-
1 diffuse
diffusē, adv. [st2]1 [-] avec étendue, avec développement. [st2]2 [-] au loin. - haec dicenda sunt diffusius, Cic. Tusc. 3, 10, 22: on doit traiter ces questions avec plus d'étendue.* * *diffusē, adv. [st2]1 [-] avec étendue, avec développement. [st2]2 [-] au loin. - haec dicenda sunt diffusius, Cic. Tusc. 3, 10, 22: on doit traiter ces questions avec plus d'étendue.* * *Diffuse, pen. prod. Aduerbium. Cic. Esparseement, Ca et là. -
2 diffuse
-
3 diffuse
diffūsē, Adv. (diffusus), I) zerstreut, nicht im Zusammenhange, Cic. de inv. 1, 98. – II) ausführlich, latius (weitläufiger) et diffusius dicere alqd, Cic. Tusc. 3, 22.
-
4 diffuse
diffūsē, Adv. (diffusus), I) zerstreut, nicht im Zusammenhange, Cic. de inv. 1, 98. – II) ausführlich, latius (weitläufiger) et diffusius dicere alqd, Cic. Tusc. 3, 22. -
5 diffūsē
diffūsē adv. with comp. [diffusus], in a scattered manner: res dictae.— Copiously, fully: dicenda diffusius. -
6 diffuse
dif-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to spread by pouring, to pour out, pour forth (very freq. and class.).I.Lit.:B.(glacies) liquefacta se diffunderet,
Cic. N. D. 2, 10:sanguis per venas in omne corpus diffunditur,
id. ib. 2, 55, 138:(unda) diffunditur Hellesponto,
Cat. 64, 359; cf.:tum freta diffundi jussit,
to pour themselves forth, Ov. M. 1, 36:vinum de doliis,
to draw off, bottle off; to fill, Col. 12, 28, 3; so of racking off wine, id. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 5, 4 Krüg. ad loc.; Ov. F. 5, 517; Juv. 5, 30; Plin. 14, 14, 16, § 94 et saep.—Transf., of objects not liquid, to spread, scatter, diffuse:II.nitet diffuso lumine caelum,
Lucr. 1, 9; 3, 22; cf.:luce diffusa toto caelo,
Cic. N. D. 2, 37 fin.; 2, 10, 26: ab ejus summo rami late diffunduntur, * Caes. B. G. 6, 26 fin.; cf. under P. a.:dederatque comam diffundere ventis,
Verg. A. 1, 319; so,comam,
Ov. F. 3, 538; cf.capillos,
id. H. 10, 47:signa (i. e. astra) caelo,
Hor. S. 1, 5, 10:equitem latis campis,
Verg. A. 11, 465.—Mid.:modo via coartatur, modo latissimis pratis diffunditur et patescit,
opens, Plin. Ep. 2, 17, 3 et saep.:cibus in totas usque ab radicibus imis, per truncos ac per ramos, diffunditur,
Lucr. 1, 354; cf.:partem vocum per aures,
id. 4, 571:vim mali Herculeos per artus,
Ov. M. 9, 162:medicamentum se diffudit in venas,
Curt. 3, 6, 16:aethera late in omnes partes,
Lucr. 5, 470:flammam in omne latus,
Ov. M. 9, 239; 10, 24 et saep.Trop., to spread, diffuse, scatter:B.di vim suam longe lateque diffundunt,
Cic. Div. 1, 36, 79; cf. in the part. perf.:error longe lateque diffusus,
id. Fin. 2, 34, 115; so,late longeque,
id. Leg. 1, 12, 34:laus alicujus late longeque diffusa,
id. Balb. 5, 13:late et varie diffusus,
id. Sest. 45, 97:flendo diffundimus iram,
we moderate, temper, Ov. H. 8, 61:dolorem suum flendo,
to give vent to, id. M. 9, 143:tantam oblivionem sensibus,
Hor. Epod. 14, 1 et saep.—Mid.:Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium,
spreads itself out, branches out, Verg. A. 7, 703:diffunditur mare iterumque contrahitur,
Mart. Cap. 6, § 606:crede animam quoque diffundi multoque perire Ocius, et citius dissolvi in corpora,
Lucr. 3, 437:affectus per totam actionem,
Quint. 7, 10, 12:bella et paces longum in aevum,
Hor. Ep. 1, 3, 8:haec in ora virum,
Verg. A. 4, 195:animam in arma cruore,
id. ib. 10, 908:crimen paucarum in omnes,
Ov. A. A. 3, 9:prope in immensum oratio mea,
Plin. Pan. 56, 2 et saep.:inde doctrina se diffudit per ceteras Graeciae partes,
August. Serm. 150, 2.—In partic. (like dissolvere, solvere, remittere, etc., and opp. contrahere, adducere, etc.), with the accessory idea of non-restraint, freedom, qs, to let the heart, countenance, etc., flow freely, without constraint, i. e. to cheer up, gladden, exhilarate: diffundet animos omnibus ista dies, Ov. A. A. 1, 218; so,2.animos,
id. M. 4, 766:vultum,
id. Pont. 4, 4, 9; id. M. 14, 272; Sen. Ep. 106.—Of the persons themselves: ut ex bonis amici quas diffundantur et incommodis contrahantur. Cic. Lael. 13 fin.:A.Jovem memorant, diffusum nectare, curas Seposuisse graves,
Ov. M. 3, 318, imitated by Stat. S. 4, 2, 54; cf.:diffusus in risum,
Petr. 10, 3; id. 71, 1 al.— Hence, diffūsus, a, um, P. a., spread abroad, spread out, extended, wide (a favorite expression of the post-Aug. prosaists).Lit.:B.platanus patulis diffusa ramis,
Cic. de Or. 1, 7, 28; cf.:diffusiora consepta,
Col. 1, 4, 7; Plin. 16, 16, 28, § 70; Mart. 3, 31:latior scena et corona diffusior,
Plin. Ep. 7, 17, 9:sus (opp. angusta),
stout, fat, Plin. 16, 6, 8, § 25.—Trop.:jus civile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa genera coacturum,
diffuse, prolix, Cic. de Or. 2, 33, 142; cf. Col. 11, 1, 10:opus diffusum,
Plin. Ep. 3, 5, 6;and transf. to the writers: Diophanes totum Dionysium, per multa diffusum volumina, sex epitomis circumscripsit,
id. 1, 1, 10:amplius ac diffusius meritum,
Plin. Pan. 53, 3.— Adv.: diffūsē, in a scattered manner; copiously:res disperse et diffuse dictae unum in locum coguntur,
Cic. Inv. 1, 52, 98; cf.:haec latius aliquando dicenda sunt et diffusius,
more amply, more in full, id. Tusc. 3, 10, 22.— Sup. of the adj. and adv. do not occur. -
7 diffuse
advdiffus (de manière diffusee) -
8 diffundo
dif-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to spread by pouring, to pour out, pour forth (very freq. and class.).I.Lit.:B.(glacies) liquefacta se diffunderet,
Cic. N. D. 2, 10:sanguis per venas in omne corpus diffunditur,
id. ib. 2, 55, 138:(unda) diffunditur Hellesponto,
Cat. 64, 359; cf.:tum freta diffundi jussit,
to pour themselves forth, Ov. M. 1, 36:vinum de doliis,
to draw off, bottle off; to fill, Col. 12, 28, 3; so of racking off wine, id. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 5, 4 Krüg. ad loc.; Ov. F. 5, 517; Juv. 5, 30; Plin. 14, 14, 16, § 94 et saep.—Transf., of objects not liquid, to spread, scatter, diffuse:II.nitet diffuso lumine caelum,
Lucr. 1, 9; 3, 22; cf.:luce diffusa toto caelo,
Cic. N. D. 2, 37 fin.; 2, 10, 26: ab ejus summo rami late diffunduntur, * Caes. B. G. 6, 26 fin.; cf. under P. a.:dederatque comam diffundere ventis,
Verg. A. 1, 319; so,comam,
Ov. F. 3, 538; cf.capillos,
id. H. 10, 47:signa (i. e. astra) caelo,
Hor. S. 1, 5, 10:equitem latis campis,
Verg. A. 11, 465.—Mid.:modo via coartatur, modo latissimis pratis diffunditur et patescit,
opens, Plin. Ep. 2, 17, 3 et saep.:cibus in totas usque ab radicibus imis, per truncos ac per ramos, diffunditur,
Lucr. 1, 354; cf.:partem vocum per aures,
id. 4, 571:vim mali Herculeos per artus,
Ov. M. 9, 162:medicamentum se diffudit in venas,
Curt. 3, 6, 16:aethera late in omnes partes,
Lucr. 5, 470:flammam in omne latus,
Ov. M. 9, 239; 10, 24 et saep.Trop., to spread, diffuse, scatter:B.di vim suam longe lateque diffundunt,
Cic. Div. 1, 36, 79; cf. in the part. perf.:error longe lateque diffusus,
id. Fin. 2, 34, 115; so,late longeque,
id. Leg. 1, 12, 34:laus alicujus late longeque diffusa,
id. Balb. 5, 13:late et varie diffusus,
id. Sest. 45, 97:flendo diffundimus iram,
we moderate, temper, Ov. H. 8, 61:dolorem suum flendo,
to give vent to, id. M. 9, 143:tantam oblivionem sensibus,
Hor. Epod. 14, 1 et saep.—Mid.:Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium,
spreads itself out, branches out, Verg. A. 7, 703:diffunditur mare iterumque contrahitur,
Mart. Cap. 6, § 606:crede animam quoque diffundi multoque perire Ocius, et citius dissolvi in corpora,
Lucr. 3, 437:affectus per totam actionem,
Quint. 7, 10, 12:bella et paces longum in aevum,
Hor. Ep. 1, 3, 8:haec in ora virum,
Verg. A. 4, 195:animam in arma cruore,
id. ib. 10, 908:crimen paucarum in omnes,
Ov. A. A. 3, 9:prope in immensum oratio mea,
Plin. Pan. 56, 2 et saep.:inde doctrina se diffudit per ceteras Graeciae partes,
August. Serm. 150, 2.—In partic. (like dissolvere, solvere, remittere, etc., and opp. contrahere, adducere, etc.), with the accessory idea of non-restraint, freedom, qs, to let the heart, countenance, etc., flow freely, without constraint, i. e. to cheer up, gladden, exhilarate: diffundet animos omnibus ista dies, Ov. A. A. 1, 218; so,2.animos,
id. M. 4, 766:vultum,
id. Pont. 4, 4, 9; id. M. 14, 272; Sen. Ep. 106.—Of the persons themselves: ut ex bonis amici quas diffundantur et incommodis contrahantur. Cic. Lael. 13 fin.:A.Jovem memorant, diffusum nectare, curas Seposuisse graves,
Ov. M. 3, 318, imitated by Stat. S. 4, 2, 54; cf.:diffusus in risum,
Petr. 10, 3; id. 71, 1 al.— Hence, diffūsus, a, um, P. a., spread abroad, spread out, extended, wide (a favorite expression of the post-Aug. prosaists).Lit.:B.platanus patulis diffusa ramis,
Cic. de Or. 1, 7, 28; cf.:diffusiora consepta,
Col. 1, 4, 7; Plin. 16, 16, 28, § 70; Mart. 3, 31:latior scena et corona diffusior,
Plin. Ep. 7, 17, 9:sus (opp. angusta),
stout, fat, Plin. 16, 6, 8, § 25.—Trop.:jus civile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa genera coacturum,
diffuse, prolix, Cic. de Or. 2, 33, 142; cf. Col. 11, 1, 10:opus diffusum,
Plin. Ep. 3, 5, 6;and transf. to the writers: Diophanes totum Dionysium, per multa diffusum volumina, sex epitomis circumscripsit,
id. 1, 1, 10:amplius ac diffusius meritum,
Plin. Pan. 53, 3.— Adv.: diffūsē, in a scattered manner; copiously:res disperse et diffuse dictae unum in locum coguntur,
Cic. Inv. 1, 52, 98; cf.:haec latius aliquando dicenda sunt et diffusius,
more amply, more in full, id. Tusc. 3, 10, 22.— Sup. of the adj. and adv. do not occur. -
9 diffundō
diffundō fūdī, fūsus, ere [dis- + fundo], to spread by pouring, pour out, pour forth: sanguis in omne corpus diffunditur: tum freta diffundi iussit, O.: vina iterum (consule) Tauro diffusa, bottled, H.: in alqm venenum, inject, O. — To spread, scatter, diffuse, extend: toto caelo luce diffusā: signa caelo, H.: rami late diffunduntur, Cs.: dederatque comam diffundere ventis, V.— Fig., to spread, diffuse, scatter, extend: error late diffusus: flendo iram, to temper, O.: dolorem suum flendo, to give vent to, O.: oblivionem sensibus, H.: a quo diffunditur gens Per Latium, branches out, V.: Undanti animam in arma cruore, pours out, V.— To cheer up, gladden, exhilarate: animos, O.: voltūs, O.: ut et bonis amici quasi diffundantur: Iovem diffusum nectare, O.* * *diffundere, diffundi, diffusus Vpour out/forth, spread out, diffuse; cheer up -
10 fundo
1.fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a. [root FUD; Gr. CHU, cheW-, in cheô, cheusô;I.Lat. futis, futtilis, ec-futio, re-futo, etc.,
Curt. Gr. Etym. p. 204 sq. ], to pour, pour out, shed.Lit., of fluids.1.In gen.:2.(natura terram) sucum venis cogebat fundere apertis Consimilem lactis, etc.,
Lucr. 5, 812:sanguinem e patera,
Cic. Div. 1, 23, 46:novum liquorem (i. e. vinum) de patera,
Hor. C. 1, 31, 3:vina paterā in aras,
Ov. M. 9, 160; cf.:vinum inter cornua,
id. ib. 7, 594:vinum super aequora,
id. ib. 11, 247:duo rite mero libans carchesia Baccho Fundit humi,
Verg. A. 5, 78:laticem urnis,
Ov. M. 3, 172:lacrimas,
Verg. A. 3, 348: cf. Ov. M. [p. 793] 5, 540:fundit Anigros aquas,
pours out, id. ib. 15, 282:parumne fusum est Latini sanguinis?
shed, spilt, Hor. Epod. 7, 4:sanguine ob rem publicam fuso,
Sall. H. Fr. 2, 96, 2 Dietsch:sanguinem de regno (i. e. propter regnum),
Curt. 10, 5.—Mid.:memorandum, in septem lacus eum (Strymonem) fundi,
discharges itself, Plin. 4, 10, 17, § 38:ingentibus procellis fusus imber,
pouring, Liv. 6, 8, 7; 6, 32, 6; cf.:sanguis in corporibus fusus,
Cic. de Or. 2, 77, 310.—In partic.a.Of metals, to make by melting, to melt, cast, found:* b.exolevit fundendi aeris pretiosi ratio,
Plin. 34, 2, 3, § 5; cf. id. 34, 7, 18, § 46:caldarium (aes) funditur tantum, malleis fragile,
id. 34, 8, 20, § 94:aere fuso,
id. 34, 11, 24, § 107:vitrum,
id. 34, 14, 42, § 148:glandes, Auct. B. Afr. 20, 3: Theodorus ipse se ex aere fudit,
Plin. 34, 8, 19, § 83:ne statuam quidem inchoari, cum ejus membra fundentur,
Quint. 2, 1, 12:fusis omnibus membris (statuae),
id. 7 praef. §2: olim quaerere amabam, Quid sculptum infabre, quid fusum durius esset,
Hor. S. 2, 3, 22.—In medic. lang.: aliquem, to cause one to have fluid stools, to relax the bowels (opp. comprimere): si compresserit aliquem morbus aut fuderit, Cels. praef. med.; cf. under P. a.—B.Transf.1.To wet, moisten, bathe with a liquid ( poet. and very rare):2.(ossa) niveo fundere lacte,
Tib. 3, 2, 20:multo tempora funde mero,
id. 1, 7, 50.—Of things non-fluid.a.In gen., to pour forth in abundance, to scatter, cast, hurl; to spread, extend, diffuse:b.desectam cum stramento segetem corbibus fudere in Tiberim,
Liv. 2, 5, 3:picem reliquasque res, quibus ignis excitari potest, fundebant,
Caes. B. G. 7, 24, 4:tela,
Val. Fl. 3, 243:sagittam,
Sil. 7, 647:(solis) radios per opaca domorum,
Lucr. 2, 115:quas (maculas) incuria fudit,
has scattered, Hor. A. P. 352:fundunt se carcere laeti Thraces equi,
pour themselves forth, rush out, Val. Fl. 1, 611:se cuncta manus ratibus,
id. 2, 662:littera fundens se in charta,
Plin. 13, 12, 25, § 81:luna se fundebat per fenestras,
Verg. A. 3, 152.—Mid.:ne (vitis) in omnes partes nimia fundatur,
spread out, Cic. de Sen. 15, 52:homines fusi per agros ac dispersi,
Cic. Sest. 42, 91.—In partic.(α).With the accessory notion of production, to bring forth, bear or produce (in abundance):(β).crescunt arbusta et fetus in tempore fundunt,
Lucr. 1, 351; cf.:terra feta frugibus et vario leguminum genere, quae cum maxima largitate fundit,
Cic. N. D. 2, 62, 156:flores aut fruges aut bacas,
id. Tusc. 5, 13, 37:frugem,
id. de Sen. 15, 51:plus materiae (vites),
Plin. 17, 22, 35, § 192:cum centesimo Leontini campi fundunt,
id. 18, 10, 21, § 95:facile illa (piscium ova) aqua et sustinentur et fetum fundunt,
Cic. N. D. 2, 51, 129:(terra) animal prope certo tempore fudit Omne,
Lucr. 5, 823; cf. ib. 917:fudit equum magno tellus percussa tridenti,
Verg. G. 1, 13:Africa asinorum silvestrium multitudinem fundit,
Plin. 8, 30, 46, § 108: quae te beluam ex utero, non hominem fudit, Cic. Pis. init.; Verg. A. 8, 139, v. Forbig. ad h. l.—With the secondary notion of depth or downward direction, to throw or cast to the ground, to prostrate:II.(victi hostes) et de jugis, quae ceperant, funduntur,
Liv. 9, 43, 20:nec prius absistit, quam septem ingentia victor Corpora (cervorum) fundat humi,
Verg. A. 1, 193; cf. Ov. M. 13, 85; Sil. 4, 533:aliquem arcu,
Val. Fl. 1, 446.—In middle force:fundi in alga,
to lie down, Val. Fl. 1, 252.—Esp. freq. milit. t. t., overthrow, overcome, rout, vanquish an enemy:hostes nefarios prostravit, fudit, occidit,
Cic. Phil. 14, 10, 27; cf.:exercitus caesus fususque,
id. ib. 14, 1, 1:aliquos caedere, fundere atque fugare,
Sall. J. 58, 3:Gaetulos,
id. ib. 88, 3:classes fusae fugataeque,
id. ib. 79, 4; cf.:si vi fudisset cecidissetque hostes,
Liv. 35, 1, 8:hostes de jugis,
id. 9, 43, 20:Gallos de delubris vestris,
id. 6, 16, 2:eas omnes copias a se uno proelio fusas ac superatas esse,
Caes. B. G. 1, 44, 8; cf.:Massilienses crebris eruptionibus fusi,
id. B. C. 2, 22, 1:Latini ad Veserim fusi et fugati,
Cic. Off. 3, 31, 112; Liv. 2, 6 fin.:quatuor exercitus Carthaginiensium fudi, fugavi, Hispania expuli,
id. 28, 28, 9; cf. Drak. on 38, 53, 2;less freq. in a reversed order: alios arma sumentes fugant funduntque,
Sall. J. 21, 2; Vell. 2, 46 fin.: omnibus hostium copiis fusis armisque exutis, Caes. B. G. 3, 6, 3:magnas copias hostium fudit,
Cic. Mur. 9, 20:Sabinos equitatu fudit,
id. Rep. 2, 20:Armeniorum copias,
id. Arch. 9, 21:maximas copias parva manu,
Sall. C. 7, 7.Trop.A.Ingen., to pour out or forth, to spread out, extend, display:B.imago de corpore fusa,
Lucr. 4, 53:animam moribundo corpore fudit,
id. 3, 1033; cf. id. 3, 700:concidit ac multo vitam cum sanguine fudit,
Verg. A. 2, 532:circuli (appellantur), quod mixta farina et caseo et aqua circuitum aequabiliter fundebant,
poured out, spread out, Varr. L. L. 5, § 106:quem secutus Cicero hanc famam latius fudit,
Quint. 11, 2, 14; cf. id. 10, 5, 11:cum vero causa ea inciderit, in qua vis eloquentiae possit expromi: tum se latius fundet orator,
will display himself, Cic. Or. 36, 125:superstitio, fusa per gentes,
id. Div. 2, 72 init.; cf. Quint. 11, 3, 84:neque se tanta in eo (Cicerone) fudisset ubertas,
id. 12, 2, 23:fundet opes, Latiumque beabit divite lingua,
riches of expression, Hor. Ep. 2, 2, 121. —Mid.:quamquam negant, nec virtutes nec vitia crescere: tamen utrumque eorum fundi quodammodo et quasi dilatari putant,
to be diffused, Cic. Fin. 3, 15, 48; cf.:modo virtus latius funditur,
Sen. Ep. 74, 27; and:semper ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur,
id. 5, 30, 92:saepe in amplificanda re funditur numerose et volubiliter oratio,
id. Or. 62, 210.—In partic., of speech, to pour forth, utter:A.per quam (arteriam) vox principium a mente ducens percipitur et funditur,
Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:e quibus elici vocem et fundi videmus,
id. Tusc. 2, 24, 56:inanes sonos,
id. ib. 5, 26, 73 (for which:inani voce sonare,
id. Fin. 2, 15, 48):sonum,
id. Ac. 2, 23, 74:verba poëtarum more (opp. ratione et arte distinguere),
id. Fin. 4, 4, 10:versus hexametros aliosque variis modis atque numeris ex tempore,
id. de Or. 3, 50, 194; cf.:grave plenumque carmen,
id. Tusc. 1, 26, 64:tam bonos septenarios ad tibiam,
id. ib. 1, 44, 107:physicorum oracula,
id. N. D. 1, 26, 66:has ore loquelas,
Verg. A. 5, 842:preces pectore ab imo,
id. ib. 6, 55; so,preces,
id. ib. 5, 234; Hor. Epod. 17, 53:mera mendacia,
Plaut. Ps. 4, 1, 33:jam tu verba fundis hic, sapientia?
you waste, Ter. Ad. 5, 2, 7:opprobria rustica,
Hor. Ep. 2, 1, 146:iras inanes,
Val. Fl. 3, 697:vehemens et liquidus puroque simillimus amni Fundet opes,
Hor. Ep. 2, 2, 121:preces,
App. M. 11, p. 258, 4; Tac. A. 14, 30; Aug. in Psa. 25, 10 al.—Hence, fūsus, a, um, P. a., spread out, extended, broad, large, copious, diffuse.Lit.:B.(aër) tum fusus et extenuatus sublime fertur, tum autem concretus in nubes cogitur,
Cic. N. D. 2, 39, 101: fusior alvus, i. e. more relaxed (opp. astrictior), Cels. 1, 3 med.:toga (opp. restricta),
wide, full, Suet. Aug. 73:Gallorum fusa et candida corpora,
full, plump, Liv. 38, 21, 9:campi in omnem partem,
extended, Verg. A. 6, 440; cf.:non fusior ulli Terra fuit domino,
a broader, larger kingdom, Luc. 4, 670.—Trop., copious, diffuse; flowing, free:* 1. 2.genus sermonis non liquidum, non fusum ac profluens,
Cic. de Or. 2, 38, 159; cf.:constricta an latius fusa narratio,
Quint. 2, 13, 5:materia abundantior atque ultra quam oporteat fusa,
id. 2, 4, 7:ut illud, quod ad omnem honestatem pertinet, decorum, quam late fusum sit, appareat,
Cic. Off. 1, 28, 98; cf. Quint. 11, 1, 5:(vox) in egressionibus fusa et securae claritatis (opp. contracta),
unrestrained, free, id. 11, 3, 64:periodus,
id. 9, 4, 128:fusiores liberioresque numeri,
id. 130:lingua Graeca prolixior fusiorque quam nostra,
Gell. 2, 26, 7:in locis ac descriptionibus fusi ac fluentes,
Quint. 9, 4, 138:plenior Aeschines et magis fusus,
id. 10, 1, 77:dulcis et candidus et fusus Herodotus (opp. densus et brevis et semper instans sibi Thucydides),
id. 10, 1, 73.— Sup. seems not to occur.— Adv.: fūse.(Acc. to B.) Copiously, at length, diffusely:2.quae fuse olim disputabantur ac libere, ea nunc articulatim distincteque dicuntur,
Cic. Leg. 1, 13, 36:multa dicere fuse lateque,
id. Tusc. 4, 26, 57:fuse lateque dicendi facultas,
id. Or. 32, 113:fuse et copiose augere et ornate aliquid (opp. brevia et acuta),
id. Fin. 3, 7, 26.— Comp.:haec cum uberius disputantur et fusius (opp. brevius angustiusque concluduntur),
Cic. N. D. 2, 7, 20:fusius et ornatius rem exponere,
Quint. 4, 2, 128.— Sup. seems not to occur.fundo, āvi, ātum, 1, v. a. [fundus], to lay the bottom, keel, foundation of a thing, to found (syn.: condo, exstruo, etc.).I.Lit. (perh. only poet.):B.haec carina satis probe fundata et bene statuta est,
i. e. is laid, Plaut. Mil. 3, 3, 44 (v. Ritschl ad h. l.);dum mea puppis erat validā fundata carinā,
Ov. P. 4, 3, 5; id. H. 16, 111:Erycino in vertice sedes fundatur Veneri Idaliae,
is founded, Verg. A. 5, 759: sedes saxo vetusto. id. ib. 8, 478:arces,
id. ib. 4, 260.—Transf., in gen., to fasten, secure, make firm:II.dente tenaci Ancora fundabat naves,
Verg. A. 6, 4:(genus humanum) Et majoribus et solidis magis ossibus intus Fundatum,
Lucr. 5, 928; 4, 828.—Trop., to found, establish, fix, confirm (class., esp. in part. perf.; cf.:A.firmo, stabilio): illud vero maxime nostrum fundavit imperium et populi Romani nomen auxit, quod, etc.,
Cic. Balb. 13, 31; cf.:quantis laboribus fundatum imperium,
id. Cat. 4, 9, 19:qui (rei publicae status) bonorum omnium conjunctione et auctoritate consulatus mei fixus et fundatus videbatur,
id. Att. 1, 16, 6:accurate non modo fundata verum etiam exstructa disciplina,
id. Fin. 4, 1, 1; cf.:fundati a doctore,
thoroughly instructed, Lact. 6, 21, 4:res publica praeclare fundata,
Cic. Par. 1, 2, 10; cf.:qui legibus urbem Fundavit,
Verg. A. 6, 810:in eorum agro sedes fundare Bastarnis,
Liv. 40, 57, 5:libertatem, salutem, securitatem,
Plin. Pan. 8, 1:jus civile,
Dig. 1, 2, 2, § 39:vacuos Penates prole,
Stat. S. 4, 7, 30; cf.:thalamos Tritonide nympha,
i. e. to marry, Sil. 2, 65:partis et fundatis amicitiis,
Q. Cic. Petit. Cons. 7, 25:fundatae atque optime constitutae opes,
Cic. Rab. Post. 1, 1; cf.:nitidis fundata pecunia villis,
well laid out, Hor. Ep. 1, 15, 46:nihil veritate fundatum,
Cic. Fl. 11, 26; cf. Lucr. 5, 161.— Hence, fundātus, a, um, P. a., firm, fixed, grounded, durable (very rare).Lit.:B.quo fundatior erit ex arenato directura, etc.,
Vitr. 7, 3 med.:si permanetis in fide fundati,
Vulg. Col. 1, 23.—Trop.: deflevi subitas fundatissimae familiae ruinas, Auct. Or. pro Domo, 36, 96. -
11 inrigo
irrĭgo ( inr-), āvi, ātum, 1, v. a. [1. inrigo], to lead or conduct water or other liquids to a place.I.Lit.:II.amurcam ad arbores,
Cato, R. R. 36:aquam in areas,
id. ib. 151:imbres (plantis),
Verg. G. 4, 115.—Transf.A.To water, irrigate:B.Aegyptum Nilus irrigat,
Cic. N. D. 2, 52, 130; cf.fig.: Democritus, cujus fontibus Epicurus hortulos suos inrigavit,
id. ib. 1, 43, 120:jugera L. prati,
id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3:hortos,
Just. 11, 10, 9.—To overflow, inundate:C.Circus Tiberi superfuso irrigatus,
Liv. 7, 3:Pactolus irrigat culta auro,
Verg. A. 10, 142.—To wet, moisten, bedew:D.terram sanguine,
Plin. 2, 63, 63, § 159:irrigat terram cruor,
Sen. Thyest. 44:fletu genas,
id. Phoen. 441. —To supply with fluid: venas quae sub cute sunt. Cels. 7, 7, 15; cf. Flor. 1, 23, 2.—III.Trop.A.To cheer, refresh, nourish, strengthen, flood, diffuse:B.vino aetatem,
Plaut. Poen. 3, 3, 86: per aures pectus, Lucil. ap. Non. 497, 31:sol irrigat assidue caelum candore recenti,
Lucr. 5, 282: per membra quietem, to diffuse, id. 4, 908; cf.:alicui placidam per membra quietem,
Verg. A. 1, 692:fessos sopor irrigat artus,
id. ib. 3, 511:ut studiosi juvenes lectione severa irrigarentur,
Petr. 4.— -
12 irrigo
irrĭgo ( inr-), āvi, ātum, 1, v. a. [1. inrigo], to lead or conduct water or other liquids to a place.I.Lit.:II.amurcam ad arbores,
Cato, R. R. 36:aquam in areas,
id. ib. 151:imbres (plantis),
Verg. G. 4, 115.—Transf.A.To water, irrigate:B.Aegyptum Nilus irrigat,
Cic. N. D. 2, 52, 130; cf.fig.: Democritus, cujus fontibus Epicurus hortulos suos inrigavit,
id. ib. 1, 43, 120:jugera L. prati,
id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3:hortos,
Just. 11, 10, 9.—To overflow, inundate:C.Circus Tiberi superfuso irrigatus,
Liv. 7, 3:Pactolus irrigat culta auro,
Verg. A. 10, 142.—To wet, moisten, bedew:D.terram sanguine,
Plin. 2, 63, 63, § 159:irrigat terram cruor,
Sen. Thyest. 44:fletu genas,
id. Phoen. 441. —To supply with fluid: venas quae sub cute sunt. Cels. 7, 7, 15; cf. Flor. 1, 23, 2.—III.Trop.A.To cheer, refresh, nourish, strengthen, flood, diffuse:B.vino aetatem,
Plaut. Poen. 3, 3, 86: per aures pectus, Lucil. ap. Non. 497, 31:sol irrigat assidue caelum candore recenti,
Lucr. 5, 282: per membra quietem, to diffuse, id. 4, 908; cf.:alicui placidam per membra quietem,
Verg. A. 1, 692:fessos sopor irrigat artus,
id. ib. 3, 511:ut studiosi juvenes lectione severa irrigarentur,
Petr. 4.— -
13 mano
māno, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [prob. for mad-no; Sanscr. madas, drunkenness; Gr. madaros, flowing; cf.: madeo, madidus; also Gr. manos], to flow, run, trickle, drop, distil, etc.I.Lit.(α).Neutr.: manat omni corpore sudor, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 399); cf.:(β).manat item nobis e toto corpore sudor,
Lucr. 6, 944:gelidus toto manabat corpore sudor,
Verg. A. 3, 175:tepidae manant ex arbore guttae,
Ov. M. 10, 500:fons manat,
id. ib. 9, 664:cruor,
id. ib. 13, 887:lacrima,
Hor. Ep. 1, 17, 59:sanies,
id. C. 3, 11, 19:Herculis simulacrum multo sudore manavit,
dripped with much sweat, Cic. Div. 1, 34, 74:signa Lanuvii cruore manavere,
dripped with gore, Liv. 23, 31, 15:cultrum ex volnere extractum manante cruore prae se tenens,
Liv. 1, 59, 1:alvei manantes per latera et fluctu superurgente,
leaking through the joints of the side, Tac. A. 2, 23:longā manantia labra salivā,
Juv. 6, 623.—Act., to give out, shed, pour forth:B.Indica gemma in attritu sudorem purpureum manat,
gives out, Plin. 37, 10, 61, § 170:lacrimas marmora manant,
Ov. M. 6, 312.— Poet.: fidis enim manare poëtica mella Te solum, to distil poetic honey, i. e. to be a poet, Hor. Ep. 1, 19, 44.—Transf., of things not fluid, to flow, diffuse or extend itself, to spread:II.aër, qui per maria manat,
Cic. N. D. 1, 15, 40:sonitus per aures,
Lucr. 6, 927:multa a luna manant, et fluunt,
Cic. N. D. 2, 19, 50:manat dies ab oriente,
Varr. L. L. 6, § 4 Müll.: manare solem antiqui dicebant, cum solis orientis radii splendorem jacere coepissent, Paul. ex Fest. p. 158 Müll.—Trop., to diffuse or extend itself, to spread, get abroad:B.cum malum manaret in dies latius,
daily spreads farther, Cic. Phil. 1, 2, 5; cf.:malum manavit per Italiam,
id. Cat. 4, 3, 6:manat tota urbe rumor,
Liv. 2, 49:manat et funditur disserendi ratio per omnes partis sapientiae,
Cic. Tusc. 5, 25, 72:cum tristis a Mutina fama manaret,
id. Phil. 4, 6, 15:nomen usque ad Pythagorae manavit aetatem,
id. ib. 5, 3, 8:fidei bonae nomen manat latissime,
id. Off. 3, 17, 70:manavit ea benignitas ex urbe etiam in castra,
Liv. 24, 18.—Esp., to flow, spring, arise, proceed, emanate, have its origin, originate from any thing:C.peccata ex vitiis manant,
Cic. Par. 3, 1, 22:omnis honestas manat a partibus quattuor,
id. Off. 1, 43, 152:ab Aristippo Cyrenaica philosophia manavit,
id. de Or. 3, 17, 62:unde omnia manant, videre,
id. ib. 3, 2, 27.—To escape, be forgotten:omne supervacuum pleno de pectore manat,
Hor. A. P. 337. -
14 disperse
-
15 unus
ūnus (altlat. oenus), a, um, Genet. ūnīus, Dat. ūnī, (vgl. griech. οἰνός, οἰνή, die Eins auf dem Würfel, gotisch ains, ahd. ein), ein, eine, einer, ein (eines), I) eig.: A) im allg., als Zahlwort: unus de magistratibus, Cic.: mihi secundis rebus unus ex fortunatis hominibus, adversis unus ex summis viris videbatur, Cic.: unus ex Curiatiis, Liv. (u. so bei Livius oft unus ex, s. Fabri u. Weißenb. Liv. 24, 28, 1): unus eorum pontium, Caes.: principum unus, Liv.: uno et octogesimo anno, Cic.: unum et viginti annos, Cic.: dah. unus de multis, Cic., od. e multis, Cic., od. unus multorum, Hor., einer vom großen Haufen, ein gewöhnlicher Mensch, eine Alltagsseele (aber es unus ex multis, es geht dir nicht besser als den meisten, Plin. ep. 1, 3, 2): uno plus Etruscorum cecĭdisse, um einen Mann mehr, Liv.: in unum locum cogere copias, Caes., res diverse et diffuse dictas, Cic.: mit folg. alter (vgl. auch no. II), seltener mit folg. alius, zB. una ex parte... altera ex parte, Caes.: una species... altera, Varro LL.: unam (partem)... aliam... tertiam, Caes.: unum, alterum, tertium annum, Cic.: unus et alter dies, ein bis zwei Tage, Cic.: dies unus, alter, plures etc., Cic.: unum, alterum mensem, Cic.: unus post alterum, einer nach dem anderen, Aur. Vict.: unus aut summum alter, einer oder höchstens zwei, Cic. ep. 5. 21, 1 (versch. v. unus aut alter unter no. II). – Plur. (bes. bei Plur. tantum), ex unis geminas mihi conficies nuptias, Ter.: unae molae, Cato: unae quadrigae, Varro: manibus ab unis, Val. Flacc.: unae decumae... alterae, Cic.: ad hunc quadruplicem fontem diriguntur bini, uni transversi, alteri derecti, Varro LL. – ad unum (unam) omnes u. omnes ad unum, alle bis auf einen, alle bis auf den letzten, Cic. u.a. (s. Fabri Liv. 21, 42, 2): u. so bl. ad unum, Lucil. fr. u. Cic.: u. omnes cum uno, Gell. 3, 7, 16. – in unum, in eins (griech. εἰς εν) = an einen Ort (Punkt), convocare, Sall.: cogere, Liv.: sarcinas conicere, Liv.: confluere, Cic.: fundere, in eine Masse, Colum. – B) insbes.: 1) von dem, was allein vorhanden ist od. stattfindet, ein, wie nur einer, einzig, alleinig, allein, bloß, nur (s. Brix Plaut. trin. 166. Lorenz Plaut. Pseud. 52), quibus sui nihil est nisi una lingua, Plaut.: nunc unae quinque remorantur minae, Plaut.: ruri dum sum ego unos sex dies, Plaut.: uno verbo, Ter.: Demosthenes unus eminet, Cic.: Pompeius plus potest unus, allein, Cic.: unus ex omnibus, Cic.: uni ex omnibus Sequani, Caes.: sequere me t es unos passus, die einzigen drei Schritte, Plaut.: Ubii, qui uni miserant, allein, Caes.: nobis unis, uns allein, Catull.: uni mihi, Tibull. – verb. m. solus (zur Verstärkung), zB. uno illo solo antistite, Cic.: unam solam esse civitatem, Cic. – m. tantum od. modo (nur), zB. quem tantum unum fortuna reliquum esse voluisset, Cic.: una tantum porta, Liv.: unā tantum perforatā navi, Liv.: Cicero ad haec unum modo respondit, Caes.: aliis unus modo (numerus), aliis plures, aliis omnes iidem videntur, Cic. Vgl. Fabri Liv. 21, 50, 6. Kraner Caes. b.G. 5, 41, 7. – verstärkend b. Superl., mit u. ohne omnium, zB. unus invictissimus, Plaut.: unus ei fuit carissimus, Nep.: summus vir unus omnis Graeciae, der größte od. einzig große Mann, Cic.: cum unus in civitate maxime floreret, er allein vor allen am meisten, Nep.: eam rem unam maxime conciliaturam Romanis principum Hispaniae ami itiam, Liv.: quam omnium Thebis vir unam esse optimam diiudicat, Plaut.: rem unam esse omnium difficillimam, eine Sache, die unter allen die schwerste ist, unter allen die schwerste Sache, Cic. Vgl. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 52. Fabri Liv. 22, 22, 8: hoc unum od. unum hoc, id unum, nur dieses, Plaut. (s. Brix Plaut. capt. 744). – 2) von dem, was mehreren gemeinsam ist, ein, einer, eine, ein und derselbe, der nämliche, einerlei (s. Unger Valg. p. 428), una rei publi ae pestis, Cic.: sic ubique una atque continua totius generis humani aut pax fuit aut fatigatio, Flor.: uno tempore, zu einer (gleicher) Zeit, Cic. u. Caes. – verb. mit idem, zB. exitus unus et idem, Cic.: eadem et una res, Cic. – im Plur. (bes. bei Plur. tantum): in unis aedibus, unis moribus, Cic. – II) übtr., indefinitiv, ein, einer, ein, irgend ein, gew. in Verbindung mit quidam, quivis, quisquam, aliquis u.a., una adulescentula, Ter.: unus caprimulgus aut fossor, der nächste beste, Catull.: unus paterfamilias, Cic.: ut iudicem unum, Cic.: nulla res una, Cic.: mit dem Superl.: cum uno gladiatore nequissimo, Cic. – ohne subst., tradidit uni, Ov.: rapta ab uno tuba, Suet. – verb. mit Pronom. u. unbest. Numeral., zB. una quaque (unaquaque) de re, Cic.: unum quodque (unumquodque), Cic.: auch unum quidquid, Lucr. u. Komik.: unus quilibet, quilibet unus, Liv.: quivis unus, Cic., u. unus quivis, Varro LL.: quisquam unus, Liv.: unus aliquis, unum aliquod, irgend ein einzelner, einzelnes, Cic. u.a. (s. Halm Cic: de div. in Caecil. 27. Heräus Tac. hist. 1, 6 extr. Heß Tac. dial. 6. p. 31): nec quisquam unus etc., und kein einziger, Liv.: unus quidam, Cic.: aliquis unus (griech. εἷς τις) pluresve, Cic.: nihil unum, gar nichts, Liv. – nemo unus, nullus unus, Cic. u.a. (s. Kühnast Liv. Synt. S. 273). – unus et (atque, aut, vel) alter, unus alterque, unus et item alter, der eine und (oder) der andere, der und (oder) jener, etliche, wenige, Ter., Cic. u.a. (vgl. Spengel Ter. Andr. 77. Nipperdey Tac. ann. 3, 34. p. 199, 10. Heß Tac. dial. p. 142. Schmidt Iuven. 7, 165. p. 199). – / α) Genet. unius hat das i lang, Verg. Aen. 1, 251. Ov. met. 13, 181, kurz, Lucr. 2, 379. Catull. 5, 3. Verg. Aen. 1, 41. Hor. sat. 1, 6, 13. – β) Genet. uni, Titin. com. 7. Catull. 17, 17. – Dat. uno u. unae, zB. uno operario, Varro r.r. 1, 18, 6: unae fibulae, Cato r.r. 19. – Vocat. une, Plaut. frivol. fr. b. Prisc. 5, 77. Catull. 37, 17. Augustin. conf. 1, 7, 12. – Altlat. oenus, Plaut. truc. 104 Sch. Cic. de legg. 3, 9: oino, Corp. inscr. Lat. 1, 32.
-
16 vis
[st1]1 [-] vis, f. (au sing. usité seulement au nom., à l'acc. et à l'abl.: vis, vim, vi): - [abcl][b]a - force, énergie en action, puissance, vigueur. - [abcl]b - puissance morale, influence, pouvoir. - [abcl]c - emploi de la force, violence, acte de violence, attaque, invasion. - [abcl]d - essence (énergie intime de l'être). - [abcl]e - présomption, orgueil. - [abcl]f - calamité, fléau (naturel). - [abcl]g - facultés, moyens, forces, ressources. - [abcl]h - nature (des choses), propriété, substance. - [abcl]i - valeur (des mots), sens, signification. - [abcl]j - propriété, vertu, effet. - [abcl]k - grand nombre, quantité de.[/b] - vires, virium: les forces, les ressources, les troupes. - vires corporis: les forces physiques. - bonis esse viribus: être vigoureux. - vires me deficiunt: je n'ai plus de forces. - vires revocare: reprendre des forces. - alicui vim facere: user de violence à l'égard de qqn. - summa vi (omnibus viribus): de toutes ses forces. [st1]2 [-] vis: 2 ème pers. indic. prés. de volo.* * *[st1]1 [-] vis, f. (au sing. usité seulement au nom., à l'acc. et à l'abl.: vis, vim, vi): - [abcl][b]a - force, énergie en action, puissance, vigueur. - [abcl]b - puissance morale, influence, pouvoir. - [abcl]c - emploi de la force, violence, acte de violence, attaque, invasion. - [abcl]d - essence (énergie intime de l'être). - [abcl]e - présomption, orgueil. - [abcl]f - calamité, fléau (naturel). - [abcl]g - facultés, moyens, forces, ressources. - [abcl]h - nature (des choses), propriété, substance. - [abcl]i - valeur (des mots), sens, signification. - [abcl]j - propriété, vertu, effet. - [abcl]k - grand nombre, quantité de.[/b] - vires, virium: les forces, les ressources, les troupes. - vires corporis: les forces physiques. - bonis esse viribus: être vigoureux. - vires me deficiunt: je n'ai plus de forces. - vires revocare: reprendre des forces. - alicui vim facere: user de violence à l'égard de qqn. - summa vi (omnibus viribus): de toutes ses forces. [st1]2 [-] vis: 2 ème pers. indic. prés. de volo.* * *Vis, huius vis, producte, hanc vim: Pluraliter nominatiuo vis, accusatiuo vis, vocatiuo vis, apud veteres: nunc ab antiquo singulari dicimus hae vires, virium, viribus, etc. Virg. Force et puissance, Povoir.\Vis et effectus radicum. Cic. La vertu et efficace des racines.\Vis et falcultas oratoris. Cic. Toute sa profession et art dont il se mesle.\Qui vim tantam in me, et potestatem habeam tantae astutiae. Terentius. Qui ay l'esprit si vif et la subtilité de trouver ceste finesse.\Vis amicitiae est in animorum consensione. Cic. Tout l'effaict d'amitié gist, etc.\Ni vis boni in ipsa inesset forma. Terent. N'estoit que parmi ceste beaulté elle est preudefemme.\Frigoris vis. Cic. La force et vehemence du froid.\Ingenii vis. Cic. Viveté et subtilité d'esprit.\Quod ostentum habuit hanc vim, vt Dionysius paucis post diebus regnare coeperit. Cic. Une signification approchant si trespres de l'effect.\Verborum vis. Cic. La vertu et signification des parolles.\Editior viribus. Horat. Plus fort.\Inferior viribus. Ouid. Moins fort.\Blanda vis dei noctiuagi. Stat. Sommeil.\Caelestis vis. Cic. Puissance divine.\Occultis viribus egregius fons. Iuuenal. Qui ha quelque vertu occulte et incongneue.\Summa vi. Plaut. De toute sa force et puissance.\Summa vi hanc defendam. Terent. De tout mon povoir.\Abstinere vim ab aliquo. Horat. S'abstenir et garder de faire violence à aucun.\Ira absumit vires mora. Ouid. Perd sa force.\Accipere vim, et vires. Prendre force. Vide ACCIPIO.\Summis adnixus viribus. Virg. S'efforceant de tout son povoir et de toute sa force.\Natura atque ingenium ad dicendum vim afferunt maximam. Cic. Donnent grande force, Aident tresfort.\Agere pro viribus. Cic. Faire ce qu'on peult\Colligere vires, Vide COLLIGO. Reprendre force.\Colligit vires sibi amor vsu. Ouid. S'enforcist.\Deficiunt vires. Cic. La force default.\Defici viribus. Quint. Estre destitué de ses forces, Perdre sa force.\Distracta vis animae per artus. Lucret. Diffuse.\Habere vires alicuius. Cic. Estre aussi fort que luy.\Intentere vim. Tacit. Augmenter.\Recipere suas vires. Cels. Recouvrer sa force.\Restituere vires per vinum. Cels. Restaurer.\Retinere omni vi. Caelius Ciceroni. De toute sa puissance, A toute force.\Reuocare vires victu. Virgil. Restaurer.\Subducere vires alicui. Ouid. Oster la force, L'affoiblir.\Tueri vires. Cels. Conserver.\Vis. Virgil. Violence, Effort.\Vis maior. Plin. Tempeste du ciel. Orage.\Adhibere vim. Cic. User de force.\Afferre vim mulieri. Cicero. La prendre à force, La forcer, La violer.\Denuntiare vim alicui. Cic. Le menacer de batre.\Facere vim alicui. Cic. Luy faire violence.\Ferre vim alicui. Virgil. Luy faire violence.\Inferre alicui vim. Quintil. Luy faire violence.\Vim vi repellere. Cic. Resister à force par force.\Vim suscipere contra Rempub. Cic. Entreprendre d'aller par force contre la Republique.\Vis. Cic. Multitude et abondance, Foison.\Vis negotii. Plaut. Beaucoup d'affaires. -
17 disperse
Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > disperse
-
18 unus
ūnus (altlat. oenus), a, um, Genet. ūnīus, Dat. ūnī, (vgl. griech. οἰνός, οἰνή, die Eins auf dem Würfel, gotisch ains, ahd. ein), ein, eine, einer, ein (eines), I) eig.: A) im allg., als Zahlwort: unus de magistratibus, Cic.: mihi secundis rebus unus ex fortunatis hominibus, adversis unus ex summis viris videbatur, Cic.: unus ex Curiatiis, Liv. (u. so bei Livius oft unus ex, s. Fabri u. Weißenb. Liv. 24, 28, 1): unus eorum pontium, Caes.: principum unus, Liv.: uno et octogesimo anno, Cic.: unum et viginti annos, Cic.: dah. unus de multis, Cic., od. e multis, Cic., od. unus multorum, Hor., einer vom großen Haufen, ein gewöhnlicher Mensch, eine Alltagsseele (aber es unus ex multis, es geht dir nicht besser als den meisten, Plin. ep. 1, 3, 2): uno plus Etruscorum cecĭdisse, um einen Mann mehr, Liv.: in unum locum cogere copias, Caes., res diverse et diffuse dictas, Cic.: mit folg. alter (vgl. auch no. II), seltener mit folg. alius, zB. una ex parte... altera ex parte, Caes.: una species... altera, Varro LL.: unam (partem)... aliam... tertiam, Caes.: unum, alterum, tertium annum, Cic.: unus et alter dies, ein bis zwei Tage, Cic.: dies unus, alter, plures etc., Cic.: unum, alterum mensem, Cic.: unus post alterum, einer nach dem anderen, Aur. Vict.: unus aut summum alter, einer oder höchstens zwei, Cic. ep. 5. 21, 1 (versch. v. unus aut alter unter no. II). – Plur.————(bes. bei Plur. tantum), ex unis geminas mihi conficies nuptias, Ter.: unae molae, Cato: unae quadrigae, Varro: manibus ab unis, Val. Flacc.: unae decumae... alterae, Cic.: ad hunc quadruplicem fontem diriguntur bini, uni transversi, alteri derecti, Varro LL. – ad unum (unam) omnes u. omnes ad unum, alle bis auf einen, alle bis auf den letzten, Cic. u.a. (s. Fabri Liv. 21, 42, 2): u. so bl. ad unum, Lucil. fr. u. Cic.: u. omnes cum uno, Gell. 3, 7, 16. – in unum, in eins (griech. εἰς εν) = an einen Ort (Punkt), convocare, Sall.: cogere, Liv.: sarcinas conicere, Liv.: confluere, Cic.: fundere, in eine Masse, Colum. – B) insbes.: 1) von dem, was allein vorhanden ist od. stattfindet, ein, wie nur einer, einzig, alleinig, allein, bloß, nur (s. Brix Plaut. trin. 166. Lorenz Plaut. Pseud. 52), quibus sui nihil est nisi una lingua, Plaut.: nunc unae quinque remorantur minae, Plaut.: ruri dum sum ego unos sex dies, Plaut.: uno verbo, Ter.: Demosthenes unus eminet, Cic.: Pompeius plus potest unus, allein, Cic.: unus ex omnibus, Cic.: uni ex omnibus Sequani, Caes.: sequere me t es unos passus, die einzigen drei Schritte, Plaut.: Ubii, qui uni miserant, allein, Caes.: nobis unis, uns allein, Catull.: uni mihi, Tibull. – verb. m. solus (zur Verstärkung), zB. uno illo solo antistite, Cic.: unam solam esse civitatem, Cic. – m. tantum od. modo (nur), zB. quem tantum unum fortuna reliquum esse voluisset, Cic.: una tantum porta,————Liv.: unā tantum perforatā navi, Liv.: Cicero ad haec unum modo respondit, Caes.: aliis unus modo (numerus), aliis plures, aliis omnes iidem videntur, Cic. Vgl. Fabri Liv. 21, 50, 6. Kraner Caes. b.G. 5, 41, 7. – verstärkend b. Superl., mit u. ohne omnium, zB. unus invictissimus, Plaut.: unus ei fuit carissimus, Nep.: summus vir unus omnis Graeciae, der größte od. einzig große Mann, Cic.: cum unus in civitate maxime floreret, er allein vor allen am meisten, Nep.: eam rem unam maxime conciliaturam Romanis principum Hispaniae ami itiam, Liv.: quam omnium Thebis vir unam esse optimam diiudicat, Plaut.: rem unam esse omnium difficillimam, eine Sache, die unter allen die schwerste ist, unter allen die schwerste Sache, Cic. Vgl. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 52. Fabri Liv. 22, 22, 8: hoc unum od. unum hoc, id unum, nur dieses, Plaut. (s. Brix Plaut. capt. 744). – 2) von dem, was mehreren gemeinsam ist, ein, einer, eine, ein und derselbe, der nämliche, einerlei (s. Unger Valg. p. 428), una rei publi ae pestis, Cic.: sic ubique una atque continua totius generis humani aut pax fuit aut fatigatio, Flor.: uno tempore, zu einer (gleicher) Zeit, Cic. u. Caes. – verb. mit idem, zB. exitus unus et idem, Cic.: eadem et una res, Cic. – im Plur. (bes. bei Plur. tantum): in unis aedibus, unis moribus, Cic. – II) übtr., indefinitiv, ein, einer, ein, irgend ein, gew. in Verbindung mit quidam, quivis, quisquam, aliquis————u.a., una adulescentula, Ter.: unus caprimulgus aut fossor, der nächste beste, Catull.: unus paterfamilias, Cic.: ut iudicem unum, Cic.: nulla res una, Cic.: mit dem Superl.: cum uno gladiatore nequissimo, Cic. – ohne subst., tradidit uni, Ov.: rapta ab uno tuba, Suet. – verb. mit Pronom. u. unbest. Numeral., zB. una quaque (unaquaque) de re, Cic.: unum quodque (unumquodque), Cic.: auch unum quidquid, Lucr. u. Komik.: unus quilibet, quilibet unus, Liv.: quivis unus, Cic., u. unus quivis, Varro LL.: quisquam unus, Liv.: unus aliquis, unum aliquod, irgend ein einzelner, einzelnes, Cic. u.a. (s. Halm Cic: de div. in Caecil. 27. Heräus Tac. hist. 1, 6 extr. Heß Tac. dial. 6. p. 31): nec quisquam unus etc., und kein einziger, Liv.: unus quidam, Cic.: aliquis unus (griech. εἷς τις) pluresve, Cic.: nihil unum, gar nichts, Liv. – nemo unus, nullus unus, Cic. u.a. (s. Kühnast Liv. Synt. S. 273). – unus et (atque, aut, vel) alter, unus alterque, unus et item alter, der eine und (oder) der andere, der und (oder) jener, etliche, wenige, Ter., Cic. u.a. (vgl. Spengel Ter. Andr. 77. Nipperdey Tac. ann. 3, 34. p. 199, 10. Heß Tac. dial. p. 142. Schmidt Iuven. 7, 165. p. 199). – ⇒ α) Genet. unius hat das i lang, Verg. Aen. 1, 251. Ov. met. 13, 181, kurz, Lucr. 2, 379. Catull. 5, 3. Verg. Aen. 1, 41. Hor. sat. 1, 6, 13. – β) Genet. uni, Titin. com. 7. Catull. 17, 17. – Dat. uno u. unae, zB. uno operario, Varro r.r. 1, 18, 6:————unae fibulae, Cato r.r. 19. – Vocat. une, Plaut. frivol. fr. b. Prisc. 5, 77. Catull. 37, 17. Augustin. conf. 1, 7, 12. – Altlat. oenus, Plaut. truc. 104 Sch. Cic. de legg. 3, 9: oino, Corp. inscr. Lat. 1, 32. -
19 cōn-fundō
cōn-fundō fūdī, fūsus, ere, to pour together, mingle, mix, blend: ius confusum sectis herbis, H.: (venenum) in poculo confusum: Cumque tuis lacrimis nostras, O.: (Alpheus) Siculis confunditur undis, mingles, V.—To pour out: cruor in fossam confusus, H.—Fig., to mingle, unite, join, combine, blend: vera cum falsis: vis toto confusa mundo: res p. ex tribus generibus confusa: duo populi in unum confusi, L.: Diversum confusa genus panthera camelo, i. e. the giraffe, H.: Rusticus urbano confusus, H.—Poet.: proelia cum Marte, H.—To confound, confuse, jumble together, disorder: signa et ordines peditum atque equitum, L.: foedus, to violate, V.: Imperium, promissa, preces in unum, mingles together, O.: fasque nefasque, O.: mare caelo, Iu.: ora fractis in ossibus, i. e. make undistinguishable, O.: voltum Lunae, to obscure, O.—To disturb, disconcert, confound, perplex: confusa memoria, L.: Rutulum, Iu.—To diffuse, suffuse, spread over: cibus in venam confunditur, diffuses itself: aliquid in totam orationem. -
20 fundō
fundō fūdī, fūsus, ere [FV-], to pour, pour out, shed: sanguinem e paterā: liquorem de paterā, H.: vinum inter cornua, O.: vinum super aequora, O.: lacrimas, V.: parumne Fusum est Latini sanguinis? split, H.: sanguinem de regno (i. e. propter regnum), Cu.: ingentibus procellis fusus imber, pouring, L.: fusus labris amnis Inficit (i. e. fusa in labra aqua), V.— To make by melting, cast, found. quaerere, quid fusum durius esset, H.— To pour from, empty, pour: duo carchesia Baccho humi, V.: pateram vaccae inter cornua, V.— To pour forth in abundance, scatter, cast, hurl, spread, extend, diffuse: segetem corbibus in Tiberim, L.: res, quibus ignis excitari potest, Cs.: quas (maculas) incuria fudit, has scattered, H.: in pectora odores, O.: luna se per fenestras, V.: ne (vitis) in omnīs partīs fundatur, spread out: latius incendium, Cu.: fusus propexam in pectore barbam, V.: fusis circum armis, in full armor, V.— To bring forth, bear, produce abundantly, yield richly: flores: quem Maia fudit, bore, V.: te beluam ex utero.— To throw down, cast to the ground, prostrate: (hostes) de iugis funduntur, L.: septem Corpora (cervorum) humi, V.: puero fuso, O.— To overthrow, overcome, rout, vanquish, put to flight: hostīs: Gallos a delubris vestris, L.: Latini ad Veserim fusi: quattuor exercitūs, L.: omnibus hostium copiis fusis, Cs.— Fig., to pour out, pour forth, give up, waste, lose: verba, T.: vitam cum sanguine, V.: opes, H.— To spread, extend, display: se latius fundet orator, will display himself: superstitio fusa per gentīs. —Of speech, to pour forth, utter: inanīs sonos: verba poëtarum more: carmen: ore loquelas, V.: vocem extremam cum sanguine, V.: preces, Ta.* * *Ifundare, fundavi, fundatus Vestablish, found, begin; lay the bottom, lay a foundation; confirmIIfundere, fudi, fusus Vpour, cast (metals); scatter, shed, rout
См. также в других словарях:
Diffuse — Dif*fuse , v. t. [imp. & p. p. {Diffused}; p. pr. & vb. n. {Diffusing}.] [L. diffusus, p. p. of diffundere to pour out, to diffuse; dif = dis + fundere to pour. See {Fuse} to melt.] To pour out and cause to spread, as a fluid; to cause to flow on … The Collaborative International Dictionary of English
Diffuse — Dif*fuse , a. [L. diffusus, p. p.] Poured out; widely spread; not restrained; copious; full; esp., of style, opposed to {concise} or {terse}; verbose; prolix; as, a diffuse style; a diffuse writer. [1913 Webster] A diffuse and various knowledge… … The Collaborative International Dictionary of English
Diffuse — Dif*fuse , v. i. To pass by spreading every way, to diffuse itself. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
diffusé — diffusé, ée (di ffu zé, zée) part. passé. Terme didactique. Répandu par diffusion. • Les plantes montrèrent combien est rapide l action de la lumière qu elles reçoivent comme par une sorte de sens diffusé dans leurs corolles, FAYE Comptes… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
diffuse — adj prolix, redundant, verbose, *wordy Analogous words: *profuse, lavish, exuberant: desultory, casual, *random: copious (see PLENTIFUL): *loose, relaxed, slack, lax Antonyms: succinct Contrasted words: * … New Dictionary of Synonyms
diffuse — [adj1] spread out broadcast, catholic, circulated, diluted, dispersed, disseminated, distributed, expanded, extended, general, prevalent, propagated, radiated, scattered, separated, strewn, thin, unconcentrated, universal, widespread; concepts… … New thesaurus
diffuse — I verb bespread, besprinkle, bestrew, break up, broadcast, cast forth, circulate, circumfuse, commingle, deal out, decentralize, diffundere, diffundi, disband, disintegrate, disperse, dispread, disseminate, dissipate, distribute, effuse, go in… … Law dictionary
diffuse — (v.) 1520s (trans.), 1650s (intrans.), from L. diffusus, pp. of diffundere to pour out or away (see DIFFUSION (Cf. diffusion)). Related: Diffused; diffusing. The adj. is attested from early 15c., from L. diffusus … Etymology dictionary
diffuse — ► VERB 1) spread over a wide area. 2) Physics (of a gas or liquid) travel or spread by diffusion. ► ADJECTIVE 1) spread out over a large area; not concentrated. 2) lacking clarity or conciseness. DERIVATIVES diffusely adverb … English terms dictionary
diffuse — [di fyo͞os′; ] for v. [, difyo͞oz′] adj. [ME < L diffusus, pp. of diffundere, to pour in different directions < dis , apart + fundere, to pour: see FOUND2] 1. spread out or dispersed; not concentrated 2. using more words than are needed;… … English World dictionary
diffuse — diffuses, diffusing, diffused (The verb is pronounced [[t]dɪfju͟ːz[/t]]. The adjective is pronounced [[t]dɪfju͟ːs[/t]].) 1) V ERG If something such as knowledge or information is diffused, or if it diffuses somewhere, it is made known over a wide … English dictionary