Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

execrate

  • 1 ab-ōminor

        ab-ōminor ātus, ārī, dep.    orig. of bad omens, to deprecate, wish to nullify: quod abominor, which may God avert! O.: bene facitis, quod abominamini, you do well to deprecate it. L. — Meton., to abhor, detest, execrate: aliquid, L.: parentibus abominatus Hannibal, H.: clade abominandam curiam facit, causes to be dreaded as of bad omen, L.

    Latin-English dictionary > ab-ōminor

  • 2 cōnsecrō

        cōnsecrō āvī, ātus, āre    [com- + sacro], to dedicate, devote, offer as sacred, consecrate: agros: locum certis circa terminis, L.: lucos ac nemora, Ta.: Caesaris statuam, Cs.: candelabrum Iovi: Siciliam Cereri: fratribus aras, S.—To honor as a deity, place among gods, deify, glorify: Liberum: beluae numero consecratae deorum: Aeacum divitibus insulis, consign, i. e. immortalize, H. — To doom to destruction, devote, make accursed, execrate: caput eius, qui contra fecerit: tuum caput sanguine hoc, L. — To surrender: esse (se) iam consecratum Miloni, to the vengeance of. — Fig., to devote, attach devotedly, ascribe as sacred: certis quibusdam sententiis quasi consecrati: utilitas (artis) deorum inventioni consecrata: (viros) ad inmortalitatis memoriam. — To make immortal, immortalize: ratio disputandi (Socratis) Platonis memoriā consecrata: amplissimis monumentis memoriam nominis tui.
    * * *
    consecrare, consecravi, consecratus V TRANS
    consecrate/dedicate, set apart; hallow, sanctify; deify; curse; vow to a god

    Latin-English dictionary > cōnsecrō

  • 3 dē-testor

        dē-testor ātus, ārī, dep.,    to curse, execrate, abominate: (te) tamquam auspicium malum: omnibus precibus Ambiorigem, Cs.: caput euntis hostili prece, O.: carmen detestandae familiae compositum, for an imprecation on the house, L.: exitum belli.—To call down upon, denounce: pericula in caput eorum, L.—To avert, ward off, deprecate: a me patriae querimoniam: memoriam consulatūs tui a re p.: invidiam: hoc omen.

    Latin-English dictionary > dē-testor

  • 4 dē-voveō

        dē-voveō vōvī, vōtus, ēre,    to vow, devote, offer, sacrifice: Marti ea, quae bello ceperint, Cs.: Dianae alqd pulcherrimum: gnatam pro mutā agnā, H.: se ipsos dis pro re p.: se pro patriā, L.: se aris, V.: auspicio se: devota morti pectora, H.—Fig., to devote, give up, attach: vobis animam hanc, V.: suos annos soli tibi, O.: se amicitiae alicuius, Cs.—To mark out, destine, appoint, doom: Annio hostiam: pesti devota futurae Phoenissa, V.—To curse, execrate: se, N.: natum suum, O.: suas artīs, O.—To bewitch (poet.): aliquem traiectis lanis, O.

    Latin-English dictionary > dē-voveō

  • 5 exsecror or execror

        exsecror or execror ātus, ārī, dep.    [ex + sacro], to curse, utter curses, execrate, abhor: te: Catilinae consilia, S.: terram Ulixi, V.: in se, L.: haec in se: ut pereat Atreus: verba exsecrantia, O.— To take an oath with imprecations: Phocaeorum exsecrata civitas, H.: Haec exsecrata civitas, having sworn to, H.

    Latin-English dictionary > exsecror or execror

  • 6 detesto

    detestare, -, detestatus V TRANS
    call down solemn curse on, execrate; detest/loathe; avert, ward off by entreaty

    Latin-English dictionary > detesto

  • 7 detestor

    I
    detestari, detestatus sum V DEP
    call down solemn curse on, execrate; detest/loathe; avert, ward off by entreaty
    II
    curser; one who detests

    Latin-English dictionary > detestor

  • 8 devoveo

    to consecrate, sacrifice, devote / curse, execrate.

    Latin-English dictionary of medieval > devoveo

  • 9 consacratus

    consē̆cro (written CONSACRO in Monum. Ancyr. 2, 28; 4, 25; Inscr. Orell. 618 al.; v. infra, P. a.), āvi, ātum, 1, v. a. [sacro], to dedicate, devote something as sacred to a deity (class., esp. in prose).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With dat.:

    candelabrum dare, donare, dicare, consecrare Jovi Optimo Maximo,

    Cic. Verr. 2, 4, 29, § 67:

    manubias Martis Musis,

    id. Arch. 11, 27:

    totam Siciliam Cereri et Liberae,

    id. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    aedem Tonanti Jovi,

    Suet. Aug. 29:

    tres gladios Marti Ultori,

    id. Calig. 24:

    locum castrorum Neptuno ac Marti,

    id. Aug. 18:

    barbam Capitolio,

    id. Ner. 12: hunc lucum tibi (with dedico), * Cat. 18, 1 al.—
    (β).
    Without dat.:

    quia consecrabantur aedes, non privatorum domicilia, sed quae sacra nominantur, consecrabantur agri... ut imperator agros de hostibus captos consecraret,

    Cic. Dom. 49, 128:

    aram,

    id. ib. 55, 140; 53, 137; id. Har. Resp. 5, 9:

    video etiam consecrata simulacra,

    id. N. D. 3, 24, 61:

    locum certis circa terminis,

    Liv. 1, 44, 4:

    lucos ac nemora,

    Tac. G. 9 fin.:

    agrum Campanum,

    Suet. Caes. 20:

    eam partem domūs,

    id. Aug. 5:

    simulacrum in parte aedium,

    id. Galb. 4 al.:

    locus consecratus,

    a consecrated, holy place, Caes. B. G. 6, 13; 6, 17 al.;

    opp. profanus,

    Cic. Part. Or. 10, 36:

    tuum caput sanguine hoc,

    Liv. 3, 48, 6:

    Gracchi bona,

    id. 43, 16, 10:

    veterem Carthaginem nudatam tectis ac moenibus,

    Cic. Agr. 1, 2, 5.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of persons, to elevate to the rank of deity, to place among the gods, to deify:

    Liberum,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; 3, 15, 39; id. Leg. 2, 11, 28; Tac. A. 13, 14; Suet. Tib. 51; id. Ner. 9; id. Calig. 35; * Hor. C. 4, 8, 27 al.:

    Olympiadem matrem immortalitati,

    Curt. 9, 6, 26; 10, 5, 30.—And of animals: videat... cujusque generis beluas numero consecratas deorum, Cic. Leg. 3, 9, 14.—
    2.
    To devote or doom to destruction, to execrate, in laws, vows, and oaths, Cic. Balb. 14, 33 (v. consecratio, II.):

    caput alicujus,

    Liv. 3, 48, 5; Plin. Pan. 64, 3.—And an old formula in declaring war:

    Dis pater, Vejovis, manes... exercitum hostium, urbes agrosque, capita aetatesque eorum devotas consecratasque habeatis,

    Macr. S. 3, 9, 10. —
    3.
    To surrender to the vengeance of any one:

    esse (se) jam consecratum Miloni,

    Cic. Har. Resp. 4, 7.—
    II.
    Trop. (most freq. in Cic.).
    A.
    In gen., to devote, dedicate, consecrate.
    (α).
    With dat.:

    qui certis quibusdam sententiis quasi addicti et consecrati sunt,

    Cic. Tusc. 2, 2, 5:

    (corporis curandi) ars deorum immortalium inventioni consecrata,

    id. ib. 3, 1, 1.—
    (β).
    Absol.:

    cui patriae nos totos dedere et in quā nostra omnia ponere et quasi consecrare debemus,

    to lay upon the altar of one's country, Cic. Leg. 2, 2, 5; cf.:

    consecrare opinionem in illo sanctissimo Hercule,

    id. Sest. 68, 143:

    vocabula,

    Quint. 1, 6, 41:

    Herculem modo et Patrem Liberum Consecratae immortalitatis exempla referebas,

    i. e. adduced as instances of deification, Curt. 8, 5, 16.—
    B.
    To hallow, recognize as holy (eccl. Lat.):

    sit Deus nobis non in templis sed in corde consecratus, Lact. de Ira Dei, 23, 28: secum habeat Deum semper in corde consecratum, quoniam ipse est Dei templum,

    id. 6, 25, 15:

    Deum in nostro pectore,

    Min. Fel. Oct. 32, 2.—
    C.
    To make immortal, immortalize:

    ratio disputandi (sc. Socratis) Platonis memoriā et litteris consecrata,

    Cic. Tusc. 5, 4, 11:

    amplissimis monumentis consecrare memoriam nominis tui,

    id. ad Q. Fr. 1, 1, 15, § 44:

    orator cum jam secretus et consecratus, liber invidiā, famam in tuto collocarit,

    Quint. 12, 11, 7:

    beneficium elegantissimo carmine,

    Val. Max. 1, 7, ext. 3. —Hence, consē̆crātus ( -sā̆cr-), a, um, P. a., consecrated, holy; in sup.: CONSACRATISSIMVS, Inscr. ap. Bellerm. Vig. Rom. Laterc. p. 72, n. 283.

    Lewis & Short latin dictionary > consacratus

  • 10 consecratus

    consē̆cro (written CONSACRO in Monum. Ancyr. 2, 28; 4, 25; Inscr. Orell. 618 al.; v. infra, P. a.), āvi, ātum, 1, v. a. [sacro], to dedicate, devote something as sacred to a deity (class., esp. in prose).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With dat.:

    candelabrum dare, donare, dicare, consecrare Jovi Optimo Maximo,

    Cic. Verr. 2, 4, 29, § 67:

    manubias Martis Musis,

    id. Arch. 11, 27:

    totam Siciliam Cereri et Liberae,

    id. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    aedem Tonanti Jovi,

    Suet. Aug. 29:

    tres gladios Marti Ultori,

    id. Calig. 24:

    locum castrorum Neptuno ac Marti,

    id. Aug. 18:

    barbam Capitolio,

    id. Ner. 12: hunc lucum tibi (with dedico), * Cat. 18, 1 al.—
    (β).
    Without dat.:

    quia consecrabantur aedes, non privatorum domicilia, sed quae sacra nominantur, consecrabantur agri... ut imperator agros de hostibus captos consecraret,

    Cic. Dom. 49, 128:

    aram,

    id. ib. 55, 140; 53, 137; id. Har. Resp. 5, 9:

    video etiam consecrata simulacra,

    id. N. D. 3, 24, 61:

    locum certis circa terminis,

    Liv. 1, 44, 4:

    lucos ac nemora,

    Tac. G. 9 fin.:

    agrum Campanum,

    Suet. Caes. 20:

    eam partem domūs,

    id. Aug. 5:

    simulacrum in parte aedium,

    id. Galb. 4 al.:

    locus consecratus,

    a consecrated, holy place, Caes. B. G. 6, 13; 6, 17 al.;

    opp. profanus,

    Cic. Part. Or. 10, 36:

    tuum caput sanguine hoc,

    Liv. 3, 48, 6:

    Gracchi bona,

    id. 43, 16, 10:

    veterem Carthaginem nudatam tectis ac moenibus,

    Cic. Agr. 1, 2, 5.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of persons, to elevate to the rank of deity, to place among the gods, to deify:

    Liberum,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; 3, 15, 39; id. Leg. 2, 11, 28; Tac. A. 13, 14; Suet. Tib. 51; id. Ner. 9; id. Calig. 35; * Hor. C. 4, 8, 27 al.:

    Olympiadem matrem immortalitati,

    Curt. 9, 6, 26; 10, 5, 30.—And of animals: videat... cujusque generis beluas numero consecratas deorum, Cic. Leg. 3, 9, 14.—
    2.
    To devote or doom to destruction, to execrate, in laws, vows, and oaths, Cic. Balb. 14, 33 (v. consecratio, II.):

    caput alicujus,

    Liv. 3, 48, 5; Plin. Pan. 64, 3.—And an old formula in declaring war:

    Dis pater, Vejovis, manes... exercitum hostium, urbes agrosque, capita aetatesque eorum devotas consecratasque habeatis,

    Macr. S. 3, 9, 10. —
    3.
    To surrender to the vengeance of any one:

    esse (se) jam consecratum Miloni,

    Cic. Har. Resp. 4, 7.—
    II.
    Trop. (most freq. in Cic.).
    A.
    In gen., to devote, dedicate, consecrate.
    (α).
    With dat.:

    qui certis quibusdam sententiis quasi addicti et consecrati sunt,

    Cic. Tusc. 2, 2, 5:

    (corporis curandi) ars deorum immortalium inventioni consecrata,

    id. ib. 3, 1, 1.—
    (β).
    Absol.:

    cui patriae nos totos dedere et in quā nostra omnia ponere et quasi consecrare debemus,

    to lay upon the altar of one's country, Cic. Leg. 2, 2, 5; cf.:

    consecrare opinionem in illo sanctissimo Hercule,

    id. Sest. 68, 143:

    vocabula,

    Quint. 1, 6, 41:

    Herculem modo et Patrem Liberum Consecratae immortalitatis exempla referebas,

    i. e. adduced as instances of deification, Curt. 8, 5, 16.—
    B.
    To hallow, recognize as holy (eccl. Lat.):

    sit Deus nobis non in templis sed in corde consecratus, Lact. de Ira Dei, 23, 28: secum habeat Deum semper in corde consecratum, quoniam ipse est Dei templum,

    id. 6, 25, 15:

    Deum in nostro pectore,

    Min. Fel. Oct. 32, 2.—
    C.
    To make immortal, immortalize:

    ratio disputandi (sc. Socratis) Platonis memoriā et litteris consecrata,

    Cic. Tusc. 5, 4, 11:

    amplissimis monumentis consecrare memoriam nominis tui,

    id. ad Q. Fr. 1, 1, 15, § 44:

    orator cum jam secretus et consecratus, liber invidiā, famam in tuto collocarit,

    Quint. 12, 11, 7:

    beneficium elegantissimo carmine,

    Val. Max. 1, 7, ext. 3. —Hence, consē̆crātus ( -sā̆cr-), a, um, P. a., consecrated, holy; in sup.: CONSACRATISSIMVS, Inscr. ap. Bellerm. Vig. Rom. Laterc. p. 72, n. 283.

    Lewis & Short latin dictionary > consecratus

  • 11 consecro

    consē̆cro (written CONSACRO in Monum. Ancyr. 2, 28; 4, 25; Inscr. Orell. 618 al.; v. infra, P. a.), āvi, ātum, 1, v. a. [sacro], to dedicate, devote something as sacred to a deity (class., esp. in prose).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With dat.:

    candelabrum dare, donare, dicare, consecrare Jovi Optimo Maximo,

    Cic. Verr. 2, 4, 29, § 67:

    manubias Martis Musis,

    id. Arch. 11, 27:

    totam Siciliam Cereri et Liberae,

    id. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    aedem Tonanti Jovi,

    Suet. Aug. 29:

    tres gladios Marti Ultori,

    id. Calig. 24:

    locum castrorum Neptuno ac Marti,

    id. Aug. 18:

    barbam Capitolio,

    id. Ner. 12: hunc lucum tibi (with dedico), * Cat. 18, 1 al.—
    (β).
    Without dat.:

    quia consecrabantur aedes, non privatorum domicilia, sed quae sacra nominantur, consecrabantur agri... ut imperator agros de hostibus captos consecraret,

    Cic. Dom. 49, 128:

    aram,

    id. ib. 55, 140; 53, 137; id. Har. Resp. 5, 9:

    video etiam consecrata simulacra,

    id. N. D. 3, 24, 61:

    locum certis circa terminis,

    Liv. 1, 44, 4:

    lucos ac nemora,

    Tac. G. 9 fin.:

    agrum Campanum,

    Suet. Caes. 20:

    eam partem domūs,

    id. Aug. 5:

    simulacrum in parte aedium,

    id. Galb. 4 al.:

    locus consecratus,

    a consecrated, holy place, Caes. B. G. 6, 13; 6, 17 al.;

    opp. profanus,

    Cic. Part. Or. 10, 36:

    tuum caput sanguine hoc,

    Liv. 3, 48, 6:

    Gracchi bona,

    id. 43, 16, 10:

    veterem Carthaginem nudatam tectis ac moenibus,

    Cic. Agr. 1, 2, 5.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of persons, to elevate to the rank of deity, to place among the gods, to deify:

    Liberum,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; 3, 15, 39; id. Leg. 2, 11, 28; Tac. A. 13, 14; Suet. Tib. 51; id. Ner. 9; id. Calig. 35; * Hor. C. 4, 8, 27 al.:

    Olympiadem matrem immortalitati,

    Curt. 9, 6, 26; 10, 5, 30.—And of animals: videat... cujusque generis beluas numero consecratas deorum, Cic. Leg. 3, 9, 14.—
    2.
    To devote or doom to destruction, to execrate, in laws, vows, and oaths, Cic. Balb. 14, 33 (v. consecratio, II.):

    caput alicujus,

    Liv. 3, 48, 5; Plin. Pan. 64, 3.—And an old formula in declaring war:

    Dis pater, Vejovis, manes... exercitum hostium, urbes agrosque, capita aetatesque eorum devotas consecratasque habeatis,

    Macr. S. 3, 9, 10. —
    3.
    To surrender to the vengeance of any one:

    esse (se) jam consecratum Miloni,

    Cic. Har. Resp. 4, 7.—
    II.
    Trop. (most freq. in Cic.).
    A.
    In gen., to devote, dedicate, consecrate.
    (α).
    With dat.:

    qui certis quibusdam sententiis quasi addicti et consecrati sunt,

    Cic. Tusc. 2, 2, 5:

    (corporis curandi) ars deorum immortalium inventioni consecrata,

    id. ib. 3, 1, 1.—
    (β).
    Absol.:

    cui patriae nos totos dedere et in quā nostra omnia ponere et quasi consecrare debemus,

    to lay upon the altar of one's country, Cic. Leg. 2, 2, 5; cf.:

    consecrare opinionem in illo sanctissimo Hercule,

    id. Sest. 68, 143:

    vocabula,

    Quint. 1, 6, 41:

    Herculem modo et Patrem Liberum Consecratae immortalitatis exempla referebas,

    i. e. adduced as instances of deification, Curt. 8, 5, 16.—
    B.
    To hallow, recognize as holy (eccl. Lat.):

    sit Deus nobis non in templis sed in corde consecratus, Lact. de Ira Dei, 23, 28: secum habeat Deum semper in corde consecratum, quoniam ipse est Dei templum,

    id. 6, 25, 15:

    Deum in nostro pectore,

    Min. Fel. Oct. 32, 2.—
    C.
    To make immortal, immortalize:

    ratio disputandi (sc. Socratis) Platonis memoriā et litteris consecrata,

    Cic. Tusc. 5, 4, 11:

    amplissimis monumentis consecrare memoriam nominis tui,

    id. ad Q. Fr. 1, 1, 15, § 44:

    orator cum jam secretus et consecratus, liber invidiā, famam in tuto collocarit,

    Quint. 12, 11, 7:

    beneficium elegantissimo carmine,

    Val. Max. 1, 7, ext. 3. —Hence, consē̆crātus ( -sā̆cr-), a, um, P. a., consecrated, holy; in sup.: CONSACRATISSIMVS, Inscr. ap. Bellerm. Vig. Rom. Laterc. p. 72, n. 283.

    Lewis & Short latin dictionary > consecro

  • 12 deprecatus

    dē-prĕcor, ātus, 1, v. dep. a.
    I.
    To avert, ward off (from one's self or others) by earnest prayer; to deprecate; also to pray, to intercede for the averting of any evil, or to obtain pardon for any transgression (cf. Gell. 6, 16, 3).
    A.
    In gen. (for syn. cf.: averto, averrunco, avoco, revoco —freq. and class.), constr. with the acc. (rei v. personae), the inf., the acc. and inf., ne, quominus, quin, and absol.
    (α).
    With acc. rei:

    ullam ab sese calamitatem,

    Cic. Verr. 2, 1, 60 fin.; cf.:

    ut a me quandam prope justam patriae querimoniam detester ac deprecer,

    id. Cat. 1, 11: quibus servitutem mea miseria deprecor? Enn. ap. Gell. 6, 16, 9; cf.:

    ego meae cum vitae parcam, letum inimico deprecer?

    id. ib. §

    10: qui nullum genus supplicii deprecatus est neque recusavit,

    Cic. Tusc. 2, 22, 52:

    mortem,

    Caes. B. G. 7, 40, 6; cf.:

    non jam mortem neque aerumnas, tantummodo inimici imperium et cruciatus corporis deprecor,

    Sall. J. 24, 10:

    periculum,

    Caes. B. C. 1, 5; Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 31, 3 (with refugere), Liv. 3, 58:

    poenam,

    id. 40, 15:

    ignominiam,

    id. 27, 20 fin.:

    iram senatus,

    id. 39, 35:

    praecipiendi munus,

    Quint. 2, 12, 12 et saep.—Of abstract subjects:

    Claudii invidiam Gracchi caritas deprecabatur,

    averted, Cic. Rep. 6, 2 (ap. Gell. 6, 16, 11; and Non. 290, 17).—
    (β).
    With acc. pers., usually in the sense of praying:

    quem deprecarentur, cum omnes essent sordidati?

    Cic. Sest. 12: in hoc te deprecor, ne, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1:

    Patres, ne festinarent decernere, etc.,

    Liv. 34, 59:

    senatum litteris deprecatus est, ne, etc.,

    Suet. Caes. 29:

    dispensatorem deprecati sumus, ut, etc.,

    Petr. 30, 9:

    deos mala (opp. bona rogare),

    Sen. Q. N. 2, 33; cf.:

    hoc superos, hoc te quoque deprecor,

    Val. Fl. 8, 53:

    numina versu,

    Petr. 133, 2: Dominum, Vulg. [p. 552] Esth. 14, 3 et saep.—Less freq. in the sense of averting:

    lecto te solum, lecto te deprecor uno,

    Prop. 2, 34, 17 (3, 32, 7 M.).—
    (γ).
    With inf.:

    umbram accipere,

    Stat. Th. 8, 116; Luc. 9, 213.—
    * (δ).
    With acc. and inf., to plead in excuse:

    postquam errasse regem et Jugurthae scelere lapsum deprecati sunt,

    Sall. J. 104, 4.—
    (ε).
    With ne:

    primum deprecor, ne me, etc.,

    Cic. Fin. 2, 1:

    unum petere ac deprecari... ne se armis despoliaret,

    Caes. B. G. 2, 31, 4:

    spem ne nostram fieri patiare caducam, deprecor,

    Ov. H. 15 (16), 170; cf. no., b; so,

    opp. to postulo ut,

    Liv. 40, 15, 8.—And with the dat. of the person for whom one entreats: deprecari alicui ne vapulet, Plaut. As. grex 5.—
    (ζ).
    With quominus:

    neque illum se deprecari, quominus pergat,

    Liv. 3, 9, 10 (but non precarere is the true reading in Cic. Fin. 2, 24, 79 fin.).—So very rarely
    (η).
    with quin:

    quin gravedinem ipsi ferat frigus,

    Cat. 44, 18.—
    (θ).
    With ut (rarely):

    deprecatus esse dicitur, ut se tertium in amicitiam reciperent,

    Lact. 5, 17, 23; cf.

    supra,

    Petr. 30, 9.—
    (ι).
    Absol.:

    pro amico, pro republica deprecari,

    Cic. Sest. 12 fin.; cf. Suet. Claud. 21; id. Vit. 14:

    arma deponat, roget, deprecetur,

    Cic. Phil. 5, 1, 3; id. Or. 40, 138; Caes. B. G. 4, 7, 3; Quint. 5, 13, 2; *Verg. A. 12, 931 al.—
    B.
    In relig. lang., to imprecate: diras devotiones in eum deprecata, Ap. M. 9, p. 227.—
    2.
    Transf.:

    quasi non totidem mox deprecor illi Assidue,

    execrate, Cat. 92, 3 (dictum est quasi detestor vel exsecror vel depello vel abominor, Gell. 6, 16, 5).—
    II.
    To pray for, intercede in behalf of (that which is in danger):

    vitam alicujus ab aliquo,

    Cic. Sull. 26; cf. vitam sibi, Auct. B. Afr. 89, 3;

    paucos dies exsolvendo donativo deprecatum,

    Tac. H. 1, 41:

    quos senatus non ad pacem deprecandam, sed ad denuntiandum bellum miserat,

    Cic. Fam. 12, 24. Also with personal objects:

    a vobis deprecor custodem salutis meae,

    Cic. Planc. 42, 102:

    nullae sunt imagines, quae me a vobis deprecentur,

    id. Agr. 2, 36 fin.:

    te assiduae lacrimae C. Marcelli deprecantur,

    id. Fam. 4, 7 fin. —Sometimes, by zeugma, deprecor is used in both senses, I. and II., with different objects: non mortem sed dilationem mortis deprecantur, Justin. 11, 9, 14; Gronov. ad loc.
    dēprĕcātus, in pass. signif.:

    deprecatum bellum,

    Just. 8, 5, 4: deprecato summo numine, Ap. M. 11, p. 270.

    Lewis & Short latin dictionary > deprecatus

  • 13 deprecor

    dē-prĕcor, ātus, 1, v. dep. a.
    I.
    To avert, ward off (from one's self or others) by earnest prayer; to deprecate; also to pray, to intercede for the averting of any evil, or to obtain pardon for any transgression (cf. Gell. 6, 16, 3).
    A.
    In gen. (for syn. cf.: averto, averrunco, avoco, revoco —freq. and class.), constr. with the acc. (rei v. personae), the inf., the acc. and inf., ne, quominus, quin, and absol.
    (α).
    With acc. rei:

    ullam ab sese calamitatem,

    Cic. Verr. 2, 1, 60 fin.; cf.:

    ut a me quandam prope justam patriae querimoniam detester ac deprecer,

    id. Cat. 1, 11: quibus servitutem mea miseria deprecor? Enn. ap. Gell. 6, 16, 9; cf.:

    ego meae cum vitae parcam, letum inimico deprecer?

    id. ib. §

    10: qui nullum genus supplicii deprecatus est neque recusavit,

    Cic. Tusc. 2, 22, 52:

    mortem,

    Caes. B. G. 7, 40, 6; cf.:

    non jam mortem neque aerumnas, tantummodo inimici imperium et cruciatus corporis deprecor,

    Sall. J. 24, 10:

    periculum,

    Caes. B. C. 1, 5; Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 31, 3 (with refugere), Liv. 3, 58:

    poenam,

    id. 40, 15:

    ignominiam,

    id. 27, 20 fin.:

    iram senatus,

    id. 39, 35:

    praecipiendi munus,

    Quint. 2, 12, 12 et saep.—Of abstract subjects:

    Claudii invidiam Gracchi caritas deprecabatur,

    averted, Cic. Rep. 6, 2 (ap. Gell. 6, 16, 11; and Non. 290, 17).—
    (β).
    With acc. pers., usually in the sense of praying:

    quem deprecarentur, cum omnes essent sordidati?

    Cic. Sest. 12: in hoc te deprecor, ne, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1:

    Patres, ne festinarent decernere, etc.,

    Liv. 34, 59:

    senatum litteris deprecatus est, ne, etc.,

    Suet. Caes. 29:

    dispensatorem deprecati sumus, ut, etc.,

    Petr. 30, 9:

    deos mala (opp. bona rogare),

    Sen. Q. N. 2, 33; cf.:

    hoc superos, hoc te quoque deprecor,

    Val. Fl. 8, 53:

    numina versu,

    Petr. 133, 2: Dominum, Vulg. [p. 552] Esth. 14, 3 et saep.—Less freq. in the sense of averting:

    lecto te solum, lecto te deprecor uno,

    Prop. 2, 34, 17 (3, 32, 7 M.).—
    (γ).
    With inf.:

    umbram accipere,

    Stat. Th. 8, 116; Luc. 9, 213.—
    * (δ).
    With acc. and inf., to plead in excuse:

    postquam errasse regem et Jugurthae scelere lapsum deprecati sunt,

    Sall. J. 104, 4.—
    (ε).
    With ne:

    primum deprecor, ne me, etc.,

    Cic. Fin. 2, 1:

    unum petere ac deprecari... ne se armis despoliaret,

    Caes. B. G. 2, 31, 4:

    spem ne nostram fieri patiare caducam, deprecor,

    Ov. H. 15 (16), 170; cf. no., b; so,

    opp. to postulo ut,

    Liv. 40, 15, 8.—And with the dat. of the person for whom one entreats: deprecari alicui ne vapulet, Plaut. As. grex 5.—
    (ζ).
    With quominus:

    neque illum se deprecari, quominus pergat,

    Liv. 3, 9, 10 (but non precarere is the true reading in Cic. Fin. 2, 24, 79 fin.).—So very rarely
    (η).
    with quin:

    quin gravedinem ipsi ferat frigus,

    Cat. 44, 18.—
    (θ).
    With ut (rarely):

    deprecatus esse dicitur, ut se tertium in amicitiam reciperent,

    Lact. 5, 17, 23; cf.

    supra,

    Petr. 30, 9.—
    (ι).
    Absol.:

    pro amico, pro republica deprecari,

    Cic. Sest. 12 fin.; cf. Suet. Claud. 21; id. Vit. 14:

    arma deponat, roget, deprecetur,

    Cic. Phil. 5, 1, 3; id. Or. 40, 138; Caes. B. G. 4, 7, 3; Quint. 5, 13, 2; *Verg. A. 12, 931 al.—
    B.
    In relig. lang., to imprecate: diras devotiones in eum deprecata, Ap. M. 9, p. 227.—
    2.
    Transf.:

    quasi non totidem mox deprecor illi Assidue,

    execrate, Cat. 92, 3 (dictum est quasi detestor vel exsecror vel depello vel abominor, Gell. 6, 16, 5).—
    II.
    To pray for, intercede in behalf of (that which is in danger):

    vitam alicujus ab aliquo,

    Cic. Sull. 26; cf. vitam sibi, Auct. B. Afr. 89, 3;

    paucos dies exsolvendo donativo deprecatum,

    Tac. H. 1, 41:

    quos senatus non ad pacem deprecandam, sed ad denuntiandum bellum miserat,

    Cic. Fam. 12, 24. Also with personal objects:

    a vobis deprecor custodem salutis meae,

    Cic. Planc. 42, 102:

    nullae sunt imagines, quae me a vobis deprecentur,

    id. Agr. 2, 36 fin.:

    te assiduae lacrimae C. Marcelli deprecantur,

    id. Fam. 4, 7 fin. —Sometimes, by zeugma, deprecor is used in both senses, I. and II., with different objects: non mortem sed dilationem mortis deprecantur, Justin. 11, 9, 14; Gronov. ad loc.
    dēprĕcātus, in pass. signif.:

    deprecatum bellum,

    Just. 8, 5, 4: deprecato summo numine, Ap. M. 11, p. 270.

    Lewis & Short latin dictionary > deprecor

  • 14 detesto

    dētesto, āvi, 1, v. a. [ act. collat. form of detestor], to execrate (very rare):

    detestabant,

    Amm. 26, 6, 17; v. also detestor fin.

    Lewis & Short latin dictionary > detesto

  • 15 detestor

    dē-testor, ātus, 1, v. dep. a.
    I.
    In relig. lang.
    A.
    To curse while calling a deity to witness, i. e. to execrate, abominate (for syn. cf.:

    abominari, adversari, abhorrere, horrere, devovere, execrari): cum (te) viderunt, tamquam auspicium malum detestantur,

    Cic. Vatin. 16, 39: omnibus precibus detestatus Ambiorigem, * Caes. B. G. 6, 31 fin.; cf.:

    caput euntis hostili prece,

    Ov. M. 15, 505:

    dira exsecratio ac furiale carmen detestandae familiae stirpique compositum,

    Liv. 10, 41:

    exitum belli civilis,

    Cic. Phil. 8, 2 fin. et saep.—
    b.
    To call to witness, = testor, obtestor:

    summum Jovem, deosque,

    Plaut. Men. 5, 2, 60. —
    B.
    To call down upon, denounce while invoking a deity:

    minas periculaque in caput eorum,

    Liv. 39, 10, 2:

    deorum iram in caput infelicis pueri,

    Plin. Ep. 2, 20, 6.—
    C.
    To hate intensely, detest, abominate, abhor:

    causam auctoremque cladis,

    Tac. H. 2, 35 fin.:

    civilia arma adeo detestari,

    felt such abhorrence for, Suet. Oth. 10:

    sortem populi Romani,

    id. Claud. 3: viam pravam Vulg. Prov. 3, 13.—
    II.
    Transf., to avert from one's self by entreaty, to ward off, avert, remove, sc. an evil from one's self or others, = deprecari, to deprecate:

    ut a me quandam prope justam patriae querimoniam detester ac deprecer,

    Cic. Cat. 1, 11:

    memoriam consulatus tui a republica,

    id. Pis. 40, 96:

    invidiam,

    id. N. D. 1, 44, 123:

    o di immortales, avertite ac detestamini hoc omen,

    id. Phil. 4, 4, 10.—
    III.
    In judic. lang., to renounce solemnly or under oath:

    detestatum est testatione denuntiatum,

    Dig. 50, 16, 238; cf.

    ib. § 40, and detestatio, II.: Servius Sulpicius in libro de sacris detestandis, etc.,

    Gell. 7, 12, 1.
    In a pass.
    sense, Ap. Mag. p. 307, 24; August. Ep. ad Macr. 255.—Esp., in the part. perf., detested, abominated:

    detestata omnia ejusmodi repudianda sunt,

    Cic. Leg. 2, 11, 28:

    bella matribus detestata,

    Hor. Od. 1, 1, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > detestor

  • 16 devoveo

    dē-vŏvĕo, vōvi, vōtum, 2, v. a.
    I.
    To vow, devote (usually to a deity).
    A.
    Prop. (class.):

    Marti ea, quae bello ceperint,

    Caes. B. G. 6, 17, 3; so,

    Dianae pulcherrimum,

    Cic. Off. 3, 25, 95:

    gnatam pro muta agna,

    Hor. S. 2, 3, 219 et saep.;

    esp. freq.: se diis, or simply se,

    to devote one's self to death, to sacrifice one's self, Cic. N. D. 2, 3 fin.; id. Fin. 2, 19, 61:

    se pro aere alieno, in jesting allusion to the death of the Decii,

    id. Phil. 11, 6, 13:

    se pro patria Quiritibusque Romanis,

    Liv. 5, 41, 3; id. 8, 9; 9, 4; Verg. A. 12, 234:

    devota vita,

    Cic. Par. 1, 2, 12; cf.:

    devotis corporibus in hostem ruentes,

    Liv. 9, 17:

    ancipiti deum irae devotus,

    id. 10, 39: hinc Remus auspicio se devovet, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107:

    devota morti pectora,

    Hor. Od. 4, 14, 18; cf.

    without morti: stabat devota juventus,

    Luc. 4, 533:

    caput pro salute alicujus,

    Val. Max. 6, 2, extr. 2 et saep.—
    B.
    Transf., to devote, give up, attach (rarely):

    vobis animam hanc devovi,

    Verg. A. 11, 442; cf.:

    suos annos soli tibi,

    Ov. M. 14, 683; esp.: se, to give one's self up to, devote one's self to:

    se amicitiae alicujus,

    Caes. B. G. 3, 22, 2; cf.:

    se gloriae,

    Curt. 9, 6 fin.:

    se regibus,

    Sall. Hist. Fragm. 1, 73.—
    C.
    To promise solemnly, vow; with inf. or obj. clause (late Lat.):

    qui se devoverunt, nec manducare nec bibere,

    Vulg. Act. 23, 21:

    totam vitam suam serviturum se esse devovit,

    August. Serm. 286, 4; Gregor. M. Homil. 1, 19, 7.—
    D.
    To mark out, destine, appoint:

    exspectatione omnium T. Annio devota et constituta ista hostia esse videtur,

    Cic. Harusp. Resp. 3, 6.—
    II.
    Qs. to devote to the infernal gods, i. e. to curse, to execrate (mostly poet. and in post-Aug. prose—for syn. cf. detestor):

    aliquem,

    Nep. Alcib. 4, 5:

    natum suum (Theseus),

    Ov. F. 6, 738:

    se ipse,

    Quint. 5, 6, 2:

    scelerata arma,

    Ov. M. 5, 102:

    suas artes,

    id. ib. 8, 234:

    devota arbos,

    Hor. Od. 3, 4, 27:

    devoti sanguinis aetas,

    id. Epod. 16, 9 et saep.; v. such a form of imprecation in Macr. S. 3, 9.—
    III.
    To bewitch by conjurations ( poet.):

    aliquem carminibus, pollentibus herbis,

    Tib. 1, 8, 18:

    aliquem trajectis lanis,

    Ov. Am. 3, 7, 80; cf.:

    devota veneno corpora,

    id. ib. 3, 7, 27. —Hence, dēvōtus, a, um, P. a. (acc. to no. I. B.).
    A.
    Devoted to any one, i. e. attached, faithful (post-Aug.):

    ni tibi deditus essem Devotusque cliens,

    Juv. 9, 72;

    so with deditus,

    Sen. Ben. 3, 5:

    devotissimus alicui,

    Suet. Caes. 67 fin.; cf. Sen. Ben. 5, 17; and:

    DEVOTISSIMVS NVMINI MAIESTATIQVE EIVS,

    Inscr. Orell. 859; and so in comp., Claud. B. Gild. 289: animus alicui devotus, Tiber. ap. Suet. Tib. 67:

    equester ordo scenae harenaeque devotus,

    id. Calig. 30.— Poet.:

    devotae in externa proelia dextrae,

    ready for, Luc. 3, 311.— Subst.:

    cum DC devotis, quos illi Soldurios appellant,

    with six hundred faithful followers, Caes. B. G. 3, 22, 1. —
    B.
    In Christian authors, pious, devout:

    Roma Deo,

    Prud. adv. Symm. 2 fin.:

    filia Christo,

    Hier. Ep. 108, 2:

    jejunia,

    Aus. Idyll. 1, 2; so, obedient to authority, Cassiod. Varr. 2, 16.—
    C.
    Like deditus, given to, abandoned to a habit or thing (rare):

    vino,

    Phaedr. 4, 5, 6.— Adv.: dēvōtē, devotedly, faithfully: devote ac strenue, Cod. Th. 6, 24, 10.— Sup.:

    Deo devotissime serviamus,

    Lact. 6, 9 fin.; Aug. Ep. 86 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > devoveo

  • 17 exsecrandus

    ex-sē̆cror ( execr-), ātus, 1, v. dep. a. and n. [sacer], to curse, execrate.
    I.
    Prop. (class.;

    syn.: abominor, detestor, abhorreo, horreo, aversor, devoveo): te oderunt, tibi pestem exoptant, te exsecrantur,

    Cic. Pis. 40, 96;

    (with male precari),

    id. ib. 14, 33:

    aliquem,

    id. Leg. 1, 12, 33; id. Off. 3, 3, 11:

    consilia Catilinae,

    Sall. C. 48, 1:

    severitatem nimiam et assidua belli pericula,

    Just. 13, 1:

    superbiam regis,

    id. 39, 1:

    litem,

    Dig. 4, 7, 4 et saep.:

    in se ac suum ipsius caput,

    Liv. 30, 20, 7:

    exsecratus deinde in caput regnumque Prusiae,

    id. 39, 51 fin.:

    exsecratur Thyestes, ut naufragio pereat Atreus,

    Cic. Tusc. 1, 44, 107:

    verba exsecrantia,

    Ov. M. 5, 105 et saep.—
    * II.
    Transf., to take a solemn oath with imprecations (against its infringement):

    eamus omnis execrata civitas (= his votis cum exsecratione conceptis),

    Hor. Epod. 16, 36; cf. v. 18.
    ► *
    1.
    Also, act.: exsecro, āre: exsecrabant se ac suos, Afran. ap. Non. 473, 24; cf. Prisc. p. 797 P.—
    2.
    exsē̆crātus, a, um, in pass. signif. and as P. a., accursed, execrable, detestable:

    non te exsecratum populo Romano, non detestabilem, etc.... scias,

    Cic. Phil. 2, 26 fin.: exsules duo, Cato ap. Prisc. p. 792 P.:

    columna,

    Cic. Phil. 1, 2, 5; Vulg. Apoc. 21, 8.— Sup.:

    exsecratissima auguria,

    Plin. 28, 2, 5, § 27.—
    3.
    exsē̆crandus, a, um, as P. a., detestable (late Lat.); Vulg. Levit. 11, 10: libido, Mos. et Rom. Leg. Coll. 6, 4, 2 Huschke.— Sup.:

    exsecrandissimum nefas,

    Salv. Gub. D. 7, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > exsecrandus

  • 18 exsecro

    ex-sē̆cror ( execr-), ātus, 1, v. dep. a. and n. [sacer], to curse, execrate.
    I.
    Prop. (class.;

    syn.: abominor, detestor, abhorreo, horreo, aversor, devoveo): te oderunt, tibi pestem exoptant, te exsecrantur,

    Cic. Pis. 40, 96;

    (with male precari),

    id. ib. 14, 33:

    aliquem,

    id. Leg. 1, 12, 33; id. Off. 3, 3, 11:

    consilia Catilinae,

    Sall. C. 48, 1:

    severitatem nimiam et assidua belli pericula,

    Just. 13, 1:

    superbiam regis,

    id. 39, 1:

    litem,

    Dig. 4, 7, 4 et saep.:

    in se ac suum ipsius caput,

    Liv. 30, 20, 7:

    exsecratus deinde in caput regnumque Prusiae,

    id. 39, 51 fin.:

    exsecratur Thyestes, ut naufragio pereat Atreus,

    Cic. Tusc. 1, 44, 107:

    verba exsecrantia,

    Ov. M. 5, 105 et saep.—
    * II.
    Transf., to take a solemn oath with imprecations (against its infringement):

    eamus omnis execrata civitas (= his votis cum exsecratione conceptis),

    Hor. Epod. 16, 36; cf. v. 18.
    ► *
    1.
    Also, act.: exsecro, āre: exsecrabant se ac suos, Afran. ap. Non. 473, 24; cf. Prisc. p. 797 P.—
    2.
    exsē̆crātus, a, um, in pass. signif. and as P. a., accursed, execrable, detestable:

    non te exsecratum populo Romano, non detestabilem, etc.... scias,

    Cic. Phil. 2, 26 fin.: exsules duo, Cato ap. Prisc. p. 792 P.:

    columna,

    Cic. Phil. 1, 2, 5; Vulg. Apoc. 21, 8.— Sup.:

    exsecratissima auguria,

    Plin. 28, 2, 5, § 27.—
    3.
    exsē̆crandus, a, um, as P. a., detestable (late Lat.); Vulg. Levit. 11, 10: libido, Mos. et Rom. Leg. Coll. 6, 4, 2 Huschke.— Sup.:

    exsecrandissimum nefas,

    Salv. Gub. D. 7, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > exsecro

  • 19 exsecror

    ex-sē̆cror ( execr-), ātus, 1, v. dep. a. and n. [sacer], to curse, execrate.
    I.
    Prop. (class.;

    syn.: abominor, detestor, abhorreo, horreo, aversor, devoveo): te oderunt, tibi pestem exoptant, te exsecrantur,

    Cic. Pis. 40, 96;

    (with male precari),

    id. ib. 14, 33:

    aliquem,

    id. Leg. 1, 12, 33; id. Off. 3, 3, 11:

    consilia Catilinae,

    Sall. C. 48, 1:

    severitatem nimiam et assidua belli pericula,

    Just. 13, 1:

    superbiam regis,

    id. 39, 1:

    litem,

    Dig. 4, 7, 4 et saep.:

    in se ac suum ipsius caput,

    Liv. 30, 20, 7:

    exsecratus deinde in caput regnumque Prusiae,

    id. 39, 51 fin.:

    exsecratur Thyestes, ut naufragio pereat Atreus,

    Cic. Tusc. 1, 44, 107:

    verba exsecrantia,

    Ov. M. 5, 105 et saep.—
    * II.
    Transf., to take a solemn oath with imprecations (against its infringement):

    eamus omnis execrata civitas (= his votis cum exsecratione conceptis),

    Hor. Epod. 16, 36; cf. v. 18.
    ► *
    1.
    Also, act.: exsecro, āre: exsecrabant se ac suos, Afran. ap. Non. 473, 24; cf. Prisc. p. 797 P.—
    2.
    exsē̆crātus, a, um, in pass. signif. and as P. a., accursed, execrable, detestable:

    non te exsecratum populo Romano, non detestabilem, etc.... scias,

    Cic. Phil. 2, 26 fin.: exsules duo, Cato ap. Prisc. p. 792 P.:

    columna,

    Cic. Phil. 1, 2, 5; Vulg. Apoc. 21, 8.— Sup.:

    exsecratissima auguria,

    Plin. 28, 2, 5, § 27.—
    3.
    exsē̆crandus, a, um, as P. a., detestable (late Lat.); Vulg. Levit. 11, 10: libido, Mos. et Rom. Leg. Coll. 6, 4, 2 Huschke.— Sup.:

    exsecrandissimum nefas,

    Salv. Gub. D. 7, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > exsecror

См. также в других словарях:

  • Execrate — Ex e*crate, v. t. [imp. & p. p. {Execrated}; p. pr. & vb. n. {Execrating}.] [L. execratus, exsecratus, p. p. of execrare, exsecrare, to execrate; ex out + sacer holy, sacred. See {Sacred}.] To denounce evil against, or to imprecate evil upon; to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • execrate — execrate, curse, damn, anathematize, objurgate are comparable when meaning to denounce violently and indignantly. Execrate implies intense loathing or hatred and, usually, a fury of passion {they execrate . . . their lot Cowper} {execrated the… …   New Dictionary of Synonyms

  • execrate — index blame, castigate, censure, condemn (blame), contemn, denounce (condemn), proscribe ( …   Law dictionary

  • execrate — 1560s, from L. execratus/exsecratus, pp. of execrari/exsecrari to curse, utter a curse; hate, abhor, from ex (see EX (Cf. ex )) + sacrare to devote to (see SACRED (Cf. sacred)). Hence, to devote off or away; to curse. Related: Execrated …   Etymology dictionary

  • execrate — [v] hate abhor, abominate, accurse, anathematize, censure, condemn, curse, damn, denounce, deplore, despise, detest, excoriate, imprecate, loathe, objurgate, reprehend, reprobate, reprove, revile, vilify; concept 29 Ant. like, love …   New thesaurus

  • execrate — ► VERB 1) feel or express great loathing for. 2) archaic curse; swear. DERIVATIVES execration noun. ORIGIN Latin exsecrari curse …   English terms dictionary

  • execrate — [ek′si krāt΄] vt. execrated, execrating [< L execratus, pp. of execrare, to curse < ex , out + sacrare, to consecrate < sacer, SACRED] 1. to call down evil upon; curse 2. to speak abusively or contemptuously of; denounce scathingly 3. to …   English World dictionary

  • execrate — transitive verb ( crated; crating) Etymology: Latin exsecratus, past participle of exsecrari to put under a curse, from ex + sacr , sacer sacred Date: 1531 1. to declare to be evil or detestable ; denounce 2. to detest utterly • execrative… …   New Collegiate Dictionary

  • execrate — execrator, n. /ek si krayt /, v., execrated, execrating. v.t. 1. to detest utterly; abhor; abominate. 2. to curse; imprecate evil upon; damn; denounce: He execrated all who opposed him. v.i. 3. to utter curses. [1555 65; < L ex(s)ecratus (ptp. of …   Universalium

  • execrate — verb a) To feel loathing for; abhor. b) To declare to be hateful or abhorrent; denounce …   Wiktionary

  • execrate — Synonyms and related words: abhor, abominate, abuse, accurse, anathematize, ban, bark at, berate, betongue, blacken, blaspheme, blast, censure, condemn, confound, curse, curse and swear, cuss, damn, darn, denounce, detest, dysphemize,… …   Moby Thesaurus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»