Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

expĕdĭo

  • 1 expedio

    expĕdĭo, īre, īvi (ĭi), ītum [ex + pes]    - fut. arch. expedibo --- inf. passif expedirier. - tr. - [st1]1 [-] débarrasser le pied, ôter les entraves; dégager (des liens), débarrasser, délivrer, délier.    - se de aliqua re expedire: se débarrasser de qqch.    - se ex aliqua re expedire: se débarrasser de qqch.    - e laqueis se expedire, Cic.: se débarrasser des filets. [st1]2 [-] au fig. dégager, tirer d'embarras; rendre facile, terminer, achever, finir, venir à bout.    - se expedire curā, Ter.: se tirer d'embarras.    - quomodo ex hac expediam turbā? Ter.: comment sortir d'un tel embarras?    - ducente deo flammam inter et hostis expedior, Virg. En. 2: sous la conduite d'un dieu, je me dégage de l'incendie et des ennemis.    - per invias rupes iter fugae non expedientes, Liv. 38: sans pouvoir se frayer un chemin pour fuir parmi les rochers impraticables.    - per quot discrimina rerum expedior? Val. Fl. 1: à combien de périls je viens d'échapper? [st1]3 [-] démêler, débrouiller; expliquer, raconter.    - expedire nodum: résoudre une difficulté.    - capillus pectine quotidie expediendus est, Fronto: on doit démêler chaque jour les cheveux avec le peigne.    - ea de caede quam verissime expediam, Tac.: je raconterai ce meurtre le plus exactement possible.    - altius omnem expediam famam,Virg. G. 4: je vais, remontant assez haut, conter toute la légende.    - nemo expedit quo pacto... Phaedr.: personne n'explique comment... [st1]4 [-] tirer d'un endroit (qqch), sortir (qqch), déballer, exposer.    - hinc se expedivit, neque eo magis carebat suspicione, Nep.: il se tira de cette situation, mais il n'en resta pas moins suspect.    - cererem canistris expedire, Virg. En. 1: tirer le pain des corbeilles.    - vela expedire, Ov. H. 17: déployer les voiles. [st1]5 [-] apprêter, préparer, disposer; fournir, procurer.    - expedire arma, legiones, naves: préparer des armes, des légions, des navires.    - se (ad pugnam) expedire: se tenir prêt au combat.    - expediri ou expediri ad bellum, Tac.: se préparer au combat.    - ad oppugnationem sese expedire, Liv. 37: se disposer à faire le siège.    - expedire rem frumentariam, Caes.: assurer le ravitaillement, régler la question du blé.    - pecuniam expedire, Cic.: procurer de l'argent. [st1]6 [-] se développer, avoir son cours, aboutir.    - sese expedire ou expedire, Plaut.: se développer, aboutir.    - sese expediunt artes amoris, Plaut.: les ruses d'amour aboutissent.    - intr. avec dat. - [st1]7 [-] être utile à, être avantageux à.    - impers. - expedit: il est utile, il est avantageux, il est à propos, il faut, il importe.    - expediebat simulare ut Tarentinos sibi conciliarent, Liv. 9: il leur était avantageux de le faire croire pour se ménager la bienveillance des Tarentins.    - omnibus bonis expedit salvam esse rem publicam, Cic. Phil. 13, 16: il importe à tous les gens de bien que l'Etat soit indemne.    - si ita expedit, Cic.: s'il y a avantage.    - expedit ut, Tac.: il est utile que....    - voir expeditus.
    * * *
    expĕdĭo, īre, īvi (ĭi), ītum [ex + pes]    - fut. arch. expedibo --- inf. passif expedirier. - tr. - [st1]1 [-] débarrasser le pied, ôter les entraves; dégager (des liens), débarrasser, délivrer, délier.    - se de aliqua re expedire: se débarrasser de qqch.    - se ex aliqua re expedire: se débarrasser de qqch.    - e laqueis se expedire, Cic.: se débarrasser des filets. [st1]2 [-] au fig. dégager, tirer d'embarras; rendre facile, terminer, achever, finir, venir à bout.    - se expedire curā, Ter.: se tirer d'embarras.    - quomodo ex hac expediam turbā? Ter.: comment sortir d'un tel embarras?    - ducente deo flammam inter et hostis expedior, Virg. En. 2: sous la conduite d'un dieu, je me dégage de l'incendie et des ennemis.    - per invias rupes iter fugae non expedientes, Liv. 38: sans pouvoir se frayer un chemin pour fuir parmi les rochers impraticables.    - per quot discrimina rerum expedior? Val. Fl. 1: à combien de périls je viens d'échapper? [st1]3 [-] démêler, débrouiller; expliquer, raconter.    - expedire nodum: résoudre une difficulté.    - capillus pectine quotidie expediendus est, Fronto: on doit démêler chaque jour les cheveux avec le peigne.    - ea de caede quam verissime expediam, Tac.: je raconterai ce meurtre le plus exactement possible.    - altius omnem expediam famam,Virg. G. 4: je vais, remontant assez haut, conter toute la légende.    - nemo expedit quo pacto... Phaedr.: personne n'explique comment... [st1]4 [-] tirer d'un endroit (qqch), sortir (qqch), déballer, exposer.    - hinc se expedivit, neque eo magis carebat suspicione, Nep.: il se tira de cette situation, mais il n'en resta pas moins suspect.    - cererem canistris expedire, Virg. En. 1: tirer le pain des corbeilles.    - vela expedire, Ov. H. 17: déployer les voiles. [st1]5 [-] apprêter, préparer, disposer; fournir, procurer.    - expedire arma, legiones, naves: préparer des armes, des légions, des navires.    - se (ad pugnam) expedire: se tenir prêt au combat.    - expediri ou expediri ad bellum, Tac.: se préparer au combat.    - ad oppugnationem sese expedire, Liv. 37: se disposer à faire le siège.    - expedire rem frumentariam, Caes.: assurer le ravitaillement, régler la question du blé.    - pecuniam expedire, Cic.: procurer de l'argent. [st1]6 [-] se développer, avoir son cours, aboutir.    - sese expedire ou expedire, Plaut.: se développer, aboutir.    - sese expediunt artes amoris, Plaut.: les ruses d'amour aboutissent.    - intr. avec dat. - [st1]7 [-] être utile à, être avantageux à.    - impers. - expedit: il est utile, il est avantageux, il est à propos, il faut, il importe.    - expediebat simulare ut Tarentinos sibi conciliarent, Liv. 9: il leur était avantageux de le faire croire pour se ménager la bienveillance des Tarentins.    - omnibus bonis expedit salvam esse rem publicam, Cic. Phil. 13, 16: il importe à tous les gens de bien que l'Etat soit indemne.    - si ita expedit, Cic.: s'il y a avantage.    - expedit ut, Tac.: il est utile que....    - voir expeditus.
    * * *
        Expedio, expedis, pen. corr. expediui, expeditum, penult. prod. expedire. Cic. Delivrer, Despestrer, Desmesler, Despescher, Descombrer.
    \
        Expedire se de re aliqua. Cic. Sortir à son honneur de quelque affaire et s'en desvelopper.
    \
        Expedias me hinc te rogo. Cic. Je te prie trouve maniere de me despestrer d'ici, et que je m'en aille.
    \
        Expedire illigatum. Horat. Deslier, Delivrer.
    \
        Expedire virgas. Cic. Lier, Apprester.
    \
        Pyxidem. Cic. Tirer, ou mettre hors.
    \
        Cererem canistris. Virg. Tirer le pain hors des corbeilles pour mettre sur table.
    \
        Aggere et cratibus aditus expediunt. Caes. Font diligemment les approches et chemins pour entrer en un fort, Font des entrees.
    \
        Agrum lectione lapidum expedire. Colum. Oster les pierres d'un champ.
    \
        Alimenta arcu expedire. Tacit. Cercher sa vie à l'arc et aux fleiches, et tuer des bestes pour manger.
    \
        Animum metu. Horat. Delivrer de la paour qu'il ha.
    \
        Arcus. Stat. Tirer hors et apprester.
    \
        Arma. Tacit. Apprester.
    \
        Causam alicuius rei. Virg. Exposer, Declarer, Dire.
    \
        Consilia se expediunt. Valer. Flac. Prennent fin.
    \
        Conuiuia expediunt. Valer. Flac. Apprestent le banquet.
    \
        Hic hodie expediet hanc docte fallaciam. Plaut. Il viendra à bout et à chef de ceste tromperie.
    \
        Ferrum expedire. Liu. Desgainer.
    \
        Labores alicuius. Valerius Flac. Finer, Terminer, Mettre fin aux, etc.
    \
        Expedire se ex laqueis. Cic. Se despestrer des laqs.
    \
        Manus expedire. Virg. Lever les mains en hault.
    \
        Merces. Ouid. Desployer sa marchandise, Estaler.
    \
        Naues expedire. Caesar. Accoustrer, Apprester.
    \
        Explicare et expedire negotia alicuius. Cic. Desmesler et desvelopper.
    \
        Nodum. Cic. Desnouer un neud, Desmesler une difficulté.
    \
        Nomina. Cic. Chevir avec ses creanciers.
    \
        Expedire pecuniam. Tranquil. Faire argent et amasser.
    \
        Rem aliquam. Virgil. Faire, Expedier, Venir à chef de quelque chose.
    \
        Salutem. Cic. Se saulver et garentir sa vie.
    \
        Tela animosque expedire. Liu. Apprester.
    \
        Expedire se ex turba. Terent. Se desfaire et delivrer d'une presse.
    \
        Hoc mihi expedi. Terent. Di moy en peu de parolles.
    \
        Capita rerum expedire. Plaut. Despescher de dire les principaulx poincts de quelque affaire.
    \
        Causam aduentus. Liu. Dire.
    \
        Expedire iudicibus rem suam. Terent. Prouver son cas.
    \
        Expedire. Liu. Conclure et arrester.
    \
        Expedire. Cic. Despescher quelque affaire, Expedier.
    \
        Expedire. Tacit. Apprester, Appareiller.
    \
        Expedire se ad praelium, seu ad pugnam. Liu. S'apprester pour aller au combat.
    \
        Expedio me ad Drusum, inde ad Scaurum. Cic. Je m'appreste pour aller, etc.
    \
        Erat expeditum, omnibus remittere aequaliter, sed non satis aequum. Plin. iunior. C'estoit le plus court et le plustost faict, ou le plus aisé.

    Dictionarium latinogallicum > expedio

  • 2 expedio

    expedio expedio, ivi, itum, ire распутывать, помогать

    Латинско-русский словарь > expedio

  • 3 expedio

    expedio expedio, ivi, itum, ire налаживать

    Латинско-русский словарь > expedio

  • 4 expediō

        expediō īvī, ītus, īre    [ex + pes], to extricate, disengage, let loose, set free, liberate: nodum: ex nullo (laqueo) se: mortis laqueis caput, H.: flammam inter et hostīs Expedior, make my way, V.: errantem nemori, O.: sibi locum, make room, Cs.: iter per rupes, L.— To fetch out, bring forward, procure, make ready, prepare: vela, O.: virgas expediri iubet: cererem canistris, V.: navīs, Cs.: legiones, Cs.: exercitum, L.: se ad pugnam, L.: ius auxili sui, exercise, L.— To despatch, hurl: trans finem iaculo expedito, H.—Fig., to bring out, extricate, release, free: me turbā, T.: impeditum animum, T.: haererem, nisi tu me expedisses: Quas (manūs) per acuta belli, help through, H.: me multa impediverunt quae ne nunc quidem expedita sunt.— To put in order, arrange, set right, adjust, settle: rem, ut poteris: rem frumentariam, Cs.: nomina mea, pay: exitum orationis: quod instat, V. — To explain, unfold, make clear, clear up, disclose, relate: pauca tibi dictis, V.: rei initium, S.: ea de caede, Ta.: Promptius expediam quot, etc., i. e. could sooner recount, Iu.— To be serviceable, be profitable, be advantageous, be useful, be expedient, profit: nihil expedire quod sit iniustum: non idem ipsis expedire et multitudini: Caesari ad diuturnitatem victoriae: expedit bonas esse vobis, T.: omnibus expedit salvam esse rem p.: tu si ita expedit, velim, etc.
    * * *
    expedire, expedivi, expeditus V
    disengage, loose, set free; be expedient; procure, obtain, make ready

    Latin-English dictionary > expediō

  • 5 expedio

    ex-pĕdĭo, īvi or ĭi, ītum, 4 (archaic fut. expedibo, Enn., Pac., Att., and Pompon. ap. Non. 505, 15 sq.; 477, 2; Plaut. Truc. 1, 2, 36), v. a. [pes], orig., to free the feet, i. e. from a snare; hence, in gen., to extricate, disengage, let loose, set free, liberate any thing entangled, involved (class.; esp. freq. in the trop. signif.; syn.: extrico, enodo, enucleo, explico, expono, interpretor, etc.).
    I.
    Lit.:

    videte, in quot se laqueos induerit, quorum ex nullo se umquam expediet,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 102; cf. id. ib. 43, §

    106: mortis laqueis caput,

    Hor. C. 3, 24, 8; cf.

    also: vix illigatum te triformi Pegasus expediet Chimaera,

    id. ib. 1, 27, 24:

    flammam inter et hostes Expedior,

    make my way through, Verg. A. 2, 633:

    errantem nemori,

    Ov. F. 4, 669 et saep.—With inanim. and abstr. objects:

    aditus expediunt,

    open a passage, Caes. B. G. 7, 86 fin.:

    sibi locum,

    id. B. C. 2, 9, 6:

    iter fugae per invias rupes,

    Liv. 38, 2, 14:

    agrum saxosum lectione lapidum,

    Col. 2, 2, 12: capillus pectine quotidie expediendus est, disentangled, Fronto de Eloqu. init.
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., to fetch out, bring forward, procure, make ready, prepare any thing folded up, put away, etc.: funes expediunt, Sisenn. ap. Non. 297, 1:

    vela,

    Ov. H. 17, 200:

    hominem nudari et virgas expediri jubet,

    Cic. Verr. 2, 5, 62, § 161:

    cererem canistris,

    Verg. A. 1, 702:

    convivia mediis tectis (famulae),

    Val. Fl. 2, 341; cf.:

    cibaria pastoribus,

    to provide, Varr. R. R. 2, 10, 6:

    merces suas (institor),

    Ov. A. A. 1, 422: pecuniam, to procure, Cic. Fragm. ap. Non. 298, 22; Suet. Caes. 4:

    arma,

    to hold in readiness, Caes. B. G. 7, 18 fin.; Tac. A. 2, 79; Verg. A. 4, 592:

    tela equosque,

    Liv. 38, 25, 14:

    ferrum,

    id. 24, 26, 10:

    naves,

    Caes. B. C. 2, 4 fin.:

    vineas in occulto,

    id. B. G 7, 27, 2:

    copias,

    Tac. A. 13, 7:

    se celeriter (Galli equites),

    Caes. B. C. 1, 51, 4:

    se,

    Plaut. Am. 1, 1, 52; Liv. 38, 21, 2; cf.

    mid.: exercitum expediri ad bellum jubet,

    Tac. H. 2, 99. —
    2.
    to send away, despatch ( poet.):

    me ex suis locis pulcre ornatum expedivit,

    Plaut. Rud. 4, 2, 3: saepe disco, Saepe trans finem jaculo nobilis expedito, despatched, i. e. hurled, Hor. C. 1, 8, 12.—
    3.
    Absol., for expedire se, to arm one's self for battle (only in Tac.), Tac. H. 1, 10:

    multos secum expedire jubet,

    id. ib. 1, 88; 2, 99.
    II.
    Trop., to bring out, extricate, release, free from any evil, obstacle, etc.:

    impeditum animum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitiā suā impeditus sit, quoquo modo possit, se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    haererem, nisi tu me expedisses,

    id. Pis. 30, 74:

    ex servitute filium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 94; cf.:

    se ex turba,

    Ter. Ad. 4, 4, 5:

    se ab omni occupatione,

    Cic. Att. 3, 20, 2:

    aliquem omni molestiā,

    id. ib. 2, 25, 2; so,

    se aerumnis,

    Ter. Hec. 3, 1, 8:

    se crimine,

    id. ib. 5, 1, 28:

    se cura,

    id. Phorm. 5, 4, 4:

    civitatem malis obsidionalibus,

    Amm. 16, 4, 3: amor Lycisci me tenet, Unde expedire non queant amicorum consilia, Hor. Epod. 11, 25: curae sagaces Expediunt (Claudiae manus) per acuta belli, bring or help through, id. C. 4, 4, 76; cf.:

    per quot discrimina rerum Expedior?

    escape, Val. Fl. 1, 217:

    me multa impediverunt quae ne nunc quidem expedita sunt,

    Cic. Fam. 14, 19:

    si vita nostra in aliquas insidias incidisset, omnis honesta ratio esset expediendae salutis,

    of obtaining safety, id. Mil. 4, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    To put in order, arrange, set right:

    cum Antonio loquare velim, et rem, ut poteris, expedias,

    Cic. Att. 11, 18, 2:

    expedire et conficere res,

    id. Brut. 42, 154:

    rem frumentariam,

    Caes. B. G. 7, 36, 1; id. B. C. 1, 54 fin.:

    negotia (with explicare),

    Cic. Fam. 13, 26, 2; cf. id. ib. 1, 3, 1:

    nomina mea, per deos, expedi, exsolve,

    settle, pay, id. Att. 16, 6, 3:

    nomen,

    id. ib. 13, 29, 3:

    Faberianum,

    id. ib. 12, 29, 2; cf. in a pun respecting a scholar unable to pay his debts: omnes solvere posse quaestiones, Unum difficile expedire nomen, Bibacul. ap. Suet. Gram. 11:

    quemadmodum expediam exitum hujus institutae orationis, non reperio,

    settle, arrange, Cic. Fam. 3, 12, 2; cf.:

    expediri quae restant vix poterunt. si hoc relinqueris,

    id. Rep. 1, 35, 55:

    consilia sua,

    Tac. H. 3, 73:

    docte hanc fallaciam,

    put into operation, Plaut. Capt. prol. 40.—
    2.
    Of speech, to disclose, unfold, explain, relate, narrate (mostly poet. and in post-Aug. prose;

    not in Cic., Cæs., or Quint.): qui tu misera's? mi expedi,

    Plaut. Men. 4, 2, 50 (639 Ritschl): id ego aequum ac jus fecisse expedibo atque eloquar, will show, Enn. ap. Non. 505, 19;

    Pac., Att.,

    Pompon. ib. 15 sq.:

    agedum, hoc mihi expedi,

    Ter. Eun. 4, 4, 27:

    altius omnem Expediam prima repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 286:

    pauca tibi e multis... expediam dictis,

    id. A. 3, 379:

    priusquam hujuscemodi rei initium expedio,

    Sall. J. 5, 2:

    nunc originem, mores, et quo facinore dominationem raptum ierit, expediam,

    Tac. A. 4, 1:

    me non tantum praevisa, sed subita expedire docuisti,

    id. ib. 14, 55:

    ea de caede quam verissime expediam,

    id. H. 4, 48:

    promptius expediam quot, etc.,

    i. e. it will take me a shorter time to recount, Juv. 10, 220.—
    3.
    Reflex. of events, to develop, run their course, proceed:

    amoris arteis eloquar quem ad modum se expediant,

    Plaut. Trin. 2, 1, 10; cf.:

    ut res vostrorum omnium bene expedire voltis,

    to make favorable progress, id. Am. prol. 5 (Lorenz ad Plaut. Trin. 2, 36; but Ussing reads me expedire, benefit me).—
    4.
    Absol., res expedit, or impers., expedit (alicui—lit., it helps out, furthers, promotes; hence), it is serviceable, profitable, advantageous, useful, expedient (class.):

    nequiter paene expedivit prima parasitatio,

    Plaut. Am. 1, 3, 23:

    non igitur faciat, dixerit quis, quod utile sit, quod expediat? Immo intelligat, nihil nec expedire nec utile esse, quod sit injustum,

    Cic. Off. 3, 19, 76; cf.:

    quid intersit sua, quid expediat,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    ex utilitatis varietatibus, cum aliis aliud expediat, nasci discordias,

    id. Rep. 1, 32; cf.:

    ut non idem expediret, incidere saepe,

    id. Lael. 10, 33:

    quidquam Caesari ad diuturnitatem victoriae et dominationis,

    id. Att. 7, 22, 1:

    non idem ipsis expedire et multitudini,

    Nep. Milt. 3, 5 al. —With an inf. clause as subject:

    expedit bonas esse vobis,

    Ter. Heaut. 2, 4, 8; cf.:

    omnibus bonis expedit salvam esse rem publicam,

    Cic. Phil. 13, 8, 16:

    cui (reo) damnari expediret,

    id. Verr. 2, 1, 3 fin.:

    cum eam (pecuniam) in praediis collocari maxime expediret,

    id. Caecin. 6, 16:

    ubi vinci necesse est, expedit cedere,

    Quint. 6, 4, 16; Hor. C. 2, 8, 9 et saep.—With subj. clause as subject after ut or ne (post-class.):

    expedire omnibus dicunt, ut singulae civitates suas leges habeant,

    Just. 34, 1, 7 Benecke ad loc.:

    expedit rei publicae, ne sua re quis male utatur,

    Just. Inst. 1, 8, 2:

    neque expedire ut ambitione aliena trahatur,

    Tac. A. 3, 69.— Absol.:

    tu si ita expedit, velim quamprimum conscendas,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 4:

    sic magis expedit,

    Quint. 4, 2, 67:

    ut expediat causae,

    id. 7, 3, 18.—Hence, ex-pĕdītus, a, um, P. a., unimpeded, unincumbered, disengaged, free, easy, ready, at hand.
    A.
    Of persons:

    cum ceteris quae habebat vadimonia differt, ut expeditus in Galliam proficisci posset,

    Cic. Quint. 6, 23: incrmos armati, impeditos expediti interficiunt, i. e. without baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    eo circiter hominum numero XVI. milia expedita cum omni equitatu Ariovistus misit,

    Caes. B. G. 1, 49, 3:

    legiones expeditae,

    id. B. C. 1, 42, 1;

    so of soldiers without baggage,

    id. ib. 2, 19, 2; 6, 25, 1; 1, 27 fin. et saep.—As subst.: expĕdī-tus, i, m., a soldier lightly burdened, a swiftly marching soldier:

    latitudo (silvae) novem dierum iter expedito patet,

    Caes. B. G. 6, 25, 1:

    obviam fit ei Clodius expeditus in equo,

    Cic. Mil. 10, 28; cf.

    Sagana,

    tucked up, Hor. Epod. 5, 25:

    expedito nobis homine et parato opus est,

    ready, at hand, prompt, Cic. Phil. 11, 10, 26; cf.:

    expeditus ad caedem,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    ad pronuntiandum,

    id. de Or. 2, 30, 131; cf.:

    facilis et expeditus ad dicendum,

    id. Brut. 48 fin.
    B.
    Of inanim. or abstr. things, convenient, at hand:

    iis expedito loco actuaria navigia relinquit,

    commodious, Caes. B. C. 1, 27; cf.:

    via expeditior ad honores,

    Cic. Fl. 41, 104:

    reditum in caelum patere optimo et justissimo cuique expeditissimum,

    id. Lael. 4, 13:

    pecunia expeditissima quae erat, tibi decreta est,

    the readiest, the nearest at hand, id. Fam. 11, 24, 2; cf.

    rationes,

    id. ib. 10, 25, 2:

    cena (with parca),

    Plin. Ep. 3, 12, 1:

    expeditissimum unguentorum,

    Plin. 13, 1, 2, § 8:

    probabili expedito, soluto, libero, nullā re implicato,

    Cic. Ac. 2, 33, 105:

    expedita erat et perfacile currens oratio,

    id. Brut. 63, 227; cf.:

    expedita ac profluens dicendi celeritas,

    id. ib. 61, 220:

    inops ad ornandum, sed ad inveniendum expedita Hermagorae disciplina,

    id. ib. 76, 263:

    prope jam expeditam Caesaris victoriam interpellaverunt,

    achieved, Caes. B. C. 3, 70 fin.
    b.
    In the neutr. absol.: in expedito esse, habere, etc., to be or have in readiness or at hand:

    quaedam sunt quidem in animo, sed parum prompta: quae incipiunt in expedito esse, quum dicta sunt,

    Sen. Ep. 94 med.; cf.:

    promptum hoc et in expedito positum,

    Quint. 10, 7, 24:

    in expedito haberent integras copias ad opem ferendam,

    ready for action, Liv. 36, 16, 10.—Hence, adv.: ex-pĕdīte, without impediment, without difficulty, readily, promptly, quickly:

    in iis rebus celeriter expediteque percipiendis, quae, etc.,

    Cic. Fin. 5, 12 fin.:

    expedite explicans quod proposuerat,

    id. Brut. 67, 237:

    fabulatu's,

    Plaut. Men. 1, 2, 63:

    loqui,

    Suet. Aug. 89.— Comp.:

    non implicite et abscondite, sed patentius et expeditius,

    Cic. Inv 2, 23, 69:

    navigare,

    id. Att. 6, 8, 4:

    fit putatio,

    Col. Arb. 11, 1.— Sup.:

    ex quo te, quocumque opus erit, facillime et expeditissime conferas,

    Cic. Fam. 6, 20, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > expedio

  • 6 expedio

    ex-pedio, īvī (iī),ītum, īre [ pes ]
    1)
    а) распутывать ( nodum C); высвобождать ( gressum Ap)
    e. se — выпутаться (ex laqueis C; turbā, v. l. ex turbā Ter)
    б) развязывать (restim Ap; aliquem illigatum H)
    2)
    а) освобождать, избавлять (aliquem ex servitute Pl; aliquem aliquā re или ab, de и ex aliquā re C etc.); помогать, вызволять
    б) поставить на ноги, вылечить ( aegrōtum CC); благополучно провести ( aliquem per acuta belli H)
    3) налаживать, обеспечивать ( rem frumentariam Cs); достигать, одерживать ( victoriam Cs)
    4) вынимать, доставать (Cerĕrem— sc. panem — canistris V); приготовлять (virgas C; arma Cs, V, T; pecunias Su)
    5) снаряжать, оснащать (naves Cs, T; classem bAl); приводить в боевой порядок ( legiones Cs); подготовлять ( agrum sationibus faciendis Col)
    6) приводить в порядок, улаживать ( negotia C)
    e. salutem C — обеспечить безопасность, спасти жизнь
    se e. — приготовиться ( ad pugnam L)
    7) бросать, метать (discum, jaculum H)
    9) приводить в исполнение, осуществлять ( consilia sua T)
    10) ликвидировать, сбывать, продавать (musti annonam Col; scruta Pt)
    11) (тж. verbo e. Ter) излагать, сообщать, рассказывать (aliquid и de aliquā re Pl, Ter, V etc.; originem alicujus rei T; alicujus rei causam V, T)
    12) содействовать, благоприятствовать
    quid in commune expedit Ap — то, что служит общему благу
    13) impers. expĕdit полезно, выгодно ( si ita expedit C)
    expedit omnibus (ut) C, Just etc. — всем полезно (важно), (чтобы)

    Латинско-русский словарь > expedio

  • 7 expedio

    ex-pedio, īvī u. iī, ītum, īre (vgl. pedica, compēs, griech. πέδη), den Fuß (aus der Fessel) losmachen, entfesseln, befreien, I) loswickeln, losbinden, lösen, 1) eig.: restim, Apul. met. 1, 16. – im Bilde, nodum, lösen, Cic.: alqm illigatum, Hor.: se ex laqueis, Cic.: caput laqueis mortis, Hor. – 2) übtr., etwas loswickeln od. aus etwas herauswickeln, herauswinden, losmachen, durchhelfen, durchbringen, a) im allg.: se ab omni occupatione, Cic.: se ex turba, Ter.: se crimine, Ter.: aegrotum, Cels.: gravem tardumque spiritum, heilen, heben, Cels.: salutem, Cic. – poet., Claudias manus per acuta belli, glücklich hindurchführen, Hor.; vgl. descendo ac ducente deo flammam inter et hostes expedior (entkomme), Verg.: u. so per quot discrimina rerum expedior? Val. Flacc. – Lebl., discum, iaculum trans finem, leicht entsenden, -schleudern, Hor. – b) insbes.: α) zustande bringen, herrichten, verfertigen, minutatim ex tabellis compactā crassitudine Mercuriolum, Apul. apol. 61 extr. – β) entwickeln, erledigen = abfertigen, beseitigen, in Richtigkeit bringen, zustande bringen, ausführen, negotia, Cic.: rem frumentariam, die der Verproviantierung im Wege stehenden Schwierigkeiten wegräumen, sie erleichtern, Caes.: commeatus (Plur.), Liv.: nomina mea expedi, exsolve, Cic.: exitum orationis, Cic.: res, Cic.: consilia, ausführen, Tac.: prope iam expeditam Caesaris victoriam interpellaverunt, schon so gut als abgemachten, Caes. – γ) entwickeln, erläutern, darlegen, dartun, ansagen, mitteilen, berichten, auseinandersetzen, id, si potes verbo expedi, Ter.: quin rem expedi! Pacuv. fr.: capita rerum expedito, Plaut.: omnem expediat morbi causam, Verg.: priusquam huiusmodi rei initium expediam, Sall.: nunc initia causasque motus Vitelliani expediam, Tac.: omnia elegantissime expedire, Cic. ep. ad Brut. 1, 15, 1 (neben explicare u. exponere). – mit folg. indir. Fragesatz, ut quae sit forma totius expediam, Mela: sed qui utrosque error vos agitet expedibo, Pompon. fr.: cuius (ager), non dico hominis, sed populi fuerit, expedire potes? Sen. – nunc adeo quae sit dubiae sententia menti expediam et paucis docebo, Verg. – m. folg. Acc. u. Infin., id ego ius atque aecum fecisse expedibo atque eloquar, Enn. fr. scen. 148. – m. de u. Abl., de quibus quae expediero, *Varro LL. 8, 24 M. (die codd. experiero): ea de caede quam verissime expediam, Tac. hist. 4, 48: pauca de isdem expediam carptim, Amm. 14, 4, 2. – absol., mane, expedito, Pacuv. fr.: agedum expedi, Plaut. – II) prägn., A) herausholen, heraus- (hervor-) nehmen, vorbringen, 1) eig.: virgas, Cic.: Cererem canistris, Verg.: foratas palmas, herausstrecken, Sedul.: quis expedivit psittaco suum χαιρε, hat ihm entlockt = ihn gelehrt, Pers. – 2) übtr.: a) zurechtmachen, instand setzen, α) übh.: agrum probe, Col. 2, 4, 6: agrum sationibus faciendis, Col. 2, 2, 21: capillum pectine cotidie, auskämmen, Fronto de eloqu. p. 143, 3 N.: cuminatum (pullum) a cervice, ausnehmen, Apic. 6, 252: sarcinulas, den Ranzen packen, sich reisefertig machen, Petron. 99, 4. – β) als milit. t. t., in Bereitschaft setzen, naves od. classem, segelfertig (seetüchtig) machen, Caes. u. Auct. b. Alex.: exercitum, Liv., legiones, Caes., remigem ac militem, Liv., zum Angriff fertig machen, schlag-, kampffertig machen: se ad oppugnationem urbis, sich anschicken, Liv.: arma, Caes. u. Verg.: arma animosque, sich mit Waffen u. Mut rüsten, Liv.: od. manus, Verg., od. se ad pugnam od. ad proelium, Liv., od. bl. se, Caes., sich zum K. anschicken, sich kampfbereit machen; vgl. refl. exp. ad bellum, zum Kr. (sich) rüsten, Tac.: u. so quoties expedierat, (sich) gerüstet hatte, zu Felde gezogen war, Tac. – b) ausfindig machen, ermitteln, ermöglichen, auftreiben, alci vicarium, Liv.: cibaria pastoribus, Varro: pecunias, Suet.: iter (Ausweg) fugae non exp., Liv.: aliā pressione ad aedificandum sibi locum, Caes. – m. ab u. Abl., von jmd. etw. auswirken, veniam ab alqo compensatione sanguinis sui, Tert. apol. 50. – c) gleichs. vorsuchen = gebrauchen, üben, medio decreto ius auxilii sui, Liv. 3, 13, 6. – B) sese expedire u. bl. expedire, sich entwickeln, den u. den Fortgang haben, so u. so ab laufen (s. Brix Plaut. trin. 236), quem ad modum sese expediant (artes amoris), Plaut.: ut res rationesque vestrorum omnium bene expedire voltis, Plaut.: nequiter paene expedivit prima parasitatio, Plaut. – C) res expedit od. unpers. expedit, es hilft heraus, d.i. etwas od. es kommt zustatten, ist förderlich, dienlich, zuträglich, ersprießlich, non idem ipsis expedire et multitudini, Nep.: non quominus expediat quicquam Caesari ad diuturnitatem dominationis, Cic. – unpers., si ita expedit, Cic.: sic magis expedit, Quint.: Volsci totiens hostes, quotiens patribus expediat, Liv. – m. folg. Acc. u. Infin. od. bl. Infin., expedit bonas esse vobis, Ter.: omnibus bonis expedit salvam esse rem publicam, Cic.: eam (pecuniam) in praediis collocari maxime expedit, Cic.: ille, qui omnino vivere expedire nemini putat, Cic.: quia aut pacem vere cupiebant, aut expediebat simulare, Liv. – m. folg. ut od. ne u. Konj., neque expedire, ut ambitione alienā trahatur, Tac. ann. 3, 69: expedire omnibus, ut etc., Iustin. 34, 1, 7: expedit rei publicae, ne quis suā re male utatur, Iustin. inst. 1, 8. § 2. – expedit (es ist förderlicher, zuträglicher), mit folg. Infin. od. mit folg. ut u. Konj. u. im Nachsatze quam, Tert. de pall. 5. Vulg. Matth. 5, 29. – / Archaist. Futur, expedibo, Enn. fr. scen. 148. Pacuv. tr. 66 u. 281. Acc. tr. 490. Plaut. truc. 138. – Parag. Infin. expedirier, Plaut. Poen. 1007.

    lateinisch-deutsches > expedio

  • 8 expedio

    ex-pedio, īvī u. iī, ītum, īre (vgl. pedica, compēs, griech. πέδη), den Fuß (aus der Fessel) losmachen, entfesseln, befreien, I) loswickeln, losbinden, lösen, 1) eig.: restim, Apul. met. 1, 16. – im Bilde, nodum, lösen, Cic.: alqm illigatum, Hor.: se ex laqueis, Cic.: caput laqueis mortis, Hor. – 2) übtr., etwas loswickeln od. aus etwas herauswickeln, herauswinden, losmachen, durchhelfen, durchbringen, a) im allg.: se ab omni occupatione, Cic.: se ex turba, Ter.: se crimine, Ter.: aegrotum, Cels.: gravem tardumque spiritum, heilen, heben, Cels.: salutem, Cic. – poet., Claudias manus per acuta belli, glücklich hindurchführen, Hor.; vgl. descendo ac ducente deo flammam inter et hostes expedior (entkomme), Verg.: u. so per quot discrimina rerum expedior? Val. Flacc. – Lebl., discum, iaculum trans finem, leicht entsenden, - schleudern, Hor. – b) insbes.: α) zustande bringen, herrichten, verfertigen, minutatim ex tabellis compactā crassitudine Mercuriolum, Apul. apol. 61 extr. – β) entwickeln, erledigen = abfertigen, beseitigen, in Richtigkeit bringen, zustande bringen, ausführen, negotia, Cic.: rem frumentariam, die der Verproviantierung im Wege stehenden Schwierigkeiten wegräumen, sie erleichtern, Caes.: commeatus (Plur.), Liv.: nomina mea expedi, exsolve, Cic.: exitum orationis, Cic.: res, Cic.: consilia, ausführen,
    ————
    Tac.: prope iam expeditam Caesaris victoriam interpellaverunt, schon so gut als abgemachten, Caes. – γ) entwickeln, erläutern, darlegen, dartun, ansagen, mitteilen, berichten, auseinandersetzen, id, si potes verbo expedi, Ter.: quin rem expedi! Pacuv. fr.: capita rerum expedito, Plaut.: omnem expediat morbi causam, Verg.: priusquam huiusmodi rei initium expediam, Sall.: nunc initia causasque motus Vitelliani expediam, Tac.: omnia elegantissime expedire, Cic. ep. ad Brut. 1, 15, 1 (neben explicare u. exponere). – mit folg. indir. Fragesatz, ut quae sit forma totius expediam, Mela: sed qui utrosque error vos agitet expedibo, Pompon. fr.: cuius (ager), non dico hominis, sed populi fuerit, expedire potes? Sen. – nunc adeo quae sit dubiae sententia menti expediam et paucis docebo, Verg. – m. folg. Acc. u. Infin., id ego ius atque aecum fecisse expedibo atque eloquar, Enn. fr. scen. 148. – m. de u. Abl., de quibus quae expediero, *Varro LL. 8, 24 M. (die codd. experiero): ea de caede quam verissime expediam, Tac. hist. 4, 48: pauca de isdem expediam carptim, Amm. 14, 4, 2. – absol., mane, expedito, Pacuv. fr.: agedum expedi, Plaut. – II) prägn., A) herausholen, heraus- (hervor-) nehmen, vorbringen, 1) eig.: virgas, Cic.: Cererem canistris, Verg.: foratas palmas, herausstrecken, Sedul.: quis expedivit psittaco suum χαιρε, hat ihm entlockt = ihn gelehrt, Pers. – 2) übtr.: a) zurechtmachen, instand
    ————
    setzen, α) übh.: agrum probe, Col. 2, 4, 6: agrum sationibus faciendis, Col. 2, 2, 21: capillum pectine cotidie, auskämmen, Fronto de eloqu. p. 143, 3 N.: cuminatum (pullum) a cervice, ausnehmen, Apic. 6, 252: sarcinulas, den Ranzen packen, sich reisefertig machen, Petron. 99, 4. – β) als milit. t. t., in Bereitschaft setzen, naves od. classem, segelfertig (seetüchtig) machen, Caes. u. Auct. b. Alex.: exercitum, Liv., legiones, Caes., remigem ac militem, Liv., zum Angriff fertig machen, schlag-, kampffertig machen: se ad oppugnationem urbis, sich anschicken, Liv.: arma, Caes. u. Verg.: arma animosque, sich mit Waffen u. Mut rüsten, Liv.: od. manus, Verg., od. se ad pugnam od. ad proelium, Liv., od. bl. se, Caes., sich zum K. anschicken, sich kampfbereit machen; vgl. refl. exp. ad bellum, zum Kr. (sich) rüsten, Tac.: u. so quoties expedierat, (sich) gerüstet hatte, zu Felde gezogen war, Tac. – b) ausfindig machen, ermitteln, ermöglichen, auftreiben, alci vicarium, Liv.: cibaria pastoribus, Varro: pecunias, Suet.: iter (Ausweg) fugae non exp., Liv.: aliā pressione ad aedificandum sibi locum, Caes. – m. ab u. Abl., von jmd. etw. auswirken, veniam ab alqo compensatione sanguinis sui, Tert. apol. 50. – c) gleichs. vorsuchen = gebrauchen, üben, medio decreto ius auxilii sui, Liv. 3, 13, 6. – B) sese expedire u. bl. expedire, sich entwickeln, den u. den Fortgang haben, so u. so ab-
    ————
    laufen (s. Brix Plaut. trin. 236), quem ad modum sese expediant (artes amoris), Plaut.: ut res rationesque vestrorum omnium bene expedire voltis, Plaut.: nequiter paene expedivit prima parasitatio, Plaut. – C) res expedit od. unpers. expedit, es hilft heraus, d.i. etwas od. es kommt zustatten, ist förderlich, dienlich, zuträglich, ersprießlich, non idem ipsis expedire et multitudini, Nep.: non quominus expediat quicquam Caesari ad diuturnitatem dominationis, Cic. – unpers., si ita expedit, Cic.: sic magis expedit, Quint.: Volsci totiens hostes, quotiens patribus expediat, Liv. – m. folg. Acc. u. Infin. od. bl. Infin., expedit bonas esse vobis, Ter.: omnibus bonis expedit salvam esse rem publicam, Cic.: eam (pecuniam) in praediis collocari maxime expedit, Cic.: ille, qui omnino vivere expedire nemini putat, Cic.: quia aut pacem vere cupiebant, aut expediebat simulare, Liv. – m. folg. ut od. ne u. Konj., neque expedire, ut ambitione alienā trahatur, Tac. ann. 3, 69: expedire omnibus, ut etc., Iustin. 34, 1, 7: expedit rei publicae, ne quis suā re male utatur, Iustin. inst. 1, 8. § 2. – expedit (es ist förderlicher, zuträglicher), mit folg. Infin. od. mit folg. ut u. Konj. u. im Nachsatze quam, Tert. de pall. 5. Vulg. Matth. 5, 29. – Archaist. Futur, expedibo, Enn. fr. scen. 148. Pacuv. tr. 66 u. 281. Acc. tr. 490. Plaut. truc. 138. – Parag. Infin. expedirier, Plaut. Poen. 1007.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > expedio

  • 9 expedio

    I.
    to release, set free, clear / explain, clarify, set straight.
    II.
    to free from a snare, disentangle / ready, settled, arranged.

    Latin-English dictionary of medieval > expedio

  • 10 expedio

    , expedivi, expeditum, expedire 4
      развязывать, освобождать; устраивать

    Dictionary Latin-Russian new > expedio

  • 11 expeditus

    [st1]1 [-] expĕdītus, a, um: part. passé de expedio. - [abcl][b]a - peu embarrassé, débarrassé, dégagé (au pr. et au fig.). - [abcl]b - légèrement équipé, ingambe, dispos, prêt, disponible. - [abcl]c - aisé, facile. - [abcl]d - qu'on se procure facilement; simple, sans apprêts.[/b]    - expediti (milites): soldats armés à la légère (ayant leurs armes, mais pas de bagages).    - expedito loco: dans un lieu dégagé (facile d’accès).    - expeditus, a, um: à l’aise, sans bagages, armé à la légère.    - expedita manus: troupe légère.    - via expeditior: route plus aisée.    - in expedito esse: être tout prêt, être sous la main ou être facile à faire. [st1]2 [-] expĕdītŭs, ūs, m.: expédition, armée.
    * * *
    [st1]1 [-] expĕdītus, a, um: part. passé de expedio. - [abcl][b]a - peu embarrassé, débarrassé, dégagé (au pr. et au fig.). - [abcl]b - légèrement équipé, ingambe, dispos, prêt, disponible. - [abcl]c - aisé, facile. - [abcl]d - qu'on se procure facilement; simple, sans apprêts.[/b]    - expediti (milites): soldats armés à la légère (ayant leurs armes, mais pas de bagages).    - expedito loco: dans un lieu dégagé (facile d’accès).    - expeditus, a, um: à l’aise, sans bagages, armé à la légère.    - expedita manus: troupe légère.    - via expeditior: route plus aisée.    - in expedito esse: être tout prêt, être sous la main ou être facile à faire. [st1]2 [-] expĕdītŭs, ūs, m.: expédition, armée.
    * * *
        Expeditus, penul. prod. Nomen ex participio. Caesar. Prest et appareillé.
    \
        Expeditus et paratus. Cic. Qui est bien en poinct et en ordre.
    \
        Expeditus, solutus, liber, nulla re implicatus. Cic. Qui est à delivrè.
    \
        Expeditum facere aliquem. Plaut. Delivrer, Despescher.
    \
        Expedita coena. Plin. Court et legier soupper.
    \
        Expediti equites. Sallust. Chevaulx legiers, Gensdarmes prests, Sans bagage.
    \
        Expedita excusatio esset. Cic. Il seroit aisé de s'excuser.
    \
        Iaculum expeditum. Horat. Jecté, Dardé.
    \
        Expeditum iter. Cic. Chemin ouverte et à delivrè, ou aisé.
    \
        Expeditior labor. Colum. Moins difficile, Plus aisé.
    \
        Expedita legio, Expeditus exercitus, Expedita subsidia. Liu. Cic. Qui ne meinent point grand bagage.
    \
        Expedita negotia. Cic. Affaires nets, Qui ne sont point rouillez et enveloppez.
    \
        Expeditior tutiorque ratio domandi est. Colum. Plus facile.
    \
        Expeditissimus reditus ad caelum. Cic. Sans aucun empeschement.
    \
        Expeditior et celerior remuneratio. Cic. Plus facile.
    \
        Expeditissimum vnguentum. Plin. Tost faict et appresté, et facile à faire.
    \
        In expedito positum. Quintil. Tout prest et appareillé, Bien aisé à faire.

    Dictionarium latinogallicum > expeditus

  • 12 expedientia

    ae f. [ expedio ]
    благоприятные обстоятельства, преимущество Boët

    Латинско-русский словарь > expedientia

  • 13 expeditio

    expedītio, ōnis f. [ expedio ]
    1) приведение в порядок, установление (multarum rerum rhH.)
    2) устройство, сооружение ( aedificiorum Vtr)
    3) воен. набег, экспедиция, поход (e. nocturna Hirt; in expeditionem ire L; exercitum educere in expeditionem C; adsuetus expeditionibus miles T)
    5) ритор. фигура последовательного устранения ложных положений rhH.

    Латинско-русский словарь > expeditio

  • 14 expeditus

    I 1. expedītus, a, um
    part. pf. к expedio
    2. adj.
    1) беспрепятственный ( iter C); не представляющий затруднений, удобный (locus, res frumentaria Cs); торный, удобопроходимый ( via L)
    nomina expedita C — долг, который легко взыскать, т. е. надёжный
    miles e. Cs, L, QC — солдат без поклажи, не обременённый багажом, идущий налегке, тж. легковооружённый
    2) беглый, плавный ( oratio C)
    3) (всегда) готовый (ad caedem, ad dicendum C); готовый к отплытию (navis Cs etc.); готовый к бою (milites, copiae, legiones Cs etc.)
    4) наличный, ликвидный ( pecunia C)
    5) решительный, окончательный (victoria Cs; senatūs consultum C)
    6) быстрый, короткий ( cena PJ)
    7) улаженный, приведённый в порядок ( negotia C)
    II expedītus, ūs m. Eccl = expeditio

    Латинско-русский словарь > expeditus

  • 15 expedientia

    expedientia, ae, f. (expedit v. expedio), das Förderlichsein, der Vorteil, Boëth. Aristot. top. 6. p. 708.

    lateinisch-deutsches > expedientia

  • 16 expedimentum

    expedīmentum, ī, n. (expedio), a) die Lösung einer Schwierigkeit, Tert. ad nat. 2, 8. – b) die Leistung, Verrichtung, ministrationis huius, Itala 2. Cor. 9, 13.

    lateinisch-deutsches > expedimentum

  • 17 expeditio

    expedītio, ōnis, f. (expedio), I) als rhet. t. t., die Erledigung, Abfertigung, Beseitigung, multarum rerum, Cornif. rhet. 4, 68. – als rhet. Fig., Cornif. rhet. 4, 40. – II) als t. t. der Baukunst, die Herrichtung, Einrichtung, rusticorum (aedificiorum) expeditiones, Vitr. 6, 5, 3: ea autem ductio... hanc habebit expeditionem, Vitr. 8, 6, 5. – III) als milit. t. t., der Zug gegen den Feind, die kriegerische Unternehmung, der Feldzug (Ggstz. acies, Liv. 3, 12, 6), exp. Britannica, Eutr.: aestiva, Vell.: hiberna, Sall. fr. u. Liv.: nocturna, Hirt. b. G.: adsuetus expeditionibus miles, Tac.: expeditionis eius comites, Liv.: socii expeditionum, Suet.: expeditionem praeparare, Suet.: exp. parare in Arachosios, Curt., contra Persas, Eutr.: expeditionem obire, suscipere, Suet.: expeditionem habere adversum Sarmatas, Eutr.: milites ex hibernis in expeditionem evocare, Sall.: tripertito milites equitesque in expeditionem mittere, Caes.: in expeditionem exercitum educere, Cic.: cum promptissimis iuvenum praedatum atque in expeditiones ire, Liv. – übtr., der Ausflug der Bienen, Plin. 11, 19.

    lateinisch-deutsches > expeditio

  • 18 expeditus

    expedītus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (expedio), I) unbehindert, a) ohne Gepäck, frei, leicht, leicht aufgeschürzt, Clodius, Cic.: Sagana, Hor.: iaculatores, Liv.: pedites, Sall.: equitatus, manus, Curt.: subst., expeditus, ein leichter Fußgänger, Caes. b. G. 6, 25, 1: u. expediti, nicht mit Gepäck Belastete, Liv. u. Curt. – b) frei von Hindernissen, gebahnt, bequem, locus, Caes.: via, Liv.: iter, Caes. u. Liv. – c) durch keine Schwierigkeiten aufgehalten od. erschwert, leicht u. schnell ins Werk gesetzt, -beschafft, leicht, schnell, iter (Reise), Cic.: ad suos receptus, Caes.: cena, Plin. ep.: distinctio, Cic.: expedita et facile currens oratio, geläufige, Cic.; vgl. expedita et profluens dicendi celeritas, Cic.: dah. in expedito esse, ohne Schwierigkeiten, sehr leicht sein, Curt.: u. alci expeditius est mit folg. Infin., Tac. hist. 1, 10: non expeditissimum est m. folg. Infin., Cels. 3, 6. p. 85, 27 D. – d) ungehindert von Geschäften, ungebunden, v. Pers., ut expeditus in Galliam proficisci posset, Cic. Quinct. 23. – e) in Bereitschaft, gleich zur Hand, bereit, fertig, expeditus homo et paratus, Cic.: exp. ad caedem, Cic.: ad dicendum, Cic.: v. Soldaten = kampfbereit, kampf-, schlagfertig, copiae, Caes.: manus, Curt.: cohortes, Sall.: v. Schiffen = segelfertig (seetüchtig) od. kampffertig (klar zum Gefecht), naves, Caes.: classis, Liv.: dah. promptum hoc et in expedito positum, dieses allezeit Fertigsein u. in Bereitschaft Stehen, Quint.: copias in expedito habere ad etc., in Bereitschaft halten zu usw., Liv.: in expedito esse, in Bereitschaft sein usw., Sen. – II) abgewickelt, a) in Ordnung gebracht, negotia, Cic.: expeditissima pecunia, leicht zu Gebote stehende, flüssige Gelder, Cic. – b) abgemacht, entschieden, victoria, Caes.: senatus consultum expeditum est, findet keinen Anstand, Cic.

    lateinisch-deutsches > expeditus

  • 19 impedio

    im-pedio, īvī u. iī, ītum, īre (in u. pes, vgl. expedio), eig. mit Fußfesseln fesseln; dah. übh. I) verwickeln, verstricken, A) eig.: se in plagas, Plaut.: crura visceribus, Ov.: pisces reti, Plaut.: poet., orbes orbibus, verschlungene Kreise bilden, Verg. – insbes., eine Örtlichkeit unwegsam machen, verbauen, saltum munitionibus, Liv.: ea quae plana sunt novo munimenti genere, Curt. – B) übtr.: 1) verwickeln, verwirren, se nuptiis, Ter.: te ipse impedies, Cic.: mentem dolore, Cic. – 2) verhindern, hemmen, abhalten, alqm, Cic. (dah. nisi te impedivisti, wenn du dich nicht schon gebunden hast, wenn du nicht verhindert bist, Cic.): prospectum, Sall.: alcis profectionem, Caes.: iter, Liv.: aquam, ins Stocken bringen (versetzen), Frontin. aqu.: triumphum (v. Umständen), Cic.: solutio impeditur, die Zahlung stockt, Cic.: impediri flumine, Caes., domestico bello, Curt. – mit ab u. Abl., alqm a vero bonoque, Sall.: se a suo munere non imp., Cic.: mit Abl. (an, von), alqm fugā, Tac. ann. 1, 30; eloquentia Q. Hortensii ne me dicendo impediat, non nihil commoveor, Cic. Quinct. 1. – m. folg. quo minus u. Konj., varii rerum colores inpediunt prohibentque quominus etc., Lucr. 2, 786: illud non est, quod te impediat, quo minus etc., Sen. ep. 50, 7: ne virus quidem istud me inpediet, quo minus etc., Sen. de vit. beat. 18, 2: non videri Sthenium impediri interdicto, quo minus etc., Cic. Verr. 2, 100: imperavi Philotimo ne impediret, quo minus etc., Cic. ad Att. 2, 4, 7: libero tempore, cum nihil impedit, quo minus etc., Cic. de fin. 2, 33: nec aetas impedit, quominus etc., Cic. de sen. 60: ne quis impediretur, quominus etc. Nep. Cim. 4, 1. – m. folg. ne u. Konj., alqd me impedit, ne etc., Cic. de fato 1 u. Planc. 104: impedior, ne etc., Cic. de nat. deor. 3, 81. Sall. Cat. 30, 4: ab alqo impedior, ne etc., Sall. Iug. 39, 4: alqā re impedior, ne etc., Cic. Sull. 92; de dom. 19; ep. 11, 10, 1. Nep. Milt. 5, 3. Liv. 6, 31, 2 u. 41, 15, 9. – m. folg. quin u. Konj., ne quid impediare, quin etc., Cornif. rhet. 3, 1. – nihil impedit m. folg. Infin., Lucr. 3, 322. Ov. ex Pont. 1, 1, 21: alqd alqm impedit m. folg. Infin., Cic. de or. 1, 163; de nat. deor. 1, 87; de off. 2, 8. Verg. Aen. 11, 21. Arnob. 1, 59: alqā re impedior m. folg. Infin., Cic. Rab. Post. 24. – m. ad u. Akk., quos (liberos) ad capiendam fugam naturae et virium infirmitas impediret, Caes.: ut nullius amicitiā ad pericula propulsanda impediremur, Cic.: cum rapiditate fluminis ad transeundum impedirentur, Caes. – m. in u. Abl., non oportere sese a populo Romano in suo iure impediri, Caes. b. G. 1, 36, 2. – m. Dat. = hinderlich sein, Varro LL. 9, 20. Schol. Iuven. 11, 175; 14, 49. – II) umgeben, umwickeln, alqm amplexu, Ov.: caput myrto, Hor.: crus pellibus, Hor.: equos frenis, den Zaum anlegen, Ov.: vitta impedit comas, Ov. – / Tmesis inque pediri = impedirique, Lucr. 3, 482. – arch. Nbf. indupedio, s. bes.

    lateinisch-deutsches > impedio

  • 20 inexpedibilis

    inexpedībilis, e (in u. expedio), unumgänglich, mora, Amm. 31, 13. § 15.

    lateinisch-deutsches > inexpedibilis

См. также в других словарях:

  • Alter Kranen (Würzburg) — Der „Alte Kranen“ von 1773 Der Alte Kranen ist ein Hafenkran in Würzburg. Der barocke Bau wurde 1767 bis 1773 von Franz Ignaz Michael Neumann, dem Sohn des berühmten Barockarchitekten und Baumeisters Balthasar Neumann, auf dem Kranenkai am Main… …   Deutsch Wikipedia

  • ЭКСПЕДИРОВАТЬ — ЭКСПЕДИРОВАТЬ, экспедирую, экспедируешь, совер. и несовер., кого что (лат. expedio доставляю) (офиц., торг.). Отправить (отправлять) по назначению (какой нибудь товар, корреспонденцию и т.п.). Толковый словарь Ушакова. Д.Н. Ушаков. 1935 1940 …   Толковый словарь Ушакова

  • Alfredo Vera Vera — (n. 28 de junio de 1919 † 18 de julio de 1999) fue un político ecuatoriano que durante sus cortos periodos en el Gobierno logró grandes pasos hacia la modernización del Ecuador. Contenido 1 Infancia 2 Educación 3 Carrera p …   Wikipedia Español

  • Conflicto magisterial de Oaxaca — En este artículo sobre educación y política se detectaron los siguientes problemas: No tiene una redacción neutral. Necesita ser wikificado conforme a las convenciones de estilo de Wikipedia. Podría contener información desactualizada …   Wikipedia Español

  • Autoridad Provisional de la Coalición — Saltar a navegación, búsqueda سلطة الائتلاف الموحدة Autoridad Provisional de la Coalición …   Wikipedia Español

  • Gracia (Derecho) — Para otros usos de este término, véase Gracia (desambiguación). La Gracia en Derecho es el beneficio, don y favor que hacían los soberanos sin merecimiento particular según los casos que se reflejaban en la legislación vigente. Para conocer la… …   Wikipedia Español

  • Richard Hickock — Saltar a navegación, búsqueda Richard (Dick) Eugene Hickock (6 de junio de 1931, Kansas City, Kansas, Estados Unidos 14 de abril de 1965, Lansing, Kansas, Estados Unidos) fue un famoso asesino. Los últimos días de su vida son narrados en el… …   Wikipedia Español

  • Eduardo Frei Montalva — Presidente de la República de Chile …   Wikipedia Español

  • Héctor Ruiz (político) — Héctor Eduardo Ruíz(n. La Banda, Provincia de Santiago del Estero, 17 de mayo de 1958) Es un profesional del área de Ciencias Económicas y un político argentino. Su carrera profesional Estudio su carrera universitaria en la Universidad Nacional… …   Wikipedia Español

  • Juli — «Juli» redirige aquí. Para otros usos, véase Juli (desambiguación). Juli Bandera …   Wikipedia Español

  • Manuel Azueta — Contralmirante Años de servicio 1878 1919 Lealtad Armada de México, 1878 1919 Participó en …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»