Перевод: с исландского на все языки

со всех языков на исландский

havi

  • 1 hávi

    см. hár

    Old Norse-ensk orðabók > hávi

  • 2 HÁR

    * * *
    I)
    (há, hátt), a.
    1) high; á háfum fjöllum, in high mountains; hæri en, higher than;
    2) tall (hár maðr vexti);
    3) superl. at the highest pitch; meðan hæst væri vetrar, sumars, in the depth of winter, in the height of summer;
    4) high, glorious; hæstu hátíðir, the highest feasts;
    5) loud (hár brestr); mæla hátt, to speak loud; hón verðr há við, she becomes clamorous or excited.
    (gen. hás, pl. háir), m. thole.
    n. hair (jarpr á hár).
    * * *
    1.
    adj., fem. há, neut. hátt, vide Gramm. p. xix; compar. hæri or hærri, superl. hæstr; hæðstr and hærstr, which are found in old printed books, are bad forms; for the inflexions, (which vary much, sometimes inserting f or v, sometimes not,) see the references below; in mod. usage the v is usually dropped, but the cases are bisyllabic, e. g. háir, háar, háa, háum, instead of the old hávir, hávar, háva, háfum or hám; the definite form in old writers is hávi or háfi, in mod. hái: [Ulf. hauhs = ὑψηλός; A. S. heah; Engl. high; O. H. G. hoh; Hel. hoh; Germ. hoch; old Frank, hag or hach; Swed. hög; Dan. höj; all of them with a final guttural, which in mod. Dan. has been changed into j; the final labial f or v, which in olden times was so freq. before a vowel, may be compared to laugh, rough, etc. in mod. Engl.; the g remains in the cognate word haugr]:—high; stiga sex álna háfan, Vm. 129; í hám fjalla-tindum, Edda 144 (pref.); á háfum fjöllum, Skálda 181; há fjöll, Getsp.; á hám gálga, Fsm. 45; á bekk hám, Akv. 2; hár bylgjur, Edda (Ht.); á borg inni há, Am. 18; á há fjalli, Gm. 17, Bs. i. 26 (in a verse); enar hæstu fjalla hæðir, Stj. 59; hár turn, Hkr. iii. 63; skaptið var eigi hæra, en …, Eg. 285 (of a spear); hátt hlaup, a high leap, i. e. from a high place, Fms. i. 166; hæri en grön er vex á hæsta fjalli, Hom. 152; hávar bárur, Gh. 13: hávar unnir, Skv. 2. 16; háfan garð, Fms. vi. (in a verse); hávu grasi, Hm. 120; but há grasi. Gm. 17; upp-háfa skúa, high boots, Fms. vii. 321: phrases, bera hæra skjöld, hlut, to carry the highest shield, lot, Fas. i. 383, Ld. 322.
    2. tall; hárr maðr vexti ( tall of stature), manna hæstr, very tall, Fms. i. 155; hárr maðr ok harðvaxinn, vii. 321.
    3. a metrical term; syllables in rhyme having the same consonants and quantity of vowels are jafn-háfar, in the same strain; kvattú svá? ‘gröm skömm’ eigi eru þær hendingar jafn háfar; ‘hrömm skömm’ þat væri jafnhátt, Fms. vi. 386.
    II. metaph. high, sublime, glorious; hærri tign, Fms. i. 214; enir hæstu Guðs postular, 625. 82; í hærra haldi, Fms. vii. 112; margar ræður þvílíkar eða enn hæri, or still sublimer, Sks. 635; hljóta háfan sigr, a glorious victory, Merl. 2. 69; háfan ávöxt, Mar. kv. 17; hæstu daga, hæstu hátíðir, the highest days or feasts (hátíð), Fms. x. 22.
    2. at the highest pitch; meðan hæstir eru stormar um vetrinn, Sks. 46; at hann væri kyrr meðan hæst væri vetrar, in the depth of winter, Fms. ix. 480; meðan hæst væri sumars, in the height of summer, Lv. 43; hátt vetrar megin, Sks.; cp. há-degi, há-vetr, há-sumar (below).
    3. loud; blása hátt (a trumpet), Vsp. 47; brestr hár, Fms. xi. 10, Glúm. 375; mæla hátt, to speak loud, Nj. 33; ok söng í hátt, it gave a loud sound, 83; kveða við hátt ok öskurliga, Fms. v. 164; þó þetta væri eigi hátt talat í fyrstu, ix. 250; æpa hátt, Sks. 653; hafa hátt, to make a noise; cp. gráta hástöfum (below), há-vaði (below); hón verðr há við, she became clamorous, excited, Ísl. ii. 350; hlæja hátt, to laugh loud, Skv. 2. 15.
    III. a mythol. pr. name, both Hár and Hávi, Edda; Hávi and Hár are names of Odin the High, whence Háva-mál, n. pl. the name of a poem, the Sayings of the High.
    2. prefixed in the pr. names Há-kon, Há-leygr, Há-rekr, Há-mundr, Há-steinn, Há-varðr, Há-varr; and in local names, Háfa-fell, etc.
    IV. neut. as adverb; geisa hátt, Edda 146 (pref.); skín hann nú því hærra, Fms. v. 241; unna e-m hærra en öðrum, to love one higher (more) than another, Sturl. i. 198; taka e-n hátt, to make much of one, Bs. i. 727; stökkva hátt, to make a high leap, look high, Fær. 57; sitja skör hærra en aðrir, a step higher, Fms. i. 7.
    B. COMPDS: háaltari, hábakki, hábakkaflæðr, hábeinn, hábjarg, hábogaðr, háborð, hábrók, hábrókan, hábrókask, hádegi, hádegisskeið, háeyrr, háfeti, háfjall, háflæðr, háfæta, háfættr, háhestr, hákirkja, háleggr, háleikr, háleitliga, háleitligr, háleitr, háliga, háligr, hálimar, hámessa, hámessumál, hámælgi, hámæli, hámæltr, hánefjaðr, hánefr, hápallr, háreysti, háreystr, hásalir, hásegl, háseymdr, háskeptr, háskóli, hástaðr, hástafir, hásteint, hástigi, hásumar, hásumartími, hásæti, hásætisborð, hásætiskista, hásætismaðr, hásætisstóll, hátalaðr, hátimbra, hátíð, hátíðaraptan, hátíðardagr, hátíðarhald, hátíðisdagr, hátíðiskveld, hátíðliga, hátíðligr, hávaði, hávaðamaðr, hávaðamikill, hávaðasamr, hávarr, háværr, háværð, hávegir, hávella, hávetr, hávetri.
    2.
    mod. háfr, m. [Germ. hai], a dog-fish, squalus acanthius, Skálda 162. In compds há- marks fish of the shark kind, as há-karl (q. v.), a shark, carcharias, Ann.: há-kerling, f. = hákarl: há-meri, f. squalus glaucus: há-mús, f. chimaera monstrosa, Linn.; also called geirnyt, Eggert Itin. 360: há-skerðingr, m. = hákarl, Edda (Gl.), Grág. ii. 337, 359, Pm. 69: háskerðinga-lýsi, n. shark’s oil, H. E. i. 395: háfs-roð, n. shark’s skin, shagreen.
    3.
    m., acc. há, pl. háir, a thole, Am. 35, Grett. 125, Fas. i. 215, Þiðr. 313; whence há-benda, u, f. = hamla, q. v.; há-borur, f. pl., q. v.; há-reiðar, f. pl. rowlocks, prop. ‘thole-gear,’ synonymous with hamla; inn féll (sjór) um söxin ok háreiðarnar, Sturl. iii. 66, (Cd. Brit. Mus., Cd. Arna-Magn. háborurnar); leggja árar í háreiðar, to lay the oars in the rowlocks, Fms. xi. 70 (v. 1. to hömlur), 101, x. 285; lágu þar árar í háreiðum, Eg. 360 (v. l. to hömlu-böndum), Lex. Poët.: há-seti, a, m. a ‘ thole-sitter,’ oarsman, opp. to the captain or helmsman, Grág. i. 90, N. G. L. i. 98, Landn. 44, Fbr. 62 new Ed., Fms. vi. 239, 246: há-stokkar, m. pl. the gunwale, Bs. i. 385, 390.
    β. in poetry a ship is called há-dýr, n., há-sleipnir, m. the horse of rowlocks.
    4.
    n. [A. S. hær; Engl. hair; Germ. har; Dan.-Swed. hår; Lat. caesaries]:— hair, including both Lat. crines and capilli, Skálda 162, Nj. 2, Sks. 288; fara ór hárum, to change the hair, of beasts, passim; eitt hár hvítt eðr svart, Matth. v. 36; höfuð-hár, the hair of the head; lík-hár, the hair on the body, breast, or hands of men, opp. to the head; úlfalda-hár, iii. 4; hross-hár, horse-hair; hunds-hár, kattar-hár.
    COMPDS: háralag, hárslitr.
    ☞ For the hair of women, see Nj. ch. 1, 78, 117, Landn. 2, ch. 30, Edda 21, passim; of men, Nj. ch. 121, Ld. ch. 63, and passim.

    Íslensk-ensk orðabók > HÁR

  • 3 HEY

    * * *
    (dat. heyi or heyvi), n. hay;
    hirða hey, to get in hay;
    pl. stores of hay (hann hefir rænt mik öllum heyjum).
    * * *
    n., old gen. heyvi, also spelt heyfi, mod. heyi; e. g. heyvi, Grág. i. 438; heyfi, Eb. 94 new Ed. note, and passim; but heyi, Sks. 416, and so in mod. usage; gen. pl. heyja; [Goth. havi = χόρτος; A. S. hêg; Engl. hay; Hel. houwe; O. H. G. hawi; Germ. heu; Swed.-Dan. hö; Norse höy, Ivar Aasen; akin to höggva, Germ. hauen; thus hey prop. means cut grass]:—hay; mat eðr hey, hey ok matr, Nj. 73, Grág. i. 195, 438, ii. 277, Ísl. ii. 137, Sks. 416, Lv. 18 passim: also used in plur., stores of hay, fodder; beita upp engjum ok heyjum, Fms. vi. 104; gáðu þeir eigi fyrir veiðum at fá heyjanna, Landn. 30; hann hefir rænt mik öllum heyjum, Ísl. ii. 140; hann hefir eingin hey til sölu, 138; en hey fásk lítil, 132: Icel. say, slá, raka, þurka, rifja, sæta, hirða, binda hey, to mow, rake, dry, turn, cock, get in, bind the hay.
    COMPDS: heyannir, heyband, heybjörg, heybruni, heydeild, heydes, heyfang, heyfátt, heyfok, heygarðr, heygjald, heygjöf, heyhjálmr, heyhlað, heyhlass, heykleggi, heykostr, heylauss, heyleiga, heyleysi, heylítill, heymeiss, heynál, heyrán, heyreki, heyrúm, heysala, heyskapr, heyskipti, heysláttr, heysótt, heystakkr, heystakkgarðr, heystál, heytak, heyteigr, heytjúga, heytollr, heytópt, heyverð, heyverk, heyvöndull, heyþerrir, heyþrot, heyþroti, heyþurkr, heyönn.

    Íslensk-ensk orðabók > HEY

  • 4 HINN

    * * *
    I)
    (hin, hitt), dem. pron.
    1) the other; á hinn fótinn, on the other leg; pl. the others, the rest (Kimbi bar sár sín engan mun betr en hinir);
    2) emphatically, that; hitt ek hugða, that was what I thought; hitt vil ek vita, that I want to know.
    (hin, hit), def. art., before an adjective standing alone or followed by a substantive, the, = inn, enn( eptir hinni eystri kvísl).
    * * *
    1.
    HIN, HIT, the article, an enclitic, which therefore can never serve as an accentuated syllable in a verse, either as rhyme or in alliteration. In good old MSS. (e. g. Cod. Reg. of Sæm.) it is hardly ever spelt with the aspirate, but is written inn, in, it or ið, or enn, en, et or eð, and thus distinguished from the demonstr. pron. hinn; but in the Editions the prob. spurious aspirate has been generally prefixed: an indecl. inu or hinu occurs often in later MSS. of the 14th century, e. g. the Fb.; but as it has not been heard of since and is unknown in the modern language, it simply seems to be a Norwegianism, thus, inu sömu orð, Th. 2; hinnu fyrri biskupa (gen. pl.), H. E. ii. 79; enu instu luti ( res intimas), Hom. 57 (Norse MS.); hinu ágæztu menn (nom. pl.), id.; innu óargu dýra, 657 A. ii. 12: [cp. Goth. jains = ἐκεινος; A. S. geond; Engl. yon; Germ. jener.]
    A. The:
    I. preceding the noun:
    1. before an adjective standing alone or followed by a substantive; inn mæri, inn ríki, inn dimmi dreki, inn mikli mögr, Vsp.; in aldna, id.; inn góða mjöð, the good mead, Gm. 13; inn mæra mjöð, Skm. 16; inn helga mjöð, Sdm. 18; in forna fold, Hým. 24; in fríða frilla, 30; inn fróði jötum, Vþm. 20; inn gamli þulr, 9; inn hára þul, Fm. 34; inn fráni ormr, 19; opt inn betri bilar þá er inn verri vegr, Hm. 127; in alsnotra ambátt, in arma, Þkv.; enn fróði afi, Skm. 2; in ílla mæra, 32; enn fráni ormr, 27; eð manunga man, Hm. 163; enn aldna jötun, 104; en horska mær, 95; it betra, Stor. 22; ena þriðju, the third, Vsp. 20; inn móður-lausi mögr, Fm. 2; it gjalla gull, ok it glóðrauða fé, 9; ið fyrsta orð, Sdm. 14; enu skírleita goði, Gm. 39; in glýstömu græti, Hðm. 1; in svásu goð, Vþm. 17; enum frægja syni, Hm. 141; at ins tryggva vinar, 66; ennar góðu konu, 100; ins svinna mans, 162; ens dýra mjaðar, 141; ens hindra dags, 109; ens unga mans, Skm. 11; ens deykkva hrafns, Skv. 2. 20; æ til ins eina dags, Fm. 10; ena níundu hverja nótt, Skm. 21: with the ordinals, inn fyrsti, þriði …, Gm. 6 sqq., Sdm. 21 sqq.
    2. so also before an adverb; it sama, likewise, Hm. 75, Fm. 4, Vþm. 22, 23, Gm. 15, Hdl. 26.
    3. as an indecl. particle ‘in’ or ‘en’ before a comparative; in heldr, the more, Hm. 60, Sdm. 36, Hkv. 1. 12, Skv. 1. 21, Gh. 3, Nj. 219; in lengr, the longer, Am. 58, 61; this has been already mentioned s. v. en (p. 127, B. at bottom, and p. 128), but it is almost exclusively poetical.
    II. placed between a pronoun and an adjective in the definite form:
    1. after a demonstr.; sá inn fráni ormr, Fm. 26; sá inn harði hallr, Gs. 10; sá inn aldni jötun, Skm. 25; sá inn ámáttki jötunn, 10; þat ið mikla men, Þkv. 13; þat ið litla, ‘that the little,’ i. e. the little thing, Ls. 44: þann inn alsvinna jötun, Vþm. 1; þann inn aldna jötun, Fm. 29; þann inn hrímkalda jötun, 38; þess ins alsvinna jötuns, Vþm. 5; þat it unga man, Alm. 6; þann inn aldna jötun, Gm. 50; þau in harðmóðgu ský, 41; sá inn máttki munr, 93; mönnum þeim enum aldrœnum, Hbl. 44; börn þau in blíðu, Og. 9; hrís þat ið mæra, Akv. 5: in prose, fjölmenni þat it mikla, Eg. 46; þetta it mikla skip, Fms. x. 347, passim: with ordinals, segðu þat ið eina, say that the first, Vþm. 20; þat ið þriðja, fjórða …, 20 sqq.
    2. after a possessive; síns ins heila hugar, síns ins svára sefa, Hm. 105; þíns ins hvassa hjörs, Fm. 29; minn inn hvassi hjörr, 6; míns ins hvassa hjörs, 28; bækr þínar inar bláhvítu, Hðm.
    3. after a pers. pron.: þú hinn armi, thou wretch! Ld. 326; gakk þú hingat hinn mikli maðr! Eg. 488.
    III. placed between two nouns in apposition:
    1. between a proper name and a title or epithet in the definite form; Sigurðr inn Suðræni, Sigurd the Southerner, Skv. 3. 4; Atli inn Ríki, Akv. 29; Högna ins frækna, Hjalla ins blauða, 23; Guðröðr inn Göfugláti, Ýt.; Hamðir inn hugumstóri, Hðm. 25; Kjötva’nn (= Kjötva enn) Auðga, Hornklofi; Svan enum Rauða, Álfr enn Gamli, Hdl.; as also in prose, Ívarr inn Víðfaðmi, Haraldr enn Hárfagri, Ólafr inn Digri, Knútr inn Fundni, Auðr in Djúpauðga, Þorbjörg in Digra, Hildr in Mjófa, Steinólfr inn Lági, Þorkell inn Hávi, Kjarlakr inn Gamli, Björn inn Austræni, Ólafr inn Hvíti, Hálfdan inn Svarti, Sighvatr inn Rauði, Kyjólfr inn Grá, Gestr inn Spaki; Ari inn Fróði (Aren Froðe contr. = Are enn Froðe, Ó. T. 23, line 1), Ketill inn Heimski, Knútr inn Ríki, Eadvarðr inn Góði, Hálfdan inn Mildi, Ingjaldr inn Illráði, Helgi inn Magri, Úlfr inn Skjálgi, Landn., Fb. iii; cp. Gr. Νέστωρ ὁ γέρων, Σωκράτης ὁ φιλόσοφος, Germ. Nathan der Weise, Engl. Alfred the Great, etc.: of ships, Ormr inn Langi, Ormr inn Skammi.
    2. between an appellative and an adjective; sveinn inn hvíti, Ls. 20; hendi inni hægri, 61; þengill inn meins-vani, Gm. 16; seggr inn ungi, Skm. 2; skati inn ungi, Hdl. 9; brúðr in kappsvinna, Am. 75; hest inn hraðfæra, Gh. 18; varr inn vígfrækni, gumi inn gunnhelgi, Hðm. 30; auð inn fagra, Skv. 1. 13; orm inn frána, 1, 11; fjánda inn fólkská, Fm. 37; konungr inn Húnski, Skv. 3. 8, 18, 63, 64; orð ið fyrra, Og. 9; mál ið efsta, 16; seggr inn suðræni, Akv. 3; seggr inn æri, 6; mar’inum mélgreypa, 3, 13; borg inni há, 14; sól inni suðrhöllu, 30; veðrs ens mikla, Hkv. 1. 12; handar ennar hægri, Ls. 38, 61; vífs ins vegliga, Am. 54; konung inn kostsama, Hkm.; gramr inn glaðværi, id.; hlut inn mjóvara, Ýt. 13; konungr inn kynstóri, fylkir inn framlyndi, hilmi’nom hálsdigra, konu’na Dönsku, hverr’ enni Heinversku, Hornklofi, Sæm. (Möb.) 228–231; við arm inn vestra, Sighvat; so also in prose passim.
    B. When there was no adjective the article became a suffix to the noun (see Gramm. pp. xix, xx), a usage common even in early prose, but extremely rare in poetry; the reason is, not that the poems were composed before the suffixed article had come into use, but that the metres themselves in which all the old poems were composed are older than that usage, and are not well adapted to it, so that the absence of the article became traditional. The old poem Harbarðsljóð makes an exception, no doubt not from being later than all other poems, but from being composed in a peculiar metre, half verse and half prose; thus in that single poem alone there are nearly twenty instances, or about twice or thrice as many as in all the other poems together:—váginn, Hbl. 2, 13, 15; sundit, 1, 3, 8, 13; verðinum, 4; eikjunni, 7; skipit, id.; stöðna, landit, id.; leiðina, 55; höfuðit, 15; bátinum, 53; veggsins, stokksins, steinsins, 56; matrinn, 3: other solitary instances are, goðin öll, Vsp. 27 (prob. somewhat corrupt); eiki-köstinn, Gh. 20; vömmin vár, Ls. 52.
    II. in prose, old and modern, the suffixed article occurs at every step; only one or two instances are worth noticing as peculiar to the Icelandic:
    1. as vocative in addressing; konan, O woman! mjöðnannan, id., Sighvat (in a verse of A. D. 1018, and so in mod. usage); elskan! hjartað! heillin! ástin, my love! dear! heart! þursinn! Fas. i. 385; hundarnir! = ω κύνες, Od. xxii. 35: also with another word, barnið gott, good child! Þrúðnaþussinn, thou monster giant! Miðgarðs-ormrinn! Fas. i. 373.
    2. esp. if with a possessive adjective following, as in Gr. οὑμός, τοὐμόν, τἀμά, etc.; elskan mín, ástin mín, hjartað mitt, góðrinn minn! hér er nú ástin mín, here is my darling! Sturl. ii. 78, of a father presenting a darling child to a friend; and so in mod. usage: as abuse, hundrinn þinn, thou dog! Ísl. ii. 176; þjófrinn þinn! Fms. vii. 127; dyðrillinn þinn! ii. 279; hundinum þínum! vi. 323: this use is not confined to the vocative, e. g. konan mín biðr að heilsa, my wife (kona mín is never used); maðrinn minn, my husband; biddu foreldrana þína ( ask thy parents) að lofa þér að fara; augun hans, his eyes, Pass. 24. 4; hugrinn vor og hjartað sé, our mind and heart (cp. Gr. τω ἐμω θυμω), 43. 5; svo hjartað bæði og málið mitt | mikli samhuga nafnið þitt, 10. 7; gef þú að móður-málið mitt, 35. 9; bókin mín, my favourite book, my own book; as also, fáðu mér hattinn minn, vetlingana mína, skóna mína, give me my hat, gloves, shoes; tungan í þér, augun í þér, thy tongue, thy eyes; höfuðið á mér, fætrnir á mér, my head, my feet; hendrnar á þér (‘á mér, á þér’ are here equivalent to a possessive, see p. 37, C. IV), thy hands, cp. Homer, τα σα γούνατα; hestana þína, Gr. ϊππους τους σούς: similar is the instance, vömmin vár, the sins of ours, Ls. 52; this may be a remnant of a time when the article was used separately, even with an indefinite adjective.
    3. a double article, one suffixed to the noun and the other prefixed to the word in apposition; hirðin sú in Danska, Fms. vi. 323; þau in stóru skipin, viii. 384 and passim: again, when a noun is put in the genitive after another noun the former has no article; as the Engl. phrase ‘the fish of the sea and the fowl of the air’ is in Icel. ‘fiskar sjávarins og fuglar loptsins:’ but this belongs to the syntax; see also Grimm’s D. G. iv. 432.
    C. SPECIAL CHANGES, in mod. usage:
    I. the demonstr. pron. sá, sú, það has in speech generally taken the place of inn, in, it; thus, sá gamli maðr, sú gamla kona, það gamla skáld; sometimes the article is dropped altogether, e. g. á fimta degi, on the fifth day (= á enum fimta degi); á sömn stundu, in the same hour; even in old writers this is found, með sömu ætlan, Bs. i. 289; á níundu tíð dags, Stj. 41, (but rarely); yet the old form is often retained in writing.
    II. in case A. II. the article may be dropped; þann gamla maim, þá gömlu konu, það gamla skáld, þú armi, etc.; sá ráða-góði, sú goðum-líki, sá ágæti Odysseifr, sú vitra Penelopa, sá Jarðkringjandi Pósídon, Od. passim (in Dr. Egilsson’s translation).
    III. in case A. III. 1. the article is also dropped, Knútr Ríki, Haraldr Hárfagri; even old writers (esp. in later vellums) omitted it now and then, Hálfdan Svarta, Fms. i. 1; Haraldr Grænski, 90; Haraldr Hárfagri, 192; Óttarr ungi, Hdl.: even in the Sæm. Cod. Reg., Völsungr ungi, Skv. 3. 1, 3.
    IV. in case A. III. 2. the pronouns sá, sú, það, and hinn, hin, hit may be used indiscriminately, although the former is more usual.
    V. lastly, in case B. the suffixed article has gained ground, and is in modern prose used more freq. than in ancient.
    ☞ CONCLUSION.—The old poetical language, with the sole exception of a single poem, had no article in the modern and proper sense; in every instance the ‘inn, in, it’ bears the character of a demonstrative pronoun, preceding an adjective and enhancing and emphasising its sense, like the pers. pron. hann, q. v.; but it is never attached to a single substantive; when the adjective was placed in apposition after a noun, the pronoun came to stand as an enclitic just after the noun, and was sounded as if suffixed thereto; at last it was tacked as an actual suffix to single nouns standing without apposition, and thus the true suffixed article gradually arose, first in speech, then in writing; whereas at the same time the old pronominal enclitic (A. I-III) gradually went out of use, and was either dropped or replaced by the stronger demonstrative pronoun ‘sá, sú.’
    2.
    HIN, HITT, demonstr. pron., prob. identical in etymology with the preceding word, from which it is however distinguished,
    1. by the neut. hitt, Dan. hint;
    2. by the initial aspirate, which is never dropped;
    3. by being a fully accentuated pronoun, so that the h can stand as an alliterative letter, e. g. handar ennar hægri | mun ek hinnar geta, Ls.; veitkat ek hitt hvart Heita | hungr …, Hallfred; Hitt kvað þá Hamðir, etc., Hom. 23, 25, Korm. 40; Raun er hins at Heinir | hræ …; Skáld biðr hins at haldi | hjálm …, Sighvat, Hkv. Hjörv. 26: [Ulf. jains = ἐκεινος; A. S. geond; Engl. yon; Germ. jener.]
    A. This pronoun is used,
    I. in a demonstr. sense, emphatically and without being opp. to a preceding demonstr.; raun er hins at …, it is proved that …; skáld biðr hins, at …, Sighvat; veitkat ek hitt hvat (hvárt) …, Hallfred; hitt ek hugða, emphatically, that was what I thought, I thought forsooth, Hm. 98; hitt kvað pá Hróðrglóð, Hðm. 13; hitt kvað þá Hamðir, 25; hitt vil ek vita, that I want to know, Vþm. 3, 6; þó ek hins get, ef …, yet I guess, that if …, Skm. 24; vita skal hitt, ef …, Korm. 40 (in a verse), Ísl. ii. 225 (in a verse); hitt var fyrr = in former times, formerly, Ýt., Fs. 94 (in a verse); hinn er sæll, er …, he is happy, that …, Hm. 8; maðr hinn er …, ‘man he that’ = the man who, 26; hinn er Surts ór Sökkdölum, Edda 51 (in a verse); veitat hinn er tin tannar, hinn er um eyki annask, Kormak (in a verse); handar innar hægri mun ek hinnar geta, er …, the right hand, that hand namely, which …, Ls. 38; this usage scarcely occurs except in old poetry.
    II. demonstr. referring to another pronoun, denoting the former, farther, the other, = Dan. hiin, hint, Germ. jener, cp. Gr. ἐκεινος, Lat. ille; freq. in prose, old and mod.; fóru þeir með þau skip er þeim þóttu bezt en brenndu hin, Fms. v. 8; Kimbi bar sár sitt engan mun betr en hinir, er hann hafði áðr á fært, 92; en hitt er meira, at hann lætr sér annarra manna fé jafnheimilt, Eg. 47; kemr örvar-oddrinn í strenglag hinnar örvarinnar, Fb. iii. 405; er þú hefir mik fyrir lagt á hinu áðr, 407; hinir frændr þínir, ii. 425; á hinn fótinn, on that, the other leg, Nj. 97; þat er válítið, … hitt er undr …, Ls. 33; hinir hlaða seglunum ok bíða, Fms. x. 347; ef hinn ( the other part) er eigi þar við staddr, Grág. i. 52; hvárt hinn ( the other one) hefir jafnmikit fé hins ( of the other one) er austr er, 220; rétt er at kveðja frá hennar heimili ef hann veit hvártki hinna (gen. pl.), 339; ok vill annarr hluta en annarr eigi … ok verðr sem hinn mæli ekki um er eigi vill hluta, 393; ef maðr sendir annan mann til eindaga, ok erat hinn skyldr við at taka, id.; þess á milli er hón fór at sofa á kveldit, ok hins er hón var klædd, Ld. 14; ærit fögr er mær sjá, … en hitt veit ek eigi hvaðan þjófs-augu eru komin í ættir várar, forsooth she is a beautiful girl, but yet I know not, Nj. 2:—demonstr. in the sense of this (but rare), stjörnur þær er nær eru leiðar-stjöruu ganga aldri undir með oss, en í Blálandi eðr Arabia ganga hinar stjörnur, these very stars, Rb. 468: phrases, hitt ok annat, this and the other, Rd. 235; mod. hitt og þetta.
    B. COMPOUND FORMS, hinn-ug, hinn-og, or hins-ig, mod. hins-egin, also hizig, q. v. [from vegr], adv. the other way; þótt Gísl þykki hinsig (hinn veg, v. l.) eigi síðr til vísa, Fms. vii. 46; hinnig værir þú undir brún at líta sem …, Nj. 55: locally, there, in the other place, illic, ok láta bera vætti þat hinneg var nefnt, Grág. i. 90; heimta af erfingja ef hinnig er eigi til, K. Þ. K. 28; brenndi þar ok görði hervirki eigi minna enn hinneg, Fms. vi. 340; ef hinnig mundi kostr, K. Þ. K. 24; eigi er hægra undir þeim at búa fyrir kulda sakir, enn hinnog er fyrir ofrhita sakir, Sks. 196; því at hón er kaldari hér en hizug, 70: temp. the other day, formerly (rare), er ek hinnig mælta, Og. 11.
    2. denoting motion, hither, thither; hinnig deyja ór Helju halir, Vþm. 43; renna hinnig, Gh. 18; ríða hinig, Fm. 26: koma hinig, Gs. 18.

    Íslensk-ensk orðabók > HINN

См. также в других словарях:

  • HAVI —   [Abk. für Home Audio Video Interoperability, dt. »Zusammenwirken von Heimaudio und Video«], Standard für ein Heimnetzwerk auf der Basis von Firewire, über das sich Multimediageräte (wie Digitalkameras oder DVD Player) verbinden lassen …   Universal-Lexikon

  • havi — havi, ie (ha vi, vie) part. passé de havir. Viande havie.    S. m. Action d une chaleur trop vive du four, qui brûle le pain.    On trouve aussi en ce sens, par corruption, avi …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • havi — Havi, et tout bruslé, Retorridus, Torridus. Havis de froid, Torrida frigore pecora …   Thresor de la langue françoyse

  • havi — Havi, [hav]ie. part …   Dictionnaire de l'Académie française

  • HAVi — Home Audio Video Interoperability (HAVi) is a connection to control Audio and Video hardware using FireWire.External links* http://www.havi.org/ See also * Digital video * Digital audio …   Wikipedia

  • havi — sf., esk., Ar. ḥāvī İçinde bulunduran, kapsayan Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller havi olmak …   Çağatay Osmanlı Sözlük

  • havi — sif. <ər.> kit. Əhatə edən, qavrayan, ehtiva edən, içinə alan, aid olan, şamil olan. . . <Cənnətəli> üç dörd fərdi havi bir bənzətmə yazıb, neçə qəzet idarəsinə göndərib, çap eləməyiblər. Ç.. Sarıköynək yaxşı bir qadın idi. Bir… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • HAVi — Home Audio Video Interoperability (oder einfach HAVi) bezeichnet eine Firewire IEEE 1394 basierte Schnittstelle für Multimediakomponenten. Vorteilhaft ist eine Interoperationalität verschiedener Komponenten sowie eine Plug and Play Funktionalität …   Deutsch Wikipedia

  • havi — (Tabasaran) bax habi. – Büzün yerrərdə havi armut tez dəgədi …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • HAVI Logistics — GmbH Rechtsform GmbH Gründung November 1981 Sitz …   Deutsch Wikipedia

  • hâvî — (A.) [ یوﺎﺣ ] içeren, ihtiva eden …   Osmanli Türkçesİ sözlüğü

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»