48, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > ingenuosus

  • 123 inhonestus

    ĭn-hŏnestus, a, um, adj.
    I.
    Dishonorable, disgraceful, shameful (class.):

    eho, impure, inhoneste, labes popli!

    Plaut. Pers. 3, 3, 4:

    simus,

    Cic. Rosc. Am. 18:

    ignotā matre inhonestus,

    Hor. S. 1, 6, 36:

    vita,

    Sall. C. 20, 9:

    exitus nobis non inhonestus,

    inglorious, Prop. 2, 26, 58 (3, 22, 38 Müll.):

    mors,

    id. 2, 7, 89 (2, 8 b, 27 M.); Liv. 29, 18:

    vulnus,

    Verg. A. 6, 497:

    (hostes) inhonesta vulnera tergo accipiunt,

    Ov. F. 2, 211:

    pax,

    Tac. A. 15, 25:

    Vitellius gulā et ventre sibi inhonestus,

    id. H. 2, 31 Orell. N. cr.:

    nihil injustum atque inhonestum, Auct. Or. pro Dom. 41: quid hoc joco inhonestius,

    more indecent, Val. Max. 7, 8, 9.— Sup.:

    inhonestissima cupiditas,

    Cic. Quint. Fr. 1, 1, 6 fin.:

    homo turpissimus atque inhonestissimus,

    id. Rosc. Am. 18.—
    II.
    Unseemly, ugly, filthy:

    homo,

    Ter. Eun. 2, 3, 65; 5, 4, 16.— Hence, adv.: ĭn-hŏnestē, dishonorably, disgracefully:

    parere divitias,

    Ter. And. 4, 5, 2:

    accusare,

    Cic. Att. 2, 1, 9:

    submitti alicui,

    Vell. 2, 37, 3:

    (with improbe) facere aliquid,

    Gell. 10, 19, 1.— Comp., Capitol. Ver. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > inhonestus

  • 124 inperium

    impĕrĭum ( inp-), ĭi, n. [impero], a command, order, direction.
    I.
    Lit. (mostly ante-class. and post-Aug.): si quid opus est, impera: imperium exsequar. Plaut. Am. 3, 3, 1; cf.:

    nunc pergam eri imperium exsequi,

    id. ib. 1, 1, 106:

    eri imperia persequi,

    id. ib. 2, 1, 75:

    imperium exsequi,

    id. Men. 5, 6, 16; Ter. Eun. 4, 1, 22:

    obsequens obediensque est mori atque imperiis patris,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 55; cf. id. Trin. 2, 2, 21; id. Men. 5, 7, 1:

    tuo facit jussu, tuo imperio paret,

    id. As. 1, 2, 21:

    malus et nequam est homo, qui nihili imperium eri Sui servus facit,

    id. Ps. 4, 7, 1; cf. id. As. 2, 4, 10:

    quod hi neque ad concilia veniebant neque imperio parebant,

    Caes. B. G. 5, 2 fin.:

    imperium neglegere,

    id. ib. 5, 7, 7:

    neque ab uno omnia imperia administrari poterant,

    id. ib. 2, 22 fin.:

    imperio Jovis huc venio,

    Verg. A. 5, 726; cf.:

    et Jovis imperium et cari praecepta parentis Edocet,

    id. ib. 5, 747:

    imperiis deūm propalam expositis,

    Liv. 8, 6, 12:

    quidam (pueri) imperia indignantur,

    Quint. 1, 3, 6:

    aegri quoquo neglecto medentium imperio, etc.,

    Plin. Pan. 22, 3:

    elephanti inest imperiorum obedientia,

    Plin. 8, 1, 1, § 1:

    naturae imperio gemimus, cum, etc.,

    Juv. 15, 138:

    cujus paruit imperiis,

    id. 14, 331.
    II.
    Transf., the right or power of commanding, authority, command, control (freq. and class.).
    A.
    In gen.: Mes. Nempe jubes? Me. Jubeo hercle, si quid imperii est in te mihi, Plaut. Men. 5, 7, 41; cf. id. Pers. 3, 1, 15:

    Appius et caecus et senex tenebat non modo auctoritatem sed etiam imperium in suos,

    Cic. de Sen. 11, 37:

    reges in ipsos imperium est Jovis,

    Hor. C. 3, 1, 6:

    eone es ferox, quia habes imperium in beluas?

    Ter. Eun. 3, 1, 25:

    mater, cujus sub imperio'st, mala,

    id. Heaut. 2, 2, 4: An. Sta ilico. Ge. Hem, sates pro imperio! quisquis es, i. e. authorilatively, imperiously, id. Phorm. 1, 4, 19:

    domesticum,

    Cic. Caecin. 18, 52; id. Inv. 2, 47, 140:

    (Juppiter) Divosque mortalesque turbas Imperio regit unus aequo,

    Hor. C. 3, 4, 48; cf.:

    sed me jussa deūm... Imperiis egere suis,

    Verg. A. 6, 463:

    Phyllius illic Imperio pueri volucresque ferumque leonem Tradiderat domitos,

    Ov. M. 7, 373:

    agricolae habent rationem cum terra, quae numquam recusat imperium,

    Cic. de Sen. 15, 51.—
    B.
    In partic.
    1.
    In publicists' lang., supreme power, sovereignty, sway, dominion, empire (cf.: principatus, dominatus, regnum; potestas, potentia).
    (α).
    Sing.: Tarquinio dedit imperium simul et sola regni, Enn. ap. Fest. p. 298 Müll. (Ann. v. 151 Vahl.); cf.:

    navorum imperium servare est induperantum,

    id. ib. 169 Müll. (Ann. v. 413 Vahl.); and:

    ipse (Numa rex) de suo imperio curiatam legem tulit,

    Cic. Rep. 2, 13; 2, 17; 18; [p. 901] 20;

    21: homo dominandi cupidus aut imperii singularis,

    sole dominion, id. ib. 1, 33:

    singulare et potestas regia,

    id. ib. 2, 9:

    esse consul cum summo imperio et potestate,

    id. Verr. 1, 13, 37; id. Fl. 8, 18; cf.:

    cum summo imperio et potestate versari,

    id. Q. Fr. 1, 1, 10, 31:

    qui (App. Claudius) tum erat summo imperio,

    id. Fin. 2, 20, 66:

    omne imperium nostri penes singulos esse voluerunt,

    id. Rep. 1, 40; 2, 32:

    de imperio Caesaris... gravissime decernitur,

    Caes. B. C. 1, 5, 4:

    imperium extra ordinem dare,

    Cic. Phil. 11, 10, 25:

    quod imperium potest esse praestantius quam, etc.,

    id. Rep. 1, 17:

    eos qui antea commodis fuerint moribus, imperio, potestate, prosperis rebus immutari,

    id. Lael. 15, 54:

    ad deponendum imperium tardior esse,

    id. Rep. 2, 12:

    expertes imperii,

    id. ib. 1, 31:

    deponentium imperium tyrannorum,

    Quint. 9, 2, 67 et saep.:

    sub populi Romani imperium dicionemque cadere,

    Cic. Font. 1, 2; so,

    with dicio,

    Caes. B. G. 1, 31, 7; cf.:

    Gallia sub populi Romani imperium redacta,

    id. ib. 5, 29, 4:

    totam ad imperium populi Romani Ciliciam adjunxit,

    Cic. de Imp. Pomp. 12, 35:

    majestas est in imperio atque in omni populi Romani dignitate,

    Quint. 7, 3, 35:

    cum duobus ducibus de imperio in Italia decertatum est, Pyrrho et Hannibale,

    Cic. Lael. 8, 28; cf.:

    de imperio dimicare,

    id. Off. 1, 12, 38:

    spes diuturnitatis atque imperii,

    id. Rep. 2, 3; cf.:

    sedem et domum summo imperio praebere,

    id. ib. 2, 5 fin.:

    quod ipse suae civitatis imperium obtenturus esset,

    Caes. B. G. 1, 3, 6:

    civitati imperium totius provinciae pollicetur,

    id. ib. 7, 64 fin.:

    cum abunde expertus esset quam bene umeris tuis sederet imperium,

    Plin. Pan. 10 fin.:

    auctoritate magis quam imperio regere,

    Liv. 1, 7, 8; cf.:

    nec illum pro imperio submovere posse... quia ita dicatur: si vobis videtur, discedite, Quirites,

    id. 2, 56, 12.—
    (β).
    Plur.:

    nec vero imperia expetenda ac potius aut non accipienda interdum aut deponenda nonnumquam,

    i. e. public offices, Cic. Off. 1, 20, 68:

    (cives) mandant imperia,

    id. Rep. 1, 31; cf.:

    honores, magistratus, imperia, potestates, opes amicitiae anteponere,

    id. Lael. 17, 63:

    cui (duci) dantur imperia et ea continuantur, etc.,

    id. Rep. 1, 44:

    ita cepi et gessi maxima imperia, ut, etc.,

    id. Fam. 3, 7, 5:

    vides tyranni satellites in imperiis,

    id. Att. 14, 5, 2:

    quod praestare dicant Gallorum quam Romanorum imperia perferre,

    dominion, government, Caes. B. G. 1, 17, 3:

    qui mobilitate ac levitate animi novis imperiis studebant,

    id. ib. 2, 1, 3:

    imperia legum potentiora quam hominum,

    Liv. 2, 1, 1. —
    b.
    Hence, transf., concr.
    (α).
    Dominion, realm, empire (esp. freq. since the Aug. per.):

    duae urbes inimicissimae huic imperio,

    Cic. Lael. 3, 11:

    jam ipsa terra ita mihi parva visa est, ut me imperii nostri pæniteret,

    id. Rep. 6, 16 fin.:

    nostrum,

    id. ib. 3, 29; cf.:

    finium imperii nostri propagatio,

    id. Prov. Cons. 12, 29:

    fines imperii propagavit,

    id. Rep. 3, 12:

    imperium Oceano, famam qui terminet astris,

    Verg. A. 1, 287:

    per quas (artes) imperi Porrecta majestas ad ortus Solis ab Hesperio cubili,

    Hor. C. 4, 15, 14:

    adjectis Britannis Imperio,

    id. ib. 3, 5, 4:

    quem vocet divum populus ruentis Imperi rebus?

    id. ib. 1, 2, 26;

    1, 37, 8: immensum imperii corpus stare ac librari sine rectore non potest,

    Tac. H. 1, 16:

    reges socii, membra partesque imperii,

    Suet. Aug. 48:

    breviarium totius imperii,

    id. ib. 101:

    rationarium imperii,

    id. ib. 28:

    imperii fines Tiberinum natare,

    Juv. 8, 265:

    noverat luxuriam imperii veterem,

    i. e. of the Roman court, id. 4, 137.—
    c.
    Trop., rule, control (very rare but class.):

    illud vide, si in animis hominum regale imperium sit, unius fore dominatum, consilii scilicet,

    Cic. Rep. 1, 38.—Iron.:

    imperium judiciorum tenere,

    Cic. Verr. 2, 2, 31, § 77:

    coactae imperio sexus,

    i. e. the ambition, Juv. 6, 135.—
    2.
    Law t. t., the jurisdiction or discretion of a magistrate:

    omnia autem judicia aut legitimo jure consistunt aut imperio continentur,

    Gai. Inst. 4, 103:

    ideo autem imperio contineri judicia dicuntur, quia tamdiu valent, quamdiu is qui ea praecepit imperium habet,

    id. ib. 4, 105; cf. 3, 181 al.—
    3.
    Milit., the chief command, command.
    (α).
    Sing.:

    victum atque expugnatum oppidum est Imperio atque auspicio Amphitruonis maxime,

    Plaut. Am. 1, 1, 37; 1, 1, 41: re impetrata contendunt, ut ipsis summa imperii transdatur, Caes. B. G. 7, 63, 5:

    delatam sibi summam imperii,

    Suet. Ner. 3:

    censet enim etiam ex iis, qui cum imperio sint,

    Cic. Fam. 1, 1, 3:

    nostri imperii dignitas,

    id. ib. 1, 7, 4:

    novem annis, quibus in imperio fuit,

    Suet. Caes. 25:

    legionum curam et imperium alicui demandare,

    id. ib. 76:

    alicui imperium prorogare,

    id. Tib. 30:

    imperii tempus explere,

    id. Caes. 26: cum imperio aut magistratu, i. e. a military or civil command, Suet. Tib. 12:

    qui dabat olim imperium, fasces, etc.,

    Juv. 10, 79; cf. in the foll.—
    (β).
    Plur.:

    mandant (cives) imperia, magistratus,

    i. e. military and civil commands, Cic. Rep. 1, 31; cf.:

    magistratus, imperia, amicitiae anteponere,

    id. Lael. 17, 63;

    so opp. magistratus,

    Suet. Caes. 54; 75; id. Aug. 61.—
    b.
    Transf.
    (α).
    Concr.: imperia, i. q. imperatores, commanding officers, commanders, generals:

    imperia, potestates, legationes, quom senatus creverit populusve jusserit, ex urbe exeunto,

    Cic. Leg. 3, 3, 9:

    nacti vacuas ab imperiis Sardiniam et Siciliam,

    Caes. B. C. 1, 31, 1; Val. Max. 1, 1, 9.—
    (β).
    Erat plena lictorum et imperiorum provincia, differta praefectis atque exactoribus, Caes. B. C. 3, 32, 4.—
    (γ).
    (Acc. to imperator, II. B. 3.) The imperial government, the government:

    tandem quasi coactus recepit imperium,

    Suet. Tib. 24; 55; 67; id. Calig. 12; 16; 24; id. Claud. 11; 35; 36 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > inperium

  • 125 libertinus

    1.
    lībertīnus, a, um, adj. [libertus], of or belonging to the condition of a freedman (opp. ingenuus, of the condition of a freeborn person; cf. in the foll. the passage Tac. A. 15, 57, and under II. A. the passage from Gai. Inst. 1, 10 and 11):

    homo liber, qui se vendidit, manumissus non ad suum statum revertitur, quo se abdicavit, sed efficitur libertinae condicionis,

    enters into the condition of a freedman, becomes a freedman, Dig. 1, 5, 21:

    in classem mille socii navales cives Romani libertini ordinis scribi jussi,

    Liv. 43, 12, 9; 42, 27, 3 (for which:

    navales socii cives Romani, qui servitutem servissent,

    id. 40, 18, 7); Suet. Gram. 18:

    Atilius quidam libertini generis,

    Tac. A. 4, 62; 2, 85; Suet. Aug. 44:

    libertinus homo,

    a freedman, Cic. Balb. 11, 28; id. Cat. 3, 6, 14; id. Verr. 2, 1, 47, § 124; cf.:

    mulieris libertinae sermo,

    of a freedwoman, Liv. 39, 13, 2:

    libertina mulier,

    Tac. A. 15, 57; Suet. Calig. 16:

    ut me libertino patre natum,

    of a father who was a freedman, Hor. S. 1, 6, 6;

    so,

    id. ib. 45; 46; id. Ep. 1, 20, 20:

    sunt etiam libertini optimates,

    Cic. Sest. 45, 97:

    miles,

    Suet. Aug. 25:

    plebs,

    Plin. 14, 4, 5, § 48:

    opes,

    Mart. 5, 13, 6:

    homines libertini ordinis,

    Gell. 5, 19, 12.—Hence,
    II.
    Subst.
    A.
    lībertīnus, i, m., a freedman (in reference to his status in society or the state;

    whereas a freedman was called libertus in reference to the manumitter): qui servus est, si manumittatur, fit libertinus,

    Quint. 5, 10, 60; cf.:

    servus cum manumittitur, libertinus: addictus recepta libertate ingenuus,

    id. 7, 3, 27:

    liberorum hominum alii ingenui sunt, alii libertini. Ingenui sunt, qui liberi nati sunt: libertini sunt, qui ex justa servitute manumissi sunt,

    Gai. Inst. 1, §§ 10 and 11; Plaut. Poen. 4, 2, 10:

    sed ita pars libertinorumst, nisi patrono qui advorsatust, ni illi offecit, etc.,

    id. Pers. 5, 2, 57:

    Ti. Gracchus libertinos in urbanas tribus transtulit,

    Cic. de Or. 1, 9, 38; id. Phil. 3, 6 fin.:

    libertini centuriati,

    Liv. 10, 21, 4:

    libertinis detrahenda est auctoritas,

    Quint. 11, 1, 88:

    neminem libertinorum adhibitum ab eo cenae,

    Suet. Aug. 74:

    primus omnium libertinorum scribere' historiam orsus,

    id. Rhet. 3:

    quae deberetur cuidam libertino, clienti tuo,

    id. Caes. 2; cf. id. Claud. 26; Hor. S. 2, 3, 281:

    unde Mundior exiret vix libertinus honeste,

    id. ib. 2, 7, 12:

    libertinis nullo jure uti praetextis licebat,

    Macr. S. 1, 6, 13.—
    2.
    Transf., the son of a freedman, opp. libertus, the freedman himself (only acc. to a statement of Suetonius and of Isidore; v. the foll.):

    ignarus, temporibus Appii et deinceps aliquandiu libertinos dictos non ipsos, qui manumitterentur, sed ingenuos ex his procreatos,

    Suet. Claud. 24:

    libertorum filii apud antiquos libertini appellabantur, quasi de libertis nati. Nunc vero libertinus aut a liberto factus aut possessus,

    Isid. Orig. 9, 4, 47: libertinos ab ingenuis adoptari jure posse, Mas. Sab. ap. Gell. 5, 19, 11.—
    B.
    lībertīna, ae, f., a freedwoman, Plaut. Mil. 4, 1, 16:

    ingenuamne an libertinam?

    id. ib. 3, 1, 189:

    amore libertinae perinfamis,

    Suet. Vit. 2:

    aulica,

    id. Oth. 2; Gai. Inst. 3, § 51:

    tutior merx est Libertinarum,

    Hor. S. 1, 2, 48:

    Myrtale,

    id. C. 1, 33, 15:

    Phryne,

    id. Epod. 14, 15:

    libertinas ducere,

    Ulp. Fragm. 13, 1:

    libertinae quae longa veste uterentur,

    Macr. S. 1, 6, 13.
    2.
    lībertīnus, i, v. 1. libertinus, II. A.

    Lewis & Short latin dictionary > libertinus

  • 126 luteus

    1.
    lūtĕus, a, um, adj. [1. lutum], prop. of or belonging to the yellow-weed; hence, in gen., of the color of lutum.
    A.
    Golden-yellow, saffron-yellow, orange-yellow. chrysocolla, Plin. 33, 5, 27, § 91; Varr. ap Non. 549, 22:

    pallor,

    Hor. Epod. 10, 16:

    pal la,

    Tib. 1, 7, 46.— Subst.: lūtĕum, i, n, [p. 1088] yellow:

    color in luteum inclinatus,

    towards yellow, Plin. 24, 15, 86, § 136:

    color in luteum languescens,

    id. 27, 13, 109, § 133.— Esp., the yolk of an egg:

    lutea ex ovis quinque columbarum,

    Plin. 30, 15, 49, § 141. —
    B.
    Flame-colored, of the veil of a bride (v. flammeus), Luc. 2, 361; cf. Plin. 21, 8, 22, § 46; Cat. 61, 10.—
    II.
    Rose-colored:

    rosa... sese pandit in calyces medio sui stantis conplexa luteos apices,

    Plin. 21, 4, 10, § 14: Aurora in roseis fulgebat lutea bigis ( = crocea; cf. krokopeplos, Hom. Il. 8, 1), Verg. A. 7, 26:

    me Lutea mane videt pulsis Aurora tenebris,

    Ov. M. 7, 703; 13, 579:

    Memnonis in roseis lutea mater equis,

    id. F. 4, 714; Anthol. Lat. 5, 7, 1.
    2.
    lŭtĕus, a, um, adj. [2. lutum], of mud or clay.
    I.
    Lit.:

    defingit Rheni luteum caput,

    Hor. S. 1, 10, 37:

    opus,

    of a swallow's nest, Ov. F. 1, 157:

    aedificium,

    Plin. 7, 56, 57. §

    194: toreuma,

    Mart. 4, 46, 16:

    homo,

    i. e. Adam, Prud. Cath. 3, 41.—
    B.
    Transf.
    1.
    Bemired, muddy:

    gallina si sit luteis pedibus,

    Plin. 30, 11, 28, § 93.—
    2.
    Besmeared, bedaubed:

    luteum ceromate corpus,

    Mart. 11, 47, 5:

    Vulcanus,

    Juv. 10, 132.—
    II.
    Trop., dirty, vile, worthless:

    blitea et lutea meretrix,

    Plaut. Truc. 4, 4, 1:

    homo,

    Cic. Verr. 2, 3, 14, § 35:

    negotium,

    a sorry commodity, poor affair, id. ib. 2, 4, 14, § 32.

    Lewis & Short latin dictionary > luteus

  • 127 malus

    1.
    mălus, a, um, adj. [Sanscr. mala, dirt; Gr. melas, black; cf. macula; Germ. mal in Mutter-mal, etc.].— Comp.: pējor, pejus.— Sup.: pessimus, a, um, bad, in the widest sense of the word (opp. bonus), evil, wicked, injurious, destructive, mischievous, hurtful; of personal appearance, ill-looking, ugly, deformed; of weight, bad, light; of fate, evil, unlucky, etc.:

    malus et nequam homo,

    Plaut. Ps. 4, 7, 1:

    pessima puella,

    Cat. 36, 9; 55, 10:

    delituit mala,

    Plaut. Rud. 2, 5, 9:

    philosophi minime mali illi quidem, sed non satis acuti,

    Cic. Off. 3, 9, 23:

    malam opinionem habere de aliquo,

    id. Verr. 2, 3, 24, § 59:

    consuetudo,

    Hor. S. 1, 3, 36:

    conscientia,

    Quint. 12, 1, 3:

    mens,

    id. ib.:

    mores,

    Sall. C. 18:

    fures,

    Hor. S. 1, 1, 77:

    Furiae,

    id. ib. 2, 3, 135:

    virus,

    Verg. G. 1, 129:

    cicuta,

    Hor. S. 2, 1, 56:

    libido,

    Liv. 1, 57:

    falx,

    Verg. E. 3, 11:

    gramina,

    id. A. 2, 471: carmen, i. e. an incantation, Leg. XII. Tab. ap. Plin. 28, 2, 4, § 17:

    abi in malam rem,

    go and be hanged! Ter. And. 2, 1, 17:

    pugna,

    unsuccessful, adverse, Cic. Div. 2, 25, 54; Sall. J. 56:

    avis,

    i. e. ill-boding, Hor. C. 1, 15, 5; cf. id. ib. 3, 6, 46:

    ales,

    id. Epod. 10, 1: aetas, burdensome, i. e. senectus, Plaut. Aul. 1, 1, 4:

    haud mala est mulier,

    not badlooking, id. Bacch. 5, 2, 42:

    facies,

    Quint. 6, 3, 32; Ter. Eun. 2, 2, 43:

    crus,

    i. e. deformed, Hor. S. 1, 2, 102:

    pondus,

    i. e. light, deficient, Plaut. Am. 1, 1, 156.—Of the sick:

    in malis aeger est,

    in great danger, Cels. 3, 15 fin.:

    tempus a quo omnis aeger pejor fiat,

    id. 3, 5 med.:

    eo tempore fere pessimi sunt qui aegrotant,

    id. ib. —In neutr. sing., as adv.:

    ne gallina malum responset dura palato,

    Hor. S. 2, 4, 18.— Comp.: pejor, worse:

    via,

    Hor. S. 1, 5, 96.—Hence,
    1.
    mă-lum, i, n., any thing bad, an evil, mischief, misfortune, calamity, etc.
    A.
    In gen.:

    orarem, ut ei, quod posses mali facere, faceres,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 25:

    quam sit bellum, cavere malum,

    Cic. de Or. 1, 58, 247:

    nihil enim mali accidisse Scipioni puto,

    id. Lael. 3, 10:

    hostes inopinato malo turbati,

    Caes. B. C. 2, 12:

    externum, i. e. bellum,

    Nep. Hamilc. 21:

    ne in cotidianam id malum vertat, i. e. febris,

    Cels. 3, 15:

    hoc malo domitos potius cultores agrorum fore, quam, etc.,

    Liv. 2, 34, 11.—
    B.
    In partic.
    (α).
    Punishment; hurt, harm, severity, injury:

    malo domandam tribuniciam potestatem,

    Liv. 2, 54, 10:

    malo exercitum coërcere,

    Sall. J. 100, 5:

    sine malo,

    Plaut. Rud. 4, 4, 81; so Ter. Eun. 4, 4, 45; Liv. 4, 49, 11:

    vi, malo, plagis adductus est, ut frumenti daret,

    ill-usage, Cic. Verr. 2, 3, 23, § 56:

    amanti amoenitas malo est: nobis lucro est,

    is hurtful, injurious, Plaut. Men. 2, 3, 5:

    clementiam illi malo fuisse,

    was injurious, unfortunate, Cic. Att. 14, 22, 1: malo hercle magno suo convivat sine modo, to his own [p. 1105] hurt, Enn. ap. Non. 474, 23 (Sat. v. 1 Vahl.):

    olet homo quidam malo suo,

    Plaut. Am. 1, 1, 165:

    male merenti bona es: at malo cum tuo,

    to your own hurt, id. As. 1, 3, 3.—
    (β).
    Wrong-doing:

    causae, quae numquam malo defuturae sunt, Sen. de Ira, 1, 16, 3: sperans famam exstingui veterum sic posse malorum,

    Verg. A. 6, 527; Anthol. Lat. 1, 178.—
    (γ).
    As a term of abuse, plague, mischief, torment:

    quid tu, malum, me sequere?

    Plaut. Cas. 1, 3:

    qui, malum, alii?

    Ter. Eun. 4, 7, 10:

    quae, malum, est ista tanta audacia?

    Cic. Verr. 2, 1, 20, § 54; so id. Off. 2, 15, 53; Curt. 8, 14, 41.—
    (δ).
    As an exclamation, alas! misery! Plaut. Capt. 3, 3, 16; id. Men. 2, 3, 37 Brix ad loc.—
    2.
    măle, adv., badly, ill, wrongly, wickedly, unfortunately, erroneously, improperly, etc.: dubitas, quin lubenter tuo ero meus, quod possiet facere, faciat male? will do all the harm to him, etc., Plaut. Poen. 4, 2, 66: si iste Italiam relinquet, faciet omnino male, et, ut ego existimo, alogistôs, will act altogether unwisely, Attic. ap. Cic. Att. 9, 10:

    di isti Segulio male faciant,

    do harm to him, punish him, Cic. Fam. 11, 21, 1:

    o factum male de Alexione!

    id. Att. 15, 1, 1:

    male velle alicui,

    to wish ill, Plaut. As. 5, 1, 13:

    Karthagini male jamdiu cogitanti bellum multo ante denuntio, cogitare de aliquo,

    Cic. Sen. 6, 18:

    male loqui,

    id. Rosc. Am. 48:

    male loqui alicui, for maledicere,

    Ter. Phorm. 2, 3, 25:

    male accipere verbis aliquem,

    Cic. Verr. 2, 1, 54, § 140:

    equitatu agmen adversariorum, male habere,

    to harass, annoy, Caes. B. C. 1, 63:

    hoc male habet virum,

    annoys, vexes him, Ter. And. 2, 6, 5:

    male se habere,

    to feel ill, dejected, low-spirited, id. Eun. 4, 2, 6:

    male est animo,

    it vexes me, id. Ad. 4, 5, 21:

    male est animo,

    I feel unwell, Plaut. Curc. 2, 3, 33:

    male fit animo,

    I am beginning to feel bad, am getting unwell, id. Rud. 2, 6, 26: L. Antonio male sit, si quidem, etc., evil betide him! (a formula of imprecation), Cic. Att. 15, 15, 1:

    quae res tibi vertat male,

    much harm may it do you! Ter. Ad. 2, 1, 37:

    male tibi esse malo quam molliter,

    I would rather you should be unfortunate than effeminate, Sen. Ep. 82, 1:

    proelium male pugnatum,

    unsuccessfully, Sall. J. 54, 7:

    ea quae male empta sunt,

    at a bad bargain, Cic. Att. 2, 4, 1:

    male vendere,

    at a sacrifice, id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    male reprehendunt praemeditationem rerum futurarum,

    id. Tusc. 3, 16, 34:

    male tegere mutationem fortunae,

    Tac. H. 1, 66:

    male sustinere arma,

    unskilfully, Liv. 1, 25, 12: non dubito, quin me male oderit, i. e. very much, intensely, Caes. ap. Cic. Att. 14, 1, 2:

    male metuo, ne, etc.,

    exceedingly, much, Ter. Hec. 3, 2, 2:

    rauci,

    miserably, Hor. S. 1, 4, 66.—

    When attached to an adjective, it freq. gives it the opposite meaning: male sanus = insanus,

    insane, deranged, Cic. Att. 9, 15, 5:

    male sana,

    with mind disturbed, Verg. A. 4, 8:

    gratus,

    i. e. ungrateful, Ov. H. 7, 27:

    male fidas provincias,

    unfaithful, Tac. H. 1, 17:

    statio male fida carinis,

    unsafe, Verg. A. 2, 23.— Comp.:

    oderam multo pejus hunc quam illum ipsum Clodium,

    Cic. Fam. 7, 2, 3; cf.:

    pejusque leto flagitium timet,

    Hor. C. 4, 9, 50; and:

    cane pejus vitabit chlamydem,

    id. Ep. 1, 17, 30.
    2.
    mālus, i, f., Gr. mêlea, an appletree:

    malus bifera,

    Varr. R. R. 1, 7:

    et steriles platani malos gessere valentes,

    Verg. G. 2, 70:

    malus granata,

    the pomegranate, Isid. 17, 7, 6:

    felices arbores putantur esse quercus...malus, etc.,

    Macr. S. 3, 20, 2.
    3.
    mālus, i, m. [by some referred to root mac-; Gr. makros; Lat. magnus; but perh. the same word with 2. malus], an upright mast, pole, or beam.
    I.
    In gen.:

    malos exaequantes altitudinem jugi surrexit,

    Front. Strat. 3, 8, 3.—
    II.
    Esp.
    A.
    A mast of a ship:

    ut si qui gubernatorem in navigando agere nihil dicant, cum alii malos scandant, etc.,

    Cic. Sen. 6, 17:

    malum erigi, vela fieri imperavit,

    id. Verr. 2, 5, 34, § 88:

    attolli malos,

    Verg. A. 5, 829:

    malo suspendit ab alto,

    id. ib. 5, 489:

    saucius,

    injured, Hor. C. 1, 14, 5.—
    B.
    A standard or pole, to which the awnings spread over the theatre were attached, Lucr. 6, 110; Liv. 39, 7, 8.—
    C.
    The beam in the middle of a wine-press, Plin. 18, 31, 74, § 317.—
    D.
    The corner beams of a tower:

    turrium mali,

    Caes. B. G. 7, 22, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > malus

  • 128 miser

    mĭser, ĕra, ĕrum, adj. [prob. Sanscr. root mi-; cf. minuo; akin to Gr. misos; Lat. maestus, maereo], wretched, unfortunate, miserable, pitiable, lamentable, etc. (cf.: infelix, calamitosus).
    1.
    Of persons:

    nihil est tam miserabile, quam ex beato miser,

    Cic. Part. Or. 17, 57:

    homo miser, et infortunatus,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 20:

    miser atque infelix,

    Cic. Quint. 30, 94:

    urgeris multis miser undique curis,

    Lucr. 3, 1051:

    o multo miserior Dolabella, quam ille, quem tu miserrimum esse voluisti,

    Cic. Phil. 11, 4, 8:

    miser, infelix, aerumnosus,

    id. Par. 2, 1, 16:

    miserrimum habere aliquem,

    to torment, id. Fam. 14, 7, 1:

    miserrimus Fui fugitando,

    have exhausted myself with running, am completely tired out, Ter. Eun. 5, 2, 7.—With gen.:

    miseros ambitionis,

    Plin. Pan. 58, 5.—
    2.
    Of things, afflicting, sad, wretched, melancholy:

    miserā ambitione laborare,

    Hor. S. 1, 4, 26:

    misera orbitas,

    Cic. Fin. 5, 28, 84:

    misera et calamitosa res,

    id. Rosc. Am. 28, 77.—
    3.
    Sick, ill, indisposed, etc.:

    quo morbo misera sum,

    suffer, Plaut. Truc. 2, 6, 39:

    homini misero non invideo medicinam,

    Petr. 129; cf.:

    quid illam miseram animi excrucias?

    Plaut. Mil. 4, 2, 76:

    homo animo suo miser,

    id. Truc. 2, 7, 36:

    miserum esse ex animo,

    to be wretched in mind, sick at heart, id. Ep. 4, 1, 1.—
    4.
    Violent, excessive, extravagant:

    amor,

    Verg. A. 5, 655:

    cultus miser,

    with regard to dress, Hor. S. 2, 2, 66.—
    5.
    Bad, vile, poor, worthless:

    carmen,

    Verg. E. 3, 27:

    remedium,

    Cels. 5, 26, 34.—With gen.: morum, Stat. Th. 4, 403:

    hominem perditum miserumque,

    Ter. Eun. 3, 1, 28.—
    6.
    As an exclamation, inserted in the midst of a sentence:

    ossa atque pellis sum, misera, macritudine,

    Plaut. Capt. 1, 2, 32: miserum! (parenthetically) i. e. what a misfortune! how sad! tum pendere poenas Cecropidae jussi (miserum!) septena quotannis Corpora, Verg. A. 6, 21.—As subst.: mĭsĕ-rum, i, n., a wretched thing, wretchedness:

    bonum valetudo, miserum morbus,

    Cic. Fin. 5, 28, 84 MSS. dub. (Madv. and B. and K. miser).—Hence, adv., in two forms.
    1.
    mĭsĕrē, wretchedly, miserably; desperately, vehemently, excessively, urgently (class.): est misere scriptum, Pseudole! Ps. O miserrime, Plaut. Ps. 1, 1, 72:

    vivere,

    Cic. Fin. 3, 15, 501:

    misere amare,

    Plaut. Mil. 4, 6, 32:

    deperire,

    id. Cist. 1, 2, 12:

    invidere,

    Ter. Eun. 3, 1, 22:

    orare aliquid,

    id. Heaut. 2, 3, 124:

    discedere quaerens,

    Hor. S. 1, 9, 8; cf.:

    misere cupis abire,

    id. ib. 1, 9, 14:

    ut miserius a vobis recipiatur quam ab illo capta est,

    Liv. 34, 24, 2:

    misere miser,

    Plaut. Cist. 4, 2, 21:

    misere male,

    id. Bacch. 4, 9, 10.—
    2.
    mĭsĕrĭter, wretchedly, lamentably, sadly (ante-class.; poet.): corrumpi, Laber. ap. Non. 517, 2:

    alloqui,

    Cat. 63, 49; Enn. ap. Prisc. p. 1010 P. (Vahl. Enn. p. 180, n. 40).

    Lewis & Short latin dictionary > miser

См. также в других словарях:

  • homo — homo …   Dictionnaire des rimes

  • homo- — homo …   Bendrinės lietuvių kalbos žodyno antraštynas

  • Homo — „Der vitruvianische Mensch“, Zeichnung von Leonardo da Vinci aus dem Jahr 1492 Zeitraum Piacenzium (spätes Pliozän) bis Gegenwart 2,5 bis 0 Mio. Jahre …   Deutsch Wikipedia

  • Homo — Cet article porte sur l Homme en tant que genre. Pour les articles homonymes, voir Genre humain, Homme (homonymie) et Homo (homonymie) …   Wikipédia en Français

  • homo — homo·centric; homo·ge·ne·ity; homo·mor·phism; homo·ou·sian; homo·polar; homo·blas·ty; homo·cary·osis; homo·cary·ot·ic; homo·centrical; homo·centrically; homo·der·my; homo·drome; homo·erotism; homo·gam·ic; homo·genetical; homo·log; homo·log·ic;… …   English syllables

  • homo — (izg. hȍmo) m DEFINICIJA skupno ime koje u antropološkoj i zoološkoj klasifikaciji ima fosilni i današnji čovjek SINTAGMA homo cylindriacus (izg. homo cilindriákus) iron. knjiš. ekspr. pripadnik onih staleža iz 19. st. i iz prve pol. 20. st. koji …   Hrvatski jezični portal

  • Homo.de — Homo.net ist seit 1996 eine Online Community für Homosexuelle. Homo.net dient als überregionales Kontaktportal und Informationsportal für Schwule, Bisexuelle und Transsexuelle Männer im deutschsprachigen Raum. Das Angebot ist in allen Bereichen… …   Deutsch Wikipedia

  • homo- — ♦ Élément, du gr. homos « semblable, le même ». ⇒ homéo . ⊗ CONTR. Allo , hétér(o) . homo élément, du gr. homos, semblable, le même . ⇒HOMO , élém. formant Élém. issu du gr. « semblable, le même », entrant dans la constr. de très nombreux termes… …   Encyclopédie Universelle

  • HOMO — a Rom. significatione varie novatur. In iure feudali is primatio dicitur, qui, accepto feudo, domino tenetur militare. Al. Vasallus, olim quoque Baro et leudes. Irem quilibet praediorum tenens. Etiam cliens, famulus. subditus quivis. Aliquando… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • HOMO —         (лат.) человек. Философский энциклопедический словарь. М.: Советская энциклопедия. Гл. редакция: Л. Ф. Ильичёв, П. Н. Федосеев, С. М. Ковалёв, В. Г. Панов. 1983. HOMO …   Философская энциклопедия

  • homo — Element prim de compunere savantă cu semnificaţia egal , asemănător . v. homeo . [var. omo . / < fr. homo , it. omo , cf. gr. homos – egal]. Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: DN  HÓMO s.m. (Liv.) Denumire ştiinţifică a omul …   Dicționar Român

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»