Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

enuntiare

  • 1 enuntio

    I
    enuntiare, enuntiavi, enuntiatus V TRANS
    reveal/divulge/make known/disclose; speak out, express/state/assert; articulate
    II
    enuntiare, enuntiavi, enuntiatus V
    reveal; say; disclose; report; speak out, express, declare

    Latin-English dictionary > enuntio

  • 2 coeptum

        coeptum ī, n    [coepio], a work begun, beginning, undertaking: nec taedia coepti Ulla mei capiam, O.: audax, L.: audacibus adnue coeptis, V.: temere coepta, L.: coeptis meis, O.: ne enuntiare coepta, L.
    * * *
    undertaking (usu.pl.), enterprise, scheme; work begun/started/taken in hand

    Latin-English dictionary > coeptum

  • 3 commissum

        commissum ī, n    [committo], an undertaking, enterprise: audacter commissum corrigere, L.—A transgression, offence, fault, crime: sacrum: turpe, H.: commissi praemia, O.: poenā commissa luere, offences, V.—A secret, trust: enuntiare commissa: commissa celare, N.: tacere, H.: retinere, H.
    * * *
    undertaking, enterprise; trust, secret; thing entrusted/confiscated; crime

    Latin-English dictionary > commissum

  • 4 necessāriō

        necessāriō adv.    [necessarius], unavoidably, inevitably: coacti necessario se aperiunt, T.: dicendum est: rem Caesari enuntiare, Cs.: copias parat, S.
    * * *
    unavoidably, without option; necessarily, of necessity; inevitably/unavoidably

    Latin-English dictionary > necessāriō

  • 5 silenda

        silenda ōrum, n    [P. fut. of sileo], things not to be spoken, secrets: silenda enuntiare, L.

    Latin-English dictionary > silenda

  • 6 circuitus

    1.
    circŭĭtus, a, um, Part., from circumeo.
    2.
    circŭĭtus ( circŭmĭtus, Cic. N. D. 1, 12, 29; 2, 62, 155; 2, 19, 49; id. Rep. 1, 29, 45; Quint. 1, 10, 42 al.; cf. circumeo, and v. Neue, Formenl. 2, p. 737), ūs, m. [circumeo] (class. in prose and poetry).
    I.
    A going round, a circling, revolving, a revolution:

    solis,

    Cic. N. D. 2, 19, 49; cf. Plin. 2, 23, 21, § 86; Cic. Rep. 6, 12, 12:

    nox et dies unum circumitum orbis efflcit,

    id. Univ. 9 prope med.:

    Asiae Syriaeque circuitu Aegyptum petit,

    Suet. Aug. 17:

    mundi,

    Plin. 2, 5, 4, § 11.—
    B.
    In medic. lang., the periodical return of a disease, Cels. 3, 5; Ser. Samm. 95.—Far more freq.,
    II.
    Meton.
    A.
    (Abstr. pro concr.). A circuit, compass, a way around:

    plurimum refert, cujus sit formae ille circuitus,

    Quint. 1, 10, 40; cf. id. 1, 10, 42; 1, 5, 26; Augur. ap. Gell. 13, 14, 1:

    collis, quem propter magnitudinem circuitus opere circumplecti non poterant,

    Caes. B. G. 7, 83:

    illi operibus vincebant, quod interiore spatio minorem circuitum habebant,

    id. B. C. 3, 44:

    XV milia passuum circuitu amplexus,

    id. ib.; so id B G. 1, 41; Plin. 4, 12, 19, § 54:

    brevi per mon tes circuitu praemissis, qui munirent viam,

    Liv. 34, 28, 2; 4, 27, 8; Curt. 3, 11, 19:

    qualis esset natura montis et qualis in circuitu ascensus,

    Caes. B. G. 1, 21; 2, 29; 2, 30:

    longo circuitu petere regiones,

    id. ib. 7, 45; Verg. A. 11, 767:

    saevaque circuitu curvantem bracchia longo, Ov M. 2, 82: circumitus Siciliae quid tibi novi ostenderit,

    Sen. Ep. 79, 1.—
    B.
    = ambitus, an open space left around a building, Varr. L. L. 5, § 22; cf. Paul. ex Fest. p 5, 4 Müll.; Inscr Marin. Fratr. Arval. p. 369.—
    III.
    Trop
    A.
    In rhet., a period: in toto circuitu illo orationis, quem Graeci periodon, nos tum ambitum, tum circuitum, tum comprehensionem, aut continuationem aut circumscriptionem dicimus, Cic. Or. 61, 204; cf.

    Quint 9, 4, 124: modo ne circuitus ipse verborum sit aut brevior quam aures exspectent, aut longior, etc.,

    Cic. de Or 3, 49, 191; 3, 51, 198; id. Or. 23, 78; Quint. 8, 6, 59; 11, 1, 6. —In plur.:

    oratio longiores habet saepe circuitus,

    Quint. 9, 4, 60.—
    B.
    In the postAug. per., a circumlocution, periphrasis, a roundabout way in speech or action; an indirect procedure.
    1.
    Of speech, ea, quae proprie signari poterant, circuitu coeperint enuntiare, Quint. 12, 10, 16; 12, 10, 41; 5, 7, 16;

    10, 1, 12: loqui per circuitus,

    Mart. 11, 15, 8.—
    2.
    Of action:

    cur circuitu petis gloriam, quae ad manum posita est?

    Curt. 9, 3, 14: negavi circuitu agendum, sed plane jure civili dimicandum, Petr 13 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > circuitus

  • 7 circumflecto

    circum-flecto, xi, xum, 3, v. a., to bend or turn about (Verg. and post-class. writers); prop. of the charioteer in the circus;

    hence, transf.' longos cursus,

    Verg. A. 5, 131; 3, 430.—
    II.
    Trop.:

    circumflexa saecula,

    returning upon themselves, Claud. VI. Cons. Hon. 391:

    anceps labyrinthus et error circumflexus,

    full of windings and turnings, Prud. Apoth. 71.—
    B.
    In later gram. t. t., to mark with a circumflex, to pronounce as long (in Quint., instead of it, circumducere, q. v.):

    penultimam,

    Gell. 4, 7, 2:

    syllaba circumflexa,

    id. 4, 7, 2, § 4; Diom. p. 425 P.; Prisc. p. 1287 ib. et saep.— Adv.: circum-flexē, with a circumflex:

    promere ( = pronuntiare) syllabam,

    Gell. 4, 7, 4: enuntiare syllabam, Porphyr. ad Hor. C. 4, 9, 1; id. ad Hor. S. 1, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > circumflecto

  • 8 clarus

    clārus, a, um, adj. [kindr. with Germ. klar; Engl. clear; cf. clamo], clear, bright (opp. obscurus, caecus; very freq. in all periods, and in all kinds of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    Relating to the sight, clear, bright, shining, brilliant, etc.
    (α).
    Absol.:

    luce clarā et candidā,

    Plaut. Am. 1, 3, 49:

    ut mulierum famam multorum oculis lux clara custodiat,

    open day, Cic. Leg. 2, 15, 37; cf.:

    frequentissimā celebritate et clarissimā luce laetari,

    id. Cael. 20, 47:

    lumen,

    Lucr. 3, 1:

    oculorum lumina,

    id. 4, 825; cf.:

    mundi lumina (i.e. sol et luna),

    Verg. G. 1, 5:

    oculi,

    Cato, R. R. 157, 10:

    incendia,

    Verg. A. 2, 569:

    lucerna,

    Hor. S. 2, 7, 48:

    scintillae ignis,

    Lucr. 6, 163:

    fulmina,

    id. 6, 84:

    vestis splendor,

    id. 2, 52:

    color,

    id. 5, 1258; cf.:

    color clarissimus,

    id. 2, 830:

    candor,

    id. 4, 232:

    loca,

    id. 5, 779 al.:

    caelum,

    Tac. A. 1, 28:

    nox,

    id. Agr. 12:

    pater omnipotens clarus intonat,

    in the clear sky, Verg. A. 7, 141 Serv.; cf. Cic. Arat. 4:

    sidus,

    Hor. C. 4, 8, 31:

    clarissimae gemmae,

    Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62; cf.

    lapides,

    Hor. C. 4, 13, 14:

    vitrum,

    Ov. M. 4, 355:

    purpurarum sidere clarior usus,

    Hor. C. 3, 1, 42.—
    (β).
    With abl.:

    speculo,

    Plaut. Most. 3, 1, 112 dub.:

    argento clari delphines,

    Verg. A. 8, 673:

    rutilis squamis,

    id. G. 4, 93:

    ferrugine,

    id. A. 9, 582; cf. id. ib. 11, 772 Wagn.:

    auro gemmisque corona,

    Ov. M. 13, 704; 2, 2; 11, 359:

    albo Lucifer exit Clarus equo,

    id. ib. 15, 190:

    claraeque coruscis Fulguribus taedae,

    Lucr. 5, 295 al. —
    * 2.
    Poet., of the wind (cf.: albus, candidus, and in Gr. lampros anemos; v. Lidd. and Scott under lampros), making clear, i. e. bringing fair weather:

    aquilo,

    Verg. G. 1, 460 Forbig. ad loc.—
    B.
    Relating to the hearing, clear, loud, distinct:

    clarā voce vocare,

    Lucr. 4, 711; Cic. Clu. 48, 134; id. Caecin. 8, 22; Liv. 7, 31, 12; 42, 25, 12; Ov. M. 3, 703:

    lectio,

    Cels. 1, 2:

    clariore voce,

    Caes. B. G. 5, 30; cf. Cic. Tusc. 5, 7, 19:

    sonor,

    Lucr. 4, 567:

    clamor,

    Plaut. Poen. 5, 3, 27:

    plausus,

    id. As. Grex. 6:

    plangor,

    Ov. M. 4, 138:

    latratus,

    id. ib. 13, 806:

    ictus,

    id. ib. 2, 625:

    strepitus, Suet. Vit. Luc.: vox (opp. obtusa),

    Quint. 11, 3, 15; 9, 4, 136 Spald.:

    spiritus,

    id. 11, 3, 55; cf. id. 11, 3, 41 and 82:

    syllabae clariores,

    id. 8, 3, 16.—
    II.
    Trop.
    A.
    Clear, manifest, plain, evident, intelligible (syn.:

    planus, apertus, perspicuus, dilucidus, etc.): vide ut mi haec certa et clara attuleris,

    Ter. Hec. 5, 4, 1 Ruhnk.; cf.:

    omnia non properanti clara certaque erunt,

    Liv. 22, 39, 22:

    clara res est, quam dicturus sum, totā Siciliā celeberrima atque notissima,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 61; 2, 5, 38, § 101; id. Tusc. 1, 32, 78:

    luce sunt clariora nobis tua consilia,

    id. Cat. 1, 3, 6:

    id quod est luce clarius,

    id. Tusc. 1, 37, 90:

    si ea, quae dixi, sole ipso inlustriora et clariora sunt,

    id. Fin. 1, 21, 71; id. Div. 1, 3, 6:

    caecis hoc satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9:

    lumen eloquentiae,

    id. 3, 8, 65; cf. id. 12, 10, 15; 11, 1, 75:

    in narrando (T. Livius) clarissimi candoris,

    id. 10, 1, 101 Spald. and Frotsch.:

    Massinissam regem post LXXXVI. annum generasse filium clarum est,

    Plin. 7, 14, 12, § 61:

    somno clarius,

    Ov. F. 3, 28:

    exempla,

    Tac. Or. 8; id. A. 4, 11:

    documenta,

    id. ib. 6, 22.—
    B.
    Brilliant, celebrated, renowned, illustrious, honorable, famous, glorious, etc. (cf.: illustris, insignis, eximius, egregius, praestans, nobilis; a favorite epithet, esp. in the sup., like fortissimus, designating the highest praise of the honor-loving Roman; hence, a standing title, at all times, of distinguished public characters, as consuls, proconsuls, pontifices, senators, etc.):

    nobilitas,

    Plaut. Rud. 4, 2, 28;

    opp. to obscurus,

    Lucr. 1, 639; so Quint. 5, 10, 26: clari viri atque magni, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66; Cic. Sest. 69, 144:

    certe non tulit ullos haec civitas aut gloriā clariores, aut auctoritate graviores,

    Cic. de Or. 2, 37, 154:

    vir fortissimus et clarissimus,

    id. Verr. 1, 15, 44; cf. id. ib. 2, 5, 58, § 153; id. de Or. 1, 45, 198; id. Clu. 48, 134:

    exempla clara et inlustria,

    id. Div. 2, 3, 8:

    pugna clara et commemorabilis,

    Plaut. Ps. 1, 5, 111:

    pax clarior majorque quam bellum fuerat,

    Liv. 10, 37, 4:

    animus abunde pollens potensque et clarus,

    Sall. J. 1, 3; so,

    facundia clara pollensque,

    id. ib. 30, 4:

    clara et magnifica,

    id. ib. 4, 8:

    clari potentesque fieri,

    id. C. 38, 1:

    familia,

    Tac. A. 2, 37; 3, 76:

    majores,

    id. ib. 4, 61: pater si in Equestri gradu clarus, clarior vitricus, Plin. [p. 350] Ep. 2, 13, 4:

    clarissimi consules,

    id. ib. 7, 33, 8:

    generis clarissimus auctor,

    Ov. P. 2, 9, 19:

    clarissima civitas,

    Nep. Thras. 2, 1:

    apud Germanicos quoque (Titus),

    Tac. H. 2, 77:

    scriptores,

    id. A. 1, 1.—
    (β).
    With abl.:

    clariores gloriā,

    Cic. de Or. 2, 37, 154; v. supra:

    arte medicinae,

    Quint. 3, 6, 64:

    eloquendi suavitate,

    id. 10, 1, 83:

    sententiis,

    id. 10, 1, 90:

    Juppiter giganteo triumpho,

    Hor. C. 3, 1, 7:

    agendis causis,

    id. Ep. 1, 7, 47:

    Ajax toties servatis Achivis,

    id. S. 2, 3, 194:

    bello,

    Tac. Agr. 29; id. H. 3, 44:

    gens memoriā nominis,

    id. ib. 1, 67:

    Cluvius Rufus eloquentiā,

    id. ib. 4, 43.—
    (γ).
    With in:

    in arte tibiarum,

    Quint. 2, 3, 3; cf.:

    clarissimi in eā scientiā,

    Plin. 36, 5, 4, § 11:

    in litteris,

    Quint. 1, 6, 35:

    in agendo,

    id. 12, 10, 49:

    in foro,

    id. 10, 5, 14:

    in contionibus,

    id. 12, 2, 7; 12, 10, 49.—
    * (δ).
    With ex:

    ex doctrinā nobilis et clarus,

    Cic. Rab. Post. 9, 23.—
    (ε).
    With ob:

    ob obscuram linguam,

    Lucr. 1, 639:

    ob id factum,

    Hor. Ep. 2, 2, 32; cf.:

    urbs clara ob insignem munimento naturali locum,

    Liv. 24, 39, 8.—
    (ζ).
    With ab:

    Trojanoque a sanguine clarus Acestes,

    Verg. A. 1, 550.—
    (η).
    With gen.:

    artis ejus,

    Plin. 37, 1, 4, § 8.—
    2.
    As a title:

    clarissimus vir,

    Cic. Att. 15, 20, 2; cf. id. ib. 14, 11, 1:

    clarissimi consules,

    Plin. Ep. 7, 33, 8; cf. Dig. 49, 14, 18; Lampr. Elag. 4;

    Alex. Sev. 21 al.: permitto tibi vir clarissime Veiento (a senator), dicere,

    Plin. Ep. 9, 13, 19; so,

    ordo = senatorius,

    Vop. Aur. 18 fin.; cf. also Isid. Orig. 9, 4, 12.—
    b.
    Meton., of the wives of such distinguished public characters:

    clarissimae feminae,

    Dig. 1, 9, 8.—
    c.
    In a bad sense, notorious:

    minus clarum putavit fore quod de armario quam quod de sacrario esset ablatum,

    Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27; 2, 1, 19, § 50; 2, 4, 12, § 29:

    ecquid hoc totā Siciliā clarius, ecquid indignius? etc.,

    id. ib. 2, 5, 7, §

    16: populus (sc. Campanus), luxuriā superbiāque clarus,

    Liv. 7, 31, 6.—Hence, adv.: clārē (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    1.
    Of sight (acc. to I. A.), brightly, clearly:

    clare oculis video,

    Plaut. Mil. 3, 1, 35:

    clare fulgens caesaries,

    Cat. 66, 9:

    occidere,

    of a star, Col. 11, 2, 52.— Comp.:

    clarius micare,

    Plin. 10, 20, 22, § 43:

    nitere,

    Stat. S. 4, 1, 4. — Sup.:

    clarissime lucere,

    Vitr. 9, 4.—
    2.
    Of hearing (acc. to I. B.), clearly, distinctly, plainly, aloud:

    clare recitare,

    Plaut. Pers. 4, 3, 30: plaudite, id. Am. fin.; cf. id. Bacch. fin.:

    dic,

    Ter. And. 4, 4, 15 Ruhnk.:

    gemere,

    Cic. Att. 2, 20, 3:

    res clare enuntiare,

    Quint. 8, 3, 62:

    sonare,

    id. 11, 3, 55:

    exscreare,

    id. 11, 3, 160:

    maledicere,

    Suet. Vit. 14 et saep.:

    palam et clare,

    id. Claud. 3; cf. Mart. 7, 92, 5.— Comp.:

    clarius fabulari,

    Suet. Calig. 22.— Sup.:

    pisces clarissime audiunt,

    Plin. 10, 70, 89, § 193; Vitr. 5, 3.—
    II.
    Trop.
    1.
    Mentally (acc. to II. A.), distinctly, intelligibly, clearly:

    clare atque evidenter ostendere,

    Quint. 8, 3, 86; cf. id. 4, 1, 1:

    aliquid intellegere,

    Plin. 37, 2, 6, § 16. — Comp.: eo clarius id periculum apparet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2; so,

    clarius intellegi,

    Quint. 2, 5, 7:

    clarius elucebit,

    id. 12, 1, 26:

    clarius ostendemus,

    id. 2, 17, 25 al. — Sup., Quint. 9, 1, 19.—
    2.
    Morally (acc. to II. B.), illustriously, honorably (very rare):

    clarius exsplendescebat,

    Nep. Att. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > clarus

  • 9 committo

    com-mitto ( con-m-), mīsi, missum, 3, v. a.
    I.
    Of two or more objects, to bring, join, combine into one whole; to join or put together, to connect, unite.
    A.
    In gen. (rare; not in Cic.), constr. inter se, cum aliquā re, alicui, with in and acc., and with acc. only.
    (α).
    Inter se:

    res in ordinem digestae atque inter se commissae,

    Quint. 7, prooem. §

    1: per nondum commissa inter se munimenta urbem intravit,

    Liv. 38, 4, 8; cf. thus with inter se:

    oras vulneris suturis,

    Cels. 7, 19:

    duo verba,

    Quint. 9, 4, 33:

    easdem litteras,

    id. ib.:

    duo comparativa,

    id. 9, 3, 19.—
    (β).
    With cum:

    costae committuntur cum osse pectoris,

    Cels. 8, 1.—
    (γ).
    With dat.:

    viam a Placentiā ut Flaminiae committeret,

    Liv. 39, 2, 10:

    quā naris fronti committitur,

    is joined to, Ov. M. 12, 315:

    quā vir equo commissus erat,

    id. ib. 12, 478 (of a Centaur); cf.

    of Scylla: delphinum caudas utero commissa luporum,

    Verg. A. 3, 428:

    commissa dextera dextrae,

    Ov. H. 2, 31:

    medulla spinae commissa cerebro,

    Cels. 8, 1:

    moles, quae urbem continenti committeret,

    Curt. 4, 2, 16; Flor. 1, 4, 2 Duker.—
    (δ).
    With in and acc.:

    commissa in unum crura,

    Ov. M. 4, 580:

    committuntur suturae in unguem,

    Cels. 8, 1.—
    (ε).
    With acc. only: barbaricam pestem navibus obtulit, commissam infabre, Pac. ap. Non. p. 40, 31 (Trag. Rel. v. 271 Rib.):

    commissis operibus,

    Liv. 38, 7, 10:

    fidibusque mei commissa mariti moenia,

    Ov. M. 6, 178:

    (terra) maria committeret,

    Curt. 3, 1, 13; 7, 7, 14:

    noctes duas,

    Ov. Am. 1, 13, 46; cf.: nocte commissā. Sen. Herc. Oet. 1698:

    commissa corpore toto,

    Ov. M. 4, 369; Lucil. ap. Non. p. 248, 25: cervix committitur primo [p. 380] artu, Val. Fl. 4, 310:

    domus plumbo commissa,

    patched, Juv. 14, 310.—
    B.
    In partic., to set or bring men or animals together in a contest or fight, as competitors, etc., to set together, set on (freq. in Suet.;

    elsewhere rare): pugiles Latinos cum Graecis,

    Suet. Aug. 45:

    quingenis peditibus, elephantis vicenis, tricenis equitibus hinc et inde commissis,

    id. Caes. 39; id. Claud. 34:

    camelorum quadrigas,

    id. Ner. 11; Luc. 1, 97:

    victores committe,

    Mart. 8, 43, 3; cf. id. Spect. 28, 1:

    licet Aenean Rutulumque ferocem Committas,

    i.e. you describe their contest in your poem, you bring them in contact with each other, Juv. 1, 162:

    eunucho Bromium committere noli,

    id. 6, 378:

    inter se omnes,

    Suet. Calig. 56:

    aequales inter se,

    id. Gram. 17.—
    b.
    Trop., to bring together for comparison, to compare, put together, match:

    committit vates et comparat, inde Maronem, Atque aliā parte in trutinā suspendit Homerum,

    Juv. 6, 436; cf. Prop. 2, 3, 21; Mart. 7, 24, 1.—
    2.
    Transf., of a battle, war: proelium, certamen, bellum, etc.
    a.
    To arrange a battle or contest, to enter upon, engage in, begin, join, commence, Cic. Div. 1, 35, 77:

    proelii committendi signum dare,

    Caes. B. G. 2, 21:

    cum proelium commissum audissent,

    id. ib. 7, 62:

    commisso ab equitibus proelio,

    id. B. C. 1, 40:

    in aciem exercitum eduxit proeliumque commisit,

    Nep. Eum. 3 fin.; id. Hann. 11, 3; id. Milt. 6, 3; Just. 2, 12, 7; 15, 4, 22; 22, 6, 6:

    postquam eo ventum est, ut a ferentariis proelium committi posset,

    Sall. C. 60, 2:

    commisso proelio, diutius nostrorum militum impetum hostes ferre non potuerunt,

    Caes. B. G. 4, 35; id. B. C. 1, 13; 2, 6 Kraner ad loc.:

    Caesar cohortatus suos proelium commisit,

    id. ib. 1, 25:

    utrum proelium committi ex usu esset, necne,

    id. ib. 1, 50; 1, 52; 2, 19; Nep. Milt. 5, 3:

    pridie quam Siciliensem pugnam classe committeret,

    Suet. Aug. 96:

    avidus committere pugnam,

    Sil. 8, 619:

    pugnas,

    Stat. Th. 6, 143:

    rixae committendae causā,

    Liv. 5, 25, 2:

    cum vates monere eum (regem) coepit, ne committeret, aut certe differret obsidionem,

    Curt. 9, 4, 27.—Of a drinking contest for a wager:

    a summo septenis cyathis committe hos ludos,

    Plaut. Pers. 5, 1, 19:

    nondum commisso spectaculo,

    Liv. 2, 36, 1:

    musicum agona,

    Suet. Ner. 23:

    aciem,

    Flor. 4, 2, 46:

    commissum (bellum) ac profligatum conficere,

    Liv. 21, 40, 11; 8, 25, 5; 31, 28, 1 al.; cf.:

    si quis trium temporum momenta consideret, primo commissum bellum, profligatum secundo, tertio vero confectum est,

    Flor. 2, 15, 2:

    committere Martem,

    Sil. 13, 155:

    quo die ludi committebantur,

    Cic. Q. Fr. 3, 4, 6:

    ludos dedicationis,

    Suet. Claud. 21:

    ludos,

    Verg. A. 5, 113.—
    b.
    In gen., to maintain a contest, etc., to fight a battle, to hold, celebrate games, etc. (rare):

    illam pugnam navalem... mediocri certamine commissam arbitraris?

    Cic. Mur. 15, 33:

    levia inde proelia per quatriduum commissa,

    Liv. 34, 37, 7:

    commisso modico certamine,

    id. 23, 44, 5.—
    (β).
    Absol. (post-Aug. and rare):

    contra quem Sulla iterum commisit,

    Eutr. 5, 6; 9, 24; Dig. 9, 1, 1:

    priusquam committeretur,

    before the contest began, Suet. Vesp. 5.—
    3.
    In gen.: committere aliquid, to begin any course of action, to undertake, carry on, hold (rare):

    tribuni sanguine commissa proscriptio,

    Vell. 2, 64 fin.:

    judicium inter sicarios committitur,

    Cic. Rosc. Am. 5, 11. —In part. perf.:

    egregie ad ultimum in audacter commisso perseveravit,

    Liv. 44, 4, 11; cf. id. ib. § 8; 44, 6, 14.—
    4.
    In partic., to practise or perpetrate wrong, do injustice; to commit a crime (very freq. and class.).
    (α).
    With acc.:

    ut neque timeant, qui nihil commiserint, et poenam semper ante oculos versari putent, qui peccaverint,

    Cic. Mil. 23, 61; cf. Quint. 7, 2, 30:

    commississe cavet quod mox mutare laboret,

    Hor. A. P. 168:

    ego etiam quae tu sine Verre commisisti, Verri crimini daturus sum,

    Cic. Div. in Caecil. 11, 35:

    quantum flagitii,

    id. Brut. 61, 219:

    tantum facinus,

    id. Rosc. Am. 23, 65:

    virilis audaciae facinora,

    Sall. C. 25, 1:

    majus delictum,

    Caes. B. G. 7, 4:

    nil nefandum,

    Ov. M. 9, 626:

    nefarias res,

    Cic. Phil. 6, 1, 2:

    scelus,

    id. Sull. 2, 6; Dig. 48, 9, 7:

    adulterium,

    Quint. 7, 2, 11; 7, 3, 1:

    incestum cum filio,

    id. 5, 10, 19:

    parricidium,

    id. 7, 2, 2:

    caedem,

    id. 7, 4, 43; 10, 1, 12; 5, 12, 3:

    sacrilegium,

    id. 7, 2, 18:

    fraudem,

    Hor. C. 1, 28, 31.— Aliquid adversus, in, erga:

    committere multa et in deos et in homines impie nefarieque,

    Cic. Verr. 2, 1, 2, § 6; cf.:

    in te,

    Verg. A. 1, 231:

    aliquid adversus populum Romanum,

    Liv. 42, 38, 3:

    aliquid erga te,

    Cic. Att. 3, 20, 3.—
    (β).
    Committere contra legem, in legem, lege, to offend, sin, commit an offence:

    quasi committeret contra legem,

    Cic. Brut. 12, 48:

    in legem Juliam de adulteriis,

    Dig. 48, 5, 39; 48, 10, 13:

    adversus testamentum,

    ib. 34, 3, 8, § 2:

    ne lege censoriā committant,

    Varr. R. R. 2, 1, 16:

    lege de sicariis,

    Quint. 7, 1, 9. —
    (γ).
    Absol.:

    hoc si in posterum edixisses, minus esset nefarium... nemo enim committeret,

    Cic. Verr. 2, 1, 43, § 110.—
    (δ).
    With ut, to be guilty or be in fault, so that, to give occasion or cause, that, to act so as that:

    id me commissurum ut patiar fieri,

    Plaut. Trin. 3, 2, 78:

    non committet hodie iterum ut vapulet,

    Ter. Ad. 2, 1, 5:

    ego nolo quemquam civem committere, ut morte multandus sit: tu, etiam si commiserit, conservandum putas,

    Cic. Phil. 8, 5, 15:

    committere ut accusator nominere,

    id. Off. 2, 14, 50; so Liv. 25, 6, 17:

    non committam, ut tibi ipse insanire videar,

    Cic. Fam. 5, 5, 3; 3, 7, 3; id. Att. 1, 6, 1; 1, 20, 3; id. de Or. 2, 57, 233; id. Off. 3, 2, 6; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1, Quint. 1, 10, 30; 5, 13, 27; Cic. Leg. 1, 13, 37.—More rare in a like sense,
    (ε).
    With cur or quare:

    Caedicius negare se commissurum, cur sibi quisquam imperium finiret,

    Liv. 5, 46, 6:

    neque commissum a se, quare timeret,

    Caes. B. G. 1, 14.—
    (ζ).
    With inf.:

    non committunt scamna facere,

    Col. 2, 4, 3:

    infelix committit saepe repelli,

    Ov. M. 9, 632.—
    b.
    Poenam, multam, etc., jurid. t. t., to bring punishment upon one ' s self by an error or fault, to incur, make one ' s self liable to it:

    poenam,

    Cic. Verr. 2, 3, 12, § 30; cf. Quint. 7, 4, 20; and:

    committere in poenam edicti,

    Dig. 2, 2, 4:

    ut illam multam non commiserit,

    Cic. Clu. 37, 103; Dig. 35, 1, 6 pr.—
    (β).
    Committi, with a definite object, to be forfeited or confiscated, as a penalty:

    hereditas Veneri Erycinae commissa,

    Cic. Verr. 2, 1, 10, § 27; 2, 2, 14, § 36; so,

    commissae hypothecae,

    id. Fam. 13, 56, 2:

    commissa tibi fiducia,

    id. Fl. 21, 51:

    merces,

    Dig. 39, 4, 11, § 2:

    mancipium,

    ib. 39, 14, 6:

    praedia in publicum,

    ib. 3, 5, 12:

    hanc devotionem capitis esse commissam,

    incurred, Cic. Dom. 57, 145.—
    c.
    Also (mostly in jurid. Lat.) of laws, judicial regulations, promises, etc., that become binding in consequence of the fulfilment of a condition as the commission of a crime, etc.:

    in civitatem obligatam sponsione commissa iratis omnibus diis,

    a promise the condition of which has been fulfilled, Liv. 9, 11, 10 Weissenb. ad loc.; cf.:

    hanc ego devotionem capitis mei... convictam esse et commissam putabo,

    Cic. Dom. 57, 145:

    si alius committat edictum,

    transgresses, incurs its penalty, makes himself liable to, Dig. 37, 4, 3, § 11; cf.:

    commisso edicto ab alio filio, ib. lex 8, § 4: commisso per alium edicto, ib. lex 10, § 1 al.: statim atque commissa lex est,

    ib. 18, 3, 4, § 2:

    committetur stipulatio,

    ib. 24, 3, 56.
    II.
    To place a thing somewhere for preservation, protection, care, etc.; to give, intrust, commit to, to give up or resign to, to trust (syn.: commendo, trado, credo; very freq. and class.); constr. with aliquid ( aliquem) alicui, in aliquid, or absol.
    (α).
    Aliquid ( aliquem, se) alicui:

    honor non solum datus sed etiam creditus ac commissus,

    Cic. Verr. 2, 5, 14, § 35:

    nec illi (Catoni) committendum illud negotium, sed inponendum putaverunt,

    id. Sest. 28, 60:

    qui capita vestra non dubitatis credere, cui calceandos nemo commisit pedes?

    Phaedr. 1, 14, 16:

    ego me tuae commendo et committo fidei,

    Ter. Eun. 5, 2, 47 (cf. id. And. 1, 5, 61):

    ne quid committam tibi,

    Plaut. Most. 3, 3, 21; Ter. Hec. 2, 1, 15; id. And. 3, 5, 3; cf.:

    his salutem nostram, his fortunas, his liberos rectissime committi arbitramur,

    Cic. Off. 2, 9, 33; id. Att. 1, 13, 1; cf. id. ib. §

    4: tibi rem magnam,

    id. Fam. 13, 5, 1; id. Mil. 25, 68:

    quia commissi sunt eis magistratus,

    id. Planc. 25, 61:

    summum imperium potestatemque omnium rerum alicui,

    Nep. Lys. 1 fin.:

    domino rem omnem,

    Hor. S. 2, 7, 67:

    caput tonsori,

    id. A. P. 301:

    ratem pelago,

    id. C. 1, 3, 11:

    sulcis semina (corresp. with spem credere terrae),

    Verg. G. 1, 223; cf.:

    committere semen sitienti solo,

    Col. 2, 8, 4:

    ulcus frigori,

    Cels. 6, 18, n. 2:

    aliquid litteris,

    Cic. Att. 4, 1, 8; so,

    verba tabellis,

    Ov. M. 9, 587:

    vivunt commissi calores Aeoliae fidibus puellae,

    Hor. C. 4, 9, 11 al.:

    committere se populo, senatui, publicis praesidiis et armis (corresp. with se tradere),

    Cic. Mil. 23, 61; so,

    se urbi,

    id. Att. 15, 11, 1:

    se theatro populoque Romano,

    id. Sest. 54, 116:

    se proelio,

    Liv. 4, 59, 2:

    se pugnae,

    id. 5, 32, 4:

    se publico,

    to venture into the streets, Suet. Ner. 26:

    se neque navigationi, neque viae,

    Cic. Fam. 16, 8, 1; cf. id. Phil. 12, 10, 25; id. Imp. Pomp. 11, 31:

    se timidius fortunae,

    id. Att. 9, 6, 4:

    civilibus fluctibus,

    Nep. Att. 6, 1 al. —Prov.: ovem lupo (Gr. kataleipein oïn en lukoisi), Ter. Eun. 5, 1, 16.—
    (β).
    Aliquid ( aliquem, se) in aliquid (so esp. freq. in Liv.):

    aliquid in alicujus fidem committere,

    Ter. Hec. 1, 2, 34; cf. Liv. 30, 14, 4:

    se in id conclave,

    Cic. Rosc. Am. 23, 64:

    se in conspectum populi Romani,

    id. Verr. 2, 4, 11, § 26; cf. Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 2:

    se in senatum,

    Cic. Q. Fr. 3, 2, 2; id. Ac. 2, 21, 68:

    summae fuisse dementiae dubiā spe impulsum certum in periculum se committere,

    id. Inv. 2, 8, 27:

    rem in casum ancipitis eventus,

    Liv. 4, 27, 6; cf.:

    duos filios in aleam ejus casus,

    id. 40, 21, 6:

    rem in aciem,

    id. 3, 2, 12; cf.:

    se in aciem,

    id. 7, 26, 11; 23, 11, 10;

    rempublicam in discrimen,

    id. 8, 32, 4; cf.:

    rerum summam in discrimen,

    id. 33, 7, 10. —
    (γ).
    Simply alicui, or entirely absol.:

    sanan' es, Quae isti committas?

    in trusting to him, Plaut. Curc. 5, 2, 55:

    ei commisi et credidi, Ter, Heaut. 5, 2, 13: haec cum scirem et cogitarem, commisi tamen, judices, Heio,

    Cic. Verr. 2, 4, 7, § 16:

    universo populo neque ipse committit neque illi horum consiliorum auctores committi recte putant posse,

    id. Agr. 2, 8, 20:

    venti, quibus necessario committendum existimabat,

    Caes. B. C. 3, 25:

    sed quoniam non es veritus concredere nobis, accipe commissae munera laetitiae,

    intrusted, Prop. 1, 10, 12:

    instant enim (adversarii) et saepe discrimen omne committunt, quod deesse nobis putant,

    often hazard the most important advantage, Quint. 6, 4, 17:

    cum senatus ei commiserit, ut videret, ne quid res publica detrimenti caperet,

    Cic. Mil. 26, 70.—With de:

    iste negat se de existimatione suā cuiquam nisi suis commissurum,

    Cic. Verr. 2, 3, 60, § 137. —Hence, P. a. as subst.: commissum, i, n.
    A.
    (Acc. to I. 3.) An undertaking, enterprise:

    nec aliud restabat quam audacter commissum corrigere,

    Liv. 44, 4, 8:

    supererat nihil aliud in temere commisso, quam, etc.,

    id. 44, 6, 14.—
    B.
    (Acc. to I. 4.) A transgression, offence, fault, crime:

    sacrum,

    Cic. Leg. 2, 9, 22:

    nisi aut quid commissi aut est causa jurgi,

    Plaut. Men. 5, 2, 21:

    ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed quod, etc.,

    Cic. Sull. 26, 72; cf.

    turpe,

    Hor. C. 3, 27, 39:

    commissi praemia,

    Ov. F. 4, 590.—In plur.:

    post mihi non simili poenā commissa luetis,

    offences, Verg. A. 1, 136; so,

    fateri,

    Stat. S. 5, 5, 5:

    improba,

    Claud. Rapt. Pros. 2, 304.—
    2.
    Jurid. Lat., an incurring of fines, a confiscation or confiscated property, Suet. Calig. 41:

    in commissum cadere,

    Dig. 39, 4, 16:

    causa commissi,

    ib. 39, 4, 16 al.; 19, 2, 61 fin.:

    aliquid pro commisso tenetur,

    Quint. Decl. 341.—
    C.
    (Acc. to II.) That which is intrusted, a secret, trust:

    enuntiare commissa,

    Cic. Tusc. 2, 13, 31:

    commissa celare,

    Nep. Epam. 3, 2; cf. Juv. 9, 93:

    commissa tacere,

    Hor. S. 1, 4, 84:

    prodere,

    id. ib. 1, 3, 95:

    retinent commissa fideliter aures,

    id. Ep. 1, 18, 70:

    commissum teges (corresp. with arcanum scrutaberis),

    id. ib. 1, 18, 38; cf. id. A. P. 200.

    Lewis & Short latin dictionary > committo

  • 10 conmitto

    com-mitto ( con-m-), mīsi, missum, 3, v. a.
    I.
    Of two or more objects, to bring, join, combine into one whole; to join or put together, to connect, unite.
    A.
    In gen. (rare; not in Cic.), constr. inter se, cum aliquā re, alicui, with in and acc., and with acc. only.
    (α).
    Inter se:

    res in ordinem digestae atque inter se commissae,

    Quint. 7, prooem. §

    1: per nondum commissa inter se munimenta urbem intravit,

    Liv. 38, 4, 8; cf. thus with inter se:

    oras vulneris suturis,

    Cels. 7, 19:

    duo verba,

    Quint. 9, 4, 33:

    easdem litteras,

    id. ib.:

    duo comparativa,

    id. 9, 3, 19.—
    (β).
    With cum:

    costae committuntur cum osse pectoris,

    Cels. 8, 1.—
    (γ).
    With dat.:

    viam a Placentiā ut Flaminiae committeret,

    Liv. 39, 2, 10:

    quā naris fronti committitur,

    is joined to, Ov. M. 12, 315:

    quā vir equo commissus erat,

    id. ib. 12, 478 (of a Centaur); cf.

    of Scylla: delphinum caudas utero commissa luporum,

    Verg. A. 3, 428:

    commissa dextera dextrae,

    Ov. H. 2, 31:

    medulla spinae commissa cerebro,

    Cels. 8, 1:

    moles, quae urbem continenti committeret,

    Curt. 4, 2, 16; Flor. 1, 4, 2 Duker.—
    (δ).
    With in and acc.:

    commissa in unum crura,

    Ov. M. 4, 580:

    committuntur suturae in unguem,

    Cels. 8, 1.—
    (ε).
    With acc. only: barbaricam pestem navibus obtulit, commissam infabre, Pac. ap. Non. p. 40, 31 (Trag. Rel. v. 271 Rib.):

    commissis operibus,

    Liv. 38, 7, 10:

    fidibusque mei commissa mariti moenia,

    Ov. M. 6, 178:

    (terra) maria committeret,

    Curt. 3, 1, 13; 7, 7, 14:

    noctes duas,

    Ov. Am. 1, 13, 46; cf.: nocte commissā. Sen. Herc. Oet. 1698:

    commissa corpore toto,

    Ov. M. 4, 369; Lucil. ap. Non. p. 248, 25: cervix committitur primo [p. 380] artu, Val. Fl. 4, 310:

    domus plumbo commissa,

    patched, Juv. 14, 310.—
    B.
    In partic., to set or bring men or animals together in a contest or fight, as competitors, etc., to set together, set on (freq. in Suet.;

    elsewhere rare): pugiles Latinos cum Graecis,

    Suet. Aug. 45:

    quingenis peditibus, elephantis vicenis, tricenis equitibus hinc et inde commissis,

    id. Caes. 39; id. Claud. 34:

    camelorum quadrigas,

    id. Ner. 11; Luc. 1, 97:

    victores committe,

    Mart. 8, 43, 3; cf. id. Spect. 28, 1:

    licet Aenean Rutulumque ferocem Committas,

    i.e. you describe their contest in your poem, you bring them in contact with each other, Juv. 1, 162:

    eunucho Bromium committere noli,

    id. 6, 378:

    inter se omnes,

    Suet. Calig. 56:

    aequales inter se,

    id. Gram. 17.—
    b.
    Trop., to bring together for comparison, to compare, put together, match:

    committit vates et comparat, inde Maronem, Atque aliā parte in trutinā suspendit Homerum,

    Juv. 6, 436; cf. Prop. 2, 3, 21; Mart. 7, 24, 1.—
    2.
    Transf., of a battle, war: proelium, certamen, bellum, etc.
    a.
    To arrange a battle or contest, to enter upon, engage in, begin, join, commence, Cic. Div. 1, 35, 77:

    proelii committendi signum dare,

    Caes. B. G. 2, 21:

    cum proelium commissum audissent,

    id. ib. 7, 62:

    commisso ab equitibus proelio,

    id. B. C. 1, 40:

    in aciem exercitum eduxit proeliumque commisit,

    Nep. Eum. 3 fin.; id. Hann. 11, 3; id. Milt. 6, 3; Just. 2, 12, 7; 15, 4, 22; 22, 6, 6:

    postquam eo ventum est, ut a ferentariis proelium committi posset,

    Sall. C. 60, 2:

    commisso proelio, diutius nostrorum militum impetum hostes ferre non potuerunt,

    Caes. B. G. 4, 35; id. B. C. 1, 13; 2, 6 Kraner ad loc.:

    Caesar cohortatus suos proelium commisit,

    id. ib. 1, 25:

    utrum proelium committi ex usu esset, necne,

    id. ib. 1, 50; 1, 52; 2, 19; Nep. Milt. 5, 3:

    pridie quam Siciliensem pugnam classe committeret,

    Suet. Aug. 96:

    avidus committere pugnam,

    Sil. 8, 619:

    pugnas,

    Stat. Th. 6, 143:

    rixae committendae causā,

    Liv. 5, 25, 2:

    cum vates monere eum (regem) coepit, ne committeret, aut certe differret obsidionem,

    Curt. 9, 4, 27.—Of a drinking contest for a wager:

    a summo septenis cyathis committe hos ludos,

    Plaut. Pers. 5, 1, 19:

    nondum commisso spectaculo,

    Liv. 2, 36, 1:

    musicum agona,

    Suet. Ner. 23:

    aciem,

    Flor. 4, 2, 46:

    commissum (bellum) ac profligatum conficere,

    Liv. 21, 40, 11; 8, 25, 5; 31, 28, 1 al.; cf.:

    si quis trium temporum momenta consideret, primo commissum bellum, profligatum secundo, tertio vero confectum est,

    Flor. 2, 15, 2:

    committere Martem,

    Sil. 13, 155:

    quo die ludi committebantur,

    Cic. Q. Fr. 3, 4, 6:

    ludos dedicationis,

    Suet. Claud. 21:

    ludos,

    Verg. A. 5, 113.—
    b.
    In gen., to maintain a contest, etc., to fight a battle, to hold, celebrate games, etc. (rare):

    illam pugnam navalem... mediocri certamine commissam arbitraris?

    Cic. Mur. 15, 33:

    levia inde proelia per quatriduum commissa,

    Liv. 34, 37, 7:

    commisso modico certamine,

    id. 23, 44, 5.—
    (β).
    Absol. (post-Aug. and rare):

    contra quem Sulla iterum commisit,

    Eutr. 5, 6; 9, 24; Dig. 9, 1, 1:

    priusquam committeretur,

    before the contest began, Suet. Vesp. 5.—
    3.
    In gen.: committere aliquid, to begin any course of action, to undertake, carry on, hold (rare):

    tribuni sanguine commissa proscriptio,

    Vell. 2, 64 fin.:

    judicium inter sicarios committitur,

    Cic. Rosc. Am. 5, 11. —In part. perf.:

    egregie ad ultimum in audacter commisso perseveravit,

    Liv. 44, 4, 11; cf. id. ib. § 8; 44, 6, 14.—
    4.
    In partic., to practise or perpetrate wrong, do injustice; to commit a crime (very freq. and class.).
    (α).
    With acc.:

    ut neque timeant, qui nihil commiserint, et poenam semper ante oculos versari putent, qui peccaverint,

    Cic. Mil. 23, 61; cf. Quint. 7, 2, 30:

    commississe cavet quod mox mutare laboret,

    Hor. A. P. 168:

    ego etiam quae tu sine Verre commisisti, Verri crimini daturus sum,

    Cic. Div. in Caecil. 11, 35:

    quantum flagitii,

    id. Brut. 61, 219:

    tantum facinus,

    id. Rosc. Am. 23, 65:

    virilis audaciae facinora,

    Sall. C. 25, 1:

    majus delictum,

    Caes. B. G. 7, 4:

    nil nefandum,

    Ov. M. 9, 626:

    nefarias res,

    Cic. Phil. 6, 1, 2:

    scelus,

    id. Sull. 2, 6; Dig. 48, 9, 7:

    adulterium,

    Quint. 7, 2, 11; 7, 3, 1:

    incestum cum filio,

    id. 5, 10, 19:

    parricidium,

    id. 7, 2, 2:

    caedem,

    id. 7, 4, 43; 10, 1, 12; 5, 12, 3:

    sacrilegium,

    id. 7, 2, 18:

    fraudem,

    Hor. C. 1, 28, 31.— Aliquid adversus, in, erga:

    committere multa et in deos et in homines impie nefarieque,

    Cic. Verr. 2, 1, 2, § 6; cf.:

    in te,

    Verg. A. 1, 231:

    aliquid adversus populum Romanum,

    Liv. 42, 38, 3:

    aliquid erga te,

    Cic. Att. 3, 20, 3.—
    (β).
    Committere contra legem, in legem, lege, to offend, sin, commit an offence:

    quasi committeret contra legem,

    Cic. Brut. 12, 48:

    in legem Juliam de adulteriis,

    Dig. 48, 5, 39; 48, 10, 13:

    adversus testamentum,

    ib. 34, 3, 8, § 2:

    ne lege censoriā committant,

    Varr. R. R. 2, 1, 16:

    lege de sicariis,

    Quint. 7, 1, 9. —
    (γ).
    Absol.:

    hoc si in posterum edixisses, minus esset nefarium... nemo enim committeret,

    Cic. Verr. 2, 1, 43, § 110.—
    (δ).
    With ut, to be guilty or be in fault, so that, to give occasion or cause, that, to act so as that:

    id me commissurum ut patiar fieri,

    Plaut. Trin. 3, 2, 78:

    non committet hodie iterum ut vapulet,

    Ter. Ad. 2, 1, 5:

    ego nolo quemquam civem committere, ut morte multandus sit: tu, etiam si commiserit, conservandum putas,

    Cic. Phil. 8, 5, 15:

    committere ut accusator nominere,

    id. Off. 2, 14, 50; so Liv. 25, 6, 17:

    non committam, ut tibi ipse insanire videar,

    Cic. Fam. 5, 5, 3; 3, 7, 3; id. Att. 1, 6, 1; 1, 20, 3; id. de Or. 2, 57, 233; id. Off. 3, 2, 6; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1, Quint. 1, 10, 30; 5, 13, 27; Cic. Leg. 1, 13, 37.—More rare in a like sense,
    (ε).
    With cur or quare:

    Caedicius negare se commissurum, cur sibi quisquam imperium finiret,

    Liv. 5, 46, 6:

    neque commissum a se, quare timeret,

    Caes. B. G. 1, 14.—
    (ζ).
    With inf.:

    non committunt scamna facere,

    Col. 2, 4, 3:

    infelix committit saepe repelli,

    Ov. M. 9, 632.—
    b.
    Poenam, multam, etc., jurid. t. t., to bring punishment upon one ' s self by an error or fault, to incur, make one ' s self liable to it:

    poenam,

    Cic. Verr. 2, 3, 12, § 30; cf. Quint. 7, 4, 20; and:

    committere in poenam edicti,

    Dig. 2, 2, 4:

    ut illam multam non commiserit,

    Cic. Clu. 37, 103; Dig. 35, 1, 6 pr.—
    (β).
    Committi, with a definite object, to be forfeited or confiscated, as a penalty:

    hereditas Veneri Erycinae commissa,

    Cic. Verr. 2, 1, 10, § 27; 2, 2, 14, § 36; so,

    commissae hypothecae,

    id. Fam. 13, 56, 2:

    commissa tibi fiducia,

    id. Fl. 21, 51:

    merces,

    Dig. 39, 4, 11, § 2:

    mancipium,

    ib. 39, 14, 6:

    praedia in publicum,

    ib. 3, 5, 12:

    hanc devotionem capitis esse commissam,

    incurred, Cic. Dom. 57, 145.—
    c.
    Also (mostly in jurid. Lat.) of laws, judicial regulations, promises, etc., that become binding in consequence of the fulfilment of a condition as the commission of a crime, etc.:

    in civitatem obligatam sponsione commissa iratis omnibus diis,

    a promise the condition of which has been fulfilled, Liv. 9, 11, 10 Weissenb. ad loc.; cf.:

    hanc ego devotionem capitis mei... convictam esse et commissam putabo,

    Cic. Dom. 57, 145:

    si alius committat edictum,

    transgresses, incurs its penalty, makes himself liable to, Dig. 37, 4, 3, § 11; cf.:

    commisso edicto ab alio filio, ib. lex 8, § 4: commisso per alium edicto, ib. lex 10, § 1 al.: statim atque commissa lex est,

    ib. 18, 3, 4, § 2:

    committetur stipulatio,

    ib. 24, 3, 56.
    II.
    To place a thing somewhere for preservation, protection, care, etc.; to give, intrust, commit to, to give up or resign to, to trust (syn.: commendo, trado, credo; very freq. and class.); constr. with aliquid ( aliquem) alicui, in aliquid, or absol.
    (α).
    Aliquid ( aliquem, se) alicui:

    honor non solum datus sed etiam creditus ac commissus,

    Cic. Verr. 2, 5, 14, § 35:

    nec illi (Catoni) committendum illud negotium, sed inponendum putaverunt,

    id. Sest. 28, 60:

    qui capita vestra non dubitatis credere, cui calceandos nemo commisit pedes?

    Phaedr. 1, 14, 16:

    ego me tuae commendo et committo fidei,

    Ter. Eun. 5, 2, 47 (cf. id. And. 1, 5, 61):

    ne quid committam tibi,

    Plaut. Most. 3, 3, 21; Ter. Hec. 2, 1, 15; id. And. 3, 5, 3; cf.:

    his salutem nostram, his fortunas, his liberos rectissime committi arbitramur,

    Cic. Off. 2, 9, 33; id. Att. 1, 13, 1; cf. id. ib. §

    4: tibi rem magnam,

    id. Fam. 13, 5, 1; id. Mil. 25, 68:

    quia commissi sunt eis magistratus,

    id. Planc. 25, 61:

    summum imperium potestatemque omnium rerum alicui,

    Nep. Lys. 1 fin.:

    domino rem omnem,

    Hor. S. 2, 7, 67:

    caput tonsori,

    id. A. P. 301:

    ratem pelago,

    id. C. 1, 3, 11:

    sulcis semina (corresp. with spem credere terrae),

    Verg. G. 1, 223; cf.:

    committere semen sitienti solo,

    Col. 2, 8, 4:

    ulcus frigori,

    Cels. 6, 18, n. 2:

    aliquid litteris,

    Cic. Att. 4, 1, 8; so,

    verba tabellis,

    Ov. M. 9, 587:

    vivunt commissi calores Aeoliae fidibus puellae,

    Hor. C. 4, 9, 11 al.:

    committere se populo, senatui, publicis praesidiis et armis (corresp. with se tradere),

    Cic. Mil. 23, 61; so,

    se urbi,

    id. Att. 15, 11, 1:

    se theatro populoque Romano,

    id. Sest. 54, 116:

    se proelio,

    Liv. 4, 59, 2:

    se pugnae,

    id. 5, 32, 4:

    se publico,

    to venture into the streets, Suet. Ner. 26:

    se neque navigationi, neque viae,

    Cic. Fam. 16, 8, 1; cf. id. Phil. 12, 10, 25; id. Imp. Pomp. 11, 31:

    se timidius fortunae,

    id. Att. 9, 6, 4:

    civilibus fluctibus,

    Nep. Att. 6, 1 al. —Prov.: ovem lupo (Gr. kataleipein oïn en lukoisi), Ter. Eun. 5, 1, 16.—
    (β).
    Aliquid ( aliquem, se) in aliquid (so esp. freq. in Liv.):

    aliquid in alicujus fidem committere,

    Ter. Hec. 1, 2, 34; cf. Liv. 30, 14, 4:

    se in id conclave,

    Cic. Rosc. Am. 23, 64:

    se in conspectum populi Romani,

    id. Verr. 2, 4, 11, § 26; cf. Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 2:

    se in senatum,

    Cic. Q. Fr. 3, 2, 2; id. Ac. 2, 21, 68:

    summae fuisse dementiae dubiā spe impulsum certum in periculum se committere,

    id. Inv. 2, 8, 27:

    rem in casum ancipitis eventus,

    Liv. 4, 27, 6; cf.:

    duos filios in aleam ejus casus,

    id. 40, 21, 6:

    rem in aciem,

    id. 3, 2, 12; cf.:

    se in aciem,

    id. 7, 26, 11; 23, 11, 10;

    rempublicam in discrimen,

    id. 8, 32, 4; cf.:

    rerum summam in discrimen,

    id. 33, 7, 10. —
    (γ).
    Simply alicui, or entirely absol.:

    sanan' es, Quae isti committas?

    in trusting to him, Plaut. Curc. 5, 2, 55:

    ei commisi et credidi, Ter, Heaut. 5, 2, 13: haec cum scirem et cogitarem, commisi tamen, judices, Heio,

    Cic. Verr. 2, 4, 7, § 16:

    universo populo neque ipse committit neque illi horum consiliorum auctores committi recte putant posse,

    id. Agr. 2, 8, 20:

    venti, quibus necessario committendum existimabat,

    Caes. B. C. 3, 25:

    sed quoniam non es veritus concredere nobis, accipe commissae munera laetitiae,

    intrusted, Prop. 1, 10, 12:

    instant enim (adversarii) et saepe discrimen omne committunt, quod deesse nobis putant,

    often hazard the most important advantage, Quint. 6, 4, 17:

    cum senatus ei commiserit, ut videret, ne quid res publica detrimenti caperet,

    Cic. Mil. 26, 70.—With de:

    iste negat se de existimatione suā cuiquam nisi suis commissurum,

    Cic. Verr. 2, 3, 60, § 137. —Hence, P. a. as subst.: commissum, i, n.
    A.
    (Acc. to I. 3.) An undertaking, enterprise:

    nec aliud restabat quam audacter commissum corrigere,

    Liv. 44, 4, 8:

    supererat nihil aliud in temere commisso, quam, etc.,

    id. 44, 6, 14.—
    B.
    (Acc. to I. 4.) A transgression, offence, fault, crime:

    sacrum,

    Cic. Leg. 2, 9, 22:

    nisi aut quid commissi aut est causa jurgi,

    Plaut. Men. 5, 2, 21:

    ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed quod, etc.,

    Cic. Sull. 26, 72; cf.

    turpe,

    Hor. C. 3, 27, 39:

    commissi praemia,

    Ov. F. 4, 590.—In plur.:

    post mihi non simili poenā commissa luetis,

    offences, Verg. A. 1, 136; so,

    fateri,

    Stat. S. 5, 5, 5:

    improba,

    Claud. Rapt. Pros. 2, 304.—
    2.
    Jurid. Lat., an incurring of fines, a confiscation or confiscated property, Suet. Calig. 41:

    in commissum cadere,

    Dig. 39, 4, 16:

    causa commissi,

    ib. 39, 4, 16 al.; 19, 2, 61 fin.:

    aliquid pro commisso tenetur,

    Quint. Decl. 341.—
    C.
    (Acc. to II.) That which is intrusted, a secret, trust:

    enuntiare commissa,

    Cic. Tusc. 2, 13, 31:

    commissa celare,

    Nep. Epam. 3, 2; cf. Juv. 9, 93:

    commissa tacere,

    Hor. S. 1, 4, 84:

    prodere,

    id. ib. 1, 3, 95:

    retinent commissa fideliter aures,

    id. Ep. 1, 18, 70:

    commissum teges (corresp. with arcanum scrutaberis),

    id. ib. 1, 18, 38; cf. id. A. P. 200.

    Lewis & Short latin dictionary > conmitto

  • 11 distinguo

    di-stinguo, nxi, nctum, 3, v. a. [root in Sanscr. tegami, to be sharp; Gr. stizô, stigma; Lat. stimulus stilus, in-stigare, etc.]. —Prop., to separate by points; hence, in gen.,
    I. A.
    Lit. (very rare, and almost exclusively poet.):

    onus inclusum numero eodem,

    Ov. M. 1, 47:

    crinem docta manu,

    i. e. to arrange, Sen. Troad. 884; cf.

    meton.: caput acu,

    Claud. Nupt. Hon. 284.—Of countries:

    qui locus Bithyniam et Galatis,

    Amm. 25, 10.—Far more freq. and class. (not in Caes.),
    B.
    Trop., to distinguish, discriminate, = discernere.
    1.
    In gen.:

    ea (crimina) distinguere ac separare,

    Cic. Verr. 2, 4, 41; cf.

    with dividere,

    id. Pis. 28, 69:

    servos numero,

    id. Caecin. 20; so,

    cadentes guttas intervallis,

    id. de Or. 3, 48, 186:

    oratorum genera aetatibus,

    id. Brut. 19:

    status familiarum agnationibus,

    id. Leg. 1, 7 fin.:

    qua via ambigua distinguantur, ostendit,

    id. Fin. 1, 7; id. Brut. 41, 152; id. Or. 4, 16; cf.

    secernenda,

    id. Top. 7, 31:

    genera causarum,

    Quint. 4, 2, 68 et saep.:

    fortes ignavosque,

    Tac. H. 3, 27:

    veri similia ab incredibilibus dijudicare et distinguere,

    Cic. Part. 40; cf.:

    vera somnia a falsis,

    id. Div. 2, 61:

    Vargulam a Crasso,

    id. de Or. 2, 60, 244:

    artificem ab inscio,

    id. Ac. 2, 7, 22:

    voluntatem a facto,

    Liv. 45, 24:

    thesin a causa,

    Quint. 3, 5, 11 et saep.:

    vero falsum,

    Hor. Ep. 1, 10, 29:

    simiarum genera caudis inter se,

    Plin. 8, 54, 80.— Pass. impers.:

    quid inter naturam et rationem intersit, non distinguitur,

    Cic. N. D. 3, 10, 26; cf.: malus arborem significet an hominem non bonum, apice distinguitur, Quint. 1, 7, 2:

    nuntiatum Claudio perisse Messalinam, non distincto sua an aliena manu,

    Tac. A. 11, 38.—
    2.
    In partic.
    (α).
    In rhet. and gram., to mark the pauses in discourse, to punctuate:

    puer ut sciat, quo loco versum distinguere debeat,

    Quint. 1, 8, 1; cf.:

    eam (orationem) distinguent atque concident,

    id. 11, 2, 27; and:

    incidit has (sc. voces) et distinxit in partes,

    Cic. Rep. 3, 2 Mos.:

    distinctio est silentii nota, etc.,

    Diom. p. 432 P.—
    (β).
    To end, terminate:

    contationem,

    App. M. 2, p. 127 fin.
    II.
    To set off, decorate, adorn (most freq. in the P. a.).
    A.
    Lit.:

    racemos purpureo colore,

    Hor. C. 2, 5, 11; so,

    poma vario colore,

    Ov. Nux, 31:

    aurum gemmarum nitor,

    Sen. Med. 573; cf. Plin. 37, 10, 62, § 171.—
    B.
    Trop.:

    orationem variare et distinguere quasi quibusdam verborum sententiarumque insignibus,

    Cic. de Or. 2, 9, 36;

    so of discourse,

    id. Inv. 2, 15, 49 (with illustrare); id. de Or. 2, 13; Liv. 9, 17:

    voluptatem (with variare),

    Cic. Fin. 1, 11, 38; cf.:

    coenam comoedis,

    Plin. Ep. 3, 1, 9.—Hence, distinctus, a, um, P. a.
    A.
    (Acc. to I.) Separated, separate, distinct:

    urbs delubris distincta spatiisque communibus,

    Cic. Rep. 1, 26: Romana acies distinctior, ex pluribus partibus constans, Liv. 9, 19:

    Hesiodus circa CXX. annos distinctus ab Homeri aetate,

    Vell. 1, 7:

    concentus ex distinctis sonis,

    Cic. Rep. 2, 42; cf. id. ib. 6, 18:

    distinctos dignitatis gradus non habebat (civitas),

    id. ib. 1, 27 fin.
    2.
    Of discourse, properly divided:

    oratio,

    Quint. 11, 3, 35. —
    B.
    (Acc. to II.) Decorated, adorned:

    pocula gemmis distincta,

    Cic. Verr. 2, 4, 27:

    distinctum et ornatum caelum astris,

    id. N. D. 2, 37 fin.:

    lyra gemmis et dentibus Indis,

    Ov. M. 11, 167:

    herbae innumeris floribus,

    id. ib. 5, 266:

    retia maculis,

    id. H. 5, 19.—
    2.
    Trop.:

    oratio et ornata et artificio quodam et expolitione distincta,

    id. de Or. 1, 12;

    so of discourse,

    Quint. 5, 14, 33; and transf., of the speaker himself: utroque genere creber et distinctus Cato, Cic. Brut. 17 fin.; cf. in comp., Tac. Or. 18.— Adv.: distincte.
    1.
    (Acc. to I.) Distinctly, clearly:

    articulatim distincteque dicere,

    Cic. Leg. 1, 13, 36; id. Or. 28 fin.:

    scribere,

    id. Tusc. 2, 3, 7:

    designare,

    Plin. Pan. 88, 6.—In the comp.:

    enuntiare,

    id. Ep. 7, 13.— Sup.:

    distinctissime persuadere,

    Cassiod. Complex ad Ephes. 3.—
    2.
    (Acc. to II.) Elegantly, handsomely:

    qui distincte, qui explicate, qui abundanter, qui illuminate et rebus et verbis dicunt,

    Cic. de Or. 3, 14, 53; cf. id. Off. 1, 1, 2:

    distinctius,

    Plin. Ep. 3, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > distinguo

  • 12 monitus

    1.
    mŏnĭtus, a, um, Part., from moneo.
    2.
    mŏnĭtus, ūs, m. [moneo], a reminding, warning, admonition.
    I.
    In gen. (only poet.):

    monitu nutricis,

    Ov. H. 18, 115:

    finierat monitus,

    id. M. 2, 103:

    laevo monitu pueros producit avaros,

    Juv. 14, 228:

    monitus acres tradere,

    Val. Fl. 1, 475. —
    II.
    In partic., admonition by the gods through omens, an omen, prognostic, prophecy, the will of the gods, a warning by oracles, lightning, etc. (class.): fortunae monitu, * Cic. Div. 2, 41, 86:

    revererique numinum monitus,

    Plin. Pan. 76:

    fulgarum,

    Plin. 2, 7, 5, § 24: pecudum, sacrificial signs or prognostics, Val. Fl. 1, 29: sub obtentu monituum deorum quaedam enuntiare, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 2, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > monitus

  • 13 mysterium

    mystērĭum, ii, n., = mustêrion, a secret service, secret rites, secret worship of a deity, divine mystery (class.; cf. arcanum).
    I.
    Lit., of the mysteries of Ceres, otherwise called sacra Eleusinia, Cic. N. D. 2, 24, 62; id. Leg. 2, 14, 35:

    mysteria Attica,

    Tert. Apol. 39:

    mysteria Cereris initiorum enuntiare,

    Just. 5, 1, 1:

    mysteria facere,

    to celebrate the sacred mysteries, Nep. Alcib. 3, 6.—Also, the festival on which these mysteries were celebrated: in quem diem Romana incidant mysteria, the festival of the goddess Bona Dea, Cic. Att. 6, 1, 26; 5, 21, 14 sq.—
    II.
    Transf., in gen., a secret thing, secret, mystery:

    rhetorum mysteria,

    Cic. Tusc. 4, 25, 55; id. de Or. 1, 47, 206:

    epistolae nostrae tantum habent mysteriorum,

    id. Att. 4, 18, 1:

    accipe congestas, mysteria frivolas nugas,

    Aus. Ep. 4, 67.—
    III.
    (Eccl. Lat.)
    A.
    Something transcending mere human intelligence:

    mysterium evangelii,

    Vulg. Eph. 6, 19:

    mysterium sicut evangelizaverat per prophetas,

    id. Apoc. 10, 7:

    mysteria regni caelorum,

    id. Matt. 13, 11.—
    2.
    Of Antichrist, Vulg. Apoc. 17, 5:

    mysterium iniquitatis,

    id. 2 Thess. 2, 7. —
    B.
    The Lord's supper:

    mysterium celebrat,

    Ambros. in 1 Cor. 11, 27.

    Lewis & Short latin dictionary > mysterium

  • 14 obtentus

    1.
    obtentus, a, um.
    I.
    Part., from obtendo.—
    II.
    Part., from obtineo.
    2.
    ob-tentus ( opt-), ūs, m. [obtendo].
    I.
    A drawing, spreading, or placing before ( poet. and post-Aug.).
    A.
    Lit.:

    obtentu togae, tamquam se amiciens, ne videretur,

    Gell. 11, 18, 14:

    frondis,

    Verg. A. 11, 66:

    nubium,

    Plin. 31, 1, 1, § 2.—
    B.
    Trop., a pretence, pretext, color (cf.:

    simulatio, species): obtentum habere,

    Tac. A. 12, 7:

    tempora reipublicae obtentui sumpta,

    assumed as a pretext, id. ib. 1, 10:

    sub obtentu liberationis,

    Just. 5, 8, 12:

    damnationis,

    Lact. 2, 4, 36: sub obtentu monituum deorum quaedam enuntiare, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 3, 6.—
    II.
    (Acc. to obtendo, II.) A covering, cover, veil (post-class.):

    quia secundae res mire sunt vitiis optentui,

    Sall. H. 1, 41, 24:

    vera sunt, quae loquuntur poëtae, sed obtentu aliquo specieque velata,

    disguise, allegorical dress, Lact. 1, 11:

    non terror obtentui est,

    a hinderance, Nazar. Pan. Constant. 5.

    Lewis & Short latin dictionary > obtentus

  • 15 optentus

    1.
    obtentus, a, um.
    I.
    Part., from obtendo.—
    II.
    Part., from obtineo.
    2.
    ob-tentus ( opt-), ūs, m. [obtendo].
    I.
    A drawing, spreading, or placing before ( poet. and post-Aug.).
    A.
    Lit.:

    obtentu togae, tamquam se amiciens, ne videretur,

    Gell. 11, 18, 14:

    frondis,

    Verg. A. 11, 66:

    nubium,

    Plin. 31, 1, 1, § 2.—
    B.
    Trop., a pretence, pretext, color (cf.:

    simulatio, species): obtentum habere,

    Tac. A. 12, 7:

    tempora reipublicae obtentui sumpta,

    assumed as a pretext, id. ib. 1, 10:

    sub obtentu liberationis,

    Just. 5, 8, 12:

    damnationis,

    Lact. 2, 4, 36: sub obtentu monituum deorum quaedam enuntiare, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 3, 6.—
    II.
    (Acc. to obtendo, II.) A covering, cover, veil (post-class.):

    quia secundae res mire sunt vitiis optentui,

    Sall. H. 1, 41, 24:

    vera sunt, quae loquuntur poëtae, sed obtentu aliquo specieque velata,

    disguise, allegorical dress, Lact. 1, 11:

    non terror obtentui est,

    a hinderance, Nazar. Pan. Constant. 5.

    Lewis & Short latin dictionary > optentus

  • 16 solutum

    solvo, solvi, solutum, 3, v. a. ( perf. soluit, trisyll., Cat. 2, 13:

    soluisse,

    Tib. 4, 5, 16) [for se-luo; cf. socors for se-cords], to loosen an object from any thing, to release or to loose, remove any thing which binds or restrains another.
    I.
    To loose an object bound, to release, set free, disengage, dissolve, take apart.
    A.
    In a corporeal sense.
    1.
    Outwardly, to release.
    a.
    From fetters or custody, to free, set free, release; absol.:

    solvite istas,

    i. e. from fetters, Plaut. Truc. 4, 3, 64:

    solvite istum,

    id. Mil. 5, 32:

    numquam, nisi me orassis, solves,

    id. Ep. 5, 2, 62:

    jube solvi (eum),

    Ter. And. 5, 4, 52:

    ad palum adligati repente soluti sunt,

    Cic. Verr. 2, 5, 5, § 11:

    ut vincti solvantur,

    id. ib. 2, 5, 6, §

    12: qui in compedibus corporis semper fuerunt, etiam cum soluti sunt, tardius ingrediuntur,

    id. Tusc. 1, 31, 75:

    ita nexi soluti (sunt),

    Liv. 8, 28, 9:

    solvite me, pueri,

    Verg. E. 6, 24:

    fore ut brevi solveretur,

    Suet. Vesp. 5; id. Tib. 65; id. Vit. 12.—With abl.:

    canis solutus catena,

    Phaedr. 3, 7, 20. — Transf., from the fetter of frost:

    solutis amnibus (i. e. frigoris vinculo),

    Stat. Th. 5, 15:

    terrae quem (florem) ferunt solutae,

    Hor. C. 1, 4, 10.—
    b.
    From reins, ties, bands, etc.: solve senescentem equum, from the rein, i. e. dismiss him from service, Hor. Ep. 1, 1, 8:

    solverat sol equos,

    unhitched, Stat. Th. 3, 407: currum solvere (i. e. ab equis, poet. for equos a curru), Sen. Thyest. 794: solvere epistulam, i. e. from the string by which it was tied (= to open), Nep. Hann. 11, 3:

    et tibi sollicita solvitur illa (epistula) manu,

    Ov. Tr. 5, 2, 2:

    et jacet in gremio charta soluta meo,

    id. H. 11, 4:

    praecepit suis ne sarcinas solverent, aut onera deponerent,

    Front. Strat. 1, 5, 3.—So of garments and sails, to unfurl, unfold: cum tunica soluta inambularet, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 32, 3; Front. Strat. 4, 1, 26:

    soluta toga,

    Quint. 11, 3, 147:

    vela solvere,

    Verg. A. 4, 574.—
    c.
    From any fastening (mostly poet. and post-Aug. prose), to detach from; constr. absol., or with ab or de, and abl.:

    Caucasia solvet de rupe Promethei bracchia,

    Prop. 2, 1, 69:

    fraxinus solvitur,

    from the ground, Stat. Th. 9, 498:

    ceciditque soluta pinus,

    id. ib. 9, 409; cf.:

    pinus radice soluta, deficit,

    id. S. 5, 1, 152:

    solutis radicibus arbusta procumbunt,

    Sen. Q. N. 3, 27, 5:

    accepi epistulam quam, ut scribis, ancora soluta de phaselo dedisti, i. e. a litore,

    detached, Cic. Att. 1, 13, 1 B. and K. (al. sublata;

    but soluta is perh. an error of Cic. in the use of a technical term, v Orell. ad loc.).—In the same sense: solvere retinacula classis,

    Ov. M. 15, 696; 8, 102:

    querno solvunt de stipite funem,

    id. F. 4, 333:

    fune soluto Currit in immensum carina,

    id. Am. 2, 11, 23:

    curvo solves viscera cultro (i. e. de corpore ferarum),

    Sen. Hippol. 53.—Of rain disengaged from the clouds:

    imber caelesti nube solutus,

    Ov. A. A. 2, 237: (Lunam) imperfecta vi solvere tantum umorem, disengage only the moisture, i. e. from the earth:

    cum solis radii absumant,

    Plin. 2, 9, 6, § 45:

    solutum a latere pugionem,

    detached from his side, Suet. Vit. 15.—
    d.
    Esp., of ships: navem solvere, to free a ship from the land, i. e. to set sail, weigh anchor, leave land, depart.
    (α).
    With acc. alone:

    eisce confectis navem solvimus,

    Plaut. Merc. 1, 1, 91:

    navim cupimus solvere,

    id. Mil. 4, 7, 17:

    naves solvit,

    Caes. B. G. 4, 36; 5, 8; id. B. C. 1, 28; 3, 14; 3, 26;

    3, 102: primis tenebris solvit navem,

    Liv. 45, 6:

    postero die solvere naves (jussi),

    id. 29, 25 fin.; Nep. Hann. 8, 2:

    classem solvere,

    Liv. 45, 41; Prop. 3, 7 (4, 6), 23.—
    (β).
    With ab and abl.:

    navis a terra solverunt,

    Caes. B. C. 3, 101:

    quinto inde die quam ab Corintho solverit naves,

    Liv. 31, 7 med.:

    solvunt a litore puppes,

    Luc. 2, 649.—
    (γ).
    With ex and abl.:

    nam noctu hac soluta est navis nostra e portu Persico,

    Plaut. Am. 1, 1, 259:

    interea e portu nostra navis solvitur,

    id. Bacch. 2, 3, 54.—
    (δ).
    With abl.:

    complures mercatores Alexandria solvisse,

    Cic. Off. 3, 12, 50:

    portu solventibus,

    id. Mur. 2, 4.—
    (ε).
    Absol. (sc. navem or naves):

    tertia fere vigilia solvit,

    Caes. B. G. 4, 23:

    nos eo die cenati solvimus,

    Cic. Fam. 16, 9, 2:

    altero die quam a Brundusio solvit,

    Liv. 31, 14 init.:

    qui inde solverant,

    Val. Max. 1, 7, 3:

    solvi mare languido,

    Sen. Ep. 53, 1:

    fortasse etiam ventis minantibus solves,

    id. Ben. 2, 35, 5:

    non eadem est his et illis causa solvendi,

    making sea-voyages, id. Q. N. 5, 18, 16.—
    (ζ).
    With navis, etc., as subj., to leave the land (sc. se a litore):

    naves XVIII. ex superiore portu solverunt,

    Caes. B. G. 4, 28; and by another change of construction: solvimus oram, we freed the shore, i.e. from the ship, Quint. 4, 2, 41; id. Ep. ad Tryph. 3.—
    (η).
    Poet. usages:

    de litore puppis solvit iter,

    clears the voyage, Stat. S. 5, 1, 243:

    nec tibi Tyrrhena solvatur funis harena,

    Prop. 1, 8, 11 (cf.: retinacula solvere, c. supra).—
    e.
    Of secretions from the body ( poet. and in post-Aug. prose):

    tempore eo quo menstrua solvit,

    Lucr. 6, 706:

    cruor solvitur,

    Stat. Th. 9, 530:

    lacrimas solvere,

    id. Achill. 2, 256:

    solutis lacrimis,

    Claud. Ruf. 2, 258; so,

    partus solvere,

    to bear, bring forth, be delivered of offspring, Ov. F. 3, 258; Stat. Th. 5, 461; Plin. 28, 3, 6, § 33; 32, 1, 1, § 6.—
    2.
    To loosen an object from that which holds it together, to break up, part, dissolve, disperse, divide, take apart, scatter.
    a.
    In gen.:

    omne colligatum solvi potest,

    Cic. Fin. 11.—
    b.
    Of structures ( poet. and in post-Aug. prose):

    solvere naves et rursus conjungere,

    Curt. 8, 10, 3:

    solvere quassatae parcite membra ratis,

    Ov. Tr. 1, 2, 2:

    dubitavit an solveret pontem,

    Curt. 4, 16, 8:

    solvere pontem,

    Tac. A. 1, 69:

    si pons solutus sit,

    Dig. 2, 11, 2, § 7:

    solutus pons tempestatibus,

    Just. 2, 13, 9:

    currum (solis) solutum,

    Manil. 1, 740.—
    c.
    Of woven stuff:

    solvens texta,

    Prop. 2, 9, 6.—
    d.
    Of mountains:

    utrimque montes solvit (Hercules),

    Sen. Herc. Fur. 237:

    tridente Neptunus montem solvit,

    id. Agam. 553.—
    e.
    Of the neck:

    soluta cervix silicis impulsu,

    broken, Sen. Troad. 1119.—
    f.
    Of a comet:

    momentum quo cometes solutus et in duas partes redactus est,

    Sen. Q. N. 7, 16, 3.—
    g.
    Of the hair, to loosen, untie, let fall:

    solve capillos,

    Ov. Am. 3, 9, 3:

    crinem,

    id. A. A. 3, 784; id. M. 11, 682; 13, 584; Prop. 2, 15 (3, 7), 46:

    comas casside,

    Ov. F. 3, 2; cf. id. ib. 4, 854.—
    h.
    Of the earth (so mostly P. a., q. v. infra;

    post-Aug.): ita in terrae corpore evenit ut partes ejus vetustate solvantur, solutae cadant,

    Sen. Q. N. 6, 10, 2:

    ubi montis latus nova ventis solvit hiems,

    Stat. Th. 7, 745. —
    3.
    To dissolve; pass., to be dissolved, changed, to pass over into ( poet. and postclass. for dissolvere, or transire in); constr. absol., or with in and acc.
    (α).
    Of a change into air or gas:

    calor mobiliter solvens, differt primordia vini,

    dissolving, parts the molecules of the wine, Lucr. 6, 235:

    nam materiai copia ferretur per inane soluta,

    id. 1, 1018; so id. 1, 1103:

    ita fatus in aera rursus solvitur,

    Stat. Th. 5, 285;

    nec in aera solvi Passa, recentem animam caelestibus intulit astris,

    Ov. M. 15, 845.—
    (β).
    Into a liquid, to melt:

    saepe terra in tabem solvitur,

    Sen. Q. N. 3, 15, 7:

    terram quam diximus esse mutabilem et solvi in umorem,

    id. ib. 3, 29, 4:

    nullum tellus se solvit in amnem,

    Luc. 2, 408; ipsum in conubia terrae Aethera, cum pluviis rarescunt nubila, solvo, dissolve into the embrace of the earth, i. e. change into rain, Stat. S. 1, 2, 186:

    ex Aethiopiae jugis solutas nives ad Nilum decurrere,

    Sen. Q. N. 4, 2, 17; so,

    nivem solvere,

    id. ib. 4, 5, 2; Ov. Am. 3, 6, 93; Sen. Herc. Oet. 729:

    rigor auri solvitur aestu,

    Lucr. 1, 493:

    ferrum calidi solvant camini,

    Manil. 4, 250:

    cerae igne solutae,

    Ov. A. A. 2, 47:

    Iris cum vino triduo non solvitur,

    Plin. 21, 20, 83, § 142:

    (herba) quinto die solvitur,

    id. 26, 14, 88, § 148.—
    (γ).
    Of putrefaction:

    (vitulo) per integram solvuntur viscera pellem,

    Verg. G. 4, 302.—
    (δ).
    Of change in general:

    inque novas abiit massa soluta domos,

    Ov. F. 1, 108:

    repentino crementur incendio, atque ex tanta varietate solvantur atque eant in unum omnia (sc. all the heavenly bodies),

    Sen. Ben. 6, 22.—
    (ε).
    Of expansion by heat:

    (uva) cum modo frigoribus premitur, modo solvitur aestu,

    Ov. A. A. 2, 317.—
    (ζ).
    Hence, solvere, absol., to rarefy:

    gravitas aeris solvitur,

    Sen. Q. N. 5, 5, 1.—
    (η).
    Solvi in, to pass into, become:

    in cacumine (herbae) capitula purpurea quae solvantur in lanugines,

    Plin. 27, 8, 39, § 61.—Of a wave:

    donec in planitiem immotarum aquarum solvatur,

    disappears in, Sen. Q. N. 1, 2, 2:

    postremi (equi) solvuntur in aequora pisces (= solvuntur in pisces),

    Stat. Th. 2, 47: lumina in lacrimas solventur, stream with tears. —Hence, solvere, causative, to make pass over, to make vanish in: circulum in pulverem, in quo descriptus est, solvere, Sen. Ep. 74, 27: soluti agri, the boundaries of which are effaced, Sic. Fl. Cond. Agr. p. 3 Goes.—
    4.
    To consume, to destroy, dissolve:

    solvere orbes,

    Manil. 1, 497:

    ni calor et ventus... interemant sensum diductaque solvant (i.e. sensum),

    Lucr. 3, 287:

    (Cato) ferrei prope corporis animique, quem ne senectus quidem, quae solvit omnia, fregerit,

    Liv. 39, 40, 11:

    si (cometae) sunt purus ignis... nec illos conversio mundi solvit,

    Sen. Q. N. 7, 2, 2:

    (turbo) ab eo motu, qui universum trahit, solveretur,

    id. ib. 7, 9, 4:

    tabes solvit corpora,

    Luc. 6, 18; 7, 809:

    nec solum silvas, sed saxa ingentia solvit (ignis),

    id. 3, 506:

    ne tegat functos humus, ne solvat ignis,

    Sen. Thyest. 750.—So, vitam solvere, to extinguish life, esp. of gradual or easy death:

    solvas potius (vitam), quam abrumpas, dummodo, si alia solvendi ratio non erit, vel abrumpas,

    Sen. Ep. 22, 3:

    hanc mihi solvite vitam,

    Prop. 2, 9, 39.—
    B.
    Trop.
    1.
    To free, release, loose, emancipate, set free; constr. absol., with abl. or ab and abl.; rarely with gen.
    a.
    From the body, etc.:

    teque isto corpore solvo,

    Verg. A. 4, 703:

    soluta corpore anima,

    Quint. 5, 14, 13:

    qui solutas vinculis animas recipit,

    Sen. Cons. 28, 8: si animus somno relaxatus solute (i. e. free from the shackles of the body) moveatur ac libere, Cic. Div. 2, 48, 100:

    vocem solvere,

    to set free the voice, to speak, Stat. S. 3, 1; Sen. Thyest. 682; so, responsa solve (pregn. = utter and disclose), Sen. Oedip. 292:

    suspiria solvit,

    Stat. Th. 11, 604:

    solvat turba jocos,

    Sen. Med. 114:

    solutos Qui captat risus hominum (= quem juvat risus hominum solvere),

    Hor. S. 1, 4, 83:

    Ausonii... versibus incomptis ludunt risuque soluto,

    unrestrained, free, Verg. G. 2, 386.—
    b.
    Of members or parts of the body: linguam solvere, to unfetter the tongue (sc. vinculis oris), to give flow to words:

    linguam (Juno) ad jurgia solvit,

    Ov. M. 3, 261:

    lingua devincta nec in motus varios soluta,

    Sen. Ira, 1, 3, 7:

    ut quisque contemptissimus est, ita linguae solutissimae est,

    id. Const. 11, 3:

    (fama) innumeras solvit in praeconia linguas,

    Luc. 1, 472. —Solvere bracchia, poet., to unfetter the arms, i. e. to move them:

    magna difficili solventem bracchia motu,

    Stat. Achill. 1, 604; cf.

    of the free motions of animals: columbae soluto volatu multum velociores,

    unrestrained flight, Plin. 10, 36, 52, § 108.—
    c.
    From obligations and debts:

    solvit me debito,

    Sen. Ben. 6, 4, 1:

    an nos debito solverit,

    id. Ep. 81, 3:

    ut religione civitas solvatur,

    Cic. Caecin. 34, 98; Liv. 7, 3, 9:

    te decem tauri... Me tener solvet vitulus (sc. religione),

    Hor. C. 4, 2, 54.—So from a military oath:

    hoc si impetro, solvo vos jurejurando,

    Just. 14, 4, 7.—Sacramento or militia solvere, to dismiss a soldier from service:

    sacramento solvi,

    Tac. A. 16, 13:

    cum quis propter delictum sacramento solvitur,

    Dig. 49, 16, 13:

    militia solvere,

    Tac. A. 1, 44.— Munere (publico) solvere, to exempt from public duties:

    ut Ilienses publico munere solverentur,

    Tac. A. 12, 58.—With obj. inf.:

    ut manere solveretur,

    that he should be excused from the duty of remaining, Tac. A. 3, 29.—
    d.
    From guilt and sin, to acquit, absolve, cleanse (cf. absolvere, to acquit of crime):

    si ille huic (insidias fecerit), ut scelere solvamur,

    be held guiltless, Cic. Mil. 12, 31:

    atque hunc ille summus vir scelere solutum periculo liberavit,

    id. ib. 4, 9:

    sit capitis damno Roma soluta mei,

    Ov. F. 6, 452:

    ipsum quoque Pelea Phoci Caede per Haemonias solvit Acastus aquas,

    id. ib. 2, 40:

    Helenen ego crimine solvo,

    id. A. A. 2, 371:

    quid crimine solvis Germanum?

    Stat. Th. 11, 379:

    solutam caede Gradivus manum restituit armis,

    Sen. Herc. Fur. 1342. —
    e.
    From feelings, etc.:

    quae eos qui quaesissent cura et negotio solverent,

    Cic. Rep. 1, 18, 30:

    cum ego vos solvi curis ceteris,

    Ter. Hec. 2, 1, 33:

    senatus cura belli solutus,

    Plin. 22, 3, 4, § 7:

    pectus linquunt cura solutum,

    Lucr. 2, 45:

    his terroribus ab Epicuro soluti et in libertatem vindicati,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    soluti metu,

    Liv. 41, 14 init.; 27, 51:

    solvent formidine terras,

    Verg. E. 4, 14:

    solve metu patriam,

    Prop. 4 (5), 6, 41:

    metu belli Scythas solvit,

    Just. 9, 2, 2; so id. 14, 2, 5:

    haec est Vita solutorum misera ambitione,

    Hor. S. 1, 6, 129:

    soluti a cupiditatibus,

    Cic. Agr. 1, 9, 27:

    his concitationibus quem vacuum, solutum, liberum videris,

    id. Tusc. 5, 15, 43: et tu solve me dementia, [p. 1726] Hor. Epod. 17, 43:

    longo luctu,

    Verg. A. 2, 26:

    tristem juventam solve (i. e. juventam tristitia),

    Sen. Hippol. 450:

    solvite tantis animum monstris, solvite, superi,

    id. Herc. Fur. 1063:

    Quis te solvere Thessalis Magus venenis poterit?

    Hor. C. 1, 27, 21. — Poet.:

    solvit animis miracula (for animos miraculis),

    the soul from superstition, Manil. 1, 103.—And of animals:

    rabie tigrim,

    Manil. 5, 707.— Absol.:

    ut ad praecepta quae damus possit ire animus, solvendus est (i. e. perturbationibus),

    Sen. Ep. 95, 38:

    calices, quem non fecere contracta in paupertate solutum?

    i. e. from cares, Hor. Ep. 1, 5, 20:

    solvite animos,

    Manil. 4, 12.—With in:

    vix haec in munera solvo animum,

    i. e. free it from passions and so make it fit for these duties, Stat. S. 5, 3, 33.—
    f.
    From sleep, very rare:

    ego somno solutus sum,

    awoke, Cic. Rep. 6, 26, 29 (cf.: somno solvi, to be overwhelmed by sleep, 2. b, g infra).—
    g.
    From labor, business, etc.:

    volucres videmus... solutas opere volitare,

    Cic. Or. 2, 6, 23:

    solutus onere regio, regni bonis fruor,

    Sen. Oedip. 685.— Poet.:

    Romulus excubias decrevit in otia solvi,

    to be relieved from guard and enjoy leisure, Prop. 4 (5), 4, 79.—
    h.
    From rigidity, austerity, stiffness, etc., to relax, smooth, unbend, quiet, soothe ( poet. and in post-Aug. prose):

    frontem solvere disce,

    Mart. 14, 183:

    saltem ora trucesque solve genas,

    Stat. Th. 11, 373:

    solvit feros tunc ipse rictus,

    Sen. Herc. Fur. 797.— Poet.:

    solvatur fronte senectus = frons senectute (i. e. rugis), solvatur,

    be cleared, Hor. Epod. 13, 5:

    vultum risu solvit,

    relieves, Val. Max. 4, 3, 5:

    risum judicis movendo, et illos tristes affectus solvit, et animum renovat,

    Quint. 6, 3, 1; so,

    solvere judicem,

    unbend, excite his laughter, id. 11, 3, 3:

    solvere qui (potui) Curios Fabriciosque graves (sc. risu),

    Mart. 9, 28 (29), 4:

    ut tamen arctum Solveret hospitiis animum,

    Hor. S. 2, 6, 83:

    cujus non contractum sollicitudine animum illius argutiae solvant?

    Sen. Cons. Helv. 18, 5.— Transf., pregn.:

    solventur risu tabulae,

    i. e. the austerity of the judge will be relaxed by laughter, and the complaint dismissed, Hor. S. 2, 1, 86.—Imitated:

    quia si aliquid omiserimus, cum risu quoque tota res solvitur,

    Quint. 5, 10, 67.—
    k.
    From any cause of restraint.
    (α).
    To release from siege:

    Bassanitas obsidione solvere,

    Liv. 44, 30:

    patriam obsidione solvere,

    Val. Max. 3, 2, 2. —
    (β).
    From moral restraints:

    hic palam cupiditates suas solvit,

    gave vent to, Curt. 6, 6, 1; v. also P. a., B. 7. infra.—
    l.
    From laws and rules: legibus solvere.
    (α).
    To exempt from laws, i. e. by privilege:

    Vopiscus, qui ex aedilitate consulatum petit, solvatur legibus,

    Cic. Phil. 11, 5, 11:

    cur M. Brutus legibus est solutus, si, etc.,

    id. ib. 2, 13, 31:

    ut interea magistratus reliquos, legibus omnibus soluti, petere possetis,

    id. Agr. 2, 36, 99:

    Lurco, tribunus plebis, solutus est (et lege Aelia et Furia),

    id. Att. 1, 16, 13:

    solvatne legibus Scipionem,

    Auct. Her. 3, 2, 2:

    petente Flacco ut legibus solverentur,

    Liv. 31, 50, 8:

    Scipio legibus solutus est,

    id. Epit. 56:

    Licet enim, inquiunt, legibus soluti sumus, attamen legibus vivimus,

    Just. Inst. 2, 17, 8; cf.:

    ut munere vigintiviratus solveretur,

    Tac. A. 3, 29.— Transf., of the laws of nature, etc.:

    (aestus) illo tempore, solutus legibus, sine modo fertur,

    Sen. Q. N. 3, 28, 6:

    solus (sapiens) generis humani legibus solvitur,

    id. Brev. Vit. 15, 5:

    nec leti lege solutas,

    Lucr. 3, 687:

    nec solvo Rutulos (i. e. legibus fati),

    Verg. A. 10, 111.— With gen. (cf. libero), perh. only in phrase testamenti solvere, to release from a testamentary disposition:

    et is per aes et libram heredes testamenti solveret,

    Cic. Leg. 2, 20, 51; 2, 21, 53 (less prop. testamenti is taken as attribute of heredes); cf. Gai. Inst. 3, 175, and Hor. C. 3, 17, 16, P. a., B. 5. fin. infra.—
    (β).
    Legibus solutus, not subject to, released from:

    reus Postumus est ea lege... solutus ac liber,

    i. e. the law does not apply to him, Cic. Rab. Post. 5, 12:

    soluti (lege Julia) huc convenistis, ne constricti discedatis cavete,

    id. ib. 7, 18.—Of other laws:

    solutus Legibus insanis,

    Hor. S. 2, 6, 68:

    quae sedes expectent animam solutam legibus servitutis humanae,

    Sen. Ep. 65, 20.— Transf., of things: soluta legibus scelera sunt, unrestrained by the laws, i. e. crimes are committed with impunity, Sen. Ben. 7, 27, 1.— Of the laws of versification: numerisque fertur Lege solutis, referring to dithyrambic measures, Hor. C. 4, 2, 12 (cf. P. a., B. 11. infra).—
    2.
    To dissolve, separate objects which are united, to break up, dismiss.
    (α).
    Of troops, ranks, etc.:

    ubi ordines procursando solvissent,

    Liv. 42, 65, 8:

    incomposito agmine, solutis ordinibus,

    Curt. 8, 1, 5; so id. 8, 4, 6:

    agmina Diductis solvere choris,

    Verg. A. 5, 581:

    solvit maniplos,

    Juv. 8, 154:

    solvuntur laudata cohors,

    Stat. Achill. 2, 167.—Hence, to separate armies engaged in battle:

    commissas acies ego possum solvere,

    Prop. 4 (5), 4, 59.—
    (β).
    Of banquets, assemblies, etc.:

    convivio soluto,

    Liv. 40, 14 fin.:

    convivium solvit,

    Curt. 8, 5, 24; 8, 6, 16:

    Quid cessas convivia solvere?

    Ov. F. 6, 675:

    coetuque soluto Discedunt,

    id. M. 13, 898.—Hence, urbem (Capuam) solutam ac debilitatam reliquerunt, disfranchised, Cic. Agr. 2, 33, 91.—
    (γ).
    Of the words in discourse, orationem or versum solvere, to break up a sentence or verse:

    (discant) versus primo solvere, mox mutatis verbis interpretari,

    Quint. 1, 9, 2:

    quod cuique visum erit vehementer, dulciter, speciose dictum, solvat ac turbet,

    id. 9, 4, 14:

    ut partes orationis sibi soluto versu desideret et pedum proprietates,

    id. 1, 8, 13:

    non, ut si solvas Postquam discordia tetra, etc., invenias etiam disjecti membra poetae,

    Hor. S. 1, 4, 60.—
    3.
    Implying a change for the worse.
    a.
    To relax, make effeminate, weaken, by ease, luxury, dissipation, etc. (post-Aug.):

    Hannibalem hiberna solverunt,

    Sen. Ep. 51, 5:

    usque eo nimio delicati animi languore solvuntur,

    Sen. Brev. Vit. 12, 6:

    infantiam statim deliciis solvimus,

    Quint. 1, 2, 6:

    solutus luxu,

    id. 3, 8, 28; so Tac. A. 11, 31.—With in and acc.:

    soluti in luxum,

    Tac. H. 2, 99:

    in lasciviam,

    id. ib. 3, 38.— Transf.: versum solvere, to deprive a verse of its proper rhythm:

    si quinque continuos dactylos confundas solveris versum,

    Quint. 9, 4, 49.—
    b.
    To make torpid by removing sensation.
    (α).
    To relax, benumb the limbs or body;

    as by narcotics, terror, sickness, exhaustion: multaque praeterea languentia membra per artus solvunt,

    Lucr. 6, 798:

    ima Solvuntur latera,

    Verg. G. 3, 523:

    solvi debilitate corporis,

    paralyzed, Val. Max. 1, 7, 4:

    ut soluto labitur moriens gradu,

    Sen. Hippol. 368.—In mal. part., Hor. Epod. 12, 8; cf. Verg. G. 3, 523.— Poet.:

    illum aget, penna metuente solvi, Fama superstes,

    Hor. C. 2, 2, 7.—Of the mind:

    segnitia (oratoris) solvit animos,

    wearies, Quint. 11, 3, 52:

    mentes solvere,

    to make insane, Plin. 25, 3, 7, § 25.—
    (β).
    By frost ( poet.):

    solvuntur illi frigore membra,

    Verg. A. 12, 951; 1, 92.—
    (γ).
    By sleep ( poet. for sopio):

    homines volucresque ferasque Solverat alta quies,

    Ov. M. 7, 186:

    corpora somnus Solverat,

    id. ib. 10, 369:

    molli languore solutus,

    id. ib. 11, 648;

    11, 612: altoque sopore solutum,

    id. ib. 8, 817:

    somno vinoque solutos,

    id. F. 2, 333; Verg. A. 9, 236:

    ut membra solvit sopor,

    id. ib. 12, 867:

    non solvit pectora somnus,

    Sen. Agam. 76.—With in:

    solvitur in somnos,

    Verg. A. 4, 530.— Transf., of the sea:

    aequor longa ventorum pace solutum,

    lulled to sleep, Stat. Th. 3, 255.—
    (δ).
    By death: solvi, to die ( poet. and in post-Aug. prose):

    ipse deus, simulatque volam, me solvet,

    Hor. Ep. 1, 16, 78:

    corporibus quae senectus solvit,

    Curt. 89, 32 (cf. A. 4. supra):

    (corpus) quam nullo negotio solvitur,

    Sen. Q. N. 3, 27, 2:

    alius inter cenandum solutus est,

    id. Ep. 66, 43:

    ubicumque arietaveris, solveris,

    id. Cons. Marc. 11, 3:

    me fata maturo exitu facilique solvant,

    Sen. Troad. 605:

    solvi inedia,

    Petr. 111:

    sic morte quasi somno soluta est,

    Flor. 2, 21, 11.—Hence,
    4.
    Of logical dissolution, to refute:

    non tradit Epicurus quomodo captiosa solvantur,

    how fallacies are refuted, Cic. Fin. 1, 7, 22:

    argumentum solvere,

    Quint. 2, 17, 34:

    solutum scies quod nobis opponitur,

    Sen. Const. 12, 3.—
    b.
    To disperse, dispel, as of a cloud:

    deorum beneficia tempestiva ingentes minas interventu suo solventia,

    Sen. Ben. 4, 4, 2.
    II.
    To loose, remove, cancel that which binds any thing.
    A.
    In a corporeal sense.
    1.
    In gen., to loose (weaker than rumpo;

    post-Aug.): effringere quam aperire, rumpere quam solvere putant robustius,

    Quint. 2, 12, 1:

    qua convulsa tota operis colligatio solveretur,

    Val. Max. 8, 14, 6:

    supera compage soluta,

    Stat. Th. 8, 31.—
    2.
    To remove a fetter, bridle, etc.:

    nullo solvente catenas,

    Ov. M. 3, 700: vincla jugis boum, Tib. 2, 1, 7:

    solvere frenum,

    Phaedr. 1, 2, 3:

    loris solutis,

    Ov. A. A. 1, 41.— Transf., of prisons:

    qui, solutis ergastulis, exercitus numerum implevit,

    Liv. Ep. 56; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 13; 11, 13, 2.—Of frost:

    gelu solvitur,

    it thaws, Tac. H. 1, 79:

    solvitur acris hiems,

    Hor. C. 1, 4, 1.—Of clouds:

    facit igitur ventum resoluta nubes, quae plurimis modis solvitur,

    Sen. Q. N. 5, 12, 5; 5, 12, 1.—Of the grasp of hands, fingers, etc.:

    Aeacides a corpore bracchia solvit,

    looses his hold, Ov. M. 11, 246:

    indigno non solvit bracchia collo,

    Stat. Th. 5, 217:

    digitis solutis abjecit jaculum,

    id. ib. 8, 585.—
    3.
    To untie a string, cord, necklace, etc., slacken or unlock an enclosure, open a box, trunk, etc.:

    solve vidulum ergo,

    Plaut. Rud. 4, 4, 98:

    eam solve cistulam,

    id. Am. 2, 2, 151:

    solve zonam,

    untie, id. Truc. 5, 62:

    solvisse jugalem ceston fertur,

    Stat. Th. 5, 62:

    animai nodos a corpore solvit,

    Lucr. 2, 950:

    nihil interest quomodo (nodi) solvantur,

    Curt. 3, 1, 18:

    quid boni est, nodos operose solvere, quos ipse ut solveres feceris?

    Sen. Ben. 5, 12, 2:

    solvere nodum,

    Stat. Th. 11, 646:

    laqueum quem nec solvere possis, nec abrumpere,

    Sen. Tranq. 10, 1:

    vix solvi duros a pectore nexus,

    Ov. M. 9, 58:

    fasciam solve,

    Sen. Ep. 80, 10:

    solutis fasciis,

    Curt. 7, 6, 5:

    solvi fasciculum,

    Cic. Att. 11, 9, 2:

    crinales vittas,

    Verg. A. 7, 403:

    Parmenion vinculum epistulae solvens,

    Curt. 7, 2, 25:

    equum empturus solvi jubes stratum,

    Sen. Ep. 80, 9:

    redimicula solvite collo,

    Ov. F. 4, 135:

    corollas de fronte,

    Prop. 1, 3, 21:

    solvere portas,

    Stat. Th. 3, 492:

    munimina valli,

    id. ib. 12, 10:

    ille pharetram Solvit,

    Ov. M. 5, 380.— Transf., of the veins as enclosures of the blood:

    solutis ac patefactis venis,

    Sen. Q. N. 3, 15, 5:

    venam cultello solvere,

    Col. 6, 14; cf.

    also: lychnis alvum solvit,

    looses the bowels, Plin. 21, 26, 98, § 171; 21, 20, 83, § 140; Suet. Vesp. 24; Tac. A. 12, 67:

    ventrem,

    Plin. 20, 8, 30, § 74.— Absol. (sc. alvum), Mart. 13, 29:

    stomachus solutus = venter solutus,

    loose bowels, Petr. 117; Scrib. Comp. 92.—
    B.
    Trop., to slacken or remove a bond.
    1.
    Solvere aliquid (aliquod vinculum; cf. I. B. 1. supra).
    a.
    Of the mouth, etc., to open:

    talibus ora solvit verbis,

    Ov. M. 15, 74; so id. ib. 1, 181; Tib. 4, 5, 14:

    ternis ululatibus ora Solvit,

    Ov. M. 7, 191; 9, 427; id. Tr. 3, 11, 20; Stat. Achill. 1, 525:

    vix ora solvi patitur etiamnum timor,

    Sen. Herc. Oet. 725; so,

    os promptius ac solutius,

    Val. Max. 8, 7, ext. 1.— Transf., of an abyss:

    hic ora solvit Ditis invisi domus,

    Sen. Herc. Fur. 664.—
    b.
    To remove, cancel; to destroy the force of a legal or moral obligation by expiration, death, etc.:

    si mors alterutrius interveniat, solvitur mandatum,

    Gai. Inst. 3, 160:

    cum aliquis renunciaverit societati, societas solvitur,

    id. ib. 3, 151; so id. ib. 3, 152:

    morte solvetur compromissum,

    Dig. 4, 8, 27:

    soluto matrimonio,

    ib. 24, 3, 2:

    solutum conjugium,

    Juv. 9, 79:

    qui... conjugalia solvit,

    Sen. Med. 144:

    nec conjugiale solutum Foedus in alitibus,

    Ov. M. 11, 743:

    (sapiens) invitus beneficium per compensationem injuriae solvet,

    cancel the obligation of a favor by the set-off of a wrong, Sen. Ep. 81, 17.—
    c.
    To efface guilt or wrong:

    magnis injuria poenis Solvitur,

    Ov. F. 5, 304:

    solve nefas, dixit: solvit et ille nefas,

    id. ib. 2, 44:

    culpa soluta mea est,

    id. Tr. 4, 4, 10:

    neque tu verbis solves unquam quod mi re male feceris (i. e. injuriam),

    Ter. Ad. 2, 1, 10.—
    d.
    Poenam solvere, to suffer punishment, i. e. to cancel the obligation of suffering, etc. (cf. 3. infra;

    less freq. than poenam persolvere, exsolvere): serae, sed justae tamen et debitae poenae solutae sunt,

    Cic. Mil. 31, 85:

    capite poenas solvit,

    Sall. J. 69, 4:

    meritas poenas solventem,

    Curt. 6, 3, 14:

    poenarum solvendi tempus,

    Lucr. 5, 1224:

    nunc solvo poenas,

    Sen. Phoen. 172:

    hac manu poenas tibi solvam,

    id. Hippol. 1177.—
    e.
    To remove, relieve, soothe affections, passions, etc.:

    atque animi curas e pectore solvat,

    Lucr. 4, 908:

    curam metumque juvat Dulci Lyaeo solvere,

    Hor. Epod. 9, 38:

    patrimonii cura solvatur,

    Sen. Q. N. 3, praef. §

    2: Pyrrhus impetus sui terrore soluto,

    Val. Max. 4, 3, 14:

    solvite corde metum,

    Verg. A. 1, 562; so id. ib. 9, 90:

    solve metus animo,

    Stat. Th. 2, 356:

    solvi pericula et metus narrant,

    Plin. 11, 37, 52, § 140: neque adhuc Stheneleius iras Solverat Eurystheus, [p. 1727] Ov. M. 9, 274:

    hoc uno solvitur ira modo,

    id. A. A. 2, 460:

    solvitque pudorem,

    Verg. A. 4, 55.—
    f.
    Of sleep:

    quasi clamore solutus Sit sopor,

    Ov. M. 3, 6, 30:

    nec verba, nec herbae audebunt longae somnum tibi solvere Lethes,

    Luc. 6, 768; cf.:

    lassitudinem solvere,

    Plin. 37, 10, 54, § 143. —
    g.
    Of any checks and barriers to motion, to remove.
    (α).
    To raise a siege:

    solutam cernebat obsidionem,

    Liv. 36, 10, 14:

    soluta obsidione,

    id. 36, 31, 7:

    ad Locrorum solvendam obsidionem,

    id. 27, 28, 17; cf. id. 37, 7, 7; 38, 5, 6; 42, 56 init.; 44, 13, 7; Curt. 4, 4, 1; Tac. A. 4, 24; 4, 73; Just. 9, 2, 10.—
    (β).
    Of passions, etc., to remove restraint:

    cujus si talis animus est, solvamus nos ejus vincula, et claustra (i. e. irae) refringamus,

    Liv. 36, 7, 13.—
    (γ).
    To overthrow, subvert a higher authority, etc.:

    quos (milites), soluto imperio, licentia corruperat,

    Sall. J. 39, 5:

    imperia solvit qui tacet, jussus loqui,

    Sen. Oedip. 525:

    sonipedes imperia solvunt,

    id. Hippol. 1084; cf.:

    sanctitas fori ludis solvitur,

    Quint. 11, 3, 58.—
    h.
    Of laws and customs, to abolish, violate:

    solvendarum legum id principium esse censebant (post-Aug. for dissolvendarum),

    Curt. 10, 2, 5:

    solutae a se legis monitus,

    Val. Max. 6, 5, ext. 4:

    cum plus quam ducentorum annorum morem solveremus,

    Liv. 8, 4, 7:

    (Tarquinius) morem de omnibus senatum consulendi solvit,

    id. 1, 49, 7:

    oportebat istum morem solvi,

    Curt. 8, 8, 18.—
    2.
    Esp. with acc. of the bond, etc. (taking the place of the constr. I. B. 1. 2. 3. supra, when the abl. of separation is not admissible).
    a.
    To subvert discipline:

    disciplinam militarem solvisti,

    Liv. 8, 7, 16:

    luxuria solutam disciplinam militarem esse,

    id. 40, 1, 4:

    quod cum, ne disciplina solveretur, fecisset,

    Front. Strat. 2, 12, 2.—
    b.
    Of strength, energy, attention, etc., to loosen, impair, weaken, scatter, disperse:

    nobilitas factione magis pollebat, plebis vis soluta atque dispersa,

    Sall. J. 41, 6:

    patrios nervos externarum deliciarum contagione solvi et hebetari noluerunt,

    Val. Max. 2, 6, 1:

    vires solvere,

    Quint. 9, 4, 7:

    vis illa dicendi solvitur, et frigescit affectus,

    Quint. 11, 3, 133.—
    c.
    Of affection, etc., to sever, dissolve, destroy:

    segnes nodum (amicitiae) solvere Gratiae,

    Hor. C. 3, 21, 22;

    similarly: solvit (ille deus) amicos,

    Prop. 2, 34 (3, 32), 5; so id. 2, 15 (3, 7), 26:

    hoc firmos solvit amores,

    Ov. A. A. 2, 385:

    amores cantibus et herbis solvere,

    Tib. 1, 2, 60.—
    d.
    Of sickness and hunger, to end, remove:

    vitex dicitur febres solvere,

    Plin. 24, 9, 38, § 60:

    solvit jejunia granis,

    Ov. F. 4, 607:

    quoniam jejunia virgo Solverat,

    id. M. 5, 535; cf. Luc. 3, 282; so,

    famem,

    Sen. Thyest. 64.—
    e.
    To delay:

    hi classis moras hac morte solvi rentur,

    Sen. Troad. 1131.—
    f.
    Of darkness, to dispel:

    lux solverat umbras,

    Stat. Th. 10, 390.—
    g.
    Of war, strife, etc., to compose, settle:

    aut solve bellum, mater, aut prima excipe,

    Sen. Phoen. 406:

    electus formae certamina solvere pastor,

    Stat. Achill. 2, 337:

    jurgia solvere,

    Manil. 3, 115:

    contradictiones solvere,

    Quint. 7, 1, 38.—
    h.
    Of difficulties, riddles, questions, ambiguities, etc., to solve, explain, remove:

    quia quaestionem solvere non posset,

    Val. Max. 9, 12, ext. 3:

    aenigmata,

    Quint. 8, 6, 53:

    omnes solvere posse quaestiones,

    Suet. Gram. 11:

    haec ipsa, quae volvuntur ab illis, solvere malim et expandere,

    Sen. Ep. 82, 20; id. Q. N. 7, 14, 1:

    unum tantum hoc solvendum est,

    that one question, id. ib. 1, 7, 3:

    puta nunc me istuc non posse solvere,

    id. Ep. 48, 6:

    carmina non intellecta Solverat,

    Ov. M. 7, 760:

    triste carmen alitis solvi ferae,

    Sen. Oedip. 102:

    nodos juris,

    Juv. 8, 50:

    proponere aliquid quod solvat quaestionem,

    Quint. 5, 10, 96:

    plurimas quaestiones illis probationibus solvi solere,

    id. 1, 10, 49:

    quo solvitur quaestio supra tractata,

    id. 3, 7, 3:

    ambiguitatem or amphiboliam,

    id. 7, 2, 49; 7, 9, 10.—
    3.
    In partic., of obligations, to fulfil.
    a.
    To pay.
    (α).
    Originally, rem solvere, to free one's property and person (rem familiarem) from debts (solutio per aes et libram), according to the ancient formula:

    quod ego tibi tot millibus condemnatus sum, me eo nomine... a te solvo liberoque hoc aere aeneaque libra,

    Gai. Inst. 3, 174 Huschke; cf.:

    inde rem creditori palam populo solvit (i. e. per aes et libram),

    Liv. 6, 14, 5:

    quas res dari, fieri, solvi oportuit,

    id. 1, 32, 11. —Hence, rem solvere, to pay; often with dat. of person:

    pro vectura rem solvit?

    paid the freight, Plaut. As. 2, 4, 27:

    ubi nugivendis res soluta'st omnibus,

    id. Aul. 3, 5, 51:

    tibi res soluta est recte,

    id. Curc. 4, 3, 21:

    ego quidem pro istac rem solvo ab tarpessita meo,

    id. ib. 5, 2, 20:

    rem solvo omnibus quibus dehibeo,

    id. ib. 5, 3, 45:

    dum te strenuas, res erit soluta,

    id. Ps. 2, 2, 35:

    res soluta'st, Gripe, ego habeo,

    id. Rud. 5, 3, 57.— Trop.: saepe edunt (aves);

    semel si captae sunt, rem solvont aucupi,

    they repay him, pay for his expenses, Plaut. As. 1, 3, 66.—And to pay by other things than money:

    si tergo res solvonda'st,

    by a whipping, Plaut. As. 2, 2, 54:

    habent hunc morem ut pugnis rem solvant si quis poscat clarius,

    id. Curc. 3, 9:

    tibi quidem copia'st, dum lingua vivet, qui rem solvas omnibus,

    id. Rud. 2, 6, 74.—Hence,
    (β).
    Absol. (sc. rem), to pay; with or without dat. of person:

    cujus bona, quod populo non solvebat, publice venierunt,

    Cic. Fl. 18, 43:

    ei cum solveret, sumpsit a C. M. Fufiis,

    id. ib. 20, 46:

    misimus qui pro vectura solveret,

    id. Att. 1, 3, 2:

    qui nimis cito cupit solvere, invitus debet,

    Sen. Ben. 4, 40, 5:

    ut creditori solvat,

    Dig. 30, 1, 49, § 7.— Pass. impers.:

    si dare vis mihi, Magis solutum erit quam ipsi dederis,

    it will be a more valid payment, Plaut. Ps. 2, 2, 46:

    numquam vehementius actum est quam me consule, ne solveretur,

    to stop payments, Cic. Off. 2, 24, 84:

    fraudandi spe sublata solvendi necessitas consecuta est,

    id. ib. 2, 24, 84:

    cum eo ipso quod necesse erat solvi, facultas solvendi impediretur,

    Liv. 6, 34, 1.—Cf. in the two senses, to free from debt, and to pay, in the same sentence:

    non succurrere vis illi, sed solvere. Qui sic properat, ipse solvi vult, non solvere,

    Sen. Ben. 6, 27, 1.—
    (γ).
    With acc. of the debt, to discharge, to pay:

    postquam Fundanio debitum solutum esset,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 3, § 10:

    hoc quod debeo peto a te ut... solutum relinquas,

    settled, id. Att. 16, 6, 3:

    solverat Castricio pecuniam jam diu debitam,

    id. Fl. 23, 54:

    ex qua (pensione) major pars est ei soluta,

    id. Att. 16, 2, 1:

    solvi aes alienum Pompejus ex suo fisco jussit,

    Val. Max. 6, 2, 11:

    aes alienum solvere,

    Sen. Ep. 36, 5:

    quae jactatio est, solvisse quod debebas?

    id. Ben. 4, 17, 1; so,

    debitum solvere,

    id. ib. 6, 30, 2:

    ne pecunias creditas solverent,

    Cic. Pis. 35, 86:

    ut creditae pecuniae solvantur,

    Caes. B. C. 3, 20; 3, 1:

    ex thensauris Gallicis creditum solvi posse,

    Liv. 6, 15, 5:

    ita bona veneant ut solidum suum cuique solvatur,

    Cic. Rab. Post. 17, 46.—And of moral debts:

    cum patriae quod debes solveris,

    Cic. Marcell. 9, 27:

    debet vero, solvitque praeclare,

    id. Phil. 13, 11, 25:

    aliter beneficium, aliter creditum solvitur,

    Sen. Ben. 2, 34, 1:

    qui grate beneficium accipit, primam ejus pensionem solvit,

    id. ib. 2, 22 fin.
    (δ).
    By a confusion of construction, solvere pecuniam, etc., to pay money, etc. (for pecunia rem or debitum solvere); constr. with dat. or absol.:

    emi: pecuniam solvi,

    Cic. Verr. 2, 4, 20, § 43:

    pro frumento nihil solvit,

    id. ib. 2, 3, 72, §

    169: legatis pecuniam pro frumento solvit,

    Liv. 44, 16:

    hanc pecuniam cum solvere in praesenti non posset,

    Nep. Milt. 7, 6:

    nisi pecuniam solvisset,

    id. Cim. 1, 1:

    condiciones pacis dictae ut decem millia talentum argenti... solverent,

    Liv. 30, 37 med.:

    pro quo (frumento) pretium solveret populus Romanus,

    id. 36, 3, 1:

    pretium servorum ex aerario solutum est dominis,

    id. 32, 26, 14:

    pretium pro libris domino esse solvendum,

    id. 40, 39 fin.:

    meritam mercedem,

    id. 8, 22, 3; so id. 8, 11, 4: sorte creditum solvere, by paying the principal (i. e. without interest), id. 6, 36, 12:

    quae praemia senatus militibus ante constituit, ea solvantur,

    Cic. Phil. 14, 14, 38:

    stipendium,

    Liv. 28, 32, 1:

    dotem mulieri,

    Dig. 24, 3, 2:

    litem aestimatam,

    the amount of a fine, Nep. Cim. 5, 18 fin.:

    arbitria funeris,

    the expenses of the funeral, Cic. Red. Sen. 7, 18:

    solvere dodrantem,

    to pay seventy-five per cent., Mart. 8, 9, 1:

    dona puer solvit,

    paid the promised gifts, Ov. M. 9, 794; so,

    munera,

    id. ib. 11, 104.— Transf., of the dedication of a book, in return for favors:

    et exspectabo ea (munera) quae polliceris, et erunt mihi pergrata si solveris... Non solvam nisi prius a te cavero, etc.,

    Cic. Brut. 4, 17 sq. —Of the delivery of slaves:

    si quis duos homines promise rit et Stichum solverit,

    Dig. 46, 3, 67; 46, 3, 38, § 3.— Transf., poet.: dolorem solvisti, you have paid your grief, i. e. have duly mourned, Stat. S. 2, 6, 98.— Pass. with personal subject:

    si (actor) solutus fuisset,

    Dig. 12, 1, 31 (cf.: solvere militem, b supra). —
    (ε).
    Esp., in certain phrases, to pay:

    aliquid praesens solvere,

    to pay in cash, Cic. Att. 16, 2, 1; so,

    aliquid de praesentibus solvere,

    Sen. Ep. 97, 16:

    solvere grates (= referre gratiam muneribus): Sulla solvit grates Dianae,

    Vell. 2, 25:

    quas solvere grates sufficiam?

    Stat. S. 4, 2, 7: cum homo avarus, ut ea (beneficia) solveret sibi imperare non posset, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1; cf.: non dicimus reposuit beneficium aut solvit;

    nullum nobis placuit quod aeri alieno convenit verbum,

    Sen. Ep. 81, 9; but v. id. Ben. 2, 18, 5: in debitum solvere, to make a partial payment:

    unum haec epistula in debitum solvet,

    id. Ep. 7, 10: aliquid solvere ab aliquo (de aliqua re), to pay out of funds supplied by any one ( out of any fund):

    Quintus laborat ut tibi quod debet ab Egnatio solvat,

    Cic. Att. 7, 18, 4:

    homines dicere, se a me solvere,

    id. ib. 5, 21, 11:

    (summa) erat solvenda de meo,

    Plin. Ep. 2, 4, 2:

    operas solvere alicui,

    to work for somebody, Dig. 40, 7, 39: solvo operam Dianae, I work for Diana, i. e. offer a sacrifice to her, Afran. ap. Non. 12, 21: judicatum solvere, to pay the amount adjudged by the court, for which security (satisdatio) was required:

    stipulatio quae appellatur judicatum solvi,

    Gai. Inst. 4, 90:

    iste postulat ut procurator judicatum solvi satisdaret,

    Cic. Quint. 7, 29; so Dig. 3, 2, 28; 3, 3, 15; 2, 8, 8;

    2, 8, 14 et saep.: auctio solvendis nummis,

    a cash auction, Mart. 14, 35.— Gerund.: solvendo esse, to be solvent; jurid. t. t., to be able to pay, i. e. one's debts; cf.

    in full: nec tamen solvendo aeri alieno respublica esset,

    Liv. 31, 13:

    nemo dubitat solvendo esse eum qui defenditur,

    Dig. 50, 17, 105:

    qui modo solvendo sint,

    Gai. Inst. 1, 3, 121:

    si solvendo sint,

    Paul. Sent. 1, 20, 1:

    nec interest, solvendo sit, necne,

    Dig. 30, 1, 49, § 5; so ib. 46, 1, 10; 46, 1, 27, § 2; 46, 1, 51, §§ 1 and 4; 46, 1, 52, § 1; 46, 1, 28; 50, 17, 198 et saep.: non solvendo esse, to be insolvent:

    solvendo non erat,

    Cic. Att. 13, 10, 3:

    cum solvendo civitates non essent,

    id. Fam. 3, 8, 2:

    tu nec solvendo eras, nec, etc.,

    id. Phil. 2, 2, 4:

    ne videatur non fuisse solvendo,

    id. Off. 2, 22, 79;

    and very freq. in the jurists.—So, trop.: quid matri, quid flebili patriae dabis? Solvendo non es,

    Sen. Oedip. 941; cf.:

    *non esse ad solvendum (i. e. able to pay),

    Vitr. 10, 6 fin.
    b.
    To fulfil the duty of burial.
    (α).
    Justa solvere; with dat. of the person:

    qui nondum omnia paterno funeri justa solvisset,

    who had not yet finished the burial ceremonies of his father, Cic. Rosc. Am. 8, 23:

    justis defunctorum corporibus solutis,

    Curt. 3, 12, 15:

    proinde corpori quam primum justa solvamus,

    id. 10, 6, 7:

    ut justa soluta Remo,

    Ov. F. 5, 452:

    nunc justa nato solve,

    Sen. Hippol. 1245.—
    (β).
    Exsequias, inferias or suprema solvere:

    exsequiis rite solutis,

    Verg. A. 7, 5:

    cruor sancto solvit inferias viro,

    Sen. Hippol. 1198:

    solvere suprema militibus,

    Tac. A. 1, 61.—
    c.
    Votum solvere, to fulfil a vow to the gods.
    (α).
    Alone:

    vota ea quae numquam solveret nuncupavit,

    Cic. Phil. 3, 4, 11:

    quod si factum esset, votum rite solvi non posse,

    Liv. 31, 9 fin.:

    liberare et se et rempublicam religione votis solvendis,

    id. 40, 44, 8:

    placatis diis votis rite solvendis,

    id. 36, 37 fin.:

    petiit ut votum sibi solvere liceret,

    id. 45, 44:

    animosius a mercatore quam a vectore solvitur votum,

    Sen. Ep. 73, 5:

    vota pro incolumitate solvebantur,

    Tac. A. 2, 69:

    vota pater solvit,

    Ov. M. 9, 707:

    ne votum solvat,

    Mart. 12, 91, 6; 8, 4, 2; Val. Max. 6, 9, 5 ext.; 1, 1, 8 ext. — Poet.:

    voti debita solvere,

    Ov. F. 5, 596; cf.

    the abbrev. formula V. S. L. M. (voTVM SOLVIT LIBENS MERITO),

    Inscr. Orell. 186; 1296 sq.:

    V.S.A.L. (ANIMO LIBENTI),

    ib. 2022 et saep.:

    sacra solvere (=votum solvere),

    Manil. 1, 427.—
    (β).
    With dat.:

    ait sese Veneri velle votum solvere,

    Plaut. Rud. prol. 60:

    vota Jovi solvo,

    Ov. M. 7, 652; 8, 153:

    sunt vota soluta deae,

    id. F. 6, 248:

    dis vota solvis,

    Sen. Ben. 5, 19, 4:

    libamenta Veneri solvere (=votum per libamenta),

    Just. 18, 5, 4.—
    d.
    Fidem solvere, to fulfil a promise (post-class. for fidem praestare, [p. 1728] exsolvere; cf.:

    fidem obligatam liberare,

    Suet. Claud. 9):

    illi, ut fidem solverent, clipeis obruere,

    Flor. 1, 1, 12;

    similarly: et voti solverat ille fidem (=votum solverat),

    Ov. F. 1, 642; but cf.: itane imprudens? tandem inventa'st causa: solvisti fidem, you have found a pretext to evade your promise (cf. II. A. 3.), Ter. And. 4, 1, 18: esset, quam dederas, morte soluta fides, by my death your promise to marry me would have been cancelled (cf. II. B. 1. 6.), Ov. H. 10, 78; similarly: suam fidem (i. e. quam Lepido habuerit) solutam esse, that his faith in Lepidus was broken, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 3.—With a different construction: se depositi fide solvere, to acquit one's self of the duty to return property intrusted to him (cf. I. B. 1. c.), Val. Max. 7, 3, 5 ext.: factique fide data munera solvit, he freed the gift already given from the obligation of an accomplished fact, i. e. he revoked the gifts, although already made, Ov. M. 11, 135.—
    e.
    Promissum solvere, to fulfil a promise (very rare):

    perinde quasi promissum solvens,

    Val. Max. 9, 6, 1:

    solvitur quod cuique promissum est,

    Sen. Cons. Marc. 20 fin.;

    similarly: solutum, quod juraverant, rebantur,

    what they had promised under oath, Liv. 24, 18, 5.—Hence, sŏlūtus, a, um, P. a., free, loose, at large, unfettered, unbandaged.
    A.
    Lit.
    1.
    (Acc. to I.A. 1. supra.) Pigeat nostrum erum si eximat aut solutos sinat, Plaut. Capt. 2, 1, 11:

    tibi moram facis quom ego solutus sto,

    id. Ep. 5, 2, 25:

    reus solutus causam dicis, testes vinctos attines,

    id. Truc. 4, 3, 63:

    cum eos vinciret quos secum habebat, te solutum Romam mittebat?

    Cic. Deiot. 7, 22:

    nec quisquam ante Marium solutus dicitur esse sectus,

    unbandaged, id. Tusc. 2, 22, 53:

    duos (captivos) solutos ire ad Hannibalem jussit,

    Liv. 27, 51:

    eum interdiu solutum custodes sequebantur, nocte clausum asservabant,

    id. 24, 45, 10:

    non efficiatis ut solutos verear quos alligatos adduxit,

    Val. Max. 6, 2, 3.—
    2.
    (Acc. to I. A. 2.) Of texture, etc.; esp. of soil, loose, friable (opp spissus;

    postAug.): quo solutior terra facilius pateat radicibus,

    Sen. Ep. 90, 21;

    ordeum nisi solutum et siccum locum non patitur,

    Col. 2, 9:

    soluta et facilis terra,

    id. 3, 14;

    solum solutum vel spissum,

    id. 2, 2 init.;

    seri vult raphanus terra soluta, umida,

    Plin. 19, 5, 26, § 83:

    hordeum seri non vult, nisi in sicca et soluta terra,

    id. 18, 7, 18, § 79:

    solutiores ripae,

    Front. Aquaed. 15.—Of plants:

    mas spissior, femina solutior,

    Plin. 25, 9, 57, § 103.—Hence, subst.: sŏlūtum, i, n., a state of looseness:

    dum vult describere, quem ad modum alia torqueantur fila, alia ex molli solutoque ducantur,

    Sen. Ep. 90, 20.—
    3.
    (Acc. to I. A. 3.) Rarefied, thin, diffused:

    turbo, quo celsior eo solutior laxiorque est, et ob hoc diffunditur,

    Sen. Q. N. 7, 9, 3:

    aer agitatus a sole calefactusque solutior est,

    id. ib. 1, 2, 10:

    debet aer nec tam spissus esse, nec tam tenuis et solutus, ut, etc.,

    id. ib. 1, 2, 11.—
    B.
    Trop.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) Of speech, unfettered, fluent, ready:

    (orator) solutus in explicandis sententiis,

    Cic. Or. 47, 173:

    verbis solutus satis,

    id. ib. 47, 174:

    solutissimus in dicendo,

    id. ib. 48, 180.—
    2.
    Exempt, free from duties, obligations, etc.:

    quam ob rem viderer maximis beneficii vinculis obstrictus, cum liber essem et solutus?

    Cic. Planc. 30, 72:

    soluta (praedia) meliore in causa sunt quam obligata,

    unmortgaged, id. Agr. 3, 2, 9:

    si reddidi (debitum), solutus sum ac liber,

    Sen. Ben. 2, 18, 5;

    non ut gratus, sed ut solutus sim,

    id. ib. 4, 21, 3;

    solutus omni fenore,

    Hor. Epod. 2, 4;

    nam ea (religione) magister equitum solutus ac liber potuerit esse,

    Liv. 8, 32, 5:

    Mamertini soli in omni orbe terrarum vacui, expertes soluti ac liberi fuerunt ab omni sumptu, molestia, munere,

    Cic. Verr. 2, 4, 10, § 23.—
    3.
    Free from punishment, not punishable, not liable, etc.: qui mancipia vendunt, certiores faciunt emptores quis fugitivus sit, noxave solutus, Edict. Aedil. ap. Dig. 21, 1, 1, § 1; Gell. 4, 2, 1; cf.:

    quod aiunt aediles noxae solutus non sit sic intellegendum est... noxali judicio subjectum non esse,

    Dig. 21, 1, 17, § 17:

    apud quos libido etiam permissam habet et solutam licentiam,

    Cic. Rep. 4, 4, 4:

    omne illud tempus habeat per me solutum ac liberum,

    i. e. let the crimes then committed be unpunished, id. Verr. 2, 1, 12, § 33: antea vacuum id solutumque poena fuerat, Tac. A. 14, 28.—With subj. inf.:

    maxime solutum fuit, prodere de iis, etc.,

    Tac. A. 4, 35: solutum existimatur esse, alteri male dicere, Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 3.—
    4.
    Free from cares, undistracted:

    animo soluto liberoque,

    Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185:

    sed paulo solutiore tamen animo,

    id. ib. 2, 5, 31, § 82.—
    5.
    At leisure, free from labor, business, etc.:

    te rogo ut eum solutum, liberum, confectis ejus negotiis a te, quamprimum ad me remittas,

    Cic. Fam. 13, 63, 2:

    quo mea ratio facilior et solutior esse possit,

    id. ib. 3, 5, 1.—With gen.:

    Genium Curabis Cum famulis operum solutis,

    Hor. C. 3, 17, 16.—
    6.
    Unbound, relaxed, merry, jovial:

    quam homines soluti ridere non desinant, tristiores autem, etc.,

    Cic. Dom. 39, 104:

    an tu existimas quemquam soluto vultu et hilari oculo mortem contemnere?

    Sen. Ep. 23, 4:

    vultus,

    Stat. Th. 5, 355:

    (mores) naturam sequentium faciles sunt, soluti sunt,

    unembarrassed, Sen. Ep. 122, 17.—
    7.
    Free from the rule of others, uncontrolled, independent:

    cum videas civitatis voluntatem solutam, virtutem alligatam,

    Cic. Att. 2, 18, 1:

    ab omni imperio externo soluta in perpetuum Hispania,

    Liv. 29, 1 fin.:

    Masinissae ab imperio Romano solutam libertatem tribuit,

    Val. Max. 7, 2, 6:

    incerti, solutique, et magis sine domino quam in libertate, Vononem in regnum accipiunt,

    Tac. A. 2, 4:

    quorum (militum) libertas solutior erat,

    Just. 13, 2, 2.—Of animals:

    rectore solutos (solis) equos,

    Stat. Th. 1, 219.—
    8.
    Free from influence or restraint; hence, independent, unbiassed, unprejudiced:

    nec vero deus ipse alio modo intellegi potest, nisi mens soluta quaedam et libera,

    Cic. Tusc. 1, 27, 66;

    cum animi sine ratione motu ipsi suo soluto ac libero incitarentur,

    id. Div. 1, 2, 4:

    judicio senatus soluto et libero,

    id. Phil. 5, 15, 41:

    sum enim ad dignitatem in re publica solutus,

    id. Att. 1, 13, 2:

    libero tempore cum soluta vobis est eligendi optio,

    id. Fin. 1, 10, 33:

    si omnia mihi essent solutissima, tamen in re publica non alius essem atque nunc sum,

    id. Fam. 1, 9, 21:

    liberi enim ad causas solutique veniebant,

    uncommitted, id. Verr. 2, 2, 78, § 192.—
    9.
    Free from moral restraint; hence, unbridled, insolent, loose:

    amores soluti et liberi,

    Cic. Rep. 4, 4, 4:

    licentia,

    id. ib. 4, 4, 4:

    populi quamvis soluti ecfrenatique sint,

    id. ib. 1, 34, 53:

    quis erat qui sibi solutam P. Clodii praeturam sine maximo metu proponeret? Solutam autem fore videbatis, nisi esset is consul qui eam auderet possetque constringere,

    id. Mil. 13, 34:

    quominus conspectus, eo solutior erat,

    Liv. 27, 31 fin.:

    adulescentes aliquot quorum, in regno, libido solutior fuerat,

    id. 2, 1, 2:

    solutioris vitae primos adulescentiae annos egisse fertur,

    a licentious life, Val. Max. 2, 6, 1:

    spectandi solutissimum morem corrigere,

    Suet. Aug. 44:

    mores soluti,

    licentious habits, Just. 3, 3, 10.—
    10.
    Regardless of rules, careless, loose:

    orator tam solutus et mollis in gestu,

    Cic. Brut. 62, 225:

    dicta factaque ejus solutiora, et quandam sui neglegentiam praeferentia,

    Tac. A. 16, 18.—
    11.
    Esp., of style, etc., free from rules of composition.
    (α).
    Oratio soluta, verba soluta, a free style, conversational or epistolary style:

    est oratio aliqua vincta atque contexta, soluta alia, qualis in sermone et epistulis,

    Quint. 9, 4, 19; 9, 4, 20; 9, 4, 69; 9, 4, 77.—
    (β).
    More freq.: verba soluta, oratio soluta, prose (opp. to verse);

    in full: scribere conabar verba soluta modis, Ov Tr. 4, 10, 24: quod (Isocrates) verbis solutis numeros primus adjunxerit,

    Cic. Or. 52, 174:

    mollis est enim oratio philosophorum... nec vincta numeris, sed soluta liberius,

    id. ib. 19, 64; 71, 234;

    68, 228: si omnes soluta oratione scripserunt,

    Varr. R. R. 4, 1; de heisce rebus treis libros ad te mittere institui;

    de oratione soluta duos, de poetica unum,

    id. L. L. 6, 11 fin.:

    ut in soluta oratione, sic in poemateis,

    id. ib. 7, 1:

    primus (Isocrates) intellexit. etiam in soluta oratione, dum versum effugeres modum et numerum quemdam debere servari,

    Cic. Brut. 8, 32:

    Aristoteles judicat heroum numerum grandiorem quam desideret soluta oratio,

    id. Or. 57, 192:

    et creticus et paeon quam commodissume putatur in solutam orationem illigari,

    id. ib. 64, 215:

    a modis quibusdam, cantu remoto, soluta esse videatur oratio,

    id. ib. 55, 183; 55, 184; id. de Or. 3, 48, 184: historia est quodammodo carmen solutum, Quint. 10, 1, 31.—
    (γ).
    Also in reference to a prose rhythm, loose, unrhythmical, inharmonious:

    ut verba neque inligata sint, quasi... versus, neque ita soluta ut vagentur,

    Cic. de Or. 3, 44, 176; 3, 48, 186:

    nec vero haec (Callidii verba) soluta nec diffluentia, sed astricta numeris,

    id. Brut. 79, 274:

    orator sic illigat sententiam verbis ut eam numero quodam complectatur et astricto et soluto,

    id. de Or. 3, 44, 175; but: verba soluta suis figuris, words freed from their proper meaning, i.e. metaphors, Manil. 1, 24.—
    (δ).
    Rarely with reference to the thought: soluta oratio, a fragmentary, disconnected style:

    soluta oratio, et e singulis non membris, sed frustis, collata, structura caret,

    Quint. 8, 5, 27; cf. id. 9, 4, 69:

    solutiora componere,

    id. 10, 4, 1; 9, 4, 15.—
    12.
    Effeminate, luxurious (acc. to I. B. 3.):

    sinum togae in dextrum umerum reicere, solutum ac delicatum est,

    Quint. 11, 3, 146.—
    13.
    Undisciplined, disorderly:

    omnia soluta apud hostes esse,

    Liv. 8, 30, 3:

    nihil temeritate solutum,

    Tac. A. 13, 40:

    apud Achaeos neglecta omnia ac soluta fuere,

    Just. 34, 2, 2.—
    14.
    Lax, remiss, weak:

    mea lenitas adhuc si cui solutior visa erat,

    Cic. Cat. 2, 12, 27:

    Ciceronem male audivisse, tamquam solutum et enervem,

    Tac. Or. 18:

    soluti ac fluentes,

    Quint. 1, 2, 8.—Hence:

    solutum genus orationis,

    a lifeless, dull style, Val. Max. 8, 10, 3:

    quanto longius abscederent, eo solutiore cura,

    laxer attention, Liv. 3, 8, 8.—
    C.
    (Acc. to II. B. 3. e supra.) Paid, discharged, only as subst.: sŏlūtum, i, n., that which is paid, a discharged debt, in certain phrases:

    aliquid in solutum dare,

    to give something in payment, Dig. 46, 3, 45; 46, 3, 46; 46, 3, 60: in solutum accipere, to accept in payment:

    qui voluntatem bonam in solutum accipit,

    Sen. Ben. 7, 16, 4:

    qui rem in solutum accipit,

    Dig. 42, 4, 15; 12, 1, 19;

    in solutum imputare,

    to charge as payment, Sen. Ep. 8, 10; aliquid pro soluto est, is considered as paid or cancelled:

    pro soluto id in quo creditor accipiendo moram fecit, oportet esse,

    Dig. 46, 3, 72: pro soluto usucapere, to acquire by prescription something given in payment by the debtor, but not belonging to him:

    pro soluto usucapit qui rem debiti causa recepit,

    Dig. 41, 3, 46.— Adv.: sŏlūtē.
    1.
    Thinly:

    corpora diffusa solute,

    Lucr. 4, 53.—
    2.
    Of speech, fluently:

    non refert videre quid dicendum est, nisi id queas solute ac suaviter dicere,

    Cic. Brut. 29, 110:

    ita facile soluteque volvebat sententias,

    id. ib. 81, 280:

    quid ipse compositus alias, et velut eluctantium verborum, solutius promptiusque eloquebatur,

    Tac. A. 4, 31.—
    3.
    Irregularly, loosely:

    a fabris neglegentius solutiusque composita,

    Sen. Q. N. 6, 30, 4.—
    4.
    Freely, without restraint:

    generaliter puto judicem justum... solutius aequitatem sequi,

    i. e. without strictly regarding the letter of the law, Dig. 11, 7, 14, § 13.—
    5.
    Of style, without connection, loosely:

    enuntiare,

    Quint. 11, 2, 47.—
    6.
    Of manners and discipline, disorderly, negligently:

    praecipue sub imperio Cn. Manlii solute ac neglegenter habiti sunt (exercitus),

    Liv. 39, 1, 4:

    in stationibus solute ac neglegenter agentes,

    id. 23, 37, 6.—
    7.
    Weakly, tamely, without vigor:

    quod ille tam solute egisset, tam leniter, tam oscitanter,

    Cic. Brut. 80, 277.—
    8.
    Of morals, loosely, without restraint:

    ventitabat illuc Nero, quo solutius urbem extra lasciviret,

    Tac. A. 13, 47.

    Lewis & Short latin dictionary > solutum

  • 17 solvo

    solvo, solvi, solutum, 3, v. a. ( perf. soluit, trisyll., Cat. 2, 13:

    soluisse,

    Tib. 4, 5, 16) [for se-luo; cf. socors for se-cords], to loosen an object from any thing, to release or to loose, remove any thing which binds or restrains another.
    I.
    To loose an object bound, to release, set free, disengage, dissolve, take apart.
    A.
    In a corporeal sense.
    1.
    Outwardly, to release.
    a.
    From fetters or custody, to free, set free, release; absol.:

    solvite istas,

    i. e. from fetters, Plaut. Truc. 4, 3, 64:

    solvite istum,

    id. Mil. 5, 32:

    numquam, nisi me orassis, solves,

    id. Ep. 5, 2, 62:

    jube solvi (eum),

    Ter. And. 5, 4, 52:

    ad palum adligati repente soluti sunt,

    Cic. Verr. 2, 5, 5, § 11:

    ut vincti solvantur,

    id. ib. 2, 5, 6, §

    12: qui in compedibus corporis semper fuerunt, etiam cum soluti sunt, tardius ingrediuntur,

    id. Tusc. 1, 31, 75:

    ita nexi soluti (sunt),

    Liv. 8, 28, 9:

    solvite me, pueri,

    Verg. E. 6, 24:

    fore ut brevi solveretur,

    Suet. Vesp. 5; id. Tib. 65; id. Vit. 12.—With abl.:

    canis solutus catena,

    Phaedr. 3, 7, 20. — Transf., from the fetter of frost:

    solutis amnibus (i. e. frigoris vinculo),

    Stat. Th. 5, 15:

    terrae quem (florem) ferunt solutae,

    Hor. C. 1, 4, 10.—
    b.
    From reins, ties, bands, etc.: solve senescentem equum, from the rein, i. e. dismiss him from service, Hor. Ep. 1, 1, 8:

    solverat sol equos,

    unhitched, Stat. Th. 3, 407: currum solvere (i. e. ab equis, poet. for equos a curru), Sen. Thyest. 794: solvere epistulam, i. e. from the string by which it was tied (= to open), Nep. Hann. 11, 3:

    et tibi sollicita solvitur illa (epistula) manu,

    Ov. Tr. 5, 2, 2:

    et jacet in gremio charta soluta meo,

    id. H. 11, 4:

    praecepit suis ne sarcinas solverent, aut onera deponerent,

    Front. Strat. 1, 5, 3.—So of garments and sails, to unfurl, unfold: cum tunica soluta inambularet, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 32, 3; Front. Strat. 4, 1, 26:

    soluta toga,

    Quint. 11, 3, 147:

    vela solvere,

    Verg. A. 4, 574.—
    c.
    From any fastening (mostly poet. and post-Aug. prose), to detach from; constr. absol., or with ab or de, and abl.:

    Caucasia solvet de rupe Promethei bracchia,

    Prop. 2, 1, 69:

    fraxinus solvitur,

    from the ground, Stat. Th. 9, 498:

    ceciditque soluta pinus,

    id. ib. 9, 409; cf.:

    pinus radice soluta, deficit,

    id. S. 5, 1, 152:

    solutis radicibus arbusta procumbunt,

    Sen. Q. N. 3, 27, 5:

    accepi epistulam quam, ut scribis, ancora soluta de phaselo dedisti, i. e. a litore,

    detached, Cic. Att. 1, 13, 1 B. and K. (al. sublata;

    but soluta is perh. an error of Cic. in the use of a technical term, v Orell. ad loc.).—In the same sense: solvere retinacula classis,

    Ov. M. 15, 696; 8, 102:

    querno solvunt de stipite funem,

    id. F. 4, 333:

    fune soluto Currit in immensum carina,

    id. Am. 2, 11, 23:

    curvo solves viscera cultro (i. e. de corpore ferarum),

    Sen. Hippol. 53.—Of rain disengaged from the clouds:

    imber caelesti nube solutus,

    Ov. A. A. 2, 237: (Lunam) imperfecta vi solvere tantum umorem, disengage only the moisture, i. e. from the earth:

    cum solis radii absumant,

    Plin. 2, 9, 6, § 45:

    solutum a latere pugionem,

    detached from his side, Suet. Vit. 15.—
    d.
    Esp., of ships: navem solvere, to free a ship from the land, i. e. to set sail, weigh anchor, leave land, depart.
    (α).
    With acc. alone:

    eisce confectis navem solvimus,

    Plaut. Merc. 1, 1, 91:

    navim cupimus solvere,

    id. Mil. 4, 7, 17:

    naves solvit,

    Caes. B. G. 4, 36; 5, 8; id. B. C. 1, 28; 3, 14; 3, 26;

    3, 102: primis tenebris solvit navem,

    Liv. 45, 6:

    postero die solvere naves (jussi),

    id. 29, 25 fin.; Nep. Hann. 8, 2:

    classem solvere,

    Liv. 45, 41; Prop. 3, 7 (4, 6), 23.—
    (β).
    With ab and abl.:

    navis a terra solverunt,

    Caes. B. C. 3, 101:

    quinto inde die quam ab Corintho solverit naves,

    Liv. 31, 7 med.:

    solvunt a litore puppes,

    Luc. 2, 649.—
    (γ).
    With ex and abl.:

    nam noctu hac soluta est navis nostra e portu Persico,

    Plaut. Am. 1, 1, 259:

    interea e portu nostra navis solvitur,

    id. Bacch. 2, 3, 54.—
    (δ).
    With abl.:

    complures mercatores Alexandria solvisse,

    Cic. Off. 3, 12, 50:

    portu solventibus,

    id. Mur. 2, 4.—
    (ε).
    Absol. (sc. navem or naves):

    tertia fere vigilia solvit,

    Caes. B. G. 4, 23:

    nos eo die cenati solvimus,

    Cic. Fam. 16, 9, 2:

    altero die quam a Brundusio solvit,

    Liv. 31, 14 init.:

    qui inde solverant,

    Val. Max. 1, 7, 3:

    solvi mare languido,

    Sen. Ep. 53, 1:

    fortasse etiam ventis minantibus solves,

    id. Ben. 2, 35, 5:

    non eadem est his et illis causa solvendi,

    making sea-voyages, id. Q. N. 5, 18, 16.—
    (ζ).
    With navis, etc., as subj., to leave the land (sc. se a litore):

    naves XVIII. ex superiore portu solverunt,

    Caes. B. G. 4, 28; and by another change of construction: solvimus oram, we freed the shore, i.e. from the ship, Quint. 4, 2, 41; id. Ep. ad Tryph. 3.—
    (η).
    Poet. usages:

    de litore puppis solvit iter,

    clears the voyage, Stat. S. 5, 1, 243:

    nec tibi Tyrrhena solvatur funis harena,

    Prop. 1, 8, 11 (cf.: retinacula solvere, c. supra).—
    e.
    Of secretions from the body ( poet. and in post-Aug. prose):

    tempore eo quo menstrua solvit,

    Lucr. 6, 706:

    cruor solvitur,

    Stat. Th. 9, 530:

    lacrimas solvere,

    id. Achill. 2, 256:

    solutis lacrimis,

    Claud. Ruf. 2, 258; so,

    partus solvere,

    to bear, bring forth, be delivered of offspring, Ov. F. 3, 258; Stat. Th. 5, 461; Plin. 28, 3, 6, § 33; 32, 1, 1, § 6.—
    2.
    To loosen an object from that which holds it together, to break up, part, dissolve, disperse, divide, take apart, scatter.
    a.
    In gen.:

    omne colligatum solvi potest,

    Cic. Fin. 11.—
    b.
    Of structures ( poet. and in post-Aug. prose):

    solvere naves et rursus conjungere,

    Curt. 8, 10, 3:

    solvere quassatae parcite membra ratis,

    Ov. Tr. 1, 2, 2:

    dubitavit an solveret pontem,

    Curt. 4, 16, 8:

    solvere pontem,

    Tac. A. 1, 69:

    si pons solutus sit,

    Dig. 2, 11, 2, § 7:

    solutus pons tempestatibus,

    Just. 2, 13, 9:

    currum (solis) solutum,

    Manil. 1, 740.—
    c.
    Of woven stuff:

    solvens texta,

    Prop. 2, 9, 6.—
    d.
    Of mountains:

    utrimque montes solvit (Hercules),

    Sen. Herc. Fur. 237:

    tridente Neptunus montem solvit,

    id. Agam. 553.—
    e.
    Of the neck:

    soluta cervix silicis impulsu,

    broken, Sen. Troad. 1119.—
    f.
    Of a comet:

    momentum quo cometes solutus et in duas partes redactus est,

    Sen. Q. N. 7, 16, 3.—
    g.
    Of the hair, to loosen, untie, let fall:

    solve capillos,

    Ov. Am. 3, 9, 3:

    crinem,

    id. A. A. 3, 784; id. M. 11, 682; 13, 584; Prop. 2, 15 (3, 7), 46:

    comas casside,

    Ov. F. 3, 2; cf. id. ib. 4, 854.—
    h.
    Of the earth (so mostly P. a., q. v. infra;

    post-Aug.): ita in terrae corpore evenit ut partes ejus vetustate solvantur, solutae cadant,

    Sen. Q. N. 6, 10, 2:

    ubi montis latus nova ventis solvit hiems,

    Stat. Th. 7, 745. —
    3.
    To dissolve; pass., to be dissolved, changed, to pass over into ( poet. and postclass. for dissolvere, or transire in); constr. absol., or with in and acc.
    (α).
    Of a change into air or gas:

    calor mobiliter solvens, differt primordia vini,

    dissolving, parts the molecules of the wine, Lucr. 6, 235:

    nam materiai copia ferretur per inane soluta,

    id. 1, 1018; so id. 1, 1103:

    ita fatus in aera rursus solvitur,

    Stat. Th. 5, 285;

    nec in aera solvi Passa, recentem animam caelestibus intulit astris,

    Ov. M. 15, 845.—
    (β).
    Into a liquid, to melt:

    saepe terra in tabem solvitur,

    Sen. Q. N. 3, 15, 7:

    terram quam diximus esse mutabilem et solvi in umorem,

    id. ib. 3, 29, 4:

    nullum tellus se solvit in amnem,

    Luc. 2, 408; ipsum in conubia terrae Aethera, cum pluviis rarescunt nubila, solvo, dissolve into the embrace of the earth, i. e. change into rain, Stat. S. 1, 2, 186:

    ex Aethiopiae jugis solutas nives ad Nilum decurrere,

    Sen. Q. N. 4, 2, 17; so,

    nivem solvere,

    id. ib. 4, 5, 2; Ov. Am. 3, 6, 93; Sen. Herc. Oet. 729:

    rigor auri solvitur aestu,

    Lucr. 1, 493:

    ferrum calidi solvant camini,

    Manil. 4, 250:

    cerae igne solutae,

    Ov. A. A. 2, 47:

    Iris cum vino triduo non solvitur,

    Plin. 21, 20, 83, § 142:

    (herba) quinto die solvitur,

    id. 26, 14, 88, § 148.—
    (γ).
    Of putrefaction:

    (vitulo) per integram solvuntur viscera pellem,

    Verg. G. 4, 302.—
    (δ).
    Of change in general:

    inque novas abiit massa soluta domos,

    Ov. F. 1, 108:

    repentino crementur incendio, atque ex tanta varietate solvantur atque eant in unum omnia (sc. all the heavenly bodies),

    Sen. Ben. 6, 22.—
    (ε).
    Of expansion by heat:

    (uva) cum modo frigoribus premitur, modo solvitur aestu,

    Ov. A. A. 2, 317.—
    (ζ).
    Hence, solvere, absol., to rarefy:

    gravitas aeris solvitur,

    Sen. Q. N. 5, 5, 1.—
    (η).
    Solvi in, to pass into, become:

    in cacumine (herbae) capitula purpurea quae solvantur in lanugines,

    Plin. 27, 8, 39, § 61.—Of a wave:

    donec in planitiem immotarum aquarum solvatur,

    disappears in, Sen. Q. N. 1, 2, 2:

    postremi (equi) solvuntur in aequora pisces (= solvuntur in pisces),

    Stat. Th. 2, 47: lumina in lacrimas solventur, stream with tears. —Hence, solvere, causative, to make pass over, to make vanish in: circulum in pulverem, in quo descriptus est, solvere, Sen. Ep. 74, 27: soluti agri, the boundaries of which are effaced, Sic. Fl. Cond. Agr. p. 3 Goes.—
    4.
    To consume, to destroy, dissolve:

    solvere orbes,

    Manil. 1, 497:

    ni calor et ventus... interemant sensum diductaque solvant (i.e. sensum),

    Lucr. 3, 287:

    (Cato) ferrei prope corporis animique, quem ne senectus quidem, quae solvit omnia, fregerit,

    Liv. 39, 40, 11:

    si (cometae) sunt purus ignis... nec illos conversio mundi solvit,

    Sen. Q. N. 7, 2, 2:

    (turbo) ab eo motu, qui universum trahit, solveretur,

    id. ib. 7, 9, 4:

    tabes solvit corpora,

    Luc. 6, 18; 7, 809:

    nec solum silvas, sed saxa ingentia solvit (ignis),

    id. 3, 506:

    ne tegat functos humus, ne solvat ignis,

    Sen. Thyest. 750.—So, vitam solvere, to extinguish life, esp. of gradual or easy death:

    solvas potius (vitam), quam abrumpas, dummodo, si alia solvendi ratio non erit, vel abrumpas,

    Sen. Ep. 22, 3:

    hanc mihi solvite vitam,

    Prop. 2, 9, 39.—
    B.
    Trop.
    1.
    To free, release, loose, emancipate, set free; constr. absol., with abl. or ab and abl.; rarely with gen.
    a.
    From the body, etc.:

    teque isto corpore solvo,

    Verg. A. 4, 703:

    soluta corpore anima,

    Quint. 5, 14, 13:

    qui solutas vinculis animas recipit,

    Sen. Cons. 28, 8: si animus somno relaxatus solute (i. e. free from the shackles of the body) moveatur ac libere, Cic. Div. 2, 48, 100:

    vocem solvere,

    to set free the voice, to speak, Stat. S. 3, 1; Sen. Thyest. 682; so, responsa solve (pregn. = utter and disclose), Sen. Oedip. 292:

    suspiria solvit,

    Stat. Th. 11, 604:

    solvat turba jocos,

    Sen. Med. 114:

    solutos Qui captat risus hominum (= quem juvat risus hominum solvere),

    Hor. S. 1, 4, 83:

    Ausonii... versibus incomptis ludunt risuque soluto,

    unrestrained, free, Verg. G. 2, 386.—
    b.
    Of members or parts of the body: linguam solvere, to unfetter the tongue (sc. vinculis oris), to give flow to words:

    linguam (Juno) ad jurgia solvit,

    Ov. M. 3, 261:

    lingua devincta nec in motus varios soluta,

    Sen. Ira, 1, 3, 7:

    ut quisque contemptissimus est, ita linguae solutissimae est,

    id. Const. 11, 3:

    (fama) innumeras solvit in praeconia linguas,

    Luc. 1, 472. —Solvere bracchia, poet., to unfetter the arms, i. e. to move them:

    magna difficili solventem bracchia motu,

    Stat. Achill. 1, 604; cf.

    of the free motions of animals: columbae soluto volatu multum velociores,

    unrestrained flight, Plin. 10, 36, 52, § 108.—
    c.
    From obligations and debts:

    solvit me debito,

    Sen. Ben. 6, 4, 1:

    an nos debito solverit,

    id. Ep. 81, 3:

    ut religione civitas solvatur,

    Cic. Caecin. 34, 98; Liv. 7, 3, 9:

    te decem tauri... Me tener solvet vitulus (sc. religione),

    Hor. C. 4, 2, 54.—So from a military oath:

    hoc si impetro, solvo vos jurejurando,

    Just. 14, 4, 7.—Sacramento or militia solvere, to dismiss a soldier from service:

    sacramento solvi,

    Tac. A. 16, 13:

    cum quis propter delictum sacramento solvitur,

    Dig. 49, 16, 13:

    militia solvere,

    Tac. A. 1, 44.— Munere (publico) solvere, to exempt from public duties:

    ut Ilienses publico munere solverentur,

    Tac. A. 12, 58.—With obj. inf.:

    ut manere solveretur,

    that he should be excused from the duty of remaining, Tac. A. 3, 29.—
    d.
    From guilt and sin, to acquit, absolve, cleanse (cf. absolvere, to acquit of crime):

    si ille huic (insidias fecerit), ut scelere solvamur,

    be held guiltless, Cic. Mil. 12, 31:

    atque hunc ille summus vir scelere solutum periculo liberavit,

    id. ib. 4, 9:

    sit capitis damno Roma soluta mei,

    Ov. F. 6, 452:

    ipsum quoque Pelea Phoci Caede per Haemonias solvit Acastus aquas,

    id. ib. 2, 40:

    Helenen ego crimine solvo,

    id. A. A. 2, 371:

    quid crimine solvis Germanum?

    Stat. Th. 11, 379:

    solutam caede Gradivus manum restituit armis,

    Sen. Herc. Fur. 1342. —
    e.
    From feelings, etc.:

    quae eos qui quaesissent cura et negotio solverent,

    Cic. Rep. 1, 18, 30:

    cum ego vos solvi curis ceteris,

    Ter. Hec. 2, 1, 33:

    senatus cura belli solutus,

    Plin. 22, 3, 4, § 7:

    pectus linquunt cura solutum,

    Lucr. 2, 45:

    his terroribus ab Epicuro soluti et in libertatem vindicati,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    soluti metu,

    Liv. 41, 14 init.; 27, 51:

    solvent formidine terras,

    Verg. E. 4, 14:

    solve metu patriam,

    Prop. 4 (5), 6, 41:

    metu belli Scythas solvit,

    Just. 9, 2, 2; so id. 14, 2, 5:

    haec est Vita solutorum misera ambitione,

    Hor. S. 1, 6, 129:

    soluti a cupiditatibus,

    Cic. Agr. 1, 9, 27:

    his concitationibus quem vacuum, solutum, liberum videris,

    id. Tusc. 5, 15, 43: et tu solve me dementia, [p. 1726] Hor. Epod. 17, 43:

    longo luctu,

    Verg. A. 2, 26:

    tristem juventam solve (i. e. juventam tristitia),

    Sen. Hippol. 450:

    solvite tantis animum monstris, solvite, superi,

    id. Herc. Fur. 1063:

    Quis te solvere Thessalis Magus venenis poterit?

    Hor. C. 1, 27, 21. — Poet.:

    solvit animis miracula (for animos miraculis),

    the soul from superstition, Manil. 1, 103.—And of animals:

    rabie tigrim,

    Manil. 5, 707.— Absol.:

    ut ad praecepta quae damus possit ire animus, solvendus est (i. e. perturbationibus),

    Sen. Ep. 95, 38:

    calices, quem non fecere contracta in paupertate solutum?

    i. e. from cares, Hor. Ep. 1, 5, 20:

    solvite animos,

    Manil. 4, 12.—With in:

    vix haec in munera solvo animum,

    i. e. free it from passions and so make it fit for these duties, Stat. S. 5, 3, 33.—
    f.
    From sleep, very rare:

    ego somno solutus sum,

    awoke, Cic. Rep. 6, 26, 29 (cf.: somno solvi, to be overwhelmed by sleep, 2. b, g infra).—
    g.
    From labor, business, etc.:

    volucres videmus... solutas opere volitare,

    Cic. Or. 2, 6, 23:

    solutus onere regio, regni bonis fruor,

    Sen. Oedip. 685.— Poet.:

    Romulus excubias decrevit in otia solvi,

    to be relieved from guard and enjoy leisure, Prop. 4 (5), 4, 79.—
    h.
    From rigidity, austerity, stiffness, etc., to relax, smooth, unbend, quiet, soothe ( poet. and in post-Aug. prose):

    frontem solvere disce,

    Mart. 14, 183:

    saltem ora trucesque solve genas,

    Stat. Th. 11, 373:

    solvit feros tunc ipse rictus,

    Sen. Herc. Fur. 797.— Poet.:

    solvatur fronte senectus = frons senectute (i. e. rugis), solvatur,

    be cleared, Hor. Epod. 13, 5:

    vultum risu solvit,

    relieves, Val. Max. 4, 3, 5:

    risum judicis movendo, et illos tristes affectus solvit, et animum renovat,

    Quint. 6, 3, 1; so,

    solvere judicem,

    unbend, excite his laughter, id. 11, 3, 3:

    solvere qui (potui) Curios Fabriciosque graves (sc. risu),

    Mart. 9, 28 (29), 4:

    ut tamen arctum Solveret hospitiis animum,

    Hor. S. 2, 6, 83:

    cujus non contractum sollicitudine animum illius argutiae solvant?

    Sen. Cons. Helv. 18, 5.— Transf., pregn.:

    solventur risu tabulae,

    i. e. the austerity of the judge will be relaxed by laughter, and the complaint dismissed, Hor. S. 2, 1, 86.—Imitated:

    quia si aliquid omiserimus, cum risu quoque tota res solvitur,

    Quint. 5, 10, 67.—
    k.
    From any cause of restraint.
    (α).
    To release from siege:

    Bassanitas obsidione solvere,

    Liv. 44, 30:

    patriam obsidione solvere,

    Val. Max. 3, 2, 2. —
    (β).
    From moral restraints:

    hic palam cupiditates suas solvit,

    gave vent to, Curt. 6, 6, 1; v. also P. a., B. 7. infra.—
    l.
    From laws and rules: legibus solvere.
    (α).
    To exempt from laws, i. e. by privilege:

    Vopiscus, qui ex aedilitate consulatum petit, solvatur legibus,

    Cic. Phil. 11, 5, 11:

    cur M. Brutus legibus est solutus, si, etc.,

    id. ib. 2, 13, 31:

    ut interea magistratus reliquos, legibus omnibus soluti, petere possetis,

    id. Agr. 2, 36, 99:

    Lurco, tribunus plebis, solutus est (et lege Aelia et Furia),

    id. Att. 1, 16, 13:

    solvatne legibus Scipionem,

    Auct. Her. 3, 2, 2:

    petente Flacco ut legibus solverentur,

    Liv. 31, 50, 8:

    Scipio legibus solutus est,

    id. Epit. 56:

    Licet enim, inquiunt, legibus soluti sumus, attamen legibus vivimus,

    Just. Inst. 2, 17, 8; cf.:

    ut munere vigintiviratus solveretur,

    Tac. A. 3, 29.— Transf., of the laws of nature, etc.:

    (aestus) illo tempore, solutus legibus, sine modo fertur,

    Sen. Q. N. 3, 28, 6:

    solus (sapiens) generis humani legibus solvitur,

    id. Brev. Vit. 15, 5:

    nec leti lege solutas,

    Lucr. 3, 687:

    nec solvo Rutulos (i. e. legibus fati),

    Verg. A. 10, 111.— With gen. (cf. libero), perh. only in phrase testamenti solvere, to release from a testamentary disposition:

    et is per aes et libram heredes testamenti solveret,

    Cic. Leg. 2, 20, 51; 2, 21, 53 (less prop. testamenti is taken as attribute of heredes); cf. Gai. Inst. 3, 175, and Hor. C. 3, 17, 16, P. a., B. 5. fin. infra.—
    (β).
    Legibus solutus, not subject to, released from:

    reus Postumus est ea lege... solutus ac liber,

    i. e. the law does not apply to him, Cic. Rab. Post. 5, 12:

    soluti (lege Julia) huc convenistis, ne constricti discedatis cavete,

    id. ib. 7, 18.—Of other laws:

    solutus Legibus insanis,

    Hor. S. 2, 6, 68:

    quae sedes expectent animam solutam legibus servitutis humanae,

    Sen. Ep. 65, 20.— Transf., of things: soluta legibus scelera sunt, unrestrained by the laws, i. e. crimes are committed with impunity, Sen. Ben. 7, 27, 1.— Of the laws of versification: numerisque fertur Lege solutis, referring to dithyrambic measures, Hor. C. 4, 2, 12 (cf. P. a., B. 11. infra).—
    2.
    To dissolve, separate objects which are united, to break up, dismiss.
    (α).
    Of troops, ranks, etc.:

    ubi ordines procursando solvissent,

    Liv. 42, 65, 8:

    incomposito agmine, solutis ordinibus,

    Curt. 8, 1, 5; so id. 8, 4, 6:

    agmina Diductis solvere choris,

    Verg. A. 5, 581:

    solvit maniplos,

    Juv. 8, 154:

    solvuntur laudata cohors,

    Stat. Achill. 2, 167.—Hence, to separate armies engaged in battle:

    commissas acies ego possum solvere,

    Prop. 4 (5), 4, 59.—
    (β).
    Of banquets, assemblies, etc.:

    convivio soluto,

    Liv. 40, 14 fin.:

    convivium solvit,

    Curt. 8, 5, 24; 8, 6, 16:

    Quid cessas convivia solvere?

    Ov. F. 6, 675:

    coetuque soluto Discedunt,

    id. M. 13, 898.—Hence, urbem (Capuam) solutam ac debilitatam reliquerunt, disfranchised, Cic. Agr. 2, 33, 91.—
    (γ).
    Of the words in discourse, orationem or versum solvere, to break up a sentence or verse:

    (discant) versus primo solvere, mox mutatis verbis interpretari,

    Quint. 1, 9, 2:

    quod cuique visum erit vehementer, dulciter, speciose dictum, solvat ac turbet,

    id. 9, 4, 14:

    ut partes orationis sibi soluto versu desideret et pedum proprietates,

    id. 1, 8, 13:

    non, ut si solvas Postquam discordia tetra, etc., invenias etiam disjecti membra poetae,

    Hor. S. 1, 4, 60.—
    3.
    Implying a change for the worse.
    a.
    To relax, make effeminate, weaken, by ease, luxury, dissipation, etc. (post-Aug.):

    Hannibalem hiberna solverunt,

    Sen. Ep. 51, 5:

    usque eo nimio delicati animi languore solvuntur,

    Sen. Brev. Vit. 12, 6:

    infantiam statim deliciis solvimus,

    Quint. 1, 2, 6:

    solutus luxu,

    id. 3, 8, 28; so Tac. A. 11, 31.—With in and acc.:

    soluti in luxum,

    Tac. H. 2, 99:

    in lasciviam,

    id. ib. 3, 38.— Transf.: versum solvere, to deprive a verse of its proper rhythm:

    si quinque continuos dactylos confundas solveris versum,

    Quint. 9, 4, 49.—
    b.
    To make torpid by removing sensation.
    (α).
    To relax, benumb the limbs or body;

    as by narcotics, terror, sickness, exhaustion: multaque praeterea languentia membra per artus solvunt,

    Lucr. 6, 798:

    ima Solvuntur latera,

    Verg. G. 3, 523:

    solvi debilitate corporis,

    paralyzed, Val. Max. 1, 7, 4:

    ut soluto labitur moriens gradu,

    Sen. Hippol. 368.—In mal. part., Hor. Epod. 12, 8; cf. Verg. G. 3, 523.— Poet.:

    illum aget, penna metuente solvi, Fama superstes,

    Hor. C. 2, 2, 7.—Of the mind:

    segnitia (oratoris) solvit animos,

    wearies, Quint. 11, 3, 52:

    mentes solvere,

    to make insane, Plin. 25, 3, 7, § 25.—
    (β).
    By frost ( poet.):

    solvuntur illi frigore membra,

    Verg. A. 12, 951; 1, 92.—
    (γ).
    By sleep ( poet. for sopio):

    homines volucresque ferasque Solverat alta quies,

    Ov. M. 7, 186:

    corpora somnus Solverat,

    id. ib. 10, 369:

    molli languore solutus,

    id. ib. 11, 648;

    11, 612: altoque sopore solutum,

    id. ib. 8, 817:

    somno vinoque solutos,

    id. F. 2, 333; Verg. A. 9, 236:

    ut membra solvit sopor,

    id. ib. 12, 867:

    non solvit pectora somnus,

    Sen. Agam. 76.—With in:

    solvitur in somnos,

    Verg. A. 4, 530.— Transf., of the sea:

    aequor longa ventorum pace solutum,

    lulled to sleep, Stat. Th. 3, 255.—
    (δ).
    By death: solvi, to die ( poet. and in post-Aug. prose):

    ipse deus, simulatque volam, me solvet,

    Hor. Ep. 1, 16, 78:

    corporibus quae senectus solvit,

    Curt. 89, 32 (cf. A. 4. supra):

    (corpus) quam nullo negotio solvitur,

    Sen. Q. N. 3, 27, 2:

    alius inter cenandum solutus est,

    id. Ep. 66, 43:

    ubicumque arietaveris, solveris,

    id. Cons. Marc. 11, 3:

    me fata maturo exitu facilique solvant,

    Sen. Troad. 605:

    solvi inedia,

    Petr. 111:

    sic morte quasi somno soluta est,

    Flor. 2, 21, 11.—Hence,
    4.
    Of logical dissolution, to refute:

    non tradit Epicurus quomodo captiosa solvantur,

    how fallacies are refuted, Cic. Fin. 1, 7, 22:

    argumentum solvere,

    Quint. 2, 17, 34:

    solutum scies quod nobis opponitur,

    Sen. Const. 12, 3.—
    b.
    To disperse, dispel, as of a cloud:

    deorum beneficia tempestiva ingentes minas interventu suo solventia,

    Sen. Ben. 4, 4, 2.
    II.
    To loose, remove, cancel that which binds any thing.
    A.
    In a corporeal sense.
    1.
    In gen., to loose (weaker than rumpo;

    post-Aug.): effringere quam aperire, rumpere quam solvere putant robustius,

    Quint. 2, 12, 1:

    qua convulsa tota operis colligatio solveretur,

    Val. Max. 8, 14, 6:

    supera compage soluta,

    Stat. Th. 8, 31.—
    2.
    To remove a fetter, bridle, etc.:

    nullo solvente catenas,

    Ov. M. 3, 700: vincla jugis boum, Tib. 2, 1, 7:

    solvere frenum,

    Phaedr. 1, 2, 3:

    loris solutis,

    Ov. A. A. 1, 41.— Transf., of prisons:

    qui, solutis ergastulis, exercitus numerum implevit,

    Liv. Ep. 56; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 13; 11, 13, 2.—Of frost:

    gelu solvitur,

    it thaws, Tac. H. 1, 79:

    solvitur acris hiems,

    Hor. C. 1, 4, 1.—Of clouds:

    facit igitur ventum resoluta nubes, quae plurimis modis solvitur,

    Sen. Q. N. 5, 12, 5; 5, 12, 1.—Of the grasp of hands, fingers, etc.:

    Aeacides a corpore bracchia solvit,

    looses his hold, Ov. M. 11, 246:

    indigno non solvit bracchia collo,

    Stat. Th. 5, 217:

    digitis solutis abjecit jaculum,

    id. ib. 8, 585.—
    3.
    To untie a string, cord, necklace, etc., slacken or unlock an enclosure, open a box, trunk, etc.:

    solve vidulum ergo,

    Plaut. Rud. 4, 4, 98:

    eam solve cistulam,

    id. Am. 2, 2, 151:

    solve zonam,

    untie, id. Truc. 5, 62:

    solvisse jugalem ceston fertur,

    Stat. Th. 5, 62:

    animai nodos a corpore solvit,

    Lucr. 2, 950:

    nihil interest quomodo (nodi) solvantur,

    Curt. 3, 1, 18:

    quid boni est, nodos operose solvere, quos ipse ut solveres feceris?

    Sen. Ben. 5, 12, 2:

    solvere nodum,

    Stat. Th. 11, 646:

    laqueum quem nec solvere possis, nec abrumpere,

    Sen. Tranq. 10, 1:

    vix solvi duros a pectore nexus,

    Ov. M. 9, 58:

    fasciam solve,

    Sen. Ep. 80, 10:

    solutis fasciis,

    Curt. 7, 6, 5:

    solvi fasciculum,

    Cic. Att. 11, 9, 2:

    crinales vittas,

    Verg. A. 7, 403:

    Parmenion vinculum epistulae solvens,

    Curt. 7, 2, 25:

    equum empturus solvi jubes stratum,

    Sen. Ep. 80, 9:

    redimicula solvite collo,

    Ov. F. 4, 135:

    corollas de fronte,

    Prop. 1, 3, 21:

    solvere portas,

    Stat. Th. 3, 492:

    munimina valli,

    id. ib. 12, 10:

    ille pharetram Solvit,

    Ov. M. 5, 380.— Transf., of the veins as enclosures of the blood:

    solutis ac patefactis venis,

    Sen. Q. N. 3, 15, 5:

    venam cultello solvere,

    Col. 6, 14; cf.

    also: lychnis alvum solvit,

    looses the bowels, Plin. 21, 26, 98, § 171; 21, 20, 83, § 140; Suet. Vesp. 24; Tac. A. 12, 67:

    ventrem,

    Plin. 20, 8, 30, § 74.— Absol. (sc. alvum), Mart. 13, 29:

    stomachus solutus = venter solutus,

    loose bowels, Petr. 117; Scrib. Comp. 92.—
    B.
    Trop., to slacken or remove a bond.
    1.
    Solvere aliquid (aliquod vinculum; cf. I. B. 1. supra).
    a.
    Of the mouth, etc., to open:

    talibus ora solvit verbis,

    Ov. M. 15, 74; so id. ib. 1, 181; Tib. 4, 5, 14:

    ternis ululatibus ora Solvit,

    Ov. M. 7, 191; 9, 427; id. Tr. 3, 11, 20; Stat. Achill. 1, 525:

    vix ora solvi patitur etiamnum timor,

    Sen. Herc. Oet. 725; so,

    os promptius ac solutius,

    Val. Max. 8, 7, ext. 1.— Transf., of an abyss:

    hic ora solvit Ditis invisi domus,

    Sen. Herc. Fur. 664.—
    b.
    To remove, cancel; to destroy the force of a legal or moral obligation by expiration, death, etc.:

    si mors alterutrius interveniat, solvitur mandatum,

    Gai. Inst. 3, 160:

    cum aliquis renunciaverit societati, societas solvitur,

    id. ib. 3, 151; so id. ib. 3, 152:

    morte solvetur compromissum,

    Dig. 4, 8, 27:

    soluto matrimonio,

    ib. 24, 3, 2:

    solutum conjugium,

    Juv. 9, 79:

    qui... conjugalia solvit,

    Sen. Med. 144:

    nec conjugiale solutum Foedus in alitibus,

    Ov. M. 11, 743:

    (sapiens) invitus beneficium per compensationem injuriae solvet,

    cancel the obligation of a favor by the set-off of a wrong, Sen. Ep. 81, 17.—
    c.
    To efface guilt or wrong:

    magnis injuria poenis Solvitur,

    Ov. F. 5, 304:

    solve nefas, dixit: solvit et ille nefas,

    id. ib. 2, 44:

    culpa soluta mea est,

    id. Tr. 4, 4, 10:

    neque tu verbis solves unquam quod mi re male feceris (i. e. injuriam),

    Ter. Ad. 2, 1, 10.—
    d.
    Poenam solvere, to suffer punishment, i. e. to cancel the obligation of suffering, etc. (cf. 3. infra;

    less freq. than poenam persolvere, exsolvere): serae, sed justae tamen et debitae poenae solutae sunt,

    Cic. Mil. 31, 85:

    capite poenas solvit,

    Sall. J. 69, 4:

    meritas poenas solventem,

    Curt. 6, 3, 14:

    poenarum solvendi tempus,

    Lucr. 5, 1224:

    nunc solvo poenas,

    Sen. Phoen. 172:

    hac manu poenas tibi solvam,

    id. Hippol. 1177.—
    e.
    To remove, relieve, soothe affections, passions, etc.:

    atque animi curas e pectore solvat,

    Lucr. 4, 908:

    curam metumque juvat Dulci Lyaeo solvere,

    Hor. Epod. 9, 38:

    patrimonii cura solvatur,

    Sen. Q. N. 3, praef. §

    2: Pyrrhus impetus sui terrore soluto,

    Val. Max. 4, 3, 14:

    solvite corde metum,

    Verg. A. 1, 562; so id. ib. 9, 90:

    solve metus animo,

    Stat. Th. 2, 356:

    solvi pericula et metus narrant,

    Plin. 11, 37, 52, § 140: neque adhuc Stheneleius iras Solverat Eurystheus, [p. 1727] Ov. M. 9, 274:

    hoc uno solvitur ira modo,

    id. A. A. 2, 460:

    solvitque pudorem,

    Verg. A. 4, 55.—
    f.
    Of sleep:

    quasi clamore solutus Sit sopor,

    Ov. M. 3, 6, 30:

    nec verba, nec herbae audebunt longae somnum tibi solvere Lethes,

    Luc. 6, 768; cf.:

    lassitudinem solvere,

    Plin. 37, 10, 54, § 143. —
    g.
    Of any checks and barriers to motion, to remove.
    (α).
    To raise a siege:

    solutam cernebat obsidionem,

    Liv. 36, 10, 14:

    soluta obsidione,

    id. 36, 31, 7:

    ad Locrorum solvendam obsidionem,

    id. 27, 28, 17; cf. id. 37, 7, 7; 38, 5, 6; 42, 56 init.; 44, 13, 7; Curt. 4, 4, 1; Tac. A. 4, 24; 4, 73; Just. 9, 2, 10.—
    (β).
    Of passions, etc., to remove restraint:

    cujus si talis animus est, solvamus nos ejus vincula, et claustra (i. e. irae) refringamus,

    Liv. 36, 7, 13.—
    (γ).
    To overthrow, subvert a higher authority, etc.:

    quos (milites), soluto imperio, licentia corruperat,

    Sall. J. 39, 5:

    imperia solvit qui tacet, jussus loqui,

    Sen. Oedip. 525:

    sonipedes imperia solvunt,

    id. Hippol. 1084; cf.:

    sanctitas fori ludis solvitur,

    Quint. 11, 3, 58.—
    h.
    Of laws and customs, to abolish, violate:

    solvendarum legum id principium esse censebant (post-Aug. for dissolvendarum),

    Curt. 10, 2, 5:

    solutae a se legis monitus,

    Val. Max. 6, 5, ext. 4:

    cum plus quam ducentorum annorum morem solveremus,

    Liv. 8, 4, 7:

    (Tarquinius) morem de omnibus senatum consulendi solvit,

    id. 1, 49, 7:

    oportebat istum morem solvi,

    Curt. 8, 8, 18.—
    2.
    Esp. with acc. of the bond, etc. (taking the place of the constr. I. B. 1. 2. 3. supra, when the abl. of separation is not admissible).
    a.
    To subvert discipline:

    disciplinam militarem solvisti,

    Liv. 8, 7, 16:

    luxuria solutam disciplinam militarem esse,

    id. 40, 1, 4:

    quod cum, ne disciplina solveretur, fecisset,

    Front. Strat. 2, 12, 2.—
    b.
    Of strength, energy, attention, etc., to loosen, impair, weaken, scatter, disperse:

    nobilitas factione magis pollebat, plebis vis soluta atque dispersa,

    Sall. J. 41, 6:

    patrios nervos externarum deliciarum contagione solvi et hebetari noluerunt,

    Val. Max. 2, 6, 1:

    vires solvere,

    Quint. 9, 4, 7:

    vis illa dicendi solvitur, et frigescit affectus,

    Quint. 11, 3, 133.—
    c.
    Of affection, etc., to sever, dissolve, destroy:

    segnes nodum (amicitiae) solvere Gratiae,

    Hor. C. 3, 21, 22;

    similarly: solvit (ille deus) amicos,

    Prop. 2, 34 (3, 32), 5; so id. 2, 15 (3, 7), 26:

    hoc firmos solvit amores,

    Ov. A. A. 2, 385:

    amores cantibus et herbis solvere,

    Tib. 1, 2, 60.—
    d.
    Of sickness and hunger, to end, remove:

    vitex dicitur febres solvere,

    Plin. 24, 9, 38, § 60:

    solvit jejunia granis,

    Ov. F. 4, 607:

    quoniam jejunia virgo Solverat,

    id. M. 5, 535; cf. Luc. 3, 282; so,

    famem,

    Sen. Thyest. 64.—
    e.
    To delay:

    hi classis moras hac morte solvi rentur,

    Sen. Troad. 1131.—
    f.
    Of darkness, to dispel:

    lux solverat umbras,

    Stat. Th. 10, 390.—
    g.
    Of war, strife, etc., to compose, settle:

    aut solve bellum, mater, aut prima excipe,

    Sen. Phoen. 406:

    electus formae certamina solvere pastor,

    Stat. Achill. 2, 337:

    jurgia solvere,

    Manil. 3, 115:

    contradictiones solvere,

    Quint. 7, 1, 38.—
    h.
    Of difficulties, riddles, questions, ambiguities, etc., to solve, explain, remove:

    quia quaestionem solvere non posset,

    Val. Max. 9, 12, ext. 3:

    aenigmata,

    Quint. 8, 6, 53:

    omnes solvere posse quaestiones,

    Suet. Gram. 11:

    haec ipsa, quae volvuntur ab illis, solvere malim et expandere,

    Sen. Ep. 82, 20; id. Q. N. 7, 14, 1:

    unum tantum hoc solvendum est,

    that one question, id. ib. 1, 7, 3:

    puta nunc me istuc non posse solvere,

    id. Ep. 48, 6:

    carmina non intellecta Solverat,

    Ov. M. 7, 760:

    triste carmen alitis solvi ferae,

    Sen. Oedip. 102:

    nodos juris,

    Juv. 8, 50:

    proponere aliquid quod solvat quaestionem,

    Quint. 5, 10, 96:

    plurimas quaestiones illis probationibus solvi solere,

    id. 1, 10, 49:

    quo solvitur quaestio supra tractata,

    id. 3, 7, 3:

    ambiguitatem or amphiboliam,

    id. 7, 2, 49; 7, 9, 10.—
    3.
    In partic., of obligations, to fulfil.
    a.
    To pay.
    (α).
    Originally, rem solvere, to free one's property and person (rem familiarem) from debts (solutio per aes et libram), according to the ancient formula:

    quod ego tibi tot millibus condemnatus sum, me eo nomine... a te solvo liberoque hoc aere aeneaque libra,

    Gai. Inst. 3, 174 Huschke; cf.:

    inde rem creditori palam populo solvit (i. e. per aes et libram),

    Liv. 6, 14, 5:

    quas res dari, fieri, solvi oportuit,

    id. 1, 32, 11. —Hence, rem solvere, to pay; often with dat. of person:

    pro vectura rem solvit?

    paid the freight, Plaut. As. 2, 4, 27:

    ubi nugivendis res soluta'st omnibus,

    id. Aul. 3, 5, 51:

    tibi res soluta est recte,

    id. Curc. 4, 3, 21:

    ego quidem pro istac rem solvo ab tarpessita meo,

    id. ib. 5, 2, 20:

    rem solvo omnibus quibus dehibeo,

    id. ib. 5, 3, 45:

    dum te strenuas, res erit soluta,

    id. Ps. 2, 2, 35:

    res soluta'st, Gripe, ego habeo,

    id. Rud. 5, 3, 57.— Trop.: saepe edunt (aves);

    semel si captae sunt, rem solvont aucupi,

    they repay him, pay for his expenses, Plaut. As. 1, 3, 66.—And to pay by other things than money:

    si tergo res solvonda'st,

    by a whipping, Plaut. As. 2, 2, 54:

    habent hunc morem ut pugnis rem solvant si quis poscat clarius,

    id. Curc. 3, 9:

    tibi quidem copia'st, dum lingua vivet, qui rem solvas omnibus,

    id. Rud. 2, 6, 74.—Hence,
    (β).
    Absol. (sc. rem), to pay; with or without dat. of person:

    cujus bona, quod populo non solvebat, publice venierunt,

    Cic. Fl. 18, 43:

    ei cum solveret, sumpsit a C. M. Fufiis,

    id. ib. 20, 46:

    misimus qui pro vectura solveret,

    id. Att. 1, 3, 2:

    qui nimis cito cupit solvere, invitus debet,

    Sen. Ben. 4, 40, 5:

    ut creditori solvat,

    Dig. 30, 1, 49, § 7.— Pass. impers.:

    si dare vis mihi, Magis solutum erit quam ipsi dederis,

    it will be a more valid payment, Plaut. Ps. 2, 2, 46:

    numquam vehementius actum est quam me consule, ne solveretur,

    to stop payments, Cic. Off. 2, 24, 84:

    fraudandi spe sublata solvendi necessitas consecuta est,

    id. ib. 2, 24, 84:

    cum eo ipso quod necesse erat solvi, facultas solvendi impediretur,

    Liv. 6, 34, 1.—Cf. in the two senses, to free from debt, and to pay, in the same sentence:

    non succurrere vis illi, sed solvere. Qui sic properat, ipse solvi vult, non solvere,

    Sen. Ben. 6, 27, 1.—
    (γ).
    With acc. of the debt, to discharge, to pay:

    postquam Fundanio debitum solutum esset,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 3, § 10:

    hoc quod debeo peto a te ut... solutum relinquas,

    settled, id. Att. 16, 6, 3:

    solverat Castricio pecuniam jam diu debitam,

    id. Fl. 23, 54:

    ex qua (pensione) major pars est ei soluta,

    id. Att. 16, 2, 1:

    solvi aes alienum Pompejus ex suo fisco jussit,

    Val. Max. 6, 2, 11:

    aes alienum solvere,

    Sen. Ep. 36, 5:

    quae jactatio est, solvisse quod debebas?

    id. Ben. 4, 17, 1; so,

    debitum solvere,

    id. ib. 6, 30, 2:

    ne pecunias creditas solverent,

    Cic. Pis. 35, 86:

    ut creditae pecuniae solvantur,

    Caes. B. C. 3, 20; 3, 1:

    ex thensauris Gallicis creditum solvi posse,

    Liv. 6, 15, 5:

    ita bona veneant ut solidum suum cuique solvatur,

    Cic. Rab. Post. 17, 46.—And of moral debts:

    cum patriae quod debes solveris,

    Cic. Marcell. 9, 27:

    debet vero, solvitque praeclare,

    id. Phil. 13, 11, 25:

    aliter beneficium, aliter creditum solvitur,

    Sen. Ben. 2, 34, 1:

    qui grate beneficium accipit, primam ejus pensionem solvit,

    id. ib. 2, 22 fin.
    (δ).
    By a confusion of construction, solvere pecuniam, etc., to pay money, etc. (for pecunia rem or debitum solvere); constr. with dat. or absol.:

    emi: pecuniam solvi,

    Cic. Verr. 2, 4, 20, § 43:

    pro frumento nihil solvit,

    id. ib. 2, 3, 72, §

    169: legatis pecuniam pro frumento solvit,

    Liv. 44, 16:

    hanc pecuniam cum solvere in praesenti non posset,

    Nep. Milt. 7, 6:

    nisi pecuniam solvisset,

    id. Cim. 1, 1:

    condiciones pacis dictae ut decem millia talentum argenti... solverent,

    Liv. 30, 37 med.:

    pro quo (frumento) pretium solveret populus Romanus,

    id. 36, 3, 1:

    pretium servorum ex aerario solutum est dominis,

    id. 32, 26, 14:

    pretium pro libris domino esse solvendum,

    id. 40, 39 fin.:

    meritam mercedem,

    id. 8, 22, 3; so id. 8, 11, 4: sorte creditum solvere, by paying the principal (i. e. without interest), id. 6, 36, 12:

    quae praemia senatus militibus ante constituit, ea solvantur,

    Cic. Phil. 14, 14, 38:

    stipendium,

    Liv. 28, 32, 1:

    dotem mulieri,

    Dig. 24, 3, 2:

    litem aestimatam,

    the amount of a fine, Nep. Cim. 5, 18 fin.:

    arbitria funeris,

    the expenses of the funeral, Cic. Red. Sen. 7, 18:

    solvere dodrantem,

    to pay seventy-five per cent., Mart. 8, 9, 1:

    dona puer solvit,

    paid the promised gifts, Ov. M. 9, 794; so,

    munera,

    id. ib. 11, 104.— Transf., of the dedication of a book, in return for favors:

    et exspectabo ea (munera) quae polliceris, et erunt mihi pergrata si solveris... Non solvam nisi prius a te cavero, etc.,

    Cic. Brut. 4, 17 sq. —Of the delivery of slaves:

    si quis duos homines promise rit et Stichum solverit,

    Dig. 46, 3, 67; 46, 3, 38, § 3.— Transf., poet.: dolorem solvisti, you have paid your grief, i. e. have duly mourned, Stat. S. 2, 6, 98.— Pass. with personal subject:

    si (actor) solutus fuisset,

    Dig. 12, 1, 31 (cf.: solvere militem, b supra). —
    (ε).
    Esp., in certain phrases, to pay:

    aliquid praesens solvere,

    to pay in cash, Cic. Att. 16, 2, 1; so,

    aliquid de praesentibus solvere,

    Sen. Ep. 97, 16:

    solvere grates (= referre gratiam muneribus): Sulla solvit grates Dianae,

    Vell. 2, 25:

    quas solvere grates sufficiam?

    Stat. S. 4, 2, 7: cum homo avarus, ut ea (beneficia) solveret sibi imperare non posset, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1; cf.: non dicimus reposuit beneficium aut solvit;

    nullum nobis placuit quod aeri alieno convenit verbum,

    Sen. Ep. 81, 9; but v. id. Ben. 2, 18, 5: in debitum solvere, to make a partial payment:

    unum haec epistula in debitum solvet,

    id. Ep. 7, 10: aliquid solvere ab aliquo (de aliqua re), to pay out of funds supplied by any one ( out of any fund):

    Quintus laborat ut tibi quod debet ab Egnatio solvat,

    Cic. Att. 7, 18, 4:

    homines dicere, se a me solvere,

    id. ib. 5, 21, 11:

    (summa) erat solvenda de meo,

    Plin. Ep. 2, 4, 2:

    operas solvere alicui,

    to work for somebody, Dig. 40, 7, 39: solvo operam Dianae, I work for Diana, i. e. offer a sacrifice to her, Afran. ap. Non. 12, 21: judicatum solvere, to pay the amount adjudged by the court, for which security (satisdatio) was required:

    stipulatio quae appellatur judicatum solvi,

    Gai. Inst. 4, 90:

    iste postulat ut procurator judicatum solvi satisdaret,

    Cic. Quint. 7, 29; so Dig. 3, 2, 28; 3, 3, 15; 2, 8, 8;

    2, 8, 14 et saep.: auctio solvendis nummis,

    a cash auction, Mart. 14, 35.— Gerund.: solvendo esse, to be solvent; jurid. t. t., to be able to pay, i. e. one's debts; cf.

    in full: nec tamen solvendo aeri alieno respublica esset,

    Liv. 31, 13:

    nemo dubitat solvendo esse eum qui defenditur,

    Dig. 50, 17, 105:

    qui modo solvendo sint,

    Gai. Inst. 1, 3, 121:

    si solvendo sint,

    Paul. Sent. 1, 20, 1:

    nec interest, solvendo sit, necne,

    Dig. 30, 1, 49, § 5; so ib. 46, 1, 10; 46, 1, 27, § 2; 46, 1, 51, §§ 1 and 4; 46, 1, 52, § 1; 46, 1, 28; 50, 17, 198 et saep.: non solvendo esse, to be insolvent:

    solvendo non erat,

    Cic. Att. 13, 10, 3:

    cum solvendo civitates non essent,

    id. Fam. 3, 8, 2:

    tu nec solvendo eras, nec, etc.,

    id. Phil. 2, 2, 4:

    ne videatur non fuisse solvendo,

    id. Off. 2, 22, 79;

    and very freq. in the jurists.—So, trop.: quid matri, quid flebili patriae dabis? Solvendo non es,

    Sen. Oedip. 941; cf.:

    *non esse ad solvendum (i. e. able to pay),

    Vitr. 10, 6 fin.
    b.
    To fulfil the duty of burial.
    (α).
    Justa solvere; with dat. of the person:

    qui nondum omnia paterno funeri justa solvisset,

    who had not yet finished the burial ceremonies of his father, Cic. Rosc. Am. 8, 23:

    justis defunctorum corporibus solutis,

    Curt. 3, 12, 15:

    proinde corpori quam primum justa solvamus,

    id. 10, 6, 7:

    ut justa soluta Remo,

    Ov. F. 5, 452:

    nunc justa nato solve,

    Sen. Hippol. 1245.—
    (β).
    Exsequias, inferias or suprema solvere:

    exsequiis rite solutis,

    Verg. A. 7, 5:

    cruor sancto solvit inferias viro,

    Sen. Hippol. 1198:

    solvere suprema militibus,

    Tac. A. 1, 61.—
    c.
    Votum solvere, to fulfil a vow to the gods.
    (α).
    Alone:

    vota ea quae numquam solveret nuncupavit,

    Cic. Phil. 3, 4, 11:

    quod si factum esset, votum rite solvi non posse,

    Liv. 31, 9 fin.:

    liberare et se et rempublicam religione votis solvendis,

    id. 40, 44, 8:

    placatis diis votis rite solvendis,

    id. 36, 37 fin.:

    petiit ut votum sibi solvere liceret,

    id. 45, 44:

    animosius a mercatore quam a vectore solvitur votum,

    Sen. Ep. 73, 5:

    vota pro incolumitate solvebantur,

    Tac. A. 2, 69:

    vota pater solvit,

    Ov. M. 9, 707:

    ne votum solvat,

    Mart. 12, 91, 6; 8, 4, 2; Val. Max. 6, 9, 5 ext.; 1, 1, 8 ext. — Poet.:

    voti debita solvere,

    Ov. F. 5, 596; cf.

    the abbrev. formula V. S. L. M. (voTVM SOLVIT LIBENS MERITO),

    Inscr. Orell. 186; 1296 sq.:

    V.S.A.L. (ANIMO LIBENTI),

    ib. 2022 et saep.:

    sacra solvere (=votum solvere),

    Manil. 1, 427.—
    (β).
    With dat.:

    ait sese Veneri velle votum solvere,

    Plaut. Rud. prol. 60:

    vota Jovi solvo,

    Ov. M. 7, 652; 8, 153:

    sunt vota soluta deae,

    id. F. 6, 248:

    dis vota solvis,

    Sen. Ben. 5, 19, 4:

    libamenta Veneri solvere (=votum per libamenta),

    Just. 18, 5, 4.—
    d.
    Fidem solvere, to fulfil a promise (post-class. for fidem praestare, [p. 1728] exsolvere; cf.:

    fidem obligatam liberare,

    Suet. Claud. 9):

    illi, ut fidem solverent, clipeis obruere,

    Flor. 1, 1, 12;

    similarly: et voti solverat ille fidem (=votum solverat),

    Ov. F. 1, 642; but cf.: itane imprudens? tandem inventa'st causa: solvisti fidem, you have found a pretext to evade your promise (cf. II. A. 3.), Ter. And. 4, 1, 18: esset, quam dederas, morte soluta fides, by my death your promise to marry me would have been cancelled (cf. II. B. 1. 6.), Ov. H. 10, 78; similarly: suam fidem (i. e. quam Lepido habuerit) solutam esse, that his faith in Lepidus was broken, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 3.—With a different construction: se depositi fide solvere, to acquit one's self of the duty to return property intrusted to him (cf. I. B. 1. c.), Val. Max. 7, 3, 5 ext.: factique fide data munera solvit, he freed the gift already given from the obligation of an accomplished fact, i. e. he revoked the gifts, although already made, Ov. M. 11, 135.—
    e.
    Promissum solvere, to fulfil a promise (very rare):

    perinde quasi promissum solvens,

    Val. Max. 9, 6, 1:

    solvitur quod cuique promissum est,

    Sen. Cons. Marc. 20 fin.;

    similarly: solutum, quod juraverant, rebantur,

    what they had promised under oath, Liv. 24, 18, 5.—Hence, sŏlūtus, a, um, P. a., free, loose, at large, unfettered, unbandaged.
    A.
    Lit.
    1.
    (Acc. to I.A. 1. supra.) Pigeat nostrum erum si eximat aut solutos sinat, Plaut. Capt. 2, 1, 11:

    tibi moram facis quom ego solutus sto,

    id. Ep. 5, 2, 25:

    reus solutus causam dicis, testes vinctos attines,

    id. Truc. 4, 3, 63:

    cum eos vinciret quos secum habebat, te solutum Romam mittebat?

    Cic. Deiot. 7, 22:

    nec quisquam ante Marium solutus dicitur esse sectus,

    unbandaged, id. Tusc. 2, 22, 53:

    duos (captivos) solutos ire ad Hannibalem jussit,

    Liv. 27, 51:

    eum interdiu solutum custodes sequebantur, nocte clausum asservabant,

    id. 24, 45, 10:

    non efficiatis ut solutos verear quos alligatos adduxit,

    Val. Max. 6, 2, 3.—
    2.
    (Acc. to I. A. 2.) Of texture, etc.; esp. of soil, loose, friable (opp spissus;

    postAug.): quo solutior terra facilius pateat radicibus,

    Sen. Ep. 90, 21;

    ordeum nisi solutum et siccum locum non patitur,

    Col. 2, 9:

    soluta et facilis terra,

    id. 3, 14;

    solum solutum vel spissum,

    id. 2, 2 init.;

    seri vult raphanus terra soluta, umida,

    Plin. 19, 5, 26, § 83:

    hordeum seri non vult, nisi in sicca et soluta terra,

    id. 18, 7, 18, § 79:

    solutiores ripae,

    Front. Aquaed. 15.—Of plants:

    mas spissior, femina solutior,

    Plin. 25, 9, 57, § 103.—Hence, subst.: sŏlūtum, i, n., a state of looseness:

    dum vult describere, quem ad modum alia torqueantur fila, alia ex molli solutoque ducantur,

    Sen. Ep. 90, 20.—
    3.
    (Acc. to I. A. 3.) Rarefied, thin, diffused:

    turbo, quo celsior eo solutior laxiorque est, et ob hoc diffunditur,

    Sen. Q. N. 7, 9, 3:

    aer agitatus a sole calefactusque solutior est,

    id. ib. 1, 2, 10:

    debet aer nec tam spissus esse, nec tam tenuis et solutus, ut, etc.,

    id. ib. 1, 2, 11.—
    B.
    Trop.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) Of speech, unfettered, fluent, ready:

    (orator) solutus in explicandis sententiis,

    Cic. Or. 47, 173:

    verbis solutus satis,

    id. ib. 47, 174:

    solutissimus in dicendo,

    id. ib. 48, 180.—
    2.
    Exempt, free from duties, obligations, etc.:

    quam ob rem viderer maximis beneficii vinculis obstrictus, cum liber essem et solutus?

    Cic. Planc. 30, 72:

    soluta (praedia) meliore in causa sunt quam obligata,

    unmortgaged, id. Agr. 3, 2, 9:

    si reddidi (debitum), solutus sum ac liber,

    Sen. Ben. 2, 18, 5;

    non ut gratus, sed ut solutus sim,

    id. ib. 4, 21, 3;

    solutus omni fenore,

    Hor. Epod. 2, 4;

    nam ea (religione) magister equitum solutus ac liber potuerit esse,

    Liv. 8, 32, 5:

    Mamertini soli in omni orbe terrarum vacui, expertes soluti ac liberi fuerunt ab omni sumptu, molestia, munere,

    Cic. Verr. 2, 4, 10, § 23.—
    3.
    Free from punishment, not punishable, not liable, etc.: qui mancipia vendunt, certiores faciunt emptores quis fugitivus sit, noxave solutus, Edict. Aedil. ap. Dig. 21, 1, 1, § 1; Gell. 4, 2, 1; cf.:

    quod aiunt aediles noxae solutus non sit sic intellegendum est... noxali judicio subjectum non esse,

    Dig. 21, 1, 17, § 17:

    apud quos libido etiam permissam habet et solutam licentiam,

    Cic. Rep. 4, 4, 4:

    omne illud tempus habeat per me solutum ac liberum,

    i. e. let the crimes then committed be unpunished, id. Verr. 2, 1, 12, § 33: antea vacuum id solutumque poena fuerat, Tac. A. 14, 28.—With subj. inf.:

    maxime solutum fuit, prodere de iis, etc.,

    Tac. A. 4, 35: solutum existimatur esse, alteri male dicere, Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 3.—
    4.
    Free from cares, undistracted:

    animo soluto liberoque,

    Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185:

    sed paulo solutiore tamen animo,

    id. ib. 2, 5, 31, § 82.—
    5.
    At leisure, free from labor, business, etc.:

    te rogo ut eum solutum, liberum, confectis ejus negotiis a te, quamprimum ad me remittas,

    Cic. Fam. 13, 63, 2:

    quo mea ratio facilior et solutior esse possit,

    id. ib. 3, 5, 1.—With gen.:

    Genium Curabis Cum famulis operum solutis,

    Hor. C. 3, 17, 16.—
    6.
    Unbound, relaxed, merry, jovial:

    quam homines soluti ridere non desinant, tristiores autem, etc.,

    Cic. Dom. 39, 104:

    an tu existimas quemquam soluto vultu et hilari oculo mortem contemnere?

    Sen. Ep. 23, 4:

    vultus,

    Stat. Th. 5, 355:

    (mores) naturam sequentium faciles sunt, soluti sunt,

    unembarrassed, Sen. Ep. 122, 17.—
    7.
    Free from the rule of others, uncontrolled, independent:

    cum videas civitatis voluntatem solutam, virtutem alligatam,

    Cic. Att. 2, 18, 1:

    ab omni imperio externo soluta in perpetuum Hispania,

    Liv. 29, 1 fin.:

    Masinissae ab imperio Romano solutam libertatem tribuit,

    Val. Max. 7, 2, 6:

    incerti, solutique, et magis sine domino quam in libertate, Vononem in regnum accipiunt,

    Tac. A. 2, 4:

    quorum (militum) libertas solutior erat,

    Just. 13, 2, 2.—Of animals:

    rectore solutos (solis) equos,

    Stat. Th. 1, 219.—
    8.
    Free from influence or restraint; hence, independent, unbiassed, unprejudiced:

    nec vero deus ipse alio modo intellegi potest, nisi mens soluta quaedam et libera,

    Cic. Tusc. 1, 27, 66;

    cum animi sine ratione motu ipsi suo soluto ac libero incitarentur,

    id. Div. 1, 2, 4:

    judicio senatus soluto et libero,

    id. Phil. 5, 15, 41:

    sum enim ad dignitatem in re publica solutus,

    id. Att. 1, 13, 2:

    libero tempore cum soluta vobis est eligendi optio,

    id. Fin. 1, 10, 33:

    si omnia mihi essent solutissima, tamen in re publica non alius essem atque nunc sum,

    id. Fam. 1, 9, 21:

    liberi enim ad causas solutique veniebant,

    uncommitted, id. Verr. 2, 2, 78, § 192.—
    9.
    Free from moral restraint; hence, unbridled, insolent, loose:

    amores soluti et liberi,

    Cic. Rep. 4, 4, 4:

    licentia,

    id. ib. 4, 4, 4:

    populi quamvis soluti ecfrenatique sint,

    id. ib. 1, 34, 53:

    quis erat qui sibi solutam P. Clodii praeturam sine maximo metu proponeret? Solutam autem fore videbatis, nisi esset is consul qui eam auderet possetque constringere,

    id. Mil. 13, 34:

    quominus conspectus, eo solutior erat,

    Liv. 27, 31 fin.:

    adulescentes aliquot quorum, in regno, libido solutior fuerat,

    id. 2, 1, 2:

    solutioris vitae primos adulescentiae annos egisse fertur,

    a licentious life, Val. Max. 2, 6, 1:

    spectandi solutissimum morem corrigere,

    Suet. Aug. 44:

    mores soluti,

    licentious habits, Just. 3, 3, 10.—
    10.
    Regardless of rules, careless, loose:

    orator tam solutus et mollis in gestu,

    Cic. Brut. 62, 225:

    dicta factaque ejus solutiora, et quandam sui neglegentiam praeferentia,

    Tac. A. 16, 18.—
    11.
    Esp., of style, etc., free from rules of composition.
    (α).
    Oratio soluta, verba soluta, a free style, conversational or epistolary style:

    est oratio aliqua vincta atque contexta, soluta alia, qualis in sermone et epistulis,

    Quint. 9, 4, 19; 9, 4, 20; 9, 4, 69; 9, 4, 77.—
    (β).
    More freq.: verba soluta, oratio soluta, prose (opp. to verse);

    in full: scribere conabar verba soluta modis, Ov Tr. 4, 10, 24: quod (Isocrates) verbis solutis numeros primus adjunxerit,

    Cic. Or. 52, 174:

    mollis est enim oratio philosophorum... nec vincta numeris, sed soluta liberius,

    id. ib. 19, 64; 71, 234;

    68, 228: si omnes soluta oratione scripserunt,

    Varr. R. R. 4, 1; de heisce rebus treis libros ad te mittere institui;

    de oratione soluta duos, de poetica unum,

    id. L. L. 6, 11 fin.:

    ut in soluta oratione, sic in poemateis,

    id. ib. 7, 1:

    primus (Isocrates) intellexit. etiam in soluta oratione, dum versum effugeres modum et numerum quemdam debere servari,

    Cic. Brut. 8, 32:

    Aristoteles judicat heroum numerum grandiorem quam desideret soluta oratio,

    id. Or. 57, 192:

    et creticus et paeon quam commodissume putatur in solutam orationem illigari,

    id. ib. 64, 215:

    a modis quibusdam, cantu remoto, soluta esse videatur oratio,

    id. ib. 55, 183; 55, 184; id. de Or. 3, 48, 184: historia est quodammodo carmen solutum, Quint. 10, 1, 31.—
    (γ).
    Also in reference to a prose rhythm, loose, unrhythmical, inharmonious:

    ut verba neque inligata sint, quasi... versus, neque ita soluta ut vagentur,

    Cic. de Or. 3, 44, 176; 3, 48, 186:

    nec vero haec (Callidii verba) soluta nec diffluentia, sed astricta numeris,

    id. Brut. 79, 274:

    orator sic illigat sententiam verbis ut eam numero quodam complectatur et astricto et soluto,

    id. de Or. 3, 44, 175; but: verba soluta suis figuris, words freed from their proper meaning, i.e. metaphors, Manil. 1, 24.—
    (δ).
    Rarely with reference to the thought: soluta oratio, a fragmentary, disconnected style:

    soluta oratio, et e singulis non membris, sed frustis, collata, structura caret,

    Quint. 8, 5, 27; cf. id. 9, 4, 69:

    solutiora componere,

    id. 10, 4, 1; 9, 4, 15.—
    12.
    Effeminate, luxurious (acc. to I. B. 3.):

    sinum togae in dextrum umerum reicere, solutum ac delicatum est,

    Quint. 11, 3, 146.—
    13.
    Undisciplined, disorderly:

    omnia soluta apud hostes esse,

    Liv. 8, 30, 3:

    nihil temeritate solutum,

    Tac. A. 13, 40:

    apud Achaeos neglecta omnia ac soluta fuere,

    Just. 34, 2, 2.—
    14.
    Lax, remiss, weak:

    mea lenitas adhuc si cui solutior visa erat,

    Cic. Cat. 2, 12, 27:

    Ciceronem male audivisse, tamquam solutum et enervem,

    Tac. Or. 18:

    soluti ac fluentes,

    Quint. 1, 2, 8.—Hence:

    solutum genus orationis,

    a lifeless, dull style, Val. Max. 8, 10, 3:

    quanto longius abscederent, eo solutiore cura,

    laxer attention, Liv. 3, 8, 8.—
    C.
    (Acc. to II. B. 3. e supra.) Paid, discharged, only as subst.: sŏlūtum, i, n., that which is paid, a discharged debt, in certain phrases:

    aliquid in solutum dare,

    to give something in payment, Dig. 46, 3, 45; 46, 3, 46; 46, 3, 60: in solutum accipere, to accept in payment:

    qui voluntatem bonam in solutum accipit,

    Sen. Ben. 7, 16, 4:

    qui rem in solutum accipit,

    Dig. 42, 4, 15; 12, 1, 19;

    in solutum imputare,

    to charge as payment, Sen. Ep. 8, 10; aliquid pro soluto est, is considered as paid or cancelled:

    pro soluto id in quo creditor accipiendo moram fecit, oportet esse,

    Dig. 46, 3, 72: pro soluto usucapere, to acquire by prescription something given in payment by the debtor, but not belonging to him:

    pro soluto usucapit qui rem debiti causa recepit,

    Dig. 41, 3, 46.— Adv.: sŏlūtē.
    1.
    Thinly:

    corpora diffusa solute,

    Lucr. 4, 53.—
    2.
    Of speech, fluently:

    non refert videre quid dicendum est, nisi id queas solute ac suaviter dicere,

    Cic. Brut. 29, 110:

    ita facile soluteque volvebat sententias,

    id. ib. 81, 280:

    quid ipse compositus alias, et velut eluctantium verborum, solutius promptiusque eloquebatur,

    Tac. A. 4, 31.—
    3.
    Irregularly, loosely:

    a fabris neglegentius solutiusque composita,

    Sen. Q. N. 6, 30, 4.—
    4.
    Freely, without restraint:

    generaliter puto judicem justum... solutius aequitatem sequi,

    i. e. without strictly regarding the letter of the law, Dig. 11, 7, 14, § 13.—
    5.
    Of style, without connection, loosely:

    enuntiare,

    Quint. 11, 2, 47.—
    6.
    Of manners and discipline, disorderly, negligently:

    praecipue sub imperio Cn. Manlii solute ac neglegenter habiti sunt (exercitus),

    Liv. 39, 1, 4:

    in stationibus solute ac neglegenter agentes,

    id. 23, 37, 6.—
    7.
    Weakly, tamely, without vigor:

    quod ille tam solute egisset, tam leniter, tam oscitanter,

    Cic. Brut. 80, 277.—
    8.
    Of morals, loosely, without restraint:

    ventitabat illuc Nero, quo solutius urbem extra lasciviret,

    Tac. A. 13, 47.

    Lewis & Short latin dictionary > solvo

См. также в других словарях:

  • enuntiare — index pronounce (speak) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • énoncer — [ enɔ̃se ] v. tr. <conjug. : 3> • 1377, repris 1611; lat. enuntiare ♦ Exprimer en termes nets, sous une forme arrêtée (ce qu on a à dire). ⇒ exposer, formuler. « exprimer les mêmes vérités en les énonçant avec moins de crudité ? »… …   Encyclopédie Universelle

  • enunţa — ENUNŢÁ, enúnţ, vb. I. tranz. A formula, a exprima, a expune o idee, o teorie etc. – Din fr. énoncer. Trimis de claudia, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  ENUNŢÁ vb. 1. a formula. (A enunţa o judecată de valoare.) 2. v. emite. Trimis de siveco,… …   Dicționar Român

  • enunciar — (Del lat. enuntiare.) ► verbo transitivo 1 Exponer o dar forma verbal a una idea, un principio o una teoría para comunicarla. SINÓNIMO articular 2 MATEMÁTICAS Exponer los datos de un problema o los términos de un teorema. * * * enunciar (del lat …   Enciclopedia Universal

  • Enounce — E*nounce , v. t. [imp. & p. p. {Enounced}; p. pr. & vb. n. {Enouncing}.] [F. [ e]noncer, L. enuntiare; e out + nuntiare to announce, fr. nuntius messenger. See {Nuncio}, and cf. {Enunciate}.] 1. To announce; to declare; to state, as a proposition …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Enounced — Enounce E*nounce , v. t. [imp. & p. p. {Enounced}; p. pr. & vb. n. {Enouncing}.] [F. [ e]noncer, L. enuntiare; e out + nuntiare to announce, fr. nuntius messenger. See {Nuncio}, and cf. {Enunciate}.] 1. To announce; to declare; to state, as a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Enouncing — Enounce E*nounce , v. t. [imp. & p. p. {Enounced}; p. pr. & vb. n. {Enouncing}.] [F. [ e]noncer, L. enuntiare; e out + nuntiare to announce, fr. nuntius messenger. See {Nuncio}, and cf. {Enunciate}.] 1. To announce; to declare; to state, as a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Enunciate — E*nun ci*ate, v. t. [imp. & p. p. {Enunciated}; p. pr. & vb. n. {Enunciating}.] [L. enuntiatus, ciatus, p. p. of enuntiare, ciare. See {Enounce}.] 1. To make a formal statement of; to announce; to proclaim; to declare, as a truth. [1913 Webster]… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Enunciated — Enunciate E*nun ci*ate, v. t. [imp. & p. p. {Enunciated}; p. pr. & vb. n. {Enunciating}.] [L. enuntiatus, ciatus, p. p. of enuntiare, ciare. See {Enounce}.] 1. To make a formal statement of; to announce; to proclaim; to declare, as a truth. [1913 …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Enunciating — Enunciate E*nun ci*ate, v. t. [imp. & p. p. {Enunciated}; p. pr. & vb. n. {Enunciating}.] [L. enuntiatus, ciatus, p. p. of enuntiare, ciare. See {Enounce}.] 1. To make a formal statement of; to announce; to proclaim; to declare, as a truth. [1913 …   The Collaborative International Dictionary of English

  • enounce — transitive verb (enounced; enouncing) Etymology: French énoncer, from Latin enuntiare to report more at enunciate Date: 1788 1. to set forth or state (as a proposition) 2. to pronounce distinctly ; articulate …   New Collegiate Dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»