-
1 consuetudine
f habit, custom( usanza) custom, tradition* * *consuetudine s.f.1 ( abitudine) custom; habit; usage; ( tradizione) custom, tradition: agire secondo consuetudine, to act out of habit; come è nostra consuetudine, as is our custom; le consuetudini di un popolo, the customs of a people // consuetudini commerciali, trade (o business) customs // consuetudini monastiche, monastic rules2 ( familiarità) familiarity, familiar terms: ha consuetudine con la nostra casa, he's almost (o like) a member of the family.* * *[konsue'tudine]sostantivo femminile1) (abitudine) custom, habit2) (costume, usanza) custom, tradition* * *consuetudine/konsue'tudine/sostantivo f.1 (abitudine) custom, habit; avere la consuetudine di fare to be in the habit of doing2 (costume, usanza) custom, tradition. -
2 consuetudine sf
[konsue'tudine]1) (abitudine) habit, (tradizione) customè sua consuetudine alzarsi prestissimo — he usually gets up very early, he is in the habit of getting up very early
2) Dir common law -
3 consuetudine
sf [konsue'tudine]1) (abitudine) habit, (tradizione) customè sua consuetudine alzarsi prestissimo — he usually gets up very early, he is in the habit of getting up very early
2) Dir common law -
4 avere la consuetudine di fare
-
5 consuetudo
consŭētūdo, ĭnis, f. [consuesco].I.A being accustomed, custom, habit, use, usage.A.In gen. (very freq. in all periods, esp. in prose):(β).exercitatio ex quā consuetudo gignitur,
Cic. de Or. 2, 87, 358:dicunt... consuetudine quasi alteram naturam effici,
id. Fin. 5, 25, 74:ad parentium consuetudinem moremque deducimur,
id. Off. 1, 32, 118; id. Mil. 1, 1; id. Clu. 38, 96:majorum,
id. Div. in Caecil. 21, 67; cf. id. ib. 2, 5:Siculorum ceterorumque Graecorum,
id. Verr. 2, 2, 52, § 129; id. de Or. 2, 3, 13; Caes. B. G. 1, 45; cf. id. ib. 1, 43:eorum dierum,
id. ib. 2, 17:non est meae consuetudinis rationem reddere, etc.,
Cic. Rab. Perd. 1, 1: con [p. 441] suetudo mea fert, id. Caecin. 29, 85:consuetudinem tenere, etc.,
id. Phil. 1, 11, 27:haec ad nostram consuetudinem sunt levia,
Nep. Epam. 2, 3:contra morem consuetudinemque civilem aliquid facere,
Cic. Off. 1, 41, 148:quod apud Germanos ea consuetudo esset, ut, etc.,
Caes. B. G. 1, 50; cf. with ut, id. ib. 4, 5:cottidianae vitae,
Ter. Heaut. 2, 3, 42:virtutem ex consuetudine vitae sermonisque nostri interpretemur,
Cic. Lael. 6, 21; cf.:vitae meae,
id. Rab. Perd. 1, 2;and sermonis,
id. Fat. 11, 24; Quint. 1, 6, 45:communis sensūs,
Cic. de Or. 1, 3, 12:jam in proverbii consuetudinem venit,
id. Off. 2, 15, 55:victūs,
id. Att. 12, 26, 2; Caes. B. G. 1, 31:otii,
Quint. 1, 3, 11 al.:peccandi,
Cic. Verr. 2, 3, 76, § 176; Quint. 7, 2, 44:splendidior loquendi,
Cic. Brut. 20, 78:loquendi,
Quint. 1, 6, 43; 11, 1, 12:dicendi,
Cic. Mur. 13, 29; Quint. 2, 4, 16:docendi,
id. 2, 5, 2:vivendi,
id. 1, 6, 45:immanis ac barbara hominum immolandorum,
Cic. Font. 10, 21; cf.:classium certis diebus audiendarum,
Quint. 10, 5, 21 al.:indocta,
Cic. Or. 48, 161: mala, * Hor. S. 1, 3, 36:assidua,
Quint. 1, 1, 13:longa,
id. 2, 5, 2:vetus,
id. 1, 6, 43:communis,
id. 11, 1, 12; 12, 2, 19:vulgaris,
id. 2, 13, 11; Cic. de Or. 1, 58, 248:bene facere jam ex consuetudine in naturam vortit,
Sall. J. 85, 9:omnia quae in consuetudine probantur,
generally, Cic. Ac. 2, 24, 75:negant umquam solam hanc alitem (aquilam) fulmine exanimatam. Ideo armigeram Jovis consuetudo judicavit,
the general opinion, Plin. 10, 3, 4, § 15.—With prepp., ex consuetudine, pro consuetudine, and absol. consuetudine, according to or from custom, by or from habit, in a usual or customary manner, etc.:B.Germani celeriter ex consuetudine suā phalange factā impetus gladiorum exceperunt,
Caes. B. G. 1, 52; so with ex, Sall. J. 71, 4; 85, 9; Quint. 2, 5, 1; Suet. Ner. 42 al.:pro meā consuetudine,
according to my custom, Cic. Arch. 12, 32:consuetudine suā Caesar sex legiones expeditas ducebat,
Caes. B. G. 2, 19; 2, 32:consuetudine animus rursus te huc inducet,
Plaut. Merc. 5, 4, 41:huc cum se consuetudine reclinaverunt,
Caes. B. G. 6, 27 fin.; so id. ib. 7, 24, 2; Sall. J. 31, 25 al.—Less freq.: praeter consuetudinem, contrary to experience, unexpectedly (opp. praeter naturam), Cic. Div. 2, 28, 60:plures praeter consuetudinem armatos apparere,
contrary to custom, Nep. Hann. 12, 4; cf.:contra consuetudinem,
Cic. Off. 1, 41, 148:supra consuetudinem,
Cels. 2, 2.—Esp.1.Customary right, usage as a common law:2.(jus) constat ex his partibus: naturā, lege, consuetudine, judicato... consuetudine jus est id, quod sine lege aeque ac si legitimum sit, usitatum est,
Auct. Her. 2, 13, 19; Cic. Inv. 2, 54, 162:consuetudine jus esse putatur id, quod voluntate omnium sine lege vetustas comprobavit,
id. ib. 2, 22, 67; Varr. ap. Serv. ad Verg. A. 7, 601; Cic. Caecin. 8, 23; id. Div. in Caecil. 2, 5; Dig. 1, 3, 32.—In gram. (instead of consuetudo loquendi; cf. supra), a usage or idiom of language, Varr. L. L. in 8th and 9th books on almost every page; Cic. Or. 47, 157; Quint. 1, 6, 3; 1, 6, 16; 2, 5, 2.—Hence,3.In Col. for language in gen.:II.consuetudini Latinae oeconomicum Xenophontis tradere,
Col. 12, praef. §7: nostra (opp. Graeca),
id. 6, 17, 7.—Social intercourse, companionship, familiarity, conversation (freq. and class; in an honorable sense most freq. in Cic.).A.In gen.:B.(Deiotarus) cum hominibus nostris consuetudines, amicitias, res rationesque jungebat,
Cic. Deiot. 9, 27; so in plur.:victūs cum multis,
id. Mil. 8, 21; and in sing.:victūs,
id. Or. 10, 33:domesticus usus et consuetudo est alicui cum aliquo,
id. Rosc. Am. 6, 15; cf. id. Fam. 13, 23, 1:consuetudine conjuncti inter nos sumus,
id. Att. 1, 16, 11:consuetudine ac familiaritate,
id. Quint. 3, 12;so with familiaritas,
id. Fam. 10, 3, 1:dare se in consuetudinem,
id. Pis. 28, 68:insinuare in alicujus consuetudinem,
id. Fam. 4, 13, 6; cf.:immergere se in consuetudinem alicujus,
id. Clu. 13, 36:epistularum,
epistolary correspondence, id. Fam. 4, 13, 1:nutrimentorum,
community, Suet. Calig. 9.—In partic., intercourse in love, in an honorable, and more freq. in a dishonorable sense, a love affair, an amour, love intrique, illicit intercourse, Ter. And. 3, 3, 28; id. Hec. 3, 3, 44; Suet. Tib. 7; id. Ner. 35; Ter. And. 1, 1, 83; 1, 5, 44; 2, 6, 8; Liv. 39, 9, 6 and 7; Quint. 5, 11, 34; Suet. Tit. 10 al.—So also freq.: consuetudo stupri,
Sall. C. 23, 3; Suet. Calig. 24; id. Oth. 2; Curt. 4, 10, 31. -
6 cōnsuētūdō
cōnsuētūdō inis, f [consuetus], a custom, habit, use, usage, way, practice, familiarity, experience, tradition, precedent: exercitatio ex quā consuetudo gignitur: consuetudine quasi alteram naturam effici: a maioribus tradita, the traditions: populi R. hanc esse consuetudinem, ut, etc., Cs.: itineris, way of marching, Cs.: non est meae consuetudinis rationem reddere: maior tumultus, quam populi R. fert consuetudo, Cs.: consuetudinem tenere: cottidianae vitae, T.: vitae sermonisque nostri, daily life and speech: communis sensūs: in proverbii consuetudinem venit, a familiar proverb: in consuetudinem licentiae venire, become used to, Cs.: Gallica, way of life, Cs.: sortium, way of casting, Ta.: mala, H.: (linguā) longinquā consuetudine uti, long familiarity, Cs.: bene facere iam ex consuetudine in naturam vortit, by practice, S.: in consuetudine probari, generally: ex consuetudine, as usual, S.: pro meā consuetudine, according to my custom: consuetudine suā civitatem servare, character, Cs.: consuetudine pro nihilo habere, familiarity, S.: praeter consuetudinem, unexpectedly: in castris praeter consuetudinem tumultuari, unusual disorder, Cs. —Customary right, common law, usage: vetus maiorum: consuetudine ius esse putatur id, etc.: ut est consuetudo. — In gram., a usage, idiom, form of speech: verbum nostrae consuetudinis.—Social intercourse, companionship, familiarity, conversation: cum hominibus nostris consuetudines iungebat: victūs cum multis: dedit se in consuetudinem: consuetudine devinctus, T. — An amour, illicit love: parva, T.: hospitae, T.; cf. cum Fulviā stupri, S.* * *habit/custom/usage/way; normal/general/customary practice, tradition/convention; experience; empirical knowledge; sexual/illicit intercourse, intimacy, affair -
7 norma
f ( precetto) rule, precepttechnology standardnorme per l'uso instructions (for use)a norma di legge up to standarda norma di legge... complies with...* * *norma s.f.1 ( regola) rule, norm, standard; precept; provision; ( principio) principle: le buone norme dell'educazione, the rules (o principles) of good manners; attenersi a una norma, to obey (o to follow) a rule; applicare una norma, to apply a rule; dettare le norme, to set the standards; procedere secondo le norme, to act according to the rules; seguire le norme, to observe the rules; trasgredire le norme, to break the rules // di norma, as a rule // per vostra norma, for your guidance (o fam. information); per tua norma ( e regola) ricordati che non ammetto questo linguaggio, let me tell you once and for all that I don't allow that kind of language // norme di sicurezza, safety regulations (o standards) // (amm.): norme generali, general rules; norme e regolamenti, rules and regulations; deroga dalla norma, deviation from the norm // (dir.): norma contrattuale, provision of a contract; norma di legge, rule of law; a norma di legge, according to law; le norme vigenti, the regulations in force; norme di lavoro, work rules // a norma, in conformity with the law (o with the regulations)2 ( avvertenza, istruzione) instruction, direction; ( regolamento) regulation; norme per l'uso, instructions (o directions) for use; (comm.) norme per la spedizione, shipping regulations // (inform.) norme di funzionamento, specifications3 ( consuetudine) custom, tradition; norm: inferiore, superiore alla norma, below, above norm (o par); secondo la norma ora terrà il discorso inaugurale, as is the custom, he will now deliver the inaugural address; di norma la partecipazione del pubblico è numerosa, people usually participate in large numbers // (econ.): norma di produzione, norm of production (o production standard); aumento salariale inferiore alla norma nazionale, pay increase below the national norm* * *['nɔrma]sostantivo femminile1) (regola, principio) norm, rulele -e vigenti — the regulations in force, the current regulations
4) (consuetudine) rule, custom, normsopra, sotto la norma — above, below the norm
5) tecn. ind. comm. standard, regulation- e di sicurezza — safety standards o regulations
* * *norma/'nɔrma/sostantivo f.1 (regola, principio) norm, rule; norma di comportamento rule of conduct; è buona norma rispondere it's a good rule to answer; per tua norma (e regola) for your information2 (istruzione scritta) - e per l'uso instructions for use3 dir. rule; (legge) law; (regolamento) regulation; le -e vigenti the regulations in force, the current regulations; a norma di legge according to the law4 (consuetudine) rule, custom, norm; sopra, sotto la norma above, below the norm; di norma as a rule -
8 costume
m ( usanza) custom( condotta) morals pl( indumento) costumecostume da bagno swimming costume, swimsuitda uomo (swimming) trunkscostume nazionale national costume* * *costume s.m.1 ( usanza) custom, use, usage; ( abitudine personale) habit; (letter.) wont: secondo il costume, according to custom (o usage); gli usi e i costumi di un paese, the customs of a country; un vecchio costume, an old custom; è mio costume fare una passeggiata ogni mattina, it's my habit to take a walk every morning; non è suo costume chiedere dei favori, he is not in the habit of (o he's not accustomed to) asking favours; qui è costume festeggiare il giorno di S. Carlo, here it is customary (o usual) to celebrate St. Charles's Day; ha il cattivo costume di rispondere male, he has the bad habit of answering back // per costume, usually, habitually; è per costume un popolo timido, they are usually a shy race2 ( condotta) morals (pl.), morality: persone di buoni costumi, moral (o decent o respectable) people; persone di cattivi costumi, immoral people // una donna di facili costumi, a loose woman (o a woman of loose morals)3 ( indumento) costume: costume accademico, academic costume; costume da paggio, page's costume; ballo in costume, costume (o fancy dress) ball; (teatr.) fare la prova generale in costume, to have a dress rehearsal; che costume ti metti per carnevale?, what costume are you wearing for carnival?4 ( da bagno) bathing costume, bathing suit, swimsuit; ( da uomo) (swimming) trunks: costume due pezzi, intero, two piece, one piece swimsuit.* * *[kos'tume]sostantivo maschile1) (per festa, sfilata in maschera) costume, masquerade, fancy dress BEin costume — in costume o fancy dress BE
ballo in costume — costume o fancy dress BE ball
2) teatr. cinem. coreogr. costume3) (tipico di luogo o periodo) costume4) (anche costume da bagno) (da donna) swimsuit, bathing suit, bathing costume; (da uomo) (swimming) trunks5) (consuetudine) custom, tradition; (abitudine personale) custom, habit6) (insieme di usanze) custom, mores pl.7) (moralità) morality, morals pl.8) lett.romanzo, commedia di costume — novel, comedy of manners
•* * *costume/kos'tume/sostantivo m.1 (per festa, sfilata in maschera) costume, masquerade, fancy dress BE; in costume in costume o fancy dress BE; ballo in costume costume o fancy dress BE ball2 teatr. cinem. coreogr. costume; costume di scena stage costume; opera teatrale in costume costume drama3 (tipico di luogo o periodo) costume; - i regionali regional costumes; costume d'epoca period costume4 (anche costume da bagno) (da donna) swimsuit, bathing suit, bathing costume; (da uomo) (swimming) trunks5 (consuetudine) custom, tradition; (abitudine personale) custom, habit6 (insieme di usanze) custom, mores pl.; usi e -i di un popolo the costumes and traditions of a country7 (moralità) morality, morals pl.; una donna di facili -i a woman of easy virtue; (squadra del) buon costume vice squad8 lett. romanzo, commedia di costume novel, comedy of mannerscostume intero one-piece (swimsuit); costume olimpionico olympic swimsuit. -
9 invalso
-
10 vieto
vieto agg.1 (spreg.) ( antiquato) antiquated; obsolete; old: parole viete, obsolete words; procedure viete, antiquated (o old) procedures* * *['vjɛto]aggettivo lett. spreg. [idea, consuetudine] outmoded* * *vieto/'vjεto/lett. spreg. [idea, consuetudine] outmoded. -
11 confido
con-fīdo, fĭsus sum, 3, v. n., to trust confidently in something, confide in, rely firmly upon, to believe, be assured of (as an enhancing of sperare, Cic. Att. 6, 9, 1; Nep. Milt. 1, 1; freq. and class. in prose and poetry); constr. with abl., acc. and inf., with dat., rarely with de, ut, or absol.(α).With abl. (in verb. finit. very rare with personal object):(β).aut corporis firmitate aut fortunae stabilitate,
Cic. Tusc. 5, 14, 40:copiā et facultate causae,
id. Rosc. Com. 1, 2; id. Tusc. 5, 3, 8:illum, quo antea confidebant, metuunt,
id. Att. 8, 13, 2; id. Clu. 1, 1:naturā loci,
Caes. B. G. 3, 9; 7, 68; id. B. C. 1, 58:castrorum propinquitate,
id. ib. 1, 75 fin.; 3, 83; Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14, 4:jurejurando,
Suet. Caes. 86; cf.:neque milites alio duce plus confidere aut audere,
Liv. 21, 4, 4:socio Ulixe,
Ov. M. 13, 240 (v. also under g).—So esp. with part. pass.:confisus, a, um: neque Caesar opus intermittit confisus praesidio legionum trium,
Caes. B. C. 1, 42; 1, 75; 3, 106; Auct. B. Alex. 10, 5, Auct. B. G. 8, 3; 8, 15;Auct. B. Afr. 49: tam potenti duce confisus,
Liv. 24, 5, 12; 28, 42, 12:nullā aliā urbe,
Cic. Fam. 12, 14, 4; Lentul. ib. 12, 15, 3:patientiā nostrā,
Plin. Pan. 68, 2:senatus consulto,
Suet. Caes. 86.—With acc. and inf. (so most freq. in all per.), Plaut. Stich. 3, 2, 1; Ter. Heaut. 1, 1, 108; id. Ad. 5, 3, 40; Cic. Verr. 2, 5, 69, § 177; id. Off. 3, 2, 5; id. Att. 1, 10, 2; 6, 7, 1; 6, 9, 1 al.; Caes. B. G. 1, 23 fin.; id. B. C. 2, 10; Sall. C. 17, 7; id. J. 26, 1; Nep. Milt. 1, 1; Liv. 4, 32, 6; 36, 40, 2; 44, 13, 7; Quint. 5, 12, 17; 11, 1, 92; Suet. Caes. 29; id. Oth. 10; Ov. M. 9, 256:(γ).(venti et sol) siccare prius confidunt omnia posse Quam, etc.,
Lucr. 5, 391.—With dat. (very freq.;(δ).and so almost always of personal objects): me perturbasset ejus sententia, nisi vestrae virtuti constantiaeque confiderem,
Cic. Phil. 5, 1, 2; cf. id. Att. 16, 16, A, 5;1, 9, 2: cui divinationi,
id. Fam. 6, 6, 4:his rebus magis quam causae suae,
id. Inv. 1, 16, 22; id. Verr. 2, 2, 28, § 69; id. Sest. 64, 135; id. Mil. 23, 61; id. Fin. 1, 9, 31; Liv. 38, 48, 13:virtuti militum,
Caes. B. C. 3, 24:cui (peditum parti) maxime confidebat,
id. ib. 2, 40:equitatui,
id. ib. 3, 94;Auct. B. Afr. 60: fidei Romanae,
Liv. 21, 19, 10; 22, 18, 8; 29, 12, 1;40, 12, 15 al.: huic legioni Caesar confidebat maxime,
Caes. B. G. 1, 40; 1, 42. —Esp. freq. with sibi, to rely on one's self, have confidence in one's self:neque illi sibi confisi ex portā prodire sunt ausi,
Caes. B. C. 3, 7:dum sibi uterque confideret,
id. ib. 3, 10; Cic. Fl. 1, 5; id. Clu. 23, 63; id. Har. Resp. 16, 35; id. Ac. 2, 11, 36; id. Fin. 3, 8, 29; id. Lael. 5, 17; 9, 30; id. Rep. 3, 13, 23; Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 6; Auct. B. Afr. 19; Sen. Tranq. 14, 2; id. Ep. 72, 2; Liv. 4, 18, 1:fidei legionum, Auct. B. Alex. 6, 2: suae virtuti,
Liv. 3, 67, 5; 21, 57, 12:felicitati regis sui,
Curt. 3, 14, 4:Graecorum erga se benevolentiae,
id. 4, 10, 16; 7, 7, 28; 7, 9, 1; 9, 2, 25; Tac. A. 1, 81; 14, 36; id. H. 1, 14; Sen. Ep. 4, 7.—Dub. whether dat. or abl. (cf. supra a): suis bonis. Cic. Tusc. 5, 13, 40:viribus,
Caes. B. G. 1, 53:dis immortalibus,
Sall. C. 52, 28:his amicis sociisque,
id. ib. 16, 4; id. J. 112, 2:suis militibus,
Liv. 2, 45, 4:quibus (rebus),
Quint. 3, 6, 8:ostento,
Suet. Tib. 19 al. —With de:(ε).externis auxiliis de salute urbis confidere,
Caes. B. C. 2, 5 fin.:de consuetudine civitatis,
Dig. 1, 3, 34; Nep. Milt. 1, 1.—With acc.:(ζ).confisus avos,
Stat. Th. 2, 573; cf. Prisc. 18, p. 1185 P.; cf.:nihil nimis oportet confidere,
Cic. Tusc. 1, 32, 78.—With ut, Plin. Ep. 2, 5, 7 (but in Cic. Q. Fr. 1, 2, 5, § 16, confido is prob. a gloss; v. Orell. N. cr.).—(η).Absol.:* II.non confidit,
Plaut. Ps. 4, 7, 107: ubi legati satis confidunt, die [p. 414] constituto, Senatus utrisque datur, Sall. J. 13, 9.—Poet. with inanim. subjects:A.remis confisa minutis parvula cymba,
Prop. 1, 11, 9.—Hence, confīdens, entis, P. a. (lit. confident, trusting to something; hence with exclusive ref. to one's self), selfconfident; in a good and (more freq.) in a bad sense (class.).In a good sense (perh. only ante-class.), bold, daring, undaunted:B.decet innocentem servum atque innoxium Confidentem esse,
Plaut. Capt. 3, 5, 8:qui me alter est audacior homo? aut qui me confidentior?
id. Am. 1, 1, 1:senex, ellum, confidens, catus,
Ter. And. 5, 2, 14.— Comp.:quod est nimio confidentius,
Gell. 10, 26, 9.—In a bad sense, shameless, audacious, impudent:1.qui fortis est, idem est fidens, quoniam confidens malā consuetudine loquendi in vitio ponitur, ductum verbum a confidendo, quod laudis est, etc.,
Cic. Tusc. 3, 7, 14: improbus, confidens, nequam, malus videatur, Lucil. ap. Non. p. 262, 11; Turp. ib. p. 262, 13:homo,
Ter. Phorm. 1, 2, 73 (cf. Cic. Caecin. 10, 27); Cic. Phil. 7, 1, 3; * Hor. S. 1, 7, 7; Quint. 9, 3, 65; Suet. Dom. 12.— Sup.:juvenum confidentissime,
Verg. G. 4, 445:mendacium,
App. Mag. p. 318, 27.—Hence, adv.: confīdenter.In a good sense, boldly, daringly:2.confidenter hominem contra colloqui,
Plaut. Am. 1, 1, 183; 2, 2, 207; id. Capt. 3, 5, 6.— Comp.:dicere,
Cic. Cael. 19, 44:loqui,
id. de Or. 2, 7, 28.—In a bad sense, audaciously, impudently, Afran. ap. Non. p. 262, 17; Ter. Heaut. 5, 3, 7.— Sup.:confidentissime resistens,
Auct. Her. 2, 5, 8 fin. -
12 natura
nātūra, ae, f. [nascor], birth.I.Lit. (very rare):II.naturā tu illi pater es, consiliis ego,
Ter. Ad. 1, 2, 46; cf.:naturā pater,
id. ib. 5, 7, 4.—Transf. (freq. and class.; syn.: indoles, ingenium).A.The nature, i. e. the natural constitution, property, or quality of a thing:2.quod autem animal est, id motu cietur interiore et suo: nam haec est natura propria animae et vis,
Cic. Rep. 6, 26, 28:ipsumque per se sua vi, sua natura, sua sponte laudabile,
id. Fin. 2, 15, 50:ab ipsa natura loci,
id. Agr. 2, 35, 95:quali esset natura montis, qui cognoscerent misit,
Caes. B. G. 1, 21:loci,
id. ib. 1, 2: tigna secundum naturam fluminis procumberent, according to the nature or natural course of the river, Caes. B. G. 4, 17: insula naturā triquetra, by nature, i. e. in shape, id. ib. 5, 13:naturas apibus quas Juppiter ipse Addidit expediam,
Verg. G. 4, 149.—Of character, nature, natural disposition, inclination, bent, temper, character:B.cognitum per te ipsum, quae tua natura est, dignum tuā amicitiā judicabis,
Cic. Fam. 13, 78, 2:prolixa beneficaque,
id. ib. 3, 8, 8; Liv. 22, 59: mihi benefacere jam ex consuetudine [p. 1190] in naturam vertit, has become natural, Sall. J. 85, 9.—Prov.:consuetudo est secunda natura,
August. adv. Jul. 5, 59 fin.; Macr. S. 7, 9, 7; cf.:voluptatem consuetudine quasi alteram naturam effici,
Cic. Fin. 5, 25, 74:naturam expellas furcā, tamen usque recurret,
Hor. Ep. 1, 10, 24:facere sibi naturam alicujus rei,
to accustom one's self to a thing, Quint. 2, 4, 17:desideria naturae satiare,
Cic. Fin. 2, 8, 25.—The nature, course, or order of things:2.quod rerum natura non patitur,
Cic. Ac. 2, 17, 55:delabi ad aequitatem et ad rerum naturam,
id. Fam. 6, 10, 5:naturae satisfacere,
i. e. to die, Cic. Clu. 10, 29; so,naturae concedere,
Sall. J. 14, 15:—Personified:quis vero opifex praeter naturam, quā nihil potest esse callidius, tantam sollertiam persequi potuisset in sensibus? quae primum oculos membranis tenuissimis vestivit, etc.,
Cic. N. D. 2, 57, 142:frui primis a natura datis,
id. Fin. 2, 11, 34:homines rationem habent a naturā datam,
id. ib. 2, 14, 45:et homini praecipui a naturā nihil datum esse dicemus,
id. ib. 2, 33, 110:quae (membra corporum) ipsa declarant procreandi a naturā habitam esse rationem,
id. ib. 3, 19, 62:omnis natura vult esse conservatrix sui,
id. ib. 4, 7, 16; 5, 15, 41;5, 20, 56: illam partem bene vivendi a natura petebant, eique parendum esse dicebant,
id. Ac. 1, 5, 19.—Nature, i. e. the world, the universe:3.Cleanthes totius naturae menti atque animo hoc nomen (dei) tribuit,
Cic. N. D. 1, 14, 37.—Nature, i. e. consistency with nature, possibility:C.in rerum naturā fuisse,
Cic. Rab. Perd. 8, 24:hoc quoque in rerum naturam cadit,
is a possible case, Quint. 2, 17, 32:judicatum est enim, rerum naturam non recipere, ut, etc.,
that it is not in accordance with nature, not possible, Val. Max. 8, 1, abs. 13:—An element, thing, substance:D.Aristoteles quin tam quandam naturam censet esse, e qua sit mens,
Cic. Tusc. 1, 10, 22: de naturis autem sic sentiebat;primum uti quattuor initiis rerum illis quintam hanc naturam... non adhiberet, etc.,
id. Ac. 1, 11, 39:natura tenuis aëris,
Lucr. 2, 232.—The natural parts, organs of generation:cujus (Mercurii) obscenius excitata natura traditur,
Cic. N. D. 3, 22, 55:quaedam matrona visa est in quiete obsignatam habere naturam,
id. Div. 2, 70, 145; cf. Varr. R. R. 3, 12, 4; 2, 7, 8. -
13 RANI
* * *m.1) snout (of a hog, snake);* * *a, m. a hog’s snout, Fb. ii. 27; brendan rana af svíni, Fms. vi. 365 (in a verse); tún-svín þat er hringr eða knappr eða við sé í rana, Grág. ii. 232; of a snake, ein naðra gróf inn sínum rana, Fas. i. 220.2. of the snout-shaped battle-order, (cp. svínfylking, hamalt); Eríkr konungr fylku svá liði sínu, at rani var á framan á fylkingunni, ok lukt allt útan með skjaldborg, Fms. xi. 304; þó at raninn verði harðsóttr á fylking hans, Fb. ii. 43; Hringr hafði svínfylkt liði sínu … rani var í brjósti, Fas. i. 380, cp. ‘acies per cuneos componitur,’ Tacit. Germ. ch. 6, and ‘Germani ex consuetudine sua phalange facta,’ Caesar B.G. i. ch. 52.3. a hog-shaped hill or elevation. -
14 blandus
blandus adj. with comp. and sup. [MAL-], of smooth tongue, flattering, fawning, caressing: homo blandior, T.: amicus: adfabilis, blandus, N.: canes, V.: adversus alqm: in publico, L.: blandus fidibus Ducere quercūs, H.: chorus doctā prece blandus, H. — Fig., flattering, pleasant, agreeable, enticing, alluring, charming, seductive: oratio: voces, V.: preces, H.: verba, O.: inlecebrae voluptatis: manus Non sumptuosā blandior hostiā, not more acceptable with a costly victim, H.: caudae, O.: otium consuetudine in dies blandius, L.: voluptates, blandissimae dominae, most seductive.* * *blanda -um, blandior -or -us, blandissimus -a -um ADJflattering, coaxing; charming, pleasant; smooth, gentle; alluring, attractive -
15 careō
careō (P. praes. gen. plur. carentum, V.), uī, itūrus, ēre, to be without, be free from, be destitute of: illam, T.: culpā, T.: dolore: vitiis, H.: communi sensu, H.: morte, to be immortal, H.: suis figurā, i. e. exempt from transformation into, O.— To do without, deprive oneself of, deny oneself, refrain, abstain from: cibo, Cs.: lubidinibus haud facile, S.: amicorum facultatibus, N.: satiatis iucundius est carere quam frui, abstinence. — Of places, to hold aloof from, not to go to, be absent from: foro: provinciā do moque: patriā, N.—Of inanimate subjects, to be without, be void of, be free from, want: tempora carent crimine: nec lacrimis caruere genae, V.: Quae caret ora cruore nostro? H.: aditu carentia saxa, inaccessible, O.: numero, to be countless, H.: Lux caritura fine, O. — To be deprived of, want, have lost (not of the necessaries of life): patriā, T.: ut Latio careat, fail to reach, V.: consuetudine amicorum: commodis omnibus: vate sacro, not to be celebrated by, H.: caret omni Maiorum censu, has dissipated, Iu.: tui carendum quod erat, T.: Virque mihi dempto fine carendus abest, O.—To feel the want of, miss: carere significat, egere eo quod habere velis: non caret is qui non desiderat: in carendo patientia.* * *carere, carui, caritus Vbe without/absent from/devoid of/free from; miss; abstain from, lack, lose -
16 differō
differō distulī, dīlātus, ferre [dis- + fero], to carry apart, spread abroad, scatter, disperse, separate: venti magnitudine ignem, Cs.: Nubila, V.: rudentis (Eurus), H.: in versum ulmos, i. e. planted, V.: Mettum in diversa, tore to pieces, V.—Fig., to distract, disquiet, disturb, confound: (Oratione) te, T.: differor doloribus, T.— To spread abroad, publish, report, circulate: male commissam libertatem populo R. sermonibus, L.: rumores, T.: celeri rumore dilato, N.: alqm rumoribus, make notorious, Ta.: alqm circum puellas, Pr.— To defer, put off, postpone, adjourn, protract, delay: rem cotidie: bellum: iter in praesentia, Cs.: pleraque, H.: vadimonia, to adjourn court, Iu.: distulit ira sitim, O.: differri iam hora non potest: diem de die, L.: impetūs, i. e. make no rash attacks, Ta.: quaerere distuli, H.: nihil dilaturi, quin, etc., L.: in posterum diem: vim doloris in posterum: in aliud tempus, Cs.: (diem edicti) in a. d. IV Kal. Dec.: curandi tempus in annum, H.: id ad crudelitatis tempus: quas (legationes) partim distulit Tarraconem, till he should reach, L.: contentionem totam post bellum, L.: Differ; habent commoda morae, O.: differendum negat, says there must be no delay, L.—Of personal objects, to put off, get rid of, keep off, keep: me in tempus aliud: differri non posse adeo concitatos animos, L.: decumum quos distulit Hector in annum, V.: vivacem anum, i. e. to postpone her death, O.: hi repulsi in spem impetrandi tandem honoris dilati, L.: legati ad novos magistratūs dilati, L.—Intrans. (only praes. system), to differ, vary, be different: verbo differre, re esse unum: paulum: quid enim differt, barathrone Dones quicquid habes, an? etc., H.: a vobis vestitu: multum a Gallicā consuetudine, Cs.: ut in nullā re (domus) differret cuiusvis inopis (sc. a domo), N.: hi (populi) omnes linguā inter se differunt, Cs.: non multum inter summos et mediocrīs viros: cogitatione inter se: (occasio) cum tempore hoc differt: pede certo Differt sermoni sermo, H.: tragico differre colori, H.* * *differre, distuli, dilatus Vput off; delay; differ; spread, publish, scatter, disperse -
17 ex or (only before consonants) ē
ex or (only before consonants) ē praep. with abl, out of, from within (opp. in). I. In space, out of, from: signa ex urbe tollere: solem e mundo tollere: ex hoc fonticulo tantumdem sumere, H.: ex Aethiopiā Ancillula, T.: ex urbe sicarii: eius ex Africā reditus: ex Hispaniā quidam, Cs.: puer ex aulā, H.—From, down from, from off: ex speluncā saxum in crura eius incidisse: equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt, from horseback, Cs.: cecidisse ex equo dicitur.—Up from, above, out of: collis paululum ex planitie editus, Cs.: globum terrae eminentem e mari.—In gen., from, down from, at, in, upon: ex cruce Italiam cernere: ex equo pugnare: ex loco superiore conspicatus, etc., Cs.: ex hoc loco verba fecisti: ex vinculis causam dicere, L.— Esp., in adverbial phrases: ex itinere, on the march, without halting, S.: ex fugā, during the flight, Cs.: portus ex adverso urbi positus, opposite, L.: erat e regione oppidi collis, over against, Cs.: ex omni parte perfectum, entirely: aliquā ex parte incommodis mederi, in some measure: impetūs ex maximā parte servorum: e vestigio, suddenly.— II. In time, of succession, from, immediately after, directly after, after, following: Cotta ex consulatu est profectus in Galliam: tanta vilitas annonae ex inopiā consecuta est: ex magnis rupibus nactus planitem, Cs.: Aliam rem ex aliā cogitare, T.: alia ex aliis iniquiora postulando, L.: diem ex die exspectabam, day after day.—Of duration, from... onward, from, since, beginning at: ex eā die ad hanc diem: ex eo die, quo, etc.: ex certo tempore, after a fixed date: ex aeterno tempore: Motum ex Metello consule (bellum), H.: octavus annus est, ex quo, etc., since, Ta.: Romae vereor ne ex Kal. Ian. magni tumultūs sint, after. —With the notion of escape or relief, from and after, from: se ex labore reficere, Cs.: ex illo metu mortis recreatus: animus ex miseriis requievit, S. — Esp., in phrases: ex tempore effutire, off hand, without reflection: ex meo tempore, for my convenience: in quibus (quaestionibus) ex tempore officium quaeritur, according to circumstances: ex intervallo consequi, after a while: ex tempore aliquo.— III. Fig., of the point of departure, away from, from, out of, of: amicitiam e vitā tollunt: e fundo eiectus, dispossessed of: agro ex hoste capto, L.: ex populo R. bona accipere, S. —Partitive uses, of a whole or class, of, out of, from among, among: alia ex hoc quaestu, i. e. trade, T.: non orator unus e multis, i. e. no common: acerrimus ex omnibus sensibus: ex primo hastato (ordine) legionis, one of the first division, Cs.: multum ex ripā colere, Ta.: altitudo puppium ex navibus, Cs. — Of the means, out of, by means of, with: ex incommodis Alterius sua ut conparent commoda, T.: ex caede vivunt: largiri ex alieno, L.; cf. ex iure hesterno panem vorent, dipped in, T.—Of the origin or source, from, out of, born of, arising from: bellorum causae ex rei p. contentione natae: ex pertinaciā oritur seditio: ex animo amicus, heartily.—Esp. with verbs of sense, intelligence, etc.: quā re negent, ex me non audies: ut ex amicis acceperam: ex quo intellegere posset: ut ex iis quaeratur: video ex litteris.—Of the material, of, out of: statua ex aere facta: (homo) qui ex animo constet et corpore: milites mixti ex conluvione gentium, L. — Of a condition or nature which is changed, from, out of: di ex hominibus facti: ex exsule consul: duas ex unā civitate discordia fecerat, L. — Of the cause, from, through, by, in consequence of, by reason of, on account of: gravida e Pamphilo, T.: infirmus ex morbo: e viā languere: ex gravitate loci volgari morbos, L.: ex illā ipsā re, for that very reason: e quo efficitur, non ut, etc.: ex hac clade atrox ira, L.: ex legato timor, Ta.—From, after, on account of: cui postea Africano cognomen ex virtute fuit, S.: nomen ex vitio positum, O.: urbem e suo nomine Romam iussit nominari. —Of measure or rule, according to, after, in conformity with, in pursuance of, by: ex aliarum ingeniis me iudicet, T.: dies ex praeceptis tuis actus: ex consuetudine suā, Cs.: e virtute vivere: ex senatūs sententiā: ex sententiā, satisfactorily, T.: illum ex artificio comico aestimabat.—Esp., in the phrases, ex re, according to the fact, to the advantage, to profit: oratio ex re et ex causā habita: Non ex re istius, for his good, T.: garrit Ex re fabellas, apt, H.: quid tam e re p. fuit? for the public benefit: ex usu, advantageous: ex usu quod est, id persequar, T.: rem ex usu Galliae accidisse, Cs.: e re natā, according to circumstances, T.—Of manner, mostly in adverb. phrases: res ex libidine magis quam ex vero celebrare, arbitrarily... justly, S.: dicam ex animo, outright: ex composito, by agreement, L.: ex facili, with ease, Ta.— IV. In compounds, ex stands before vowels and h, and before c, p (except epoto, epotus), q, s (except escendere, escensio), t; ef (sometimes ec) before f; ē before b, d, g, i consonant, l (except exlex), m, n, v. For exs-, ex- alone is often written (exanguis for exsanguis, etc.). -
18 exercitus
exercitus adj. [P. of exerceo], disciplined, experienced, versed: miles: ad omne flagitium, Ta.: consuetudine velare odium, Ta.: militiā, Ta.: eloquentia, of a practised speaker, Ta. — Vexed, harassed: omnibus iniquitatibus. — Vexatious, severe: quid magis exercitum.* * *army, infantry; swarm, flock -
19 hospes
hospes itis ( gen plur. hospitium, L.), m (rarely f, O.) [hostis+POT-], an entertainer, host (as a friend): devertisse ad hospitem: sedulus, H.: hospitis adfectu salutare, with a host's politeness, Iu.: Iuppiter (i. e. hospitalis), O.: milites tantum hospitibus metuendi, Ta.— A sojourner, visitor, guest: in quam (domum) hospites multi recipiendi: libri tamquam hospites recipiendi: et hostem et hospitem vidit: meus: vespertinus, H.— A friend, one bound by ties of hospitality: antiquos, T.: suos notos hospitesque quaerebant, Cs.: homo multorum hospitum: non hospes ab hospite tutus, O.— A stranger, foreigner: urbis: in urbe peregrinantes tamquam hospites: sagaces fallere hospites, strangers, H.: in consuetudine civitatis hospes, unacquainted with.* * *I(gen.), hospitis ADJof relation between host and guest; that hosts; that guests; foreign, alienIIhost; guest, visitor, stranger; soldier in billets; one who billets soldiers -
20 intrō-dūcō
intrō-dūcō dūxī, ductus, ere, to lead in, bring in, introduce, conduct within, admit: Chremem, T.: noctu milites, S.: praesidium, Cs.: suas copias in finīs, Cs.: in cubiculum introductus: ad regem, Cu.: eo navīs, Cs.—Fig., to bring in, introduce: philosophiam in domūs: ambitionem in senatum. —In speaking, to introduce, represent, bring forward: Catonem senem disputantem: introducta rei similitudo.—To bring forward as an assertion, insist, maintain: natum mundum.—To institute, found, establish: hac introductā consuetudine: novum in re p. exemplum, set, Cs.: exemplum a patricio homine introductum, L.
См. также в других словарях:
consuetudine — CONSUETÚDINE, consuetudini, s.f. (livr.) Obişnuinţă, obicei, deprindere. [pr.: su e ] – Din lat. consuetudo, inis. Trimis de gudovan, 19.05.2004. Sursa: DEX 98 CONSUETÚDINE s. v. cutumă. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime … … Dicționar Român
consuetudine — /konsue tudine/ s.f. [dal lat. consuetudo dĭnis, der. di consuētus consueto ]. 1. [modo costante di operare e procedere] ▶◀ abitudine, (lett.) costumanza, costume, tradizione, usanza, uso. ‖ moda. ◀▶ (non com.) desuetudine, disabitudine, (non com … Enciclopedia Italiana
consuetudine — con·su·e·tù·di·ne s.f. CO 1a. modo consueto di agire, abitudine: è sua consuetudine arrivare per ultimo Sinonimi: abitudine, convenzione, norma, regola. Contrari: eccezione. 1b. tradizione: a Natale è consuetudine preparare il presepe Sinonimi:… … Dizionario italiano
consuetudine — {{hw}}{{consuetudine}}{{/hw}}s. f. 1 Abitudine, uso costante di fare qlco.: è sua consuetudine arrivare in anticipo. 2 Usanza, costume: secondo la –c. 3 Fonte di diritto consistente nella ripetizione di dati comportamenti col convincimento che… … Enciclopedia di italiano
consuetudine — s. f. 1. abitudine, costume, regola, regime, sistema, pratica, prassi, metodo, stile, solito, ordinario 2. costume, tradizione, andazzo, voga, rito, moda, usanza, uso, costumanza, prammatica CONTR. disuso, desuetudine (lett.), anomalia, eccezione … Sinonimi e Contrari. Terza edizione
consuetudine — pl.f. consuetudini … Dizionario dei sinonimi e contrari
lege et consuetudine — (izg. lȇge ȅt konsvetúdine) pril. DEFINICIJA po zakonu i običaju ETIMOLOGIJA lat … Hrvatski jezični portal
Mores sunt tacitus consensus populi, longa consuetudine inveteratus. — См. Обычай старше закона … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
lex scripta si cesset, id custodiri oportet quod moribus et consuetudine inductum est; et, si qua in re hoc defecerit, tune id quod proximum et consequens ei est; et, si id non appareat, tune jus quo urbs romana utitur servari oportet — /leks skripta say sesat, id kastadayray aportat kwod morabas et konswatyiiwdaniy indaktam est; et say kwey in riy hok defasirat, tank id kwod proksamam et konsakwenz iyay est; et, say id non apaeriyat, tank jas kwow arbz rowmeyna yiiwtatar… … Black's law dictionary
lex scripta si cesset, id custodiri oportet quod moribus et consuetudine inductum est; et, si qua in re hoc defecerit, tune id quod proximum et consequens ei est; et, si id non appareat, tune jus quo urbs romana utitur servari oportet — /leks skripta say sesat, id kastadayray aportat kwod morabas et konswatyiiwdaniy indaktam est; et say kwey in riy hok defasirat, tank id kwod proksamam et konsakwenz iyay est; et, say id non apaeriyat, tank jas kwow arbz rowmeyna yiiwtatar… … Black's law dictionary
de consuetudine Angliae — By the custom of England. See 3 Bl Comm 95 … Ballentine's law dictionary