Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

favīlla

  • 1 favilla

    favīlla, ae, f. (aus *fovilla v. foveo), die dünne, leicht verfliegende Asche, bes. wenn sie noch glimmt, die Loderasche, Flugasche (Ggstz. cinis, die gröbere Asche; vgl. Plin. 19, 19. Verg. Aen. 6, 226), Aetnaeae favillae, Amm.: favillae plenus, Ter.: favilla tepida, Ov. u. Suet.: moenia favillis oppleta, Amm.: in cinerem favillasque converti, Firm.: cineris usus et favillae, als Dünger, Col.: oculos tenui signare favillā, die Wimpern mit fein gestoßener Asche dunkel färben, Ov.: bei Dichtern oft von der noch glimmenden Totenasche (vgl. Plin. 19, 19), reliquias vino et bibulam lavēre favillam, Verg.: ibi tu calentem debitā sparges lacrimā favillam vatis amici, Hor.: mixta bibunt molles lacrimis unguenta favillae, Ov. – im Bilde, haec est venturi prima favilla (der glühende Funke = der Ursprung) mali, Prop. 1, 9, 18: in favillam fumumque vanescere, in A. u. R. aufgehen (v. Hochmütigen), Augustin. epist. 48, 24: non eae portae quas hodie cernimus in favillam et cinerem dissolutas, in Asche gelegt, Hieron. epist. 108, 9. – übtr., favilla salis, ein Salzstäubchen, Plin. 31, 90.

    lateinisch-deutsches > favilla

  • 2 favilla

    favīlla, ae, f. (aus *fovilla v. foveo), die dünne, leicht verfliegende Asche, bes. wenn sie noch glimmt, die Loderasche, Flugasche (Ggstz. cinis, die gröbere Asche; vgl. Plin. 19, 19. Verg. Aen. 6, 226), Aetnaeae favillae, Amm.: favillae plenus, Ter.: favilla tepida, Ov. u. Suet.: moenia favillis oppleta, Amm.: in cinerem favillasque converti, Firm.: cineris usus et favillae, als Dünger, Col.: oculos tenui signare favillā, die Wimpern mit fein gestoßener Asche dunkel färben, Ov.: bei Dichtern oft von der noch glimmenden Totenasche (vgl. Plin. 19, 19), reliquias vino et bibulam lavēre favillam, Verg.: ibi tu calentem debitā sparges lacrimā favillam vatis amici, Hor.: mixta bibunt molles lacrimis unguenta favillae, Ov. – im Bilde, haec est venturi prima favilla (der glühende Funke = der Ursprung) mali, Prop. 1, 9, 18: in favillam fumumque vanescere, in A. u. R. aufgehen (v. Hochmütigen), Augustin. epist. 48, 24: non eae portae quas hodie cernimus in favillam et cinerem dissolutas, in Asche gelegt, Hieron. epist. 108, 9. – übtr., favilla salis, ein Salzstäubchen, Plin. 31, 90.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > favilla

  • 3 favilla

    făvilla, ae, f. [Sanscr. root bhā-, to shine; Gr. pha-, phôs, etc., cf. Lat. fax], hot cinders or ashes, glowing ashes, embers (cf. cinis).
    I.
    Lit. ( poet. and in post-Aug. prose): ibi favillae plena coquendo sit faxo (psaltria). Ter. Ad. 5, 3, 60:

    scintillas agere ac late differre favillam,

    Lucr. 2, 675; cf. Ov. M. 7, 80; and:

    cum contectus ignis ex se favillam discutit scintillamque emittit,

    Plin. 18, 35, 84, § 358:

    candens,

    Verg. A. 3, 573:

    cana,

    Ov. M. 8, 525:

    e carbone restincto favilla digito sublata,

    Plin. 26, 11, 72, § 118:

    cinis e favilla et carbonibus ad calefaciendum triclinium illatus,

    Suet. Tib. 74:

    nihil invenit praeter tepidam in ara favillam,

    id. Galb. 18: vi pulveris ae favillae oppressus est. (Plinius), Suet. Fragm. Hist., ed. Roth, p. 301.—
    2.
    In partic., the ashes of the dead still glowing:

    corporis favillam ab reliquo separant cinere,

    Plin. 19, 11, 4, § 19:

    ibi tu calentem Debita sparges lacrima favillam Vatis amici,

    Hor. C. 2, 6, 23; Tib. 3, 2, 10; Prop. 1, 19, 19; Verg. A. 6, 227; Ov. F. 3, 561.—
    B.
    Transf.:

    salis,

    powder of salt, Plin. 31, 7, 42, § 90.—
    * II.
    Trop., a glimmering spark, i. e. beginning, origin:

    haec est venturi prima favilla mali,

    Prop. 1, 9, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > favilla

  • 4 favilla

    favilla favilla, ae f сажа

    Латинско-русский словарь > favilla

  • 5 favilla

    favilla favilla, ae f пепел раскалённый

    Латинско-русский словарь > favilla

  • 6 favīlla

        favīlla ae, f    [FAV-], cinders, hot ashes, glowing ashes, embers: favillae plena (psaltria), T.: candens, V.: cana, O.— The ashes of the dead: Vatis amici, H.: bibula, V.: virginea, O.—Fig., a glimmering spark, beginning: venturi mali, Pr.
    * * *
    glowing ashes, embers; spark; ashes

    Latin-English dictionary > favīlla

  • 7 favilla

    ae f. [из *. fovilla от foveo ]
    1) раскалённый пепел, тлеющая зола (f. tepida O, Su)
    3) искра, перен. начало, происхождение (prima f. alicujus rei Prp)

    Латинско-русский словарь > favilla

  • 8 cinis

    eris m. (редко f.)
    1) пепел (остывший), зола, прах (favilla — тлеющий пепел)
    in cinerem dilabi H — превратиться в пепел, рассыпаться прахом
    hujus sermo haut (= haud) cinerem quaeritat Plего речь не нуждается в (зольном) щёлоке (т. е. не требует подчисток, безукоризненна)
    2) тж. pl. прах, останки (c. atque ossa alicujus C)
    post cinerem и post cineres O, M — по сожжении тела, после смерти
    3) развалины, руины, пожарище

    Латинско-русский словарь > cinis

  • 9 Dies irae, dies illa

    Тот день, день гнева.
    Начало средневекового церковного гимна [ В основе ритмики этого стихотворного текста лежат не различия в долготе слогов, как в классической латинской поэзии, а ударения, уже утратившие в то время музыкальный характер. Каждый стих состоит из 4-х стоп, в которых чередуется ударный и безударный слог. - авт. ] - вторая часть заупокойной мессы, реквиема (requiem):
    1. Dies irae, dies illa
    Teste David cum Sibylla.
    2. Quantus tremor est futurus,
    Cuncta stricte discussurus.
    3. Tuba mirum spargens sonum
    Coget omnes ante thronum.
    4. Mors stupebit et natura,
    Judicanti responsura.
    5. Liber scriptus proferetur
    In quo totum continetur,
    Unde mundus judicetur.
    6. Judex ergo cum sedebit,
    Quidquid latet apparebit,
    Nil inultum remanebit.
    7. Quid sum miser tunc dicturus,
    Quem patronum rogaturus,
    8. Rex tremendae majestatis
    Qui salvandos salvas gratis,
    Salva me, fons pietatis.
    9. Recordare, Jesu pie,
    Quod sum causa tuae viae,
    Ne me perdas illa die.
    10. Quaerens me sedisti lassus,
    Redemisti crucem passus,
    Tantus labor non sit cassus.
    11. Juste judex ultionis,
    Ante diem rationis.
    12. Ingemisco tanquam reus,
    Culpa, rubet vultus meus,
    Supplicanti parce, Deus.
    13. Qui Mariam absolvisti
    Et latronem exaudisti,
    Mihi quoque spem dedisti.
    14. Preces meae non sunt dignae,
    Sed tu bonus fac benigne,
    Ne perenni cremer igne.
    15. Inter oves locum praesta
    Et ab haedis me sequestra,
    Statuens in parte dextra.
    16. Confutatis maledictis,
    Voca me cum benedictis.
    17. Oro supplex et acclinis,
    Gere curam mei finis.
    18. Lacrimosa dies illa
    19. Judicandus homo reus.
    Huic ergo parce, Deus.
    20. Pie Jesu Domine,
    Dona eis requiem. Amen.
    1. Тот день, день гнева
    В золе развеет земное,
    Свидетелями Давид с Сивиллой.
    2. Какой будет трепет,
    Когда придет судья,
    Который все строго рассудит.
    3. Труба, сея дивный клич
    Среди гробниц всех стран,
    Всех соберет к трону.
    4. Смерть и рождение оцепенеет,
    Когда восстанет творенье,
    Чтобы дать ответ судящему.
    5. Будет явлена написанная книга,
    В которой все содержится:
    По ней будет судим мир.
    Все, что скрыто, обнаружится,
    Ничто не останется без возмездия.
    7. Что скажу тогда я, жалкий,
    К какому покровителю буду взывать,
    8. Царь грозного величия,
    Ты, которого благодатью спасаешь заслуживающих спасения,
    Спаси меня, источник милости.
    Что я причина твоего земного пути,
    Да не погубишь ты меня в тот день.
    10. Взыскуя меня, ты сидел изнуренный,
    Искупил, претерпев крест,
    Пусть же этот труд не будет тщетным.
    11. Правый судия возмездия,
    Перед лицом судного дня.
    12. Я стенаю, как осужденный,
    Краска вины на моих ланитах,
    Пощади, Боже, молящего.
    13. Ты, который простил Марию
    и выслушал разбойника,
    Подал надежду и мне.
    14. Недостойны мои мольбы,
    Но ты, благий, сотвори благостно,
    Чтобы не сжигал меня вечный огонь.
    15. Удели место среди овец
    И отдели меня от козлищ,
    Поставив одесную.
    16. Сокрушив отверженных.
    Обреченных пронзающему пламени,
    Призови меня вместе с благословенными.
    17 Я молю, преклонив колени и чело,
    Мое сердце в смятении подобно праху,
    Осени заботой мой конец.
    18. Плачевен тот день,
    19. Человек, судимый за его грехи.
    Пощади же его, Боже.
    20. Господи Иисусе милостивый,
    Даруй им покой. Аминь.
    Автором текста является, вероятно, итальянский монах Фома из Челано (XIII в.).
    В основе гимна лежит библейское пророчество о судном дне, Библия, Книга пр. Софония, 1.15: Dies irae, dies illa, dies tribulationis et angustiae, dies calamitatis et miseriae, dies tenebrarum et caliginis, dies nebulae et turbinis, dies tubae et clangoris super civitates munitas et super angulos excelsos. "Тот день - день гнева, день угнетения и уз, день бедствия и уничтожения, день тьмы и мрака, день мглы и бури, день трубы и клича над укрепленными градами и горными ущельями".
    ...забавно будет посмотреть на господ англичан, когда крах разразится. - На сей раз это будет dies irae как никогда раньше: вся европейская промышленность в полном упадке, все рынки переполнены - (Ф. Энгельс - К. Марксу, 27.IX 1856.)
    Какие же несчастные дни предстоит нам еще узреть? И что за тягостное существование - переходить так с одних похорон на другие. Траур по Франции - словно башмаки матери Гамлета - еще не износился, когда потянуло запахом погребального ладана с другой стороны и словно послышались мрачные звуки реквиема: "dies irae, dies illa", и, Вечный жид, я принялся было готовиться в путь. (А. И. Герцен, Франция или Англия?.)
    Она явилась на шабаш - рев радости раздается при ее появлении. Она присоединяется к дьявольской оргии. - Похоронный звон, грубая пародия на "dies irae". Хоровод ведьм. Хоровод ведьм и dies irae вместе. (А. Н. Серов, Гектор Берлиоз.)
    Насколько знамениты мессианские элементы иудаизма и их роль в истории возникновения и распространения христианской веры, настолько забыты аналогичные явления в области античного язычества. Старинная церковь об этом судила иначе: в третьем стихе своей заупокойной песни: dies irae, dies illa... она рядом с благочестивым царем Израиля называет вещую деву-язычницу, как пророчицу того дня гнева, который развеет по пространству пепел истребленного мироздания. (Ф. Ф. Зелинский, Первое светопреставление.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Dies irae, dies illa

  • 10 cinis

    cinis, eris, Abl. ere u. erī, m., selten f. (vgl. κόνις), die Asche übh. (während favilla die dünne, leicht verfliegende Asche, besond. wenn sie noch glimmt; vgl. Plin. 19, 19 corporis favillam ab reliquo separant cinere; u. Suet. Tib. 74 cinis e favilla et carbonibus ad calfaciendum triclinium illatis exstinctus et iam diu frigidus exarsit repente), I) eig.: A) im allg.: in lignis si flamma latet fumusque cinisque, Lucr.: c. lixivius, Plin., od. c. lixivia, Col., ausgelaugte Asche, Lauge: in cinerem dilabi, in A. zerfallen, zu A. werden, Hor. u. Lact. – Vom Gebrauch der Asche zum Scheuern der Gefäße ist das Sprichwort hergenommen: huius sermo haud cinerem quaeritat, Asche (Lauge) braucht ihre R. nicht (= sie ist nett, höflich), Plaut. mil. 1000. – B) insbes.: 1) Asche verbrannter Leichname, Sing., c. mortui, Cic.: c. atque ossa alcis, Cic.: Plur., patroni cineres, Quint.: c. matris, Hor. – poet., cedo invidiae, dummodo absolvar cinis, nach meinem Tode, Phaedr.: post cinerem, nach Verbrennung des Leichnams, Ov. – 2) der Aschenhaufe, die Trümmer eingeäscherter, verwüsteter Städte usw., patria e cinis, Cornif. rhet., od. cineres, Verg.: in cinere deflagrati imperii, Cic. Cat. 4, 12: in od. ad cinerem collabi, Val. Max. 5, 3, 2. Arnob. 3, 23. – II) übtr., als Bild der Zerstörung, Vernichtung: si aurum, si argentumst, omne id ut fiat cinis, zu Asche werde, Plaut. rud. 1257: in cinerem vertere, Tibull. u. Ov., od. in cinerem (cineres) dare, Sen. poët., in Asche verwandeln = zunichte machen, vernichten: in fumum et cinerem vertere alqd, (Erworbenes) in Rauch u. Asche verwandeln = durchbringen, Hor. Troia virûm atque virtutum omnium acerba cinis, das Grab, Catull. – / Nbf. ciner, nach Prisc. 5, 42 u. 6, 65; u. cinus, neutr., Itala Iudith 9, 1 (Akk. Sing. cinus). Gromm. vet. 308, 3 (Akk. Sing. cinus). – cinis als fem., Calv. fr. bei Charis. 101, 11 (vgl. Non. 198, 11 sqq.). Lucr. 4, 924 (926). Catull. 68, 90; 101, 4. Scrib. 216. Ser. Samm. 379. Auson. parent. 29, 3. p. 54 Schenkl. Apul. met. 9, 12. Carm. epigr. 1054, 2 u. (im Plur.) Corp. inscr. Lat. 6, 8431, 8 u. 10, 4142, 3. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 978.

    lateinisch-deutsches > cinis

  • 11 caleo

    călĕo, ēre, călŭi, (part. fut. călĭtūrus) - intr. - [st2]1 [-] être chaud, être brûlant, avoir chaud. [st2]2 [-] être animé, être échauffé, être rempli d'ardeur, brûler pour, brûler de. [st2]3 [-] être sur les charbons ardents, être perplexe, être troublé, être embarrassé. [st2]4 [-] être exécuté avec ardeur.    - favilla calens, Hor.: cendre chaude.    - cum caletur, Plaut.: pendant les chaleurs.    - ture calent arae, Virg.: l'encens brûle sur les autels.    - calere (febre): avoir de la fièvre.    - calere mero, Stat.: être échauffé par le vin.    - a pugna calens, Liv.: encore échauffé par le combat.    - animi calent spe, Curt.: les coeurs sont pleins d'espoir.    - te calere puto, Cic.: je crois que tu es tourmenté.    - jam calet, Cic.: maintenant il s'échauffe (il prend feu).    - calere puellā, Ov. Am. 3, 6, 83: brûler pour une jeune fille.    - calere studio scribendi, Hor.: avoir la fureur d'écrire.    - calere ad lucra, Prop. 4 (5), 3, 62: être tout feu pour le gain.    - tubas audire calens, Stat. Th. 4, 261: brûlant d'entendre les trompettes.    - satis calere res Rubrio visa est, Cic. Verr. 2, 1, 26 § 66: il paraît à Rubrius que l’affaire est chauffée à point.    - dum calet, hoc agitur, Plaut. Poen. 4, 2, 92: on bat le fer quand il est chaud.    - illi rumores caluerunt, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 2: ces rumeurs ont fait du bruit.    - calent judicia, Cic. Att. 4, 16, 3: le procès marche activement.
    * * *
    călĕo, ēre, călŭi, (part. fut. călĭtūrus) - intr. - [st2]1 [-] être chaud, être brûlant, avoir chaud. [st2]2 [-] être animé, être échauffé, être rempli d'ardeur, brûler pour, brûler de. [st2]3 [-] être sur les charbons ardents, être perplexe, être troublé, être embarrassé. [st2]4 [-] être exécuté avec ardeur.    - favilla calens, Hor.: cendre chaude.    - cum caletur, Plaut.: pendant les chaleurs.    - ture calent arae, Virg.: l'encens brûle sur les autels.    - calere (febre): avoir de la fièvre.    - calere mero, Stat.: être échauffé par le vin.    - a pugna calens, Liv.: encore échauffé par le combat.    - animi calent spe, Curt.: les coeurs sont pleins d'espoir.    - te calere puto, Cic.: je crois que tu es tourmenté.    - jam calet, Cic.: maintenant il s'échauffe (il prend feu).    - calere puellā, Ov. Am. 3, 6, 83: brûler pour une jeune fille.    - calere studio scribendi, Hor.: avoir la fureur d'écrire.    - calere ad lucra, Prop. 4 (5), 3, 62: être tout feu pour le gain.    - tubas audire calens, Stat. Th. 4, 261: brûlant d'entendre les trompettes.    - satis calere res Rubrio visa est, Cic. Verr. 2, 1, 26 § 66: il paraît à Rubrius que l’affaire est chauffée à point.    - dum calet, hoc agitur, Plaut. Poen. 4, 2, 92: on bat le fer quand il est chaud.    - illi rumores caluerunt, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 2: ces rumeurs ont fait du bruit.    - calent judicia, Cic. Att. 4, 16, 3: le procès marche activement.
    * * *
        Caleo, cales, calui, calere. Plaut. Estre chauld.
    \
        Calere per translationem res dicitur, dum adhuc recens est, eaque adhuc fit. Plaut. Nihil est, nisi dum calet, hoc agitur. Ce pendant que la chose est chaulde.
    \
        Calere res dicitur aliter. Cic. Postea quam satis calere res Rubrio visa est. Aprés qu'il les veit bien eschauffez à boire, Quand il veit qu'ils estoyent bien en train.
    \
        Calentes adhuc ab recenti pugna Romani. Liu. Tous fraiz venans de combatre.
    \
        Aures nostrae calent illius criminibus. Cic. Nous avons les oreilles toutes eschauffees d'ouyr racompter de ses meschancetez, Nous n'oyons autre chose.
    \
        Caluit crimen re recenti. Cic. Le cas fut fort demené et poursuyvi du commencement. Budaeus sic exponit. Il eust esté bon qui l'eust poursuyvi à l'heure, mais maintenant c'est batre à froid. Cela eust esté bon à dire sur le champ, ou à l'heure du faict: mais maintenant il ne sembleroit pas bon.
    \
        Calent iudicia dixit Cicero. Les juges font grande despesche.
    \
        Calere dicuntur etiam rumores. Caelius Ciceroni. Quand il est grand bruit de quelque chose.
    \
        Calere. Stat. Desirer.
    \
        Foemina aliqua calere. Hor. Estre amoureux de quelque femme.
    \
        Caletur, penul. prod. Impersonale. Plaut. Il fait chauld, On ha chauld.

    Dictionarium latinogallicum > caleo

  • 12 cinis

    cinis, eris, Abl. ere u. erī, m., selten f. (vgl. κόνις), die Asche übh. (während favilla die dünne, leicht verfliegende Asche, besond. wenn sie noch glimmt; vgl. Plin. 19, 19 corporis favillam ab reliquo separant cinere; u. Suet. Tib. 74 cinis e favilla et carbonibus ad calfaciendum triclinium illatis exstinctus et iam diu frigidus exarsit repente), I) eig.: A) im allg.: in lignis si flamma latet fumusque cinisque, Lucr.: c. lixivius, Plin., od. c. lixivia, Col., ausgelaugte Asche, Lauge: in cinerem dilabi, in A. zerfallen, zu A. werden, Hor. u. Lact. – Vom Gebrauch der Asche zum Scheuern der Gefäße ist das Sprichwort hergenommen: huius sermo haud cinerem quaeritat, Asche (Lauge) braucht ihre R. nicht (= sie ist nett, höflich), Plaut. mil. 1000. – B) insbes.: 1) Asche verbrannter Leichname, Sing., c. mortui, Cic.: c. atque ossa alcis, Cic.: Plur., patroni cineres, Quint.: c. matris, Hor. – poet., cedo invidiae, dummodo absolvar cinis, nach meinem Tode, Phaedr.: post cinerem, nach Verbrennung des Leichnams, Ov. – 2) der Aschenhaufe, die Trümmer eingeäscherter, verwüsteter Städte usw., patria e cinis, Cornif. rhet., od. cineres, Verg.: in cinere deflagrati imperii, Cic. Cat. 4, 12: in od. ad cinerem collabi, Val. Max. 5, 3, 2. Arnob. 3, 23. – II) übtr., als Bild der Zerstörung, Vernichtung: si aurum, si argentumst, omne id ut fiat cinis, zu Asche werde,
    ————
    Plaut. rud. 1257: in cinerem vertere, Tibull. u. Ov., od. in cinerem (cineres) dare, Sen. poët., in Asche verwandeln = zunichte machen, vernichten: in fumum et cinerem vertere alqd, (Erworbenes) in Rauch u. Asche verwandeln = durchbringen, Hor. Troia virûm atque virtutum omnium acerba cinis, das Grab, Catull. – Nbf. ciner, nach Prisc. 5, 42 u. 6, 65; u. cinus, neutr., Itala Iudith 9, 1 (Akk. Sing. cinus). Gromm. vet. 308, 3 (Akk. Sing. cinus). – cinis als fem., Calv. fr. bei Charis. 101, 11 (vgl. Non. 198, 11 sqq.). Lucr. 4, 924 (926). Catull. 68, 90; 101, 4. Scrib. 216. Ser. Samm. 379. Auson. parent. 29, 3. p. 54 Schenkl. Apul. met. 9, 12. Carm. epigr. 1054, 2 u. (im Plur.) Corp. inscr. Lat. 6, 8431, 8 u. 10, 4142, 3. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 978.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > cinis

  • 13 ciner

    cĭnis, ĕris, m. (in sing. fem., Lucr. 4, 926; Cat. 68, 90; 101, 4; Caesar, acc. to Non. p. 198, 11; Calvus ap. Non. l. l. and ap. Charis; p. 78 p; App. M. 9, 12, p. 222; Scrib. c. 226; 230; 232; 245, Ser. c. 44; Aus. Parent 27, 3; Inscr. Orell 4479; cf. Neue, Formenl. 1, p. 657; access. form: hoc cĭnus, Gloss. Labb.;

    Sicul. Flacc. p. 140, 17,

    Agrim. p. 308, 3; p. 308, 5; cf. Lachm. ad Lucr 2, p. 190, and a nom. cĭ-ner is mentioned by Prisc. 5, p. 688: 6, p. 707) [kindr with konis; cf. also naucus], ashes,
    I.
    In gen. (while favilla is usually the ashes that is light like dust, or is still glowing; cf.:

    corporis favillam ab reliquo separant cinere,

    Plin. 19, 1, 4, § 19: cinis e [p. 333] favillā et carbonibus ad calfaciendum triclinium illatis exstinctus et jam diu frigidus exarsit repente, Suet. Tib. 74), Lucr. 1, 872; cf. id. 1, 890, and 4, 927; Cato ap. Charis. p. 78 P.; Suet. Tib. 74; Col. 2, 15, 6; 11, 3, 28; 12, 22, 1; Hor. C. 4, 13, 28.—
    B.
    From the use of ashes for scouring vessels, the proverb is derived:

    hujus sermo haut cinerem quaeritat,

    Plaut. Mil. 4, 2, 10. —
    II.
    Esp.
    A.
    The ashes of a corpse that is burned; so very freq. in both numbers; in plur. esp. freq. in the poets and postAug. prose.
    (α).
    In sing.:

    cur hunc dolorem cineri ejus atque ossibus inussisti?

    Cic. Verr. 2, 1, 44, § 113:

    ex tuā calamitate cinere atque ossibus filii sui solacium reportare,

    id. ib. 2, 5, 49, §

    128: dare poenas cineri atque ossibus clarissimi viri,

    id. Phil. 13, 10, 22:

    obsecravit per fratris sui mortui cinerem,

    id. Quint. 31, 97 (cf. in plur.:

    jura per patroni tui cineres,

    Quint. 9, 2, 95); Cat. 101, 4; Tib. 1, 3, 7; Verg. A. 3, 303; 4, 623; 10, 828; 11, 211; Hor. Epod. 17, 33; Ov. M. 7, 521; 12, 615; Sil. 8, 129.— Poet. for death, or the person after death:

    Troja virūm et virtutum omnium acerba cinis,

    Cat. 68, 90:

    et cedo invidiae, dummodo absolvar cinis,

    i. e. after my death, Phaedr. 3, 9, 4:

    et mea cum mutuo fata querar cinere,

    Tib. 2, 6, 34:

    nunc non cinis ille poëtae Felix?

    Pers. 1, 36: post cinerem ( after burning the corpse) cineres haustos ad pectora pressant, Ov. M. 8, 538.—Figuratively:

    cineri nunc medicina datur,

    i. e. when it is too late, Prop. 2 (3), 14, 16.—
    (β).
    In plur., Cat. 68, 98; Verg. A. 5, 55:

    expedit matris cineres opertos Fallere,

    Hor. C. 2, 8, 9; id. A. P. 471; Ov. M. 13, 426; Suet, Calig. 15; Quint. 7, 9, 5; 9, 2, 95; Inscr. Orell. 4834 al.—
    B.
    The ruins of a city laid waste and reduced to ashes:

    cineres patriae,

    Verg. A. 10, 59:

    patriae cinis,

    Auct. Her. 4, 8, 12; cf. Ov. M. 2, 216.—
    C.
    Trop., an emblem of destruction, ruin, annihilation:

    si argentum'st, omne id ut fiat cinis,

    Plaut. Rud. 4, 7, 31:

    quicquid erat nactus praedae majoris, ubi omne Verterat in fumum et cinerem,

    i. e. had consumed, spent, Hor. Ep. 1, 15, 39; cf. Tib. 1, 9, 12; Ov. Tr. 5, 12, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > ciner

  • 14 cinis

    cĭnis, ĕris, m. (in sing. fem., Lucr. 4, 926; Cat. 68, 90; 101, 4; Caesar, acc. to Non. p. 198, 11; Calvus ap. Non. l. l. and ap. Charis; p. 78 p; App. M. 9, 12, p. 222; Scrib. c. 226; 230; 232; 245, Ser. c. 44; Aus. Parent 27, 3; Inscr. Orell 4479; cf. Neue, Formenl. 1, p. 657; access. form: hoc cĭnus, Gloss. Labb.;

    Sicul. Flacc. p. 140, 17,

    Agrim. p. 308, 3; p. 308, 5; cf. Lachm. ad Lucr 2, p. 190, and a nom. cĭ-ner is mentioned by Prisc. 5, p. 688: 6, p. 707) [kindr with konis; cf. also naucus], ashes,
    I.
    In gen. (while favilla is usually the ashes that is light like dust, or is still glowing; cf.:

    corporis favillam ab reliquo separant cinere,

    Plin. 19, 1, 4, § 19: cinis e [p. 333] favillā et carbonibus ad calfaciendum triclinium illatis exstinctus et jam diu frigidus exarsit repente, Suet. Tib. 74), Lucr. 1, 872; cf. id. 1, 890, and 4, 927; Cato ap. Charis. p. 78 P.; Suet. Tib. 74; Col. 2, 15, 6; 11, 3, 28; 12, 22, 1; Hor. C. 4, 13, 28.—
    B.
    From the use of ashes for scouring vessels, the proverb is derived:

    hujus sermo haut cinerem quaeritat,

    Plaut. Mil. 4, 2, 10. —
    II.
    Esp.
    A.
    The ashes of a corpse that is burned; so very freq. in both numbers; in plur. esp. freq. in the poets and postAug. prose.
    (α).
    In sing.:

    cur hunc dolorem cineri ejus atque ossibus inussisti?

    Cic. Verr. 2, 1, 44, § 113:

    ex tuā calamitate cinere atque ossibus filii sui solacium reportare,

    id. ib. 2, 5, 49, §

    128: dare poenas cineri atque ossibus clarissimi viri,

    id. Phil. 13, 10, 22:

    obsecravit per fratris sui mortui cinerem,

    id. Quint. 31, 97 (cf. in plur.:

    jura per patroni tui cineres,

    Quint. 9, 2, 95); Cat. 101, 4; Tib. 1, 3, 7; Verg. A. 3, 303; 4, 623; 10, 828; 11, 211; Hor. Epod. 17, 33; Ov. M. 7, 521; 12, 615; Sil. 8, 129.— Poet. for death, or the person after death:

    Troja virūm et virtutum omnium acerba cinis,

    Cat. 68, 90:

    et cedo invidiae, dummodo absolvar cinis,

    i. e. after my death, Phaedr. 3, 9, 4:

    et mea cum mutuo fata querar cinere,

    Tib. 2, 6, 34:

    nunc non cinis ille poëtae Felix?

    Pers. 1, 36: post cinerem ( after burning the corpse) cineres haustos ad pectora pressant, Ov. M. 8, 538.—Figuratively:

    cineri nunc medicina datur,

    i. e. when it is too late, Prop. 2 (3), 14, 16.—
    (β).
    In plur., Cat. 68, 98; Verg. A. 5, 55:

    expedit matris cineres opertos Fallere,

    Hor. C. 2, 8, 9; id. A. P. 471; Ov. M. 13, 426; Suet, Calig. 15; Quint. 7, 9, 5; 9, 2, 95; Inscr. Orell. 4834 al.—
    B.
    The ruins of a city laid waste and reduced to ashes:

    cineres patriae,

    Verg. A. 10, 59:

    patriae cinis,

    Auct. Her. 4, 8, 12; cf. Ov. M. 2, 216.—
    C.
    Trop., an emblem of destruction, ruin, annihilation:

    si argentum'st, omne id ut fiat cinis,

    Plaut. Rud. 4, 7, 31:

    quicquid erat nactus praedae majoris, ubi omne Verterat in fumum et cinerem,

    i. e. had consumed, spent, Hor. Ep. 1, 15, 39; cf. Tib. 1, 9, 12; Ov. Tr. 5, 12, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > cinis

  • 15 cinus

    cĭnis, ĕris, m. (in sing. fem., Lucr. 4, 926; Cat. 68, 90; 101, 4; Caesar, acc. to Non. p. 198, 11; Calvus ap. Non. l. l. and ap. Charis; p. 78 p; App. M. 9, 12, p. 222; Scrib. c. 226; 230; 232; 245, Ser. c. 44; Aus. Parent 27, 3; Inscr. Orell 4479; cf. Neue, Formenl. 1, p. 657; access. form: hoc cĭnus, Gloss. Labb.;

    Sicul. Flacc. p. 140, 17,

    Agrim. p. 308, 3; p. 308, 5; cf. Lachm. ad Lucr 2, p. 190, and a nom. cĭ-ner is mentioned by Prisc. 5, p. 688: 6, p. 707) [kindr with konis; cf. also naucus], ashes,
    I.
    In gen. (while favilla is usually the ashes that is light like dust, or is still glowing; cf.:

    corporis favillam ab reliquo separant cinere,

    Plin. 19, 1, 4, § 19: cinis e [p. 333] favillā et carbonibus ad calfaciendum triclinium illatis exstinctus et jam diu frigidus exarsit repente, Suet. Tib. 74), Lucr. 1, 872; cf. id. 1, 890, and 4, 927; Cato ap. Charis. p. 78 P.; Suet. Tib. 74; Col. 2, 15, 6; 11, 3, 28; 12, 22, 1; Hor. C. 4, 13, 28.—
    B.
    From the use of ashes for scouring vessels, the proverb is derived:

    hujus sermo haut cinerem quaeritat,

    Plaut. Mil. 4, 2, 10. —
    II.
    Esp.
    A.
    The ashes of a corpse that is burned; so very freq. in both numbers; in plur. esp. freq. in the poets and postAug. prose.
    (α).
    In sing.:

    cur hunc dolorem cineri ejus atque ossibus inussisti?

    Cic. Verr. 2, 1, 44, § 113:

    ex tuā calamitate cinere atque ossibus filii sui solacium reportare,

    id. ib. 2, 5, 49, §

    128: dare poenas cineri atque ossibus clarissimi viri,

    id. Phil. 13, 10, 22:

    obsecravit per fratris sui mortui cinerem,

    id. Quint. 31, 97 (cf. in plur.:

    jura per patroni tui cineres,

    Quint. 9, 2, 95); Cat. 101, 4; Tib. 1, 3, 7; Verg. A. 3, 303; 4, 623; 10, 828; 11, 211; Hor. Epod. 17, 33; Ov. M. 7, 521; 12, 615; Sil. 8, 129.— Poet. for death, or the person after death:

    Troja virūm et virtutum omnium acerba cinis,

    Cat. 68, 90:

    et cedo invidiae, dummodo absolvar cinis,

    i. e. after my death, Phaedr. 3, 9, 4:

    et mea cum mutuo fata querar cinere,

    Tib. 2, 6, 34:

    nunc non cinis ille poëtae Felix?

    Pers. 1, 36: post cinerem ( after burning the corpse) cineres haustos ad pectora pressant, Ov. M. 8, 538.—Figuratively:

    cineri nunc medicina datur,

    i. e. when it is too late, Prop. 2 (3), 14, 16.—
    (β).
    In plur., Cat. 68, 98; Verg. A. 5, 55:

    expedit matris cineres opertos Fallere,

    Hor. C. 2, 8, 9; id. A. P. 471; Ov. M. 13, 426; Suet, Calig. 15; Quint. 7, 9, 5; 9, 2, 95; Inscr. Orell. 4834 al.—
    B.
    The ruins of a city laid waste and reduced to ashes:

    cineres patriae,

    Verg. A. 10, 59:

    patriae cinis,

    Auct. Her. 4, 8, 12; cf. Ov. M. 2, 216.—
    C.
    Trop., an emblem of destruction, ruin, annihilation:

    si argentum'st, omne id ut fiat cinis,

    Plaut. Rud. 4, 7, 31:

    quicquid erat nactus praedae majoris, ubi omne Verterat in fumum et cinerem,

    i. e. had consumed, spent, Hor. Ep. 1, 15, 39; cf. Tib. 1, 9, 12; Ov. Tr. 5, 12, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > cinus

  • 16 caleo

    uī, —, ēre
    1) быть тёплым, горячим, (ignis calet C; aqua, urceus calet Pl)
    quum caletur Pl (pass. impers.) — в часы зноя
    terrae alio calentes sole H — земли, согреваемые чужим солнцем, т. е. чужие страны
    2) быть в жару, лихорадить (c. febre J); быть разгорячённым, гореть, пылать (amore, cupidine laudis O; furore M); гореть (пламенеть) любовью (c. puellā O)
    3) быть встревоженным, взволнованным
    te jam c. puto C — мне кажется, что ты взволнован (вне себя)
    4) быть в разгаре (bella calent Tib; calebant nundĭnae C)
    5) быть в центре внимания, служить предметом горячих споров (rumores calent, crimen calet C)
    6) быть готовым, перен. созреть
    posteaquam satis calĕre res visa est C — когда показалось, что наступил удобный момент
    nil est nisi, dum calet, noc agitur Pl — ничего не выйдет, если не использовать подходящей минуты (ср. «куй железо, пока горячо»)

    Латинско-русский словарь > caleo

  • 17 ejecto

    ējecto, —, —, āre [intens. к ejicio ]
    1) выбрасывать, выкидывать (cineres O; ejectata favilla O)
    2) выплёвывать, извергать (cruorem ore V; cruentas dapes O)

    Латинско-русский словарь > ejecto

  • 18 favillacius

    favillācius (-ceus), a, um [ favilla ]

    Латинско-русский словарь > favillacius

  • 19 saeculum

    (saeclum), ī n. [одного корня с sero II ]
    1) род, поколение, средний человеческий век (исчислявшийся в 33 1/3 года) (multa saecula hominum C; cornix novem saecula passa O)
    2) пол (s. muliebre Lcr)
    3) род или вид (leonum, ferarum Lcr; generatim saecla propagare Lcr)
    4) царствование, правление (s. beatissimum T)
    5)
    а) эпоха, период, время ( fecunda culpae saecula H)
    б) дух времени, нравы эпохи (mitescunt saecula V; saecula aurea V и ferrea Tib)
    6) человеческий век (наибольшая длительность которого определялась в 100 лет), век, столетие (duobus saeculis ante C; aliquot saeculis post C)
    7) «мир», мирское состояние ( в противоположность монашескому) (reverti ad s. Eccl)
    8) мир, вселенная (auctor saeculi Eccl = deus ; solvere s. in favillā Eccl)

    Латинско-русский словарь > saeculum

  • 20 supertego

    super-tego, tēxī, tēctum, ere
    покрывать (сверху), накрывать ( ossa favillā Tibin tmesi)
    s. aliquem tunĭcā Ap — надеть на кого-л. тунику

    Латинско-русский словарь > supertego

См. также в других словарях:

  • FAVILLA — quasi fovilla, quod ignem tectum foveat, hinc vivens dicta Stat. l. 2. Sylv. 1. Initio. Quod tibi praerepti, Melior, solamen alumni, Improbus ante rogos, et abhuc vivente favilla. Ordiar? Ubide Glaucia defuncto, eiusque cadavere in pyra cremato.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • favilla — s.f. [lat. favilla ]. 1. [frammento minutissimo di materia incandescente: le f. di un tizzone ] ▶◀ (region.) luglia, (region.) monachetto, (region.) monachina, scintilla, (region.) spluia, (region.) spluvia. ● Espressioni: fig., fare faville… …   Enciclopedia Italiana

  • favilla — fa·vìl·la s.f. CO 1. minuto frammento di materia incandescente, scintilla: le faville del carbone ardente | fig., luccichio, bagliore dello sguardo che esprime una intensa passione, un forte sentimento: mandare, sprizzare faville dagli occhi per… …   Dizionario italiano

  • favilla — {{hw}}{{favilla}}{{/hw}}s. f. 1 Parte minutissima di materia incandescente | Far faville, di chi riesce bene in qlco. o ha successo per certe qualità personali. 2 (fig.) Principio di sentimento, passione, avvenimento: la favilla dell amore, della …   Enciclopedia di italiano

  • favilla — pl.f. faville …   Dizionario dei sinonimi e contrari

  • favilla — s. f. 1. scintilla, monachina 2. (fig., di sentimento, di avvenimento) principio, cagione, causa, incentivo, motivo, movente, occasione CONTR. effetto, conseguenza …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • favilla — fa·vil·la …   English syllables

  • favilla — …   Useful english dictionary

  • Casa Favilla — (Аполло Бей,Австралия) Категория отеля: 4,5 звезд Адрес: 18 Great Ocean Road, 3233 Апол …   Каталог отелей

  • Apartment La Favilla Rignano Sull Arno — (Риньяно суль Арно,Италия) Категория отеля: 3 звездочный отель Адрес …   Каталог отелей

  • Poca favilla gran fiamma seconda. — См. Мала искра велики вещи сожигает …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»