genus+orbis

gĕnu, ūs, n. (also nom. sing. gĕnum, n., Front. Ep. ad M. Caes. 5, 44; and gĕnus, m., Lucil. ap. Non. 207, 28; gen. sing. genuis; dat. genui, genu, Mart. Cap. 3, § 293. —In neutr., nom. and acc. sing. genus, Cic. Arat. 45; 46; 399; 403; plur. gēnu͡a, as a dissyllable, Carey's Lat. Prosody, § 47; Verg. A. 5, 432; 12, 905; gen. plur. genuorum, Vitr. 9, 6 dub.; dat. plur. genubus, Sen. Thyest. 406; Hippol. 667; Mart. Cap. 3, § 293;

but usu. genibus,

Curt. 10, 5, 24; Tac. A. 12, 18; Liv. 44, 31 fin.; Ov. M. 13, 585) [kindr. with Sanscr. jānu; Gr. gonu; Goth. kniu; Germ. Knie; Engl. knee], the knee.

Lit.:

meus est ballista pugnus, cubitus catapulta est mihi, Umerus aries: tum genu ut quemque icero, ad terram dabo,

Plaut. Capt. 4, 2, 17: hujus genus, Cic. ap. Serv. ad Verg. A. 3, 22:

fine genus vestem ritu succincta Dianae,

Ov. M. 10, 536:

per aquam ferme genus tenus altam,

Liv. 44, 40, 8 Drak. N. cr.:

in ipsa genus utriusque commissura,

knee-joint, Plin. 11, 45, 103, § 250:

sedatis tibi doloribus genus,

Fronto Ep. p. 134 Rom.:

dolorem genus suscitare,

id. ib. p. 138:

ne quem in cursu capite aut cubito offendam aut genu,

Plaut. Curc. 2, 3, 3:

genu mehercule M. Antonium vidi, cum contente pro se ipse lege Varia diceret, terram tangere,

Cic. Tusc. 2, 24, 57:

genua inediā succidunt,

Plaut. Curc. 2, 3, 30:

dumque virent genua,

Hor. Epod. 13, 4:

genuum junctura,

knee-joint, Ov. M. 2, 823:

genuumque tumebat orbis,

knee-pan, id. ib. 8, 809: ad genua accidere, Enn. ap. Non. 517, 16 (Com. Rel. v. 9 Vahl.):

procidere,

Sen. Contr. 7, 17, 12:

ad genua se alicui submittere,

Suet. Tib. 20; cf.:

genua amplexus genibusque volutans Haerebat,

Verg. A. 3, 607:

atqui pol hodie non feres, ni genua confricantur,

i. e. be clasped in earnest entreaty, Plaut. As. 3, 3, 80; so,

fricare,

ib. 88:

nunc tibi amplectimur genua egentes opum,

id. Rud. 1, 5, 16; cf.:

exurgite a genibus,

id. ib. v. 22: advolvi, Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 1, 311; Tac. A. 1, 13 fin.; 6, 49; 15, 71;

for which: genibus se advolvere or advolvi,

Liv. 8, 37 fin.; 28, 34, 4; Vell. 2, 80 fin.:

nixi genibus ab senatu petierunt, ne, etc.,

Liv. 43, 2, 2:

muta metu terram genibus summissa petebat,

Lucr. 1, 92:

corde et genibus tremit,

Hor. C. 1, 23, 8:

jus imperiumque Phraates Caesaris accepit genibus minor,

i. e. kneeling, beseeching, id. Ep. 1, 12, 28; Vulg. Phil. 2, 10 saep.:

genu ponere,

to bow the knee, Curt. 4, 6, 28; so,

alicui,

id. 8, 7, 13:

genu flectere, Hier. in. Eph. 3, 14: inflexo genu adorare aliquem,

Sen. Herc. Fur. 410:

nixi genibus,

on bended knees, Liv. 43, 2, 2:

per tua genua te opsecro,

Plaut. Curc. 5, 2, 31:

genua incerare deorum,

i. e. to attach to the statues of the gods wax tablets with prayers written on them, Juv. 10, 55.—

Transf., of plants, a knot, joint, usually called geniculum:

a genibus (ferulae) exeuntia folia,

Plin. 13, 22, 42, § 123.

gĕnu, ūs, n. (also nom. sing. gĕnum, n., Front. Ep. ad M. Caes. 5, 44; and gĕnus, m., Lucil. ap. Non. 207, 28; gen. sing. genuis; dat. genui, genu, Mart. Cap. 3, § 293. —In neutr., nom. and acc. sing. genus, Cic. Arat. 45; 46; 399; 403; plur. gēnu͡a, as a dissyllable, Carey's Lat. Prosody, § 47; Verg. A. 5, 432; 12, 905; gen. plur. genuorum, Vitr. 9, 6 dub.; dat. plur. genubus, Sen. Thyest. 406; Hippol. 667; Mart. Cap. 3, § 293;

but usu. genibus,

Curt. 10, 5, 24; Tac. A. 12, 18; Liv. 44, 31 fin.; Ov. M. 13, 585) [kindr. with Sanscr. jānu; Gr. gonu; Goth. kniu; Germ. Knie; Engl. knee], the knee.

Lit.:

meus est ballista pugnus, cubitus catapulta est mihi, Umerus aries: tum genu ut quemque icero, ad terram dabo,

Plaut. Capt. 4, 2, 17: hujus genus, Cic. ap. Serv. ad Verg. A. 3, 22:

fine genus vestem ritu succincta Dianae,

Ov. M. 10, 536:

per aquam ferme genus tenus altam,

Liv. 44, 40, 8 Drak. N. cr.:

in ipsa genus utriusque commissura,

knee-joint, Plin. 11, 45, 103, § 250:

sedatis tibi doloribus genus,

Fronto Ep. p. 134 Rom.:

dolorem genus suscitare,

id. ib. p. 138:

ne quem in cursu capite aut cubito offendam aut genu,

Plaut. Curc. 2, 3, 3:

genu mehercule M. Antonium vidi, cum contente pro se ipse lege Varia diceret, terram tangere,

Cic. Tusc. 2, 24, 57:

genua inediā succidunt,

Plaut. Curc. 2, 3, 30:

dumque virent genua,

Hor. Epod. 13, 4:

genuum junctura,

knee-joint, Ov. M. 2, 823:

genuumque tumebat orbis,

knee-pan, id. ib. 8, 809: ad genua accidere, Enn. ap. Non. 517, 16 (Com. Rel. v. 9 Vahl.):

procidere,

Sen. Contr. 7, 17, 12:

ad genua se alicui submittere,

Suet. Tib. 20; cf.:

genua amplexus genibusque volutans Haerebat,

Verg. A. 3, 607:

atqui pol hodie non feres, ni genua confricantur,

i. e. be clasped in earnest entreaty, Plaut. As. 3, 3, 80; so,

fricare,

ib. 88:

nunc tibi amplectimur genua egentes opum,

id. Rud. 1, 5, 16; cf.:

exurgite a genibus,

id. ib. v. 22: advolvi, Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 1, 311; Tac. A. 1, 13 fin.; 6, 49; 15, 71;

for which: genibus se advolvere or advolvi,

Liv. 8, 37 fin.; 28, 34, 4; Vell. 2, 80 fin.:

nixi genibus ab senatu petierunt, ne, etc.,

Liv. 43, 2, 2:

muta metu terram genibus summissa petebat,

Lucr. 1, 92:

corde et genibus tremit,

Hor. C. 1, 23, 8:

jus imperiumque Phraates Caesaris accepit genibus minor,

i. e. kneeling, beseeching, id. Ep. 1, 12, 28; Vulg. Phil. 2, 10 saep.:

genu ponere,

to bow the knee, Curt. 4, 6, 28; so,

alicui,

id. 8, 7, 13:

genu flectere, Hier. in. Eph. 3, 14: inflexo genu adorare aliquem,

Sen. Herc. Fur. 410:

nixi genibus,

on bended knees, Liv. 43, 2, 2:

per tua genua te opsecro,

Plaut. Curc. 5, 2, 31:

genua incerare deorum,

i. e. to attach to the statues of the gods wax tablets with prayers written on them, Juv. 10, 55.—

Transf., of plants, a knot, joint, usually called geniculum:

a genibus (ferulae) exeuntia folia,

Plin. 13, 22, 42, § 123.

vŏlo (2 d pers. sing. vis, orig. veis, Prisc. 9, 1, 6, p. 847 P.; 1 st pers. plur. volumus, but volimus, Plaut. Truc. 1, 2, 89 Speng.; 3 d pers. sing. volt, and 2 d pers. plur. voltis always in ante-class. writers;

also volt,

Cic. Verr. 2, 2, 17, § 42; 2, 5, 49, § 128; id. Sest. 42, 90; id. Phil. 8, 9, 26; id. Par. 5, 1, 34; id. Rep. 3, 33, 45:

voltis,

id. Verr. 2, 3, 53, § 122; 2, 3, 94, § 219; 2, 5, 5, § 11; 2, 3, 89, § 208; id. Clu. 30, 83; id. Rab. Perd. 12, 33; id. Sest. 30, 64; id. Par. 1, 2, 11 et saep. — Pres. subj. velim, but sometimes volim, Plaut. Merc. 1, 2, 44 Ritschl; cf. Prisc. 9, 1, 8, p. 848 P.;

so volint,

Plaut. Most. 1, 3, 65 Ritschl), velle, volui ( part. fut. voliturus, Serv. ad Verg. A. 5, 712; contr. forms, vin for visne, freq. in Plaut. and Ter., also Hor. S. 1, 9, 69; Pers. 6, 63:

sis for si vis,

Plaut. Capt. 1, 2, 70; id. Merc. 4, 4, 37; id. Pers. 3, 3, 8; Ter. Eun. 2, 3, 20; id. Heaut. 1, 2, 38; Cic. Tusc. 2, 18, 42; id. Rosc. Am. 16, 48; id. Mil. 22, 60; Liv. 34, 32, 20:

sultis for si voltis, only ante-class.,

Plaut. Stich. 1, 2, 8; id. As. prol. 1; id. Capt. 2, 3, 96; 3, 5, 9; 4, 4, 11), v. irreg. a. [Sanscr. var-; Gr. bol-, boulomai; cf. the strengthened root Wel- in eeldomai, elpomai; Germ. wollen; Engl. will], expressing any exercise of volition, and corresponding, in most cases, to the Germ. wollen; in Engl. mostly rendered, to wish, want, intend, purpose, propose, be willing, consent, mean, will, and, impersonally, it is my will, purpose, intention, plan, policy (syn.: cupio, opto; but volo properly implies a purpose).

In gen.

With object-infinitive.

With pres. inf.

Exire ex urbe priusquam luciscat volo, Plaut. Am. 1, 3, 35:

potare ego hodie tecum volo,

id. Aul. 3, 6, 33:

ego quoque volo esse liber: nequiquam volo,

id. Trin. 2, 4, 39; so id. ib. 2, 4, 164:

ait rem seriam agere velle mecum,

Ter. Eun. 3, 3, 8:

natus enim debet quicunque est velle manere In vita,

Lucr. 5, 177:

video te alte spectare et velle in caelum migrare,

Cic. Tusc. 1, 34, 82:

quid poetae? Nonne post mortem nobilitari volunt?

id. ib. 1, 15, 34:

si innocentes existimari volumus,

id. Verr. 2, 2, 10, § 28:

quoniam opinionis meae voluistis esse participes,

id. de Or. 1, 37, 172:

quod eas quoque nationes adire et regiones cognoscere volebat,

Caes. B. G. 3, 7:

si velit suos recipere, obsides sibi remittat,

id. ib. 3, 8 fin.:

dominari illi volunt, vos liberi esse,

Sall. J. 31, 23:

si haec relinquere voltis,

id. C. 58, 15:

priusquam liberi estis, dominari jam in adversarios vultis,

Liv. 3, 53, 7:

si quis vestrum suos invisere volt, commeatum do,

id. 21, 21, 5:

non enim vincere tantum noluit, sed vinci voluit,

id. 2, 59, 2:

suspitionem Caesar quibusdam reliquit, neque voluisse se diutius vivere, neque curasse,

Suet. Caes. 85:

Eutrapelus cuicunque nocere volebat, Vestimenta dabat pretiosa,

Hor. Ep. 1, 18, 31.—

Idiomatically: quid arbitramini Rheginos merere velle ut ab iis marmorea illa Venus auferatur? what do you think the Rhegini would take for, etc., Cic. Verr. 2, 4, 60, § 135.—

Transf., of things: fabula quae posci vult et spectata reponi, a comedy which wishes (i. e. is meant) to be in demand, etc., Hor. A. P. 190:

neque enim aut hiare semper vocalibus aut destitui temporibus volunt sermo atque epistula,

Quint. 9, 4, 20; cf. id. 8, prooem. 23.—

Of the wishes of those that have a right to command, the gods, masters, parents, commanders, etc., I want, wish, will, am resolved, it is my will:

in acdibus quid tibi meis erat negoti...? Volo scire,

Plaut. Aul. 3, 2, 14; 3, 2, 17; 3, 2, 18; 3, 6, 27; id. Curc. 4, 3, 11; id. Ep. 3, 4, 74; id. Mil. 2, 3, 74; 3, 1, 17; id. Stich. 1, 2, 56; Ter. And. 1, 2, 9; 4, 2, 17:

maxima voce clamat populus, neque se uni, nec paucis velle parere,

Cic. Rep. 1, 35, 55:

consuesse deos immortalis, quos pro scelere eorum ulcisci velint, etc.,

Caes. B. G. 1, 13:

hic experiri vim virtutemque volo,

Liv. 23, 45, 9.—

= in animo habere, to intend, purpose, mean, design:

ac volui inicere tragulam in nostrum senem,

Plaut. Ps. 1, 4, 14:

eadem quae illis voluisti facere tu, faciunt tibi,

id. Mil. 3, 1, 11; so id. Most. 2, 2, 5:

puerumque clam voluit exstinguere,

Ter. Hec. 5, 1, 23:

necare candem voluit,

Cic. Cael. 13, 31: quid enim ad illum qui te captare vult, utrum [p. 2005] tacentem te irretiat an loquentem? id. Ac. 2, 29, 94:

hostis hostem occidere volui,

Liv. 2, 12, 9; 7, 34, 11: volui interdiu eum... occidere; volui, cum ad cenam invitavi, veneno scilicet tollere;

volui... ferro interficere (ironically),

id. 40, 13, 2:

tuum crimen erit, hospitem occidere voluisse,

the intention to kill your guest-friend, Val. Max. 5, 1, 3 fin.; 6, 1, 8:

non enim vult mori, sed invidiam filio facere,

Quint. 9, 2, 85.—

Pregn., opp. optare: non vult mori qui optat,

Sen. Ep. 117, 24:

sed eo die is, cui dare volueram (epistulam), non est profectus,

Cic. Att. 9, 7, 1:

cum de senectute vellem aliquid scribere,

id. Sen. 1, 2:

ego te volui castigare, tu mihi accussatrix ades,

Plaut. As. 3, 1, 10:

bonus volo jam ex hoc die esse,

id. Pers. 4, 3, 10:

ego jam a principio amici filiam, Ita ut aequom fuerat, volui uxorem ducere,

Ter. Phorm. 4, 3, 46:

at etiam eo negotio M. Catonis splendorem maculare voluerunt,

it was their purpose, Cic. Sest. 28, 60:

eum (tumulum) non tam capere sine certamine volebat, quam causam certaminis cum Minucio contrahere,

his plan was, Liv. 22, 28, 4.—Of things:

cum lex venditionibus occurrere voluit,

when it was the purpose of the law, Dig. 46, 1, 46: sed quid ea drachuma facere vis? Ca. Restim volo Mihi emere... qui me faciam pensilem, Plaut. Ps. 1, 1, 87: Ch. Revorsionem ad terram faciunt vesperi. Ni. Aurum hercle auferre voluere, id. Bacch. 2, 3, 63:

si iis qui haec omnia flamma ac ferro delere voluerunt... bellum indixi, etc.,

Cic. Prov. Cons. 10, 24:

(plebem) per caedem senatus vacuam rem publicam tradere Hannibali velle,

Liv. 23, 2, 7:

rem Nolanam in jus dicionemque dare voluerat Poeno,

id. 23, 15, 9: qui (majores nostri) tanta cura Siculos tueri ac retinere voluerunt ut, etc., whose policy it was to protect, etc., Cic. Verr. 2, 3, 6, § 14:

ut qui a principio mitis omnibus Italicis praeter Romanos videri vellet, etc.,

Liv. 23, 15, 4: idem istuc, si in vilitate largiri voluisses, derisum tuum beneficium esset, if you had offered to grant the same thing during low prices, etc., Cic. Verr. 2, 3, 92, § 215.—

= studere, conari, to try, endeavor, attempt:

quas (i. e. magnas res) qui impedire vult, is et infirmus est mobilisque natura, et, etc.,

Cic. Lael. 20, 75:

nam si quando id (exordium) primum invenire volui, nullum mihi occurrit, nisi aut exile, aut, etc.,

id. Or. 2, 77, 315:

de Antonio dico, numquam illum... nonnullorum de ipso suspitionem infitiando tollere voluisse,

that he never attempted to remove, id. Sest. 3, 8; id. Div. 1, 18, 35:

audes Fatidicum fallere velle deum?

do you dare attempt? Ov. F. 2, 262.—

To mean, of actions and expressions:

hic respondere voluit, non lacessere,

the latter meant to answer, not to provoke, Ter. Phorm. prol. 19:

non te judices urbi sed carceri reservarunt, neque to retinere in civitate, sed exilio privare voluerunt,

Cic. Att. 1, 16, 9.—So, volo dicere, I mean (lit. I intend to say):

quid aliud volui dicere?

Ter. Eun. 3, 2, 51:

volo autem dicere, illud homini longe optimum esse quod ipsum sit optandum per se,

Cic. Tusc. 2, 20, 46.—Often with the acc. illud or id, as a correction: Tr. Specta quam arcte dormiunt. Th. Dormiunt? Tr. Illut quidem ut conivent volui dicere, I mean how they nod, Plaut. Most. 3, 2, 145: Py. Quid? bracchium? Ar. Illud dicere volui femur, id. Mil. 1, 1, 27:

adduxi volui dicere,

id. Ps. 2, 4, 21; id. Am. 1, 1, 233; 1, 1, 235; id. Cas. 2, 6, 14; id. Mil. 3, 2, 7; id. Ps. 3, 2, 54; id. Rud. 2, 4, 9.—

To be going to: haec argumenta ego aedificiis dixi; nunc etiam volo docere ut homines aedium esse similes arbitremini, now I am going to show how, etc., Plaut. Most. 1, 2, 37: quando bene gessi rem, volo hic in fano supplicare, I am going to worship here, etc., id. Curc. 4, 2, 41:

nunc quod relicuom restat volo persolvere,

id. Cist. 1, 3, 40:

sustine hoc, Penicule, exuvias facere quas vovi volo,

id. Men. 1, 3, 13:

sinite me prospectare ne uspiam insidiae sint, consilium quod habere volumus,

id. Mil. 3, 1, 3; id. As. 2, 2, 113; id. Cas. 4, 2, 3; id. Bacch. 1, 1, 61:

si Prometheus, cum mortalibus ignem dividere vellet, ipse a vicinis carbunculos conrogaret, ridiculus videretur,

Auct. Her. 4, 6, 9:

ait se velle de illis HS. LXXX. cognoscere,

Cic. Verr. 2, 2, 23, § 56:

hinc se recipere cum vellent, rursus illi ex loco superiore nostros premebant,

Caes. B. C. 1, 45. —

To be about to, on the point of: quom mittere signum Volt, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 88 Vahl.):

quotiens ire volo foras, retines me, rogitas quo ego eam,

Plaut. Men. 1, 2, 5:

quae sese in ignem inicere voluit, prohibui,

Ter. And. 1, 1, 113:

si scires aspidem latere uspiam, et velle aliquem imprudentem super eam adsidere,

Cic. Fin. 2, 18, 59; id. Div. 1, 52, 118:

quod cum facere vellent, intervenit M. Manilius,

id. Rep. 1, 12, 18:

qui cum opem ferre vellet, nuntiatum sibi esse aliam classem ad Aegates insulas stare,

Liv. 22, 56, 7:

at Libys obstantes dum vult obvertere remos, In spatium resilire manus breve vidit,

Ov. M. 3, 676; 1, 635:

P. Claudius cum proelium navale committere vellet,

Val. Max. 1, 4, 3.—

Will, and in oblique discourse and questions would, the auxiliaries of the future and potential: animum advortite: Comediai nomen dari vobis volo, I will give you, etc., Plaut. Cas. prol. 30:

sed, nisi molestum est, nomen dare vobis volo comediai,

id. Poen. prol. 50:

vos ite intro. Interea ego ex hac statua verberea volo erogitare... quid sit factum,

id. Capt. 5, 1, 30:

i tu atque arcessi illam: ego intus quod facto est opus volo adcurare,

id. Cas. 3, 3, 35; id. Cist. 1, 1, 113; id. Most. 1, 1, 63; id. Poen. 2, 44; id. Pers. 1, 3, 85; id. Rud. 1, 2, 33: cum vero (gemitus) nihil imminuat doloris, cur frustra turpes esse volumus? why will ( would) we be disgraceful to no purpose? Cic. Tusc. 2, 24, 57:

illa enim (ars) te, verum si loqui volumus, ornaverat,

id. ib. 1, 47, 112:

ergo, si vere aestimare volumus, etc.,

Val. Max. 7, 5, 6:

si vere aestimare Macedonas, qui tunc erant, volumus,

Curt. 4, 16, 33:

ejus me compotem facere potestis, si meminisse vultis, etc.,

Liv. 7, 40, 5:

visne igitur, dum dies ista venit... interea tu ipse congredi mecum ut, etc....?

id. 8, 7, 7:

volo tibi Chrysippi quoque distinctionem indicare,

Sen. Ep. 9, 14: vis tu homines urbemque feris praeponere silvis? will you prefer, etc., Hor. S. 2, 6, 92; cf. velim and vellem, would, II. A. 2.—

Sometimes volui = mihi placuit, I resolved, concluded (generally, in this meaning, followed by an infinitive clause, v. I. B. 4.):

uti tamen tuo consilio volui,

still I concluded to follow your advice, Cic. Att. 8, 3, 1.—

To be willing, ready, to consent, like to do something: si sine bello velint rapta... tradere... se exercitum domum reducturum, if they were willing, would consent to, would deliver, etc., Plaut. Am. 1, 1, 52:

is dare volt, is se aliquid posci,

likes to give, id. As. 1, 3, 29:

hoc dixit, si hoc de cella concederetur, velle Siculos senatui polliceri frumentum in cellam gratis,

Cic. Verr. 2, 3, 87, § 200:

ei laxiorem daturos, si venire ad causam dicendam vellet,

Liv. 39, 17, 2; 5, 36, 4: nemo invenitur qui pecuniam suam dividere velit. Sen. Brev. Vit. 3, 1:

plerique concessam sibi sub condicione vitam si militare adversus eum vellent, recusarunt,

Suet. Caes. 68:

dedere etiam se volebant, si toleranda viris imperarentur,

Flor. 1, 33 (2, 18), 12.—So with negatives, to be not willing, not to suffer, not to like, not to allow, refuse:

heri nemo voluit Sostratam intro admittere,

Ter. Hec. 3, 1, 49:

cum alter verum audire non vult,

Cic. Lael. 26, 98: a proximis quisque minime anteiri vult, likes least to be surpassed, etc., Liv. 6, 34, 7:

nihil ex his praeter... accipere voluit,

refused to accept, Val. Max. 4, 3, 4.—

To do something voluntarily or intentionally: volo facere = mea voluntate or sponte facio: si voluit accusare, pietati tribuo;

si jussus est, necessitati,

if he accused of his own free will, I ascribe it to his filial love, Cic. Cael. 1, 2:

utrum statuas voluerint tibi statuere, an coacti sint,

id. Verr. 2, 2, 65, § 157:

de risu quinque sunt quae quaerantur... sitne oratoris risum velle permovere,

on purpose, id. Or. 2, 58, 235:

laedere numquam velimus,

Quint. 6, 3, 28.—So, non velle with inf., to do something unwillingly, with reluctance:

vivere noluit qui mori non vult,

who dies with reluctance, Sen. Ep. 30, 10.—

To be of opinion, think, mean, pretend (rare with inf.; usu. with acc. and inf.; v. B. 8.):

haec tibi scripsi ut isto ipso in genere in quo aliquid posse vis, te nihil esse cognosceres,

in which you imagine you have some influence, Cic. Fam. 7, 27, 2:

in hoc homo luteus etiam callidus ac veterator esse vult, quod ita scribit, etc.,

pretends, means to be, id. Verr. 2, 3, 14, § 35: sed idem Aelius Stoicus esse voluit, orator autem nec studuit um quam, nec fuit, id. Brut. 56, 206:

Pythago. ras, qui etiam ipse augur esse vellet,

id. Div. 1, 3, 5.—

To like, have no objection to, approve of (cf. E. 1. sq.):

magis eum delectat qui se ait philosophari velle sed paucis: nam omnino haud placere,

that he liked, had no objection to philosophizing, Cic. Rep. 1, 18, 30; v. also II. A.—

With pres. inf. understood.

Supplied from a preceding or subsequent clause.

To wish, it is his will, etc. (cf. 1. a. and b. supra):

nunc bene vivo et fortunate atque ut volo, i. e. vivere,

as I wish, Plaut. Mil. 3, 1, 111: quod diu vivendo multa quae non volt (i. e. videre) videt, Caecil. ap. Cic. Sen. 8, 25:

proinde licet quotvis vivendo condere saecla,

Lucr. 3, 1090:

nec tantum proficiebam quantum volebam,

Cic. Att. 1, 17, 1:

tot autem rationes attulit, ut velle (i. e. persuadere) ceteris, sibi certe persuasisse videatur,

id. Tusc. 1, 21, 49:

sed liceret, si velint, in Ubiorum finibus considere,

Caes. B. G. 4, 81:

quo praesidio senatus libere quae vellet decernere auderet,

id. B. C. 1, 2.—Of things:

neque chorda sonum reddit quem vult manus et mens,

Hor. A. P. 348.—

To choose, be pleased (freq.):

tum mihi faciat quod volt magnus Juppiter,

Plaut. Aul. 4, 10, 50:

id repetundi copia est, quando velis,

id. Trin. 5, 2, 7:

habuit aurum quamdiu voluit,

Cic. Cael. 13, 31:

rapiebat et asportabat quantum a quoque volebat Apronius,

id. Verr. 2, 3, 12, § 29:

provincias quas vellet, quibus vellet, venderet?

id. Sest. 39, 84:

quotiens ille tibi potestatem facturus sit ut eligas utrum velis,

id. Div. in Caecil. 14, 45:

daret utrum vellet subclamatum est,

Liv. 21, 18, 14:

senatus consultum factum est ut plebes praeficeret quaestioni quem vellet,

id. 4, 51, 2:

saxi materiaeque caedendae unde quisque vellet jus factum,

id. 5, 55, 3; cf. id. 2, 13, 9; 5, 46, 10; 6, 25, 5; 22, 10, 23; 23, 6, 2; 23, 15, 15; 23, 45, 10; 23, 47, 2;

26, 21, 11: vicem suam conquestus, quod sibi soli non liceret amicis, quatenus vellet, irasci,

Suet. Aug. 66:

at tu quantum vis tolle,

Hor. Ep. 1, 7, 16.—

To intend, it is my purpose, etc. (v. 1. c. supra):

sine me pervenire quo volo,

let me come to my point, Ter. Eun. 1, 2, 44:

scripsi igitur Aristotelio more, quemadmodum quidem volui, tres libros... de Oratore,

as I intended, Cic. Fam. 1, 9, 23:

ut meliore condicione quam qua ipse vult imitetur homines eos qui, etc.,

id. Div. in Caecil. 8, 25:

ego istos posse vincere scio, velle ne scirem ipsi fecerunt,

Liv. 2, 45, 12. —

To be willing, to consent, I will (v. 1. h. and l. supra): tu eum orato... St. Sane volo, yes, I will, Plaut. Cas. 2, 3, 57:

jube me vinciri. Volo, dum istic itidem vinciatur,

id. Capt. 3, 4, 75:

patri dic velle (i. e. uxorem ducere),

that you consent, are willing, Ter. And. 2, 3, 20 (cf.: si vis, II. A. 2, and sis, supra init.).—

To do something voluntarily (v. 1. m. supra):

tu selige tantum, Me quoque velle velis, anne coactus amem,

Ov. Am. 3, 11, 50.—

With ellipsis of inf.

Volo, with a designation of place, = ire volo:

nos in Formiano morabamur, quo citius audiremus: deinde Arpinum volebamus,

I intended to go to Arpinum, Cic. Att. 9, 1, 3:

volo mensi Quinctili in Graeciam,

id. ib. 14, 7, 2:

hactenus Vitellius voluerat (i. e. procedere),

Tac. A. 12, 42 fin. —

With other omissions, supplied from context: volo Dolabellae valde desideranti, non reperio quid (i. e. to dedicate some writing to him), Cic. Att. 13, 13, 2.—

In mal. part., Plaut. Aul. 2, 4, 7; Ov. Am. 2, 4, 16; 2. 19, 2; Prop. 1, 13, 36.—

With perfect infinitive active (rare).

In negative imperative sentences dependent on ne velis, ne velit (in oblique discourse also ne vellet), where ne velis has the force of noli. The perfect infinitive emphatically represents the action as completed (ante-class. and poet.).

In ancient ordinances of the Senate and of the higher officers (not in laws proper): NEIQVIS EORVM BACANAL HABVISE VELET... BACAS VIR NEQVIS ADIESE VELET CEIVIS ROMANVS... NEVE PECVNIAM QVISQVAM EORVM COMOINEM HABVISE VELET... NEVE... QVIQVAM FECISE VELET. NEVE INTER SED CONIOVRASE, NEVE COMVOVISE NEVE CONSPONDISE, etc., S. C. de Bacch. 4-13 ap. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 172.—So, in quoting such ordinances: per totam Italiam edicta mitti ne quis qui Bacchis initiatus esset, coisse aut convenisse causa sacrorum velit. [p. 2006] neu quid talis rei divinae fecisse, Liv. 39, 14, 8:

edixerunt ne quis quid fugae causa vendidisse neve emisse vellet,

id. 39, 17, 3. —

In imitation of official edicts: (vilicus) ne quid emisse velit insciente domino, neu quid domino celasse velit, the overseer must not buy any thing, etc., Cato, R. R. 5, 4:

interdico, ne extulisse extra aedis puerum usquam velis,

Ter. Hec. 4, 1, 48:

oscula praecipue nulla dedisse velis (= noli dare),

Ov. Am. 1, 4, 38:

ne quis humasse velit Ajacem, Atride, vetas? Cur?

Hor. S. 2, 3, 187.—

In affirmative sentences, implying command (in any mood or tense; mostly poet.): neminem nota strenui aut ignavi militis notasse volui, I have decided to mark no one, etc., Liv. 24, 16, 11: quia pepercisse vobis volunt, committere vos cur pereatis non patiuntur, because they have decided to spare you, etc., id. 32, 21, 33:

sunt delicta tamen quibus ignovisse velimus (= volumus),

which should be pardoned, Hor. A. P. 347.—

To represent the will as referring to a completed action.

In optative sentences with vellem or velim, v. II. B. 5. b. a, and II. C. 1. b.—

In other sentences ( poet. and post-class.): ex omnibus praediis ex quibus non hac mente recedimus ut omisisse possessionem velimus, with the will to abandon (omittere would denote the purpose to give up at some future time), Dig. 43, 16, 1, § 25; so,

an erit qui velle recuset Os populi meruisse?

Pers. 1, 41:

qui me volet incurvasse querela,

id. 1, 91.

With acc. and inf.

To wish (v. A. 1. a.).

With a different subject: hoc volo scire te: Perditus sum miser, I wish you to know, etc., Plaut. Curc. 1, 2, 46:

deos volo consilia vostra vobis recte vortere,

id. Trin. 5, 2, 31:

emere oportet quem tibi oboedire velis,

id. Pers. 2, 4, 2:

scin' quid nunc te facere volo?

Ter. Heaut. 3, 1, 85:

si perpetuam vis esse adfinitatem hanc,

id. Hec. 2, 2, 10:

consul ille egit eas res quarum me participem esse voluit,

Cic. Prov. Cons. 17, 41:

vim volumus exstingui: jus valeat necesse est,

id. Sest. 42, 92:

nec mihi hunc errorem extorqueri volo,

id. Sen. 23, 85:

hoc te scire volui,

id. Att. 7, 18, 4:

harum causarum fuit justissima quod Germanos suis quoque rebus timere voluit,

Caes. B. G. 4, 16:

ut equites qui salvam esse rempublicam vellent ex equis desilirent,

Liv. 4, 38, 2:

si me vivere vis recteque videre valentem,

Hor. Ep. 1, 7, 3:

si vis me flere, dolendum est Primum ipsi tibi,

id. A. P. 102.—With pass. inf. impers.:

regnari tamen omnes volebant,

that there should be a king, Liv. 1, 17, 3:

mihi volo ignosci,

I wish to be pardoned, Cic. Or. 1, 28, 130:

volt sibi quisque credi,

Liv. 22, 22, 14. —

With the same subject.

With inf. act.:

quae mihi est spes qua me vivere velim,

what hope have I, that I should wish to live? Plaut. Rud. 1, 3, 33:

volo me placere Philolachi,

id. Most. 1, 3, 11; cf. id. Trin. 2, 2, 47; id. Rud. 2, 6, 1:

judicem esse me, non doctorem volo,

Cic. Or. 33, 117:

vult, credo, se esse carum suis,

id. Sen. 20, 73; so id. Off. 1, 31, 113; id. de Or. 1, 24, 112; 2, 23, 95. —

With inf. pass.:

quod certiorem te vis fieri quo quisque in me animo sit,

Cic. Att. 11, 13, 1; cf. id. Fam. 1, 9, 18:

qui se ex his minus timidos existimari volebant,

Caes. B. G. 1, 39; cf. id. B. C. 2, 29:

religionis se causa... Bacchis initiari velle,

Liv. 39, 10, 2:

Agrippae se nepotem neque credi neque dici volebat,

Suet. Calig. 22 fin. —

Of the will of superiors, gods, etc. (cf. A. 1. b. supra), I want, it is my will:

me absente neminem volo intromitti,

Plaut. Aul. 1, 3, 21:

viros nostros quibus tu voluisti esse nos matres familias,

id. Stich. 1, 2, 41; id. Most. 1, 4, 2; id. Rud. 4, 5, 9; id. Trin. 1, 2, 1:

pater illum alterum (filium) secum omni tempore volebat esse,

Cic. Rosc. Am. 15, 42:

(deus) quinque reliquis motibus orbem esse voluit expertem,

id. Univ. 10; cf. id. Sest. 69, 147; id. Verr. 2, 4, 25, § 57; 1, 5, 14:

causa mittendi fuit quod iter per Alpes... patefieri volebat,

Caes. B. G. 3, 1; cf. id. ib. 5, 9; id. B. C. 1, 4:

quippe (senatus) foedum hominem a republica procul esse volebat,

Sall. C. 19, 2:

nec (di) patefieri (crimina) ut impunita essent, sed ut vindicarentur voluerunt,

Liv. 39, 16, 11; cf. id. 1, 56, 3; 2, 28, 5; 25, 32, 6:

senatus... Romano sanguini pudicitiam tutam esse voluit,

Val. Max. 6, 1, 9; cf. id. 6, 9, 2.—So in the historians: quid fieri vellet (velit), after a verbum imperandi or declarandi, he gave his orders, explained his will:

quid fieri velit praecipit,

Caes. B. G. 5, 56:

ibi quid fieri vellet imperabat,

id. ib. 7, 16:

quid fieri vellet ostendit,

id. ib. 7, 27:

quae fieri vellet edocuit,

id. B. C. 3, 108; cf. id. B. G. 7, 45; id. B. C. 3, 78; 3, 89:

quid fieri vellet edixit,

Curt. 8, 10, 30; 4, 13, 24; Val. Max. 7, 4, 2.— Frequently majores voluerunt, it was the will of our ancestors, referring to ancient customs and institutions:

sacra Cereris summa majores nostri religione confici caerimoniaque voluerunt,

Cic. Balb. 24, 55: majores vestri ne vos quidem temere coire voluerunt, cf. id. ib. 17, 39; 23, 54; id. Agr. 2, 11, 26; id. Fl. 7, 15; id. Imp. Pomp. 13, 39; id. Div. 1, 45, 103; id. Font. 24, 30 (10, 20); id. Rosc. Am. 25, 70.—Of testamentary dispositions: cum Titius, heres meus, mortuus erit, volo hereditatem meam ad P. Mevium pertinere, Gai Inst. 2, 277. Except in the institution of the first heir: at illa (institutio) non est comprobata: Titum heredem esse volo, Gai Inst. 2, 117. —

Of the intention of a writer, etc., to want, to mean, intend:

Asinariam volt esse (nomen fabulae) si per vos licet,

Plaut. As. prol. 12:

Plautus hanc mihi gnatam esse voluit Inopiam,

has wanted Poverty to be my daughter, made her my daughter, id. Trin. prol. 9:

primumdum huic esse nomen Diphilus Cyrenas voluit,

id. Rud. prol. 33:

quae ipsi qui scripserunt voluerunt vulgo intellegi,

meant to be understood by all, Cic. Or. 2, 14, 60:

si non hoc intellegi volumus,

id. Fat. 18, 41:

quale intellegi vult Cicero cum dicit orationem suam coepisse canescere,

Quint. 11, 1, 31; so id. 9, 4, 82; 9, 3, 9:

quamquam illi (Prometheo) quoque ferreum anulum dedit antiquitas vinculumque id, non gestamen, intellegi voluit,

Plin. 33, 1, 4, § 8.—

To resolve:

Siculi... me defensorem calamitatum suarum... esse voluerunt,

Cic. Div. in Caecil. 4, 11:

si a me causam hanc vos (judices) agi volueritis,

if you resolve, id. ib. 8, 25:

senatus te voluit mihi nummos, me tibi frumentum dare,

id. Verr. 2, 3, 85, § 196:

qua (statua) abjecta, basim tamen in foro manere voluerunt,

id. ib. 2, 2, 66, §

160: liberam debere esse Galliam quam (senatus) suis legibus uti voluisset,

Caes. B. G. 1, 45:

tu Macedonas tibi voluisti genua ponere, venerarique te ut deum,

Curt. 8 (7), 13.— Hence,

To order, command: erus meus tibi me salutem multam voluit dicere, has ordered me, etc., Plaut. Ps. 4, 2, 25:

montem quem a Labieno occupari voluerit,

which he had ordered to be occupied, Caes. B. G. 1, 22:

ibi futuros esse Helvetios ubi eos Caesar... esse voluisset,

id. ib. 1, 13 (for velitis jubeatis with inf.-clause, v. II. B. 5. d.).—

To consent, allow (cf. A. 1. I.):

obtinuere ut (tribuni) tribuniciae potestatis vires salubres vellent reipublicae esse,

they prevailed upon them to permit the tribunitian power to be wholesome to the republic, Liv. 2, 44, 5:

Hiero tutores... puero reliquit quos precatus est moriens ut juvenum suis potissimum vestigiis insistere vellent,

id. 24, 4, 5:

petere ut eum... publicae etiam curae ac velut tutelae vellent esse (i. e. senatus),

id. 42, 19, 5:

orare tribunos ut uno animo cum consulibus bellum ab urbe ac moenibus propulsari vellent,

id. 3, 69, 5:

quam superesse causam Romanis cur non... incolumis Syracusas esse velint?

id. 25, 28, 8:

si alter ex heredibus voluerit rem a legatario possideri, alter non, ei qui noluit interdictum competet,

Dig. 43, 3, 1, § 15.—So negatively = not to let, not to suffer:

cum P. Attio agebant ne sua pertinacia omnium fortunas perturbari vellet,

Caes. B. C. 2, 36.—

To be of opinion that something should be, to require, demand:

voluisti enim in suo genere unumquemque... esse Roscium,

Cic. Or. 1, 61, 258: eos exercitus quos contra se multos jam annos aluerint velle dimitti, he demanded the disbanding of, etc., Caes. B. C. 1, 85:

(Cicero) vult esse auctoritatem in verbis,

Quint. 8, 3, 43:

vult esse Celsus aliquam et superiorem compositionem,

id. 9, 4, 137:

si tantum irasci vis sapientem quantum scelerum indignitas exigit,

Sen. Ira, 2, 9, 4. —

To be of opinion that something is or was, = censere, dicere, but implying that the opinion is erroneous or doubtful, usu. in the third pers., sometimes in the second.

To imagine, consider:

est genus hominum qui esse se primos omnium rerum volunt, Nec sunt,

Ter. Eun. 2, 2, 17:

semper auget adsentator id quod is cujus ad voluntatem dicitur vult esse magnum,

Cic. Lael. 26, 98:

si quis patricius, si quis—quod illi volunt invidiosius esse—Claudius diceret,

Liv. 6, 40, 13.—

To be of opinion, to hold:

vultis, opinor, nihil esse... in natura praeter ignem,

Cic. N. D. 3, 14, 36:

volunt illi omnes... eadem condicione nasci,

id. Div. 2, 44, 93:

vultis evenire omnia fato,

id. ib. 2, 9, 24:

alteri censent, etc., alteri volunt a rebus fatum omne relegari,

id. Fat. 19, 45:

vultis a dis immortalibus hominibus dispertiri somnia,

id. N. D. 3, 39, 93; id. Tusc. 1, 10, 20; id. Fin. 3, 11, 36; id. Rep. 2, 26, 48:

volunt quidam... iram in pectore moveri effervescente circa cor sanguine,

Sen. Ira, 2, 19, 3.—

To say, assert:

si tam familiaris erat Clodiae quam tu esse vis,

as you say he is, Cic. Cael. 21, 53:

sit sane tanta quanta tu illam esse vis,

id. Or. 1, 55, 23:

ad pastum et ad procreandi voluptatem hoc divinum animal procreatum esse voluerunt: quo nihil mihi videtur esse absurdius,

id. Fin. 2, 13, 40; 2, 17, 55; 2, 42, 131; 2, 46, 142; id. Fat. 18, 41.—With perf. inf.:

Rhodi ego non fui: me vult fuisse,

Cic. Planc. 34, 84.—

To pretend, with perf. inf., both subjects denoting the same person:

unde homines dum se falso terrore coacti Effugisse volunt, etc.,

Lucr. 3, 69 (cf. A. 1. n. supra).—

To mean, with perf. inf.:

utrum scientem vultis contra foedera fecisse, an inscientem?

Cic. Balb. 5, 13.— With pres. inf.:

quam primum istud, quod esse vis?

what do you mean by as soon as possible? Sen. Ep. 117, 24.—

Rarely in the first pers., implying that the opinion is open to discussion:

ut et mihi, quae ego vellem non esse oratoris, concederes,

what according to my opinion is not the orator's province, Cic. Or. 1, 17, 74.—

In partic.

With things as subjects.

Things personified:

ne res publica quidem haec pro se suscipi volet,

would have such things done for it, Cic. Off. 1, 45, 159:

cui tacere grave sit, quod homini facillimum voluerit esse natura,

which nature willed should be easiest for man, Curt. 4, 6, 6: fortuna Q. Metellum... nasci in urbe terrarum principe voluit, fate ordained that, etc., Val. Max. 7, 1, 1: nihil rerum ipsa natura voluit magnum effici cito, it is the law of nature that, etc., Quint. 10, 3, 4:

quid non ingenio voluit natura licere?

what license did nature refuse to genius? Mart. 8, 68, 9:

me sine, quem semper voluit fortuna jacere,

Prop. 1, 6, 25:

hanc me militiam fata subire volunt,

id. 1, 6, 30.—

Of laws, to provide:

duodecim tabulae nocturnum furem... interfici impune voluerunt,

Cic. Mil. 3, 9:

lex duodecim tabularum tignum aedibus junctum... solvi prohibuit, pretiumque ejus dari voluit,

Dig. 46, 3, 98, § 8 fin. (cf. Cic. Div. in Caecil. 6, 21, b. a, infra).—

With perf. pass. inf., to represent a state or result wished for.

The inf. being in full, with esse expressed: si umquam quemquam di immortales voluere esse auxilio adjutum, tum me et Calidorum servatum volunt, if it ever was the will of the gods that any one should be assisted, etc., Plaut. Ps. 4, 1, 1: Corinthum patres vestri, totius Graeciae lumen, exstinctum esse voluerunt, it was their will that Corinth should be ( and remain) destroyed, Cic. Imp. Pomp. 5, 11:

nostri... leges et jura tecta esse voluerunt,

id. Or. 1, 59, 253:

propter eam partem epistulae tuae per quam te et mores tuos purgatos et probatos esse voluisti,

id. Att. 1, 17, 7; id. Fin. 4, 27, 76; id. de Or. 1, 51, 221:

daturum se operam ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,

Liv. 21, 45, 6: for velle redundant in this construction, v. II. A. 2. 3. infra.—With pass. inf. impers.:

sociis maxime lex consultum esse vult,

Cic. Div. in Caecil. 6, 21.—

With ellips. of esse (cf. Quint. 9, 3, 9): perdis me tuis dictis. Cu. Imo, servo et servatum volo, and mean that you should remain saved, Plaut. Curc. 2, 3, 56:

aunt qui volum te conventam,

who want to see you, id. Cist. 4, 2, 39:

eidem homini, si quid recte cura tum velis, mandes,

if you want to have anything done well, id. As. 1, 1, 106:

sed etiam est paucis vos quod monitos voluerim,

id. Capt. prol. 53: id nunc res indicium haeo [p. 2007] facit, quo pacto factum volueris, this shows now why you wished this to be done, Ter. Hec. 4, 1, 31 (cf. Plaut. Stich. 4, 2, 33; id. Aul. 3, 5, 30, II. B. 1, b, and II. B. 3. b. infra): domestica cura te levatum volo, I wish to see you relieved, etc., Cic. Q. Fr. 3, 9, 3:

nulla sedes quo concurrant qui rem publicam defensam velint,

id. Att. 8, 3, 4:

rex celatum voluerat (i. e. donum),

id. Verr. 2, 4, 28, § 64:

Hannibal non Capuam neglectam, neque desertos volebat socios,

Liv. 25, 20, 5; 2, 15, 2; 2, 44, 3; 3, 21, 4; 22, 7, 4;

26, 31, 6: contemptum hominis quem destructum volebat,

Quint. 8, 3, 21:

si te non emptam vellet, emendus erat,

Ov. Am. 1, 8, 34 (so with velle redundant, v. II. A. 1. d., and II. A. 3. infra).—Both subjects denoting the same person:

velle Pompeium se Caesari purgatum,

Caes. B. C. 1, 8.— Esp., with pass. inf. impers.: alicui consultum velle, to take care for or advocate somebody's interests:

liberis consultum volumus propter ipsos,

Cic. Fin. 3, 17, 57:

obliviscere illum aliquando adversario tuo voluisse consultum,

id. Att. 16, 16 C, 10:

quibus tribuni plebis nunc consultum repente volunt,

Liv. 5, 5, 3; so id. 25, 25, 17:

quamquam senatus subventum voluit heredibus,

Dig. 36, 1, 1, § 4; so with dep. part., used passively:

volo amori ejus obsecutum,

Plaut. As. 1, 1, 63.—

With predic. adj., without copula.

The subjects being different (mostly aliquem salvum velle):

si me vivum vis, pater, Ignosce,

if you wish me to live, Ter. Heaut. 5, 5, 7:

ille, si me alienus adfinem volet, Tacebit,

id. Phorm. 4, 1, 16:

ut tu illam salvam magis velis quam ego,

id. Hec. 2, 2, 17; 3, 5, 14:

quoniam ex tota provincia soli sunt qui te salvum velint,

Cic. Verr. 2, 4, 67, § 150:

irent secum extemplo qui rempublicam salvam vellent,

Liv. 22, 53, 7.—

Both subjects denoting the same person (virtually = object infinitive):

in occulto jacebis quom te maxime clarum voles (= clarus esse voles),

when you will most wish to be famous, Plaut. Trin. 3, 2, 38:

volo me patris mei similem,

I wish to be like my father, id. As. 1, 1, 54: ut iste qui se vult dicacem et mehercule est, Appius, who means to be witty, etc., Cic. Or. 2, 60, 246:

qui vero se populares volunt,

who mean to be popular, id. Off. 2, 22, 78:

ut integrum se salvumque velit,

id. Fin. 2, 11, 33:

ut (omne animal) se et salvum in suo genere incolumeque vellet,

id. ib. 4, 8, 19. —

With an inf.-clause understood.

Velle, to wish: utinam hinc abierit in malam crucem! Ad. Ita nos velle aequom est (ita = eum abire, etc.), Plaut. Poen. 4, 1, 5:

stulta es, soror, magis quam volo (i.e. te esse),

id. Pers. 4, 4, 78; id. Trin. 1, 2, 8; 2, 4, 175; id. Stich. 1, 1, 13; id. Ps. 1, 5, 55:

senatum non quod sentiret, sed quod ego vellem decernere,

Cic. Mil. 5, 12:

neque enim facile est ut irascatur cui tu velis judex (= cui tu eum irasci velis),

id. Or. 2, 45, 190; cf. id. Sest. 38, 82.—

Referring to the will of superiors, etc.:

deos credo voluisse, nam ni vellent, non fieret,

Plaut. Aul. 4, 10, 46: jamne abeo? St. Volo (sc. te abire), so I will, id. Cas. 2, 8, 57; cf. id. Mil. 4, 6, 12; id. Merc. 2, 3, 33.—

To mean, intend (v. B. 3.):

acutum etiam illud est cum ex alterius oratione aliud atque ille vult (sc. te excipere),

Cic. Or. 2, 67, 273.—

To require, demand (v B. 7.):

veremur quidem vos, Romani, et, si ita vultis, etiam timemus,

Liv. 39, 37, 17;

and of things as subjects: cadentque vocabula, si volet usus (i. e. ea cadere),

Hor. A. P. 71.—

To be of opinion, will have (v. B. 8.):

ergo ego, inimicus, si ita vultis, homini, amicus esse rei publicae debeo,

Cic. Prov. Cons. 8, 19:

nam illi regi tolerabili, aut, si voltis, etiam amabili, Cyro,

id. Rep. 1, 28, 44; id. Fin. 2, 27, 89; 3, 4, 12; id. Cael. 21, 53; Liv. 21, 10, 7; Quint. 2, 17, 41.—

With ellips. of predic. inf. (v. A. 2. b.): cras de reliquiis nos volo (i. e. cenare), it is my intention that we dine, etc., Plaut. Stich. 3, 2, 40:

volo Varronem (i. e. hos libros habere),

Cic. Att. 13, 25, 3.

With ut, ne, or ut ne.

With ut.

To wish:

volo ut quod jubebo facias,

Plaut. Bacch. 4, 8, 65:

quia enim id maxime volo ut illi istac confugiant,

id. Most. 5, 1, 49:

ut mihi aedes aliquas conducat volo,

id. Merc. 3, 2, 17: hoc prius volo meam rem agere. Th. Quid id est? Ph. Ut mihi hanc despondeas, id. Curc. 5, 2, 71: quid vis, nisi ut maneat Phanium? Ter. Phorm. 2, 2, 8:

velim ut tibi amicus sit,

Cic. Att. 10, 16, 1:

quare id quoque velim... ut sit qui utamur,

id. ib. 11, 11, 2:

maxime vellem, judices, ut P. Sulla... modestiae fructum aliquem percipere potuisset,

id. Sull. 1, 1:

equidem vellem uti pedes haberent (res tuae),

id. Fam. 7, 33, 2:

his ut sit digna puella volo,

Mart. 11, 27, 14.—Both subjects denoting the same person: volueram, inquit, ut quam plurimum tecum essem, Brut. ap. Cic. Att. 13, 38, 1.—

It is the will of, to want, ordain (v. B. 2.):

at ego deos credo voluisse ut apud te me in nervo enicem,

Plaut. Aul. 4, 10, 17: numquid me vis? Le. Ut valeas, id. Cist. 1, 1, 120: numquid vis? Ps. Dormitum ut abeas, id. Ps. 2, 2, 70:

volo ut mihi respondeas,

Cic. Vatin. 6, 14; 7, 17; 7, 18; 9, 21;

12, 29: nuntia Romanis, caelestes ita velle ut mea Roma caput orbis terrarum sit,

Liv. 1, 16, 7.—

To intend, it is the purpose, aim, etc., the two subjects being the same:

id quaerunt, volunt haec ut infecta faciant,

Plaut. Cas. 4, 4, 9.—

With other verbs:

quod peto et volo parentes meos ut commonstres mihi,

Ter. Heaut. 5, 4, 4:

quasi vero aut populus Romanus hoc voluerit, aut senatus tibi hoc mandaverit ut... privares,

Cic. Verr. 2, 3, 19, § 48;

with opto,

id. Imp. Pomp. 16, 48;

with laboro,

Liv. 42, 14, 3;

with aequum censere,

id. 39, 19, 7.—

With ne:

at ne videas velim,

Plaut. Rud. 4, 4, 23:

quid nunc vis? ut opperiare hos sex dies saltem modo, ne illam vendas, neu me perdas, etc.,

id. Ps. 1, 3, 102:

credibile est hoc voluisse legumlatorem, ne auxilia liberorum innocentibus deessent,

intended, Quint. 7, 1, 56.—

With ut ne: quid nunc tibi vis? Mi. Ut quae te cupit, eam ne spernas, Plaut. Mil. 4, 2, 60.

With subjunct. of dependent verb (mostly ante-class.; class. and freq. with velim and vellem; but in Cic. mostly epistolary and colloquial).

To wish:

ergo animum advortas volo,

Plaut. Capt. 2, 3, 23; 2, 3, 28; 2, 3, 70:

volo amet me patrem,

id. As. 1, 1, 63 dub.:

hoc volo agatis,

id. Cist. 1, 1, 83:

ducas volo hodie uxorem,

Ter. And. 2, 3, 14:

quid vis faciam?

Plaut. Merc. 1, 2, 49; Ter. Eun. 5, 8, 24; Plaut. Mil. 2, 3, 64; 2, 3, 65; 2, 6, 65; 3, 3, 3; id. Ps. 4, 1, 17; 4, 7, 19; id. Cas. 2, 3, 56; id. Capt. 1, 2, 12; id. Poen. 3, 2, 16; id. Pers. 2, 4, 23; id. Rud. 5, 2, 45; 5, 3, 58; id. Stich. 5, 2, 21; Ter. Heaut. 4, 6, 14:

volo etiam exquiras quam diligentissime poteris quid Lentulus agat?

Cic. Att. 8, 12, 6:

Othonem vincas volo,

id. ib. 13, 29, 2:

eas litteras volo habeas,

id. ib. 13, 32, 3:

visne igitur videamus quidnam sit, etc.,

id. Rep. 1, 10, 15: visne igitur descendatur ad Lirim? id. Fragm. ap. Macr. S. 6, 4:

volo, inquis, sciat,

Sen. Ben. 2, 10, 2.—

To be of opinion that something should be, demand, require (v. B. 7.): volo enim se efferat in adulescentia fecunditas, I like to see, etc., Cic. Or. 2, 21, 88:

volo hoc oratori contingat ut, etc.,

id. Brut. 84, 290.—

With subj.-clause understood:

abi atque obsona, propera! sed lepide volo (i. e. obsones),

Plaut. Cas. 2, 8, 55.

With object nouns, etc.

With acc. of a thing.

With a noun, to want, wish for, like to have:

voltisne olivas, aut pulmentum, aut capparim?

Plaut. Curc. 1, 1, 90:

animo male est: aquam velim,

id. Am. 5, 1, 6:

quia videt me suam amicitiam velle,

id. Aul. 2, 3, 68; so,

gratiam tuam,

id. Curc. 2, 3, 52; 2, 3, 56:

aquam,

id. ib. 2, 3, 34:

discidium,

Ter. And. 4, 2, 14: nullam ego rem umquam in vita mea Volui quin tu in ea re mihi advorsatrix fueris, I never had any wish in my life, etc., id. Heaut. 5, 3, 5: (dixit) velle Hispaniam, he wanted Spain, i. e. as a province, Cic. Att. 12, 7, 1:

mihi frumento non opus est: nummos volo,

I want the money, id. Verr. 2, 3, 85, § 196:

non poterat scilicet negare se velle pacem,

id. Att. 15, 1 a, 3; cf. id. ib. 13, 32, 2 (v. II. C. 4. infra):

si amplius obsidum (= plures obsides) vellet, dare pollicentur,

Caes. B. G. 6, 9 fin.:

pacem etiam qui vincere possunt, volunt,

Liv. 7, 40, 18:

ferunt (eum)... honestum finem voluisse,

Tac. A. 6, 26:

cum Scipio veram vellet et sine exceptione victoriam,

Flor. 1, 33 (2, 18), 12:

mensae munera si voles secundae, Marcentes tibi porrigentur uvae,

Mart. 5, 78, 11.—

Neutr. adjj., denoting things, substantively used: utrum vis opta, dum licet. La. Neutrum volo, Plaut. Ps. 3, 6, 16:

quorum isti neutrum volunt,

acknowledge neither, Cic. Fat. 12, 28:

voluimus quaedam, contendimus... Obtenta non sunt,

we aspired to certain things, id. Balb. 27, 61:

restat ut omnes unum velint,

hold one opinion, id. Marcell. 10, 32:

si plura velim,

if I wished for more, Hor. C. 3, 16, 38:

per quod probemus aliud legislatorem voluisse,

that the law-giver intended something different, Quint. 7, 6, 8:

ut putent, aliud quosdam dicere, aliud velle,

that they say one thing and mean another, id. 9, 2, 85:

utrum is qui scripsit... voluerit,

which of the two was meant by the author, id. 7, 9, 15:

ut nemo contra id quod vult dicit, ita potest melius aliquid velle quam dicit,

mean better than he speaks, id. 9, 2, 89:

quis enim pudor omnia velle?

to desire every thing, Mart. 12, 94, 11.—

With neutr. demonstr. expressed or understood, to want, intend, aim at, like, will:

immo faenus: id primum volo,

Plaut. Most. 3, 1, 64:

proximum quod sit bono... id volo,

id. Capt. 2, 2, 22:

nisi ea quae tu vis volo,

unless my purpose is the same as yours, id. Ep. 2, 2, 82:

siquidem id sapere'st, velle te id quod non potest contingere,

Ter. Heaut. 2, 3, 83:

hoc (i. e. otium cum dignitate) qui volunt omnes optimates putantur,

who aim at this, Cic. Sest. 45, 98:

privatum oportet in re publica ea velle quae tranquilla et honesta sint,

id. Off. 1, 34, 124:

quid est sapientia? Semper idem velle atque idem nolle,

Sen. Ep. 20, 5:

pudebit eadem velle quae volueras puer,

id. ib. 27, 2:

nec volo quod cruciat, nec volo quod satiat,

Mart. 1, 57, 4.—With demonstr. in place of inf.-clause:

hoc Ithacus velit, et magno mercentur Atridae (sc. poenas in me sumi),

Verg. A. 2, 104:

hoc velit Eurystheus, velit hoc germana Tonantis (sc. verum esse, Herculem, etc.),

Ov. H. 9, 7; Hor. S. 2, 3, 88.—

With neutr. of interrog. pron.: quid nunc vis? Am. Sceleste, at etiam quid velim, id tu me rogas? what do you want now? Plaut. Am. 4, 2, 5:

eloquere quid velis,

id. Cas. 2, 4, 2: heus tu! Si. Quid vis? id. Ps. 4, 7, 21; so Ter. Eun. 2, 1, 11; cf. Hor. S. 2, 3, 152:

sed plane quid velit nescio,

what his intentions are, Cic. Att. 15, 1 a, 5; id. de Or. 2, 20, 84:

mittunt etiam ad dominos qui quaerant quid velint,

to ask for their orders, id. Tusc. 2, 17, 41:

quid? Si haec... ipsius amici judicarunt? Quid amplius vultis?

what more do you require, will you have? id. Verr. 2, 3, 65, § 152:

quid amplius vis?

Hor. Epod. 17, 30:

spectatur quid voluerit scriptor,

we find out the author's intention, Quint. 7, 10, 1.—Sometimes quid vult = quid sibi vult (v. 4. b.), to mean, signify:

capram illam suspicor jam invenisse... quid voluerit,

what it signified, Plaut. Merc. 2, 1, 30:

sed tamen intellego quid velit,

Cic. Fin. 2, 31, 101:

quid autem volunt ea di immortales significantes quae sine interpretibus non possimus intellegere? etc.,

id. Div. 2, 25, 54.—Of things as subjects:

hunc ensem mittit tibi... Et jubet ex merito scire quid iste velit,

Ov. H. 11, 96.—

With rel. pron.:

quod volui, ut volui, impetravi... a Philocomasio,

Plaut. Mil. 4, 5, 1:

ut quod frons velit oculi sciant,

that the eyes know what the forehead wants, id. Aul. 4, 1, 13:

illi quae volo concedere,

to yield to him my wishes, id. Cas. 2, 3, 49:

si illud quod volumus dicitur,

what we like, id. Truc. 1, 2, 95:

multa eveniunt homini quae volt, quae nevolt,

id. Trin. 2, 2, 84; id. Ep. 2, 2, 4:

quamquam (litterae tuae) semper aliquid adferunt quod velim,

Cic. Att. 11, 11, 1:

quae vellem quaeque sentirem dicendi,

id. Marcell. 1, 1:

uti ea quae vellent impetrarent,

Caes. B. G. 1, 31:

satis animi ad id quod tam diu vellent,

to carry out what they had desired so long, Liv. 4, 54, 5:

sed quod volebant non... expediebant,

their purpose, id. 24, 23, 9. —Idiomatically: quod volo = quod demonstrare volo, what I intend to prove:

illud quod volumus expressum est, ut vaticinari furor vera soleat,

Cic. Div. 1, 31, 67:

bis sumpsit quod voluit,

he has twice begged the question, id. ib. 2, 52, 107.—With indef. relations:

cornucopia ubi inest quidquid volo,

whatever I wish for, Plaut. Ps. 2, 3, 5:

Caesar de Bruto solitus est dicere: magni refert hic quid velit, sed quidquid volt, valde volt,

whatever he wills he wills strongly, Cic. Att. 14, 1, 2.—

With indef. pronn.

Si quid vis, if you want any thing: illo praesente mecum agito si quid voles, [p. 2008] Plaut. Most. 5, 1, 72: Py. Adeat si quid volt. Pa. Si quid vis, adi, mulier, id. Mil. 4, 2, 47:

eumque Alexander cum rogaret, si quid vellet, ut diceret,

id. Or. 2, 66, 266; Caes. B. G. 1, 7 fin. —

Nisi quid vis, unless you wish to give some order, to make some remark, etc.:

ego eo ad forum nisi quid vis,

Plaut. As. 1, 1, 94:

nunc de ratione videamus, nisi quid vis ad haec,

Cic. Tusc. 2, 18, 42.—

Numquid vis or ecquid vis? have you any orders to give? a formula used by inferiors before leaving their superiors; cf. Don. ad Ter. Ad. 2, 2, 39:

visunt, quid agam, ecquid velim,

Plaut. Mil. 3, 1, 113:

numquid vis aliud?

Ter. Eun. 1, 2, 111; 1, 2, 106; id. Ad. 2, 2, 39; 3, 3, 78; id. Hec. 2, 2, 30:

numquid vellem rogavit,

Cic. Att. 6, 3, 6:

frequentia rogantium num quid vellet,

Liv. 6, 34, 7:

rogavit num quid in Sardiniam vellet. Te puto saepe habere qui num quid Romam velis quaerant,

Cic. Q. Fr. 2, 2, 1.—

With acc. of the person: aliquem velle.

To want somebody, i. e. in order to see him, to speak with him (ante-class. and colloq.):

Demenaetum volebam,

I wanted, wished to see, Demenoetus, Plaut. As. 2, 3, 12:

bona femina et malus masculus volunt te,

id. Cist. 4, 2, 40:

solus te solum volo,

id. Capt. 3, 4, 70:

quia non est intus quem ego volo,

id. Mil. 4, 6, 40:

hae oves volunt vos,

id. Bacch. 5, 2, 24:

quis me volt? Perii, pater est,

Ter. And. 5, 3, 1:

centuriones trium cohortium me velle postridie,

Cic. Att. 10, 16, 4.—With paucis verbis or paucis, for a few words ( moments):

volo te verbis pauculis,

Plaut. Ep. 3, 4, 28:

sed paucis verbis te volo, Palaestrio,

id. Mil. 2, 4, 22:

Sosia, Adesdum, paucis te volo,

Ter. And. 1, 1, 2.—

To love, like somebody, to be fond of somebody (anteclass. and poet.):

hanc volo (= amo),

Plaut. As. 5, 1, 18:

sine me amare unum Argyrippum... quem volo,

id. ib. 3, 2, 38:

quom quae te volt, eamdem tu vis,

id. Mil. 4, 2, 80:

aut quae (vitia) corpori' sunt ejus siquam petis ac vis,

Lucr. 4, 1152:

quam volui nota fit arte mea,

Ov. Am. 1, 10, 60: nolo virum, facili redimit qui sanguine famam: hunc volo, laudari qui sine morte potest, I like the one who, etc., Mart. 1, 8, 6.—

To wish to have:

roga, velitne an non uxorem,

whether he wishes to have his wife or not, Ter. Hec. 4, 1, 43:

ut sapiens velit gerere rem publicam, atque... uxorem adjungere, et velle ex ea liberos (anacoluth.),

Cic. Fin. 3, 20, 68.—

With two accusatives: (narrato) illam te amare et velle uxorem,

that you wish to have her as your wife, Ter. Heaut. 4, 3, 25; cf. id. Phorm. 1, 2, 65.—

With two accusatives, of the person and the thing: aliquem aliquid velle, to want something of somebody (cf.: aliquem aliquid rogare; mostly ante-class.;

not in Cic.): numquid me vis?

Plaut. Cist. 1, 1, 120:

face certiorem me quid meus vir me velit,

id. Cas. 2, 6, 1:

num quidpiam me vis aliud?

id. Truc. 2, 4, 81:

nunc verba in pauca conferam quid te velim,

id. As. 1, 1, 74:

narrabit ultro quid sese velis,

id. Ps. 2, 4, 60:

quid me voluisti?

id. Mil. 4, 2, 35:

numquid aliud me vis?

Ter. Phorm. 1, 2, 101:

quin tu uno verbo dic quid est quod me velis,

id. And. 1, 1, 18; Plaut. Capt. 3, 4, 85; id. Cist. 2, 3, 49; id. As. 2, 3, 12; id. Merc. 5, 2, 27; id. Pers. 4, 6, 11; Ter. Heaut. 4, 8, 31; id. Phorm. 2, 4, 18; id. Eun. 2, 3, 47; id. Hec. 3, 4, 15:

si quid ille se velit, illum ad se venire oportere,

Caes. B. G. 1, 34:

cum mirabundus quidnam (Taurea) sese vellet, resedisset Flaccus, Me quoque, inquit, etc.,

Liv. 26, 15, 11; also, I want to speak with somebody (v. 2. a. a):

paucis, Euclio, est quod te volo,

Plaut. Aul. 2, 2, 22:

est quod te volo secreto,

id. Bacch. 5, 2, 33.—

With acc. of thing and dat. of the person: aliquid alicui velle, to wish something to somebody (= cupio aliquid alicui; v. cupio;

rare): quamquam vobis volo quae voltis, mulieres,

Plaut. Rud. 4, 4, 1:

si ex me illa liberos vellet sibi,

Ter. Hec. 4, 4, 33:

praesidium velle se senectuti suae,

id. ib. 1, 2, 44:

nihil est mali quod illa non initio filio voluerit, optaverit,

Cic. Clu. 66, 188:

rem Romanam huc provectam ut externis quoque gentibus quietem velit,

Tac. A. 12, 11:

cui ego omnia meritissimo volo et debeo,

to whom I give and owe my best wishes, Quint. 9, 2, 35.—Esp., in the phrase quid vis (vult) with reflex. dat. of interest, lit. what do you want for yourself?

Quid tibi vis = quid vis, the dat. being redundant (rare):

quid aliud tibi vis?

what else do you want? Ter. Heaut. 2, 3, 90.—With quisque:

haud ita vitam agerent ut nunc plerumque videmus Quid sibi quisque velit nescire,

be ignorant as to their own aims and purposes, Lucr. 3, 1058.—

What do you mean? what do you drive at? what is your scope, object, drift (rare in post-Aug. writers; Don. ad Ter. Eun. prol. 45, declares it an archaism).

In 1 st pers. (rare):

nunc quid processerim huc, et quid mihi voluerim dicam,

and what I meant thereby, what was the purpose of my coming, Plaut. As. prol. 6:

quid mihi volui? quid mihi nunc prodest bona voluntas?

Sen. Ben. 4, 21, 6.—

In 2 d pers.:

quid nunc tibi vis, mulier, memora,

what is the drift of your talk? Plaut. Mil. 4, 2, 60: sed quid nunc tibi vis? what do you want to come at (i.e. by your preamble)? id. Poen. 1, 1, 24: quid tu tibi vis? Ego non tangam meam? what do you mean? i. e. what is your purpose? Ter. Eun. 4, 7, 28:

quid tibi vis? quid cum illa rei tibi est?

id. ib. 4, 7, 34:

quid est quod sic gestis? quid sibi hic vestitus quaerit? Quid est quod laetus sis? quid tibi vis?

what do you mean by all this? id. ib. 3, 5, 11:

quid est, inepta? quid vis tibi? quid rides?

id. ib. 5, 6, 6:

quid vis tibi? Quid quaeris?

id. Heaut. 1, 1, 9: Ph. Fabulae! Ch. Quid vis tibi? id. Phorm. 5, 8, 53:

roganti ut se in Asiam praefectum duceret, Quid tibi vis, inquit, insane,

Cic. Or. 2, 67, 269; so in 2 d pers. plur.:

pro deum fidem, quid vobis vultis?

Liv. 3, 67, 7.—

In 3 d pers.:

quid igitur sibi volt pater? cur simulat?

Ter. And. 2, 3, 1:

quid hic volt veterator sibi?

id. ib. 2, 6, 26:

proinde desinant aliquando me isdem inflare verbis: quid sibi iste vult?... Cur ornat eum a quo desertus est?

Cic. Dom. 11, 29:

quid sibi vellet (Caesar)? cur in suas possessiones veniret?

Caes. B. G. 1, 44 med.:

conicere in eum oculos, mirantes quid sibi vellet (i. e. by courting the plebeians),

Liv. 3, 35, 5:

qui quaererent quid sibi vellent qui armati Aventinum obsedissent,

id. 3, 50, 15:

quid sibi voluit providentia quae Aridaeum regno imposuit?

Sen. Ben. 4, 31, 1: volt, non volt dare Galla mihi, nec dicere possum quod volt et non volt, quid sibi Galla velit, Mart: 3, 90, 2.—

Transf. of things as subjects, what means, what signifies? quid volt sibi, Syre, haec oratio? Ter. Heaut. 4, 1, 2:

ut pernoscatis quid sibi Eunuchus velit,

id. Eun. prol. 45:

quid ergo illae sibi statuae equestres inauratae volunt?

Cic. Verr. 2, 2, 61, § 150:

quid haec sibi horum civium Romanorum dona voluerunt?

id. ib. 2, 3, 80, §

186: avaritia senilis quid sibi velit, non intellego,

what is the meaning of the phrase, id. Sen. 18, 66:

quid ergo illa sibi vult pars altera orationis qua Romanos a me cultos ait?

Liv. 40, 12, 14:

tacitae quid vult sibi noctis imago?

Ov. M. 9, 473.—

Bene or male alicui velle, to wish one well or ill, to like or dislike one (ante-class. and poet.): Ph. Bene volt tibi. St. Nequam est illud verbum bene volt, nisi qui bene facit, Plaut. Trin. 2, 4, 37 sq.:

jam diu ego huic bene et hic mihi volumus,

id. Ps. 1, 3, 4:

ut tibi, dum vivam, bene velim plus quam mihi,

id. Cas. 2, 8, 30:

egone illi ut non bene vellem?

id. Truc. 2, 4, 90; cf. id. ib. 2, 4, 95; id. Merc. 2, 1, 21; id. Ps. 4, 3, 7; id. Poen. 3, 3, 9:

nisi quod tibi bene ex animo volo,

Ter. Heaut. 5, 2, 6:

quo tibi male volt maleque faciet,

Plaut. Pers. 5, 2, 44:

atque isti etiam parum male volo,

id. Truc. 5, 7; cf. id. As. 5, 1, 13:

utinam sic sient qui mihi male volunt,

Ter. Eun. 4, 3, 13:

non sibi male vult,

he does not dislike himself, Petr. 38; so, melius or optime alicui velle, to like one better or best:

nec est quisquam mihi aeque melius quoi vellem,

Plaut. Capt. 3, 5, 42; id. Merc. 5, 2, 57:

illi ego ex omnibus optime volo,

id. Most. 1, 4, 24.—And bene velle = velle: bene volueris in precatione augurali Messalla augur ait, significare volueris, Fest. s. v. bene sponsis, p. 351.—

With abl.: alicujus causa velle, to like one for his own sake, i. e. personally, a Ciceronian phrase, probably inst. of omnia alicujus causa velle; lit. to wish every thing (i.e. good) in somebody's behalf.

With omnia expressed: etsi mihi videor intellexisse cum tecum de re M. Annaeii locutus sum, te ipsius causa vehementer omnia velle, tamen, etc.... ut non dubitem quin magnus cumulus accedat commenda tionis meae, Cic. Fam. 13, 55, 1:

repente coepit dicere, se omnia Verris causa velle,

that he had the most friendly disposition towards Verres, id. Verr. 2, 2, 26, § 64:

accedit eo quod Varro magnopere ejus causa vult omnia,

id. Fam. 13, 22, 1.—

Without omnia:

per eos qui nostra causa volunt, valentque apud illum,

Cic. Att. 11, 8, 1:

sed et Phameae causa volebam,

id. ib. 13, 49, 1:

etsi te ipsius Attici causa velle intellexeram,

id. ib. 16, 16, A, 6:

valde enim ejus causa volo,

id. Fam. 16, 17, 2 fin.:

illud non perficis quo minus tua causa velim,

id. ib. 3, 7, 6;

12, 7, 1: si me velle tua causa putas,

id. ib. 7, 17, 2:

regis causa si qui sunt qui velint,

id. ib. 1, 1, 1:

credo tua causa velle Lentulum,

id. Q. Fr. 1, 4, 5; id. Div. in Caecil. 6, 21; cf. id. Imp. Pomp. (v. C. 1. b. supra), where the phrase has its literal meaning; cf. also: alicujus causa (omnia) cupere; v. cupio.—

With acc. and subjunct. per ecthesin (ante-class.): nunc ego illum meum virum veniat velim (by mixture of constructions: meum virum velim; and:

meus vir veniat velim),

Plaut. Cas. 3, 2, 29:

nunc ego Simonidem mi obviam veniat velim,

id. Ps. 4, 5, 10:

nimis hercle ego illum corvum ad me veniat velim,

id. Aul. 4, 6, 4:

saltem aliquem velim qui mihi ex his locis viam monstret,

id. Rud. 1, 3, 35:

patrem atque matrem viverent vellem tibi,

id. Poen. 5, 2, 106; cf. id. Merc. 2, 1, 30 (v. E. 1. d. supra).

Velle used absolutely, variously rendered to will, have a will, wish, consent, assent:

quod vos, malum... me sic ludificamini? Nolo volo, volo nolo rursum,

I nill I will, I will I nill again, Ter. Phorm. 5, 8, 57: novi ingenium mulierum: Nolunt ubi velis, ubi nolis cupiunt ultro, they will not where you will, etc., id. Eun. 4, 7, 43:

quis est cui velle non liceat?

who is not free to wish? Cic. Att. 7, 11. 2:

in magnis et voluisse sat est,

Prop. 2, 10 (3, 1), 6:

tarde velle nolentis est,

slow ness in consenting betrays the desire to refuse, Sen. Ben. 2, 5, 4:

quae (animalia) nullam injuriam nobis faciunt, quia velle non possunt, id. Ira, 2, 26, 4: ejus est nolle qui potest velle,

the power to assent implies the power to dissent, Dig. 50, 17, 3.—So velle substantively:

sed ego hoc ipsum velle miserius duco quam in crucem tolli,

that very wishing, Cic. Att. 7, 11, 2: inest enim velle in carendo, the word carere implies the notion of a wish, id. Tusc. 1, 36, 88:

velle ac posse in aequo positum erat,

his will and power were balanced, Val. Max. 6, 9, ext. 5:

velle tuum nolo, Didyme, nolle volo,

Mart. 5, 83, 2:

velle suum cuique est,

each has his own likings, Pers. 5, 53.

In partic.

Redundant, when the will to do is identified with the act itself.

In imperative sentences.

In independent sentences introduced by noli velle, where noli has lost the idea of volition:

nolite, judices, hunc velle maturius exstingui vulnere vestro quam suo fato,

do not resolve, Cic. Cael. 32, 79:

nolite igitur id velle quod fieri non potest,

id. Phil. 7, 8, 25: qui timor bonis omnibus injectus sit... nolite a me commoneri velle, do not wish, expect, to be reminded by me, etc., id. Mur. 25, 50: nolite hunc illi acerbum nuntium velle perferri, let it not be your decision that, etc., id. Balb. 28, 64: cujus auspicia pro vobis experti nolite adversus vos velle experiri, do not desire, etc., Liv. 7, 40, 16:

noli adversum eos me velle ducere, etc.,

Nep. Att. 4, 2.—

Ne velis or ne velit fecisse = ne feceris, or ne facito (v. I. A. 3. a. supra).—So ne velis with pres. inf.:

neve, revertendi liber, abesse velis (= neve abfueris),

Ov. H. 1, 80.—

In affirmative imperative sentences (velim esse = esto;

rare): tu tantum fida sorori Esse velis (= fida esto or sis),

Ov. M. 2, 745; and in 3 d pers.:

di procul a cunctis... Hujus notitiam gentis habere velint (= habeant),

id. P. 1, 7, 8:

credere modo qui discet velit (= credat qui discet),

Quint. 8, prooem. 12. —

In clauses dependent on verbs of commanding and wishing:

aut quia significant divam praedicere ut armis Ac virtute velint patriam defendere terram (= ut defendant),

Lucr. 2, 641: precor quaesoque ne ante oculos patris facere et pati omnia infanda velis (= facias et patiaris). Liv. 23, 9, 2:

monentes ne experiri vellet imperium cujus vis, etc.,

id. 2, 59, 4; 39, 13, 2:

et mea... opto Vulnera qui fecit facta levare velit,

Ov. Tr. 5, 2, 18: nos contra (oravimus) [p. 2009]... ne vertere secum Cuncta pater fatoque urguenti incumbere vellet, Verg. A. 2, 653. —With pass. perf. inf. (v. I. B. 9. b. b):

legati Sullam orant ut filii innocentis fortunas conservatas velit (virtually = fortunas conservet),

Cic. Rosc. Am. 9, 25:

a te peto ut utilitatem sociorum per te quam maxime defensam et auctam velis (= defendas et augeas),

id. Fam. 13, 9, 3.—So after utinam or ut:

utinam illi qui prius eum viderint me apud eum velint adjutum tantum quantum ego vellem si quid possem (= utinam illi me adjuvent quantum ego adjuvarem, etc.),

id. Att. 11, 7, 7:

cautius ut saevo velles te credere Marti (= utinam te credidisses),

Verg. A. 11, 153:

edictum praemittit ad quam diem magistratus... sibi esse praesto Cordubae vellet (= sibi praesto essent),

Caes. B. C. 1, 19 (cf. also I. B. 9. b. b, and I. B. 2. fin. supra).—

In conditional clauses, si facere velim = si faciam, often rendered by the potential or future auxiliaries would or will:

non tu scis, Bacchae bacchanti si velis advorsarier, ex insana insaniorem facies? (= si advorseris),

Plaut. Am. 2, 2, 80:

si meum Imperium exsequi voluisset, interemptam oportuit (= si executus esset),

Ter. Heaut. 4, 1, 22:

si id confiteri velim, tamen istum condemnetis necesse est (= si id confitear),

if I would acknowledge, Cic. Verr. 2, 2, 18, § 45:

si quis velit ita dicere... nihil dicat (= si quis dicat),

id. Fat. 14, 32:

dies deficiat si velim numerare, etc.,

id. N. D. 3, 32, 81;

so,

id. Tusc. 5, 35, 102; id. Verr. 2, 2, 21, § 52:

qua in sententia si constare voluissent, suam auctoritatem... recuperassent,

id. Fam. 1, 9, 14; id. Verr. 2, 1, 11, § 31; id. Lael. 20, 75:

conicere potestis, si recordari volueritis quanta, etc.,

if you will remember, id. Verr. 2, 4, 58, § 129; so id. Or. 1, 44, 197; id. Brut. 1, 2, 5:

quod si audire voletis externa, maximas res publicas ab adulescentibus labefactatas reperietis,

id. Sen. 6, 20; so id. Or. 1, 60, 256; 2, 23, 95:

ejus me compotem voti vos facere potestis, si meminisse vultis, non vos in Samnio, etc.,

Liv. 7, 40, 5; 23, 13, 6; 23, 15, 4: cum olera Diogeni lavanti Aristippus dixisset: si Dionysium adulare velles, ista non esses;

Imo, inquit, si tu ista esse velles, non adulares Dionysium,

Val. Max. 4, 3, ext. 4:

ut si his (legibus) perpetuo uti voluissent, sempiternum habituri fuerint imperium,

id. 5, 3, ext. 3:

quid enim si mirari velit, non in silvestribus dumis poma pendere,

Sen. Ira, 2, 10, 6; cf. Curt. 5, 1, 1; 3, 5, 6; Ov. H. 17 (18), 43.—With perf. inf. pass.:

nisi ea (opera) certi auctores monumentis suis testata esse voluissent,

Val. Max. 3, 2, 24.—

In declarative sentences.

Volo in 1 st pers. with perf. pass. inf. or part. (volo oratum esse or oratum = oro; v. I. B. 9. b. a and b):

vos omnes opere magno esse oratos volo benigne ut operam detis, etc.,

Plaut. Cas. prol. 21:

justam rem et facilem esse oratam a vobis volo,

id. Am. prol. 33:

illud tamen te esse admonitum volo, etc.,

Cic. Cael. 3, 8:

sed etiam est paucis vos quod monitos voluerim,

Plaut. Capt. prol. 53:

illud te, Tulli, monitum velim etc.,

Liv. 1, 23, 8:

quamobrem omnes eos oratos volo Ne, etc.,

Ter. Heaut. prol. 26; so, factum volo = faciam: serva tibi sodalem, et mihi filium. Mne. Factum volo, I will, Plaut. Bacch. 3, 3, 91: pariter nunc opera me adjuves ac, etc. Nau. Factum volo, Ter. Phorm. 5, 3, 4; so Plaut. Pers. 2, 5, 10.—In 3 d pers.:

esse salutatum vult te mea littera primum,

Ov. P. 2, 7, 1.—

With pres. inf.:

propterea te vocari ad cenam volo (= voco te),

Plaut. Capt. 1, 2, 72:

sed nunc rogare hoc ego vicissim te volo: quid fuit, etc. (= nunc te rogo),

id. Trin. 1, 2, 136.—

With perf. act. inf.:

pace tua dixisse velim (= pace tua dixerim),

Ov. P. 3, 1, 9.—

In other connections, when the will or purpose is made more prominent than the action:

eorum alter, qui Antiochus vocatur, iter per Siciliam facere voluit (= fecit),

Cic. Verr. 2, 4, 27, § 61:

si suscipere eam (religionem) nolletis, tamen in eo qui violasset sancire vos velle oporteret (= sancire vos oporteret),

id. ib. 2, 4, 51, §

114: ut insequentibus diebus nemo eorum forum aut publicum adspicere vellet (= adspiceret),

Liv. 9, 7, 11:

talentis mille percussorem in me emere voluisti (= emisti),

Curt. 3, 5, 6: quin etiam senatus gratias ei agentem quod redire voluisset ante portas eduxit (= quod redisset), Val. Max. 3, 4, 4:

utri prius gratulemur, qui hoc dicere voluit, an cui audire contigit? (= qui hoc dixit),

id. 4, 7, ext. 2:

sic tua non paucae carpere facta volent (= carpent),

Ov. P. 3, 1, 64.

Velim, as potential subjunctive (mostly in 1 st pers. sing., as subjunctive of modest statement), = volo, I wish, I should like.

With verb in the second person.

With pres. subj., so most frequently in Cic.

As a modest imperative of the dependent verb: velim facias = fac, I wish you would do it, please do it:

ego quae in rem tuam sint, ea velim facias,

Ter. Phorm. 2, 4, 9:

eas (litteras) in eundem fasciculum velim addas,

Cic. Att. 12, 53:

eum salvere jubeas velim,

id. ib. 7, 7, 7:

velim me facias certiorem, etc.,

id. ib. 1, 19, 9:

tu velim saepe ad nos scribas,

id. ib. 1, 12, 4:

velim mihi ignoscas,

id. Fam. 13, 75, 1:

tu velim animum a me parumper avertas,

id. Lael. 1, 5; cf. id. Att. 1, 11, 3; 7, 3, 11; 8, 12, 5; id. Fam. 15, 3, 2 et saep.:

haec pro causa mea dicta accipiatis velim,

Liv. 42, 34, 13: velim, inquit, hoc mihi probes, Aug. ap. Suet. Aug. 51:

Musa velim memores, etc.,

Hor. S. 1, 5, 53.—

Expressing a wish without a command (v. vellem):

vera dicas velim,

I wish you told the truth, Plaut. Cas. 2, 3, 18:

quam velim Bruto persuadeas ut Asturae sit,

Cic. Att. 14, 15, 4:

ipse velim poenas experiare meas,

Ov. Tr. 3, 11, 74;

so in asseverations: ita velim me promerentem ames, dum vivas, mi pater, ut... id mihi vehementer dolet,

Ter. Ad. 4, 5, 47.—

With infinitive clause.

With the force of a modest imperative:

sed qui istuc credam ita esse, mihi dici velim (i. e. a te),

Ter. Phorm. 5, 6, 15:

extremum illud est quod mihi abs te responderi velim,

Cic. Vat. 17, 41 (may be a dependent subjunctive):

itaque vos ego, milites, non eo solum animo.... pugnare velim, etc.,

Liv. 21, 41, 10.—

As a mere wish:

velim te arbitrari, frater, etc.,

Plaut. Aul. 2, 1, 1:

primum te arbitrari id quod res est velim,

Ter. Eun. 5, 5, 9.—With perf. act.:

hanc te quoque ad ceteras tuas eximias virtutes, Masinissa, adjecisse velim,

Liv. 30, 14, 6.—With perf. pass., Liv. 1, 23, 8 (v. II. A. 3. a. supra).—

With ut (rare):

de tuis velim ut eo sis animo, quo debes esse,

Cic. Fam. 4, 14, 4. —

With ne (rare), Plaut. Rud. 4, 4, 23 (v. I. C. 2. supra).—

With dependent verb in the third person, expressing a wish.

With pres. subj.:

ita se defatigent velim Ut, etc.,

Ter. Ad. 4, 1, 3:

de Cicerone quae mihi scribis, jucunda mihi sunt: velim sint prospera,

Cic. Att. 14, 11, 2:

velim seu Himilco, seu Mago respondeat,

Liv. 23, 12, 15:

sint haec vera velim,

Verg. Cir. 306:

nulla me velim syllaba effugiat,

Quint. 11, 2, 45.—With final clause:

tu velim mihi ad urbem praesto sis, ut tuis consiliis utar,

Cic. Att. 9, 16, 3; cf. id. ib. 11, 11, 2 (v. I. C. 2. supra).—With ellips. of pres. subj.:

velim mehercule Asturae Brutus (i. e. sit),

Cic. Att. 14, 11, 1.—

With perf. subj. (a wish referring to the past):

nimis velim improbissumo homini malas edentaverint,

Plaut. Rud. 3, 2, 48.—

With inf.-clause:

ne ego nunc mihi modium mille esse argenti velim!

Plaut. Stich. 4, 2, 9: di me perdant! Me. Quodcunque optes, velim tibi contingere, id. Cist. 2, 1, 30:

velim eum tibi placere quam maxime,

Cic. Brut. 71, 249: idque primum ita esse velim;

deinde etiam, si non sit, mihi persuaderi tamen velim,

id. Tusc. 1, 11, 24:

quod faxitis, deos velim fortunare,

Liv. 6, 41, 12.—With perf. pass. inf. (v. I. B. 9. b. b, supra):

edepol te hodie lapide percussum velim,

Plaut. Stich. 4, 2, 33:

moribus praefectum mulierum hunc factum velim,

id. Aul. 3, 5, 30.—With inf.-clause understood:

nimium plus quam velim nostrorum ingenia sunt mobilia,

Liv. 2, 37, 4.—

With verb in the first person.

With inf. pres. (so most freq.):

atque hoc velim probare omnibus, etc.,

Cic. Prov. Cons. 20, 47:

velim scire ecquid de te recordere,

id. Tusc. 1, 6, 13:

quare te, ut polliceris, videre plane velim,

id. Att. 11, 9, 3:

nec vero velim... a calce ad carceres revocari,

id. Sen. 23, 83:

sed multitudo ea quid animorum... habeat scire velim,

Liv. 23, 12, 7:

interrogare tamen velim, an Isocrates Attice dixerit,

Quint. 12, 10, 22.—With perf. inf. act., Ov. P. 3, 1, 9 (v. II. A. 3. c.).—

With acc. and inf.:

quod velis, modo id velim me scire,

Plaut. Cas. 2, 4, 8.—So with perf. pass. inf.:

ego praeterquam quod nihil haustum ex vano velim, Fabium... potissimum auctorem habui,

Liv. 22, 7, 4.—

With subj. pres.:

eo velim tam facili uti possim et tam bono in me quam Curione,

Cic. Att. 10, 8, 10 B. and K. ex conj. Mull. (Lachm., Hoffm. posse; al. possem).—

Velim in the principal sentence of conditional clauses, I would, I should be willing:

aetatem velim servire, Libanum ut (= si) conveniam modo,

Plaut. As. 2, 2, 8:

velim, si fieri possit,

id. Truc. 2, 4, 12:

si quid tibi compendi facere possim, factum edepol velim (redundant),

id. ib. 2, 4, 26:

si possim, velim,

id. Stich. 4, 2, 9:

nec velim (imitari orationes Thucydidis) si possim,

Cic. Brut. 83, 287:

si liceat, nulli cognitus esse velim,

Ov. Tr. 5, 12, 42.—

The other persons of velim in potential use (rare).

Velis.

Imperatively = cupito:

quoniam non potest fieri quod vis, Id velis quod possit,

Ter. And. 2, 1, 6:

atque aliquos tamen esse velis tibi, alumna, penates,

Verg. Cir. 331.—

Declaratively with indef. subj.: quom inopia'st, cupias; quando ejus copia'st, tum non velis, then you (i.e. people, they) do not want it, Plaut. Trin. 3, 2, 45.—

Redundant, as a form of the imperative of the dependent verb, Ov. Am. 1, 4, 38 (v. I. A. 3. a. b); id. H. 1, 80 (v. II. A. 1. b.); id. M. 2, 746 (v. II. A. 1. c.).—

Velit.

Modestly for vult:

te super aetherias licentius auras Haud pater ille velit, etc.,

Verg. A. 7, 558: nemo enim minui velit id in quo maximus fuit, would like that to be diminished in which, etc., Quint. 12, 11, 6; cf. Verg. A. 2, 104, and Ov. H. 9, 7 (v. I. E. 1. c. supra).— So, poet., instead of vellet with perf. inf.:

ut fiat, quid non illa dedisse velit?

Ov. Am. 2, 17, 30.—

= imperative of third person:

arma velit, poscatque simul rapiatque juventus,

Verg. A. 7, 340.—Redundantly, giving to the dependent verb the force of an imperative, Quint. 8, prooem. 12 (v. II. A. 1. c. supra; v. also I. A. 3. a. supra).—

Velimus.

In the optative sense of velim:

sed scire velimus quod tibi nomen siet,

Plaut. Pers. 4, 6, 18.—

With imperative sense (= let us, we should, etc.), Quint. 6, 3, 28 (v. I. A. 2. d. supra).—

Velitis = velim velitis (i. e. jubeatis, jubete):

novos consules ita cum Samnite gerere bellum velitis ut omnia ante nos bella gesta sunt,

Liv. 9, 8, 10.—So especially in velitis jubeatis, a formula in submitting a law to the votes of the people in the comitia centuriata or tributa, let it be resolved and ordered by you:

rogatus in haec verba populus: velitis jubeatisne haec sic fieri, si respublica populi Romani Quiritium, etc.,

Liv. 22, 10, 2:

velitis jubeatis, Quirites... uti de ea re Ser. Sulpicius praetor urbanus ad senatum referat, etc.,

id. 38, 54, 3.—And parodied by Cic.:

velitis jubeatis ut quod Cicero versum fecerit,

Cic. Pis. 29, 72.—So in oblique discourse, vellent juberent:

rogationem promulgavit, vellent juberent Philippo... bellum indici,

Liv. 31, 6, 1:

vellent juberentne se regnare,

id. 1, 46, 1; cf.

in the resolution of the people: plebis sic jussit: quod senatus... censeat, id volumus jubemusque,

id. 26, 33, 14.—

Velint, optative and redundant, Cic. Att. 11, 7, 7 (v. II. A. 1. d.); Ov. P. 1, 7, 8 (v. II. A. 1. c.).

Vellem, as potential subjunctive, I wish, should like, should have liked, representing the wish as contrary to fact, while velim refers to a wish which may be realized:

de Menedemo vellem verum fuisset, de regina velim verum sit,

Cic. Att. 15, 4, 4. It is not used with imperative force; cf.:

quod scribis, putare te... vellem scriberes, cur ita putares... tu tamen velim scribas,

Cic. Att. 11, 24, 5.—Often quam vellem, how I wish, i. e. I wish very much; and in the same sense: nimium vellem, v. infra.

With verb in first person.

With inf. pres., I wish, would like, referring to present or future actions:

videre equidem vos vellem, cum huic aurum darem,

Plaut. Poen. 3, 3, 68:

vellem equidem idem posse gloriari quod Cyrus,

Cic. Sen. 10, 32:

vellem equidem vobis placere, Quirites, sed, etc.,

Liv. 3, 68, 9:

quam fieri vellem meus libellus!

Mart. 8, 72, 9.—With cuperem and optarem:

nunc ego Triptolemi cuperem conscendere currus... Nunc ego Medeae vellem frenare dracones... Nunc ego jactandas optarem sumere pennas, etc.,

Ov. Tr. 3, 8, 1 sqq.— [p. 2010] Rarely, I should have liked:

tum equidem istuc os tuum inpudens videre nimium vellem!

Ter. Eun. 3, 5, 49.—And in conditional sense:

maerorem minui: dolorem nec potui, nec, si possem, vellem (i. e. minuere),

Cic. Att. 12, 28, 2:

certe ego, si sineres, titulum tibi reddere vellem,

Ov. Tr. 4, 5, 13:

sic nec amari quidem vellem (i. e. if I were in his place),

Sen. Ira, 1, 20, 4.—

With perf. inf., I wish I had:

abiit, vah! Rogasse vellem,

I wish I had asked him, Ter. Heaut. 5, 2, 25:

maxime vellem semper tecum fuisse,

Cic. Att. 8, 11, D, 5:

quam vellem petisse ab eo quod audio Philippum impetrasse,

id. ib. 10, 4, 10:

non equidem vellem, quoniam nocitura fuerunt, Pieridum sacris imposuisse manum,

Ov. Tr. 4, 1, 27:

ante equidem summa de re statuisse, Latini, Et vellem, et fuerat melius,

Verg. A. 11, 303. —

With inf.-clause, the predicate being a perf. part. (v. I. B. 9. b. b, supra):

virum me natam vellem,

would I had been born a man! Ter. Phorm. 5, 3, 9.—

With subj. imperf. (rare):

quam vellem, Panaetium nostrum nobiscum haberemus,

Cic. Rep. 1, 10, 15.—

The subject of the dependent verb in the second person.

With subj. imperf. (the regular construction):

hodie igitur me videbit, ac vellem tum tu adesses,

I wish you could be present, Cic. Att. 13, 7, 2:

quam vellem de his etiam oratoribus tibi dicere luberet,

I wish you would please, id. Brut. 71, 248.—

With subj. pluperf., I wish you had:

vellem Idibus Martiis me ad cenam invitasses,

Cic. Fam. 12, 4, 1:

quam vellem te ad Stoicos inclinavisses,

id. Fin. 3, 3, 10:

vellem suscepisses juvenem regendum,

id. Att. 10, 6, 2:

quam vellem Bruto studium tuum navare potuisses,

id. ib. 15, 4, 5.—

With ne and pluperf. subj.:

tu vellem ne veritus esses ne parum libenter legerem tuas litteras,

Cic. Fam. 7, 33, 2.—

With ellipsis of verb: vera cantas, vana vellem (i. e. cantares). Plaut. Most. 3, 4, 41.—

With verb in third person.

With imperf. subj. (the regular construction):

patrem atque matrem viverent vellem tibi (per ecthesin, v. I. E. b.),

Plaut. Poen. 5, 2, 106:

vellem adesset Antonius, modo sine advocatis,

Cic. Phil. 1, 7, 16:

vellem nobis hoc idem vere dicere liceret,

id. Off. 3, 1, 1:

vellem adesse posset Panaetius,

id. Tusc. 1, 33, 81:

vellem hoc esset laborare,

id. Or. 2, 71, 287.—

With pluperf. subj.:

vellem aliqui ex vobis robustioribus hunc male dicendi locum suscepissent,

Cic. Cael. 3, 7:

vellem dictum esset ab eodem etiam de Dione,

id. ib. 10, 23; so id. ib. 31, 74; id. Brut. 44, 163:

quam vellem Dareus aliquid ex hac indole hausisset!

Curt. 3, 32 (12), 26.—

With inf.-clause.

With inf. pres., I wish he were:

quam non abesse ab hujus judicio L. Vulsionem vellem!

Cic. Clu. 70, 198:

nunc mihi... Vellem, Maeonide, pectus inesse tuum,

Ov. F. 2, 120.—

With perf. inf. or part., I wish he had, had been:

quam vellem Menedemum invitatum!

Ter. Heaut. 1, 2, 11:

epistulas, quas quidem vellem mihi numquam redditas,

Cic. Att. 11, 22, 1.—

With ellipsis of predicate: illud quoque vellem antea (i. e. factum, or factum esse),

Cic. Att. 11, 23, 3.—

With ut, Cic. Sull. 1, 1; id. Fam. 7, 33, 2 (v. I. C. 1. a. supra).—

With acc. of a neuter pronoun or of a noun:

aliquando sentiam us nihil nobis nisi, id quod minime vellem, spiritum reliquum esse,

Cic. Att. 9, 19, 2: tris eos libros maxime nunc vellem: apti essent ad id quod cogito, I would like to have (cf. I. E. 1. a.), id. ib. 13, 22, 2.—

In the other persons of vellem (mostly poet.).

Velles.

In optative sentences redundant, Verg. A. 11, 153 (v. II. A. 1. d.).—

Of an indefinite subject:

velles eum (Senecam) suo ingenio dixisse, alieno judicio,

Quint. 10, 1, 130.—

Vellet.

In the potential sense of vellem: vellet abesse quidem;

sed adest. Velletque videre, Non etiam sentire canum fera facta suorum,

Ov. M. 3, 247.—

Conditionally:

quis vellet tanti nuntius esse mali (i. e. if in this situation)?

Ov. H. 12, 146.—

Vellent.

In the potential sense of vellem:

quam vellent aethere in alto Nunc of pauperiem et duros perferre labores!

Verg. A. 6, 436.—

Conditionally: nec superi vellent hoc licuisse sibi, would wish, i. e. if in this situation, Mart. 4, 44, 8.

Volam and voluero.

In gen.: respiciendus erit sermo stipulationis, utrumne talis sit: quem voluero, an quem volam. Nam si talis fuerit quem voluero, cum semel elegerit, mutare voluntatem non poterit;

si vero... quem volam, donec judicium dictet, mutandi potestatem habebit,

Dig. 45, 1, 112.—

Volam in principal sentences.

= Engl. future, I shall wish, etc.:

et commeminisse hoc ego volam te,

I shall require you to recollect this, Plaut. Curc. 4, 2, 7: cum omnia habueris, tunc habere et sapientiam voles? will you also wish to have wisdom when? etc., Sen. Ep. 17, 8.—

Denoting present probability: et scilicet jam me hoc voles patrem exorare, ut, etc., you doubtless wish me, etc., Ter. Heaut. 4, 3, 27.—

In clauses dependent on predicates implying a future, generally rendered by an English present:

quid si sors aliter quam voles evenerit?

otherwise than as you wish, Plaut. Cas. 2, 5, 35:

tum te, si voles, cum patriae quod debes solveris, satis diu vixisse dicito,

then if you choose, if you will, Cic. Marcell. 9, 27:

decedes cum voles,

id. Att. 6, 3, 2:

qui magis effugies eos qui volent fingere?

those who are bent upon inventing, who will invent, falsehoods, id. ib. 8, 2, 2; cf. id. ib. 1, 1, 4; id. Verr. 2, 4, 25, § 55; id. Prov. Cons. 9, 24:

quod voles gratum esse, rarum effice,

Sen. Ben. 1, 14, 1; cf. id. Brev. Vit. 7, 9: si di volent, the gods permitting, August. ap. Suet. Calig. 8:

invenies, vere si reperire voles,

Ov. P. 3, 1, 34; cf. Hor. Ep. 1, 16, 78; Tib. 1, 4, 45.—So, voluero:

quem (locum) si qui vitare voluerit, sex milium circuitu in oppidum pervenit,

who wishes to avoid this spot, Caes. B. C. 2, 24.

Si vis, parenthetically.

If you please (cf. sis, supra init.):

paulum opperirier, Si vis,

Ter. Eun. 5, 2, 52:

audi, si vis, nunc jam,

id. Ad. 2, 1, 30:

dic, si vis, de quo disputari velis,

Cic. Tusc. 2, 5, 13.—

If you wish, choose, insist upon it:

hanc quoque jucunditatem, si vis, transfer in animum,

Cic. Fin. 2, 4, 14:

addam, si vis, animi, etc.,

id. ib. 2, 27, 89:

concedam hoc ipsum, si vis, etc.,

id. Div. 2, 15, 34.

Quam, with any person of the pres. indic. or subj., or imperf. subj. or future, = quamvis, in a concessive sense, virtually, however, however much.

3 d pers. sing.:

quod illa, quam velit sit potens, numquam impetravisset (= quamvis sit potens),

however powerful she may be, Cic. Cael. 26, 63:

C. Gracchus dixit, sibi in somnis Ti. fratrem visum esse dicere, quam vellet cunctaretur, tamen eodem sibi leto... esse pereundum,

id. Div. 1, 26, 56:

quam volet jocetur,

id. N. D. 2, 17, 46.—

1 st pers. plur.:

quam volumus licet ipsi nos amemus, tamen, etc.,

Cic. Har. Resp. 9, 19.—

2 d pers. plur.: exspectate facinus quam vultis improbum, vincam tamen, etc., expect a crime, however wicked ( ever so wicked), etc., Cic. Verr. 2, 5, 5, § 11;

but: hac actione quam voletis multi dicent,

as many as you choose, id. ib. 2, 2, 42, § 102.—

3 d pers. plur.:

quam volent illi cedant, tamen a re publica revocabuntur,

Cic. Phil. 2, 44, 113:

quam volent in conviviis faceti, dicaces, etc., sint, alia fori vis est, alia triclinii,

id. Cael. 28, 67;

but: et ceteri quam volent magnas pecunias capere possint,

as much money as they choose, id. Verr. 2, 2, 58, § 142.

Volo = malo, to prefer, with a comparative clause (rare):

quodsi in ceteris quoque studiis a multis eligere homines commodissimum quodque, quam sese uni alicui certo vellent addicere, = si se eligere mallent quam se uni addicere,

Cic. Inv. 2, 2, 5:

malae rei quam nullius duces esse volunt,

Liv. 3, 68, 11:

famaene credi velis quanta urbs a te capta sit, quam posteris quoque eam spectando esse?

id. 25, 29, 6.

With magis and maxime.

Magis velle: ut tu illam salvam magis velles quam ego, you wish more than I, etc., Ter. Hec. 2, 2, 17.—

With maxime, to wish above all, more than any thing or any one else, to be most agreeable to one, to like best, to prefer (among more than two alternatives):

quia id maxime volo ut illi istoc confugiant,

wish above all, Plaut. Most. 5, 1, 49; so id. Trin. 3, 2, 38:

maxime vellem, judices, ut P. Sulla, etc.,

Cic. Sull. 1, 1:

caritate nos capiunt reges, consilio optimates, libertate populi, ut in comparando difficile ad eligendum sit, quid maxime velis,

which you prefer, like best, id. Rep. 1, 35, 55; so, quemadmodum ego maxime vellem, id. Att. 13, 1, 1:

tris eos libros maxime nunc vellem,

above all others, id. ib. 13, 32, 2:

alia excusanti juveni, alia recipienti futura, ita ut maxime vellet senatus responderi placuit,

as it was most agreeable to him, Liv. 39, 47:

si di tibi permisissent quo modo maxime velles experiri animum meum,

in the manner most convenient to yourself, Curt. 3, 6, 12.

In disjunctive co - ordination.

With sive... sive:

tu nunc, sive ego volo, seu nolo, sola me ut vivam facis,

whether I choose or not, Plaut. Cist. 3, 14:

itaque Campanos sive velint, sive nolint, quieturos,

Liv. 8, 2, 13.—

Without connectives.

Vis tu... vis:

congredi cum hoste liceat... vis tu mari, vis terra, vis acie, vis urbibus expugnandis experiri virtutem?

Liv. 25, 6, 22.—

Velim nolim.

Interrogatively, = utrum velim nec ne:

velit nolit scire, difficile est,

it is difficult to know whether he intends it or not, Cic. Q. Fr. 3, 8, 4.—

= seu velim seu nolim:

ut mihi, velim nolim, sit certa quaedam tuenda sententia,

whether I will or not, Cic. N. D. 1, 7, 17:

velim nolim, in cognomine Scipionum haeream necesse est,

Val. Max. 3, 7, 3:

mors interim adest, cui velis nolis vacandum est,

Sen. Brev. Vit. 8, 5:

hunc ita fundatum necesse est, velit nolit, sequatur hilaritas continua,

id. Vit. Beat. 4, 4:

velint nolint, respondendum est... beate vivere bonum non esse,

id. Ep. 117, 4:

praeterea futuri principes, velint nolint, sciant, etc.,

Plin. Pan. 20 fin. Part. and P. a.: vŏlens, entis.

As a part. proper, retaining the meaning and construction of velle, with the force of a relative or adverbial clause.

Agreeing with some member of the sentence ( poet. and in post-class. prose;

rare): neque illum... multa volentem Dicere praeterea vidit (= qui multa voluit dicere),

Verg. G. 4, 501; id. A. 2, 790:

nec me vis ulla volentem Avertet (i. e. si adhaerere foederi volo),

id. ib. 12, 203: decemviri, minuere volentes hujuscemodi violentiam... putaverunt, etc., intending ( who intended) to diminish such a violence, etc., Gell. 20, 1, 34:

Milo, experiri etiamtunc volens, an ullae sibi reliquae vires adessent... rescindere quercum conatus est,

id. 15, 16, 3:

scio quosdam testatores, efficere volentes ne servi sui umquam ad libertatem venirent, etc., hactenus scribere solitos,

Dig. 40, 4, 61:

si te volentem ad prohibendum venire, deterruerit aliquis, etc.,

ib. 43, 24, 1, § 10.—

Abl. absol. (not ante-Aug.):

ne cujus militis scripti nomen nisi ipso volente deleretur,

except with his consent, Liv. 7, 41, 4; so,

Teum ex medio cursu classem repente avertit, aut volentibus iis usurus commeatu parato hostibus, aut ipsos pro hostibus habiturus,

with their consent, id. 37, 27, 3:

ponuntque ferocia Poeni Corda, volente deo,

since the god willed it, Verg. A. 1, 303: Thrasippo supplicium a se voluntaria morte exigere volente, while he was about to inflict punishment on himself, etc., Val. Max. 5, 1, ext. 2: scire volentibus immortalibus dis an Romana virtus imperium orbis mereretur, it being the will of the gods to know, etc., Flor. 1, 13, 3 (1, 7, 3): qui sciente aut volente eo ad quem res pertinet, possessionem nanciscitur, with the knowledge and consent of the person who, etc., Dig. 41, 2, 6. —

As adj., willing, voluntary, and hence, favorably disposed (opp. invitus).

Attributively.

In the phrase cum dis volentibus, lit. with the willing or favoring gods, i. e. with the will, permission, or favor of the gods: dono ducite doque volentibu' cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 208 Vahl.):

sequere hac, mea gnata, me cum dis volentibus,

Plaut. Pers. 3, 1, 4:

cum dis volentibus quodque bene eveniat mando tibi Mani uti illaec suovetaurilia, etc.,

Cato, R. R. 141 (142).— And without cum, abl. absol.:

virtute ac dis volentibus magni estis et opulenti,

Sall. J. 14, 19.—

Volenti animo.

= cupide, eagerly:

Romae plebes litteris quae de Metello ac Mario missae erant, volenti animo de ambobus acceperant,

Sall. J. 73, 3. —

On purpose, intentionally:

consilio hanc omnes animisque volentibus urbem Adferimur,

Verg. A. 7, 216.—

Predicatively.

Agreeing with the subject-nom. or subject - acc.

Voluntarily, willingly, [p. 2011] gladly (class.):

(hi) divini generis appellentur... vobisque jure et lege volentes pareant,

Cic. Univ. 11 fin.:

quas victi ab hostibus poenas metuerant, eas ipsi volentes pendere,

Sall. J. 76, 6:

quia volentes in amicitiam non veniebant,

Liv. 21, 39, 4:

si volentes ac non coacti mansissent in amicitia,

id. 24, 37, 7:

quocunque loco seu volens seu invitus constitisti,

id. 7, 40, 13:

itaque se numquam volentem parte qua posset rerum consilio gerendarum cessurum,

id. 22, 27, 9:

(virtus), quidquid evenerit, feret, non patiens tantum, sed etiam volens,

Sen. Vit. Beat. 15, 5:

non est referre gratiam quod volens acceperis nolenti reddere,

id. Ben. 4, 40, 4:

volens vos Turnus adoro,

Verg. A. 10, 677; 3, 457; 6, 146;

12, 833: date vina volentes,

id. ib. 8, 275: ipsa autem macie tenuant armenta volentes ( on purpose), id. G. 3, 129.—And referring to subjects denoting things: quos rami fructus, quos ipsa volentia rura Sponte tulere sua, carpsit ( spontaneously and willingly), Verg. G. 2, 500.—

Favorably; with propitius, favorably and kindly, referring to the gods:

precantes Jovem ut volens propitius praebeat sacra arma pro patria,

Liv. 24, 21, 10:

precantibus ut volens propitiaque urbem Romanam iniret,

id. 29, 14, 13:

in ea arce (Victoriam) sacratam, volentem propitiamque, firmam ac stabilem fore populo Romano,

id. 22, 37, 12; 1, 16, 3; 7, 26, 3; 24, 38, 8; Inscr. Orell. 2489 sq.—Parodied by Plautus:

agite, bibite, festivae fores! fite mihi volentes propitiae,

Plaut. Curc. 1, 1, 89.— Abl. absol.:

omnia diis propitiis volentibusque ea faciemus,

with the favor and help of the gods, Liv. 39, 16, 11 Weissenb. ad loc.:

si (Jovem) invocem ut dexter ac volens assit,

Quint. 4, prooem. 5.—

Agreeing with other terms of the sentence (rare): volenti consuli causa in Pamphyliam devertendi oblata est, a welcome cause was offered to the consul, etc., Liv. 38, 15, 3:

quod nobis volentibus facile continget,

if we wish, Quint. 6, 2, 30:

is Ariobarzanem volentibus Armeniis praefecit,

to their satisfaction, Tac. A. 2, 4:

gemis... hominem, Urse, tuum, cui dulce volenti servitium... erat,

to whom his servitude was sweet, since he liked it, Stat. S. 2, 6, 15:

me mea virtus, etc., fatis egere volentem,

Verg. A. 8, 133:

saepe ille volentem castigabat erum,

administered kindly received rebukes, Stat. S. 2, 6, 50.—

In the phrase aliquid mihi volenti est or putatur, etc., something is welcome, acceptable to me, pleases me (= volens habeo or accipio aliquid; cf. the Gr. Humin tauta boulomenois estin, and, mihi aliquid cupienti est; v. cupio;

rare but class.): uti militibus exaequatus cum imperatore labos volentibus esset,

that the equalization of labor was acceptable to the soldier, Sall. J. 100, 4:

quia neque plebei militia volenti putabatur,

id. ib. 84, 3 Dietsch:

grande periculum maritumis civitatibus esse, et quibusdam volentibus novas res fore,

that to some a change of the government would be welcome, Liv. 21, 50, 10:

quibus bellum volentibus erat, probare exemplum,

Tac. Agr. 18.— Impers. with subject - inf.: ceterisque remanere et in verba Vespasiani adigi volentibus fuit, to the rest it was acceptable to remain, etc., Tac. H. 3, 43.—With subject-inf. understood:

si volentibus vobis erit, in medium profero quae... legisse memini,

Macr. S. 7, 13, 11:

si volentibus vobis erit, diem fabulis et epulis exigamus,

id. ib. 1, 7; 2, 3 fin.; 6, 6 init. —

As subst. (mostly post-Aug.).

vŏlens, entis, m., = is qui vult, in the different meanings, and often with the construction of the verb.

One who wishes:

nunc cis Hiberum castra Romana esse, arcem tutam perfugiumque novas volentibus res,

Liv. 22, 22, 11:

consulere se volentibus vacuas aures accommodavit,

Val. Max. 5, 8, 3:

quid opus libertate si volentibus luxu perire non licet,

id. 2, 9, 5:

discere meliora volentibus promptum est,

i. e. it depends on our own will to learn better things, Quint. 11, 11, 12:

nec sum in hoc sollicitus, dum res ipsa volentibus discere appareat,

to the students, id. 8, 4, 15:

mori volentibus vis adhibita vivendi,

Suet. Tib. 61.—

One who intends, is about:

juris ignorantia non prodest acquirere volentibus,

i. e. in the acquisition of property, Dig. 22, 6, 7:

si quis volentem incipere uti frui prohibuit,

one who is about to enter upon a usufruct, ib. 43, 16, 3, § 14. —

One who is willing:

non refert quid sit quod datur, nisi a volente volenti datur,

unless it is both willingly given and received, Sen. Ben. 2, 18, 8:

ducunt volentem fata, nolentem trahunt,

those willing to follow, id. Ep. 107, 11.—

One who consents:

tutiusque rati volentibus quam coactis imperitare,

to rule men with their consent, Sall. J. 102, 6:

quippe rempublicam si a volentibus nequeat ab invitis jus expetituram,

peaceably if they could, forcibly if they must, Liv. 3, 40, 4:

si quis aliam rem pro alia volenti solverit,

if one pays with the consent of the receiver, Dig. 46, 3, 46:

nulla injuria est quae in volentem fiat,

ib. 47, 10, 1, § 5.—

One who does a thing voluntarily:

pecuniam etiam a volentibus acceperant,

the contributions of money were voluntary, Vell. 2, 62, 3:

parce, puer, stimulis... (solis equi) Sponte sua properant. Labor est inhibere volentis (i. e. properare),

Ov. M. 2, 128.—

Volens = bene volens: munificus nemo habebatur nisi pariter volens, unless he was just as kindly disposed, sc. as he was liberal, Sall. J. 103, 6.—Often referring to a previously mentioned noun:

hunc cape consiliis socium et conjunge volentem,

and unite with him, since he wishes it, Verg. A. 5, 712; so may be taken Ov. M. 2, 128 (v. e).—

In the neutr. plur. (volentia) rare, always with dat., things pleasing, acceptable:

Pompeius multis suspitionibus volentia plebi facturus habebatur,

that he would do what pleased the common people, Sall. H. 4, 31 Dietsch:

haec atque talia plebi volentia fuere,

Tac. A. 15, 36 Draeg. ad loc. al.:

iique Muciano volentia rescripsere,

id. H. 3, 52.—Hence, adv.: vŏlenter, willingly, App. M. 6, p. 178, 4.

vŏlo, āvi, ātum ( part. gen. plur. volantūm, Verg. A. 6, 728; Lucr. 2, 1083), 1, v. n. [Sanscr. val-, to turn one's self, etc.; cf.: vŏlucer, vēlox, and vol- in velivolus], to fly.

Lit.: ex alto... laeva volavit avis, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 95 Vahl.):

aves,

Lucr. 6, 742:

accipitres,

id. 4, 1010:

corvi,

id. 2, 822:

altam supra volat ardea nubem,

Verg. G. 1, 364:

volat ille per aëra magnum Remigio alarum,

id. A. 1, 300:

columbae venere volantes,

id. ib. 6, 191; Prop. 2, 30 (3, 28), 30; Juv. 8, 251:

apes,

Ov. A. A. 1, 96; cf. Plin. 10, 38, 54, § 112:

volasse eum (Antonium), non iter fecisse diceres,

Cic. Phil. 10, 5, 11.—Prov.:

sine pennis volare haud facile est,

Plaut. Poen. 4, 2, 49.—

P. a. as subst.: vŏlantes, ĭum, comm., the birds ( poet.), Lucr. 2, 1083; Verg. A. 6, 239; 6, 728.—

Transf., to fly, i. e. to move swiftly like one flying, to fleet, speed, hasten along:

i sane... vola curriculo,

Plaut. Pers. 2, 2, 17; cf.:

per summa levis volat aequora curru,

Verg. A. 5, 819:

medios volat ecce per hostes Vectus equo spumante Saces,

id. ib. 12, 650:

illa (Argo) volat,

Ov. H. 6, 66:

currus,

Verg. G. 3, 181:

axis,

id. ib. 3, 107:

nubes,

Lucr. 5, 254:

fulmina,

id. 2, 213:

tempestates,

id. 6, 612:

telum,

id. 1, 971; cf. Sall. J. 60, 2; Verg. A. 9, 698; Liv. 26, 44, 7 al.:

litterae Capuam ad Pompeium volare dicebantur,

Cic. Att. 2, 19, 3:

volat aetas,

id. Tusc. 1, 31, 76:

hora,

Sen. Hippol. 1141:

fama,

Verg. A. 3, 121:

et semel emissum volat irrevocabile verbum,

Hor. Ep. 1, 18, 71.— Poet., with inf.:

ast Erebi virgo ditem volat aethere Memphim Praecipere et Phariā venientem pellere terrā,

Val. Fl. 4, 407.

vŏlo, ōnis, m. [1. volo], a volunteer, first applied to the slaves who, after the battle at Cannæ, were enrolled upon their own expressed desire to serve (cf. Liv. 22, 57, 11; Val. Max. 7, 6, 1):

volones dicti sunt milites, qui post Cannensem cladem usque ad octo milia, cum essent servi, voluntarie se ad militiam obtulere,

Paul. Diac. p. 370:

volones, quia sponte hoc voluerunt, appellati,

Macr. S. 1, 11, 30:

vetus miles tironi, liber voloni sese exaequari sineret,

Liv. 23, 35, 6; 23, 32, 1; Capitol. Anton. Phil. 21, 6; Macr. S. 1, 11, 30.

* * *

fīnĭo, īvi or ĭi, ītum, 4, v. a. [finis], to limit, bound, enclose within boundaries (class.).

Lit.

In gen.:

populi Romani imperium Rhenum finire,

Caes. B. G. 4, 16, 4:

quo (jugo) Cappadocia finitur ab Armenia, Auct. B. Alex. 35, 5: Tmolus Sardibus hinc, illinc parvis finitur Hypaepis,

Ov. M. 11, 152; Vell. 2, 126, 3:

rem res finire videtur (followed by terminare),

Lucr. 1, 998:

riparum clausas margine finit aquas,

Ov. F. 2, 222:

signum animo,

Liv. 1, 18, 8:

in ore sita lingua est, finita dentibus,

Cic. N. D. 2, 59, 149.—

In partic.: finiens orbis or circulus, the horizon: illi orbes, qui aspectum nostrum definiunt, qui a Graecis horizontes nominantur, a nobis finientes rectissime nominari possunt, Cic. Div. 2, 44, 92:

circulus,

Sen. Q. N. 5, 17, 2.

Trop.

To set bounds to, restrain, check:

equidem illud ipsum non nimium probo, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis: an potest cupiditas finiri?

Cic. Fin. 2, 9, 27; cf.:

cupiditates satietate,

id. ib. 2, 20, 64:

deliberativas miror a quibusdam sola utilitate finitas,

Quint. 3, 8, 1.—

For definio, to prescribe, determine, fix, appoint, assign:

sepulcris novis finivit modum,

Cic. Leg, 2, 26, 66:

AD EAM REM RATIONE CVRSVS ANNVOS SACERDOTES FINIVNTO,

id. ib. 2, 8, 20:

spatia omnis temporis numero noctium,

Caes. B. G. 6, 18, 2; cf.: Hercyniae silvae latitudo novem dierum iter patet;

non enim aliter finiri potest,

i. e. its extent cannot be described more accurately, id. ib. 6, 25, 1; so too is to be explained the disputed passage: hoc autem sphaerae genus, in quo solis et lunae motus inessent... in illa sphaera solida non potuisse finiri, this sort of (movable) celestial globe... could not be defined, marked out, on that solid globe (of Thales), Cic. Rep. 1, 14:

locum, in quo dimicaturi essent,

Liv. 42, 47, 5:

ut si finias equum, genus est animal, species mortale, etc.,

Quint. 7, 3, 3; cf.:

rhetorice finitur varie,

id. 2, 15, 1:

sit nobis orator is, qui a M. Catone finitur,

id. 12, 1, 1; 12, 3, 40.— Pass. impers.:

de pecunia finitur, Ne major causa ludorum consumeretur quam, etc.,

Liv. 40, 44, 10.—

To put an end to, to finish, terminate:

bellum,

Caes. B. C. 3, 51, 3; Curt. 3, 1, 9; Tac. A. 15, 17; Just. 16, 2, 8; Vell. 2, 17, 1:

prandia nigris moris,

Hor. S. 2, 4, 23: graves labores morte, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (transl. from Eurip. ponôn pepaumenon):

dolores morte,

id. Fin. 1, 15, 49:

tristitiam vitaeque labores molli mero,

Hor. C. 1, 7, 17:

labores,

id. ib. 3, 4, 39; id. S. 1, 1, 93:

dolores,

id. ib. 2, 3, 263:

studia,

id. Ep. 2, 2, 104:

amores,

id. C. 1, 19, 4:

sitim,

id. Ep. 2, 2, 146:

honores aequo animo,

Vell. 2, 33, 3:

vitam mihi ense,

Ov. Tr. 3, 7, 49:

vitam voluntariā morte, inediā, etc.,

Plin. 6, 19, 22, § 66; 8, 42, 64, § 157;

so very rarely of a natural death: Valerianus in illo dedecore vitam finivit,

Lact. Mort. Pers. 5, 6; cf. Tac. A. 1, 9; Sen. Ep. 66, 43:

praecipitare te et finire,

Sen. Cons. ad Marc. 3, 3:

(Burrus) impedito meatu spiritum finiebat,

Tac. A. 14, 51:

animam,

Ov. M. 7, 591:

(distinctiones) interest sermonem finiant an sensum,

Quint. 11, 3, 37; cf.:

ut verbum acuto sono finiant,

to pronounce with the accent on the last syllable, id. 1, 5, 25.— Pass., to come to an end, close, be ended, terminate:

ut senten tiae verbis finiantur,

end, close with verbs, Cic. de Or. 3, 49, 191; cf.:

nec solum componentur verba ratione, sed etiam finientur,

id. Or. 49, 164:

Latinum (verbum), quod o et n litteris finiretur, non reperiebant,

Quint. 1, 5, 60; cf. id. 1, 6, 14.—

In partic. ( poet. and in post-Aug. prose), to come to an end, to cease.

To finish speaking, draw to a close, end:

finierat Paean,

Ov. M. 1, 566; 13, 123; 14, 441; cf.:

finiturus eram, sed, etc.,

id. A. A. 1, 755:

ut semel finiam,

Quint. 1, 12, 6; 8, 3, 55; cf.:

denique, ut semel finiam,

id. 9, 4, 138: 5, 13, 3; 11, 3, 59.—

To come to one's end, to die:

sic fuit utilius finiri ipsi, Cic. poët. Tusc. 1, 48, 115: sic Tiberius finivit octavo et septuagesimo aetatis anno,

Tac. A. 6, 50 fin.; for which, in pass.:

qui morbo finiuntur,

Plin. Ep. 1, 12, 2:

Seleucus quoque iisdem ferme diebus finitur,

Just. 27, 3, 12; cf.:

finita Juliorum domo,

become extinct, Tac. H. 1, 16.—Hence, fīnītus, a, um, P. a. In rhetor., of words, that terminate properly, well-rounded, rhythmical:

et ipsi infracta et amputata loquuntur et eos vituperant, qui apta et finita pronuntiant,

Cic. Or. 51, 170.— Sup.:

finitissimus,

Prisc. 1076 P.— Adv.: fīnītē.

(Acc. to II. A.) To a certain extent, within limits:

avarus erit, sed finite,

Cic. Fin. 2, 9, 27.—

(Acc. to II. B.) Definitely, specifically:

referri oportere ad senatum aut infinite de re publica, aut de singulis rebus finite,

Gell. 14, 7, 9.

fīnĭo, īvi or ĭi, ītum, 4, v. a. [finis], to limit, bound, enclose within boundaries (class.).

Lit.

In gen.:

populi Romani imperium Rhenum finire,

Caes. B. G. 4, 16, 4:

quo (jugo) Cappadocia finitur ab Armenia, Auct. B. Alex. 35, 5: Tmolus Sardibus hinc, illinc parvis finitur Hypaepis,

Ov. M. 11, 152; Vell. 2, 126, 3:

rem res finire videtur (followed by terminare),

Lucr. 1, 998:

riparum clausas margine finit aquas,

Ov. F. 2, 222:

signum animo,

Liv. 1, 18, 8:

in ore sita lingua est, finita dentibus,

Cic. N. D. 2, 59, 149.—

In partic.: finiens orbis or circulus, the horizon: illi orbes, qui aspectum nostrum definiunt, qui a Graecis horizontes nominantur, a nobis finientes rectissime nominari possunt, Cic. Div. 2, 44, 92:

circulus,

Sen. Q. N. 5, 17, 2.

Trop.

To set bounds to, restrain, check:

equidem illud ipsum non nimium probo, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis: an potest cupiditas finiri?

Cic. Fin. 2, 9, 27; cf.:

cupiditates satietate,

id. ib. 2, 20, 64:

deliberativas miror a quibusdam sola utilitate finitas,

Quint. 3, 8, 1.—

For definio, to prescribe, determine, fix, appoint, assign:

sepulcris novis finivit modum,

Cic. Leg, 2, 26, 66:

AD EAM REM RATIONE CVRSVS ANNVOS SACERDOTES FINIVNTO,

id. ib. 2, 8, 20:

spatia omnis temporis numero noctium,

Caes. B. G. 6, 18, 2; cf.: Hercyniae silvae latitudo novem dierum iter patet;

non enim aliter finiri potest,

i. e. its extent cannot be described more accurately, id. ib. 6, 25, 1; so too is to be explained the disputed passage: hoc autem sphaerae genus, in quo solis et lunae motus inessent... in illa sphaera solida non potuisse finiri, this sort of (movable) celestial globe... could not be defined, marked out, on that solid globe (of Thales), Cic. Rep. 1, 14:

locum, in quo dimicaturi essent,

Liv. 42, 47, 5:

ut si finias equum, genus est animal, species mortale, etc.,

Quint. 7, 3, 3; cf.:

rhetorice finitur varie,

id. 2, 15, 1:

sit nobis orator is, qui a M. Catone finitur,

id. 12, 1, 1; 12, 3, 40.— Pass. impers.:

de pecunia finitur, Ne major causa ludorum consumeretur quam, etc.,

Liv. 40, 44, 10.—

To put an end to, to finish, terminate:

bellum,

Caes. B. C. 3, 51, 3; Curt. 3, 1, 9; Tac. A. 15, 17; Just. 16, 2, 8; Vell. 2, 17, 1:

prandia nigris moris,

Hor. S. 2, 4, 23: graves labores morte, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (transl. from Eurip. ponôn pepaumenon):

dolores morte,

id. Fin. 1, 15, 49:

tristitiam vitaeque labores molli mero,

Hor. C. 1, 7, 17:

labores,

id. ib. 3, 4, 39; id. S. 1, 1, 93:

dolores,

id. ib. 2, 3, 263:

studia,

id. Ep. 2, 2, 104:

amores,

id. C. 1, 19, 4:

sitim,

id. Ep. 2, 2, 146:

honores aequo animo,

Vell. 2, 33, 3:

vitam mihi ense,

Ov. Tr. 3, 7, 49:

vitam voluntariā morte, inediā, etc.,

Plin. 6, 19, 22, § 66; 8, 42, 64, § 157;

so very rarely of a natural death: Valerianus in illo dedecore vitam finivit,

Lact. Mort. Pers. 5, 6; cf. Tac. A. 1, 9; Sen. Ep. 66, 43:

praecipitare te et finire,

Sen. Cons. ad Marc. 3, 3:

(Burrus) impedito meatu spiritum finiebat,

Tac. A. 14, 51:

animam,

Ov. M. 7, 591:

(distinctiones) interest sermonem finiant an sensum,

Quint. 11, 3, 37; cf.:

ut verbum acuto sono finiant,

to pronounce with the accent on the last syllable, id. 1, 5, 25.— Pass., to come to an end, close, be ended, terminate:

ut senten tiae verbis finiantur,

end, close with verbs, Cic. de Or. 3, 49, 191; cf.:

nec solum componentur verba ratione, sed etiam finientur,

id. Or. 49, 164:

Latinum (verbum), quod o et n litteris finiretur, non reperiebant,

Quint. 1, 5, 60; cf. id. 1, 6, 14.—

In partic. ( poet. and in post-Aug. prose), to come to an end, to cease.

To finish speaking, draw to a close, end:

finierat Paean,

Ov. M. 1, 566; 13, 123; 14, 441; cf.:

finiturus eram, sed, etc.,

id. A. A. 1, 755:

ut semel finiam,

Quint. 1, 12, 6; 8, 3, 55; cf.:

denique, ut semel finiam,

id. 9, 4, 138: 5, 13, 3; 11, 3, 59.—

To come to one's end, to die:

sic fuit utilius finiri ipsi, Cic. poët. Tusc. 1, 48, 115: sic Tiberius finivit octavo et septuagesimo aetatis anno,

Tac. A. 6, 50 fin.; for which, in pass.:

qui morbo finiuntur,

Plin. Ep. 1, 12, 2:

Seleucus quoque iisdem ferme diebus finitur,

Just. 27, 3, 12; cf.:

finita Juliorum domo,

become extinct, Tac. H. 1, 16.—Hence, fīnītus, a, um, P. a. In rhetor., of words, that terminate properly, well-rounded, rhythmical:

et ipsi infracta et amputata loquuntur et eos vituperant, qui apta et finita pronuntiant,

Cic. Or. 51, 170.— Sup.:

finitissimus,

Prisc. 1076 P.— Adv.: fīnītē.

(Acc. to II. A.) To a certain extent, within limits:

avarus erit, sed finite,

Cic. Fin. 2, 9, 27.—

(Acc. to II. B.) Definitely, specifically:

referri oportere ad senatum aut infinite de re publica, aut de singulis rebus finite,

Gell. 14, 7, 9.

stătus, a, um, v. sisto.

stătus, ūs, m. [sto and sisto].

In a corporeal sense.

Mode or way of standing, of holding one's body (at rest), posture, position, attitude, station, carriage; sing. and plur.: Ps. Statur hic ad hunc modum. Si. Statum vide hominis, Callipho, quasi basilicum, look at the way he stands, Plaut. Ps. 1, 5, 41:

stat in statu senex ut adoriatur moechum,

in an attitude of attack, ready, id. Mil. 4, 9, 12: concrepuit digitis, laborat;

crebro conmutat status,

his posture, id. ib. 2, 2, 51:

qui esset status (videre vellem) flabellulum tenere te asinum tantum,

what your attitude was, what figure you cut, in holding the fan, Ter. Eun. 3, 5, 50:

in gestu status (oratoris erit) erectus et celsus, rarus incessus,

attitude, Cic. Or. 18, 59:

status quidem rectus sit, sed diducti paulum pedes,

Quint. 11, 3, 159:

abesse plurimum a saltatore debet orator... non effingere status quosdam, et quidquid dicet ostendere,

id. 11, 3, 89:

ut recta sint bracchia, ne indoctae rusticaeve manus, ne status indecorus,

id. 1, 11, 16:

stare solitus Socrates dicitur... immobilis, iisdem in vestigiis,

Gell. 2, 1, 2:

dumque silens astat, status est vultusque diserti,

Ov. P. 2, 5, 51:

statum proeliantis componit,

Petr. 95 fin. —

So of the pose of statues: non solum numerum signorum, sed etiam uniuscujusque magnitudinem, figuram, statum litteris definiri vides,

Cic. Verr. 2, 1, 21, § 57:

expedit saepe, ut in statuis atque picturis videmus, variari habitus, vultus, status,

Quint. 2, 13, 8:

ut illo statu Chabrias sibi statuam fieri voluerit. Ex quo factum est ut postea athletae his statibus in statuis ponendis uterentur,

Nep. Chabr. 1, 3.—And of images in a dream:

ubi prima (imago somni) perit, alioque est altera nata inde statu, prior hic gestum mutasse videtur,

Lucr. 4, 772:

(opp. motus, incessus) quorum (iratorum) vultus, voces, motus statusque mutantur,

motions and postures, Cic. Off. 1, 29, 102:

decorum istud in corporis motu et statu cernitur,

id. ib. 1, 35, 126:

habitus oris et vultūs, status, motus,

id. Fin. 3, 17, 56; 5, 17, 47:

in quibus si peccetur... motu statuve deformi,

id. ib. 5, 12, 35:

eo erant vultu, oratione, omni reliquo motu et statu, ut, etc.,

id. Tusc. 3, 22, 53:

status, incessus, sessio, accubatio... teneat illud decorum,

id. Off. 1, 35, 129:

in pedibus observentur status et incessus,

the posture and gait, Quint. 11, 3, 124.—

Of external appearance, manners, dress, and apparel:

quoniam formam hujus cepi in me et statum, decet et facta moresque hujus habere me similis item,

Plaut. Am. 1, 1, 111:

redegitque se ad pallium et crepidas, atque in tali statu biennio fere permansit,

Suet. Tib. 13.—

Size, height, stature of living and inanimate beings (cf. statura;

post-Aug.): pumilionem, quos natura brevi statu peractos, etc.,

Stat. S. 1, 6, 58: longissimum... aratorem faciemus;

mediastenus qualiscunque status potest esse,

Col. 1, 9, 3:

in gallinaceis maribus status altior quaeritur,

id. 8, 2, 9; so id. 7, 9, 2; 7, 12 med.:

plantae majoris statūs,

Pall. Febr. 25, 20.—

A position, place, in the phrase de statu movere, deicere, or statum conturbare, to displace, drive out, eject, expel, throw from a position (esp. of battle and combat):

equestrem procellam excitemus oportet, si turbare ac statu movere (hostes) volumus,

Liv. 30, 18, 14:

nihil statu motus, cum projecto prae se clipeo staret, in praesidio urbis moriturum se... respondit,

id. 38, 25: Manlius scutum scuto percussit atque statum Galli conturbavit (cf. the next sentence: atque de loco hominem iterum dejecit), Claud. Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 16.—So, out of the military sphere, in order to avoid an attack:

ea vis est... quae, periculo mortis injecto, formidine animum perterritum loco saepe et certo de statu demovet,

Cic. Caecin. 15, 42.— Transf., of mental position, conviction, argument, etc.:

saepe adversarios de statu omni dejecimus,

Cic. Or. 37, 129:

voluptas quo est major, eo magis mentem e suā sede et statu demovet,

throws the mind off its balance, id. Par. 1, 3, 15.—Similarly: de statu deducere, recedere, from one's position or principles:

fecerunt etiam ut me prope de vitae meae statu deducerent, ut ego istum accusarem,

Cic. Verr. 2, 2, 4, § 10:

neque de statu nobis nostrae dignitatis est recedendum, neque sine nostris copiis in alterius praesidia veniendum,

id. Att. 1, 20, 2.—So, de statu suo declinare = moveri:

neque dubito quin, suspitione aliquā perculsi repentinā, de statu suo declinarint,

i. e. became unsettled, Cic. Clu. 38, 106:

qui cum me firmissimis opibus... munire possim, quamvis excipere fortunam malui quam... de meo statu declinare,

than abandon my position, id. Prov. Cons. 17, 41; cf.

of the position of heavenly bodies: qui eodem statu caeli et stellarum nati sunt,

aspect, id. Div. 2, 44, 92.

Trop., condition, state, position, situation, circumstances.

Of persons, condition in regard to public rights, political or civil status, any loss of which was a capitis deminutio (v. caput):

capitis minutio est statūs permutatio,

Gai. Dig. 4, 5, 1; id. Inst. 1, 159; cf. Dig. 4, 5, 11:

quo quisque loco nostrum est natus... hunc vitae statum usque ad senectutem obtinere debet,

Cic. Balb. 7, 18:

ad quem proscripti confluebant. Quippe nullum habentibus statum quilibet dux erat idoneus,

with regard to the civil death of the proscribed, Vell. 2, 72, 5:

illorum salus omnibus accepta fuit... quia tam grati exoptatum libertatis statum recuperaverint,

Val. Max. 5, 26:

si statu periclitari litigator videtur,

if his civil status seems in peril, Quint. 6, 1, 36:

nec ulla tam familiaris est infelicibus patria quam solitudo et prioris statūs oblivio,

i. e. the status of full citizenship, lost by banishment, Curt. 5, 5, 11:

permanent tamen in statu servitutis,

Suet. Gram. 21:

vetuit quaeri de cujusquam defunctorum statu,

id. Tit. 8 fin.:

multorum excisi status,

Tac. A. 3, 28: qui illegitime concipiuntur, statum sumunt ex eo tempore quo nascuntur, i. e. whether freemen or slaves, etc., Gai. Inst. 1, 89:

cum servus manumittitur: eo die enim incipit statum habere,

a civil status, Dig. 4, 5, 4:

homo liber qui se vendidit, manumissus non ad suum statum revertitur, sed efficitur libertinae condicionis, i. e. that of an ingenuus,

ib. 1, 5, 21:

primo de personarum statu dicemus,

civil status, ib. 1, 5, 2; so Titin. 5:

de statu hominum (sometimes status used in the jurists absolutely with reference to freedom and slavery): si status controversiam cui faciat procurator, sive ex servitute in libertatem, etc.,

Dig. 3, 3, 39, § 5; so ib. 3, 3, 33, § 1.—Similarly in the later jurists: status suus = aetas XXV. annorum, years of discretion:

cum ad statum suum frater pervenisset,

Dig. 31, 1, 77, § 19.—

Condition and position with reference to rank, profession, trade, occupation, social standing, reputation, and character:

an tibi vis inter istas vorsarier prosedas... quae tibi olant stabulum statumque?

their trade, Plaut. Poen. 1, 2, 59:

quod in civitatibus agnationibus familiarum distinguuntur status,

the ranks of the families, Cic. Leg. 1, 7, 23:

regum status decemviris donabantur,

the rank of kings was assigned to the decemvirs, id. Agr. 1, 1, 2:

cum alii rem ipsam publicam atque hunc bonorum statum odissent,

the social position of the higher classes, id. Sest. 20, 46:

non ut aliquid ex pristino statu nostro retineamus,

id. Fam. 4, 4, 1:

ecquis umquam tam ex amplo statu concidit?

id. Att. 3, 10, 2:

non enim jam quam dignitatem, quos honores, quem vitae statum amiserim cogito,

id. ib. 10, 4, 1:

quam (statuam) esse ejusdem status amictus, anulus, imago ipsa declarat,

id. ib. 1, 1, 17:

praesidium petebamus ex potentissimi viri benevolentiā ad omnem statum nostrae dignitatis,

id. Q. Fr. 3, 8, 1: noster autem status est hic:

apud bonos iidem sumus quos reliquisti, apud sordem, etc.,

id. Att. 1, 16, 11:

ego me non putem tueri meum statum ut neque offendam animum cujusquam, nec frangam dignitatem meam?

maintain my character, id. Fam. 9, 16, 6:

quos fortuna in amplissimo statu (i. e. regum) collocarat,

Auct. Her. 4, 16, 23:

tantam in eodem homine varietatem status,

high and low position in life, ups and downs, Val. Max. 6, 9, 4:

cum classiarios quos Nero ex remigibus justos milites fecerat, redire ad pristinum statum cogeret,

Suet. Galb. 12:

quaedam circa omnium ordinum statum correxit,

id. Claud. 22:

cum redieritis in Graeciam, praestabo ne quis statum suum vestro credat esse meliorem,

social position, Curt. 5, 5, 22:

omnis Aristippum decuit color et status et res,

Hor. Ep. 1, 17, 23.—

Condition in reference to prosperity, happiness or unhappiness, and health (mostly poet. and post-Aug.):

at iste non dolendi status non vocatur voluptas,

Cic. Fin. 2, 9, 28:

neque hic est Nunc status Aurorae meritos ut poscat honores,

Ov. M. 13, 594:

flebilis ut noster status est, ita flebile carmen,

id. Tr. 5, 1, 5:

quid enim status hic a funere differt?

id. P. 2, 3, 3:

pejor ab admonitu fit status iste boni,

id. ib. 1, 2, 54:

his enim quorum felicior in domo status fuerat,

Val. Max. 6, 8, 7:

sin nostros status sive proximorum ingenia contemplemur,

id. 6, 9 pr.:

caelum contemplare: vix tamen ibi talem statum (i. e. felicitatis deorum) reperias,

id. 7, 1, 1:

haec quidem (vox) animi magnifici et prosperi status (fuit),

id. 6, 5, ext. 4:

obliti statūs ejus quem beneficio exuistis meo,

Curt. 10, 2, 22:

sumus in hoc tuo statu iidem qui florente te fuimus,

i. e. distress, id. 5, 11, 5:

res magna et ex beatissimo animi statu profecta,

Sen. Ep. 81, 21: voverat, si sibi incolumis status (of health) permisisset, proditurum se... hydraulam, Suet. Ner. 54. —

Condition, circumstances, in gen., of life or of the mind:

homines hoc uno plurimum a bestiis differunt quod rationem habent, mentemque quae... omnem complectatur vitae consequentis statum,

Cic. Fin. 2, 14, 45:

facias me certiorem et simul de toto statu tuo consiliisque omnibus,

id. Fam. 7, 10, 3:

tibi declaravi adventus noster qualis fuisset, et quis esset status,

id. Att. 4, 2, 1:

quid enim ego laboravi, si... nihil consecutus sum ut in eo statu essem quem neque fortunae temeritas, neque, etc., labefactaret,

id. Par. 2, 17:

sed hoc videant ii qui nulla sibi subsidia ad omnes vitae status paraverunt,

id. Fam. 9, 6, 4: atque is quidem qui cuncta composuit constanter in suo manebat statu (transl. of emeinen en tôi heautou kata tropon êthei, Plat. Tim. p. 42, c. Steph.), in his own state, being, Cic. Tim. 13:

vitae statum commutatum ferre non potuit,

Nep. Dion, 4, 4:

id suis rebus tali in statu saluti fore,

Curt. 5, 1, 5: haec sunt fulmina quae prima accepto patrimonio et in novi hominis aut urbis statu fiunt, in any new condition (when a stroke of lightning was considered an omen), Sen. Q. N. 2, 47.—Rarely of a state:

libere hercle hoc quidem. Sed vide statum (i. e. ebrietatis),

Plaut. Ps. 5, 2, 4.—Esp., in augury: fulmen status, a thunderbolt sent to one who is not expecting a sign, as a warning or suggestion, = fulmen monitorium:

status est, ubi quietis nec agitantibus quidquam nec cogitantibus fulmen intervenit,

Sen. Q. N. 2, 39, 2.—

Of countries, communities, etc., the condition of society, or the state, the public order, public affairs.

In gen.:

Siciliam ita vexavit ac perdidit ut ea restitui in antiquum statum nullo modo possit,

Cic. Verr. 1, 4, 12:

nunc in eo statu civitas est ut omnes idem de re publicā sensuri esse videantur,

id. Sest. 50, 106:

omnem condicionem imperii tui statumque provinciae mihi demonstravit Tratorius,

id. Fam. 12, 23, 1; so id. ib. 13, 68, 1:

mihi rei publicae statum per te notum esse voluisti,

id. ib. 3, 11, 4; so,

status ipse nostrae civitatis,

id. ib. 5, 16, 2:

non erat desperandum fore aliquem tolerabilem statum civitatis,

id. Phil. 13, 1, 2:

sane bonum rei publicae genus, sed tamen inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,

id. Rep. 2, 26, 48:

aliquo, si non bono, at saltem certo statu civitatis,

id. Fam. 9, 8, 2:

ex hoc qui sit status totius rei publicae videre potes,

id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15: ex eodem de toto statu rerum communium [p. 1756] cognosces, id. Fam. 1, 8, 1:

tamen illa, quae requiris, suum statum tenent, nec melius, si tu adesses, tenerent,

id. ib. 6, 1, 1:

non illi nos de unius municipis fortunis arbitrantur, sed de totius municipii statu, dignitate, etc., sententias esse laturos,

id. Clu. 69, 196:

ego vitam omnium civium, statum orbis terrae... redemi,

id. Sull. 11, 33:

Ti. Gracchum mediocriter labefactantem statum rei publicae,

id. Cat. 1, 1, 3:

eo tum statu res erat ut longe principes haberentur Aedui,

Caes. B. G. 6, 12, 9:

cum hoc in statu res esset,

Liv. 26, 5, 1; so id. 32, 11, 1:

eam regiam servitutem (civitatis) collatam cum praesenti statu praeclaram libertatem visam,

id. 41, 6, 9:

statum quoque civitatis ea victoria firmavit ut jam inde res inter se contrahere auderent,

i. e. commercial prosperity, id. 27, 51:

ut deliberare de statu rerum suarum posset,

id. 44, 31:

ut taedio praesentium consules duo et status pristinus rerum in desiderium veniant,

id. 3, 37, 3:

jam Latio is status erat rerum ut neque bellum neque pacem pati possent,

id. 8, 13, 2:

qui se moverit ad sollicitandum statum civitatis,

internal peace, id. 3, 20, 8:

omni praesenti statu spem cuique novandi res suas blandiorem esse,

more attractive than any condition of public affairs, id. 35, 17:

tranquillitatis status,

Val. Max. 7, 2, 1:

in sollicito civitatis statu,

Quint. 6, 1, 16:

principes regesque et quocumque alio nomine sunt tutores status publici,

guardians of public order, Sen. Clem. 1, 4, 3: curis omnium ad formandum publicum statum a tam sollemni munere aversis, Curt, 10, 10, 9; so,

ad formandum rerum praesentium statum,

Just. 9, 5, 1:

populo jam praesenti statu laeto,

Suet. Caes. 50:

ad componendum Orientis statum,

id. Calig. 1:

deploravit temporum statum,

id. Galb. 10:

ad explorandum statum Galliarum,

id. Caes. 24:

delegatus pacandae Germaniae status,

id. Tib. 16: et omnia habet rerum status iste mearum ( poet., = reipublicae meae), Ov. M. 7, 509.—

Esp., of the political sentiments of the citizens:

a Maronitis certiora de statu civitatium scituros,

Liv. 39, 27:

ad visendum statum regionis ejus,

id. 42, 17, 1:

suas quoque in eodem statu mansuras res esse,

id. 42, 29, 9:

cum hic status in Boeotiā esset,

id. 42, 56, 8.—

Of the constitution, institutions, form of government, etc.:

Scipionem rogemus ut explicet quem existimet esse optimum statum civitatis,

Cic. Rep. 1, 20, 33; 1, 21, 34; 1, 46, 70;

1, 47, 71: ob hanc causam praestare nostrae civitatis statum ceteris civitatibus,

id. ib. 2, 1, 2:

itaque cum patres rerum potirentur, numquam constitisse statum civitatis,

the form of the government had never been permanent, id. ib. 1, 32, 49:

in hoc statu rei publicae (decemvirali), quem dixi non posse esse diuturnum,

id. ib. 2, 37, 62:

providete ne rei publicae status commutetur,

id. Har. Resp. 27, 60:

eademque oritur etiam ex illo saepe optimatium praeclaro statu,

aristocratic form of government, id. Rep. 1, 44, 68:

ut totum statum civitatis in hoc uno judicio positam esse putetis,

id. Fl. 1, 3:

ut rei publicae statum convulsuri viderentur,

id. Pis. 2, 4:

pro meā salute, pro vestrā auctoritate, pro statu civitatis nullum vitae discrimen vitandum umquam putavit,

id. Red. in Sen. 8, 20:

cum hoc coire ausus es, ut consularem dignitatem, ut rei publicae statum... addiceres?

id. ib. 7, 16:

omnia quae sunt in imperio et in statu civitatis ab iis defendi putantur,

id. Mur. 11, 24:

intelleges (te habere) nihil quod aut hoc aut aliquo rei publicae statu timeas,

id. Fam. 6, 2, 3:

quod ad statum Macedoniae pertinebat,

Liv. 45, 32, 2:

ex commutatione statūs publici,

Vell. 2, 35, 4:

haec oblivio concussum et labentem civitatis statum in pristinum habitum revocavit,

Val. Max. 4, 1, ext. 4:

Gracchi civitatis statum conati erant convellere,

id. 6, 3, 1 fin.:

Cicero ita legibus Sullae cohaerere statum civitatis affirmat ut his solutis stare ipsa non possit,

Quint. 11, 1, 85:

qui eloquentiā turbaverant civitatium status vel everterant,

id. 2, 16, 4:

id biduum quod de mutando reipublicae statu haesitatum erat,

Suet. Claud. 11:

nec dissimulasse unquam pristinum se reipublicae statum restituturum,

id. ib. 1:

conversus hieme ad ordinandum reipublicae statum, fastos correxit, etc.,

id. Caes. 40:

tu civitatem quis deceat status Curas,

what institutions, Hor. C. 3, 29, 25.—Hence,

Existence of the republic:

quae lex ad imperium, ad majestatem, ad statum patriae, ad salutem omnium pertinet,

Cic. Cael. 29, 70 (= eo, ut stet patria, the country's existence):

si enim status erit aliquis civitatis, quicunque erit,

id. Fam. 4, 14, 4: status enim rei publicae maxime judicatis rebus continetur, the existence of the republic depends on the decisions of the courts, i. e. their sacredness, id. Sull. 22, 63. —

In nature, state, condition, etc.:

incolumitatis ac salutis omnium causā videmus hunc statum esse hujus totius mundi atque naturae,

Cic. Or. 3, 45, 178:

ex alio alius status (i. e. mundi) excipere omnia debet,

Lucr. 5, 829:

ex alio terram status excipit alter,

id. 5, 835:

est etiam quoque pacatus status aëris ille,

id. 3, 292:

non expectato solis ortu, ex quo statum caeli notare gubernatores possent,

Liv. 37, 12, 11:

idem (mare) alio caeli statu recipit in se fretum,

Curt. 6, 4, 19:

incertus status caeli,

Col. 11, 2:

pluvius caeli status,

id. 2, 10:

mitior caeli status,

Sen. Oedip. 1054.—

The characteristic, mark, character, essential feature of a thing.

In gen.:

atque hoc loquor de tribus his generibus rerum publicarum non perturbatis atque permixtis, sed suum statum tenentibus,

preserving their essential features, Cic. Rep. 1, 28, 44.—Hence,

Esp. in rhet. jurisp.

The answer to the action (acc. to Cic., because the defence: primum insistit in eo = the Gr. stasis):

refutatio accusationis appellatur Latine status, in quo primum insistit quasi ad repugnandum congressa defensio,

Cic. Top. 25, 93; so,

statu (sic enim appellamus controversiarum genera),

id. Tusc. 3, 33, 79:

statum quidam dixerunt primam causarum conflictionem,

Quint. 3, 6, 4; cf. Cic. Part. Or. 29, 102.—

The main question, the essential point:

quod nos statum id quidam constitutionem vocant, alii quaestionem, alii quod ex quaestione appareat, Theodorus caput, ad quod referantur omnia,

Quint. 3, 6, 2:

non est status prima conflictio, sed quod ex primā conflictione nascitur, id est genus quaestionis,

the kind, nature of the question, id. 3, 6, 5; cf. the whole chapter.—

In gram., the mood of the verb, instead of modus, because it distinguishes the conceptions of the speaker:

et tempora et status,

tenses and moods, Quint. 9, 3, 11:

fiunt soloecismi per modos, sive cui status eos dici placet,

id. 1, 5, 41.

statuliber.

ut or ŭtī (old form ŭtei, C. I. L. 1, 196, 4 sq.; 1, 198, 8 et saep.), adv. and conj. [for quoti or cuti, from pronom. stem ka-, Lat. quo-, whence qui, etc., and locat. ending -ti of stem to-, whence tum, etc.].

As adv. of manner.

Interrog. = quomodo, how, in what way or manner.

In independent questions (colloq.; rare in class. prose; not in Cic.): De. Quid? ut videtur mulier? Ch. Non, edepol, mala. De. Ut morata'st? Ch. Nullam vidi melius mea sententia, Plaut. Merc. 2, 3, 56 sq.:

salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?

id. ib. 5, 2, 107; id. Pers. 2, 5, 8:

ut vales?

id. Most. 2, 19, 29; 3, 2, 28; Ter. Heaut. 2, 4, 26:

ut sese in Samnio res habent?

Liv. 10, 18, 11:

ut valet? ut meminit nostri?

Hor. Ep. 1, 3, 12; id. S. 2, 8, 1.—

In exclamatory sentences (in all periods of the language): ut omnia in me conglomerat mala! Enn. ap. Non. p. 90, 14 (Trag. Rel. v. 408 Vahl.):

ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!

Plaut. Merc. 3, 4, 76:

ut dissimulat malus!

id. ib. 5, 4, 13:

ut volupe est homini si cluet victoria!

id. Poen. 5, 5, 15: ut multa verba feci;

ut lenta materies fuit!

id. Mil. 4, 5, 4:

ut scelestus nunc iste te ludos facit!

id. Capt. 3, 4, 47:

ut saepe summa ingenia in occulto latent,

id. ib. 1, 2, 61; id. Rud. 1, 2, 75; 2, 3, 33 sq.:

ut falsus animi est!

Ter. Eun. 2, 2, 42:

heia! ut elegans est!

id. Heaut. 5, 5, 19:

fortuna ut numquam perpetua est bona!

id. Hec. 3, 3, 46; cf. id. Phorm. 5, 8, 52:

Gnaeus autem noster... ut totus jacet,

Cic. Att. 7, 21, 1:

quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!

id. Mil. 24, 64:

qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!

id. Fl. 5, 12:

quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!

id. Att. 3, 11, 2:

quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,

id. Fin. 5, 22, 61:

ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!

Verg. E. 8, 41:

ut melius quidquid erit pati!

Hor. C. 1, 11, 3:

ut tu Semper eris derisor!

id. S. 2, 6, 53:

o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!

Sen. Ben. 2, 13, 1:

ut me in supremis consolatus est!

Quint. 6, prooem. 11.—

In dependent questions.

With indic. (ante-class. and poet.): divi hoc audite parumper ut pro Romano populo... animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 215 Vahl.): edoce eum uti res se habet, Plaut. [p. 1940] Trin. 3, 3, 21:

hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,

id. Curc. 1, 2, 33:

hoc vide ut dormiunt pessuli,

id. ib. 1, 2, 66:

illud vide os ut sibi distorsit carnufex,

Ter. Eun. 4, 4, 3:

vide ut otiosus it, si dis placet,

id. ib. 5, 3, 10:

illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,

id. Ad. 2, 2, 21; 3, 5, 3:

viden ut faces Splendidas quatiunt comas?

Cat. 61, 77:

viden ut perniciter exiluere?

id. 62, 8:

adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,

id. 62, 12:

aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),

Verg. E. 4, 52 Forbig. ad loc.:

nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

id. G. 1, 56; id. E. 5, 6; id. A. 6, 779. —

With subj. (class.):

nescis ut res sit, Phoenicium,

Plaut. Ps. 4, 4, 1:

oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,

id. Merc. 2, 1, 16:

nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,

id. Am. prol. 104:

narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,

Ter. Hec. 1, 2, 70:

tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,

id. Eun. 1, 2, 48:

videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?

Cic. Rosc. Am. 46, 135:

videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?

id. Sen. 10, 31; id. Rosc. Am. 24, 66:

credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,

id. Att. 1, 16, 4:

videte ut hoc iste correxerit,

id. Verr. 2, 1, 45, § 115:

docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,

Caes. B. G. 1, 43:

veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,

Liv. 23, 5, 8:

aspice quo submittat humus formosa colores,

Prop. 1, 2, 9:

infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,

Quint. 6, 5, 10:

vides ut alta stet nive candidum Soracte,

Hor. C. 1, 9, 1:

nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,

id. ib. 1, 14, 3 Orell. ad loc.:

audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,

id. ib. 3, 10, 7; id. S. 1, 8, 42; 2, 3, 315; Verg. A. 2, 4; Tib. 2, 1, 26; Prop. 2, 34 (3, 32), 57:

mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,

Plin. Ep. 1, 6, 2.—

Relative adverb of manner = eo modo quo, as.

Without demonstr. as correlatives: ut aiunt, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 101 Mull. (fr inc. l. 10 Vahl.):

ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,

Plaut. Merc. 2, 3, 79:

apparatus sum ut videtis,

id. ib. 5, 2, 10:

verum postremo impetravi ut volui,

id. Mil. 4, 5, 5:

ero ut me voles esse,

id. Capt. 2, 1, 32:

faciam ut tu voles,

id. Men. 5, 9, 90: ut vales? Tox. Ut queo, id. Pers. 1, 1, 16:

ut potero feram,

Ter. And. 5, 3, 27:

faciam ut mones,

id. Hec. 4, 4, 97:

Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,

Cic. Q. Fr. 3, 9, 9:

cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?

id. Rosc. Am. 14, 39:

ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,

id. ib. 17, 49:

homo demens, ut isti putant,

id. Rep. 1, 1, 1:

cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,

id. ib. 1, 46, 70:

non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,

id. Fam. 9, 16, 7:

Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,

Caes. B. G. 1, 22:

cuncta ut gesta erant exposuit,

Liv. 3, 50, 4:

(Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,

id. 10, 46, 16:

sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,

id. 21, 4, 1:

nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,

Sen. Vit. Beat. 17, 2:

servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,

id. Ben. 3, 22, 1.—Esp. parenthet., to denote that the facts accord with an assumption or supposition made in the principal sentence (= sicut):

si virtus digna est gloriatione, ut est,

Cic. Fin. 4, 18, 51:

quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,

id. Phil. 10, 9, 18:

quamvis fuerit acutus, ut fuit,

id. Ac. 2, 22, 69; cf.:

incumbite in causam, Quirites, ut facitis,

id. Phil. 4, 5, 12:

tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,

id. Fam. 7, 1, 5:

satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,

id. Phil. 1, 15, 37.—

With the correlative ita or sic: VTI LEGASSIT SVPER PECVNIA TVTELAVE SVAE REI, ITA IVS ESTO, Leg. XII. Tab. 5, fr. 3: alii, ut esse in suam rem ducunt, ita sint;

ego ita ero ut me esse oportet,

Plaut. Men. 5, 6, 24 sq.:

sic sum ut vides,

id. Am. 2, 1, 57:

omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,

Ter. Phorm. 5, 8, 15:

ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,

Cic. Caecin. 7, 18.—In partic. with a superlative belonging to the principal sentence, attracted to the relative clause:

haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),

Cic. de Or. 2, 41, 174.—So ut qui, with sup.:

te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,

Cic. Fam. 12, 62 fin.; without sic or ita:

causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,

id. Phil. 14, 11, 29:

sed exigenda est ut optime possumus,

Quint. 12, 10, 38.—And with comp.:

eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,

Nep. Epam. 2, 1; cf.:

ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,

Hor. S. 1, 5, 33:

cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,

id. ib. 2, 8, 48.—

Doubled ut ut, as indefinite relative, = utcumque, in whatever manner, howsoever (mostly ante-class.; only with indic.):

gaudeo, ut ut erga me est merita,

Plaut. Am. 5, 1, 52:

age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,

id. Bacch. 5, 2, 85:

utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,

id. Ps. 1, 3, 76:

utut res sese habet, pergam, etc.,

id. Most. 3, 1, 14:

non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,

id. Ps. 1, 3, 36; id. Cist. 1, 1, 110:

sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,

Ter. Phorm. 3, 2, 46; cf. id. ib. 3, 1, 4; id. Heaut. 1, 2, 26; id. Ad. 2, 2, 40; 4, 4, 22:

ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,

Cic. Att. 15, 25 B. and K. (dub.;

v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,

id. Fam. 16, 18, 1 dub. (al. ut est).—

Causal, as, = prout, pro eo ut.

Introducing a general statement, in correspondence with the particular assertion of the principal clause, ut = as, considering... that, in accordance with:

atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,

Plaut. Merc. 2, 3, 75:

ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,

id. Men. 5, 2, 1:

haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,

Ter. Phorm. 5, 2, 9:

praesertim, ut nunc sunt mores,

id. ib. 1, 2, 5:

atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,

Cic. Mur. 25, 51:

permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,

id. Tusc. 1, 45, 108:

magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,

id. Verr. 2, 1, 26, § 65:

Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,

Liv. 3, 6, 1:

tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,

id. 3, 71, 5:

transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,

id. 21, 47, 3.—Ellipt.:

mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),

Plaut. Men. prol. 30:

Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,

as was natural, he being a Sicilian, Cic. Tusc. 1, 8, 15; so,

Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,

id. ib. 5, 33, 92:

ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,

Liv. 23, 14, 1.—

Reflecting the assertion to particular circumstances, etc., ut = for, as, considering:

hic Geta ut captus est servorum, non malus,

Ter. Ad. 3, 4, 34:

ut est captus hominum,

Cic. Tusc. 2, 27, 65; Caes. B. G. 4, 3: Themistocles ut apud nos perantiquus, ut apud Athenienses non ita sane vetus, in regard to us, etc., Cic. Brut. 10, 41:

Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,

for those times, id. ib. 26, 102:

nonnihil, ut in tantis malis est profectum,

considering the unfortunate state of affairs, id. Fam. 12, 2, 2:

(orationis genus) ut in oratore exile,

for an orator, id. Or. 3, 18, 66:

multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,

id. Sen. 4, 12:

consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,

Liv. 1, 18, 1:

florentem jam ut tum res erant,

id. 1, 3, 3:

Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,

id. 24, 28, 1:

Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,

id. 4, 13, 1: insigni, ut illorum temporum habitus erat, triumpho, id. 10, 46, 2:

Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,

id. 1, 57, 1:

vir, ut inter Aetolos, facundus,

id. 32, 33, 9:

Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

Nep. Epam. 5, 2:

ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,

Curt. 9, 1, 14:

multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,

Tac. G. 30. —

Ut before relatives, with subj., as it is natural for persons who, like one who, since he, since they, etc.; seeing that they, etc. (not in Cic.):

non demutabo ut quod certo sciam,

seeing that I know it for certain, Plaut. Ps. 1, 5, 153:

prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,

Caes. B. G. 5, 31, 6:

facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,

Liv. 1, 34, 6:

inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,

id. 38, 18, 7:

Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,

id. 33, 4, 11:

Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,

id. 1, 49, 3; 25, 23, 3:

Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,

id. 9, 45, 10:

igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,

id. 30, 6, 3; 23, 15, 4; 23, 29, 12:

omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,

as is natural in one who, since he, Quint. 1, 2, 19:

in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,

id. 3, 5, 9:

ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,

id. 12, 2, 20; 5, 14, 28; 11, 3, 53.—Rarely with participle:

ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,

Liv. 3, 16, 2:

gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,

id. 7, 23, 6.—

With perinde or pro eo, with reference to several alternatives or degrees to be determined by circumstances, as, according as, to the extent that, in the measure that, etc.:

perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,

Cic. Clu. 25, 70:

in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,

Liv. 7, 6, 8: pro eo ut temporis difficultas aratorumque penuria tulit, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 54, § 126.—

Transf. of local relations, like Gr. hina, where (very rare):

in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,

Plaut. Bacch. 4, 7, 17:

flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),

Lucil. 8, 18 Mull.:

in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,

Cat. 11, 2 sqq.; 17, 10; cf. Verg. A. 5, 329; Lucr. 6, 550 Munro ad loc.

Introducing comparative clauses of manner, = eodem modo quo, as, like.

In gen.

With sic as correlative:

haec res sic est ut narro tibi,

Plaut. Most. 4, 3, 40:

quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,

Cic. N. D. 2, 39, 99:

Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,

id. Fam. 13, 1, 5:

si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,

id. Brut. 72, 251:

sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,

id. Rep. 6, 15, 15:

ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,

id. Quint. 11, 3, 150 (for ut... sic, in similes, v. sic, IV. 1. a.).—

With ita as correlative:

ut sementem feceris, ita metes,

Cic. Or. 2, 65, 261:

quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,

id. Rep. 2, 1. 3:

non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,

Liv. 1, 53, 1:

ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,

Quint. 9, 3, 39.—

With other correlatives:

in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,

Cato, R. R. 78:

encytum ad eundem modum facito uti globos,

id. ib. 80:

cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,

Cic. Ac. 2, 15, 47:

disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,

id. Tusc. 2, 3, 9: scelerum caput, ut tute es item omnis censes esse' [p. 1941] Plaut. Rud. 4, 4, 55:

ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,

id. Am. 3, 4, 9:

fecisti item ut praedones solent,

Cic. Verr. 2, 4, 9, § 21:

item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,

id. ib. 2, 1, 45, § 117;

so with item,

id. Or. 60, 202:

is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,

Plaut. Aul. prol. 21.—With atque:

nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,

Plaut. Cas. 5, 1, 7.—And after aliter = than:

si aliter ut dixi accidisset,

Cic. Rep. 1, 4, 7.—

Without correlative:

rem omnem uti acta erat cognovit,

Sall. J. 71, 5:

quare perge ut instituisti,

Cic. Rep. 2, 11, 22:

apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,

id. ib. 1, 38, 59:

miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,

Sen. Vit. Beat. 12, 2:

comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,

id. ib. 13, 5:

ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,

Quint. 8, 2, 23.—

In partic.

Ut... ita or ut... sic; co-ordinate, introducing contrasted clauses.

= cum... tum, as... so, as on the one hand... so on the other, both and:

ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?

Cic. Fam. 10, 20, 2:

ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,

Liv. 26, 37, 6:

Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,

Cic. Fam. 12, 13, 4:

fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,

Sen. Ben. 2, 28, 3.—

Concessive, = etsi... tamen, although... yet:

consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,

Liv. 4, 6, 2:

Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,

id. 21, 11, 5:

ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,

id. 21, 8, 1:

haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,

id. 3, 55, 15:

in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,

id. 23, 14, 6; 23, 34, 12:

uti longe a luxuria, ita famae propior,

Tac. Agr. 6:

ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,

Quint. 10, 1, 74:

ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,

id. 12, 2, 12:

quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,

id. 5, 12, 9; cf. id. 10, 1, 62.—With certe in place of ita:

ut non demens, crudelis certe videtur,

Quint. 9, 2, 91.—

Ita... ut;

in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,

Plaut. Aul. 3, 5, 22:

ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,

Ter. Heaut. 4, 3, 8:

ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,

id. ib. 4, 5, 1:

ita vivo ut maximos sumptus facio,

Cic. Att. 5, 15, 2.—So with sic:

sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,

Ter. Heaut. 3, 1, 54.—

In exemplifications.

In gen., as for example, for instance:

nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,

Cic. de Or. 3, 29, 112:

sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,

id. Fin. 5, 14, 38:

in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,

id. Rep. 1, 31, 47:

qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,

id. ib. 2, 1, 2; id. Ac. 2, 24, 76; id. Inv. 2, 52, 157:

est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,

Sen. Ben. 3, 21, 2:

est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,

Quint. 8, 3, 89; 4, 3, 12.—Where several instances are adduced, if each of them singly is made prominent, ut is repeated with each;

if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,

Cic. de Or. 3, 16, 59.—

Ut si, if for instance; for example, if, etc.; with subj.:

ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,

Auct. Her. 1, 15, 25:

ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,

Cic. Inv. 2, 15, 48:

ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,

id. ib. 1, 18, 26:

ut si qui in foro cantet,

id. Off. 1, 40, 145:

ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,

Liv. 6, 40, 12; cf. Auct. Her. 2, 26, 4; 2, 27, 43; 3, 2, 2; Cic. Inv. 1, 49, 92:

ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,

Quint. 3, 8, 23:

ut si des arma timidis et imbellibus,

id. 12, 5, 2; 5, 10, 34; 2, 4, 18; 9, 2, 79 et saep.—So with cum:

ut cum marem feminamque filios dicimus,

Quint. 9, 3, 63; 1, 6, 22; 3, 8, 30; 9, 1, 3.—

Before an appositive noun, as, the same as, like:

qui canem et felem ut deos colunt,

Cic. Leg. 1, 11, 32:

ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,

id. Rep. 1, 12, 18:

suam vitam ut legem praefert suis civibus,

id. ib. 1, 34, 52:

habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,

id. Verr. 2, 1, 15, § 38:

Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,

Liv. 36, 15, 2: (Dionysium) dimisi a me ut magistrum Ciceronum non lubenter;

ut hominem ingratum non invitus,

in his capacity of, Cic. Att. 8, 10:

qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,

Liv. 25, 40, 4:

qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,

id. 24, 45, 12:

Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,

Nep. Att. 16:

et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,

Sen. Vit. Beat. 26, 7:

hunc ut deum homines intuebuntur,

Quint. 12, 10, 65:

id ut crimen ingens expavescendum est,

id. 9, 3, 35.—

Ut si = quasi, velut si, tamquam si, as if, just as if:

mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,

Ter. Eun. 1, 2, 37:

Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,

Cic. Fam. 7, 20, 1:

ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,

id. ib. 2, 14, 1:

ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,

id. Q. Fr. 1, 1, 6:

qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,

id. Off. 1, 14, 42; id. Opt. Gen. 4, 10:

similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,

like men who should say, Cic. Sen. 6, 17: similiter facere eos... ut si nautae certarent, etc., they act like sailors who, etc., id. Off. 1, 25, 87.—

Ut quisque... ita (sic), with superlatives (= eo magis... quo magis, with indefinite subjects): ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better a man is, the more difficult it is for him to, etc., Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 12:

ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

id. Caecin. 2, 7:

ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,

id. Clu. 21, 57:

ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,

id. Verr. 2, 2, 10, § 27; id. Off. 1, 16, 50; 1, 19, 64:

nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,

Quint. 1, 10, 40.—This construction is variously modified,

With ita understood:

facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,

Cic. Off. 1, 19, 65. —

With virtual superlatives:

ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,

Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:

ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,

id. Fin. 5, 20, 57.—

The superlatives omitted in either clause:

ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,

Cic. Sen. 18, 64:

ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,

id. Verr. 2, 4, 64, § 143:

pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,

id. ib. 2, 1, 27, §

68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,

Liv. 9, 6, 1:

ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,

id. 34, 38, 6.—And with tum = ita:

nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,

in proportion to his resemblance, Quint. 2, 5, 20.—

With a comparative in one of the terms:

major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,

Cic. Lael. 5, 19.—

Without superlative, as, according as:

de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,

Liv. 3, 18, 10 (for ut quisque... ita, in temporal clauses, v. B. 3. g infra).—

Introducing a temporal clause, the principal predicate being an immediate sequence; orig. = quo tempore.

With perf. indic.

In gen., as soon as:

principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

Plaut. Am. 1, 1, 49:

ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,

Ter. And. 3, 4, 11:

ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,

id. Phorm. 4, 3, 12:

ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,

id. ib. 5, 6, 19; id. Hec. 3, 3, 5; 5, 1, 26; id. Eun. 4, 7, 12:

qui ut peroravit, surrexit Clodius,

Cic. Q. Fr. 2, 3, 2:

eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,

id. Rep. 1, 11, 7:

qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,

id. ib. 2, 13, 25; cf. id. Verr. 2, 4, 22, § 48; id. Phil. 9, 4, 9; id. Brut. 8, 30:

ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,

Liv. 21, 54, 9:

ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,

id. 3, 10, 9; 23, 34, 6; 24, 44, 10.—

In oblique discourse:

Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,

Caes. B. G. 1, 31.—

With primum, when first, as soon as ever:

atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,

Cic. Rep. 6, 15, 15:

Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,

Liv. 25, 26, 13: ut primum lingua coepit esse in quaestu, curam morum qui diserti habebantur reliquerunt, Quint. prooem. 13.—

Rarely of coincidence in time:

nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,

Plaut. Cist. 4, 2, 46.—

Ut = ex quo tempore. since:

ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,

Cic. Att. 1, 15, 2.—

With imperf. indic.

In gen.: Fabii oratio fuit qualis biennio ante;

deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,

Liv. 10, 22, 2:

deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,

id. 10, 28, 20:

Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,

id. 25, 26, 15:

ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,

id. 22, 14, 1.— And with perf. and imperf. in co-ordinate clauses:

consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,

Liv. 22, 44, 1:

ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,

id. 22, 14, 3:

ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,

id. 24, 1, 6.—

Of repeated past actions, whenever:

ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,

Caes. B. G. 3, 4.—

With plupf.

= postquam (rare):

ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,

Ter. Ad. 4, 4, 10:

ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,

Caes. B. C. 3, 63.—

In epistolary style = the Engl. perf.:

litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),

Cic. Att. 2, 12, 4:

ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),

id. ib. 5, 10, 1.—

Of repeated past actions, whenever:

ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,

Liv. 21, 42, 3 dub.:

ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,

Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:

ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,

id. Clu. 19, 52:

ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,

Caes. B. G. 7, 81; cf.:

ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,

Liv. 23, 27, 5.—With ita as correl.:

ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,

Cic. Verr. 2, 3, 15, § 39.—

With fut. perf., or, in oblique discourse, plupf. subj.:

neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,

Cic. Or. 2, 34, 146:

traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,

Liv. 5, 15, 11 (for ut after simul, v. simul, VI.).—

Introducing substantive clauses, that; always with subj. (cf. ut as interrog. adverb in dependent clauses, I. A. 3. supra).

In object clauses.

In clauses which, if independent, would take the imperative mood, often rendered by the Engl. infinitive.

After verbs denoting [p. 1942] to wish, request, pray, demand, or invite:

malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,

Plaut. Poen. 5, 4, 18:

equidem mallem ut ires,

Cic. Att. 1, 16, 8:

equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),

id. Fam. 7, 31, 2:

volo uti mihi respondeas num quis, etc.,

id. Vatin. 7, 17:

precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,

id. Q. Fr. 1, 3, 9:

postulo ut ne quid praejudicati afferatis,

id. Clu. 2, 5:

petebant uti equites praemitterent,

Caes. B. G. 4, 11:

tibi instat Hortensius ut eas in consilium,

Cic. Quint. 10, 34:

hoc ut aliquando fieret, instabat,

Sen. Clem. 2, 1, 2:

illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,

Cic. Att. 11, 7, 2:

cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,

Sen. Clem. 2, 2, 2:

senectutem ut adipiscantur omnes optant,

Cic. Lael. 2, 4:

exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,

Sen. Vit. Beat. 17, 3.—With ut ne = ne:

Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,

Cic. Fam. 4, 1, 2; Tac. H. 4, 58 fin. —Also without verb, like utinam, to express a wish;

esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,

Ter. Ad. 4, 6, 2:

ut illum di deaeque perdant,

id. Eun. 2, 3, 10; id. Heaut. 4, 6, 6.—

After verbs expressing or implying advice, suggestion, or exhortation:

ego vos hortari tantum possum ut, etc.,

Cic. Lael. 5, 17:

quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,

id. Att. 11, 16, 4:

tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,

id. Fam. 1, 9, 26:

censeo ut iter reliquum conficere pergas,

I propose, id. Or. 2, 71, 200; Caes. B. C. 1, 2; Liv. 30, 40, 4:

dixeram a principio ut sileremus,

I had advised, Cic. Brut. 42, 157:

Pompejum monebat ut meam domum metueret,

id. Sest. 64, 133:

equidem suasi ut Romam pergeret,

id. Att. 16, 8, 2:

M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,

exhorted, id. ib. 16, 16, A, 5.—

After verbs expressing resolution or agreement to do something:

rus ut irem jam heri constitiveram,

Plaut. Ps. 1, 5, 136:

decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,

Cic. Phil. 5, 2, 4:

constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,

id. Att. 16, 10, 1:

statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,

Caes. B. G. 7, 21:

Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,

Liv. 25, 33, 3:

illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),

id. 2, 5, 7; 27, 9, 9; 42, 25, 11:

ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,

Cic. Rep. 2, 27, 63:

servitia urbem ut incenderent conjurarunt,

Liv. 4, 45, 1.—

After verbs of command or prohibition:

imperat Laelio ut per collis circumducat equites,

Liv. 28, 33, 11:

illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,

Cic. Lael. 16, 60:

M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,

Liv. 41, 27, 3:

consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,

Cic. Pis. 8, 18:

jubet sententiam ut dicant suam,

Plaut. Am. 1, 1, 50:

hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,

Cic. Verr. 2, 4, 12, § 28.—With ne:

iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,

Nep. Them. 7, 3.—

Verbs expressing permission:

atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,

Cic. Tull. 20, 47:

concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,

id. Rosc. Am. 19, 54:

dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,

id. de Or. 1, 6, 23:

ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,

id. Div. in Caecil. 14, 45:

illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,

id. Off. 3, 5, 22.—