Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

ex-serō

  • 81 novissimi

    nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    civitates condere novas,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    nova et a nobis inventa ratio,

    id. ib. 1, 8, 13; cf.:

    nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,

    id. ib. 1, 14, 21:

    novus veteri exercitus jungitur,

    Liv. 7, 7; cf.

    miles,

    Sall. J. 87, 2:

    imperator,

    id. ib. 44, 2:

    novum de integro proelium,

    Liv. 24, 16:

    Camillus,

    id. 22, 14:

    consules,

    Suet. Caes. 15:

    serpens,

    which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:

    caro,

    fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.
    1.
    Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:

    sub Novis,

    Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    2.
    Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:

    tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,

    Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:

    beneficiorum novae tabulae,

    i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—
    3.
    Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:

    adeptus es, quod non multi homines novi,

    Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:

    in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,

    id. Mur. 7, 16 sq.:

    M. Catoni, homini ignoto et novo,

    id. Rep. 1, 1, 1; cf.:

    hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,

    Juv. 8, 237:

    nova nupta,

    a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:

    novorum lectio,

    id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—
    4.
    Novae res, new things, novelties:

    nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,

    Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:

    novum attulerint, quod fit nusquam gentium,

    Plaut. Cas. prol. 70:

    num quidnam inquit novi?

    Cic. de Or. 2, 3, 13:

    si quid novi vel sero invenissem,

    Quint. 2, 5, 3.— Plur.:

    novorum interpositione priora confundere,

    Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:

    Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,

    Cic. Cat. 1, 1, 3:

    rerum novarum causam quaerere,

    id. Agr. 2, 33, 91:

    plebes novarum rerum cupida,

    Sall. C. 28, 4:

    cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,

    id. ib. 37, 1:

    novarum rerum avidi,

    id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:

    flagitia ingentia, nova, capitalia,

    Ter. Ad. 4, 7, 3:

    nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,

    Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:

    novum crimen et ante hunc diem inauditum,

    id. Lig. 1, 1:

    nova tibi haec sunt et inopinata?

    id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:

    novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,

    Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:

    nova monstra,

    Hor. C. 1, 2, 6:

    si res agi videtur nova, magna, atrox,

    Quint. 4, 1, 33.—
    2.
    New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):

    et rudis ad partus et nova miles oram,

    Ov. H. 11, 48.—
    (β).
    With dat.:

    novus dolori,

    Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—
    * (γ).
    With inf.:

    nova ferre jugum cervix,

    Sil. 16, 332.—
    3.
    Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:

    vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    4.
    Recent:

    tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,

    Vulg. Psa. 138, 5.—
    C.
    In eccl. Lat., renewed by grace:

    nova creatura,

    Vulg. 2 Cor. 5, 17:

    induite novum hominem,

    ib. Eph. 4, 24.—
    II.
    Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:

    extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:

    histriones,

    Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:

    qui ex iis novissimus venit, necatur,

    Caes. B. G. 5, 56:

    novissimum agmen,

    the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:

    novissimis praesidio esse,

    Caes. B. G. 1, 20:

    novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,

    id. ib. 2, 11:

    dixitque novissima verba,

    Verg. A. 4, 650:

    novissima cauda,

    i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:

    luna,

    Plin. 2, 13, 10, § 56.—
    2.
    Like Engl. last, extreme, highest:

    exempla,

    the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:

    a summā spe, novissima exspectabat,

    id. ib. 6, 50:

    novissimum casum experitur,

    id. ib. 12, 33.—
    B.
    Esp. in eccl. Lat.
    1.
    Youngest:

    liberorum,

    Vulg. Jos. 6, 26.—
    2.
    Lowest in rank or fortune:

    de novissimis populi,

    Vulg. 3 Reg. 13, 33.—
    3.
    As subst.
    a.
    Sing.: nŏvissĭmum, i, n., the end.
    (α).
    Of place:

    terrae,

    Vulg. 1 Macc. 3, 9:

    a summo ad novissimum,

    the bottom, id. Isa. 56, 11.—
    (β).
    Of time:

    habent spem in novissimo,

    Vulg. Prov. 23, 18.—
    b.
    Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.
    (α).
    Of place, the bottom, depths:

    abyssi,

    Vulg. Job. 38, 16.—
    (β).
    Of time:

    habebis in novissimis spem,

    Vulg. Prov. 24, 14; cf.:

    novissima hominis illius,

    the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.
    (α).
    Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:

    ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!

    Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:

    verba nove aut insigniter dicta,

    Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin.
    (β).
    Form nŏvĭter, newly:

    BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,

    Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):

    amor noviter venit,

    Fulg. Myth. 3, 1 med.Sup.: nŏvissĭmē.
    a.
    Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:

    quod novissime nobiscum foedus fecissent,

    id. ib.:

    novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,

    Sall. C. 33, 2:

    liber quem novissime tibi misi,

    Plin. Ep. 8, 3, 1:

    eloquendi rationem novissime repertam,

    Quint. 12 praef. § 3.—
    b.
    Of succession, lastly, last of all, finally:

    dicam primum... deinde... novissime,

    Sen. Ira, 3, 5, 2:

    primum... post haec... novissime,

    Quint. 3, 6, 24; cf.:

    primum... post haec... novissime,

    id. 11, 2, 41:

    vel... vel... vel novissime,

    id. 7, 1, 37:

    et... et... et novissime,

    id. 2, 4, 10:

    cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,

    id. 5, 11, 3:

    novissime cum, etc. (= postremo),

    in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > novissimi

  • 82 novissimum

    nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    civitates condere novas,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    nova et a nobis inventa ratio,

    id. ib. 1, 8, 13; cf.:

    nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,

    id. ib. 1, 14, 21:

    novus veteri exercitus jungitur,

    Liv. 7, 7; cf.

    miles,

    Sall. J. 87, 2:

    imperator,

    id. ib. 44, 2:

    novum de integro proelium,

    Liv. 24, 16:

    Camillus,

    id. 22, 14:

    consules,

    Suet. Caes. 15:

    serpens,

    which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:

    caro,

    fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.
    1.
    Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:

    sub Novis,

    Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    2.
    Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:

    tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,

    Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:

    beneficiorum novae tabulae,

    i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—
    3.
    Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:

    adeptus es, quod non multi homines novi,

    Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:

    in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,

    id. Mur. 7, 16 sq.:

    M. Catoni, homini ignoto et novo,

    id. Rep. 1, 1, 1; cf.:

    hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,

    Juv. 8, 237:

    nova nupta,

    a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:

    novorum lectio,

    id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—
    4.
    Novae res, new things, novelties:

    nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,

    Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:

    novum attulerint, quod fit nusquam gentium,

    Plaut. Cas. prol. 70:

    num quidnam inquit novi?

    Cic. de Or. 2, 3, 13:

    si quid novi vel sero invenissem,

    Quint. 2, 5, 3.— Plur.:

    novorum interpositione priora confundere,

    Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:

    Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,

    Cic. Cat. 1, 1, 3:

    rerum novarum causam quaerere,

    id. Agr. 2, 33, 91:

    plebes novarum rerum cupida,

    Sall. C. 28, 4:

    cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,

    id. ib. 37, 1:

    novarum rerum avidi,

    id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:

    flagitia ingentia, nova, capitalia,

    Ter. Ad. 4, 7, 3:

    nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,

    Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:

    novum crimen et ante hunc diem inauditum,

    id. Lig. 1, 1:

    nova tibi haec sunt et inopinata?

    id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:

    novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,

    Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:

    nova monstra,

    Hor. C. 1, 2, 6:

    si res agi videtur nova, magna, atrox,

    Quint. 4, 1, 33.—
    2.
    New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):

    et rudis ad partus et nova miles oram,

    Ov. H. 11, 48.—
    (β).
    With dat.:

    novus dolori,

    Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—
    * (γ).
    With inf.:

    nova ferre jugum cervix,

    Sil. 16, 332.—
    3.
    Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:

    vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    4.
    Recent:

    tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,

    Vulg. Psa. 138, 5.—
    C.
    In eccl. Lat., renewed by grace:

    nova creatura,

    Vulg. 2 Cor. 5, 17:

    induite novum hominem,

    ib. Eph. 4, 24.—
    II.
    Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:

    extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:

    histriones,

    Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:

    qui ex iis novissimus venit, necatur,

    Caes. B. G. 5, 56:

    novissimum agmen,

    the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:

    novissimis praesidio esse,

    Caes. B. G. 1, 20:

    novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,

    id. ib. 2, 11:

    dixitque novissima verba,

    Verg. A. 4, 650:

    novissima cauda,

    i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:

    luna,

    Plin. 2, 13, 10, § 56.—
    2.
    Like Engl. last, extreme, highest:

    exempla,

    the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:

    a summā spe, novissima exspectabat,

    id. ib. 6, 50:

    novissimum casum experitur,

    id. ib. 12, 33.—
    B.
    Esp. in eccl. Lat.
    1.
    Youngest:

    liberorum,

    Vulg. Jos. 6, 26.—
    2.
    Lowest in rank or fortune:

    de novissimis populi,

    Vulg. 3 Reg. 13, 33.—
    3.
    As subst.
    a.
    Sing.: nŏvissĭmum, i, n., the end.
    (α).
    Of place:

    terrae,

    Vulg. 1 Macc. 3, 9:

    a summo ad novissimum,

    the bottom, id. Isa. 56, 11.—
    (β).
    Of time:

    habent spem in novissimo,

    Vulg. Prov. 23, 18.—
    b.
    Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.
    (α).
    Of place, the bottom, depths:

    abyssi,

    Vulg. Job. 38, 16.—
    (β).
    Of time:

    habebis in novissimis spem,

    Vulg. Prov. 24, 14; cf.:

    novissima hominis illius,

    the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.
    (α).
    Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:

    ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!

    Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:

    verba nove aut insigniter dicta,

    Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin.
    (β).
    Form nŏvĭter, newly:

    BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,

    Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):

    amor noviter venit,

    Fulg. Myth. 3, 1 med.Sup.: nŏvissĭmē.
    a.
    Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:

    quod novissime nobiscum foedus fecissent,

    id. ib.:

    novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,

    Sall. C. 33, 2:

    liber quem novissime tibi misi,

    Plin. Ep. 8, 3, 1:

    eloquendi rationem novissime repertam,

    Quint. 12 praef. § 3.—
    b.
    Of succession, lastly, last of all, finally:

    dicam primum... deinde... novissime,

    Sen. Ira, 3, 5, 2:

    primum... post haec... novissime,

    Quint. 3, 6, 24; cf.:

    primum... post haec... novissime,

    id. 11, 2, 41:

    vel... vel... vel novissime,

    id. 7, 1, 37:

    et... et... et novissime,

    id. 2, 4, 10:

    cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,

    id. 5, 11, 3:

    novissime cum, etc. (= postremo),

    in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > novissimum

  • 83 novum

    nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    civitates condere novas,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    nova et a nobis inventa ratio,

    id. ib. 1, 8, 13; cf.:

    nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,

    id. ib. 1, 14, 21:

    novus veteri exercitus jungitur,

    Liv. 7, 7; cf.

    miles,

    Sall. J. 87, 2:

    imperator,

    id. ib. 44, 2:

    novum de integro proelium,

    Liv. 24, 16:

    Camillus,

    id. 22, 14:

    consules,

    Suet. Caes. 15:

    serpens,

    which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:

    caro,

    fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.
    1.
    Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:

    sub Novis,

    Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    2.
    Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:

    tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,

    Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:

    beneficiorum novae tabulae,

    i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—
    3.
    Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:

    adeptus es, quod non multi homines novi,

    Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:

    in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,

    id. Mur. 7, 16 sq.:

    M. Catoni, homini ignoto et novo,

    id. Rep. 1, 1, 1; cf.:

    hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,

    Juv. 8, 237:

    nova nupta,

    a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:

    novorum lectio,

    id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—
    4.
    Novae res, new things, novelties:

    nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,

    Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:

    novum attulerint, quod fit nusquam gentium,

    Plaut. Cas. prol. 70:

    num quidnam inquit novi?

    Cic. de Or. 2, 3, 13:

    si quid novi vel sero invenissem,

    Quint. 2, 5, 3.— Plur.:

    novorum interpositione priora confundere,

    Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:

    Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,

    Cic. Cat. 1, 1, 3:

    rerum novarum causam quaerere,

    id. Agr. 2, 33, 91:

    plebes novarum rerum cupida,

    Sall. C. 28, 4:

    cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,

    id. ib. 37, 1:

    novarum rerum avidi,

    id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:

    flagitia ingentia, nova, capitalia,

    Ter. Ad. 4, 7, 3:

    nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,

    Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:

    novum crimen et ante hunc diem inauditum,

    id. Lig. 1, 1:

    nova tibi haec sunt et inopinata?

    id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:

    novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,

    Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:

    nova monstra,

    Hor. C. 1, 2, 6:

    si res agi videtur nova, magna, atrox,

    Quint. 4, 1, 33.—
    2.
    New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):

    et rudis ad partus et nova miles oram,

    Ov. H. 11, 48.—
    (β).
    With dat.:

    novus dolori,

    Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—
    * (γ).
    With inf.:

    nova ferre jugum cervix,

    Sil. 16, 332.—
    3.
    Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:

    vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    4.
    Recent:

    tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,

    Vulg. Psa. 138, 5.—
    C.
    In eccl. Lat., renewed by grace:

    nova creatura,

    Vulg. 2 Cor. 5, 17:

    induite novum hominem,

    ib. Eph. 4, 24.—
    II.
    Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:

    extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:

    histriones,

    Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:

    qui ex iis novissimus venit, necatur,

    Caes. B. G. 5, 56:

    novissimum agmen,

    the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:

    novissimis praesidio esse,

    Caes. B. G. 1, 20:

    novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,

    id. ib. 2, 11:

    dixitque novissima verba,

    Verg. A. 4, 650:

    novissima cauda,

    i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:

    luna,

    Plin. 2, 13, 10, § 56.—
    2.
    Like Engl. last, extreme, highest:

    exempla,

    the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:

    a summā spe, novissima exspectabat,

    id. ib. 6, 50:

    novissimum casum experitur,

    id. ib. 12, 33.—
    B.
    Esp. in eccl. Lat.
    1.
    Youngest:

    liberorum,

    Vulg. Jos. 6, 26.—
    2.
    Lowest in rank or fortune:

    de novissimis populi,

    Vulg. 3 Reg. 13, 33.—
    3.
    As subst.
    a.
    Sing.: nŏvissĭmum, i, n., the end.
    (α).
    Of place:

    terrae,

    Vulg. 1 Macc. 3, 9:

    a summo ad novissimum,

    the bottom, id. Isa. 56, 11.—
    (β).
    Of time:

    habent spem in novissimo,

    Vulg. Prov. 23, 18.—
    b.
    Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.
    (α).
    Of place, the bottom, depths:

    abyssi,

    Vulg. Job. 38, 16.—
    (β).
    Of time:

    habebis in novissimis spem,

    Vulg. Prov. 24, 14; cf.:

    novissima hominis illius,

    the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.
    (α).
    Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:

    ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!

    Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:

    verba nove aut insigniter dicta,

    Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin.
    (β).
    Form nŏvĭter, newly:

    BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,

    Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):

    amor noviter venit,

    Fulg. Myth. 3, 1 med.Sup.: nŏvissĭmē.
    a.
    Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:

    quod novissime nobiscum foedus fecissent,

    id. ib.:

    novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,

    Sall. C. 33, 2:

    liber quem novissime tibi misi,

    Plin. Ep. 8, 3, 1:

    eloquendi rationem novissime repertam,

    Quint. 12 praef. § 3.—
    b.
    Of succession, lastly, last of all, finally:

    dicam primum... deinde... novissime,

    Sen. Ira, 3, 5, 2:

    primum... post haec... novissime,

    Quint. 3, 6, 24; cf.:

    primum... post haec... novissime,

    id. 11, 2, 41:

    vel... vel... vel novissime,

    id. 7, 1, 37:

    et... et... et novissime,

    id. 2, 4, 10:

    cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,

    id. 5, 11, 3:

    novissime cum, etc. (= postremo),

    in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > novum

  • 84 novus

    nŏvus, a, um, adj. [Sanscr. navas; Gr. neos, i. e. neWos; cf.: noverca, nuntius, denuo, nuper; Germ. neu; Engl. new], new, not old, young, fresh, recent, etc. (v. antiquus init.; cf.: recens, novellus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    civitates condere novas,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    nova et a nobis inventa ratio,

    id. ib. 1, 8, 13; cf.:

    nihil novi vobis afferam neque quod a me sit cogitatum aut inventum,

    id. ib. 1, 14, 21:

    novus veteri exercitus jungitur,

    Liv. 7, 7; cf.

    miles,

    Sall. J. 87, 2:

    imperator,

    id. ib. 44, 2:

    novum de integro proelium,

    Liv. 24, 16:

    Camillus,

    id. 22, 14:

    consules,

    Suet. Caes. 15:

    serpens,

    which has cast its old skin, Ov. M. 9, 266:

    caro,

    fresh meat, Juv. 11, 85.—Special phrases.
    1.
    Novae tabernae, or simply Novae (sub Novis), the new shops; many of the shops of the money-changers in the Forum were burned down A. U. C. 543, and those built on their sites were called Novae, those which remained standing Veteres (v. vetus), Liv. 26, 27; 3, 48:

    sub Novis,

    Cic. de Or. 2, 66, 266; cf.: sub Novis dicta pars in foro aedificiorum, quod vocabulum ei pervetustum, Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    2.
    Novae tabulae, new account-books, by making which old debts were cancelled, Cic. Off. 2, 23, 84; id. Phil. 6, 4, 11; id. Att. 5, 21, 13; 14, 21, 4; Caes. B. C. 3, 1; 3, 21:

    tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium,

    Sall. C. 21, 2.—Hence, trop.:

    beneficiorum novae tabulae,

    i. e. forgetfulness of benefits, Sen. Ben. 1, 4, 6.—
    3.
    Novus homo, or homo novus, the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart, Cic. Off. 1, 39, 138:

    adeptus es, quod non multi homines novi,

    Cic. Fam. 5, 18, 1; cf.:

    in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro,

    id. Mur. 7, 16 sq.:

    M. Catoni, homini ignoto et novo,

    id. Rep. 1, 1, 1; cf.:

    hic novus Arpinas, ignobilis, et modo Romae Municipalis eques,

    Juv. 8, 237:

    nova nupta,

    a bride, Juv. 2, 120.— Plur. subst.: nŏvi, ōrum, m., recent writers: est et quod appellatur a novis noêma, Quint. 8, 5, 12:

    novorum lectio,

    id. 2, 5, 26; 5, 4, 1.—
    4.
    Novae res, new things, novelties:

    nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus,

    Cic. Fam. 7, 18, 4.—Also subst.: nŏvum, i, n., a new thing, a novelty; news:

    novum attulerint, quod fit nusquam gentium,

    Plaut. Cas. prol. 70:

    num quidnam inquit novi?

    Cic. de Or. 2, 3, 13:

    si quid novi vel sero invenissem,

    Quint. 2, 5, 3.— Plur.:

    novorum interpositione priora confundere,

    Quint. 10, 3, 32; 8, 3, 60.—But, in gen., novae res signifies political innovations, a revolution:

    Q. Servilius Ahala Sp. Maelium novis rebus studentem manu suā occidit,

    Cic. Cat. 1, 1, 3:

    rerum novarum causam quaerere,

    id. Agr. 2, 33, 91:

    plebes novarum rerum cupida,

    Sall. C. 28, 4:

    cuncta plebes novarum rerum studio Catilinae incepta probabat,

    id. ib. 37, 1:

    novarum rerum avidi,

    id. J. 19, 1.—In a double sense: Segulium neglegamus, qui res novas quaerit: non quo veterem comederit—nullam enim habuit—sed hanc ipsam recentem novam devorārit, innovations and new wealth, Cic. Fam. 11, 21, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    New, novel, strange, singular, unusual, unheard of:

    flagitia ingentia, nova, capitalia,

    Ter. Ad. 4, 7, 3:

    nihil dicam aut inauditum vobis aut cuiquam novum,

    Cic. de Or. 1, 31, 137; cf.:

    novum crimen et ante hunc diem inauditum,

    id. Lig. 1, 1:

    nova tibi haec sunt et inopinata?

    id. Verr. 2, 2, 8, § 24; id. Att. 6, 1, 5:

    novam in feminā virtutem novo genere honoris donavere,

    Liv. 2, 13; Verg. A. 3, 591:

    nova monstra,

    Hor. C. 1, 2, 6:

    si res agi videtur nova, magna, atrox,

    Quint. 4, 1, 33.—
    2.
    New in any thing, unused, unaccustomed, inexperienced ( poet. and in post-Aug. prose):

    et rudis ad partus et nova miles oram,

    Ov. H. 11, 48.—
    (β).
    With dat.:

    novus dolori,

    Sil. 6, 254; Tac. Agr. 16.—
    * (γ).
    With inf.:

    nova ferre jugum cervix,

    Sil. 16, 332.—
    3.
    Nova Via structa esse dicitur regnante Ser. Tullio, Paul. ex Fest. p. 174 Mull.; v. Müll. ib. p. 389, a; cf.:

    vocabulum pervetustum ut Novae viae, quae via jam diu vetus,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.—
    4.
    Recent:

    tu cognovisti omnia, novissima et antiqua,

    Vulg. Psa. 138, 5.—
    C.
    In eccl. Lat., renewed by grace:

    nova creatura,

    Vulg. 2 Cor. 5, 17:

    induite novum hominem,

    ib. Eph. 4, 24.—
    II.
    Transf., in the sup.: nŏvissĭmus, a, um, the latest, last, hindermost, extreme (syn.:

    extremus, proximus, recentissimus): a quo (sc. novo) etiam extremum novissimum quoque dici coeptum vulgo, quod meā memoriā ut Aelius sic senes aliquot, nimium novum verbum quod esset, vitabant,

    Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:

    histriones,

    Cic. Rosc. Com. 11, 30; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 3; Cass. ib. 12, 13, 1:

    qui ex iis novissimus venit, necatur,

    Caes. B. G. 5, 56:

    novissimum agmen,

    the rear, id. ib. 1, 15; 7, 68. —So as subst.: nŏvissĭmi, ōrum, the rear of an army, the soldiers in the last line:

    novissimis praesidio esse,

    Caes. B. G. 1, 20:

    novissimos adorti magnam multitudinem conciderunt,

    id. ib. 2, 11:

    dixitque novissima verba,

    Verg. A. 4, 650:

    novissima cauda,

    i. e. the end of, Ov. M. 3, 681; 13, 963:

    luna,

    Plin. 2, 13, 10, § 56.—
    2.
    Like Engl. last, extreme, highest:

    exempla,

    the extreme penalty, the penalty of death, Tac. A. 12, 20; 15, 44; and absol.:

    a summā spe, novissima exspectabat,

    id. ib. 6, 50:

    novissimum casum experitur,

    id. ib. 12, 33.—
    B.
    Esp. in eccl. Lat.
    1.
    Youngest:

    liberorum,

    Vulg. Jos. 6, 26.—
    2.
    Lowest in rank or fortune:

    de novissimis populi,

    Vulg. 3 Reg. 13, 33.—
    3.
    As subst.
    a.
    Sing.: nŏvissĭmum, i, n., the end.
    (α).
    Of place:

    terrae,

    Vulg. 1 Macc. 3, 9:

    a summo ad novissimum,

    the bottom, id. Isa. 56, 11.—
    (β).
    Of time:

    habent spem in novissimo,

    Vulg. Prov. 23, 18.—
    b.
    Plur.: nŏvissĭma, ōrum, n.
    (α).
    Of place, the bottom, depths:

    abyssi,

    Vulg. Job. 38, 16.—
    (β).
    Of time:

    habebis in novissimis spem,

    Vulg. Prov. 24, 14; cf.:

    novissima hominis illius,

    the end, id. Luc. 11, 26.—Hence, adv. (not in Cic.) in two forms.
    (α).
    Form nŏvē, newly, in a new or unusual manner:

    ornata ut lepide! ut concinne! ut nove!

    Plaut. Ep. 2, 2, 38: ne quid ambigue, ne quid nove dicamus, * Auct. Her. 1, 9, 15:

    verba nove aut insigniter dicta,

    Gell. 19, 7, 2; cf. id. 17, 2, 13; Sen. Contr. 1, 4 fin.
    (β).
    Form nŏvĭter, newly:

    BASILICA IVLIA A SE NOVITER REPARATA,

    Inscr. Orell. 24 (A. D. 377):

    amor noviter venit,

    Fulg. Myth. 3, 1 med.Sup.: nŏvissĭmē.
    a.
    Of time, recently, lately, a short time ago: mater cum novissime aegrotāsset, Val. Antias. ap. Charis. p. 186 P.:

    quod novissime nobiscum foedus fecissent,

    id. ib.:

    novissime, memoriā nostrā, argentum aere solutum est,

    Sall. C. 33, 2:

    liber quem novissime tibi misi,

    Plin. Ep. 8, 3, 1:

    eloquendi rationem novissime repertam,

    Quint. 12 praef. § 3.—
    b.
    Of succession, lastly, last of all, finally:

    dicam primum... deinde... novissime,

    Sen. Ira, 3, 5, 2:

    primum... post haec... novissime,

    Quint. 3, 6, 24; cf.:

    primum... post haec... novissime,

    id. 11, 2, 41:

    vel... vel... vel novissime,

    id. 7, 1, 37:

    et... et... et novissime,

    id. 2, 4, 10:

    cum plura interrogāsset... novissime id inferebat,

    id. 5, 11, 3:

    novissime cum, etc. (= postremo),

    in the last fight, Hirt. B. G. 8, 48, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > novus

  • 85 obsero

    1.
    obsĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [ob-sera], to bolt, bar, fasten, or shut up (not in Cic. or Cæs.; syn.: claudo, oppilo, obstruo).
    I.
    Lit.:

    ostium,

    Ter. Eun. 4, 6, 25:

    aedificia,

    Liv. 5, 41:

    fores (opp. aperire),

    Suet. Tit. 11:

    tabellam liminis,

    Cat. 32, 5:

    exitus,

    Col. 9, 1, 3:

    rogos,

    i. e. the dead, Prop. 4, 11, 8.—
    II.
    Transf.:

    aures,

    Hor. Epod. 17, 53: palatum (for os), i. e. to be silent, Cat. 55, 21:

    fores amicitiae,

    Amm. 27, 12.
    2.
    ob-sĕro ( ops-), sēvi, sĭtum, 3 ( inf. perf. sync. obsesse for obsevisse, Att. ap. Non. 395, 27), v. a.
    I.
    Lit.
    A.
    To sow or plant (class.):

    frumentum,

    Plaut. Trin. 2, 4, 129. —Comically:

    pugnos,

    to give a good drubbing, Plaut. Men. 5, 7, 23.—
    B.
    Transf.
    1.
    To sow or plant with any thing:

    saepimentum virgultis aut spinis,

    Varr. R. R. 1, 14, 1: terram frugibus. Cic. Leg. 2, 25, 63; Col. 2, 9, 1; Varr. R. R. 1, 44, 2.—
    2.
    In gen., to cover over, fill with; only in perf. pass. part., covered over, filled:

    omnia arbustis obsita,

    Lucr. 5, 1377:

    loca obsita virgultis,

    Liv. 28, 2:

    obsita pomis Rura,

    Ov. M. 13, 719:

    video aegrum pannis annisque obsitum,

    Ter. Eun. 2, 2, 5:

    obsitus illuvie ac squalore,

    Tac. A. 4, 28:

    vestis obsita squalore,

    Liv. 2, 23:

    legati... obsiti squalore et sordibus,

    id. 29, 16:

    variis obsita frondibus,

    Hor. C. 1, 18, 12:

    montes nivibus,

    Curt. 5, 6, 15:

    aër pallore,

    darkened, Luc. 5, 627; cf.:

    dies nube obsitus,

    Sen. Troad. 20:

    obsitus aevo,

    Verg. A. 8, 307:

    Io jam setis obsita,

    id. ib. 7, 790:

    terga (marinae beluae) obsita conchis,

    Ov. M. 4, 724.—
    II.
    Trop.:

    Tun' is es, qui in me aerumnam obsevisti,

    hast brought upon me, occasioned me, Plaut. Ep. 4, 1, 30:

    em istic oportet opseri mores malos, si in opserendo possint interfieri,

    id. Trin. 2, 4, 130.

    Lewis & Short latin dictionary > obsero

  • 86 opsero

    1.
    obsĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [ob-sera], to bolt, bar, fasten, or shut up (not in Cic. or Cæs.; syn.: claudo, oppilo, obstruo).
    I.
    Lit.:

    ostium,

    Ter. Eun. 4, 6, 25:

    aedificia,

    Liv. 5, 41:

    fores (opp. aperire),

    Suet. Tit. 11:

    tabellam liminis,

    Cat. 32, 5:

    exitus,

    Col. 9, 1, 3:

    rogos,

    i. e. the dead, Prop. 4, 11, 8.—
    II.
    Transf.:

    aures,

    Hor. Epod. 17, 53: palatum (for os), i. e. to be silent, Cat. 55, 21:

    fores amicitiae,

    Amm. 27, 12.
    2.
    ob-sĕro ( ops-), sēvi, sĭtum, 3 ( inf. perf. sync. obsesse for obsevisse, Att. ap. Non. 395, 27), v. a.
    I.
    Lit.
    A.
    To sow or plant (class.):

    frumentum,

    Plaut. Trin. 2, 4, 129. —Comically:

    pugnos,

    to give a good drubbing, Plaut. Men. 5, 7, 23.—
    B.
    Transf.
    1.
    To sow or plant with any thing:

    saepimentum virgultis aut spinis,

    Varr. R. R. 1, 14, 1: terram frugibus. Cic. Leg. 2, 25, 63; Col. 2, 9, 1; Varr. R. R. 1, 44, 2.—
    2.
    In gen., to cover over, fill with; only in perf. pass. part., covered over, filled:

    omnia arbustis obsita,

    Lucr. 5, 1377:

    loca obsita virgultis,

    Liv. 28, 2:

    obsita pomis Rura,

    Ov. M. 13, 719:

    video aegrum pannis annisque obsitum,

    Ter. Eun. 2, 2, 5:

    obsitus illuvie ac squalore,

    Tac. A. 4, 28:

    vestis obsita squalore,

    Liv. 2, 23:

    legati... obsiti squalore et sordibus,

    id. 29, 16:

    variis obsita frondibus,

    Hor. C. 1, 18, 12:

    montes nivibus,

    Curt. 5, 6, 15:

    aër pallore,

    darkened, Luc. 5, 627; cf.:

    dies nube obsitus,

    Sen. Troad. 20:

    obsitus aevo,

    Verg. A. 8, 307:

    Io jam setis obsita,

    id. ib. 7, 790:

    terga (marinae beluae) obsita conchis,

    Ov. M. 4, 724.—
    II.
    Trop.:

    Tun' is es, qui in me aerumnam obsevisti,

    hast brought upon me, occasioned me, Plaut. Ep. 4, 1, 30:

    em istic oportet opseri mores malos, si in opserendo possint interfieri,

    id. Trin. 2, 4, 130.

    Lewis & Short latin dictionary > opsero

  • 87 paenitenter

    paenĭtĕo (less correctly poen-), ui, no sup., ēre, 2, v. a. and impers. [root in poena, q. v.; Gr. poinê].
    I.
    Pers.
    A.
    Act., to cause to repent, to displease (anteclass. and late Lat.):

    et me quidem haec conditio nunc non paenitet,

    causes me no regret, Plaut. Stich. 1, 1, 50: quod male emptum est semper paenitet, Cat. ap. Plin. 18, 5, 6, § 26:

    paenitemini et credite Evangelio,

    repent, Vulg. Marc. 1, 15; id. Act. 3, 19.—
    B.
    Neutr., to repent, be sorry:

    momenta certaminum assuefaciebant militem minus jam tandem aut virtutis aut fortunae paenitere suae,

    Liv. 22, 12, 10:

    etiam nunc paenitere suā sponte Aequos quam pati hostilia malle,

    id. 3, 2, 4:

    Athenienses primi paenitere coeperunt,

    Just. 11, 3, 3:

    paenituit populus,

    Vulg. Ecclus. 48, 16:

    non vult paenitere,

    id. Apoc. 2, 21.—Esp., in part. pres.:

    Lepidus paenitens consili,

    Sall. H. 1, 49 Dietsch:

    paenitens facti,

    Suet. Vit. 15; cf. id. Claud. 43 init.; cf. II. A. e and i infra.—
    II.
    Impers.
    A.
    It repents one, etc., i. e. I, you, etc., repent; I, etc., repent, am sorry, grieve, rue, etc.
    (α).
    Aliquem alicujus rei:

    non paenitere me consilii de tuā mansione,

    Cic. Att. 9, 10, 8:

    quem... in eam diem vitae non paenituerat,

    Just. 13, 1, 5: neque te, neque quenquam arbitror tuae paeniturum laudis, App. ap. Non. 158, 5: galeatum sero duelli paenitet, Juv. 1, 170.—
    (β).
    Alicujus rei alone:

    bonae mentis paenituisset,

    Sen. Q. N 4, praef. 7:

    paenitebatque modo consilii, modo paenitentiae ipsius,

    Curt. 10, 7, 12.—
    (γ).
    Aliquem alone:

    si eos quidem non paeniteret,

    Cic. Fam. 9, 5, 2.—
    (δ).
    With acc. of person, foll. by inf.:

    efficiunt ut me non didicisse minus paeniteat,

    Cic. de Or. 2, 19, 77.—
    (ε).
    With neutr. pron. as subj. (cf. I. B. supra; Zumpt, Gr. § 442, explains the pron. in these passages as acc., but v. Krebs, Antibarb. p. 876):

    sapientis est nihil, quod paenitere possit, facere,

    Cic. Tusc. 5, 28, 81:

    sequitur ut nihil paeniteat,

    id. ib. 5, 18, 53:

    quaeri oportet utrum id facinus sit, quod paenitere fuerit necesse,

    id. Inv. 2, 13, 43. —
    (ζ).
    Foll. by rel. adverb. clause:

    etsi solet eum, cum aliquid fecit, paenitere,

    Cic. Att. 8, 5, 1.—
    (η).
    With quod:

    valde ego ipsi, quod de suā sententiā decesserit, paenitendum puto,

    Cic. Att. 7, 3, 6:

    paenitet quod non ab adultero coepi,

    Quint. Decl. 335.—
    (θ).
    With dat. of agent:

    consilii nostri... nobis paenitendum,

    Cic. Fam. 9, 5, 2.—
    (ι).
    Absol.:

    tanta vis fuit paenitendi,

    Cic. Tusc. 4, 37, 79: corrigere errorem paenitendo, id. Fragm. ap. Lact. 6, 24:

    Sallustius usque eo processit, ut non paeniturum pro non acturo paenitentiam dixerit,

    Quint. 9, 3, 12:

    paenitet et torqueor,

    Ov. P. 1, 2, 60; Prud. Cath. 2, 26.—
    B. (α).
    Aliquem alicujus rei:

    ut me imperii nostri paeniteret,

    Cic. Rep. 6, 16, 16:

    num hujusce te gloriae paenitebat?

    id. Phil. 1, 13, 33; cf. id. Rep. 3, 35, 47:

    num igitur, si ad centesimum annum vixisset, senectutis suae eum paeniteret?

    id. Sen. 6, 19:

    paenitere se virium suarum,

    Liv. 8, 23:

    paenituit multos vanae sterilisque cathedrae,

    Juv. 7, 203.—
    (β).
    With quod and subj.:

    se paenitere, quod animum tuum offenderit,

    Cic. Att. 11, 13, 2.—
    C.
    It concerns, is a care to, makes anxious, dissatisfies; and with negative, it is enough, satisfies (mostly anteclass.):

    an paenitet te, quanto hic fuerit usui?

    are you not satisfied? Plaut. Ps. 1, 3, 71:

    paenitetne te, quot ancillas alam?

    id. Truc. 2, 6, 52: duas dabo, una si parum'st;

    et si duarum paenitebit, addentur duae,

    are not enough, not satisfactory, id. Stich. 4, 1, 34:

    an paenitebat flagitii te auctore quod fecisset Adulescens?

    was it not enough? Ter. Eun. 5, 6, 12; id. Heaut. 1, 1, 20; id. Phorm. 1, 3, 20:

    an paenitet vos, quod salvum atque incolumem exercitum traduxerim?

    Caes. B. C. 2, 32:

    quod a senatu quanti fiam minime me paenitet,

    Cic. Att. 1, 20, 2; cf.:

    tam diu velle debebis (discere), quoad te quantum proficias non paenitebit,

    id. Off. 1, 1, 2. —Hence,
    A.
    paenĭtens, entis, P. a., repenting, repentant, penitent.
    (α).
    Absol.:

    optimus est portus paenitenti mutatio consilii,

    Cic. Phil. 12, 2, 7.—
    (β).
    With gen.: Lepidum paenitentem consilii, Sall. ap. Charis. p. 224 P.—
    (γ).
    With de:

    signa paenitentis de matrimonio dederat,

    Suet. Claud. 43.— Hence, adv.: paenĭtenter, with regret, repentantly (late Lat.):

    auguria paenitenter omissa,

    Min. Fel. Oct. 26.—
    B.
    paenĭ-tendus, a, um, to be repented of, blamable, objectionable (perh. not ante-Aug.).
    1.
    Affirmatively:

    itaque hic ager sive exercetur, seu cessat, colono est paenitendus,

    Col. 3, 2:

    paenitendae rei recordatio,

    Sen. Brev. Vit. 10, 2.—
    2.
    With a negative:

    sub haud paenitendo magistro,

    Liv. 1, 35, 5; 25, 6, 10; 40, 6, 3:

    dicta non paenitenda,

    Gell. 1, 3, 2:

    gens Flavia reipublicae non paenitenda,

    Suet. Vesp. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > paenitenter

  • 88 paeniteo

    paenĭtĕo (less correctly poen-), ui, no sup., ēre, 2, v. a. and impers. [root in poena, q. v.; Gr. poinê].
    I.
    Pers.
    A.
    Act., to cause to repent, to displease (anteclass. and late Lat.):

    et me quidem haec conditio nunc non paenitet,

    causes me no regret, Plaut. Stich. 1, 1, 50: quod male emptum est semper paenitet, Cat. ap. Plin. 18, 5, 6, § 26:

    paenitemini et credite Evangelio,

    repent, Vulg. Marc. 1, 15; id. Act. 3, 19.—
    B.
    Neutr., to repent, be sorry:

    momenta certaminum assuefaciebant militem minus jam tandem aut virtutis aut fortunae paenitere suae,

    Liv. 22, 12, 10:

    etiam nunc paenitere suā sponte Aequos quam pati hostilia malle,

    id. 3, 2, 4:

    Athenienses primi paenitere coeperunt,

    Just. 11, 3, 3:

    paenituit populus,

    Vulg. Ecclus. 48, 16:

    non vult paenitere,

    id. Apoc. 2, 21.—Esp., in part. pres.:

    Lepidus paenitens consili,

    Sall. H. 1, 49 Dietsch:

    paenitens facti,

    Suet. Vit. 15; cf. id. Claud. 43 init.; cf. II. A. e and i infra.—
    II.
    Impers.
    A.
    It repents one, etc., i. e. I, you, etc., repent; I, etc., repent, am sorry, grieve, rue, etc.
    (α).
    Aliquem alicujus rei:

    non paenitere me consilii de tuā mansione,

    Cic. Att. 9, 10, 8:

    quem... in eam diem vitae non paenituerat,

    Just. 13, 1, 5: neque te, neque quenquam arbitror tuae paeniturum laudis, App. ap. Non. 158, 5: galeatum sero duelli paenitet, Juv. 1, 170.—
    (β).
    Alicujus rei alone:

    bonae mentis paenituisset,

    Sen. Q. N 4, praef. 7:

    paenitebatque modo consilii, modo paenitentiae ipsius,

    Curt. 10, 7, 12.—
    (γ).
    Aliquem alone:

    si eos quidem non paeniteret,

    Cic. Fam. 9, 5, 2.—
    (δ).
    With acc. of person, foll. by inf.:

    efficiunt ut me non didicisse minus paeniteat,

    Cic. de Or. 2, 19, 77.—
    (ε).
    With neutr. pron. as subj. (cf. I. B. supra; Zumpt, Gr. § 442, explains the pron. in these passages as acc., but v. Krebs, Antibarb. p. 876):

    sapientis est nihil, quod paenitere possit, facere,

    Cic. Tusc. 5, 28, 81:

    sequitur ut nihil paeniteat,

    id. ib. 5, 18, 53:

    quaeri oportet utrum id facinus sit, quod paenitere fuerit necesse,

    id. Inv. 2, 13, 43. —
    (ζ).
    Foll. by rel. adverb. clause:

    etsi solet eum, cum aliquid fecit, paenitere,

    Cic. Att. 8, 5, 1.—
    (η).
    With quod:

    valde ego ipsi, quod de suā sententiā decesserit, paenitendum puto,

    Cic. Att. 7, 3, 6:

    paenitet quod non ab adultero coepi,

    Quint. Decl. 335.—
    (θ).
    With dat. of agent:

    consilii nostri... nobis paenitendum,

    Cic. Fam. 9, 5, 2.—
    (ι).
    Absol.:

    tanta vis fuit paenitendi,

    Cic. Tusc. 4, 37, 79: corrigere errorem paenitendo, id. Fragm. ap. Lact. 6, 24:

    Sallustius usque eo processit, ut non paeniturum pro non acturo paenitentiam dixerit,

    Quint. 9, 3, 12:

    paenitet et torqueor,

    Ov. P. 1, 2, 60; Prud. Cath. 2, 26.—
    B. (α).
    Aliquem alicujus rei:

    ut me imperii nostri paeniteret,

    Cic. Rep. 6, 16, 16:

    num hujusce te gloriae paenitebat?

    id. Phil. 1, 13, 33; cf. id. Rep. 3, 35, 47:

    num igitur, si ad centesimum annum vixisset, senectutis suae eum paeniteret?

    id. Sen. 6, 19:

    paenitere se virium suarum,

    Liv. 8, 23:

    paenituit multos vanae sterilisque cathedrae,

    Juv. 7, 203.—
    (β).
    With quod and subj.:

    se paenitere, quod animum tuum offenderit,

    Cic. Att. 11, 13, 2.—
    C.
    It concerns, is a care to, makes anxious, dissatisfies; and with negative, it is enough, satisfies (mostly anteclass.):

    an paenitet te, quanto hic fuerit usui?

    are you not satisfied? Plaut. Ps. 1, 3, 71:

    paenitetne te, quot ancillas alam?

    id. Truc. 2, 6, 52: duas dabo, una si parum'st;

    et si duarum paenitebit, addentur duae,

    are not enough, not satisfactory, id. Stich. 4, 1, 34:

    an paenitebat flagitii te auctore quod fecisset Adulescens?

    was it not enough? Ter. Eun. 5, 6, 12; id. Heaut. 1, 1, 20; id. Phorm. 1, 3, 20:

    an paenitet vos, quod salvum atque incolumem exercitum traduxerim?

    Caes. B. C. 2, 32:

    quod a senatu quanti fiam minime me paenitet,

    Cic. Att. 1, 20, 2; cf.:

    tam diu velle debebis (discere), quoad te quantum proficias non paenitebit,

    id. Off. 1, 1, 2. —Hence,
    A.
    paenĭtens, entis, P. a., repenting, repentant, penitent.
    (α).
    Absol.:

    optimus est portus paenitenti mutatio consilii,

    Cic. Phil. 12, 2, 7.—
    (β).
    With gen.: Lepidum paenitentem consilii, Sall. ap. Charis. p. 224 P.—
    (γ).
    With de:

    signa paenitentis de matrimonio dederat,

    Suet. Claud. 43.— Hence, adv.: paenĭtenter, with regret, repentantly (late Lat.):

    auguria paenitenter omissa,

    Min. Fel. Oct. 26.—
    B.
    paenĭ-tendus, a, um, to be repented of, blamable, objectionable (perh. not ante-Aug.).
    1.
    Affirmatively:

    itaque hic ager sive exercetur, seu cessat, colono est paenitendus,

    Col. 3, 2:

    paenitendae rei recordatio,

    Sen. Brev. Vit. 10, 2.—
    2.
    With a negative:

    sub haud paenitendo magistro,

    Liv. 1, 35, 5; 25, 6, 10; 40, 6, 3:

    dicta non paenitenda,

    Gell. 1, 3, 2:

    gens Flavia reipublicae non paenitenda,

    Suet. Vesp. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > paeniteo

  • 89 pervetus

    per-vĕtus, ĕris, adj., very old:

    signum ligneum,

    Cic. Verr. 2, 4, 3, § 7:

    oppidum,

    id. ib. 2, 4, 33, §

    72: amicitia,

    id. Fam. 13, 17:

    epistula sed sero allata,

    id. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14:

    vinum non pervetus,

    Cels. 5, 26, 30.

    Lewis & Short latin dictionary > pervetus

  • 90 Phryges

    Phryges, um, m., = Phruges, the Phrygians, a people of Asia Minor, noted among the ancients for their indolence and stupidity, and also for their skill in embroidering in gold, Mel. 1, 2, 5; Plin. 8, 48, 74, § 196; Cic. Div. 1, 41, 92; id. Leg. 2, 13, 33.—In sing.:

    Phryx Aesopus,

    the Phrygian, Phaedr. 3 prooem. 52.—In partic., of Æneas, Prop. 4 (5), 1, 2; Ov. F. 4, 274; of Marsyas, Stat. Th. 1, 709; of a priest of Cybele (v. Gallus), Prop. 2, 22 (3, 15), 16;

    and with a contemptuous allusion, semivir Phryx,

    Verg. A. 12, 99.—Prov.: sero sapiunt Phryges (alluding to the obstinate refusal of the Trojans to deliver up Helen), Liv. Andron. or Naev. ap. Fest. p. 342 Müll. (Trag. Rel. p. 199 Rib.); cf. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    utrum igitur nostrum est an vestrum hoc proverbium, Phrygem plagis fieri solere meliorem?

    Cic. Fl. 27, 65.—
    2.
    Poet., Romans (as descendants from Æneas), Sil. 1, 106.—Hence,
    A.
    Phrygĭa, ae, f., = Phrugia, the country of Phrygia, in Asia Minor, divided into Phrygia Major and Phrygia Minor, Plin. 5, 32, 41, § 145; Varr. R. R. 1, 2, 7; 2, 1, 5; 2, 11, 12; Liv. 37, 56.—
    2.
    Transf., poet., Troy:

    Phrygiae fatum componere,

    Prop. 4, 12, 63.—
    B.
    Phrygĭānus, a, um (various read. for Phrixianus), Plin. 8, 48, 74, § 195; Sen. Ben. 1, 3, 7.—
    C.
    phrygĭo, ōnis, m., an embroiderer in gold, an embroiderer (because the Phrygians were remarkably skilful in this art), Titin. ap. Non. 3, 20:

    phrygio, qui pulvinar poterat pingere,

    Varr. ib. 3, 25:

    stat fullo, phrygio, aurifex, lanarius,

    Plaut. Aul. 3, 5, 34; id. Men. 2, 3, 72; 4, 3, 7.—
    D.
    phrygĭōnĭus, a, um, adj., embroidered:

    vestes,

    Plin. 8, 48, 74, § 196.—
    E.
    Phrygiscus, a, um, adj., Phrygian:

    equi,

    Veg. Vet. 4, 6.—
    F.
    Phrygĭus, a, um, adj., = Phrugios.
    1.
    Lit., Phrygian:

    vulneratus ferro Phrygio,

    of Sylla's Phrygian slaves, Cic. Rosc. Am. 32, 90:

    maritus,

    i. e. Pelops, the son of Tantalus, king of Phrygia, Prop. 1, 2, 19:

    columnae,

    of Phrygian marble, Tib. 3, 3, 13:

    lapis,

    Hor. C. 3, 1, 41; also, for yellow ochre, Plin. 36, 19, 36, § 143:

    vestes,

    embroidered garments, Verg. A. 3, 483:

    mater,

    Cybele, id. ib. 7, 139; Ov. F. 2, 55:

    leones,

    who draw her chariot, Verg. A. 10, 157:

    buxum,

    the Phrygian flute, Ov. P. 1, 1, 45; so,

    lotos,

    Col. 10, 258:

    aes,

    cymbals, Luc. 9, 288:

    modi,

    a vehement, stirring, passionate kind of music, which was used at the festivals of Cybele, Ov. Ib. 456; cf. Tib. 1, 4, 64 (70); Prop. 2, 18 (3, 15), 15:

    mos,

    Juv. 2, 115; Mart. 11, 84, 4.—
    2.
    Transf., poet., because Troy belonged to Phrygia, Trojan, of or belonging to Troy:

    inuri,

    Ov. M. 12, 148:

    hymenaei,

    between Æneas and Lavinia, Verg. A. 7, 358; also, for Æneas:

    maritus,

    Ov. M. 14, 79:

    Minerva,

    the statue of Pallas in Troy, Ov. M. 13, 337:

    senex,

    i. e. Antenor, id. P. 4, 16, 18:

    vates,

    i. e. Helenus, id. M. 13, 721:

    pastor,

    i. e. Paris, Verg. A. 7, 363:

    tyrannus,

    i. e. Æneas, id. ib. 12, 75; also, for Laomedon, Ov. M. 11, 203:

    minister,

    i. e. Ganymede, Val. Fl. 2, 417;

    called, also, venator,

    Stat. Th. 3, 1, 548:

    monstra,

    the seamonster sent by Neptune against Hesione, Val. Fl. 3, 512:

    magister,

    Palinurus, Æneas's pilot, Luc. 9. 44:

    matrem Idaeam e Phrygiis sedibus excipere,

    Val. Max. 7, 5, 2. — Subst.: Phrygĭae, ārum, f., Phrygian women:

    o verae Phrygiae neque enim Phryges,

    Verg. A. 9, 617; 6, 518.—
    3.
    Phrygius amnis, v. 1. Phryx.—
    G.
    Phryx, ygis, adj., Phrygian:

    ager,

    Claud. in Eutr. 2, 154:

    luci,

    Stat. Achill. 2, 345:

    augur,

    Juv. 6, 585.—
    H.
    ( Phrygĭcus, a false read. for Phrygius, Val. Max. 7, 5, 2; v. F. 2. fin. supra).

    Lewis & Short latin dictionary > Phryges

  • 91 Phrygia

    Phryges, um, m., = Phruges, the Phrygians, a people of Asia Minor, noted among the ancients for their indolence and stupidity, and also for their skill in embroidering in gold, Mel. 1, 2, 5; Plin. 8, 48, 74, § 196; Cic. Div. 1, 41, 92; id. Leg. 2, 13, 33.—In sing.:

    Phryx Aesopus,

    the Phrygian, Phaedr. 3 prooem. 52.—In partic., of Æneas, Prop. 4 (5), 1, 2; Ov. F. 4, 274; of Marsyas, Stat. Th. 1, 709; of a priest of Cybele (v. Gallus), Prop. 2, 22 (3, 15), 16;

    and with a contemptuous allusion, semivir Phryx,

    Verg. A. 12, 99.—Prov.: sero sapiunt Phryges (alluding to the obstinate refusal of the Trojans to deliver up Helen), Liv. Andron. or Naev. ap. Fest. p. 342 Müll. (Trag. Rel. p. 199 Rib.); cf. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    utrum igitur nostrum est an vestrum hoc proverbium, Phrygem plagis fieri solere meliorem?

    Cic. Fl. 27, 65.—
    2.
    Poet., Romans (as descendants from Æneas), Sil. 1, 106.—Hence,
    A.
    Phrygĭa, ae, f., = Phrugia, the country of Phrygia, in Asia Minor, divided into Phrygia Major and Phrygia Minor, Plin. 5, 32, 41, § 145; Varr. R. R. 1, 2, 7; 2, 1, 5; 2, 11, 12; Liv. 37, 56.—
    2.
    Transf., poet., Troy:

    Phrygiae fatum componere,

    Prop. 4, 12, 63.—
    B.
    Phrygĭānus, a, um (various read. for Phrixianus), Plin. 8, 48, 74, § 195; Sen. Ben. 1, 3, 7.—
    C.
    phrygĭo, ōnis, m., an embroiderer in gold, an embroiderer (because the Phrygians were remarkably skilful in this art), Titin. ap. Non. 3, 20:

    phrygio, qui pulvinar poterat pingere,

    Varr. ib. 3, 25:

    stat fullo, phrygio, aurifex, lanarius,

    Plaut. Aul. 3, 5, 34; id. Men. 2, 3, 72; 4, 3, 7.—
    D.
    phrygĭōnĭus, a, um, adj., embroidered:

    vestes,

    Plin. 8, 48, 74, § 196.—
    E.
    Phrygiscus, a, um, adj., Phrygian:

    equi,

    Veg. Vet. 4, 6.—
    F.
    Phrygĭus, a, um, adj., = Phrugios.
    1.
    Lit., Phrygian:

    vulneratus ferro Phrygio,

    of Sylla's Phrygian slaves, Cic. Rosc. Am. 32, 90:

    maritus,

    i. e. Pelops, the son of Tantalus, king of Phrygia, Prop. 1, 2, 19:

    columnae,

    of Phrygian marble, Tib. 3, 3, 13:

    lapis,

    Hor. C. 3, 1, 41; also, for yellow ochre, Plin. 36, 19, 36, § 143:

    vestes,

    embroidered garments, Verg. A. 3, 483:

    mater,

    Cybele, id. ib. 7, 139; Ov. F. 2, 55:

    leones,

    who draw her chariot, Verg. A. 10, 157:

    buxum,

    the Phrygian flute, Ov. P. 1, 1, 45; so,

    lotos,

    Col. 10, 258:

    aes,

    cymbals, Luc. 9, 288:

    modi,

    a vehement, stirring, passionate kind of music, which was used at the festivals of Cybele, Ov. Ib. 456; cf. Tib. 1, 4, 64 (70); Prop. 2, 18 (3, 15), 15:

    mos,

    Juv. 2, 115; Mart. 11, 84, 4.—
    2.
    Transf., poet., because Troy belonged to Phrygia, Trojan, of or belonging to Troy:

    inuri,

    Ov. M. 12, 148:

    hymenaei,

    between Æneas and Lavinia, Verg. A. 7, 358; also, for Æneas:

    maritus,

    Ov. M. 14, 79:

    Minerva,

    the statue of Pallas in Troy, Ov. M. 13, 337:

    senex,

    i. e. Antenor, id. P. 4, 16, 18:

    vates,

    i. e. Helenus, id. M. 13, 721:

    pastor,

    i. e. Paris, Verg. A. 7, 363:

    tyrannus,

    i. e. Æneas, id. ib. 12, 75; also, for Laomedon, Ov. M. 11, 203:

    minister,

    i. e. Ganymede, Val. Fl. 2, 417;

    called, also, venator,

    Stat. Th. 3, 1, 548:

    monstra,

    the seamonster sent by Neptune against Hesione, Val. Fl. 3, 512:

    magister,

    Palinurus, Æneas's pilot, Luc. 9. 44:

    matrem Idaeam e Phrygiis sedibus excipere,

    Val. Max. 7, 5, 2. — Subst.: Phrygĭae, ārum, f., Phrygian women:

    o verae Phrygiae neque enim Phryges,

    Verg. A. 9, 617; 6, 518.—
    3.
    Phrygius amnis, v. 1. Phryx.—
    G.
    Phryx, ygis, adj., Phrygian:

    ager,

    Claud. in Eutr. 2, 154:

    luci,

    Stat. Achill. 2, 345:

    augur,

    Juv. 6, 585.—
    H.
    ( Phrygĭcus, a false read. for Phrygius, Val. Max. 7, 5, 2; v. F. 2. fin. supra).

    Lewis & Short latin dictionary > Phrygia

  • 92 Phrygiae

    Phryges, um, m., = Phruges, the Phrygians, a people of Asia Minor, noted among the ancients for their indolence and stupidity, and also for their skill in embroidering in gold, Mel. 1, 2, 5; Plin. 8, 48, 74, § 196; Cic. Div. 1, 41, 92; id. Leg. 2, 13, 33.—In sing.:

    Phryx Aesopus,

    the Phrygian, Phaedr. 3 prooem. 52.—In partic., of Æneas, Prop. 4 (5), 1, 2; Ov. F. 4, 274; of Marsyas, Stat. Th. 1, 709; of a priest of Cybele (v. Gallus), Prop. 2, 22 (3, 15), 16;

    and with a contemptuous allusion, semivir Phryx,

    Verg. A. 12, 99.—Prov.: sero sapiunt Phryges (alluding to the obstinate refusal of the Trojans to deliver up Helen), Liv. Andron. or Naev. ap. Fest. p. 342 Müll. (Trag. Rel. p. 199 Rib.); cf. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    utrum igitur nostrum est an vestrum hoc proverbium, Phrygem plagis fieri solere meliorem?

    Cic. Fl. 27, 65.—
    2.
    Poet., Romans (as descendants from Æneas), Sil. 1, 106.—Hence,
    A.
    Phrygĭa, ae, f., = Phrugia, the country of Phrygia, in Asia Minor, divided into Phrygia Major and Phrygia Minor, Plin. 5, 32, 41, § 145; Varr. R. R. 1, 2, 7; 2, 1, 5; 2, 11, 12; Liv. 37, 56.—
    2.
    Transf., poet., Troy:

    Phrygiae fatum componere,

    Prop. 4, 12, 63.—
    B.
    Phrygĭānus, a, um (various read. for Phrixianus), Plin. 8, 48, 74, § 195; Sen. Ben. 1, 3, 7.—
    C.
    phrygĭo, ōnis, m., an embroiderer in gold, an embroiderer (because the Phrygians were remarkably skilful in this art), Titin. ap. Non. 3, 20:

    phrygio, qui pulvinar poterat pingere,

    Varr. ib. 3, 25:

    stat fullo, phrygio, aurifex, lanarius,

    Plaut. Aul. 3, 5, 34; id. Men. 2, 3, 72; 4, 3, 7.—
    D.
    phrygĭōnĭus, a, um, adj., embroidered:

    vestes,

    Plin. 8, 48, 74, § 196.—
    E.
    Phrygiscus, a, um, adj., Phrygian:

    equi,

    Veg. Vet. 4, 6.—
    F.
    Phrygĭus, a, um, adj., = Phrugios.
    1.
    Lit., Phrygian:

    vulneratus ferro Phrygio,

    of Sylla's Phrygian slaves, Cic. Rosc. Am. 32, 90:

    maritus,

    i. e. Pelops, the son of Tantalus, king of Phrygia, Prop. 1, 2, 19:

    columnae,

    of Phrygian marble, Tib. 3, 3, 13:

    lapis,

    Hor. C. 3, 1, 41; also, for yellow ochre, Plin. 36, 19, 36, § 143:

    vestes,

    embroidered garments, Verg. A. 3, 483:

    mater,

    Cybele, id. ib. 7, 139; Ov. F. 2, 55:

    leones,

    who draw her chariot, Verg. A. 10, 157:

    buxum,

    the Phrygian flute, Ov. P. 1, 1, 45; so,

    lotos,

    Col. 10, 258:

    aes,

    cymbals, Luc. 9, 288:

    modi,

    a vehement, stirring, passionate kind of music, which was used at the festivals of Cybele, Ov. Ib. 456; cf. Tib. 1, 4, 64 (70); Prop. 2, 18 (3, 15), 15:

    mos,

    Juv. 2, 115; Mart. 11, 84, 4.—
    2.
    Transf., poet., because Troy belonged to Phrygia, Trojan, of or belonging to Troy:

    inuri,

    Ov. M. 12, 148:

    hymenaei,

    between Æneas and Lavinia, Verg. A. 7, 358; also, for Æneas:

    maritus,

    Ov. M. 14, 79:

    Minerva,

    the statue of Pallas in Troy, Ov. M. 13, 337:

    senex,

    i. e. Antenor, id. P. 4, 16, 18:

    vates,

    i. e. Helenus, id. M. 13, 721:

    pastor,

    i. e. Paris, Verg. A. 7, 363:

    tyrannus,

    i. e. Æneas, id. ib. 12, 75; also, for Laomedon, Ov. M. 11, 203:

    minister,

    i. e. Ganymede, Val. Fl. 2, 417;

    called, also, venator,

    Stat. Th. 3, 1, 548:

    monstra,

    the seamonster sent by Neptune against Hesione, Val. Fl. 3, 512:

    magister,

    Palinurus, Æneas's pilot, Luc. 9. 44:

    matrem Idaeam e Phrygiis sedibus excipere,

    Val. Max. 7, 5, 2. — Subst.: Phrygĭae, ārum, f., Phrygian women:

    o verae Phrygiae neque enim Phryges,

    Verg. A. 9, 617; 6, 518.—
    3.
    Phrygius amnis, v. 1. Phryx.—
    G.
    Phryx, ygis, adj., Phrygian:

    ager,

    Claud. in Eutr. 2, 154:

    luci,

    Stat. Achill. 2, 345:

    augur,

    Juv. 6, 585.—
    H.
    ( Phrygĭcus, a false read. for Phrygius, Val. Max. 7, 5, 2; v. F. 2. fin. supra).

    Lewis & Short latin dictionary > Phrygiae

  • 93 Phrygianus

    Phryges, um, m., = Phruges, the Phrygians, a people of Asia Minor, noted among the ancients for their indolence and stupidity, and also for their skill in embroidering in gold, Mel. 1, 2, 5; Plin. 8, 48, 74, § 196; Cic. Div. 1, 41, 92; id. Leg. 2, 13, 33.—In sing.:

    Phryx Aesopus,

    the Phrygian, Phaedr. 3 prooem. 52.—In partic., of Æneas, Prop. 4 (5), 1, 2; Ov. F. 4, 274; of Marsyas, Stat. Th. 1, 709; of a priest of Cybele (v. Gallus), Prop. 2, 22 (3, 15), 16;

    and with a contemptuous allusion, semivir Phryx,

    Verg. A. 12, 99.—Prov.: sero sapiunt Phryges (alluding to the obstinate refusal of the Trojans to deliver up Helen), Liv. Andron. or Naev. ap. Fest. p. 342 Müll. (Trag. Rel. p. 199 Rib.); cf. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    utrum igitur nostrum est an vestrum hoc proverbium, Phrygem plagis fieri solere meliorem?

    Cic. Fl. 27, 65.—
    2.
    Poet., Romans (as descendants from Æneas), Sil. 1, 106.—Hence,
    A.
    Phrygĭa, ae, f., = Phrugia, the country of Phrygia, in Asia Minor, divided into Phrygia Major and Phrygia Minor, Plin. 5, 32, 41, § 145; Varr. R. R. 1, 2, 7; 2, 1, 5; 2, 11, 12; Liv. 37, 56.—
    2.
    Transf., poet., Troy:

    Phrygiae fatum componere,

    Prop. 4, 12, 63.—
    B.
    Phrygĭānus, a, um (various read. for Phrixianus), Plin. 8, 48, 74, § 195; Sen. Ben. 1, 3, 7.—
    C.
    phrygĭo, ōnis, m., an embroiderer in gold, an embroiderer (because the Phrygians were remarkably skilful in this art), Titin. ap. Non. 3, 20:

    phrygio, qui pulvinar poterat pingere,

    Varr. ib. 3, 25:

    stat fullo, phrygio, aurifex, lanarius,

    Plaut. Aul. 3, 5, 34; id. Men. 2, 3, 72; 4, 3, 7.—
    D.
    phrygĭōnĭus, a, um, adj., embroidered:

    vestes,

    Plin. 8, 48, 74, § 196.—
    E.
    Phrygiscus, a, um, adj., Phrygian:

    equi,

    Veg. Vet. 4, 6.—
    F.
    Phrygĭus, a, um, adj., = Phrugios.
    1.
    Lit., Phrygian:

    vulneratus ferro Phrygio,

    of Sylla's Phrygian slaves, Cic. Rosc. Am. 32, 90:

    maritus,

    i. e. Pelops, the son of Tantalus, king of Phrygia, Prop. 1, 2, 19:

    columnae,

    of Phrygian marble, Tib. 3, 3, 13:

    lapis,

    Hor. C. 3, 1, 41; also, for yellow ochre, Plin. 36, 19, 36, § 143:

    vestes,

    embroidered garments, Verg. A. 3, 483:

    mater,

    Cybele, id. ib. 7, 139; Ov. F. 2, 55:

    leones,

    who draw her chariot, Verg. A. 10, 157:

    buxum,

    the Phrygian flute, Ov. P. 1, 1, 45; so,

    lotos,

    Col. 10, 258:

    aes,

    cymbals, Luc. 9, 288:

    modi,

    a vehement, stirring, passionate kind of music, which was used at the festivals of Cybele, Ov. Ib. 456; cf. Tib. 1, 4, 64 (70); Prop. 2, 18 (3, 15), 15:

    mos,

    Juv. 2, 115; Mart. 11, 84, 4.—
    2.
    Transf., poet., because Troy belonged to Phrygia, Trojan, of or belonging to Troy:

    inuri,

    Ov. M. 12, 148:

    hymenaei,

    between Æneas and Lavinia, Verg. A. 7, 358; also, for Æneas:

    maritus,

    Ov. M. 14, 79:

    Minerva,

    the statue of Pallas in Troy, Ov. M. 13, 337:

    senex,

    i. e. Antenor, id. P. 4, 16, 18:

    vates,

    i. e. Helenus, id. M. 13, 721:

    pastor,

    i. e. Paris, Verg. A. 7, 363:

    tyrannus,

    i. e. Æneas, id. ib. 12, 75; also, for Laomedon, Ov. M. 11, 203:

    minister,

    i. e. Ganymede, Val. Fl. 2, 417;

    called, also, venator,

    Stat. Th. 3, 1, 548:

    monstra,

    the seamonster sent by Neptune against Hesione, Val. Fl. 3, 512:

    magister,

    Palinurus, Æneas's pilot, Luc. 9. 44:

    matrem Idaeam e Phrygiis sedibus excipere,

    Val. Max. 7, 5, 2. — Subst.: Phrygĭae, ārum, f., Phrygian women:

    o verae Phrygiae neque enim Phryges,

    Verg. A. 9, 617; 6, 518.—
    3.
    Phrygius amnis, v. 1. Phryx.—
    G.
    Phryx, ygis, adj., Phrygian:

    ager,

    Claud. in Eutr. 2, 154:

    luci,

    Stat. Achill. 2, 345:

    augur,

    Juv. 6, 585.—
    H.
    ( Phrygĭcus, a false read. for Phrygius, Val. Max. 7, 5, 2; v. F. 2. fin. supra).

    Lewis & Short latin dictionary > Phrygianus

  • 94 Phrygicus

    Phryges, um, m., = Phruges, the Phrygians, a people of Asia Minor, noted among the ancients for their indolence and stupidity, and also for their skill in embroidering in gold, Mel. 1, 2, 5; Plin. 8, 48, 74, § 196; Cic. Div. 1, 41, 92; id. Leg. 2, 13, 33.—In sing.:

    Phryx Aesopus,

    the Phrygian, Phaedr. 3 prooem. 52.—In partic., of Æneas, Prop. 4 (5), 1, 2; Ov. F. 4, 274; of Marsyas, Stat. Th. 1, 709; of a priest of Cybele (v. Gallus), Prop. 2, 22 (3, 15), 16;

    and with a contemptuous allusion, semivir Phryx,

    Verg. A. 12, 99.—Prov.: sero sapiunt Phryges (alluding to the obstinate refusal of the Trojans to deliver up Helen), Liv. Andron. or Naev. ap. Fest. p. 342 Müll. (Trag. Rel. p. 199 Rib.); cf. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    utrum igitur nostrum est an vestrum hoc proverbium, Phrygem plagis fieri solere meliorem?

    Cic. Fl. 27, 65.—
    2.
    Poet., Romans (as descendants from Æneas), Sil. 1, 106.—Hence,
    A.
    Phrygĭa, ae, f., = Phrugia, the country of Phrygia, in Asia Minor, divided into Phrygia Major and Phrygia Minor, Plin. 5, 32, 41, § 145; Varr. R. R. 1, 2, 7; 2, 1, 5; 2, 11, 12; Liv. 37, 56.—
    2.
    Transf., poet., Troy:

    Phrygiae fatum componere,

    Prop. 4, 12, 63.—
    B.
    Phrygĭānus, a, um (various read. for Phrixianus), Plin. 8, 48, 74, § 195; Sen. Ben. 1, 3, 7.—
    C.
    phrygĭo, ōnis, m., an embroiderer in gold, an embroiderer (because the Phrygians were remarkably skilful in this art), Titin. ap. Non. 3, 20:

    phrygio, qui pulvinar poterat pingere,

    Varr. ib. 3, 25:

    stat fullo, phrygio, aurifex, lanarius,

    Plaut. Aul. 3, 5, 34; id. Men. 2, 3, 72; 4, 3, 7.—
    D.
    phrygĭōnĭus, a, um, adj., embroidered:

    vestes,

    Plin. 8, 48, 74, § 196.—
    E.
    Phrygiscus, a, um, adj., Phrygian:

    equi,

    Veg. Vet. 4, 6.—
    F.
    Phrygĭus, a, um, adj., = Phrugios.
    1.
    Lit., Phrygian:

    vulneratus ferro Phrygio,

    of Sylla's Phrygian slaves, Cic. Rosc. Am. 32, 90:

    maritus,

    i. e. Pelops, the son of Tantalus, king of Phrygia, Prop. 1, 2, 19:

    columnae,

    of Phrygian marble, Tib. 3, 3, 13:

    lapis,

    Hor. C. 3, 1, 41; also, for yellow ochre, Plin. 36, 19, 36, § 143:

    vestes,

    embroidered garments, Verg. A. 3, 483:

    mater,

    Cybele, id. ib. 7, 139; Ov. F. 2, 55:

    leones,

    who draw her chariot, Verg. A. 10, 157:

    buxum,

    the Phrygian flute, Ov. P. 1, 1, 45; so,

    lotos,

    Col. 10, 258:

    aes,

    cymbals, Luc. 9, 288:

    modi,

    a vehement, stirring, passionate kind of music, which was used at the festivals of Cybele, Ov. Ib. 456; cf. Tib. 1, 4, 64 (70); Prop. 2, 18 (3, 15), 15:

    mos,

    Juv. 2, 115; Mart. 11, 84, 4.—
    2.
    Transf., poet., because Troy belonged to Phrygia, Trojan, of or belonging to Troy:

    inuri,

    Ov. M. 12, 148:

    hymenaei,

    between Æneas and Lavinia, Verg. A. 7, 358; also, for Æneas:

    maritus,

    Ov. M. 14, 79:

    Minerva,

    the statue of Pallas in Troy, Ov. M. 13, 337:

    senex,

    i. e. Antenor, id. P. 4, 16, 18:

    vates,

    i. e. Helenus, id. M. 13, 721:

    pastor,

    i. e. Paris, Verg. A. 7, 363:

    tyrannus,

    i. e. Æneas, id. ib. 12, 75; also, for Laomedon, Ov. M. 11, 203:

    minister,

    i. e. Ganymede, Val. Fl. 2, 417;

    called, also, venator,

    Stat. Th. 3, 1, 548:

    monstra,

    the seamonster sent by Neptune against Hesione, Val. Fl. 3, 512:

    magister,

    Palinurus, Æneas's pilot, Luc. 9. 44:

    matrem Idaeam e Phrygiis sedibus excipere,

    Val. Max. 7, 5, 2. — Subst.: Phrygĭae, ārum, f., Phrygian women:

    o verae Phrygiae neque enim Phryges,

    Verg. A. 9, 617; 6, 518.—
    3.
    Phrygius amnis, v. 1. Phryx.—
    G.
    Phryx, ygis, adj., Phrygian:

    ager,

    Claud. in Eutr. 2, 154:

    luci,

    Stat. Achill. 2, 345:

    augur,

    Juv. 6, 585.—
    H.
    ( Phrygĭcus, a false read. for Phrygius, Val. Max. 7, 5, 2; v. F. 2. fin. supra).

    Lewis & Short latin dictionary > Phrygicus

  • 95 phrygio

    Phryges, um, m., = Phruges, the Phrygians, a people of Asia Minor, noted among the ancients for their indolence and stupidity, and also for their skill in embroidering in gold, Mel. 1, 2, 5; Plin. 8, 48, 74, § 196; Cic. Div. 1, 41, 92; id. Leg. 2, 13, 33.—In sing.:

    Phryx Aesopus,

    the Phrygian, Phaedr. 3 prooem. 52.—In partic., of Æneas, Prop. 4 (5), 1, 2; Ov. F. 4, 274; of Marsyas, Stat. Th. 1, 709; of a priest of Cybele (v. Gallus), Prop. 2, 22 (3, 15), 16;

    and with a contemptuous allusion, semivir Phryx,

    Verg. A. 12, 99.—Prov.: sero sapiunt Phryges (alluding to the obstinate refusal of the Trojans to deliver up Helen), Liv. Andron. or Naev. ap. Fest. p. 342 Müll. (Trag. Rel. p. 199 Rib.); cf. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    utrum igitur nostrum est an vestrum hoc proverbium, Phrygem plagis fieri solere meliorem?

    Cic. Fl. 27, 65.—
    2.
    Poet., Romans (as descendants from Æneas), Sil. 1, 106.—Hence,
    A.
    Phrygĭa, ae, f., = Phrugia, the country of Phrygia, in Asia Minor, divided into Phrygia Major and Phrygia Minor, Plin. 5, 32, 41, § 145; Varr. R. R. 1, 2, 7; 2, 1, 5; 2, 11, 12; Liv. 37, 56.—
    2.
    Transf., poet., Troy:

    Phrygiae fatum componere,

    Prop. 4, 12, 63.—
    B.
    Phrygĭānus, a, um (various read. for Phrixianus), Plin. 8, 48, 74, § 195; Sen. Ben. 1, 3, 7.—
    C.
    phrygĭo, ōnis, m., an embroiderer in gold, an embroiderer (because the Phrygians were remarkably skilful in this art), Titin. ap. Non. 3, 20:

    phrygio, qui pulvinar poterat pingere,

    Varr. ib. 3, 25:

    stat fullo, phrygio, aurifex, lanarius,

    Plaut. Aul. 3, 5, 34; id. Men. 2, 3, 72; 4, 3, 7.—
    D.
    phrygĭōnĭus, a, um, adj., embroidered:

    vestes,

    Plin. 8, 48, 74, § 196.—
    E.
    Phrygiscus, a, um, adj., Phrygian:

    equi,

    Veg. Vet. 4, 6.—
    F.
    Phrygĭus, a, um, adj., = Phrugios.
    1.
    Lit., Phrygian:

    vulneratus ferro Phrygio,

    of Sylla's Phrygian slaves, Cic. Rosc. Am. 32, 90:

    maritus,

    i. e. Pelops, the son of Tantalus, king of Phrygia, Prop. 1, 2, 19:

    columnae,

    of Phrygian marble, Tib. 3, 3, 13:

    lapis,

    Hor. C. 3, 1, 41; also, for yellow ochre, Plin. 36, 19, 36, § 143:

    vestes,

    embroidered garments, Verg. A. 3, 483:

    mater,

    Cybele, id. ib. 7, 139; Ov. F. 2, 55:

    leones,

    who draw her chariot, Verg. A. 10, 157:

    buxum,

    the Phrygian flute, Ov. P. 1, 1, 45; so,

    lotos,

    Col. 10, 258:

    aes,

    cymbals, Luc. 9, 288:

    modi,

    a vehement, stirring, passionate kind of music, which was used at the festivals of Cybele, Ov. Ib. 456; cf. Tib. 1, 4, 64 (70); Prop. 2, 18 (3, 15), 15:

    mos,

    Juv. 2, 115; Mart. 11, 84, 4.—
    2.
    Transf., poet., because Troy belonged to Phrygia, Trojan, of or belonging to Troy:

    inuri,

    Ov. M. 12, 148:

    hymenaei,

    between Æneas and Lavinia, Verg. A. 7, 358; also, for Æneas:

    maritus,

    Ov. M. 14, 79:

    Minerva,

    the statue of Pallas in Troy, Ov. M. 13, 337:

    senex,

    i. e. Antenor, id. P. 4, 16, 18:

    vates,

    i. e. Helenus, id. M. 13, 721:

    pastor,

    i. e. Paris, Verg. A. 7, 363:

    tyrannus,

    i. e. Æneas, id. ib. 12, 75; also, for Laomedon, Ov. M. 11, 203:

    minister,

    i. e. Ganymede, Val. Fl. 2, 417;

    called, also, venator,

    Stat. Th. 3, 1, 548:

    monstra,

    the seamonster sent by Neptune against Hesione, Val. Fl. 3, 512:

    magister,

    Palinurus, Æneas's pilot, Luc. 9. 44:

    matrem Idaeam e Phrygiis sedibus excipere,

    Val. Max. 7, 5, 2. — Subst.: Phrygĭae, ārum, f., Phrygian women:

    o verae Phrygiae neque enim Phryges,

    Verg. A. 9, 617; 6, 518.—
    3.
    Phrygius amnis, v. 1. Phryx.—
    G.
    Phryx, ygis, adj., Phrygian:

    ager,

    Claud. in Eutr. 2, 154:

    luci,

    Stat. Achill. 2, 345:

    augur,

    Juv. 6, 585.—
    H.
    ( Phrygĭcus, a false read. for Phrygius, Val. Max. 7, 5, 2; v. F. 2. fin. supra).

    Lewis & Short latin dictionary > phrygio

  • 96 phrygionius

    Phryges, um, m., = Phruges, the Phrygians, a people of Asia Minor, noted among the ancients for their indolence and stupidity, and also for their skill in embroidering in gold, Mel. 1, 2, 5; Plin. 8, 48, 74, § 196; Cic. Div. 1, 41, 92; id. Leg. 2, 13, 33.—In sing.:

    Phryx Aesopus,

    the Phrygian, Phaedr. 3 prooem. 52.—In partic., of Æneas, Prop. 4 (5), 1, 2; Ov. F. 4, 274; of Marsyas, Stat. Th. 1, 709; of a priest of Cybele (v. Gallus), Prop. 2, 22 (3, 15), 16;

    and with a contemptuous allusion, semivir Phryx,

    Verg. A. 12, 99.—Prov.: sero sapiunt Phryges (alluding to the obstinate refusal of the Trojans to deliver up Helen), Liv. Andron. or Naev. ap. Fest. p. 342 Müll. (Trag. Rel. p. 199 Rib.); cf. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    utrum igitur nostrum est an vestrum hoc proverbium, Phrygem plagis fieri solere meliorem?

    Cic. Fl. 27, 65.—
    2.
    Poet., Romans (as descendants from Æneas), Sil. 1, 106.—Hence,
    A.
    Phrygĭa, ae, f., = Phrugia, the country of Phrygia, in Asia Minor, divided into Phrygia Major and Phrygia Minor, Plin. 5, 32, 41, § 145; Varr. R. R. 1, 2, 7; 2, 1, 5; 2, 11, 12; Liv. 37, 56.—
    2.
    Transf., poet., Troy:

    Phrygiae fatum componere,

    Prop. 4, 12, 63.—
    B.
    Phrygĭānus, a, um (various read. for Phrixianus), Plin. 8, 48, 74, § 195; Sen. Ben. 1, 3, 7.—
    C.
    phrygĭo, ōnis, m., an embroiderer in gold, an embroiderer (because the Phrygians were remarkably skilful in this art), Titin. ap. Non. 3, 20:

    phrygio, qui pulvinar poterat pingere,

    Varr. ib. 3, 25:

    stat fullo, phrygio, aurifex, lanarius,

    Plaut. Aul. 3, 5, 34; id. Men. 2, 3, 72; 4, 3, 7.—
    D.
    phrygĭōnĭus, a, um, adj., embroidered:

    vestes,

    Plin. 8, 48, 74, § 196.—
    E.
    Phrygiscus, a, um, adj., Phrygian:

    equi,

    Veg. Vet. 4, 6.—
    F.
    Phrygĭus, a, um, adj., = Phrugios.
    1.
    Lit., Phrygian:

    vulneratus ferro Phrygio,

    of Sylla's Phrygian slaves, Cic. Rosc. Am. 32, 90:

    maritus,

    i. e. Pelops, the son of Tantalus, king of Phrygia, Prop. 1, 2, 19:

    columnae,

    of Phrygian marble, Tib. 3, 3, 13:

    lapis,

    Hor. C. 3, 1, 41; also, for yellow ochre, Plin. 36, 19, 36, § 143:

    vestes,

    embroidered garments, Verg. A. 3, 483:

    mater,

    Cybele, id. ib. 7, 139; Ov. F. 2, 55:

    leones,

    who draw her chariot, Verg. A. 10, 157:

    buxum,

    the Phrygian flute, Ov. P. 1, 1, 45; so,

    lotos,

    Col. 10, 258:

    aes,

    cymbals, Luc. 9, 288:

    modi,

    a vehement, stirring, passionate kind of music, which was used at the festivals of Cybele, Ov. Ib. 456; cf. Tib. 1, 4, 64 (70); Prop. 2, 18 (3, 15), 15:

    mos,

    Juv. 2, 115; Mart. 11, 84, 4.—
    2.
    Transf., poet., because Troy belonged to Phrygia, Trojan, of or belonging to Troy:

    inuri,

    Ov. M. 12, 148:

    hymenaei,

    between Æneas and Lavinia, Verg. A. 7, 358; also, for Æneas:

    maritus,

    Ov. M. 14, 79:

    Minerva,

    the statue of Pallas in Troy, Ov. M. 13, 337:

    senex,

    i. e. Antenor, id. P. 4, 16, 18:

    vates,

    i. e. Helenus, id. M. 13, 721:

    pastor,

    i. e. Paris, Verg. A. 7, 363:

    tyrannus,

    i. e. Æneas, id. ib. 12, 75; also, for Laomedon, Ov. M. 11, 203:

    minister,

    i. e. Ganymede, Val. Fl. 2, 417;

    called, also, venator,

    Stat. Th. 3, 1, 548:

    monstra,

    the seamonster sent by Neptune against Hesione, Val. Fl. 3, 512:

    magister,

    Palinurus, Æneas's pilot, Luc. 9. 44:

    matrem Idaeam e Phrygiis sedibus excipere,

    Val. Max. 7, 5, 2. — Subst.: Phrygĭae, ārum, f., Phrygian women:

    o verae Phrygiae neque enim Phryges,

    Verg. A. 9, 617; 6, 518.—
    3.
    Phrygius amnis, v. 1. Phryx.—
    G.
    Phryx, ygis, adj., Phrygian:

    ager,

    Claud. in Eutr. 2, 154:

    luci,

    Stat. Achill. 2, 345:

    augur,

    Juv. 6, 585.—
    H.
    ( Phrygĭcus, a false read. for Phrygius, Val. Max. 7, 5, 2; v. F. 2. fin. supra).

    Lewis & Short latin dictionary > phrygionius

  • 97 Phrygiscus

    Phryges, um, m., = Phruges, the Phrygians, a people of Asia Minor, noted among the ancients for their indolence and stupidity, and also for their skill in embroidering in gold, Mel. 1, 2, 5; Plin. 8, 48, 74, § 196; Cic. Div. 1, 41, 92; id. Leg. 2, 13, 33.—In sing.:

    Phryx Aesopus,

    the Phrygian, Phaedr. 3 prooem. 52.—In partic., of Æneas, Prop. 4 (5), 1, 2; Ov. F. 4, 274; of Marsyas, Stat. Th. 1, 709; of a priest of Cybele (v. Gallus), Prop. 2, 22 (3, 15), 16;

    and with a contemptuous allusion, semivir Phryx,

    Verg. A. 12, 99.—Prov.: sero sapiunt Phryges (alluding to the obstinate refusal of the Trojans to deliver up Helen), Liv. Andron. or Naev. ap. Fest. p. 342 Müll. (Trag. Rel. p. 199 Rib.); cf. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    utrum igitur nostrum est an vestrum hoc proverbium, Phrygem plagis fieri solere meliorem?

    Cic. Fl. 27, 65.—
    2.
    Poet., Romans (as descendants from Æneas), Sil. 1, 106.—Hence,
    A.
    Phrygĭa, ae, f., = Phrugia, the country of Phrygia, in Asia Minor, divided into Phrygia Major and Phrygia Minor, Plin. 5, 32, 41, § 145; Varr. R. R. 1, 2, 7; 2, 1, 5; 2, 11, 12; Liv. 37, 56.—
    2.
    Transf., poet., Troy:

    Phrygiae fatum componere,

    Prop. 4, 12, 63.—
    B.
    Phrygĭānus, a, um (various read. for Phrixianus), Plin. 8, 48, 74, § 195; Sen. Ben. 1, 3, 7.—
    C.
    phrygĭo, ōnis, m., an embroiderer in gold, an embroiderer (because the Phrygians were remarkably skilful in this art), Titin. ap. Non. 3, 20:

    phrygio, qui pulvinar poterat pingere,

    Varr. ib. 3, 25:

    stat fullo, phrygio, aurifex, lanarius,

    Plaut. Aul. 3, 5, 34; id. Men. 2, 3, 72; 4, 3, 7.—
    D.
    phrygĭōnĭus, a, um, adj., embroidered:

    vestes,

    Plin. 8, 48, 74, § 196.—
    E.
    Phrygiscus, a, um, adj., Phrygian:

    equi,

    Veg. Vet. 4, 6.—
    F.
    Phrygĭus, a, um, adj., = Phrugios.
    1.
    Lit., Phrygian:

    vulneratus ferro Phrygio,

    of Sylla's Phrygian slaves, Cic. Rosc. Am. 32, 90:

    maritus,

    i. e. Pelops, the son of Tantalus, king of Phrygia, Prop. 1, 2, 19:

    columnae,

    of Phrygian marble, Tib. 3, 3, 13:

    lapis,

    Hor. C. 3, 1, 41; also, for yellow ochre, Plin. 36, 19, 36, § 143:

    vestes,

    embroidered garments, Verg. A. 3, 483:

    mater,

    Cybele, id. ib. 7, 139; Ov. F. 2, 55:

    leones,

    who draw her chariot, Verg. A. 10, 157:

    buxum,

    the Phrygian flute, Ov. P. 1, 1, 45; so,

    lotos,

    Col. 10, 258:

    aes,

    cymbals, Luc. 9, 288:

    modi,

    a vehement, stirring, passionate kind of music, which was used at the festivals of Cybele, Ov. Ib. 456; cf. Tib. 1, 4, 64 (70); Prop. 2, 18 (3, 15), 15:

    mos,

    Juv. 2, 115; Mart. 11, 84, 4.—
    2.
    Transf., poet., because Troy belonged to Phrygia, Trojan, of or belonging to Troy:

    inuri,

    Ov. M. 12, 148:

    hymenaei,

    between Æneas and Lavinia, Verg. A. 7, 358; also, for Æneas:

    maritus,

    Ov. M. 14, 79:

    Minerva,

    the statue of Pallas in Troy, Ov. M. 13, 337:

    senex,

    i. e. Antenor, id. P. 4, 16, 18:

    vates,

    i. e. Helenus, id. M. 13, 721:

    pastor,

    i. e. Paris, Verg. A. 7, 363:

    tyrannus,

    i. e. Æneas, id. ib. 12, 75; also, for Laomedon, Ov. M. 11, 203:

    minister,

    i. e. Ganymede, Val. Fl. 2, 417;

    called, also, venator,

    Stat. Th. 3, 1, 548:

    monstra,

    the seamonster sent by Neptune against Hesione, Val. Fl. 3, 512:

    magister,

    Palinurus, Æneas's pilot, Luc. 9. 44:

    matrem Idaeam e Phrygiis sedibus excipere,

    Val. Max. 7, 5, 2. — Subst.: Phrygĭae, ārum, f., Phrygian women:

    o verae Phrygiae neque enim Phryges,

    Verg. A. 9, 617; 6, 518.—
    3.
    Phrygius amnis, v. 1. Phryx.—
    G.
    Phryx, ygis, adj., Phrygian:

    ager,

    Claud. in Eutr. 2, 154:

    luci,

    Stat. Achill. 2, 345:

    augur,

    Juv. 6, 585.—
    H.
    ( Phrygĭcus, a false read. for Phrygius, Val. Max. 7, 5, 2; v. F. 2. fin. supra).

    Lewis & Short latin dictionary > Phrygiscus

  • 98 Phrygius

    Phryges, um, m., = Phruges, the Phrygians, a people of Asia Minor, noted among the ancients for their indolence and stupidity, and also for their skill in embroidering in gold, Mel. 1, 2, 5; Plin. 8, 48, 74, § 196; Cic. Div. 1, 41, 92; id. Leg. 2, 13, 33.—In sing.:

    Phryx Aesopus,

    the Phrygian, Phaedr. 3 prooem. 52.—In partic., of Æneas, Prop. 4 (5), 1, 2; Ov. F. 4, 274; of Marsyas, Stat. Th. 1, 709; of a priest of Cybele (v. Gallus), Prop. 2, 22 (3, 15), 16;

    and with a contemptuous allusion, semivir Phryx,

    Verg. A. 12, 99.—Prov.: sero sapiunt Phryges (alluding to the obstinate refusal of the Trojans to deliver up Helen), Liv. Andron. or Naev. ap. Fest. p. 342 Müll. (Trag. Rel. p. 199 Rib.); cf. Cic. Fam. 7, 16, 1:

    utrum igitur nostrum est an vestrum hoc proverbium, Phrygem plagis fieri solere meliorem?

    Cic. Fl. 27, 65.—
    2.
    Poet., Romans (as descendants from Æneas), Sil. 1, 106.—Hence,
    A.
    Phrygĭa, ae, f., = Phrugia, the country of Phrygia, in Asia Minor, divided into Phrygia Major and Phrygia Minor, Plin. 5, 32, 41, § 145; Varr. R. R. 1, 2, 7; 2, 1, 5; 2, 11, 12; Liv. 37, 56.—
    2.
    Transf., poet., Troy:

    Phrygiae fatum componere,

    Prop. 4, 12, 63.—
    B.
    Phrygĭānus, a, um (various read. for Phrixianus), Plin. 8, 48, 74, § 195; Sen. Ben. 1, 3, 7.—
    C.
    phrygĭo, ōnis, m., an embroiderer in gold, an embroiderer (because the Phrygians were remarkably skilful in this art), Titin. ap. Non. 3, 20:

    phrygio, qui pulvinar poterat pingere,

    Varr. ib. 3, 25:

    stat fullo, phrygio, aurifex, lanarius,

    Plaut. Aul. 3, 5, 34; id. Men. 2, 3, 72; 4, 3, 7.—
    D.
    phrygĭōnĭus, a, um, adj., embroidered:

    vestes,

    Plin. 8, 48, 74, § 196.—
    E.
    Phrygiscus, a, um, adj., Phrygian:

    equi,

    Veg. Vet. 4, 6.—
    F.
    Phrygĭus, a, um, adj., = Phrugios.
    1.
    Lit., Phrygian:

    vulneratus ferro Phrygio,

    of Sylla's Phrygian slaves, Cic. Rosc. Am. 32, 90:

    maritus,

    i. e. Pelops, the son of Tantalus, king of Phrygia, Prop. 1, 2, 19:

    columnae,

    of Phrygian marble, Tib. 3, 3, 13:

    lapis,

    Hor. C. 3, 1, 41; also, for yellow ochre, Plin. 36, 19, 36, § 143:

    vestes,

    embroidered garments, Verg. A. 3, 483:

    mater,

    Cybele, id. ib. 7, 139; Ov. F. 2, 55:

    leones,

    who draw her chariot, Verg. A. 10, 157:

    buxum,

    the Phrygian flute, Ov. P. 1, 1, 45; so,

    lotos,

    Col. 10, 258:

    aes,

    cymbals, Luc. 9, 288:

    modi,

    a vehement, stirring, passionate kind of music, which was used at the festivals of Cybele, Ov. Ib. 456; cf. Tib. 1, 4, 64 (70); Prop. 2, 18 (3, 15), 15:

    mos,

    Juv. 2, 115; Mart. 11, 84, 4.—
    2.
    Transf., poet., because Troy belonged to Phrygia, Trojan, of or belonging to Troy:

    inuri,

    Ov. M. 12, 148:

    hymenaei,

    between Æneas and Lavinia, Verg. A. 7, 358; also, for Æneas:

    maritus,

    Ov. M. 14, 79:

    Minerva,

    the statue of Pallas in Troy, Ov. M. 13, 337:

    senex,

    i. e. Antenor, id. P. 4, 16, 18:

    vates,

    i. e. Helenus, id. M. 13, 721:

    pastor,

    i. e. Paris, Verg. A. 7, 363:

    tyrannus,

    i. e. Æneas, id. ib. 12, 75; also, for Laomedon, Ov. M. 11, 203:

    minister,

    i. e. Ganymede, Val. Fl. 2, 417;

    called, also, venator,

    Stat. Th. 3, 1, 548:

    monstra,

    the seamonster sent by Neptune against Hesione, Val. Fl. 3, 512:

    magister,

    Palinurus, Æneas's pilot, Luc. 9. 44:

    matrem Idaeam e Phrygiis sedibus excipere,

    Val. Max. 7, 5, 2. — Subst.: Phrygĭae, ārum, f., Phrygian women:

    o verae Phrygiae neque enim Phryges,

    Verg. A. 9, 617; 6, 518.—
    3.
    Phrygius amnis, v. 1. Phryx.—
    G.
    Phryx, ygis, adj., Phrygian:

    ager,

    Claud. in Eutr. 2, 154:

    luci,

    Stat. Achill. 2, 345:

    augur,

    Juv. 6, 585.—
    H.
    ( Phrygĭcus, a false read. for Phrygius, Val. Max. 7, 5, 2; v. F. 2. fin. supra).

    Lewis & Short latin dictionary > Phrygius

  • 99 planto

    planto, āre, v. a. [planta].
    I.
    To set, plant, transplant (cf. sero):

    hoc modo plantantur punicae,

    Plin. 17, 10, 13, § 67; Pall. 4, 5:

    vineam,

    Vulg. Luc. 20, 9 et saep. —
    II.
    To fix in place, and hence, to form, make:

    qui plantavit aurem, non audiet?

    Vulg. Psa. 93, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > planto

  • 100 pono

    pōno, pŏsŭi (Plaut. posīvi), pŏsĭtum, 3 (old form of perf. POSEIVEI, Inscr. Orell. 3308:

    posivi,

    Plaut. Ps. 5, 1, 35: posivimus, id. Fragm. ap. Prisc. p. 898 P.:

    posiverunt, Cato, R. R. praef. 1: posiveris,

    id. ib. 4, 1; Plaut. Trin. 1, 2, 108: POSIER unt, Inscr. Orell. 5061:

    POSIT, contr. from posivit,

    ib. 71; 732; 1475; 3087 al.; part. perf. sync. postus, a, um, Lucr. 1, 1059; 3, 87; 6, 965), v. a. [for posno, posino, from old prep. port, = proti, pros, and sino; cf.: porricio, pollingo, etc., and v. pro, sino], to put or set down a person or thing, to put, place, set, lay, etc. (syn.: colloco, statuo); constr. with acc. alone, or with in and abl., or with adv. of place; sometimes with in and acc., or absol.; v. infra.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    tabulas in aerario ponere,

    Caes. B. C. 3, 108:

    castra,

    to pitch, id. ib. 1, 65 fin.:

    castra iniquo loco,

    id. ib. 1, 81:

    milia passuum tria ab eorum castris castra ponit,

    id. B. G. 1, 22 fin.: qui indicabantur, in senatu sunt positi, Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 50:

    tabulas obsignatas in publico,

    Cic. Fl. 9, 21:

    sejuges in Capitolio aurati a P. Cornelio positi,

    Liv. 38, 35, 4:

    tyrannicidae imago in gymnasio ponatur,

    Quint. 7, 7, 5; cf. id. 1, 7, 12:

    collum in Pulvere,

    Hor. C. 4, 6, 11; cf.:

    artus in litore ponunt,

    Verg. A. 1, 173; and with simple abl.:

    saxo posuit latus,

    Val. Fl. 4, 378:

    in curulibus sellis sese posuerunt,

    seated themselves, Flor. 1, 13.—With in and acc.: hodierno die primum longo intervallo in possessionem libertatis pedem ponimus, Cic. Phil. 3, 11, 28 B. and K. (Klotz, possessione):

    Cyzici in Prytaneum vasa aurea mensae unius posuit,

    Liv. 41, 20, 7 Weissenb. ad loc.:

    stipes erat, quem... in flammam triplices posuere sorores,

    Ov. M. 8, 452:

    omnia pone feros in ignes,

    id. R. Am. 719:

    oleas in solem,

    Cato, R. R. 7:

    coronam in caput,

    Gell. 3, 15, 3.—With sub and abl.:

    pone sub curru nimium propinqui,

    Hor. C. 1, 22, 21:

    fundamenta,

    Vulg. 1 Esd. 6, 3:

    ubi pedem poneret non habebat,

    might set his foot, Cic. Fin. 4, 25, 69:

    genu or genua,

    to bow the knee, to kneel, Ov. F. 2, 438; 5, 507; Curt. 8, 7, 13:

    num genu posuit? num vocem supplicem misit?

    id. 4, 6, 28:

    oculos,

    to cast one's eyes on, Vulg. Jer. 24, 6:

    faciem,

    to turn one's face, id. ib. 42, 15.—
    B.
    In partic.
    1.
    In milit. lang., to place, post, set, station a body of troops:

    ibi praesidium ponit,

    Caes. B. G. 2, 5:

    praesidium ibi,

    id. B. C. 1, 47 fin.:

    legionem tuendae orae maritimae causā,

    id. ib. 3, 34:

    insidias contra aliquem,

    Cic. Agr. 2, 18, 49.—
    2.
    To set up, erect, build (mostly poet.):

    opus,

    Ov. M. 8, 160:

    templa,

    Verg. A. 6, 19:

    aras,

    id. ib. 3, 404:

    tropaeum,

    Nep. Dat. 8, 3; so,

    in inscrr., of erecting monuments of any kind: POSVIT, PONENDVM CVRAVIT (usu. abbreviated P. C.), etc.: columna rostrata quae est Duilio in foro posita,

    in honor of Duilius, Quint. 1, 7, 12.—
    3.
    Hence, poet., to form, fashion works of art:

    Alcimedon duo pocula fecit... Orpheaque in medio posuit,

    Verg. E. 3, 46:

    hic saxo liquidis ille coloribus Sollers nunc hominem ponere, nunc deum,

    Hor. C. 4, 8, 8.—
    4.
    To set, set out, plant trees, etc. ( poet. and in postAug. prose;

    syn.: planto, sero): pone ordine vites,

    Verg. E. 1, 74:

    vitem,

    Col. 4, 1; cf.:

    ille et nefasto te (arbor) posuit die,

    planted thee, Hor. C. 2, 13, 1.—
    5.
    To lay, stake, wager, as a forfeit; to lay down, propose, as a prize: pono pallium;

    Ille suum anulum opposuit,

    Plaut. Curc. 2, 3, 76:

    pocula fagina,

    Verg. E. 3, 36:

    invitat pretiis animos et praemia ponit,

    id. A. 5, 292:

    praemia,

    id. ib. 5, 486:

    praemium,

    Liv. 41, 23, 10.—
    6.
    In business lang., to put out at interest, to loan, to invest (less freq. than collocare): pecuniam in praedio ponere, Cic. Tull. § 15 Orell.; cf.:

    pecuniam apud aliquem,

    id. Verr. 2, 3, 70, § 165:

    dives positis in fenore nummis,

    Hor. A. P. 421:

    pecuniam Quaerit Kalendis ponere,

    id. Epod. 2, 70.—
    7.
    To place, set, appoint a person as a watch or guard, accuser, etc. (less freq. than apponere):

    Dumnorigi custodes ponit, ut, quae agat, scire possit,

    Caes. B. G. 1, 20 fin.:

    custos frumento publico est positus,

    Cic. Fl. 19, 45: alicui accusatorem, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3:

    puer super hoc positus officium,

    Petr. 56, 8.—
    8.
    To serve up, set before one at table (rare for the class. apponere), Cato, R. R. 79; so id. ib. 81:

    posito pavone,

    Hor. S. 2, 2, 23; 2, 4, 14; 2, 6, 64; 2, 8, 91; id. A. P. 422:

    positi Bacchi cornua,

    Ov. A. A. 1, 231:

    vinum,

    Petr. 34, 7:

    calidum scis ponere sumen,

    Pers. 1, 53:

    porcum,

    Mart. 8, 22, 1:

    da Trebio, pone ad Trebium,

    Juv. 5, 135.—
    9.
    To lay aside, take off, put down, lay down, etc. (as clothing, arms, books, the hair or beard, etc., = deponere):

    cum pila ludere vellet tunicamque poneret,

    Cic. Tusc. 5, 20, 60; cf.:

    veste positā,

    id. ib. 1, 47, 113:

    velamina,

    Ov. A. A. 2, 613; cf.:

    velamina de corpore,

    id. M. 4, 345:

    arma,

    Caes. B. G. 4, 37:

    sarcinam,

    Petr. 117, 11:

    barbam,

    Suet. Calig. 5; cf.:

    bicolor positis membrana capillis,

    Pers. 3, 10:

    libros de manibus,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 8, § 23; cf.:

    cum posui librum, et mecum ipse coepi cogitare,

    id. Tusc. 1, 11, 24.—
    10.
    To lay out for the grave:

    toroque Mortua componar, positaeque det oscula frater,

    Ov. M. 9, 503; Verg. A. 2, 644.—Also, to lay in the grave, to bury, inter ( poet. and in post-class. prose;

    syn.: sepelio, condo): corpore posto,

    Lucr. 3, 871:

    te... patriā decedens ponere terrā,

    Verg. A. 6, 508; Ov. F. 5, 480:

    ubi corpus meum positum fuerit,

    Dig. 34, 1, 18 fin.; Inscr. Orell. 4370:

    IN HAC CVPA MATER ET FILIVS POSITI SVNT,

    ib. 4550; 4495:

    HIC POSITVS EST, Inscr. in Boeckh. C. I. Gr. 4156: CINERES,

    Inscr. Orell. 4393; 4489.—
    11.
    Ponere calculum or calculos, transf., to weigh carefully, to ponder, consider:

    si bene calculum ponas,

    Petr. 115, 16:

    examina tecum, omnesque, quos ego movi, in utrāque parte calculos pone,

    Plin. Ep. 2, 19 fin.
    12.
    To arrange, deck, set in order (cf. compono):

    qui suas ponunt in statione comas,

    Ov. A. A. 3, 434:

    quid totiens positas fingis, inepta, comas?

    id. ib. 1, 306; cf. id. H. 4, 77; id. M. 1, 477.—
    13.
    To subdue, calm, allay, quiet:

    quo non arbiter Hadriae Major, tollere seu ponere vult freta,

    Hor. C. 1, 3, 16:

    magnos cum ponunt aequora motus,

    Prop. 4 (5), 14, 31.—Hence, neutr., of the winds, to fall, abate ( poet. and late Lat.):

    cum venti posuere omnisque repente resedit Flatus,

    Verg. A. 7, 27:

    tum Zephyri posuere,

    id. ib. 10, 103:

    simul ac ventus posuit,

    Gell. 2, 30, 2.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to set, place, put, lay a thing anywhere: noenum ponebat rumores ante salutem, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 314 Vahl.):

    pone ante oculos laetitiam senatūs,

    Cic. Phil. 2, 45, 115:

    at te apud eum, di boni! quantā in gratiā posui,

    id. Att. 6, 6, 4; cf. id. ib. 5, 11, 6; 6, 1, 22: ponite me ei (Appio) in gratiā, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 5:

    apud Lentulum ponam te in gratiā,

    Cic. Att. 5, 3, 3 B. and K. (Orell. gratiam):

    se quoque in gratiā reconciliatae pacis ponere,

    Liv. 44, 14, 7:

    in laude positus,

    Cic. Sest. 66, 139:

    aliquem in metu non ponere,

    i. e. not to fear, id. Top. 13, 55:

    virtutum fundamenta in voluptate tamquam in aquā ponere,

    id. Fin. 2, 22, 72; cf. id. Pis. 4, 9:

    aliquid in conspectu animi,

    id. de Or. 3, 40, 161; cf.:

    sub uno aspectu ponere,

    Q. Cic. Petit. Cons. 1, 1: ponendus est ille ambitus, non abiciendus, to lay down gently, i. e. close gracefully, Cic. Or. 59, 199:

    super cor,

    to lay to heart, Vulg. Mal. 2, 2.—With in and acc.:

    te in crimen populo ponat atque infamiam,

    Plaut. Trin. 3, 3, 11.—Elliptically: et quidem cum in mentem venit, ponor ad scribendum, when it occurs to Cœsar, he sets me (i. e. my name) to the Senate's decrees, Cic. Fam. 9, 15, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    Ponere aliquid in aliquā re, to put or place a thing in something, to cause a thing to rest or depend upon:

    credibile non est, quantum ego in consiliis et prudentiā tuā, quantum in amore et fide ponam,

    Cic. Att. 2, 23, 3:

    spem in aliquo,

    id. ib. 6, 1, 11:

    salutis auxilium in celeritate,

    Caes. B. G. 5, 48; cf.:

    spem salutis in virtute,

    id. ib. 5, 34, 2:

    ut in dubio poneret, utrum, etc.,

    regarded as doubtful, doubted, Liv. 34, 5, 3: sed haec haud in magno equidem ponam discrimine, I shall attach no great importance to it, id. prooem. § 8.—In pass.: positum esse in aliquā re, to be based or founded upon, to rest upon, depend upon:

    ut salutem praesentium, spem reliquorum in vestris sententiis positam esse et defixam putetis,

    Cic. Fl. 1, 3; id. Agr. 2, 9, 22:

    omnia posita putamus in Planci tui liberalitate,

    id. Att. 16, 16, F, 2; id. Or. 8, 27:

    in te positum est, ut, etc.,

    id. Att. 16, 16, B, § 8. —
    2.
    To lay out, spend, employ a thing, esp. time, in any thing:

    tempus in cogitatione ponere,

    Cic. de Or. 3, 5, 17:

    si in hac curā vita mihi ponenda sit,

    id. Fam. 9, 24, 4:

    diem totum in considerandā causā,

    id. Brut. 22, 87; cf. id. Fam. 5, 21, 1; id. Att. 6, 2, 6:

    sumptum,

    id. Q. Fr. 3, 1, 2; id. Fam. 13, 54 fin.; cf.:

    totum animum atque omnem curam, operam diligentiamque suam in petitione,

    id. Mur. 22, 45:

    id multo tum faciemus liberius totosque nos in contemplandis rebus perspiciendisque ponemus,

    id. Tusc. 1, 19, 44:

    apud gratissimum hominem beneficium ponere,

    id. Fam. 13, 55 fin.:

    itinera enim ita facit, ut multos dies in oppidum ponat,

    id. Att. 11, 22, 2.—
    3.
    To put, place, count, reckon, consider a thing in or among certain things:

    mortem in malis,

    Cic. Fin. 3, 8, 29:

    in beneficii loco,

    id. Fam. 15, 4, 12; id. Cat. 2, 9, 20:

    si quis motus populi factus esset, id C. Norbano in fraude capitali esse ponendum,

    id. de Or. 2, 48, 199:

    in laude,

    to regard as praiseworthy, id. Top. 18, 71:

    in vitiis poni,

    to be regarded as a fault, Nep. Epam. 1, 2.—
    4.
    To appoint, ordain, make something:

    leges,

    Cic. Verr. 2, 5, 11, § 28:

    festos laetosque ritus,

    Tac. H. 5, 5 fin.:

    ut male posuimus initia, sic cetera sequentur,

    Cic. Att. 10, 18, 2:

    ne tu in spem ponas me bonae frugi fore,

    to hope for, reckon upon, Plaut. Capt. 5, 2, 4 Fleck.: nomen, to apply or give a name (= imponere):

    sunt enim rebus novis nova ponenda nomina,

    Cic. N. D. 1, 17, 44; id. Tusc. 3, 5, 10; Verg. A. 7, 63:

    qui tibi nomen Insano posuere,

    Hor. S. 2, 3, 48: rationem, to furnish an account, to [p. 1397] reckon, Suet. Oth. 7; cf. Col. 1, 3:

    pecuniae,

    Dig. 46, 3, 89.—
    5.
    To make or render vows or votive offerings to the gods:

    Veneri ponere vota,

    Prop. 3, 12, 18:

    nunc ego victrices lauro redimire tabellas, Nec Veneris mediā ponere in aede morer,

    Ov. Am. 1, 11, 25:

    hic ponite lucida Funalia et vectes,

    Hor. C. 3, 26, 6:

    libatum agricolae ponitur ante deo,

    Tib. 1, 1, 14; Ov. M. 3, 506:

    ex praedā tripodem aureum Delphi posuit,

    Nep. Paus. 2, 3.—
    6.
    In speaking or writing, to lay down as true, to state, assume, assert, maintain, allege, take for granted, etc.:

    quamobrem, ut paulo ante posui, si, etc.,

    Cic. Fam. 1, 9, 21; id. Fin. 2, 31, 100:

    recte Magnus ille noster, me audiente, posuit in judicio, rem publicam, etc.,

    id. Leg. 2, 3, 6: verum pono, esse victum eum;

    at, etc.,

    Ter. Phorm. 4, 3, 25:

    positum sit igitur in primis, etc.,

    Cic. Or. 4, 14:

    hoc posito atque concesso, esse quandam vim divinam, etc.,

    id. Div. 1, 52, 118; cf.:

    quo posito, et omnium sensu adprobato,

    id. Fin. 3, 8, 29; id. Leg. 2, 19, 48:

    pono satis in eo fuisse orationis atque ingenii,

    id. Brut. 45, 165:

    aliquid pro certo ponere,

    Liv. 10, 9 fin.:

    nunc rem ipsam ponamus quam illi non negant... Est haec res posita, quae ab adversario non negatur,

    Cic. Caecin. 11, 32.—
    7.
    Esp.: exemplum ponere, to cite an instance:

    eorum quae constant exempla ponemus,

    Cic. Inv. 1, 38, 68:

    perspicuo et grandi vitio praeditum posuimus exemplum,

    id. ib. 1, 47, 88:

    ab adjunctis antea posui exemplum,

    id. Top. 11, 50:

    horum exempla posui ex jure civili,

    id. ib. 14, 58:

    horum generum ex Cicerone exempla ponamus,

    Quint. 5, 11, 11; 6, 3, 108 al.—
    8.
    To set before the mind, represent, describe:

    nec ponere lucum Artifices, nec, etc.,

    Pers. 1, 70:

    pone Tigellinum,

    Juv. 1, 155.—
    9.
    To propose, offer, fix upon a theme for discussion (= proponere):

    mihi nunc vos quaestiunculam, de quā meo arbitratu loquar, ponitis?

    Cic. de Or. 1, 22, 102; 2, 1, 2:

    ponere aliquid, ad quod audiam, si tibi non est molestum, volo,

    id. Fat. 2, 4; cf.:

    ponere jubebam, de quo quis audire vellet,

    id. Tusc. 1, 4, 7:

    ponere praemium,

    Liv. 39, 17, 1; and impers. pass.:

    doctorum est ista consuetudo eaque Graecorum, ut iis ponatur, de quo disputent quamvis subito,

    id. Lael. 5, 17; so,

    cum ita positum esset, videri, etc.,

    id. Tusc. 3, 22, 54.—
    10.
    To put away, leave off, dismiss, forego, lay down, surrender (= deponere):

    vitam propera ponere,

    Plaut. Curc. 4, 3, 4:

    vitia,

    Cic. de Or. 3, 12, 46:

    dolorem,

    id. Tusc. 3, 28, 66: inimicitias, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6:

    curas,

    Liv. 1, 19:

    metum,

    Plin. Ep. 5, 6:

    iram,

    Hor. A. P. 160:

    moras,

    id. C. 4, 12, 25; Ov. F. 2, 816:

    animos feroces,

    Liv. 8, 1:

    corda ferocia,

    Verg. A. 1, 302:

    vires (flammae),

    id. ib. 5, 681:

    ipsum rudimentum adulescentiae bello lacessentem Romanos posuisse,

    had obtained his first experience, Liv. 31, 11 fin.; Suet. Ner. 22; also,

    tirocinium,

    Just. 12, 4, 6:

    animam,

    to lay down life, Vulg. Johan. 10, 15; 17.—Esp., milit. t. t.: arma ponere (= deponere), to lay down arms, yield, surrender:

    Nepesinis inde edictum ut arma ponant,

    Liv. 6, 10, 5:

    dedi imperatorem, arma poni jubet,

    id. 4, 10, 3; cf.:

    positis armis,

    id. 35, 36, 4; id. Epit. 88.—
    11.
    To make, cause to be (eccl. Lat.):

    cornu tuum ponam ferreum,

    Vulg. Mich. 4, 13:

    posuit me desolatam,

    id. Thren. 3, 11; with quasi:

    ponam Samariam quasi acervum,

    id. Mich. 1, 6; with in and acc.:

    posuerunt eam in ruinam,

    id. Isa. 23, 13.—
    12.
    To assume, suppose, put a case (of mere suppositions; only late Lat.; cf. 6 supra): pone tamen ab evangelistis scriptum, Ambros. de Fide, 5, 16, 194; Ps.-Quint. Decl. 273.—Hence, pŏsĭtus, a, um, P. a., of localities, placed, situated; situate, standing, lying anywhere:

    Roma in montibus posita,

    Cic. Agr. 2, 35, 96:

    Delos in Aegaeo mari posita,

    id. Imp. Pomp. 18, 55:

    portus ex adverso urbi positus,

    Liv. 45, 5:

    tumulus opportune ad id positus,

    id. 28, 13:

    urbs alieno solo posita,

    id. 4, 17.— Poet.:

    somno positus = sopitus,

    lulled to sleep, Verg. A. 4, 527.

    Lewis & Short latin dictionary > pono

См. также в других словарях:

  • séro- — ♦ Élément, de sérum. séro élément, de sérum. ⇒SÉRO , élém. formant Élém. tiré du lat. serum « liquide séreux », entrant dans la constr. de nombreux termes appartenant aux domaines de la biol. et de la méd. A. [Corresp. à sérum B 1; le 2e élém.… …   Encyclopédie Universelle

  • SERO — Logo Die Abkürzung SERO stand in der DDR für das VEB Kombinat Sekundär Rohstofferfassung, das Sekundärrohstoff Annahmestellen und deren Weiterverteilung betrieb. Hier wurden Sekundärrohstoffe (wiederverwertbare Wertstoffe, umgangssprachlich… …   Deutsch Wikipedia

  • SERO PumpSystems — GmbH Rechtsform GmbH Gründung 1894 Sitz Meckesheim, Deutschland …   Deutsch Wikipedia

  • sero — Element prim de compunere savantă cu semnificaţia (referitor la) ser , al serului . [< fr. séro , lat. serum – ser]. Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: DN  SERO elem. ser . (< fr. séro , cf. lat. serum) Trimis de raduborza,… …   Dicționar Român

  • Sero — (lat.), spät; sero sapiunt Phryges (Trojani), die Phrygier (od Trojaner) werden zu spät klug; sero venientibus ossa, den zu spät Kommenden gehören die Knochen …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Sero — Sero, lat., spät; sero sapiunt Trojani, die Trojaner werden spät klug (sprichwörtlich); sero venientibus ossa, den zu spät Kommenden bleiben die Knochen …   Herders Conversations-Lexikon

  • Séro Diamanou — Géographie Pays  Mali Région Kayes Cercle …   Wikipédia en Français

  • séro-agglutination — ● séro agglutination, séro agglutinations nom féminin Agglutination de germes ou de cellules par les agglutinines d un sérum. (Cette technique est employée pour le diagnostic de nombreuses maladies.) …   Encyclopédie Universelle

  • séro-agglutinations — ● séro agglutination, séro agglutinations nom féminin Agglutination de germes ou de cellules par les agglutinines d un sérum. (Cette technique est employée pour le diagnostic de nombreuses maladies.) …   Encyclopédie Universelle

  • séro-anatoxithérapie — ● séro anatoxithérapie, séro anatoxithérapies nom féminin Injection simultanée d une dose massive de sérum spécifique et d une petite dose d anatoxine de même spécificité, que l on répète à plusieurs jours d intervalle (tétanos, diphtérie) …   Encyclopédie Universelle

  • séro-anatoxithérapies — ● séro anatoxithérapie, séro anatoxithérapies nom féminin Injection simultanée d une dose massive de sérum spécifique et d une petite dose d anatoxine de même spécificité, que l on répète à plusieurs jours d intervalle (tétanos, diphtérie) …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»