dharma-ksh-

kshétra

« lord of the soil»
N. of a kind of tutelary deity RV. AV. II, 8, 5 ;
alsoﾠ kshétrasyapátnī, « mistress of the soil», andﾠ kshétrāṇāmpáti, « the lord of the soil»
N. of tutelary deities AV. II, 12, 1 VS. XVI, 18);
« soil of merit», a Buddha orﾠ any holy person Divyâ̱v. ;
a field (e.g.. - traṉ-kṛi, « to cultivate a field» Mn. Yājñ. II, 158 ;
cf. sasya-ksh-) RV. etc.;
place, region, country RV. AV. III, 28, 3 TS. VII Suṡr. Megh. Vet. ;
a house L. ;
a town L. ;
department, sphere of action MBh. XIV, 126 R. etc.. ;
place of origin, place where anything is found Yogas. II, 4 Suṡr. BhP. VIII, 12, 33 ;
a sacred spot orﾠ district, place of pilgrimage (as Benares etc.;
often ifc.) BrahmaP. ;
an enclosed plot of ground, portion of space, superficies (e.g.. sv-alpa-ksh-, of a small circuit Yājñ. II, 156);
(in geom.) a plane figure (as a triangle, circle, etc.) enclosed by lines, any figure considered as having geometrical dimensions Gol.;
a diagram W. ;
a planetary orbit Gaṇit. ;
a zodiacal sign Sūryas. ;
an astrological mansion VarBṛS. VarBṛ. I, XI ;
(in chiromancy) certain portions marked out on the palm VarBṛS. LXVIII, 1 ;
« fertile soil», the fertile womb, wife Mn. Yājñ. II, 127 MBh. R. Ṡak. BhP. ;
the body (considered as the field of the indwelling soul) Yājñ. III, 178 Bhag. XIII, 1 and 2 Kum. VI, 77 ;
(in Sāṃkhya phil.) = a-vyakta (q.v.) Tattvas. ;
(ī́) f. only dat. - triyaí for -triyā́t (AV. II, 10, 1) TBr. II, 5, 6, 1 ;
<cf. á-ksh-, anya- andﾠ kuru-kshetrá, karma-ksh-, deva-ksh-, dharma-ksh-, raṇa-ksh-, siddha-ksh-, su-ksh-, surêṡvarī-ksh-;
+ cf. alsoﾠ Goth. haithi,
Them. haithjo;
Germ. ḥeide
- क्षेत्रकर
- क्षेत्रकर्कटी
- क्षेत्रकर्मन्
- क्षेत्रकर्षक
- क्षेत्रगणित
- क्षेत्रगत
- क्षेत्रचिर्भिटा
- क्षेत्रज
- क्षेत्रजात
- क्षेत्रजेष
- क्षेत्रज्ञ
- क्षेत्रंजय
- क्षेत्रतत्त्व
- क्षेत्रतर
- क्षेत्रता
- क्षेत्रद
- क्षेत्रदूतिका
- क्षेत्रदूती
- क्षेत्रदेवता
- क्षेत्रधर्मन्
- क्षेत्रप
- क्षेत्रपति
- क्षेत्रपद
- क्षेत्रपर्पट
- क्षेत्रपाल
- क्षेत्रफल
- क्षेत्रभक्ति
- क्षेत्रभूमि
- क्षेत्रयमानिका
- क्षेत्ररक्ष
- क्षेत्रराशि
- क्षेत्ररुहा
- क्षेत्रलिप्ता
- क्षेत्रवसुधा
- क्षेत्रविद्
- क्षेत्रव्यवहार
- क्षेत्रसंहिता
- क्षेत्रसमास
- क्षेत्रसम्भव
- क्षेत्रसम्भूत
- क्षेत्रसाति
- क्षेत्रसाधस्
- क्षेत्रसीमा
- क्षेत्रस्थ
- क्षेत्रांश
- क्षेत्राजीव
- क्षेत्राधिदेवता
- क्षेत्राधिप
- क्षेत्रामलकी
- क्षेत्रासा
- क्षेत्रेक्षु
- क्षेत्रोपेक्ष

kshéma

giving rest orﾠ ease orﾠ security MBh. R. ;
at ease, prosperous, safe W. ;
m. basis, foundation VS. XVIII, 7 AV. III, 12, 1 and IV, 1, 4 ṠBr. XIII KapS. I, 46 ;
residing, resting, abiding at ease RV. X AV. XIII, 1, 27; III; VIII ;
(as, am) m. n. (Ved. only m.;
gaṇa ardharcâ̱di), safety, tranquillity, peace, rest, security, any secure orﾠ easy orﾠ comfortable state, weal, happiness RV. AV. VS. Mn. MBh. etc.. ;
( kshéma andﾠ yóga < orﾠ pra-yúj>,
rest andﾠ exertion, enjoying andﾠ acquiring RV. VS. XXX, 14 PārGṛ. MBh. XIII, 3081 ;
cf. kshema-yoga andﾠ yoga-ksh-;
kshemaṉte, « peace orﾠ security may be to thee» <this is alsoﾠ the polite address to a Vaiṡya, asking him whether his property is secure Mn. II, 127 >, Ṡāntiṡ. II, 18);
final emancipation L. ;
m. a kind of perfume (= caṇḍā) L. ;
Ease orﾠ Prosperity (personified as a son of Dharma andﾠ Ṡānti VP. ;
as a son of Titikshā BhP. IV, 1, 51);
N. of a prince MBh. I, 2701 Divyâ̱v. XVIII ;
of a son of Ṡuci andﾠ father of Su-vrata BhP. IX, 22, 46 ;
N. of a kind of college ( maṭha) Rājat. VI, 186 ;
( eṇa) instr. ind. at ease;
in security, safely R. Mṛicch. Pañcat. BhP. ;
(ifc. with yathā R. II, 54, 4);
( ais) instr. pl. ind. id. MBh. XIII, 1519 ;
(ā) f. a kind of perfume (= kāshṭha-guggula, orﾠ coraka Comm.) VarBṛS. III ;
N. of Durgā L. ;
of another deity (= kshemaṉ-karī) DevīP. ;
of an Apsaras MBh. I, 4818 ;
(am) n. N. of one of the seven Varshas in Jambū-dvīpa BhP. V, 20, 3. ;
- क्षेमकर
- क्षेमकर्ण
- क्षेमकर्मन्
- क्षेमकाम
- क्षेमकार
- क्षेमकारक
- क्षेमकुतूहल
- क्षेमकृत्
- क्षेमगुप्त
- क्षेमंकर
- क्षेमंकरिन्
- क्षेमजित्
- क्षेमतर
- क्षेमतरु
- क्षेमदर्शिन्
- क्षेमदर्शीय
- क्षेमधन्वन्
- क्षेमधर्मन्
- क्षेमधूर्त
- क्षेमधूर्ति
- क्षेमधृत्वन्
- क्षेमफला
- क्षेमभूमि
- क्षेममूर्ति
- क्षेमयुक्तम्
- क्षेमयोग
- क्षेमराज
- क्षेमवत्
- क्षेमवर्मन्
- क्षेमवाह
- क्षेमविद्
- क्षेमवृक्ष
- क्षेमवृद्धि
- क्षेमवृद्धिन्
- क्षेमशर्मन्
- क्षेमशूर
- क्षेमादित्य
- क्षेमाधि
- क्षेमानन्द
- क्षेमाफला
- क्षेमारि
- क्षेमार्चिस्
- क्षेमावती
- क्षेमेन्द्र
- क्षेमेश्वर