-
1 Re
-
2 dē
dē praep., with abl. — Of separation, in space, from, away from, down from, out of: de finibus suis exire, Cs.: decedere de provinciā: qui de castris processerant, S.: ferrum de manibus extorsimus: de muro se deiecerunt, Cs.: de iugis, quae ceperant, funduntur, L. — Fig., from, away from, out of: exire de vitā: de priscis Latinis capta oppida, L.: de sententiā deiectus.—In time, of immediate sequence, after, directly after: statim de auctione: diem de die prospectans, day after day, L.—Of duration, during, in the course of, at, by: de nocte: multā de nocte, late at night: de mediā nocte, Cs.: de tertiā vigiliā, in the third night-watch, Cs.: adparare de die convivium, in open day, T.: mediā de luce, H.: navigare de mense Decembri, in December. — Of origin or source, of, from, from among, out of, proceeding from, derived from: caupo de viā Latinā: nescio qui de circo maximo: homo de scholā: aliquis de ponte, i. e. a beggar, Iu.: Priami de stirpe, V.: recita de epistulā reliqua: hoc audivi de patre: discere id de me, T.—Of the whole, of, from, from among, out of: hominem misi de comitibus meis: percussus ab uno de illis: quemvis de iis qui essent idonei: accusator de plebe: unus de legatis: partem solido demere de die, H.: expers partis de nostris bonis, T.: si quae sunt de eodem genere: cetera de genere hoc, H.—Of material, of, out of, from: solido de marmore templum, V.: de templo carcerem fieri: de scurrā divitem fieri posse: fies de rhetore consul, Iu. — Esp., of a fund out of which costs are taken: potat, ole<*> unguenta, de meo, T.: de suo: stipendium de publico statuit, L.: non solum de die, sed etiam in diem vivere, on the day's resources.—Of cause, for, on account of, by reason of, because of, from, through, by: quā de causā, Cs.: certis de causis: de quo nomine ad arbitrum adisti: de gestu intellego quid respondeas: incessit passu de volnere tardo, O.: de Atticae febriculā valde dolui.—Of measure or standard, according to, after, in accordance with: De eius consilio velle se facere, T.: de amicorum sententiā Romam confugit: de more vetusto rapuere faces, V.—Of relation, of, about, concerning, in respect to: multa narrare de Laelio. senatus de bello accepit, learned of, S.: Consilium summis de rebus habere, V.: legati de pace ad Caesarem venerant, Cs.: de bene vivendo disputare: de me experior, in my own case.—In gen., in reference to, with respect to, concerning, in the matter of: non est de veneno celata mater: Aeduis de iniuriis satisfacere, for, Cs.: quid de his fieri placeat, S.: concessum ab nobilitate de consule plebeio, L.: ut sciam quid de nobis futurum sit: de argento somnium, as for the money, T.: de benevolentiā, primum, etc.: de Samnitibus triumphare, over. — In adverbial expressions, de integro, anew, afresh, once more: ratio de integro ineunda est mihi, T.: de integro funus iam sepulto filio facere.—De improviso, unexpectedly: ubi de inprovisost interventum mulieri, T.: de improviso venire, Cs.—De transverso, unexpectedly: de traverso L. Caesar ut veniam ad se rogat.* * *down/away from, from, off; about, of, concerning; according to; with regard to -
3 de
1.dē, adv.: of place, down, only in the phrase susque deque, q. v.2.dē, prep. [perh. for ded; cf. Oscan dat, old abl. of pronom. stem da; cf. also Lith. praep. da, as far as; and the suffixes, old case-forms, -dam, -dem, -dum, -do, with the locative -de; v. Ribbeck, Beitr. z. L. v. d. Lat. Part. p. 4 sq.] (with abl., denotes the going out, departure, removal, or separating of an object from any fixed point. Accordingly, it occupies a middle place between ab, away from, which denotes a mere external departure, and ex, out of, which signifies from the interior of a thing. Hence verbs compounded with de are constr. not only with de, but quite as freq. with ab and ex; and, on the other hand, those compounded with ab and ex often have the terminus a quo indicated by de), from, away from, down from, out of, etc.A.In space, lit. and trop. with verbs of motion: animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 216 Vahl.):b.aliquo quom jam sucus de corpore cessit,
Lucr. 3, 224:(quod Ariovistus) de altera parte agri Sequanos decedere juberet,
to depart, withdraw from, Caes. B. G. 1, 31, 10; cf.:civitati persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent,
id. ib. 1, 2:decedere de provincia,
Cic. Verr. 2, 2, 20, § 49 ( = ex provincia, id. ib. 2, 2, 65, §147): de vita decedere,
Cic. Rab. Perd. 11:exire de vita,
id. Lael. 4, 15 (cf.:excedere e vita,
id. ib. 3, 12):de triclinio, de cubiculo exire,
id. de Or. 2, 65 fin.:hamum de cubiculo ut e navicula jacere,
Plin. Ep. 9, 7, 4:de castris procedere,
Sall. C. 61, 8 et saep.:brassica de capite et de oculis omnia (mala) deducet,
Cato R. R. 157, 6:de digito anulum detraho,
Ter. Heaut. 4, 1, 38; cf.:de matris complexu aliquem avellere atque abstrahere,
Cic. Font. 17:nomen suum de tabula sustulit,
id. Sest. 33, 72:ferrum de manibus extorsimus,
id. Cat. 2, 1, 2:juris utilitas vel a peritis vel de libris depromi potest,
id. de Or. 1, 59, 252 et saep.:... decido de lecto praeceps,
Plaut. Casin. 5, 2, 50:de muro se deicere,
Caes. B. C. 1, 18, 3:de sella exsilire,
Cic. Verr. 2, 2, 30 fin.:nec ex equo vel de muro, etc., hostem destinare,
Tert. adv. Jud. 9, p. 192:de caelo aliquid demittere,
Lucr. 2, 1155; cf. Cato R. R. 14, 3 et saep.—In gen., to indicate the person or place from which any thing is taken, etc., with verbs of taking away, depriving, demanding, requesting, inquiring, buying; as capere, sumere, emere, quaerere, discere, trahere, etc., and their compounds; cf.:2.emere de aliquo,
Cato R. R. 1, 4:aliquid mercari de aliquo,
Cic. Fl. 20 et saep.:de aliquo quaerere, quid, etc.,
Cic. Att. 1, 14, 2:saepe hoc audivi de patre,
id. de Or. 3, 33, 133; cf.:de mausoleo exaudita vox est,
Suet. Ner. 46:ut sibi liceret discere id de me,
Ter. Eun. 2, 2, 31;so with petere, of place (class.): de vicino terra petita solo,
Ov. F. 4, 822;so of persons (late Lat.): peto de te,
Dig. 36, 1, 57, § 2; Apul. M. 6, p. 179, 40.To point out the place from which any thing is brought; and hence, trop., to indicate its origin, derivation, etc.: of, from: de circo astrologi, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58; so,3.caupo de via Latina,
Cic. Clu. 59, 163:nescio qui de circo maximo,
id. Mil. 24, 65:declamator aliqui de ludo aut rabula de foro,
id. Or. 15, 47:homo de schola atque a magistro... eruditus,
id. de Or. 2, 7, 28:nautae de navi Alexandrina,
Suet. Aug. 98:aliquis de ponte,
i. e. a beggar, Juv. 14, 134:Libyca de rupe leones,
Ov. F. 2, 209:nostro de rure corona,
Tib. 1, 1, 15:Vaticano fragiles de monte patellas,
Juv. 6, 344 al.:de summo loco Summoque genere eques,
Plaut. Capt. prol. 30; cf. id. Aul. prol. 28; id. Poen. 3, 1, 13:genetrix Priami de gente vetusta,
Verg. A. 9, 284; cf. id. ib. 10, 350; Stat. S. 5, 3, 126:de Numitore sati,
Ov. F. 5, 41:de libris,
Cic. de Or. 1, 59, 252:de Philocteta, id,
ib. 3, 35, 141 (cf.:e Philocteta versus,
Quint. 3, 1, 14).Transf., to indicate the quarter from which motion proceeds (cf. ab), from, and because motion is so often and naturally downwards, down from:B.haec agebantur in conventu, palam, de sella ac de loco superiore,
Cic. Verr. 2, 4, 40; cf. ib. 2, 2, 38:quem ad se vocari et de tribunali citari jussit,
id. ib. 2, 5, 7:qui nihil ex occulto, nihil de insidiis, agendum putant,
Cic. Off. 1, 30, 109; cf.de tergo plagas dare,
from behind, Plaut. Asin. 2, 2, 10; Just. 20, 5, 5:de paupere mensa dona,
Tib. 1, 1, 37 et saep.—In jurid. Latin: de plano discutere, interloqui, cognoscere, etc., i. e. on level ground, not on the tribunal (cf. chamothen, opp. pro bêmatos, Dig. 27, 1, 13, § 10), Dig. 1, 4, 1; 1, 16, 9; 14. 3, 11 et saep.; so, de plano, off-hand, without formal consideration, Lucr. 1, 411;v. planus.—And with pendeo, etc. (the motion in the eye transferred to the object): deque viri collo dulce pependit onus,
Ov. F. 2, 760:lucerna de camera pendebat,
Petr. 30, 3; cf.:et nova de gravido palmite gemma tumet,
Ov. F. 1, 152:de qua pariens arbore nixa dea est,
leaning downwards against the tree, id. H. 21, 100.In time.1.Immediately following a given moment of time, after, directly after (very rare):2.de concursu,
Lucr. 1, 384 (cf. Munro, ad loc.):velim scire hodiene statim de auctione aut quo die venias,
Cic. Att. 12, 3:non bonus somnus est de prandio,
Plaut. Most. 3, 2, 8:de eorum verbis prosilui, etc.,
id. Trin. 1, 2, 178.—Hence, diem de die, from day to day, day after day, Liv. 5, 48:cum is diem de die differret, dum, etc.,
id. 25, 25; cf.:diem de die proferendo,
Just. 2, 15, 6: de die in diem, from day to day, daily (eccl. Lat.), Vulg. Psa. 60, 8; 2 Pet. 2, 8; Cypr. Ep. 3, 11.De nocte, de vigilia, etc., to designate an act which begins or takes its origin from the night-time, Engl. during or in the course of the night, at night, by night, etc.: De. Rus cras cum filio Cum primo lucu ibo hinc. Mi. Imo de nocte censeo, to-night rather, Ter. Ad. 5, 3, 55: in comitium Milo de nocte venit, in the night (cf. shortly before, Milo media nocte in campum venit), Cic. Att. 4, 3, 4; cf. id. Mur. 33, 69:C.vigilas tu de nocte,
id. ib. 9, 22; cf.:de nocte evigilabat,
Suet. Vesp. 21:ut jugulent homines, surgunt de nocte latrones,
at night, Hor. Ep. 1, 2, 32;and Hannibal surgere de nocte solitus, Frontin Strat. 4, 3, 7 et saep.: ut de nocte multa impigreque exsurrexi,
late in the night, Plaut. Rud. 4, 2, 10; so,multa de nocte,
Cic. Sest. 35, 75; id. Att. 7, 4 fin. (for which multa nocte, id. Q. Fr. 2, 9); cf.also: si de multa nocte (al. de nocte) vigilassent,
id. Att. 2, 15, 2:Caesar mittit complures equitum turmas eo de media nocte,
Caes. B. G. 7, 45; 7, 88; so,media de nocte,
at midnight, Suet. Calig. 26; Hor. Ep. 1, 18, 91:Caesar de tertia vigilia e castris profectus,
in the third night-watch, Caes. B. G. 1, 12:de tertia vigilia,
id. ib. 1, 21; Liv. 9, 44 Drak.; 40, 4 al.; cf.:de quarta vigilia,
Caes. B. G. 1, 21, 3 al.; v. vigilia. —As in this manner de nocte became adverbially = nocte, so de die was sometimes used for die or per diem:de die potare,
by day, in the daytime, Plaut. Asin. 4, 2, 16:epulari de die,
Liv. 23, 8; Ter. Ad. 5, 9, 8; Catull. 47, 6; Suet. Calig. 37; id. Domit. 21; cf.:bibulus media de luce Falerni,
Hor. Ep. 1, 14, 34;and in a lusus verbb. with in diem,
Cic. Phil. 2, 34 fin. —Less freq., de mense:navigare de mense Decembri,
in December, Cic. Q. Fr. 2, 1 fin. —And once de tempore for tempore: ipse de tempore coenavit, Auct. B. Hisp. 33, 5.In other relations, implying separation, departure from, etc.1.To designate the whole, from which a part is taken, or of which a part is separately regarded, etc., from among, out of, from:b.hominem certum misi de comitibus meis,
Cic. Att. 8, 1, 2:gladio percussus ab uno de illis,
id. Mil. 24, 65:si quis de nostris hominibus,
id. Flacc. 4:quemvis de iis qui essent idonei,
id. Div. in Caecil. 4 fin.:de tribus et decem fundis tres nobilissimi fundi,
id. Rosc. Am. 35, 99 et saep.:accusator de plebe,
id. Brut. 34, 131:pulsare minimum de plebe Quiritem,
Ov. Am. 1, 7, 29; cf. Liv. 7, 17:malus poëta de populo,
Cic. Arch. 10, 25 et saep.:partem solido demere de die,
Hor. Od. 1, 1, 20:quantum de vita perdiderit,
Petr. 26:praeteriine tuas de tot caelestibus aras,
Ov. Her. 21, 179; Juv. 1, 138. —Sometimes de with abl. takes the place of the gen. partit. or gen. obj. In the best writers this occurs mainly(α).to avoid ambiguity where genitives would be multiplied:(β).ne expers partis esset de nostris bonis,
Ter. Heaut. 4, 1, 39:ut aliquem partem de istius impudentia reticere possim,
Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32;for greater precision:(γ).si quae sunt de eodem genere,
id. Tusc. 4, 7, 16:persona de mimo,
id. Phil. 2, 27, 65;in the poets, metri gratiā:2.aliquid de more vetusto,
Ov. F. 6, 309; Grat. Cyneg. 17:laudes de Caesare,
Ov. Pont. 4, 13, 23:cetera de genere hoc,
Hor. Sat. 1, 1, 13; Lucr. 4, 746. This circumlocution was freq. [p. 514] in comic writers and in vulgar lang., and became more common in the declining periods of the lang., so that in the Romance tongues de, di, etc., with a case represent the earlier genitive (so, conscius, conscientia, meminisse, mentionem facere, recordari, etc., de aliqua re for alicujus rei, v. h. vv.).To indicate the property from which the costs of any thing are taken:3.obsonat, potat, olet unguenta de meo,
Ter. Ad. 1, 2, 37; so,de tuo,
Plaut. Bac. 1, 1, 65:de suo,
Cic. Att. 16, 16, A, 5; Suet. Caes. 19:de nostro,
Plaut. Truc. 1, 2, 11:de vestro,
Liv. 6, 15, 10; cf.:de vestris,
Ov. F. 3, 828:de alieno,
Liv. 3, 1, 3; Just. 36, 3 fin.:de publico,
Cic. Verr. 2, 3, 44; Liv. 1, 20; 2, 16; 4, 60. For de tuo, once de te:de te largitor puer,
Ter. Ad. 5, 8, 17.—Also in a trop. sense:ad tua praecepta de meo nihil his novum apposivi,
Plaut. Mil. 3, 3, 31; cf. id. Men. 1. 2, 40; Cic. Fam. 4, 3; Plin. Ep. 4, 13, 8.— Poet., to denote that out of which, or by which, one pays a penalty or suffers punishment:has vestro de sanguine poenas datis,
Luc. 4, 805; cf.:cum de visceribus tuis satisfacturus sis quibus debes,
Cic. Q. Frat. 1, 3, 7.To designate the material of which any thing is made, of, out of, from:4.niveo factum de marmore signum,
Ov. M. 14, 313; cf. Verg. G. 3, 13:verno de flore corona,
Tib. 2, 1, 59:sucus de quinquefolio,
Plin. 26, 4, 11:cinis de fico,
Pall. 1, 35, 3 et saep.:de templo carcerem fleri,
Cic. Phil. 5, 7; cf. Flor. 2, 6, 32:captivum de rege facturi,
Just. 7, 2, 11; cf.:inque deum de bove versus erat,
Ov. F. 5, 616 et saep.:fles de rhetore consul,
Juv. 7, 197.—Cf. trop. by means of:de eodem oleo et opera exaravi nescio quid ad te,
Cic. Att. 13, 38.—Prov.:de nihilo nihilum,
Pers. 3, 84; cf. Lucr. 1, 157 sq.In mental operations, to indicate the subject-matter or theme on which any mental act (thinking, considering, advising, determining, etc.; discoursing, informing, exhorting, deciding, disputing, doubting, etc.) is founded; of, about, concerning, Gr. peri:5.cogitare de aliqua re, etc. (the most common signification): multa narrare de Laelio,
Cic. Lael. 1, 1:dubitare de re,
id. Fam. 3, 10, 15:de suo adventu docere,
Suet. Caes. 9:de moribus admonere,
Sall. Cat. 5, 9 et saep.—With this, too, is connected its use,To indicate the producing cause or reason, for, on account of, because of:6.nam id nisi gravi de causa non fecisset,
Cic. Att. 7, 7, 3; cf. id. de Or. 1, 41, 186; Cael ap. Cic. Fam. 8, 15; Cic. Att. 11, 3:de quo nomine ad arbitrum adiisti, de eo ad judicium venisti,
id. Rosc. Com. 4, 12:flebat uterque non de suo supplicio, sed pater de filii morte, de patris filius,
id. Verr. 2, 1, 30, § 76:de labore pectus tundit,
with pain, Plaut. Casin. 2, 6, 63:incessit passu de vulnere tardo,
Ov. M. 10, 49:humus fervet de corpore,
id. ib. 7, 560:facilius de odio creditur,
Tac. H. 1, 34:quod erat de me feliciter Ilia mater,
through me, Ov. F. 3, 233 et saep.To indicate the thing with reference to which any thing is done, with respect to, concerning:7.de istac re in oculum utrumvis conquiescito,
Plaut. Ps. 1, 1, 121: nil peccat de savio, Caec. ap. Gell. 2, 23, 11 (v. 161 Ribbeck):credere de numero militum,
Cic. Att. 9, 1, 2:de numero dierum fidem servare,
Caes. B. G. 6, 36; Sall. C. 50, 3:de ceteris senatui curae fore,
id. Jug. 26, 1:concessum ab nobilitate de consule plebeio,
Liv. 6, 42:solem de virgine rapta consule,
Ov. F. 4, 581 et saep.—Ellipt.:de argento somnium,
as for the money, Ter. Ad. 2, 1, 50 (for which id. Heaut. 4, 2, 4: quod de argento sperem, nihil est): Varr. R. R. 1, 59, 1:de Dionysio sum admiratus,
Cic. Att. 9, 12; id. Off. 1, 15, 47:de me autem suscipe paullisper meas partes,
id. Fam. 3, 12, 2; Ter. Hec. 2, 1, 36 et saep.:de Samnitibus triumphare,
concerning, over, Cic. Sen. 16, 55; cf. Hor. 4, 2, 88:de Atheniensibus victoria,
Curt. 8, 1, 33.To indicate the thing in conformity with which any thing is done, according to, after:8.secundum: DE SENATVOS SENTENTIAD, S. C. de Bac.: fecisse dicas de mea sententia,
Plaut. Bac. 4, 9, 115; cf.:de suorum propinquorum sententia atque auctoritate fecisse dicatur,
Cic. Cael. 29: de consilii sententia Mamertinis se frumentum non imperare pronunciat, id. Verr. 2, 5, 21 al.:de ejus consilio velle sese facere,
Ter. Ph. 3, 1, 17:vix de mea voluntate concessum est,
Cic. Att. 4, 2, 4:de exemplo meo ipse aedificato,
Plaut. Most. 3, 2, 86:de more vetusto,
Verg. A. 11, 142; Ov. M. 7, 606:de nomine,
id. ib. 1, 447:patrioque vocat de nomine mensem,
id. F. 3, 77.With adjectives to form adverbial expressions.a.De integro, anew ( = ab integro, ex integro; cf.: iterum, rursus, denuo), indidemque eadem aeque oriuntur de integro, atque eodem occidunt, Pac. ap. Varr. L. L. 5, § 17 Müll. (v. 92 Ribb.):b.ratio de integro ineunda est mihi,
Ter. Heaut. 4, 2, 7; Cic. Verr. 2, 2, 56; id. Att. 13, 27; id. Fam. 12, 30, 2 et saep. (The combination de novo appears only in the contracted form denuo, v. h. v.).—De improviso, unexpectedly:c.ubi de improviso interventum est mulieri,
Ter. Heaut. 2, 3, 40; id. And. 2, 2, 23; id. Ad. 3, 3, 53; Caes. B. G. 2, 3; 5, 22; 5, 39 et saep.; Cic. Rosc. Am. 52, 151 et saep.—De transverso, unexpectedly:► De is often put between an adj.ecce autem de transverso L. Caesar ut veniam ad se rogat,
Cic. Att. 15, 4 fin.; Auct. Her. 4, 10, 14.or pron. and its substantive; cf.II.above multa de nocte, media de nocte, gravi de causa, etc.: qua de re,
Ter. Andr. 1, 2, 13; esp. in the judic. formula: qua de re agitur; cf. Varr. R. R. 2, 2, 6; Cic. Brut. 79 fin. Also freq. after a simple relative:quo de,
Cic. Inv. 1, 28, 41; 54, 104; 2, 11, 37:qua de,
id. ib. 2, 23, 70 et saep.In composition the e becomes short before a vowel, as in dĕhisco, dĕhinc, dĕorsum, and coincides with it in the poets by synaeresis; cf.: dehinc, deinde, deinceps, deorsum; sometimes contraction takes place, as in debeo, debilis, dego, demo, from dehabeo, de-habilis, de-ago, de-emo.—2.Signif.a.Separation, departure, removal, taking away; off, away, down, out: decedo, demigro, demeto, depromo, descendo, devolvo, derivo, deflecto, etc.; and trop. dedico, denuntio; and in a downward direction, decido, decumbo, deprimo, demergo, delabor, defluo, demitto, desido, desideo, declivis, deculco, degredior, deicio, etc.—b.Cessation, removal of the fundamental idea ( = un-, de-, dis-): dearmo, deartuo, decresco, dedisco, dedecoro, dedignor, dedoceo, denascor, denormo, desum, etc.; and hence direct negation, as in dedecet, deformis, demens, etc.—c.With reference to the terminus of the action: defero, defigo, demitto, etc.; hence also trop., with reference to the extent of the action, to the uttermost, to exhaustion, through. out: debacchor, debello, dedolo, delino, delibuo, etc.: defatigo, delaboro, delasso, etc.; hence freq. a mere strengthening of the fundamental idea, = valde, thoroughly, much: demiror, demitigo, etc.—d.Giving a bad sense to the verb: decipio, delinquo, deludo, derideo, detestor.—e.Rarely, contraction from a broad into a narrow space, together: deligo, devincio. See also Hand Turs. II. p. 183-229. -
4 super
super praep. with acc. and abl. [1 super]. I. With abl., of place, over, above, upon, on: lateres, qui super musculo struantur, Cs.: ensis cui super Cervice pendet, H.: super Pindo, H.: requiescere Fronde super viridi, V.—Of time, during, in, at: Nocte super mediā, V.: rixa super mero Debellata, H.—Of relation, upon, about, of, concerning, respecting: hac super re scribere: litteras super tantā re exspectare, L.: super tali causā missi, N.: super arvorum cultu, V.: Mitte civilīs super Urbe curas, H.: decreta super iugandis Feminis, H.: super tali scelere suspectus, S. — Over and above, besides, beyond: Hortus fons, Et paulum silvae super his, H.— II. With acc., of place, over, above, on the top of, upon, on: super terrae tumulum noluit quid statui: super lateres coria inducuntur, Cs.: super vallum praecipitari, S.: aqua super montium iuga concreta, L.: aquila super carpentum volitans, L.: Collis erat, collemque super planissima Area, O.: vestis super genua est, Cu.—Of place, above, beyond: Nomentanus erat super ipsum, Porcius infra, above him (at table), H.: super Numidiam Gaetulos accepimus, beyond Numidia, S.: super Sunium navigans, L. —Of time, during, at: super vinum et epulas, Cu. —Of measure, over, above, beyond, in addition to: quod alii super alios legati venirent, i. e. in succession, L.: seniores super sexaginta annos, L.: super solitos honores, L.: super LX milia, more than, Ta.—Fig., of official position, over, in charge of: super armamentarium positus, Cu.—In the phrase, super omnia, above all, before all: aetas et forma et super omnia Romanum nomen, L.: super omnia voltūs Accessere boni, O.* * *Iabove, on top, over; upwards; moreover, in addition, besidesIIover (space), above, upon, in addition to; during (time); concerning; beyondIIIupon/on; over, above, about; besides (space); during (time); beyond (degree) -
5 Cato
Căto, ōnis, m. [1. catus], a cognomen of several celebrated Romans in the gens Porcia, Valeria, Vettia al.I.M. Porcius Cato the elder, distinguished as a rigid judge of morals; hence with the appel. Censorius;B.whose most celebrated works were the Origines and De Re Rustica,
Cic. de Or. 3, 33, 135; Liv. 31, 1 sqq.; Plin. 7, 27, 28, § 100; 7, 30, 31, § 112; cf., concerning him, Bernhardy, Röm. Litt. p. 521 sq.; 650; Bähr, Lit. Gesch. p. 515; 258; 354 al.;Ellendt, Cic. Brut. p. xix.-xxv.—As appel. of a severe judge,
Mart. 1, prooem. fin.; Phaedr. 4, 7, 21.—Hence,Cătōnĭānus, a, um, adj., of Cato:II.familia,
Cic. Q. Fr. 4, 6, 5:aetas,
Sen. Tranq. 7, 5:illa (i. e. praecepta),
id. Ep. 94, 27:lingua,
i. e. of high morality, Mart. 9, 27, 14.—His descendant, M. Porcius Cato the younger, the enemy of Cœsar, who committed suicide after the battle of Pharsalia, at Utica; hence with the appel. Uticensis.—B.Cătōnīni, ōrum, m., the adherents or friends of Cato, Cic. Fam. 7, 25, 1; cf. catonium.—Concerning both, and the Porcian family in gen., v. Gell. 13, 20 Hertz, p. 19 Bip.—On account of their serious and austere character, serious, or gloomy, morose men are called Catones, Sen. Ep. 120, 19; cf. Juv. 2, 40; Phaedr. 4, 7, 21; Petr. 132.—III.Valerius Cato, a celebrated grammarian of Gaul, and poet of the time of Sulla, Cat. 56; Ov. Tr. 2, 436; Suet. Gram. 2; 4; 11.—IV.Dionysius Cato, author of the Disticha de moribus, prob. about the time of Constantine; v. the Disticha, with the Sententiae of Syrus, at the end of the Fabulae of Phaedrus, Bip. -
6 centumvirī (Cvirī) or centum virī
centumvirī (Cvirī) or centum virī ōrum, m the hundred men, a special jury of three from each tribe, chosen annually to try, under a quaestor, important civil suits, especially concerning inheritances: causam apud centumviros agere.Latin-English dictionary > centumvirī (Cvirī) or centum virī
-
7 cibārius
cibārius adj. [cibus], given as rations, made as an allowance: panis, i. e. the bread served to slaves.* * *cibaria, cibarium ADJof/concerning food/rations, ration-; plain/common/servant (food), black (bread) -
8 circā
circā adv. and praep., later for circum. I. Adv, around, round about, all around, near: gramen erat circa, O.: ripae Responsant circa, V.: ex montibus qui circa sunt, which are around, L.: sed non passi sunt ii, qui circa erant, who were at hand, N.: multarum circa civitatum inritatis animis, the surrounding towns, L.: corpora multa virūm circa, V.: farre ex agris circa undique convecto, all around, L.: cum circa omnia hostium essent, L.— II. Praep. with acc. (sometimes after or separated from the acc.). — In space, about, around, on the side of, surrounding, encompassing: quam (Hennam) circa sunt flores: ligna contulerunt circa casam, N.: aes triplex Circa pectus, H.: quem circa tigres iacent, O. — Around, about, among, through: Romulus legatos circa vicinas gentes misit, L.: circa domos ire, L.: circa civitates miserat nuntios, L.—In the region of, near to, near by: urbīs circa Capuam occupare: circa Liternum posuit castra, in the neighborhood of, L. —In vague designations of a place, in, at, about: Circa virentīs campos, H.: cum amor Saeviet circa iecur, H.: quadriduum circa rupem consumptum, L.: circa unam rem ambitūs facere, L.—Of persons as attendants, around, with, attending, accompanying: canes quos circa se haberet: trecentos iuvenes circa se habebat, L. — In time, about: circa eandem horam, L.: Circa lustra decem, H. —In numerical designations, about, nearly, almost: circa quingentos Romanorum, L.—Fig., about, in respect to: circa adfectationem originis, Ta.* * *Iaround, all around; round about; near, in vicinity/company; on either sideIIaround, on bounds of; about/near (space/time/numeral); concerning; with -
9 dē
dē adv.; see susque deque.* * *down/away from, from, off; about, of, concerning; according to; with regard to -
10 equīnus
equīnus adj. [equus], of a horse, of horses. saeta, a horse-hair: cervix, H.: nervus, a bowstring of horse-hair, V.* * *equina, equinum ADJ -
11 frūmentārius
frūmentārius adj. [frumentum], of corn, <*>orn-, of provisions, provision-: res, supplies: loca, abounding in corn, Cs.: subsidia rei p., granaries: inopia, Cs.: navis, store-ship, Cs.: lex, for distributing grain: causa.—As subst m., a corn-dealer, C., L.* * *frumentaria, frumentarium ADJgrain producing; of/concerning grain -
12 in
in [old indu], prep. with acc. or abl. I. With acc., in space, with verbs implying entrance, into, to: in Epirum venire: in flumen deicere: in Ubios legatos mittere, Cs.: Thalam pervenit, in oppidum magnum, S.—Fig.: in memoriam reducere: in animum inducere, L.: dicam quod mi in mentemst, T.—With verbs of motion, up to, to, into, down to: in caelum ascendere: in aram confugitis ad deum, up to the altar: vas in manūs sumere, into his hands: se in manūs Romanis tradidisse, L.—With verbs of rest or placing, in: adesse in senatum iussit: Minucius in custodiam habitus, thrown into prison and kept there, L.: propinquas suas nuptum in alias civitates conlocasse, Cs.—Of direction or local relation, towards, in front of, over against: in orientem Germaniae obtenditur, Ta.: coram in os te laudare, T.: castra movet in Arvernos versus, towards, Cs.: in Galliam versus movere, S.—In time, into, till, for: dormiet in lucem, till broad day, H.: in multum diei, L.: e somno, quem in diem extrahunt, Ta.: indutias in triginta annos impetraverunt, for thirty years, L.: in omne tempus, forever: hominem invitavit in posterum diem, for the following day.— In adverbial expressions with words of time: sancit in posterum, ne quis, etc., hereafter: res dilata est in posterum, to a later day: et in praesentia hi et in futurum metum ceperunt, L.: in perpetuum fore: non in tempus aliquod, sed in aeternum, L.: ex raptis in diem commeatibus, for immediate use, L.: fundum emere in diem, i. e. a fixed day of payment, N.: in dies singulos, each succeeding day: in dies, day by day, L.: nos in diem vivimus, for the moment: in diem et horam, every day, H.: in horas, hourly, H.—Of reference, in relation to, about, respecting, towards, against: id, quod est in philosophos dictum, concerning: carmen, quod in eum scripsisset: in liberos nostros indulgentia: impietates in deos, against: in dominum quaeri, as a witness against: invehi in Thebanos, N.: hominis definitio una in omnīs valet, applies to: in obsequium pronus, H.: in utrumque paratus, V.: in incertum, ne, etc., in view of the uncertainty, whether, L.—Of purpose, for, with a view to: haec civitas mulieri in redimiculum praebeat: Regium in praesidium missa legio, as a garrison, L.: in gratiam sociorum, to gratify, L.: Quos audere in proelia vidi, V.: praemia, in quorum spem pugnarent, L.: in spem pacis solutis animis, L.: Ingrata misero vita ducenda est in hoc, ut, etc., H.: satis in usum, for immediate wants, L. —Of result, to, unto, so as to produce: in familiae luctum nupsit: Excisum Euboicae latus ingens rupis in antrum, V.: commutari ex veris in falsa. —In the phrases, in tantum, so far, so greatly: nec In tantum spe tollet avos, V.: in tantum suam felicitatem enituisse, L.—In rem esse, to be useful, avail: si in rem est Bacchidis, T.: imperat, quae in rem sunt, L.: in rem fore credens universos adpellare, S.—Of manner, according to, after: ille in eam sententiam versus, to this effect: in utramque partem disputat, on both sides: cives servilem in modum cruciati, like slaves: vaticinantis in modum canere, L.: virtutem in maius celebrare, S.: in hanc formulam iudicia: sc. in haec verba factum, L.: in universum, in general, L.: in universum aestimanti, upon a general view, Ta.—Of distribution, into, for, according to: Gallia divisa est in partīs trīs, Cs.: describebat censores binos in singulas civitates, i. e. for each state: sextantibus conlatis in capita, a head, L.—Praegn.: in eorum potestatem portum futurum intellegebant. would fall: in potestatem Locrensium esse, L. II. With abl., of space, in, within: in cerebro animi esse sedem: quae res in nostris castris gererentur, Cs.: in foro palam Syracusis: (caedes) in viā facta: nupta in domo, L.: copias in castris continent, Cs.: in tuā sedeculā sedere: Heri coīmus in Piraeo, T.: navis et in Caietā parata.—Of position, on, upon, over, among, before, in, under: in equo sedens, on horseback: in eo flumine pons erat, over, Cs.: multā te in rosā urget, H.: Caesaris in barbaris erat nomen obscurius, among, Cs.: in Brutiis praeesse, L.: in manu poculum tenens: est in manibus oratio: gloria in oculis sita, S.: populari in oculis eius agros, under, L.—In, with, wearing, under, clad, covered: in veste candidā, L.: in lugubri veste, Cu.: homines in catenis Romam mittere, L.: in violā aut in rosā, garlanded: legiones in armis, Cs.—Of a multitude or number, in, among, of: In his poëta hic nomen profitetur suom, T.: sapientissimus in septem: eum in tuis habere: iustissimus unus in Teucris, V.—Of writings, in: in populorum institutis aut legibus: in Timaeo dicit: perscribit in litteris, hostīs ab se discessisse, Cs.: in Thucydide orbem modo orationis desidero, in the style of.—Fig., of mind or character, in: in animo habere: quanta auctoritas fuit in Metello!: in omni animante est summum aliquid.—In phrases, with manibus or manu, at hand, under control, within reach: quamcunque rem habent in manibus: neque mihi in manu fuit Iugurtha qualis foret, in my power, S.: cum tantum belli in manibus esset, on their hands, L.: quorum epistulas in manu teneo.—With loco: in eo loco, in that state, in such a condition: in eo enim loco res sunt nostrae, ut, etc., L.: quo in loco res esset, cognoscere, Cs.: quod ipse, si in eodem loco esset, facturus fuerit, L.—In eo esse ut, etc., to be in such a condition, etc.: cum in eo esset, ut, etc., the situation was such, L.—Of time, in, during, in the course of, within: in tempore hoc, T.: in tali tempore, L.: in diebus paucis, T.: Tam in brevi spatio, T.: in omni aetate: in totā vitā inconstans.—In, while, during: fit, ut distrahatur in deliberando animus: in dividendo partem in genere numerare: in agris vastandis, in laying waste, Cs.: cum in immolandā Iphigeniā tristis Calchas esset.—In phrases, in tempore, in time, at the right time, seasonably: ipsum video in tempore huc se recipere, T.: spreta in tempore gloria interdum cumulatior redit, L.—In praesentiā, at present, now, for the moment, under existing circumstances: sic enim mihi in praesentiā occurrit: id quod unum maxime in praesentiā desiderabatur, L.—In praesenti, for the present: haec ad te in praesenti scripsi, ut, etc.: talenta centum in praesenti, down, L.—Of condition or occupation, in, subject to, affected by, experiencing, engaged in, involved in: magno in aere alieno: torpescentne dextrae in amentiā illā? L.: diem in laetitiā degere, T.: civitas, quae tibi in amore fuit, beloved: in invidiā esse, L.: quod in summis tuis occupationibus voluisti, etc., when engrossed by: in eo magistratu pari diligentiā se praebuit, N.: esse in vitio, in the wrong: hoc est in vitio, perhorrescere, etc., is wrong.—In the case of, in relation to: numcubi meam Benignitatem sensisti in te claudier? in your case (i. e. towards you), T.: facere in eo, cuius, etc., in the case of the man, Cs.: in furibus aerari, S.: Achilles talis in hoste fuit, V.: in hoc homine saepe a me quaeris, etc., in the case of.— In phrases, with summā, in all, in a word, in fine: in omni summā me ad pacem converto.—With neut. sing. of an adj. (expressing more abstractly the quality): cum exitūs haud in facili essent (i. e. haud faciles), L.: in obscuro vitam habere, S.: in dubio esse, L.: in integro esse: in tuto esse, L.: in aequo esse, L.: in aperto esse, S.: in promisco esse, L.: in incerto haberi, S. III. In composition, in retains its n before vowels, and before h, c, d, f, g, consonant i, n, q, s, t, v, usually also before l and r, and very frequently before m, b, p. But the n is usually assimilated before m, b, p, and often before l, r.* * *Iin, on, at (space); in accordance with/regard to/the case of; within (time)IIinto; about, in the mist of; according to, after (manner); for; to, among -
13 iūdicium
iūdicium ī, n [iudex], a judgment, judicial investigation, trial, legal process, sentence: omnia iudicia reperta sunt, etc.: dignitatis meae, concerning: de meā fide: inter sicarios, for assassination: vocare in iudicium, summon into court: in Lurconis libertum iudicium ex edicto dedit, granted a trial: iudicium accipere, undertake a trial: pati, submit to: iudicium summum habere, jurisdiction, S.: damnatus inani iudicio Marius, Iu.: in iudicium venit, came into court, N.—A judgment, decision, opinion, conviction: eius iudicio permitto omnia, T.: animi, S.: omnium mortalium: de alquo optimum facere, Cs.: iudicium facere, quanti quisque sibi faciendus esset, decide: de quo homine tanta et tam praeclara iudicia fecistis, i. e. have conferred so great honors: ut iudiciis fruar īsdem, principles, H.—The power of judging, judgment, discernment: subtile, H.: si quid mei iudici est, if I can judge of it: meo iudicio, in my judgment: id iudicio facere, i. e. with discretion: copias iudicio conducere, Cs. -
14 nātūrālis
nātūrālis e, adj. [natura], natural, by birth, one's own: filius, L.: decōris Munus, O.—As subst n.: alquid naturale habere, innate capacity.—Of the nature of things, produced by nature, according to nature, natural: societas: lex: bonum: malum, O.: desiderium corporum, L.: quaestiones, concerning nature.* * *Iphysical/natural scientist; physicist; natural philosopherIInaturalis, naturale ADJnatural, normal, typical, characteristic; inate, inherent; physical (science); natural; (not adoptive, parents); (parts of body/genitals, excretory outlets) -
15 prīvilēgium
prīvilēgium ī, n [privus+lex], a law concerning an individual, private statute.* * *law in favor of/against specific individual; (claim of) special right/privilege -
16 re-petō
re-petō īvī, ītus, ēre, to fall upon again, attack anew, strike again: regem repetitum ad terram adfixit, after repeated attacks, L.: repetita per ilia ferrum, O.: ad Nolam armis repetendam, L.—To seek again, return to, revisit: fratresque virumque, O.: Hispanā Penatīs ab orā, H.: viam, quā venisset, retrace, L.: domum, H.: Africam, L.: praesaepia, V.: quid enim repetiimus (sc. patriam)? L.—To seek again, demand anew: Gallum a Verticone, qui litteras deferat, Cs.: repetitumque, duobus uti mandaretur imperium, the demand was made again, L.—To seek again, demand back, retake, demand in compensation, claim: pro illā quidquam abs te preti, T.: abs te sestertium miliens ex lege: quae erepta sunt: obsides, Cs.: si forte suas repetitum venerit plumas, H.: Politorium rursus bello repetitum, was retaken, L.: eam, quam patri suo spoponderim, dignitatem: pro eo (beneficio) gratiam, L.: parentum poenas a filiis: ne mors quidem in repetendā libertate fugienda, in the effort to recover: per occasionem libertatem, L.: beneficia ab nullo, S.—In phrases, with res, in war or at law, to demand restitution, require satisfaction: fetialīs mittendi ad res repetendas, L.: bellum rebus repetitis indictum, i. e. for reprisals. —With pecuniam: pecuniam repetere, to sue for the recovery of money: lex de pecuniis repetundis, concerning extortion: pecuniarum repetundarum reus, of extortion, S.: alqm repetundis postulare (sc. pecuniis), sue for extortion, Ta.—To fetch back, bring again, retake, recall: Repudiatus repetor, I was rejected, and am recalled, T.: ad haec (impedimenta) repetenda, Cs.: alii (elephanti) deinde repetiti ac traiecti sunt, were brought and passed over, L.—To take hold of again, undertake anew, enter upon again, recommence, resume, renew, repeat: praetermissa repetimus, incohata persequimur: eadem vetera consilia: Hoc opus, H.: repetitum Mulciber aevum Poscit, O.: auspicia de integro, L.: repetita suis percussit pectora palmis, i. e. again and again, O.: longo Vellera mollibat tractu, by drawing out repeatedly, O.: haec decies repetita placebit, H.—In discourse, to draw, deduce, derive, go back to, seek, trace: populum a stirpe: repetere populi originem: usque a Corace nescio quo: narratio, si non ab ultimo repetetur: res remotas ex litterarum monumentis: tam alte repetita oratio: primā repetens ab origine, V.: longius: repetitis atque enumeratis diebus, reckoned backwards, Cs.—To think over, trace in thought, call to mind, recall, recollect: mearum praecepta litterarum: supra repetere ac paucis instituta maiorum disserere, S.: noctem, O.: te animo repetentem exempla tuorum, V.: memoriā vetera: memoriam ex annalibus, L. -
17 rogō
rogō āvī (rogāssint, for rogāverint, C.), ātus, āre, to ask, question, interrogate: My. quid vis? Da. At etiam rogas? can you ask? T.: de istac rogas Virgine, T.: de te ipso: Dictura es quod rogo? T.: omnia rogabat: quem igitur rogem? T.: cum eos nemo rogaret: quae te de te ipso rogaro: Hanc (colubram) alia cum rogaret causam facinoris, Ph.: ad ea, quae rogati erunt, respondere: Quodsi me populus R. roget, cur Non, etc., H.: quae sit, rogo, T.: rogavi pervenissentne Agrigentum?: Quid verum atque decens, curo et rogo, H.—In public life, to ask an opinion, call upon to vote: de re p. sententiam rogo: qui ordo in sententiis rogandis servari solet, in calling the roll (of senators): quos priores sententiam rogabat: omnes ante me rogati: primus sententiam rogatus, S.—Of a bill or resolution, to question concerning, bring forward for approval, propose, move, introduce: consules populum iure rogaverunt: ego hanc legem, uti rogas, iubendam censeo, L.: nunc rogari, ut populus consules creet, L.—To propose for election, offer as a candidate, nominate: populus regem, interrege rogante, creavit, on the nomination of: ut consules roget praetor: praetores, cum ita rogentur, ut collegae consulibus sint, etc.: comitia rogando conlegae, L.: ad magistratūs rogandos proficiscitur, S.: ut duo viros aedilīs ex patribus dictator populum rogaret, L. —Of soldiers, with sacramento, to require answer under oath, bind by oath: (milites) consulis sacramento, Cs.: sacramento rogatos arma capere cogebat, swore them into the service and forced them, etc., L.—To ask, beg, request, solicit, implore: neque enim ego sic rogabam, ut, etc., did not solicit in such a way.—Prov.: malo emere quam rogare, i. e. it is absurdly cheap.—With acc: hoc te vehementer: res turpīs: Otium divos rogat, H.: ab Metello missionem, S.: ambiuntur, rogantur, are asked for their votes: etiamsi precario essent rogandi: non suā sponte sed rogatus a Gallis, Cs.: cum consulatus petebatur, non rogabatur, etc., was not begged for: legatos ad Caesarem mittunt rogatum auxilium, Cs.: etiam atque etiam te rogo atque oro, ut eum iuves: ut temptes dissimulare rogat, O.: Caesar consolatus rogat, finem orandi faciat, Cs.: rogat frater, ne abeas longius, T.: ne quid invitus meā causā facias: euntem (eum) morari, Ct.—To invite, ask a visit from: Tertia aderit, modo ne Publius rogatus sit: Pomponiam.* * *rogare, rogavi, rogatus Vask, ask for; invite; introduce -
18 sollicitūdō
sollicitūdō inis, f [sollicitus], uneasiness of mind, care, disquiet, apprehension, anxiety, solicitude: istaec mihi res sollicitudinist, T.: vita vacna, sollicitudine: falsa, T.: mihi sollicitudinem struere: duplex nos adficit sollicitudo: sollicitudinem sustineo: earum rerum, anxiety concerning: provinciae, for the province: quas sollicitudines liberandi populi R. causā recusare debemus?: neque Mordaces aliter diffugiunt sollicitudines, H.* * *anxiety, concern, solicitude -
19 sorōrius
sorōrius adj. [soror], of a sister, sisterly: oscula, O.: stupra, with a sister: Moenia, i. e. of Dido, O.: tigillum (used in punishing a sister's murderer), L.* * *Isister's husband, brother-in-lawIIsororia, sororium ADJ -
20 sum
sum (2d pers. es, or old ēs; old subj praes. siem, siēs, siet, sient, for sim, etc., T.; fuat for sit, T., V., L.; imperf. often forem, forēs, foret, forent, for essem, etc.; fut. escunt for erunt, C.), fuī (fūvimus for fuimus, Enn. ap. C.), futūrus ( inf fut. fore or futūrum esse, C.), esse [ES-; FEV-]. — I. As a predicate, asserting existence, to be, exist, live: ut id aut esse dicamus aut non esse: flumen est Arar, quod, etc., Cs.: homo nequissimus omnium qui sunt, qui fuerunt: arbitrari, me nusquam aut nullum fore: fuimus Troes, fuit Ilium, V.—Of place, to be, be present, be found, stay, live: cum non liceret Romae quemquam esse: cum essemus in castris: deinceps in lege est, ut, etc.: erat nemo, quicum essem libentius quam tecum: sub uno tecto esse, L.—Of circumstances or condition, to be, be found, be situated, be placed: Sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictūs, i. e. is attired, O.: in servitute: in magno nomine et gloriā: in vitio: Hic in noxiāst, T.: in pace, L.: (statua) est et fuit totā Graeciā summo honore: ego sum spe bonā: rem illam suo periculo esse, at his own risk: omnem reliquam spem in impetu esse equitum, L.—In 3 d pers., followed by a pron rel., there is (that) which, there are (persons) who, there are (things) which, some.—With indic. (the subject conceived as definite): est quod me transire oportet, there is a (certain) reason why I must, etc., T.: sunt item quae appellantur alces, there are creatures also, which, etc., Cs.: sunt qui putant posse te non decedere, some think: Sunt quibus in satirā videor nimis acer, H.—With subj. (so usu. in prose, and always with a subject conceived as indefinite): sunt, qui putent esse mortem... sunt qui censeant, etc.: est isdem de rebus quod dici possit subtilius: sunt qui Crustis et pomis viduas venentur avaras, H.—With dat, to belong, pertain, be possessed, be ascribed: fingeret fallacias, Unde esset adulescenti amicae quod daret, by which the youth might have something to give, T.: est igitur homini cum deo similitudo, man has some resemblance: Privatus illis census erat brevis, H.: Troia et huic loco nomen est, L.—Ellipt.: Nec rubor est emisse palam (sc. ei), nor is she ashamed, O.: Neque testimoni dictio est (sc. servo), has no right to be a witness, T.—With cum and abl of person, to have to do with, be connected with: tecum nihil rei nobis est, we have nothing to do with you, T.: si mihi tecum minus esset, quam est cum tuis omnibus.—With ab and abl of person, to be of, be the servant of, follow, adhere to, favor, side with: Ab Andriā est ancilla haec, T.: sed vide ne hoc, Scaevola, totum sit a me, makes for me.— With pro, to be in favor of, make for: (iudicia) partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse.—With ex, to consist of, be made up of: (creticus) qui est ex longā et brevi et longā: duo extremi chorei sunt, id est, e singulis longis et brevibus.— To be real, be true, be a fact, be the case, be so: sunt ista, Laeli: est ut dicis, inquam: verum esto: esto, granted, V.—Esp. in phrases, est ut, it is the case that, is true that, is possible that, there is reason for: sin est, ut velis Manere illam apud te, T.: est, ut id maxime deceat: futurum esse ut omnes pellerentur, Cs.: magis est ut ipse moleste ferat errasse se, quam ut reformidet, etc., i. e. he has more reason for being troubled... than for dreading, etc.: ille erat ut odisset defensorem, etc., he certainly did hate.—In eo esse ut, etc., to be in a condition to, be possible that, be about to, be on the point of ( impers. or with indef subj.): cum iam in eo esset, ut in muros evaderet miles, when the soldiers were on the point of scaling, L.: cum res non in eo essent ut, etc., L.—Est ubi, there is a time when, sometimes: est, ubi id isto modo valeat.—Est quod, there is reason to, is occasion to: etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem, I have more reason to: est quod referam ad consilium: sin, etc., L.: non est quod multa loquamur, H.—Est cur, there is reason why: quid erat cur Milo optaret, etc., what cause had Milo for wishing? etc.—With inf, it is possible, is allowed, is permitted, one may: Est quādam prodire tenus, si non datur ultra, H.: scire est liberum Ingenium atque animum, T.: neque est te fallere quicquam, V.: quae verbo obiecta, verbo negare sit, L.: est videre argentea vasa, Ta.: fuerit mihi eguisse aliquando tuae amicitiae, S.—Of events, to be, happen, occur, befall, take place: illa (solis defectio) quae fuit regnante Romulo: Amabo, quid tibi est? T.: quid, si... futurum nobis est? L.— To come, fall, reach, be brought, have arrived: ex eo tempore res esse in vadimonium coepit: quae ne in potestatem quidem populi R. esset, L.— II. As a copula, to be: et praeclara res est et sumus otiosi: non sum ita hebes, ut istud dicam: Nos numerus sumus, a mere number, H.: sic, inquit, est: est ut dicis: frustra id inceptum Volscis fuit, L.: cum in convivio comiter et iucunde fuisses: quod in maritimis facillime sum, am very glad to be.—With gen part., to be of, belong to: qui eiusdem civitatis fuit, N.: qui Romanae partis erant, L.: ut aut amicorum aut inimicorum Campani simus, L.— With gen possess., to belong to, pertain to, be of, be the part of, be peculiar to, be characteristic of, be the duty of: audiant eos, quorum summa est auctoritas apud, etc., who possess: ea ut civitatis Rhodiorum essent, L.: Aemilius, cuius tum fasces erant, L.: plebs novarum rerum atque Hannibalis tota esse, were devoted to, L.: negavit moris esse Graecorum, ut, etc.—With pron possess.: est tuum, Cato, videre quid agatur: fuit meum quidem iam pridem rem p. lugere.—With gerundive: quae res evertendae rei p. solerent esse, which were the usual causes of ruin to the state: qui utilia ferrent, quaeque aequandae libertatis essent, L.— With gen. or abl. of quality, to be of, be possessed of, be characterized by, belong to, have, exercise: nimium me timidum, nullius consili fuisse confiteor: Sulla gentis patriciae nobilis fuit, S.: civitas magnae auctoritatis, Cs.: refer, Cuius fortunae (sit), H.: nec magni certaminis ea dimicatio fuit, L.: bellum variā victoriā fuit, S.: tenuissimā valetudine esse, Cs.: qui capite et superciliis semper est rasis.—With gen. or abl. of price or value, to be of, be valued at, stand at, be appreciated, cost: videtur esse quantivis preti, T.: ager nunc multo pluris est, quam tunc fuit: magni erunt mihi tuae litterae: sextante sal et Romae et per totam Italiam erat, was worth, L.—With dat predic., to express definition or purpose, to serve for, be taken as, be regarded as, be felt to be: vitam hanc rusticam tu probro et crimini putas esse oportere, ought to be regarded as: eo natus sum ut Iugurthae scelerum ostentui essem, S.: ipsa res ad levandam annonam impedimento fuerat, L.—With second dat of pers.: quo magis quae agis curae sunt mihi, T.: illud Cassianum, ‘cui bono fuerit,’ the inquiry of Cassius, ‘ for whose benefit was it ’: haec tam parva civitas praedae tibi et quaestui fuit.— To be sufficient for, be equal to, be fit: sciant patribus aeque curae fuisse, ne, etc., L.: ut divites conferrent, qui oneri ferendo essent, such as were able to bear the burden, L.: cum solvendo aere (old dat. for aeri) alieno res p. non esset, L.—With ellips. of aeri: tu nec solvendo eras, wast unable to pay.—With ad, to be of use for, serve for: res quae sunt ad incendia, Cs.: valvae, quae olim ad ornandum templum erant maxime.—With de, to be of, treat concerning, relate to: liber, qui est de animo.—In the phrase, id est, or hoc est, in explanations, that is, that is to say, I mean: sed domum redeamus, id est ad nostros revertamur: vos autem, hoc est populus R., etc., S.* * *highest, the top of; greatest; last; the end of
См. также в других словарях:
Concerning — Con*cern ing, prep. Pertaining to; regarding; having relation to; respecting; as regards. [1913 Webster] I have accepted thee concerning this thing. Gen. xix. 21. [1913 Webster] The Lord hath spoken good concerning Israel. Num. x. 29. [1913… … The Collaborative International Dictionary of English
Concerning — Con*cern ing, a. Important. [Archaic] [1913 Webster] So great and so concerning truth. South. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Concerning — Con*cern ing, n. 1. That in which one is concerned or interested; concern; affair; interest. Our everlasting concernments. I. Watts. [1913 Webster] To mix with thy concernments I desist. Milton. [1913 Webster] 2. Importance; moment; consequence.… … The Collaborative International Dictionary of English
concerning — index correlative, germane, pertinent, relative (relevant), relevant, wherein Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton … Law dictionary
concerning — regarding, respecting, *about … New Dictionary of Synonyms
concerning — [prep] having to do with about, anent, apropos of, as regards, germane to, in regard to, in the matter of, pertaining to, re, regarding, relating to, relevant to, respecting, touching, with reference to, with regard to; concept 563 … New thesaurus
concerning — ► PREPOSITION ▪ about … English terms dictionary
concerning — [kənsʉrn′iŋ] prep. relating to or having to do with; in regard to; about … English World dictionary
concerning — [[t]kənsɜ͟ː(r)nɪŋ[/t]] PREP: oft n PREP n You use concerning to indicate what a question or piece of information is about. [FORMAL] For more information concerning the club contact I. Coldwell. ...various questions concerning pollution and the… … English dictionary
concerning — con|cern|ing W3 [kənˈsə:nıŋ US ə:r ] prep about or relating to ▪ calls from young children concerning lost pets ▪ the facts concerning Marr s car crash … Dictionary of contemporary English
concerning */*/ — UK [kənˈsɜː(r)nɪŋ] / US [kənˈsɜrnɪŋ] preposition formal Usage note: Concerning is not used after a verb. It usually follows a noun such as information , question , discussion , or advice . about a particular subject a newspaper article concerning … English dictionary