Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

ex-audio

  • 1 audio

    audio, īvī u. iī, ītum, īre ( aus *avidio; vgl. griech. ἀΐω, αἰσθάνομαι, altind. āvíḥ adv. »offenbar, offenkundig«), hören (Ggstz. surdum esse), I) hören = hörend sein, a) Gehör haben u. anwenden können (Ggstz. surdum esse), auribus parum audire, Cato: plus audire, Cato: gravius audire coepisse, Cels.: liquidius audire, Plin.: clarissime audire, Plin.: rectis auribus acutissime audire, submissis nihil (v. den Hirschen), Solin.: apertis atque integris et oculis et auribus nec videre nec audire, Cic.: propter imbecillitatem iam non audire aut non videre, Cels.: audiendi sensu carere, v. Pers., Cic.: audiendi usu carere, v. Ohre, Cels.: per quae foramina facultas audiendi est, Cels. – b) aufhorchen, sein Ohr leihen: PH. Dorio, audi, obsecro. DO. Non audio, Ter.: loquere, audio, Ter.: audisne od. audin? hörst du? Ter.

    II) etwas hören = etwas mit dem Gehör od. (im weitern Sinne) durch Hörensagen od. Lektüre vernehmen, A) im allg.: a) m. Ang. was? od. wen? od. wovon? man hört, α) durch Acc.: vocem alcis, Plaut. (vgl. tum sapientiae vocem audire videar, Cic.): visi audire vocem, sie glaubten eine St. zu hören, Liv.: miseram me, quod verbum audio? Ter.: neque enim novi quicquam audieram, Cic.: quidnam audio? Ter.: quem ego hic audio? Ter. – omnes civiles dissensiones, non solum eas, quas audistis (von denen ihr gehört habt), sed eas, quas vosmet ipsi meministis atque vidistis, Cic.: Romanorum audivere, non sensere arma, Iustin.: u. so aud. clamorem, Caes.: galli cantum, Cic.: adventum eius, Curt.: saepe eadem et graviter, dasselbe eindringlich zu hören bekommen, Ter. – im Passiv durch Nom., man hört von etw. od. von jmd. (s. Nipp. Tac. ann. 4, 23), eo ipso die auditam esse eam pugnam ludis Olympiae memoriae proditum est, Cic.: missis levibus copiis, quae ex longinquo in maius audiebantur, die das Gerücht aus der Ferne vergrößerte, Tac.: legionum seditio audita est aliquando, Tac.: Iulius Largus nondum mihi visus ac ne auditus quidem, Plin. ep.: m. Dat. (von), exclamat, ita ut populo patribusque audita vox pariter sit, Liv. 8, 6, 4: u. im Abl. absol., hāc auditā pugnā, Caes.: auditis hostium copiis, Liv.: auditā mutatione principis, Tac. – m. dopp. Acc., te, ut spero, propediem censorem audiemus, Cic.: aud. alqm querentem, gloriantem, klagen, sich rühmen hören, Nep.: im Passiv m. dopp. Nom., tantum Camillus auditus imperator terroris intulerat, Liv.: occupaverat animus prior auditus, der, von dem man zuerst gehört hat, Tac.: hominum clamor, tubarum sonus multiplex auditur (wird als ein vielfaches gehört = vervielfältigt sich), Iustin. – u. im Passiv m. Dat. pers., cui non sunt auditae Demosthenis vigiliae? wem sind nicht zu Ohren gekommen die N. des D. = wer hat nicht gehört von den N. des D.? Cic. Tusc. 4, 44. – Partic. Perf. subst., auditum, ī, n., das Hörensagen, das Gerücht, quin ego, cum peribat, vidi, non ex audito arguo, Plaut.: nihil habeo praeter auditum, Cic.: audito fuit eruditior, Vell. – β) durch Acc. u. Infin.: tintinnire ianitoris impedimenta audio, Afran. fr.: saepe hoc maiores natu dicere audivi, Cic.: se patrem suum audisse dicere mit zweitem Akk. u. Infin., Sempr. Asell. fr.: audiet cives acuisse ferrum, Hor.: et ego regem nostrum Cluilium causam huiusce esse belli audisse videor, ich glaube gehört zu haben, Liv.: cum Augustum Caesarem se ipsum in thorace linteo scriptum legisse audissem, den Aug. Cäsar sagen gehört hatte, Liv. 4, 20, 7: u. so (bei den Histor.) Abl. absol. audito, auf die erhaltene Nachricht, daß usw., zB. audito Q. Marcium regem pro consule per Lycaoniam cum tribus legionibus in Ciliciam tendere, Sall. fr.: audito Machanidam refugisse Lacedaemonem, Liv. – im Passiv m. Nom. u. Infin., Bibulus nondum audiebatur esse in Syria, Cic. – γ) durch Acc. u. Partic.: non eum querentem quisquam audivit, Nep.: idque Socratem audio dicentem, Cic.: ut audivi Phameam mortuum, Cic.: nec ob id quemquam fulmine ictum audimus, Liv. – δ) durch indir. Fragesatz, zB. audin tu, hic quid ait? Ter.: audire volo si est, quem exopto, Acc. fr.: volo tamen audire (ich bin doch neugierig zu hören), quid sit, propter quod etc., Liv.: u. so quid igitur est? inquit; audire enim cupio, quid non probes, Cic.: audio quibus dis violatis expiatio debeatur, Cic.: velut patienter audiret, quis (= quibus) Clitus obterebat laudes eius, Curt.: ubi audivit rex, unde essent, Cic. – u. durch einen Satz m. quod (daß), Cic. Verr. 3, 80: m. ut (wie), Tac. hist. 1, 37. – ε) durch eine Umschr. m. cum od. dum, zB. saepe soleo audire Roscium, cum ita dicat etc., Cic.: auditus est certe, dum ex eo quaerit, Suet. – ζ) audio (ich bekomme zu hören, es heißt von mir) m. folg. dir. Rede: audies ›o virum fortem!‹ Cic. Tusc. 2, 32: audit continuo ›guis homo hic aut quo patre natus?‹ Hor. sat. 1, 6, 29. – u. audio alqm ( ich höre jmd. sagen) m. folg. dir. Rede, quam multas matres audivi illo tempore ›quidnam volui, quae peperi?‹ Sen. contr. 2, 5 (13), 3: ut audivi veterem convivam ›hic nescio quid boni debet esse‹, Petron. 33, 8. – b) m. Ang. wovon? = worüber? durch de u. Abl., illos, de quibus audivi et legi, Cic.: multa falsa de me audierunt, multa ad eos improbi detulerunt, Cic.: quod quisque eorum de quaque re audierit aut cognoverit, Caes.: rescripsi epistulae maximae; audi (brieflich) nunc de minuscula, Cic.: nihildum de reditu Caesaris audiebatur, es verlautete noch nichts über usw., Cic. – c) m. Ang. woher? = von wem? durch Advv., unde quidque auditum dicant, Plaut. trin. 218: is, unde te audisse dicis, Cic. de or. 2, 285. – od. durch die Praepp. ab, ex od. de m. Abl. (s. Madvig Cic. de fin. 1, 39. p. 81), laeti et audiere ab novo duce novum consilium, Liv.: e Davo audivi, Ter.: audivi a od. ex maioribus natu m. folg. Acc. u. Infin., Cic.: quando hoc quisquam ex te (aus deinem Munde), Caesar, audivit? Cic.: saepe ex eo (aus seinem Munde) audivi, Cic.: non hoc nunc primum audit privatus de amico, reus ab accusatore, Cic.: quid est quod audivi de Bruto? Cic.: cum de te ex te ipso audiebam (durch briefliche Mitteilung), Cic. – quid ego ex te audio? u. quod facinus od. scelus ex te audio u. dgl., oft bei Plaut. (s. C. F. W. Müller Nachtr. zur plautin. Pros. S. 99 u. 117). – d) m. Ang. woher? = von wo aus? noctu audita (est) ex delubro vox, abstinerent manus, Liv. 29, 18, 16: iamque e Macedonum castris signorum concentus et totius exercitus clamor audiebatur, Curt. 7, 11 (43), 25: armorum crepitus et tubae sonitus auditos e caelo, Plin. 2, 148. – e) m. Ang. gegen wen? durch in m. Akk., quod se in eum audisse dixisset, weil er behauptet hätte, etwas Nachteiliges über ihn gehört zu haben, Cic. de or. 2, 285. – f) absol.: mane audi, Pacuv. fr.: se non audivisse (habe es nicht gehört), sed vidisse dicit, Cic.: audivi (ich habe es gehört) et credo, Ter.: recte audivisti, Plaut.: ut audio, ut audimus (parenthet.), Cic. u. Liv.: ades, audi paucis (mit wenigen Worten), Ter.: audi (schriftlich) nunc ad omnes (epistulas), Cic.

    B) insbes.: a) hören, anhören, α) eine vortragende Pers., eine vorgetragene Mitteilung, audire alqm facile, Cic.: alqm lubenter studioseque, Cic.: alqm diligenter, Quint.: alqm attentissime, Cic.: a vobis sic audior, ut numquam benignius neque attentius quemquam auditum putem, Cic.: Rhodii cum silentio auditi sunt, Liv.: cum audiretur silentio M. Caelius tribunus plebis, Cic.: auditus est magno silentio, Cic.: quidquid tribunus plebis loquitur assuestis ae qui audire, Liv.: ne in senatu quidem ae quis auribus audiebatur, Liv.: non secundis auribus patrum auditus est consul, Liv.: eam sententiam haud ae quioribus animis quam ipsorum quondam postulatum Latinorum patres audierunt, Liv.: id Philotas haud iniquo animo audiebat, Curt.: litterae consulum ingenti laetitiā et in curia et in contione auditae, Liv.: ubi (Cicero) eo ipso anno adversus Antonium (als er seine Rede gegen A. hielt) cum admiratione eloquentiae auditus fuerat, Liv. fr. 48 H. (50 W.): m. Dat. (von), auctores signa relinquendi et deserendi castra non uni aut alteri militi sed universis exercitibus palam in contione audiuntur, Liv. 5, 6, 14. – v. Richter, anhören, vernehmen, verhören, aliis audientibus iudicibus, aliis sententiam ferentibus, Caes.: cum de vinculis educitur audiendus, Amm.: audire de ambitu, Cic.: servum, Suet.: dolos, Verg. – v. Schüler od. Zuhörer, jmd. hören, jmds. Vorträge besuchen u. etw. vortragen hören, über etw. einen Vortrag hören, Zenonem audivisse, Cic.: Polemonem audivisse assidue, Cic.: alqm Romae, Quint.: annum iam audire Cratippum, Cic.: cotidie ad audiendum alqm ventitare, Plin. ep.: audivi Metrodorum, cum de his ipsis rebus disputaret, Cic. – u. ponere iubebam de quo quis audire vellet, Cic.: ponere aliquid, ad quod audiam, volo, Cic. – v. Fürsten, jmdm. Audienz geben, legationes, Suet. Vesp. 24. – β) eine Bitte usw., eine bittende Person hören, anhören, ihr Gehör schenken, sie erhören, bes. v. der Gottheit, alcis preces, Cic.: alcis vota, Hor.: puellas, Hor.: orantem, Ov. – γ) auf eine Pers. od. Sache, die eine Behauptung, einen Einwurf vorbringt od. enthält, beistimmend hören, ihr Glauben schenken, beistimmen (s. Meißner Cic. Tusc. 1, 65), nec Homerum audio, qui ait etc., Cic.: si vos audire vellemus, Cic.: si fabulas audire volumus, Cic.: u. absol., in der Formel audio, das läßt sich hören, ich glaube es schon, Plaut. u. Cic.: non audio, davon will ich nichts hören, Cic.: nil audio, ich will von nichts hören (will von keinem Einwand wissen), Ter. Vgl. Ruhnken Ter. Andr. 3, 3, 20 u. Ter. eun. 2, 3, 79. die Auslgg. zu Cic. Tusc. 2, 46. Bünem. Lact. 7, 3, 13. – δ) auf eine warnende, mahnende Pers. usw. Folge leistend hören, ihr Gehör geben, sie beachten, ihr Folge leisten, sich ihr fügen, m. Acc.: alqm amicissime monentem, Cic.: sapientiam, Cic.: te audi, tibi obtempera, Cic. – v. lebl. Subjj., neque audit currus habenas, Verg.: nec quae (sagitta) magis audiat arcum, Ov.: cornum maxime audit sorbus, carpinus etc., Plin. – m. Dat.: nam istis magis audiendum quam auscultandum censeo, Pacuv. fr.: improbo ac nefario homini ne auscultarent, sibi potius audirent, Apul. – u. so audiens sum m. Dativ, imperiis, Plaut. truc. 125. – in klassischer Prosa m. Dat. nur in der Formel dicto audientem esse, aufs Wort (auf den Befehl) hören, dem Befehle Folge leisten, gehorchen ( Order parieren), dicto sum audiens, Plaut.: dicto me emit audientem, haud imperatorem sibi, zum Gehorchen, nicht zum Gebieten hat er mich sich angeschafft, Plaut.: non fore dicto audientes milites, Caes.: aut eos, quos misisset, non paruisse, aut qui dicto audientes in tanta re non fuissent, eos vinctos potius quam necatos, Cic. – u. dicto audientem esse alci, jmdm. aufs Wort gehorchen, jmds. Befehle Folge leisten, vilicus domino dicto audiens sit, Cato: si potest tibi dicto audiens esse quisquam, Cic.: dicto audiens fuit iussis absentium magistratuum, Nep.: ne plebs nobis dicto audiens atque oboediens sit, Liv. – b) ( wie ἀκουω) sich nennen hören, α) m. einem Nom. od. Infin., so u. so genannt werden, für den u. den od. das gelten, Matutine pater, seu Iane libentius audis, Hor.: rexque paterque audisti, Hor.: si divini puelli haec mater audierit, Apul.: Cenchreae, quod oppidum audit nobilissimae coloniae Corinthiensium, Apul.: si curas esse quod audis, Hor.: quod montem fodisse audit Amphitryoniades, Catull. – β) m. Advv., bene audire ( wie καλῶς ἀκούειν), gelobt werden, in gutem Rufe ( wohl angeschrieben) stehen; Ggstz. male ( selten graviter) audire (κακῶς ἀκούειν), getadelt ( gescholten) werden, in üblem Rufe ( schlecht angeschrieben) stehen, innocentes ergo et verecundi sunt, ut bene audiant et ut rumorem bonum colligant, Cic.: qui me idcirco putent bene audire velle, ut ille male audiat, Cic.: si erum insimulabis avaritiae, male audies, Ter.: erat surdaster M. Crassus, sed aliud molestius, quod male audiebat, Cic. – m. Ang. von seiten wessen? = bei wem? durch ab u. Abl., velle bene audire a parentibus, a propinquis, a bonis etiam viris, Cic. de fin. 3, 57. – m. Ang. wodurch? im Abl., quod illorum culpā se minus commode audire arbitrarentur, Cic. Verr. 3, 134: iterum falso crimine male audit, Sen. contr. 7, 1 (16), 8. – bei Spät. auch male audire in alqa (in bezug auf usw.), zB. in Maevia Galla nupta, Macr. sat. 2, 2, 6: in scortis, Ps. Quint. decl. 377 in. – c) übtr., als nachaug. gramm. t. t., α) etw. in dem u. dem Sinne hören, d.i. verstehen, ut Vulcanum pro igne vulgo audimus, Quint. 8, 6, 24: sic enim auditur ut depugnares, Quint. 8, 5, 12: hoc pro pleno atque perfecto auditur, Gell. 5, 8, 4: ut sic audias ›subruptum‹, tamquam ›certamen erit‹, Gell. 17, 7, 8. – u. β) (wie das spätlat. subaudio) etwas mithö ren = im Gedanken ergänzen, simul enim auditur coepit, Quint. 9, 3, 58. – / Ältere Form des Futur. audibo, Enn. tr. 277 (218): audibis, Enn. com. 4 (7). Caecil. com. 24 u. 113. Plaut. capt. 619 u.a.: zsgzg. Formen (vgl. Georges, Lexik. d. lat. Wortf. S. 81 u. 82) audibat, audibant, Ov. fast. 3, 507. Catull. 84, 8: audin (= audisne), Plaut. mil. 1313. Ter. Andr. 865: Perf. audit, Prop. 4, 9, 39. Sen. contr. 2, 2, 8; 9, 4, 4 u. 10, 1, 13. Suet. Vesp. 19, 2. Tert. ad nat. 1, 7. Corp. inscr. Lat. 3. no. 37, 38, 39 u.a.: ganz gew. (s. Quint. 1, 6, 17) audisse, zB. Plaut. truc. 575. Ter. eun. 115: audisti, Ter. heaut. 685: auditin (= audivistine), Plaut. Pseud. 172: audistis, Ter. Phorm. 349: audisset, ibid. prol. 20. – audivistin (= audivistine), Plaut. Amph. 748 u. 752. – Im Bibellatein in versch. Bedeutungen m. Genet. konstr., s. Rönsch Itala p. 438.

    lateinisch-deutsches > audio

  • 2 audio

    audio, īvī u. iī, ītum, īre ( aus *avidio; vgl. griech. ἀΐω, αἰσθάνομαι, altind. āvнḥ adv. »offenbar, offenkundig«), hören (Ggstz. surdum esse), I) hören = hörend sein, a) Gehör haben u. anwenden können (Ggstz. surdum esse), auribus parum audire, Cato: plus audire, Cato: gravius audire coepisse, Cels.: liquidius audire, Plin.: clarissime audire, Plin.: rectis auribus acutissime audire, submissis nihil (v. den Hirschen), Solin.: apertis atque integris et oculis et auribus nec videre nec audire, Cic.: propter imbecillitatem iam non audire aut non videre, Cels.: audiendi sensu carere, v. Pers., Cic.: audiendi usu carere, v. Ohre, Cels.: per quae foramina facultas audiendi est, Cels. – b) aufhorchen, sein Ohr leihen: PH. Dorio, audi, obsecro. DO. Non audio, Ter.: loquere, audio, Ter.: audisne od. audin? hörst du? Ter.
    II) etwas hören = etwas mit dem Gehör od. (im weitern Sinne) durch Hörensagen od. Lektüre vernehmen, A) im allg.: a) m. Ang. was? od. wen? od. wovon? man hört, α) durch Acc.: vocem alcis, Plaut. (vgl. tum sapientiae vocem audire videar, Cic.): visi audire vocem, sie glaubten eine St. zu hören, Liv.: miseram me, quod verbum audio? Ter.: neque enim novi quicquam audieram, Cic.: quidnam audio? Ter.: quem ego hic audio? Ter. – omnes civiles dissensiones, non solum eas, quas audistis (von denen ihr ge-
    ————
    hört habt), sed eas, quas vosmet ipsi meministis atque vidistis, Cic.: Romanorum audivere, non sensere arma, Iustin.: u. so aud. clamorem, Caes.: galli cantum, Cic.: adventum eius, Curt.: saepe eadem et graviter, dasselbe eindringlich zu hören bekommen, Ter. – im Passiv durch Nom., man hört von etw. od. von jmd. (s. Nipp. Tac. ann. 4, 23), eo ipso die auditam esse eam pugnam ludis Olympiae memoriae proditum est, Cic.: missis levibus copiis, quae ex longinquo in maius audiebantur, die das Gerücht aus der Ferne vergrößerte, Tac.: legionum seditio audita est aliquando, Tac.: Iulius Largus nondum mihi visus ac ne auditus quidem, Plin. ep.: m. Dat. (von), exclamat, ita ut populo patribusque audita vox pariter sit, Liv. 8, 6, 4: u. im Abl. absol., hāc auditā pugnā, Caes.: auditis hostium copiis, Liv.: auditā mutatione principis, Tac. – m. dopp. Acc., te, ut spero, propediem censorem audiemus, Cic.: aud. alqm querentem, gloriantem, klagen, sich rühmen hören, Nep.: im Passiv m. dopp. Nom., tantum Camillus auditus imperator terroris intulerat, Liv.: occupaverat animus prior auditus, der, von dem man zuerst gehört hat, Tac.: hominum clamor, tubarum sonus multiplex auditur (wird als ein vielfaches gehört = vervielfältigt sich), Iustin. – u. im Passiv m. Dat. pers., cui non sunt auditae Demosthenis vigiliae? wem sind nicht zu Ohren gekommen die N. des D. = wer hat nicht gehört von
    ————
    den N. des D.? Cic. Tusc. 4, 44. – Partic. Perf. subst., auditum, ī, n., das Hörensagen, das Gerücht, quin ego, cum peribat, vidi, non ex audito arguo, Plaut.: nihil habeo praeter auditum, Cic.: audito fuit eruditior, Vell. – β) durch Acc. u. Infin.: tintinnire ianitoris impedimenta audio, Afran. fr.: saepe hoc maiores natu dicere audivi, Cic.: se patrem suum audisse dicere mit zweitem Akk. u. Infin., Sempr. Asell. fr.: audiet cives acuisse ferrum, Hor.: et ego regem nostrum Cluilium causam huiusce esse belli audisse videor, ich glaube gehört zu haben, Liv.: cum Augustum Caesarem se ipsum in thorace linteo scriptum legisse audissem, den Aug. Cäsar sagen gehört hatte, Liv. 4, 20, 7: u. so (bei den Histor.) Abl. absol. audito, auf die erhaltene Nachricht, daß usw., zB. audito Q. Marcium regem pro consule per Lycaoniam cum tribus legionibus in Ciliciam tendere, Sall. fr.: audito Machanidam refugisse Lacedaemonem, Liv. – im Passiv m. Nom. u. Infin., Bibulus nondum audiebatur esse in Syria, Cic. – γ) durch Acc. u. Partic.: non eum querentem quisquam audivit, Nep.: idque Socratem audio dicentem, Cic.: ut audivi Phameam mortuum, Cic.: nec ob id quemquam fulmine ictum audimus, Liv. – δ) durch indir. Fragesatz, zB. audin tu, hic quid ait? Ter.: audire volo si est, quem exopto, Acc. fr.: volo tamen audire (ich bin doch neugierig zu hören), quid sit, propter quod etc., Liv.: u. so quid
    ————
    igitur est? inquit; audire enim cupio, quid non probes, Cic.: audio quibus dis violatis expiatio debeatur, Cic.: velut patienter audiret, quis (= quibus) Clitus obterebat laudes eius, Curt.: ubi audivit rex, unde essent, Cic. – u. durch einen Satz m. quod (daß), Cic. Verr. 3, 80: m. ut (wie), Tac. hist. 1, 37. – ε) durch eine Umschr. m. cum od. dum, zB. saepe soleo audire Roscium, cum ita dicat etc., Cic.: auditus est certe, dum ex eo quaerit, Suet. – ζ) audio (ich bekomme zu hören, es heißt von mir) m. folg. dir. Rede: audies ›o virum fortem!‹ Cic. Tusc. 2, 32: audit continuo ›guis homo hic aut quo patre natus?‹ Hor. sat. 1, 6, 29. – u. audio alqm ( ich höre jmd. sagen) m. folg. dir. Rede, quam multas matres audivi illo tempore ›quidnam volui, quae peperi?‹ Sen. contr. 2, 5 (13), 3: ut audivi veterem convivam ›hic nescio quid boni debet esse‹, Petron. 33, 8. – b) m. Ang. wovon? = worüber? durch de u. Abl., illos, de quibus audivi et legi, Cic.: multa falsa de me audierunt, multa ad eos improbi detulerunt, Cic.: quod quisque eorum de quaque re audierit aut cognoverit, Caes.: rescripsi epistulae maximae; audi (brieflich) nunc de minuscula, Cic.: nihildum de reditu Caesaris audiebatur, es verlautete noch nichts über usw., Cic. – c) m. Ang. woher? = von wem? durch Advv., unde quidque auditum dicant, Plaut. trin. 218: is, unde te audisse dicis, Cic. de or. 2, 285. – od. durch die Praepp. ab, ex od. de m. Abl.
    ————
    (s. Madvig Cic. de fin. 1, 39. p. 81), laeti et audiere ab novo duce novum consilium, Liv.: e Davo audivi, Ter.: audivi a od. ex maioribus natu m. folg. Acc. u. Infin., Cic.: quando hoc quisquam ex te (aus deinem Munde), Caesar, audivit? Cic.: saepe ex eo (aus seinem Munde) audivi, Cic.: non hoc nunc primum audit privatus de amico, reus ab accusatore, Cic.: quid est quod audivi de Bruto? Cic.: cum de te ex te ipso audiebam (durch briefliche Mitteilung), Cic. – quid ego ex te audio? u. quod facinus od. scelus ex te audio u. dgl., oft bei Plaut. (s. C. F. W. Müller Nachtr. zur plautin. Pros. S. 99 u. 117). – d) m. Ang. woher? = von wo aus? noctu audita (est) ex delubro vox, abstinerent manus, Liv. 29, 18, 16: iamque e Macedonum castris signorum concentus et totius exercitus clamor audiebatur, Curt. 7, 11 (43), 25: armorum crepitus et tubae sonitus auditos e caelo, Plin. 2, 148. – e) m. Ang. gegen wen? durch in m. Akk., quod se in eum audisse dixisset, weil er behauptet hätte, etwas Nachteiliges über ihn gehört zu haben, Cic. de or. 2, 285. – f) absol.: mane audi, Pacuv. fr.: se non audivisse (habe es nicht gehört), sed vidisse dicit, Cic.: audivi (ich habe es gehört) et credo, Ter.: recte audivisti, Plaut.: ut audio, ut audimus (parenthet.), Cic. u. Liv.: ades, audi paucis (mit wenigen Worten), Ter.: audi (schriftlich) nunc ad omnes (epistulas), Cic.
    B) insbes.: a) hören, anhören, α) eine vortragen-
    ————
    de Pers., eine vorgetragene Mitteilung, audire alqm facile, Cic.: alqm lubenter studioseque, Cic.: alqm diligenter, Quint.: alqm attentissime, Cic.: a vobis sic audior, ut numquam benignius neque attentius quemquam auditum putem, Cic.: Rhodii cum silentio auditi sunt, Liv.: cum audiretur silentio M. Caelius tribunus plebis, Cic.: auditus est magno silentio, Cic.: quidquid tribunus plebis loquitur assuestis ae qui audire, Liv.: ne in senatu quidem ae quis auribus audiebatur, Liv.: non secundis auribus patrum auditus est consul, Liv.: eam sententiam haud ae quioribus animis quam ipsorum quondam postulatum Latinorum patres audierunt, Liv.: id Philotas haud iniquo animo audiebat, Curt.: litterae consulum ingenti laetitiā et in curia et in contione auditae, Liv.: ubi (Cicero) eo ipso anno adversus Antonium (als er seine Rede gegen A. hielt) cum admiratione eloquentiae auditus fuerat, Liv. fr. 48 H. (50 W.): m. Dat. (von), auctores signa relinquendi et deserendi castra non uni aut alteri militi sed universis exercitibus palam in contione audiuntur, Liv. 5, 6, 14. – v. Richter, anhören, vernehmen, verhören, aliis audientibus iudicibus, aliis sententiam ferentibus, Caes.: cum de vinculis educitur audiendus, Amm.: audire de ambitu, Cic.: servum, Suet.: dolos, Verg. – v. Schüler od. Zuhörer, jmd. hören, jmds. Vorträge besuchen u. etw. vortragen hören, über etw. einen Vortrag hören, Zenonem audivisse, Cic.:
    ————
    Polemonem audivisse assidue, Cic.: alqm Romae, Quint.: annum iam audire Cratippum, Cic.: cotidie ad audiendum alqm ventitare, Plin. ep.: audivi Metrodorum, cum de his ipsis rebus disputaret, Cic. – u. ponere iubebam de quo quis audire vellet, Cic.: ponere aliquid, ad quod audiam, volo, Cic. – v. Fürsten, jmdm. Audienz geben, legationes, Suet. Vesp. 24. – β) eine Bitte usw., eine bittende Person hören, anhören, ihr Gehör schenken, sie erhören, bes. v. der Gottheit, alcis preces, Cic.: alcis vota, Hor.: puellas, Hor.: orantem, Ov. – γ) auf eine Pers. od. Sache, die eine Behauptung, einen Einwurf vorbringt od. enthält, beistimmend hören, ihr Glauben schenken, beistimmen (s. Meißner Cic. Tusc. 1, 65), nec Homerum audio, qui ait etc., Cic.: si vos audire vellemus, Cic.: si fabulas audire volumus, Cic.: u. absol., in der Formel audio, das läßt sich hören, ich glaube es schon, Plaut. u. Cic.: non audio, davon will ich nichts hören, Cic.: nil audio, ich will von nichts hören (will von keinem Einwand wissen), Ter. Vgl. Ruhnken Ter. Andr. 3, 3, 20 u. Ter. eun. 2, 3, 79. die Auslgg. zu Cic. Tusc. 2, 46. Bünem. Lact. 7, 3, 13. – δ) auf eine warnende, mahnende Pers. usw. Folge leistend hören, ihr Gehör geben, sie beachten, ihr Folge leisten, sich ihr fügen, m. Acc.: alqm amicissime monentem, Cic.: sapientiam, Cic.: te audi, tibi obtempera, Cic. – v. lebl. Subjj., neque audit currus
    ————
    habenas, Verg.: nec quae (sagitta) magis audiat arcum, Ov.: cornum maxime audit sorbus, carpinus etc., Plin. – m. Dat.: nam istis magis audiendum quam auscultandum censeo, Pacuv. fr.: improbo ac nefario homini ne auscultarent, sibi potius audirent, Apul. – u. so audiens sum m. Dativ, imperiis, Plaut. truc. 125. – in klassischer Prosa m. Dat. nur in der Formel dicto audientem esse, aufs Wort (auf den Befehl) hören, dem Befehle Folge leisten, gehorchen ( Order parieren), dicto sum audiens, Plaut.: dicto me emit audientem, haud imperatorem sibi, zum Gehorchen, nicht zum Gebieten hat er mich sich angeschafft, Plaut.: non fore dicto audientes milites, Caes.: aut eos, quos misisset, non paruisse, aut qui dicto audientes in tanta re non fuissent, eos vinctos potius quam necatos, Cic. – u. dicto audientem esse alci, jmdm. aufs Wort gehorchen, jmds. Befehle Folge leisten, vilicus domino dicto audiens sit, Cato: si potest tibi dicto audiens esse quisquam, Cic.: dicto audiens fuit iussis absentium magistratuum, Nep.: ne plebs nobis dicto audiens atque oboediens sit, Liv. – b) ( wie ἀκουω) sich nennen hören, α) m. einem Nom. od. Infin., so u. so genannt werden, für den u. den od. das gelten, Matutine pater, seu Iane libentius audis, Hor.: rexque paterque audisti, Hor.: si divini puelli haec mater audierit, Apul.: Cenchreae, quod oppidum audit nobilissimae coloniae Corinthiensium,
    ————
    Apul.: si curas esse quod audis, Hor.: quod montem fodisse audit Amphitryoniades, Catull. – β) m. Advv., bene audire ( wie καλῶς ἀκούειν), gelobt werden, in gutem Rufe ( wohl angeschrieben) stehen; Ggstz. male ( selten graviter) audire (κακῶς ἀκούειν), getadelt ( gescholten) werden, in üblem Rufe ( schlecht angeschrieben) stehen, innocentes ergo et verecundi sunt, ut bene audiant et ut rumorem bonum colligant, Cic.: qui me idcirco putent bene audire velle, ut ille male audiat, Cic.: si erum insimulabis avaritiae, male audies, Ter.: erat surdaster M. Crassus, sed aliud molestius, quod male audiebat, Cic. – m. Ang. von seiten wessen? = bei wem? durch ab u. Abl., velle bene audire a parentibus, a propinquis, a bonis etiam viris, Cic. de fin. 3, 57. – m. Ang. wodurch? im Abl., quod illorum culpā se minus commode audire arbitrarentur, Cic. Verr. 3, 134: iterum falso crimine male audit, Sen. contr. 7, 1 (16), 8. – bei Spät. auch male audire in alqa (in bezug auf usw.), zB. in Maevia Galla nupta, Macr. sat. 2, 2, 6: in scortis, Ps. Quint. decl. 377 in. – c) übtr., als nachaug. gramm. t. t., α) etw. in dem u. dem Sinne hören, d.i. verstehen, ut Vulcanum pro igne vulgo audimus, Quint. 8, 6, 24: sic enim auditur ut depugnares, Quint. 8, 5, 12: hoc pro pleno atque perfecto auditur, Gell. 5, 8, 4: ut sic audias ›subruptum‹, tamquam ›certamen erit‹, Gell. 17, 7, 8. – u. β) (wie das spätlat. subaudio) etwas mithö-
    ————
    ren = im Gedanken ergänzen, simul enim auditur coepit, Quint. 9, 3, 58. – Ältere Form des Futur. audibo, Enn. tr. 277 (218): audibis, Enn. com. 4 (7). Caecil. com. 24 u. 113. Plaut. capt. 619 u.a.: zsgzg. Formen (vgl. Georges, Lexik. d. lat. Wortf. S. 81 u. 82) audibat, audibant, Ov. fast. 3, 507. Catull. 84, 8: audin (= audisne), Plaut. mil. 1313. Ter. Andr. 865: Perf. audit, Prop. 4, 9, 39. Sen. contr. 2, 2, 8; 9, 4, 4 u. 10, 1, 13. Suet. Vesp. 19, 2. Tert. ad nat. 1, 7. Corp. inscr. Lat. 3. no. 37, 38, 39 u.a.: ganz gew. (s. Quint. 1, 6, 17) audisse, zB. Plaut. truc. 575. Ter. eun. 115: audisti, Ter. heaut. 685: auditin (= audivistine), Plaut. Pseud. 172: audistis, Ter. Phorm. 349: audisset, ibid. prol. 20. – audivistin (= audivistine), Plaut. Amph. 748 u. 752. – Im Bibellatein in versch. Bedeutungen m. Genet. konstr., s. Rönsch Itala p. 438.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > audio

  • 3 audio

    audĭo, īre, īvī (īi), ītum [*aus-dio]    - tr. et qqf. intr. -    - cf gr. οὖς, ὠτός: oreille - αἰσθάνομαι: apprendre --- lat. auris, is (pour *ausis) --- ancien fr. ouïr.    - fut. arch. audibo, audibis, Enn, Tr. 277; Com. 4 ; Plaut. Capt. 619; Poen. 310    - imparf. audibat, audibant, Ov. F. 3, 507; Catul. 84, 8    - audin = audisne, Plaut. Mil. 1313; Ter. Andr. 865.    - auditin = auditisne, Plaut. Ps. 172.    - parf. audit, Prop. 4, 9, 39; Sen. Contr. 2, 2, 8; 9, 4, 4; 10, 1, 13; Suet. Vesp. 19, 2 ; souvent audisse ; audisti, Ter. Haut. 685; audistis, Ter. Phorm. 349; audisset, Ter. Phorm. 20; audivistin = audivistine, Plaut. Amph 748; 752. [st1]1 [-] entendre, entendre dire, apprendre par ouï-dire.    - sensu audiendi carere, Cic. Rep. 6, 19: être privé de la faculté d'entendre. [st1]2 [-] entendre, percevoir par les oreilles, ouïr.    - non eum querentem quisquam audivit, Nep.: on ne l'a jamais entendu se plaindre.    - cum Heraclito Antiochum saepe disputantem audiebam, Cic. Ac.: j'entendais souvent Antiochus discuter avec Héraclite.    - auribus parum audire, Cato.: être un peu dur d'oreille.    - magna voce, ut Xeno audiret, Cic. Verr. 3, 55: à haute voix, pour que Xénon entendît.    - audite litteras, Cic. Verr. 3, 92: écoutez la lecture de la lettre.    - audite decretum, Cic. Verr. 5, 53: écoutez la lecture du décret.    - ad haec visa auditaque clamor ingens oritur, Liv. 2, 23, 7: à ce spectacle, à ces paroles, de grands cris s'élèvent.    - qua de re Charidemum testimonium dicere audistis, Cic. Verr. 1, 52: là-dessus vous avez entendu Charidème déposer. [st1]3 [-] entendre dire, entendre parler de, connaître par ouï-dire, savoir par ouï-dire, apprendre.    - audire ab aliqua re (audire ex aliqua re): entendre parler de qqch.    - lautumias Syracusanas omnes audistis, plerique nostis, Cic. Verr. 5, 68: les latomies de Syracuse, vous en avez tous entendu parler, la plupart de vous les connaissent.    - paucis diebus aliquid audiri necesse est, Cic. Att. 10, 14, 2: dans quelques jours il y aura forcément des nouvelles.    - nocte una audito perfectoque bello, Liv. 2, 26, 4: la guerre ayant été annoncée et terminée dans la même nuit.    - postulatio ante hoc tempus ne fando quidem audita, Cic. Quinct. 71: une poursuite, comme on n'en a même pas entendu parler jusqu'ici.    - urbem Syracusas maximam esse Graecarum saepe audistis, Cic. Verr. 4, 117: vous avez souvent entendu dire que Syracuse est la plus grande des villes grecques.    - Caesar discessisse audiebatur, Caes. BG. 7, 59, 1: on entendait dire que César s'était éloigné.    - eo ipso die auditam esse eam pugnam ludis Olympiae memoriae traditum est, Cic. Nat. 2, 6: ce jour même, suivant la tradition, la nouvelle de ce combat fut connue aux jeux Olympiques.    - quemadmodum captae sint Syracusae, saepe audivistis, Cic. Verr. 4, 115: vous avez souvent entendu dire comment Syracuse fut prise.    - haec audivimus de clarissimorum virorum consiliis et factis, haec accepimus, haec legimus, Cic. Sest. 139: voilà ce que nous avons entendu dire touchant la politique et les actes des hommes les plus illustres, voilà ce que nous avons recueilli (ce qui nous a été transmis), voilà ce que nous avons lu.    - re audita de Caesare, Cic. Att. 14, 9, 3: la nouvelle sur César [la mort de César] étant connue.    - de malis nostris tu prius audis quam ego, Cic. Att. 7, 21, 1: sur nos malheurs, toi, tu es plus tôt renseigné que moi.    - ex aliquo audire ou ab aliquo audire ou de aliquo audire: entendre (apprendre) de qqn, par qqn, de la bouche de qqn.    - audio sero, Cic.: j'apprends tardivement.    - Bibulus nondum audiebatur esse in Syria, Cic. Att. 5: on n'entendait pas encore dire que Bibulus fût en Syrie.    - jam Caesar a Gergovia discessisse audiebatur, Caes.: déjà on entendait dire que César avait quitté Gergovie.    - saepe audivi de patre et de socero meo, Cic. de Or. 3: j'ai souvent entendu dire de la bouche de mon père et de mon beau-père.    - audito Caesarem adesse: quand on apprit que César était là.    - ab Hispaniis jam audietur, Cic. Att. 10, 12, 2: d'Espagne il viendra bientôt des nouvelles.    - si aliquid a comitiis audierimus, Cic. Att. 3, 14, 2: une fois que j'aurai eu qq nouvelle provenant des comices. [st1]4 [-] écouter, être attentif; être disciple, être auditeur.    - omnia legant, omnia audiant, Cic. de Or. 1, 256: qu'ils lisent tout, écoutent tout.    - sic fit ut, si quid praeterea de me audiat, non audiendum putet, Cic. Fam. 9, 16, 4: il s'ensuit que, s'il entend par ailleurs qqch sur mon compte, il pense qu'il ne faut pas l'écouter (y prêter attention).    - alicujus verba audire, Cic. Amer. 9: écouter les paroles de qqn avec attention.    - Xenocratem audire, Cic. Nat. 1, 72: suivre les leçons de Xénocrate.    - annum jam audis Cratippum, Cic.: il y a déjà un an que tu es le disciple de Cratippus.    - Polemonem audiverant assidue Zeno et Arcesilas, Cic.: Zénon et Arcésilas avaient suivi assidûment les leçons de Polémon.    - in astrologia C. Sulpicium audivimus, Cic.: en astrologie, nous avons eu pour maître C. Sulpicius.    - Antiochum saepe disputantem audiebam, Cic.: j'écoutais souvent Antiochus en train de discuter. [st1]5 [-] écouter favorablement, accepter d'entendre, accorder audience; approuver, accorder, exaucer.    - ubi neque cohortationes suas neque preces audiri intellegit, Caes.: voyant qu'on n'écoute plus ni ses exhortations ni ses prières.    - non audio, Cic.: je ne suis pas d'accord.    - audio, Plaut. Cic.: j'entends, je le crois bien.    - nihil audio, Ter. Cic.: je ne veux rien entendre.    - legatos audire, Caes. BG. 4, 13, 1, etc.: recevoir des ambassadeurs.    - hujus condiciones audiamus, Cic. Phil. 13, 16: écoutons ses conditions.    - sociorum querellas audire, Cic. Fam. 15, 4, 15: écouter les doléances des alliés. [st1]6 [-] être docile à, écouter, obéir; écouter, accueillir, admettre.    - dicto audientem esse, Plaut.: écouter au premier mot, obéir sans hésiter.    - dicto audientem esse alicui: obéir à qqn sans broncher.    - Syracusani nobis dicto audientes sunt, Cic. Suppl. 86: les Syracusains sont à nos ordres.    - si diceres... quis te audiret ? Cic. Verr. 5, 78, si tu disais... qui t'écouterait (te croirait) ? cf. Balb. 16; Marc. 25.    - illa perfugia, quae sumunt sibi ad excusationem, certe minime sunt audienda, Cic. Rep. 1, 9, les recours qu'ils ont pour s'excuser sont à coup sûr inadmissibles.    - neque audit currus habenas, Virg.: et le char [= l'attelage] n'obéit plus aux rênes. [st1]7 [-] s'entendre donner un nom; avoir la réputation de.    - rexque paterque audisti coram, Hor. Ep. 1: tu t'es entendu appeler roi et père.    - audire bene (male) ab aliquo: avoir bonne (mauvaise) réputation auprès de qqn.    - bene (male) audire ab aliquo: être bien (mal) apprécié de qqn.    - bene audire ab aliquo: avoir l'estime (la considération) de qqn.    - erat surdaster M. Crassus; sed aliud molestius, quod male audiebat, Cic. Tusc. 5, 116: M. Crassus était un peu sourd ; mais il y avait autre chose de plus pénible, c'est qu'il avait mauvaise réputation.    - quid auditurum putas fuisse Ulixem, si... Cic. Off. 3, 98: quelle réputation, à ton avis, aurait eue Ulysse, si...    - bene audire a parentibus, Cic. Fin. 3, 57: avoir l'estime de ses parents.    - rursusque Ciceronem a Calvo male audisse tamquam solutum et enervem, Tac. D. 18: [on constate] qu'en revanche Cicéron était décrié par Calvus, comme un écrivain lâche et sans nerf.    - ille tamen non aliter ab ipsis inimicis male audire quam nimiis floribus et ingenii affluentia potuit, Quint. 12, 10, 13: lui pourtant [Cicéron] ne put recevoir de ces ennemis mêmes d'autre reproche que celui d'un excès d'ornements et d'une imagination surabondante.    - subtilis veterum judex et callidus audis, Hor. S. 2, 7, 101: tu t'entends appeler juge fin et habile des vieilles choses.    - tu recte vivis, si curas esse quod audis, Hor. Ep. 1, 16, 17: toi, tu as une vie sage, si tu prends soin d'être ce qu'on dit de toi. [st1]8 [-] comprendre, interpréter, sous-entendre.    - Vulcanum pro igne audimus, Quint.: nous prenons Vulcain au sens de feu.    - simul enim auditur coepit, Quint.: en même temps on sous-entend coepit.
    * * *
    audĭo, īre, īvī (īi), ītum [*aus-dio]    - tr. et qqf. intr. -    - cf gr. οὖς, ὠτός: oreille - αἰσθάνομαι: apprendre --- lat. auris, is (pour *ausis) --- ancien fr. ouïr.    - fut. arch. audibo, audibis, Enn, Tr. 277; Com. 4 ; Plaut. Capt. 619; Poen. 310    - imparf. audibat, audibant, Ov. F. 3, 507; Catul. 84, 8    - audin = audisne, Plaut. Mil. 1313; Ter. Andr. 865.    - auditin = auditisne, Plaut. Ps. 172.    - parf. audit, Prop. 4, 9, 39; Sen. Contr. 2, 2, 8; 9, 4, 4; 10, 1, 13; Suet. Vesp. 19, 2 ; souvent audisse ; audisti, Ter. Haut. 685; audistis, Ter. Phorm. 349; audisset, Ter. Phorm. 20; audivistin = audivistine, Plaut. Amph 748; 752. [st1]1 [-] entendre, entendre dire, apprendre par ouï-dire.    - sensu audiendi carere, Cic. Rep. 6, 19: être privé de la faculté d'entendre. [st1]2 [-] entendre, percevoir par les oreilles, ouïr.    - non eum querentem quisquam audivit, Nep.: on ne l'a jamais entendu se plaindre.    - cum Heraclito Antiochum saepe disputantem audiebam, Cic. Ac.: j'entendais souvent Antiochus discuter avec Héraclite.    - auribus parum audire, Cato.: être un peu dur d'oreille.    - magna voce, ut Xeno audiret, Cic. Verr. 3, 55: à haute voix, pour que Xénon entendît.    - audite litteras, Cic. Verr. 3, 92: écoutez la lecture de la lettre.    - audite decretum, Cic. Verr. 5, 53: écoutez la lecture du décret.    - ad haec visa auditaque clamor ingens oritur, Liv. 2, 23, 7: à ce spectacle, à ces paroles, de grands cris s'élèvent.    - qua de re Charidemum testimonium dicere audistis, Cic. Verr. 1, 52: là-dessus vous avez entendu Charidème déposer. [st1]3 [-] entendre dire, entendre parler de, connaître par ouï-dire, savoir par ouï-dire, apprendre.    - audire ab aliqua re (audire ex aliqua re): entendre parler de qqch.    - lautumias Syracusanas omnes audistis, plerique nostis, Cic. Verr. 5, 68: les latomies de Syracuse, vous en avez tous entendu parler, la plupart de vous les connaissent.    - paucis diebus aliquid audiri necesse est, Cic. Att. 10, 14, 2: dans quelques jours il y aura forcément des nouvelles.    - nocte una audito perfectoque bello, Liv. 2, 26, 4: la guerre ayant été annoncée et terminée dans la même nuit.    - postulatio ante hoc tempus ne fando quidem audita, Cic. Quinct. 71: une poursuite, comme on n'en a même pas entendu parler jusqu'ici.    - urbem Syracusas maximam esse Graecarum saepe audistis, Cic. Verr. 4, 117: vous avez souvent entendu dire que Syracuse est la plus grande des villes grecques.    - Caesar discessisse audiebatur, Caes. BG. 7, 59, 1: on entendait dire que César s'était éloigné.    - eo ipso die auditam esse eam pugnam ludis Olympiae memoriae traditum est, Cic. Nat. 2, 6: ce jour même, suivant la tradition, la nouvelle de ce combat fut connue aux jeux Olympiques.    - quemadmodum captae sint Syracusae, saepe audivistis, Cic. Verr. 4, 115: vous avez souvent entendu dire comment Syracuse fut prise.    - haec audivimus de clarissimorum virorum consiliis et factis, haec accepimus, haec legimus, Cic. Sest. 139: voilà ce que nous avons entendu dire touchant la politique et les actes des hommes les plus illustres, voilà ce que nous avons recueilli (ce qui nous a été transmis), voilà ce que nous avons lu.    - re audita de Caesare, Cic. Att. 14, 9, 3: la nouvelle sur César [la mort de César] étant connue.    - de malis nostris tu prius audis quam ego, Cic. Att. 7, 21, 1: sur nos malheurs, toi, tu es plus tôt renseigné que moi.    - ex aliquo audire ou ab aliquo audire ou de aliquo audire: entendre (apprendre) de qqn, par qqn, de la bouche de qqn.    - audio sero, Cic.: j'apprends tardivement.    - Bibulus nondum audiebatur esse in Syria, Cic. Att. 5: on n'entendait pas encore dire que Bibulus fût en Syrie.    - jam Caesar a Gergovia discessisse audiebatur, Caes.: déjà on entendait dire que César avait quitté Gergovie.    - saepe audivi de patre et de socero meo, Cic. de Or. 3: j'ai souvent entendu dire de la bouche de mon père et de mon beau-père.    - audito Caesarem adesse: quand on apprit que César était là.    - ab Hispaniis jam audietur, Cic. Att. 10, 12, 2: d'Espagne il viendra bientôt des nouvelles.    - si aliquid a comitiis audierimus, Cic. Att. 3, 14, 2: une fois que j'aurai eu qq nouvelle provenant des comices. [st1]4 [-] écouter, être attentif; être disciple, être auditeur.    - omnia legant, omnia audiant, Cic. de Or. 1, 256: qu'ils lisent tout, écoutent tout.    - sic fit ut, si quid praeterea de me audiat, non audiendum putet, Cic. Fam. 9, 16, 4: il s'ensuit que, s'il entend par ailleurs qqch sur mon compte, il pense qu'il ne faut pas l'écouter (y prêter attention).    - alicujus verba audire, Cic. Amer. 9: écouter les paroles de qqn avec attention.    - Xenocratem audire, Cic. Nat. 1, 72: suivre les leçons de Xénocrate.    - annum jam audis Cratippum, Cic.: il y a déjà un an que tu es le disciple de Cratippus.    - Polemonem audiverant assidue Zeno et Arcesilas, Cic.: Zénon et Arcésilas avaient suivi assidûment les leçons de Polémon.    - in astrologia C. Sulpicium audivimus, Cic.: en astrologie, nous avons eu pour maître C. Sulpicius.    - Antiochum saepe disputantem audiebam, Cic.: j'écoutais souvent Antiochus en train de discuter. [st1]5 [-] écouter favorablement, accepter d'entendre, accorder audience; approuver, accorder, exaucer.    - ubi neque cohortationes suas neque preces audiri intellegit, Caes.: voyant qu'on n'écoute plus ni ses exhortations ni ses prières.    - non audio, Cic.: je ne suis pas d'accord.    - audio, Plaut. Cic.: j'entends, je le crois bien.    - nihil audio, Ter. Cic.: je ne veux rien entendre.    - legatos audire, Caes. BG. 4, 13, 1, etc.: recevoir des ambassadeurs.    - hujus condiciones audiamus, Cic. Phil. 13, 16: écoutons ses conditions.    - sociorum querellas audire, Cic. Fam. 15, 4, 15: écouter les doléances des alliés. [st1]6 [-] être docile à, écouter, obéir; écouter, accueillir, admettre.    - dicto audientem esse, Plaut.: écouter au premier mot, obéir sans hésiter.    - dicto audientem esse alicui: obéir à qqn sans broncher.    - Syracusani nobis dicto audientes sunt, Cic. Suppl. 86: les Syracusains sont à nos ordres.    - si diceres... quis te audiret ? Cic. Verr. 5, 78, si tu disais... qui t'écouterait (te croirait) ? cf. Balb. 16; Marc. 25.    - illa perfugia, quae sumunt sibi ad excusationem, certe minime sunt audienda, Cic. Rep. 1, 9, les recours qu'ils ont pour s'excuser sont à coup sûr inadmissibles.    - neque audit currus habenas, Virg.: et le char [= l'attelage] n'obéit plus aux rênes. [st1]7 [-] s'entendre donner un nom; avoir la réputation de.    - rexque paterque audisti coram, Hor. Ep. 1: tu t'es entendu appeler roi et père.    - audire bene (male) ab aliquo: avoir bonne (mauvaise) réputation auprès de qqn.    - bene (male) audire ab aliquo: être bien (mal) apprécié de qqn.    - bene audire ab aliquo: avoir l'estime (la considération) de qqn.    - erat surdaster M. Crassus; sed aliud molestius, quod male audiebat, Cic. Tusc. 5, 116: M. Crassus était un peu sourd ; mais il y avait autre chose de plus pénible, c'est qu'il avait mauvaise réputation.    - quid auditurum putas fuisse Ulixem, si... Cic. Off. 3, 98: quelle réputation, à ton avis, aurait eue Ulysse, si...    - bene audire a parentibus, Cic. Fin. 3, 57: avoir l'estime de ses parents.    - rursusque Ciceronem a Calvo male audisse tamquam solutum et enervem, Tac. D. 18: [on constate] qu'en revanche Cicéron était décrié par Calvus, comme un écrivain lâche et sans nerf.    - ille tamen non aliter ab ipsis inimicis male audire quam nimiis floribus et ingenii affluentia potuit, Quint. 12, 10, 13: lui pourtant [Cicéron] ne put recevoir de ces ennemis mêmes d'autre reproche que celui d'un excès d'ornements et d'une imagination surabondante.    - subtilis veterum judex et callidus audis, Hor. S. 2, 7, 101: tu t'entends appeler juge fin et habile des vieilles choses.    - tu recte vivis, si curas esse quod audis, Hor. Ep. 1, 16, 17: toi, tu as une vie sage, si tu prends soin d'être ce qu'on dit de toi. [st1]8 [-] comprendre, interpréter, sous-entendre.    - Vulcanum pro igne audimus, Quint.: nous prenons Vulcain au sens de feu.    - simul enim auditur coepit, Quint.: en même temps on sous-entend coepit.
    * * *
        Audio, audis, audiui, et audii, auditum, pe. pro. audire. Ouir.
    \
        Audite paucis. Terent. Escoutez un peu.
    \
        Audiri in maius. Tacit. Missis leuibus copiis, quae ex longinquo in maius audiebantur. Qui faisoyent plus de bruit, qu'elle n'estoyent de nombre.
    \
        Liquidius audiunt talpae. Plin. Plus cler.
    \
        Molliter audire aliquem. Stat. Sans s'esmouvoir, ou affectionner, Paisiblement.
    \
        Parum auribus audire. Cato. N'ouir guere cler.
    \
        Audire aure non auersa. Tibul. Ouir assez patiemment.
    \
        Audire Socratem. Cic. Estre disciple de Socrates.
    \
        Audire, pro Intelligere, vel Accipere ex auditu. Terent. Ouir dire, Entendre.
    \
        Audiui dicere. Varro. Je l'ay ouy dire.
    \
        Audiui dici. Cic. J'ay ouy dire.
    \
        Audire, sine addito idem significat. Terent. Cic. Ouir dire.
    \
        Audiui hoc de parente meo. Cic. Je l'ay ouy dire à mon pere.
    \
        Audire de aliquo, aliter acceptum. Ter. Ouir parlé de quelcun.
    \
        Audire alterum de re aliqua. Cic. Escouter et bailler audience.
    \
        Ex te audiui. Plaut. Je te l'ay ouy dire.
    \
        Audire aliquem ex re aliqua. Plaut. Ouir dire quelque chose à aucun.
    \
        Audire de capite. Senec. Cognoistre d'un proces criminel.
    \
        Audire nuntium ex aliquo loco. Cic. Avoir et ouir nouvelles.
    \
        Audire, pro Exaudire. Exaucer. vt Deus meas preces audiuit. Cic.
    \
        Non audio. Cic. Il ne m'en chault, Je n'ay que faire de ce que tu dis.
    \
        Audio. Terent. Capias tu illius vestem. CH. vestem? quid tum postea? P. pro illo te ducam. CH. audio. Je t'entens bien, Je m'y accorde, J'en suis content.
    \
        Nec Homerum audio, qui Ganymedem a diis raptum ait. Cic. Je ne croy pas à Homere.
    \
        Non sum auditurus, Non eram Romae, etc. Je ne prenderay point pour excuse ce que tu dis que tu n'estois pas, etc.
    \
        Audiri. Cic. Estre creu.
    \
        Nunquam labere, si te audies. Cic. Jamais tu ne fauldras si tu te gouvernes par ton propre sens, si tu te gouverne par toymesmes.
    \
        Si me audies, has paternas possessiones tenebis. Cic. Si tu me veulx croire.
    \
        Audire bene. Cic. Avoir bon bruit.
    \
        Bene audire a parentibus. Cic. Estre loué de ses pere et mere.
    \
        Audire male. Cic. Avoir mauvais bruit, Estre blasmé.
    \
        Minus commode audire. Cic. N'avoir point fort bon bruit.
    \
        Audit arbor arborem. Pli. Endure d'estre joincte et collee avec.
    \
        Neque Romae quicquam auditur noui. Cic. On n'oit rien de nouveau, On ne dict rien de nouveau à Romme.
    \
        Sic enim auditur, vt depugnares. Quintil. Il s'entend, On entend par cela.
    \
        Audiendi insolens. Tacit. Qui n'ha pas accoustumé d'ouir.

    Dictionarium latinogallicum > audio

  • 4 audio

    audĭo, īvi or ii, itum, 4, v. a. ( imperf. audibat, Ov F. 3, 507: audibant. Cat. 84, 8; fut. audibo, Enn. ap. Non. p. 506, 1:

    audibis,

    id. ib.; Plaut. Capt. 3, 4, 86; id. Poen. 1, 2, 97; Caecil. ap. Gell. 7, 17 fin.; id. ap. Non. l. l.; cf. Struve, p. 137 sq.: audin = audisne, as ain = aisne; inf. perf. audīsse better than audivisse, acc. to Quint. 1, 6, 17) (cf. the Lacon. aus = hous; auris; Lith. ausis; Goth. auso; Germ. Ohr, and Engl ears [p. 202] the Fr. ouïr, and Lat. ausculto; Curtius also compares the Gr. aïô, to hear, perceive, and the Sanscr. av, to notice, to favor; v. ausculto, 1. aveo init., and cf. Varr. L. L. 6, § 83 Müll.], to hear, to perceive or understand by hearing, to learn (audio pr. differs from ausculto as the Gr. akouô from akroaomai, the Germ. hören from horchen, and the Engl. to hear from to listen, the former of these words denoting an involuntary, the latter a voluntary act; other syn.: exaudio, sentio, cognosco, oboedio, dicor).
    I.
    A.. In gen.
    a.
    Aliquid:

    auribus si parum audies terito cum vino brassicam, etc.,

    Cato, R. R. 157 fin.:

    ubi molarum strepitum audibis maximum, Enn. ap. Non. l. l. (Com. v. 7 Vahl. p. 153): verba,

    Plaut. Poen. 1, 2, 97; Vulg. Gen. 24, 30:

    quae vera audivi, taceo,

    Ter. Eun. 1, 2, 23:

    Mane, non dum audīsti, Demea, Quod est gravissumum,

    id. Ad. 3, 4, 21:

    vocem,

    id. Hec. 4, 1, 2:

    vera an falsa,

    id. And. 5, 4, 19:

    mixtos vagitibus aegris Ploratus,

    Lucr. 2, 579:

    voces,

    Verg. A. 4, 439; Hor. C. 3, 7, 22; Vulg. Gen. 3, 8; ib. Matt. 2, 18:

    strepitus,

    Verg. A. 9, 394:

    sonitum,

    Hor. C. 2, 1, 31:

    haec,

    id. ib. 3, 27, 51:

    aquas,

    Ov. Am. 3, 11, 30:

    gemitus,

    id. M. 7, 839; Vulg. Exod. 2, 24: ait se omnia audivisse, Titinn. ap. Macr. S. 2, 12:

    ut quod te audīsse dicis numquam audieris,

    Cic. de Or. 2, 70, 285:

    Nihil enim habeo praeter auditum,

    id. Off. 1, 10, 33:

    quod quisque eorum de quāque re audierit,

    Caes. B. G. 4, 5:

    Hac auditā pugnā maxima pars sese Crasso dedidit,

    id. ib. 3, 27:

    Auditis hostium copiis respicerent suum ipsi exercitum,

    Liv. 42, 52, 10:

    quod cum audīsset Abram,

    Vulg. Gen. 14, 14:

    auditis sermonibus,

    ib. 4 Reg. 22, 19; ib. Heb. 4, 3: clangorem tubae, ib:

    Isa. 18, 3: symphoniam,

    ib. Luc. 15, 25:

    animal,

    ib. Apoc. 6, 3; 6, 5 al. persaep.
    b.
    Constr., the person from whom one hears or learns any thing, with ex (so most freq.), ab, de, acc. and part., acc. and inf., cum or dum.
    (α).
    With ex:

    verbum ex aliquo,

    Ter. Heaut. 5, 4, 8; so id. And. 2, 1, 2; 5, 4, 24; id. Eun. 1, 2, 34; id. Hec. 4, 1, 35; id. And. 3, 3, 2:

    audivi ex majoribus natu hoc idem fuisse in P. Scipione Nasicā,

    Cic. Off. 1, 30, 109:

    hoc ex aliis,

    id. Att. 5, 17:

    ex obviis,

    Liv. 28, 26; so Suet. Caes. 29; id. Dom. 12 al.. saepe audivi ex majoribus natu mirari solitum C. Fabricium etc., Cic. Sen. 13, 43; so Suet. Claud. 15.—
    (β).
    With ab:

    a quibus cum audi/sset non multum superesse munitionis,

    Nep. Them. 7, 2.—
    (γ).
    With de:

    equidem saepe hoc audivi de patre et de socero meo,

    i. e. from his mouth, Cic. de Or. 3, 33, 133; so id. Off. 3, 19, 77; id. Brut. 26, 100.—
    (δ).
    With acc. and part. pres. (cf. Zumpt, Gr. §

    636): ut neque eum querentem quisquam audierit neque etc.,

    Nep. Timol. 4, 1; so Suet. Calig. 22; Cat. 9, 6; 61, 125; 67, 41 al.—
    (ε).
    With acc. and inf.:

    mihi non credo, quom illaec autumare illum audio,

    Plaut. Am. 1, 1, 260:

    Audin (eum) lapidem quaeritare?

    id. Capt. 3, 4, 70:

    erilem filium ejus duxisse audio Uxorem,

    Ter. Phorm. 1, 1, 5; 2, 1, 59:

    saepe hoc majores natu dicere audivi,

    Cic. Mur. 28:

    Gellius audierat patruom objurgare solere,

    Cat. 74, 1; Verg. A. 1, 20; 4, 562:

    audiet cives acuisse ferrum, Audiet pugnas juventus,

    Hor. C. 1, 2, 21 sq.:

    audire videor pios Errare per lucos,

    id. ib. 3, 4, 5. —Hence also pass. with nom. and inf. (cf. Zumpt, Gr. §

    607): Bibulus nondum audiebatur esse in Syriā,

    was said, Cic. Att. 5, 18; so Caes. B. G. 7, 79.—
    (ζ).
    With cum or dum (cf. Zumpt, Gr. §

    749): id quidem saepe ex eo audivi, cum diceret sibi certum esse,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    quis umquam audivit, cum ego de me nisi coactus ac necessario dicerem?

    id. Dom. 35; so id. Brut. 56; id. Fin. 5, 19, 54; id. de Or. 1, 28, 129; 1, 2, 99; Plin. Ep. 7, 24, 5:

    auditus est certe, dum ex eo quaerit,

    Suet. Dom. 4. —Diff. from the preced. constr. with de is audire de aliquo (aliquid); more freq. in pass. sense, to hear any thing concerning any one:

    de psaltriā hac audivit,

    Ter. Ad. 3, 4, 5:

    illos etiam convenire aveo, de quibus audivi et legi,

    Cic. Sen. 23, 83; so id. Att. 7, 20; id. Ac. 2, 2, 4; cf.:

    aliquid in aliquem,

    to hear something against, something bad of any one, id. de Or. 2, 70, 285 al. —
    B.
    In conversation.
    (α).
    Audi, as a call to gain attention, hear, attend, give ear, listen, = hoc age:

    audi cetera,

    Plaut. Trin. 2, 4, 127:

    audi heus tu,

    id. ib. 4, 3, 52:

    Dorio, audi, obsecro,

    Ter. Phorm. 3, 2, 1: Hoc audi, id. And. 3, 4, 11;

    4, 1, 36: Quin tu audi,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 42:

    quin tu hoc audi,

    Ter. And. 2, 2, 9.—
    (β).
    Audis or audin = audisne? do you hear? atque audin? Plaut. Trin. 3, 3, 70:

    Equidem deciens dixi: Et domi [nunc] sum ego, inquam, ecquid audis?

    id. Am. 2, 1, 27; id. Trin. 3, 2, 91:

    Heus, audin quid ait? Quin fugis?

    id. Capt. 3, 4, 60:

    cura adversandum atque audin? quadrupedem constringito,

    Ter. And. 5, 2, 24; 1, 5, 64:

    Audin tu? Hic furti se adligat,

    id. Eun. 4, 7, 39:

    Audin quid dicam?

    id. Hec. 1, 2, 3.—
    c.
    Audito, with a clause for its subject, as abl. absol. in the histt., upon the receipt of the news that, at the tidings that: audito, Q. Marcium in Ciliciam tendere, when news came that Q. Marcius etc., Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 1130 P.:

    audito Machanidam famā adventūs sui territum refugisse Lacedaemonem,

    Liv. 28, 7:

    audito venisse missu Agrippinae nuntium Agerinum,

    Tac. A. 14, 7.—
    II.
    Esp.,
    A.
    1.. In a pregnant signif., to listen to a person or thing, to give ear to, hearken to, attend:

    etsi a vobis sic audior, ut numquam benignius neque attentius quemquam auditum putem,

    Cic. Clu. 23, 63; so id. de Or. 1, 61, 259:

    sed non eis animis audiebantur, qui doceri possent,

    Liv. 42, 48; 1, 32; 5, 6:

    ut legationes audiret cubans,

    Suet. Vesp. 24; id. Caes. 32; id. Ner. 22; 23; Vulg. Job. 11, 2; ib. Psa. 33, 12; ib. Matt. 10, 14; ib. Heb. 3, 7 al.—
    2.
    Aliquem, of pupils, to hear a teacher, i. e. to receive instruction from, to study under:

    te, Marce fili, annum jam audientem Cratippum,

    Cic. Off. 1, 1, 1:

    Jam Polemonem audiverant adsidue Zeno et Arcesilas,

    id. Ac. 1, 9, 34; so id. N. D. 1, 14, 37; 3, 1, 2; id. Fat. 2, 4:

    Diogenes venientem eum, ut se extra ordinem audiret, non admiserat,

    Suet. Tib. 32; id. Gram. 10, 20 al.— Absol.: possumne aliquid audire? (i. e. will you communicate something to me?) tu vero, inquam, vel audire vel dicere, Cic. Fat. 2, 3:

    ponere aliquid, ad quod audiam, volo,

    id. ib. 2, 4.—
    3.
    De aliquā re or aliquid, aliquem, of judges, to listen or hearken to, to examine:

    nemo illorum judicum clarissimis viris accusantibus audiendum sibi de ambitu putavit,

    Cic. Fl. 39, 98:

    de capite,

    Sen. Ben. 2, 12 al. — Trop.:

    de pace,

    Liv. 27, 30:

    dolos,

    Verg. A. 6, 567:

    nequissimum servum,

    Suet. Dom. 11; so id. Aug. 93; id. Tib. 73; id. Claud. 15; id. Dom. 14; 16; Dig. 11, 3, 14 fin.; 28, 6, 10; 39, 2, 18 et saep.—
    4.
    Of prayer or entreaty, to hear, listen to, lend an ear to, regard, grant:

    in quo di immortales meas preces audiverunt,

    Cic. Pis. 19:

    Curio ubi... neque cohortationes suas neque preces audiri intellegit,

    Caes. B. C. 2, 42:

    velut si sensisset auditas preces,

    Liv. 1, 12:

    audivit orationem eorum,

    Vulg. Psa. 105, 44:

    audisti verba oris mei,

    ib. ib. 137, 1:

    Audiat aversā non meus aure deus,

    Tib. 3, 3, 28:

    audiit et caeli Genitor de parte serenā Intonuit laevum,

    Verg. A. 9, 630:

    minus audientem carmina Vestam,

    Hor. C. 1, 2, 27; 4, 13, 1:

    audivit Dominus,

    Vulg. Psa. 29, 11 al. —Also aliquem, to hear one, to grant his desire or prayer:

    puellas ter vocata audis,

    Hor. C. 3, 22, 3; so id. C. S. 34; 35:

    Ferreus orantem nequiquam, janitor, audis,

    Ov. Am. 1, 6, 27; id. M. 8, 598 al.:

    Audi nos, domine,

    Vulg. Gen. 23, 6; 23, 8:

    semper me audis,

    ib. Joan. 11, 42.—
    B.
    Aliquem, aliquid, or absol. audio, to hear a person or thing with approbation, to assent to, agree with, approve, grant, allow:

    nec Homerum audio, qui Ganymeden ab dis raptum ait, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65:

    Socratem audio dicentem cibi condimentum esse famem, sed qui ad voluptatem omnia referens vivit ut Gallonius, non audio,

    id. Fin. 2, 28, 90; id. de Or. 1, 15, 68; 3, 28, 83; id. Marcell. 8, 25: audio ( I grant it, well, that I agree to, that is granted):

    nunc dicis aliquid, quod ad rem pertineat,

    id. Rosc. Am. 18 fin.; id. Verr. 2, 2, 59; 2, 5, 27:

    non audio,

    that I do not grant, id. ib. 2, 3, 34.—
    C.
    To hear, to listen to, to obey, heed; orig. and class. only with acc., but also with dat.—
    a.
    With acc.:

    tecum loquere, te adhibe in consilium, te audi, tibi obtempera,

    Cic. Fam. 2, 7, 2; id. N. D. 1, 20, 55:

    ne ego sapientiam istam, quamvis sit erudita, non audiam,

    id. Phil. 13, 3, 6:

    si me audiatis, priusquam dedantur, etc.,

    Liv. 9, 9:

    Non, si me satis audias, Speres etc.,

    Hor. C.1, 13, 13; 4, 14, 50; id. Ep. 1, 1, 48:

    patris aut matris imperium,

    Vulg. Deut. 21, 18 al. — Poet. transf. to inanimate things:

    neque audit currus habenas,

    heeds, Verg. G. 1, 514; so Claud. Cons. Mall. Theod. 187 (cf. Hor. Ep. 1, 15, 13: equi frenato est auris in ore; and Pind. Pyth. 2, 21: harmata peisichalina):

    nec minus incerta (sagitta) est, nec quae magis audiat arcum,

    which better heeds the bow, Ov. M. 5, 382:

    teque languenti manu Non audit arcus?

    Sen. Herc. Oet. 980; so Stat. Th. 5, 412; Luc. 3, 594; 9, 931; Sil. 14, 392.—
    b.
    With dat.: nam istis qui linguam avium intellegunt, magis audiendum censeo, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57, 131 (B. and K. isti):

    sibi audire,

    App. Mag. p. 326, 34; so, dicto audientem esse, to listen to one's word, to be obedient to one's word, to obey (not in Ter.):

    dicto sum audiens,

    I obey, Plaut. Pers. 3, 1, 71; id. Trin. 4, 3, 55; id. As. 3, 1, 40; id. Men. 2, 3, 89:

    qui dicto audientes in tantā re non fuisset,

    Cic. Deiot. 8, 23 ' sunt illi quidem dicto audientes, id. Verr. 1, 88:

    quos dicto audientes jussi,

    id. ib. 5, 104.—And, on account of the signif. to obey, with a second personal dat.: dicto audientem esse alicui, to obey one (freq. and class.); cf.

    Stallb. ad Rudd. Gr. II. p. 124, n. 38: vilicus domino dicto audiens sit,

    Cato, R. R. 142: si habes, qui te audiat;

    si potest tibi dicto audiens esse quisquam,

    Cic. Verr. 2, 1, 44; 2, 4. 12; 2, 5, 32; id. Phil. 7, 2:

    dicto audiens fuit jussis absentium magistratuum,

    Nep. Ages. 4, 2; id. Lys. 1, 2; id. Iphicr. 2, 1:

    interim Servio Tullio jubere populum dicto audientem esse,

    Liv. 1, 41; 4, 26; 29, 20;

    41, 10 al.—Once pleon. with oboedio: ne plebs nobis dicto audiens atque oboediens sit,

    Liv. 5, 3.—
    D.
    To hear thus and thus, i. e. to be named or styled somehow (as in Gr. akouô; and in Engl. to hear, as Milton: Or hear'st thou rather pure ethereal stream, P. L. III. 7); and with bene or male (as in Gr. kalôs or kakôs akouein; cf. Milton: For which Britain hears ill abroad, Areop.; and Spenser: If old Aveugles sonnes so evil hear, F. Q. I. 5, 23), to be in good or bad repute, to be praised or blamed, to have a good or bad character:

    benedictis si certāsset, audīsset bene (Bene audire est bene dici, laudari, Don.),

    Ter. Phorm. prol. 20:

    tu recte vivis, si curas esse quod audis,

    Hor. Ep. 1, 16, 17:

    rexque paterque Audisti coram,

    id. ib. 1, 7, 38; so id. S. 2, 6, 20; Ter. Hec. 4, 2, 24; id. Phorm. 2, 3, 12; Cic. Att. 6, 1; id. Fin. 3, 17, 57; id. Leg. 1, 19; Nep. Dion, 7, 3:

    Ille, qui jejunus a quibusdam et aridus habetur, non aliter ab ipsis inimicis male audire quam nimiis floribus et ingenii afluentia potuit,

    Quint. 12, 10, 13 al. —In a play upon words: erat surdaster M. Crassus;

    sed aliud molestius quod male audiebat,

    Cic. Tusc. 5, 40, 116; so,

    minus commode: quod illorum culpā se minus commode audire arbitrarentur,

    id. Verr. 2, 3, 58.—
    E.
    As it were to hear, to hear mentally, i. e. to understand, to supply, something (later subaudio): cum subtractum verbum aliquod satis ex ceteris intellegitur, ut, stupere gaudio Graecus. Simul enim auditur coepit, is understood, is to be supplied, Quint. 9, 3, 58; 8, 5, 12.—Hence, audĭens, entis, P. a. subst.
    A.
    (Acc. to II. A.) A hearer, auditor ( = auditor, q. v., or qui audit, Cic. Brut. 80, 276)' ad animos audientium permovendos, Cic. Brut. 23, 89; 80, 279:

    cum adsensu audientium egit,

    Liv. 21, 10 al. —Hence, in eccl. Lat., a catechumen, Tert. Poen. 6.—
    B.
    (Acc. to II. C.) With the gen.: tibi servio atque audiens sum imperii, a hearer of, i. e. obedient to, your command, Plaut. Truc. 1, 2, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > audio

  • 5 audiō

        audiō īvī or iī, ītus, īre    [2 AV-], to hear: quae vera audivi, taceo, T.: verbum ex te, T.: de te ex te, your account of yourself: ista de maioribus: ab ipso, H.: eum querentem, N.: hoc maiores natu dicere: a maioribus natu mirari solitum, etc.: Audiet civīs acuisse ferrum, H.: Bibulus nondum audiebatur esse in Syria: Cur ita crediderim audi, H.: audi Quid ferat, H.: id ex eo audivi, cum diceret, etc.: de Psaltriā hac audivit, T.: illos de quibus audivi: quin tu hoc audi, listen, T.: audin' (for audisne?), do you hear? T.—Supin. acc.: vocat (me) hic auditum scripta, H.—Supin. abl.: O rem auditu crudelem.—P. pass.: cui non sunt auditae Demosthenis vigiliae: non uni militi sed universis audiuntur, L.: Audita arboribus fides, H.: auditi advertitis cursum, already known by report, V. — Subst: nihil habeo praeter auditum, hearsay: refert audita, what he had heard, O.—To listen to, give attention to: etsi a vobis sic audior, ut, etc.: audi, Iuppiter, et tu, Iane, L.—To hear, be taught by, learn from: te annum iam audientem Cratippum: audiendum sibi de ambitu, i. e. must examine the charge: de pace audisse, entertained proposals, L.: dolos, investigate, V. — To listen to, lend an ear, regard, hear, grant: di meas preces audiverunt: neque preces audiri intellegit, Cs.: si sensisset auditas preces, L.: Audiit et genitor Intonuit, V.: puellas Ter vocata audis, H.—To hear with assent, accept, agree with, approve, yield to, grant, allow: fabulas: tum id audirem, si, etc., I would assent to it, if, etc.: audio, nunc dicis aliquid, granted: non audio, I do not admit it.—To obey, heed: sapientiam: me, L.: te tellus audit Hiberiae, H.: neque audit currus habenas, V.— In the phrase, dicto audiens esse, to obey: sunt illi quidem dicto audientes: dicto audientes in tantā re: dicto audiens esse huic ordini: Tullio iubere populum dicto audientem esse, L.: dicto audiens fuit iussis, N.—To be called, be named, reported, regarded: si curas esse quod audis, H.: Id audire, to bear that name, V.: bene audire velle, to be praised: bene a parentibus: male audies, you will be in bad repute, T.: insuetus male audiendi, N.: minus commode audire, i. e. to be injured in reputation.
    * * *
    audire, audivi, auditus V
    hear, listen, accept, agree with; obey; harken, pay attention; be able to hear

    Latin-English dictionary > audiō

  • 6 audio

    audio audio, ivi, itum, ire слушать

    Латинско-русский словарь > audio

  • 7 audio

    īvī (iī), īitum, īre
    1) слышать (verba, vocem C etc.)
    Caesar discessisse audiebatur Cs — шли слухи, что Цезарь отступил
    a. aliquid ex (ab, de) aliquo C, L, Su etc. — слышать что-л. от кого-л.
    a. aliquid de aliquo C — слышать что-л. о ком-л. (про кого-л.)
    audita arboribus fides H — лира (Орфея), которой и деревья заслушивались
    3) выслушивать (о судье), тж. допрашивать ( aliquem de ambitu C); расследовать ( dolos V)
    4) слушаться, повиноваться (aliquem, иногда alicui)
    dicto audientem esse alicui Pl, C etc. — слушаться кого-л.
    5) соглашаться, одобрять
    nec Homērum audio, qui Ganymedem a diis raptum ait C — и я не согласен с Гомером в том, будто Ганимед похищен богами
    si eum diceres esse mortuum, quis te audiret? C — если бы ты сказал, что он умер, кто бы тебе поверил?
    audio C — слушаю, согласен, хорошо
    non (или nil) audio Ter — не согласен, не желаю и слышать
    6) благосклонно отнестись, выслушать (preces alicujus V etc.; vota H; orantem O)
    7) считаться, слить
    tu recte vivis, si curas esse quod audis H — ты ведёшь правильную жизнь, если стараешься быть таким, каким тебя считают
    bene (male) audire C etc. — пользоваться доброй (дурной) славой, т. е. быть хвалимым или порицаемым ( ab aliquo C)

    Латинско-русский словарь > audio

  • 8 audio

    Латинско-русский медицинско-фармацевтический словарь > audio

  • 9 Audio, video, disco

    I hear, I see, I learn

    Latin Quotes (Latin to English) > Audio, video, disco

  • 10 audio

    to hear, hearken, listen to.

    Latin-English dictionary of medieval > audio

  • 11 audio

    ,ivi,itum, ire
    слышать, слушать

    Latin-Russian dictionary > audio

  • 12 audio

    , audivi, auditum, audire 4
      слушать, слышать

    Dictionary Latin-Russian new > audio

  • 13 ex-audiō

        ex-audiō īvī, ītus, īre,    to hear clearly, distinguish, discern, hear: voces: sonitum remorum, Cs.: voces mulierum, L.: maximā voce, ut omnes exaudire possint, audible to all.—To hear, perceive, understand, attend to, regard: multa: Non exauditi sanguis vatis, O.: monitor non exauditus, unheeded, H.: exaudi, voltūsque attolle, give heed, O. —To listen to, heed, regard, grant: preces et vota: dirae exauditae ab omnibus dis, L.

    Latin-English dictionary > ex-audiō

  • 14 in-audiō

        in-audiō īvī, ītus, īre,    to hear whispered, get an inkling of: re Gadibus inauditā fore ut, etc., it having been rumored among, etc.: numquid de quo inaudisti?

    Latin-English dictionary > in-audiō

  • 15 audin = audisne

    → audio.

    Dictionarium latinogallicum > audin = audisne

  • 16 слушать

    audio, ivi, itum, ire

    Latin-Russian dictionary > слушать

  • 17 auditus

    1.
    audītus, a, um, Part. of audio.
    2.
    audītus, ūs, m. [audio].
    I.
    A hearing, listening (so perh. only post-Aug.;

    syn.: auditio, auscultatio): ea plurium auditu accipi,

    Tac. A. 4, 69:

    breviauditu,

    id. H. 2, 59:

    auditus auris,

    Vulg. 2 Reg. 22, 45;

    ib. Job, 42, 5: auditu audietis (by Hebraïsm),

    ib. Matt. 13, 14.—Hence, the instruction listened to (cf. audio, II. A. 2.):

    quis dignior umquam Hoc fuit auditu?

    Luc. 10, 183.— Also (like auditio, II.), a rumor, report:

    occupaverat animos prior auditus,

    Tac. H. 1, 76:

    Quis credidit auditui nostro?

    Vulg. Joan. 12, 38; ib. Rom. 10, 16.—
    II.
    The sense of hearing, the hearing (class.):

    auditus autem semper patet,

    Cic. N. D. 2, 57, 144: num quid aliquo sensu perceptum sit, aspectu, auditu, tactu, odore, gustatu, Auct. ad Her. 2, 5:

    aures acerrimi auditūs,

    Plin. 8, 32, 50, § 114; 23, 4, 42, § 85:

    Si totum corpus oculus, ubi auditus?

    Vulg. 1 Cor. 12, 17 bis. al. —In plur.: auditus hominum deorumque mulcens, i. e. aures, App Dogm. Plat. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > auditus

  • 18 ausculto

    ausculto, āvi, ātum, 1, v. freq. [perh. a union of two roots, that of audio, auris ausis, and of the Sanscr. çru = to hear; v. Bopp, Gloss. p. 396 b.], to hear any person or thing with attention, to listen to, give ear to, akroasthai (cf. audio init.; in the anteclass. per. freq., but not in Lucr.; in the class. per. rare).
    I.
    In gen.: Ita est cupidus orationis, ut conducat qui auscultet, Cato ap. Gell. 1, 15, 9:

    ausculto atque animum adverto sedulo,

    Plaut. Stich. 4, 1, 40:

    In rem quod sit praevortaris quam re advorsā animo auscultes,

    id. Ps. 1, 3, 8; id. Trin. 3, 3, 50; id. Truc. 2, 4, 46:

    nimis eum ausculto libens,

    id. Poen. 4, 2, 19; id. Aul. 3, 5, 22:

    Ausculta paucis, nisi molestumst,

    Ter. Ad. 5, 3, 20; id. And. 3, 3, 4 and 5:

    jam scies: Ausculta,

    id. Phorm. 5, 8 (9), 7: illos ausculto lubens, Afran. ap Non. p. 246, 15: Nec populum auscultare, * Cat. 67, 39:

    sermonem,

    Vulg. Gen. 4, 23:

    verba,

    ib. Tob. 9, 1: aures diligenter auscultabunt, ib. Isa, 32, 3.—
    II.
    Esp
    A.
    To listen to something believingly, to give credit to, etc.
    a.
    With acc.:

    crimina,

    Plaut. Ps. 1, 5, 12.—
    b.
    With dat. of pers.:

    cui auscultabant,

    gave heed, Vulg. Act. 8, 10.—
    B.
    To listen in secret to something, to overhear:

    quid habeat sermonis, auscultabo,

    Plaut. Poen. 4, 1, 6:

    omnia ego istaec auscultavi ab ostio,

    id. Merc. 2, 4, 9.—
    C.
    Of servants, to attend or wait at the door, as in Gr. hupakouein:

    ad fores auscultato atque serva has aedīs,

    Plaut. Truc. 1, 2, 1: jam dudum ausculto et cupiens tibi dicere servus Pauca, reformido, * Hor. S. 2, 7, 1 Heind.—
    D.
    Alicui or absol., to hear obediently, to obey, heed (cf. audio):

    hi auscultare dicuntur, qui auditis parent,

    Varr. L. L. 6, § 83 Müll.:

    auscultare est obsequi: audire ignoti quod imperant soleo, non auscultare,

    Non. p. 246, 9 sq.: magis audiendum quam auscultandum censeo, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57, 131:

    Age nunc vincito me auscultato filio,

    Plaut. Bacch. 4, 8, 14:

    Qui mi auscultabunt,

    id. As. 1, 1, 50; id. Curc. 2, 1, 8; id. Most. 3, 1, 58; 3, 1, 99; id. Mil. 2, 6, 16; id. Ps. 1, 5, 38; id. Poen. 1, 1, 69; 1, 2, 98; id. Rud. 2, 6, 56; 3, 3, 32; id. Stich. 1, 2, 89:

    seni auscultare,

    Ter. And. 1, 3, 4:

    vin tu homini stulto mi auscultare?

    id. Heaut. 3, 3, 24; id. Ad. 3, 3, 66; 5, 8, 12: mihi ausculta: vide, ne tibi desis, * Cic. Rosc. Am. 36, 104.—With acc.: nisi me [p. 209] auscultas, Plaut. Trin. 3, 2, 36 (we should perhaps here, in accordance with the general idiom, read mi; so Ritschl).—In pass. impers.: De. Ad portum ne bitas, dico jam tibi. Ch. Auscultabitur, you shall be obeyed, it shall be done, Plaut. Merc. 2, 3, 127.
    It is difficult to believe, in the verse of Afranius, videt ludos, hinc auscultavi procul, that auscultare is equivalent to videre, spectare, acc.
    to Non. p. 246, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > ausculto

  • 19 audiens

    audiēns, entis (audio), I) Partic., s. audio. – II) subst., der Zuhörer, a) im allg., im Genet. Sing., audientis animum movere, Cic.: gew. im Genet. Plur., animos audientium permovere, Cic., od. inflammare, Cic.: Hanno unus adversus senatum causam foederis magno silentio propter auctoritatem suam non cum assensu audientium egit, Liv. – b) insbes., der Katechumene, Tert. de paenit. 6.

    lateinisch-deutsches > audiens

  • 20 audiens

    audĭens, entis [st2]1 [-] part.-adj. de audio; obéissant, docile. [st2]2 [-] subs. - auditeur. [st2]3 [-] subs. - Tert. catéchumène.    - avec dat. dicto audiens: obéissant aux ordres.    - alicui dicto audiens: obéissant aux ordres de qqn.    - respondit se dicto audientem fuisse praetori, Cic. Verr. 4, 28: il répondit qu'il avait été entièrement aux ordres du préteur.    - animos audientium permovere, Cic. Br. 89: remuer l'âme des auditeurs.
    * * *
    audĭens, entis [st2]1 [-] part.-adj. de audio; obéissant, docile. [st2]2 [-] subs. - auditeur. [st2]3 [-] subs. - Tert. catéchumène.    - avec dat. dicto audiens: obéissant aux ordres.    - alicui dicto audiens: obéissant aux ordres de qqn.    - respondit se dicto audientem fuisse praetori, Cic. Verr. 4, 28: il répondit qu'il avait été entièrement aux ordres du préteur.    - animos audientium permovere, Cic. Br. 89: remuer l'âme des auditeurs.
    * * *
        Audiens, Participium. Cic. Qui oit.
    \
        Audiens dicto. Cic. Obeissant à ce qu'on luy dict.
    \
        Audiens edicto. Cic. Qui obeit à l'edict et commandement.

    Dictionarium latinogallicum > audiens

См. также в других словарях:

  • Audio description — refers to an additional narration track for blind and visually impaired consumers of visual media (including television and film, dance, opera, and visual art). It consists of a narrator talking through the presentation, describing what is… …   Wikipedia

  • Audio signal processing — Audio signal processing, sometimes referred to as audio processing, is the intentional alteration of auditory signals, or sound. As audio signals may be electronically represented in either digital or analog format, signal processing may occur in …   Wikipedia

  • Audio restoration — is a generalized term for the process of removing imperfections (such as hiss, crackle, noise, and buzz) from sound recordings. Audio restoration can be performed directly on the recording medium (for example, washing a gramophone record with a… …   Wikipedia

  • Audio-Technica — Rechtsform Corporation/Ltd. Gründung 1962 in Tokio, Shinjuku ku Sitz …   Deutsch Wikipedia

  • Audio system measurements — are made for several purposes. Designers take measurements so that they can specify the performance of a piece of equipment. Maintenance engineers make them to ensure equipment is still working to specification, or to ensure that the cumulative… …   Wikipedia

  • Audio to video synchronization — (also known as Audio video sync, Audio/video sync, AV sync, lip sync ndash; or lack of it: lip sync error, lip flap) refers to the relative timing of audio (sound) and video (image) portions during creation, post production (mixing), transmission …   Wikipedia

  • Audio equipment testing — is done to provide consumers with an idea of what they are looking for and to make the process of equipment selection easier. The results are published in specialty electronics magazines, online, and in other media. Many people involved in the… …   Wikipedia

  • Audio Secrecy — Studio album by Stone Sour Released September 7, 2010 …   Wikipedia

  • Audio Video Interleave — Filename extension .avi Internet media type video/vnd.avi[1] video/avi video/msvideo video/x msvideo Type code Vfw Uniform Type Identifier …   Wikipedia

  • Audio digital — Saltar a navegación, búsqueda El audio digital es la codificación digital de una señal eléctrica que representa una onda sonora. Consiste en una secuencia de valores enteros y se obtienen de dos procesos: el muestreo y la cuantificación digital… …   Wikipedia Español

  • Audio-Animatronics — Saltar a navegación, búsqueda Audio Animatronics Tipo Marca registrada Fundación 1961 Fundador(es) Lee Adams Audio Animatronics es la marca registrada de una forma de robótica creada por Walt Disney …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»