Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

finiri

  • 1 finio

    fīnĭo, īre, īvi (ĭi), ītum - tr. - [st1]1 [-] limiter, délimiter, borner [pr. et fig.].    - populi Romani imperium Rhenum finire, Caes. BG. 4, 16, 4: [ils répondirent] que l'empire du peuple romain avait le Rhin pour limite.    - finire cupiditates, Cic. Fin. 2, 27: mettre des bornes aux passions.    - finitas cupiditates habere, Cic. Fin. 1, 62: avoir des désirs limités.    - verba ratione finientur, Cic. Or. 164: on limitera les phrases méthodiquement.    - populi Romani imperium Rhenum finire, Caes. BG. 4: (ils répondirent) que le Rhin servait de limite au territoire romain. [st1]2 [-] préciser, déterminer.    - finire modum alicui rei, Cic. Leg. 2, 66: spécifier des proportions limitées à qqch.    - finire spatia temporis numero noctium, Caes. BG. 6, 18, 2: déterminer les moments de la durée par le nombre des nuits. --- cf. BG. 6, 25, 1. [st1]3 [-] définir.    - is qui a nobis finitur orator, Quint.: l'orateur tel que nous le définissons.    - rhetorice finitur varie, Quint. 2, 15, 1: on donne diverses définitions de la rhétorique.    - avec ne subj. finire senatusconsulto ne... Liv. 31, 48, 8: spécifier par un sénatusconsulte l'interdiction de....    - de pecunia finitur ne... Liv. 40, 44, 10: à propos de la dépense on spécifie l'interdiction de... [st1]4 [-] achever, finir.    - bellum finire, Caes. BC. 3, 51, 3: terminer la guerre.    - cf. Curt. 3, 1, 9 ; Tac. An. 15, 17.    - meminerit dolores maximos morte finiri, Cic. Fin. 1, 49: qu'il se souvienne que la mort met un terme aux plus grandes douleurs.    - sitim finire, Hor. Ep. 2, 2, 146: apaiser la soif.    - finire vitam voluntaria morte, Plin. 6, 66: mettre fin à sa vie par une mort volontaire.    - verbum acuto sono finire, Quint. 1, 5: prononcer un mot en plaçant l'accent aigu sur la dernière syllabe. [st1]5 [-] absol. mettre un terme, finir [de parler, d'écrire].    - ut semel finiam, Quint. 1, 12, 6, etc.: pour conclure enfin.    - finierat Telamone satus, Ov. M. 13: le fils de Télamon avait cessé de parler. [st1]6 [-] passif se terminer.    - ut sententiae verbis finiantur, Cic. de Or. 3, 191: de sorte que la pensée se termine avec les mots (que la phrase embrasse tout le développement de la pensée). --- cf. Cic. Or. 170.    - finiri: se terminer (avoir comme terminaison).    - cf. Quint. 1, 5, 60 ; 1, 6, 14.    - finiri: mourir. --- Cic. poet. Tusc. 1, 115.    - qui morbo finiuntur, Plin. Ep. 1, 12, 2: qui sont morts de maladie.    - finita Juliorum domo, Tac. H. 1, 16: la famille des Jules s'étant éteinte. - intr. - [st1]7 [-] avoir un terme; finir.    - cum pugna diei finisset occasu, Amm. 24, 4, 20: le combat ayant pris fin avec le jour.    - sic Tiberius finivit... Tac. An. 6, 50: c'est ainsi que finit (mourut) Tibère.
    * * *
    fīnĭo, īre, īvi (ĭi), ītum - tr. - [st1]1 [-] limiter, délimiter, borner [pr. et fig.].    - populi Romani imperium Rhenum finire, Caes. BG. 4, 16, 4: [ils répondirent] que l'empire du peuple romain avait le Rhin pour limite.    - finire cupiditates, Cic. Fin. 2, 27: mettre des bornes aux passions.    - finitas cupiditates habere, Cic. Fin. 1, 62: avoir des désirs limités.    - verba ratione finientur, Cic. Or. 164: on limitera les phrases méthodiquement.    - populi Romani imperium Rhenum finire, Caes. BG. 4: (ils répondirent) que le Rhin servait de limite au territoire romain. [st1]2 [-] préciser, déterminer.    - finire modum alicui rei, Cic. Leg. 2, 66: spécifier des proportions limitées à qqch.    - finire spatia temporis numero noctium, Caes. BG. 6, 18, 2: déterminer les moments de la durée par le nombre des nuits. --- cf. BG. 6, 25, 1. [st1]3 [-] définir.    - is qui a nobis finitur orator, Quint.: l'orateur tel que nous le définissons.    - rhetorice finitur varie, Quint. 2, 15, 1: on donne diverses définitions de la rhétorique.    - avec ne subj. finire senatusconsulto ne... Liv. 31, 48, 8: spécifier par un sénatusconsulte l'interdiction de....    - de pecunia finitur ne... Liv. 40, 44, 10: à propos de la dépense on spécifie l'interdiction de... [st1]4 [-] achever, finir.    - bellum finire, Caes. BC. 3, 51, 3: terminer la guerre.    - cf. Curt. 3, 1, 9 ; Tac. An. 15, 17.    - meminerit dolores maximos morte finiri, Cic. Fin. 1, 49: qu'il se souvienne que la mort met un terme aux plus grandes douleurs.    - sitim finire, Hor. Ep. 2, 2, 146: apaiser la soif.    - finire vitam voluntaria morte, Plin. 6, 66: mettre fin à sa vie par une mort volontaire.    - verbum acuto sono finire, Quint. 1, 5: prononcer un mot en plaçant l'accent aigu sur la dernière syllabe. [st1]5 [-] absol. mettre un terme, finir [de parler, d'écrire].    - ut semel finiam, Quint. 1, 12, 6, etc.: pour conclure enfin.    - finierat Telamone satus, Ov. M. 13: le fils de Télamon avait cessé de parler. [st1]6 [-] passif se terminer.    - ut sententiae verbis finiantur, Cic. de Or. 3, 191: de sorte que la pensée se termine avec les mots (que la phrase embrasse tout le développement de la pensée). --- cf. Cic. Or. 170.    - finiri: se terminer (avoir comme terminaison).    - cf. Quint. 1, 5, 60 ; 1, 6, 14.    - finiri: mourir. --- Cic. poet. Tusc. 1, 115.    - qui morbo finiuntur, Plin. Ep. 1, 12, 2: qui sont morts de maladie.    - finita Juliorum domo, Tac. H. 1, 16: la famille des Jules s'étant éteinte. - intr. - [st1]7 [-] avoir un terme; finir.    - cum pugna diei finisset occasu, Amm. 24, 4, 20: le combat ayant pris fin avec le jour.    - sic Tiberius finivit... Tac. An. 6, 50: c'est ainsi que finit (mourut) Tibère.
    * * *
        Finio, finis, finiui, finitum, pen. prod. finire. Finer, Terminer, Achever, Mettre à fin.
    \
        Animam finiuit. Ouid. Il a finé sa vie, Il est mort.
    \
        Famem finire. Ouid. Se saouler.
    \
        Finiri morbo. Plin. iunior. Finer ses jours par maladie.
    \
        Prandia finire moris. Horat. Manger des meure à la fin du disner pour le dernier mets.
    \
        Spiritum finiebat. Tacit. Il se mouroit.
    \
        Vitam inedia finire. Plin. Finer sa vie par faim, Mourir de faim.
    \
        Vitam suspendio. Suet. Se pendre et estrangler.
    \
        Finire prouinciam alicui certo tempore. Cic. Determiner et limiter quelque temps auquel il ayt à se departir de la province.
    \
        Finire animo aliquid. Liu. Limiter et borner en son esprit.
    \
        Finire diem. Liu. Prendre jour certain, Determiner et ordonner un jour, Assigner.
    \
        Finire, absolute. Tacit. Sic Tiberius finiuit. Mourut ainsi.

    Dictionarium latinogallicum > finio

  • 2 finio

    fīnĭo, īvi or ĭi, ītum, 4, v. a. [finis], to limit, bound, enclose within boundaries (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    populi Romani imperium Rhenum finire,

    Caes. B. G. 4, 16, 4:

    quo (jugo) Cappadocia finitur ab Armenia, Auct. B. Alex. 35, 5: Tmolus Sardibus hinc, illinc parvis finitur Hypaepis,

    Ov. M. 11, 152; Vell. 2, 126, 3:

    rem res finire videtur (followed by terminare),

    Lucr. 1, 998:

    riparum clausas margine finit aquas,

    Ov. F. 2, 222:

    signum animo,

    Liv. 1, 18, 8:

    in ore sita lingua est, finita dentibus,

    Cic. N. D. 2, 59, 149.—
    B.
    In partic.: finiens orbis or circulus, the horizon: illi orbes, qui aspectum nostrum definiunt, qui a Graecis horizontes nominantur, a nobis finientes rectissime nominari possunt, Cic. Div. 2, 44, 92:

    circulus,

    Sen. Q. N. 5, 17, 2.
    II.
    Trop.
    A.
    To set bounds to, restrain, check:

    equidem illud ipsum non nimium probo, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis: an potest cupiditas finiri?

    Cic. Fin. 2, 9, 27; cf.:

    cupiditates satietate,

    id. ib. 2, 20, 64:

    deliberativas miror a quibusdam sola utilitate finitas,

    Quint. 3, 8, 1.—
    B.
    For definio, to prescribe, determine, fix, appoint, assign:

    sepulcris novis finivit modum,

    Cic. Leg, 2, 26, 66:

    AD EAM REM RATIONE CVRSVS ANNVOS SACERDOTES FINIVNTO,

    id. ib. 2, 8, 20:

    spatia omnis temporis numero noctium,

    Caes. B. G. 6, 18, 2; cf.: Hercyniae silvae latitudo novem dierum iter patet;

    non enim aliter finiri potest,

    i. e. its extent cannot be described more accurately, id. ib. 6, 25, 1; so too is to be explained the disputed passage: hoc autem sphaerae genus, in quo solis et lunae motus inessent... in illa sphaera solida non potuisse finiri, this sort of (movable) celestial globe... could not be defined, marked out, on that solid globe (of Thales), Cic. Rep. 1, 14:

    locum, in quo dimicaturi essent,

    Liv. 42, 47, 5:

    ut si finias equum, genus est animal, species mortale, etc.,

    Quint. 7, 3, 3; cf.:

    rhetorice finitur varie,

    id. 2, 15, 1:

    sit nobis orator is, qui a M. Catone finitur,

    id. 12, 1, 1; 12, 3, 40.— Pass. impers.:

    de pecunia finitur, Ne major causa ludorum consumeretur quam, etc.,

    Liv. 40, 44, 10.—
    C.
    To put an end to, to finish, terminate:

    bellum,

    Caes. B. C. 3, 51, 3; Curt. 3, 1, 9; Tac. A. 15, 17; Just. 16, 2, 8; Vell. 2, 17, 1:

    prandia nigris moris,

    Hor. S. 2, 4, 23: graves labores morte, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (transl. from Eurip. ponôn pepaumenon):

    dolores morte,

    id. Fin. 1, 15, 49:

    tristitiam vitaeque labores molli mero,

    Hor. C. 1, 7, 17:

    labores,

    id. ib. 3, 4, 39; id. S. 1, 1, 93:

    dolores,

    id. ib. 2, 3, 263:

    studia,

    id. Ep. 2, 2, 104:

    amores,

    id. C. 1, 19, 4:

    sitim,

    id. Ep. 2, 2, 146:

    honores aequo animo,

    Vell. 2, 33, 3:

    vitam mihi ense,

    Ov. Tr. 3, 7, 49:

    vitam voluntariā morte, inediā, etc.,

    Plin. 6, 19, 22, § 66; 8, 42, 64, § 157;

    so very rarely of a natural death: Valerianus in illo dedecore vitam finivit,

    Lact. Mort. Pers. 5, 6; cf. Tac. A. 1, 9; Sen. Ep. 66, 43:

    praecipitare te et finire,

    Sen. Cons. ad Marc. 3, 3:

    (Burrus) impedito meatu spiritum finiebat,

    Tac. A. 14, 51:

    animam,

    Ov. M. 7, 591:

    (distinctiones) interest sermonem finiant an sensum,

    Quint. 11, 3, 37; cf.:

    ut verbum acuto sono finiant,

    to pronounce with the accent on the last syllable, id. 1, 5, 25.— Pass., to come to an end, close, be ended, terminate:

    ut senten tiae verbis finiantur,

    end, close with verbs, Cic. de Or. 3, 49, 191; cf.:

    nec solum componentur verba ratione, sed etiam finientur,

    id. Or. 49, 164:

    Latinum (verbum), quod o et n litteris finiretur, non reperiebant,

    Quint. 1, 5, 60; cf. id. 1, 6, 14.—
    2.
    In partic. ( poet. and in post-Aug. prose), to come to an end, to cease.
    a.
    To finish speaking, draw to a close, end:

    finierat Paean,

    Ov. M. 1, 566; 13, 123; 14, 441; cf.:

    finiturus eram, sed, etc.,

    id. A. A. 1, 755:

    ut semel finiam,

    Quint. 1, 12, 6; 8, 3, 55; cf.:

    denique, ut semel finiam,

    id. 9, 4, 138: 5, 13, 3; 11, 3, 59.—
    b.
    To come to one's end, to die:

    sic fuit utilius finiri ipsi, Cic. poët. Tusc. 1, 48, 115: sic Tiberius finivit octavo et septuagesimo aetatis anno,

    Tac. A. 6, 50 fin.; for which, in pass.:

    qui morbo finiuntur,

    Plin. Ep. 1, 12, 2:

    Seleucus quoque iisdem ferme diebus finitur,

    Just. 27, 3, 12; cf.:

    finita Juliorum domo,

    become extinct, Tac. H. 1, 16.—Hence, fīnītus, a, um, P. a. In rhetor., of words, that terminate properly, well-rounded, rhythmical:

    et ipsi infracta et amputata loquuntur et eos vituperant, qui apta et finita pronuntiant,

    Cic. Or. 51, 170.— Sup.:

    finitissimus,

    Prisc. 1076 P.— Adv.: fīnītē.
    * 1.
    (Acc. to II. A.) To a certain extent, within limits:

    avarus erit, sed finite,

    Cic. Fin. 2, 9, 27.—
    * 2.
    (Acc. to II. B.) Definitely, specifically:

    referri oportere ad senatum aut infinite de re publica, aut de singulis rebus finite,

    Gell. 14, 7, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > finio

  • 3 finite

    fīnĭo, īvi or ĭi, ītum, 4, v. a. [finis], to limit, bound, enclose within boundaries (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    populi Romani imperium Rhenum finire,

    Caes. B. G. 4, 16, 4:

    quo (jugo) Cappadocia finitur ab Armenia, Auct. B. Alex. 35, 5: Tmolus Sardibus hinc, illinc parvis finitur Hypaepis,

    Ov. M. 11, 152; Vell. 2, 126, 3:

    rem res finire videtur (followed by terminare),

    Lucr. 1, 998:

    riparum clausas margine finit aquas,

    Ov. F. 2, 222:

    signum animo,

    Liv. 1, 18, 8:

    in ore sita lingua est, finita dentibus,

    Cic. N. D. 2, 59, 149.—
    B.
    In partic.: finiens orbis or circulus, the horizon: illi orbes, qui aspectum nostrum definiunt, qui a Graecis horizontes nominantur, a nobis finientes rectissime nominari possunt, Cic. Div. 2, 44, 92:

    circulus,

    Sen. Q. N. 5, 17, 2.
    II.
    Trop.
    A.
    To set bounds to, restrain, check:

    equidem illud ipsum non nimium probo, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis: an potest cupiditas finiri?

    Cic. Fin. 2, 9, 27; cf.:

    cupiditates satietate,

    id. ib. 2, 20, 64:

    deliberativas miror a quibusdam sola utilitate finitas,

    Quint. 3, 8, 1.—
    B.
    For definio, to prescribe, determine, fix, appoint, assign:

    sepulcris novis finivit modum,

    Cic. Leg, 2, 26, 66:

    AD EAM REM RATIONE CVRSVS ANNVOS SACERDOTES FINIVNTO,

    id. ib. 2, 8, 20:

    spatia omnis temporis numero noctium,

    Caes. B. G. 6, 18, 2; cf.: Hercyniae silvae latitudo novem dierum iter patet;

    non enim aliter finiri potest,

    i. e. its extent cannot be described more accurately, id. ib. 6, 25, 1; so too is to be explained the disputed passage: hoc autem sphaerae genus, in quo solis et lunae motus inessent... in illa sphaera solida non potuisse finiri, this sort of (movable) celestial globe... could not be defined, marked out, on that solid globe (of Thales), Cic. Rep. 1, 14:

    locum, in quo dimicaturi essent,

    Liv. 42, 47, 5:

    ut si finias equum, genus est animal, species mortale, etc.,

    Quint. 7, 3, 3; cf.:

    rhetorice finitur varie,

    id. 2, 15, 1:

    sit nobis orator is, qui a M. Catone finitur,

    id. 12, 1, 1; 12, 3, 40.— Pass. impers.:

    de pecunia finitur, Ne major causa ludorum consumeretur quam, etc.,

    Liv. 40, 44, 10.—
    C.
    To put an end to, to finish, terminate:

    bellum,

    Caes. B. C. 3, 51, 3; Curt. 3, 1, 9; Tac. A. 15, 17; Just. 16, 2, 8; Vell. 2, 17, 1:

    prandia nigris moris,

    Hor. S. 2, 4, 23: graves labores morte, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (transl. from Eurip. ponôn pepaumenon):

    dolores morte,

    id. Fin. 1, 15, 49:

    tristitiam vitaeque labores molli mero,

    Hor. C. 1, 7, 17:

    labores,

    id. ib. 3, 4, 39; id. S. 1, 1, 93:

    dolores,

    id. ib. 2, 3, 263:

    studia,

    id. Ep. 2, 2, 104:

    amores,

    id. C. 1, 19, 4:

    sitim,

    id. Ep. 2, 2, 146:

    honores aequo animo,

    Vell. 2, 33, 3:

    vitam mihi ense,

    Ov. Tr. 3, 7, 49:

    vitam voluntariā morte, inediā, etc.,

    Plin. 6, 19, 22, § 66; 8, 42, 64, § 157;

    so very rarely of a natural death: Valerianus in illo dedecore vitam finivit,

    Lact. Mort. Pers. 5, 6; cf. Tac. A. 1, 9; Sen. Ep. 66, 43:

    praecipitare te et finire,

    Sen. Cons. ad Marc. 3, 3:

    (Burrus) impedito meatu spiritum finiebat,

    Tac. A. 14, 51:

    animam,

    Ov. M. 7, 591:

    (distinctiones) interest sermonem finiant an sensum,

    Quint. 11, 3, 37; cf.:

    ut verbum acuto sono finiant,

    to pronounce with the accent on the last syllable, id. 1, 5, 25.— Pass., to come to an end, close, be ended, terminate:

    ut senten tiae verbis finiantur,

    end, close with verbs, Cic. de Or. 3, 49, 191; cf.:

    nec solum componentur verba ratione, sed etiam finientur,

    id. Or. 49, 164:

    Latinum (verbum), quod o et n litteris finiretur, non reperiebant,

    Quint. 1, 5, 60; cf. id. 1, 6, 14.—
    2.
    In partic. ( poet. and in post-Aug. prose), to come to an end, to cease.
    a.
    To finish speaking, draw to a close, end:

    finierat Paean,

    Ov. M. 1, 566; 13, 123; 14, 441; cf.:

    finiturus eram, sed, etc.,

    id. A. A. 1, 755:

    ut semel finiam,

    Quint. 1, 12, 6; 8, 3, 55; cf.:

    denique, ut semel finiam,

    id. 9, 4, 138: 5, 13, 3; 11, 3, 59.—
    b.
    To come to one's end, to die:

    sic fuit utilius finiri ipsi, Cic. poët. Tusc. 1, 48, 115: sic Tiberius finivit octavo et septuagesimo aetatis anno,

    Tac. A. 6, 50 fin.; for which, in pass.:

    qui morbo finiuntur,

    Plin. Ep. 1, 12, 2:

    Seleucus quoque iisdem ferme diebus finitur,

    Just. 27, 3, 12; cf.:

    finita Juliorum domo,

    become extinct, Tac. H. 1, 16.—Hence, fīnītus, a, um, P. a. In rhetor., of words, that terminate properly, well-rounded, rhythmical:

    et ipsi infracta et amputata loquuntur et eos vituperant, qui apta et finita pronuntiant,

    Cic. Or. 51, 170.— Sup.:

    finitissimus,

    Prisc. 1076 P.— Adv.: fīnītē.
    * 1.
    (Acc. to II. A.) To a certain extent, within limits:

    avarus erit, sed finite,

    Cic. Fin. 2, 9, 27.—
    * 2.
    (Acc. to II. B.) Definitely, specifically:

    referri oportere ad senatum aut infinite de re publica, aut de singulis rebus finite,

    Gell. 14, 7, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > finite

  • 4 enden, endigen

    enden, endigen, I) v. intr.finem habere od. capere. – desinere (aufhören, z.B. vom Krieg [Ggstz. sumi]). – exitum habere. evenire (einen Ausgang od. Erfolg haben). – das Morden wollte gar nicht e., nullus modus caedibus fuit. Vgl. no. II, 1. – II) v. tr: 1) machen, daß etwas aufhört: finire alqd. terminare alqd (räumlich eine Grenze oder Schranken setzen, räumlich aufhören machen, -lassen). – finem facere alcis rei od. Genet. Gerundii. finem imponere alci rei. finem statuere e alc constituere alci rei (ein Ende machen, setzen, der Dauer nach). – conficere. perficere (gleichs. fertigmachen, z.B. bellum). – (eine Rede) endigen, finem facere orationis od. dicendi; desinere (aufhören zu sprechen): damit (mit den Worten) e., in fine addere, adicere. – einen Brief e., epistulam concludere. – (das Leben) endigen, vitam finire. vitam deponere. mortem sibi consciscere [739]( freiwillig sich das Leben nehmen); esse od. vivere desinere. occĭdere. interire. e od. a vita discedere. ex vita excedere. mori (durch Fügung des Himmels, sterben, s. das. die Synon.): so endete Hannibal (sein Leben), hic vitae exitus fuit Hannibalis. – einen Streit e., controversiam dirimere (durch sein Einschreiten); controversiam componere (durch gütlichen Vergleich). – 2) zustande bringen, vollenden, s. »zu E. bringen« unter »Ende«. – III) v. r.finiri. terminari (ein Ende haben, beide auch v. Wörtern, z.B. eetnlitteris finiri: u. longā syllabā. od. tissyllabā terminari). – finem habere od. capere (ein Ende nehmen). – desinere (aufhören, z.B. tenuissimā caudā in piscem). – exire od. cadere od. excĭdere od. exitum habere in etc. (ausgehen auf eine Silbe etc., von Wörtern etc.). – sich in eine Spitze e., mucrone deficere.

    deutsch-lateinisches > enden, endigen

  • 5 finire

    1) определять, ограничивать, quod erat finitis partibus, rursus confundere (1. 19 pr. D. 10, 3. 1. 137 § 2. D. 45, 1);

    ius finitum (1. 2 D. 22, 6).

    2) оканчивать а) finiri, о времени, tempore finito (1. 43 D. 5, 1. 1. 14 D. 19, 2. 1. 4 D. 37, 1. 1. 38 pr. D. 4, 4. 1. 118 § 1 D. 45, 1);

    b) о юридической сделке, о должности, negotia finita (1. 24 § 2 D. 4, 4. 1. 38 § 1 D. 4, 6. 1. 46 § 3. 1. 53 D. 26, 7);

    c) о прекращении спорных дел, quae iudicata, transacta, finitave sunt, rata maneant (1. 1 § 12 D. 38, 17. 1. 229. 230. D. 50, 16. 1. 13 pr. D. 46, 7. 1. 4 § 3 D. 9, 4. 1. 57 pr. D. 15, 1);

    species in auditorio finita (1. 18 § 1 D. 4, 4);

    d) погашать, уничтожать, прекращаться (1. 2 D. 44, 3. 1. 29 D. 46, 2. 1, 34 § 2 D. 44, 7. cf. 1. 9 § 6 D, 4, 2);

    finita inofficiosi querela (1. 8 pr. D. 5, 2);

    finita obligatio (1. 21 § 4 D. 4, 2), causa promittendi (1. 1 § 2. D. 12, 7. 1. 6 pr. D. 20, 6. 1. 15 D. 49, 15);

    alimenta cum vita finiri (1. 8 § 10 D. 2, 15. 1. 12 cf. 1. 8 D. 33, 1. 1, 2 D. 23, 4);

    crimen morte finitum (1. 6 C. 9, 6).

    3)уничтожаться: res usu finitae (1. 12 D. 33, 4).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > finire

  • 6 fīniō

        fīniō īvī, ītus, īre    [finis], to limit, bound, enclose within boundaries: populi R. imperium, Cs.: signum animo, L.: lingua finita dentibus.— To stop, close, shut: cavernas, O.—Fig., to set bounds to, restrain, check: loqui de cupiditatibus finiendis.— To prescribe, determine, fix, set, appoint, assign: sepulcris novis modum: spatia temporis numero noctium, Cs.: mors est omnibus finita: (silva) non aliter finiri potest, i. e. has no definite boundaries, Cs.: finire senatūs consulto, ne, etc., L.: de pecuniā finitur, Ne maior consumeretur, etc., L.— To put an end to, finish, terminate: bellum, Cs.: nigris prandia moris, H.: dolores morte: sitim, H.: ut sententiae verbis finiantur, end with verbs: Sic fuit utilius finiri ipsi, die.—To make an end, come to an end, cease: paeone posteriore: Finierat Paean, ceased speaking, O.: sic finivit, died, Ta.
    * * *
    finire, finivi, finitus V
    limit, end; finish; determine, define; mark out the boundaries

    Latin-English dictionary > fīniō

  • 7 finio

    fīnio, īvī (iī), ītum, īre [ finis ]
    1) замыкать в пределы, ограничивать, служить рубежом (Rhenus imperium populi Romani finit Cs); класть предел, сдерживать (f. cupiditates C)
    2)
    а) определять, устанавливать, назначать (f. modum rei alicui, locum, tempus alicui C; mors est omnibus finīta C)
    б) определять, исчислять (spatia temporis numero dierum Cs)
    4) оканчивать (bellum Cs; volumen VP; sententias his verbis C; vitam immaturā morte VP)
    5)
    F. или pass. finiri — умереть ( morbo PJ)
    6) оканчиваться, прекращаться (diei occasu f. Amm)

    Латинско-русский словарь > finio

  • 8 cupiditas

    cupiditās, ātis, f. (cupidus), die Begierde, das Verlangen, die Lust, im üblen Sinne = die Sucht, der Hang, die Leidenschaft (auch wie επιθυμία, als affektvolle Stimmung), I) im allg.: a) eig. (oft verb. libido vel. c., vel libido vel c., libido cupiditasve, s. Baiter Cic. Tusc. 4, 44. p. 317, 24), de voluntate tua, ut simul simus, vel potius studio et cupiditate non dubito, Cic.: eādem levitate cupiditas est in appetendo, quā laetitia in fruendo, Cic.: ardens in cupiditatibus, Sall.: intemperans sum in eius rei cupiditate, quam nosti, Cic.: quam diu in his annis sumus cupiditatum, in der Sturm- und Drangperiode, Ps. Quint. decl.- c. acrior, acerrima, Cic.: c. tam caeca, Cic.: c. alcis effrenata et furiosa, Cic.: c. flagrans, flagrantissima, Cic. u. Val. Max.: cupiditates immodicae, Curt.: c. inexplebilis, Cic.: c. incredibilis, Cic.: cupiditates indomitae atque effrenatae, Cic.: cupiditates infinitae, Cic.: c. insana, Cic.: cupiditates insatiabiles, Cic.: c. nimis magna, Cic., maior, Nep., maxima, Val. Max.: c. mala, Ter.: mira, Tac., mirabilis, Nep.: nimia, Cic.: cupiditates naturales, necessariae, Cic.: cupiditates turpissimae, Nep. – m. subj. Genet., temeritas cupiditasque militum, Hitze, Caes.: cupiditates principum (Ggstz. continentia plebis), Cic.: administer istius cupiditatum erat, Cic. – m. obj. Genet., c. argenti caelati, Cic.: pecuniae, Cic.: praedae, Caes., praedae ac rapinarum, Cic. – c. cognitionis et scientiae, Cic.: gloriae, maioris gloriae, Cic.: c. gloriae nimia, Cic.: honorum, Cic.: c. honestatis et dignitatis nimis magna, Cic.: c. imperii, Nep., imperiorum, Cic., regni, Caes.: potentiae, Suet.: ultionis, Tac. – vitae, Lust, Liebe zum Leben, Val. Max.: dass. c. lucis (Lebenslicht), Quint. – infinita quaedam c. aedificandi, Lact.: c. audiendi, Plin. ep., Platonis audiendi, Nep.: c. discendi, Cic. u. Sen.: bellandi, Nep., belli gerendi, Caes.: ignota cognoscendi, Sen.: dominandi, Cic.: edendi, bibendi, Fest.: habendi, Rutil. Lup.: imitandi, Cic.: laedendi, Quint.: mercandi, Sen.: pugnandi, Nep.: gratiae referendae, Cic.: ulciscendi, Liv.: c. summa videndi mei, Cic.: vincendi, Cic.: vivendi, Lust, Liebe zum Leben, Amm. (vgl. vorher c. vitae). – m. ad u. Akk., tanta c. ad reditum, Cic. Phil. 1, 4, 9: tanta c. ad venandum, Curt. 9, 1 (6), 33. – tantum abesse a cupiditate pecuniae, ut etc. (v. Pers.), Nep.: cum spe vincendi simul abicere certandi cupiditatem, Cic.: accendi (accensus) regni cupiditate, Curt.: ardere cupiditate, Cic., cupiditate inimicos ulciscendi, Liv. – coërcere cupiditates, Cic.: meditare, quibus verbis incensam illius cupiditatem comprimas atque restinguas, Cic. – ubi animus semel se cupiditate devinxit malā, Ter.: duci (ductus) cupiditate pecuniae vel gloriae, Scrib. – efferri gloriae cupiditate, Cic. – explere cupiditates (suas), Cic.; vgl. neque expletur umquam nec satiatur cupiditatis sitis, Cic.: an potest cupiditas finiri? tollenda est atque extrahenda radicitus, Cic. – ferri (sich fortreißen lassen) cupiditate pecuniae, Cic.: flagrare cupiditate (absol.), Cic.: flagrare aedium (alcis) cupiditate, Cic.: flagrare mirabili pugnandi cupiditate, Nep.: flagrare cupiditate discendi, Sen.: frangere cupiditates Cic.: frangi cupiditate, Cic.: fugienda est pecuniae cupiditas, Cic. – honestatis et dignitatis habere nimis magnam cupiditatem, Cic.: quam multas cupiditates, quam varias, quam infinitas habuerit, Cic. – turpissimis imbui cupiditatibus, Nep.: alqm in od. ad regni cupiditatem impellere, Brut. in Cic. ep. u. Curt.: cuius rei cupiditas impellit me interdum, ut te hortari velim, Cic.: imperare cupiditatibus (Ggstz. servire cupiditatibus), Cic.: cum incendisses cupiditatem meam consuetudinis augendae nostrae, Cic.: illa me incendit c. festinationis, Cic.: hunc tantā cupiditate incendit bellandi, ut etc., Nep.: philosophia cognitionis cupiditate incensa, Cic.: incĭdere in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem, Cic.: incitare alqm cupiditate imitandi, Cic.: omnem suam mentem, curam, cogitationem ad alcis rei cupiditatem incitare, Cic.: cupiditati suae indulgere alqā re, Val. Max.: cupiditatibus principum et vitiis infici solet tota civitas, Cic.: inflammare cupiditates (Ggstz. minuere), Cic.: inflammari solere corporis facibus ad omnes fere cupiditates, Cic.: inflammari (inflammatus) incredibili cupiditate, Cic.: inflammari (inflammatum esse) cupiditate honorum od. vincendi, Cic.: cupiditatum incendiis inflammatus, Cic.: summa alacritas et cupiditas belli gerendi innata est, Caes.: nimia cupiditas principatus innascitur, Cic. – cupiditates minuere (Ggstz. inflammare), Cic.: illae leges cupiditates nostras libidinesque moderantur, Plin. pan.: sapientis animus numquam cupiditate movetur, Cic. – ne qua oriatur pecuniae cupiditas, Caes. – parēre alcis libidini cupiditatique, Cic.: prolabi (sich verleiten lassen) cupiditate regni, Liv.; vgl. se cupiditate (Pachtlust) prolapsos nimium magno conduxisse, Cic. – praedae ac rapinarum cupiditas caeca rapit alqm, Cic.: eorum studio cupiditatique resistere, Auct. b. Afr.: respiravit cupiditas atque avaritia paululum, Cic.: restinguere cupiditates eloquentiā, Cic. – servire cupiditatibus (Ggstz. imperare cupiditatibus), Cic. – alqm tanta cupiditas tenet dimicandi cum alqo, ut etc., Liv.: tenere (im Zaume halten) cupiditates suas, Cic.: consuetudine ad imperii cupiditatem trahi, Nep.: omnes trahimur et ducimur (werden unwillkürlich, unwiderstehlich hingezogen) ad cognitionis et scientiae cupiditatem, Cic.: vincere alqm cupiditate (Eifer) in alqa re, Cic. – b) meton., wie επιθυμία, der Gegenstand der Begierde, das Gelüste, alcis ex impurissimis faucibus inhonestissimam cupiditatem eripere, Cic. ad Q. fr. 1, 1, 6. § 19.

    II) insbes.: a) die phys. Begierde, Lust, der Drang nach etw., α) übh.: c. cibi (Appetit), zB. si cibi c. est od. non est, Cels.: cibi cupiditatem excitare, Cels.: quodsi c. cibi reverterit, Cels.: cibi cupiditate redditā, Cels. – c. deiectionis, deiciendi, Drang zum Stuhlgang, Cels.: c. tussiendi, Cels.: crebra c. urinae, cels. – β) insbes., der Begattungstrieb, die Brunst eines Menschen, Plin. 36, 21: eines Tieres, Col. 6, 27, 4. – b) die Leidenschaft = die Liebe, cupiditatis ardor, Curt. 8, 4 (16), 27: summa, Val. Max. 5, 7 ext. 1: c. insana, Val. Max. 7, 3, 10: reliquas sorores nec cupiditate tantā nec dignatione dilexit, ut etc., Suet. Cal. 24, 3. – c) das ehrsüchtige (ehrgeizige) Streben, die Ehrsucht, der Ehrgeiz, Plur. = ehrgeizige Absichten, Bestrebungen od. Gelüste, bes. nach einem Amte od. nach Verlängerung eines Amtes, Tib. Claudii, Liv.: collegarum, Liv.: popularis, der blinde Ehrgeiz, die Neuerungssucht der Demagogen (Ggstz. consilium principum, besonnene Überzeugung der usw.), Cic.: P. Naso ommi carens cupiditate, Cic.: quanto modestior illius cupiditas fuit, quam tua, Appi? Liv.: cupiditatem et arrogantiam incendere, Cic.: illius cupiditatem refutare, Cic.: alcis cupiditati suffragari, Cic. – nachaug. auch = die Herrschsucht, das Herrschergelüst, non te propria cupiditas, sed aliena utilitas principem fecit, Plin. pan. 7, 1. – d) der Hang zu wüsten Begierden, vita maxime disiuncta a cupiditate, Cic. Rosc. Am. 39. – insbes. der Hang zu üppigem Leben, die Genußsucht, cum propinquitas et celebritas loci suspicionem desidiae tollat aut cupiditatis, Cic. pro Scauro 45. – e) die Begehrlichkeit nach fremdem Gut, der Eigennutz, das Interesse, allgem. Ausdruck für das spez. Habsucht, Geldgier, Plur. = habsüchtige, eigennützige Gelüste (Ggstz. abstinentia, integritas et innocentia, contemptus pecuniae; zuw. verb. cupiditas atque avaritia, avaritia et cupiditas, s. Bünem. Lact. 1, 20, 25): c. immodica, Liv.: c. immensa, Suet.: c. proiecta quaedam et effrenata, Cic.: c. pristina, Suet. – Sex. Naevi cupiditas crudelitasque, Cic. – homo a cupiditate omni remotissimus, Cic.: quanto ab eiusmodi cupiditatibus remotior eius animus esset, tanto etc., Plin. ep.: ita caecum cupiditate et avaritiā fuisse, ut etc., Quint. – cupiditas causa sceleris fuit, Quint.: vicinus dives cupiditatem irritat, Sen.: alcis cupiditati morem gerere, obtemperare, Cic.: sine cupiditate vixisse, Cic.; vgl. etiamtum vita hominum sine cupiditate agitabatur, sua cuique satis placebant, Sall. – f) die Leidenschaft für jmd. (Ggstz. invidia), α) im guten Sinne, die leidenschaftliche Hingebung, Ergebenheit, der Enthusiasmus, tanta erat magnificentia apud opulentiores, cupiditas apud humiliores, Hirt. b. G. 8, 51, 3. – β) im üblen Sinne, die Leidenschaftlichkeit des Redners, Richters, Zeugen usw., mit der er wider Recht und Pflicht nur nach persönlicher Neigung spricht, richtet, zeugt usw., das parteiische Interesse, die Parteilichkeit (vgl. Benecke Cic. Lig. 3. p. 11 sq. Drak. Liv. 24, 28, 8. Gräve u. Ruhnken Suet. Caes. 12), c. inconsiderata, Cic.: cupiditatis atque inimicitiarum suspicio, Cic.: quo minus cupiditatis et studii (Parteilichkeit u. Vorliebe) visa est oratio habere, eo plus auctoritatis habuit, Liv.: et sine amore et sine cupiditate et rursus sine odio et sine invidia iudicabunt, Cic.: qui (testes) aut sine ullo studio dicebant aut dissimulatione aliquā cupiditatis, Cic.: his utitur laudatoribus Flaccus, his innocentiae testibus, ut Graecorum cupiditati Graecorum auxilio resistamus, Cic. – / Genet. Plur. gew. cupiditatum; doch auch cupiditatium, zB. Cic. Sest. 138. Sen. ep. 5, 7 u. 117, 25; de tranqu. anim. 12, 1.

    lateinisch-deutsches > cupiditas

  • 9 finio

    fīnio, īvī, ītum, īre (finis), I) tr. begrenzen, in Grenzen einschließen, durch Grenzen festsetzen, -bestimmen, A) eig.: imperium populi Rom. (v. Rhein), Caes.: signum animo, Liv.: lingua finita dentibus, Cic.: finire arenae circulum, einen Kr. im S. beschreiben, Vell. – B) übtr.: 1) einer Sache Grenzen setzen, sie einschränken, cupiditates, Cic.: censuram, Liv. – 2) festsetzen, bestimmen, a) übh.: tempus, Cic.: diem, decem vades, locum, Liv.: modum, Cic.: latitudinem silvae, Caes.: mors est omnibus finita, Cic.: modus finiendi, der Indikativ, Quint. – m. folg. ne u. Konj., potuisse finire senatus consulto, ne etc., Liv. 31, 48, 8: unpers., de pecunia finitur, ne etc., Liv. 40, 44, 10. – b) durch eine Erklärung bestimmen, erklären, causam, Quint. – c) als philos. t. t., definieren, Sen. u. Quint. – 3) endigen, ein Ende machen, beschließen, im Passiv auch = zu Ende gehen, ein Ende nehmen, enden, aufhören, erlöschen, a) im allg.: bellum, Caes. b. c. 3, 51, 3: sitim, Hor.: famem, Ov.: odium, Curt.: odium mittere et finire, Liv.: fin. aequo animo honores, niederlegen (Ggstz. libentissime inire), Vell.: censuram intra legitimum tempus, Liv.: alci vitam, Sen. rhet.: labores morte graves, Cic. poët.: finitur sudor, febris, tussis, Cels.: finita vicesimo anno bella civilia, Vell. – animam in aris, Ov.: vitam (auf natürlichem od. gewaltsamem Wege), Sen. u. Tac.: vitam suspendio, Suet.: vitam laqueo, Sen. poët. u. Treb. Poll.: vitam laqueo fasciā composito, Aur. Vict.: vitam ferro, Suet., ense, Ov.: vitam veneno, Vulg.: vitam inediā, Plin. u. Plin. ep.: vitam immaturā morte, Vell., per vulnera, Ov.: vitam ex illo vulnere, Augustin. – Latinum (verbum), quod o et n litteris finiretur, non inveniebant, Quint. – Ggstz., quod finitur inceptum est, Lact. 2, 8, 43. – b) insbes.: α) jmd. endigen = dem Lebensende zuführen, Sen. ad Marc. 3, 3: u. so medial finiri absol., enden, sterben, Cic. poët., Sen. u.a.: morbo, Plin. ep. (vgl. Benecke Iustin. 27, 4, 12). – u. = erlöschen, finitā Iuliorum Claudiorumque domo, Tac. hist. 1, 16. – β) im Sprechen od. Schreiben beendigen, beschließen, omnia finierat, Ov.: nondum querelam finieram, Petron.: vix prece finitā, Ov.: cum (oratio) finita est, wenn er (der Vortrag) zu Ende ist, Quint.: sermone finito, Curt.: voto volumen finiendum sit, Vell. – γ) als rhet. t. t., innerhalb bestimmter Grenzen zu Perioden zusammenordnen, numerös od. periodisch abschließen, nec solum componentur verba ratione (mit Bewußtsein, mit Einsicht in das Wesen der Kunst), sed etiam finientur, Cic. or. 161: ut sententiae verbis finiantur, Cic. de or. 3, 191: u. so Partic. subst., apta et finita pronuntiare (Ggstz. infracta et amputata loqui), Cic. or. 170. – II) intr. enden, aufhören, a) im allg.: cum anceps pugna diei finisset occasu, Amm. 24, 4, 20: Ggstz. puto illum pridie incipere, postero die finire, Petron. 92, 9. – b) insbes.: α) enden = sterben, sic Tiberius finivit octavo et septuagesimo aetatis anno, Tac. ann. 6, 50 extr. – β) im Sprechen od. Schreiben enden, schließen, seine Rede beschließen, finio, Plin. ep.: finieram, Mart.: finierat Telamone satus, Ov.: Ggstz., cum initium a tempestate sumpserunt, incendio aut ruinā finiunt, Quint. 8, 6, 50. – γ) periodisch abschließen, schließen, illi philosopho placet ordiri a superiore paeone, posteriore finire, Cic. de or. 3, 183.

    lateinisch-deutsches > finio

  • 10 quartanus

    quārtānus, a, um (quartus), zum vierten gehörig, I) zum vierten Tage, febris quartana u. subst. bl. quārtāna, ae, f., das viertägige Fieber, α) m. febris: tertianae febres et quartanae, Cic.: febri quartanā liberari in acie, Plin. – β) ohne febris: quartana aestiva, autumnalis, Cels.: qu. vetus, Cels.: in senioribus ex eiusmodi morbo quartana fere nascitur, Cels.: in quartanam conversa est vis morbi, Cic.: alterum (tertianarum) genus eodem modo, quo quartana, et incipit et desinit, Cels.: longinquo, maxime quartanae, implicari morbo, Liv.: frigida quartana alqm relinquit, Hor.: alqs a quartana relictus est, Cic.: quartana ab alqo discessit, Cic.: qui quartanam passus convaluerit, Gell. – Plur., idem tempus (autumnus) quosdam longissimis (morbis) implicat, maximeque quartanis, Cels.: Icatidas medicus quartanas finiri coitu spopondit, Plin.: qui remedia quartanis tertianisque collo adnexa gestarunt, Spart. – II) zur vierten Legion, subst., quārtānī, ōrum, m., die Soldaten der vierten Legion, die Vierer, Tac. hist. 4, 37.

    lateinisch-deutsches > quartanus

  • 11 aufhören

    aufhören, I) nachlassen, etwas zu tun oder zu sein: desinere alqd od. mit Infin. (von etwas ablassen, aufhören, etwas zu tun, zu betreiben od. zu sein; absol. auch prägn. vom Redner = nicht weiterreden). – desistere alqā re od. mit folg. Infin. (von etwas ablassen, Ggstz. incipere). – mittere mit Infin. (fahren lassen, aufgeben). – finem facere alqd faciendi u. bl. alcis rei od. alci rei (ein Ende machen). – conquiescere ab alqa re (Ruhe halten). – omittere, intermittere alqd od. mit Infin. (unterlassen, ersteres ganz, letzteres auf eine Zeit). – hör doch auf! omitte me! (laß mich gehen! laß mich zufrieden!); potin ut desinas! (hör doch auf zu reden!): au. zu sein (zu leben), esse desinere; desinere vivere: au. zu zahlen (bankerott werden), s. Bankerott (der): wissen, nicht wissen, wo man in einer Sache aufzuhören hat, alcis rei finem modumque scire, nescire. – Zuw. drücken die Lateiner unser »aufhören« mit Infin. durch besondere, mit de zusammengesetzte Verba aus, wie: au. Krieg zu führen, debellare: au. zu wüten, desaevire. – ohne aufzuhören, s. beständig no. I, b. – II) ein Ende nehmen: desinere (Ggstz. incipere). – terminari (abgegrenzt werden im Raume. z. B. der Brustknochen hört an der Herzgrube auf, os pectoris a praecordiis terminatur: u. = beschlossen, beendigt werden in der Zeit, z. B. vom Oberbefehl, v. Geschäft). – finem habere od. capere (ein Ende haben, -nehmen). – finiri [205]( ein Ende finden, v. einer Krankheit). – abire. decedere (weggehen). – quiescere, conquiescere (ruhen; diese vier von einer Krankheit, dem Fieber etc.). – intermittere (einen Zwischenraum lassen, sowohl im Raume, eine Strecke lang aufhören, absetzen, als in der Zeit, eine Zeitlang oder von Zeit zu Zeit nachlassen, z. B. vom Fieber). – remittere (ganz nach lassen, v. Wind, Regen, Schmerz, Pestilenz). – respirare (gleichs. verschnaufen. z. B. die Belagerung hörte nicht einen Augenblick auf, ne punctum quidem temporis oppugnatio respiravit). – desaevire (zu wüten aufhören, v. Sturme). – mit jmdm. au. (von einem Geschlechte), deficere in alqo: etwas aufhören machen, finem facere alcis rei; finem imponere alci rei. – Oft wird das deutsche Subst. im Latein. bei desinere durch den Infin. ausgedrückt, z. B. meine Verwunderung darüber hört auf, illud mirari desino: seine Furcht hörte auf, timere desiit. – Auch wird im Latein. zu desinere noch ein näher bestimmender Infin. gesetzt, wo wir im Deutschen bloß »aufhören« sagen, z. B. die Feuchtigkeit hört auf, umor manare desinit (hört auf zu fließen). – Aufhören, das, finis (Ende, gänzliches Au.). – intermissio (das Nachlassen auf einige Zeit oder von Zeit zu Zeit, z. B. des Fiebers). – ich fürchtete das Au. deiner Liebe zu mir, metui, ne tu ipse me amare desineres. – ohne Au., s. beständig no. I, b.

    deutsch-lateinisches > aufhören

  • 12 begrenzen

    begrenzen, finire. definire (Grenzen setzen). – terminare. determinare. terminationibus finire (Schranken setzen, über die etwas nicht hinausgehen darf). – includere (einschließen, ein Land das andere u. so die Grenze bilden). – cancellis circumscribere (uneig., beschränken, w. s.). – begrenzt werden, attingi, contingi alqā re (an etw. stoßen, z. B. an Völkerschaften, an ein Land). – finiri alqā re (seine Grenzen erhalten, z. B. durch ein Vorgebirge). contineri alqā re (eingeschlossen werden, z. B. durch einen Fluß). – impediri alqā re (verhindert werden, z. B. die Aussicht durch einen Berg). – Begrenzung, finitio: circumscriptio; durch die Verba unter »begrenzen«.

    deutsch-lateinisches > begrenzen

  • 13 heben

    heben, I) in die Höhe bewegen: A) eig.: tollere. attollere. extollere. – levare. allevare (aufheben, in die Höhe richten). – jmd. od. etwas h. auf etc., alqm tollere in alqd (z.B. in currum, in equum); alqd extollere in alqd (z.B. onus in plaustrum); alqm subicere in alqd (sich schwingen lassen, z.B. in equum); imponere alqm in alqd (auf etwas setzen, z.B. in equum, in plaustrum). – über die Mauer h., s. herüberheben. – die Blicke h. zu etc., oculos tollere, attollere, allevare ad etc.; suspicere alqm od. alqd: die Blicke vom Boden h., oculos allevarehumo. – B) übtr.: 1) eintreiben (Gelder, Steuern etc.): exigere. – 2) augenfälliger u. hörbarer machen: excitare (Schatten od. Licht etc. in einem Gemälde). – speciem addere alci rei (übh. augenfälliger machen, z.B. die Körpergröße, v. bebuschten Helm u. dgl.). – tollere. attollere (hörbarer machen, Ggstz. summittere, z.B. vocem). – etwas durch die Darstellung h., alqd oratione illustrare. – 3) größer machen durch verliehenes Ansehen etc.: alqm augere (übh. durch Einfluß, Geld etc.). – alqm tollere od. ornare od. exornare (zu Würden und Ehren bringen; vgl. »befördern no. III, b«). – sich heben, crescere (übh.). – efflorescere. florere coepisse (aufblühen). – opes augere (seine Macht mehren, z.B. durch die Künste des Friedens, urbanis artibus). – sich wieder h., splendorem suum recipere. – II) wegnehmend entfernen: A) eig.; z.B. einen [1239] Topf vom Feuer h., tollere ollam. – ich will dir das Bündel von der Schulter heben, hoc te fasce levabo. – B) übtr.: tollere. – levare alqd od. alqm alqā re (lindern, befreien von etwas, z.B. morbum). – succurrere alci rei (zu Hilfe kommen, z.B. morbo medendo). mederi alci rei (heilen u. übh. abhelfen, z.B. morbo). sich heben, desinere (aufhören). – finiri (ein Ende nehmen, z.B. von selbst, per se, auch von Krankheiten). – Einnahme und Ausgabe heben sich, par est ratio acceptorum et expensorum: das Fieber hat sich gehoben, febris quievit: die Pest hat sich an einem Orte gehoben, pestilentia de alqo loco abiit.

    deutsch-lateinisches > heben

  • 14 schließen

    schließen, I) v. tr.: 1) zumachen, a) eig.: α) rein aktiv: claudere (versperren, verschließen, z.B. ianuam serā: u. alci [vor jmd.] portas). – operire (mit einer Decke versehen, zudecken. zuschließen, z.B. fores, ostium). – comprimere (zusammendrücken, zudrücken, z.B. labra, manum od. pugnum). – die Augen sch., oculos comprimere (eig., die Augen zudrücken; auch jmdm., z.B. mortui oculos); oculos claudere (eig., die Augen für immer schließen, von Sterbenden); oculos operire (eig., die Augen zumachen, v. Menschen, die schlafen wollen etc.; auch jmdm., alci, z.B. morienti); conivere (eig., die Augen sich zusammenneigen lassen, im Schlafe, vor dem Lichte, z.B. ad minima tonitrua et fulgura); mori (bildl., sterben): jmd. in seine Arme sch., s. umarmen. – β) refl., sich schließen, coire (zusammengehen, z.B. von den Augenlidern, von den Lippen, von Wunden etc.). – conivere (sich zusammenneigen, v. den Augen, z.B. somno coniventibus oculis). – operiri. comprimi (sich zumachen, zugedeckt werden, von den Augen). – florem suum comprimere (von Blumen). – die Glieder schließen sich, ordines densantur: in (eng) geschlossenen Gliedern, compressis ordinibus (in dicht zusammengehaltenen, z.B. claudere vias); continenti agmine (in fortlaufendem Zuge, z.B. in hostem incĭdere); munito agmine (in gedecktem Zuge, z.B. incedere); confertus (in dicht gedrängten Gliedern, z.B. non conferti, sed dispersi excurrunt); so auch confertim (z.B. pugnare). – b) übtr.: α) beschließen, zu Ende bringen: finem facere m. folg. Genet., bes. des Gerundii (z.B. nos tempus est huius libri finem facere: u. fin. fac. dicendi, scribendi). – finem imponere alci rei (z.B. epistulae). – eine Rede sch., auch bl. »schließen«, dicendi finem facere; perorare. – β) zustande bringen: facere. Vgl. »Bündnis, Ehe« u. a. Substst. – γ) in sich schließen = enthalten, in se continere u. bl. continere (umschließen, umfassen). – habere (etwas als wesentlich an oder in sich haben = mit etwas verbunden sein, z.B. avaritia pecuniae studium habet) – 2) = fesseln, anschließen no. I, 1, w. s. – II) v. intr.: 1) genau anliegen, [2043] z.B. die Tür schließt nicht, *fores hiant. – das Kleid schließt, vestis bene sedet. – 2) einen Schluß machen: concludere. cogere (schließend zusammenbringen). – efficere, conficere, colligere, aus etc., ex alqa re (folgern). – hieraus kann geschlossen werden, ex quo effici cogique potest: von sich sch., de se coniecturam facere: von sich auf andere sch., de aliis ex se coniecturam facere: man könne dar. aus auf eine um so größere Niederlage sch., daß etc., quo maioris cladis indicium esset mit Akk. u. Infin. – 3) sich endigen: finiri; terminari. – hier möge unsere Untersuchung sch., sit iam huius disputationis modus: die Rede schließt damit, womit sie begonnen hat, unde est orsa, in eodem terminatur oratio: mit einer langen Silbe sch., longā syllabā terminari.

    deutsch-lateinisches > schließen

  • 15 cupiditas

    cupiditās, ātis, f. (cupidus), die Begierde, das Verlangen, die Lust, im üblen Sinne = die Sucht, der Hang, die Leidenschaft (auch wie επιθυμία, als affektvolle Stimmung), I) im allg.: a) eig. (oft verb. libido vel. c., vel libido vel c., libido cupiditasve, s. Baiter Cic. Tusc. 4, 44. p. 317, 24), de voluntate tua, ut simul simus, vel potius studio et cupiditate non dubito, Cic.: eādem levitate cupiditas est in appetendo, quā laetitia in fruendo, Cic.: ardens in cupiditatibus, Sall.: intemperans sum in eius rei cupiditate, quam nosti, Cic.: quam diu in his annis sumus cupiditatum, in der Sturm- und Drangperiode, Ps. Quint. decl.- c. acrior, acerrima, Cic.: c. tam caeca, Cic.: c. alcis effrenata et furiosa, Cic.: c. flagrans, flagrantissima, Cic. u. Val. Max.: cupiditates immodicae, Curt.: c. inexplebilis, Cic.: c. incredibilis, Cic.: cupiditates indomitae atque effrenatae, Cic.: cupiditates infinitae, Cic.: c. insana, Cic.: cupiditates insatiabiles, Cic.: c. nimis magna, Cic., maior, Nep., maxima, Val. Max.: c. mala, Ter.: mira, Tac., mirabilis, Nep.: nimia, Cic.: cupiditates naturales, necessariae, Cic.: cupiditates turpissimae, Nep. – m. subj. Genet., temeritas cupiditasque militum, Hitze, Caes.: cupiditates principum (Ggstz. continentia plebis), Cic.: administer istius cupiditatum erat, Cic. – m. obj. Genet., c. argenti caelati, Cic.: pecuniae, Cic.: praedae, Caes., praedae ac ra-
    ————
    pinarum, Cic. – c. cognitionis et scientiae, Cic.: gloriae, maioris gloriae, Cic.: c. gloriae nimia, Cic.: honorum, Cic.: c. honestatis et dignitatis nimis magna, Cic.: c. imperii, Nep., imperiorum, Cic., regni, Caes.: potentiae, Suet.: ultionis, Tac. – vitae, Lust, Liebe zum Leben, Val. Max.: dass. c. lucis (Lebenslicht), Quint. – infinita quaedam c. aedificandi, Lact.: c. audiendi, Plin. ep., Platonis audiendi, Nep.: c. discendi, Cic. u. Sen.: bellandi, Nep., belli gerendi, Caes.: ignota cognoscendi, Sen.: dominandi, Cic.: edendi, bibendi, Fest.: habendi, Rutil. Lup.: imitandi, Cic.: laedendi, Quint.: mercandi, Sen.: pugnandi, Nep.: gratiae referendae, Cic.: ulciscendi, Liv.: c. summa videndi mei, Cic.: vincendi, Cic.: vivendi, Lust, Liebe zum Leben, Amm. (vgl. vorher c. vitae). – m. ad u. Akk., tanta c. ad reditum, Cic. Phil. 1, 4, 9: tanta c. ad venandum, Curt. 9, 1 (6), 33. – tantum abesse a cupiditate pecuniae, ut etc. (v. Pers.), Nep.: cum spe vincendi simul abicere certandi cupiditatem, Cic.: accendi (accensus) regni cupiditate, Curt.: ardere cupiditate, Cic., cupiditate inimicos ulciscendi, Liv. – coërcere cupiditates, Cic.: meditare, quibus verbis incensam illius cupiditatem comprimas atque restinguas, Cic. – ubi animus semel se cupiditate devinxit malā, Ter.: duci (ductus) cupiditate pecuniae vel gloriae, Scrib. – efferri gloriae cupiditate, Cic. – explere cupiditates (suas), Cic.; vgl. neque expletur
    ————
    umquam nec satiatur cupiditatis sitis, Cic.: an potest cupiditas finiri? tollenda est atque extrahenda radicitus, Cic. – ferri (sich fortreißen lassen) cupiditate pecuniae, Cic.: flagrare cupiditate (absol.), Cic.: flagrare aedium (alcis) cupiditate, Cic.: flagrare mirabili pugnandi cupiditate, Nep.: flagrare cupiditate discendi, Sen.: frangere cupiditates Cic.: frangi cupiditate, Cic.: fugienda est pecuniae cupiditas, Cic. – honestatis et dignitatis habere nimis magnam cupiditatem, Cic.: quam multas cupiditates, quam varias, quam infinitas habuerit, Cic. – turpissimis imbui cupiditatibus, Nep.: alqm in od. ad regni cupiditatem impellere, Brut. in Cic. ep. u. Curt.: cuius rei cupiditas impellit me interdum, ut te hortari velim, Cic.: imperare cupiditatibus (Ggstz. servire cupiditatibus), Cic.: cum incendisses cupiditatem meam consuetudinis augendae nostrae, Cic.: illa me incendit c. festinationis, Cic.: hunc tantā cupiditate incendit bellandi, ut etc., Nep.: philosophia cognitionis cupiditate incensa, Cic.: incĭdere in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem, Cic.: incitare alqm cupiditate imitandi, Cic.: omnem suam mentem, curam, cogitationem ad alcis rei cupiditatem incitare, Cic.: cupiditati suae indulgere alqā re, Val. Max.: cupiditatibus principum et vitiis infici solet tota civitas, Cic.: inflammare cupiditates (Ggstz. minuere), Cic.: inflammari solere corporis facibus ad omnes fere cupiditates, Cic.: inflammari (inflamma-
    ————
    tus) incredibili cupiditate, Cic.: inflammari (inflammatum esse) cupiditate honorum od. vincendi, Cic.: cupiditatum incendiis inflammatus, Cic.: summa alacritas et cupiditas belli gerendi innata est, Caes.: nimia cupiditas principatus innascitur, Cic. – cupiditates minuere (Ggstz. inflammare), Cic.: illae leges cupiditates nostras libidinesque moderantur, Plin. pan.: sapientis animus numquam cupiditate movetur, Cic. – ne qua oriatur pecuniae cupiditas, Caes. – parēre alcis libidini cupiditatique, Cic.: prolabi (sich verleiten lassen) cupiditate regni, Liv.; vgl. se cupiditate (Pachtlust) prolapsos nimium magno conduxisse, Cic. – praedae ac rapinarum cupiditas caeca rapit alqm, Cic.: eorum studio cupiditatique resistere, Auct. b. Afr.: respiravit cupiditas atque avaritia paululum, Cic.: restinguere cupiditates eloquentiā, Cic. – servire cupiditatibus (Ggstz. imperare cupiditatibus), Cic. – alqm tanta cupiditas tenet dimicandi cum alqo, ut etc., Liv.: tenere (im Zaume halten) cupiditates suas, Cic.: consuetudine ad imperii cupiditatem trahi, Nep.: omnes trahimur et ducimur (werden unwillkürlich, unwiderstehlich hingezogen) ad cognitionis et scientiae cupiditatem, Cic.: vincere alqm cupiditate (Eifer) in alqa re, Cic. – b) meton., wie επιθυμία, der Gegenstand der Begierde, das Gelüste, alcis ex impurissimis faucibus inhonestissimam cupiditatem eripere, Cic. ad Q. fr. 1, 1, 6. § 19.
    ————
    II) insbes.: a) die phys. Begierde, Lust, der Drang nach etw., α) übh.: c. cibi (Appetit), zB. si cibi c. est od. non est, Cels.: cibi cupiditatem excitare, Cels.: quodsi c. cibi reverterit, Cels.: cibi cupiditate redditā, Cels. – c. deiectionis, deiciendi, Drang zum Stuhlgang, Cels.: c. tussiendi, Cels.: crebra c. urinae, cels. – β) insbes., der Begattungstrieb, die Brunst eines Menschen, Plin. 36, 21: eines Tieres, Col. 6, 27, 4. – b) die Leidenschaft = die Liebe, cupiditatis ardor, Curt. 8, 4 (16), 27: summa, Val. Max. 5, 7 ext. 1: c. insana, Val. Max. 7, 3, 10: reliquas sorores nec cupiditate tantā nec dignatione dilexit, ut etc., Suet. Cal. 24, 3. – c) das ehrsüchtige (ehrgeizige) Streben, die Ehrsucht, der Ehrgeiz, Plur. = ehrgeizige Absichten, Bestrebungen od. Gelüste, bes. nach einem Amte od. nach Verlängerung eines Amtes, Tib. Claudii, Liv.: collegarum, Liv.: popularis, der blinde Ehrgeiz, die Neuerungssucht der Demagogen (Ggstz. consilium principum, besonnene Überzeugung der usw.), Cic.: P. Naso ommi carens cupiditate, Cic.: quanto modestior illius cupiditas fuit, quam tua, Appi? Liv.: cupiditatem et arrogantiam incendere, Cic.: illius cupiditatem refutare, Cic.: alcis cupiditati suffragari, Cic. – nachaug. auch = die Herrschsucht, das Herrschergelüst, non te propria cupiditas, sed aliena utilitas principem fecit, Plin. pan. 7, 1. – d) der Hang zu wüsten Begierden, vita maxime
    ————
    disiuncta a cupiditate, Cic. Rosc. Am. 39. – insbes. der Hang zu üppigem Leben, die Genußsucht, cum propinquitas et celebritas loci suspicionem desidiae tollat aut cupiditatis, Cic. pro Scauro 45. – e) die Begehrlichkeit nach fremdem Gut, der Eigennutz, das Interesse, allgem. Ausdruck für das spez. Habsucht, Geldgier, Plur. = habsüchtige, eigennützige Gelüste (Ggstz. abstinentia, integritas et innocentia, contemptus pecuniae; zuw. verb. cupiditas atque avaritia, avaritia et cupiditas, s. Bünem. Lact. 1, 20, 25): c. immodica, Liv.: c. immensa, Suet.: c. proiecta quaedam et effrenata, Cic.: c. pristina, Suet. – Sex. Naevi cupiditas crudelitasque, Cic. – homo a cupiditate omni remotissimus, Cic.: quanto ab eiusmodi cupiditatibus remotior eius animus esset, tanto etc., Plin. ep.: ita caecum cupiditate et avaritiā fuisse, ut etc., Quint. – cupiditas causa sceleris fuit, Quint.: vicinus dives cupiditatem irritat, Sen.: alcis cupiditati morem gerere, obtemperare, Cic.: sine cupiditate vixisse, Cic.; vgl. etiamtum vita hominum sine cupiditate agitabatur, sua cuique satis placebant, Sall. – f) die Leidenschaft für jmd. (Ggstz. invidia), α) im guten Sinne, die leidenschaftliche Hingebung, Ergebenheit, der Enthusiasmus, tanta erat magnificentia apud opulentiores, cupiditas apud humiliores, Hirt. b. G. 8, 51, 3. – β) im üblen Sinne, die Leidenschaftlichkeit des Redners, Richters, Zeugen usw., mit der er wider Recht
    ————
    und Pflicht nur nach persönlicher Neigung spricht, richtet, zeugt usw., das parteiische Interesse, die Parteilichkeit (vgl. Benecke Cic. Lig. 3. p. 11 sq. Drak. Liv. 24, 28, 8. Gräve u. Ruhnken Suet. Caes. 12), c. inconsiderata, Cic.: cupiditatis atque inimicitiarum suspicio, Cic.: quo minus cupiditatis et studii (Parteilichkeit u. Vorliebe) visa est oratio habere, eo plus auctoritatis habuit, Liv.: et sine amore et sine cupiditate et rursus sine odio et sine invidia iudicabunt, Cic.: qui (testes) aut sine ullo studio dicebant aut dissimulatione aliquā cupiditatis, Cic.: his utitur laudatoribus Flaccus, his innocentiae testibus, ut Graecorum cupiditati Graecorum auxilio resistamus, Cic. – Genet. Plur. gew. cupiditatum; doch auch cupiditatium, zB. Cic. Sest. 138. Sen. ep. 5, 7 u. 117, 25; de tranqu. anim. 12, 1.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > cupiditas

  • 16 finio

    fīnio, īvī, ītum, īre (finis), I) tr. begrenzen, in Grenzen einschließen, durch Grenzen festsetzen, -bestimmen, A) eig.: imperium populi Rom. (v. Rhein), Caes.: signum animo, Liv.: lingua finita dentibus, Cic.: finire arenae circulum, einen Kr. im S. beschreiben, Vell. – B) übtr.: 1) einer Sache Grenzen setzen, sie einschränken, cupiditates, Cic.: censuram, Liv. – 2) festsetzen, bestimmen, a) übh.: tempus, Cic.: diem, decem vades, locum, Liv.: modum, Cic.: latitudinem silvae, Caes.: mors est omnibus finita, Cic.: modus finiendi, der Indikativ, Quint. – m. folg. ne u. Konj., potuisse finire senatus consulto, ne etc., Liv. 31, 48, 8: unpers., de pecunia finitur, ne etc., Liv. 40, 44, 10. – b) durch eine Erklärung bestimmen, erklären, causam, Quint. – c) als philos. t. t., definieren, Sen. u. Quint. – 3) endigen, ein Ende machen, beschließen, im Passiv auch = zu Ende gehen, ein Ende nehmen, enden, aufhören, erlöschen, a) im allg.: bellum, Caes. b. c. 3, 51, 3: sitim, Hor.: famem, Ov.: odium, Curt.: odium mittere et finire, Liv.: fin. aequo animo honores, niederlegen (Ggstz. libentissime inire), Vell.: censuram intra legitimum tempus, Liv.: alci vitam, Sen. rhet.: labores morte graves, Cic. poët.: finitur sudor, febris, tussis, Cels.: finita vicesimo anno bella civilia, Vell. – animam in aris, Ov.: vitam (auf natürlichem od. gewaltsamem Wege),
    ————
    Sen. u. Tac.: vitam suspendio, Suet.: vitam laqueo, Sen. poët. u. Treb. Poll.: vitam laqueo fasciā composito, Aur. Vict.: vitam ferro, Suet., ense, Ov.: vitam veneno, Vulg.: vitam inediā, Plin. u. Plin. ep.: vitam immaturā morte, Vell., per vulnera, Ov.: vitam ex illo vulnere, Augustin. – Latinum (verbum), quod o et n litteris finiretur, non inveniebant, Quint. – Ggstz., quod finitur inceptum est, Lact. 2, 8, 43. – b) insbes.: α) jmd. endigen = dem Lebensende zuführen, Sen. ad Marc. 3, 3: u. so medial finiri absol., enden, sterben, Cic. poët., Sen. u.a.: morbo, Plin. ep. (vgl. Benecke Iustin. 27, 4, 12). – u. = erlöschen, finitā Iuliorum Claudiorumque domo, Tac. hist. 1, 16. – β) im Sprechen od. Schreiben beendigen, beschließen, omnia finierat, Ov.: nondum querelam finieram, Petron.: vix prece finitā, Ov.: cum (oratio) finita est, wenn er (der Vortrag) zu Ende ist, Quint.: sermone finito, Curt.: voto volumen finiendum sit, Vell. – γ) als rhet. t. t., innerhalb bestimmter Grenzen zu Perioden zusammenordnen, numerös od. periodisch abschließen, nec solum componentur verba ratione (mit Bewußtsein, mit Einsicht in das Wesen der Kunst), sed etiam finientur, Cic. or. 161: ut sententiae verbis finiantur, Cic. de or. 3, 191: u. so Partic. subst., apta et finita pronuntiare (Ggstz. infracta et amputata loqui), Cic. or. 170. – II) intr. enden, aufhören, a) im allg.: cum anceps pugna diei finisset occasu,
    ————
    Amm. 24, 4, 20: Ggstz. puto illum pridie incipere, postero die finire, Petron. 92, 9. – b) insbes.: α) enden = sterben, sic Tiberius finivit octavo et septuagesimo aetatis anno, Tac. ann. 6, 50 extr. – β) im Sprechen od. Schreiben enden, schließen, seine Rede beschließen, finio, Plin. ep.: finieram, Mart.: finierat Telamone satus, Ov.: Ggstz., cum initium a tempestate sumpserunt, incendio aut ruinā finiunt, Quint. 8, 6, 50. – γ) periodisch abschließen, schließen, illi philosopho placet ordiri a superiore paeone, posteriore finire, Cic. de or. 3, 183.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > finio

  • 17 quartanus

    quārtānus, a, um (quartus), zum vierten gehörig, I) zum vierten Tage, febris quartana u. subst. bl. quārtāna, ae, f., das viertägige Fieber, α) m. febris: tertianae febres et quartanae, Cic.: febri quartanā liberari in acie, Plin. – β) ohne febris: quartana aestiva, autumnalis, Cels.: qu. vetus, Cels.: in senioribus ex eiusmodi morbo quartana fere nascitur, Cels.: in quartanam conversa est vis morbi, Cic.: alterum (tertianarum) genus eodem modo, quo quartana, et incipit et desinit, Cels.: longinquo, maxime quartanae, implicari morbo, Liv.: frigida quartana alqm relinquit, Hor.: alqs a quartana relictus est, Cic.: quartana ab alqo discessit, Cic.: qui quartanam passus convaluerit, Gell. – Plur., idem tempus (autumnus) quosdam longissimis (morbis) implicat, maximeque quartanis, Cels.: Icatidas medicus quartanas finiri coitu spopondit, Plin.: qui remedia quartanis tertianisque collo adnexa gestarunt, Spart. – II) zur vierten Legion, subst., quārtānī, ōrum, m., die Soldaten der vierten Legion, die Vierer, Tac. hist. 4, 37.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > quartanus

  • 18 Кончаться

    - terminari; finiri; finem nancisci; evadere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Кончаться

  • 19 Feralia

    fērālis, e, adj. [fero, from the carrying of the dead in funeral procession; cf. ferculum; cf. also Fest., Varr., Ov. ll. c. infra and v. Corss. Ausspr. 1, 467], of or belonging to the dead or to corpses, funereal (as an adj. only poet. and in post-Aug. prose):

    tu tamen exstincto feralia munera ferto,

    offerings to the dead, Ov. Tr. 3, 3, 81:

    sacra,

    Luc. 1, 616:

    cupressus,

    Verg. A. 6, 216; Ov. Tr. 3, 13, 21; cf.:

    ferale decus,

    i. e. the cypress, Sil. 10, 535:

    vittae,

    Ov. Ib. 103:

    reliquiae,

    i. e. the ashes of the dead, Tac. A. 2, 75:

    ferali carmine bubo Visa queri,

    Verg. A. 4, 462:

    Enyo,

    Petr. 120.—
    B.
    In partic., of or belonging to the festival of the dead (celebrated annually in the month of February):

    tunc, cum ferales praeteriere dies,

    the days of the festival of the dead, Ov. F. 2, 34:

    tempus,

    id. ib. 5, 486: mensis, i. e. February, Col. poet. 10, 191. —
    2.
    Subst.: Fĕrālĭa, ĭum, n., the general festival of the dead kept on the 17 th or 21 st of February, the feast of All Souls (cf.:

    inferiae, justa, pompa, exsequiae, funus): hanc, quia justa ferunt, dixere Fĕralia lucem: Ultima placandis Manibus illa dies,

    Ov. F. 2, 569:

    feralia ab inferis et ferendo, quod ferunt tum epulas ad sepulcrum, quibus jus ibi parentare,

    Varr. L. L. 6, § 13 Müll.; cf.:

    feralium diem ait Varro a ferendis in sepulcra epulis dici,

    Macr. S. 1, 4: feralia diis Manibus sacrata festa, a ferendis epulis, vel a feriendis pecudibus appellata, Paul. ex Fest. p. 85 Müll.:

    eodem die video Caesarem a Corfinio profectum esse, id est, Feralibus,

    Cic. Att. 8, 14, 1:

    diem finiri placuit Feralia, quae proxime fuissent,

    Liv. 35, 7, 3 Drak. N. cr.
    II.
    Transf., in gen., deadly, fatal, dangerous = funestus:

    tune, Licha, dixit, feralia dona tulisti?

    Ov. M. 9, 214:

    arma,

    Luc. 2, 260; 374:

    bellum,

    Tac. H. 5, 25:

    papilio,

    Ov. M. 15, 374; cf.:

    papilio pestifer,

    Plin. 11, 19, 21, § 65:

    Idus Mart. ferales Caesari,

    Plin. 18, 26, 65, § 237:

    annus,

    Tac. A. 4, 64:

    tenebrae,

    id. ib. 2,31:

    aula, a term applied to the abode of the great African serpent,

    Sil. 6, 216.— Comp.:

    feralior,

    Pacat. Pan. Theod. 46, 4.— Sup.: nefas feralissimum, Salv. Gub. Dei, 1, p. 23.—In neutr. adv.:

    ferale gemiscere,

    Claud. Rapt. Pros. 3, 130.— Hence, adv.: fērālĭter, fatally (late Lat.):

    ut leo feraliter invadit,

    Fulg. Myth. 3, 1 med.

    Lewis & Short latin dictionary > Feralia

  • 20 feralis

    fērālis, e, adj. [fero, from the carrying of the dead in funeral procession; cf. ferculum; cf. also Fest., Varr., Ov. ll. c. infra and v. Corss. Ausspr. 1, 467], of or belonging to the dead or to corpses, funereal (as an adj. only poet. and in post-Aug. prose):

    tu tamen exstincto feralia munera ferto,

    offerings to the dead, Ov. Tr. 3, 3, 81:

    sacra,

    Luc. 1, 616:

    cupressus,

    Verg. A. 6, 216; Ov. Tr. 3, 13, 21; cf.:

    ferale decus,

    i. e. the cypress, Sil. 10, 535:

    vittae,

    Ov. Ib. 103:

    reliquiae,

    i. e. the ashes of the dead, Tac. A. 2, 75:

    ferali carmine bubo Visa queri,

    Verg. A. 4, 462:

    Enyo,

    Petr. 120.—
    B.
    In partic., of or belonging to the festival of the dead (celebrated annually in the month of February):

    tunc, cum ferales praeteriere dies,

    the days of the festival of the dead, Ov. F. 2, 34:

    tempus,

    id. ib. 5, 486: mensis, i. e. February, Col. poet. 10, 191. —
    2.
    Subst.: Fĕrālĭa, ĭum, n., the general festival of the dead kept on the 17 th or 21 st of February, the feast of All Souls (cf.:

    inferiae, justa, pompa, exsequiae, funus): hanc, quia justa ferunt, dixere Fĕralia lucem: Ultima placandis Manibus illa dies,

    Ov. F. 2, 569:

    feralia ab inferis et ferendo, quod ferunt tum epulas ad sepulcrum, quibus jus ibi parentare,

    Varr. L. L. 6, § 13 Müll.; cf.:

    feralium diem ait Varro a ferendis in sepulcra epulis dici,

    Macr. S. 1, 4: feralia diis Manibus sacrata festa, a ferendis epulis, vel a feriendis pecudibus appellata, Paul. ex Fest. p. 85 Müll.:

    eodem die video Caesarem a Corfinio profectum esse, id est, Feralibus,

    Cic. Att. 8, 14, 1:

    diem finiri placuit Feralia, quae proxime fuissent,

    Liv. 35, 7, 3 Drak. N. cr.
    II.
    Transf., in gen., deadly, fatal, dangerous = funestus:

    tune, Licha, dixit, feralia dona tulisti?

    Ov. M. 9, 214:

    arma,

    Luc. 2, 260; 374:

    bellum,

    Tac. H. 5, 25:

    papilio,

    Ov. M. 15, 374; cf.:

    papilio pestifer,

    Plin. 11, 19, 21, § 65:

    Idus Mart. ferales Caesari,

    Plin. 18, 26, 65, § 237:

    annus,

    Tac. A. 4, 64:

    tenebrae,

    id. ib. 2,31:

    aula, a term applied to the abode of the great African serpent,

    Sil. 6, 216.— Comp.:

    feralior,

    Pacat. Pan. Theod. 46, 4.— Sup.: nefas feralissimum, Salv. Gub. Dei, 1, p. 23.—In neutr. adv.:

    ferale gemiscere,

    Claud. Rapt. Pros. 3, 130.— Hence, adv.: fērālĭter, fatally (late Lat.):

    ut leo feraliter invadit,

    Fulg. Myth. 3, 1 med.

    Lewis & Short latin dictionary > feralis

См. также в других словарях:

  • 12-Meilen-Zone — Die Hoheitsgewässer an Meeresküsten zählen zum Staatsgebiet eines Staates. Zur See hin nehmen hoheitliche Befugnisse eines Staates allgemein stufenweise ab. Dessen Rechte sind außerdem insofern eingeschränkt, als die friedliche Durchfahrt fremder …   Deutsch Wikipedia

  • 12 Meilen-Zone — Die Hoheitsgewässer an Meeresküsten zählen zum Staatsgebiet eines Staates. Zur See hin nehmen hoheitliche Befugnisse eines Staates allgemein stufenweise ab. Dessen Rechte sind außerdem insofern eingeschränkt, als die friedliche Durchfahrt fremder …   Deutsch Wikipedia

  • Coram publico — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

  • Drei-Meilen-Zone — Die Hoheitsgewässer an Meeresküsten zählen zum Staatsgebiet eines Staates. Zur See hin nehmen hoheitliche Befugnisse eines Staates allgemein stufenweise ab. Dessen Rechte sind außerdem insofern eingeschränkt, als die friedliche Durchfahrt fremder …   Deutsch Wikipedia

  • Dreimeilenzone — Die Hoheitsgewässer an Meeresküsten zählen zum Staatsgebiet eines Staates. Zur See hin nehmen hoheitliche Befugnisse eines Staates allgemein stufenweise ab. Dessen Rechte sind außerdem insofern eingeschränkt, als die friedliche Durchfahrt fremder …   Deutsch Wikipedia

  • Fischereizone — Die Hoheitsgewässer an Meeresküsten zählen zum Staatsgebiet eines Staates. Zur See hin nehmen hoheitliche Befugnisse eines Staates allgemein stufenweise ab. Dessen Rechte sind außerdem insofern eingeschränkt, als die friedliche Durchfahrt fremder …   Deutsch Wikipedia

  • Hoheitsgewässer — Basislinie und Staatsgrenze Seerechtliche Zonen nach dem Seerechtsübe …   Deutsch Wikipedia

  • Seehoheit — Die Hoheitsgewässer an Meeresküsten zählen zum Staatsgebiet eines Staates. Zur See hin nehmen hoheitliche Befugnisse eines Staates allgemein stufenweise ab. Dessen Rechte sind außerdem insofern eingeschränkt, als die friedliche Durchfahrt fremder …   Deutsch Wikipedia

  • Zwölf-Meilen-Zone — Die Hoheitsgewässer an Meeresküsten zählen zum Staatsgebiet eines Staates. Zur See hin nehmen hoheitliche Befugnisse eines Staates allgemein stufenweise ab. Dessen Rechte sind außerdem insofern eingeschränkt, als die friedliche Durchfahrt fremder …   Deutsch Wikipedia

  • Zwölfmeilenzone — Die Hoheitsgewässer an Meeresküsten zählen zum Staatsgebiet eines Staates. Zur See hin nehmen hoheitliche Befugnisse eines Staates allgemein stufenweise ab. Dessen Rechte sind außerdem insofern eingeschränkt, als die friedliche Durchfahrt fremder …   Deutsch Wikipedia

  • Neum — • A term in medieval music theory Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Neum     Neum     † Cathol …   Catholic encyclopedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»