Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

deprecari

  • 1 deprecari

    1) просить извинения;

    deprecatio, просьба о прощении, qui ad amicum domini deprecaturus confugit, non est fugitivus (1. 43 § 1 D. 21, 1); (1. 17 § 5 eod.);

    deprecatio poenae (1. 37. § 1 D. 4, 4).

    2) просить. deprec. veniam (1. c.), auxilium (1. 2 D. 1, 6). (1. 14 C. 2, 3).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > deprecari

  • 2 deprecor

    deprecari, deprecatus sum V DEP
    avert by prayer; entreat/pray/beg; intercede/beg pardon/mercy/relief/exemption

    Latin-English dictionary > deprecor

  • 3 deprecor

    deprecor, āri, ātus sum [st2]1 [-] détourner par ses prières, éloigner par ses prières; conjurer, détourner, écarter; s'excuser; qqf. alléguer. [st2]2 [-] prier avec instance, supplier, implorer, demander avec prière; demander grâce. [st2]3 [-] prononcer des imprécations contre qqn; souhaiter (du mal).    - deprecari iram, Liv.: désarmer la colère.    - mortem deprecari, Caes. B. G. 7, 40, 6: chercher à détourner la mort, demander la vie.    - periculum deprecari, Caes.: conjurer un danger.    - praecipiendi munus deprecari, Quint. 2, 12, 12: s'excuser d'accepter les fonctions de précepteur.    - postquam errasse regem deprecati sunt, Sall. J. 104, 4: après avoir imploré le pardon pour leur roi en disant qu'il avait failli.    - in deprecandis amicorum aut periculis aut incommodis, Nep.: quand il s'agissait d'intervenir pour garantir ses amis des dangers ou des ennuis.    - senatum deprecatus est ne... Suet. Caes. 29: il supplia le sénat de ne pas...    - in hoc te deprecor ne... Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1: ce dont je te supplie, c'est de ne pas...    - deprecari alicui ne vapulet, Plaut.: demander que qqn ne soit pas battu.    - non deprecari quin (quominus): ne pas s’opposer à ce que, consentir à ce que.    - nec deprecor quin ferat... Cat.: je n'intercède pas pour qu'il apporte ( je consens à ce qu'il...).    - deprecari (aliquem) ab aliquo: demander grâce à qqn (pour qqn, aliquem).    - diras devotiones in aliquem deprecari, Apul.: prononcer contre qqn de terribles imprécations.    - deprecari alicui, Cat.: maudire qqn.
    * * *
    deprecor, āri, ātus sum [st2]1 [-] détourner par ses prières, éloigner par ses prières; conjurer, détourner, écarter; s'excuser; qqf. alléguer. [st2]2 [-] prier avec instance, supplier, implorer, demander avec prière; demander grâce. [st2]3 [-] prononcer des imprécations contre qqn; souhaiter (du mal).    - deprecari iram, Liv.: désarmer la colère.    - mortem deprecari, Caes. B. G. 7, 40, 6: chercher à détourner la mort, demander la vie.    - periculum deprecari, Caes.: conjurer un danger.    - praecipiendi munus deprecari, Quint. 2, 12, 12: s'excuser d'accepter les fonctions de précepteur.    - postquam errasse regem deprecati sunt, Sall. J. 104, 4: après avoir imploré le pardon pour leur roi en disant qu'il avait failli.    - in deprecandis amicorum aut periculis aut incommodis, Nep.: quand il s'agissait d'intervenir pour garantir ses amis des dangers ou des ennuis.    - senatum deprecatus est ne... Suet. Caes. 29: il supplia le sénat de ne pas...    - in hoc te deprecor ne... Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1: ce dont je te supplie, c'est de ne pas...    - deprecari alicui ne vapulet, Plaut.: demander que qqn ne soit pas battu.    - non deprecari quin (quominus): ne pas s’opposer à ce que, consentir à ce que.    - nec deprecor quin ferat... Cat.: je n'intercède pas pour qu'il apporte ( je consens à ce qu'il...).    - deprecari (aliquem) ab aliquo: demander grâce à qqn (pour qqn, aliquem).    - diras devotiones in aliquem deprecari, Apul.: prononcer contre qqn de terribles imprécations.    - deprecari alicui, Cat.: maudire qqn.
    * * *
        Deprecor, pen. corr. deprecaris, deprecatus sum, deprecari. Catul. Fort prier aucun, et faire une requeste.
    \
        Siquid deliquero, nullae sunt imagines quae me a vobis deprecentur. Cic. Il n'y a nulle memoire de la noblesse de mes ancestres qui vous face requeste pour moy.
    \
        Deprecari alicui ne vapulet. Plaut. Prier pour aucun qu'il ne soit point batu.
    \
        Deprecari sibi exilium et fugam. Cic. Prier et requerir qu'on soit envoyé en exil et d'estre banni, Requerir qu'on se contente de nostre bannissement, sans nous punir d'advantage.
    \
        Vitam alicuius deprecari ab aliquo. Cic. Luy saulver la vie par prier aucun.
    \
        Precari et Deprecari, contraria. Ouid. Deprier.
    \
        Anteacta deprecari. Tacit. Prier qu'on ne soit puni pour les choses passees.
    \
        Calamitatem ab sese deprecari. Cic. Is vllam ab sese calamitatem poterit deprecari? Se pourra il defendre? ou Pourra il tant faire par prieres qu'on ne luy face tous les maulx du monde?
    \
        Deprecari auaritiae crimina laudibus fragilitatis. Cic. Faire requeste et requerir qu'on excuse l'avarice d'aucun pour aucune vertu qui est en luy qui recompense ce vice.
    \
        Gaudii inuidiam, Gracchi charitas deprecabatur. Cic. Grachus estoit si fort aimé, que pour l'amour de luy les faultes de Claudius estoyent couvertes et excusees, ou supportees.
    \
        Non ius, sed iniuriam deprecor. Liu. Je ne demande point que vous me laschiez rien de la raison, mais seulement que vous ne me faciez point de tort.
    \
        Maleuolentiam deprecari. Cic. Se defendre du blasme qu'on ha de se resjouir du mal d'autruy.
    \
        Munus aliquod. Quint. S'excuser et descharger de quelque charge, et la refuser.
    \
        Deprecari odium summae improbitatis excusatione summae stultitiae. Cic. Se defendre d'une grande meschanceté, soubs couleur et excusation de sotise, S'excuser que non point par meschanceté on ait faict ce qui a esté faict, mais par sotise.
    \
        Mortem deprecari. Ouid. Refuser et fuir la mort.
    \
        Deprecari periculum. Cic. Tascher par requestes et prieres d'eviter aucun peril.
    \
        Refugere periculum aut deprecari. Asinius Cice. Refuser de se mettre en danger.
    \
        Nullam deprecor poenam. Liu. Je ne refuse aucune peine.
    \
        Deprecari sanguinem et mortem innocentissimi ciuis. Cic. Faire tant par prieres qu'il ne meure point, Luy sauver la vie.

    Dictionarium latinogallicum > deprecor

  • 4 deprecor

    dē-precor, ātus sum, ārī, I) jmd. angelegentlich-, dringend-, inständig-, flehentlich (um etwas) bitten, zu jmd. flehen, bei jmd. Fürbitte einlegen (vgl. Gell. 6, 16, 3. Lennep Ov. her. 16, 170), A) im allg.: a) alqm, Cic.: numina versu, Petron. – m. folg ut u. Konj., dispensatorem deprecari, ut servo poenam remitteret, Petron. 30, 9: deprecabatur eum, ut imponat illi manum, Vulg. Marc. 7, 32: m. folg. bl. Konj., deprecatus est eum, cum ad superos redisset, sepulturae traderet, Hyg. fab. 125. – m. folg. ne u. Konj., deprecari patres, ne festinarent, Liv.: in hoc te deprecor, ne etc., Cael. in Cic. ep.: u. non depr. m. folg. quominus u. Konj., neque illum se deprecari, quominus pergat, Liv. 3, 9, 10 (bei Cic. de fin. 2, 79 jetzt non precari, quominus etc.). – b) alqd, um etw. bitten, flehen, etw. erbitten, erflehen (s. Bünem. Lact. 5, 17, 23), pacem, Cic.: paucos dies exsolvendo donativo, Tac.: misericordiam, Lact. – m. folg. ut u. Konj., inspectante ipso Caesare et a militibus deprecante, eis uti parcerent, Auct. b. Afr. 85, 10: quin etiam deprecatus esse dicitur, ut se tertium in amicitiam reciperent, Lact. 5, 17, 23. – m. folg. ne u. Konj., unum petere ac deprecari, ne etc., Caes.: primum deprecor, ne me tamquam philosophum putetis scholam aliquam vobis explicaturum, Cic.: deprecor, ne me tantā iniuriā dignum iudicetis, Liv.: quamquam uxor diu, ne ab aegro divelleretur, deprecata est, Iustin.: u. m. Dat. der Person, für die man Fürbitte einlegt, d. seni, ne vapulet, Plaut.: non depr., m. folg. quin u. Konj., nec deprecor iam, quin gravedinem et tussim non mihi, sed ipsi Sestio ferat frigus, Catull. 44, 18: nihilum deprecans, quin privatus iterum in se saeviret, Liv. 3, 58, 8: nec deprecor, quin sic existimetis, Apul. flor. 9. p. 9, 20 Kr. – m. folg. Infin., nec deprecor umbram accipere, Stat. Theb. 8, 116: non deprecor hosti servari, Lucan. 9, 213. – m. folg. Acc. u. Infin. = dringend bitten, lumen oculorum divinitus sibi servari deprecatur, Augustin. de doctr. Chr. prol. § 3: u. = als Entschuldigung anführen, errasse regem, Sall. Iug. 104, 4. – c) alqd od. alqm ab alqo, etwas od. jmd. (von einem) erflehen = um Schonung-, um Gnade bitten, -flehen für usw., multorum vitam ab alqo, Cic.: vitam sibi, Auct. b. Afr. vitam alcis per (bei) ubera materna, Iustin. – civem a civibus, Cic.: te assiduae lacrimae C. Marcelli, fratris optimi, deprecantur, Cic.; vgl. Garatoni Cic. Flacc. 11, 24. – d) absol. = Fürbitte einlegen, um Gnade-, um Schonung-, um Verzeihung bitten, -flehen, sich aufs Bitten legen, Cic. u.a.: pro alqo, Cic. u. Suet.: pro se, um Pardon bitten, Vell.: erit isdem aequitatis sententiis contra verborum acerbitatem deprecandum, Cic. part. or. 137. – B) in der Religionsspr.: a) verwünschend aussprechen, diras devotiones in alqm, Apul. met. 9, 23. – b) übtr., Ver wünschungen aussprechen gegen jmd., jmd. verwünschen, alqm, Catull. 92, 3; vgl. Gell. 7 (6), 16, 5. – C) für jmd. etw. erbitten = jmdm. etw. anwünschen, Pyrrho et Samnitibus eam sapientiam, Val. Max. 4, 3, 6. – II) »wegbitten« = durch Bitten u. dgl. etw. abzuwenden suchen, -abwehren, -von sich ablenken od. abwälzen, um Entlassung od. Erlösung von etw. bitten (vgl. Gell. 6, 16, 5 sqq. die Auslgg. zu Nep. Att. 12, 2. Ruhnken Rutil. Lup. 1, 7), a) alqd: mortem, Caes. u.a.: non mortem neque aerumnas, Sall.: periculum, Caes.: poenam, Liv.: iram senatus, durch gute Worte den Unwillen des Senats besänftigen, Liv. – iustam patriae querimoniam a se detestari ac deprecari, Cic.: praecipiendi munus, sich verbitten, bittend-, höflich ablehnen, Quint. – zuw. depr., bes. in zusammengezogenen Sätzen, in der Bed. von I u. II zus., s. Drak. Liv. 40, 15, 8. die Auslgg. zu Iustin. 11, 9, 4. – b) deprecor alqm alqā re, ich bitte weg von usw. = wehre (halte) ab, lecto te solum, lecto te deprecor, nur mein Bett, mein Bett nur allein darfst du nicht berühren, Prop. 2, 34, 17. – / Partic. Perf. passiv, deprecatum numen, gebetene, Apul. met. 11, 25: deprecatus a patre, flehentlich gebeten, Commodian. apol. 639: aber deprecatum bellum, durch Bitten abgewendeter, Iustin. 8, 5, 4. – Aktive Nbf., orabunt, deprecabunt in hac domo, Itala 3. regg. 8, 23 bei Augustin. specul. 23 ed. Mai.

    lateinisch-deutsches > deprecor

  • 5 deprecor

    dē-precor, ātus sum, ārī, I) jmd. angelegentlich-, dringend-, inständig-, flehentlich (um etwas) bitten, zu jmd. flehen, bei jmd. Fürbitte einlegen (vgl. Gell. 6, 16, 3. Lennep Ov. her. 16, 170), A) im allg.: a) alqm, Cic.: numina versu, Petron. – m. folg ut u. Konj., dispensatorem deprecari, ut servo poenam remitteret, Petron. 30, 9: deprecabatur eum, ut imponat illi manum, Vulg. Marc. 7, 32: m. folg. bl. Konj., deprecatus est eum, cum ad superos redisset, sepulturae traderet, Hyg. fab. 125. – m. folg. ne u. Konj., deprecari patres, ne festinarent, Liv.: in hoc te deprecor, ne etc., Cael. in Cic. ep.: u. non depr. m. folg. quominus u. Konj., neque illum se deprecari, quominus pergat, Liv. 3, 9, 10 (bei Cic. de fin. 2, 79 jetzt non precari, quominus etc.). – b) alqd, um etw. bitten, flehen, etw. erbitten, erflehen (s. Bünem. Lact. 5, 17, 23), pacem, Cic.: paucos dies exsolvendo donativo, Tac.: misericordiam, Lact. – m. folg. ut u. Konj., inspectante ipso Caesare et a militibus deprecante, eis uti parcerent, Auct. b. Afr. 85, 10: quin etiam deprecatus esse dicitur, ut se tertium in amicitiam reciperent, Lact. 5, 17, 23. – m. folg. ne u. Konj., unum petere ac deprecari, ne etc., Caes.: primum deprecor, ne me tamquam philosophum putetis scholam aliquam vobis explicaturum, Cic.: deprecor, ne me tantā iniuriā dignum iudicetis, Liv.: quamquam uxor diu, ne ab aegro
    ————
    divelleretur, deprecata est, Iustin.: u. m. Dat. der Person, für die man Fürbitte einlegt, d. seni, ne vapulet, Plaut.: non depr., m. folg. quin u. Konj., nec deprecor iam, quin gravedinem et tussim non mihi, sed ipsi Sestio ferat frigus, Catull. 44, 18: nihilum deprecans, quin privatus iterum in se saeviret, Liv. 3, 58, 8: nec deprecor, quin sic existimetis, Apul. flor. 9. p. 9, 20 Kr. – m. folg. Infin., nec deprecor umbram accipere, Stat. Theb. 8, 116: non deprecor hosti servari, Lucan. 9, 213. – m. folg. Acc. u. Infin. = dringend bitten, lumen oculorum divinitus sibi servari deprecatur, Augustin. de doctr. Chr. prol. § 3: u. = als Entschuldigung anführen, errasse regem, Sall. Iug. 104, 4. – c) alqd od. alqm ab alqo, etwas od. jmd. (von einem) erflehen = um Schonung-, um Gnade bitten, -flehen für usw., multorum vitam ab alqo, Cic.: vitam sibi, Auct. b. Afr. vitam alcis per (bei) ubera materna, Iustin. – civem a civibus, Cic.: te assiduae lacrimae C. Marcelli, fratris optimi, deprecantur, Cic.; vgl. Garatoni Cic. Flacc. 11, 24. – d) absol. = Fürbitte einlegen, um Gnade-, um Schonung-, um Verzeihung bitten, -flehen, sich aufs Bitten legen, Cic. u.a.: pro alqo, Cic. u. Suet.: pro se, um Pardon bitten, Vell.: erit isdem aequitatis sententiis contra verborum acerbitatem deprecandum, Cic. part. or. 137. – B) in der Religionsspr.: a) verwünschend aussprechen, diras devotiones in alqm, Apul. met. 9, 23. – b) übtr., Ver-
    ————
    wünschungen aussprechen gegen jmd., jmd. verwünschen, alqm, Catull. 92, 3; vgl. Gell. 7 (6), 16, 5. – C) für jmd. etw. erbitten = jmdm. etw. anwünschen, Pyrrho et Samnitibus eam sapientiam, Val. Max. 4, 3, 6. – II) »wegbitten« = durch Bitten u. dgl. etw. abzuwenden suchen, -abwehren, -von sich ablenken od. abwälzen, um Entlassung od. Erlösung von etw. bitten (vgl. Gell. 6, 16, 5 sqq. die Auslgg. zu Nep. Att. 12, 2. Ruhnken Rutil. Lup. 1, 7), a) alqd: mortem, Caes. u.a.: non mortem neque aerumnas, Sall.: periculum, Caes.: poenam, Liv.: iram senatus, durch gute Worte den Unwillen des Senats besänftigen, Liv. – iustam patriae querimoniam a se detestari ac deprecari, Cic.: praecipiendi munus, sich verbitten, bittend-, höflich ablehnen, Quint. – zuw. depr., bes. in zusammengezogenen Sätzen, in der Bed. von I u. II zus., s. Drak. Liv. 40, 15, 8. die Auslgg. zu Iustin. 11, 9, 4. – b) deprecor alqm alqā re, ich bitte weg von usw. = wehre (halte) ab, lecto te solum, lecto te deprecor, nur mein Bett, mein Bett nur allein darfst du nicht berühren, Prop. 2, 34, 17. – Partic. Perf. passiv, deprecatum numen, gebetene, Apul. met. 11, 25: deprecatus a patre, flehentlich gebeten, Commodian. apol. 639: aber deprecatum bellum, durch Bitten abgewendeter, Iustin. 8, 5, 4. – Aktive Nbf., orabunt, deprecabunt in hac domo, Itala 3. regg. 8, 23 bei Augustin. specul. 23 ed. Mai.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > deprecor

  • 6 deprecatus

    dē-prĕcor, ātus, 1, v. dep. a.
    I.
    To avert, ward off (from one's self or others) by earnest prayer; to deprecate; also to pray, to intercede for the averting of any evil, or to obtain pardon for any transgression (cf. Gell. 6, 16, 3).
    A.
    In gen. (for syn. cf.: averto, averrunco, avoco, revoco —freq. and class.), constr. with the acc. (rei v. personae), the inf., the acc. and inf., ne, quominus, quin, and absol.
    (α).
    With acc. rei:

    ullam ab sese calamitatem,

    Cic. Verr. 2, 1, 60 fin.; cf.:

    ut a me quandam prope justam patriae querimoniam detester ac deprecer,

    id. Cat. 1, 11: quibus servitutem mea miseria deprecor? Enn. ap. Gell. 6, 16, 9; cf.:

    ego meae cum vitae parcam, letum inimico deprecer?

    id. ib. §

    10: qui nullum genus supplicii deprecatus est neque recusavit,

    Cic. Tusc. 2, 22, 52:

    mortem,

    Caes. B. G. 7, 40, 6; cf.:

    non jam mortem neque aerumnas, tantummodo inimici imperium et cruciatus corporis deprecor,

    Sall. J. 24, 10:

    periculum,

    Caes. B. C. 1, 5; Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 31, 3 (with refugere), Liv. 3, 58:

    poenam,

    id. 40, 15:

    ignominiam,

    id. 27, 20 fin.:

    iram senatus,

    id. 39, 35:

    praecipiendi munus,

    Quint. 2, 12, 12 et saep.—Of abstract subjects:

    Claudii invidiam Gracchi caritas deprecabatur,

    averted, Cic. Rep. 6, 2 (ap. Gell. 6, 16, 11; and Non. 290, 17).—
    (β).
    With acc. pers., usually in the sense of praying:

    quem deprecarentur, cum omnes essent sordidati?

    Cic. Sest. 12: in hoc te deprecor, ne, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1:

    Patres, ne festinarent decernere, etc.,

    Liv. 34, 59:

    senatum litteris deprecatus est, ne, etc.,

    Suet. Caes. 29:

    dispensatorem deprecati sumus, ut, etc.,

    Petr. 30, 9:

    deos mala (opp. bona rogare),

    Sen. Q. N. 2, 33; cf.:

    hoc superos, hoc te quoque deprecor,

    Val. Fl. 8, 53:

    numina versu,

    Petr. 133, 2: Dominum, Vulg. [p. 552] Esth. 14, 3 et saep.—Less freq. in the sense of averting:

    lecto te solum, lecto te deprecor uno,

    Prop. 2, 34, 17 (3, 32, 7 M.).—
    (γ).
    With inf.:

    umbram accipere,

    Stat. Th. 8, 116; Luc. 9, 213.—
    * (δ).
    With acc. and inf., to plead in excuse:

    postquam errasse regem et Jugurthae scelere lapsum deprecati sunt,

    Sall. J. 104, 4.—
    (ε).
    With ne:

    primum deprecor, ne me, etc.,

    Cic. Fin. 2, 1:

    unum petere ac deprecari... ne se armis despoliaret,

    Caes. B. G. 2, 31, 4:

    spem ne nostram fieri patiare caducam, deprecor,

    Ov. H. 15 (16), 170; cf. no., b; so,

    opp. to postulo ut,

    Liv. 40, 15, 8.—And with the dat. of the person for whom one entreats: deprecari alicui ne vapulet, Plaut. As. grex 5.—
    (ζ).
    With quominus:

    neque illum se deprecari, quominus pergat,

    Liv. 3, 9, 10 (but non precarere is the true reading in Cic. Fin. 2, 24, 79 fin.).—So very rarely
    (η).
    with quin:

    quin gravedinem ipsi ferat frigus,

    Cat. 44, 18.—
    (θ).
    With ut (rarely):

    deprecatus esse dicitur, ut se tertium in amicitiam reciperent,

    Lact. 5, 17, 23; cf.

    supra,

    Petr. 30, 9.—
    (ι).
    Absol.:

    pro amico, pro republica deprecari,

    Cic. Sest. 12 fin.; cf. Suet. Claud. 21; id. Vit. 14:

    arma deponat, roget, deprecetur,

    Cic. Phil. 5, 1, 3; id. Or. 40, 138; Caes. B. G. 4, 7, 3; Quint. 5, 13, 2; *Verg. A. 12, 931 al.—
    B.
    In relig. lang., to imprecate: diras devotiones in eum deprecata, Ap. M. 9, p. 227.—
    2.
    Transf.:

    quasi non totidem mox deprecor illi Assidue,

    execrate, Cat. 92, 3 (dictum est quasi detestor vel exsecror vel depello vel abominor, Gell. 6, 16, 5).—
    II.
    To pray for, intercede in behalf of (that which is in danger):

    vitam alicujus ab aliquo,

    Cic. Sull. 26; cf. vitam sibi, Auct. B. Afr. 89, 3;

    paucos dies exsolvendo donativo deprecatum,

    Tac. H. 1, 41:

    quos senatus non ad pacem deprecandam, sed ad denuntiandum bellum miserat,

    Cic. Fam. 12, 24. Also with personal objects:

    a vobis deprecor custodem salutis meae,

    Cic. Planc. 42, 102:

    nullae sunt imagines, quae me a vobis deprecentur,

    id. Agr. 2, 36 fin.:

    te assiduae lacrimae C. Marcelli deprecantur,

    id. Fam. 4, 7 fin. —Sometimes, by zeugma, deprecor is used in both senses, I. and II., with different objects: non mortem sed dilationem mortis deprecantur, Justin. 11, 9, 14; Gronov. ad loc.
    dēprĕcātus, in pass. signif.:

    deprecatum bellum,

    Just. 8, 5, 4: deprecato summo numine, Ap. M. 11, p. 270.

    Lewis & Short latin dictionary > deprecatus

  • 7 deprecor

    dē-prĕcor, ātus, 1, v. dep. a.
    I.
    To avert, ward off (from one's self or others) by earnest prayer; to deprecate; also to pray, to intercede for the averting of any evil, or to obtain pardon for any transgression (cf. Gell. 6, 16, 3).
    A.
    In gen. (for syn. cf.: averto, averrunco, avoco, revoco —freq. and class.), constr. with the acc. (rei v. personae), the inf., the acc. and inf., ne, quominus, quin, and absol.
    (α).
    With acc. rei:

    ullam ab sese calamitatem,

    Cic. Verr. 2, 1, 60 fin.; cf.:

    ut a me quandam prope justam patriae querimoniam detester ac deprecer,

    id. Cat. 1, 11: quibus servitutem mea miseria deprecor? Enn. ap. Gell. 6, 16, 9; cf.:

    ego meae cum vitae parcam, letum inimico deprecer?

    id. ib. §

    10: qui nullum genus supplicii deprecatus est neque recusavit,

    Cic. Tusc. 2, 22, 52:

    mortem,

    Caes. B. G. 7, 40, 6; cf.:

    non jam mortem neque aerumnas, tantummodo inimici imperium et cruciatus corporis deprecor,

    Sall. J. 24, 10:

    periculum,

    Caes. B. C. 1, 5; Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 31, 3 (with refugere), Liv. 3, 58:

    poenam,

    id. 40, 15:

    ignominiam,

    id. 27, 20 fin.:

    iram senatus,

    id. 39, 35:

    praecipiendi munus,

    Quint. 2, 12, 12 et saep.—Of abstract subjects:

    Claudii invidiam Gracchi caritas deprecabatur,

    averted, Cic. Rep. 6, 2 (ap. Gell. 6, 16, 11; and Non. 290, 17).—
    (β).
    With acc. pers., usually in the sense of praying:

    quem deprecarentur, cum omnes essent sordidati?

    Cic. Sest. 12: in hoc te deprecor, ne, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1:

    Patres, ne festinarent decernere, etc.,

    Liv. 34, 59:

    senatum litteris deprecatus est, ne, etc.,

    Suet. Caes. 29:

    dispensatorem deprecati sumus, ut, etc.,

    Petr. 30, 9:

    deos mala (opp. bona rogare),

    Sen. Q. N. 2, 33; cf.:

    hoc superos, hoc te quoque deprecor,

    Val. Fl. 8, 53:

    numina versu,

    Petr. 133, 2: Dominum, Vulg. [p. 552] Esth. 14, 3 et saep.—Less freq. in the sense of averting:

    lecto te solum, lecto te deprecor uno,

    Prop. 2, 34, 17 (3, 32, 7 M.).—
    (γ).
    With inf.:

    umbram accipere,

    Stat. Th. 8, 116; Luc. 9, 213.—
    * (δ).
    With acc. and inf., to plead in excuse:

    postquam errasse regem et Jugurthae scelere lapsum deprecati sunt,

    Sall. J. 104, 4.—
    (ε).
    With ne:

    primum deprecor, ne me, etc.,

    Cic. Fin. 2, 1:

    unum petere ac deprecari... ne se armis despoliaret,

    Caes. B. G. 2, 31, 4:

    spem ne nostram fieri patiare caducam, deprecor,

    Ov. H. 15 (16), 170; cf. no., b; so,

    opp. to postulo ut,

    Liv. 40, 15, 8.—And with the dat. of the person for whom one entreats: deprecari alicui ne vapulet, Plaut. As. grex 5.—
    (ζ).
    With quominus:

    neque illum se deprecari, quominus pergat,

    Liv. 3, 9, 10 (but non precarere is the true reading in Cic. Fin. 2, 24, 79 fin.).—So very rarely
    (η).
    with quin:

    quin gravedinem ipsi ferat frigus,

    Cat. 44, 18.—
    (θ).
    With ut (rarely):

    deprecatus esse dicitur, ut se tertium in amicitiam reciperent,

    Lact. 5, 17, 23; cf.

    supra,

    Petr. 30, 9.—
    (ι).
    Absol.:

    pro amico, pro republica deprecari,

    Cic. Sest. 12 fin.; cf. Suet. Claud. 21; id. Vit. 14:

    arma deponat, roget, deprecetur,

    Cic. Phil. 5, 1, 3; id. Or. 40, 138; Caes. B. G. 4, 7, 3; Quint. 5, 13, 2; *Verg. A. 12, 931 al.—
    B.
    In relig. lang., to imprecate: diras devotiones in eum deprecata, Ap. M. 9, p. 227.—
    2.
    Transf.:

    quasi non totidem mox deprecor illi Assidue,

    execrate, Cat. 92, 3 (dictum est quasi detestor vel exsecror vel depello vel abominor, Gell. 6, 16, 5).—
    II.
    To pray for, intercede in behalf of (that which is in danger):

    vitam alicujus ab aliquo,

    Cic. Sull. 26; cf. vitam sibi, Auct. B. Afr. 89, 3;

    paucos dies exsolvendo donativo deprecatum,

    Tac. H. 1, 41:

    quos senatus non ad pacem deprecandam, sed ad denuntiandum bellum miserat,

    Cic. Fam. 12, 24. Also with personal objects:

    a vobis deprecor custodem salutis meae,

    Cic. Planc. 42, 102:

    nullae sunt imagines, quae me a vobis deprecentur,

    id. Agr. 2, 36 fin.:

    te assiduae lacrimae C. Marcelli deprecantur,

    id. Fam. 4, 7 fin. —Sometimes, by zeugma, deprecor is used in both senses, I. and II., with different objects: non mortem sed dilationem mortis deprecantur, Justin. 11, 9, 14; Gronov. ad loc.
    dēprĕcātus, in pass. signif.:

    deprecatum bellum,

    Just. 8, 5, 4: deprecato summo numine, Ap. M. 11, p. 270.

    Lewis & Short latin dictionary > deprecor

  • 8 bitten

    bitten, I) den Wunsch, etwas von jmd. zu erhalten, mit Worten äußern: precari, absol. od. jmd. um etwas, alqd ab alqo od. alqm, ut etc. (bittend anreden, bes. eine Gottheit od. einen Hochgestellten). – rogare, orare, jmd. um etwas, alqm alqd od. alqm, ut etc. (bittend ansprechen). – precibus petere u. hl. petere, jmd. um etw., ab alqo alqd od. ut etc. (förmlich anhalten). – flagitare, efflagitare, jmd. um etw., ab alqo alqd od. ut etc. (mit Heftigkeit, mit Ungestüm b.). – precibus exposcere (mit Ungestüm fordernd b., um etwas, alqd, z. B. pacem). – deprecari (eine Fürbitte ein legen, vorbitten, wegen etwas, alqd). – implorare (anflehen, jmd., alqm; um etwas, alqd). – obtestari. obsecrare, ut etc. (mit Anrufung der Götter bitten). – contestari deos, ut etc. (die Götter beschwörend, feierlich bitten, daß etc.). – omnibus precibus orare et obtestari, omnibus od. infimis precibus petere, daß, ut etc. (dringend, inständig u. flehentlich bitten). – instare, absol. od. jmd., daß er etc., alci, ut etc. (zusetzen, dringend bitten). – supplicare, bei jmd. für etw., alci pro alqa re. petere, postulare suppliciter, jmd. um etw., alqd ab alqo. orare alqm supplicibus verbis. orare od. rogare alqm suppliciter (alle = demütig u. fußfällig b.). – jmd. kindlich schmeichelnd b., daß er etc., pueriliter blandiri alci, ut etc.: für jmd. b., deprecari pro alqo. deprecatorem se praebere pro alcis periculo (für ihn vorbitten, um ein Übel etc. von ihm abzuwenden). – jmd. nicht erst b. lassen, alqm rogandi necessitate liberare: so lange b., bis etc.; non facere finem rogandi, quoad etc. – »ich bitte«, als Höflichkeitsformel, quaeso. oro. obsecro (die in der Regel nach dem ersten od. zweiten Worte eingeschoben werden). – II) einladen: invitare. – vocare (rufen, rufen lassen; z. B. alqm ad cenam vocare od. invitare). – alqm domum suam invitare (zu sich in sein Haus einladen). – sich bei jmd. (zu Gaste) b., condicere alci (cenam).

    deutsch-lateinisches > bitten

  • 9 Entschuldigung

    Entschuldigung, excusatio (mit etwas, alcis rei, z.B. mit der Notwendigkeit, necessitatis). purgatio (Rechtfertigung). – satisfactio (E. durch genügende Entschuldigungsgründe). – causa. latebra (Vorwand, Behelf, zu dem man seine Zuflucht nimmt). – eine E. vorbringen, excusatione uti, excusationem afferre, wegen etwas, alcis rei: etwas als E. anführen, excusare alqd (z.B. morbum); in excusationem dicere (zur E. sagen, z.B. haec); deprecari mit Akk. u. Infin. (zur E. im bittenden Tone sagen): einiges zur E. seines Vergehens sagen, pauca pro delicto suo verba facere: eine E. annehmen, gelten lassen, excusationem od. causam od. satisfactionem accipere: eine E. suchen, excusationem oder excusationis finden (v. Lebl.), excusari, durch etw., alqā re; excusationem habere, durch etw., alcis rei: wegen etwas um E. bitten, deprecari [763] alqd excusatione: ich bitte um E., ignoscas rogo.

    deutsch-lateinisches > Entschuldigung

  • 10 erbitten

    erbitten, I) durch Bitten zu erlangen suchen: precibus od. precario petere, rogare, exigere alqd ab alqo. – rogare alqm alqd od. alqd ab alqo (übh. um etw. ersuchen). – deprecari alqd (eine Fürbitte wegen etw. einlegen); [775] verb. petere ac deprecari mit folg. ne u. Konj. – precibus impetrare alqd ab alqo (bittweise erlangen). – II) durch Bitten bewegen: exorare. – precibus mollire (durch Bitten erweichen). – sich e. lassen, exorari: sich von jmd. e. lassen, precibus alcis aliquid dare; precibus alcis vinci: in etwas sich e. lassen, a se alqd impetrari pati: sich endlich e. lassen, precibus cedere; precibus fatigari: laß dich e.! sine te exorari!: laß dich von mir e.! sine te exorem!

    deutsch-lateinisches > erbitten

  • 11 Fürbitte

    Fürbitte, preces alcis (Bitten). – deprecatio (Abwendung eines drohenden Übels durch Bitten), wegen etw., alcis rei. – auf od. durch jmds. F., precibus alcis: alqo deprecatore: F. einlegen für jmd., rogare pro alqo; deprecari pro alqo (durch Bitten eine Strafe etc. von jmd. abzuwenden suchen): wegen etwas, alci adesse ad alqd deprecandum; bei einem, deprecari alqm (z.B. senatum) pro alqo; deprecatorem alci adesse apud alqm; alci supplicare pro alqo (bei jmd. fußfällig für einen bitten). – Fürbitter, deprecator.

    deutsch-lateinisches > Fürbitte

  • 12 Gnade

    Gnade, gratia (die Gnade = die gnädige Gesinnung und Gnadenbezeigung). – favor (Gewogenheit, s. »Gunst« den Untersch. von grat. u. fav.). – clementia (die Gnade als Eigenschaft des Gütigen, Gnädigen, der die erwartete Strenge bis zu einem gewissen Grade mildert, der Gnade für Recht ergehen läßt, [1150] Ggstz. crudelitas). – indulgentia (die besondere Gunst, Nachsicht und Schonung, die man jmdm. angedeihen läßt). – benignitas (die Gutmütigkeit, Güte dessen, der mehr tut, als ihm nach strengem Rechte zugemutet werden kann). – amicitia (die freundschaftliche Gesinnung, z.B. principis). – misericordia (Barmherzigkeit, Mitleid). – venia (Verzeihung, Nachsicht). – impunitas (Straflosigkeit, die man erlangt oder angedeihen läßt, s. Amnestie). – beneficium (die Guttat = die Vergünstigung, gütige Vermittelung, günstige Einwirkung. Gnadenbezeigung, Wohltat). – arbitrium (freier Wille, Willkür). – durch jmds. G., alcis beneficio od. misericordiā (z.B. leben, vivere, salvum esse): durch göttliche G., munere deorum. – Gott gebe seine G. dazu! quod approbet deus! – jmdm. Gnade erweisen, erzeigen, angedeihen lassen, in gratia habere alqm (gnädige Gesinnung zeigen gegen jmd.); alci favere (überhaupt jmdm. gewogen sein); alci indulgere (jmd. mit besonderer Gunst, Nachsicht u. Schonung behandeln): jmdm. eine G. erzeigen, erweisen, angedeihen lassen, beneficium alci deferre: beneficium in alqm conferre; beneficio alqm afficere: jmdm. die G. erzeigen, ihn zu etc., dignari alqm mit Infin.: erzeige mir diese G., da mihi hanc veniam: bei jmd. in G. stehen, gratiosum esse apud alqm: sehr, gratiā multum valere apud alqm: um eine Gnade bitten, beneficium petere: sich etwas von jmd. als eine G. ausbitten, petere ab alqo alqd in beneficii loco: sich die G. ausbitten, daß etc., petere in beneficii loco et gratiae, ut etc.: G. für Recht ergehen lassen, clementiā uti (übh.); clementer agere cum alqo (in bezug auf die Person); gratiam facere delicti (in bezug auf das Vergehen). – um G. bitten, flehen, clementiam expetere (im allg.); veniam delicti precari (für ein Vergehen); veniam praeteritorum precari (übh. wegen alles Geschehenen, von Aufrührern etc.); suum periculum deprecari (eine drohende Gefahr, wie Tod etc., von sich abzuwenden suchen durch Bitten): um G. flehend, supplex. – für jmd. (der zum Tode verurteilt ist) um G. bitten, petere veniam nocenti (für einen Missetäter); deprecari mortem alcis (übh. für jmd., auch für einen Unschuldigen): G. erlangen, (vor jmds. Augen) finden, impetrare veniam, in bezug auf etw., alcis rei (Verzeihung finden); alci placere (jmdm. gefallen): bei jmd. keine G. finden, nullum misericordiae locum habere apud alqm: G. beim Feinde finden, veniam invenire ab hoste; beneficio alcis servari (durch die Gnade eines Siegers erhalten werden): jmdm. G. erteilen, angedeihen lassen, s. begnadigen no. II: jmd. wieder zu G. annehmen, alqm du gratiam recipere (einen einzelnen); alqm in fidem recipere (ein abtrünnig gewordenes Volk etc.): die G. des Siegerserwarten, victoris arbitrium exspectare: sich auf G. und Ungnade ergeben, s. sich ergeben no. I. – von jmds. G. leben, alcis misericordiā vivere: alcis liberalitate se sustentare: von fremder G. leben, alienā misericordiā vivere.

    deutsch-lateinisches > Gnade

  • 13 losbitten

    losbitten, jmd., deprecari pro alqo. sich von etw. l., deprecari alqd.

    deutsch-lateinisches > losbitten

  • 14 detestor

    dētestor, āri, ātus sum [st1]1 [-] détourner en prenant les dieux à témoin, écarter avec des imprécations.    - a se querimoniam detestari ac deprecari, Cic. Cat. 1, 11: écarter de soi un reproche par des imprécations et des prières.    - in caput alicujus detestari minas periculaque, Liv. 39, 10, 2: par des imprécations détourner sur la tête de qqn toutes menaces et tous dangers.    - deorum iram in caput infelicis pueri detestari, Plin. Ep. 2, 20, 6: appeler la colère des dieux sur la tête de son malheureux enfant.    - tam iniquam et tam indignam sortem populi Romani detestata est, Suet. Cl. 3: elle pria les dieux d'épargner au peuple romain un sort si injuste et si indigne. [st1]2 [-] écarter avec horreur, écarter, détourner.    - omnes memoriam consulatus tui a republica detestantur, Cic. Pis. 40, 96: tous repoussent avec horreur loin de la république le souvenir de ton consulat.    - invidiam detestari, Cic. Nat. 1, 44, 123: détourner la haine.    - o di immortales, avertite ac detestamini hoc omen, Cic. Phil. 4, 4, 10: dieux immortels, détournez, éloignez ce présage! [st1]3 [-] prononcer des imprécations contre, maudire.    - te tamquam auspicium malum detestantur, Cic. Vat. 16, 39: ils te maudissent comme un présage funeste.    - omnibus precibus detestatus Ambiorigem, Caes. BG. 6, 31: ayant maudit Ambiorix avec toutes sortes d'imprécations. [st1]4 [-] détester, exécrer, avoir en horreur.    - auctorem cladis detestari, Tac. H. 2, 35: maudire l'auteur du désastre.    - civilia arma adeo detestari, Suet. Oth. 10. [st1]5 [-] sens passif être détesté, être maudit.    - Apul. Mag. p. 307, 24; August. Ep. ad Macr. 255.    - detestata omnia ejusmodi repudianda sunt, Cic. Leg. 2, 11, 28.    - bella matribus detestata, Hor. Od. 1, 1, 25.
    * * *
    dētestor, āri, ātus sum [st1]1 [-] détourner en prenant les dieux à témoin, écarter avec des imprécations.    - a se querimoniam detestari ac deprecari, Cic. Cat. 1, 11: écarter de soi un reproche par des imprécations et des prières.    - in caput alicujus detestari minas periculaque, Liv. 39, 10, 2: par des imprécations détourner sur la tête de qqn toutes menaces et tous dangers.    - deorum iram in caput infelicis pueri detestari, Plin. Ep. 2, 20, 6: appeler la colère des dieux sur la tête de son malheureux enfant.    - tam iniquam et tam indignam sortem populi Romani detestata est, Suet. Cl. 3: elle pria les dieux d'épargner au peuple romain un sort si injuste et si indigne. [st1]2 [-] écarter avec horreur, écarter, détourner.    - omnes memoriam consulatus tui a republica detestantur, Cic. Pis. 40, 96: tous repoussent avec horreur loin de la république le souvenir de ton consulat.    - invidiam detestari, Cic. Nat. 1, 44, 123: détourner la haine.    - o di immortales, avertite ac detestamini hoc omen, Cic. Phil. 4, 4, 10: dieux immortels, détournez, éloignez ce présage! [st1]3 [-] prononcer des imprécations contre, maudire.    - te tamquam auspicium malum detestantur, Cic. Vat. 16, 39: ils te maudissent comme un présage funeste.    - omnibus precibus detestatus Ambiorigem, Caes. BG. 6, 31: ayant maudit Ambiorix avec toutes sortes d'imprécations. [st1]4 [-] détester, exécrer, avoir en horreur.    - auctorem cladis detestari, Tac. H. 2, 35: maudire l'auteur du désastre.    - civilia arma adeo detestari, Suet. Oth. 10. [st1]5 [-] sens passif être détesté, être maudit.    - Apul. Mag. p. 307, 24; August. Ep. ad Macr. 255.    - detestata omnia ejusmodi repudianda sunt, Cic. Leg. 2, 11, 28.    - bella matribus detestata, Hor. Od. 1, 1, 25.
    * * *
        Detestor, detestaris, detestatus sum, detestari. Plaut. Appeler en tesmoing.
    \
        Detestari. Ouid. Detester, Avoir en abomination et horreur.
    \
        Detestari iram Dei in caput alicuius. Pli. iun. Invoquer et prier Dieu qu'il se corrouce et envoye malencontre à aucun.
    \
        Detestari a Rep. nomen alicuius. Cic. Le dechasser de parolles du maniement de la republique comme abominable, Le detester.
    \
        Detestari. Cic. Vt a me iustam patriae querimoniam detester ac deprecer. Fuir et laisser une chose, Eviter et rejecter, Repoulser et esloingner de soy.
    \
        Detestari inuidiam. Cic. Eviter et fuir reprehension.

    Dictionarium latinogallicum > detestor

  • 15 lacrimabiliter

    слёзно, со слезами (deprecari aliquid Hier)

    Латинско-русский словарь > lacrimabiliter

  • 16 mors

    mortis (abl. ē и ī) f.
    1) смерть, кончина (voluntaria, repentina C; honesta Ter, Nep)
    alicui morti esse C — причинить кому-л. смерть
    mortem obire C, VP — умереть, скончаться
    m. extrema Ctl, V (suprema H) — последние минуты жизни
    2) pl. случаи смерти ( multae clarae mortes C)
    3) труп, мертвое тело ( mortem alicujus lacerare C)
    in Attalico m. nixa toro Prp — тело, покоящееся на атталовом (т. е. пышном) катафалке
    ensis multa morte V — меч, обагрённый кровью

    Латинско-русский словарь > mors

  • 17 remurmuro

    re-murmuro, —, —, āre
    1) журчать, шуметь в ответ ( unda remurmurat V); шелестеть ( pinus remurmurat aurae St)
    2) повторять (carmina ventosa remurmurat echo Calp)
    3) неодобрительно бормотать, роптать (r. aut deprecari Fronto)

    Латинско-русский словарь > remurmuro

  • 18 arcus

    arcus, altlat. arquus, ūs, m. (vgl. angels. earh, got. arhwazna, Pfeil), I) der Bogen, a) zum Abschießen der Pfeile, curvi arcus, Ov.: arcus Haemonii, der Schütze als Gestirn, Ov.: Teucri sagittae et arcus, Ampel.: Euboea consimilis arcui, Hyg.: portus curvatus in arcum, Verg.: hic pontus ad formam Scythici arcus incurvus, Mela: speciem efficit arcus Scythici, Sall. fr.: arcum intendere, Cic., od. adducere, Verg. – b) der Regenbogen, Plaut., Cic. u.a.: arcus bibit aquam, zieht Wasser an sich, Plaut. Curc. 129: vollst. arcus caelestis, Plin., pluvius, Hor., imbrifer, Tibull., hibernus, Val. Flacc. – c) als Bauwerk, der Bogen, der Schwibbogen, Vitr. 5, 10, 2 u.a. Ov. met. 3, 30 u. 160. Lucan. 4, 15 (v. einem Brückenbogen). Frontin. aqu. 15 extr. Corp. inscr. Lat. 6, 1252: ad arcum veterem (beim alten Tore) habitare, Petr. 44, 6. – bes. Triumphbogen, Siegesbogen, Ehrenbogen, circi maximi, Suet. Ner. 25, 2: Fabianus, Sen. const. 1, 3: marmoreus cum tropaeis, Suet. Claud. 1, 3 u. 11, 3: arcus veteres, Iuven. 3, 11: arcus, tropaea, statuas deprecari, Plin. pan. 59, 2: fine anni arcus propter aedem Saturni ob recepta signa cum Varo amissa ductu Germanici dicatur, Tac. ann. 2, 41. – II) übtr.: 1) jede bogenförmige Krümmung, Bogenwölbung, v. den Windungen der Schlange, der Krümmung des Meerbusens, Ov.: v. der Krümmung des Hafens, Verg.: v. den brandenden Wellen, Ov.: v. der Lehne des Stuhls, Tac.: v. den Ranken des Weinstocks, Plin.: v. den zur Erde gebogenen Zweigen, die einwachsen sollen, Verg. u. Col. – 2) insbes., als mathemat. t. t., der Kreisbogen, Sen. u. Col.: quinque arcus, die fünf Parallelkreise der Erdkugel, die die Zonen begrenzen, Ov. – / Alter Genet. sing. arqui, Lucr. 5, 526. Cic. de nat. deor. 3, 51 M. – alter Nom. plur. arci, Varr. bei Non. 77, 12: u. Abl. plur. arquis, Tert. ad nat. 2, 15 ed. Oehler. – Abl. plur. arcubus, Manil. 3, 213. Capit. Maxim. et Balb. 16, 5. Treb. Poll. Claud. 3, 7. Veget. mil. 1, 14; 2, 15; 4, 29. Serv. Verg. Aen. 9, 622 u. 11, 6. Sidon. ep. 1, 5. Vulg. Nehem. 4, 13; vgl. Diom. 308, 2. Vel. Long. (VII) 68, 3 K. – arcus als fem., Enn. ann. 393.

    lateinisch-deutsches > arcus

  • 19 detestor

    dē-tēstor, ātus sum, ārī, I) als t. t. der Religionsspr.: 1) unter Anrufung der Götter etwas Böses auf jmds. Haupt herabwünschen, minas periculaque in alcis caput, Liv. 39, 10, 2: deorum iram in caput infelicis pueri, Plin. ep. 2, 20, 6. – 2) unter Anrufung der Götter jmd. od. etwas verwünschen, verfluchen, verabscheuen, Ambiorigem, Caes.: exitum belli civilis, Cic.: dah. dētēstandus, a, um, verwünschenswert, verfluchenswert, verabscheuenswert, civilium bellorum detestanda memoria, Val. Max.: det. fraus, Tac.: fama det., Capit. – Passiv, im Infin., in isto splendidissimo coetu detestari, Apul. de mag. 52: ab omnibus detestari, Augustin. epist. 108, 4: im Partiz. Perf., bella matribus detestata, Hor. carm. 1, 1, 24 (nicht mehr Cic. de legg. 2, 28). – 3) übtr., etwas von sich od. andern feierlich abweisen, abwehren, feierlich gegen etwas sich verwahren (protestieren), a se quandam prope iustam patriae querimoniam d. ac deprecari, Cic.: omnes memoriam consulatus tui, facta, mores etc. a re publica detestantur, Cic.: o di immortales, avertite et detestamini hoc omen! Cic.: invidiae detestandae gratiā, Cic. – II) als t. t. der Gerichtsspr., a) sich feierlich lossagen von etw., sacra (s. 1. detestatio no. II), Gell. 6, 12, 1. – b) vor Zeugen (mit Anrufung von Zeugen) ankündigen, passiv, detestatum est testatione denuntiatum, Gaius dig. 50, 16, 238. § 1.

    lateinisch-deutsches > detestor

  • 20 mors

    mors, mortis, f. (zu Wurzel mor, wov. auch morior, verwandt mit μόρος, μοιρα, der Tod, I) eig. u. übtr.: A) eig.: acerba, Cic.: m. honesta, Nep.: celeris, Suet.: immatura, Lucr., Catull., Cic. u.a.: innoxia, Iustin.: matura, Flor. 3, 17, 9: necessaria, der natürliche, Cic.: perspicua, Cic.: alci propinqua, Cic.: repentina, Cic.: voluntaria, Cic.: mors coacta, Ggstz. fortuita, Tac.: cuius aetati mors propior erat, Sall. fr.: beata L. Crassi mors illa, quae est a multis saepe defleta, Cic.: fames, miserrima omnium mors, Sall.: fames et frigus, quae miserrima mortis genera sunt, Cic.: mors crucis, Kreuzestod, Augustin. in Ioann. tract. 124, 1. – mortis periculum, Caes.: mortis poena od. poenae, Cic.: potio mortis causā data, Ps. Quint. decl.: civium suorom vitae mortisque arbiter, Sen. – morti proximus, Fronto, Augustin. u.a.: morti vicinus, Capit., Hieron. u.a. (s. über beide Krebs-Schmalz Antib.7 Bd. 2. S. 103 u. 104 unter mors). – mors (alci) appropinquat, Cic. – obire mortem, s. ob-eo: mortem subire, suscipere, s. sub-eo, suscipio: occumbere mortem, s. occumbo: mortem oppetere, s. oppeto: voluntariam mortem petere, Gell.: cupide mortem expetere pro salute civium, Cic.: morti od. ad mortem se offerre, s. offero: mortem sibi consciscere, Cic.: mortem alci afferre, Plaut.: afferre alci causam mortis voluntariae, Cic.: alci mortem inferre u. offerre, Cic.: alqm dare ad mortem, Plaut., od. morti, Hor.: alqm morti mittere, Plaut.: alqm morte afficere, Cic.: mortem proponere, Cic.: ad mortem trudi, Cic.: morte deleri, Cic.: alqm morte multare, Cic., punire, Plin. ep.: alqm morte damnare (v. der Natur), Sen.: alqm ad mortem damnare, Tac.: alci morti esse, jmdm. den Tod bringen, Cic.: ebenso mortem facere, Ov.: morte suā mori, eines natürlichen T. sterben, Sen.: ebenso suā morte defungi, Suet.: inhonestā morte mori, Tert.: vitam cum morte commutare, Sulpic. in Cic. ep.: mortem servituti anteponere, Cic.: mortem deprecari, um sein Leben bitten, Caes.: mortem alcis persequi, Cic., Caes. u. Liv.: fidenti animo ad mortem gradiri, Cic.: alqm ex media morte eripere, Cic.: mortem alcis lacerare, jmd. im Tode, Cic.: so auch alcis vitam spoliare, eius mortem ornare, Cic.: Drusum matura mors abstulit, Flor. 3, 17, 9. – in mortem (zum Todesstoß) destringere ferrum, Tac. – in morte, noch im T., noch nach dem T., Verg.: in extrema morte, an der äußersten Grenze des T., in den letzten Augenblicken, Catull. u. Verg.: so auch supremā morte, Hor. u.a. (s. Schmid Hor. ep. 2, 2, 173). – Plur. mortes, wie θάνατοι, α) v. Tode mehrerer, Tod, Todesfälle, mortes imperatoriae, Cic.: mortes quattuor, Mart.: mortes meorum, Plin. ep.: clarae mortes pro patria oppetitae, Aufopferungen für das V. durch den Tod, Cic.: quibus videmus optabiles mortes fuisse cum gloria, Aufopferungen durch einen rühmlichen Tod, Cic.: perdere mortes, den Tod verschwenden, d.i. unnütz Tod (unter den Feinden) verbreiten, Stat. – β) v. den verschiedenen Erscheinungen des Todes, die Todesarten, Todesgefahren, der Tod in jeder Gestalt, o hominem mille mortibus dignum! Sen.: omnes per mortes animam dare, Verg.: omni imagine mortium, Tac. – B) übtr.: 1) von Lebl., der Tod = das Absterben, Hinschwinden, hoc mors est illius, quod ante fuit, Lucr.: rerum omnium oblivio morsque memoriae, Plin. – 2) personif., die Gottheit Mors, Tochter des Erebus und der Nox, Cic. de nat. deor. 3, 44. Hyg. fab. praef. in. Verg. Aen. 11, 197. – II) meton.: 1) der Tod = der Leichnam, die Leiche, hominis, Plin.: morte campos contegi, Acc. fr.: nec sit in Attalico mors mea nixa toro, Prop. – ähnl. von einem Greise, odiosum est mortem amplexari, eine Leiche, ein Skelett, Plaut. – 2) wie φόνος, = durch Mord vergossenes Blut, Todesblut, ensem multā morte recepit, Verg. Aen. 9, 348. – 3) der, das Todbringende, der Tod, mors terrorque sociorum lictor Sextius, Cic. Verr. 5, 118. – ubi fratri suo paratam mortem (tödliche Gift) ebibit, Apul. met. 10, 5. p. 886 H.: aër fertilis in mortes, ergiebig an tödlichen Plagen, Lucan. 9, 625: u. Plur. mortes v. todbringenden Geschossen, Lucan. 7, 517. Sil. 9, 369. Stat. Theb. 6, 793. – / Archaist. Abl. morti, Lucr. 6, 1229 (1232).

    lateinisch-deutsches > mors

См. также в других словарях:

  • deprecari — index intercede Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • deprecar — (Del lat. deprecari, interceder, suplicar.) ► verbo transitivo Pedir, rogar insistentemente. SE CONJUGA COMO sacar SINÓNIMO suplicar * * * deprecar (del lat. «deprecāri») tr. *Suplicar. * * * deprecar. (Del lat. deprecāri, rogar) …   Enciclopedia Universal

  • demander — Demander, Deposcere, Petere, Procare, Rogare, Quaerere. Demander chose juste, honeste et convenante, Postulare, Poscere. Demander affectueusement, Contendere aliquid ab aliquo. Demander instamment, Exposcere. Il a ce qu il demande, Voti compos… …   Thresor de la langue françoyse

  • prier — Prier, Il vient de Precari, En ostant la lettre c, Petere orare, Rogare, Preces ferre, Precari, Comprecari, Facere precationes. Prier plus longuement, Extendere preces. Fort prier, Erogitare, Exorare, Praerogare, Derogitare, Deprecari. Faire la… …   Thresor de la langue françoyse

  • requerir — Requerir, Requerre, est composé de Re et Querir, qu on dit aussi querre, et selon cette naïfveté de composition signifie recercher la chose esgarée, ainsi en usent les veneurs quand ils disent corner requeste, Reindagationem buccinare, voyez… …   Thresor de la langue françoyse

  • souffrance — Souffrance, c est patience et attente d une chose qu on nous doit faire ou payer, Tolerantia, Toleratio. Selon ce on dit, Le seigneur feodal bailler souffrance du quint denier de la vendition du fief mouvant de luy, Solutionem quintanorum fundi… …   Thresor de la langue françoyse

  • deprecate — dep re*cate (d[e^]p r[ e]*k[=a]t), v. t. [imp. & p. p. {Deprecated} ( k[=a] t[e^]d); p. pr. & vb. n. {Deprecating} ( k[=a] t[i^]ng).] [L. deprecatus, p. p. of deprecari to avert by prayer, to deprecate; de + precari to pray. See {Pray}.] To pray… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Deprecated — deprecate dep re*cate (d[e^]p r[ e]*k[=a]t), v. t. [imp. & p. p. {Deprecated} ( k[=a] t[e^]d); p. pr. & vb. n. {Deprecating} ( k[=a] t[i^]ng).] [L. deprecatus, p. p. of deprecari to avert by prayer, to deprecate; de + precari to pray. See… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Deprecating — deprecate dep re*cate (d[e^]p r[ e]*k[=a]t), v. t. [imp. & p. p. {Deprecated} ( k[=a] t[e^]d); p. pr. & vb. n. {Deprecating} ( k[=a] t[i^]ng).] [L. deprecatus, p. p. of deprecari to avert by prayer, to deprecate; de + precari to pray. See… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • deprecate — transitive verb ( cated; cating) Etymology: Latin deprecatus, past participle of deprecari to avert by prayer, from de + precari to pray more at pray Date: 1628 1. a. archaic to pray against (as an evil) b. to seek to avert …   New Collegiate Dictionary

  • Triunfo de San Rafael de la Puerta del Puente — Vista completa. El Triunfo de San Rafael de la Puerta del Puente es uno de los muchos triunfos existentes en la ciudad de Córdoba dedicados al arcángel San Rafael, ángel custodio de la ciudad. Está situado en la plaza del Triunfo del barrio de la …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»