Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

dĕorsum

  • 1 deorsum

    deorsum, adv. [de + vorsum] [st2]1 [-] en bas, vers le bas. [st2]2 [-] au-dessous, dessous.    - souvent dissyl. chez les poètes: Ter. Eun. 573; Lucr. 1, 362; 2, 205, etc.    - deorsum versus, Cato. Agr. 156, 4: en bas, vers le bas.    - deorsum versum, Varr. R. 2, 7, 5: en bas, vers le bas.    - sursum deorsum, Ter. Eun. 278: de bas en haut, de haut en bas (cf. Cic. Att. 5, 10, 5 ; Sen. Nat. 6, 21).    - deorsum directo, Cic.: droit en bas.    - ego me deorsum duco de arbore, Plaut. Aul.: je descends de l'arbre.    - sursum ac deorsum, Sen.: en haut et en bas.
    * * *
    deorsum, adv. [de + vorsum] [st2]1 [-] en bas, vers le bas. [st2]2 [-] au-dessous, dessous.    - souvent dissyl. chez les poètes: Ter. Eun. 573; Lucr. 1, 362; 2, 205, etc.    - deorsum versus, Cato. Agr. 156, 4: en bas, vers le bas.    - deorsum versum, Varr. R. 2, 7, 5: en bas, vers le bas.    - sursum deorsum, Ter. Eun. 278: de bas en haut, de haut en bas (cf. Cic. Att. 5, 10, 5 ; Sen. Nat. 6, 21).    - deorsum directo, Cic.: droit en bas.    - ego me deorsum duco de arbore, Plaut. Aul.: je descends de l'arbre.    - sursum ac deorsum, Sen.: en haut et en bas.
    * * *
        Deorsum, Aduerbium. Plaut. Allant ou tirant en bas.
    \
        Directo deorsum ferri. Cic. Aller droict en bas.
    \
        Sursum deorsum cursitare. Terent. Courir ca et là, Hault et bas.
    \
        Sursum deorsum, vltro citroque commeare. Cic. Aller hault et bas, Ca et là.
    \
        Deorsum versum, vel Deorsum versus. Terent. Vers le bas, En bas.

    Dictionarium latinogallicum > deorsum

  • 2 deorsum

    dĕorsum (dissyll. per synaeresin, Lucr. 1, 362; 2, 205 al.; cf.

    , on the contrary, trisyll.,

    id. 2, 202.—Also deorsus, like prorsus, quorsus, rursus, adversus, Cic. N. D. 1, 25, 69; Ap. M. 8, p. 207, 18; id. ib. 9, p. 236, 40; id. de Deo Socr. p. 47, 35; id. Flor. no. 15), adv. [contr. from devorsum, turned down], downwards, katô, opp. to sursum (class.).
    I.
    To indicate motion: ego me deorsum duco de arbore, Plaut. Aul. 4, 8, 8:

    deorsum cuncta feruntur (opp. flammae expressae sursum),

    Lucr. 2, 202; 205; 6, 335; Cic. N. D. 1, 25, 69; id. Fin. 1, 6, 18; Cels. 5, 26, 31:

    reliqui (gestus) ante nos et dextra laevaque et sursum et deorsum aliquid ostendunt,

    Quint. 11, 3, 105:

    deorsum cadit,

    Plaut. Rud. 1, 2, 89; cf.: ut isto gladio deorsus ad meum Tlepolemum viam quaeram, i. e. in orcum, Ap. M. 8, p. 207, 18.—
    b.
    Pleonast. with versus (versum):

    ubi deorsum versus ibit,

    Cato R. R. 156, 4; Varr. R. R. 2, 7, 5; Quadrig. ap. Gell. 9, 1, 1:

    ubi eo veneris, clivos deorsum vorsum est,

    right down before you, Ter. Ad. 4, 2, 35.—
    c.
    With sursum, up and down, anô katô:

    ne sursum deorsum cursites,

    Ter. Eun. 2, 2, 47; cf.:

    naturis sursum deorsum, ultro citro commeantibus,

    Cic. N. D. 2, 33, 84:

    si sanguis sursum deorsumve erupit,

    Cels. 2, 8:

    cum terra quatitur et sursum ac deorsum movetur,

    Sen. Q. N. 6, 21.—
    II.
    To indicate position, locality, down, below:

    qui colunt deorsum, magis aestate laborant: qui sursum, magis hieme... nec non sursum quam deorsum tardius seruntur ac metuntur,

    Varr. R. R. 1, 6, 3; Plaut. Aul. 2, 7, 5; Ter. Ad. 4, 2, 34 sq.; Vulg. Deut. 4, 39 al.—Cf. on this art. Hand, Turs. II. p. 280- 282.

    Lewis & Short latin dictionary > deorsum

  • 3 deorsum

    deorsum deorsum вниз, внизу

    Латинско-русский словарь > deorsum

  • 4 deorsum

    de-orsum, Adv. (zsgzg. aus de -vorsum), abwärts gewandt, abwärts, κάτω, Ggstz. sursum, I) zur Bezeichnung der Bewegung, Plaut., Cic. u.a.: pleonast. verb. deorsum versus (versum), Ggstz. sursum versus, Ter., Cato u.a. – verb. sursum deorsum, auf- u. niederwärts, auf u. nieder (griech. ἄνω κάτω), Ter. u. Cic.: ebenso sursum ac deorsum, Sen. – II) zur Bezeichnung der Lage, Örtlichkeit, unterwärts, unten, Komik. u. Varro. – / synk. dorsum, Corp. inscr. Lat. 1, 199, 27. – Nbf. deorsus in Verbdg. mit sursus, sursus deorsus, Cic. de nat. deor. 2, 84 M.: deorsus allein, Apul. de deo Socr. 10 u.a.

    lateinisch-deutsches > deorsum

  • 5 deorsum

    de-orsum, Adv. (zsgzg. aus de -vorsum), abwärts gewandt, abwärts, κάτω, Ggstz. sursum, I) zur Bezeichnung der Bewegung, Plaut., Cic. u.a.: pleonast. verb. deorsum versus (versum), Ggstz. sursum versus, Ter., Cato u.a. – verb. sursum deorsum, auf- u. niederwärts, auf u. nieder (griech. ἄνω κάτω), Ter. u. Cic.: ebenso sursum ac deorsum, Sen. – II) zur Bezeichnung der Lage, Örtlichkeit, unterwärts, unten, Komik. u. Varro. – synk. dorsum, Corp. inscr. Lat. 1, 199, 27. – Nbf. deorsus in Verbdg. mit sursus, sursus deorsus, Cic. de nat. deor. 2, 84 M.: deorsus allein, Apul. de deo Socr. 10 u.a.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > deorsum

  • 6 deorsum

    adv
    bas (en deorsum)

    Dictionarium Latino-Gallicum botanicae > deorsum

  • 7 deorsum

    [ de + vorsum\]
    sursum (ac) d. Ter, C, Senвверх и вниз
    2) внизу Pl, Ter, Vr

    Латинско-русский словарь > deorsum

  • 8 deorsum

    вниз (1. 10 § 9. 12 D. 38, 10).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > deorsum

  • 9 deorsum

    down, downwards, beneath, below; (motion/direction/order); in lower situation

    Latin-English dictionary > deorsum

  • 10 deorsum

    downwards.

    Latin-English dictionary of medieval > deorsum

  • 11 deorsum or deorsus

        deorsum or deorsus adv.    [de+vorsum, vorsus].—Of motion, downwards, down: pondere ferri.—With sursum, up and down: Ne sursum deorsum cursites, T.: naturis sursum deorsum commeantibus.—Of position, down, below: Clivos deorsum vorsum est, right down before you, T.: Nostin porticum hac deorsum? T.

    Latin-English dictionary > deorsum or deorsus

  • 12 sursum deorsum

    up and down.

    Latin-English dictionary of medieval > sursum deorsum

  • 13 deorsus

    вниз (tunicam d. ad pedes dejectus Ap)

    Латинско-русский словарь > deorsus

  • 14 sursum

    sursum (collat. form sursus, Lucr. 2, 188: susum, Cato, R. R. 157, 15; Aug. Tract. 8, Ep. 1, Joan. 2; Tract. 10, 5; Lact. Mort. Pers. 19, 4:

    SVRVORSVM,

    Inscr. Grut. 204), adv. [contr. from sub-vorsum], from below, i. e. up, upwards, on high (opp. deorsum; class. and very freq.).
    I.
    Denoting motion:

    cum ex alto puteo sursum ad summum escenderis,

    Plaut. Mil. 4, 4, 14:

    ascendere in tectum,

    id. Am. 3, 4, 25:

    illuc,

    id. ib. 3, 4, 17:

    quid nunc supina sursum in caelum conspicis?

    id. Cist. 2, 3, 78:

    subducere susum animam,

    Cato, R. R. 157, 15; cf.

    infra, II.: flammae expressae sursum (opp. deorsum ferri),

    Lucr. 2, 204:

    adspicit nil sursum,

    Mart. 1, 97, 11: sursum ac deorsum diducere, Tubero ap. Gell. 7 (6), 4, 3; Quint. 11, 3, 105.—
    b.
    Pleon. joined with versus (versum, vorsum), Plaut. Capt. 3, 4, 123:

    vineam sursum vorsum semper ducito,

    Cato, R. R. 33, 1; 32, 1:

    sursus enim vorsus gignuntur et augmina sumunt: Et sursum nitidae fruges arbustaque crescunt,

    Lucr. 2, 189:

    cum gradatim sursum versus reditur,

    Cic. Or. 39, 135; so,

    sursum versus,

    id. Part. Or. 7, 24; Lact. 3, 24, 1; Gell. 2, 1, 2; Varr. R. R. 1, 32 fin.
    c.
    Sursum deorsum, up and down, to and fro:

    sursum deorsum ultro citroque commeantibus,

    Cic. N. D. 2, 33, 84:

    ne sursum deorsum cursites,

    Ter. Eun. 2, 2, 47.—Prov.:

    omnia ista sursum deorsum fortuna versavit,

    topsy-turvy, Sen. Ep. 44, 4; cf.:

    quod sursum est, deorsum faciunt,

    i. e. they turn every thing upside down, Petr. 65 fin.
    II.
    Denoting situation or locality, high up, above (very rare): qui colunt deorsum, magis aestate laborant;

    qui sursum, magis hieme... nec non sursum quam deorsum tardius seruntur ac metuntur,

    Varr. R. R. 1, 6, 3:

    praeterito hac rectā plateā sursum,

    Ter. Ad. 4, 2, 35:

    nares, quod omnis odor ad supera fertur, recte sursum sunt,

    Cic. N. D. 2, 56, 141.

    Lewis & Short latin dictionary > sursum

  • 15 sursus

    sursum (collat. form sursus, Lucr. 2, 188: susum, Cato, R. R. 157, 15; Aug. Tract. 8, Ep. 1, Joan. 2; Tract. 10, 5; Lact. Mort. Pers. 19, 4:

    SVRVORSVM,

    Inscr. Grut. 204), adv. [contr. from sub-vorsum], from below, i. e. up, upwards, on high (opp. deorsum; class. and very freq.).
    I.
    Denoting motion:

    cum ex alto puteo sursum ad summum escenderis,

    Plaut. Mil. 4, 4, 14:

    ascendere in tectum,

    id. Am. 3, 4, 25:

    illuc,

    id. ib. 3, 4, 17:

    quid nunc supina sursum in caelum conspicis?

    id. Cist. 2, 3, 78:

    subducere susum animam,

    Cato, R. R. 157, 15; cf.

    infra, II.: flammae expressae sursum (opp. deorsum ferri),

    Lucr. 2, 204:

    adspicit nil sursum,

    Mart. 1, 97, 11: sursum ac deorsum diducere, Tubero ap. Gell. 7 (6), 4, 3; Quint. 11, 3, 105.—
    b.
    Pleon. joined with versus (versum, vorsum), Plaut. Capt. 3, 4, 123:

    vineam sursum vorsum semper ducito,

    Cato, R. R. 33, 1; 32, 1:

    sursus enim vorsus gignuntur et augmina sumunt: Et sursum nitidae fruges arbustaque crescunt,

    Lucr. 2, 189:

    cum gradatim sursum versus reditur,

    Cic. Or. 39, 135; so,

    sursum versus,

    id. Part. Or. 7, 24; Lact. 3, 24, 1; Gell. 2, 1, 2; Varr. R. R. 1, 32 fin.
    c.
    Sursum deorsum, up and down, to and fro:

    sursum deorsum ultro citroque commeantibus,

    Cic. N. D. 2, 33, 84:

    ne sursum deorsum cursites,

    Ter. Eun. 2, 2, 47.—Prov.:

    omnia ista sursum deorsum fortuna versavit,

    topsy-turvy, Sen. Ep. 44, 4; cf.:

    quod sursum est, deorsum faciunt,

    i. e. they turn every thing upside down, Petr. 65 fin.
    II.
    Denoting situation or locality, high up, above (very rare): qui colunt deorsum, magis aestate laborant;

    qui sursum, magis hieme... nec non sursum quam deorsum tardius seruntur ac metuntur,

    Varr. R. R. 1, 6, 3:

    praeterito hac rectā plateā sursum,

    Ter. Ad. 4, 2, 35:

    nares, quod omnis odor ad supera fertur, recte sursum sunt,

    Cic. N. D. 2, 56, 141.

    Lewis & Short latin dictionary > sursus

  • 16 sursum

    sursum, adv. [sub + versum] [st2]1 [-] de dessous vers le haut; en haut, en montant. [st2]2 [-] en haut (sans mouv.).    - sursum ascendere in tectum, Plaut.: monter sur le toit.    - sursum deorsum cursitare, Ter.: ne faire que monter et descendre.    - sursum deorsum commeare, Cic. Nat. 2: circuler en haut et en bas.    - vineam sursum vorsum ducere, Cato.: diriger la vigne vers le haut.    - cum gradatim sursum versus reditur, Cic. Or. 39: quand on procède par gradation ascendante.    - omnia sursum deorsum versare, Sen.: mettre tout sens dessus dessous.    - quod sursum est, deorsum facere, Petr.: mettre tout sens dessus dessous.    - nares recte sursum sunt, Cic. Nat. 2: le nez est placé fort bien à la partie supérieure du corps.    - qui colunt sursum, Varr.: ceux qui habitent sur les hauteurs.
    * * *
    sursum, adv. [sub + versum] [st2]1 [-] de dessous vers le haut; en haut, en montant. [st2]2 [-] en haut (sans mouv.).    - sursum ascendere in tectum, Plaut.: monter sur le toit.    - sursum deorsum cursitare, Ter.: ne faire que monter et descendre.    - sursum deorsum commeare, Cic. Nat. 2: circuler en haut et en bas.    - vineam sursum vorsum ducere, Cato.: diriger la vigne vers le haut.    - cum gradatim sursum versus reditur, Cic. Or. 39: quand on procède par gradation ascendante.    - omnia sursum deorsum versare, Sen.: mettre tout sens dessus dessous.    - quod sursum est, deorsum facere, Petr.: mettre tout sens dessus dessous.    - nares recte sursum sunt, Cic. Nat. 2: le nez est placé fort bien à la partie supérieure du corps.    - qui colunt sursum, Varr.: ceux qui habitent sur les hauteurs.
    * * *
        Sursum, Aduerbium. Terent. Contremont.
    \
        Sursum deorsum. Cic. Hault et bas.
    \
        Sursum versum aut versus. Cic. Droict en hault, Vers hault.

    Dictionarium latinogallicum > sursum

  • 17 sursum

    sursum, Adv. (sub u. versum), I) aufwärts, in die Höhe (Ggstz. deorsum), sursum meare, Lucr.: sursum deorsum, auf und nieder, commeare, Cic., u. cursitare, Ter.: sursum deorsum versare, zu oberst u. zu unterst kehren, Sen.: modo sursum, modo deorsum, tamquam collus cernui, Lucil. fr. – verb. mit versus (vorsus) od. versum (vorsum), wärts, sursum vorsum serpit, Varro: sursum versus reditur, Cic.: quod sursum versus fertur, Apul.: sursus versus gignuntur, Lucr. 2, 188: Ggstz., fruges et arbores deorsum versus crescere? pluvias et nives et grandines sursum versus cadere in terram? Lact. 3, 24, 1: zsgz. susovorsum u. sursuorsum, Corp. inscr. Lat. 1, 199. lin. 7 u. 14. – II) aufwärts, oberwärts, oben, auf die Frage wo? nares recte sursum sunt, Cic.: sursum ac deorsum, oben und unten, Tubero b. Gell.: dah. sprichw., quod sursum est, deorsum faciunt, verdrehen alles, Petron. 63, 9. – / Nbff. sursus, Cic. de nat. deor. 2, 84. Lucr. 2, 188 (s. oben no. I): u. susum, Cato r.r. 157, 15. Lact. de mort. pers. 19, 4 codd.: u. iusum, Augustin. in epist. Ioann. tract. 8, 2 u. 10, 8: daraus vermutlich sus in suscipio etc.: dah. susque deque = sursum deorsum, eig. auf und nieder, oder oben und unten, sprichw. gebraucht, wenn man etw. nicht achtet, susque deque ferre, Laber. com. fr., od. susque deque habere alqd, Plaut., sich nichts draus machen, es nicht achten: nam de Octavio susque deque (sc. fero od. habeo), wie es übrigens mit Okt. steht, das ficht mich nicht an, Cic. ad Att. 14, 6, 1.: susque deque esse, nichts zu bedeuten haben, nichts auf sich haben, Varro: verum haec ludus ibi, susque omnia deque fuerunt, susque haec deque fuere, inquam, omnia ludus iocusque, Lucil. 110 sq.

    lateinisch-deutsches > sursum

  • 18 sursum

    sursum, Adv. (sub u. versum), I) aufwärts, in die Höhe (Ggstz. deorsum), sursum meare, Lucr.: sursum deorsum, auf und nieder, commeare, Cic., u. cursitare, Ter.: sursum deorsum versare, zu oberst u. zu unterst kehren, Sen.: modo sursum, modo deorsum, tamquam collus cernui, Lucil. fr. – verb. mit versus (vorsus) od. versum (vorsum), wärts, sursum vorsum serpit, Varro: sursum versus reditur, Cic.: quod sursum versus fertur, Apul.: sursus versus gignuntur, Lucr. 2, 188: Ggstz., fruges et arbores deorsum versus crescere? pluvias et nives et grandines sursum versus cadere in terram? Lact. 3, 24, 1: zsgz. susovorsum u. sursuorsum, Corp. inscr. Lat. 1, 199. lin. 7 u. 14. – II) aufwärts, oberwärts, oben, auf die Frage wo? nares recte sursum sunt, Cic.: sursum ac deorsum, oben und unten, Tubero b. Gell.: dah. sprichw., quod sursum est, deorsum faciunt, verdrehen alles, Petron. 63, 9. – Nbff. sursus, Cic. de nat. deor. 2, 84. Lucr. 2, 188 (s. oben no. I): u. susum, Cato r.r. 157, 15. Lact. de mort. pers. 19, 4 codd.: u. iusum, Augustin. in epist. Ioann. tract. 8, 2 u. 10, 8: daraus vermutlich sus in suscipio etc.: dah. susque deque = sursum deorsum, eig. auf und nieder, oder oben und unten, sprichw. gebraucht, wenn man etw. nicht achtet, susque deque ferre, Laber. com. fr., od. susque deque habere alqd, Plaut.,
    ————
    sich nichts draus machen, es nicht achten: nam de Octavio susque deque (sc. fero od. habeo), wie es übrigens mit Okt. steht, das ficht mich nicht an, Cic. ad Att. 14, 6, 1.: susque deque esse, nichts zu bedeuten haben, nichts auf sich haben, Varro: verum haec ludus ibi, susque omnia deque fuerunt, susque haec deque fuere, inquam, omnia ludus iocusque, Lucil. 110 sq.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sursum

  • 19 versus

    [st1]1 [-] versus (versum, vorsus, vorsum), adv. [verto]: dans la direction (de), du côté (de).    - adverbe complétant in ou ad, ou l'acc. de nom de ville question quo.    - in forum versus, Cic. Lael. 96: dans la direction du forum, en regardant le forum.    - castra movet in Arvernos versus, Caes. BG. 7, 8, 5: il fait mouvement vers le territoire des Arvernes.    - ad Oceanum versus, Caes. BG. 6, 33, 1: du côté de l'Océan.    - verti me a Minturnis Arpinum versus, Cic. Att. 16, 10, 1: je me dirigeai de Minturnes dans la direction d'Arpinum.    - tria Albana (sepulchra) Romam versus, Liv. 1: les trois tombes des Albains en direction de Rome.    - avec ab, question unde ab occidente versus, Varr.: du côté de l'Occident.    - avec prép. s.-ent. iter orientem versus edixit, Amm. 20: il donna l'ordre de marcher vers l'Orient.    - vastae solitudines orientem versus usque ad Garamantas Augilasque et Trogodytas, Plin. 5: de vastes solitudes s'étendent vers l'est, jusqu'au pays des Garamantes, des Augiles et des Troglodytes.    - après les adv., deorsum, sursum, quoquo, utroque, undique, v. ces mots. [st1]2 [-] versus, a, um: part. passé de verto et de verro.    - color versus ( → verto), Sen. Ir. 1, 1, 3: **couleur changée** = un changement de couleur. [st1]3 [-] versŭs, ūs, m. [verto]: a - sillon (à l'extrémité duquel on retourne la charrue).    - Plin. 18, 177. b - ligne, ligne d'écriture; rangée, rang; rang de rameurs.    - multis milibus versuum explicare, Nep.: développer en plusieurs milliers de lignes.    - ille etiam seras in versum distulit ulmos, Virg. G. 4, 144: il transplanta aussi et disposa par rangées des ormes déjà grands.    - sedecim versus remorum, Liv. 33, 30, 5: seize rangs de rames.    - Cic. R. Post. 14; Att. 2, 16, 4; Plin. 15, 122; VIRG. En. 5, 119. c - vers.    - versum facere, Cic. Pis. 72: faire un vers.    - Graeci versus, Cic. Arch. 23: vers grecs.    - cf. Cic. de Or. 2, 257; Or. 67, etc. ; Caes. BG. 6, 14. d - au plur. chant du rossignol.    - Plin. 10, 83. e - mesure agraire (cent pieds carrés).    - Varr. R. 1, 10, 1. g - pas de danse.    - Plaut. St. 770; Trin. 707.
    * * *
    [st1]1 [-] versus (versum, vorsus, vorsum), adv. [verto]: dans la direction (de), du côté (de).    - adverbe complétant in ou ad, ou l'acc. de nom de ville question quo.    - in forum versus, Cic. Lael. 96: dans la direction du forum, en regardant le forum.    - castra movet in Arvernos versus, Caes. BG. 7, 8, 5: il fait mouvement vers le territoire des Arvernes.    - ad Oceanum versus, Caes. BG. 6, 33, 1: du côté de l'Océan.    - verti me a Minturnis Arpinum versus, Cic. Att. 16, 10, 1: je me dirigeai de Minturnes dans la direction d'Arpinum.    - tria Albana (sepulchra) Romam versus, Liv. 1: les trois tombes des Albains en direction de Rome.    - avec ab, question unde ab occidente versus, Varr.: du côté de l'Occident.    - avec prép. s.-ent. iter orientem versus edixit, Amm. 20: il donna l'ordre de marcher vers l'Orient.    - vastae solitudines orientem versus usque ad Garamantas Augilasque et Trogodytas, Plin. 5: de vastes solitudes s'étendent vers l'est, jusqu'au pays des Garamantes, des Augiles et des Troglodytes.    - après les adv., deorsum, sursum, quoquo, utroque, undique, v. ces mots. [st1]2 [-] versus, a, um: part. passé de verto et de verro.    - color versus ( → verto), Sen. Ir. 1, 1, 3: **couleur changée** = un changement de couleur. [st1]3 [-] versŭs, ūs, m. [verto]: a - sillon (à l'extrémité duquel on retourne la charrue).    - Plin. 18, 177. b - ligne, ligne d'écriture; rangée, rang; rang de rameurs.    - multis milibus versuum explicare, Nep.: développer en plusieurs milliers de lignes.    - ille etiam seras in versum distulit ulmos, Virg. G. 4, 144: il transplanta aussi et disposa par rangées des ormes déjà grands.    - sedecim versus remorum, Liv. 33, 30, 5: seize rangs de rames.    - Cic. R. Post. 14; Att. 2, 16, 4; Plin. 15, 122; VIRG. En. 5, 119. c - vers.    - versum facere, Cic. Pis. 72: faire un vers.    - Graeci versus, Cic. Arch. 23: vers grecs.    - cf. Cic. de Or. 2, 257; Or. 67, etc. ; Caes. BG. 6, 14. d - au plur. chant du rossignol.    - Plin. 10, 83. e - mesure agraire (cent pieds carrés).    - Varr. R. 1, 10, 1. g - pas de danse.    - Plaut. St. 770; Trin. 707.
    * * *
    I.
        Versus, Participium. Virgil. Tiré, Trainé.
    II.
        Versus, Aliud similiter participium. Cic. Tourné.
    \
        Gradu verso discedere. Ouid. S'en retourner.
    \
        Hostes versi fuga. Virgil. Mis en fuite.
    \
        Leges abolitae et funditur versae. Tacit. Everties et ruinees.
    \
        Mens mea versa est cum fortuna. Ouid. Est changee.
    \
        Regna ab imo versa. Seneca. Destruicts totalement.
    \
        Sententia retro versa. Virgil. Opinion changee.
    \
        Totus in Persea versus pater, cum eo cogitationes eius rei, etc. Liu. Inclinant à son parti.
    \
        Versus animi, Nomen. Tacit. Troublé de son esprit.
    III.
        Versus, huius versus. Cic. Un vers de poete, Vers poetique.
    \
        Versibus in comptis ludunt. Virgil. Ils chantent chansons composees en rhyme lourde et grossiere.
    \
        AEterni versus. Lucret. Qui ne periront jamais.
    \
        Parum clari versus. Horat. Difficiles à entendre.
    \
        Inopes rerum versus. Horat. Qui ne sont point sententieux.
    \
        Famosis versibus coopertus. Horat. Diffamé par vers diffamatoires.
    \
        Deducere versum. Ouid. Composer des vers.
    \
        Ducere versus. Ouid. Faire, Escrire.
    \
        Fingere versus. Horat. Composer.
    \
        Iuuenari teneris versibus. Horat. Par vers mollets et delicats, douls et suaves.
    \
        Oblinere aliquem atris versibus. Horat. Escrire vers diffamatoires contre quelcun.
    \
        Male tornatos incudi reddere versus. Horat. Corriger vers rudes et mal polis.
    \
        Versus. Plin. iunior. Une ligne d'escripture.
    \
        Versus. Plin. Un motet, Un chant.
    \
        Versus. Varro. Quant au labourage c'estoit cent pieds en quarré.
    \
        Versus remorum. Virgil. Une rangee de rames.
    \
        Versus arborum. Virgil. Rangee d'arbres plantez à la ligne.
    IV.
        Versus, Praepositio accusatiuum requirit, et semper postponitur. Cic. Quum Brundusium versus ires. Vers Brunduse.
    \
        Habet quandoque adiunctam praepositionem, vt Ad Occidentem versus, In forum versus: et tunc est aduerbium, vt nonnullis placet. Cic. Vers Occident, Du costé d'Occident.
    \
        Versus, Aliquando aduerbium: vt Sursum versus, Deorsum versus. Cato. Droict en mont, Droict en bas.
    \
        Versum ad eum. Plaut. Vers luy.
    \
        Quoquo versus quadratum. Varro. De touts costez.
    \
        Vtroque versus. Gell. En touts les deux sens, Des deux costez.
    \
        Vndique versus. Gell. De toutes parts, De touts costez.

    Dictionarium latinogallicum > versus

  • 20 verto

    verto ( vorto), ti, sum, 3 ( inf. vortier, Plaut. Rud. 3, 6, 48; Lucr. 1, 710; 2, 927; 5, 1199 al.), v. a. and n. [Sanscr. root vart-, to apply one's self, turn; cf. vart-ukas, round].
    I.
    Act., to turn, to turn round or about (syn.: verso, contorqueo).
    A.
    Lit.:

    (luna) eam partem, quaecumque est ignibus aucta, Ad speciem vertit nobis,

    Lucr. 5, 724:

    speciem quo,

    id. 4, 242:

    ora huc et huc,

    Hor. Epod. 4, 9:

    terga,

    Ov. Tr. 3, 5, 6:

    gradu discedere verso,

    id. M. 4, 338:

    verso pede,

    id. ib. 8, 869:

    pennas,

    i. e. to fly away, Prop. 2, 24, 22 (3, 19, 6):

    cardinem,

    Ov. M. 14, 782:

    fores tacito cardine,

    Tib. 1, 6, 12: cadum, to turn or tip up, Hor. C. 3, 29, 2:

    versā pulvis inscribitur hastā,

    inverted, Verg. A. 1, 478:

    verte hac te, puere,

    Plaut. Ps. 1, 3, 29; cf.:

    verti me a Minturnis Arpinum versus,

    Cic. Att. 16, 10, 1:

    cum haesisset descendenti (virgini) stola, vertit se et recollegit,

    Plin. Ep. 4, 11, 9:

    ante tuos quotiens verti me, perfida, postes,

    Prop. 1, 16, 43:

    Pompeiani se verterunt et loco cesserunt,

    turned about, wheeled about, fled, Caes. B. C. 3, 51; cf.:

    vertere terga,

    to turn one's back, run away, betake one's self to flight, id. B. G. 1, 53; 3, 21; id. B. C. 1, 47; 3, 63 fin.; Liv. 1, 14, 9; cf.

    also: hostem in fugam,

    to put to flight, rout, id. 30, 33, 16;

    Auct. B. Afr. 17: iter retro,

    Liv. 28, 3, 1:

    hiems (piscis) ad hoc mare,

    Hor. Epod. 2, 52: fenestrae in viam versae, turned or directed towards, looking towards, Liv. 1, 41, 4; cf.:

    mare ad occidentem versum,

    id. 36, 15, 9:

    Scytharum gens ab oriente ad septentrionem se vertit,

    Curt. 7, 7, 3:

    (Maeander) nunc ad fontes, nunc in mare versus,

    Ov. M. 8, 165: terram aratro, to turn up or over, to plough, etc., Hor. S. 1, 1, 28:

    ferro terram,

    Verg. G. 1, 147:

    glaebas (aratra),

    Ov. M. 1, 425; 5, 477:

    solum bidentibus,

    Col. 4, 5:

    agros bove,

    Prop. 3, 7, 43 (4, 6, 43):

    collem,

    Col. 3, 13, 8:

    freta lacertis (in rowing),

    Verg. A. 5, 141:

    ex illā pecuniā magnam partem ad se vortit,

    Cic. Div. in Caecil. 17, 57.—Mid.: vertier ad lapidem, to turn or incline one's self towards, Lucr. 5, 1199:

    congressi... ad caedem vertuntur,

    Liv. 1, 7, 2; so,

    versi in fugam hostes,

    Tac. H. 2, 26; cf.:

    Philippis versa acies retro,

    Hor. C. 3, 4, 26:

    sinit hic violentis omnia verti Turbinibus,

    to whirl themselves about, Lucr. 5, 503:

    magnus caeli si vortitur orbis,

    id. 5, 510:

    vertitur interea caelum,

    revolves, Verg. A. 2, 250:

    squamarum serie a caudā ad caput versā,

    reaching, Plin. 28, 8, 30, § 119.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to turn:

    ne ea, quae reipublicae causa egerit, in suam contumeliam vertat,

    Caes. B. C. 1, 8:

    in suam rem litem vertendo,

    Liv. 3, 72, 2:

    usum ejus (olei) ad luxuriam vertere Graeci,

    Plin. 15, 4, 5, § 19; cf.:

    aliquid in rem vertere,

    turn to account, make profitable, Dig. 15, 3, 1 sqq.:

    edocere, quo sese vertant sortes,

    Enn. Trag. v. 64 Vahl.; Verg. A. 1, 671:

    ne sibi vitio verterent, quod abesset a patriā,

    Cic. Fam. 7, 6, 1:

    idque omen in Macedonum metum verterunt Tyrii,

    Curt. 4, 2, 13:

    in religionem vertentes comitia biennic habita,

    making a matter of religious scruple, Liv. 5, 14, 2:

    aquarum insolita magnitudo in religionem versa,

    id. 30, 38, 10; cf. id. 26, 11, 3:

    id ipsum quod iter belli esset obstructum, in prodigium et omen imminentium cladium vertebatur,

    Tac. H. 1, 86 fin.:

    vertere in se Cotyi data,

    to appropriate, id. A. 2, 64:

    perii! quid agam? quo me vertam?

    Ter. Hec. 4, 1, 1:

    quo se verteret, non habebat,

    Cic. Phil. 2, 29, 74; id. Div. 2, 72, 149:

    Philippus totus in Persea versus,

    inclined towards him, Liv. 40, 5, 9:

    toti in impetum atque iram versi,

    id. 25, 16, 19:

    si bellum omne eo vertat,

    id. 26, 12, 13:

    di vortant bene, Quod agas,

    cause to turn out well, prosper, Ter. Hec. 1, 2, 121; cf. infra, II. B.; so,

    in melius somnia,

    Tib. 3, 4, 95.—
    2.
    In partic.
    a.
    To turn, i. e. to change, aller, transform (syn. muto):

    Juppiter In Amphitruonis vortit sese imaginem,

    Plaut. Am. prol. 121:

    in anginam ego nunc me velim vorti,

    id. Most. 1. 3, 61:

    omnes natura cibos in corpora viva Vertit,

    Lucr. 2, 880: vertunt se fluvii frondes et pabula laeta In pecudes; vertunt pecudes [p. 1978] in corpora nostra Naturam, id. 2, 875 sq.; cf.:

    cum terra in aquam se vertit,

    Cic. N. D. 3, 12, 31:

    verte omnis tete in facies,

    Verg. A. 12, 891:

    ego, quae memet in omnia verti,

    id. ib. 7, 309:

    tot sese vertit in ora,

    id. ib. 7, 328:

    inque deum de bove versus erat,

    Ov. F. 5, 616:

    Auster in Africum se vertit,

    Caes. B. C. 3, 26 fin.; cf. Liv. 30, 24, 7:

    semina malorum in contrarias partes se vertere,

    Cic. Div. 2, 14, 33:

    omnia versa et mutata in pejorem partem,

    id. Rosc. Am. 36, 103:

    cur nunc tua quisquam Vertere jussa potest,

    Verg. A. 10, 35:

    hic continentiam et moderationem in superbiam ac lasciviam vertit,

    Curt. 6, 6, 1; cf.:

    fortuna hoc militiae probrum vertit in gloriam,

    id. 9, 10, 28:

    versus civitatis status,

    Tac. A. 1, 4:

    versis ad prospera fatis,

    Ov. H. 16, 89: solum, to change one's country, i. e. to emigrate or go into exile, Cic. Balb. 11, 28; Amm. 15, 3, 11 et saep.; v. solum. —With abl. (rare and poet.):

    nullā tamen alite verti Dignatur,

    Ov. M. 10, 157; cf.

    muto.—Prov.: in fumum et cinerem vertere,

    to turn into smoke, dissipate, Hor. Ep. 1, 15, 39.—Mid.:

    omnia vertuntur: certe vertuntur amores,

    Prop. 2, 8, 7 (9):

    saevus apertam In rabiem coepit verti jocus,

    Hor. Ep. 2, 1, 149.—
    b.
    To exchange, interchange: nos divitem istum meminimus adque iste pauperes nos;

    vorterunt sese memoriae,

    Plaut. Truc. 2, 1, 11; cf.:

    vorsis gladiis depugnarier,

    id. Cas. 2, 5, 36.—
    c.
    Of literary productions, to turn into another language, to translate (syn.:

    transfero, interpretor, reddo): Philemo scripsit, Plautus vortit barbare,

    Plaut. Trin. prol. 19:

    si sic verterem Platonem, ut verteruntnostri poëtae fabulas,

    Cic. Fin. 1, 3, 7:

    verti etiam multa de Graecis,

    id. Tusc. 2, 11, 26:

    annales Acilianos ex Graeco in Latinum sermonem vertit,

    Liv. 25, 39, 12.—
    d.
    To ply:

    stimulos sub pectore vertit Apollo,

    i. e. stimulates the fury, Verg. A. 6, 101.—
    e.
    In partic., like our to turn upside down, i. e. to overturn, overthrow, subvert, destroy (= everto):

    Callicratidas cum multa fecisset egregie, vertit ad extremum omnia,

    Cic. Off. 1, 24, 84:

    agerent, verterent cuncta,

    Tac. H. 1, 2; id. A. 2, 42; 3, 36:

    Cycnum Vi multā,

    Ov. M. 12, 139:

    fluxas Phrygiae res fundo,

    Verg. A. 10, 88; 1, 20; 2, 652:

    vertere ab imo moenia Trojae,

    id. ib. 5, 810:

    Ilion fatalis incestusque judex... vertit in pulverem,

    Hor. C. 3, 3, 20:

    proceras fraxinos,

    id. ib. 3, 25, 16:

    ab imo regna,

    Sen. Hippol. 562:

    Penates,

    id. Troad. 91:

    puppem,

    Luc. 3, 650:

    fortunas,

    Amm. 28, 3, 1.—
    f.
    Mid., from the idea of turning round in a place, to be engaged in, to be in a place or condition; also to turn, rest, or depend upon a thing:

    jam homo in mercaturā vortitur,

    Plaut. Most. 3, 1, 109:

    res in periculo vortitur,

    id. Merc. 1, 2, 12; Phaedr. 2, 8, 19; so,

    res vertitur in majore discrimine,

    Liv. 6, 36, 7:

    ipse catervis Vertitur in mediis,

    Verg. A. 11, 683:

    omnia in unius potestate ac moderatione vertentur,

    Cic. Verr. 1, 7, 20; so,

    spes civitatis in dictatore,

    Liv. 4, 31, 4:

    totum id in voluntate Philippi,

    id. 37, 7, 8:

    causa in jure,

    Cic. Brut. 39, 145:

    hic victoria,

    Verg. A. 10, 529:

    cum circa hanc consultationem disceptatio omnis verteretur,

    Liv. 36, 7, 1:

    puncto saepe temporis maximarum rerum momenta verti,

    id. 3, 27, 7.— Impers.:

    vertebatur, utrum manerent in Achaico concilio Lacedaemonii, an, etc.,

    Liv. 39, 48, 3.—
    g.
    To ascribe, refer:

    quae fuerunt populis magis exitio quam fames morbique, quaeque alia in deum iras velut ultima malorum vertunt,

    Liv. 4, 9, 3 Weissenb. ad loc.:

    cum omnium secundorum adversorumque in deos verterent,

    id. 28, 11, 1.—
    h.
    = considero; exercitum majorum more vortere, Sall. ap. Serv. ad Verg. A. 5, 408 dub. (Sall. H. inc. 51 Dietsch ad loc.).
    II. A.
    Lit.:

    depulsi aemulatione alio vertunt,

    Tac. A. 1, 18:

    eoque audaciae provectum ut verteret, etc.,

    id. ib. 4, 10:

    utinam mea vocula dominae vertat in auriculas!

    Prop. 1, 16, 28:

    versuros extemplo in fugam omnes ratus,

    Liv. 38, 26, 8 (but in Lucr. 5, 617 the correct read. is cancri se ut vortat).—
    B.
    Trop., to turn, change, etc.:

    jam verterat fortuna,

    Liv. 5, 49, 5:

    libertatem aliorum in suam vertisse servitutem conquerebantur,

    id. 2, 3, 3:

    totae solidam in glaciem vertere lacunae,

    Verg. G. 3, 365: verterat pernicies in accusatorem, Tac. A. 11, 37:

    quod si esset factum, detrimentum in bonum verteret,

    Caes. B. C. 3, 73 fin.:

    ea ludificatio veri in verum vertit,

    Liv. 26, 6, 16: talia incepta, ni in consultorem vertissent, reipublicae pestem factura, against, Sall. H. inc. 89 Dietsch:

    neque inmerito suum ipsorum exemplum in eos versurum,

    Liv. 7, 38, 6:

    si malus est, male res vortunt, quas agit,

    turn out badly, Plaut. Pers. 4, 1, 5; so,

    quae res tibi vertat male,

    Ter. Ad. 2, 1, 37:

    quod bene vertat, castra Albanos Romanis castris jungere jubet (= cum bonis omnibus),

    Liv. 1, 28, 1; 3, 62, 5; 3, 35, 8:

    quod bene verteret,

    Curt. 5, 4, 12; 7, 11, 14:

    hos illi (quod nec vertat bene), mittimus haedos,

    Verg. E. 9, 6.—
    b.
    Annus, mensis vertens, the course or space of a year, of a month:

    anno vertente sine controversiā (petisses),

    Cic. Quint. 12, 40; so,

    anno vertente,

    id. N. D. 2, 20, 53; Nep. Ages. 4, 4; cf.:

    apparuisse numen deorum intra finem anni vertentis,

    Cic. Phil. 13, 10, 22:

    tu si hanc emeris, Numquam hercle hunc mensem vortentem, credo, servibit tibi,

    Plaut. Pers. 4, 4, 76; Macr. S. 1, 14.—
    (β).
    Pregn.: annus vertens, the great year or cycle of the celestial bodies (a space of 15,000 solar years), Cic. Rep. 6, 22, 24.—Hence, ver-sus ( vors-), or (much less freq.) ver-sum ( vors-), adv., turned in the direction of, towards a thing; usu. after the name of a place to which motion is directed (orig. a part., turned towards, facing, etc., and so always in Livy; cf. Liv. 1, 18, 6 Weissenb. ad loc.; 1, 41, 4; 9, 2, 15).
    A.
    Form versus (vors-).
    1.
    After ad and acc.:

    T. Labienum ad Oceanum versus... proficisci jubet,

    Caes. B. G. 6, 33: ad Alpes versus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2:

    ad Cercinam insulam versus, Auct. B. Afr. 8, 3: ad Cordubam versus, Auct. B. Hisp. 11: modo ad Urbem, modo in Galliam versus,

    Sall. C. 56, 4. —
    2.
    After in and acc.:

    in agrum versus,

    Varr. R. R. 3, 5, 10:

    in forum versus,

    Cic. Lael. 25, 96:

    in Arvernos versus,

    Caes. B. G. 7, 8: si in urbem versus venturi erunt, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 78 (82), 3.—
    3.
    After acc. alone (class. only with names of towns and small islands):

    verti me a Minturnis Arpinum versus,

    Cic. Att. 16, 10, 1:

    Brundisium versus,

    id. Fam. 11, 27, 3:

    Ambraciam versus,

    Caes. B. C. 3, 36:

    Massiliam versus,

    id. ib. 2, 3:

    Narbonem versus,

    id. B. G. 7, 7.—
    4.
    After other advv.:

    deorsum versus,

    Cato, R. R. 156, 4:

    sursum versus,

    Cic. Or. 39, 135:

    dimittit quoquo versus legationes,

    Caes. B. G. 7, 4:

    ut quaedam vocabula utroque versus dicantur,

    Gell. 5, 12, 10; cf. the adverbs deorsum, sursum, etc.—
    B.
    Form versum (vors-).
    1.
    After ad and acc.:

    animadvertit fugam ad se versum fieri,

    Sall. J. 58, 4.—
    2.
    After other advv.:

    cunas rursum vorsum trahere,

    Plaut. Am. 5, 1, 60 (63):

    lumbis deorsum versum pressis,

    Varr. R. R. 2, 7, 5:

    vineam sursum vorsum semper ducito,

    Cato, R. R. 33, 1:

    cum undique versum circumfluat,

    Gell. 12, 13, 20:

    utroque vorsum rectum est ingenium meum,

    Plaut. Capt. 2, 3, 8.
    Versus is said by many lexicons to be also a prep.
    , but no ancient authority can be safely cited for this use. The true readings are:

    in Italiam versus,

    Cic. Fam. 4, 12, 1:

    adversus aedem,

    Liv. 8, 20, 8:

    in forum versus,

    Plin. 10, 43, 60, § 121; and perh. in oppidum, Auct. B. Hisp. 21.

    Lewis & Short latin dictionary > verto

См. также в других словарях:

  • deorsum — …   Useful english dictionary

  • estrabismo deorsum vergens — desviación del ojo hacia abajo. Diccionario ilustrado de Términos Médicos.. Alvaro Galiano. 2010 …   Diccionario médico

  • estrabismo deorsum vergens — Eng. Strabismus deorsum vergens Estrabismo en que el eje visual se encuentra en un plano inferior al del punto de fijación …   Diccionario de oftalmología

  • strabismus deorsum vergens — strabismus in which the visual axis of the squinting eye falls below the fixation point …   Medical dictionary

  • Memphitische Tafel — Text in griechischer Schrift im Prodromus Coptus von Athanisius Kircher Die Memphitische Tafel (lat. Tabula memphitica) ist eine in griechischer Sprache abgefasste, in koptischen Buchstaben in einen Felsen gemeißelte Inschrift. Sie soll in der… …   Deutsch Wikipedia

  • Tabula memphitica — Text in griechischer Schrift im Prodromus Coptus von Athanisius Kircher Die Memphitische Tafel (lat. Tabula memphitica) ist eine in griechischer Sprache abgefasste, in koptischen Buchstaben in einen Felsen gemeißelte Inschrift. Sie soll in der… …   Deutsch Wikipedia

  • jusant — [ ʒyzɑ̃ ] n. m. • iusant 1484; de l a. adv. jus « en bas »; lat. deorsum, infl. de sus ♦ Mar. Marée descendante. ⇒ perdant, reflux. ● jusant nom masculin (mot dialectal de l Ouest, de l ancien français jus, en bas) Marée descendante. jusant …   Encyclopédie Universelle

  • TAEPOCON — in aliis Codicib. Taenpocon, item Tahenpocon, Festo fuit genus scribendi deorsum versus, ut nunc dextrorsum scribimus. Quarum lectionum cui adhaereant, non habent Eruditi: Quidam tamen observant, habere hoc scribendi genus, aliquid commune… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • КОСНОЯЗЫЧИЕ — КОСНОЯЗЫЧИЕ, см. Речь. КОСОГЛАЗИЕ, strabismus (от лат. strabo косой), или loxophthalmos (от греч. loxos косой и ophthalmos глаз), состояние, при к ром на возбуждающий внимание предмет направлена зрительная линия только одного из глаз, зрительная… …   Большая медицинская энциклопедия

  • Octoechos — This article is about the Byzantine musical system of eight modes. For the book of liturgical texts set to those modes, see Octoechos (liturgy). Oktōēchos (here transcribed Octoechos ; Greek: Ὀκτώηχος, from ὀκτώ eight + ἦχος sound, mode called… …   Wikipedia

  • Masdevallia caesia —   Masdevallia caesia …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»