-
1 ἄμπυξ
ἄμπυξ, - υκοςGrammatical information: f. m.Meaning: `woman's diadem; horse's bit; rim of a wheel' (Il.)Dialectal forms: Myc. apuke \/ ampukei\/ in a context of horses' harnesses, anapuke \/ anampukes\/ of ἡνίαι, apukowoko \/ ampuk-worgos\/.Compounds: χρυσ-άμπυξ `with golden bit' (Il.).Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]Etymology: Generally considered as a root noun with ἀμ- = ἀνα- and - πυξ, to πύκα `thickly, solidly', πυκνός, and cognate with Av. pusā (IE *puḱā) `diadem'; Lidén Symb. phil. Danielsson 148ff.; Benveniste BSL 34, CR. 41 (with further Iranian forms, and as loans Toch. psuk `wreath' and Arm. psak `wreath, diadem etc.'). - However, Szemerényi, Gnomon 43, 1972, 655 points out that ἀνά would not fit the meaning; we would rather expect *ἀμφι-πυκ-. As this form would hardly give ἀμπυκ-, the etymology becomes doubtful. Already the notion `thick, solid' seems not fitting. Fur. 317 rejects the etym. because he connects the root with πτύσσω, but this cannot be considered certain. Szemerényi also doubts the connection with Iranian: "If really connected with Iranian pus-..." The etym. always struck me as unconvincing. A word like `ornament' is easily borrowed. If we analyse the word as ἀμπ-υκ-, we have a typical substr. suffix (Beekes in Bammesberger-Venneman 2003).Page in Frisk: 1,96Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ἄμπυξ
-
2 δια-δέω
δια-δέω (s. δέω), 1) durchbinden; um-, festbinden; πλοῖον ἀμφοτέρωϑεν Her. 2, 129; τὴν ψυχὴν διαδεδεμένην ἐν τῷ σώματι Plat. Phaed. 82 e; vgl. Tim. 73 b; bes. vom Diadem, διαδήματι κεφαλὴν διεδέδετο Luc. D. mort. 12, 3; μίτρᾳ D. Sic. 4, 4; dah. διαδήσαμενος, sich das Diadem aufgesetzt habend, Plut. de frat. am. 18; Demetr. 41. – 2) ab-, unterbinden, Arist.
-
3 διαδηματοφόρον
διαδηματοφόροςbearing a diadem: masc /fem acc sgδιαδηματοφόροςbearing a diadem: neut nom /voc /acc sg -
4 ελικοστέφανον
ἑλικοστέφανοςwith twisted diadem: masc /fem acc sgἑλικοστέφανοςwith twisted diadem: neut nom /voc /acc sg -
5 ἑλικοστέφανον
ἑλικοστέφανοςwith twisted diadem: masc /fem acc sgἑλικοστέφανοςwith twisted diadem: neut nom /voc /acc sg -
6 μίτρα
-ας+ ἡ N 1 8-0-2-0-4=14 Ex 28,37(bis); 29,6(bis); 36,35(39,28)headdress, tier, headband (to bind women’s hair together) Jdt 10,3; id. (of a bridegroom) Is 61,10;diadem (of glory) Bar 5,2; holy diadem (of Jewish high priest) Ex 29,6; crown (of princes) Ez 26,16 Cf. HARLE 1988 73.114; LE BOULLUEC 1989 292.293; LEE, J. 1983, 51; MOORE 1985 191(Jdt 9,2);RAURELL 1986, 87; WEVERS 1990 446. 461.608 -
7 βασίλειον
A kingly dwelling, palace, X.Cyr.2.4.3, etc.; more common in pl., Hdt.1.30, 178, Arist.Oec. 1352a11, etc.b seat of empire, capital, Plb.3.15.3, D.S.19.18, Str.1.2.25.2 royal treasury, Hdt.2.149: pl., Isoc. 3.31.II tiara, diadem, LXX 2 Ki.1.10, Roussel Cultes Égyptiens 233 (Delos, ii B.C.), OGI90.45 ([place name] Rosetta), Plu.2.358d, Porph. ap. Eus. PE3.11, Horap.1.15: metaph., τὸ β. τῆς εὐπρεπείας diadem of beauty, LXX Wi.5.16.IV Βασίλεια, τά, festival of Zeus Basileus, in Boeotia, IG7.552, Sch.Pi.O.7.153, IG12(1).78; at Olbia, IPE1.105.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > βασίλειον
-
8 διαδέω
δια-δέω (s. δέω), (1) durchbinden; um-, festbinden; bes. vom Diadem; dah. διαδήσαμενος, sich das Diadem aufgesetzt habend. (2) ab-, unterbinden -
9 στεφάνη
στεφάνη, ἡ, eigentlich wohl jede Bedeckung, Umgebung, Umkränzung, zum Schutze oder zur Zier dienend; – a) στεφάνη εὔχαλκος, der Helmrand, auch wohl die Hauptbedeckung durch den Helm, u. der Helm selbst; ἐπὶ στεφάνην κεφαλῆφιν ϑήκατο χαλκείην, Il. 10, 30; στεφάνη χαλκοβάρεια, 11, 96, wo es Plut. Symp. 8, 6 = κόρυς erklärt; αὐχέν' ὑπὸ στεφάνης εὐχάλκου, Il. 7, 12. – bl weiblicher Hauptschmuck, Kranz, Krone, Diadem, überhaupt Kopfputz, Haarspange, ungewiß ist die Bedeutung Iliad. 18, 597 καί ῥ' αἱ μὲν καλὰς στεφάνας ἔχον, welche Stelle von Aristarch für unächt erklärt wurde, s. Scholl.; Kränze von Blumen oder Laub kennt Homer nicht, s. Scholl. Iliad. 13, 736. 11, 700, vgl. Apollon. Lex. Hom. ed. Bekk. p. 97, 12. 144, 22. 29; ἐυστέφανος heißt bei Hom. nicht »schönbekränzt«, sondern »mit schöner Haarspange«, durch welche nämlich die Haarflechten auf dem Kopfe zusammengehalten wurden; Kränze von Blumen oder Laub als Kopfschmuck scheinen in der Griechischen Literatur zuerst vorgekommen zu sein in den Cyprien des Stasinos, s. Athen. XV, 682, vgl. I, 18 e. – Hom. h. 5, 7 κρατὶ δ' ἐπ' ἀϑανάτῳ (Ἀφροδίτης) στεφάνην εὔτυκτον ἔϑηκαν, καλήν, χρυσείν, vgl. vs. 1 χρυσοστέφανον Ἀφροδίτην, vs. 18 ἰοστεφάνου Κυϑερείης; Hesiod. Th. 578 ἀμφὶ δέ οἱ στεφάνους, νεοϑηλέας ἄνϑεσι ποίης, ἱμερτούς, παρέϑηκε καρήατι Παλλὰς Ἀϑήνη· ἀμφὶ δέ οἱ στεφάνην χρυσέην κεφαλῆφιν ἔϑηκε, τὴν αὐτὸς ποίησε περικλυτὸς Ἀμφιγυήεις, die beiden ersten Verse sind wohl entschieden unächt, vielleicht die ganze Stelle; über die goldene στεφάνη vgl. die Scholl. Zweifellos ein goldner Kranz ist χρυσέη στεφάνη Herodot. 8, 118; vgl. Aristoph. Eq. 968 Eccl. 1034. Στεφάνη τριχῶν, ein Aufsatz von falschen Haaren, Poll. 4, 144147, daher heißt στεφάνη auch der obere Theil des Kopfes, so weit dieHaare gehen; bei den Aerzten die Kranznaht am Schädel, sutura coronalis, Aretae.; vgl. noch Böckh Staatshaushalt II, 291 und Explic. Pind. Cl. 2, 75 p. 131. – c) nach Poll. 2, 210 = σφιγκτήρ; vgl. Strat. 7 (XII, 8). – d) übh. der Rand, die Einfassung am obern Theile eines Körpers; ὅντε κατὰ στεφάνης ποταμὸς χειμάῤῥοος ὤσῃ, den Felsrand hinab, Il. 13, 138, wie ἡ ἄνω στεφάνη τοῠ ὄρους Pol. 1, 56, 4. Auch der Mauerrand mit den Zinnen, ἀπὸ στεφάναν κέκαρσαι πύργων, Eur. Hec. 910, vgl. Troad. 779; ϑεάτρου, Pol. 7, 16, 6. – Ein Theil an der ποδοστράβη, Xen. Cyn. 9, 12 ff; Poll. 5, 32.
-
10 βασιλεία
βασιλεία, ἡ, 1) die Königsherrschaft, das Königthum, ion. βασιληΐη, Her. 1, 11 u. öfter; Thuc. 2, 95; βασιλείαν βασιλεύεσϑαι, ἄρχειν, Plat. Legg. III, 680 e; Polit. 269 a; – das Königreich, bes. bei Sp. für das Land. – 2) das Amt des Archon βασιλεύς, Paus. 1, 2, 3. – 3) das Diadem, βασ. ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς D. Sic. 1, 47.
-
11 βασίλειος
βασίλειος, ον, βασιλεία z. B. ἰσχύς Aesch. Pers. 589; Paus. 3, 1, 5 Lesart der codd.; ion. u. ep. βασιλήϊος, Her. βασιληΐη πόλις 7, 209; königlich, fürstlich; γένος βασιλήιον, ἅπαξ εἰρημ., Od. 16, 401; ϑρόνος Her. 1, 14 u. sonst überall; ἡ βασίλειος στοά Ar. Eccl. 685, die Säulenhalle, wo der Archon βασιλεύς Gericht hält, auch der Areopag sich versammelt, Dem. 25, 23, nach B. A. 229 von Ζεὺς βασιλεύς benannt. Das neutr. als subst. gew. a) τὰ βασίλεια, königliche Wohnung, Palast, Residenz, schon Her. 1, 30 βασιλήϊα, u. öfter; Ar. Ach. 80; Plat. Crit. 115 c; Xen. oft, der auch den sing. so häufig braucht, Cyr. 2, 4, 3. 7, 5, 25; Pol. 3, 15; D. Sic. 20, 24. – b) τὸ βασίλειον. königlicher Schatz, Her. 2, 149 u. Sp. – c) das Diadem, Plut. Is. et Os. 19; bei Sp. = βασιλεία, z. B. Plut. Agis 11.
-
12 δια-δηματο-φόρος
δια-δηματο-φόρος, ein Diadem tragend, damit versehen; καυσία Plut. Anton. 54; vgl. Arr. An. 7, 22 u. Ath. XII, 336 f.
-
13 δια-δηματο-φορέω
δια-δηματο-φορέω, ein Diadem tragen, Ios.
-
14 δια-δηματίζομαι
δια-δηματίζομαι, mit dem Diadem umgeben?
-
15 διά-δημα
-
16 μίτρα
μίτρα, ἡ, ep. u. ion. μίτρη (verwandt mit μίτος); – 1) Leibbinde, Gürtel; – a) bei den Kriegern der Leibgürtel, der unter dem Panzer oberhalb der Hüften getragen wird, wie es Il. 4, 135 vom Pfeil heißt διὰ μὲν ἂρ ζωστῆρος ἐλήλατο δαιδαλέοιο καὶ διὰ ϑώρηκος – ἠρήρειστο, μίτρης ϑ' ἣν ἐφόρει ἔρυμα χροός, ἕρκος ἀκόντων – διὰ πρὸ δὲ εἴσατο καὶ τῆς; er ist von Erz; ζῶμά τε καὶ μίτρη, τὴν χαλκῆες κάμον, 4, 187; vgl. noch ἐς κενεῶνα, ὅϑι ζωννύσκετο μίτρην, 5, 857. – b) Jungfrauengürtel, = ζώνη; Ap. Rh. 1, 287; Callim. Del. 222; Theocr. 27, 54 [μίτραν mit kurzem α]; – Brustbinde der Frauen, Ap. Rh. 3, 867. 1013, wie Philod. 18 (V, 13). – Uebh. Binde, εὔμαλλος, Pind. I. 4, 69, Schol. erkl. ταινία; aber φέρων Λυδίαν μίτραν καναχηδὰ πεποικιλμέναν ist das Lied in lydischer Tonweise, Pind. N. 8, 15; Kranz, Ol. 9, 84. – Bes. 2) Hauptbinde, wie sie in Griechenland nur die Frauen trugen, wie sie aber auch bei den weichlichen Asiaten sehr gewöhnlich war; μίτραν κόμας ἄπο ἔῤῥιψεν, Eur. Bacch. 1113; πλόκαμον ἀναδέτοις μίτραισιν ἐῤῥυϑμιζόμαν, Hec. 924; τὰς κεφαλὰς μίτρῃσι ἀναδέονται, Her. 1, 195; τῇ μίτρᾳ τοὺς βοστρύχους ἀνειλημμένος, Luc. D. D. 2, 2, vgl. 18, 1. – Auch Krone, Diadem, Call. Del. 166; Ath. XII, 536.
-
17 ἀνα-δέω
ἀνα-δέω (s. δέω), 1) umbinden, umkränzen, τινὰ στεφάνοις, κόμας δάφνᾳ, Pind. P. 2, 6. 10, 40; ὃν στέφανοι ἀνέδησαν ἔϑειραν I. 4, 8; med., ἀνδησάμενοι κόμας ἐν ἔρνεσιν N. 11, 28; τοὺς νικῶντας Ar. Plut. 589; komisch, κἀγὼ δ' ἀναδῆσαι βούλομαι εὐαγγέλιά σε – κριβανωτῶν ὁρμαϑῷ, mit einem Prätzelting, 764; so auch in Prosa, στεφάνῳ Thuc. 4, 121; τὴν κεφαλὴν ἀναδήσω Plat. Conv. 212 e u. sp. D.; ἄνϑος ἐπὶ κροτἀφοις Antiphan. 4 (XI, 168); übertr., ehren, τροφῇ τε καὶ τοῖς ἄλλοις ἀναδοῦνται Plat. Rep. V, 465 d. – 2) aufbinden, med., ἀναδούμενοι κρώβυλον Thuc. 1, 6. – 3) Her. anknüpfen, ἑαυτὸν, πατριήν, ἐς ϑεόν, ἐς ἢρωα, 2, 143, an einen Gott, von einem Gott als Stammvater sein Geschlecht ableiten; ἀναδεδέσϑαι ἔκ τινος, an etwas angebunden sein, Plut. Eum. 11. – Bei Sp. ἀναδεῖσϑαι κλέος, αἶσχος, δόξαν, sich Ehre, Schande, Ruhm erwerben; aber ἀναδεδέσϑαι διαδήματι, eigtl. mit dem Diadem gekrönt, Plut. Caes. 61. – Med. Ein erobertes Schiff an das eigene anknüpfen u. fortschaffen (ins Schlepptau nehmen), Thuc. 2, 90 ἀναδούμενοι εἷλκον; Xen. Hell. 1, 6, 21 u. öfter; Dem. 50, 20; Pol. 1, 28, der auch ἀναδεδεμένος τὴν ναῦν 16, 6 von einem sagt, der das feindliche Schiff gefangen fortführt; ἀπάγει αὐτοὺς ἀναδησάμενος τῶν ὤτων Luc. lup. trag. 15, an den Ohren sie fesselnd.
-
18 άμπυκα
-
19 ἄμπυκα
-
20 άμπυκας
См. также в других словарях:
Diadem — A/B Constelación Cabellera de Berenice Ascensión recta α 13h 09min 59,2s Declinación δ +17º 31’ 45’’ Distancia 6 … Wikipedia Español
Diadem — Sn Stirn , Kopfschmuck erw. fach. (9. Jh., das l. Wort an Stelle einer deutschen Glosse 8. Jh.), mhd. dīadēm, ahd. dīadēma Entlehnung. Ist entlehnt aus l. diadēma, dieses aus gr. diádēma Stirnband , eigentlich Umgebundenes , einer Ableitung von… … Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache
Diadem — Di a*dem, v. t. To adorn with a diadem; to crown. [1913 Webster] Not so, when diadem d with rays divine. Pope. [1913 Webster] To terminate the evil, To diadem the right. R. H. Neale. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Diadem — Di a*dem, n. [F. diad[ e]me, L. diadema, fr. Gr. ?, fr. ? to bind round; dia through, across + ? to bind; cf. Skr. d[=a] to bind.] 1. Originally, an ornamental head band or fillet, worn by Eastern monarchs as a badge of royalty; hence (later),… … The Collaborative International Dictionary of English
diadem — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. diademmie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} w starożytności i średniowieczu: ozdobna opaska na głowę wykonana z drogocennej tkaniny, srebra lub złota, ozdobiona kamieniami… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Diadēm — (griech.), Band zum Zusammenhalten des Haupthaars, Stirnband, Kopfbinde; bei Ägyptern, Assyrern, Babyloniern Zeichen der Würde königlicher und andrer angesehener Personen. Bei den Hebräern (Neser) schmückte es die Könige und Hohenpriester in der… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Diadem — Diadem, in den frühesten Zeiten ein aus Seide oder Wolle gewebtes Stirnband, zuerst von Bacchus getragen, um dessen Kopfschmerzen, Folgen der Trunkenheit, zu mindern; doch dieser soll es erst von seinem Zuge nach Indien mitgebracht haben; worauf… … Damen Conversations Lexikon
diadem — DIADÉM s.n. v. diademă. Trimis de IoanSoleriu, 17.07.2004. Sursa: DEX 98 DIADÉM s.n. v. diademă. Trimis de LauraGellner, 22.03.2009. Sursa: DN … Dicționar Român
diadem — [dī′ə dem΄, dī′ədəm] n. [ME & OFr diademe < L diadema < Gr diadēma, a band, fillet < dia , through + IE * demn, a band < base * de , to bind > Gr dein] 1. a crown 2. an ornamental cloth headband worn as a crown 3. royal power,… … English World dictionary
Diadēm — (v. gr.), 1) Binde; 2) seidene od. wollene Stirnbinde, schmal, nur in der Mitte über der Stirn breiter, die Enden, hinten zusammengeknüpft, fielen auf den Hals. Das D. war Insignie der alten Perserkönige (blauweißes Band um die Tiara), der… … Pierer's Universal-Lexikon
Diadem — Diadēm (grch.), Stirnbinde, mit Perlen und Edelsteinen verziert, bes. für Frauen; im Altertum Schmuck der Fürsten … Kleines Konversations-Lexikon