-
1 explicātē
-
2 explicate
explĭcātē, adv., v. explico, P. a. fin. -
3 descriptio
dēscriptĭo, ōnis (in MSS. and edd. often confounded with discriptio, v. infra), f. [describo] (freq. in Cic.), a marking out, delineation, copy, transcript: in concreto.I.Lit. (rare):II.eadem caeli descriptio,
Cic. Rep. 6, 22; cf. id. ib. 1, 14:explicate descriptionem imaginemque tabularum,
id. Verr. 2, 2, 77 fin. In plur.:numeris aut descriptionibus aliquid explicare,
id. Tusc. 1, 17:volutarum,
sketches, drawings, Vitr. 3, 3:orbis terrarum,
maps, id. 8, 2 et saep. —Far more freq.,Trop.A.A representation, delineation, description:B.nominis brevis et aperta descriptio,
Cic. Inv. 2, 18:dilucida locorum,
Quint. 9, 2, 44:regionum,
id. 4, 3, 12:Siciliae,
id. 11, 3, 164:convivii luxuriosi,
id. 8, 3, 66 et saep.—In rhetor., the delineating of character, Cic. Top. 22, 83; id. de Or. 3, 53, 205; Quint. 9, 1, 31; cf. Auct. Her. 4, 39, 51.—A proper disposition, order, arrangement:via descriptionis atque ordinis (in oratione),
id. de Or. 2, 9, 36:aedificandi,
id. Off. 1, 39;legionum et auxiliorum,
Suet. Tib. 30:descriptio centuriarum classiumque non erat,
Liv. 4, 4, 2:populi,
Vulg. 2 Reg. 24, 9.—In plur.:descriptiones temporum,
id. Ac. 1, 3, 19 et saep. (Descriptio is often found in MSS. and edd. in the sense of distribution, division; but here the proper form is discriptio, [p. 556] e. g. Cic. Rep. 2, 22; id. de Off. 1, 7, 21 saep.) -
4 distinguo
di-stinguo, nxi, nctum, 3, v. a. [root in Sanscr. tegami, to be sharp; Gr. stizô, stigma; Lat. stimulus stilus, in-stigare, etc.]. —Prop., to separate by points; hence, in gen.,I. A.Lit. (very rare, and almost exclusively poet.):B.onus inclusum numero eodem,
Ov. M. 1, 47:crinem docta manu,
i. e. to arrange, Sen. Troad. 884; cf.meton.: caput acu,
Claud. Nupt. Hon. 284.—Of countries:qui locus Bithyniam et Galatis,
Amm. 25, 10.—Far more freq. and class. (not in Caes.),Trop., to distinguish, discriminate, = discernere.1.In gen.:2.ea (crimina) distinguere ac separare,
Cic. Verr. 2, 4, 41; cf.with dividere,
id. Pis. 28, 69:servos numero,
id. Caecin. 20; so,cadentes guttas intervallis,
id. de Or. 3, 48, 186:oratorum genera aetatibus,
id. Brut. 19:status familiarum agnationibus,
id. Leg. 1, 7 fin.:qua via ambigua distinguantur, ostendit,
id. Fin. 1, 7; id. Brut. 41, 152; id. Or. 4, 16; cf.secernenda,
id. Top. 7, 31:genera causarum,
Quint. 4, 2, 68 et saep.:fortes ignavosque,
Tac. H. 3, 27:veri similia ab incredibilibus dijudicare et distinguere,
Cic. Part. 40; cf.:vera somnia a falsis,
id. Div. 2, 61:Vargulam a Crasso,
id. de Or. 2, 60, 244:artificem ab inscio,
id. Ac. 2, 7, 22:voluntatem a facto,
Liv. 45, 24:thesin a causa,
Quint. 3, 5, 11 et saep.:vero falsum,
Hor. Ep. 1, 10, 29:simiarum genera caudis inter se,
Plin. 8, 54, 80.— Pass. impers.:quid inter naturam et rationem intersit, non distinguitur,
Cic. N. D. 3, 10, 26; cf.: malus arborem significet an hominem non bonum, apice distinguitur, Quint. 1, 7, 2:nuntiatum Claudio perisse Messalinam, non distincto sua an aliena manu,
Tac. A. 11, 38.—In partic.(α).In rhet. and gram., to mark the pauses in discourse, to punctuate:(β). II. A.puer ut sciat, quo loco versum distinguere debeat,
Quint. 1, 8, 1; cf.:eam (orationem) distinguent atque concident,
id. 11, 2, 27; and:incidit has (sc. voces) et distinxit in partes,
Cic. Rep. 3, 2 Mos.:distinctio est silentii nota, etc.,
Diom. p. 432 P.—Lit.:B.racemos purpureo colore,
Hor. C. 2, 5, 11; so,poma vario colore,
Ov. Nux, 31:aurum gemmarum nitor,
Sen. Med. 573; cf. Plin. 37, 10, 62, § 171.—Trop.:A.orationem variare et distinguere quasi quibusdam verborum sententiarumque insignibus,
Cic. de Or. 2, 9, 36;so of discourse,
id. Inv. 2, 15, 49 (with illustrare); id. de Or. 2, 13; Liv. 9, 17:voluptatem (with variare),
Cic. Fin. 1, 11, 38; cf.:coenam comoedis,
Plin. Ep. 3, 1, 9.—Hence, distinctus, a, um, P. a.(Acc. to I.) Separated, separate, distinct:2.urbs delubris distincta spatiisque communibus,
Cic. Rep. 1, 26: Romana acies distinctior, ex pluribus partibus constans, Liv. 9, 19:Hesiodus circa CXX. annos distinctus ab Homeri aetate,
Vell. 1, 7:concentus ex distinctis sonis,
Cic. Rep. 2, 42; cf. id. ib. 6, 18:distinctos dignitatis gradus non habebat (civitas),
id. ib. 1, 27 fin. —Of discourse, properly divided:B.oratio,
Quint. 11, 3, 35. —(Acc. to II.) Decorated, adorned:2.pocula gemmis distincta,
Cic. Verr. 2, 4, 27:distinctum et ornatum caelum astris,
id. N. D. 2, 37 fin.:lyra gemmis et dentibus Indis,
Ov. M. 11, 167:herbae innumeris floribus,
id. ib. 5, 266:retia maculis,
id. H. 5, 19.—Trop.:1.oratio et ornata et artificio quodam et expolitione distincta,
id. de Or. 1, 12;so of discourse,
Quint. 5, 14, 33; and transf., of the speaker himself: utroque genere creber et distinctus Cato, Cic. Brut. 17 fin.; cf. in comp., Tac. Or. 18.— Adv.: distincte.(Acc. to I.) Distinctly, clearly:2.articulatim distincteque dicere,
Cic. Leg. 1, 13, 36; id. Or. 28 fin.:scribere,
id. Tusc. 2, 3, 7:designare,
Plin. Pan. 88, 6.—In the comp.:enuntiare,
id. Ep. 7, 13.— Sup.:distinctissime persuadere,
Cassiod. Complex ad Ephes. 3.—(Acc. to II.) Elegantly, handsomely:qui distincte, qui explicate, qui abundanter, qui illuminate et rebus et verbis dicunt,
Cic. de Or. 3, 14, 53; cf. id. Off. 1, 1, 2:distinctius,
Plin. Ep. 3, 1, 1. -
5 explico
ex-plĭco, āvi and ŭi (the latter first in Verg. G. 2, 280; afterwards freq.; Hor. C. 3, 29, 16; 4, 9, 44; id. S. 2, 2, 125; Liv. 7, 23, 6 et saep.; cf. Gell. 1, 7, 20), ātum or ĭtum (Cic. uses mostly atum, Caes. atum and itum; cf.I.explicaturos,
Caes. B. C. 1, 78, 4;with explicitis,
id. ib. 3, 75, 2;and, explicitius,
id. ib. 1, 78, 2; upon these forms v. Neue, Formenl. 2, pp. 479 sq., 550 sq.), 1, v. a., to unfold, uncoil, unroll, unfurl, spread out, loosen, undo (class.; esp. freq. in the trop. sense; syn.: expedio, extrico, enodo, enucleo; explano, expono, interpretor).Lit.:B.velum,
Plaut. Mil. 4, 8, 7:non explicata veste neque proposito argento, etc.,
spread out, Cic. de Or. 1, 35, 161:volumen,
to open, id. Rosc. Am. 35, 101:suas pennas (ales),
Ov. Am. 2, 6, 55:plenas plagas,
Mart. 1, 56, 8:perturbatum et confusum agmen,
to put in order, Hirt. B. G. 8, 14, 2:capillum pectine,
Varr. L. L. 5, § 129 Müll.:fusos,
to unwind, Mart. 4, 54, 10:frontem sollicitam,
to free from wrinkles, to smooth, Hor. C. 3, 29, 16;for which: explicare seria contractae frontis,
id. S. 2, 2, 125; cf.mare,
i. e. to calm, Sen. Herc. Oet. 455:si ex his te laqueis exueris ac te aliqua via ac ratione explicaris,
hast extricated, freed thyself, Cic. Verr. 2, 5, 58, § 151:se (ex funibus ancorarum),
Dig. 9, 2, 29:inimicae et oves, difficile se (apibus) e lanis earum explicantibus,
Plin. 11, 18, 19, § 62:se explicat angustum,
Juv. 12, 55.—Transf., to spread out, stretch out, extend, deploy, display:II.aciem,
Liv. 7, 23, 6; 40, 4, 4; 40, 5, 26 al.; cf.ordinem,
id. 2, 46, 3:agmen,
id. 10, 20, 3:cohortes (longa legio),
Verg. G. 2, 280:se turmatim (equites),
Caes. B. C. 3, 93, 3; cf.mid.: priusquam plane legiones explicari et consistere possent,
id. ib. 2, 26, 4; and:ut ordo omnium navium explicari posset,
Liv. 37, 23, 10:per obstantis catervas Explicuit sua victor arma,
Hor. C. 4, 9, 44:atria, congestos satis explicatura clientes,
Stat. Th. 1, 146:ut forum laxaremus et usque ad atrium Libertatis explicaremus,
extend, Cic. Att. 4, 16, 14; cf.:unde pons in oppidum pertinens explicatur,
Sall. H. 3, 20:orbes (serpens),
Ov. M. 15, 720:frondes omnes (pampinus),
Verg. G. 2, 335:se (montes),
Plin. 5, 29, 31, § 118:arida ligna in flammas (ignis),
Lucr. 2, 882:convivium,
i. e. to set out richly, to furnish, Mart. 1, 100, 13:explicavi meam rem post illa lucro,
i. e. amplified, enlarged, Plaut. Poen. 3, 5, 5.Trop.A.In gen. (very seldom):B.explica atque excute intelligentiam tuam, ut videas quae sit, etc.,
display, Cic. Off. 3, 20, 81: Siciliam multis undique cinctam periculis explicavit, has set at large, set free (qs. released from toils, snares), id. de Imp. Pomp. 11, 30; cf.:quemadmodum se explicent dicendo,
id. Fl. 4, 10: da operam, ut te explices, huc quam primum venias, Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, D. 2.—In partic.1.To disentangle, set in order, arrange, regulate, settle, adjust any thing complicated or difficult:► ):pulcre ego hanc explicatam tibi rem dabo,
Plaut. Ps. 4, 1, 20:peto a te, ut ejus negotia explices et expedias,
Cic. Fam. 13, 26, 2:negotia,
id. Att. 5, 12, 3; cf. id. ib. 16, 3, 5:belli rationem,
id. Prov. Cons. 14, 35; cf.:rationem salutis,
id. Fam. 6, 1, 2:rem frumentariam,
Hirt. B. G. 8, 4 fin.: si Faberius nobis nomen illud explicat, noli quaerere, quanti, settles, i. e. pays that item, Cic. Att. 13, 29, 2:Faberianum,
id. ib. § 3; cf.:si qui debitores, quia non possint explicare pecuniam, differant solutionem,
Dig. 42, 1, 31:consilium,
Caes. B. C. 1, 78, 4; cf.:his explicitis rebus,
id. ib. 3, 75, 2: subvenire tempestati quavis ratione sapientis est;eoque magis, si plus adipiscare re explicatā boni, quam addubitatā mali,
Cic. Off. 1, 24, 83:ea, quae per defunctum inchoata sunt, per heredem explicari debent,
Dig. 27, 7, 1:transii ad elegos: hos quoque feliciter explicui,
Plin. Ep. 7, 4, 7 (cf. underiter commode explicui, excepto quod, etc.
, Plin. Ep. 8, 1, 1:2.fugam,
Phaedr. 4, 7, 15:nihilo plus explicet ac si Insanire paret, etc.,
will make no more out of it, Hor. S. 2, 3, 270.—Of speech, to develop, unfold, set forth, exhibit, treat, state: vitam alterius totam explicare, Civ. Div. in Caecil. 8, 27:1.perfice, ut Crassus haec, quae coartavit et peranguste refersit in oratione sua, dilatet nobis atque explicet,
id. de Or. 1, 35, 163:explicando excutiendoque verbo,
id. Part. Or. 36, 124:aliquid expedite,
id. Brut. 67, 237:aliquid apertissime planissimeque,
id. Verr. 2, 2, 64, § 156:aliquid definitione,
id. Fin. 3, 10, 33:funera fando,
Verg. A. 2, 362:philosophiam,
Cic. Div. 2, 2, 6; cf.:philosophiam diligentissime Graecis litteris,
id. Ac. 1, 2, 4:summorum oratorum Graecas orationes,
id. de Or. 1, 34, 155:geometricum quiddam aut physicum aut dialecticum (corresp. to expedire),
id. Div. 2, 59, 122:non de aegritudine solum, sed de omni animi perturbatione explicabo,
id. Tusc. 3, 6, 13:de scorpionibus et catapultis,
Vitr. 10, 22:ut explicemus, quae sint materiae, etc.,
Quint. 10, 5, 1.— Pass. impers.:quae vero auxilia sunt capitis, eo loco explicitum est,
Cels. 4, 2.—Hence,explĭcātus, a, um, P. a.A.Lit., spread out:B.Capua planissimo in loco explicata,
Cic. Agr. 2, 35, 96:vallis,
Pall. Aug. 11, 2.—Trop.1. 2.Plain, clear:3.nisi explicata solutione non sum discessurus,
Cic. Att. 15, 20, 4.— Comp.:litterae tuae, quibus nihil potest esse explicatius, nihil perfectius,
Cic. Att. 9, 7, 2.— Sup.:explicatissima responsa,
Aug. Ep. 34 fin. —* Adv.: explĭ-cāte, plainly, clearly:2.qui distincte, qui explicate, qui abundanter et rebus et verbis dicunt,
Cic. de Or. 3, 14, 53.— Comp.:explicatius,
August. Civ. D. 19, 4.—explĭ-cĭtus, a, um, P. a. (acc. to II. B. 1.), lit., disentangled, i. e. free from obstacles, easy:in his erat angustiis res: sed ex propositis consiliis duobus explicitius videbatur, Ilerdam reverti,
Caes. B. C. 1, 78, 2.► explĭcit, in late Lat., at the end of a book, is prob. an abbreviation of explicitus (est liber), the book is ended (acc. to signif. II. B. 1.); cf.:explicitum nobis usque ad sua cornua librum refers,
Mart. 11, 107, 1: solemus completis opusculis ad distinctionem rei alterius sequentis medium interponere Explicit aut Feliciter aut aliquid istius modi, Hier. Ep. 28, 4.
См. также в других словарях:
Explicate — Ex pli*cate, v. t. [imp. & p. p. {Explicated}; p. pr. & vb. n. {Explicating}.] 1. To unfold; to expand; to lay open. [Obs.] They explicate the leaves. Blackmore. [1913 Webster] 2. To unfold the meaning or sense of; to explain; to clear of… … The Collaborative International Dictionary of English
Explicate — Ex pli*cate, a. [L. explicatus, p. p. of explicare.] Evolved; unfolded. Jer. Taylor. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
explicate — I verb clarify, define, describe, detail, develop, elucidate, enlighten, enodare, enucleate, explain, explicare, expound, give a detailed explanation, illuminate, illustrate, interpret, interpretari, make clear, make explicit, make plain, render… … Law dictionary
explicate — (v.) 1530s, from L. explicatus, pp. of explicare unfold, unravel, explain (see EXPLICIT (Cf. explicit)) … Etymology dictionary
explicate — vb *explain, expound, elucidate, interpret, construe … New Dictionary of Synonyms
explicate — [v] clarify, expand amplify, clear up, construe, demonstrate, develop, dilate, elucidate, enlarge upon, enucleate, expatiate, explain, expound, give the big picture*, illustrate, interpret, make clear, make explicit, make plain*, run down, spell… … New thesaurus
explicate — ► VERB 1) analyse and develop (an idea or principle) in detail. 2) analyse (a literary work) in order to reveal its meaning. DERIVATIVES explication noun explicative adjective explicator noun explicatory adjective. ORIGIN Latin … English terms dictionary
explicate — [eks′pli kāt΄] vt. explicated, explicating [< L explicatus, pp. of explicare, to unfold < ex , out + plicare, to fold: see FLAX] to make clear or explicit (something obscure or implied); explain fully SYN. EXPLAIN explication n. explicative … English World dictionary
explicate — [[t]e̱ksplɪkeɪt[/t]] explicates, explicating, explicated VERB To explicate something means to explain it and make it clear. [FORMAL] [V n] We shall have to explicate its basic assumptions before we can assess its implications. Derived words:… … English dictionary
explicate — UK [ˈeksplɪkeɪt] / US [ˈeksplɪˌkeɪt] verb [transitive] Word forms explicate : present tense I/you/we/they explicate he/she/it explicates present participle explicating past tense explicated past participle explicated very formal to make the… … English dictionary
explicate — verb a) To explain meticulously or in great detail; to elucidate; to analyze. My homework is to explicate a poem. b) to develop a principle, theory, etc. See Also: explication, explicative … Wiktionary