cumprīmis

is dictu'st ollis popularibus olim Qui tum vivebant homines,

quod tum erat res in pecore et locorum possessionibus, i. e. Romuli temporibus,

cum illi male dicerent, quod tum fieri licebat, i. e. Periclis temporibus,

erat omnino tum mos ut faciles essent in suum cuique tribuendo,

vastae tum in his locis solitudines erant,

44, 9, 4: ut tum erant tempora,

39, 6, 7 and 9.—With illis temporibus: nam jam tum illis temporibus fortius... loquebantur quam pugnabant,

insigneita fere tum milia militum octo Duxit,

ardere censui aedis: ita tum confulgebant,

jam duo restabant fata tum,

5, 942: atque huic anno proximus Sulla consule et Pompejo fuit. Tum P. Sulpicii in tribunatu, cottidie contionantis, totum genus dicendi cognovimus,

scribit Eudemum Pheras venisse, quae erat urbs in Thessalia tum admodum nobilis,

hi tum in Asia rhetorum principes,

hoc tum veritus Caesar Pharum prehendit,

eodem anno a Campanis Cumae, quam Graeci tum urbem tenebant, capiuntur,

2, 37, 7: praetores tum duos Latium habebat,

Aemilius, cujus tum fasces erant, dictatorem dixit,

1, 7, 12: tum Athenis perpetui archontes esse desierunt,

tum Cimbri et Teutoni transcendere Rhenum,

non timido, non ignavo cessare tum licuit,

Archiae, qui tum maximum magistratum Thebis obtinebat,

quae nox omnium temporum conjurationis acerrima fuit. Tum Catilinae dies exeundi, tum ceteris manendi condicio, tum descriptio... constituta est, tum tuus pater, etc.,

quaesivit ex lege illa Cornelia quae tum erat,

cum sententias Oppianicus, quae tum erat potestas, palam ferri velle dixisset,

Caere, opulento tum oppido,

praetores aerarii (nam tum a praetoribus tractabatur aerarium), etc.,

nunc is factu's qui tum non eras,

tu nunc tibi Id laudi ducis quod tum fecisti inopia?

quae tabula, tum imperio tuo revulsa, nunc a me tamen reportata est,

tum imperator populi Romani deos patrios reportabat, nunc praetor ejusdem populi eosdem illos deos... auferebat,

itaque tum eos exire jussit. Post autem e provincia litteras ad conlegium misit, se, etc.,

itaque ut tum carere rege, sic pulso Tarquinio nomen regis audire non poterat,

sicut legatorum antea, ita tum novorum colonorum caede imbutis armis,

21, 17, 1: et tum sicca, prius celeberrima fontibus, Ide,

ut tum accidit,

foedera alia aliis legibus, ceterum eodem modo omnia fiunt. Tum ita factum accepimus,

quis tum non ingemuit?

ne tum quidem hominum venustatem et facetias perspicere potuisti? i. e. cum coronam auream imponebant,

nunc agendum est subtilius,

itaque tum Stajenus condemnatus est,

M. Porcius Cato qui, asper ingenio, tum lenem mitemque senatorem egit,

sed tum supplicia dis... decernuntur,

Graecia tum potuit Priamo quoque flenda videri,

With the occasion referred to specified in the same clause: Manlius... ex petulanti scurra in discordiis civitatis ad eam columnam tum suffragiis populi pervenerat,

emisti tum in naufragio hujus urbis... tum, inquam, emisti ut, etc.,

so repeated seven times,

atque hoc tum judicio facto... tamen Avitus Oppianicum reum statim non facit,

itaque tum ille inopia et necessitate coactus ad Caepasios confugit,

quando autem se, si tum non sint, pares hostibus fore?

(dixit Sempronius)... nec tum agrum plebi, sed sibi invidiam quaeri,

moenia eos tum transcendere non Italiae modo, sed etiam urbis Romanae,

tum denique tauros in gregem redigo (after Lyra rises),

qui (porci) a partu decimo die habentur puri, ab eo appellantur sacres, quod tum ad sacrificium idonei habentur primum,

deinde cibum sequitur somnus... quia plurima tum se corpora conturbant (i. e. cum cibum ceperunt),

4, 1030: quam regionem cum superavit animus... finem altius se efferendi facit. Tum enim sui similem et levitatem et calorem adeptus... nullam in partem movetur,

fuisset tum illos mi aegre aliquot dies,

ego C. Caesaris laudibus desim, quas, etc.? Tum hercule me confitear non judicium aliquod habuisse,

tum illos existimabo non desperatione formidavisse genus hoc,

tum ego te primus hortarer, etc.,

ut sit satius perdere Quam aut nunc manere tam diu, aut tum persequi,

jam nunc mente prospicio quae tum studia hominum, qui concursus futuri sint,

tum meae... Vocis accedet bona pars,

quom videbis, tum scies,

Tum igitur aquae erit tibi cupido, etc.,

confer sudantes, ructantes, refertos epulis... tum intelleges, etc.,

agedum, dictatorem creemus... Pulset tum mihi lictorem qui sciet, etc.,

otherwise deinde, postea, etc., are used): tum cum corde suo divum pater atque hominum rex Effatur, etc.,

dico ei quo pactod eam viderim erilem nostram filiam sustollere. Extimuit tum illa,

tum renascentes eis sexto anno impleri,

dixerat hoc ille, cum puer nuntiavit venire ad eum Laelium... Tum Scipio e cubiculo est egressus, etc.,

hostes suos ab oppugnatione reduxerunt. Tum suo more conclamaverunt ut, etc.,

5, 48: adsurgentem ibi regem cuspide ad terram adfixit. Tum spolia caputque abscisum spiculo gerens... hostes fudit,

3, 8, 11, etc.: tum Caesar cum exercitu Thessaliam petit,

tum, prope jam perculsis aliis tribunis, A. Verginius Caesoni capitis diem dicit,

tum omni spe perdita, Meherdates dolo ejus vincitur, traditurque victori,

tum, ferro extracto, confestim exanimatus est,

at pater omnipotens ira tum percitus acri... Phaethonta... Deturbavit in terram,

madefactum iri Graeciam sanguine... tum neque te ipsum non esse commotum, Marcumque Varronem et M. Catonem... vehementer esse perterritos,

7, 59: quippe quibus nec domi spes prolis, nec cum finitimis conubia essent. Tum ex consilio patrum Romulus legatos circa vicinas gentes misit,

ducem Hannibali unum e concilio datum (a Jove), tum ei ducem illum praecepisse ne respiceret, illum autem respexisse, tum visam beluam vastam, etc.,

primo... deinde... tum... tum,

primum... deinde... tum... postremo,

postremum, etc.,

primi consules sub jugum missi, tum ut quisque gradu proximus erat, tum deinceps singulae legiones,

primo... deinde... tum... tum,

23, 23, 6: deinde... deinde... Tum... post quas, etc.,

not deinde or postea), to denote the succession of speakers in dialogue: immo duas dabo, inquit adulescens... Tum senex ille: Si vis, inquit, quattuor sane dato,

tum Piso... inquit, etc. Tum Quintus... inquit, etc. Hic ego... inquam, etc. Tum ille... inquit, etc. Tum Piso... inquit, etc. Et ille ridens... inquit, etc. Tum Piso exorsus est, etc.,

tum Atticus... inquit, etc. Tum ille... inquit, etc. Tum Brutus, etc. Tum ille, etc. Tum Atticus, etc. Tum Pomponius... inquit, etc.,

qui mi in cursu obstiterit, faxo vitae is obstiterit suae. Prius edico ne quis, etc. Tum pistores scrofipasci qui, etc. Tum piscatores.... Tum lanii autem qui, etc.,

rare in Livy and post-Aug. prose): argenti aurique advexit multum, lanam purpuramque multam... tum Babylonica peristromata, etc.,

magnum ingenium L. Luculli, magnumque optimarum artium studium, tum omnis ab eo percepta doctrina... caruit omnino rebus urbanis,

altera ex parte Bellovaci instabant, alteram Camulogenus tenebat: tum legiones a praesidio interclusas maximum flumen distinebat,

duae ab Heraclea triremes... tum quinque Rhodiae quadriremes,

quot me censes homines jam deverberasse, hospites tum civis?

faciendum est igitur nobis ut... veteranorum, tum legionis Martiae quartaeque consensus... confirmetur,

tum meretrices mulieres Nusquam perhibentur blandiores gentium,

tum huc, tum illuc inretitos impedit piscis,

tum hoc mihi probabilius, tum illud videtur,

mihi... tum hoc tum illud probabilius videtur,

(alvus) tum restringitur, tum relaxatur,

dictator tum appellare tum adhortari milites,

plerique propter voluptatem tum in morbos graves, tum in damna, tum in dedecora incurrunt,

so three times,

four times,

five times,

six times,

seven times,

nine times,

Atheniensium (rem publicam constituerunt) tum Theseus, tum Draco, tum Solo, tum Clisthenes, tum multi alii,

ex quo intellegitur qualis ille sit quem tum moderatum, alias modestum, tum temperantem, alias constantem continentemque dicimus,

tum... tum... aliquando,

tum... tum... aut... aut,

modo... tum autem,

nunc... nunc... tum... tum,

Milo Compsam oppugnans, ictusque lapide tum Clodio, tum patriae, quam armis petebat, poenas dedit,

Muciam et Fulviam, tum a patre, tum a viro utramque inclitam,

Caesar Pompejo tum proprias, tum etiam filiae lacrimas reddidit,

and with etiam,

quom antehac te amavi, et mihi amicam esse crevi... tum id mihi hodie aperuisti,

quom id mihi placebat, tum uno ore omnes omnia Bona dicere,

quae cum res tota ficta sit pueriliter, tum ne efficit quidem quod vult,

cum omnium rerum simulatio est vitiosa, tum amicitiae repugnat maxime,

haec cum merito ejus fieri intellegebat, tum magni interesse arbitrabatur, etc.,

nam mihi, cum multa eximie divineque videntur Athenae tuae peperisse, tum nihil melius illis mysteriis quibus, etc.,

visa est Arcesilae cum vera sententia, tum honesta et digna sapiente,

movit patres conscriptos cum causa tum auctor,

quom virum tum uxorem, di vos perdant,

luxuria cum omni aetati turpis tum senectuti foedissima est,

concitatos animos flecti quam frangi putabat cum tutius tum facilius esse,

quem pater moriens cum tutoribus et propinquis, tum legibus, tum aequitati magistratuum, tum judiciis vestris commendatum putavit,

cum haec sunt videnda, tum vero illud est hominis magni, etc.,

cum omnibus in rebus temeritas in adsentando turpis est, tum in eo loco maxime in quo ju dicandum est quantum, etc.,

cum infamia atque indignitas rei impediebat, tum maxime quod, etc.,

cum omnium sociorum provinciarumque rationem diligenter habere debetis, tum praecipue Siciliae,

fortuna quae plurimum potest cum in reliquis rebus, tum praecipue in bello,

cum multa non probo, tum illud inprimis quod, etc.,

at cum de plurimis eadem dicit, tum certe de maximis,

cum plurimas... commoditates amicitia contineat, tum illa nimirum praestat omnibus quod, etc.,

cum omnes omnibus ex terris homines improbos audacesque collegerat, tum etiam multos fortes viros et bonos... tenebat,

quos tu cum memoriter, tum etiam erga nos amice et benevole collegisti,

cum sua virtute, tum etiam alienis vitiis,

cum potestas major, tum vir quoque potestati par hostes trans Anienem submovere,

cujus mortem cum luctus civitatis, tum et dictaturae undecim insignem fecere,

dicimus C. Verrem cum multa libidinose fecerit, tum praeterea quadringentiens sestertium ex Sicilia abstulisse,

jam tum cum primum jussit me ad se arcessier, Roget quis, Quid tibi cum illa?

qui (Hercules) tum dolore frangebatur cum immortalitatem ipsa morte quaerebat,

bene apud majores nostros senatus tum cum florebat imperium decrevit ut, etc.,

tum mittendos legatos fuisse cum Perseus Graecas urbes obsideret,

tum cum Vipereos sparsi... dentes,

nam tum cum in Asia res magnas permulti amiserant scimus Romae solutione impedita fidem concidisse,

cum Davo egomet vidi jurgantem ancillam... quom ibi me adesse neuter tum praesenserat,

cum minime videbamur, tum maxime philosophabamur,

cum pavida mulier nullam opem videret, tum Tarquinius fateri amorem, orare, etc.,

id cum Sulla fecisset, tum ante oppidum Nolam Samnitium castra cepit,

cum jam humanae opes egestae a Veis essent, amoliri tum deum dona,

quem esse negas, eundem esse dicis. Cum enim miserum esse dicis, tum eum qui non sit, dicis esse,

etiam tum vivit quom esse credas mortuam,

nec sibi enim quisquam tum se vitamque requirit Cum pariter mens et corpus sopita quiescunt,

4, 1166: omnis praedictio mali tum probatur cum ad praedictionem cautio adjungitur,

eam (partem animi) tum maxime vigere cum plurimum absit a corpore,

quom amamus, tum perimus,

ulmus, cum folia cadunt, tum iterum tempestiva est,

cum ea quae quasi involuta fuerunt, aperti sunt, tum inventa dicuntur,

nam quom pugnabant maxume, ego tum fugiebam maxume,

quamobrem omnes, cum secundae res sunt maxume, tum maxume Meditari secum oportet, etc.,

ad legionem quom itum, adminiculum eis danunt tum jam aliquem cognatum suum,

eo cum accessit ratio argumentique conclusio... tum et perceptio eorum omnium apparet,

quom mi haec dicentur dicta, tum tu, furcifer, quasi mus in medio pariete vorsabere,

non committam ut tum haec res judicetur cum haec frequentia Roma discesserit,

quom videbis, tum scies,

de quo cum perpauca dixero, tum ad jus civile veniam,

vitem novellam resecare tum erit tempus ubi valebit,

tum tu igitur demum id adulescenti aurum dabis, ubi erit locata virgo in matrimonium?

ubi eorum dolorem majorem quam ceterorum cognovi, tum meum animum in illos, tum mei consilii causam proposui, tum eos hortatus sum, etc.,

ubi illuxit, et Romanis Punica et Gallica arma cognita, tum dubitationem exemere,

post ubi tempust promissa jam perfici, Tum coacti necessario se aperiunt,

ubi jam morbi se flexit causa... Tum quasi vaccillans primum consurgit,

otium ubi erit, tum tibi operam ludo et deliciae dabo,

ubi tu voles, Ubi tempus erit, sat habet si tum recipitur,

ut ubi id interrogando argumentis firmavero, tum testes ad crimen accommodem,

ubi haerere jam aciem videris, tum terrorem equestrem infer,

Flaminius qui ne quieto quidem hoste ipse quieturus erat, tum vero postquam res sociorum ante oculos prope suos ferri vidit, suum id dedecus ratus, etc.,

posteaquam e portu piratae exierunt, tum coeperunt quaerere homines, etc.,

postquam satis virium collectum videbat, tum ex suis unum sciscitatum Romam ad patrem misit,

tum vero ingentem gemitum dat Ut spolia, ut currus, utque ipsum corpus amici... conspexit,

nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi, puto, prae timore hic excidisse Cistellam,

sed ut intellectum est quantam vim haberet accurata... oratio, tum etiam magistri dicendi multi subito exstiterunt,

neque ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,

traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum, si eam Romanus rite emisisset, victoriam de Vejentibus dari (= si quando),

auctoritatem senatus exstare sentio, tum, quando Alexandro mortuo, legatos Tyrum misimus,

at scire tum memento quando id quod voles habebis,

utinam tum essem natus quando Romani dona accipere coepissent,

quando esurio tum crepant (intestina),

quando mulier dotem marito dabat, tum quae ex suis bonis retinebat reciperare dicebatur,

at tu, quando habebis, tum dato,

quando ab eadem parte sol eodemque tempore iterum defecerit, tum signis omnibus ad principium revocatis, expletum annum habeto,

quando mihi usus venerit, tum quaeram ex te atque discam,

an simul ac nubes successere, ipse in eas tum Descendit (Juppiter), prope ut hinc teli determinet ictus?

sanctius visum est nomen Augusti, ut scilicet jam tum dum colit terras, ipso numine ac titulo consecretur,

dum habeat, tum amet,

dum se glomerant... tum pondere turris Procubuit,

qui cum tibi amicus non modo tum fuerit quamdiu tecum in provincia fuerit, verum etiam nunc sit cum, etc.,

quando ergo erga te benignus fui... tum te mihi benigne itidem addecet... referre gratiam,

cum magnus numerus deesset, tum iste homo nefarius in eorum locum... substituere coepit cives Romanos,

tum pol ego interii, homo si ille abiit,

si tenuis causa est, tum etiam argumentandi tenue filum,

tum vero ego nequiquam Capitolium servaverim si civem in servitutem duci videam,

si triduum hoc hic erimus, tum arbores in te cadent,

quod si, ut spero, cepero, tum vero litteras publice mittam,

si dimicandum erit, tum tu in novissimos te recipito,

Esp., denoting the consequences of perjury in ancient formulas of oaths: si ego injuste illos homines dedier mihi exposco, tum patriae compotem me numquam siris esse,

tum esset ostentum, si anguem vectis circumplicavisset,

tum id audirem si tibi soli viveres,

si quidem me amaret, tum istuc prodesset,

quodsi omnia nobis quae ad victum pertinent. suppeditarentur, tum optimo quisque ingenio, totum se in cognitione et scientia collocaret,

ut morte ejus nuntiata tum denique bellum confectum arbitraretur,

sed confecto proelio tum vero cerneres quanta vis animi fuisset in exercitu Catilinae,

ita rebus divinis peractis tum de bello deque republica dictator rettulit,

hisce omnibus rebus consideratis, tum denique id quod primum est dicendum, postremum soleo cogitare, quo utar exordio,

ita prope XL. diebus interpositis tum denique se responsuros esse arbitrantur,

tacentibus cunctis, tum ipse (dixit), etc.,

jam tum erat suspitio Dolo malo haec fieri,

quippe etenim jam tum divom mortalia saecla Egregias animo facies vigilante videbant,

ut mihi jam tum divinasse ille (Romulus) videatur hanc urbem sedem aliquando summo esse imperio praebituram,

jam tum in Palatio monte Lupercal hoc fuisse ludicrum ferunt,

24, 49, 1: ut jam tum qualis futurus esset ostenderet,

adversisque in rebus noscere qui sit. Nam verae voces tum demum pectore ab imo Eiciuntur,

tum demum Liscus, oratione Caesaris adductus, quod antea tacuerat proponit,

nec ante in campum degressi sunt quam, etc. Tum demum castra Etruscorum pro moenibus Fidenarum posita,

imo etiam ubi expolivero, magis hoc tum demum dices,

tum demum mihi procax Academia videbitur si aut consenserint omnes, aut, etc.,

cum is Casilini eo die mansurum dixisset, tum demum cognitus est error,

tum denique tauros in gregem redigo,

injecta glaeba tumulus is (locus) ubi humatus est vocatur, ac tum denique multa religiosa jura complectitur,

tum denique homines nostra intellegimus bona quom quae in potestate habuimus ea amisimus,

quo cum venerimus, tum denique vivemus,

tum denique si,

indicandum primum fuisse, dein petendum praesidium, postremo ni impetraretur, tum denique querendum,

tum genus humanum primum mollescere coepit,

ludorum gratia quos tum primum anniversarios in circo facere constituisset,

ponte sublicio tum primum in Tiberi facto,

primum ea quae sumus acturi cogitare debemus, deinde tum dicere ac facere,

nonne optime patronus occurrat prius conviciis luxuriae, etc., tum deinde narret de bonis Pallae? etc.,

emam, aedificabo, credam, exigam, honores geram: tum deinde lassam senectutem in otium referam,

quas cum solus pertulisset, tum deinde comitia collegae subrogando habuit,

tum deinde eodem ipso quod omiserat quasi proposito ad confirmandum aliud utitur,

hic tum repente Pacilius quidam accedit, ait, etc.,

hic ego tum ad respondendum surrexi,

hic tum injectus est hominibus scrupulus,

tum postea complorantibus nostris, dies quidem tandem inluxit,

unum, alterum, tertium annum Sassia quiescebat... Tum interim, Q. Hortensio, Q. Metello coss.... despondet ei filiam suam,

discedit a Melino Cluentia. Tum vero illa egregia mater palam exsultare... coepit,

semper equidem magno cum metu incipio dicere... tum vero ita sum perturbatus ut, etc.,

tum vero dubitandum non existimavit quin ad eos proficisceretur,

Aruns Tarquinius et Tullia minor... junguntur nuptiis. Tum vero in dies infestior Tulli senectus... coepit esse,

deinde... post autem... tum vero ipsam veterem Karthaginem vendunt,

quod ubi Romam est nuntiatum, senatui metum injecit ne tum vero sustineri nec in urbe seditio, nec in castris posset,

tum vero... si,

quae postquam frustra temptata rogumque parari... vidit, Tum vero gemitus... Edidit,

actum quidem,

et tum quidem ab Dio Perseus in interiora regni recepit se... post dies paucos, etc.,

7, 17, 3.—Often in resuming the narrative after a digression: ac tum quidem regem... filium appellat,

Duillio Cornelioque coss. etiam mari congredi ausus est. Tum quidem ipsa velocitas classis comparatae victoriae auspicium fuit,

num quis horum miser hodie? Ne tum quidem, post spiritum extremum,

ubi ne tum quidem eos prodire intellexit,

ille vere ne tum quidem miser cum ab Oroete in crucem actus est,

quae quidem vis tum maxime cognita est cum... M. Cato, legem suadens, in Galbam multa dixit,

regi, tum maxime captivos ex Illyrico vendenti,

per totam aciem vulgatum est, castra amissa esse, et tum cummaxime ardere,

tum cummaxime,

corpus enim suum a caupone trucidatum tum maxime plaustro ad portam ferri,

et quod tum maxime Abydum oppugnaret cum rex ab Attalo et Rhodiis ultro se bello lacessitum diceret,

C. Caesar... tum potissimum acie commissa impeditos religione hostes vicit,

etiam tum vivit cum esse credas mortuam,

totum se Servilio etiam tum tradidit,

etiam tum cum verisimile erit,

And with a negation, = nondum: ipsa ego non longos etiam tum scissa capillos,

atque equidem filium Tum etiam si nolit, cogam,

qui tum etiam cum... circumfusi erant caligine,

tum etiam illud cogitatote, sic vivere Cornelium ut, etc.,

nam tum quoque lumen Exsilit,

tum quoque homini plus tribui quam nescio cui necessitati,

tum quoque multis milibus Latinorum in civitatem acceptis,

et tamen tum quoque se absentes triumphare credunt,

quod si Romani tum quoque aequa aspernarentur,

9, 13, 9: tum quoque, amputata dextra, navem sinistra comprehendit,

nunc ipsum): tota igitur ratio talium largitionum vitiosa est, temporibus necessaria, et tum ipsum... moderanda est,

quem quidem cum sua voluntate ex patria Karthaginem revertisset, tum ipsum cum vigiliis et fame cruciaretur, clamat virtus beatiorem fuisse quam Thorium,

tum ipsum cum immolare velis extorum fieri mutatio potest,

ita (oratores), non injuria, quotienscunque dicerent, id quod aliquando posset accidere, ne tum ipsum accideret, timere,

tum autem sunt alii qui te volturium vocant,

oves scabrae sunt... Tum autem Surorum nemo exstat qui ibi sex menses vixerit,

tum autem qui non ipso honesto movemur... callidi sumus, non boni,

visne igitur inter hos populos inambulantes, tum autem residentes quaeramus eisdem de rebus?

tum illic autem Lemnius... uxorem duxit, etc.,

tum autem ex omnibus montibus nives proluit,

uxori emunda ancilla'st: tum autem pluscula Supellectile opus est,

nam tui similis est probe. Tum praeterea talem, nisi tu, nulla pareret filium,

tum porro venti magnam quoque tollere partem Umoris possunt,

quid tum postea?

at mulctantur bonis exsules. Quid tum? Parumne multa de toleranda paupertate dicuntur?

tunc temporis): postera die civitas principem suum, ac tum temporis consulem in foro expectabat,

qui cum Amphitruone abiit hinc in exercitum,

cum Pansā vixi in Pompeiano,

semper ille antea cum uxore, tum sine eā,

quibuscum essem libenter,

cum quibus in ceteris intellegis afuisse,

si cenas hodie mecum,

vagamur egentes cum conjugibus et liberis,

errare malo cum Platone, etc.,

qui unum imperium unumque magistratum cum ipsis habeant,

in' hinc, quo dignus, cum donis tuis Tam lepidis,

egone abs te abii hinc hodie cum diluculo?

cum primo luci,

cras cum filio cum primo luci ibo hinc,

cum primā luce,

cum primo lumine solis,

pariter cum ortu solis,

pariter cum occasu solis,

cum sole reliquit,

mane cum luci simul,

simul cum dono designavit templo Jovis fines,

et vixisse cum re publicā pariter, et cum illā simul extinctus esse videatur,

cum magnā calamitate et prope pernicie civitatis,

cum summā rei publicae salute et cum tuā peste ac pernicie cumque eorum exitio, qui, etc.,

cum magno provinciae periculo,

cum summo probro,

cum summā tuā dignitate,

cum bonā alite,

ferendum hoc onus est cum labore,

multis cum lacrimis aliquem obsecrare,

hunc ipsum abstulit magno cum gemitu civitatis,

orare cum lacrimis coepere,

si minus cum curā aut cautelā locus loquendi lectus est,

cum curā,

cum summo studio,

cum quanto studio periculoque,

cum multā venustate et omni sale,

summā cum celeritate ad exercitum rediit,

maximo cum clamore involant,

cum clamore,

cum clamore ac tumultu,

Athenienses cum silentio auditi sunt,

illud cum pace agemus,

cum bonā pace,

cum bonā gratiā,

cum bonā veniā,

cum veniā,

cum virtute vivere,

cum judicio,

cum firmā memoriā,

legata cum fide ac sine calumniā persolvere,

spolia in aede... cum sollemni dedicatione dono fixit,

et huic proelium cum Tuscis ad Janiculum erat crimini,

frumenti cum summā caritate inopia erat,

cum eo quidem, quod, etc.,

sit sane, quoniam ita tu vis: sed tamen cum eo, credo, quod sine peccato meo fiat,

Antium nova colonia missa cum eo, ut Antiatibus permitteretur, si et ipsi adscribi coloni vellent,

cum eo tamen, ut nullo tempore is... non sit sustinendus,

obsequar voluntati tuae cum eo, ne dubites, etc.,

cum eo, ne amplius quam has urant,

cum eo tamen, ne, etc.,

cum divis volentibus quodque bene eveniat mando tibi, Mani, etc.,

agite, cum dis bene juvantibus arma capite,

cum superis,

ut ex eodem semine aliubi cum decimo redeat, aliubi cum quinto decimo,

cum octavo, cum decimo,

cum centesimo,

cum centesimā fruge agricolis faenus reddente terrā,

cum linguā lingere,

cum suo gurgite accepit venientem (fluvius),

cum vino et oleo ungere,

terra in Augurum libris scripta cum R uno,

ut proprie cohaereat cum narratione,

(haec) arbitror mihi constare cum ceteris scriptoribus,

interfectam esse... convenit mihi cum adversariis,

quī autem poterat in gratiam redire cum Oppianico Cluentius?

hanc sententiam cum virtute congruere semper,

foedera quibus etiam cum hoste devincitur fides,

capita nominis Latini stare ac sentire cum rege videbant,

cum aliquo in gratiam redire,

stabat cum eo senatūs majestas,

conjurasse cum Pausaniā,

Autronium secum facere,

cum his me oblecto, qui res gestas aut orationes scripserunt suas,

quoniam vivitur, non cum perfectis hominibus, sed cum iis, etc.,

nulla (societas) carior quam ea quae cum re publicā est unicuique nostrum,

cum civibus vivere,

cum M. Fabio mihi summus usus est,

cum quibus publice privatimque hospitia amicitiasque junxerant,

partiri cum Dinaeā matre jussit,

cum Baebio communicare,

of local association, nearness: cum mortuā jugulatum servum nudum positurum ait,

duos tamen pudor cum eo tenuit,

cum aliquo agere,

cum eo Accius injuriarum agit,

si par est agere cum civibus,

si mihi cum Peripateticis res esset,

tecum enim mihi res est,

uni tibi et cum singulis res est,

pacem cum Sabinis facere,

haec ego cum ipsis philosophis disserebam,

tempus cum conjuratis consultando absumunt,

quibuscum continenter bellum gerunt,

cum Cleanthe quam multis rebus Chrysippus dissidet!

neque tam quererer cum deo quod, etc.,

cum quo Antiochum saepe disputantem audiebam,

cum stomacheretur cum Metello,

manu cum hoste confligere,

utilia cum honestis pugnare,

cum majoribus nostris bella gessit,

cum Auruncis bellum inire,

cum Volscis aequo Marte discessum est,

inimicitias cum Africano gerere,

cum Scipione dissentire,

cum utrāque (uxore) divortium fecit,

nec Arcesilae calumnia conferenda est cum Democriti verecundiā,

hanc rationem dicendi cum imperatoris laude comparare,

conferam Sullamne cum Junio,

(orationem) cum magnitudine utilitatis comparare,

hominem sine re, sine fide,

a portu illuc nunc cum laternā advenit,

cadus cum vino,

olla cum aquā,

arcula cum ornamentis,

fiscos cum pecuniā Siciliensi,

onerariae naves cum commeatu,

cum servili schemā,

so of clothing,

ut ne quis cum telo servus esset,

so of weapons,

inmissi cum falcibus, etc.,

vidi argenteum Cupidinem cum lampade,

simulacrum Cereris cum faucibus,

109: cum elephanti capite puer natus,

cum quinque pedibus natus,

Ter. ib.: Minucius cum vulnere gravi relatus in castra,

te Romam venisse cum febri,

ex eis qui cum imperio sint,

cum imperio aut magistratu,

v. Krebs, Antibarb. p. 538): tibi mecum in eodem est pistrino vivendum,

quandoque tu... omnibus in eisdem flagitiis mecum versatus es,

Numidae... in eādem mecum Africā geniti,

quocum (quīcum), quacum, quibuscum, quīcum (for quocum),

his de rebus velim cum Pompeio, cum Camillo, cum quibus vobis videbitur, consideretis,

adhibuit sibi quindecim principes cum quibus causas cognovit,

cum et diurno et nocturno metu,

nam omnes id faciunt quom se amari intellegunt,

facile, quom valemus, recta consilia aegrotis damus,

cum semen maturum habet, tum tempestiva est,

cum permagna praemia sunt, est causa peccandi,

quidam vivere tunc incipiunt cum desinendum est,

ad cujus igitur fidem confugiet cum per ejus fidem laeditur cui se commiserit?

haud invito ad auris sermo mi accessit tuos, Quom te postputasse omnis res prae parente intellego,

qui cum levati morbo videntur, in eum de integro inciderunt,

(dolor) Cum furit... Profuit incensos aestus avertere ( = prodest),

nemo non, cum alteri prodest, sibi profuit,

gubernatores cum exultantes loligines viderunt... tempestatem significari putant,

cum depulsi sunt agni a matribus, diligentia adhibenda est ne, etc.,

cum ejus generis copia defecit, ad innocentium supplicia descendunt,

(hostis) cum intravit... modum a captivis non accipit,

quia enim, cum prima cognovi, jungere extrema cupio,

cum id factum est, tamen grex dominum non mutavit,

quae cum se disposuit... summum bonum tetigit,

ita fere officia reperientur, cum quaeretur, quid deceat, etc.,

etiam tum cum verisimile erit aliquem commisisse... latratote,

in talibus... stabilitas amicitiae confirmari potest, cum homines cupiditatibus imperabunt,

quam (spem), cum in otium venerimus, habere volumus,

nec irascimur illis cum sessorem recusaverint,

cum haec erunt considerata, statim nostrae legis expositione... utemur,

cum viderit secari patrem suum filiumve, vir bonus non flebit?

qui tum demum beatum terrarum orbem futurum praedicavit cum aut sapientes regnare, aut reges sapere coepissent,

cum tempestates pluviae fuerint, videtote quot dies, etc.,

cum bene cesserit negotiatio, multum militia retulerit,

humile genus est (causae) cum contempta res adfertur,

purgatio est cum factum conceditur, culpa removetur,

in quo scelere, etiam cum multae causae convenisse... videntur, tamen non temere creditur,

qui incolunt maritimas urbis, etiam cum manent corpore, animo tamen excursant,

etiam cum potentes nocere intendent,

cum etiam plus contenderimus, etc.,

sorba in sapa cum vis condere, arida facias,

acerbum'st pro benefactis quom mali messim metas,

quom faciem videas, videtur esse quantivis preti,

difficile est tacere cum doleas,

etiam interpretatio nominis habet acumen cum ad ridiculum convertas,

difficile est cum praestare omnibus concupieris, servare aequitatem,

quos (versus) cum cantu spoliaveris, nuda paene remanet oratio,

saepe soleo audire Roscium cum ita dicat se, etc.,

caveto quom ventus siet aut imber, effodias aut seras,

quis tam dissoluto animo est qui, haec cum videat, tacere ac neglegere possit?

formam mihi totius rei publicae, si jam es Romae, aut cum eris, velim mittas,

quae si prodierit, atque adeo cum prodierit—scio enim proditurum esse—audiet,

si damnatus eris, atque adeo cum damnatus eris—nam dubitatio quae poterit esse? etc.,

certe, edepol, quom illum contemplo et formam cognosco meam... nimis simili'st mei,

potestne tibi ulla spes salutis ostendi cum recordaris in deos immortalis quam impius... fueris?

equidem cum... recordor, vix aetatem Alexandri suffecturam fuisse reor ad unum bellum,

quod cum ita est,

quodsi ita est,

often, nunc cum: qui modo nusquam conparebas, nunc quom conpares, peris,

nos de injusto rege nihil loquimur, nunc cum de ipsa regali re publica quaerimus,

quodsi tum, cum res publica severitatem desiderabat, vici naturam, etc., nunc cum omnes me causae ad misericordiam... vocent, quanto tandem studio, etc.,

Curculio hercle verba mihi dedit quom cogito,

sed tandem, quom recogito, qui potis est scire, haec scire me?

ergo quom optume fecisti, nunc adest occasio Benefacta cumulare,

at cumst imposta corona, Clamabis capiti vina subisse meo (est imposta = erit imposta),

quom videbis tum scies,

sed cum certum sciam faciam te paulo ante certiorem,

cum tu haec leges, ego jam annuum munus confecero,

mox quom imitabor Sauream, caveto ne succenseas,

cum testes ex Sicilia dabo, quem volet ille eligat,

mox dabo quom ab re divina rediero,

cum haec docuero, tum illud ostendam, etc.,

quod quom dixero, si placuerit, Facitote,

cum ego Granium testem produxero, refellito, si poteris,

quae cum omnia collegeris, tum ipse velim judices satisne videatur,

oro, ne me hodie, cum isti respondero, putetis, etc.,

curata fac sint quom a foro redeam domum,

non admirere cum ego ipse me id ex te primum audisse confitear?

portisculus signum cum dare coepisset,

quom testamento patris partisset bona,

quom venisset,

audivi summos homines cum quaestor ex Macedonia venissem Athenas,

haec cum Crassus dixisset, silentium est consecutum,

cum Thebani Lacedaemonios bello superavissent... aeneum statuerunt tropaeum,

Dionysius cum fanum Proserpinae Locris expilavisset, navigabat Syracusas,

eo cum venisset, animadvertit ad alteram ripam magnas esse copias hostium,

Tarquinius et Tullia minor... cum domos vacuas novo matrimonio fecissent, junguntur nuptiis,

idem me pridem quom ei advorsum veneram, Facere atriensem voluerat,

Quid ais? Quom intellexeras, id consilium capere, quor non dixti extemplo,

nam tum cum in Asia res magnas permulti amiserant, scimus Romae, solutione impedita, fidem concidisse,

cum ea consecutus nondum eram... tamen ista vestra nomina numquam sum admiratus,

cum ad aliquod oppidum venerat, eadem lectica usque ad cubiculum deferebatur,

(Cassi vellaunus) cum equitatus noster se in agros ejecerat, essedarios ex silvis emittebat,

cum comminus venerant, gladiis a velitibus trucidabantur,

Pacuvius qui Syriam usu suam fecit, cum vino... sibi parentaverat,

cum fossam latam cubiculari lecto circumdedisset, ejusque transitum... conjunxisset, eum ipse detorquebat,

cum cohortes ex acie procucurrissent, Numidae... effugiebant, etc.,

cum in jus duci debitorem vidissent, undique convolabant,

Demaratus cum audiret dominationem Cypseli confirmari, defugit patriam ( = cum audivisset),

(Epaminondas) cum gravi vulnere exanimari se videret, quaesivit salvusne esset clipeus, etc.,

cum ex eo quaereretur quid esset dolus magnus, respondebat, etc.,

qui cum unum jam et alterum diem desideraretur, neque in eis locis inveniretur... liberti Asuvii in eum invadunt, etc.,

quid enim meus frater ab arte adjuvari potuit, cum... furem se videre respondit? Quid in omni oratione Crassus... cum pro Cn. Plancio diceret?

where dicebat might stand for diceret, but not responderet for respondit: cum ad tribum Polliam ventum est, et praeco cunctaretur, etc.,

cum tecum Ephesi collocutus sum,

cum te Puteolis prosequerer,

also,

posticulum hoc recepit quom aedis vendidit, Flaut. Trin. 1, 2, 157: scilicet qui dudum tecum venit cum pallam mihi Detulisti,

non tum cum emisti fundum Tusculanum, in leporario apri fuerunt,

in judiciis quanta vis esset didicit cum est absolutus,

per tuas statuas vero cum dixit, vehementer risimus,

cum occiditur Sex. Roscius, (servi) ibidem fuerunt,

tunc flesse decuit cum adempta sunt nobis arma,

6, 7, 4: semel dumtaxat vultum mutavit, tunc cum... anulum in profundum dejecit,

9, 8, 1: rerum natura... cum visum est deinde, (filium tuum) repetiit,

accepimus et serpentem latrasse cum pulsus est regno Tarquinius,

jube vinum dari: jam dudum factum'st quom primum bibi,

Pompeius cum primum contionem habuit... ostendit, etc.,

ipse cum primum pabuli copia esse inciperet, ad exercitum venit,

effice ut idem status sit cum exigis qui fuit cum promitterem,

tum lacrimare debueras cum equo calcaria subderes,

in quem Juppiter se convertit cum exportavit per mare... Europen,

ne cum in Sicilia quidem (bellum) fuit... pars ejus belli in Italiam ulla pervasit,

nempe eo (lituo) Romulus regiones direxit tum cum urbem condidit,

non tibi, cum in conspectu Roma fuit, succurrit? etc.,

ab Anaximandro moniti Lacedaemonii sunt ut urbem... linquerent, quod terrae motus instaret, tum cum... urbs tota corruit,

ad quem cum accessimus, Appio, subridens, Recipis nos, inquit, etc.,

me primus dolor percussit, Cotta cum est expulsus,

itaque ne tum quidem cum classem perdidisti, Mamertinis navem imperare ausus es,

haec cum facta sunt in concilio, magna spe et laetitia omnium discessum est,

cum Thessalos in armis esse nuntiatum est, Ap. Claudium... senatus misit,

Gracchus cum ex Sardinia rediit, orationem ad populum habuit,

set Stalagmus quojus erat tunc nationis, quom hinc abit?

haec Crassi oratio cum edita est, quattuor et triginta tum habebat annos, etc.,

eo cum venio, praetor quiescebat,

cum Caesari in Galliam venit, alterius factionis principes erant Aedui, alterius Sequani,

cum haec accepta clades est, jam C. Horatius et T. Menenius consules erant,

45, 39, 1: merito me non adgnoscis, nam cum hoc factum est, integer eram,

beneficium ei videberis dedisse cui tunc inimicissimus eras cum dares?

bona quoque, quae tunc habuit cum damnaretur, publicabuntur,

pauper Fabricius (erat) Pyrrhi cum sperneret aurum,

cum est ad nos adlatum de temeritate eorum, etc., cetera mihi facillima videbantur... multaque mihi veniebant in mentem, etc.,

eademne erat haec disciplina tibi quom tu adulescens eras?

alium esse censes nunc me atque olim quom dabam?

qui cum plures erant, paucis nobis exaequari non poterant, hi postquam pauciores sunt, etc.,

qui (Pompeius) cum omnes Caesarem metuebamus ipse eum diligebat, postquam ille metuere coepit, etc.,

res per eosdem creditores per quos cum tu aderas agebatur,

Senatus consultum factum est de ambitu in Afranii sententiam quam ego dixeram cum tu adesses,

Trebellium valde jam diligit: oderat tum cum ille tabulis novis adversabatur,

non tam id sentiebam cum fruebar, quam tunc cum carebam,

etenim tunc esset hoc animadvertendum cum classis Syracusis proficiebatur,

cum captivis redemptio negabatur, nos vulgo homines laudabant, nunc deteriore condicione sumus, etc.,

hic subito quantus cum viveret esse solebat, Exit humo,

desipiebam mentis cum illa scripta mittebam tibi,

sed tu cum et tuos amicos in provinciam quasi in praedam invitabas, et cum eis praedabare, et... non statuebas tibi rationem esse reddendam?

illas res tantas cum gerebam, non mihi mors, non exsilium ob oculos versabatur?

num P. Decius cum se devoveret, et equo admisso in mediam aciem Latinorum inruebat, aliquid... cogitabat?

fulgentis gladios hostium videbant Decii, cum in aciem eorum inruebant,

cum vim quae esset in sensibus explicabamus, etc.,

equidem... risum vix tenebam, cum Attico Lysiae Catonem nostrum comparabas,

cum censebam,

cum dicebam,

cum ponebas,

res, cum haec scribebam, erat in extremum adducta discrimen,

sometimes cum dabam = cum scribebam,

cum scriberem, as epistolary tense, in oblique discourse,

tum cum insula Delos... nihil timebat, non modo provinciis sed etiam Appia via jam carebamus,

antea cum equester ordo judicaret, improbi magistratus in provinciis inserviebant publicanis (a logical consequence),

sed cum jam honores (Hortensii) et illa senior auctoritas gravius quiddam requireret, remanebat idem (dicendi genus) nec decebat idem,

Flaminius, cum tripudio auspicaretur, pullarius diem differebat, etc.,

Zenonem cum Athenis essem audiebam frequenter,

cum ageremus vitae supremum diem, scribebamus hoc,

cum jam in exitu annus esset, Q. Marcius... magistratu abiturus erat,

tum mi aedes quoque arridebant, quom ad te veniebam, tuae,

cum a nostro Catone laudabar vel reprehendi me a ceteris facile patiebar,

Hortensius cum partiretur tecum causas, prorogandi locum semper tibi relinquebat,

ex hoc effectos panes, cum in colloquiis Pompeiani famem nostris objectarent, vulgo in eos jaciebant (causal),

according to class. usage,

contrary to class. usage,

nam quom modo exibat foras, ad portum se aibat ire,

ut, cum L. Opimii causam defendebat, C. Carbo nihil de Gracchi nece negabat, sed id jure factum esse dicebat,

nuper cum ego C. Sergii Oratae... causam defenderem, nonne omnis nostra in jure versata defensio est?

similiter arbitror... illum (oratorem) de toto illo genere non plus quaesiturum esse, quid dicat, quam Polycletum illum, cum Herculem fingebat, quem ad modum pellem aut hydram fingeret (fingebat, for euphony, in view of the foll. fingeret),

nec vero ille artifex cum faceret Jovis formam... contemplabatur aliquem, e quo similitudinem duceret,

casu, cum legerem tuas litteras, Hirtius erat apud me,

Hasdrubal tum forte cum haec gerebantur, apud Syphacem erat,

cum haec Romae agebantur, Chalcide Antiochus ipse sollicitabat civitatium animos, etc.,

cum haec in Hispania gererentur, comitiorum jam appetebat dies,

cum haec agebantur, Chalcide erat Antiochus,

cum haec agerentur jam consul via Labicana ad fanum Quietis erat,

tunc erat mendacio locus cum ignota essent externa... nunc vero, etc. (opposition of times),

cum haec proderem habebant et Caesares juvenes sturnum, etc.,

res quom animam agebat tum esse offusam oportuit,

quod cum res agebatur nemo in me dixit, id tot annis post tu es inventus qui diceres?

o, Astaphium, haut isto modo solita's me ante appellare, Sed blande, quom illuc quod aput vos nunc est, aput me haberem,

44, 39, 7.— Hence the mood may change in co-ordinate clauses: tum, cum haberet haec res publica Luscinos, Calatinos, etc., homines... patientia paupertatis ornatos, et tum, cum erant Catones, Phili, etc., tamen hujusce modi res commissa nemini est (haberet, concessive),

cum is triumphus de Liguribus agebatur, Ligures... coloniam ipsam ceperunt,

cum Africanus censor tribu movebat centurionem... inquit,

cum (censor) M. Antistio equum ademisset,

magistratus quom ibi adesset, occepta'st agi,

Alexandrum uxor sua, cum simul cubaret, occidit,

armati, cum sui utrosque adhortarentur... in medium inter duas acies procedunt,

cum ille Romuli senatus... temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam, populus id non tulit,

an pater familiarissimis suis succensuit cum Sullam et defenderent et laudarent? (causal),

tum cum bello sociorum tota Italia arderet, homo non acerrimus... C. Norbanus in summo otio fuit (concessive),

quibus rebus cum unus in civitate maxime floreret, incidit in eandem invidiam, etc. (adversative),

sed cum jam appropinquantium forma lemborum haud dubia esset... tunc injecta trepidatio est,

quem quidem hercle ego, in exilium quom iret, redduxi domum,

consule me, cum esset designatus tribunus, obtulit in discrimen vitam suam,

haec epistula est, quam nos, in aedibus Apronii cum litteras conquireremus, invenimus,

Brundusii cum loquerer cum Phania, veni in eum sermonem ut dicerem, etc.,

itaque, cum populum in curias triginta divideret, nomina earum (Sabinarum) curiis imposuit,

Ap. Claudius, ovans cum in urbem iniret, decem milia pondo argenti, etc., in aerarium tulit,

cum essem in castris ad fluvium Pyramum, redditae mihi sunt uno tempore a te epistulae duae,

so with cum essem (essemus, etc.),

Eumenes rex ab Roma cum in regnum rediret... mactatus est ( = on the journey),

Agesilaus cum ex Aegypto reverteretur... in morbum implicitus decessit,

Gallo narravi, cum proxime Romae fui, quid audissem,

proxime cum in patria mea fui, venit ad me, etc.,

ipsi comprehensi a me, cum jam dilucesceret, deducuntur,

cum advesperasceret, cum lucesceret,

cum lux appropinquaret,

cum dies instaret,

cum comitiorum tempus adpeteret,

cum dies comitiorum adpropinquaret,

cum ea dies venit,

cum hanc jam epistulam complicarem, tabellarii a vobis venerunt, etc.,

L. Octavius, cum multas jam causas diceret, adulescens est mortuus,

cum plures jam tribus dicto esse audientem pontifici duumvirum juberent... ultimum de caelo quod comitia turbaret intervenit,

cum maxime conquereretur apud patres... repente strepitus ante curiam... auditur,

haec cum maxime dissereret, intervenit Tarquinius,

so with cum maxime,

Caesarem saepe accusavit, cum adfirmaret illum numquam, dum haec natio viveret, sine cura futurum ( = adfirmans, or adfirmando),

Antigonus in proelio, cum adversus Seleucum dimicaret, occisus est ( = dimicans),

impulit ut cuperem habere, cum diceret,

cum haec in Achaia atque apud Dyrrhachium gererentur... Caesar mittit, etc.,

cum civitas in opere ac labore adsiduo reficiendae urbis teneretur, interim Q. Fabio... dicta dies est,

cum hic status in Boeotia esset, Perseus... misit,

illum saepe audivi, hic, cum ego judicare jam aliquid possem, abfuit,

cum maxime haec in senatu agerentur, Canuleius... (ad populum) ita disseruit,

cum maxime Capua circumvallaretur, Syracusarum oppugnatio ad finem venit,

cum jus amicitiae, societatis, adfinitatis ageretur, cum, etc., eo tempore tu non modo non... retulisti, sed ne ipse quidem, etc.,

ille versus, qui in te erat collatus cum aedilitatem petebas,

cum ex oppido exportabatur (Dianae statua) quem conventum mulierum factum esse arbitramini?... Quid hoc tota Sicilia est clarius quam omnes convenisse cum Diana exportaretur ex oppido? etc.,

sed ego, homines cum considerabam, alterum fidei, alterum probri plenum, nequaquam adduci potui ad absolvendum,

cum secum reputavit,

amice facis Quom me laudas,

bene facitis cum venitis,

quae cum taces, nulla esse concedis,

cum igitur proferent aliquid hujusmodi... inventum proferent,

quod cum dederis, illud dederis ut is absolvatur,

fecisti furtum quom istaec flagitia me celavisti et patrem,

loco ille motus est cum ex urbe est depulsus,

Orestes cum se defendit, in matrem confert crimen,

cum grandiorem aetatem ad consulatum constituebant, adulescentiae temeritatem verebantur,

very rare): quid quod et ominibus certis prohibebar amori Indulgere meo, tum cum mihi ferre jubenti Excidit et fecit spes nostras cera caducas,

exspectationem nobis non parvam attuleras cum scripseras, etc.,

quod quidem tibi ostenderam cum a me Capuam reiciebam,

tunc venena edebat bibebatque, cum immensis epulis non delectaretur tantum, sed gloriaretur,

illa scelera... cum ejus domum evertisti, cujus, etc.,

jam aderit tempus quom sese etiam ipse oderit,

erit illud profecto tempus et illucescet aliquando dies cum... amicissimi benevolentiam desideres,

fuit quoddam tempus cum in agris homines bestiarum more vagabantur,

fuerunt alia genera qui... dicebant,

fuit cum hoc dici poterat (potuisset would be hypothetical),

quod fuit tempus cum rura colerent homines,

ac fuit cum mihi quoque initium requiescendi concessum arbitrarer,

incidunt saepe tempora cum ea commutantur,

longum illud tempus cum non ero, etc.,

atque ille eo tempore paruit cum parere senatui necesse erat,

memini noctis illius cum... pollicebar,

illa pugna quom, etc. ( = in qua),

Marcellino Consule, cum ego... putabam ( = anno Marcellini, quo, etc.),

patrum nostrorum memoria cum exercitus videbatur ( = tempore quo),

accepit enim agrum iis temporibus cum jacerent pretia praediorum,

numerandus est ille annus cum obmutuisset senatus?

haec scripsi postridie ejus diei cum castra haberem Mopsuhestiae (cf. habebam, as epistolary tense),

eodem anno, cum omnia infida Romanis essent, Capuae quoque conjurationes factae,

Crassus hodie, cum vos non adessetis, posuit idem, etc.,

omnia quae a te nudius tertius dicta sunt, cum docere velles, etc.,

posteaquam Pompeius apud populum ad VIII. Id. Febr., cum pro Milone diceret, clamore convicioque jactatus est,

hanc domum Jam multos annos est quom possideo,

anni sunt octo cum ista causa in ista meditatione versatur,

vigesimus annus est, cum omnes scelerati me unum petunt,

jam diu'st quom ventri victum non datis,

quia septem menses sunt quom in hasce aedes pedem Nemo intro tetulit,

permulti jam anni erant cum inter patricios magistratus tribunosque nulla certamina fuerant,

dies triginta aut plus in ea navi fui, Quom interea semper mortem exspectabam miser,

unus et alter dies intercesserat, cum res parum certa videbatur,

annos factum'st sedecim Quom conspicatus est primo crepusculo Puellam exponi,

nondum centum et decem anni sunt cum de pecuniis repetundis lata lex est,

nam illi quidem haut sane diu'st quom dentes exciderunt,

omnino biduum supererat cum exercitui frumentum metiri oporteret,

dies nondum decem intercesserant cum ille alter filius necatur,

nondum lucebat cum Ameriae scitum est,

dies haud multi intercesserunt cum ex Leontinis praesidium... venerunt,

non dubitabat Minucius quin, etc., cum repente jubetur dicere,

jamque hoc facere noctu adparabant cum matres familiae repente... procucurrerunt,

jam Sora capta erat cum consules prima luce advenere,

vix erat hoc plane imperatum cum illum spoliatum... videres,

quam multi enim jam oratores commemorati sunt... cum tamen spisse ad Antonium Crassumque pervenimus,

jamque fuga timidum caput abdidit alte (coluber), Cum medii nexus extremaeque agmina caudae Solvuntur,

Hortensium maxime probavi pro Messala dicentem, cum tu abfuisti,

num infitiari potes te illo ipso die meis praesidiis circumclusum commovere te non potuisse, cum tu nostra... caede contentum esse dicebas?

nox erat et placidum carpebant fessa soporem Corpora... cum medio volvuntur sidera lapsu, Cum tacet omnis ager, etc.,

sed uterque noster cedere cogebatur, cum quidem ille pollicitus est, se quod velletis esse facturum,

fit gemitus omnium et clamor, cum tamen a praesenti supplicio tuo continuit populus Romanus se, etc.,

cum nihilo magis,

simulat se eorum praesidio conflteri, cum interea aliud quiddam jam diu machinetur,

cum tu interim vero numquam significaris sententiam tuam,

anni sunt octo... cum interea Cluentianae pecuniae vestigium nullum invenitis,

tanta erat in his locis multitudo cum interim Rufio noster... hominem percussit,

post Leuctricam pugnam Lacedaemonii se numquam refecerunt... cum interim Agesilaus non destitit patriam juvare,

nam ipsi vident eorum quom auferimus bona ( = nos auferre or auferentes),

conspectum est cum obiit,

is... numquam est conspectus cum veniret,

vidi... Cum tu terga dares,

L. Flaccum ego audivi cum diceret Caeciliam exisse, etc.,

memini quom... haud audebat,

memini cum mihi desipere videbare,

memini cum velles residere ferventissimo sole,

habeo gratiam tibi Quom copiam istam mi et potestatem facis,

tibi maximas gratias ago, cum tantum litterae meae potuerunt, ut eis lectis, etc.,

quom tu's aucta liberis... gratulor,

quom istaec res tibi ex sententia Pulcre evenit, gaudeo,

cum vero in C. Matii familiaritatem venisti, non dici potest quam valde gaudeam,

di tibi bene faciant semper quom advocatus bene mi ades,

etiamne ea neglegamus, quae fiunt cum maxime, quae videmus?

nunc cum maxume operis aliquid facere credo,

quae multos jam annos et nunc cum maxime filium interfectum cupit,

castra amissa, et tum cum maxime ardere,

foliis ternis, aut, cum plurimum, quaternis,

cum tardissime,

cum longissime,

hoc hic quidem homines tam brevem vitam colunt, Quom hasce herbas hujus modi in suom alvom congerunt,

edepol, merito esse iratum arbitror, Quom apud te tam parva'st ei fides,

praesertim quom is me dignum quoi concrederet Habuit, me habere honorem ejus ingenio decet,

jam istoc probior es meo quidem animo quom in amore temperes,

Brix conjectures temperas): nil miror si lubenter tu hic eras, Quom ego servos quando aspicio hunc lacrumem quia dijungimur,

Lubbert, Grammat. Stud. II. pp. 133, 137): Nam puerum injussu eredo non tollent meo, Praesertim in ea re quom sit mi adjutrix socrus,

cum ista sis auctoritate, non debes arripere maledictum ex trivio,

cum vita sine amicis insidiarum et metus plena sit, ratio ipsa monet amicitias comparare,

quae cum ita sint, videamus, etc.,

quod cum ita sit, etc.,

cum inimicitiae fuerint numquam, opinio injuriae beneficiis sit exstincta... rei publicae providebo,

vacuum fundum, cum ego adessem, possidere non potuisti,

cum tanta multitudo lapides et tela conicerent, in muro consistendi potestas erat nulli,

cum esset egens, sumptuosus, audax... ad omnem fraudem versare suam mentem coepit,

quod oppidum cum esset altissimo et munitissimo loco, ad existimationem imperii arbitratus sum, comprimere eorum audaciam,

Caesar cum constituisset hiemare in continenti, neque multum aestatis superesset, obsides imperat, etc.,

quae cum ita sint, quid est quod de ejus civitate dubitetis, praesertim cum aliis quoque civitatibus fuerit adscriptus?

cur enim tibi hoc non gratificor nescio, praesertim cum his temporibus audacia pro sapientia liceat uti,

cum praesertim vos alium miseritis,

nihil est virtute amabilius, quippe cum propter virtutem etiam eos, quos numquam videmus, quodammodo diligamus,

numquam ego pecunias istorum, etc., in bonis rebus duxi, quippe cum viderem, etc.,

omnia experiri necessitas cogebat: quippe cum primas spes fortuna destituit, futura praesentibus videntur esse potiora,

me incommoda valetudo qua jam emerseram, utpote cum sine febri laborassem, tenebat Brundusii,

hei mihi, insanire me aiunt, ultro quom ipsi insaniunt,

tibi obtemperem quom tu mihi nequeas?

eo vos madefacitis, quom ego sim hic siccus?

cum de bonis et de caede agatur, testimonium dicturus est is qui et sector est et sicarius,

et cum tibi, viro, liceat purpura in veste stragula uti, matrem familias tuam purpureum amiculum habere non sines?

indignatur exul aliquid sibi deesse, cum defuerit Scipioni dos?

ita, cum maximis eum rebus liberares, perparvam amicitiae culpam relinquebas,

hunc Egnatium censores, cum patrem eicerent, retinuerunt,

eorum erat V. milium numerus, cum ipsi non amplius octingentos equites haberent,

Socratis ingenium immortalitati scriptis suis Plato tradidit, cum ipse litteram Socrates nullam reliquisset,

qui it lavatum In balineas, quom ibi sedulo sua vestimenta servat, Tam subripiuntur,

testis est Graecia, quae cum eloquentiae studio sit incensa, jamdiuque excellat in ea... tamen omnis artis vetustiores habet,

nam (Druentia) cum aquae vim vehat ingentem, non tamen navium patiens est,

ego autem, cum consilium tuum probarem, et idem ipse sentirem, nihil proficiebam,

non poterant tamen, cum cuperent, Apronium imitari,

quae cum ita essent... tamen,

cui cum Cato et Caninius intercessissent, tamen est perscripta,

patrem meum, cum proscriptus non esset, jugulastis,

quis ex populo, cum Scaevolam dicentem audiret in ea causa, quicquam politius aut elegantius exspectaret?

etiam tum quiesceretis cum rem publicam a facinorosissimis sicariis esse oppressam videretis?

quod esset judicium cum de Verris turpissimo comitatu tres recuperatorum nomine adsedissent?

mors cum exstinxisset invidiam, res ejus gestae sempiterni nominis glorianiterentur,

qui cum Amphitruone abiit hinc in exercitum,

cum Pansā vixi in Pompeiano,

semper ille antea cum uxore, tum sine eā,

quibuscum essem libenter,

cum quibus in ceteris intellegis afuisse,

si cenas hodie mecum,

vagamur egentes cum conjugibus et liberis,

errare malo cum Platone, etc.,

qui unum imperium unumque magistratum cum ipsis habeant,

in' hinc, quo dignus, cum donis tuis Tam lepidis,

egone abs te abii hinc hodie cum diluculo?

cum primo luci,

cras cum filio cum primo luci ibo hinc,

cum primā luce,

cum primo lumine solis,

pariter cum ortu solis,

pariter cum occasu solis,

cum sole reliquit,

mane cum luci simul,

simul cum dono designavit templo Jovis fines,

et vixisse cum re publicā pariter, et cum illā simul extinctus esse videatur,

cum magnā calamitate et prope pernicie civitatis,

cum summā rei publicae salute et cum tuā peste ac pernicie cumque eorum exitio, qui, etc.,

cum magno provinciae periculo,

cum summo probro,

cum summā tuā dignitate,

cum bonā alite,

ferendum hoc onus est cum labore,

multis cum lacrimis aliquem obsecrare,

hunc ipsum abstulit magno cum gemitu civitatis,

orare cum lacrimis coepere,

si minus cum curā aut cautelā locus loquendi lectus est,

cum curā,

cum summo studio,

cum quanto studio periculoque,

cum multā venustate et omni sale,

summā cum celeritate ad exercitum rediit,

maximo cum clamore involant,

cum clamore,

cum clamore ac tumultu,

Athenienses cum silentio auditi sunt,

illud cum pace agemus,

cum bonā pace,

cum bonā gratiā,

cum bonā veniā,

cum veniā,

cum virtute vivere,

cum judicio,

cum firmā memoriā,

legata cum fide ac sine calumniā persolvere,

spolia in aede... cum sollemni dedicatione dono fixit,

et huic proelium cum Tuscis ad Janiculum erat crimini,

frumenti cum summā caritate inopia erat,

cum eo quidem, quod, etc.,

sit sane, quoniam ita tu vis: sed tamen cum eo, credo, quod sine peccato meo fiat,

Antium nova colonia missa cum eo, ut Antiatibus permitteretur, si et ipsi adscribi coloni vellent,

cum eo tamen, ut nullo tempore is... non sit sustinendus,

obsequar voluntati tuae cum eo, ne dubites, etc.,

cum eo, ne amplius quam has urant,

cum eo tamen, ne, etc.,

cum divis volentibus quodque bene eveniat mando tibi, Mani, etc.,

agite, cum dis bene juvantibus arma capite,

cum superis,

ut ex eodem semine aliubi cum decimo redeat, aliubi cum quinto decimo,

cum octavo, cum decimo,

cum centesimo,

cum centesimā fruge agricolis faenus reddente terrā,

cum linguā lingere,

cum suo gurgite accepit venientem (fluvius),

cum vino et oleo ungere,

terra in Augurum libris scripta cum R uno,

ut proprie cohaereat cum narratione,

(haec) arbitror mihi constare cum ceteris scriptoribus,

interfectam esse... convenit mihi cum adversariis,

quī autem poterat in gratiam redire cum Oppianico Cluentius?

hanc sententiam cum virtute congruere semper,

foedera quibus etiam cum hoste devincitur fides,

capita nominis Latini stare ac sentire cum rege videbant,

cum aliquo in gratiam redire,

stabat cum eo senatūs majestas,

conjurasse cum Pausaniā,

Autronium secum facere,

cum his me oblecto, qui res gestas aut orationes scripserunt suas,

quoniam vivitur, non cum perfectis hominibus, sed cum iis, etc.,

nulla (societas) carior quam ea quae cum re publicā est unicuique nostrum,

cum civibus vivere,

cum M. Fabio mihi summus usus est,

cum quibus publice privatimque hospitia amicitiasque junxerant,

partiri cum Dinaeā matre jussit,

cum Baebio communicare,

of local association, nearness: cum mortuā jugulatum servum nudum positurum ait,

duos tamen pudor cum eo tenuit,

cum aliquo agere,

cum eo Accius injuriarum agit,

si par est agere cum civibus,

si mihi cum Peripateticis res esset,

tecum enim mihi res est,

uni tibi et cum singulis res est,

pacem cum Sabinis facere,

haec ego cum ipsis philosophis disserebam,

tempus cum conjuratis consultando absumunt,

quibuscum continenter bellum gerunt,

cum Cleanthe quam multis rebus Chrysippus dissidet!

neque tam quererer cum deo quod, etc.,

cum quo Antiochum saepe disputantem audiebam,

cum stomacheretur cum Metello,

manu cum hoste confligere,

utilia cum honestis pugnare,

cum majoribus nostris bella gessit,

cum Auruncis bellum inire,

cum Volscis aequo Marte discessum est,

inimicitias cum Africano gerere,

cum Scipione dissentire,

cum utrāque (uxore) divortium fecit,

nec Arcesilae calumnia conferenda est cum Democriti verecundiā,

hanc rationem dicendi cum imperatoris laude comparare,

conferam Sullamne cum Junio,

(orationem) cum magnitudine utilitatis comparare,

hominem sine re, sine fide,

a portu illuc nunc cum laternā advenit,

cadus cum vino,

olla cum aquā,

arcula cum ornamentis,

fiscos cum pecuniā Siciliensi,

onerariae naves cum commeatu,

cum servili schemā,

so of clothing,

ut ne quis cum telo servus esset,

so of weapons,

inmissi cum falcibus, etc.,

vidi argenteum Cupidinem cum lampade,

simulacrum Cereris cum faucibus,

109: cum elephanti capite puer natus,

cum quinque pedibus natus,

Ter. ib.: Minucius cum vulnere gravi relatus in castra,

te Romam venisse cum febri,

ex eis qui cum imperio sint,

cum imperio aut magistratu,

v. Krebs, Antibarb. p. 538): tibi mecum in eodem est pistrino vivendum,

quandoque tu... omnibus in eisdem flagitiis mecum versatus es,

Numidae... in eādem mecum Africā geniti,

quocum (quīcum), quacum, quibuscum, quīcum (for quocum),

his de rebus velim cum Pompeio, cum Camillo, cum quibus vobis videbitur, consideretis,

adhibuit sibi quindecim principes cum quibus causas cognovit,

cum et diurno et nocturno metu,

nam omnes id faciunt quom se amari intellegunt,

facile, quom valemus, recta consilia aegrotis damus,

cum semen maturum habet, tum tempestiva est,

cum permagna praemia sunt, est causa peccandi,

quidam vivere tunc incipiunt cum desinendum est,

ad cujus igitur fidem confugiet cum per ejus fidem laeditur cui se commiserit?

haud invito ad auris sermo mi accessit tuos, Quom te postputasse omnis res prae parente intellego,

qui cum levati morbo videntur, in eum de integro inciderunt,

(dolor) Cum furit... Profuit incensos aestus avertere ( = prodest),

nemo non, cum alteri prodest, sibi profuit,

gubernatores cum exultantes loligines viderunt... tempestatem significari putant,

cum depulsi sunt agni a matribus, diligentia adhibenda est ne, etc.,

cum ejus generis copia defecit, ad innocentium supplicia descendunt,

(hostis) cum intravit... modum a captivis non accipit,

quia enim, cum prima cognovi, jungere extrema cupio,

cum id factum est, tamen grex dominum non mutavit,

quae cum se disposuit... summum bonum tetigit,

ita fere officia reperientur, cum quaeretur, quid deceat, etc.,

etiam tum cum verisimile erit aliquem commisisse... latratote,

in talibus... stabilitas amicitiae confirmari potest, cum homines cupiditatibus imperabunt,

quam (spem), cum in otium venerimus, habere volumus,

nec irascimur illis cum sessorem recusaverint,

cum haec erunt considerata, statim nostrae legis expositione... utemur,

cum viderit secari patrem suum filiumve, vir bonus non flebit?

qui tum demum beatum terrarum orbem futurum praedicavit cum aut sapientes regnare, aut reges sapere coepissent,

cum tempestates pluviae fuerint, videtote quot dies, etc.,

cum bene cesserit negotiatio, multum militia retulerit,

humile genus est (causae) cum contempta res adfertur,

purgatio est cum factum conceditur, culpa removetur,

in quo scelere, etiam cum multae causae convenisse... videntur, tamen non temere creditur,

qui incolunt maritimas urbis, etiam cum manent corpore, animo tamen excursant,

etiam cum potentes nocere intendent,

cum etiam plus contenderimus, etc.,

sorba in sapa cum vis condere, arida facias,

acerbum'st pro benefactis quom mali messim metas,

quom faciem videas, videtur esse quantivis preti,

difficile est tacere cum doleas,

etiam interpretatio nominis habet acumen cum ad ridiculum convertas,

difficile est cum praestare omnibus concupieris, servare aequitatem,

quos (versus) cum cantu spoliaveris, nuda paene remanet oratio,

saepe soleo audire Roscium cum ita dicat se, etc.,

caveto quom ventus siet aut imber, effodias aut seras,

quis tam dissoluto animo est qui, haec cum videat, tacere ac neglegere possit?

formam mihi totius rei publicae, si jam es Romae, aut cum eris, velim mittas,

quae si prodierit, atque adeo cum prodierit—scio enim proditurum esse—audiet,

si damnatus eris, atque adeo cum damnatus eris—nam dubitatio quae poterit esse? etc.,

certe, edepol, quom illum contemplo et formam cognosco meam... nimis simili'st mei,

potestne tibi ulla spes salutis ostendi cum recordaris in deos immortalis quam impius... fueris?

equidem cum... recordor, vix aetatem Alexandri suffecturam fuisse reor ad unum bellum,

quod cum ita est,

quodsi ita est,

often, nunc cum: qui modo nusquam conparebas, nunc quom conpares, peris,

nos de injusto rege nihil loquimur, nunc cum de ipsa regali re publica quaerimus,

quodsi tum, cum res publica severitatem desiderabat, vici naturam, etc., nunc cum omnes me causae ad misericordiam... vocent, quanto tandem studio, etc.,

Curculio hercle verba mihi dedit quom cogito,

sed tandem, quom recogito, qui potis est scire, haec scire me?

ergo quom optume fecisti, nunc adest occasio Benefacta cumulare,

at cumst imposta corona, Clamabis capiti vina subisse meo (est imposta = erit imposta),

quom videbis tum scies,

sed cum certum sciam faciam te paulo ante certiorem,

cum tu haec leges, ego jam annuum munus confecero,

mox quom imitabor Sauream, caveto ne succenseas,

cum testes ex Sicilia dabo, quem volet ille eligat,

mox dabo quom ab re divina rediero,

cum haec docuero, tum illud ostendam, etc.,

quod quom dixero, si placuerit, Facitote,

cum ego Granium testem produxero, refellito, si poteris,

quae cum omnia collegeris, tum ipse velim judices satisne videatur,

oro, ne me hodie, cum isti respondero, putetis, etc.,

curata fac sint quom a foro redeam domum,

non admirere cum ego ipse me id ex te primum audisse confitear?

portisculus signum cum dare coepisset,

quom testamento patris partisset bona,

quom venisset,

audivi summos homines cum quaestor ex Macedonia venissem Athenas,

haec cum Crassus dixisset, silentium est consecutum,

cum Thebani Lacedaemonios bello superavissent... aeneum statuerunt tropaeum,

Dionysius cum fanum Proserpinae Locris expilavisset, navigabat Syracusas,

eo cum venisset, animadvertit ad alteram ripam magnas esse copias hostium,

Tarquinius et Tullia minor... cum domos vacuas novo matrimonio fecissent, junguntur nuptiis,

idem me pridem quom ei advorsum veneram, Facere atriensem voluerat,

Quid ais? Quom intellexeras, id consilium capere, quor non dixti extemplo,

nam tum cum in Asia res magnas permulti amiserant, scimus Romae, solutione impedita, fidem concidisse,

cum ea consecutus nondum eram... tamen ista vestra nomina numquam sum admiratus,

cum ad aliquod oppidum venerat, eadem lectica usque ad cubiculum deferebatur,

(Cassi vellaunus) cum equitatus noster se in agros ejecerat, essedarios ex silvis emittebat,

cum comminus venerant, gladiis a velitibus trucidabantur,

Pacuvius qui Syriam usu suam fecit, cum vino... sibi parentaverat,

cum fossam latam cubiculari lecto circumdedisset, ejusque transitum... conjunxisset, eum ipse detorquebat,

cum cohortes ex acie procucurrissent, Numidae... effugiebant, etc.,

cum in jus duci debitorem vidissent, undique convolabant,

Demaratus cum audiret dominationem Cypseli confirmari, defugit patriam ( = cum audivisset),

(Epaminondas) cum gravi vulnere exanimari se videret, quaesivit salvusne esset clipeus, etc.,

cum ex eo quaereretur quid esset dolus magnus, respondebat, etc.,

qui cum unum jam et alterum diem desideraretur, neque in eis locis inveniretur... liberti Asuvii in eum invadunt, etc.,

quid enim meus frater ab arte adjuvari potuit, cum... furem se videre respondit? Quid in omni oratione Crassus... cum pro Cn. Plancio diceret?

where dicebat might stand for diceret, but not responderet for respondit: cum ad tribum Polliam ventum est, et praeco cunctaretur, etc.,

cum tecum Ephesi collocutus sum,

cum te Puteolis prosequerer,

also,

posticulum hoc recepit quom aedis vendidit, Flaut. Trin. 1, 2, 157: scilicet qui dudum tecum venit cum pallam mihi Detulisti,

non tum cum emisti fundum Tusculanum, in leporario apri fuerunt,

in judiciis quanta vis esset didicit cum est absolutus,

per tuas statuas vero cum dixit, vehementer risimus,

cum occiditur Sex. Roscius, (servi) ibidem fuerunt,

tunc flesse decuit cum adempta sunt nobis arma,

6, 7, 4: semel dumtaxat vultum mutavit, tunc cum... anulum in profundum dejecit,

9, 8, 1: rerum natura... cum visum est deinde, (filium tuum) repetiit,

accepimus et serpentem latrasse cum pulsus est regno Tarquinius,

jube vinum dari: jam dudum factum'st quom primum bibi,

Pompeius cum primum contionem habuit... ostendit, etc.,

ipse cum primum pabuli copia esse inciperet, ad exercitum venit,

effice ut idem status sit cum exigis qui fuit cum promitterem,

tum lacrimare debueras cum equo calcaria subderes,

in quem Juppiter se convertit cum exportavit per mare... Europen,

ne cum in Sicilia quidem (bellum) fuit... pars ejus belli in Italiam ulla pervasit,

nempe eo (lituo) Romulus regiones direxit tum cum urbem condidit,

non tibi, cum in conspectu Roma fuit, succurrit? etc.,

ab Anaximandro moniti Lacedaemonii sunt ut urbem... linquerent, quod terrae motus instaret, tum cum... urbs tota corruit,

ad quem cum accessimus, Appio, subridens, Recipis nos, inquit, etc.,

me primus dolor percussit, Cotta cum est expulsus,

itaque ne tum quidem cum classem perdidisti, Mamertinis navem imperare ausus es,

haec cum facta sunt in concilio, magna spe et laetitia omnium discessum est,

cum Thessalos in armis esse nuntiatum est, Ap. Claudium... senatus misit,

Gracchus cum ex Sardinia rediit, orationem ad populum habuit,

set Stalagmus quojus erat tunc nationis, quom hinc abit?

haec Crassi oratio cum edita est, quattuor et triginta tum habebat annos, etc.,

eo cum venio, praetor quiescebat,

cum Caesari in Galliam venit, alterius factionis principes erant Aedui, alterius Sequani,

cum haec accepta clades est, jam C. Horatius et T. Menenius consules erant,

45, 39, 1: merito me non adgnoscis, nam cum hoc factum est, integer eram,

beneficium ei videberis dedisse cui tunc inimicissimus eras cum dares?

bona quoque, quae tunc habuit cum damnaretur, publicabuntur,

pauper Fabricius (erat) Pyrrhi cum sperneret aurum,

cum est ad nos adlatum de temeritate eorum, etc., cetera mihi facillima videbantur... multaque mihi veniebant in mentem, etc.,

eademne erat haec disciplina tibi quom tu adulescens eras?

alium esse censes nunc me atque olim quom dabam?

qui cum plures erant, paucis nobis exaequari non poterant, hi postquam pauciores sunt, etc.,

qui (Pompeius) cum omnes Caesarem metuebamus ipse eum diligebat, postquam ille metuere coepit, etc.,

res per eosdem creditores per quos cum tu aderas agebatur,

Senatus consultum factum est de ambitu in Afranii sententiam quam ego dixeram cum tu adesses,

Trebellium valde jam diligit: oderat tum cum ille tabulis novis adversabatur,

non tam id sentiebam cum fruebar, quam tunc cum carebam,

etenim tunc esset hoc animadvertendum cum classis Syracusis proficiebatur,

cum captivis redemptio negabatur, nos vulgo homines laudabant, nunc deteriore condicione sumus, etc.,

hic subito quantus cum viveret esse solebat, Exit humo,

desipiebam mentis cum illa scripta mittebam tibi,

sed tu cum et tuos amicos in provinciam quasi in praedam invitabas, et cum eis praedabare, et... non statuebas tibi rationem esse reddendam?

illas res tantas cum gerebam, non mihi mors, non exsilium ob oculos versabatur?

num P. Decius cum se devoveret, et equo admisso in mediam aciem Latinorum inruebat, aliquid... cogitabat?

fulgentis gladios hostium videbant Decii, cum in aciem eorum inruebant,

cum vim quae esset in sensibus explicabamus, etc.,

equidem... risum vix tenebam, cum Attico Lysiae Catonem nostrum comparabas,

cum censebam,

cum dicebam,

cum ponebas,

res, cum haec scribebam, erat in extremum adducta discrimen,

sometimes cum dabam = cum scribebam,

cum scriberem, as epistolary tense, in oblique discourse,

tum cum insula Delos... nihil timebat, non modo provinciis sed etiam Appia via jam carebamus,

antea cum equester ordo judicaret, improbi magistratus in provinciis inserviebant publicanis (a logical consequence),

sed cum jam honores (Hortensii) et illa senior auctoritas gravius quiddam requireret, remanebat idem (dicendi genus) nec decebat idem,

Flaminius, cum tripudio auspicaretur, pullarius diem differebat, etc.,

Zenonem cum Athenis essem audiebam frequenter,

cum ageremus vitae supremum diem, scribebamus hoc,

cum jam in exitu annus esset, Q. Marcius... magistratu abiturus erat,

tum mi aedes quoque arridebant, quom ad te veniebam, tuae,

cum a nostro Catone laudabar vel reprehendi me a ceteris facile patiebar,

Hortensius cum partiretur tecum causas, prorogandi locum semper tibi relinquebat,

ex hoc effectos panes, cum in colloquiis Pompeiani famem nostris objectarent, vulgo in eos jaciebant (causal),

according to class. usage,

contrary to class. usage,

nam quom modo exibat foras, ad portum se aibat ire,

ut, cum L. Opimii causam defendebat, C. Carbo nihil de Gracchi nece negabat, sed id jure factum esse dicebat,

nuper cum ego C. Sergii Oratae... causam defenderem, nonne omnis nostra in jure versata defensio est?

similiter arbitror... illum (oratorem) de toto illo genere non plus quaesiturum esse, quid dicat, quam Polycletum illum, cum Herculem fingebat, quem ad modum pellem aut hydram fingeret (fingebat, for euphony, in view of the foll. fingeret),

nec vero ille artifex cum faceret Jovis formam... contemplabatur aliquem, e quo similitudinem duceret,

casu, cum legerem tuas litteras, Hirtius erat apud me,

Hasdrubal tum forte cum haec gerebantur, apud Syphacem erat,

cum haec Romae agebantur, Chalcide Antiochus ipse sollicitabat civitatium animos, etc.,

cum haec in Hispania gererentur, comitiorum jam appetebat dies,

cum haec agebantur, Chalcide erat Antiochus,

cum haec agerentur jam consul via Labicana ad fanum Quietis erat,

tunc erat mendacio locus cum ignota essent externa... nunc vero, etc. (opposition of times),

cum haec proderem habebant et Caesares juvenes sturnum, etc.,

res quom animam agebat tum esse offusam oportuit,

quod cum res agebatur nemo in me dixit, id tot annis post tu es inventus qui diceres?

o, Astaphium, haut isto modo solita's me ante appellare, Sed blande, quom illuc quod aput vos nunc est, aput me haberem,

44, 39, 7.— Hence the mood may change in co-ordinate clauses: tum, cum haberet haec res publica Luscinos, Calatinos, etc., homines... patientia paupertatis ornatos, et tum, cum erant Catones, Phili, etc., tamen hujusce modi res commissa nemini est (haberet, concessive),

cum is triumphus de Liguribus agebatur, Ligures... coloniam ipsam ceperunt,

cum Africanus censor tribu movebat centurionem... inquit,

cum (censor) M. Antistio equum ademisset,

magistratus quom ibi adesset, occepta'st agi,

Alexandrum uxor sua, cum simul cubaret, occidit,

armati, cum sui utrosque adhortarentur... in medium inter duas acies procedunt,

cum ille Romuli senatus... temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam, populus id non tulit,

an pater familiarissimis suis succensuit cum Sullam et defenderent et laudarent? (causal),

tum cum bello sociorum tota Italia arderet, homo non acerrimus... C. Norbanus in summo otio fuit (concessive),

quibus rebus cum unus in civitate maxime floreret, incidit in eandem invidiam, etc. (adversative),

sed cum jam appropinquantium forma lemborum haud dubia esset... tunc injecta trepidatio est,

quem quidem hercle ego, in exilium quom iret, redduxi domum,

consule me, cum esset designatus tribunus, obtulit in discrimen vitam suam,

haec epistula est, quam nos, in aedibus Apronii cum litteras conquireremus, invenimus,

Brundusii cum loquerer cum Phania, veni in eum sermonem ut dicerem, etc.,

itaque, cum populum in curias triginta divideret, nomina earum (Sabinarum) curiis imposuit,

Ap. Claudius, ovans cum in urbem iniret, decem milia pondo argenti, etc., in aerarium tulit,

cum essem in castris ad fluvium Pyramum, redditae mihi sunt uno tempore a te epistulae duae,

so with cum essem (essemus, etc.),

Eumenes rex ab Roma cum in regnum rediret... mactatus est ( = on the journey),

Agesilaus cum ex Aegypto reverteretur... in morbum implicitus decessit,

Gallo narravi, cum proxime Romae fui, quid audissem,

proxime cum in patria mea fui, venit ad me, etc.,

ipsi comprehensi a me, cum jam dilucesceret, deducuntur,

cum advesperasceret, cum lucesceret,

cum lux appropinquaret,

cum dies instaret,

cum comitiorum tempus adpeteret,

cum dies comitiorum adpropinquaret,

cum ea dies venit,

cum hanc jam epistulam complicarem, tabellarii a vobis venerunt, etc.,

L. Octavius, cum multas jam causas diceret, adulescens est mortuus,

cum plures jam tribus dicto esse audientem pontifici duumvirum juberent... ultimum de caelo quod comitia turbaret intervenit,

cum maxime conquereretur apud patres... repente strepitus ante curiam... auditur,

haec cum maxime dissereret, intervenit Tarquinius,

so with cum maxime,

Caesarem saepe accusavit, cum adfirmaret illum numquam, dum haec natio viveret, sine cura futurum ( = adfirmans, or adfirmando),

Antigonus in proelio, cum adversus Seleucum dimicaret, occisus est ( = dimicans),

impulit ut cuperem habere, cum diceret,

cum haec in Achaia atque apud Dyrrhachium gererentur... Caesar mittit, etc.,

cum civitas in opere ac labore adsiduo reficiendae urbis teneretur, interim Q. Fabio... dicta dies est,

cum hic status in Boeotia esset, Perseus... misit,

illum saepe audivi, hic, cum ego judicare jam aliquid possem, abfuit,

cum maxime haec in senatu agerentur, Canuleius... (ad populum) ita disseruit,

cum maxime Capua circumvallaretur, Syracusarum oppugnatio ad finem venit,

cum jus amicitiae, societatis, adfinitatis ageretur, cum, etc., eo tempore tu non modo non... retulisti, sed ne ipse quidem, etc.,

ille versus, qui in te erat collatus cum aedilitatem petebas,

cum ex oppido exportabatur (Dianae statua) quem conventum mulierum factum esse arbitramini?... Quid hoc tota Sicilia est clarius quam omnes convenisse cum Diana exportaretur ex oppido? etc.,

sed ego, homines cum considerabam, alterum fidei, alterum probri plenum, nequaquam adduci potui ad absolvendum,

cum secum reputavit,

amice facis Quom me laudas,

bene facitis cum venitis,

quae cum taces, nulla esse concedis,

cum igitur proferent aliquid hujusmodi... inventum proferent,

quod cum dederis, illud dederis ut is absolvatur,

fecisti furtum quom istaec flagitia me celavisti et patrem,

loco ille motus est cum ex urbe est depulsus,

Orestes cum se defendit, in matrem confert crimen,

cum grandiorem aetatem ad consulatum constituebant, adulescentiae temeritatem verebantur,

very rare): quid quod et ominibus certis prohibebar amori Indulgere meo, tum cum mihi ferre jubenti Excidit et fecit spes nostras cera caducas,

exspectationem nobis non parvam attuleras cum scripseras, etc.,

quod quidem tibi ostenderam cum a me Capuam reiciebam,

tunc venena edebat bibebatque, cum immensis epulis non delectaretur tantum, sed gloriaretur,

illa scelera... cum ejus domum evertisti, cujus, etc.,

jam aderit tempus quom sese etiam ipse oderit,

erit illud profecto tempus et illucescet aliquando dies cum... amicissimi benevolentiam desideres,

fuit quoddam tempus cum in agris homines bestiarum more vagabantur,

fuerunt alia genera qui... dicebant,

fuit cum hoc dici poterat (potuisset would be hypothetical),

quod fuit tempus cum rura colerent homines,

ac fuit cum mihi quoque initium requiescendi concessum arbitrarer,

incidunt saepe tempora cum ea commutantur,

longum illud tempus cum non ero, etc.,

atque ille eo tempore paruit cum parere senatui necesse erat,

memini noctis illius cum... pollicebar,

illa pugna quom, etc. ( = in qua),

Marcellino Consule, cum ego... putabam ( = anno Marcellini, quo, etc.),

patrum nostrorum memoria cum exercitus videbatur ( = tempore quo),

accepit enim agrum iis temporibus cum jacerent pretia praediorum,

numerandus est ille annus cum obmutuisset senatus?

haec scripsi postridie ejus diei cum castra haberem Mopsuhestiae (cf. habebam, as epistolary tense),

eodem anno, cum omnia infida Romanis essent, Capuae quoque conjurationes factae,

Crassus hodie, cum vos non adessetis, posuit idem, etc.,

omnia quae a te nudius tertius dicta sunt, cum docere velles, etc.,

posteaquam Pompeius apud populum ad VIII. Id. Febr., cum pro Milone diceret, clamore convicioque jactatus est,

hanc domum Jam multos annos est quom possideo,

anni sunt octo cum ista causa in ista meditatione versatur,

vigesimus annus est, cum omnes scelerati me unum petunt,

jam diu'st quom ventri victum non datis,

quia septem menses sunt quom in hasce aedes pedem Nemo intro tetulit,

permulti jam anni erant cum inter patricios magistratus tribunosque nulla certamina fuerant,

dies triginta aut plus in ea navi fui, Quom interea semper mortem exspectabam miser,

unus et alter dies intercesserat, cum res parum certa videbatur,

annos factum'st sedecim Quom conspicatus est primo crepusculo Puellam exponi,

nondum centum et decem anni sunt cum de pecuniis repetundis lata lex est,

nam illi quidem haut sane diu'st quom dentes exciderunt,

omnino biduum supererat cum exercitui frumentum metiri oporteret,

dies nondum decem intercesserant cum ille alter filius necatur,

nondum lucebat cum Ameriae scitum est,

dies haud multi intercesserunt cum ex Leontinis praesidium... venerunt,

non dubitabat Minucius quin, etc., cum repente jubetur dicere,

jamque hoc facere noctu adparabant cum matres familiae repente... procucurrerunt,

jam Sora capta erat cum consules prima luce advenere,

vix erat hoc plane imperatum cum illum spoliatum... videres,

quam multi enim jam oratores commemorati sunt... cum tamen spisse ad Antonium Crassumque pervenimus,

jamque fuga timidum caput abdidit alte (coluber), Cum medii nexus extremaeque agmina caudae Solvuntur,

Hortensium maxime probavi pro Messala dicentem, cum tu abfuisti,

num infitiari potes te illo ipso die meis praesidiis circumclusum commovere te non potuisse, cum tu nostra... caede contentum esse dicebas?

nox erat et placidum carpebant fessa soporem Corpora... cum medio volvuntur sidera lapsu, Cum tacet omnis ager, etc.,

sed uterque noster cedere cogebatur, cum quidem ille pollicitus est, se quod velletis esse facturum,

fit gemitus omnium et clamor, cum tamen a praesenti supplicio tuo continuit populus Romanus se, etc.,

cum nihilo magis,

simulat se eorum praesidio conflteri, cum interea aliud quiddam jam diu machinetur,

cum tu interim vero numquam significaris sententiam tuam,

anni sunt octo... cum interea Cluentianae pecuniae vestigium nullum invenitis,

tanta erat in his locis multitudo cum interim Rufio noster... hominem percussit,

post Leuctricam pugnam Lacedaemonii se numquam refecerunt... cum interim Agesilaus non destitit patriam juvare,

nam ipsi vident eorum quom auferimus bona ( = nos auferre or auferentes),

conspectum est cum obiit,

is... numquam est conspectus cum veniret,

vidi... Cum tu terga dares,

L. Flaccum ego audivi cum diceret Caeciliam exisse, etc.,

memini quom... haud audebat,

memini cum mihi desipere videbare,

memini cum velles residere ferventissimo sole,

habeo gratiam tibi Quom copiam istam mi et potestatem facis,

tibi maximas gratias ago, cum tantum litterae meae potuerunt, ut eis lectis, etc.,

quom tu's aucta liberis... gratulor,

quom istaec res tibi ex sententia Pulcre evenit, gaudeo,

cum vero in C. Matii familiaritatem venisti, non dici potest quam valde gaudeam,

di tibi bene faciant semper quom advocatus bene mi ades,

etiamne ea neglegamus, quae fiunt cum maxime, quae videmus?

nunc cum maxume operis aliquid facere credo,

quae multos jam annos et nunc cum maxime filium interfectum cupit,

castra amissa, et tum cum maxime ardere,

foliis ternis, aut, cum plurimum, quaternis,

cum tardissime,

cum longissime,

hoc hic quidem homines tam brevem vitam colunt, Quom hasce herbas hujus modi in suom alvom congerunt,

edepol, merito esse iratum arbitror, Quom apud te tam parva'st ei fides,

praesertim quom is me dignum quoi concrederet Habuit, me habere honorem ejus ingenio decet,

jam istoc probior es meo quidem animo quom in amore temperes,

Brix conjectures temperas): nil miror si lubenter tu hic eras, Quom ego servos quando aspicio hunc lacrumem quia dijungimur,

Lubbert, Grammat. Stud. II. pp. 133, 137): Nam puerum injussu eredo non tollent meo, Praesertim in ea re quom sit mi adjutrix socrus,

cum ista sis auctoritate, non debes arripere maledictum ex trivio,

cum vita sine amicis insidiarum et metus plena sit, ratio ipsa monet amicitias comparare,

quae cum ita sint, videamus, etc.,

quod cum ita sit, etc.,

cum inimicitiae fuerint numquam, opinio injuriae beneficiis sit exstincta... rei publicae providebo,

vacuum fundum, cum ego adessem, possidere non potuisti,

cum tanta multitudo lapides et tela conicerent, in muro consistendi potestas erat nulli,

cum esset egens, sumptuosus, audax... ad omnem fraudem versare suam mentem coepit,

quod oppidum cum esset altissimo et munitissimo loco, ad existimationem imperii arbitratus sum, comprimere eorum audaciam,

Caesar cum constituisset hiemare in continenti, neque multum aestatis superesset, obsides imperat, etc.,

quae cum ita sint, quid est quod de ejus civitate dubitetis, praesertim cum aliis quoque civitatibus fuerit adscriptus?

cur enim tibi hoc non gratificor nescio, praesertim cum his temporibus audacia pro sapientia liceat uti,

cum praesertim vos alium miseritis,

nihil est virtute amabilius, quippe cum propter virtutem etiam eos, quos numquam videmus, quodammodo diligamus,

numquam ego pecunias istorum, etc., in bonis rebus duxi, quippe cum viderem, etc.,

omnia experiri necessitas cogebat: quippe cum primas spes fortuna destituit, futura praesentibus videntur esse potiora,

me incommoda valetudo qua jam emerseram, utpote cum sine febri laborassem, tenebat Brundusii,

hei mihi, insanire me aiunt, ultro quom ipsi insaniunt,

tibi obtemperem quom tu mihi nequeas?

eo vos madefacitis, quom ego sim hic siccus?

cum de bonis et de caede agatur, testimonium dicturus est is qui et sector est et sicarius,

et cum tibi, viro, liceat purpura in veste stragula uti, matrem familias tuam purpureum amiculum habere non sines?

indignatur exul aliquid sibi deesse, cum defuerit Scipioni dos?

ita, cum maximis eum rebus liberares, perparvam amicitiae culpam relinquebas,

hunc Egnatium censores, cum patrem eicerent, retinuerunt,

eorum erat V. milium numerus, cum ipsi non amplius octingentos equites haberent,

Socratis ingenium immortalitati scriptis suis Plato tradidit, cum ipse litteram Socrates nullam reliquisset,

qui it lavatum In balineas, quom ibi sedulo sua vestimenta servat, Tam subripiuntur,

testis est Graecia, quae cum eloquentiae studio sit incensa, jamdiuque excellat in ea... tamen omnis artis vetustiores habet,

nam (Druentia) cum aquae vim vehat ingentem, non tamen navium patiens est,

ego autem, cum consilium tuum probarem, et idem ipse sentirem, nihil proficiebam,

non poterant tamen, cum cuperent, Apronium imitari,

quae cum ita essent... tamen,

cui cum Cato et Caninius intercessissent, tamen est perscripta,

patrem meum, cum proscriptus non esset, jugulastis,

quis ex populo, cum Scaevolam dicentem audiret in ea causa, quicquam politius aut elegantius exspectaret?

etiam tum quiesceretis cum rem publicam a facinorosissimis sicariis esse oppressam videretis?

quod esset judicium cum de Verris turpissimo comitatu tres recuperatorum nomine adsedissent?

mors cum exstinxisset invidiam, res ejus gestae sempiterni nominis glorianiterentur,

qui cum Amphitruone abiit hinc in exercitum,

cum Pansā vixi in Pompeiano,

semper ille antea cum uxore, tum sine eā,

quibuscum essem libenter,

cum quibus in ceteris intellegis afuisse,

si cenas hodie mecum,

vagamur egentes cum conjugibus et liberis,

errare malo cum Platone, etc.,

qui unum imperium unumque magistratum cum ipsis habeant,

in' hinc, quo dignus, cum donis tuis Tam lepidis,

egone abs te abii hinc hodie cum diluculo?

cum primo luci,