Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

for+building

  • 61 odeum

    ōdēum, i, n., = ôideion, a public building aesigned for musical performances, an odeon, Vitr. 5, 9; Suet. Dom. 5; cf. Eutr. 7, 24; Tert. Res. Carn. 42; Amm. 16, 10, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > odeum

  • 62 ordo

    ordo, ĭnis, m. [from root or-; Sanscr. ar-, to go, strive upward; cf. orior, through an adj. stem ordo-; v. Corss. Krit. Beitr. p. 108], a regular row, line, or series, methodical arrangement, order (class.; syn.: series, tenor).
    I.
    In gen.:

    ordinem sic definiunt compositionem rerum aptis et accommodatis locis,

    Cic. Off. 1, 40, 142:

    vis ordinis et collocationis,

    id. ib. 1, 40, 142:

    arbores in ordinem satae,

    i. e. planted in a quincunx, Varr. R. R. 1, 7; cf. Cic. Caecil. 8, 22; id. Sen. 17, 59.—
    B.
    Esp., right order, regular succession:

    fatum appello ordinem seriemque causarum,

    Cic. Div. 1, 55, 125:

    nihil esse pulchrius in omni ratione vitae dispositione atque ordine,

    Col. 12, 2:

    adhibere modum quendam et ordinem rebus,

    Cic. Off. 1, 5, 17:

    mox referam me ad ordinem,

    will soon bring myself to order, return to order, id. Ac. 2, 20, 67:

    res in ordinem redigere,

    to reduce to order, Auct. Her. 3, 9, 16; so,

    in ordinem adducere,

    Cic. Univ. 3:

    ordinem conservare,

    id. Rosc. Com. 2, 6:

    eundem tenere,

    to preserve, id. Phil. 5, 13, 35:

    sequi,

    id. Brut. 69, 244:

    immutare,

    to change, id. Or. 63, 214:

    perturbare,

    to disturb, id. Brut. 62, 223: cogere or redigere in ordinem, to reduce to order, to humble, degrade:

    decemviri querentes, se in ordinem cogi,

    Liv. 3, 51; 3, 35; Plin. Ep. 1, 23, 1; Quint. 1, 4, 3; so,

    in ordinem redactus,

    Suet. Vesp. 15; cf.

    trop.: gula reprimenda et quasi in ordinem redigenda est,

    Plin. Ep. 2, 6, 5.—
    C.
    Adverb. expressions.
    1.
    Ordine, in ordinem, per ordinem, in ordine, ex ordine, in order, in turn:

    Hegioni rem enarrato omnem ordine,

    Ter. Ad. 3, 2, 53; Plaut. Capt. 2, 3, 17; Ter. Heaut. 4, 3, 28:

    interrogare,

    Cic. Part. 1, 2:

    tabulae in ordinem confectae,

    id. Rosc. Com. 2, 6:

    ordine cuncta exposuit,

    Liv. 3, 50, 4; 30, 15, 1:

    sortiti nocte singuli per ordinem,

    Quint. 4, 2, 72:

    hos Corydon, illos referebat in ordine Thyrsis,

    Verg. E. 7, 20; id. A. 8, 629:

    ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit ex ordine,

    Cic. Verr. 2, 4, 64, § 143:

    ordine se vocante,

    when his turn came, Macr. S. 2, 2, § 12:

    in ordine vicis,

    Vulg. Luc. 1, 8.—
    2.
    Ordine, regularly, properly, appropriately:

    omnia ut quidque Egisti ordine scio,

    Plaut. Ps. 5, 2, 15:

    rem demonstravi ordine,

    id. Mil. 3, 3, 2; id. Capt. 2, 3, 17 Brix ad loc.:

    an id recte, ordine, e re publicā factum esse defendes?

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194:

    si hoc recte atque ordine factum videtur,

    id. Quint. 7, 28.—
    3.
    Ex ordine, in succession, without intermission:

    vendit Italiae possessiones ex ordine omnes,

    Cic. Agr. 1, 2, 4:

    septem illum totos perhibent ex ordine menses Flevisse,

    Verg. G. 4, 507; cf. id. A. 5, 773.—
    4.
    Extra ordinem.
    a.
    Out of course, in an unusual or extraordinary manner:

    extra ordinem decernere provinciam alicui,

    Cic. Prov. Cons. 8, 19:

    crimina probantur,

    in an illegal manner, Dig. 48, 1, 8.—
    b.
    Extraordinarily, i. e. uncommonly, eminently, especially:

    ad eam spem, quam extra ordinem de te ipso habemus, accedunt tua praecipua,

    Cic. Fam. 6, 5, 3.—
    II.
    Transf. concr.
    A.
    In gen.
    1.
    Tres ordines lapidum, three courses of stones, Vulg. 3 Reg. 6, 36.—In building, a row, course, or layer of stones, etc.:

    obstructis in speciem portis singulis ordinibus caespitum,

    Caes. B. G. 5, 51:

    alius insuper ordo adicitur,

    id. ib. 7, 23: tot premit ordinibus caput, tiers or layers of ornaments, Juv. 6, 502. —
    2.
    A row of benches or seats:

    terno consurgunt ordine remi,

    in three rows of oar-banks, Verg. A. 5, 120:

    sex ordinum navem invenit Xenagoras,

    Plin. 7, 56, 57, § 208.—In the theatre, a row of seats: post senatores ex vetere instituto quatuordecim graduum ordines equestri ordini assignati fuere, Suet. [p. 1278] Aug. 44:

    sedisti in quatuordecim ordinibus,

    Cic. Phil. 2, 18, 44.—
    3.
    A train of servants or attendants:

    comitum longissimus ordo,

    Juv. 3, 284.—
    B.
    In milit. lang.
    1.
    A line or rank of soldiers in battle array:

    auxilia regis nullo ordine iter fecerant,

    Caes. B. C. 2, 26:

    ne quisquam ordine egrederetur,

    Sall. J. 45, 2:

    nullo ordine commutato,

    id. ib. 101, 2:

    sine signis, sine ordinibus,

    id. ib. 97, 5; so,

    signa atque ordines observare,

    to keep the ranks, remain in line, id. ib. 51, 1:

    conturbare,

    id. ib. 50, 4:

    restituere,

    id. ib. 51, 3; Liv. 2, 50; 8, 8.—
    2.
    A band, troop, company of soldiers:

    viri fortissimi atque honestissimi, qui ordines duxerunt,

    who have led companies, have been officers, Cic. Phil. 1, 8, 20:

    L. Pupius primipili centurio, qui hunc eundem ordinem in exercitu Pompeii antea duxerat,

    Caes. B. C. 1, 13. —Hence,
    3.
    A captaincy, a command: ordinem alicui adimere, Tab. Heracl. ap. Mazoch. p. 423, n. 47; cf.

    on the contrary: alicui assignare,

    Liv. 42, 34:

    DARE,

    Inscr. Orell. 3456:

    centuriones ad superiores ordines transducere,

    Caes. B. G. 6, 40; cf. id. ib. 5, 4, 4.—
    (β).
    Ordines, chieftains, captains:

    tribunis militum primisque ordinibus convocatis,

    the captains of the first companies, Caes. B. G. 6, 7 fin.; Liv. 30, 4, 1.—
    C.
    In a polit. respect, an order, i. e. a rank, class, degree of citizens:

    et meus med ordo inrideat,

    Plaut. Aul. 2, 2, 55.—In the time of Cicero there were three principal classes, ordo senatorius, equester, and plebeius:

    Fidiculanius cujus erat ordinis? senatoril,

    Cic. Clu. 37, 104; id. Fl. 18, 43:

    proximus est huic dignitati equester ordo,

    Cic. Dom. 28, 74; Suet. Aug. 41:

    inferiores loco, auctoritate, ordine,

    Cic. Verr. 2, 1, 48, § 127: ordo amplissimus, i. e. the Senate:

    quem absentem in amplissimum ordinem cooptarunt,

    id. Cael. 2, 5;

    also termed SPLENDIDISSIMVS ORDO,

    Inscr. Orell. 1180; 1181; and simply ordo, the order, for the Senate:

    ordo Mutinensis,

    Tac. H. 2, 52; Inscr. Grut. 425, 1:

    trecentos ex dediticiis electos utriusque ordinis,

    i. e. of the two upper classes, Suet. Aug. 15.—
    2.
    In gen., a class, rank, station, condition:

    mearum me rerum aequom'st novisse ordinem,

    Plaut. Trin. 2, 4, 50:

    publicanorum,

    Cic. Fam. 13, 9, 2:

    aratorum, pecuariorum, mercatorum,

    id. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    homo ornatissimus loco, ordine, nomine,

    id. ib. 2, 1, 48, §

    127: libertini,

    Suet. Gram. 18.—So in the inscrr.: SACERDOTVM, HARVSPICVM, etc., Grut. 320, 12; 304, 7; 302, 2 et saep.; so,

    grammatici alios auctores in ordinem redigerunt, alios omnino exemerant numero,

    recognized among, placed in the rank of, Quint. 1, 4, 3.—
    (β).
    Esp. (eccl. Lat.), an order in the church, an ecclesiastical rank or office:

    ordines sacerdotum et Levitarum,

    Vulg. 2 Esdr. 13, 30:

    secundum ordinem Melchisedek,

    id. Psa. 109, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > ordo

  • 63 posticus

    postīcus, a, um, adj. [post; like anticus from ante].
    I.
    That is behind, hinder, back -, posterior (class., but not in Cic. or Cæs.):

    est etiam hic ostium aliud posticum nostrarum aedium,

    backdoor, Plaut. Stich. 3, 1, 40; cf.: posticum ostium dicitur in posteriore parte aedium. Ceterum antiqui etiam vicinum habitantem ad posteriorem partem aedium sic appellarunt, Paul. ex Fest. p. 220 Müll.:

    locus erat posticis aedium partibus,

    Liv. 23, 8: perrexit in interiores partes domuis posticae, of the backbuilding, out - house, Varr. ap. Non. 217, 7:

    domo posticā egressus,

    Val. Max. 5, 7, 3:

    muri,

    Varr. L. L. 5, § 42 Müll.: vicinus, v. Paul. ex Fest. l. l.: non peperit, verum posticā parte profudit, with the posteriors, Lucil. ap. Non. 217, 17:

    sannae,

    made behind the back, Pers. 1, 62:

    pedes,

    hind feet, Sol. 26:

    pars palatii,

    Suet. Oth. 6:

    posticam lineam in agris dividendis Serv. Sulpicius appellavit, ab exoriente sole ad occidentem quae spectabat,

    Fest. p. 233 Müll.: quae ante nos sunt, antica: et quae post nos sunt, postica dicuntur: et dextram anticam, sinistram posticam dicimus. Sic etiam ea caeli pars, quae sole illustratur ad meridiem, antica nominatur, quae ad septentrionem postica, Paul. ex Fest. p. 220 Müll.; cf.:

    ejus templi partes quattuor dicuntur: sinistra ab oriente, dextra ab occasu, antica ad meridiem, postica ad septentrionem,

    Varr. L. L. 7, § 7 Müll.—
    II.
    Subst.
    A.
    postīca, ae, f., a backdoor (post-class.), App. M. 9, p. 217, 25; Dig. 7, 1, 13.—
    B.
    postīcum, i, n.
    1.
    A backdoor (the prevailing form for this signif.):

    per posticum se conferre,

    Plaut. Most. 3, 3, 27:

    atria servantem postico falle clientem,

    Hor. Ep. 1, 5, 31; Vulg. Dan. 13, 18.—
    2.
    The back part of a building, the rear front, Titin. ap. Non. 217, 19:

    in pronao, et postico,

    Vitr. 3, 1.—
    3.
    A backhouse, privy (anteclass.), Lucil. ap. Non. 217, 20.—
    4.
    The posteriors, the fundament (ante- and postclass.): retrimenta cibi, quae exierunt per posticum, Varr. ap. Non. 217, 24; also in plur., Arn. 2, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > posticus

  • 64 saxum

    saxum (in inscrr. also SAKSVM; from collat. form saxus;

    a vocative SAXE,

    Inscr. Orell. 2982), i, n. [root sak-; Sanscr. ska; cf. secare], any large, rough stone; a detached fragment of rock; a rock (in gen.; whereas rupes is a steep rock, crag, cliff).
    I.
    In gen., Lucr. 4, 266 sq.; cf. id. 1, 882:

    non est e saxo sculptus,

    Cic. Ac. 2, 31, 100: pars ludicre saxa Jactant, inter se licitantur, Enn. ap. Non. 134, 13 (Ann. v. 76 Vahl.):

    (Sisyphum) adverso nixantem trudere monte Saxum, etc.,

    Lucr. 3, 1001:

    miser impendens magnum timet aëre saxum Tantalus,

    id. 3, 980: saxo cere comminuit brum, Enn. ap. Serv. Verg. A. 1, 412 (Ann. v. 586 Vahl.); cf.:

    si glebis aut saxis aut fustibus aliquem de fundo praecipitem egeris,

    Cic. Caecin.21,60:

    magni ponderis saxa, in muro collocare,

    Caes. B. G. 2, 29; cf. id. ib. 7, 22 fin.; 7, 23; 7, 46: (Thyestes) summis saxis fixus asperis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 413 Vahl.); cf.:

    aspicite religatum asperis Vinctumque saxis (Prometheum), Cic. poët. Tusc. 2, 10, 23: speluncas saxis pendentibu' structas,

    Lucr. 6, 195; cf.

    , of the cave of Cacus: jam primum saxis suspensam hanc aspice rupem,

    Verg. A. 8, 190:

    tot congesta manu praeruptis oppida saxis,

    id. G. 2, 156:

    inter saxa rupesque,

    Liv. 21, 40: saxa spargens tabo, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 414 Vahl.):

    vesco sale saxa peresa,

    Lucr. 1, 326:

    nec turbida ponti Aequora fligebant naves ad saxa,

    id. 5, 1001:

    si ad saxum quo capessit,

    Plaut. Rud. 1, 2, 89 et saep.:

    lapis non saxum est,

    Plin. 36, 22, 49, § 169.—In apposition:

    in saxis silicibus uberiores aquae sunt,

    in limestone rocks, Vitr. 8, 1.—
    2.
    Prov.
    a.
    Saxum volvere, i. e. to strive or endeavor in vain (alluding to the stone of Sisyphus):

    satis diu hoc jam saxum volvo,

    Ter. Eun. 5, 8, 55.—
    b.
    Inter sacrum saxumque stare; v. sacrum, A. 2. b.—
    II.
    In partic.
    A.
    For Saxum Tarpejum (cf. Fest. p. 343 Müll. and v. Tarpejus, II.), the Tarpeian Rock:

    horribilis de saxo jactus,

    Lucr. 3, 1016; Plaut. Trin. 2, 1, 31; Cic. Att. 14, 16, 2; Hor. S. 1, 6, 39; Tac. A. 2, 32; 4, 29; Dig. 48, 19, 25; v. Tarpeius.—
    B.
    Saxum sacrum, the sacred rock on the Aventine, at which Remus consulted the auspices, Cic. Dom. 53, 136;

    called saxum alone,

    Ov. F. 5, 150.—
    C.
    A superior kind of Cimolian chalk (creta Cimolia), Plin. 35, 17, 57, § 196.—
    D.
    Saxa Rubra; v. ruber, II. B.—
    III.
    Transf.
    1.
    Plur.: saxa, stony ground, rocky places:

    mitis in apricis coquitur vindemia saxis,

    Verg. G. 2, 522:

    Ligurum,

    Mart. 3, 82, 22.—
    2.
    A stone wall:

    Romulus saxo lucum circumdedit alto,

    Ov. F. 3, 431.—
    3.
    The strong foundation of a building:

    Capitolium quadrato saxo substructum,

    Liv. 6, 4, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > saxum

  • 65 schola

    schŏla ( scŏla), ae, f., = scholê (spare time, leisure; hence, in partic.),
    I.
    Leisure given to learning, a learned conversation or debate, a disputation, lecture, dissertation, etc.:

    in quam exercitationem (disputandi) ita nos studiose operam dedimus, ut jam etiam scholas Graecorum more habere auderemus... Itaque dierum quinque scholas, ut Graeci appellant, in totidem libros contuli,

    Cic. Tusc. 1, 4, 7; 8:

    separatim certae scholae sunt de exsilio, de interitu patriae, etc.... Haec Graeci in singulas scholas et in singulos libros dispertiunt,

    id. ib. 3, 34, 81:

    scholam aliquam explicare,

    id. Fin. 2, 1, 1:

    habes scholam Stoicam,

    id. Fam. 9, 22, 5:

    vertes te ad alteram scholam: disseres de triumpho,

    id. Pis. 25, 60:

    ubi sunt vestrae scholae,

    id. ib. 27, 65; Quint. 3, 6, 59 Spald.—
    B.
    Transf.
    1.
    A place for learned conversation or instruction, a place of learning, a school (cf. ludus):

    toto hoc de genere, de quaerendā, de collocandā pecuniā, commodius a quibusdam optimis viris ad Janum medium sedentibus quam ab ullis philosophis ullā in scholā disputatur,

    Cic. Off. 2, 25, 90:

    qui cum in scholā assedissent,

    id. de Or. 1, 22, 102; 1, 13, 56; Suet. Gram. 17; Quint. 3, 11. 26:

    politus e scholā,

    Cic. Pis. 25, 59:

    e philosophorum scholis tales fere evadunt,

    id. Or. 27, 95; Quint. 1, prooem. § 17;

    12, 3, 12: rhetorum,

    id. 12, 2, 23:

    potiorem in scholis eruditionem esse quam domi,

    id. 2, 3, 10; 5, 13, 45; so (opp. forum) id. 5, 13, 36:

    ut ab Homero in scholis,

    Plin. Ep. 2, 14, 2.—
    b.
    A gallery where works of art were exhibited:

    Octaviae scholae,

    Plin. 36, 5, 4, § 29; cf. id. 35, 10, 3, § 114.—
    c.
    Scholae bestiarum, a place where animals fight, an amphitheatre, Tert. Apol. 35.—
    2.
    The disciples or followers of a teacher, a school, sect:

    clamabunt omnia gymnasia atque omnes philosophorum scholae, sua haec esse omnia propria,

    Cic. de Or. 1, 13, 56:

    ejus (Isocratis) schola principes oratorum dedit,

    Quint. 12, 10, 22; cf.:

    Theodori schola,

    id. 3, 11, 26:

    scholae Asclepiadis,

    Plin. 14, 7, 9, § 76:

    dissederunt hae diu scholae,

    id. 29, 1, 5, § 6:

    Cassianae scholae princeps,

    Plin. Ep. 7, 24, 8.—
    b.
    In the time of the later emperors, a college or corporation of the army or of persons of the same profession: Schola Exceptorum, Chartulariorum, Singulariorum, etc., Cod. Th. 12, 20, 20; 12, 17, 2 et saep.; Cod. Just. 4, 65, 35; Amm. 14, 7, 12.—
    c.
    The building of that corporation, Inscr. in Jahn's Neue Jahrb. vol. 66, p. 338.—
    * II.

    Lewis & Short latin dictionary > schola

  • 66 spatium

    spătĭum, ii, n. [root spa-, to draw; Gr. spaô; span-, to stretch; Gr. spanis, want; cf.: penomai, penês; Germ. spannen; Dor. spadion (=stadion), race-course; cf. Lat. penuria], room, a space (very freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: est natura loci spatiumque profundi, Quod neque percurrere flumina possint, Nec, etc.... Usque adeo passim patet ingens copia rebus;

    Finibus exemptis,

    Lucr. 1, 1002; 5, 370; 1, 389:

    locus ac spatium, quod inane vocamus,

    id. 1, 426; cf. id. 1, 523:

    per totum caeli spatium diffundere sese (solis lux),

    id. 4, 202; cf.:

    tres pateat caeli spatium non amplius ulnas,

    Verg. E. 3, 105:

    flumen Dubis paene totum oppidum cingit: reliquum spatium, quā flumen intermittit, mons continet,

    Caes. B. G. 1, 38:

    temporibus rerum et spatiis locorum animadversis,

    id. B. C. 3, 61 fin.:

    quod spatium non esset agitandi,

    Nep. Eum. 5, 4:

    spatium loci,

    Quint. 8, 3, 84:

    spatio distante,

    Ov. M. 11, 715.—
    B.
    In partic.
    1.
    A (limited) space, distance, interval (syn. intervallum):

    siderum genus spatiis immutabilibus ab ortu ad occasum commeans,

    Cic. N. D. 2, 19, 49:

    magno spatio paucis diebus confecto,

    Caes. B. G. 3, 29:

    itineris spatium,

    id. B. C. 1, 24 fin.:

    viae spatium,

    the distance, length, Ov. M. 8, 794:

    trabes paribus intermissae spatiis (shortly before: paribus intervallis),

    Caes. B. G. 7, 23; cf.:

    alios ineunt cursus aliosque recursus Adversi spatiis,

    Verg. A. 5, 584 Coningt. ad loc.:

    hic locus aequo fere spatio ab castris utrisque aberat,

    Caes. B. G. 1, 43:

    inter duas acies tantum erat relictum spatii, ut, etc.,

    id. B. C. 3, 92:

    cum Viridorix contra eum duum milium spatio consedisset,

    id. B. G. 3, 17:

    magnum spatium abesse,

    id. ib. 2, 17:

    quo tanta machinatio ab tanto spatio institueretur?

    id. ib. 2, 30:

    tormentorum usum spatio propinquitatis interire,

    id. B. C. 2, 16 fin.:

    jamque tenebat Nox medium caeli spatium,

    Hor. S. 2, 6, 101:

    illi medio in spatio chorus Occurrit,

    Verg. A. 10, 219:

    dimidium fere spatium confecerat, cum, etc.,

    Nep. Eum. 9, 1:

    spatium discrimina fallit,

    the distance, Ov. M. 8, 577.—
    b.
    Size, bulk, extent:

    dum spatium victi considerat hostis (serpentis),

    Ov. M. 3, 95:

    elephantis,

    Luc. 9, 732:

    oris Et colli, ov. M. 2, 672: dat spatium collo,

    id. ib. 3, 195:

    breve lateris,

    Juv. 6, 503; cf.:

    quod sit homini spatium a vestigio ad verticem,

    Plin. 7, 17, 17, § 77:

    spatia montis,

    id. 35, 1, 1, § 2:

    spatium admirabile rhombi,

    very large, Juv. 4, 39:

    vasti corporis,

    Sen. Hippol. 806:

    plantae Herculis,

    Gell. 1, 1, 2: trahit aures in spatium, in length, i. e. lengthens them out, Ov. M. 11, 176; so,

    in spatium,

    id. ib. 2, 197; 7, 783; Sil. 13, 562.—
    2.
    An open space for walking, racing, etc., in.
    a.
    A walk, promenade; a public place or square, etc. (cf. ambulatio):

    urbs delubris distincta spatiisque communibus,

    Cic. Rep. 1, 26, 41:

    templaque et innumeris spatia interstincta columnis,

    i. e. colonnades, porticos, Stat. S. 3, 5, 90:

    quin igitur ad illa spatia nostra sedesque pergimus, ubi cum satis erit deambulatum, requiescemus,

    Cic. Leg. 1, 4, 14:

    spatia silvestria,

    id. ib. 1, 5, 15:

    orator ex Academiae spatiis,

    id. Or. 3, 12 (quoted by Quint. 12, 2, 23, and by Tac. Or. 32):

    Academiae non sine causā nobilitata spatia,

    Cic. Fin. 5, 1, 1: locus planis Porrectus spatiis, in level spaces, i. e. plains, Hor. Ep. 1, 7, 42:

    ille actus habenā Curvatis fertur spatiis,

    Verg. A. 7, 381.—
    b.
    A race-course, track:

    sicut fortis equus, spatio qui saepe supremo Vicit Olympia,

    Enn. Ann. 18, 22:

    nec vero velim quasi decurso spatio a calce ad carceres revocari,

    Cic. Sen. 23, 83:

    amat spatiis obstantia rumpere claustra,

    Hor. Ep. 1, 14, 9:

    cum carceribus sese effudere quadrigae, Addunt in spatia,

    Verg. G. 1, 513 Forbig. ad loc.:

    hic ad Elei metas et maxuma campi Sudabit spatia,

    id. ib. 3, 202: signoque repente Corripiunt spatia [p. 1736] audito, id. A. 5, 316:

    tritumque relinquunt Quadrijugi spatium,

    Ov. M. 2, 168; cf.:

    equi Pulsabant pedibus spatium declivis Olympi,

    id. ib. 6, 487:

    abstulere me velut de spatio Graeciae res immixtae Romanis,

    Liv. 35, 40, 1:

    nobilis equos cursus et spatia probant,

    Tac. Or. 39.—
    c.
    Poet., in gen., room or space in a building:

    Phocus in interius spatium pulchrosque recessus Cecropidas ducit,

    the inner space, the interior, Ov. M. 7, 670.—
    3.
    Transf., the action of walking, a walk, promenade; a turn, course:

    cum in ambulationem ventum esset, Scaevolam, duobus spatiis tribusve factis, dixisse, etc.,

    Cic. de Or. 1, 7, 28; cf. id. Rep. 1, 12, 18; Suet. Aug. 83:

    si interdum ad forum deducimur, si uno basilicae spatio honestamur,

    Cic. Mur. 34, 70:

    septem spatiis circo meruere coronam,

    Ov. Hal. 68:

    (agitatores) septimo spatio palmae appropinquant,

    Sen. Ep. 30, 13.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of time.
    1.
    In gen., a space of time, interval, period:

    spatia omnis temporis non numero dierum sed noctium finiunt,

    Caes. B. G. 6, 18:

    spatium praeteriti temporis,

    Cic. Arch. 1, 1:

    quantum fuit diei spatium,

    as the portion of the day allowed, Caes. B. G. 2, 11 fin.:

    annuum spatium,

    id. B. C. 3, 3:

    annuum, menstruum, diurnum, nocturnum,

    Cic. Inv. 1, 26, 39:

    dierum triginta,

    id. Verr. 2, 2, 39, § 96:

    parvo dilexit spatio Minoida Theseus,

    Prop. 2, 24, 43 (3, 19, 27):

    spatio brevi,

    Hor. C. 1, 11, 6:

    in brevi spatio mutantur secla animantum,

    Lucr. 2, 77; so,

    in brevi spatio,

    Ter. Heaut. 5, 2, 2:

    aliquid longo spatio tenere,

    Cic. Off. 2, 23, 81:

    me ex comparato et constituto spatio defensionis in semihorae curriculum coëgisti,

    id. Rab. Perd. 2, 6:

    hoc interim spatio conclave illud concidisse,

    id. de Or. 2, 86, 353:

    spatia annorum,

    Prop. 3 (4), 21, 31:

    spatium juventae Transire,

    Ov. M. 15, 225:

    illa dies... incerti spatium mihi finiat aevi,

    id. ib. 15, 874:

    post sexagesimum vitae spatium,

    i. e. after the sixtieth year, Plin. 7, 50, 51, § 170.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of a portion of time in which to do any thing, space, time, leisure, opportunity:

    neque, ut celari posset, tempus spatium ullum dabat,

    Ter. Hec. 3, 3, 14:

    nisi tempus et spatium datum sit,

    Cic. Quint. 1, 4:

    irae suae spatium et consilio tempus dare,

    Liv. 8, 32:

    ubicumque datum erat spatium solitudinis,

    Ter. Hec. 1, 2, 55:

    quantum spatii nobis datur,

    Cic. de Or. 1, 59, 252:

    tempus inane peto, requiem spatiumque furori,

    Verg. A. 4, 433: ne properes, oro;

    spatium pro munere posco,

    Ov. R. Am. 277:

    proin quicquid est, da tempus ac spatium tibi. Quod ratio non quit, saepe sanavit mora,

    Sen. Agam. 2, 129.—Esp.: spatium (aliquid, nihil spatii, etc.) alicui faciendi or ad faciendum aliquid, time to do a thing:

    breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,

    Plaut. Capt. 3, 5, 85:

    ut Ne esset spatium cogitandi ad disturbandas nuptias,

    Ter. And. 1, 2, 11:

    quam longum spatium amandi amicam tibi dedi!

    id. Hec. 4, 4, 62:

    dare alicui spatium ad se colligendum,

    Cic. Caecin. 2, 6:

    ad scribendum,

    id. Fam. 15, 17, 1:

    pila in hostes coniciendi,

    Caes. B. G. 1, 52; 4, 13; Ov. M. 10, 163:

    nec fuit spatium ad contrahenda castra,

    Caes. B. G. 7, 40:

    cum erit spatium, utrumque praestabo,

    Cic. Att. 5, 14, 1:

    si spatium ad dicendum habuissemus,

    id. Verr. 1, 18, 56:

    spatium sumamus ad cogitandum,

    id. Fin. 4, 1, 1; id. de Or. 1, 33, 150:

    sex dies ad eam rem conficiendam spatii postulant,

    Caes. B. C. 1, 3 fin.:

    vix explicandi ordines spatium Etruscis fuit,

    Liv. 2, 46, 3:

    spatium Vitellianis datum refugiendi,

    Tac. H. 2, 25.—Rarely with dat.:

    spatium quidem tandem adparandis nuptiis, vocandi, sacruficandi dabitur paululum,

    Ter. Phorm. 4, 4, 20.—
    b.
    A year of life:

    quosdam (morbos) post sexagesimum vitae spatium non accidere,

    Plin. 7, 50, 51, § 170. —
    c.
    Metrical time, measure, quantity:

    trochaeus, qui est eodem spatio quo choreus,

    Cic. Or. 57, 193; cf. Quint. 1, 5, 18:

    neu sermo subsultet imparibus spatiis ac sonis, miscens longa brevibus, etc.,

    id. 11, 3, 43; cf. id. 11, 3, 40; 11, 3, 17 al.—
    B.
    (Acc. to I. B.) A path, course, race, track:

    ut eadem spatia quinque stellae dispari motu cursuque conficiant,

    Cic. de Or. 3, 45, 178:

    quid mihi opu'st, decurso aetatis spatio, cum meis gerere bellum?

    Plaut. Stich. 1, 2, 14:

    prope jam excurso spatio,

    Ter. Ad. 5, 4, 6:

    te vero, mea quem spatiis propioribus aetas Insequitur,

    Verg. A. 9, 275: deflexit jam aliquantulum de spatio curriculoque consuetudo majorum, Cic. Lael. 12, 40; cf.:

    quemadmodum simus in spatio Q. Hortensium ipsius vestigiis persecuti,

    id. Brut. 90, 307:

    currenti spatium praemonstra,

    Lucr. 6, 93:

    pede inoffenso spatium decurrere vitae,

    Ov. Tr. 3, 4, 33; Sen. Troad. 398.

    Lewis & Short latin dictionary > spatium

  • 67 tectum

    tectum, i, n. [tego].
    I.
    Lit., a covering.
    A.
    A roof:

    quojus (villae) Deturbavit ventus tectum ac tegulas,

    Plaut. Rud. prol. 78:

    de tecto deturbavit tegulas,

    id. ib. 1, 1, 5. tecta domorum, Lucr. 2, 191; Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14:

    firma tecta in domiciliis habere,

    id. Brut. 73, 257; cf.:

    disturbata porticus Catuli, quae ad tectum paene pervenerat,

    id. Att. 4, 3, 2:

    hic se praecipitem tecto dedit,

    Hor. S. 1, 2, 41:

    culmina tecti,

    Verg. A. 2, 695:

    tecti a culmine,

    Ov. M. 12, 480.—
    B.
    A ceiling (usu. plain; opp. lacunar, a fretted ceiling): tectis caelatis, laqueatis, ceilings, rooms, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 35, 85; 3, 19, 44 (Trag. v. 121 Vahl.); cf.:

    qui marmoreis tectis ebore et auro fulgentibus abundant,

    Cic. Par. 1, 3, 13; so,

    aurata,

    id. ib. 6, 3, 49:

    laqueata,

    Hor. C. 2, 16, 12:

    cubilia tectaque,

    canopies, id. Epod. 12, 12. —
    II.
    Transf., a roofed building for dwelling in, a roof, house, dwelling, abode; a cover, shelter, quarters, etc. (freq. and class.; cf.:

    prosa, ut mucronem pro gladio, et tectum pro domo recipiet, etc.,

    Quint. 8, 6, 20;

    syn.: domus, aedes, habitatio): recipe me in tectum,

    Plaut. Rud. 2, 7, 16; cf.:

    exercitus tectis ac sedibus suis recipere,

    Cic. Agr. 2, 33, 90:

    ne tecto recipiatur... qui non, etc.,

    Caes. B. G. 7, 66; Nep. Att. 13, 2:

    exercitatissimi in armis, qui inter annos XIV. tectum non subissent,

    Caes. B. G. 1, 36:

    milites in tecta Gallorum contegit, Auct. B. G. 8, 5: vos, Quirites, in vestra tecta discedite,

    Cic. Cat. 3, 12, 29:

    tectis, juvenes, succedite nostris,

    Verg. A. 1, 627:

    ejusmodi conjunctionem tectorum oppidum vel urbem appellaverunt,

    Cic. Rep. 1, 26, 41; id. Att. 5, 16, 3:

    tum erat ager incultus sine tecto: nunc est cultissimus cum optimā villā,

    id. Rosc. Com. 12, 33:

    si vacuum tepido cepisset villula tecto,

    Hor. S. 2, 3, 10:

    pars densa ferarum Tecta rapit silvas,

    Verg. A. 6, 8:

    columba plausum Dat tecto ingentem,

    id. ib. 5, 216:

    solidis Clauditur in tectis,

    i. e. in prison, Ov. M. 3, 697:

    sed quercus tecta cibumque dabat,

    id. A. A. 2, 622: dolos tecti ambagesque resolvit, i. e. of the Labyrinth, Verg. A. 6, 29:

    sub tecta Sibyllae,

    id. ib. 6, 211.

    Lewis & Short latin dictionary > tectum

  • 68 xenodocheum

    xĕnŏdŏchīum or - ēum, i, n., = xenodocheion, a public building for the reception of strangers, a caravansary, a stranger's hospital (syn. deversorium), Hier. Ep. 66, 11; Cod. Just. 1, 2, 17; 1, 3, 33; 1, 3, 35. —Called also xĕnōn, ōnis, Cod. Just. 1, 2, 19 al.

    Lewis & Short latin dictionary > xenodocheum

  • 69 xenodochium

    xĕnŏdŏchīum or - ēum, i, n., = xenodocheion, a public building for the reception of strangers, a caravansary, a stranger's hospital (syn. deversorium), Hier. Ep. 66, 11; Cod. Just. 1, 2, 17; 1, 3, 33; 1, 3, 35. —Called also xĕnōn, ōnis, Cod. Just. 1, 2, 19 al.

    Lewis & Short latin dictionary > xenodochium

См. также в других словарях:

  • National Council for Building a Better Fiji — The National Council for Building a Better Fiji (NCBBF) is an organisation established in 2007 by the government of Fiji. Its task is to prepare the People s Charter for Change, Peace and Progress proposed by interim Prime Minister Commodore… …   Wikipedia

  • Commission for Building Fifty New Churches — Not to be confused with Commissioners church. The Commission for Building Fifty New Churches (in London and the surroundings) was an organisation set up by Act of Parliament in England in 1711, with the purpose of building fifty new churches for… …   Wikipedia

  • Building material — For other kinds of building materials, see Hardware, Biology, and Star formation. Concrete and metal rebar used to build a floor Building material is any material which is used for a construction purpose. Many naturally occurring substances, such …   Wikipedia

  • Building automation — can also refer to Build automation, the practice of programmatically compiling software programs. A Building Automation System (BAS) is an example of a Distributed control system. Building automation describes the functionality provided by the… …   Wikipedia

  • Building 429 — Background information Origin Fayetteville, North Carolina …   Wikipedia

  • Building Information Modeling — (BIM) is the process of generating and managing building data during its life cycle [Lee, G., Sacks, R., and Eastman, C. M. (2006). Specifying parametric building object behavior (BOB) for a building information modeling system. Automation in… …   Wikipedia

  • Building integrated photovoltaics — (BIPV) are photovoltaic materials that are used to replace conventional building materials in parts of the building envelope such as the roof, skylights, or facades. [http://www.wbdg.org/design/bipv.php] They are increasingly being incorporated… …   Wikipedia

  • Building occupancy classifications — refer to categorizing structures based on their usage and are primarily used for building and fire code enforcement. They are usually defined by model building codes, and vary, somewhat, among them. Often, many of them are subdivided. The… …   Wikipedia

  • building and loan association — Another name for a savings and loan association. As the name implies, these institutions were originally meant to provide loans for building a house after the depositor had saved enough for a down payment. Category: Business, LLCs & Corporations… …   Law dictionary

  • Building cooperative — Building co operatives are co operative housing corporations where individuals or families work together to directly construct their own homes in a cooperative fashion. Members of this type of co operative purchase building materials in bulk and… …   Wikipedia

  • building and loan — n.    another name for savings and loan association. As the name implies, originally these institutions were meant to provide loans for building a house after the depositor had saved enough for a down payment.    See also: savings and loan Law… …   Law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»